Άλλος: για τον Λακάν η σχέση με τον άλλο βρίσκεται στο κέντρο όλης της επιθετικότητας, που χαρακτηρίζει την φανταστική διαλεκτική ανάμεσα στο «εγώ»· αφού αυτός ο άλλος είναι όμοιος μου, δηλαδή το ίδιο μου το εγώ, και το εγώ είναι η εικόνα αυτού του άλλου. Πως λοιπόν μπορεί να αναγνωρισθεί ο άλλος στην αυθεντική του ετερότητα; «Ο Άλλος με Α κεφαλαίο―πρέπει να αναγνωρισθεί πέρα από την φανταστική σχέση αμοιβαίου αποκλεισμού, δηλαδή πρέπει να αναγνωρισθεί σαν εξ’ ίσου ασύλληπτος με εμένα. Ο Άλλος πρέπει να ληθεί με ό,τι δεν γνωρίζει από τον εαυτό του. Ο Άλλος είναι συνεπώς ο χώρος του άγνωστου της επιθυμίας και του είναι, κάθε φορά που υπάρχει ερώτημα: τι άραγε θέλει και ποιός είναι; (δηλαδή ταυτόχρονα `τι άραγε θέλω και ποιός άραγε είμαι;). Πέρα απ' την «κοσμική» ομιλία, επέκεινα ή μάλλον ανάμεσα στα χάσματά της, βρίσκεται ο θησαυρός των αποθημένων σημαινόντων, αλλά τα σημαίνοντα αυτά είναι ήδη χαραγμένα πάνω στο σώμα, ρυτίδες του δέρματος, ιερογλυφικά αινίγματα της σάρκας και πανάρχαια τεχνήματα που τον διαβρώνουν.

Επιθυμία- Ζήτηση: Στον Φρόυντ, και ιδιαίτερα στην «Ερμηνεία των ονείρων» η λέξη που συναντίεται σχετικά με την πραγματοποιήση της επιθυμίας στο ασυνείδητο είναι η λέξη WUNSH που σημαίνει ευχή. Η διάκριση της έννοιας της επιθυμίας (DESIR) απ' την ανάγκη (BESOIN) και από την ζήτηση (DEMANDE) τονίστηκε από τον Λακάν. Η ανάγκη αφορά ένα ορισμένο αντικείμενο που την ικάνοποιεί· η ζήτηση διατυπώνεται, ερμηνεύεται απ’ τους άλλους και απευθύνεται σ’ αυτούς: μπορεί να αφορά κάποιο αντικείμενο που όμως δεν έχει σημασία, η ζήτηση στο βάθος είναι πάντα αγάπης και αναγνώρισης. Η επιθυμία γεννιέται απ’ το χάσμα που χωρίζει την ανάγκη από την ζήτηση· δεν ταυτίζεται με την πρώτη αφού δεν αφορά ένα πραγματικό αντικείμενο, αλλά την ασυνείδητη φαντασίωση· δεν ταυτίζεται με την δεύτερη αφού θέλει να επιβληθεί ανεξάρτητα απ’ την μιλιά και απ’ την σχέση με το άλλο.

Μερικό αντικείμενο: Τύπος αντικειμένων των μερικών ενορμήσεων, δίχως αυτό να συνυποθέτει ότι ένα πρόσωπο στο σύνολο του διαλέγεται σαν ερωτικό αντικείμενο. Πρόκειται κυρίως για μέρη του στόματος, πραγματικά ή φανταστικά( ο μαστός, τα απορρίματα, το πέος, το βλέμμα, η φωνή) και για τα συμβολικά τους υποκατάστατα. Το υποκείμενο ταυτίζεται στις φαντασιώσεις του με το μερικό αντικείμενο.Η ιδέα του «μερικού» εισάγεται στο έργο του Φρόυντ απ’την εποχή των «Τριών δοκιμίων για την σεξουαλική θεωρία»(1905) και αφορά την μερικότητα του σκοπού ης σεξουαλικής ενόρμησης: μερικής σε σχέση με το βιολογικό «τέλος» του ενστίκτου αναπαραγωγής. Με τον K. Abraham η αντίθεση ολικού – μερικού στην εξέλιξη των σχέσεων με το αντικείμενο παίρνει κεντρική σημασία. Το έργο της μαθήτριάς του Melanie Klein τοποθετείται πάνω σε αυτήν την προοπτική: η έννοια του μερικού αντικείμένου βρίσκεται στην ρίζα της κλαϊνικής θεωριτικής ανακατασκευής του φανταστικού κόσμου του παιδιού.Τέλος ο Ζ. Λακάν απο το 1958 – 1959 προσπάθησε να δώσει στο μερικό αντικείμενο μια προνομιακή θέση σε μιά τοπολογία της επιθυμίας. Το άγαλμα για το οποίο μιλάει ο Αλκιβιάδης στον πλατωνικό «Συμπόσιο» ή το αντικείμενο (α), αίτιο της επιθυμίας μέσα στην φαντασίωση σύμφωνα με την φόρμουλα του Λακάν, γίνετι το χαμένο μέος του ίδιου του υποκειμένου. Ονομάζουμε (α) κάθε αντικείμενο, απομεινάρι που θυμίζει και ταυτόχρονα αποκρώβει την αρχέγονη απώλεια του υποκειμένου.

Μεταφορά – Μετωνυμία: Ο Λακάν ταυτίζει την μεταφορά με την συμπύκνωση και την μετωνυμία με την μετάθεση που στο έκτο κεφάλαιο της «Ερμηνείας των Ονείρων» ο Φρόυντ ορίζει σαν τις δύο σημαντικότερες μορφές ης εργασείας του ονείρου, δηλαδη τις διαδικασίας με την οποία οι ασυνείδητες σκέψεις εκφράζονται μεταμορφωμένες στο όνειρο. Η μεταφορά συνίσταται σε μίαν αντικατάσταση ενός ή περισσότερων σημαινόντων από κάποιο άλλο σημαίνον, με αποτέλεσμα την δημιουργία ενός νοήματος(μιάς σημασίας). Η μετωνυμία, στον συνδυασμό σημαινόντων, δηλαδή στη «λέξη προς λέξη» με την οποία η επιθυμία μετατίθεται και παραπέμπεται σε μιάν άλλη σημασία (η επιθυμία: μετωνυμία της έλλςιψης, λέει ο Λακάν).Η δημιουργία κάτι τι καινούργιου, ανεκδότου νοήματος, σκέψης, ερμηνίας, δηλαδή οπωσδήποτε η

μεταφορά συνιστά έναν απο τους αυθεντικότερους σκοπούς μιάς ψυχανάλυσης αξίας του ονόματος της· τώρα, είναι γεγονός πως μιά αντικατάσταση συμαινόντων δεν είναι αναγκαστικάμεταφορά: τούτο και μόνο δεν μας επιτρέπει τον ισχυρισμό πως καμμιά σημιουργία δεν μπορεί ποτέ να εκφρασθεί με τυπολογικά σχήματα δανεισμένα απο την γλωσσολογία;

Πρωτογενής Απώθηση: Υποθετική διαδικάσία που ο Φρόυντ σαν πρώτο χρόνο ης απώθησης, ιδιαίτερα στα μεταψυχολογικά του άρθρα του 1915 ( Η Απώθηση) (Το Ασυνείδητο). Έχει σνα αποτέλεσμα την δημιουργία ενός πλέγματος ασυνείδητων παραστάσεων που ανήκουν στο πρωτογενές απωθημένο. Αν δεχθούμε την υπόθεση του Λακάν της γλώσσας σαν προυπόθεσης ουκ άνευ του ασυνείδητου, η ιδέα της μεταβίβασης ένός απωθημένου από τον Άλλο (αχικά την μητέρα) στο υποκείμενο (παιδί), αν και μυθική, γίνεται πιό κατανοήτή.

Σημαίνον: Για τον Saussure, σημαίνον(Significant) είναι η ακουστική εικόνα που σε συνδιασμό με την έννοια, την οποία ονομάζει σημαινόμενο(Signifié), υποδηλώνει στο σύνολο του το σημείο(Signe). Το σημαίνον εξ ορισμού παραπέμπει σ’ ένα άλλο σημαίνον, απο το οποίο διαφέρει:όπως λέει ο Saussurw«στην γλώσσα υπάρχουν μόνο διαφορές». Για τον Λακάν που εισήγαγε τον όρο στην ψυχαναλυτική θεωρία, το σημαίνον ταυτίζεται με ό,τι εκπροσωπει την ενόρμηση στον χώρο της (ασυνείδητης) (ανα)παράστασης.

Συμππλεγμα του Ευνουχισμού: Η φαντασίωση του ευνουχισμού δίνει μια απάντηση στο αίνιγμα που είναι για το παιδί η ανατομκή διαφορά των δύο φύλων: η διαφορά αυτή αποδίδεται σε μιάν αποκοπή του πέους στο κορίτσι. Για τον Φρόυντ η ανάλυση του μικρού Χάνς υπήρξε αποφασιστική για την θεωριτική διατύπωση αυτού του συμπλέγματος. Το φροϋδικό σχήμα συνυποθέτει ότι το αγόρι, για να «ξεπεράσει» το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα και να ταυτισθεί με τον πατέρα, οφείλει να διασχίσει την κρίση του ευνουχισμού, δηλαδή να θυσιάσει την χρήση του πέους του σαν οργάνου της επιθυμίας του για την μητέρα.Ο Ζ. Λακάν εμβάθυνε την συμβολική σημασία του ευνουχισμού δίνοντας του κεντρική θέση στην θεωρία και στην πραχτική, ιδιαίτερα όσον αφορά το τέλος της ανάλυσης. Η επιθυμία για την μητέρα στηρίζεται σε μιά ασυνείδητη επιθυμία της επιθυμίας της· αλλά αφού η τελευταία αυτή επιθυμία είναι άγνωστη για το παιδί (όπως εξ άλλου και για την ίδια την μητέρα), η επιθυμία επιθυμίας (στην υποκειμενική έννοια της γενικής) εκδηλώνεται στην επιθυμία ζήτησης και το υποκείμενο κινδυνεύει να γίνει η ζωντανή μαριονέττα μιας επιθυμίας της οποίας το υποκείμενο είναι η μητέρα. Ο συμβολικός ευνουχισμός σημαίνει την αποδοχή από το παιδί της ζήτησης που του απευθύνει ο πατέρας να μην επιθυμήσει αυτήν που επιθύμισε, να μην είναι ο φαλλός (το σημαίνον της επιθυμίας της μητέρας), την ανακάλυψη δηλαδή ότι δεν είχα ποτέ την είχα ποτέ την θέση που νόμιζα δική μου. Γι’ αυτό η αγωνία του ευνουχισμού είναι από μιά αποψη μια δοκιμασία που το υποκείμενο είναι υποχρεωμένο να αντιμετωπίζει σε όλη την διάρκεια της ζωής του. Ό, τι ο Φρόυντ υποδηλώνει με τον όρο αυτό είναι η αίσθηση της εξάρτησης μου από την επιθυμία του Άλλου, αίσθηση που διαλύει το εγώ μοθ και με αφήνει έκθετο γιατί τίποτε δεν με κατοχυρώνει όσον αφορά το περιεχόμενο και την διάρκεια της επιθυμίας αυτής.

Φαντασιακό, Συμβολικό, Πραγματικό: Οι τρείς θεμελιώδες διαστάσεις που, αναπόσπαστα δεμένες, συστήνουν σύμφωνα με τον Ζ. Λακάν, τον χώρο της ψυχαναλυτικής εμπειριας.Το φαντασιακό είναι ένα σύστημα αναπαραστάσεων, επενδυμένων ναρκισσιστικά σε σχέση με την εικόνα του σώματος. Η σχέση αυτή του εγώ με την εικόνα, στην οποία αναγνωρίζει τον εαυτό του και αλλοτριώνεται,γεννιέται την στιγμή που ο Λακάν ονόμασε «το στάδιο του καθρέφτη»: αποφασιστική συνάντηση εκείνου που κυττάζει και της αντανάκλασης του, που δεν έχει νόημα παρά μόνο αν ληφθεί υπ’ όψη «αυτη η η κίνηση ρου βλέμματος του μικρού παιδιού που ανακαλύπτει τον εαυτό του μέσα στο καθρέφτη και που το στρέφει προς το βλέμμα της μητέρας σε αναζήτηση ρης επιβεβαίωσης της ομορφιάς της εικόνας, προτού επιστρέψει στον καθρέφτη και την αντανάκλαση του». Η διάσταση του Φαντασιακού υποδηλώνει λοιπόν το σύνολο των εμβλημάτων που λειτουργούν σαν διακριτικά ταύτισης και της κατοπτρικής εικόνας που τα βαστάζει. Η

ασυνείδητη φαντασίωση ανήκει στην κατηγορία του Φαντασιακού; Ο όρος φαντασίωση σημαίνει μιά παράσταση, δηλαδή μιάν εικόνα που έχει το παράδοξο χαακτηιστικό να μην ταυτίζεται με την εικόνα που το υποκείμενο έχει του εαυτού του, επομένως μια εικόνα μη- κατοπτρική. Υπάρχει συνεπώς ένα προ― ή μη ― κατοπτρικό Φαντασιακό το οποίο η ψυχαναλυτική θεωρία ονομάζει φαντασίωση ή ασυνείδητη αναπαράσταση που είναι για αυτήν τον αληυινό Φαντασιακό, πέρα απο την επίσημη σκηνή και που δίνει συνοχή στο υποκείμενο, αφού του επιτρέπει να φάνει σκηνοθέτης κι όχι απλή μαριονέττα στα χέρια μιάς εξωτερικής δύναμης.Το Συμβολικό είναι ένα σύστημα σημαινόντων στοιχείων που παραπέμπουν και συνδέονται το ένα με το άλλο: ένα δίκτυο που στην λειτουργία του δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο νόμος, δηλαδή παρουσία και ζήτηση του Άλλου και που υποδηλώνει το υποκείμενο σαν έρεισμα μιάς συμβολικής τάξης η οποία παίρνει νόημα με ην ονομασία των όρων της συγγένειας. Η λειτουργία αυτή είναι λοιπόν ανεξάρτητη απο το συγκεκριμένο υποκείμενο που την ενσαρκώνει. Το Συμβολικό σημαίνει μιά δομή ή μιά τάξη φαινομένων στο χώρο του Άλλου, αυτό που οι αρχαίοι ονόμαζαν Μοίρα όπου ο θεσμοποιός για το υποκείμενο χαρακτήρας της ομιλίας δίνει στην ψτχανάληση την αποτελεσματικότητα της.Τέλος το πραγματικό δεν ταυτίζεται ούτε με ότι ο Φρόυντ τελευταίο κεφάλαιο της «Ερμηνείας των Ονείρων» ονομάζει «ψυχική πραγματικότητα». Δυο προτάσεις του Λακάν μας βοηθουύν να συλλάβουμε τι εννοεί Πραγματικό:«το πραγματικό είναι ό,τι αντιστέκεται στην συμβολικοποιήση», «το πραγματικό είναι το αδύνατο», με άλλα λόγια, ό,τι υπάρχει ανεξάρτητα απ’ ό,τι μπορεί κανείς να σκεφθεί γι’ αυτό.