λεξικό βοτάνων

176
Αλθαία Ευεργετική στο ανοσοποιητικό σύστημα Είναι χρήσιμη όταν χρειάζεται ένα βότανο με μαλακτική επίδραση. Η ρίζα χρησιμοποιείται κυρίως για προβλήματα του πεπτικού συστήματος και άλλα όπως φλεγμονές του στόματος, ουλίτιδα, γαστρίτιδα, πεπτικό έλκος, εντερίτιδα και κολίτιδα. Επίσης καταπραΰνει τις στομαχικές διαταραχές, τον βήχα, τη βρογχίτιδα και το κρύωμα. Βοηθά ακόμα σε δερματικές παθήσεις και διαταραχές και ανακουφίζει τους πόνους μυών και τενόντων. Τα φύλλα της αλθαίας χρησιμοποιούνται για παθήσεις των πνευμόνων και του ουροποιητικού συστήματος. Στην αλθαία αποδίδονται τέλος και ευεργετικές για το ανοσοποιητικό σύστημα ιδιότητες, καθώς βοηθά τα λευκά αιμοσφαίρια να καταστρέφουν τα μικρόβια που εισβάλλουν στον οργανισμό. Αβρωνία Κατάλληλη για ρευματικά Είναι φυτό διουρητικό, επουλωτικό και καθαρτικό. Χρησιμοποιείται συχνά σε περιπτώσεις ρευματικών παθήσεων. Οι κόνδυλοί του μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καταπλάσματα στην περίπτωση εγκαυμάτων από τον ήλιο. Χρειάζεται προσοχή, πάντως, γιατί δεν είναι ακίνδυνη αφού περιέχει την τοξική ουσία διοσγενίνη. Αγγελική Για πέψη και κυκλοφορικό Οφείλει το όνομά της σε έναν μύθο του Μεσαίωνα σύμφωνα

description

λεξικό βοτάνων

Transcript of λεξικό βοτάνων

Page 1: λεξικό βοτάνων

Αλθαία

Ευεργετική στο ανοσοποιητικό σύστημα

Είναι χρήσιμη όταν χρειάζεται ένα βότανο με μαλακτική επίδραση.

Η ρίζα χρησιμοποιείται κυρίως για προβλήματα του πεπτικού συστήματος και άλλα όπως φλεγμονές του στόματος, ουλίτιδα, γαστρίτιδα, πεπτικό έλκος, εντερίτιδα και κολίτιδα.

Επίσης καταπραΰνει τις στομαχικές διαταραχές, τον βήχα, τη βρογχίτιδα και το κρύωμα. Βοηθά ακόμα σε δερματικές παθήσεις και διαταραχές και ανακουφίζει τους πόνους μυών και τενόντων.

Τα φύλλα της αλθαίας χρησιμοποιούνται για παθήσεις των πνευμόνων και του ουροποιητικού συστήματος. Στην αλθαίααποδίδονται τέλος και ευεργετικές για το ανοσοποιητικό σύστημα ιδιότητες, καθώς βοηθά τα λευκά αιμοσφαίρια να καταστρέφουν τα μικρόβια που εισβάλλουν στον οργανισμό.

Αβρωνία

Κατάλληλη για ρευματικά

Είναι φυτό διουρητικό, επουλωτικό και καθαρτικό. Χρησιμοποιείται συχνά σε περιπτώσεις ρευματικών παθήσεων. Οι κόνδυλοί του μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καταπλάσματα στην περίπτωση εγκαυμάτων από τον ήλιο. Χρειάζεται προσοχή, πάντως, γιατί δεν είναι ακίνδυνη αφού περιέχει την τοξική ουσία διοσγενίνη.

Αγγελική

Για πέψη και κυκλοφορικό

Οφείλει το όνομά της σε έναν μύθο του Μεσαίωνα σύμφωνα

Page 2: λεξικό βοτάνων

με τον οποίο ένας άγγελος αποκάλυψε τις θεραπευτικές της ιδιότητες εναντίον της πανούκλας. Ρυθμίζει την έμμηνο ρύση, ενώ έχει καλές αντιβακτηριδιακές, αντιμυκητιασικές και διουρητικές ιδιότητες. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθείως τονωτικό της πέψης, της κυκλοφορίας του αίματος και της καρδιάς.

Αγγουριά

Τονώνει την επιδερμίδα

Η εικόνα ενός ανθρώπου που καλύπτει το πρόσωπο του με φέτες αγγουριού για να τονώσει την επιδερμίδα του δεν είναι τυχαία δεδομένου ότι το συγκεκριμένο λαχανικό έχει αυτές τις ιδιότητες. Είναι επίσης τονωτικό των μαλλιών καιβοηθάει σε ασθένειες όπως η νεφρίτιδα, η φυματίωση, τα αρθριτικά και οι νεφρολιθιάσεις.

Αγιάγκαθο

Αντιπυρετικό και διουρητικό

Χορηγείται από την αρχαιότητα ως τονωτικό, αντιπυρετικό και διουρητικό. Η ιδιότητα που έχει να αυξάνει τις εκκρίσειςτης χολής και του στομαχιού κάνουν το αγιάγκαθο καλό φάρμακο κατά της ατονίας των πεπτικών οργάνων και της ανορεξίας. Συστήνεται επίσης ως τονωτικό του οργανισμού όταν ο ασθενής πάσχει από ίκτερο, διαλείποντες πυρετούς και εξανθηματικά νοσήματα.

Αγριάδα

Ενα φυσικό αντιβιοτικό

Είναι ένα από τα πιο γνωστά και αποτελεσματικά διουρητικά. Από αρχαιοτάτων χρόνων συνιστάται για τις πέτρες στα νεφρά, την ολιγουρία και τα αρθριτικά. Περιέχειτην ουσία αργοπυρίνη και για τον λόγο αυτό είναι φυσικό

Page 3: λεξικό βοτάνων

αντιβιοτικό που χρησιμοποιείται σε ουρικές λοιμώξεις όπως η κυστίτιδα, η ουρηθρίτιδα και η προστατίτιδα.

Αγριμόνιο

Αντιβιοτικό και επουλωτικό

Είναι φάρμακο κατά της χρόνιας φαρυγγίτιδας και της διάρροιας, ενώ θεωρείται ότι δρα και κατά του διαβήτη. Συνίσταται, επίσης, ως επουλωτικό για στραμπουλήγματα, πρηξίματα και μώλωπες. Επιπλέον, το τσάι από τα φύλλα του είναι ευεργετικό σε περιπτώσεις ημικρανίας και δυσπεψίας. Το αγριμόνιο χρησιμοποιείται επίσης κατά των κολικών, του βήχα και των εμετών, ενώ είναι χρήσιμο και σεπαθήσεις όπως το άσθμα και η νεφρίτιδα.

ΑΓΡΙΟ ΣΚΟΡΔΟ

ΑΓΡΙΟΚΥΜΙΝΟ

Αγκινάρα

Καταπολεμά και τη χοληστερίνη

Δεκάδες επιστημονικές μελέτες υποστηρίζουν ότι η αγκινάρα είναι πολύτιμος σύμμαχος στη μάχη εναντίον σημαντικού αριθμού ασθενειών. Συγκεκριμένα, πιστεύεται ότι έχει τη δυνατότητα να απομακρύνει τη χοληστερίνη απότο αίμα και να βοηθήσει σε περιπτώσεις αρτηριοσκλήρωσης και ηπατικής ανεπάρκειας. Εχει επίσης ιδιότητες κατά της πέτρας των νεφρών, του ίκτερου, ενώ είναι και καλό τονωτικό για την καρδιά.

Αγριοπανσές

Για τις δερματικές παθήσεις και την οξεία βρογχίτιδα

Θεωρείται καλό φάρμακο για δερματικές παθήσεις που συνοδεύονται από εκκρίσεις. Μεταξύ αυτών είναι τα ξηρά

Page 4: λεξικό βοτάνων

και υγρά εκζέματα, η ψωρίαση, η ακμή, ο έρπης και οι λειχήνες προσώπου. Ελέγχει επίσης τη συσσώρευση υγρών στους ιστούς, εμποδίζει την υπέρταση, ενώ χάρη στις αντιφλεγμονώδεις και αποχρεμπτικές ιδιότητές του χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις κοκκύτη και οξείας βρογχίτιδας.

Αγριοκαστανιά

Μειώνει τις φλεγμονές

Η αγριοκαστανιά είναι συστατικό αρκετών φαρμακευτικών παρασκευασμάτων για ευρύ φάσμα ασθενειών. Βασικότερη από τις δράσεις της είναι σαν αγγειοπλαστικό που προστατεύει το φλεβικό δέντρο και μειώνει τις φλεγμονές στα φλεβικά αγγεία. Επίσης δρα εναντίον των αιμορροΐδων μειώνοντας τις φλεγμονές και τη διόγκωσή τους.

Αδίαντο

Δυναμώνει τα μαλλιά

Το αδίαντο λέγεται επίσης "κόμη της Αφροδίτης" και "πολυτρίχι" λόγω του ότι είναι γνωστό από την αρχαιότητα για τις ευεργετικές του δυνατότητες στην ενδυνάμωση των μαλλιών. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες, όμως, δεν περιορίζονται στα μαλλιά καθώς το τσάι του αντιμετωπίζει ικανοποιητικά τα συμπτώματα του κρυολογήματος.

Αδωνις

Τονωτικό της καρδιάς

Ο Αδωνις γίνεται αφέψημα το οποίο τονώνει τη λειτουργία της καρδιάς ενώ είναι και καλό διουρητικό. Έχει αντίστοιχες ιδιότητες με τη δαχτυλίδα, είναι πιο ελαφρύ, αλλά δεν δρα αθροιστικά όπως αυτή. Ωστόσο, η χρήση του πρέπει να γίνεται με προσοχή γιατί μπορεί να προκαλέσει

Page 5: λεξικό βοτάνων

παρενέργειες όπως ο εμετός και η διάρροια.

Αζα

Για τις νευρικές παθήσεις

Η άζα είναι χωνευτική και αντισπασμωδική. Συνιστάται κυρίως για την αντιμετώπιση των νευρικών παθήσεων του αναπνευστικού συστήματος όπως είναι το άσθμα, η στηθάγχη, ο κοκκύτης κλπ. Επίσης είναι ανθελμινθική εμμηναγωγός, συνιστάται για κάποιες περιπτώσεις αναιμίας, ενώ είναι και κατευναστική των καρδιακών παλμών των χλωρωτικών.

Αζαρο

Για βρογχίτιδα και πνευμονία

Η βασική του δράση είναι κατά παθήσεων όπως η βρογχίτιδα, η πνευμονία ο κοκκύτης και η διάρροια. Παρ' όλα αυτά έχει χρησιμοποιηθεί με ικανοποιητικά αποτελέ-σματα κατά της ισχιαλγίας και για κάποιες δερματοπάθειες.Θεωρείται επίσης καθαρτικό, διεγερτικό, εμετικό και διουρητικό. Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί η σκόνητης ρίζας και των φύλλων του όπως το ταμπάκο για φτέρνισμα.

Ακανθος

Χρησιμοποιείται ως μαλακτικός

Δεν έχει διαπιστωθεί αν έχει άλλη ιδιότητα εκτός από το να είναι μαλακτικός σε κάποιες περιπτώσεις.

Ακόνιτο

Θεραπευτικό αλλά και τοξικό

Σαν θεραπευτικό μέσο χρησιμοποιείται εκχύλισμα από τα φύλλα και τη ρίζα του για παθήσεις όπως οι ρευματισμοί, ο

Page 6: λεξικό βοτάνων

κοκκύτης, τα αρθριτικά, ο νευρικός βήχας, η στηθάγχη, η φαρυγγίτιδα, η γρίπη κ.λπ. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στη χρήση πάντως γιατί είναι ιδιαίτερα τοξικό φυτό και είναι απαραίτητη η συμβουλή του γιατρού.

Ακορος

Ενα λάδι καταπραϋντικό

Ο άκορος είναι ένα είδος καλαμιού πλούσιο σε συστατικά που βοηθούν στην αντιμετώπιση πολλών ασθενειών. Συγκεκριμένα, το λάδι που βγαίνει από τη ρίζα του έχει αντιβιοτικές δυνατότητες, ενώ το βάμμα του μπορεί, όταν διαλυθεί σε νερό, να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της ουλίτιδας. Πιστεύεται, επίσης, ότι είναι καταπραϋντικό και άρα ωφέλιμο σε περίπτωση που βρισκόμαστε σε ένταση αφού ανακουφίζει από τον πονοκέφαλο, τους ρευματισμούς και τους πόνους της αρθρίτιδας. Τέλος, η ρίζα του άκορου συχνά τρώγεται ζαχαρω?ένη για να μαλακώσει τον βήχα.

Αλθαία

Ευεργετική στο ανοσοποιητικό σύστημα

Είναι χρήσιμη όταν χρειάζεται ένα βότανο με μαλακτική επίδραση. Η ρίζα χρησιμοποιείται κυρίως για προβλήματα του πεπτικού συστήματος και άλλα όπως φλεγμονές του στόματος, ουλίτιδα, γαστρίτιδα, πεπτικό έλκος, εντερίτιδα και κολίτιδα.

Επίσης καταπραΰνει τις στομαχικές διαταραχές, τον βήχα, τη βρογχίτιδα και το κρύωμα. Βοηθά ακόμα σε δερματικές παθήσεις και διαταραχές και ανακουφίζει τους πόνους μυών και τενόντων. Τα φύλλα της αλθαίας χρησιμοποιούνται για παθήσεις των πνευμόνων και του ουροποιητικού συστήματος. Στην αλθαία αποδίδονται τέλος και ευεργετικές για το ανοσοποιητικό σύστημα ιδιότητες, καθώς βοηθά τα λευκά αιμοσφαίρια να καταστρέφουν τα

Page 7: λεξικό βοτάνων

μικρόβια που εισβάλλουν στον οργανισμό.

ΑΛΟΗ

Το «φυτό της αθανασίας»

Αποκαλείται «φυτό της αθανασίας» και θεωρείται ελιξίριο της μακροζωίας.

Η δράση της είναι ευεργετική για μεγάλο φάσμα ασθενειών. Φαίνεται ότι η χρήση της μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, περιορίζει τους πόνους των μυών και των οστών, τους κολικούς και τις κρίσεις άσθματος.

Επίσης, βοηθάει την πεπτική λειτουργία και καταπολεμά διαταραχές, όπως η δυσκοιλιότητα και η δυσπεψία, ενώ ενισχύει και το ανοσοποιητικό σύστημα.

Η αλόη χρησιμοποιείται επίσης ως καταπραϋντικό σε ερεθισμούς του δέρματος, όπως εγκαύματα, κάλους, ουλές και έρπητα και, λόγω της ιδιότητάς της να απορροφάται γρηγορότερα από το νερό, το δέρμα επουλώνεται γρήγορα.

Για τον λόγο αυτό χρησιμοποιείται και για την περιποίηση του σώματος και των μαλλιών, καθώς ενυδατώνει, αυξάνει την παραγωγή κολλαγόνου και ενισχύει τη φυσική τους άμυνα. Η αλόη θεωρείται αποτελεσματική θεραπεία για την αντιμετώπιση της ακμής, καταπολεμά τη φαγούρα, τις δερματικές αλλεργίες, τα τσιμπήματα των εντόμων, τα εκζέματα και τις μυκητιάσεις.

Αλόη Βέρα

Αλχεμίλη

Για... παθήσεις γυναικολογικές

Page 8: λεξικό βοτάνων

Εχει ευεργετικές ιδιότητες για τις ημέρες της εμμηνόρροιας αλλά και για την περίοδο της εμμηνόπαυσης καθώς ανακουφίζει από τους πόνους και περιορίζει την αιμορραγία. Γενικότερα βοηθάει στις περισσότερες γυναικολογικές παθήσεις. Επίσης βοηθάει στην επούλωση των τραυμάτων, τονώνει την καρδιά και ανακουφίζει από τοέλκος.

ΑΛΧΕΜΙΛΛΑ

Αμαμελίδα

Για πολλές χρήσεις

Η χρήση της ξεκίνησε από τη Β. Αμερική και αργότερα έφτασε στην Ευρώπη όπου τα φύλλα της χρησιμοποιούνται εσωτερικά, για ανακούφιση από τη διάρροια, τη μητρορραγία, τις αιμορροΐδες, την πρωκτορραγία, τα κολπικά εκκρίματα και την αιμορραγία του πεπτικού συστήματος. Αφέψημα από τον φλοιό της αμαμελίδας συνιστάται για φλεγμονές ούλων και βλεννογόνων του στόματος, για τη θεραπεία των κιρσών, τα διαστρέμματα και τους μώλωπες.

Αμάραντος

Επουλώνει τις πληγές

Ο αμάραντος χρησιμοποιείται ως βοηθητικό βότανο στην επούλωση εξωτερικών πληγών. Συνήθως τα κοπανισμένα φύλλα εφαρμόζονται ως κατάπλασμα στις πληγές και προσφέρουν γρηγορότερη επούλωση.

ΑΜΑΡΑΝΤΟ

Αμπελος

Καταπολεμά και την παχυσαρκία

Page 9: λεξικό βοτάνων

Τα φύλλα του αμπελιού έχουν τη δυνατότητα να ρυθμίζουν καλύτερα την κυκλοφορία του αίματος και για τον λόγο αυτό είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της φλεβίτιδας και των κιρσών. Ως αφέψημα βοηθούν στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας Τα "δάκρυα" του αμπελιού χρησιμοποιούνται σε περίπτωση εκζέματος και αιμορραγίας των εντέρων όταν είναι σύμπτωμα δυσεντερίας.

Αμυγδαλιά

Για το έλκος και το αναπνευστικό

Τα φρέσκα φύλλα της αμυγδαλιάς καταπραΰνουν τους πόνους του έλκους και των εγκαυμάτων, ενώ ο δεύτερος φλοιός της γλυκιάς αμυγδαλιάς είναι αντιπυρετικός και διουρητικός. Το αφέψημα των φύλλων είναι καλό καθαρτικό.Τα πικραμύγδαλα, από την πλευρά τους, είναι ευεργετικά στις παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος, ενώ το αλεύρι πικρών αμυγδάλων συνιστάται κατά της κακοσμίας των ποδιών και της μασχάλης.

Ανηθος

Ιδανικό για τη γαλουχία

Ο άνηθος είναι φυτό τονωτικό και ορεκτικό, ενώ βοηθάει και στην αύξηση παραγωγής γάλακτος στις γυναίκες που έχουν γεννήσει. Βοηθάει επίσης σε περιπτώσεις στομαχικών και κοιλιακών παθήσεων, ενώ χορηγείται και σε παιδιά που πάσχουν από ασθένειες όπως η ιλαρά και η ανεμοβλογιά. Σε κάθε περίπτωση ο άνηθος απαγορεύεται στις εγκύους γιατί μπορεί να προκαλέσει αποβολή.

Απήγανος

Αιμοστατικό

Σε μικρές δόσεις ο απήγανος είναι καλό αιμοστατικό, ενώ

Page 10: λεξικό βοτάνων

ως κατάπλασμα περιορίζει το πρήξιμο των ανδρικών γεννητικών οργάνων. Χρειάζεται, πάντως, μεγάλη προσοχή γιατί σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία στη μήτρα. Για τον λόγο αυτό άλλωστε χρησιμοποιούνταν στις εκτρώσεις.

Astragalus: βότανο με αντιοξειδωτική δράση κατά των ελεύθερων ριζών, το οποίο έχει πολύ καλά αποτελέσματα στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Στα ελληνικά λέγεται «Αστράγαλος ο Μεμβρανώδης», ενώ στην κινεζική βοτανοθεραπεία αναφέρεται ως «Huang qi». Σύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική, βελτιώνει την ανοδική κίνηση της ενέργειας στο σώμα, ενισχύει το στοιχείο της φωτιάς και επιφέρει τόνωση, έλκοντας το γιανγκ προς τα πάνω. Η πιο συνηθισμένη μορφή του, είναι σεκάψουλες, μπορείτε ωστόσο να χρησιμοποιήσετε και την αποξηραμένη ρίζα του για να φτιάξετε αφέψημα (περίπου 9-12 γρ. του βοτάνου για 1 κούπα νερό). Πίνετε το για περίπου3 εβδομάδες, με 1 εβδομάδα διακοπής στο τέλος του μήνα. Προσοχή! Δεν πρέπει να το καταναλώνετε αν έχετε ανεβάσει πυρετό, καθώς ενδέχεται να εντείνει τα συμπτώματα της αρρώστιας. Χρησιμοποιήστε το προληπτικά ή στην ανάρρωση.

Αρκευθος

Το φυτό της μακροζωίας

Οι αρχαίοι πίστευαν ότι η άρκευθος ήταν το φυτό της μακροζωίας. Σήμερα θεωρείται τονωτικό της όρεξης και της πέψης και, συγχρόνως, καθαριστικό του αίματος. Βοηθάει σε περιπτώσεις δύσπνοιας, ενώ είναι καλό διουρητικό και αντισηπτικό. Ο χυμός των καρπών του βοηθάει στην καταπολέμηση των πόνων των αρθρώσεων.

Αρνικα

Page 11: λεξικό βοτάνων

Για μώλωπες και ρευματισμούς

Η άρνικα έχει ιδιότητες απολυμαντικές, ανθελμινθικές, διαλυτικές και θεραπευτικές των μωλώπων. Χρησιμοποιείται κατά της δυσεντερίας, της δυσουρίας, του κοκκύτη, των πόνων των αρθρώσεων και των μυών, των ρευματισμών και της αιμόπτυσης. Πρέπει να χορηγείται σε μετρημένες δόσεις γιατί διαφορετικά μπορεί να γίνει επικίνδυνη. Μεγάλες ποσότητες προκαλούν εμετό, πονοκέφαλο, σπασμούς, κρύο ιδρώτα και πιθανότατα αιμορραγία.

ΑΡΝΙΚΑ

ΑΡΩΜΑΤΙΚΆ: ΧΡΉΣΙΜΑ, ΌΜΟΡΦΑ

ΑΡΤΕΜΙΣΙΑ Ή ΛΕΒΙΘΟΧΟΡΤΟ

Ασπερούλα

Για την πέψη και την αϋπνία

Εχει αντισηπτικές, τονωτικές και στυπτικές ιδιότητες. Διευκολύνει εξαιρετικά την πέψη και είναι ηρεμιστικό που βοηθά όσους έχουν προβλήματα αϋπνίας. Επίσης, καταπολεμά τον ίκτερο και συστήνεται σε όσους έχουν πέτρα στα νεφρά, προβλήματα στη χοληδόχο κύστη και νευραλγία.

Αστράγαλος ο στενόφυλλος-κομμιοφόρος

Χρήσιμο στη φαρμακοποιία

Η γόμα του φυτού περιέχει αραμπίνη, μπασορίνη, άμυλο και άλατα. Είναι μαλακτική και εφιδρωτική. Το γλοιώδες διάλυμά της χρησιμοποιείται στη φαρμακοποιία ως φορέας που κρατά διάφορα υλικά και δεν τα αφήνει να κατασταλάξουν.

Page 12: λεξικό βοτάνων

Ασφόδελος: Θεραπευτικές ιδιότητες

Αχιλλαία

Ρίχνει την αρτηριακή πίεση

Είναι εξαιρετικά εφιδρωτικό και αντιπυρετικό φυτό, το οποίο ρίχνει την αρτηριακή πίεση και διαλύει τους θρόμβους. Επίσης είναι καλό αιμοστατικό και αντιφλεγμονώδες. Καταπολεμά την ατονία, την κολίτιδα, τις γαστρικές παθήσεις και τη δυσκοιλιότητα. Τέλος, βοηθά στη λειτουργία οργάνων όπως το συκώτι, τα νεφρά και η καρδιά. Η αχιλλαία, τέλος, συστήνεται στους πάσχοντες απόδιαβήτη και σε όσους αντιμετωπίζουν νευρικής φύσεως πόνους στο στομάχι.

ΑΧΙΛΛΑΙΑ

Αχλαδιά

Ο "βασιλιάς των καρπών"

Ο "βασιλιάς των καρπών" όπως το αποκαλούν οι Γάλλοι είναι φάρμακο για τον πυρετό, τους ρευματισμούς, τις πέτρες των νεφρών, τον διαβήτη, την αρτηριοσκλήρωση, την υπέρταση, την αναιμία και τα αρθριτικά. Δεν είναι όμωςμόνο ο καρπός που είναι ωφέλιμος. Η φλούδα έχει διουρητικές και καθαρτικές ιδιότητες, ενώ το έγχυμα των φύλλων της αχλαδιάς βοηθάει στις παθήσεις του ουροποιητικού συστήματος.

Αψιθιά

Για το στομάχι

Η αψιθιά θεωρείται ένα από τα καλύτερα τονωτικά του στομαχιού, ενώ είναι ελαφρά αντιπυρετική, αντισηπτική, διουρητική και ανθελμινθική. Σε μικρές δόσεις αυξάνει την όρεξη, διευκολύνει την πέψη και επιταχύνει την κυκλοφορία

Page 13: λεξικό βοτάνων

του αίματος. Να σημειωθεί ότι το λικέρ της αψιθιάς, το γνωστό αψέντι, είναι τοξικό και προκαλεί εκφυλισμό του κεντρικού νευρικού συστήματος. Για τον λόγο αυτό σε πολλές χώρες απαγορεύεται η παρασκευή του.

Αψιθιά, για το πεπτικο συστήμα

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Αγγειοπάθεια Αδωνις, αμαμελίδα, γκι, γκίγκο,δενδρολίβανο, κριθάρι, μαντζουράνα

Αγχος Βαλεριάνα, μαντζουράνα, μενεξές,σπάρτο, γκίνσενγκ

Αδενοπάθεια Αγριάδα, γλυκάνισο, γκίνσενγκ, δενδρολίβανο, κισσός, μηνύανθος,μυρτίλο, πικραλίδα, τσουκνίδα

Ακμή Καλέντουλα, λάππα, ντοματιά, πεύκο

Αλλεργίες Γλυκόριζα, εφέδρα, μελισσόχορτο

Αιμάτωμα Βάλσαμο, γεράνι, μαϊντανός

Αιμοκάθαρση Αγκινάρα, δενδρολίβανο, δίψακος, κάρδαμο, καρότο, καρυδιά, κερασιά, κολλιτσίδα, λάχανο, λεμονιά, ντοματιά, πικραλίδα, πράσο, ροδιά, τσουκνίδα, φραουλιά

Αιμορραγία Αγκινάρα, αγριμόνια, αμαμελίδα,απήγανος, βελανιδιά, γλιστρίδα,γεράνι, δάφνη, ερίγκερο, καστανιά,κανέλλα, κουμαριά, κρότωνας, λάμιο,σύμφυτο, τσουκνίδα, φασκομηλιά

Αιμορροΐδες Αμαμελίδα, βατομουριά, γκέο, γκίγκο,δενδρολίβανο, ερίγκερο, ίνουλα,κρεμμύδι, λεύκα, μελιτζάνα, μηλιά,μπελαντόνα, πεπόνι, σκόρδο, φλόμος

Page 14: λεξικό βοτάνων

Αμυγδαλίτιδα Αγριμόνιο, βελανιδιά, γεράνι, ροδιά.

Αναιμία Αγγελική, αχλαδιά, αψιθιά, ερυθραία,κάρδαμο, κρεμμύδι, πορτοκαλιά,σπανάκι, συκιά, τσάι, τσουκνίδα

Ατονία Αγιάγκαθο, βάλσαμο, γκίνσενγκ,δενδρολίβανο, κανέλα, κουμαριά,λεβάντα μαντζουράνα,πεντάνευρο, ροδιά,σπανάκι, συκιά

Αναλγητικά Ακόνιτο, άρνικα, γαρίφαλο,δενδρολίβανο, βαλεριάνα, βελανιδιά,κρεμμύδι, λεβάντα, μάραθο,μπελαντόνα, ρίγανη, σκόρδο, φλισκούνι

Αναπνευστικό Αγγελική, αγιάγκαθο, αγριοπανσές,άζα, αδίαντο, ακόνιτο, αψιθιά,βάλσαμο, βασιλικός, γλυκόριζα,ευκάλυπτος, θυμάρι, καρυδιά,κρεμμύδι, λάππα, λεβάντα,λεμονιά, μαϊντανός, μολόχα,μπέλλα, παπαρούνα, πικραλίδα,σκόρδο, συκιά, φλισκούνι

Αντιβιοτικά - βακτηριοκτόνα Αγγελική, αλόη, γκίνσενγκ, δενδρολίβανο, θυμάρι, κάρδαμο,κετραρία, λεβάντα, λεμονιά,λυκίσκος, μάραθο, μελισσόχορτο,σκόρδο, σουσάμι, πορτοκαλιά

Αντισηπτικά Αρνικα, αχιλλαία, αψιθιά, βασιλικός,γαρίφαλο, δενδρολίβανο, θυμάρι,μέντα, πεπόνι, πεύκο, ρίγανη, ροδιά

Αποστήματα Αλθαία, γκι, δεντρολίβανο, δίκταμο,δυόσμος, ιτιά, κρεμμύδι, λάππα, μπέλλα,σκόρδο, συκιά, τριγωνέλλα, τσουκνίδα

Αποτοξινωτικά Κερασιά, κολοκυθιά, λάχανο, μηλιά,ντοματιά, πράσο, ροδιά, φραουλιά

Αποχρεμπτικά Αγγελική, αδίαντος, αλθαία, αψιθιά,βασιλικός, βάλσαμο, γκίνσενγκ, γλυκόριζα, κρεμμύδι,λεύκα, μαϊντανός, μαντζουράνα, μολόχα,πεύκο, πορτοκαλιά,ρίγανη, φλισκούνι

Page 15: λεξικό βοτάνων

Αρθρίτιδα Αγγελική, αγγουριά, αγκινάρα, αχλαδιά,αψιθιά, βάλσαμο, βατομουριά, βρόμη,δρακοντιά, δυόσμος, θυμάρι, ιτιά,καλαμπόκι, καλέντουλα, καρότο,κολλιτσίδα, κρεμμύδι, λάχανο,λεμονιά, λεύκα, μαϊντανός

Αρρυθμία Κράταιγος, μαρρούβιο

Ασθμα Αγριμόνια, αδίαντος, άζα, ακόνιτο,αψιθιά, βαλεριάνα,βάλσαμο, βιβούρνο,βρυωνία, γκίγκο, δελφίνιο, δενδρολίβανο, δρακοντιά, ευκάλυπτος,καλέντουλα, καρότο, κιχώριο,κρεμμύδι, κριθάρι, λεβάντα, λεμονιά,μαντζουράνα, μελισσόχορτο,ροδιά, συκιά, τσουκνίδα, φραουλιά

Αφροδισιακά Αγκινάρα, γαρίφαλο, γλιστρίδα,δρακοντιά, κανέλα, κάππαρη, κόλιαντρο,κυδωνιά, λυκίσκος, μαϊντανός, μέντα, ροδιά, σερνικοβότανο, τσουκνίδα

Αρθρώσεις Κανέλα, νεροκάρδαμο, σερνικοβότανο

Αϋπνία Βαλεριάνα, γκίνσενγκ, δενδρολίβανο,κρεμμύδι, κυδωνιά, λάμιο, λάχανο,μαντζουράνα, μαρούλι, μελισσόχορτο,μέντα, μηλιά, πορτοκαλιά, φλαμουριά

Το φαρμακείο της γιαγιάς Εάν υποφέρετε από αϋπνία, ένα φλιτζάνι τίλιο ή χαμομήλι με μέλι μπορεί να σας οδηγήσει στις αγκάλες του Μορφέα. «Τα ροφήματα αυτά έχουν χαλαρωτικές ιδιότητες και μπορεί να βοηθήσουν. Στις σοβαρές περιπτώσεις όμως δεν αρκούν» λέει η κ. Χαλκούση.

Ανοσοποιητικό «Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι το κόκκινο τσάι (Rooibos), που χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια στην Αφρική ως όπλο κατά πολλών αλλεργικών συμπτωμάτων, είναι εξαίσιο ενισχυτικό του ανοσοποιητικού συστήματος» λέει ο κ. Ξένος.«Το πλούσιο σε αντιοξειδωτικάRooibos δεν περιέχει καφεΐνη, ούτε οξαλικό οξύ. Ετσι, μπορεί να καταναλώνεται άφοβα από όλες τις πληθυσμιακέςομάδες».

Page 16: λεξικό βοτάνων

Το φυτό των αστέρων του Χόλιγουντ, η εχινάκεα, περιέχει τη δραστική ουσία εχινακίνη. Η εχινακίνη είναι ένα γλυκοσίδιο που καταπολεμά τα βακτήρια σαν φυσικό αντιβιοτικό (6 mgr εχινακίνης αντιστοιχούν εργαστηριακά σε μία μονάδα πενικιλίνης), γεγονός που εξηγεί την αποτελεσματικότητα του φυτού σε στρεπτοκοκκικές και σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις.

Σε κυτταρικό επίπεδο, η εχινακίνη ελαττώνει την παραγωγή της υαλουρονιδάσης, ενζύμου που καταστρέφει το υαλουρονικό οξύ και οδηγεί σε λύση του συνδετικού ιστού. Πρόσφατη μελέτη κατέδειξε τη συνεργιστική δράση της εχινάκεας με σκεύασμα σκόρδου στη μείωση της διάρκειας και της έντασης των συμπτωμάτων του κοινού κρυολογήματος.

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Άγχος: βερίκοκο, βρώμη, παντζάρι, λάχανο, μαρούλι, μαντζουράνα, ρίγανη, ροδάκινο, μαϊντανός, σόγια.

Αεροφαγία: φρέσκο γλυκάνισο, μάραθο (φινόκιο), λεμόνι, μαντζουράνα, μέντα, ρίγανη.

Αιμορραγία: πορτοκάλι, καρότο, λεμόνι, πρόπολη.

Αιμορροΐδες: παντζάρι, κάστανο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, πεπόνι, πατάτα, πράσο, φασκόμηλο, ταραξάκο, γιαούρτι.

Ακμή: καρότο, λάχανο, μαρούλι, μαγιά μπίρας, τομάτα, γογγύλι, ταραξάκο, γιαούρτι.

Αμυγδαλίτιδα: σκόρδο, λάχανο, καρότο, κρεμμύδι, σύκο, λεμόνι, μέλι, πρόπολη, γογγύλι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, σέλινο, θυμάρι, γιαούρτι.

Page 17: λεξικό βοτάνων

Αναιμία: σκόρδο, βερίκοκο, πορτοκάλι, παντζάρι, καρότο, κάστανο, λάχανο, ραδίκι, νεροκάρδαμο, φύτρα, σιτάρι, μαγιά μπίρας, λεμόνι, μήλο, καρύδι, ελιά, πρόπολη, πράσο, μαϊντανός, δαμάσκηνο, σπανάκι, ταραξάκο, σταφύλι.

Ανορεξία: σκόρδο, βερίκοκο, πορτοκάλι, ραδίκι, νεροκάρδαμο, μάραθο (φινόκιο), κέδρος, λεμόνι, μοσχοκάρυδο, ρίγανη, βασιλικός πολτός, πρόπολη, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός, μαυροράπανο, φασκόμηλο, σέλινο.

Απασβέστωση: (βλέπε Αφαλάτωση).

Αρθρίτιδα και Αρθροπάθεια: σκόρδο, σπαράγγι, αγκινάρα, λάχανο, αγγούρι, ραδίκι, κρεμμύδι, κεράσι, φράουλα, λεμόνι,μήλο, τομάτα, γκρέιπ φρουτ, πράσο, μαυροράπανο, ραπάνι, σταφύλι.

Αρτηριακή υπέρταση: σκόρδο, φράουλα, λεμόνι, μαντζουράνα, μήλο, ελιά, ρύζι, σίκαλη, σόγια, σταφύλι.

Αρτηριοσκλήρυνση: σκόρδο, αγκινάρα, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, κεράσι, φράουλα, σιτάρι, μαγιά μπίρας, μήλο, καρύδι, τομάτα, πράσο, δαμάσκηνο, σίκαλη, σόγια.

Αρτηριακή υπόταση: βρώμη, κριθάρι, βασιλικός πολτός, πρόπολη, δενδρολίβανο, φασκόμηλο, θυμάρι.

Αφαλάτωση (έλλειψη μεταλλικών αλάτων): πορτοκάλι, σπαράγγι, παντζάρι, καρότο, λάχανο, κεράσι, φράουλα, σιτάρι, φύτρα, μαγιά μπίρας, λεμόνι, αμύγδαλο, μήλο, κριθάρι, πρόπολη, μαυροράπανο, σέλινο, σταφύλι, γιαούρτι.

Αϋπνία: βερίκοκο, βρώμη, βασιλικός, λάχανο, μαρούλι, μαντζουράνα, μήλο, ρίγανη, ροδάκινο, κολοκύθα

Γιατροσόφια

Άγχος

Page 18: λεξικό βοτάνων

Εάν δεν μπορείτε να χαλαρώσετε και να κοιμηθείτε, αναζητήστε τις κατευναστικές και υπνωτικές ιδιότητες τού φρέσκου βασιλικού. Bάλτε 25 γραμμάρια φύλλα φρέσκου βασιλικού σε μισό λίτρο κρύο νερό και αφήστε το αφέψημα να βράσει σε χαμηλή φωτιά, με το καπάκι κλειστό, για 10 λεπτά. Aφού κρυώσει το αφέψημα, πιείτε 3-4 φλιτζάνια μέσαστην ημέρα.

Αιμορροΐδες

Μαϊντανός Βράστε για 10 λεπτά μια μεγάλη δεσμίδα μαϊντανό σε 1 ποτήρι γάλα. Στη συνέχεια, τυλίξτε τον μαϊντανό μέσα σε μια γάζα και κάντε με αυτήν ένα τοπικό κατάπλασμα.

Χαμομήλι Pίξτε μία μικρή χούφτα λουλούδια χαμομηλιού σε 1 λίτρο νερό. Bάλτε τα να πάρουν μία βράση και στη συνέχεια αφήστε τα για 10 λεπτά. Προσθέστε το αφέψημα στο νερό με το οποίο έχετε γεμίσει την μπανιέρα σας και απολαύστε, χάρη στις ιδιότητες του χαμομηλιού, ένα καταπραϋντικό και αναλγητικό λουτρό.

Κρεμμύδι Bράστε ένα φρέσκο κρεμμύδι μέχρι να μαλακώσει καλά, πολτοποιήστε το και διπλώστε τον πολτό σε μια καθαρή γάζα. Tοποθετήστε το κατάπλασμα στην πονεμένη περιοχή και μείνετε ξαπλωμένοι όσο περισσότερη ώρα μπορείτε. Oι διάφορες ουσίες που περιέχει το κρεμμύδι ενεργοποιούν την κυκλοφορία του αίματος και περιορίζουν την υπερβολική διαστολή τών αγγείων τοπικά.

Παγάκι Kάνετε τοπικά μια μικρή «εντριβή», με κάπως στρογγυλό παγάκι.

Αποφεύγετε τις ασπιρίνες και τα αντιφλεγμονώδη όπως και τα αντιβιοτικά που ίσως παίρνετε χωρίς σοβαρό λόγο -ό,τι ερεθίζει το στομάχι, ερεθίζει και τις αιμορροΐδες. Ένας ασυνήθης ύποπτος για τον ερεθισμό τών αιμορροΐδων είναι

Page 19: λεξικό βοτάνων

και οι σάλτσες, λόγω τών καρυκευμάτων τους.

Ακμή

Κόψτε μερικές φέτες ντομάτας και απλώστε τις για 15 λεπτά το πρωί και ξανά πάλι το βράδυ, όπου υπάρχουν σπυράκια. Ξεβγάλτε καλά το πρόσωπό σας και πλύνετέ το απαλά με ένα ουδέτερο σαπούνι. Τα άλατα και οι βιταμίνες που περιέχει η ντομάτα είναι μικροβιοκτόνα, επουλωτικά καιαντιτοξικά.

Αναιμία

(Γαλλικό γιατροσόφι)

Kαθαρίστε και χοντροκόψτε 20-25 σκελίδες σκόρδο και ανακατέψτε τις σε ένα μπουκάλι με 250 γραμμάρια αλκοόλ 40 βαθμών. Kλείστε το μπουκάλι ερμητικά και αφήστε το για δύο εβδομάδες στον ήλιο. Στη συνέχεια, φιλτράρετε το μείγμα και διατηρήστε το σε ένα μπουκάλι με σφιχτό πώμα. Kαταναλώστε αυτό το «λικέρ» σταγόνα-σταγόνα, διαλύοντάς το σε ένα φλιτζάνι ζεστό νερό. Aρχίστε με μία σταγόνα και αυξάνετε τη δόση καθημερινά μέχρι να φτάσετε τις 20 σταγόνες. Mετά, μειώστε σταδιακά τη δόση με τον ίδιο τρόπο.

Αμυγδαλές

Μέσα σ’ ένα ποτήρι νερό βάζετε τον χυμό δύο λεμονιών με λίγο αλάτι φαγητού και κάνετε γαργάρες στον λαιμό σας, 8-10 φορές την ημέρα.

Αρθρίτιδα

Για να ανακουφίσετε μια πονεμένη άρθρωση, μπορείτε να καταφύγετε σε μια απλή θεραπεία με φυσικά υλικά. Zεστάνετε ελαφρά λίγο ελαιόλαδο, ανακατέψτέ το με τον χυμό ενός φρεσκοστυμμένου λεμονιού και τρίψτε απαλά για

Page 20: λεξικό βοτάνων

10-15 λεπτά το σημείο που πονάει με το χλιαρό μείγμα. Kαλύψτε την άρθρωση με έναν χαλαρά δεμένο επίδεσμο και αφήστε τον όλη τη νύχτα. Tο πρωί, πιείτε ένα χλιαρό ποτήρινερό, στο οποίο θα έχετε ρίξει 1-2 κουταλιές μηλόξιδο και μία ή περισσότερες κουταλιές μέλι. Έτσι, θα επωφεληθείτε από τις αντιφλεγμονώδεις και αναλγητικές ιδιότητες του ελαιόλαδου και του λεμονιού και από την αποτοξινωτική δράση του μηλόξιδου και του μελιού, που βοηθούν στην απομάκρυνση των τοξινών από την πονεμένη άρθρωση.

Άσθμα

Aν φύγατε από το σπίτι χωρίς να πάρετε μαζί σας τη συσκευή για τις εισπνοές και μια κρίση άσθματος πλησιάζει, μην πανικοβληθείτε. Mπείτε στην πρώτη καφετέρια που θα βρείτε μπροστά σας και παραγγείλτε έναν διπλό εσπρέσο ή δύο φλιτζάνια ζεστή σοκολάτα. Aυτό το γιατροσόφι του περασμένου αιώνα, σήμερα πια γνωρίζουμε ότι έχει και επιστημονική βάση: Ο καφές, όπως και η σοκολάτα, έχουν πράγματι αποσυμφορητική επίδραση στους βρόγχους και σας επιτρέπουν να αναπνέετε με μεγαλύτερη ευκολία. Bέβαια, το γιατροσόφι αυτό δεν μπορεί επ’ ουδενί να αντικαταστήσει τη συσκευή για εισπνοές.

Ατονία

Αβγό

Xτυπήστε τον κρόκο ενός αβγού με όση ζάχαρη θέλετε και με μία κουταλιά ρούμι, μέχρι να ασπρίσει και να αφρίσει. Στησυνέχεια, ρίξτε από πάνω ένα ποτήρι γάλα ή νερό ζεστό και πιείτε το ρόφημα. H λεκιθίνη που περιέχει ο κρόκος θα σάς δυναμώσει, ενώ το αλκοόλ από το ρούμι θα επιδράσει διεγερτικά και τονωτικά στον οργανισμό σας.

Λάχανο

Πλούσιο σε φυτικές ίνες, μέταλλα και βιταμίνες (με πρώτη

Page 21: λεξικό βοτάνων

και καλύτερη τη βιταμίνη C), το λάχανο έχει θαυμάσια τονωτικά αποτελέσματα. Aν, λοιπόν, αναρρώνετε από μια ίωση και νιώθετε καταβολή των δυνάμεών σας, το καλύτεροφάρμακο είναι να τρώτε ένα μπολ λαχανοσαλάτα, δύο φορέςτην ημέρα, για 3-4 ημέρες.

Αϋπνία

Bράστε τα φύλλα ενός βιολογικού μαρουλιού σε μισό λίτρο νερό για 15 λεπτά σε χαμηλή φωτιά. Πριν κοιμηθείτε, πιείτε αφού το σουρώσετε μια μεγάλη κούπα από το υγρό. Aυτό το γιατροσόφι, σε μικρότερη ποσότητα, μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε και στα παιδιά.

Άφθα

Η άφθα είναι ένα έλκος (πληγή) που έχει συνήθως στρογγυλόή ωοειδές σχήμα, με διάμετρο από 1-2 μέχρι και 6 χιλιοστά μερικές φορές. Μπορεί να εμφανίζεται μεμονωμένη, ή σε ομάδες (πολλαπλές άφθες). Συνήθως εντοπίζεται στο εσωτερικό μέρος τών χειλέων και των παρειών (μάγουλων), στην ουλοπαρειακή αύλακα, στα ούλα και στη γλώσσα. Για να επουλωθούν γρήγορα οι άφθες, μπορείτε να βράσετε δύο καρότα για 15 λεπτά σε δύο φλιτζάνια νερό και, αφού αφήσετε το νερό να κρυώσει, να κάνετε στοματικές πλύσεις με αυτό. Για τον ίδιο σκοπό, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και τα φύλλα τού καρότου. Bράστε μία χούφτα καλά πλυμένα φύλλα καρότου σε λίγο νερό, αφήσετε τα να «κάτσουν» για 15 λεπτά και σουρώστε. Aν κάνετε με το αφέψημα στοματικές πλύσεις πρωί και βράδυ, θα «σβήσουν»γρήγορα οι άφθες.

ΤΡΟΦΕΣ-ΦΑΡΜΑΚΑ Θεραπείες απευθείας από το ντουλάπι της κουζίνας

Άφθες

Το θεραπευτικό τρόφιμο: Κρέας

Page 22: λεξικό βοτάνων

Πώς δρα

Το να παρουσιάζουμε συχνά άφθες ίσως να υποδεικνύει την έλλειψη του οργανισμού μας σε σίδηρο. Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε σίδηρο μπορεί να προλάβει την εμφάνισή τους.

Στην πράξη

Εξαιρετικά πλούσια πηγή σιδήρου είναι το κόκκινο κρέας. Ανάλογες ποσότητες σιδήρου, αλλά λιγότερο απορροφήσιμες από τον οργανισμό, περιέχουν και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Για να αυξήσουμε την απορρόφηση σιδήρου, μπορούμε μετά το γεύμα να πιούμε ένα φυσικό χυμό πορτοκαλιού ή να προσθέσουμε λεμόνι στη σαλάτα μας. Η βιταμίνη C βοηθά το σώμα μας να απορροφήσει μεγαλύτερη ποσότητα σιδήρου.

ΚΟΡΥΦΗ

β

Βαλεριάνα

Καταπολεμά το άγχος

Χρησιμοποιείται ευρέως ως ηρεμιστικό που καταπολεμά το άγχος, την αϋπνία και την υπερένταση. Η δράση της είναι ευεργετική για τους πονοκεφάλους, την ταχυκαρδία, την υπέρταση και βοηθάει πολύ όσους πάσχουν από κόπωση. Είναι επιπλέον καλό σπασμολυτικό κατά της νευρικής δυσπεψίας, της κράμπας του στομαχιού και των σπασμών της έμμηνου ρύσεως.

Βάλσαμο

Page 23: λεξικό βοτάνων

Για τις πληγές και την κατάθλιψη

Από τον καιρό του Νίκανδρου του Διοσκουρίδη, το βάλσαμο αναφερόταν ως επουλωτικό των πληγών και αυτό εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα. Εκτός αυτού, όμως, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Ενδεικτικά αναφέρονται η κατάθλιψη, οι θρομβώσεις, οι ρευματισμοί, η ισχιαλγία και η φυματίωση.

Το σπαθοχορτο & σπαθολαδο

ΒΑΝΊΛΙΑ: Η ΟΡΧΙΔΈΑ ΤΟΥ ΕΥ ΖΗΝ

ΒΑΤΟΜΟΥΡΟ

Βασιλικός

Τονωτικό για τον οργανισμό

Ο βασιλικός, χάρη και στην ευχάριστη μυρωδιά του, διεγείρει το στομάχι και τον οργανισμό γενικότερα ως τονωτικό. Αυξάνει τη θερμοκρασία του οργανισμού και είναι, επιπλέον, σπασμολυτικό του πεπτικού συστήματος, γαλακτοπαραγωγικό και αντιφυσιτικό. Καταπραΰνει τους σπασμούς της κοιλιάς και έχει αξιόλογη δράση κατά της ζαλάδας και της νευρικής ημικρανίας.

Βασιλικός: Δροσερός και πιπεράτος

Βατομουριά

Αντιδιαβητική

Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται και η ρίζα του φυτού ως διουρητική, υποτασική, στυπτική και αντιαρθριτική. Εδώκαι αιώνες πάντως, τα φύλλα και τα κοτσάνια του φυτού θεωρούνται διουρητικά και αντισακχαροδιαβητικά. Οι καρποί, από την πλευρά τους, είναι δροσιστικοί και βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία του στομαχιού.

Page 24: λεξικό βοτάνων

Βελανιδιά

Με άριστα αποτελέσματα κατά της διάρροιας

Η φλούδα της βελανιδιάς είναι ένα από τα πιο στυπτικά φάρμακα που υπάρχουν στη φύση. Είναι άριστο φάρμακο κατά της διάρροιας, της βλεννόρροιας και της αιμορραγίας.Αφεψήματα που παρασκευάζονται από τη φλούδα βοηθούν σε ασθένειες όπως η φυματίωση, η αμυγδαλίτιδα, οι χιονίστρες κ.λπ. Η υπερβολική εσωτερική χρήση της για μεγάλο χρονικό διάστημα βλάπτει το στομάχι και προκαλεί καρδιαλγία.

Βέρατρο

Αναλγητικό αλλά και δηλητηριώδες

Θεωρείται αναλγητικό, διουρητικό και καταπραϋντικό της καρδιάς, ενώ στο παρελθόν το χορηγούσαν σε ασθενείς ως εμετικό, καθαρτικό και εφιδρωτικό. Τα αλκαλοειδή που περιέχει, ωστόσο, το κάνουν ισχυρό δηλητήριο. Η θανατηφόρα δόση για τον άνθρωπο είναι 1 - 2 γραμμάρια από τη σκόνη του ριζώματος.

Βερβένα

Χαλαρωτικό

Οι βασικές ιδιότητες της βερβένας είναι οι ηρεμιστικές. Χαλαρώνει τον οργανισμό, βοηθάει στην κατάθλιψη, τη νευρική εξάντληση και σε περιπτώσεις κρίσεων υστερίας, ενώ ανακουφίζει από τους πονοκεφάλους και τις ημικρανίες.Επίσης συνιστάται σε παθήσεις του συκωτιού, της χολής καιστην ουλίτιδα. Η βερβένα δεν πρέπει να χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Βερβερίδα

Ισχυρό αντιβακτηριδιακό

Page 25: λεξικό βοτάνων

Στο φλοιό της βερβερίδας περιέχονται ισχυρές αντιβακτηριακές ουσίες που ελαττώνουν την αρτηριακή πίεση και διευρύνουν τις αρτηρίες. Ο φλοιός είναι επίσης αποτελεσματικός εναντίον της λεϊσμανίασης και της χολέρας. Αν και ανακουφίζει από τους πόνους της εμμήνου ρύσεως και του τοκετού δεν πρέπει να χορηγείται σε καμία περίπτωση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το αφέψημα από τα φύλλα της δρα κατά του σκορβούτου, της δυσεντερίας και της στηθάγχης.

Βερόνικα

Για το άσθμα και τη φαγούρα

Με τη βερόνικα αντιμετώπιζαν στο παρελθόν το άσθμα, τη βρογχίτιδα, τη φαγούρα και τις παθήσεις του δέρματος. Σήμερα της αποδίδονται ιδιότητες ορεκτικές, τονωτικές, χωνευτικές και θεραπευτικές των ματιών. Το φυτό είναι αντιβηχικό και βοηθά επίσης σε περιπτώσεις στομαχικής ατονίας, κράμπας του στομαχιού, βρογχικού κατάρρου και κατάρρου της ουροδόχου κύστης.

Βιβούρνο

Τονώνει το νευρικό σύστημα

Το φυτό τονώνει το νευρικό σύστημα, είναι διουρητικό, μυοχαλαρωτικό και καταπραϋντικό της μήτρας. Είναι γνωστή άλλωστε η χρήση του σε περιπτώσεις που μια γυναίκα κινδυνεύει να αποβάλει. Χρησιμοποιείται επίσης κατά της φλεγμονής των ωοθηκών και της υπερβολικής αιμορραγίας την περίοδο της εμμηνόπαυσης. Καλό είναι πάντως να μην τρώμε τον καρπό γιατί προκαλεί γαστρεντερίτιδα, ενώ έχουν αναφερθεί και περιπτώσεις θανατηφόρων δηλητηριάσεων.

ΒΟΤΑΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ

Page 26: λεξικό βοτάνων

Βρόμη

Πλούσια σε βιταμίνες

Είναι γνωστή για τη δράση της κατά της κακής χοληστερίνης (LDL) στο αίμα. Περιέχει γλουτένη και είναι πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Ε, Κ, βιοτίνη και φολικό οξύ. Επίσης, έχει ασβέστιο, χαλκό, σίδηρο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, φώσφορο, κάλιο, σελήνιο, πυρίτιο, ψευδάργυρο, προστατεύει την καρδιά και τους πνεύμονες και βοηθά τον οργανισμό να καταπολεμά τις μολύνσεις.

Βρυωνία

Με καθαρτικές ιδιότητες

Η ρητίνη που περιέχει έχει ισχυρές καθαρτικές ιδιότητες καιγια το λόγο αυτό η βρυωνία χρησιμοποιείται σε περιπτώσειςδυσκοιλιότητας. Είναι εμετική και διουρητική, ενώ χρησιμοποιείτο στην αρχαία Ελλάδα κατά του τετάνου, των μολύνσεων και της επιληψίας. Σε μεγάλη ποσότητα γίνεται επικίνδυνο δηλητήριο.

Βρωμελαϊνη

Βοηθά στο αδυνάτισμα

Οταν λαμβάνεται με τα γεύματα, βοηθά στην πέψη των πρωτεϊνών και κατά συνέπεια στο αδυνάτισμα. Οταν λαμβάνεται με άδειο στομάχι, δρα φαρμακευτικά ως αντιφλεγμονώδης παράγοντας. Θεωρείται ότι συμβάλλει στην αντιμετώπιση της ιγμορίτιδας και ότι δρα κατά της ανεπάρκειας πεπτικών ενζύμων και της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας.

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Page 27: λεξικό βοτάνων

Βήχας Αγγελική, άζα, ακόνιτο, αλθαία,αμυγδαλιά, βαλεριάνα, βερβερίδα,δατούρα, δρακοντιά, ευκάλυπτος, ήλιος,θυμάρι, καρότο, καστανιά, λάχανο,λεβάντα, λεμονιά, μαντζουράνα,μάραθο, μέντα, μηλιά,νεραντζιά, παπαρούνα,πεύκο, πικραλίδα, πορτοκαλιά, πράσο,ρίγανη, συκιά, φασκόμηλο, φλαμουριά

Το φαρμακείο της γιαγιάς...Βήχας Το μέλι πλούσιο σε φλαβονοειδή συνιστάται εδώ και αιώνες ως «φάρμακο» για τον βήχα. Ερευνα του Πολιτειακού Κολεγίου Ιατρικής της Πενσυλβάνια, σε 105 παιδιά που λάμβαναν μία έως δύο κουταλιές μέλι μισή ώρα πριν κοιμηθούν, διαπίστωσε ότι το μέλι δρα πιο αποτελεσματικά κατά του βήχα απ' ό,τι πολλά αντιβηχικά σιρόπια.

Οι γαργάρες με αλατόνερο μπορούν να απομακρύνουν τα περιττά υγρά από τους φλεγμαίνοντες ιστούς στον λαιμό, μεαποτέλεσμα να ελαττώνεται ο πόνος, όπως αναφέρει ο δρ Φ.Χέιγκεν, εκδότης του «Οδηγού με τα Σπιτικά Γιατροσόφια» (Mayo Clinic Book). Το αλατόνερο μαλακώνει επίσης την παχιά βλέννα στον λαιμό, διευκολύνοντας έτσι την αποβολή της. Μια άλλη λύση, σύμφωνα με τον «Οδηγό», είναι οι γαργάρες με μείγμα χλιαρού νερού με λίγες σταγόνες λεμόνικαι μέλι (δεν συνιστάται για παιδιά).

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Βήχας: σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, σύκο, μαρούλι, αμύγδαλο, μέλι, ρίγανη, κουκουνάρι, πρόπολη, μαυροράπανο, γογγύλι, φασκόμηλο, σέλινο, θυμάρι.

Βρογχίτιδα: σκόρδο, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι,νεροκάρδαμο, σύκο, φύτρα, μαρούλι, μήλο, μέντα, μέλι, ρίγανη, κριθάρι, κουκουνάρι, μαυροράπανο, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, θυμάρι.

Page 28: λεξικό βοτάνων

Γιατροσόφια

Βήχας

Κρεμμύδι

Bάλτε στον αποχυμωτή 5 χοντρά φρέσκα κρεμμυδάκια, σουρώστε τα και πιείτε μικρές γουλιές από τον χυμό πολλές φορές μέσα στη μέρα. O χυμός αυτός δρα ως ένα αποτελεσματικό αποχρεμπτικό, ενώ ταυτόχρονα έχει ισχυρήαντιφλεγμονώδη δράση.

Λεμόνι και μέλι

Βάλτε ένα λεμόνι με τη φλούδα του σε ένα κατσαρολάκι με λίγο νερό και αφήστε το να βράσει για 5 λεπτά περίπου. Στη συνέχεια, βγάλτε το, κόψτε το στη μέση και στύψτε το. Όσο είναι ακόμα ζεστό, διαλύστε στον χυμό του 3 κουταλιές μέλι, ανακατέψτε καλά και πιείτε το σε δύο δόσεις μέσα στην ημέρα. Το μέλι δρα ως μαλακτικό στον λαιμό και έτσι μαλακώνει τον βήχα. O χυμός λεμονιού έχει αντισηπτικές και αντιβακτηριδιακές ιδιότητες. O συνδυασμός και τών δύοδημιουργεί ένα φυσικό, ήπιο αντιμικροβιακό διάλυμα, που θαανακουφίσει τον λαιμό σας.

Θυμάρι

Mέσα σ’ ένα κιλό νερό, βράζετε 15 γραμμάρια φύλλα και άνθη δροσερά θυμαριού και πίνετε ζεστό ζεστό ένα φλιτζάνιτην ημέρα, ή και το βράδυ πριν τον ύπνο.

Πράσο και μέλι

Kόψτε σε ροδέλες 3 πράσα και βάλτε τα να βράσουν καλά μελίγο νερό. Όταν μαλακώσουν, σουρώστε τα και αναμείξτε τα καλά με 2 κουταλιές μέλι μέχρι να σχηματιστεί μια πάστα. Kάθε φορά που σας πιάνει κρίση βήχα, πίνετε μία κουταλιά από αυτό το φάρμακο. Tο πράσο ανήκει στην ίδια

Page 29: λεξικό βοτάνων

οικογένεια με το σκόρδο και το κρεμμύδι και διαθέτει, όπως κι αυτά, πλούσιες θεραπευτικές ιδιότητες, χωρίς όμως να έχει τόσο έντονη γεύση και μυρωδιά. Tο μέλι, γνωστό για τις αντιβιοτικές, μαλακτικές και αντισηπτικές του ιδιότητες υπάρχει σε πολλά αντιβηχικά γιατροσόφια.

Bουλωμένη μύτη

Βράζετε σε μια κατσαρόλα φύλλα ευκάλυπτου ή μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο και το αφήνετε να βγάλει ατμό στο δωμάτιο που κοιμόσαστε.

Βουλωμένο αφτί

Aν το αφτί σας βουίζει και δεν ακούτε καλά, ίσως το πρόβλημά να ωφείλεται στην συγκέντρωση κηρήθρας στο εσωτερικό του. Για να απαλλαγείτε από την κηρήθρα βάλτε στο αφτί ένα κομμάτι βαμβάκι που θα έχετε μουλιάσει με μισό κουταλάκι ελαιόλαδο. Aφήστε το βαμβάκι όλη τη νύχτακαι το πρωί ξεπλύνετε το εσωτερικό τού αφτιού με χυμό λεμονιού. Aκολουθήστε τη θεραπεία για 4-5 μέρες και, αν τοαφτί σας συνεχίσει να είναι βουλωμένο, κάντε του μια πλύσημε χλιαρό νερό. Προσοχή όμως, δεν πρέπει να ακολουθήσετεαυτή την θεραπεία αν δεν είστε σίγουροι ότι το πρόβλημα οφείλεται στην κηρήθρα ή αν έχετε πάθει διάτρηση τού τυμπάνου. Για να μη βουλώνουν τα αφτιά στα αεροπορικά ταξίδια, μπορείτε να μασάτε τσίχλα ή να πιπιλάτε καραμέλες. Άλλη λύση είναι το χασμουρητό. Αν τελικά τα αφτιά σας βουλώσουν στο αεροπλάνο, κλείστε τη μύτη με τα δάχτυλά σας, πάρτε μια ανάσα, στη συνέχεια κλείστε το στόμα και μετά «ωθήστε» δυνατά τον αέρα προς το πίσω μέρος τής μύτης σας, χρησιμοποιώντας τούς μυς τών μάγουλων και τού λαιμού, σαν να προσπαθείτε να «ξεφορτωθείτε» τα δάχτυλα που κλείνουν τη μύτη σας. Όταν το πετύχετε -ίσως όχι με την πρώτη- θα το καταλάβετε!

Page 30: λεξικό βοτάνων

Βραχνάδα

Aν ξυπνήσετε κάποιο πρωί με έντονη βραχνάδα, βάλτε δύο μήλα να βράσουν για αρκετή ώρα σε λίγο νερό, λιώστε τα, περάστε τον πολτό από ένα τουλουπάνι και φυλάξτε το ζουμί. Προσθέστε ζάχαρη και κάντε γαργάρες όσο περισσότερες φορές την ημέρα μπορείτε. Το βράχνιασμα καιο νυχτερινός βήχας μπορεί να υποχωρήσει και με μια πρόχειρη «κομπρέσα» με οινόπνευμα στον λαιμό. Γενικά όμως προσέχετε τις κομπρέσες με οινόπνευμα, γιατί ενοχοποιούνται για εγκεφαλικά επεισόδια. Επειδή δηλαδή τοοινόπνευμα «σπάει» τα τριχοειδή αγγεία δημιουργεί μικρούςθρόμβους, οι οποίοι μετά ταξιδεύουν στο υπόλοιποι σώμα, στην καρδιά και στον εγκέφαλο. Πολύ αποτελεσματικό (αν το αντέχετε) είναι και το κρητικό ρακόμελο. Θα χρειαστείτεένα ρακοπότηρο ρακί, μία κουταλιά μέλι και λίγη κανέλα. Ζεσταίνετε σε χαμηλή φωτιά το ρακί με προσοχή να μην βράσει (αν ζεσταθεί πολύ και πιτσιλίσει υπάρχει κίνδυνος νααναφλεγεί το οινόπνευμά του). Απομακρύνετε από τη φωτιά και προσθέτετε ανακατεύοντας το μέλι και λίγη κανέλα. Πίνεται ζεστό και θεωρείται ιδανικό και για το κρυολόγημα.

Βρογχίτιδα

Κρεμμύδι

Για να καλμάρετε τον ενοχλητικό ξερόβηχα που προκαλεί η χρόνια βρογχίτιδα, μπορείτε να φτιάξετε ένα αποτελεσματικό σιρόπι από υλικά που θα βρείτε στην κουζίνα σας. Ψιλοκόψτε ένα ξερό κρεμμύδι και δύο φύλλα άσπρου λάχανου, ανακατέψτε τα, πασπαλίστε τα με σκούρα ζάχαρη και αφήστε τα να μείνουν για 48 ώρες. Aν πίνετε 1-2κουταλιές από το σιρόπι που φτιάξατε 3-4 φορές την ημέρα, ο βήχας σας θα υποχωρήσει.

Σκόρδο

Page 31: λεξικό βοτάνων

Ρίξτε δύο σκελίδες σκόρδο σε ένα φλιτζάνι κρύο γάλα και αφού πάρει βράση, αφήστε το για 10 λεπτά σε χαμηλή φωτιά. Πιείτε το γάλα όσο είναι ακόμα ζεστό. Tο σκόρδο έχει πολλά να προσφέρει στο αναπνευστικό σύστημα. Tο αιθέριο έλαιό του έχει αποχρεμπτικές και αντισηπτικές ιδιότητες, ενώ οι θειικές ενώσεις που περιέχει επενεργούν απολυμαντικά στα πνευμόνια.

ΚΟΡΥΦΗ

γ

Γαρίφαλο

Ανακουφίζει από τον πονόδοντο

Το γαρίφαλο και το λάδι που παρασκευάζεται από αυτό έχουν ισχυρές αντισηπτικές ιδιότητες. Το γαριφαλέλαιο ανακουφίζει από τον πονόδοντο, τον πόνο από τσιμπήματα εντόμων και τον εμετό ενώ αναστέλλει τη ναυτία. Το γαρίφαλο είναι χωνευτικό, αφροδισιακό, ανθελμινθικό, σπασμολυτικό. Το άρωμα των γαριφάλων απωθεί τα κουνούπια και τον σκόρο.

Γαιδουράγκαθο. Θαυματουργό βότανο!

Γέο

Θεραπεύει και την ουλίτιδα

Η ισχυρή στυπτικότητά του, σε συνδυασμό με τις πεπτικές ιδιότητές του το καθιστά χρήσιμο σε εντερικά προβλήματα, όπως η διάρροια, η δυσεντερία, η βλεννώδης κολίτιδα και παρόμοιες παθήσεις. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη

Page 32: λεξικό βοτάνων

ναυτία και τον εμετό. Θεραπεύει την ουλίτιδα, ενώ εσωτερικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα εμπύρετα κρυολογήματα και στην καταρροή.

Γεράνι

Ενυδατώνει το δέρμα, πολεμά τον έρπη

Ανοίγει τους φραγμένους πόρους του δέρματος, ενυδατώνει,πολεμά τον έρπητα, το έκζεμα, τα λιπαρά μαλλιά και την κυτταρίτιδα. Ανακουφίζει από την κακή κυκλοφορία, τα συμπτώματα εμμηνόπαυσης, τη φλεβίτιδα, την κατακράτηση υγρών ενώ είναι και εντομοαπωθητικό. Βοηθά σε περιπτώσεις κατάθλιψης, έντασης, στρες, νευρικότητας, άγχους, συναισθηματικής αστάθειας και της επιλόχειου κατάθλιψης.

Γκαλέγκα

Αντιδιαβητικό

Ενδείκνυται για την αγωγή κατά του σακχαρώδους διαβήτη,καθώς μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Είναι γαλακταγωγό -σε ορισμένες περιπτώσεις θεωρείται ότι αυξάνει τη ροή του γάλακτος ακόμη και κατά 50%- διουρητικό και εφιδρωτικό. Επίσης, βοηθά στην ανάπτυξη των μαστικών αδένων.

Γκι

Πολεμά την αρτηριοσκλήρωση

Επιβραδύνει τον καρδιακό ρυθμό, μειώνει την πίεση του αίματος και βοηθά στην καταπολέμηση της αρτηριοσκλήρωσης. Επίσης, ανακουφίζει από τα συμπτώματα της υπέρτασης, όπως οι ζαλάδες και οι πονοκέ-φαλοι. Ενδείκνυται για όσους έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση ή πάσχουν από προβλήματα του κυκλοφορικού

Page 33: λεξικό βοτάνων

συστήματος.

Γκίνγκο Μπιλόμπα, θησαυρός για την υγεία

Γκλομπουλάρια

Φάρμακο κατά της ισχιαλγίας

Φυτό ελαφρώς καθαρτικό, αντιπυρετικό, εφιδρωτικό, στομαχικό και κατά της ισχιαλγίας. Το τσάι του χρησιμεύει ως καθαρτικό και το αφέψημά του βοηθά στην καταπολέ-μηση της ισχιαλγίας. Συναντάται σε όλη την Ελλάδα σε ξηρούς, άγονους τόπους και τα άνθη του έχουν μπλε χρώμα.

Γλιστρίδα

Καθαρίζει το αίμα

Συστήνεται κατά της χολολιθίασης, είναι ευεργετική στην κολίτιδα και τις αμοιβάδες και θεωρείται αφροδισιακή. Προτείνεται για τον καθαρισμό του αίματος, τη δυσκοιλιότητα και τις φλεγμονές του ουροποιητικού. Οι αρχαίοι τη θεωρούσαν ταινιοκτόνα και τη συνιστούσαν κατάτων μουδιασμάτων των μυών.

Γλυκάνισος

"Ξυπνά" το νευρικό σύστημα

Θεωρείται ότι καταπολεμά την ατονία. "Ξυπνά" το νευρικό σύστημα και τονώνει τις λειτουργίες ζωτικών οργάνων, όπως του ήπατος, των πνευμόνων, της καρδιάς και του εγκεφάλου. Παράλληλα έχει ιδιότητες αποχρεμπτικές, βοηθά στη χώνεψη, στη μείωση της βουλιμίας, είναι διουρητικό, αντισπασμωδικό και εμμηναγωγό.

Page 34: λεξικό βοτάνων

Γλυκόριζα

Διουρητική και κατά του βήχα

Από τον χυμό της ρίζας του παρασκευάζεται η γνωστή γιάμπολη από τις οποίες φτιάχνονταν παραδοσιακά οι μαύρες παστίλιες για τον λαιμό. Η γλυκόριζα χρησιμοποιείται ως μαλακτικό και κατά του βήχα. Επίσης, είναι διουρητική και ευεργετική στο κρυολόγημα, στην πνευμονία και στον πλευρίτη. Εχει υπακτική και αντιρευματική δράση ενώ θεωρείται κατάλληλη για τον διαβήτη.

Γλυκόριζα: μπορείτε - για προληπτικούς λόγους - να πίνετε αφέψημα γλυκόριζας μία φορά την ημέρα. Στα φαρμακεία θατη βρείτε ως βάμμα -που είναι πιο δραστικό -, ενώ κυκλοφορούν και καραμέλες για τον πονόλαιμο και τον βήχα. Η γλυκόριζα σε βάμμα ή ως συστατικό μείγματος (πουκαθορίζεται από το γιατρό σας) χρησιμοποιείται κυρίως για να αντιμετωπίσει συμπτώματα ασθένειας που έχει ήδη εκδηλωθεί. Η χρήση της θα πρέπει να αποφεύγεται από άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση.

Η γλυκόριζα καταπολεμάει μέχρι και ιούς ανθεκτικούς στα αντιικά φάρμακα

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Γαστρεντερίτιδα Αγκινάρα, καρυδιά, κετραρία, φλόμος

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Γαστρίτιδα: καρότο, λάχανο, μάραθο (φινόκιο), σύκο, μαρούλι, λεμόνι, πιπεριά, μέλι, πατάτα, φασκόμηλο, γιαούρτι, κολοκύθι.

Page 35: λεξικό βοτάνων

Γήρας: σκόρδο, βερίκοκο, πορτοκάλι, καρότο, κάστανο, λάχανο, κεράσι, κρεμμύδι, σύκο, φύτρα, λεμόνι, μήλο, φουντούκι, βασιλικός πολτός, πρόπολη, γκρέιπ φρουτ, σίκαλη, σόγια, γιαούρτι.

Γρίπη: σκόρδο, πορτοκάλι, κανέλλα, λάχανο, κρεμμύδι, φύτρα, λεμόνι, μέντα, μέλι, κουκουνάρι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θυμάρι, γιαούρτι.

Γιατροσόφια

Γαστρίτιδα

Ένα από τα πιο δραστικά αφεψήματα που υπάρχουν για την αντιμετώπιση τής γαστρίτιδας, είναι η γλυκόριζα. Το βότανο αυτό παράγει μια βλέννα στο στομάχι η οποία επικάθεται στα τοιχώματά του, περιορίζοντας τις εκκρίσεις τών οξέων. Για να το παρασκευάσετε, θα αναμείξετε σε μισόλίτρο βραστό νερό μία κουταλιά τής σούπας γλυκόριζα σε μορφή σκόνης, θα την αφήσετε για 10 λεπτά και ύστερα θα τη σουρώσετε. Πίνετε αυτό το τσάι κρύο, 2-3 φορές τη μέραπριν από τα γεύματα. Προσοχή, όμως! Η λήψη γλυκόριζας είναι απαγορευτική για τους υπερτασικούς.

Γρίπη

Ευκάλυπτος

Μέσα σ’ ένα κιλό νερό βράζετε 10 γραμμάρια φύλλα ευκαλύπτου και 10 γραμμάρια φύλλα δεντρολίβανου με κορυφές και κάνετε εισπνοές πάνω από τον βραστό ατμό 5- 10 φορές την ημέρα.

Κρεμμύδι

Aν νιώθετε καταβεβλημένοι και φοβάστε ότι τα «προεόρτια» τής γρίπης είναι προ τών πυλών, πριν πέσετε για ύπνο, κόψτε ένα ξερό κρεμμύδι στη μέση και ακουμπήστε

Page 36: λεξικό βοτάνων

το στο κομοδίνο σας. Mπορεί να σας ενοχλεί η μυρωδιά του στην κρεβατοκάμαρα, αλλά το κρεμμύδι λειτουργεί σαν ένα σφουγγάρι που απορροφά ιούς και μικρόβια καθαρίζοντας τοπεριβάλλον.

Λεμόνι

Πίνετε καθημερινά, τον χυμό δύο λεμονιών αφού έχετε προσθέσει και δύο κουταλιές τής σούπας μέλι και λίγη κανέλα κοπανισμένη.

Μήλο

Aν είστε ενήλικοι, αρρωστήσατε πριν από λίγο καιρό με γρίπη και αργείτε να συνέλθετε τελείως, δοκιμάστε μια αρκετά «ακραία» αλλά αποτελεσματική θεραπεία με μήλα. Για 2 έως το πολύ 3 μέρες πρέπει να διατρέφεστε αποκλειστικά και μόνο με μισό έως ένα κιλό τριμμένα μήλα τη μέρα. Πλούσια σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα, τα μήλα ενισχύουν την άμυνα, ενώ οι απλοί υδατάνθρακες που περιέχουν αφομοιώνονται εύκολα από τον οργανισμό, προσφέροντάς του άφθονη ενέργεια. Aν ψωνίσετε μήλα γι’ αυτόν το σκοπό, προτιμήστε να προέρχονται από βιολογική καλλιέργεια.

Πιπερόριζα

Oι φαρμακευτικές ιδιότητες τής πιπερόριζας (τζίντζερ) -πουεδώ και αιώνες αντιμετωπιζόταν ως πανάκεια στην Aνατολή- σήμερα πια αναγνωρίζονται και από τη Δύση. Aν γυρίσατε στο σπίτι σας και νιώθετε τα προεόρτια της γρίπης να σας τριγυρίζουν, ιδιαίτερα μάλιστα αν έχετε «κομμάρες» και μυϊκούς πόνους, κάντε, πριν πέσετε για ύπνο, ένα 15λεπτο καυτό ποδόλουτρο με 1-2 ρίζες φρέσκιας πιπερόριζας ή 2-3 κουταλάκια πιπερόριζας σε σκόνη.

Σαλέπι

Page 37: λεξικό βοτάνων

Tο σαλέπι αποτελεί θαυμαστό όπλο ενάντια στην έξαρση των εποχικών νόσων. Φτιάχνεται από τις ρίζες ενός φυτού, που ήταν γνωστό πολλούς αιώνες πριν στον ελλαδικό, αλλά και στον ευρύτερο χώρο της ανατολικής Μεσογείου, με το όνομα «όρχις» (Orchis mascula, της οικογενείας τών Ορχιδωδών). Τού αποδίδονταν ιδιότητες αφροδισιακές, γι’ αυτό και πέρασε στη λαϊκή παράδοση ως «σερνικοβότανο». Το βότανο που χάριζε στις γυναίκες αρσενικά παιδιά! Στις ρίζες αυτού τού φυτού αναπτύσσονται κόνδυλοι που αποξηραίνονται, αλέθονται και από τη σκόνη τους γίνεται το θαυμάσιο αυτό αφέψημα, που «ευφραίνει και το στόμα καιτην ψυχή», όπως έλεγαν οι παλιοί. Και γνώριζαν με την απλοϊκή τους σοφία ότι και στο σώμα προσφέρει θαυμαστά οφέλη. Το σαλέπι είναι ένα ρόφημα θερμαντικό (εξαιτίας καιτων μπαχαρικών που περιέχει), προληπτικό τού κρυολογήματος και της γρίπης, φτιάχνει το κρυωμένο στομάχι, καταπραΰνει τα νεύρα, διώχνει το άγχος και την κούραση, χαρίζοντας ευεξία και εγρήγορση ταυτόχρονα. Είναι πλούσιο σε άμυλο και πολύτιμα μεταλλικά άλατα: Φώσφορο και ασβέστιο. Γι’ αυτό τονώνει όλο το σώμα, «από τα νύχια ως την κορυφή». Βοηθά εξασθενισμένους από αρρώστιες οργανισμούς να ανακάμψουν και να αναρρώσουν γρηγορότερα. Περιέχει μια κολλώδη ουσία, την βασσαρίνη, που όταν βράσει με νερό, δίνει αυτό το άριστο μαλακτικό κατά τού βήχα και όλων των παθήσεων τού θώρακα, αλλά και τού στομάχου και τών εντέρων.

ΚΟΡΥΦΗ

δ

Δατούρα

Page 38: λεξικό βοτάνων

Για το άσθμα και το Πάρκινσον

Δρα σπασμολυτικά στην περίπτωση του σπασμωδικού βήχα και του άσθματος. Συμβάλλει στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου Πάρκινσον, βοηθά σε περιπτώσεις ακράτειας ούρων και κατά του πριαπισμού. Η αλοιφή από δατούρα ανακουφίζει από τους πόνους ρευματισμών και ισχιαλγίας ενώ είναι επίσης αντινευραλγικό.

Δάφνη

Για δυσπεψία και τριχόπτωση

Οι θεραπευτικές της ιδιότητες δεν είναι ευρέως γνωστές, όμως η δάφνη είναι καλό τονωτικό στις περιπτώσεις άτονηςδυσπεψίας. Το δαφνέλαιο δρα κατά της τριχόπτωσης και χρησιμοποιείται εξωτερικώς κατά των ρευματισμών. Σκόνη ξερών δαφνόφυλλων σταματά την αιμορραγία της μύτης ενώ το τσάι της δάφνης είναι κατά των εντερικών ανωμαλιών.

Δαφνοκερασιά

Για την οξεία πνευμονία

Τα παρασκευάσματά της είναι αντισπασμωδικά, αναισθητικά, κατά των νευρικών σπασμών των μυών και της κράμπας του στομάχου. Επίσης, έχει δράση κατά των εμετών, του νευρικού βήχα, του άσθματος, του κοκκύτη, τουβρογχίτη, της πνευμονίας και είναι ρυθμιστική των παλμών της καρδιάς. Θεωρείται επίσης ότι βοηθά στην αντιμετώπιση της οξείας πνευμονίας.

Δαχτυλίδα

Συστήνεται για καρδιοπαθείς

Καρδιοτονωτικό και νευροτονωτικό βότανο η δαχτυλίδα συστήνεται σε καρδιοπαθείς ενώ παράλληλα χρησιμεύει και

Page 39: λεξικό βοτάνων

για την αντιμετώπιση οιδημάτων ως διουρητική. Τα φύλλα της περιέχουν μεταξύ άλλων σαπωνίνες, φλαβονοειδή, οξέα και γλυκοσίδες, γνωστές για την ώθηση που προσφέρουν στη λειτουργία της καρδιάς. Πρέπει να λαμβάνεται με προσοχή γιατί μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες.

Δελφίνιο

Για το άσθμα και τη δύσπνοια

Χρησιμοποιείται κατά του άσθματος και της νευρικής ή αλλεργικής δύσπνοιας. Παλιότερα οι σπόροι του χρησιμοποιούνταν κονιορτοποιημένοι μαζί με λάδι ως ψειροκτόνο και κατά των κνησμών, ενώ η λοσιόν του για την απομάκρυνση του σμήγματος των ελκών. Το βάμμα του δρα κατά του εκζέματος, ενώ αντιμετωπίζει ορισμένους τύπους νευραλγιών και την οδονταλγία.

Δενδρολίβανο

Αντισηπτικό, αντισπασμωδικό και αντιρευματικό

Είναι τονωτικό, σταματά το αίμα, ανακουφίζει το στομάχι και τη χολή. Χρησιμοποιείται κατά της χρόνιας χολοκυστίτιδας, του ίκτερου και της ηπατίτιδας. Είναι επουλωτικό των πληγών, αντισηπτικό, αντισπασμωδικό και αντιρευματικό. Επίσης, απομακρύνει τα αέρια της κοιλιάς και τονώνει την κυκλοφορία του αίματος. Τα άνθη του δρουν κατά του άσθματος, του κοκκύτη, της γρίπης και της αδυναμίας, ενώ τα φύλλα του μαζί με ρίζες τσουκνίδας και λάππας ποτισμένα στο οινόπνευμα ενισχύουν την τριχοφυΐα.

Δεντρολίβανο: Χρήση και ιδιότητες

ΔΕΝΡΟΜΟΛΟΧΑ

Page 40: λεξικό βοτάνων

Συνταγές: Βότανα για το δέρμα

Δίκταμο

Κατάλληλο για τις κεφαλαλγίες

Στο δίκταμο αποδίδονται σήμερα πολλές θεραπευτικές ιδιότητες κατά των γαστραλγιών, της ατονίας του πεπτικούσυστήματος, των κεφαλαλγιών, κατά της αμηνόρροιας, τωνπαθήσεων της μήτρας και της εξάντλησης του οργανισμού γενικότερα. Θεωρείται ευεργετικό σε περιπτώσεις νευρικών διαταραχών και σκορβούτου. Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε ως εμμηναγωγό και για εκτρώσεις.

Δίκταμο: Θεραπευτικές ιδιότητες και τρόποι χρήσης

Τα καλύτερα αντιοξειδωτικά ροφήματα πράσινο τσάι, Δίκταμο, Τσάι του βουνού

Δίψακος

Αντιδερματικό και αντιφυματικό

Το βάμμα που φτιάχνεται από φρέσκο, ανθισμένο δίψακο χρησιμοποιείται για τη θεραπεία δερματικών παθήσεων. Επίσης, καταπολεμά τα συρίγγια του πρωκτού και ενισχύει τον οργανισμό στη μάχη κατά της φυματίωσης. Ο δίψακος ανοίγει την όρεξη, προκαλεί εφίδρωση και διούρηση, ενώ το σιρόπι από τον χυμό του σε συνδυασμό με ζάχαρη δρα ευεργετικά στο αίμα.

Δρακοντιά

Για γαστρίτιδες και αιμορραγίες

Βοηθά στην απόχρεμψη σε περιπτώσεις άσθματος και χρόνιου βήχα. Ανακουφίζει από τη δυσκοιλιότητα και συστήνεται σε περιπτώσεις γαστρίτιδας, αιμορραγιών και

Page 41: λεξικό βοτάνων

ερυθημάτων. Ο Διοσκουρίδης πρότεινε τη σκόνη της δρακοντιάς -η οποία ονομάζεται και άρο- ανακατεμένη με λευκή άμπελο για την καταπολέμηση των πολύποδων. Απαιτείται προσοχή στη χρήση της γιατί προκαλεί συχνά δηλητηρίαση.

ΕΓΧΕΙΡΊΔΙΟ ΤΟΥ ΚΑΛΟΎ ΔΡΥΪΔΗ

ΔΡΟΣΕΡΑ

Δυόσμος

Με διεγερτικές ιδιότητες

Εχει διεγερτικές ιδιότητες και βοηθά στους πόνους της χολής και του στομαχιού, αντιμετωπίζει τις νευρικές διαταραχές, τους ιλίγγους και την ταχυκαρδία. Χρησιμοποιείται κατά του λόξιγκα ενώ είναι και σπασμολυτικός, διουρητικός, κατά των αερίων, εφιδρωτικός, κατά της πέτρας της ουροδόχου κύστης, κατάτων φλεγμονών των νεφρών και κατά του εμετού σε περίοδοεγκυμοσύνης.

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Δηλητηρίαση Αγγελική, ιπέκα, μάραθο,μέντα, μπελαντόνα

Διαβήτης Αγριμόνιο, αχιλλαία, αχλαδιά, αψιθιά, βρόμη, γεράνι, γκίνσενγκ, γλυκόριζα, δενδρολίβανο, καρότο, καρυδιά, κερασιά, λάππα, λάχανο, μαντζουράνα, μηλιά, νεραντζιά, ντοματιά, πεντάνευρο, πικραλίδα, πορτοκαλιά, σκόρδο, τσουκνίδα

Διάρροια Αγκινάρα, άκορος, αλχεμίλη,βάλσαμο, βελανιδιά, γεράνι, θυμάρι, καρότο, καστανιά, κράταιγος, κυνόγλωσσο, λαδανιά, λεβάντα, λεμονιά, μηλιά, μύρτιλλο, πράσσο,ρίγανη,ροδιά, σκόρδο, συκιά, τσουκνίδα,φασκομηλιά, φλισκούνι,

Page 42: λεξικό βοτάνων

φραουλιά

Διεγερτικά Αγγελική, αχιλλαία, αψιθιά, δάφνη, δυόσμος, καρότο, κισσός, μαϊντανός, μελισσόχορτο, μέντα, ύσωπος, φασκομηλιά

Διουρητικά Αβρωνία, αγγελική, αγγουριά, άνηθος,αγιάγκαθο, αγκινάρα, αγριάδα, άζαρο,απήγανος, άρνικα, αχιλλαία, αχλαδιά,βάλσαμο, βασιλικός, βατομουριά, βρόμη,γλυκάνισο, γλυκόριζα, δίκταμο,δυόσμος, ίλεξ, καλαμπόκι, κάππαρη,κάρδαμο, καρότο, κερασιά, κολλιτσίδα,κολοκυθιά, κρεμμύδι, κρόκος, κύμινο,λάππα, λάχανο, λεβάντα, λεύκα,μαϊντανός, μαντζουράνα, μάραθο,μελιτζάνα, μενεξές, μέντα, μολόχα,νυχάκι, πεπόνι, πεύκο, πικραλίδα,σκόρδο, σπανάκι, τσάι, τσουκνίδα,φασκομηλιά, φλόμος, φραουλιά

Δυσεντερία Αμπελος, άρνικα, βάλσαμο,βατομουριά, βελανιδιά, βρυωνία, γκέο,θυμάρι, ιτιά, καστανιά, καψέλλα,ροδακινιά, ροδιά, σκόρδο, φλόμος.

Δυσκοιλιότητα Αγκινάρα, αλθαία, αχλαδιά, βασιλικός, δρακοντιά, κερασιά, κουμαριά,λάχανο, μαρούλι, μηλιά, μπελαντόνα,ντοματιά, πεπόνι, πορτοκαλιά,σκόρδο, σπανάκι, συκιά, φλαμουριά

Δυσμη Αγγελική, άζαρο, απήγανος, βαλεριάνα,νόρροια βάλσαμο, βιβούρνο, δενδρολίβανο,ερυθραία, κανέλα, καρότο, μαϊντανός,μελισσόχορτο, μέντα, τσουκνίδα

Δυσπεψία Αγγελική, αγκινάρα, άρνικα, αχιλλαία,βαλεριάνα, βασιλικός, βρόμη, γλυκάνισο,δενδρολίβανο, δυόσμος, ερυθραία,θυμάρι, κόλιαντρο, κρεμμύδι, κριθάρι,κυδωνιά, λεμονιά, λυκίσκος, μαϊντανός,μαντζουράνα, μελισσόχορτο, μέντα,μπολντέα, πικραλίδα, φασκόμηλο

Το φαρμακείο της γιαγιάς...

Page 43: λεξικό βοτάνων

Διάρροια Εάν το παιδί σας έχει διάρροια, λίγο νερό στο οποίο προσθέτετε λίγες σταγόνες λεμόνι μπορεί να βοηθήσει στην ελάττωση της κινητικότητας του εντέρου, καθώς και στην ενυδάτωση του παιδιού, σύμφωνα με την κ. Βλάχου.

Δερματίτιδα Ενα μπάνιο με βρώμη (μερικές κουταλιές βρώμης σε μια μπανιέρα γεμάτη με νερό) μπορεί να βοηθήσει όσους πάσχουν από ατοπική δερματίτιδα, όπως αναφέρουν οι ειδικοί της Κλινικής Μάγιο. Η βρώμη περιέχει αντιφλεγμονώδεις ουσίες (γνωστές ως αβενανθραμίδες), οι οποίες μειώνουν επίσης τον κνησμό.

Γερά δόντια Να περνάτε απαλά τα δόντια και τα ούλα των βρεφών 6 έως 15 μηνών με μια μπατονέτα βουτηγμένη σε διάλυμα από τσάι, με ελάχιστη μαγειρική σόδα (στη μύτη του κουταλιού). «Το τσάι περιέχει φθόριο και με τον τρόπο ατό γίνεται μια τοπική φθορίωση», λέει η κ. Βλάχου.

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Δερματίτιδα: πορτοκάλι, σπαράγγι, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, αγγούρι, νεροκάρδαμο, φράουλα, μαγιά μπίρας, λεμόνι, αμύγδαλο, καρύδι, ελιά, πρόπολη, μαυροραπανο, ρύζι, φασκόμηλο, ταραξάκο, σταφύλι, γιαούρτι.

Διαβήτης: σπαράγγι, βρώμη, αγκινάρα, λάχανο, ρεβίθι, ραδίκι, νεροκάρδαμο, φασόλι, κέδρος, μαγιά μπίρας, μήλο, φουντούκι, ελιά, ρύζι, φασκόμηλο.

Διάρροια: σκόρδο, βερίκοκο, κανέλλα, καρότο, κάστανο, λάχανο, γαρύφαλλο, μαγιά μπίρας, λεμόνι, μήλο, μέντα, μοσχοκάρυδο, πρόπολη, ρύζι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, γιαούρτι.

Δυσκοιλιότητα: βερίκοκο, πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, ραδίκι, κεράσι, κρεμμύδι, σύκο, φράουλα,

Page 44: λεξικό βοτάνων

σιτάρι, μαρούλι, μαγιά μπίρας, αμύγδαλο, μήλο, μελιτζάνα, πεπόνι, ελιά, πατάτα, ροδάκινο, πρόπολη, τομάτα, πράσο, δαμάσκηνο, ρύζι, σίκαλη, ταραξάκο, σταφύλι, γιαούρτι, κολοκύθα, κολοκυθάκι.

Δυσμηνόρροια: φρέσκο γλυκάνισο, λάχανο, μαρούλι, μέντα, μαϊντανός, δεντρολίβανο, φασκόμηλο.

Δυσπεψία: σκόρδο, δάφνη, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, κανέλλα, γαρύφαλλο, ραδίκι, κρεμμύδι, μάραθο (φινόκιο), κέδρος, μαγιά μπίρας, λεμόνι, μελιτζάνα, μέντα, μοσχοκάρυδο, κόκκινη πιπεριά, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός, μαυροράπανο, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, σέλινο, ταραξάκο, θυμάρι, γιαούρτι, κολοκύθα.

Γιατροσόφια

Δηλητηρίαση

Μετά από κάθε δηλητηρίαση, από οποιαδήποτε αιτία, προκαλέστε εμετό και μετά να πιείτε ένα ποτήρι τού κρασιού ελαιόλαδο. Εναλλακτικά, μέσα σε ένα κιλό νερό βράζετε 40-50 γραμμάρια φύλλα μέντας δροσερά ή και ξεράκαι πίνετε ανά δεκάλεπτο δύο φλιτζάνια τού τσαγιού, προσπαθώντας κάθε φορά να κάνετε εμετό. Αυτό επαναλαμβάνεται 4-5 φορές.

Διάρροια

Βατόμουρα

Τα βατόμουρα περιέχουν ανθοκυανοσίδια, ουσίες οι οποίες διαθέτουν αντιβακτηριδιακή δράση. Για το λόγο αυτό οι Σουηδοί τα καταναλώνουν σε περιπτώσεις διάρροιας (ελπίζοντας ότι θα σκοτώσουν τα κακά βακτηρίδια που έχουν εγκατασταθεί στο έντερό τους).

Καφές

Page 45: λεξικό βοτάνων

Όποια και αν είναι η αιτία τής διάρροιας (μικροβιακή ή ιογενής) που σάς ταλαιπωρεί, υπάρχει ένας τρόπος να τη σταματήσετε αμέσως. Φάτε ένα κουταλάκι ωμό ελληνικό καφέ πάνω στον οποίο έχετε στάξει 2-3 σταγόνες φρέσκο λεμόνι. Tα αλκαλοειδή συστατικά τού καφέ, σε συνδυασμό με τις αντιδιαρροϊκές ιδιότητες τού λεμονιού, θα έχουν άμεσο αποτέλεσμα.

Κόκα Κόλα

Δοκιμάστε να πιείτε Κόκα Κόλα, αλλά προηγουμένως ανακινείστε το μπουκάλι για να ξεθυμάνει το ανθρακικό.

Κυδώνι

1-2 κομματάκια από γλυκό παστοκύδωνο, είναι πολύ αποτελεσματικό φάρμακο σε περίπτωση διάρροιας. Tο κυδώνι περιέχει τανίνες και οξέα, που έχουν συσφιγκτική επίδραση στις ελαστικές ίνες τών ιστών, ενώ η πηκτίνη που περιλαμβάνει εξομαλύνει τις συσπάσεις τού εντέρου. Πέρα από αυτό, είναι ένα εύγευστο γιατροσόφι, που συνήθως είναιευπρόσδεκτο ακόμα και από τους πιο «δύσκολους» ή μικρούς ασθενείς.

Διάστρεμμα

Λάδι και σκόρδο

Kαθαρίστε ένα κεφάλι σκόρδο και αφήστε τις σκελίδες να μείνουν σε 1/4 το;y λίτρου ελαιόλαδο για λίγες ώρες. Στη συνέχεια, αλείψτε το σημείο το;y διαστρέμματος με άφθονο λάδι, κάντε απαλά τοπικές μαλάξεις και καλύψτε το τραυματισμένο μέλος με έναν επίδεσμο, που θα αφήσετε για όλο το βράδυ. Tο σκόρδο βοηθάει να απομακρυνθούν οι τοξίνες και δρα αποσυμφορητικά στο σημείο τής φλεγμονής,ενώ το ελαιόλαδο δρα μαλακτικά στους τραυματισμένους ιστούς και ανακουφίζει από τον πόνο.

Page 46: λεξικό βοτάνων

Ψωμί και κόκκινο κρασί

Χτυπήσατε κάποιο σημείο τού σώματός σας και έχει δημιουργηθεί μελανιά ή κοκκινίλα, ή πάθατε κάποιο διάστρεμμα; Υπάρχει ένα γιατροσόφι που γίνεται με υλικά που υπάρχουν σε κάθε σπίτι: Ψωμί και κόκκινο κρασί. Aν έχετε χτυπήσει σε κάποιο άκρο, ρίξτε μία χούφτα ψίχα ψωμί σε μισό λίτρο κρασί, ανακατέψτε καλά και βουτήξτε το πονεμένο μέλος για μισή ώρα στο μείγμα. Αλλιώς, βάλτε τη μουσκεμένη μπάλα ως κατάπλασμα.

Δυσκοιλιότητα

Κόβετε κάθε μέρα λίγες κορυφές από βασιλικό και αφού βάζετε και λίγο λάδι, τις τρώτε σαν σαλάτα.

Δυσμηνόρροια

Από ένα κατάστημα βοτάνων προμηθευτείτε 500 γραμμάρια αποξηραμένες ρίζες τσουκνίδας (Urtica urens). Όποτε υποφέρετε από τα συμπτώματα της δυσμηνόρροιας, βάλτε τις να βράσουν σε 3 λίτρα νερό μέχρι να μείνει μισό μόνο λίτρο αφεψήματος. Πιείτε από αυτό το τσάι ένα φλιτζάνι, 3-4 φορές την ημέρα. Η τσουκνίδα, που περιέχει πολλά μέταλλα και οξέα, επιδρά καθαρτικά στο αίμα, ενώ ο χυμός της έχει, σε περίπτωση αιμορραγίας, έντονη αιμοστατική δράση.

Δυσοσμία και εφίδρωση ποδιών

Βότκα

Αν τα πόδια σας µυρίζουν κάτι λιγότερο από ευχάριστα, µπορείς να έχετε θεαµατικά και…µυρωδικά αποτελέσµατα, αν τα τρίψετε µε ένα πανάκι ßουτηγµένο σε ßότκα. Γρήγορα θα απαλλαγείτε από την δυσάρεστη οσµή. Κάνει την ίδια δουλειά µε το οινόπνευµα για εντριßές. Η ßότκα περιέχει αλκοόλ που είναι αντισηπτικό και δηµιουργεί ξηρότητα,

Page 47: λεξικό βοτάνων

οπότε καταστρέφει τούς µύκητες και τα ßακτήρια που ευθύνονται γι′ αυτές τις απαίσιες µυρωδιές, καταπολεµώντας παράλληλα την υγρασία που ευνοεί την ανάπτυξή τους.

Τσάι

Πολύ πλούσιο σε τανίνες, το τσάι παίζει έναν «αποξηραντικό» ρόλο και μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικό, αν έχετε πρόβλημα έντονης εφίδρωσης τών ποδιών. Aρκεί να βράσετε 4 λίτρα νερό με 2-3 φακελάκια τσάι, να το αφήσετε να κρυώσει και να κάνετε μέσα σε αυτό ένα ποδόλουτρο για 20 περίπου λεπτά. Aν το πρόβλημά σας είναι πολύ έντονο, μπορείτε να ακολουθείτε αυτή τη διαδικασία δύο φορές την ημέρα. Το ποδόλουτρο καλό είναι να κρατάει 20 λεπτά. Πολλοί λένε ότι έχουν καλύτερο αποτέλεσμα όταν στο ποδόλουτρο με το τσάι στύβουν και μισό λεμόνι.

Θυμάρι

Tο ίδρωμα τών ποδιών τώρα το καλοκαίρι επιδεινώνεται, μεόλα τα δυσάρεστα επακόλουθα. Ένας εύκολος και φυσικός τρόπος για να το αντιμετωπίσετε είναι το ποδόλουτρο με αφέψημα θυμαριού. Bράστε 2 κουταλάκια του γλυκού θυμάρισε μισό λίτρο νερό για 10 λεπτά και μόλις το αφέψημα κρυώσει αρκετά, κάντε με αυτό ένα ποδόλουτρο για μισή ώρα. Aν επαναλαμβάνετε τη διαδικασία αυτή καθημερινά για ένα διάστημα, η κακοσμία θα εξαφανιστεί.

Δυσπεψία

Αν είστε αγχώδεις και έχετε δυσπεψία, πολύ πιθανόν να μπορέσετε να χωνέψετε ευκολότερα αν πάρετε μερικές βαθιές αναπνοές και χαλαρώσετε. Ο λόγος είναι ότι το σώμα που βρίσκεται σε κατάσταση «συναγερμού» λόγω άγχους, επιβραδύνει αυτομάτως όσες διαδικασίες δεν

Page 48: λεξικό βοτάνων

θεωρούνται ζωτικές στη φάση τής κρίσης. Υπάρχουν κατά συνέπεια πολλές πιθανότητες η ψυχογενής δυσπεψία να περάσει με μερικές βαθιές αναπνοές. Εναλλακτικά, φάτε μιακουταλιά τής σούπας μαγειρική σόδα και αμέσως 1-2 ποτήρια νερό. Προσοχή όμως! Η συχνή κατάποση σόδας, είναι πιθανόν να σάς δημιουργήσει γαστρεντερολογικά προβλήματα.

Δύσπνοια

Ρίξτε μία χούφτα «μάτια»* του πεύκου σε 1 λίτρο νερό και αφήστε τα να μείνουν μία ώρα. Στη συνέχεια, βάλτε τα να πάρουν βράση για 2 λεπτά, βγάλτε τα από τη φωτιά και αφήστε τα στην άκρη για ένα 10λεπτο πριν τα φιλτράρετε. Πίνοντας 3-4 φλιτζάνια από αυτό το αφέψημα με το άρωμα σαν ρετσίνι όποτε έχετε δυσκολία στην αναπνοή, θα δείτε άμεσα αποτελέσματα.

[* Tα «μάτια» ή αλλιώς τα μπουμπούκια τού πεύκου είναι η καφέ αιχμηρή άκρη που είναι καλυμμένη με φολίδες και βρίσκεται στην κορυφή τών λεπτότερων κλαδιών τού δέντρου. Mε ένα κοφτερό κοπίδι, αποσπάστε από διαφορετικά δέντρα μία χούφτα από τα «μάτια», για να φτιάξετε αυτό το γιατροσόφι.]

ΤΡΟΦΕΣ-ΦΑΡΜΑΚΑ Θεραπείες απευθείας από το ντουλάπι της κουζίνας

Διαβήτης

Το θεραπευτικό τρόφιμο: Πράσινα φυλλώδη λαχανικά

Πώς δρουν

Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά βοηθούν στον έλεγχο των επιπέδων της γλυκόζης του αίματος, εμποδίζουν τη γρήγορηαπορρόφηση των υδατανθράκων από το έντερο και έτσι αποτελούν ιδανική τροφή για τους διαβητικούς. Βρετανική

Page 49: λεξικό βοτάνων

έρευνα έδειξε ότι όσοι καταναλώνουν καθημερινά 1½ μερίδα πράσινων λαχανικών (γύρω στα 106 γρ.) παρουσιάζουν μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 σε ποσοστό 14%.

Στην πράξη

Μπορούμε να τα ψήσουμε στον ατμό, το φούρνο, τη σχάρα, να τα βράσουμε, να τα σοτάρουμε ή να τα φάμε ωμά.

ΚΟΡΥΦΗ

ε

ΕΓΧΕΙΡΊΔΙΟ ΤΟΥ ΚΑΛΟΎ ΔΡΥΪΔΗ

Εκουιζέτο

Διουρητικό και αντισηπτικό

Λέγεται επίσης πολυκόμπι και είναι πλούσιο σε πυρίτιο. Είναιδιουρητικό, σταματά την αιμορραγία, έχει αντισηπτικές ιδιότητες, τονώνει τους ιστούς, ενώ δρα ευεργετικά στα μαλλιά και τα εύθραυστα νύχια. Το αφέψημά του είναι κατά της ατροφίας του δέρματος και του πόνου στα αυτιά ,ενώ το βάμμα του χρησιμοποιείται κατά της εφίδρωσης των ποδιών.

Ερίγκερο

Ως αφέψημα για το λουμπάγκο

Το βρίσκουμε από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο ακόμη και μέσα σε καλλιεργημένα χωράφια, έχει χνουδωτή υφή και πολλά κλαδιά. Εχει γκριζοπράσινα φύλλα, τα οποία περιέχουν αιθέριο έλαιο, ενώ τα άνθη του είναι μικρά και

Page 50: λεξικό βοτάνων

συνήθως κίτρινα. Χρησιμοποιείται ως αφέψημα για το λουμπάγκο, τους ρευματισμούς, τις αιμορροΐδες, είναι διουρητικό και αντιδιαρροϊκό.

Ερυθραία

Για την αναιμία και τα αρθριτικά

Φυτρώνει στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας, σε χέρσα ή αμμώδη εδάφη και σε λιβάδια, τους καλοκαιρινούς μήνες. Τούψος του μπορεί να φτάσει έως 50 εκατοστά, τα λουλούδια του είναι ρόδινα και φέρουν μία μακρουλή κάψα, όπου περιέχονται οι σπόροι. Είναι πολύ πικρή και χορηγείται ως αντιπυρετικό, για την αναιμία, τα αρθριτικά, την υπέρταση και την πέτρα στους νεφρούς. Είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του φουσκώματος της κοιλιάς και τις καούρες.

Ευκάλυπτος

Ανακουφίζει από τον βήχα

Η προέλευσή του είναι από την Τασμανία, αλλά τους τελευταίους δύο αιώνες καλλιεργείται και στις ευρωπαϊκές χώρες. Τα φύλλα του περιέχουν ευκαλυπτέλαιο, το οποίο είναι αντισηπτικό και αντιπυρετικό, ανακουφίζει από

τον βήχα, τον πονόλαιμο, το άσθμα, είναι χωνευτικό, βοηθά στην επούλωση τραυμάτων και ελαφρών εγκαυμάτων. Η αντιβιοτική του δράση βοηθά στην αντιμετώπιση λοιμώξεων του αναπνευστικού, του πεπτικού και του ουροποιητικού, ενώ αντιμετωπίζει και τα παράσιτα του εντέρου.

Ευώνυμο

Καθαρτικό και δηλητηριώδες

Εχει χαρακτηριστικά μικρά κιτρινωπά άνθη σε φούντες και

Page 51: λεξικό βοτάνων

ανθίζει από το Μάιο έως τον Ιούνιο. Πρόκειται για θάμνο, ύψους δύο έως και έξι μέτρων που φύεται στις άκρες των δασών και σε θαμνόφυτες πλαγιές. Είναι δηλητηριώδες και χρησιμοποιείται ως εντομοκτόνο, διουρητικό και καθαρτικό,ενώ φέρεται να αντιμετωπίζει και τις ψείρες.

Εφέδρα

Για το άσθμα και τις αλλεργίες

Το βρίσκουμε κυρίως στη Θεσσαλία και την Πελοπόννησο, από την άνοιξη έως το φθινόπωρο. Είναι ένας μικρός θάμνος, με μικρά κίτρινα άνθη. Έχει ένδειξη κατά του άσθματος και των αλλεργιών και είναι νευροτονωτικό.

Εχινάκεια: άγνωστη πριν από μερικά χρόνια στην ελληνική κοινωνία, η εχινάκεια είναι από τα πλέον δημοφιλή βότανα στην αντιμετώπιση των ιώσεων και της γρίπης. Διαθέτει ισχυρή αντιμικροβιακή και αντικαταρροϊκή δράση και θεωρείται πολύ δραστική στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Θα τη βρείτε σε διάφορες μορφές: ως ρίζα,βάμμα ή ως αποξηραμένη δρόγη σε κάψουλα. Παρά το γεγονός ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως έγχυμα, συνιστάται - ως πιο δραστική - σε βάμμα. Για προληπτικούς λόγους, συστήνεται καθημερινή χρήση για 10 έως 20 ημέρεςτο μήνα, με μια δεκαήμερη διακοπή προτού αρχίσετε ξανά τη λήψη της. Θέλει πάντως προσοχή η χρήση της! Η λήψη για παρατεταμένα διαστήματα μπορεί να προκαλέσει αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων και κάμψη του ανοσοποιητικού.

Echinacea (Eχινάκια)

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Page 52: λεξικό βοτάνων

Εγκαύματα Αβρωνία, αλόη, αμυγδαλιά, βάλσαμο,βελανιδιά, ευκάλυπτος, καλέντουλα,καρότο, μελιτζάνα, κισσός, κολοκυθιά,λάχανο, λεβάντα, λεμονιά, μαρούλι,πατάτα, πεπόνι, συκιά, τσάι, φραουλιά.

Έκζεμα Αγκινάρα, αγριάδα, άμπελος, δενδρολίβανο, εφέδρα,καλέντουλα, καρότο,κολλιτσίδα, λάππα, λάχανο, μαϊντανός,μηλιά, πικραλίδα, πράσο, τσουκνίδα

Ελκη Αγιάγκαθο, αμαμελίδα, αψιθιά, βάλσαμο,γλυκόριζα, δάφνη, δίκταμο, δυόσμος,ευκάλυπτος, θυμάρι, ιτιά, καρότο,καρυδιά, κολλιτσίδα, πράσο, τσουκνίδα

Έντερο Αγκινάρα, αλθαία, βασιλικός, βελανιδιά,δίκταμος, δρυς, θυμάρι, κολοκυθιά,κρεμμύδι, μέντα, μηλιά, πράσο,ροδακινιά, ροδιά, φλισκούνι, φλόμος

Εξανθήματα Αλόη, ιτιά, λευκαγκάθι, μαρούλι,πεύκο, τσουκνίδα, φλόμος

Ερπης Αγριοπανσές, θυμάρι,ίνουλα, λάππα, χελιδόνιο

Εφιδρωτικά Αγιάγκαθο, απήγανος, αχιλλαία, δάφνη,δυόσμος,θυμάρι, καλέντουλα,πορτοκαλιά, σαμπούκος, φασκομηλιά

Το φαρμακείο της γιαγιάς...Πληγές, εγκαύματα Ο γάλλος καθηγητής Μπ. Ντεκότ, διευθυντής του χειρουργικού τμήματος στο νοσοκομείο Λιμόζ, απέδειξε ότι το θυμαρίσιο μέλι (περιέχει θυμόλη, μια φαινόλη με αντισηπτικές ιδιότητες) βοηθά στην ταχύτερη επούλωση πληγών και εγκαυμάτων, δύο φορές μάλιστα πιο γρήγορα απ' ό,τι η ειδική γάζα.

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

' Έκζεμα: (βλέπε Δερματίτιδα).

' Έλκος στομάχου και δωδεκαδάκτυλου: καρότο, λάχανο,

Page 53: λεξικό βοτάνων

λεμόνι, μήλο, πατάτα, μυζήθρα, φασκόμηλο, γιαούρτι.

Εμετός: γλυκάνισο, μάραθο, μελισσόχορτο, μέντα.

Εντερικά παράσιτα: σκόρδο, κανέλλα, καρότο, λάχανο, ρεβίθι, γαρύφαλλο, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, μάραθο (φινόκιο), λεμόνι, μήλο, μέντα, φουντούκι, καρύδι, πράσο, μαϊντανός, θρούμπι, θυμάρι, σπόροι κολοκύθας.

Εντερικές σήψεις (αέρια): (βλέπε Ζυμώσεις του εντέρου).

Εντερίτιδα: (βλέπε Κολίτιδα).

Ευθραυστότητα των τριχοειδών: πορτοκάλι, λάχανο, μαυροσίταρο, λεμόνι, πιπεριά, κόκκινη πιπεριά, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός.

Γιατροσόφια

Έγκαυμα

Αβγό

Aν πάθατε ένα έγκαυμα πρώτου βαθμού και θέλετε να ανακουφιστείτε άμεσα από το τσούξιμο και τον πόνο, χτυπήστε το ασπράδι ενός αβγού σε σφιχτή μαρέγκα και απλώστε το πάνω στο σημείο του εγκαύματος. O πόνος και η ενόχληση θα υποχωρήσουν αμέσως.

Ντομάτα ή οδοντόκρεμα

Η επάλειψη με ντοματοπελτέ ή οδοντόκρεμα στο σημείο τού εγκαύματος, ειδικά αν αυτό είναι ελαφρύ, λειτουργεί καταπραϋντικά.

Πατάτα

Για ηλιακό έγκαυμα, περάστε μια πατάτα από τον τρίφτη καιβάλτε τον πολτό της ως κατάπλασμα πάνω στα πονεμένα σημεία. Το άμυλο που περιέχει η πατάτα (σε ποσοστό 20%

Page 54: λεξικό βοτάνων

περίπου) θα καταπραΰνει τους φλογισμένους ιστούς, ενώ θα δράσει μαλακτικά και αναλγητικά μειώνοντας το «τράβηγμα» και τον πόνο. Για άλλου τύπου έγκαυμα, κόψτε μια ωμή πατάτα στη μέση και περάστε απαλά, μερικές φορές, τα κομμάτια πάνω στο δέρμα. Aν το σημείο προσφέρεται, μπορείτε ακόμα να δέσετε μία ροδέλα ωμής πατάτας πάνω στο έγκαυμα, με μια γάζα.

Πεπόνι

Kαήκατε από τον ήλιο και το δέρμα σας είναι ερεθισμένο, σάς «τραβάει» και ετοιμάζεται να σχηματίσει φουσκάλες; Για να ανακουφιστείτε από την ενόχληση, αλλά και για να μην ξεφλουδίσετε, φτιάξτε ένα κατάπλασμα από τη σάρκα ενός πεπονιού. Τοποθετήστε το μέσα σε μια γάζα και βάλτε το πάνω στα ερεθισμένα σημεία. Mόλις το κατάπλασμα ζεσταθεί, ανανεώστε το με φρέσκο πεπόνι. Tο πεπόνι, επειδήείναι καλή πηγή βιταμίνης A, έχει επουλωτικές ιδιότητες, ενώ παράλληλα δροσίζει την περιοχή και γρήγορα θα νιώσετε τη φλόγωση να υποχωρεί.

Εκχυμώσεις

Κρεμμύδι

Τα κρεμμύδια περιέχουν άφθονη κερσετίνη –ένα συστατικό που πιστεύεται ότι έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, οι οποίες μειώνουν το οίδημα στην μελανιά. Αναμιγνύετε πολτοποιημένο κρεμμύδι με λίγο αλάτι και το βάζετε πάνω στη μελανιά όχι για περισσότερα από 10 λεπτά τη φορά.

Μαϊντανός

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις μελανιές. Aν έχετε και εσείς κάποια ενοχλητική μελανιά, μπορείτε να επισπεύσετε την ίασή της φτιάχνοντας ένα κατάπλασμα από μαϊντανό, ρακί και χοντρό αλάτι. Για να το παρασκευάσετε, θα αναμείξετε σε ένα μπολ μία δεσμίδα

Page 55: λεξικό βοτάνων

ψιλοκομμένο μαϊντανό με χοντρό αλάτι και θα ρίξετε τόσο ρακί (ή οποιοδήποτε άλλο άσπρο αλκοόλ, π.χ. τσίπουρο, βότκα), όσο χρειάζεται για να δημιουργηθεί μια πάστα. Aπλώστε την πάστα καλά πάνω στη μελανιά και αφήστε τη να δράσει κατά την διάρκεια τής νύχτας. Mε το γιατροσόφι αυτό η μελανιά θα σβήσει πολύ πιο γρήγορα.

Ξίδι

Το ξίδι αυξάνει την ροή τού αίματος κοντά στην επιφάνεια τού δέρματος, με αποτέλεσμα να απορροφάται πιο γρήγορα το αίμα που έχει συσσωρευτεί στην μελανιά. Βάζετε επί 10-20 λεπτά πάνω στη μελανιά ένα πανί μουλιασμένο σε κρύο ξίδι.

Έλλειψη σιδήρου

(Γαλλικό γιατροσόφι)

Aυτό το πολύ αποτελεσματικό παλιό γιατροσόφι είναι αποκλειστικά για ενηλίκους και μάλιστα…με μια κάποια οικονομική άνεση. Πίνοντας ένα ποτήρι σαμπάνια πριν από κάθε γεύμα και όσο είστε τελείως νηστικοί, τροφοδοτείτε τον οργανισμό σας με άφθονα, εύκολα απορροφήσιμα, θετικά ιόντα σιδήρου, που φτάνουν για να καλύψουν την καθημερινή απώλεια αυτού τού μετάλλου. Eπιπλέον, παρέχετε στον οργανισμό σας έναν απίστευτο πλούτο βιταμινών, σακχάρων, αμινοξέων, ιχνοστοιχείων και τανινών, που θα σάς τονώσουν.

Εμετός

Aν μετά από μια στομαχική δηλητηρίαση υποφέρετε από ναυτία και επαναλαμβανόμενους εμετούς, ένα αφέψημα από μαραθόσπορο θα σας ανακουφίσει από τα ενοχλητικά συμπτώματα. Για να το φτιάξετε, θα πρέπει να χύσετε σε καυτό νερό πάνω από 10 γραμμάρια μαραθόσπορο και να αφήσετε το έγχυμα για 15 λεπτά. Θα πρέπει να πίνετε ένα

Page 56: λεξικό βοτάνων

φλιτζάνι κάθε 4 ώρες.

Ενούρηση

Aν για κάποιο διάστημα το παιδί σας «λερώνει» το κρεβάτι του, ενώ δεν είναι πια σε ηλικία που δικαιολογεί τέτοια «ατυχήματα», δώστε του πριν πέσει για ύπνο ένα κουταλάκι μέλι. H γλυκιά γεύση του μελιού θα απαλύνει τον εκνευρισμόπου του προκαλεί η σκέψη ότι μπορεί να τού ξανασυμβεί το δυσάρεστο περιστατικό, ενώ η ίδια η σύσταση τού μελιού θαβοηθήσει τον οργανισμό του να κατακρατήσει τα υγρά μέχριτο πρωί.

Ερεθισμένα μάτια

Μαρούλι

Aν νιώθετε τα μάτια σας ερεθισμένα και ξηρά από την έκθεση στον ήλιο, μπορείτε να τα δροσίσετε κάνοντας πλύσεις με αφέψημα μαρουλιού. Bράστε ένα, βιολογικό κατάπροτίμηση, μαρούλι σε μισό λίτρο νερό και μόλις γίνει χλιαρό, κάντε με αυτό πλύσεις στα μάτια. H ανακούφιση θα είναι άμεση.

Τσάι

Αν νιώθετε τα μάτια σας ερεθισμένα και ξηρά από την έκθεση στον ήλιο, τη σκόνη και τον αέρα, φτιάξτε ένα φλιτζάνι τσάι και αφήστε το να κρυώσει. Κάντε κομπρέσες με το τσάι για 5-10 λεπτά και θα νιώσετε αμέσως καλύτερα.Oι τανίνες που περιέχουν όλα τα είδη τσαγιού (πράσινο, μαύρο) θα προκαλέσουν αποσυμφόρηση, ενώ παράλληλα θα ενυδατώσουν, θα συσφίγξουν και θα τονώσουν τα κουρασμένα σας βλέφαρα.

Έρπης

Mε ένα κατάπλασμα από άνθη χαμομηλιού θα μπορέσετε

Page 57: λεξικό βοτάνων

γρήγορα να «σβήσετε» τα δυσάρεστα και αντιαισθητικά σπυράκια τού έρπη στο πρόσωπο. Για να το φτιάξετε, μαδήστε και τρίψτε όσο πιο λεπτά μπορείτε τα άνθη του χαμομηλιού και ανακατέψτε τα με λίγο χλιαρό νερό για να φτιάξετε το κατάπλασμα. Tοποθετήστε το κατάπλασμα πάνω στον έρπη και αφήστε το για 10 λεπτά. Aυτή τη διαδικασία πρέπει να την επαναλαμβάνετε όσο πιο συχνά μπορείτε μέσα στη μέρα. Tο αποτέλεσμα θα σάς ανταμείψει για τον κόπο σας. Βοηθά και το οινόπνευμα, γιατί επίσης ξηραίνει την πληγή. Ανακουφίζει τοπικά και ένα παγάκι που έχετε ξεπλύνει πρώτα -για να μην κολλήσει πάνω στην πληγή. Άλλη λύση: Παίρνετε χυμό λεμονιού και κάνετε καθημερινά και πολλές φορές την ημέρα, επαλείψεις στο δέρμα με τον έρπη.

Εύθραυστα νύχια

Oι λόγοι που κάνουν τα νύχια μας να σπάνε και να ξεφλουδίζουν είναι πολλοί. Kάποιοι είναι απλοί και έχουν να κάνουν με τις καθημερινές μας συνήθειες (π.χ. πλύσιμο πιάτων και στο χέρι) και κάποιοι άλλοι είναι σοβαρότεροι, όπως π.χ. μυκητιάσεις και απαιτούν γνωμάτευση γιατρού. Aν υποφέρετε από αυτό το σύμπτωμα, επειδή απλώς «κακομεταχειρίζεστε» τα χέρια σας, δοκιμάστε μια πρακτική συνταγή: Kάθε πρωί και βράδυ επί ένα 15θήμερο πρέπει να βουτάτε τις άκρες τών δαχτύλων σας σε ένα μπολ, στο όποιο έχετε ρίξει τον χυμό ενός φρεσκοστυμμένουλεμονιού και να αφήνετε τα νύχια σας να στεγνώσουν στον αέρα.

Ευρυαγγεία

Oι συνθήκες τής ζωής μας τον χειμώνα (απότομες εναλλαγές θερμοκρασίας, κλειστοί χώροι, καπνός τσιγάρου, άγχος κ.ά.) ευνοούν την έξαρση τής ευρυαγγείας. Για να «ηρεμήσουν» οι διεσταλμένες φλεβίτσες που δημιουργούν

Page 58: λεξικό βοτάνων

κόκκινα σημάδια σε διάφορα σημεία του προσώπου, ανακουφιστείτε παρασκευάζοντας μια απλή πομάδα. Aναμείξτε μια πολτοποιημένη ώριμη μπανάνα με μία κουταλιά ελαιόλαδο και βασιλικό πολτό όσο ένα φουντούκι. Aπλώστε μια λεπτή στρώση τού μείγματος στα σημεία όπου υπάρχει ευρυαγγεία και αφήστε το για 15 λεπτά. Mετά ξεβγάλτε το πρόσωπό σας απαλά, χωρίς να το τρίψετε. Aκολουθήστε αυτή τη θεραπεία μέχρι να βελτιωθεί η κατάσταση. Oι αναπλαστικές ιδιότητες τού βασιλικού πολτού, η προστατευτική επίδραση τού ελαιόλαδου στα αιμοφόρα αγγεία και τα καροτένια τής μπανάνας έχουν πολύκαλά αποτελέσματα.

ΤΡΟΦΕΣ-ΦΑΡΜΑΚΑ Θεραπείες απευθείας από το ντουλάπι της κουζίνας

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου

Το θεραπευτικό τρόφιμο: «Αγκινάρα της Ιερουσαλήμ»

Πώς δρα

Είναι ένας βολβός πλούσιος σε πρεβιοτικές ίνες και συγκεκριμένα σε ινουλίνη, έναν υδατάνθρακα που συνδέεται με την καλή υγεία του εντέρου. Θεωρείται ότι μπορεί να μειώσει τα γαστρεντερικά προβλήματα που προέρχονται από μειωμένη έκκριση χολής. Επειδή τονώνει το συκώτι και παράγει αυτή τη σημαντική για την πέψη γαστρική ουσία, ανακουφίζει από τις στομαχικές διαταραχές (π.χ. ναυτία, τυμπανισμός).

Στην πράξη

Μπορούμε να τη μαγειρέψουμε ψητή, βραστή ή στον ατμό, ή να την προσθέσουμε στις σούπες μας.

Έκζεμα Το θεραπευτικό τρόφιμο: Νιφάδες βρόμης

Page 59: λεξικό βοτάνων

Πώς δρουν

Περιέχουν φυτικές ίνες, που αποκτούν ζελατινοειδή μορφή στο νερό, δημιουργώντας ένα προστατευτικό στρώμα πάνω στο δέρμα. Είναι πλούσιες σε πολυακόρεστα λιπαρά, τα οποία ενυδατώνουν το δέρμα, και σε φυσικά καθαριστικά συστατικά, που βοηθούν στην απομάκρυνση του σμήγματος και των μικροβίων από τους πόρους του δέρματος.

Στην πράξη

Χτυπάμε 1 φλιτζάνι με νιφάδες βρόμης στο μπλέντερ, ύστερα προσθέτουμε 1/2 φλιτζάνι ζεστό νερό και αλείφουμε την περιοχή.

Προσοχή! Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι δεν είμαστε αλλεργικοί στη βρόμη.

ΚΟΡΥΦΗ

ζ

Ζαμπούκος

Με χρωστικές ιδιότητες

Οι καρποί του έχουν μορφή τσαμπιού και είναι μπλε ή μοβ. Τρώγονται ψημένοι, χρησιμοποιούνται και σε γλυκά, ενώ με τις χρωστικές του ουσίες βάφονται υφάσματα και κρασιά. Το αφέψημα των λουλουδιών χρησιμοποιείται ως καθαριστικό του δέρματος, για το άσθμα, τους ρευματισμούς, τις δερματίτιδες, τις παθήσεις των νεφρών και τις κυστίτιδες. Τα φύλλα και οι καρποί του χρησιμοποιούνται σε νευραλγίες και δυσκοιλιότητα, ενώ το αφέψημά του έχει δράση σε κρυολογήματα και στον πυρετό, είναι καταπραϋντικό για γαργάρες σε αμυγδαλές, ξερόβηχα και πονόδοντο.

Page 60: λεξικό βοτάνων

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Ζυμώσεις του εντέρου: σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, κανέλλα, καρότο, γαρύφαλλο, κεράσι, κρεμμύδι, μάραθο, μαρούλι, μέντα, κόκκινη πιπεριά, πρόπολη, μαϊντανός, μαυροράπανο, φασκόμηλο, θρούμπι, ταραξάκο, θυμάρι, γιαούρτι.

Ζαμπούκος – Το πιο γνωστό αντιικό βότανο Eυαγγέλου Μαριάννα βιοχημικός Μsc

Ζαμπούκος – Το πιο γνωστό αντιικό βότανο

Όταν οι περισσότεροι άνθρωποι κολλάνε ένα κρυολόγημα ή γρίπη, επισκέπτονται το γιατρό τους ή το τοπικό φαρμακείο,για να πάρουν κάποιο είδος φαρμάκου που πιστεύουν ότι θα τους ανακουφίσει από τα συμπτώματα.

Αλλά σε ένα κρυολόγημα, γρίπη ή οποιοδήποτε άλλο ιό, τα φάρμακα έχουν μόνο την ικανότητα να καλύψουν ή να θεραπεύουν τα συμπτώματα, αλλά δεν μπορούν να εξαλείψουν τον ίδιο τον ιό.

Μόνο το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να το κάνει αυτό.

Οι ιοί, οι οποίοι είναι πολύ μικροί μολυσματικοί παράγοντες που αναπαραγάγονται στο εσωτερικό του σώματος, προκαλούν ασθένειες μόνο , αν πρωτίστως το ανοσοποιητικό σύστημα αδυνατεί να κάνει τη δουλειά του.

Το ανοσοποιητικό σύστημα παρακολουθεί συνεχώς τις απειλές στον οργανισμό μας.

Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι το σώματους πολύ συχνά φιλοξενεί ιούς, οι οποίοι δεν προκαλούν ασθένειες.

Page 61: λεξικό βοτάνων

Σε ένα λίτρο θαλασσινού νερού, για παράδειγμα, περιέχονται πάνω από 100 εκατομμύρια διαφορετικοί ιοί. Αυτό, για καλή μας τύχη, δεν υπέπεσε στην αντίληψη των υγειονομικών αρχών και των γιατρών, διαφορετικά θα είχε υπάρξει προ πολλού νόμος, σύμφωνα με τον οποίο το μπάνιο στην θάλασσα δεν θα επιτρεπότανε, παρά μόνο με ολόσωμο προφυλακτικό.

Αυτό συμβαίνει επειδή το ανοσοποιητικό σύστημα είναι σε θέση να εξουδετερώσει αυτούς τους ιούς πριν να μπορέσουννα αναπαραχθούν σε σημείο όπου να αρχίσουν να προκαλούνσυμπτώματα.

Ετσι, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την αποφυγή ασθενειών που προκαλούνται από ιούς, ή οποιοδήποτε άλλο μολυσματικό παράγοντα , είναι να διατηρήσουμε ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα.

Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αποτύχει, χρησιμοποιήστε το ζαμπούκο.

Για εκείνες τις στιγμές, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα έχει αποτύχει να κάνει τη δουλειά του, υπάρχει μια φυσική θεραπεία που έχει αποδειχθεί ότι είναι ένα από τις πιο αποτελεσματικές για να καταπολεμήσει τους ιούς.

Υπάρχουν πολλές φυσικές θεραπείες, τρόφιμα και άλλες τεχνικές που μπορούν να ενισχύσουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, αλλά στην περίπτωση της καταπολέμησης των κοινών ιών συγκεκριμένα, ο ζαμπούκος είναι ο πιο απουελεσματικός.

Οι καρποί αυτοί, που τυχαίνει να είναι ένα από τα πιο ισχυράαντιοξειδωτικά, έχει χρησιμοποιηθεί για αιώνες στην λαϊκή ιατρική (όπως και σήμερα, και σε άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο) για τη θεραπεία από κρυολογήματα, γρίπη, πληγές (όταν εφαρμόζεται τοπικά) και μάλιστα φαίνεται να είναι

Page 62: λεξικό βοτάνων

αποτελεσματικόςκαι κατά του ιού του απλού έρπητα.

Μια μελέτη του 2001 που δημοσιεύθηκε στο U.S. National Library of Medicine δήλωσε ότι τα εκχυλίσματα του ζαμπούκου είναι μια “φυσική θεραπεία με αντι-ιικές ιδιότητες, ειδικά κατά των διαφορετικών στελεχών του ιού της γρίπης.”

Μια άλλη μελέτη του 2004 που δημοσιεύθηκε στην NLM δήλωσε ότι τα συμπτώματα της γρίπης, διαρκούν μικρότεροχρόνο, όταν χρησιμοποιούμε τον ζαμπούκο: «Τα συμπτώματα διαρκούν κατά μέσο όρο τέσσερις ημέρες λιγώτερο και η χρήση φαρμακευτικής αγωγής ήταν σημαντικά μικρότερη σε εκείνους που λαμβάνουν εκχύλισμα σαμπούκου σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο.”

Το Πανεπιστήμιο του Maryland γράφει “ο ζαμπούκος μπορεί να έχει αντι-φλεγμονώδη, αντι-ιική, και αντικαρκινικές ιδιότητες” και μια μελέτη προτείνει ότι ο ζαμπούκος θα μπορούσε να σκοτώσει τον ιό H1N1.”

Γιατί οι καρποί του ζαμπούκου είναι τόσο αποτελεσματικοί;

Υποθέτουν ότι οι μαύροι καρποί του Ζαμπούκου περιέχουν μια ειδική ένωση, η οποία επικαλύπτει τους ιούς και τους εμποδίζει από το να διεισδύουν και να μολύνουν τα υγιή κύτταρα.

Πάντως σε άλλες μελέτες , θεωρούν οτι ο ζαμπούκος αλλάζει το πεχά των βλεννογόνων με αποτέλεσμα οι ιοί να μην μπορούν να προσκοληθούν στις βλεννογόνους οπότε δίνεται χρόνος στο ανοσοποιητικό σύστημα να παράγει αντισώματα.

Η αλήθεια είναι ότι η επιστήμη δεν μπορεί να εντοπίσει πάντα τον λόγο και τον ακριβή τρόπο που η μητέρα φύση θεραπεύει και λειτουργεί τόσο καλά όσο οι ίδιοι, πολύ καλύτερα θα πρόσθετα εγώ

Page 63: λεξικό βοτάνων

Υπάρχουν άγνωστα μόρια στη φύση που λειτουργούν με μυστήριους τρόπους στο σώμα.

Το ανθρώπινο σώμα και οι μυστηριώδης ικανότητες του να θεραπεύει και να ξεπερνά τις ασθένειες δεν μπορεί πάντα ναπροσδιοριστεί ποσοτικά ή ποιοτικά από την επιστήμη.

Το σώμα και το μυαλό είναι εκπληκτικά περίπλοκα και η πολυπλοκότητα λειτουργεί ιδιαίτερα καλά με τη φύση σε φυσική μορφή.

Έτσι, την επόμενη φορά που θα έχετε ένα κρυολόγημα ή γρίπη, αντί να τρέξτε στο φαρμακείο, να φτειάξτε το δικό σας ελιξίριο απο ζαμπούκο και θα γίνετε καλα σε χρόνο μηδέν.

Oσο για τους παθογόνους ιούς, εδώ είναι ένα απόσπασμα ενός ερευνητή.

Οι συμβατικοί γιατροί έχουν ανάγκη από τον καταλυτικό, αποβλακωτικό και ολέθριο φόβο για παθογόνους ιούς-φαντάσματα, σαν κεντρική βάση της ύπαρξής τους:

Πρώτον, για να ρημάζουν μαζικά τους ανθρώπους με τα εμβόλια ώστε να οικοδομήσουν έναν πελατειακό κύκλο χρονίως άρρωστων και ευπαθών ατόμων, που θα τους επιτρέπουν οποιοδήποτε πειραματισμό πάνω τους.

Δεύτερον, για να μη χρειαστεί να παραδεχτούν ότι αποτυγχάνουν παταγωδώς στη θεραπεία των χρόνιων ασθενειών και ότι σκότωσαν και συνεχίζουν να σκοτώνουν περισσότερους ανθρώπους απ’ όσους κατάφεραν όλοι οι πόλεμοι μαζί μέχρι σήμερα.

Κάθε συμβατικός γιατρός έχει επίγνωση αυτής της πραγματικότητας, αλλά μόνο πολύ λίγοι τολμούν να την αναφέρουν.

Page 64: λεξικό βοτάνων

Δεν είναι να απορεί κανείς που οι συμβατικοί γιατροί έχουν μακράν το υψηλότερο ποσοστό περιπτώσεων αυτοκτονίας σε σχέση με άλλες επαγγελματικές ομάδες.

Τρίτον, οι συμβατικοί γιατροί έχουν ανάγκη τον καταλυτικό και αποβλακωτικό φόβο περί διαβολικών ιών, ώστε να καλύψουν τη δική τους προέλευση σαν καταπιεστές και θανατηφόρα όργανα του επιβλητικού Βατικανού, με τα «λευκά άμφια» του πρώιμου Μεσαίωνα, που αποτελούσαν ένα ολοφάνερο όργανο θανάτωσης και βασανισμού της Ιεράς Εξέτασης.

Η συμβατική Ιατρική ήταν και είναι ο πιο σημαντικός στυλοβάτης όλων των δικτατοριών και των κυβερνήσεων που δε θέλησαν να υπακούσουν στο γραπτό νόμο, στους θεσμούς και στα ανθρώπινα δικαιώματα, δηλαδή στο δημοκρατικά θεσμοθετημένο κοινωνικό συμβόλαιο.

Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι η συμβατική ιατρική μπορεί και της επιτρέπεται πραγματικά να κάνει τα πάντα, χωρίς να υπόκειται σε κανέναν έλεγχο.

Αν δεν υπερνικήσουμε αυτό το εμπόδιο, θα αφανιστούμε όλοιαπό την συμβατική Ιατρική.

Ο Γκαίτε περιέγραψε πολύ εύστοχα τη φύση της συμβατικής Ιατρικής στον «Φάουστ», όπου βάζει τον γιατρό Dr. Faustus να παραδεχτεί:

Εδώ ήταν το γιατρικό, οι ασθενείς πέθαιναν

και κανείς δε ρώτησε «ποιός γιατρεύτηκε;».

Έτσι μαινόμαστε με μαντζούνια* της Κόλασης,

σ’ αυτές τις κοιλάδες, σ’ αυτά τα βουνά,

πολύ χειρότερα από ότι η πανούκλα.

Page 65: λεξικό βοτάνων

Εγώ ο ίδιος έδωσα το δηλητήριο σε χιλιάδες.

Αυτοί μαράθηκαν, και εγώ έπρεπε να βιώσω,

πως οι θρασείς φονιάδες επαινούνται.

*Αναφέρεται στα υδραργυρούχα σιρόπια της εποχής

ΚΟΡΥΦΗ

η

Ηλίανθος ή ηλιοτρόπιο

Ηρεμιστικό και πολυλειτουργικό

Καλλιεργείται για τους καρπούς του, οι οποίοι τρώγονται (ηλιόσποροι) ή παράγεται από αυτούς το ηλιέλαιο. Οι άψητοιηλιόσποροι δρουν ως ηρεμιστικό και βοηθούν τη λειτουργία μίας σειράς οργάνων και αδένων, όπως ο προστάτης, οι νεφροί και η χολή. Χρησιμοποιούνται, επίσης, κατά της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, για την απόχρεμψη, το κρυολόγημα, βελτιώνουν την όραση και μειώνουν τη χοληστερίνη.

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Ημικρανίες Αγιάγκαθο, ακόνιτο, βασιλικός,γκίγκο, μαντζουράνα, μενεξές, μέντα,φλαμουριά, φλισκούνι

Ηπαρ Αγκινάρα, αγριάδα, αχιλλαία, αψιθιά,γκίνσενγκ, κάρδαμο, καρότο, μέντα,μηλιά, πικραλίδα, σουσάμι, φλισκούνι

Ηρεμιστικά Αγγουριά, βαλεριάνα, γκι, γλιστρίδα,ήλιος, λεβάντα, μαρούλι, μαντζουράνα,νεραντζιά, νούφαρο, παπαρούνα,πεύκο, πορτοκαλιά, σπάρτο, φασκομηλιά

Page 66: λεξικό βοτάνων

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Ημικρανία: (βλέπε Πονοκέφαλος).

Ηπατική ανεπάρκεια: πορτοκάλι, σπαράγγι, αγκινάρα, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, ραδίκι, κεράσι, νεροκάρδαμο, φράουλα, μαρούλι, μαγιά μπίρας, λεμόνι, μήλο, μελιτζάνα, μέντα, καρύδι, ελιά, κριθάρι, πρόπολη, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός, δαμάσκηνο, μαυροράπανο, ρύζι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, σέλινο, ταραξάκο, θυμάρι, σταφύλι.

Γιατροσόφια

Ημικρανία

Αν σας πιάσει ημικρανία, σκεπάστε με ένα πανί το μάτι από την πλευρά που πονάει πιο πολύ το κεφάλι. Έτσι δεν μπαίνει καθόλου φως και μπορεί να νιώσετε ανακούφιση.

Γρήγορη ανακούφιση από μια κρίση ημικρανίας μπορεί να σάς δώσει και μια κομπρέσα με ξίδι, που θα ακουμπήσετε στο μέτωπό σας και θα ασφαλίσετε με ένα μαντίλι δεμένο γύρω από το κεφάλι. Tο ξίδι περιέχει, ως προϊόν τής ζύμωσης που έχει υποστεί, οξικό οξύ, μια ουσία που δρα αποσυμφορητικά στα αιμοφόρα αγγεία, απαλλάσσοντάς σας από την υπεραιμία και τον πόνο.

Ηπατική κρίση

Παραφάγατε, παραήπιατε και ξυπνήσατε την επομένη νιώθοντας έναν «βουβό» πόνο δεξιά κάτω από τα πλευρά σας, που συνοδεύεται από αίσθημα κορεσμού, δυσπεψίας και βάρους, ίσως ακόμα και από εμετούς; H λύση είναι απλή: Πλύντε καλά ένα λεμόνι και κόψτε το σε λεπτές ροδέλες, χωρίς να αφαιρέσετε τη φλούδα του. Pίξτε πάνω από το λεμόνι ένα λίτρο βραστό νερό και μια κουταλιά μέλι. Aφήστετα υλικά να μείνουν για 15 λεπτά και πιείτε μερικά

Page 67: λεξικό βοτάνων

φλιτζάνια από το έγχυμα (καλύτερα χλιαρό) κατά την διάρκεια τής ημέρας. Aκολουθήστε την ίδια διαδικασία και την επόμενη ημέρα. Tο κιτρικό οξύ που περιέχει το λεμόνι αποτοξινώνει τον οργανισμό και καταπολεμά τη ναυτία.

ΚΟΡΥΦΗ

θ

Θρούμπι

Ορεκτικό και καταπραϋντικό

Θάμνος με σκληρά φύλλα με μαύρες βούλες, ροζ ή λευκά άνθη και καστανούς σπόρους. Είναι ορεκτικό, έχει ευεργετική δράση στην ατονία του στομαχιού και στη χώνεψη. Λειτουργεί ως καταπραϋντικό των ρευματικών αρθριτικών πόνων.

ΘΥΜΆΡΙ: Η ΚΟΥΖΊΝΑ ΜΎΡΙΣΕ ΝΗΣΊ!

Η θάψια (Thapsia garganica) εναντίον καρκίνου

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Θλάσεις Μπέλλα, υοσκύαμοςΘρόμβωση Βάλσαμο, κισσός, κριθάρι, λεμονιά, τσάι

ΚΟΡΥΦΗ

ι

Page 68: λεξικό βοτάνων

Ιβίσκος

Κατάλληλο και για υπέρβαρους

Διακοσμητικό φυτό με καταγωγή από την ανατολική Ασία. Eχει και θεραπευτικές ιδιότητες, καθώς το έγχυμα του ιβίσκου συμβάλλει στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και στον καλύτερο μεταβολισμό των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και των λιπιδίων. Ενδείκνυται για τους υπέρβαρους με πρόβλημα δυσκοιλιότητας και αυξημένων λιπιδίων.

Πλέον διαδεδομένα στην Ελλάδα

Ιβίσκος

Συμβάλλει στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και στον καλύτερο μεταβολισμό των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και των λιπιδίων.

Ιλεξ

Τονωτικό και αντιυπερτασικό

Δένδρο αειθαλές, το οποίο φυτρώνει σε δάση. Τα φύλλα του είναι πολύ σκληρά, τα άνθη του λευκά, ενώ οι καρποί του έχουν μέγεθος κόκκων πιπεριού. Εχει τονωτική δράση, ελαττώνει την αρτηριακή πίεση, είναι διουρητικό και υπακτικό.

Ινουλα

Αντιβηχικό, διουρητικό

Φυτρώνει σε ορεινές περιοχές και ανθίζει τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Χρησιμοποιείται ως τονωτικό, αντιβηχικό, διουρητικό και θεωρείται ότι βοηθάει πάσχοντες από άσθμα,βρογχίτιδα και λοιμώξεις του αναπνευστικού. Εχει, επίσης, ένδειξη για την ψωρίαση, τον έρπητα και τις αιμορροΐδες.

Page 69: λεξικό βοτάνων

Ιπέκα

Αποχρεμπτικό, σπασμολυτικό

Βότανο των Ινδιάνων, το οποίο έφερε στην Ευρώπη ένας μοναχός τον 16ο αιώνα. Η ρίζα του χρησιμοποιείται ως εμετικό σε δηλητηριάσεις, αποχρεμπτικό, σπασμολυτικό στοχρόνιο πνευμονικό κατάρρου, για την οξεία δυσεντερία, το άσθμα και τον κοκίτη.

Ιπποφαές, ένας φυσικός θησαυρός υγείας

Πλέον διαδεδομένα στην Ελλάδα

Ιπποφαές

Καλλιεργείται στη βόρεια Εύβοια.

Εμπεριέχει 190 ωφέλημα συστατικά μεταξύ των οποίων αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία.

Ιριδα

Με καθαρτικές ιδιότητες

Κρίνος, με ελαφρύ μπλε χρώμα, ο οποίος ανθίζει από το Μάιο έως τον Ιούνιο. Η ρίζα της είναι αρωματική, με εμετικές και καθαρτικές ιδιότητες. Είναι, επίσης, διουρητικό, ανθελμινθικό, ενώ βοηθάει την απόχρεμψη.

Ιτιά

Με αναλγητική δράση

Δένδρο που βρίσκεται σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας και ανθίζει την άνοιξη. Εχει αντιπυρετική και αναλγητική δράση, καθώς η φλούδα της περιέχει μία ουσία, παρόμοια μεεκείνη της ασπιρίνης. Είναι, επίσης, τονωτικό, χρησιμοποιείται κατά των ρευματισμών, για την καούρα και τις στομαχικές διαταραχές και τη δυσεντερία. Το έγχυμά

Page 70: λεξικό βοτάνων

της κάνει καλό στον πονόλαιμο.

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Ιγμορίτιδα Ευκάλυπτος, πεύκο, πικραγγουριά

Ικτερος Αγιάγκαθο, αγκινάρα, αγριάδα,δενδρολίβανο, καλέντουλα, καρότο,λεμονιά, μαϊντανός, μαρούλι, μπέλλα,πικραγγουριά, τσουκνίδα

Ιλιγγος Δυόσμος, μαντζουράνα, μέντα,φασκομηλιά, φλισκούνι.

Ισχιαλγία Ακόνιτο, βάλσαμο, βερβερίδα,βρυωνία, δατούρα, λάχανο, μέντα,τσουκνίδα, φλαμουριά

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Ιγμορίτιδα: σκόρδο, λάχανο, λεμόνι, μέντα, πρόπολη, κουκουνάρι, θυμάρι, γιαούρτι.

Ίκτερος: (βλέπε Ηπατική ανεπάρκεια).

Ισχιαλγία: (βλέπε Αρθρίτιδα και Αρθροπάθεια).

Γιατροσόφια

Ιγμορίτιδα

Καρότο και λεμόνι

Mε αυτά τα δύο τρόφιμα, που συνήθως βρίσκονται σε κάθε κουζίνα, μπορείτε να ακολουθήσετε για λίγες μέρες μια εύκολη θεραπεία που θα καθαρίσει τα ιγμόρειά σας. Kάθε πρωί βάλτε μια σταγόνα χυμό καρότου σε κάθε ρουθούνι καικάθε βράδυ επαναλάβετε τη θεραπεία αντικαθιστώντας τον χυμό καρότου με μια σταγόνα χυμό λεμονιού. Tο καρότο, πλούσιο σε βιταμίνη C και καροτένιο, έχει αναγνωρισμένη

Page 71: λεξικό βοτάνων

αντιφλεγμονώδη δράση, ενώ το λεμόνι είναι πολύ αποτελεσματικό μικροβιοκτόνο.

Λεβάντα

Mπορεί να μην τη θεραπεύει, αλλά αποτελεί έναν ευχάριστο τρόπο αντιμετώπισης που προσφέρει παράλληλα σημαντική ανακούφιση από τα δυσάρεστα συμπτώματα που συνοδεύουνμια κρίση ιγμορίτιδας. Bράστε 2 φλιτζάνια νερό, προσθέστε τον χυμό 2 λεμονιών, πιπέρι, ένα κουταλάκι θαλασσινό αλάτικαι μία χούφτα φρέσκα ή αποξηραμένα φύλλα λεβάντας. Στησυνέχεια, πριν κρυώσει το μείγμα, σκύψτε πάνω από τη γαβάθα, σκεπάστε το κεφάλι σας με μια πετσέτα και κάντε για αρκετή ώρα εισπνοές. Tα συστατικά τού μείγματος και ιδιαίτερα η λεβάντα παίζουν απολυμαντικό και αποσυμφορητικό ρόλο.

ΚΟΡΥΦΗ

κ

ΒΟΤΑΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ

Καλαμπόκι

Γίνεται και αφέψημα

Γνωστό σε όλους, καθώς καλλιεργείται σε μεγάλες εκτάσειςστη χώρα μας ως τροφή, με εποχή άνθησης τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Από τα "μαλλιά" του παρασκευάζεται αφέψημα, το οποίο έχει διουρητική και καταπραϋντική δράση και βοηθά σε μία σειρά από παθήσεις των νεφρών.

Καλέντουλα

Επουλώνει πληγές και εξανθήματα

Πολύ γνωστό φυτό στη χώρα μας, όπου χρησιμοποιείται ως

Page 72: λεξικό βοτάνων

καλλωπιστικό, καθώς από το Μάιο έως τον Οκτώβριο βγάζειάνθη με έντονα χρώματα. Χρησιμοποιείται ως αντιφλεγμονώδες, το οποίο συμβάλλει στην επούλωση των πληγών και των εξανθημάτων, στην αντιμετώπιση του πυρετού, του ίκτερου και των ιλίγγων του πρηξίματος των αδένων στο λαιμό. Εχει, επίσης, αντισηπτική δράση και βοηθά στις στοματίτιδες, τα τσιμπήματα σφήκας. Γίνεται και εξωτερική της χορήγηση για κρεατοελιές, εγκαύματα, φλεβίτιδα, επιπεφυκίτιδα και κάλους.

ΚΑΛΕΝΤΟΥΛΑ

Κανέλα

Τονώνει το κυκλοφορικό

Το αιθέριο έλαιο στο φλοιό και τα φύλλα της τονώνει το κυκλοφορικό και την καρδιά και βοηθά μία σειρά από άλλα συστήματα του οργανισμού, όπως το νευρικό, το πεπτικό και το μυϊκό. Είναι, επίσης, ευεργετικό στο δέρμα, ενώ έχει αφροδισιακή, αντισηπτική και αιμοστατική δράση και βοηθάστην καταρροή, στην επούλωση πληγών και στους ρευματισμούς.

Μέλι και Κανέλα: το καλύτερο φάρμακο

Κάππαρη

Αφροδισιακή και διουρητική

Ανθίζει από το Μάιο έως τον Αύγουστο και εντοπίζεται κυρίως σε άγονα πεδινά εδάφη ή πάνω σε βράχους. Τα μπουμπούκια και η ρίζα της είναι διουρητικά, αφροδισιακά και τονωτικά, ενώ φέρονται να έχουν δράση στους ρευματισμούς, τον πονόδοντο, τις παθήσεις του ήπατος και της σπλήνας.

Page 73: λεξικό βοτάνων

ΚΆΠΠΑΡΗ, ΤΟ ΡΌΔΟ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΊΟΥ

Κάρβι

Για στομαχικές παθήσεις

Εχει τονωτικές και αρωματικές ιδιότητες και η μυρωδιά τουμοιάζει με εκείνη του καρότου. Σπέρνεται στο τέλος του καλοκαιριού και χρησιμοποιείται ως καθαρτικό, για παθήσεις του στομάχου και της χοληδόχου κύστης.

Καρδαμίνη

Καταπραϋντικό

Βρίσκεται κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλία και θεωρείται φυτό τονωτικό, αποχρεμπτικό, ενώ καταπραΰνει τους νευρολογικούς πόνους.

Κάρδαμο

Ορεκτικό και αντιβιοτικό

Χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα ως ορεκτικό, αλλά και για τη θεραπεία της λύσσας, των νευρικών παθήσεων, της δυσπεψίας και της ανακούφισης των κολικών πόνων. Εχει αντιβιοτική δράση, καθαρίζει το αίμα και βοηθά το ήπαρ.

Καρότο

Αντικαρκινικά τα φύλλα του

Δεν λείπει σχεδόν από καμία κουζίνα, καθώς συνοδεύει πολλά φαγητά και σαλάτες. Οι αρχαίοι Ελληνες είχαν ανακαλύψει ότι τα φύλλα του άγριου καρότου είχαν θεραπευτική δράση κατά των καρκινωμάτων. Η ρίζα του το κάνει καθαρτικό, διουρητικό, αντισηπτικό και μαλακτικό, ενώ το καρότο δρα ευεργετικά στο ήπαρ, στα έντερα, στον ίκτερο και καθαρίζει το αίμα.

Page 74: λεξικό βοτάνων

Καρυδιά

Καθαρτικό και αντιπυρετικό

Τα φύλλα της έχουν καθαρτική δράση, είναι ορεκτικά, καθαρίζουν τον πνεύμονα, βοηθούν τους διαβητικούς, ενώ περιορίζουν τις φλεγμονές στα γυναικεία γεννητικά όργανα.Το έγχυμά τους τονώνει τα μαλλιά, το κατάπλασμα επουλώνει τις πληγές και τους κάλους. Η πράσινη φλούδα του καρυδιού έχει αντιπυρετική δράση.

Κάσσια ή Αλεξανδρινή (χένα)

Για σοβαρές δυσκοιλιότητες

Είναι ένα από τα παλαιότερα καθαρτικά, το οποίο χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις σοβαρής δυσκοιλιότητας. Χρειάζεται, όμως, προσοχή, καθώς η μακροχρόνια χρήση του προκαλεί εξάρτηση του εντέρου.

Καστανιά

Αντιπυρετική και κατά της διάρροιας

Γνωστό δένδρο ορεινών περιοχών, το οποίο ανθίζει τον Ιούνιο. Η φλούδα της είναι αντιπυρετική, τα φύλλα της χορηγούνται για το βήχα και κατά του κοκίτη, το αφέψημα των αχινών δρα κατά της διάρροιας. Το έγχυμα από φύλλα είναι αντιπυρετικό και χωνευτικό, έχει δράση κατά της δυσεντερίας και των αιμορραγιών, ενώ χρησιμοποιείται για παθήσεις του αναπνευστικού και ρευματισμούς.

Καψέλλα

Αιμοστατικό, αντιδιαρροϊκό

Ζιζάνιο που φυτρώνει τις δροσερές περιόδους και θεωρείταιπολύ καλό αιμοστατικό. Εχει διουρητική δράση, είναι αντισηπτικό, αντιδιαρροϊκό και βοηθά άτομα με άμμο στους

Page 75: λεξικό βοτάνων

νεφρούς. Χρησιμοποιείται, επίσης, κατά των ρευματικών παθήσεων, λοιμώξεων του ουροποιητικού και ατροφία των μυών.

ΚΑΨΕΛΑ

Κερασιά

Με δράση αντιφλεγμονώδη

Φυλλοβόλο δένδρο, το οποίο βρίσκεται σε ψυχρές, αλλά και θερμές περιοχές. Τα κεράσια έχουν αντιφλεγμονώδη δράση, καθαρίζουν το αίμα, βοηθούν τους διαβητικούς και τους ασθενείς με αρτηριοσκλήρυνση, πέτρες στους νεφρούς και τους παχύσαρκους.

Κετραρία

Για καταρροή και βρογχίτιδα

Λειχήνα που συναντάται σε δροσερή μέρη. Είναι τονωτική των βλεννογόνων και των αδένων του πεπτικού. Χορηγείται κατά της καταρροής και της βρογχίτιδας. Χρησιμοποιείται, επίσης, κατά του κοκίτη, του άσθματος, της φυματίωσης, της ναυτίας, παθήσεων του νεφρού και της ουροδόχου κύστης.

ΚΙΝΕΖΙΚΆ ΒΌΤΑΝΑ

Κισσός

Εκχύλισμα κατά της πιτυρίδας

Αειθαλής θάμνος, που αναπτύσσεται κυρίως σε σκιερά σημεία. Το εκχύλισμα του κισσού καταπολεμά την πιτυρίδα, την τριχόπτωση και τις ψείρες, ανακουφίζει από τα εγκαύματα, τους κιρσούς και την φλεβίτιδα, ενώ μειώνει την κυτταρίτιδα. Η αλοιφή ανακουφίζει από εγκαύματα, ψώρα, δερματίτιδες, κιρσούς, φλεβίτιδα και κάλους, ενώ

Page 76: λεξικό βοτάνων

μειώνει την κυτταρίτιδα.

Κολίαντρο

Καταπραΰνει τους κολικούς

Αρωματικό φυτό με ιδιαίτερη γεύση και άρωμα, το οποίο χρησιμοποιείται και στη μαγειρική και ανήκει την ίδια οικογένεια με τον μαϊντανό. Βοηθάει το πεπτικό σύστημα νααπαλλαγεί από τα αέρια, ενώ καταπραΰνει τον πόνο (κολικό)που τα συνοδεύει. Ελέγχει τη διάρροια, αυξάνει την έκκριση πεπτικών υγρών, διεγείροντας την όρεξη.

Κόλιανδρος εναντίον των βακτηρίων

Κολλιτσίδα (λάππα)

Καθαρίζει το αίμα, διώχνει τις πέτρες από τους νεφρούς

Φυτρώνει στις άκρες των δρόμων. Εχει μακριές ρίζες, χνουδωτά φύλλα με σχήμα καρδιάς και μπλε άνθη, τα οποία βγαίνουν από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο. Καθαρίζει το αίμα και χρησιμοποιείται κατά της αρθρίτιδας, της πέτρας στους νεφρούς και τη θεραπεία δερματικών παθήσεων. Το λάδι της ρίζας θεραπεύει την πιτυρίδα και τη φαγούρα, ενώ βοηθά στην αντιμετώπιση ενοχλήσεων από το στομάχι και το έντερο, την αρθρίτιδα και τις ρευματικές παθήσεις. Εχει,επίσης, διουρητική δράση.

ΛΑΠΠΑ Ή ΚΟΛΛΙΤΣΙΔΑ

Κολιτσίδα: Ένα πανίσχυρο αντικαρκινκό και αντιοξειδωτικό φυτό

Κολοκυθιά

Καταπραϋντικοί οι σπόροι της

Οι σπόροι της είναι δροσιστικοί και καταπραϋντικοί, ενώ το γαλάκτωμα χρησιμοποιείται κατά της καταρροής, της

Page 77: λεξικό βοτάνων

καούρας του πεπτικού και της φλεγμονής της κύστης και της ουρήθρας. Με το σαρκώδες μέρος του καρπού γίνονται καταπλάσματα κατά των εγκαυμάτων πρώτου βαθμού.

ΚΟΛΟΚΥΘΙΑ ΩΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΦΥΤΟ

Κολχικό

Αναλγητικό αλλά δηλητηριώδες

Βολβώδες και δηλητηριώδες φυτό, το οποίο ανθίζει πριν απότο φθινόπωρο. Η δηλητηρίαση προκαλείται από την κολχικίνη που περιέχει και δύο γραμμάρια μπορούν να σκοτώσουν ένα παιδί. Η κολχικίνη χρησιμοποιείται για την ουρική αρθρίτιδα και τους ρευματισμούς. Είναι αναλγητικό και σταματά τη διαίρεση των κυττάρων, αλλά η τοξικότητά της είναι αποτρεπτική για να χρησιμοποιηθεί εναντίον του καρκίνου.

Κουμαριά

Αντιθρομβωτικό

Η χρησιμότητα του κούμαρου σε διάφορες παθήσεις είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Χρειάζεται, όμως, προσοχή, καθώς η μεγάλη κατανάλωση καρπών προκαλεί δηλητηρίαση. Ο Ιπποκράτης τα χρησιμοποιούσε κατά της θρομβοφλεβίτιδας, ενώ πρόσφατα απομονώθηκαν σε αυτά κουμαρίνες, οι οποίες είναι αντιπηκτικά που χορηγούνται σε ασθενείς με θρομβώσεις.

Κουσκούτα

Αντιμετωπίζει τη δυσκοιλιότητα

Ζιζάνιο, γνωστή και ως "μαλλιά του διαβόλου" ή "λύκος". Κάνει ζημιές στα τριφύλλια, τα κουκιά και άλλα καλλιεργούμενα φυτά. Το εκχύλισμά της αυξάνει την έκκριση χολής από τη χοληδόχο κύστη και αντιμετωπίζει τη

Page 78: λεξικό βοτάνων

δυσκοιλιότητα, η οποία προκαλείται από κακή λειτουργία του ήπατος.

KUDZU: ΜΙΑ ΦΥΣΙΚΉ ΑΣΠΊΔΑ ΚΑΤΆ ΤΟΥ ΑΛΚΟΌΛ

Κράταιγος

Δρα στα αγγεία της καρδιάς

Χρησιμοποιείται για κάθε καρδιακή διαταραχή και βοηθά το κυκλοφορικό. Σύγχρονοι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι δρα στα αγγεία και στο μυοκάρδιο. Διαστέλλει τη στεφανιαία αρτηρία, τονώνει τα τοιχώματα των αγγείων και του καρδιακού μυός και βελτιώνει την ελαστικότητα τουμυοκαρδίου. Δίνεται σε αρχικά στάδια καρδιακής ανεπάρκειας, ενώ η ηρεμιστική του δράση μπορεί να συμβάλει και στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.

ΚΡΑΤΑΙΓΟΣ

Κρεμμύδι

Μειώνει την κακή χοληστερίνη

Το γνωστό κόκκινο κρεμμύδι συμβάλλει στη μείωση της κακής χοληστερίνης, καθώς και στην πρόληψη του κοινού κρυολογήματος και του βήχα (αποχρεμπτικό). Εχει ρόλο στην προστασία των αγγείων σε ηλικιωμένους, βοηθά στην επούλωση των πληγών και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.

ΚΡΕΜΜΥΔΙ ΩΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΦΥΤΟ

Κριθάρι

Εχει δράση κατά της δυσπεψίας

Είναι δροσιστικό, μαλακτικό, ενώ αυξάνει και τη ρευστότητα του αίματος. Η βύνη έχει δράση κατά της δυσπεψίας, ευνοεί την πέψη αμυλούχων τροφών, δρα κατά

Page 79: λεξικό βοτάνων

του σκορβούτου και συνιστάται για την καταρροή και τη χρόνια βρογχίτιδα.

Κρόκος

Αρωματικό και αφροδισιακό

Χρησιμοποιούταν στην αρχαιότητα ως αρωματικό και αφροδισιακό. Οι αρχαίοι Ελληνες γνώριζαν και τις φαρμακευτικές του ιδιότητες, καθώς το χρησιμοποιούσαν για να αντιμετωπίσουν την αϋπνία και τις επιπτώσεις του μεθυσιού από κρασί.

Κρόκος «Ανθισμένη» αντικαρκινική βόμβα

Πλέον διαδεδομένα στην Ελλάδα

Κρόκος ή σαφράν

Ευδοκιμεί σε ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια αμμουδερά.

Κρότωνας

Βγάζει λάδι θαυματουργό

Μικρό δένδρο, το οποίο ανθίζει και καρποφορεί δύο φορές το χρόνο και έχει έναν καυστικό χυμό. Το λάδι του κρότωνα χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις παρουσίας υγρών στους ιστούς (υδρωπικία) και για την πρόληψη εγκεφαλικής αιμορραγίας. Εχει, επίσης, δράση σε νευραλγίες, ρευματισμούς και είναι ισχυρό καθαρτικό.

Κυδωνιά

Το κρύο αφέψημα κατά της αϋπνίας

Φυλλοβόλο δένδρο, με χρήσιμα μέρη τους καρπούς, τα φύλλα και τα σπέρματα. Εχει δράση κατά των φλεγμονών και τη διάρροια. Το αφέψημα από κουκούτσια είναι

Page 80: λεξικό βοτάνων

αντιβηχικό, αποχρεμπτικό και αντιμετωπίζει τον πονοκέφαλο. Το κρύο αφέψημα χρησιμοποιείται κατά της αϋπνίας, ενώ οι γαργάρες ανακουφίζουν από ερεθισμό του λαιμού και του φάρυγγα. Εχει ευεργετική δράση σε δερματικές παθήσεις, ενώ το κυδώνι είναι αφροδισιακό για τις γυναίκες.

ΚΥΔΩΝΙΑ

Κύμινο

Για τις χιονίστρες και τη βαρηκοΐα

Το κατάπλασμα αντιμετωπίζει την ορχίτιδα και τις χιονίστρες, το έγχυμα τη βαρηκοΐα, ενώ οι σπόροι είναι καθαρτικοί, διουρητικοί, σπασμολυτικοί και καρδιοτονωτικοί. Το αιθέριο έλαιο χορηγείται για τον μετεωρισμό.

Κυνόγλωσσο

Για χρήση ομοιοπαθητική

Φυτρώνει στα δάση και σε βραχώδεις πλαγιές και ανθίζει από το Μάιο έως τον Αύγουστο. Είναι αντιδιαρροϊκό, καταπραϋντικό και ελαφρώς ναρκωτικό. Η χρήση του περιορίζεται στην ομοιοπαθητική.

Κώνειο

Ναρκωτικό και αναισθητικό

Γνωστό από την εκτέλεση του Σωκράτης, έχει αναισθητική δράση, είναι ναρκωτικό, διουρητικό και χορηγείται σε άτομα που πάσχουν από σπασμολυτικό βήχα, κοκίτη, άσθμα, νευρολογικές παθήσεις και αρθρίτιδα.

ΚΩΣ: Ο ΚΉΠΟΣ ΤΟΥ ΙΠΠΟΚΡΆΤΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Page 81: λεξικό βοτάνων

Καθαρτικά Αβρωνία, άζαρο, αλόη, αχλαδιά,βρυωνία, εκουιζέτο, ερυθραία, ευώνυμο,καλέντουλα, καρότο, καρυδιά, κερασιά,κρότωνας, κύμινο, λάππα, λευκαγκάθι,λινάρι, λουίζα, μαϊντανός, μολόχα,πικραλίδα, σπανάκι, τσουκνίδα, φλόμος

Κάλοι Καλέντουλα, καρυδιά, λεμονιά,μολόχα, πατάτα, συκιά,χρυσάνθεμο

Καλλυντικά Αλόη, αχιλλαία, δενδρολίβανο,καλέντουλα, κανέλα, καρυδιά, λεμονιά,μπρόκολο, τομάτα, ροδιά, τσουκνίδα,φασκόμηλο, φλαμουριά, φράουλα.

Καρδιαγγειακά Αγγελική, αγκινάρα, αγριοπανσές,ακόνιτο, άμπελος, αχιλλαία, αχλαδιά,γκι, γκίνσενγκ, δενδρολίβανο, ήλιος,κρεμμύδι, λεμονιά, μηδική, μπάμια,μηλιά, πεντάνευρο, πεπόνι, πικραλίδα,ροδιά, σκόρδο, σουσάμι

Καρδιοτονωτικά Αγγελική, αγκινάρα, αχιλλαία,δενδρολίβανο, ευώνυμο, κανέλα,κύμινο, λεβάντα, μελισσόχορτο,ροδιά, σκόρδο, σπάρτο φλισκούνι

Καρκίνος Αγιάγκαθο, αχλαδιά, γαρίφαλο,δρακοντιά, καρότο,κολλιτσίδα, λάππα,λυκίσκος, μενεξές, μπάμια, μπελαντόνα, μπρόκολο, πιπεριά, σπανάκι, τσάι

Κατάθλιψη Αγκινάρα, βάλσαμο, γκίγκο,γκίνσενγκ, ερυθραία, μελισσόχορτο,μποράντζα, πεύκο, φασκομηλιά

Καταπραϋντικά Αδωνις, αλθαία, βατομουριά,βέρατρο, βιβούρνο, γεράνι, γκίνσενγκ,καλαμπόκι, κολοκυθιά, κρόκος, λεβάντα,λυκίσκος, μπελαντόνα, σπανάκι, φλόμος

Κιρσοί Αγριοκαστανιά, άμπελος, καλέντουλα,μπάμια, πατάτα, σκόρδο, σύμφυτο.

Κοκίτης Αγριοπανσές, άζα, αμυγδαλιά, αψιθιά,δενδρολίβανο,θυμάρι, καστανιά,κισσός, κρόκος, λεβάντα,

Page 82: λεξικό βοτάνων

μάραθο,μαντζουράνα, ρίγανη, συκιά, φλισκούνι

Κολικός Αγγελική, αγριάδα, αγριμόνια,δυόσμος, θυμάρι, κρεμμύδι, μάραθο,μαντζουράνα, μπελαντόνα, φραουλιά

Κολίτιδα Αχιλλαία, κρεμμύδι, μηλιά,σύμφυτο, τριγωνέλλα

Κόπωση Γκίνσενγκ, δενδρολίβανο, δυόσμος,λάππα, λάχανο, μαρούλι, φλαμουριά

Κράμπες Αγιάγκαθο, βαλεριάνα, γκίγκο, δυόσμος,ιπέκα, καρότο, μελισσόχορτο, μέντα

Κρυολόγημα Αγγελική, αλθαία, βασιλικός, γλυκόριζα,ευκάλυπτος, ήλιος, θυμάρι, λεμονιά,μαντζουράνα,μελισσόχορτο, φλόμος

Κυκλοφορικό Αγγελική, άμπελος, άρνικα,γκίγκο, γκίνσενγκ, δενδρολίβανο,κανέλα, κριθάρι, μαϊντανός, μολόχα,πράσο, τσουκνίδα, φασκομηλιά

Κυστίτιδα Καλαμπόκι, κερασιά, λάππα, μαϊντανός,μολόχα, σολανό, συκιά, φλαμουριά

Το φαρμακείο της γιαγιάς...

Καταρράκτης Μελέτες δείχνουν ότι το τσάι του βουνού μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά στην πρόληψη της εμφάνισης καταρράκτη (Tomas -Barberan et al 1986), καθώς και θρόμβων (Villar et al 1985) και υπέρτασης (Paya et al 1985). Το τσάι του βουνού, το οποίο στη χώρα μας συλλέγεται από τον Όλυμπο, τον Ταΰγετο, τον Παρνασσό, την Εύβοια και την Κρήτη, δεν έχει διεγερτική δράση (σε αντίθεση με το κλασικό τσάι) και γι' αυτό μπορεί να καταναλωθεί και βράδυ χωρίς να επηρεάσει τον ύπνο.

Κράμπες στα πόδια Ενα ποτήρι τόνικ πριν από τον ύπνο μπορεί να προλάβει τις κράμπες, όπως αναφέρει o δρ Μάικ Ντίξον, επισκέπτης καθηγητής Ολιστικής Υγείας και

Page 83: λεξικό βοτάνων

Φροντίδας στο Πανεπιστήμιο του Γουεστμίνστερ στο Λονδίνο. To νερό τόνικ περιέχει φυσικά την ουσία κινίνη, πουτου δίνει την πικρή γεύση του. Η ουσία αυτή προλαμβάνει τους σπασμούς των μυών, που προκαλούν τον πόνο της κράμπας.

Κρυολόγημα Το φασκόμηλο περιέχει πολλά βιοενεργά συστατικά, όπως καμφορά (1437%), άλφα και βήτα καρυοφυλλένιο, ροσμαρινικό οξύ, χλωρογενικό οξύ, διτερπένια και φλαβονοειδή, όπως είναι η ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης λουτεολίνη, σύμφωνα με τον κλινικό διαιτολόγο, αντιπρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής, κ. Κ. Ξένο. Εχει αποδειχθεί ότι ασκείευεργετική δράση σε περιπτώσεις κρυολογήματος, λαρυγγίτιδας και φαρυγγίτιδας. Δεν συνιστάται η κατανάλωσή του κατά την εγκυμοσύνη ή τον θηλασμό.

Ενα πικάντικο φαγητό, όπως ένα πιάτο με καυτό κάρι, μπορεί να ανακουφίσει από μια μπουκωμένη μύτη ή ένα πονεμένο αυτί, σύμφωνα με τον δρα Π. Γκρίφινς από την Κλινική Blemish του Μάντσεστερ. Αυτό κάνει τη μύτη και ταμάτια να τρέχουν, αποβάλλοντας τη βλέννα. Το σκόρδο, επίσης, βοηθά στην αποβολή της βλέννας, ενώ είναι επίσης γνωστό αντιικό, αντιβακτηριακό και αντιοξειδωτικό τρόφιμο.

Κακή διάθεση Το φυτό υπερικό ή βαλσαμόχορτο ή χόρτο τουΑγίου Ιωάννη αναφέρεται από τα αρχαία κιόλας χρόνια ότι μπορεί να μειώσει τη θλίψη. Μία ανάλυση 23 μελετών που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «British Medical Journal» έδειξε ότι είναι αποτελεσματικό στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της ήπιας έως μέτριας κατάθλιψης. «Επειδή όμως περιέχει δραστική ουσία η οποία μπορεί να αλληλεπιδράσει με φάρμακα, δεν πρέπει να λαμβάνεται χωρίς τη συμβουλή και παρακολούθηση του γιατρού» διευκρινίζει η ψυχίατρος του Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής κ. Γ.

Page 84: λεξικό βοτάνων

Χαλκούση.

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Καρδιακό έμφραγμα: σκόρδο, καρότο, λάχανο, μήλο, σίκαλη,σόγια γιαούρτι.

Καρκίνος: σκόρδο, παντζάρι, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, φύτρα, μήλο, πρόπολη, μαϊντανός, σέλινο.

Κίρρωση του ήπατος: κρεμμύδι, λάχανο, κέδρος, πρόπολη, δεντρολίβανο.

Κιρσοί: σκόρδο, λάχανο, λεμόνι, ταραξάκο.

Κοκίτης: σκόρδο, βασιλικός, λάχανο, μαρούλι, ρίγανη, μαυροράπανο, δεντρολίβανο, θυμάρι.

Κολικοί του ήπατος: (βλέπε Πέτρες της χολής).

Κολίτιδα: σκόρδο, βασιλικός, κανέλλα, καρότο, αγκινάρα, λάχανο, ραδίκι, κρεμμύδι, μαγιά μπίρας, μήλο, μέντα, μέλι, κριθάρι, τομάτα, ρύζι, δεντρολίβανο, ταραξάκο, θυμάρι, σταφύλι, γιαούρτι, κολοκύθα, κολοκυθάκι.

Κόπωση: (βλέπε Υπερκόπωση).

Κρυολόγημα: (βλέπε Βρογχίτιδα και Γρίπη).

Κυστίτιδα: σκόρδο, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, μάραθο (φινόκιο), κέδρος, κριθάρι, πράσο, γογγύλι, θυμάρι, γιαούρτι.

Γιατροσόφια

Κακοσμία στόματος

Καφές ή γαρίφαλο

Aν φάγατε σκόρδο ή αν για κάποιο άλλο λόγο έχετε

Page 85: λεξικό βοτάνων

δυσάρεστη αναπνοή, μπορείτε να απαλλαγείτε από αυτό το πρόβλημα, μασώντας έναν κόκκο καφέ ή ένα γαρίφαλο (μοσχοκάρφι). Kαι τα δύο περιέχουν μεγάλη ποσότητα αιθέριων ελαίων με δυνατό άρωμα.

Μαϊντανός

Aν θέλετε να καταπολεμήσετε τη δυσοσμία τού στόματος, επειδή π.χ. φάγατε κάτι που περιείχε σκόρδο ή καπνίσατε πολύ, η λύση είναι απλή και βρίσκεται στο ψυγείο σας. Bγάλτε δύο κλαδάκια φρέσκο μαϊντανό, πλύνετέ τα καλά καιμασήστε τα για λίγη ώρα. Σε λίγο, η ανάσα σας θα είναι και πάλι ευχάριστη και το πρόβλημα θα έχει εκλείψει.

Γιαούρτι

H άσχημη αναπνοή είναι από τα πιο δυσάρεστα και δυσεπίλυτα προβλήματα. Η κακοσμία τού στόματος συχνά οφείλεται στην παρουσία βακτηριδίων που προκαλούν την αποσύνθεση των μη χωνεμένων τροφών στο στομάχι. Aποτέλεσμα αυτής της αποσύνθεσης είναι διάφορα δύσοσμα αέρια που διαφεύγουν από το στόμα, προκαλώντας έτσι το σύμπτωμα τής κακοσμίας. Για να καταπολεμήσετε αυτό το δυσάρεστο πρόβλημα, αρκεί να φάτε γιαούρτι. Oι λακτοβάκιλοι που περιέχει καταστρέφουν τα βακτήρια που γεννούν το πρόβλημα, λύνοντάς το άμεσα.

Καρότο

Μασουλήστε ωμό καρότο, που διεγείρει την παραγωγή σάλιου, το οποίο «ξεπλένει» τις τροφές που κολλούν στα δόντια. Επιπλέον, οι ίνες τού καρότου δρουν ως οδοντόβουρτσα στα δόντια και στα ούλα.

Λουίζα

Για να καταπολεμήσετε την κακοσμία -σύμπτωμα που μπορείνα οφείλεται σε πολλούς και διαφορετικούς λόγους, όπως

Page 86: λεξικό βοτάνων

στοματικά, οδοντιατρικά, αναπνευστικά ή γαστρεντερικά προβλήματα-, ένα αφέψημα λουίζας αποτελεί αποτελεσματική λύση. Bάλτε 50 γραμμάρια φύλλα λουίζας να μουλιάσουν για 15 λεπτά σε 1 λίτρο κρύο νερό και μετά βράστε τα για λίγα δευτερόλεπτα. Aφήστε τα να κάτσουν για άλλα 10 λεπτά, ώστε να διαλυθεί στο νερό το αιθέριο έλαιο τού φυτού. Aν πιείτε 3-4 φλιτζάνια από αυτό το αφέψημα μέσα στη μέρα, το δυσάρεστο σύμπτωμα θα εξαφανιστεί.

Ντομάτα

Η κατανάλωση δύο ή τριών ντομάτων την ημέρα, μπορεί να καταπολεμήσει την κακοσμία τού στόματος.

Πράσινο τσάι

Μία από τις βασικές ιδιότητές τού πράσινου τσαγιού, είναι ότι εξολοθρεύει τα βακτήρια που προκαλούν δυσάρεστη αναπνοή.

«Καλόγερος»

Ως «καλόγερος» (ή «καντήλα») ορίζεται το σπυρί, που εμφανίζεται με έντονη κοκκινίλα, συνήθως γεμάτο πύον που συνοδεύεται και με μια σχετική ενόχληση. Κατά κύριον λόγο,εμφανίζεται στο πρόσωπο, στην πλάτη και στα λοβία τών αφτιών.

Κρεμμύδι

Mία ώρα πριν κοιμηθείτε, καθαρίστε ένα ξερό κρεμμύδι και βάλτε το για 35 περίπου λεπτά να ζεσταθεί σε μέτριο φούρνο. Στη συνέχεια, αφήστε το να χλιάνει και, αφού το κόψετε στη μέση, τοποθετήστε το πάνω στον «καλόγερο», δέστε το, σφίγγοντάς το ελαφρά, με έναν επίδεσμο και κρατήστε το έτσι για όλο το βράδυ. Πλούσιο σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα, το κρεμμύδι -που φημίζεται για

Page 87: λεξικό βοτάνων

την αντιφλεγμονώδη δράση του- στους «καλόγερους» κάνει θαύματα!

Πράσο

Kόψτε το λευκό τμήμα τριών πράσων σε κομμάτια, βάλτε τασε μια κατσαρόλα με όσο νερό χρειάζεται για να τα καλύψετε και προσθέστε 6 κουταλάκια ζάχαρη. Aφήστε τα να σιγοβράζουν, μέχρι να δημιουργηθεί μια πάστα. Aνακατέψτε το μείγμα καλά και όταν είναι πια χλιαρό, απλώστε το πάνω στον «καλόγερο» και καλύψτε το με μια γάζα. Aφήστε το κατάπλασμα όλη τη νύχτα και επαναλάβετετη διαδικασία μέχρι να ανοίξει ο «καλόγερος».

Κάλος

Ανανάς

Ο ανανάς περιέχει ένα ένζυμο, το οποίο μαλακώνει το σκληρό δέρμα. Βάλτε ένα κομματάκι από τον φλοιό του πάνω στους κάλους, δέστε το γύρω από το πόδι και την επόμενη μέρα απομακρύνετε τα νεκρά κύτταρα. Το γιατροσόφι αυτό προέρχεται από την Χαβάη.

Ντομάτα

Tα κλειστά και μυτερά παπούτσια συχνά δημιουργούν ενοχλητικούς ή επώδυνους κάλους στα πόδια. Mόλις παρατηρήσετε ότι σε κάποιο σημείο αρχίζει να εμφανίζεται σκλήρυνση της επιδερμίδας ή και κάλος, πριν πέσετε για ύπνο, μπορείτε να βάλετε πάνω του ένα φετάκι ντομάτας που θα συγκρατήσετε με μια γάζα. Aφήστε το κατάπλασμα όλη τη νύχτα. Eπαναλάβετε τη διαδικασία για όσα βράδια χρειαστεί, μέχρι να εξαφανιστεί ο κάλος.

Λεμόνι

Τοποθετήστε μια ροδέλα λεμόνι ή ντομάτα πάνω στον κάλο,

Page 88: λεξικό βοτάνων

τυλίξτε τη με μια γάζα για να παραμείνει στη θέση της, και αφήστε την όλη τη νύχτα. Tην επομένη, με ένα τσιμπιδάκι νυχιών, τραβήξτε τον κάλο, που θα ξεφλουδίσει, και συνεχίστε τη θεραπεία μέχρι να βγει και η ρίζα του, που μοιάζει με λεπτή κλωστή.

Σκόρδο

Tα κλειστά παπούτσια συχνά επιτείνουν τους κάλους. Ένας τρόπος για να τούς μαλακώσετε ή και να απαλλαγείτε τελείως από αυτούς είναι το επίθεμα σκόρδου. Tυλίξτε μια σκελίδα σκόρδο σε ένα κομμάτι αλουμινόχαρτο και βάλτε τοσε μέτριο φούρνο μέχρι να ψηθεί και να μαλακώσει. Όσο η σκελίδα είναι ακόμα ζεστή, ακουμπήστε την πάνω στον κάλοκαι δέστε από πάνω μια γάζα για να μη μετακινηθεί από το συγκεκριμένο σημείο. Aφήστε το σκόρδο όλη τη νύχτα. Tο πρωί ο κάλος θα έχει μαλακώσει ή θα έχει αποκολληθεί.

Καούρα

Η πόση σόδας (ή και όποιου άλλου ανθρακούχου αναψυκτικού) βοηθά σημαντικά στην σταδιακή ανακούφιση από την δυσάρεστη καούρα. Την καταπολέμηση τής καούρας, ενδέχεται να βοηθήσει μία κούπα χλιαρό φρέσκο γάλα (εφ’ όσον δεν υπάρχει δυσανεξία στο γάλα και στην λακτόζη). Εναλλακτικά, πίνετε βρασμένο δυόσμο. Μια άλλη λύση είναι, σε μισό ποτήρι νερό, να ρίξετε τον χυμό μισού λεμονιού και ένα κουταλάκι τού γλυκού μαγειρική σόδα. Εάνκοιμηθείτε, ενώ νιώθετε καούρα, ξαπλώνετε από την δεξιά πλευρά γιατί διευκολύνεται η πέψη.

Κατακράτηση υγρών

Tα σπαράγγια είναι ένα νόστιμο λαχανικό με ισχυρή διουρητική δράση. Aν υποφέρετε από κατακράτηση υγρών, μπορείτε να ακολουθήσετε μια απλή θεραπεία με σπαράγγια για μία εβδομάδα. Mπορείτε να τρίψετε στον τρίφτη τις

Page 89: λεξικό βοτάνων

κορυφές τους και να τις φάτε ωμές ή να κρατήσετε τις κορυφές τους για το τραπέζι σας και να φτιάξετε ένα αφέψημα από το κατώτερο και λιγότερο τρυφερό τμήμα τους. H σωστή αναλογία είναι 20 γραμμάρια για 1 λίτρο νερό. Θα πίνετε 3-4 φλιτζάνια από το αφέψημα κατά την διάρκεια τής ημέρας.

Κιρσοί

Το πρόβλημα είναι πιο έντονο όταν κάνει ζέστη. Οι φλέβες διαστέλλονται και γίνονται μεγαλύτερες με τη ζέστη. Ένα γρήγορο, κρύο ντους βοηθάει ώστε να ηρεμήσουν οι φλέβες.Ένα κρύο μπάνιο θα βοηθήσει πολύ περισσότερο. Μια άλλη λύση είναι να μένουν τα πόδια ψηλά, έτσι ώστε με τη βοήθεια τής βαρύτητας να μειώνεται η πίεση στις πληγωμένες φλέβες.

Κιτρίνισµα δοντιών

Ποια ήταν η πρώτη παροιµία που μάθατε όταν ήσασταν µαθητές και αφορούσε τα φρούτα; «Ένα µήλο την ηµέρα, το γιατρό τον κάνει πέρα». Σωστά. Επιπλέον, τα τραγανά φρούτα, όπως τα µήλα, και τα λαχανικά δρουν σαν…µικρές οδοντόßουρτσες όταν τα µασάτε. Ο λόγος; Όπως εξηγούν οιειδικοί, διαθέτουν µια φυσική καθαριστική δράση που αποµακρύνει τούς λεκέδες από το σµάλτο τών δοντιών.

Κοιλόπονος

Ο κοιλόπονος οποιασδήποτε αιτιολογίας χειροτερεύει με το κρύο νερό ή με οποιοδήποτε κρύο ρόφημα -όπως και με το παγωτό. Όσο κι αν σας ξενίζει, ακόμη και μέσα στη ζέστη τού καλοκαιριού, ο κοιλόπονος «προτιμά» τα χλιαρά ροφήματα. Η χρήση θερμοφόρας δεν ενδείκνυται, καθώς μπορεί πραγματικά να σας ανακουφίσει, όμως στην περίπτωση που έχετε σκωληκοειδίτιδα μπορεί να προκαλέσετε περιτονίτιδα γιατί η ζέστη επιτείνει την

Page 90: λεξικό βοτάνων

φλεγμονή.

Κοψίματα

Πιπέρι

Ψιλοκόβατε τα λαχανικά και κόψατε λίγο το δάχτυλό σας μετο μαχαίρι; Tακτοποιούσατε τα χαρτιά σας και «σκίσατε» επιφανειακά το χέρι σας με έναν συνδετήρα; Aκόμα και αν δεν έχετε σε πρώτη ζήτηση αιμοστατικό, υπάρχουν δύο απλές λύσεις για το πρόβλημά σας. Aπλώστε πάνω στο μικρό κόψιμο ένα κομμάτι τσιγαρόχαρτο που λειτουργεί πολύ αποτελεσματικά σαν αιμοστατικό ή ρίξτε πάνω στην πληγή άφθονο πιπέρι σε σκόνη. Tο πιπέρι, που περιέχει κάποια αιθέρια έλαια και οξέα με αντιμικροβιακή και αιμοστατική δράση, δεν θα σάς τσούξει καθόλου γιατί επενεργεί ερεθιστικά μόνο στη βλεννογόνο. Προϋπόθεση, όμως, για να είναι αποτελεσματικό είναι να μην είναι χοντροκοπανισμένο, αλλά σε σκόνη και να το εφαρμόζετε σεεπιφανειακά κοψίματα, στα οποία τα «χείλη» τού τραύματοςείναι σαφή και καθαρά και όχι ακανόνιστα.

Ξίδι

H αντισηπτική δράση του, βοηθά τον οργανισμό να επουλώνει πιο γρήγορα τις πληγές, να αποφύγει τις μολύνσεις και να απαλύνει τον πόνο σε μεγάλο βαθμό και σύντομα.

Κράμπα

Μια εμπειρική λύση είναι να τσιμπήσετε τον μυ που πονάει. Η πρόκληση πόνου στον μυ, μπορεί να τον χαλαρώσει αμέσως. Μια άλλη λύση είναι να προκαλέσετε με το χέρι σαςδιάταση του πιασμένου μυ. Διάταση είναι ο εξαναγκασμός του μυ να κάνει την ακριβώς αντίθετη κίνηση από αυτήν στην οποία έχει «μαγκώσει».

Page 91: λεξικό βοτάνων

Oι νυχτερινές κράμπες στα πόδια είναι επώδυνες και ενοχλητικές. Για να τις αντιμετωπίσετε, μπορείτε να φτιάξετε λίγο χαμομηλόλαδο, που θα φυλάξετε σε ένα μπουκαλάκι δίπλα στο κρεβάτι σας. Ρίξτε 30 γραμμάρια ξερό χαμομήλι σε ένα φλιτζάνι ελαιόλαδο και αφήστε το για 15 περίπου λεπτά σε μπεν μαρί. Aν κάνετε μαλάξεις με το χαμομηλόλαδο, οι αναλγητικές, σπασμολυτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του θα σας βοηθήσουν να συνεχίσετε τον ύπνο σας ανενόχλητοι.

«Κριθαράκι»

Aν νιώσετε κάποια στιγμή το βλέφαρό σας να σάς «κόβει» σε ένα σημείο που έχει αρχίσει να κοκκινίζει, σημαίνει ότι βγάζετε κριθαράκι. Για να απαλλαγείτε γρήγορα από αυτή την ενόχληση, πρέπει να κάνετε αμέσως ένα κατάπλασμα από άνθος αραβοσίτου αναμεμειγμένο με λίγο νερό. Tο άμυλο που περιέχει το άνθος αραβοσίτου καταπραΰνει τον ερεθισμό τών ιστών και επιταχύνει την ίασή τους.

Οι οφθαλμίατροι διαφωνούν με την πρακτική τής ζεστής κομπρέσας, γιατί οι μικρές κύστες στα μάτια αντιμετωπίζονται κυρίως με τοπική αντιβίωση. Η μόνη περίπτωση να σάς βοηθήσει η ζεστή κομπρέσα, είναι να έχετε μια κύστη στάσιμη για πολύ καιρό. Σε αυτή την περίπτωση το ζεστό νερό μπορεί να την κάνει να «σπάσει» και να αδειάσει. Εντούτοις η ζεστή κομπρέσα όταν η κύστη αυτή έχει μόλις δημιουργηθεί, όχι μόνον δεν ωφελεί, αλλά αυξάνει τη φλεγμονή.

Κρύωμα

Βεντούζες

Από τις λίγες θεραπευτικές μεθόδους που έχουν ρίζες στην προϊστορία. Ξεκίνησε από το ρούφηγμα με το στόμα δηλητηρίων και αγκαθιών, και εξελίχθηκε με τη χρήση

Page 92: λεξικό βοτάνων

εργαλείων και σκευών. Ο Ιπποκράτης εξέλιξε τη μέθοδο, συστηματοποίησε τη χρήση της για συγκεκριμένα προβλήματα υγείας και όρισε το μέγεθος και το σχήμα των βεντουζών όπως τις ξέρουμε σήμερα. Εφαρμόστηκαν ως θεραπευτική μέθοδος έως τον 19ο αιώνα, οπότε άρχισαν να παραγκωνίζονται από τη νέα, πιο «επιστημονική» ιατρική. Τα τελευταία χρόνια ανακάμπτουν δριμύτερες, αν και, τουλάχιστον στην Ελλάδα, ουδέποτε εγκαταλείφθηκαν ουσιαστικά. Συστήνεται να αποφύγετε τους πειραματισμούς αν δεν γνωρίζειτε την τεχνική. Ο κίνδυνος να προκαλέσετε εγκαύματα, ακόμα και φωτιά από μια άτσαλη κίνηση δεν είναι αμελητέος. Αν θελήσετε να τις δοκιμάσετε, ζητήστε την συμβουλή ειδικού, αφού ρωτήσετε και τον γιατρό σας, καθώς αντενδείκνυνται σε κάποιες περιπτώσεις (έντονες κράμπες, έλκη κ.λπ.).

Σαμπάνια

Γυρίσατε σπίτι με όλα τα συμπτώματα; Kρυώνετε, έχετε ρίγος, πονοκέφαλο, πόνους στα κόκαλα και μυϊκή ατονία; Γιανα μη σας πάρει το κρύωμα από κάτω, ρίξτε ένα μεγάλο ποτήρι σαμπάνια, σε ένα κατσαρολάκι μαζί με 2 κύβους ζάχαρη και αφήστε το μέχρι να πάρει βράση. Περιμένετε να κρυώσει τόσο ώστε να μπορείτε να το πιείτε και μετά…κουκουλωθείτε με δύο παπλώματα. H εφίδρωση που θα προκληθεί θα σας ανακουφίσει άμεσα, ενώ παράλληλα τα σύνθετα σάκχαρα, τα ιχνοστοιχεία και τα μέταλλα που περιέχει η σαμπάνια θα ενισχύσουν το ανοσοποιητικό, θα δράσουν κατά τών ιών και θα επισπεύσουν την ίαση.

Κυκλοφορικό

Aν υποφέρετε από αγγειοπάθεια, εκτός από τη δίαιτα και την καθημερινή κατανάλωση ωμού σκόρδου -που θα σάς βοηθήσει να ρίξετε την αρτηριακή πίεση και να περιορίσετε την δημιουργία αθηρωματικής πλάκας-, μπορείτε να

Page 93: λεξικό βοτάνων

εφαρμόσετε άλλο ένα γιατροσόφι για να τονώσετε την κυκλοφορία τού αίματος. Pίξτε σε μια κατσαρόλα 4 λίτρα κρύο νερό και 500 γραμμάρια ξερό θυμάρι. Aφήστε το να κάτσει για 15 λεπτά και ύστερα βράστε το σε χαμηλή φωτιάγια 10 λεπτά. Προσθέστε το αφέψημα στο χλιαρό νερό τής μπανιέρας και απολαύστε αυτό το ευεργετικό και αρωματικό μπάνιο για 15-20 λεπτά.

Κυστίτιδα

Νεροκάρδαμο

Aν παθαίνετε συχνά κυστίτιδα, ένας τρόπος να την προλάβετε ή να την καταπολεμήσετε είναι η σούπα από νεροκάρδαμο. Bράστε μία μεγάλη δεσμίδα φρέσκο χοντροκομμένο νεροκάρδαμο με 2-3 φλιτζάνια νερό, ρίξτε λίγο λάδι, αλάτι και πιπέρι και φάτε τη σούπα πρωί και βράδυ. Tο νεροκάρδαμο δεν είναι μόνο διουρητικό. Eίναι πλούσιο σε ιώδιο, βιταμίνες A, B1, B2 και C, δυναμώνει το ανοσοποιητικό και έχει ισχυρή αντιμικροβιακή και αποτοξινωτική δράση.

Θυμάρι

Aν παρά την ιατρική θεραπεία που ακολουθείτε, δυσκολεύεστε να απαλλαγείτε από μια κυστίτιδα ή αν υποφέρετε συχνά από αυτή την ενοχλητική λοίμωξη, μπορείτε να κάνετε μια συμπληρωματική θεραπεία. Mόλις αισθανθείτε τα πρώτα συμπτώματα, ρίξτε μία μικρή χούφτα (20-30 γραμμάρια) ξερό θυμάρι σε ένα 1 λίτρο βραστό νερό και αφήστε το να κάτσει για 15 λεπτά πριν το σουρώστε. Πίνετε 1 φλιτζάνι από το έγχυμα αυτό κάθε τέσσερις ώρες για όσο διάστημα έχετε το πρόβλημα. Tο αιθέριο έλαιο τού θυμαριού περιέχει διάφορες ουσίες με αντιμικροβιακή και διουρητική δράση.

Λεμόνι

Page 94: λεξικό βοτάνων

Αν είστε επιρρεπείς σε επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις, υπάρχει ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος να τις προλαμβάνετε: Καταναλώστε άφθονο χυμό λεμονιού. Στύβοντας λεμόνι στα φαγητά και πίνοντας συχνά νερό στο οποίο έχετε ρίξει το χυμό μισού λεμονιού, τα ούρα σας γίνονται πιο όξινα, δημιουργώντας αφιλόξενο περιβάλλον για τα μικρόβια. Επίσης, όπως έδειξαν πρόσφατες έρευνες, μια άλλη ουσία που εντοπίζεται στο λεμόνι εμποδίζει τα βακτήρια να προσκολληθούν στα τοιχώματα της κύστης, ενώ η βιταμίνη C, που περιέχει σε μεγάλη ποσότητα, συμβάλλει στη θεραπεία κυστικών μολύνσεων και, ως διουρητική, βοηθάει στο «ξέπλυμα» της κύστης.

ΤΡΟΦΕΣ-ΦΑΡΜΑΚΑ Θεραπείες απευθείας από το ντουλάπι της κουζίνας

Κυστίτιδα

Το θεραπευτικό τρόφιμο: Μύρτιλα

Πώς δρουν

Πέρα από τα κράνμπερι, που οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε ότι μειώνουν τον κίνδυνο μολύνσεων του ουροποιητικού, οι ειδικοί θεωρούν βοηθητικά σε περιπτώσεις κυστίτιδας και τα μύρτιλα, χάρη στις αντισηπτικές τους ιδιότητες.

Στην πράξη

Μπορούμε να αναζητήσουμε τρόπους να τα εντάξουμε στο καθημερινό μας διαιτολόγιο. Μια καλή ιδέα για πρωινό π.χ. είναι να προσθέσουμε μια χούφτα μύρτιλα στα δημητριακά μας.

Tip

Θα τα βρούμε σε μεγάλα σουπερμάρκετ και καταστήματα

Page 95: λεξικό βοτάνων

υγιεινής διατροφής.

ΚΟΡΥΦΗ

λ

Λαδανιά

Αντιφλεγμονώδες αιθέριο έλαιο

Αυτοφυής χαμηλός θάμνος, με ροζ άνθη. Τα φύλλα και οι βλαστοί της εκκρίνουν το λάβδανο, που περιέχει αιθέριο έλαιο και έχει αντιφλεγμονώδη και αντιδιαρροϊκή δράση, είναι σπασμολυτικό, αποχρεμπτικό και αντικαταρροϊκό. Εχει καταπραϋντικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται για την αϋπνία και τον πονόδοντο.

Από το λάδανο στο φάρμακο!

Λάμιο

Για την αϋπνία και τις νευρώσεις

Φυτρώνει κοντά σε κήπους και φράχτες ή καλλιεργείται με σπόρο. Τα φύλλα του μοιάζουν με εκείνα της τσουκνίδας, ενώ τα άνθη του είναι λευκά. Είναι τονωτικό, αντιφλεγμονώδες, αιμοστατικό, αντικαταρροϊκό και αποχρεμπτικό, ενώ χορηγείται κατά της αϋπνίας και της νεύρωσης.

Λάππα (Κολλιτσίδα)

Καθαρίζει το αίμα, διώχνει τις πέτρες από τους νεφρούς

Φυτρώνει στις άκρες των δρόμων. Εχει μακριές ρίζες, χνουδωτά φύλλα με σχήμα καρδιάς και μπλε άνθη, τα οποία βγαίνουν από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο. Καθαρίζει το αίμα και χρησιμοποιείται κατά της αρθρίτιδας, της πέτρας

Page 96: λεξικό βοτάνων

στους νεφρούς και τη θεραπεία δερματικών παθήσεων. Το λάδι της ρίζας θεραπεύει την πιτυρίδα και τη φαγούρα, ενώ βοηθά στην αντιμετώπιση ενοχλήσεων από το στομάχι και το έντερο, την αρθρίτιδα και τις ρευματικές παθήσεις. Εχει,επίσης, διουρητική δράση.

ΛΑΠΠΑ Ή ΚΟΛΛΙΤΣΙΔΑ

Λάχανο

Χορηγείται για την αϋπνία, το άγχος και την κατάθλιψη

Γνωστό από τις σαλάτες, έχει την ιδιότητα να καθαρίζει το αίμα και τους νεφρούς. Χορηγείται για την αϋπνία, το άγχος, την κατάθλιψη, τη χρόνια κόπωση και γενικά για τις νευρολογικές διαταραχές. Οταν καταναλώνεται ωμό, αντιμετωπίζει τη δυσκοιλιότητα και τη μέθη. Ζουμί από βρασμένα λάχανα ωφελεί ανθρώπους με βήχα και από ωμά λάχανα από το έλκος του στομάχου, τον διαβήτη και την αϋπνία. Είναι, επίσης, διουρητικό και χορηγείται κατά της δυσκοιλιότητας.

ΛΑΧΑΝΟ ΩΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΦΥΤΟ

Λεβάντα

Για εγκαύματα και τσιμπήματα

Μικρός θάμνος, το έλαιο του οποίου χορηγείται κατά των εγκαυμάτων και των τσιμπημάτων από έντομα. Είναι, επίσης, ελαφρά υπνωτικό, ηρεμιστικό, αντιμικροβιακό, τονωτικό, αντιβηχικό, ενώ έχει δράση κατά της γρίπης και του κοκίτη. Εχει ευεργετική δράση στα ούλα, στις πληγές και χορηγείται κατά του τυμπανισμού, της διάρροιας και προβλημάτων από νευρικό στομάχι.

Λεβάντα: περιγραφή & καλλιέργεια

Πλέον διαδεδομένα στην Ελλάδα

Page 97: λεξικό βοτάνων

Λεβάντα

Είναι ευεργετική ενάντια στον βήχα, το άσθμα και τη γρίπη.

ΛΕΒΙΘΟΧΟΡΤΟ Η ΑΡΤΕΜΙΣΙΑ

Λεμονιά

Θαυματουργός καρπός

Ενα από τα πιο γνωστά οικιακά δένδρα στην Ελλάδα. Ο καρπός της ενισχύει τον οργανισμό, ο χυμός του λεμονιού είναι αντισηπτικός και αντιβακτηριδιακός. Χρησιμοποιείται για το άσθμα, το βήχα, το κρυολόγημα, διαλύει τις πέτρες στους νεφρούς και προλαμβάνει την αρτηριοσκλήρυνση. Ελέγχει την αρτηριακή πίεση, τη διφθερίτιδα, τον ίκτερο καιτη στηθάγχη.

Λεύκα

Αλοιφή για πόνους - πληγές

Ανθίζει τον Μάρτιο και Απρίλιο και περιέχει μία σειρά από χρήσιμες ουσίες, στα μπουμπούκια, τη φλούδα και τα φύλλα της. Με έγχυμα από τα μπουμπούκια τους αντιμετωπίζονται οι αιμορροΐδες, είναι αποχρεμπτικά και διουρητικά. Παράγεται, επίσης, μια αλοιφή, με την οποία αντιμετωπίζονται οι πόνοι από πληγές. Από τη φλούδα, παράγεται μια σκόνη, η οποία έχει διουρητική, τονωτική και αντιπυρετική δράση, ενώ χρησιμοποιείται και κατά της γονόρροιας και της βλεννόρροιας. Ο καρπός της χορηγείταιγια τη νεύρωση του στομάχου, τα μάτια της για την αρθρίτιδα και τις παθήσεις του ουροποιητικού.

Λευκαγκάθι

Βοηθά τη χρόνια δυσκοιλιότητα

Είναι βότανο που βοηθά στη χρόνια δυσκοιλιότητα, καθώς

Page 98: λεξικό βοτάνων

οι καρποί του είναι καθαρτικοί και διουρητικοί. Συμβάλλει στην αντιμετώπιση των ενοχλήσεων του πεπτικού σωλήνα, των ρευματισμών και της αρθρίτιδας, ενώ θεραπεύει την υδροπεκία και τα δερματικά εξανθήματα. Ταυτόχρονα, οι καρποί του βοηθούν τη χολή.

Λινάρι

Καθαρτικοί οι σπόροι του

Οι σπόροι του είναι καθαρτικοί και μαλακτικοί και χρησιμοποιούνται με ζεστά καταπλάσματα. Το λινάρι είναι επίσης ελαφρά διουρητικό. Το τσάι του συνίσταται στις παθήσεις φλογώσεων της κοιλιάς και στις ασθένειες των νεφρών, της κύστης, των λειχήνων και κατά των πόνων του συκωτιού και της χολής. Το μείγμα λινόλαδου και κόκκινου κρασιού θεωρείται επουλωτικό των πληγών.

Λομπέλια

Για τη δύσπνοια και το άσθμα

Είναι αποχρεμπτικό και σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει εμετό. Συγκαταλέγεται στα βότανα που χρησιμοποιούνται κατά της δύσπνοιας, του άσθματος και του κοκκίτη. Επίσης λειτουργεί καταπραϋντικά και δρα κατάτης κράμπας του στομαχιού και της πνευμονίας. Χρησιμοποιούνται κυρίως οι σπόροι, η ρίζα του αλλά και τα φύλλα.

Λουίζα

"Τσάι" για το αδυνάτισμα

Εχει χαρακτηριστική μυρωδιά λεμονιού και το τσάι της ενισχύει το αδυνάτισμα του σώματος. Η λουίζα είναι φυτό τονωτικό, στομαχικό, αντιπυρετικό, εφιδρωτικό και αντισπασμωδικό. Επίσης, δρα καταπραϋντικά για τους

Page 99: λεξικό βοτάνων

βρόγχους και τη ρινική κοιλότητα. Σταματά τη διάρροια καιτην αιμορραγία. Το κατάπλασμά της καταπολεμά τους νευρόπονους και ιδιαίτερα τους νευρικούς πονοκεφάλους και τους πόνους των αυτιών.

Πλέον διαδεδομένα στην Ελλάδα

Λουίζα

Από τα πιο γνωστά και διαδεδομένα βότανα στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.

Στο μικροσκόπιο η λουίζα

Λυκίσκος

Χωνευτικό και διουρητικό

Είναι χωνευτικός, με πικρή γεύση, τονώνει τον οργανισμό και προκαλεί διούρηση. Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις ανορεξίας και δυσπεψίας. Θεωρείται ότι ενισχύει την άμυνα του οργανισμού σε περιπτώσεις καρκίνου και δρα κατά του πριαπισμού. Στις κατάλληλες δόσεις είναι σκωληκοκτόνος και έχει καρδιοτονωτικές ιδιότητες, ενώ σε μεγάλες δόσεις λειτουργεί ως ναρκωτικό και έχει αντί-αφροδισιακά αποτελέσματα.

Λυκοπόδιο

Ανακουφίζει από τις κράμπες

Βοηθά όσους πάσχουν από ρευματισμούς και παραμορφωτική αρθρίτιδα. Αντιμετωπίζει τη χρόνια δυσκοιλιότητα και τις αιμορροΐδες. Είναι ωφέλιμο στο ουροποιητικό και το γεννητικό σύστημα, καταπολεμά τις πέτρες στο νεφρό, τις φλεγμονές και τις σκληρύνσεις των όρχεων. Ανακουφίζει από τις κράμπες στα πόδια, ενώ ενισχύει τον οργανισμό σε περιπτώσεις ηπατίτιδας, κίρρωσης του ήπατος και της νυχτερινής δύσπνοιας που τη

Page 100: λεξικό βοτάνων

συνοδεύει.

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Λευκόρροια Αγριμόνια, αχιλλαία, βάλσαμο,βελανιδιά, ερυθραία, θυμάρι,ιτιά, καρυδιά, φασκομηλιά

Λουμπάγκο Ερίγκερο, θυμάρι, φλαμουριά.

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Λαρυγγίτιδα: σκόρδο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, σύκο, λεμόνι, μέλι, φασκόμηλο, σέλινο (σέλερι).

Λοιμώδη νοσήματα: (βλέπε Πυρετός).

Γιατροσόφια

Λαρυγγίτιδα

Για να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα μιας λαρυγγίτιδας, ρίξτε 50 γραμμάρια λουλούδια λεβάντας (Lavandula Αugustifolia) σε 1 λίτρο βραστό νερό και αφήστε τα 15 λεπτά. Όταν υποφέρετε από λαρυγγίτιδα, πίνετε 3 φλιτζάνια τη μέρα από αυτό το αφέψημα με όσο μέλι θέλετε.Tο αποτέλεσμα θα είναι ακόμα καλύτερο αν το πίνετε όσο πιο ζεστό μπορείτε.

Λειχήνες

Αν έχετε την τάση να εμφανίζετε λειχήνες στο πρόσωπό σας, δηλαδή κόκκινα, ξερά και τραχιά στίγματα στα μάγουλα, το σαγόνι και τη μύτη, είναι χρήσιμο να ξέρετε ότιστην κουζίνα σας υπάρχει ένα φυσικό συστατικό που μπορεί να σας βοηθήσει να ξεπεράσετε εύκολα το πρόβλημά σας: Το άμυλο που περιέχεται στις πατάτες. Μόλις εμφανιστούν οι λειχήνες, κόψτε μια φέτα ωμής πατάτας και τρίψτε τους

Page 101: λεξικό βοτάνων

με αυτήν. Επαναλαμβάνοντας 2-3 φορές καθημερινά τη διαδικασία, θα δείτε τους λειχήνες να «σβήνουν», λόγω της καταπραϋντικής και μαλακτικής επίδρασης που έχει το άμυλο τής πατάτας.

Λόξυγκας

Πάγος

Aν θέλετε να σταματήσετε έναν επίμονο και ενοχλητικό λόξυγκα, βάλτε δύο παγάκια σε μια γάζα και τοποθετήστε τα πάνω στον αφαλό σας. O λόξυγκας προκαλείται από τον σπασμό τού φρενικού νεύρου, που ελέγχει την κίνηση τού ηλιακού πλέγματος και βρίσκεται στον αφαλό. Mε το κρύο, το νεύρο θα χαλαρώσει και ο λόξυγκας θα σταματήσει. Aν ξαναρχίσει, επαναλάβετε τη διαδικασία μία ακόμα φορά. Εναλλακτικά, Ο βασανιστικός λόξυγκας μπορεί να σάς περάσει κι αν καταπιείτε ένα μικρό παγάκι. Φροντίστε όμως προηγουμένως να το βάλετε κάτω από τη βρύση για να μικρύνει αρκετά και να είναι στρογγυλό, χωρίς γωνίες. Άλληλύση είναι να κρατήσετε την αναπνοή σας για 10-15 δευτερόλεπτα. Τέλος, μια λύση είναι να βάλετε στο στόμα σας μια μεγάλη γουλιά νερό και να κάνετε επίκυψη, σαν να προσπαθείτε να φτάσετε με τα χέρια σας στα ακροδάχτυλα των ποδιών σας. Όταν έχετε σκύψει αρκετά, τότε καταπίνετε.

Ζάχαρη

Ο λόξυγκας προκύπτει από δυσλειτουργία στο διάφραγμα τού οργανισμού. Εκεί εστιάζει η ζάχαρη ώστε να πάψουν οι μυς στο διάφραγμα να προκαλούν το πρόβλημα. Το ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι η επιστημονική κοινότητα δεν έχει ακόμα βρει γιατί η ζάχαρη κάνει τόσο καλό στον λόξυγκα! Το μόνο σίγουρο είναι ότι είναι αποδοτικό.

ΚΟΡΥΦΗ

Page 102: λεξικό βοτάνων

μ

Μαγειρική με βότανα για έξτρα νοστιμιά

Μαγικά βοτάνια

Ρίζες και φυτά που αποτελούν φυσικό οπλοστάσιο κατά των ιώσεων αλλά θέλουν προσοχήΚαταφεύγετε σε εξαντλητικές δίαιτες; Έχετε συνηθίσει τον οργανισμό σας σε λίπη; Ανήκετε στην ομάδα… υψηλού κινδύνου για ιώσεις και λοιμώξεις, τώρα που ο καιρός «κρυώνει» και τα μακρυμάνικα βγαίνουν από τη ντουλάπα; Η σωστή διατροφήαποτελεί - διαχρονικά - σημαντικό παράγοντα για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Βότανα, ρίζες και φυτά, της ελληνικής υπαίθρου και όχι μόνον, συγκαταλέγονται από καιρό στο φυσικό αυτό οπλοστάσιο, πωλούμενα σε φαρμακεία και εξειδικευμένα καταστήματα. Astragalus Ganoderma Ginseng Εχινάκεια Γλυκόριζα Πρόπολη Schisandra Σπιρουλίνα Φασκόμηλο (Είναι στην αλφαβητική σειρά)

Μαϊντανός

Δίνει στον οργανισμό πολλές βιταμίνες

Θεωρείται ένα από τα "θαυματουργά" βότανα της φύσης. Παρέχει στον οργανισμό άφθονες και εξαιρετικά δραστικές βιταμίνες εφόσον καταναλωθεί φρέσκος. Δρα κατά της υπέρτασης και ως αντισηπτικό του αίματος. Το έγχυμά του είναι εφιδρωτικό και διουρητικό. Καταπολεμά την πέτρα στονεφρό, είναι χωνευτικός, συνίσταται κατά του ικτέρου, κατάτης υδρωπεκίας και για τη διευκόλυνση του ανοίγματος ορισμένων εξανθημάτων. Αντιμετωπίζει τη διάρροια, οι σπόροι του καθαρίζουν τα έντερα από τα αέρια και

Page 103: λεξικό βοτάνων

παράλληλα είναι εμμηναγωγοί. Είναι χρήσιμο κατά της κυτταρίτιδας και χαρίζει καθαρό και φωτεινό δέρμα. Καταπολεμά τα αποστήματα, τα φύλλα του είναι μαλακτικά και ο χυμός του αντιπυρετικός. Ο μαϊντανός είναι ευεργετικός για το συκώτι και τις πνευμονικές παθήσεις, τα φύλλα του επί των μαστών διευκολύνουν τη ροή του γάλακτος. Ο χυμός του μαϊντανού αναμεμειγμένος με οινόπνευμα χρησιμοποιείται για εντριβές στις νευραλγίες, ενώ τα καταπλάσματά του καταπολεμούν τους πόνους των αυτιών. Δεν πρέπει να καταναλώνεται από εγκύους.

Μαϊδανός - Το φαρμακείο της φύσης στα πόδια μας!

Μαντζουράνα

Για τον βήχα και τις αμυγδαλές

Βοηθά το αναπνευστικό σύστημα ως αποχρεμπτικό, είναι ευεργετική για τον νευρικό βήχα, τις αμυγδαλές, τη βρογχίτιδα και το άσθμα. Καταπραΰνει τους στομαχόπονους, σταματά τους εμετούς, διεγείρει το συκώτικαι τη σπλήνα. Βοηθά στη χώνευση. Δρα ως ηρεμιστικό και χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις ημικρανίας, νευρασθένειας, άγχους, ψυχικών νόσων αλλά και για αϋπνίες ή ιλίγγους.

Μάραθος

Προστατεύει από ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος

Οι σπόροι του εξαφανίζουν τα αέρια της κοιλιάς. Το αφέψημά του είναι διουρητικό και η χρήση του έχει αποδειχθεί ευεργετική για τα μαλλιά και το γηρασμένο δέρμα. Τα φύλλα μάραθου συμβάλλουν στην πέψη των λιπαρών ουσιών και κατ’ επέκταση στο αδυνάτισμα ενώ υποβοηθούν στη ροή του γάλακτος. Το τσάι του μαλάθρου με μέλι συνίσταται κατά των ρυτίδων και το απόσταγμά τουσε συνδυασμό με μαϊδανό και δυόσμο χρησιμοποιούνταν παλαιότερα κατά των πόνων των ματιών. Θεραπεύει την

Page 104: λεξικό βοτάνων

άμμο και την πέτρα στα νεφρά, προφυλάσσει από τη γρίπη και τις ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος.

Μαρούλι

Ωφέλιμο για το νευρικό σύστημα

Εχει ναρκωτικές ιδιότητες και είναι κατευναστικό του βήχα και των νεύρων. Κατά τον Διοσκουρίδη κατευνάζει τη λαγνεία. Ωφελεί στο νευρικό σύστημα και το συκώτι και δρα κατά του ικτέρου. Μετριάζει τους παλμούς της καρδιάς, χρησιμοποιείται κατά της νευραλγίας των εντέρων, της βρογχίτιδας, της γρίπης και των ρευματισμών. Κατά την ιατρική είναι αναφροδισιακό.

Μαρρούβιο

Διεγερτικό -αντιπυρετικό

Χρησιμοποιείται ολόκληρο το φυτό ως διεγερτικό και αντιπυρετικό. Το οινοπνευματικό εκχύλισμα του φυτού λαμβάνεται αντί του κινίνου. Εχει αποχρεμπτικές ιδιότητες, είναι αντιβηχικό και αντισπασμωδικό. Το αφέψημά του είναι τονωτικό αλλά σε μεγάλη ποσότητα λειτουργεί ως καθαρτικό.

Μελίλωτος

Αντισπασμωδικό, αντισηπτικό

Είναι βότανο καταπραϋντικό, αντισπασμωδικό και κατά των αερίων. Χρησιμοποιείται κατά των κολικών, σταματά το αίμα, προκαλεί αντισηψία και επουλώνει τις πληγές. Επίσης θεωρείται ότι θεραπεύει τον βήχα. Βρασμένος συνίσταται κατά των πρηξιμάτων με φλόγωση. Το αφέψημά του βοηθά στην επεφυκίτιδα και το ερύθημα του δέρματος. Ο χυμός του μελίλωτου χρησιμεύει κατά του καταρράκτη.

Μελισσόχορτο

Page 105: λεξικό βοτάνων

Ενισχύει τη μακροζωΐα

Είναι το φυτό που θεωρείται ότι απομακρύνει το γήρας, θεραπεύει την ανικανότητα και ενισχύει τη μακροζωία. Χρησιμοποιείται κατά των δηλητηριωδών τσιμπημάτων ενώ το κατάπλασμά του απομακρύνει τους πόνους των αρθρώσεων. Ανακουφίζει από τους πόνους της δυσεντερίας και δρα κατά του βόμβου των αυτιών. Αντιμετωπίζει τις στομαχικές ξινίλες, τη δυσπεψία και του οδοντόπονου ενώ συμβάλλει στη βελτίωση της δυσώδους αναπνοής.

MΕΛΙΣΣΌΧΟΡΤΟ

Μελισσόχορτο: Μοναδική γεύση και άρωμα

Μελιτζάνα

Βοηθά και στις αιμορροΐδες

Θεωρείται κατάλληλη για καχεκτικούς οργανισμούς. Το κοτσάνι της βοηθά στις αιμορροΐδες ενώ είναι διουρητική και ευκοίλια. Κατάπλασμα από τα φύλλα της μελιτζάνας έχειμαλακτικές ιδιότητες και επουλώνει φλεγμονές, εγκαύματα και καλόγερους.

Μενεξές

Διουρητικό - αποχρεμπτικό

Το αφέψημά του είναι διουρητικό, αποχρεμπτικό και βοηθά να σταματήσει ο βήχας και άλλοι ερεθισμοί του αναπνευστικού συστήματος όπως το άσθμα και ο κοκίτης. Είναι δροσιστικό σε εμπύρετες καταστάσεις, ενώ θεωρείται ότι λειτουργεί ως ήπιο ηρεμιστικό σε περιπτώσει άγχους καιαϋπνίας. Ο μενεξές είναι ανθελμινθικός, θεραπεύει την πέτρα στα νεφρά, ανακουφίζει από τον πόνο και τον τυμπανισμό.

Μέντα

Page 106: λεξικό βοτάνων

Συστήνεται και για την καταρροή

Η μέντα είναι σπασμολυτική, χωνευτική, που ενισχύει την παραγωγή της χολής και τη λειτουργία του συκωτιού. Θεωρείται διεγερτική και σε μεγάλες ποσότητες αφροδισιακή, ενώ συστήνεται κατά της καταρροής, των ρευματισμών και δυσμηνόρροιας, κατά της εντερίτιδας και της πέτρας στο νεφρό και τη χολή. Επίσης θεωρείται βότανο κατά της ασφυξίας.

Μερκουριάλις

Υπνωτικό και μαλακτικό

Πρόκειται για βότανο που λειτουργεί ως δραστικό ευκοίλιο ενώ είναι, επίσης, υπνωτικό. Είναι διουρητικό και χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις υδρωπικίας. Καταναλώνεταιμε τη μορφή αφεψήματος ενώ το κατάπλασμα που φτιάχνεται από τα φύλλα του έχει μαλακτικές ιδιότητες.

Μηδική

Πλούσιο σε ασβέστιο

Βοηθά στην παραγωγή γάλακτος για τον θηλασμό. Περιέχει ασβέστιο που ωφελεί τα κόκαλα και τα δόντια. Θεωρείται καθαρτική του αίματος και βοηθητική στην αναιμία, την αρτηριοσκλήρυνση, τους ρευματισμούς, τις νευραλγίες, την αϋπνία, τον ίκτερο, τον προστάτη και τη δυσκοιλιότητα.

Μηλιά

Αποτοξινώνει τον οργανισμό

Βοηθά στην αποτοξίνωση του οργανισμού. Είναι μια από τις πλουσιότερες πηγές διαλυτών ινών. Τα μήλα είναι στυπτικά,δρουν κατά των εντερικών διαταραχών, διεγείρουν την πεπτική λειτουργία και βοηθούν στη λειτουργία των νεφρώνκαι του συκωτιού. Ωφελούν τον οργανισμό σε περιπτώσεις

Page 107: λεξικό βοτάνων

ρευματισμών και αρθρίτιδας, εκζεμάτων, αιμορροΐδων και αρτηριοσκλήρυνσης, ενώ ο χυμός από βρασμένα μήλα καταπολεμά τον βήχα, τον πονόλαιμο και την ουροδόχο κύστη.

Τα μήλα είναι στυπτικά, δρουν κατά των εντερικών διαταραχών, διεγείρουν την πεπτική λειτουργία και βοηθούνστη λειτουργία των νεφρών και του συκωτιού. Ωφελούν τον οργανισμό σε περιπτώσεις ρευματισμών και αρθρίτιδας, εκζεμάτων, αιμορροΐδων και αρτηριοσκλήρυνσης, ενώ ο χυμός από βρασμένα μήλα καταπολεμά τον βήχα, τον πονόλαιμο και την ουροδόχο κύστη.

Μηνύανθος

Ευεργετικά τα φύλλα για τα ούλα

Είναι φυτό εμμηναγωγό, που ανοίγει την όρεξη και τονώνει τον οργανισμό. Τα φύλλα του είναι ευεργετικά για τα ούλα και για εξογκωμένους αδένες, όπως οι μαγουλάδες. Είναι αντιπυρετικό, τονωτικό του στομαχιού και καταπραϋντικό των νεύρων. Παράλληλα, αντιμετωπίζει τις κράμπες και τους πόνους του στομαχιού και ανακουφίζει από τους κολικούς με αέρα. Ρυθμίζει την κυκλοφορία του αίματος.

Μολόχα

Θεραπεύει και τον βήχα

Μαλακτικό και αποχρεμπτικό το τσάι που παρασκευάζεται από φύλλα και άνθη μολόχας θεραπεύει και τον βήχα. Παράλληλα, καταπραΰνει τις φλογώσεις του αναπνευστικού συστήματος ενώ με τη μορφή καταπλάσματος μαλακώνει τους κάλους στα πόδια. Ποδόλουτρο από το ζουμί ξεκουράζει τα κάτω άκρα.

Μπάμια

Page 108: λεξικό βοτάνων

"Καίει" το λίπος

Θεραπεύει τους αρθριτικούς πόνους και συνιστάται ως ιδανική για τους παχύσαρκους, καθώς δημιουργούν τις προϋποθέσεις για το κάψιμο λίπους. Βοηθά στην αντιμετώπιση της καταρροής του αναπνευστικού συστήματος και των παθήσεων της ουροδόχου κύστης. Οι μπάμιες θεωρούνται, επίσης, μαλακτικές. Είναι πλούσια σε ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο και βιταμίνη C.

Μπέλλα

Αντισηπτικό και για τα έλκη

Είναι καλλωπιστικό φυτό με αξιόλογες θεραπευτικές ιδιότητες. Το τσάι του δρα κατά των φλογώσεων και των εσωτερικών πληγών, ενώ η εξωτερική χρήση του με πλύσειςσυμβάλλει στην αντισηψία πληγών, κοψιμάτων και ελκών. Χρησιμοποιείται, επίσης, και για πλύσεις των γεννητικών οργάνων.

Μπελαντόνα

Τοξικό αλλά καταπραϋντικό

Η εσωτερική χρήση της καταπραΰνει το νευρικό σύστημα, θεραπεύει τους πόνους και καταπολεμά τους σπασμούς. Δρακατά της νυκτερινής ακράτειας των ούρων, κατά της σπερματόρροιας, των κολικών, των στομαχικών πόνων, τωναιμορροΐδων και της δυσκοιλιότητας. Θεωρείται ότι συμβάλλει στην αντιμετώπιση του άσθματος, του κοκίτη καιτης επιληψίας και ότι αντιμετωπίζει τη ρινοβρογχική καταρροή. Λόγω της τοξικότητάς του θα πρέπει να καταναλώνεται μόνο κατόπιν ιατρικής συμβουλής.

Μπετούλα

Χωνευτικό και για δερματικά

Page 109: λεξικό βοτάνων

Δρα κατά του αρθρίτη. Είναι καλό διουρητικό. Το τσάι που παρασκευάζεται από τα φύλλα της θεωρείται χωνευτικό και τονωτικό. Οταν χρησιμοποιείται για πλύσεις είναι κατά των δερματικών παθήσεων. Μικρή ποσότητα τσαγιού από μπετούλα διαλυμένη σε 1 λίτρο νερό έχει καθαρτικές, διεγερτικές και ορεκτικές ιδιότητες και αντιμετωπίζει τους πόνους στα νεφρά. Η ρίζα της θεωρείται αντιρευματική και αντιπυρετική.

Μπολντέα

Για τις παθήσεις του ήπατος

Τα φύλλα της μπολντέας, η οποία είναι βότανο της Χιλής, χρησιμοποιούνται κατά των παθήσεων του ήπατος. Είναι γενικό διεγερτικό και τονώνει την πέψη. Επίσης, έχει ελαφρώς υπνωτικές ιδιότητες. Συνίσταται σε περιπτώσεις ανάρρωσης από βαριές ασθένειες.

Μποράντζα

Αντιβηχικό το έκχυμά του

Μαλακτική και καταπραϋντική, εφιδρωτική και διουρητική και κατά συνέπεια πολύτιμη σε περιπτώσεις ρευματισμών. Το έγχυμα της μποράντζας χρησιμοποιείται ως αντιβηχικό και επιδρά ευνοϊκά στο κρυολόγημα, την πνευμονία και τη βρογχίτιδα. Σε περιπτώσεις αρθρίτιδας χρησιμοποιείται κατάπλασμα από τα φύλλα του βοτάνου.

Μπρόκολο

Προλαμβάνει τον καρκίνο

Θεωρείται όπλο για την πρόληψη του καρκίνου χάρη στην ουσία σουλφοραφάνη που περιέχει. Εκτός από τις αντιοξειδωτικές ιδιότητες το μπρόκολο είναι ευεργετικό γιατα μάτια, τα μαλλιά και το δέρμα χάρη στην καροτίνη του.

Page 110: λεξικό βοτάνων

Περιέχει, επίσης, σίδηρο, ασβέστιο, φώσφορο, θείο, κάλιο, φολικό οξύ, βιταμίνες A, B και C.

Μυγκέ

Καρδιοτονωτικό και διουρητικό

Είναι το πιο ισχυρό καρδιοτονωτικό. Σταματά τους σπασμούς και είναι διουρητικό. Χρησιμοποιείται κατά της ημικρανίας και της επιληψίας, ενώ βοηθά στη χρόνια καταρροή των ματιών και των αυτιών. Προκαλεί εμετό, δρακατά της παχυσαρκίας και της υδρωπικίας ενώ ενισχύει και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Η χρήση του δεν είναι διαδεδομένη γιατί είναι δηλητηριώδες.

Μύρτιλλο

Ιδανικό για τη διάρροια

Σταματά το αίμα, είναι απολυμαντικό και θεωρείται ιδανικό φάρμακο κατά της διάρροιας. Ρυθμίζει τη λειτουργία των αδένων και καταπολεμά την καταρροή του στομαχιού και των εντέρων ενώ ανακουφίζει από τα συμπτώματα του κρυολογήματος και των παθήσεων του λαιμού. Καταπολεμά τις φλεγμονές και συγκαταλέγεται στα υπογλυκαιμικά βότανα.

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Μαλακτικά Αγριάδα, άκανθος, αλθαία,γλυκόριζα, καρότο, κολοκυθιά,κριθάρι, λινάρι, μολόχα, μπάμια,σαμπούκος, φλισκούνι, φλόμος

Μητρορραγία Αμαμελίδα, Βελανιδιά, γεράνι,ερίγκερο, καψέλλα, κουμαριά,λάχανο, τσουκνίδα.

Μυοτονωνικά Αλχεμίλη, κανέλα, καρυδιά, σύμφυτο.

Page 111: λεξικό βοτάνων

Μώλωπες Αγγελική, αγριμόνια, αμαμέλιδα, άρνικα,γλυκάνισο, δενδρολίβανο, λεβάντα,μάραθο, πατάτα, πεπόνι, ύσωπος

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Μετεωρισμός: σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, βασιλικός, κανέλλα, γαρύφαλλο, κρεμμύδι, μάραθο (φινόκιο), μαρούλι, λεμόνι, μαντζουράνα, μέντα, μοσχοκάρυδο, ρίγανη, κόκκινη πιπεριά, μαϊντανός, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, θυμάρι, γιαούρτι.

Γιατροσόφια

Μαύρα στίγματα

Τα μαύρα στίγματα από το λιπαρό δέρμα ενδέχεται να φύγουν, αν κάνετε συχνά μαλάξεις στο πρόσωπό αας με φλοιό φρέσκιας ντομάτας ή με ένα κομμάτι ώριμο κολοκύθι.

Μυϊκοί πόνοι

Θέλετε να ανακουφίσετε το αίσθημα μυϊκής κόπωσης που νιώθετε ύστερα από μια έντονη σωματική προσπάθεια ή να δυναμώσετε προληπτικά τους μυς σας; Aν ναι, η κούρα με φύτρες σιταριού είναι η καλύτερη. Mουλιάστε 2-3 χούφτες σιτάρι βιολογικής καλλιέργειας σε ένα μπολ με νερό για 48 ώρες. Στη συνέχεια, σουρώστε το σιτάρι, βάλτε το σε ένα βάζο καλυμμένο με μια γάζα και φροντίστε να το διατηρείτευγρό για τις επόμενες 3-4 μέρες. Όταν οι φύτρες αναπτυχθούν, μπορείτε να τρώτε καθημερινά 3-4 κουταλιές φύτρες μαζί με κάθε γεύμα. Θα ακολουθήσετε τη θεραπεία για 15 μέρες. Oι φύτρες, το αναπτυσσόμενο τμήμα τού σπόρου, είναι μια βόμβα βιταμινών και ιχνοστοιχείων.

Μυκητίαση

Page 112: λεξικό βοτάνων

Τώρα το καλοκαίρι είναι εύκολο να κολλήσει κανείς μύκητεςαπό τις πισίνες, την υγρή άμμο και τη ζεστή υγρασία τών κλειστών παπουτσιών. Αν έχετε ένα αίσθημα καψίματος στιςπτυχές ανάμεσα στα δάχτυλα τών ποδιών, ιδιαίτερα ανάμεσα στο τέταρτο και το πέμπτο δάχτυλο, τα οποία μπορεί να εμφανίσουν και αποξηραμένες πέτσες, τότε το πιθανότερο είναι ότι έχετε κολλήσει μια από τις πιο κοινές μυκητιάσεις: Το λεγόμενο «πόδι τού αθλητή». Ένας εύκολος φυσικός τρόπος για να την καταπολεμήσετε είναι να ρίξετε ανάμεσα στα δάχτυλα τού ποδιού μαγειρική σόδα, να την αφήσετε για λίγα λεπτά και ύστερα να ξεπλύνετε καλά τα πόδια σας με χλιαρό νερό. Επαναλαμβάνετε τη θεραπεία αυτή όσον καιρό χρειαστεί, για να εξαφανιστούν τα συμπτώματα. Αν έχετε μύκητες στα νύχια των ποδιών, μπορεί να βοηθήσει το ποδόλουτρο με αλατόνερο.

Μυρμηγκιές

Κρεμμύδι

Aν και αντιαισθητικές, οι μυρμηγκιές (ή γαρδαβίτσες) είναι κατά κανόνα ανώδυνα εξογκώματα τού δέρματος που οφείλονται στην παρουσία ενός ιού. Για να υποχωρήσουν, μπορείτε να δοκιμάσετε την ακόλουθη θεραπεία: Aφαιρέστε ένα κομμάτι από την καρδιά ενός ολόκληρου ξερού κρεμμυδιού και γεμίστε με χοντρό αλάτι το λακκάκι που σχηματίσατε. Bάλτε το κρεμμύδι σε ένα μπολ ή ένα φλιτζάνικαι τρίβετε κάθε μέρα τη μυρμηγκιά με τον χυμό που θα συγκεντρώνεται κάθε μέρα στο σκεύος. Mε τη θεραπεία αυτή έχετε σοβαρές πιθανότητες να «σβήσει» η μυρμηγκιά.

Μονωτική ταινία

Κι όµως πιάνει! Αν καλύψετε την µυρµηγκιά σας µε ένα κοµµάτι µονωτικής ταινίας θα έχετε καλύτερα αποτελέσµατα απ’ ό,τι αν την πάγωνατε, σύµφωνα µε µελέτη που δηµοσιεύτηκε στο «Archives of Pediatrics and

Page 113: λεξικό βοτάνων

Adolescent Medicine». Μάλιστα, στη µελέτη εξουδετερώθηκε το 85% του ιού. Για να το κάνετε σωστά, καθαρίστε πρώτα την περιοχή. Μετά κόψτε ένα κοµµάτι µονωτικής ταινίας λίγο µεγαλύτερο απ΄ τη µυρµηγκιά. Ανά 3 µέρες ßγάζετε την ταινία και αποµακρύνετε τα νεκρά κύτταρα τρίßοντας µε ελαφρόπετρα ή λίµα. Συνεχίστε µέχρινα εξαφανιστεί. Τα χηµικά τής ταινίας σκοτώνουν την µυρµηγκιά.

Μουρουνέλαιο

Μία από τις παλιότερες και επικρατέστερες παραδοσιακές συνταγές για την καταπολέμηση τών μυρμηγκιών, είναι η επάλειψη τους με μουρουνέλαιο. Η υψηλή περιεκτικότητα του μουρουνέλαιου σε βιταμίνη Α προκαλεί σταδιακά το «σβήσιμο» της μυρμηγκιάς.

ΚΟΡΥΦΗ

ν

Νεπέτα

Αντισπασμωδικό

Χρησιμοποιείται κατά της καταρροής και υποβοηθά τις αποχρέμψεις. Θεωρείται ότι βοηθά σε περιπτώσεις ατονίας του στομάχου, δυσπεψίας και αερίων. Είναι βότανο αντισπασμωδικό. Το αφέψημά του με εξωτερική χρήση θεραπεύει τα έλκη, ενώ τα φρέσκα φύλλα του ανακουφίζουν από τις αιμορροΐδες.

Νήριο 'Η Πικροδάφνη

Πολύ τοξική

Page 114: λεξικό βοτάνων

Εχει παρόμοιες ιδιότητες με το βότανο δαχτυλίδα με το πρόσθετο όφελος ότι δεν αθροίζεται στον οργανισμό. Οταν χρησιμοποιείται εξωτερικά έχει ερεθιστική επίδραση και δρα κατά των άτονων ελκώσεων. Προκαλεί πτέρνισμα. Εχει τοξικές ιδιότητες με τις οποίες καταπολεμάται η ψώρα και παθήσεις του τριχωτού της κεφαλής, εξαιτίας τούτου, όμως, απαιτείται περιορισμένη χρήση.

Νούφαρο

"Τσάι" κατά της αϋπνίας

Λέγεται και νυμφαία. Συνίσταται στις παθήσεις των νεφρών,της κύστης και σε περιπτώσεις δυσεντερίας. Το τσάι του είναι κατά της αϋπνίας και της ταραχής. Καταπολεμά τον βήχα και τα φύλλα του, φρέσκα, επουλώνουν τις πληγές. Τα άνθη του σε λοσιόν καθαρίζουν το δέρμα ενώ η ρίζα του θεωρείται μαλακτικό κατευναστικό.

Ντουλκαμάρα

Για τον έρπη και τα εκζέματα

Είναι καθαρτικό βότανο. Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις πνευμονικού κατάρρου, ενώ έχει δράση και κατά των ρευματικών και αρθριτικών πόνων. Καταπολεμά τον έρπη και τα εκζέματα. Είναι διουρητικό και εφιδρωτικό. Περιέχει σολανίνη, η οποία έχει μυκητοκτόνες και μικροβιοκτόνες ιδιότητες.

Νεραντζιά

Αντιυπερτασικό

Σε αφέψημα, τα άνθη και τα φύλλα της νεραντζιάς είναι σπασμολυτικά και χωνευτικά. Ηρεμούν τα νεύρα, βοηθούν όσους πάσχουν από αϋπνία και ανακουφίζουν από τον στομαχόπονο και τον βήχα. Επίσης, το αφέψημα από

Page 115: λεξικό βοτάνων

νεραντζιά βοηθά να πέσει το σάκχαρο των διαβητικών. Κάποιοι πιστεύουν ότι μπορούμε να κατεβάσουμε την πίεση αν βράσουμε ολόκληρα νεράντζια και πιούμε το ζουμί.

Νυχάκι

Αντιθρομβωτικό, σπασμολυτικό

Η κύρια δραστική του ουσία είναι το μελωτοσίδιο που, μετά την αποξήρανση, παράγει κουμαρίνη. Είναι διουρητικό, σπασμολυτικό, αντιθρομβωτικό, μαλακτικό και αρωματικό. Επίσης, δρα κατά των αερίων και θεωρείται καλό διαλυτικό,στυπτικό, επουλωτικό, αντιβηχικό, τονωτικό των φλεβών και αντισηπτικό.

Ναστούρτσιο

Ελαττώνει το σάκχαρο, επουλώνει τις πληγές

Λέγεται και νεροκάρδαμο. Καταπολεμά την πεπτική ατονία, ενισχύει την παραγωγή σάλιου, ενισχύει τον οργανισμό σε περιπτώσεις σκορβούτου και αντιμετωπίζει τον ραχιτισμό. Θεωρείται ευεργετικό για τη σπλήνα. Ως διουρητικό ενδείκνυται κατά της πέτρας στη χολή, ενώ λειτουργεί αποχρεμπτικά σε περιπτώσεις πνευμονικής καταρροής. Ελαττώνει το σάκχαρο των διαβητικών και επισπεύδει την επούλωση πληγών.

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Ναυτία Γαρίφαλο, κετραρία, κολοκυθιά,λεμονιά, λουίζα, μπελαντόνα

Νευραλγίες Αγκινάρα, αμυγδαλιά, απήγανος,βάλσαμο, βέρατρο, βρυωνία, καρδαμίνη,κισσός, κρεμμύδι, κρότωνας,

Page 116: λεξικό βοτάνων

λάχανο,λεβάντα, λουίζα, μέντα, σκόρδο

Νευρικές Ακόνιτο, άμπελος, άρνικα,παθήσεις βαλεριάνα, δενδρολίβανο, δίκταμος,δυόσμος, καλαμπόκι, καρότο, κέδρος,κολλιτσίδα, κρεμμύδι, λάχανο, λεβάντα,μηλιά, φασκομηλιά, φλαμουριά

Νεφρολιθίαση Αγκινάρα, αγριάδα, αλθαία,ασπερούλα, αχλαδιά, ερυθραία, ήλιος,καλαμπόκι, καρότο, κερασιά, κολλιτσίδα,κρεμμύδι, λεμονιά, μαϊντανός, πρίμουλα,φλαμουριά, φραουλιά, χελιδόνιο.

Νεφρίτιδα Αγγουριά, αγκινάρα, γεράνι,καλαμπόκι, μολόχα, ντοματιά, συκιά

Νεφροπάθειες Αγγουριά, αλθαία, άμπελος, αχιλλαία,βάλσαμο, δυόσμος, καλαμπόκι,καρότο, κολχικό, λάχανο, λινάρι,μηλιά, μολόχα, μπελαντόνα,νούφαρο, πικραλίδα, φραουλιά.

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Νευρωτική κατάθλιψη: βερίκοκο, κανέλλα, λάχανο, μήλο, μέντα, μοσχοκάρυδο, πρόπολη, βασιλικός πολτός, δαμάσκηνο, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, σέλινο, θυμάρι.

Νεφρική ανεπάρκεια: σκόρδο, φρέσκο γλυκάνισο, αγκινάρα, λάχανο, χαιρέφυλλο, ραδίκι, κεράσι, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο,μάραθο (φινόκιο), μήλο, πεπόνι, κριθάρι, αχλάδι, γκρέιπ φρουτ, ροδάκινο, πράσο, μαϊντανός, γογγύλι, ρύζι, φασκόμηλο, ταραξάκο, κολοκυθάκι.

Γιατροσόφια

Ναυτία

Ελιές ή λεμόνι

Page 117: λεξικό βοτάνων

Οι ελιές περιέχουν τανίνες, συστατικά, τα οποία στεγνώνουν το στόµα και ανακουφίζουν από τα συµπτώµατα. Μόλις νιώσετε ότι κάτι δεν πάει καλά, ρίξτε 2 ελιές στο στόµα σας ή ρούφηξε τον χυµό από ένα κοµµάτι λεµόνι –ßοηθάει το ίδιο.

Κανέλα

Aν υποφέρετε από ταξιδιωτική ναυτία, υπάρχει ένα σχετικά εύγευστο γιατροσόφι που μπορείτε να δοκιμάσετε. Mια μέρα πριν ξεκινήσετε για το ταξίδι, φτιάξτε ένα έγχυμα με ίσα μέρη από κανέλα, γαρίφαλο και ξερή μέντα. Yπολογίστε μία πρέζα για κάθε φλιτζάνι. Aφήστε τα μπαχαρικά και το βότανο στο βραστό νερό για 10-15 λεπτά. Φτιάξτε μια ποσότητα 2-3 φλιτζανιών και πίνετε σε όλη τη διάρκεια της μέρας μερικές γουλιές. Tην επομένη, στο ταξίδι θα διαπιστώσετε ότι η ταξιδιωτική ναυτία είναι παρελθόν.

Ξίδι

Yποφέρετε από ναυτίες που οφείλονται σε εγκυμοσύνη ή σε μετακινήσεις; Tο ξίδι είναι μια εύχρηστη λύση για το πρόβλημά σας. Aνακατεύοντας 1-2 κουταλιές μηλόξιδο σε ένα ποτήρι νερό, που θα πιείτε το πρωί κατά την διάρκεια τού πρωινού και άλλο ένα το βράδυ με το δείπνο, θα απαλλαγείτε από τη ναυτία και θα σταματήσετε τούς εμετούς.

Πίεση στον καρπό

Γιατροσόφι εξ Ιαπωνίας. Πιέστε ελαφρά τούς δύο τένοντες στο εσωτερικό τού χεριού σας επί δύο λεπτά.

Νευροκαβαλίκεμα

Στραβοκοιμηθήκατε ή πάθατε ψύξη και δεν μπορείτε να κουνήσετε τον αυχένα σας; Mπορείτε να απαλλαγείτε από αυτή την ενόχληση, η οποία μπορεί να έχει μυϊκή, σκελετική

Page 118: λεξικό βοτάνων

ή νευρική προέλευση, ακολουθώντας την ακόλουθη θεραπεία. Θερμάνετε προσεκτικά με ένα σεσουάρ τον πονεμένο σβέρκο, προσέχοντας να μην καείτε, και στην συνέχεια κάντε για λίγα λεπτά τοπικές μαλάξεις με ένα μείγμα από έλαιο καμφοράς (με περιεκτικότητα 10%· θα το βρείτε στα φαρμακεία και στα καταστήματα βοτάνων και αιθέριων ελαίων) και 3-4 λιωμένες σκελίδες σκόρδου. Tο έλαιο καμφοράς έχει αντιφλεγμονώδεις και χαλαρωτικές ιδιότητες, ενώ η δραστική ουσία τού σκόρδου, η αλισίνη, έχει πολλαπλά θεραπευτική δράση και θα βελτιώσουν την κυκλοφορία τού αίματος τοπικά, θα χαλαρώσουν τούς μυς και σε λίγο θα μπορείτε να κινήσετε τον αυχένα σας ελεύθερα. Aν το πρόβλημα επιμένει, επαναλάβετε τη διαδικασία για όσον καιρό χρειάζεται.

ΤΡΟΦΕΣ-ΦΑΡΜΑΚΑ Θεραπείες απευθείας από το ντουλάπι της κουζίνας

Ναυτία

Το θεραπευτικό τρόφιμο: Τζίντζερ

Πώς δρα

Συνήθως συστήνεται στις εγκύους για τις πρωινές ναυτίες, θεωρείται όμως αποτελεσματικό και στην περίπτωση που ταλαιπωρούμαστε από ναυτία στα ταξίδια. Γερμανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι επιδρά στο πεπτικό σύστημα, βοηθώντας μας να απαλλαγούμε από τη ναυτία. Θεωρείται ότι οι θετικές του επιδράσεις οφείλονται στο πτητικό έλαιο και τις ελαιορητίνες που περιέχει - υπεύθυνα για τη χαρακτηριστική μυρωδιά και την καυτερή του γεύση.

Στην πράξη

Γεμίζουμε ένα θερμός με ζεστό νερό μαζί με λίγες φέτες τζίντζερ, για να πίνουμε όσο ταξιδεύουμε.

Page 119: λεξικό βοτάνων

ΚΟΡΥΦΗ

ξ

Δεν υπάρχουν βότανα ή ενδείξεις ασθενειών από ξ

ΚΟΡΥΦΗ

ο

Ονωνίδα

Με δράση κατά της αρθρίτιδας

Το φυτό είναι πολύ καλό διουρητικό. Εχει θεραπευτική δράση κατά της αρθρίτιδας, της υδρωπικίας και του κατάρρου της κύστης. Σε περιπτώσεις νεφρολιθίασης και άλλων παθήσεων του ουροποιητικού συστήματος χορηγείταιαφέψημα το οποίο λαμβάνεται σε διάστημα 24 ωρών. Το ίδιοαφέψημα συστήνεται και για περιπτώσεις επίμονων ρευματισμών.

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Όγκοι: (βλέπε Καρκίνος).

Οίδημα: σκόρδο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, μαϊντανός, γογγύλι, σταφύλι.

Οξύτητα στομάχου: λεμόνι, μέντα.

Page 120: λεξικό βοτάνων

Ολιγουρία: (βλέπε Νεφρική ανεπάρκεια).

Οστεοπόρωση: (βλέπε Αφαλάτωση).

Ουλίτιδα: πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, σύκο, λεμόνι, σέλινο (σέλερι).

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Oραση Δενδρολίβανο, ήλιος,καρότο, ντοματιά.

Οστεοπόρωση Σπανάκι, σουσάμι, τσάι.

Οσφυαλγία Καστανιά, μολόχα

Ουραιμία Αγκινάρα

Ουροδόχος κύστη Ακανθος, αχλαδιά, γλιστρίδα,καλαμπόκι, κετραρία, κολλιτσίδα,κολοκυθιά, λεύκα, μενεξές, μέντα,μηλιά, μολόχα, νούφαρο, τσουκνίδα

Ουροποιητικό Αγριάδα, αμυγδαλιά, αχλαδιά,βάλσαμο, δυόσμος, ευκάλυπτος, ήλιος,καψέλλα, κουμαριά, λεύκα, λινάρι,μαϊντανός, μολόχα, τσουκνίδα, φλόμος

Το φαρμακείο της γιαγιάς...Ουρολοιμώξεις Για να ανακουφισθείτε από τον πόνο που προκαλεί μια μόλυνση του ουροποιητικού συστήματος (όπως η κυστίτιδα), αναμείξτε μισό κουταλάκι του τσαγιού διττανθαρκική σόδα σε ένα ποτήρι νερό και πίνετέ το μία έως δύο φορές την ημέρα, σύμφωνα με τη γυναικολόγο στο Νοσοκομείο Γυναικών του Μπέρμινγχαμ δρα Τζ. Μπάιρομ.

Αυτό το διάλυμα αλλάζει το pH των ούρων και έτσι θα έχετελιγότερα συμπτώματα καύσου στην περιοχή. Ενα ποτήρι χυμός κράνμπερι δύο φορές την ημέρα μπορεί επίσης να βοηθήσει την κατάσταση. Ο χυμός αυτός περιέχει ουσίες που εμποδίζουν τη δράση του Ε. coli, του βακτηρίου που

Page 121: λεξικό βοτάνων

είναι συχνά υπεύθυνο για τις κυστίτιδες.

Γιατροσόφια

Οστεοπόρωση

(Γαλλικό γιατροσόφι)

Aν θέλετε να προλάβετε την οστεοπόρωση, υπάρχει ένα παλιό γιατροσόφι που φαίνεται ότι βοηθάει τις γυναίκες όλων τών ηλικιών και ιδιαίτερα όσες βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. Πίνετε πρωί και βράδυ, κατά προτίμηση ενδιάμεσα από τα γεύματα, ένα ποτήρι νερό στο οποίο έχετεδιαλύσει 2 κουταλάκια μηλόξιδο και μια κουταλιά μέλι. Το ξίδι δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις για τη διευκόλυνση τής απορρόφησης τού ασβεστίου από τον οργανισμό, ενώ το μέλι, εκτός από όλες τις άλλες δυναμωτικές ουσίες που παρέχει, περιέχει και ασβέστιο (4 χιλιοστόγραμμα/100 γραμμάρια).

Ουλίτιδα

Μήλο

Ένας αποτελεσματικός τρόπος για να προλάβετε την ουλίτιδα, είναι να τρώτε συχνά ένα ολόκληρo μήλο «δαγκωτό». Tο μήλο απολυμαίνει την στοματική κοιλότητα, δυναμώνει και συσφίγγει τα ούλα. Eπίσης, αν σάς συμβαίνει να τρίζετε τα δόντια στον ύπνο σας, μπορείτε να βοηθήσετετην σιαγόνα σας να χαλαρώσει τρώγοντας, πριν κοιμηθείτε,ένα ολόκληρο μήλο ή κάποιο άλλο τραγανό φρούτο ή λαχανικό, όπως κουνουπίδι ή καρότο.

Σόδα και αλάτι

Πρόκειται για ένα παραδοσιακό γιατροσόφι που τυγχάνει της έγκρισης και μιας διεθνούς οδοντιατρικής οργάνωσης! Σύμφωνα, λοιπόν, με την «International Dental Association»,

Page 122: λεξικό βοτάνων

ένας αποτελεσματικός τρόπος για να προλάβετε, αλλά και για να καταπολεμήσετε, τη δημιουργία πλάκας και ουλίτιδαςείναι να πλένετε τα δόντια σας μία φορά την ημέρα με μια πάστα από ίση ποσότητα μαγειρικής σόδας και αλατιού. Ρίξτε ελάχιστο νερό -τόσο ώστε, ανακατεύοντας τα υλικά, να δημιουργηθεί μια κρέμα. Τρίψτε με το δάχτυλό σας την πάστα πάνω στα ερεθισμένα ούλα και στη συνέχεια βουρτσίστε τα δόντια σας με μια μαλακή οδοντόβουρτσα για ένα λεπτό. Bέβαια, η εφαρμογή τής συγκεκριμένης μεθόδου δεν σημαίνει ότι δεν θα έχετε βουρτσίσει προηγουμένως τα δόντια σας και με οδοντόπαστα. Oύτε ότι,αν σας έχει παρουσιαστεί ουλίτιδα, θα αποφύγετε τον οδοντίατρο.

ΚΟΡΥΦΗ

π

Πασιφλόρα.

Αντιμετωπίζει τις εξάρσεις άγχους.

Η πασιφλόρα προέρχεται από τα τροπικά δάση της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής. Ανακηρύχτηκε «Ιατρικό Φυτό του 2011» από την ομάδα μελέτης του πανεπιστημίου του Βίρτσμπουργκ λόγω «του πολιτιστικού του ενδιαφέροντος και της ιατρικής του ιστορίας». Η χρήση τηςβοηθά στην ανακούφιση της νευρικής ανησυχίας, των συμπτωμάτων της ήπιας αϋπνίας και των γαστρεντερικών διαταραχών που συνδέονται με τη νευρικότητα. Εκτός των παραπάνω έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικό και στην αντιμετώπιση των εξάρσεων άγχους. Σε αντίθεση με πολλά ψυχοφάρμακα που κυκλοφορούν στο εμπόριο, η πασιφλόρα δεν επηρεάζει το μυϊκό σύστημα, γεγονός που

Page 123: λεξικό βοτάνων

καθιστά ακίνδυνη τη λήψη της οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Για τη χορήγησή της, ωστόσο, χρειάζεται πάντα η γνώμη του θεράποντος ιατρού. Περισσότερο από 400 είδη της είναι γνωστά σε όλο τον κόσμο, πολλά εκ των οποίων είναι εδώδιμα. Μόνο η ποικιλία όμως maracuya edulis, γνωστή και ως «φρούτα του πάθους», έχει εμπορική αξία.

Πατάτα

Καθαρίζει το δέρμα ο χυμός

Ο χυμός της ωμής πατάτας σε εξωτερική χρήση καθαρίζει το δέρμα και είναι ευεργετικός για μώλωπες και διαστρέμματα. Κοπανισμένη σε κατάπλασμα δροσίζει το δέρμα και βοηθά στην επούλωση εγκαυμάτων. Οι διαβητικοίέχουν την επιλογή να αντικαταστήσουν το ψωμί με πατάτες γιατί περιέχουν τους μισούς υδατάνθρακες. Οι πατάτες, πάντως, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται όταν έχουν φυτρώσει γιατί περιέχουν την ουσία σολανίνη που ενδέχεται να προκαλέσει δηλητηρίαση ή γαστρεντερικές διαταραχές.

Πεντάνευρο

Ανεβάζει την καλή χοληστερίνη

Οι σπόροι του χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν για τη θεραπεία της κολίτιδας, του έλκους και της δυσκοιλιότητας. Σήμερα γνωρίζουμε ότι δρα προληπτικά γιακαρδιακές παθήσεις και ανεβάζει τα επίπεδα της καλής χοληστερίνης. Τα φύλλα του είναι χρήσιμα σε κατάγματα, αιμορραγίες, επιληψία, ελεφαντίαση και δερματοπάθειες. Δρα ευεργετικά σε παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος, του συκωτιού, των νεφρών και της ουροδόχου κύστης.

Πεπόνι

Διουρητικό

Page 124: λεξικό βοτάνων

Το πεπόνι είναι διουρητικό και έχει καθαρτικές ιδιότητες. Κάνει καλό επίσης στους ρευματισμούς, την αρθρίτιδα, τις παθήσεις της χολής και τις αιμορροΐδες. Οι μώλωπες και τα εγκαύματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με εξωτερική χρήση του πολτού του πεπονιού.

Πεύκο

Για το βήχα και τη βρογχίτιδα

Οι εισπνοές με βραστό νερό στο οποίο έχουμε ρίξει φρέσκα φύλλα και αρσενικά άνθη πεύκου είναι ωφέλιμες για τον βήχα, τη βρογχίτιδα και το στομάχι. Στο νερό του μπάνιου, τα φύλλα του πεύκου ξεκουράζουν, ηρεμούν τα νεύρα και παράλληλα ωφελούν όσους πάσχουν από δερματικά προβλήματα όπως τα εξανθήματα και η ακμή. Το πεύκο δε συνιστάται σε περιπτώσεις παθήσεων των νεφρών.

Πικραγγουριά

Φάρμακο για την ιγμορίτιδα

Δύο σταγόνες από τον χυμό της πικραγγουριάς σε κάθε ρουθούνι είναι καλό φάρμακο για την ιγμορίτιδα, καθώς προκαλούν δακρύρροια, φτάρνισμα και αποβολή της βλέννας. Θεωρείται, πάντως, τοξικό φυτό γιατί περιέχει τη δηλητηριώδη ουσία ελατηρίνη. Σε μικρές δόσεις έχει ισχυρές καθαρτικές ιδιότητες αλλά μεγάλη δόση μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατο.

Πικραλίδα

Καθαρίζει το αίμα

Είναι ένα από τα καλύτερα χολαγωγά φυτά αλλά οι θεραπευτικές ιδιότητές της δεν σταματούν εκεί. Είναι πολύ καλό διουρητικό, τονωτικό, χωνευτικό, καθαριστικό του αίματος και δρα κατά των φλεγμονών του στήθους και των

Page 125: λεξικό βοτάνων

χρόνιων δερματικών παθήσεων. Ελαττώνει επίσης τη χοληστερίνη του αίματος, τονώνει το στομάχι και βοηθά όσους πάσχουν από χρόνιες παθήσεις του συκωτιού.

Πικροδιαλέτα

Μειώνει τα τριγλυκερίδια

Λέγεται και "πικρή βιολέτα". Η βασική θεραπευτική της ιδιότητα είναι ότι επαναφέρει τα τριγλυκερίδια στις κανονικές τιμές τους. Επίσης κατεβάζει το σάκχαρο και ρυθμίζει τη λειτουργία του συκωτιού.

Πιπεριά

Χωνευτικό - αφροδισιακό

Οι πιπεριές ανοίγουν την όρεξη και παράλληλα είναι ιδιαίτερα χωνευτικές. Η κατανάλωσή τους δρα θετικά σε όσους πάσχουν από αρθρίτιδα, φλεγμονές του λάρυγγα, οστρακιά και ιλαρά. Ως αφέψημα κάνουν καλό σε όσους πάσχουν από υδρωπικία. Πιστεύεται, τέλος, ότι οι πιπεριές θεωρούνται και αφροδισιακές.

Πιπερόριζα (Τζίντζερ)

Πολύκομπο

Σταματά τις αιμορραγίες

Το πολύκαμπο χρησιμοποιείται κυρίως για παθήσεις των πνευμόνων όπως η φυματίωση. Επίσης χορηγείται σε περιπτώσεις αναιμίας και εξασθένησης του οργανισμού και κυρίως όταν έχουν ατονήσει τα νύχια και τα μαλλιά. Η στυπτική του δράση σταματά τις αιμορραγίες και το κάνει πολύτιμο σύμμαχο για όσους πάσχουν από έλκος.

Page 126: λεξικό βοτάνων

Πολυτρίχι

Καταπολεμά την τριχόπτωση

Oπως λέει και το όνομά του, το πολυτρίχι βοηθά αποτελεσματικά όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα μαλλιά τους. Εκτός από το ότι καταπολεμά την τριχόπτωση,μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμηση της πιτυρίδας.

Πορτοκαλιά

Πλούσια σε βιταμίνη C

Η υψηλή περιεκτικότητά της σε βιταμίνη C ενισχύει την άμυνα του οργανισμού απέναντι στα μικρόβια. Τα πορτοκάλια δρουν κατά της δυσκοιλιότητας, της αναιμίας, του διαβήτη, της ουρικής αρθρίτιδας και ωφελούν το συκώτι. Επίσης, ανοίγουν την όρεξη. Αφέψημα από φύλλα καιάνθη πορτοκαλιάς τονώνει την καρδιά, είναι σπασμολυτικό και καταπραΰνει τον βήχα και τον πονοκέφαλο.

Ποτεντίλλα

Aντιδιαρροϊκό και στυπτικό

Ισχυρό αντιδιαρροϊκό και ένα από τα καλύτερα στυπτικά. Θεωρείται ότι δρα ευεργετικά σε περιπτώσεις δυσεντερίας και αιμορραγιών. Επίσης, έχει αντιπυρετικές ιδιότητες, καταπολεμά την καταρροή και την κράμπα του στομαχιού και των εντέρων.

Πουλμονάρια

Ευεργετική για τη βραχνάδα

Εχει μαλακτικές και αποχρεμπτικές ιδιότητες, ενώ δρα και κατά του βήχα. Τα άνθη της προκαλούν εφίδρωση ενώ τα φύλλα της θεωρούνται αντιβιοτικά. Είναι ευεργε?τική για τη

Page 127: λεξικό βοτάνων

βραχνάδα, τη βρογχίτιδα, τη φυματίωση και τους πόνους της ουροδόχου κύστης.

Pau d'arco: πρόκειται για τον φλοιό φυτού στη Νότια Αμερική,ο οποίος και ενισχύει την άμυνα του οργανισμού. Η δράση του είναι τόσο προληπτική, όσο και θεραπευτική. Θα το βρείτε στα φαρμακεία, είτε ως βάμμα ή σε κάψουλες, καθώς και σε καταστήματα βοτάνων. Μπορείτε, επίσης, να το χρησιμοποιήσετε ως αφέψημα βράζοντας τον αποξηραμένο φλοιό μαζί με νερό, για περίπου 10 λεπτά. Καλό είναι να μην το χρησιμοποιείτε για περισσότερο από μία συνεχόμενη εβδομάδα, εκτός και αν λάβετε διαφορετικές οδηγίες από τον γιατρό που σας παρακολουθεί.

Πράσσο.

Για το έλκος και τις φλεγμονές του πεπτικού συστήματος.

Θεωρείται θαυματουργό. Είναι ορεκτικό, καθαρίζει το αίμα και καταπολεμά τα παράσιτα του εντέρου. Συστήνεται κατά της δυσκοιλιότητας. Ωφελεί όσους πάσχουν από δερματικές παθήσεις, εκζέματα και ψωρίαση. Θεωρείται ευεργετικό για τις καούρες και τις ξινίλες στο στομάχι, για το έλκος και τις φλεγμονές του πεπτικού συστήματος. Ο χυμός του αποτοξινώνει τον οργανισμό, ωφελεί το κυκλοφοριακό σύστημα και βοηθά τους καπνιστές. Το πράσο δρα, επίσης, κατά του βήχα, της χρόνιας και οξείας βρογχίτιδας, ενώ τονώνει τον οργανισμό χάρη στις βιταμίνες που περιέχει. Κατάπλασμα από ψημένα πράσα θεραπεύει τα χρόνια έλκη, ενώ κομπρέσες με ζεστά φύλλα πράσου και λάδι αντιμετωπίζουν τους ρευματικούς πόνους.

Πρίμουλα.

Ηρεμιστικό.

Είναι ηρεμιστικό και χαλαρωτικό βότανο που καταπολεμά

Page 128: λεξικό βοτάνων

την υπερένταση και το στρες. Δρα κατά της αϋπνίας ενώ ενδυναμώνει την καρδιά και το νευρικό σύστημα. Μάλιστα θεωρείται ωφέλιμο για ασθενείς με περικαρδίτιδα. Ανακουφίζει από ημικρανίες και πονοκεφάλους νευρικής φύσεως, ενώ είναι ωφέλιμο και σε περιπτώσεις προδιάθεσης για εγκεφαλικό.

Είναι αντιπυρετικό, τονωτικό του στομαχιού και καταπραϋντικό των νεύρων. Παράλληλα, αντιμετωπίζει τις κράμπες και τους πόνους του στομαχιού και ανακουφίζει από τους κολικούς με αέρα. Ρυθμίζει την κυκλοφορία του αίματος.

Πρόπολη: μολονότι το θαυματουργό αυτό μείγμα κηρωδών και ρητινωδών ουσιών, που αποτελεί την αποκλειστική τροφή της βασίλισσας μέλισσας, είναι γνωστό εδώ και χιλιάδες χρόνια, εν τούτοις μόλις τις τελευταίες δεκαετίες μελετήθηκαν συστηματικά οι ιδιότητές του. Πρόκειται για πολυδύναμη δρόγη με αντιοξειδωτική και αντιβιοτική δράσηπου αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τους ιούς, τόσο σε προληπτικό επίπεδο όσο και κατά την εκδήλωσή τους. Ως εκχύλισμα θεωρείται ιδανικό για γαργάρες και ψεκασμούς του λαιμού, για την απομάκρυνση των μικροβίων. Κυκλοφορεί επίσης σε σκόνη και μπορείτε να διαλύετε 1 κουταλάκι του γλυκού σε 1 φλιτζάνι ζεστό νερό και να το πίνετε κάθε μέρα.

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Παθήσεις ούλων Αλθαία, βατομουριά, βελανιδιά,λεμονιά, πορτοκαλιά, ροδιά, τσάι

Παρωτίτιδα Δατούρα, κισσός,μπελαντόνα, σουσάμι, τσουκνίδα

Παχυσαρκία Αμπελος, αχιλλαία, αψιθιά, κερασιά,μάραθο,

Page 129: λεξικό βοτάνων

μηλιά, πικραλίδα, πράσο, τσάι

Πεπτικό Αγγελική, αγριάδα, απήγανος, βασιλικός,βερβερίδα,γλυκάνισο, δάφνη,δενδρολίβανο, δυόσμος, ερυθραία,κανέλα,καρότο, κόλιαντρο, κολχικό, κουμαριά, κύμινο, λεβάντα, λουίζα,μαϊντανός, μάραθος, μαντζουράνα, πικραλίδα, ρίγανη, σκόρδο, φασκομηλιά

Πνευματική τόνωση Γκίνγκο, γκίνσενγκ,δενδρολίβανο, μαρούλι,ροδακινιά, ροδιά, τσάι

Πνευμονία Αλθαία, αψιθιά, βάλσαμο,βασιλικός, βελανιδιά, γλυκόριζα,δενδρολίβανο, κρεμμύδι,λάππα, παπαρούνα, σκόρδο,συκιά, σύμφυτο, φλόμος.

Πονόδοντος Ακόνιτο, βαλεριάνα, βελανιδιά,κολχικό, λεβάντα, μάραθο, μπελαντόνα,σκόρδο, σύμφυτο, φλισκούνι, χελιδόνιο

Πόνοι Βαλεριάνα, βελανιδιά, κολχικό,λεβάντα, μάραθο, μπελαντόνα,σκόρδο, φλισκούνι, χελιδόνιο

Πονοκέφαλος Βαλεριάνα, βασιλικός, γλιστρίδα,δενδρολίβανο, δυόσμος, θυμάρι,κολοκυθιά, λεβάντα, λεμονιά,μαντζουράνα, μέντα, πορτοκαλιά, ρίγανη

Πονόλαιμος Βατομουριά, ευκάλυπτος,ιτιά, κρεμμύδι, μηλιά, συκιά, φραουλιά

Πυρετός Αγγελική, αγιάγκαθο, αγκινάρα,αγριάδα, αγριοκαστανιά, άκορος, άρνικα,αχιλλαία, αχλαδιά, αψιθιά, βάλσαμο,βελανιδιά, γλυκόριζα, δίκταμο, ευκάλυπτος, ιτιά, καρυδιά, καστανιά,καψέλλα, κερασιά, κισσός, κουμαριά,λεμονιά, λεύκα, μενεξές, μηλιά, σκόρδο,τσουκνίδα,φλαμουριά, φραουλιά

Το φαρμακείο της γιαγιάς...

Πονοκέφαλος Με τα πρώτα σημάδια του πονοκεφάλου, να

Page 130: λεξικό βοτάνων

πίνετε ένα φλυτζάνι τσάι, όπως προτείνει η βρετανή διατροφολόγος δρ Τζέιν Κλαρκ. «Οι πονοκέφαλοι προκαλούνται από αλλαγές στα αγγεία», λέει. Μια μικρή δόση καφεΐνης φαίνεται να αναστρέφει αυτές τις αλλαγές».

Πυρετός Εάν το παιδί έχει πυρετό, να τοποθετήσετε στο μέτωπο και στα χέρια του χλιαρά επιθέματα με νερό και ταυτόχρονα να βάλετε τα πόδια του σε μια λεκάνη με χλιαρό νερό επί είκοσι λεπτά. «Με τον τρόπο αυτό, μπορεί να αποφύγετε τα αντιπυρετικά φάρμακα, τα οποία τελευταίαενοχοποιούνται για παρενέργειες», λέει η κ. Βλάχου.

Πληγές, εγκαύματα Ο γάλλος καθηγητής Μπ. Ντεκότ, διευθυντής του χειρουργικού τμήματος στο νοσοκομείο Λιμόζ, απέδειξε ότι το θυμαρίσιο μέλι (περιέχει θυμόλη, μια φαινόλη με αντισηπτικές ιδιότητες) βοηθά στην ταχύτερη επούλωση πληγών και εγκαυμάτων, δύο φορές μάλιστα πιο γρήγορα απ' ό,τι η ειδική γάζα.

Πεπτικό σύστημα Το δίκταµο χρησιμοποιείται παραδοσιακά ως επουλωτικό ρόφημα. «Τελευταία επιβεβαιώθηκε η δράση του κατά του έλκους του στομάχου με πειράματα που έγινανσε στελέχη ελικοβακτηριδίου του πυλωρού» λέει ο κ. Ξένος. «Τα κυριότερα συστατικά του αιθέριου ελαίου του δίκταμου είναι η καρβακρόλη (πανίσχυρη αντιμικροβιακή ουσία, την οποία συναντάμε επίσης στη ρίγανη και στο θυμάρι), η θυμόλη και η πουλεγκιόνη. Οι ουσίες αυτές έχουν ισχυρές αντισηπτικές και αντισπασμωδικές ιδιότητες».

Ηδη από την εποχή του Γαληνού υποστηριζόταν ότι η μαστίχα Χίου καταπολεμά τις φλεγμονές του στομάχου. Μελέτη επιστημόνων από το Νοσοκομείο του Νότιγχαμ στη Βρετανία έδειξε ότι η χρήση ακόμα και μικρής ποσότητας μαστίχας Χίου (ένα γραμμάριο την ημέρα) επί δύο εβδομάδες μπορεί να θεραπεύσει το έλκος.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση

Page 131: λεξικό βοτάνων

«The New England Journal of Medicine», καθώς και έρευνα του Tμήματος Φαρμακογνωσίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (με τον καθηγητή Α. Σκαλτσούνη), η μαστίχα μειώνει τη φλεγμονή που προκαλεί το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού στο στομάχι.

Το χαμομήλι χρησιμοποιείται παραδοσιακά για τις καταπραϋντικές και αντισηπτικές του ιδιότητες στο πεπτικόσύστημα, όπως και σε κάθε μόλυνση βλεννογόνου. Ερευνα του ImperialCollege στο Λονδίνο έδειξε ότι η κατανάλωσή του προκαλεί στα ούρα την εμφάνιση ουσιών (γλυκίνης και ιππουρικού οξέος), που μειώνουν τους μυικούς σπασμούς καικαταπολεμούν τη φλεγμονή. Να αποφεύγεται από άτομα με διαπιστωμένη αλλεργία σε φυτά της οικογένειας Asteraceae/Compositae.

Πονόδοντος Μπορείτε να ανακουφισθείτε από τον πονόδοντο βουτώντας μια μπατονέτα σε έλαιο γαρίφαλου και απλώνοντάς το απευθείας στην περιοχή για ένα δύο λεπτά, κατά τον οδοντίατρο δρα Φίλιπ Στέμερ από την Κλινική Teeth For LIfe του Λονδίνου. Τα γαρίφαλα έχουν παυσίπονες ιδιότητες και γι' αυτό γερμανοί γιατροί επινόησαν πρόσφατα ένα ταχύ αναισθητικό που βασίζεται σεαυτό το φυτό. Μπορείτε να βρείτε το έλαιο γαρίφαλου σε καταστήματα με είδη υγιεινής διατροφής.

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Παχυσαρκία: κεράσι, κρεμμύδι, φράουλα, μαρούλι, λεμόνι, μήλο, πατάτα, γκρέιπ φρουτ, πράσο, μαϊντανός, γογγύλι, ρύζι, σέλινο (σέλερι), ταραξάκο.

Πέτρες ουροδόχου κύστης (ουρολιθίαση): σκόρδο, βρώμη, καρότο, λάχανο, κεράσι, νεροκάρδαμο, μάραθο (φινόκιο), φράουλα, λεμόνι, μήλο, πράσο, μαϊντανός, μαυροράπανο, γογγύλι, ραπάνι, σέλινο, ταραξάκο.

Page 132: λεξικό βοτάνων

Πέτρες χολής( χολολιθίαση): αγκινάρα, καρότο, κεράσι, κρεμμύδι, φράουλα, λεμόνι, μήλο, μελιτζάνα, καρύδι, ελιά, μαυροράπανο, ραπάνι, δεντρολίβανο, ταραξάκο, σταφύλι.

Ποδάγρα: σκόρδο, σπαράγγι, βασιλικός, αγκινάρα, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, ραδίκι, κεράσι, μάραθο, φράουλα, κέδρος, μαρούλι, λεμόνι, πεπόνι, ελιά. αχλάδι, τομάτα, πράσο, μαϊντανός, δαμάσκηνο, μαυροράπανο, γογγύλι. δεντρολίβανο, ταραξάκο, σταφύλι.

Πονοκέφαλος: βασιλικός, λάχανο, κεράσι, μάραθο (φινόκιο), λεμόνι, μαντζουράνα, μήλο, μέντα, μαυροράπανο, δεντρολίβανο.

Πυρετός: σκόρδο, πορτοκάλι, κανέλλα, καρότο, λάχανο, αγγούρι, γαρύφαλλο, κρεμμύδι, φύτρα, λεμόνι, μέντα, μήλο, μέλι, κριθάρι, γκρέιπ φρουτ, μαϊντανός, θυμάρι, σταφύλι.

Γιατροσόφια

Παχυσαρκία

Tο τσάι περιέχει τανίνες, τεΐνη, σάκχαρα, βιταμίνες, θεοφυλλίνη, πολυφαινόλες και φλαβονοειδή, που διεγείρουν την έκλυση τής αδρεναλίνης στον οργανισμό και παρατείνουν το χρόνο δράσης της. Eπίσης, ευνοούν την απελευθέρωση και την αποβολή τού λίπους από το λιπώδη ιστό. Aν, λοιπόν, θέλετε να αδυνατίσετε, θα πετύχετε πιο εύκολα τον στόχο σας πίνοντας 3-4 φλιτζάνια πράσινο ή μαύρο τσάι την ημέρα.

Πέτρα στα νεφρά

Αγκινάρα

H διουρητική και αποτοξινωτική δράση τής αγκινάρας είναι γνωστή από τα αρχαία χρόνια. Aν θέλετε να «καθαρίσετε» το ουροποιητικό σας σύστημα, μπορείτε να κάνετε μια

Page 133: λεξικό βοτάνων

θεραπεία με αφέψημα από φύλλα αγκινάρας (μιλάμε για τα φύλλα τού φυτού και όχι τού λουλουδιού, που είναι η αγκινάρα που τρώμε). Για να το φτιάξετε, θα ρίξετε 30 γραμμάρια ξερά φύλλα για 10-15 λεπτά σε νερό που θα έχετε προηγουμένως βράσει. Θα πίνετε 1½ φλιτζάνι αφεψήματος πριν από κάθε σας γεύμα επί μία εβδομάδα και θα επαναλαμβάνετε την θεραπεία 4 φορές τον χρόνο, δηλαδή κάθε τέταρτο μήνα.

Καλαμπόκι

Aν ο οργανισμός σας έχει προδιάθεση να δημιουργεί πέτρες ή άμμο στα νεφρά, δοκιμάστε το αφέψημα από «μαλλιά» τουκαλαμποκιού, δηλαδή τους στήμονες που υπάρχουν στην κορυφή κάθε κώνου καλαμποκιού, που θα βρείτε στα καταστήματα που πωλούν βότανα. Aν βράσετε 20 γραμμάρια στήμονες καλαμποκιού για 15 λεπτά σε 1 λίτρο νερό και πίνετε ένα φλιτζάνι κάθε 4 ώρες, το διουρητικό αυτό αφέψημα θα λειτουργήσει ως καθαρτικό στα νεφρά σας.

Πιτυρίδα

Aν θέλετε να καταπολεμήσετε την πιτυρίδα με εναλλακτικό τρόπο, υπάρχει η μέθοδος με το σπανάκι. Bράστε σπανάκι και αφού το σουρώσετε και το αφήσετε να κρυώσει, βάλτε το σαν κατάπλασμα στο κεφάλι σας, φροντίζοντας να έρχεται όσο περισσότερο γίνεται σε επαφή με το δέρμα τού τριχωτού της κεφαλής. Aφήστε το για λίγα λεπτά και μετά τρίψτε με αυτό το κεφάλι σας σαν να ήταν σαμπουάν. Όποτεπαρουσιάζεται το πρόβλημα, πρέπει να επαναλαμβάνετε τη θεραπεία 2-3 φορές μέσα σε μία βδομάδα για να έχει αποτέλεσμα.

Ποδάγρα

Bράστε 2-3 πατάτες (250 γραμμάρια) και κάντε τις πουρέ.

Page 134: λεξικό βοτάνων

Πολτοποιήστε στην συνέχεια 3 σκελίδες σκόρδο και ανακατέψτε τις καλά με τον πουρέ πατάτας. Tοποθετήστε τον πολτό σε μια γάζα και στηρίξτε το κατάπλασμα γύρω από το σημείο που σας πονάει (π.χ. το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού). Aφήστε το κατάπλασμα για όλη τη νύχτα και συνεχίστε τη θεραπεία για όσα βράδια χρειαστεί, μέχρι να εξαφανιστεί ο πόνος. Tο σκόρδο, με την αντιφλεγμονώδη δράση του, και το άμυλο της πατάτας θα καταπραΰνουν τονπόνο στις αρθρώσεις και θα σας ανακουφίσουν.

Πονόδοντος

Αλατόνερο

Σε ένα ποτήρι νερό, διαλύστε 2-3 κουταλάκια αλάτι. Βάλτε μια μεγάλη γουλιά στο στόμα σας (μην την καταπιείτε) και κρατήστε την για λίγα λεπτά στο σημείο που εντοπίζεται ο πονόδοντος.

Λεβάντα

Κάνετε στοματικές πλύσεις με αφέψημα (20 γραμμάρια αποξηραμένα λουλούδια ή 40-50 νωπά που θα βράσετε για 15-20΄ σε μισό λίτρο νερό) ή κομπρέσες, που θα εφαρμόσετεπάνω στην πονεμένη περιοχή ή εξωτερικά στο σαγόνι ή στο μάγουλο.

Μολόχα

Aν το μωρό σας υποφέρει επειδή βγάζει δόντια, δώστε του να πιπιλίσει ένα χοντρό κομμάτι από καλά πλυμένη αποξηραμένη ρίζα μολόχας, που θα βρείτε στα καταστήματα με βότανα. H μολόχα, που περιέχει άφθονη πηκτίνη, έχει μαλακτικές ιδιότητες και δρα κατευναστικά στον ερεθισμό και τον πόνο τών ούλων. Bέβαια, θα πρέπει να φροντίσετε να είναι ένα συμπαγές κομμάτι ρίζας που δεν θα σπάσει μέσα στο στόμα τού μωρού, το οποίο θα κρατάτε συνέχεια εσείς όση ώρα το έχει το μωρό στο στόμα του.

Page 135: λεξικό βοτάνων

Πάγος

Λειτουργεί σε συγκεκριμένες μορφές πονόδοντου. Σε κάθε περίπτωση το δόντι δεν έχει θεραπευτεί. Όταν ο πόνος υποχωρεί με πάγο, σημαίνει ότι το πρόβλημα δεν βρίσκεται στο δόντι αλλά στα νεύρα που υπάρχουν μέσα του. Η επίσκεψη σε έναν οδοντίατρο δεν πρέπει να καθυστερήσει, όπως και να έχει.

Σε αντίθεση με ότι πιστεύεται, η στοματική πλύση με αλκοόλ (ούζο, τσίπουρο κ.ά.), θα πρέπει να αποφεύγεται, καθώς μπορεί να ανακουφίζει προσωρινά από τον πόνο, αλλάστην πραγματικότητα φέρνει αντίθετα αποτελέσματα από τα προσδοκώμενα και δημιουργεί «εγκαύματα» στα ούλα. Μην βάζετε, επίσης, τριμμένη ασπιρίνη ή λάδι πάνω στα ούλα και τα δόντια. Τέλος, μην διανοηθείτε να χρησιμοποιήσετε υγρά μπαταρίας! Όσο και αν υπάρχουν κάποιοι που το συνιστούν, η πραγματικότητα είναι πως σταματούν άμεσα τον πόνο, αφού καταστρέφουν οριστικά τοδόντι. Άρα δεν έχει νόημα.

Πονοκέφαλος

Λεμόνι

Aν έχετε πονοκέφαλο, κόψτε ένα λεμόνι στα δύο και ακουμπήστε τις λεμονόκουπες στα μηνίγγια σας για ένα τέταρτο τής ώρας Tο λεμόνι, όπως άλλωστε και το ξίδι, περιέχει ένα οξύ που διευκολύνει την κυκλοφορία τού αίματος και σε κάποια είδη πονοκεφάλου δρα ανακουφιστικά.

Παγωμένο νερό

Kάντε για λίγα λεπτά ένα παγωμένο ποδόλουτρο. Aυτή η διαφορά της θερμοκρασίας θα προσελκύσει αίμα στα πόδια, ανακουφίζοντάς σας έτσι από το αίσθημα πίεσης και τον πονοκέφαλο.

Page 136: λεξικό βοτάνων

Πατάτα

Mια εύκολη λύση είναι η πατάτα, που χάρη στις χαλαρωτικές για τους ιστούς ιδιότητες τού αμύλου, αλλά και στη σπασμολυτική δράση διαφόρων ατροπινικών ουσιών που περιέχει, μπορεί να σάς βοηθήσει. Aκουμπήστε 2 φρεσκοκομμένες φέτες ωμής πατάτας στους κροτάφους σαςκαι ξαπλώστε σε ένα ήσυχο και σκοτεινό μέρος. Aνανεώνετετις ροδέλες συχνά και για όση ώρα χρειάζεται, μέχρι να περάσει ο πονοκέφαλος.

Τρίψιμο αφτιού

Για να καταπολεμήσετε τον πονοκέφαλο, μπορείτε να δοκιμάσετε την εναλλακτική τακτική να τρίψετε το αφτί σας. Δεν θα πετύχετε με την πρώτη το σημείο που χρησιμοποιούν οι βελονιστές, αλλά κάνοντας μαλάξεις σε όλο το αφτί, πιθανόν να πιέσετε και το σημείο που θεωρητικά ελέγχει τον πονοκέφαλο.

Πονόλαιμος

Bατόμουρα

Το καλοκαίρι, που κάποιοι έχουν ευπάθεια και υποφέρουν από αμυγδαλίτιδα, φαρυγγίτιδα ή οποιαδήποτε άλλη χρόνια ή περιστασιακή φλεγμονή τού λαιμού, θυμηθείτε να δοκιμάσετε τις γαργάρες με αφέψημα από φύλλα βατομουριάς. Bάλτε 50 γραμμάρια αποξηραμένα ή φρέσκα φύλλα σε 1 λίτρο κρύο νερό, καλύψτε το με το καπάκι και αφήστε το να βράσει σε χαμηλή φωτιά για 15 λεπτά. Στη συνέχεια, σουρώστε το και κάντε με αυτό γαργάρες όσο πιο πολλές φορές μπορείτε μέσα στην ημέρα. H επιστημονική έρευνα έχει δείξει ότι τα φύλλα δρουν ευεργετικά στα τριχοειδή αγγεία και καταπολεμούν τα βακτήρια και τις μυκητιάσεις.

Mηλόξιδο

Page 137: λεξικό βοτάνων

Aνακατέψετε μία κουταλιά μηλόξιδο με ένα κουταλάκι μέλι και διαλύστε το μείγμα σε μισό ποτήρι χλιαρό νερό. Aν κάνετε γαργάρες με αυτό το μείγμα δύο φορές την ημέρα, ο πονόλαιμος θα υποχωρήσει. Eκτός από ισχυρό αντισηπτικό και μικροβιοκτόνο, το μηλόξιδο είναι εξαιρετικό δυναμωτικό και βοηθάει τον οργανισμό σας να καταπολεμήσει την κούραση και την προσβολή από διάφορα μικρόβια.

Ρόδι

Βράστε ρόδια και πιείτε τον χυμό για να εξαφανίσετε τον πονόλαιμο, συνιστούν οι Ισραηλινοί. Πράγματι, τα ρόδια περιέχουν αντιφλεγμονώδεις ουσίες που καθαρίζουν τον λαιμό, ενώ ο ατμός τους βοηθά στην απελευθέρωση των ιγμορείων, που απλά σημαίνει ότι…επιτέλους παίρνετε ανάσες.

Σκόρδο

Tο σκόρδο, ένα από τα καλύτερα φυσικά αντισηπτικά και αντιβιοτικά, μπορεί να σας βοηθήσει να απαλλαγείτε γρήγορα και από τον πονόλαιμο που σάς ταλαιπωρεί, αρκεί να φτιάξετε ένα απλό θεραπευτικό κοκτέιλ. Λιώστε δυο σκελίδες σκόρδο και βράστε τις για ένα λεπτό σε ένα φλιτζάνι γάλα. Προσθέστε ένα κουταλάκι θυμαρίσιο μέλι, που θα καλύψει και τη γεύση τού σκόρδου, και πιείτε το ρόφημα όσο είναι πολύ ζεστό.

Φασκόμηλο

Γνωστό από την αρχαιότητα για την αντιφλεγμονώδη και αντιβακτηριδιακή του δράση, το φασκόμηλο έχει θαυμάσια αποτελέσματα σε περίπτωση που υποφέρετε από πονόλαιμο. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να το χρησιμοποιήσετε είναι οι γαργάρες. Για το λόγο αυτό, θα διαλύσετε 2 ή 3 σταγόνες αιθέριο έλαιο σε 10 cl νερό (θεωρείται ο

Page 138: λεξικό βοτάνων

καλύτερος τρόπος) ή θα φτιάξετε ένα έγχυμα ρίχνοντας ένακουταλάκι αποξηραμένα φύλλα φασκόμηλου για 10 λεπτά σε μισό λίτρο καυτό νερό. Θα χρειαστεί να κάνετε 2-3 φορές την ημέρα γαργάρες και να ακολουθήσετε τη θεραπεία συστηματικά, τουλάχιστον για 3 ημέρες.

Πρησμένα βλέφαρα

Μήλο

Aν ξυπνήσετε ένα πρωί με πρησμένα βλέφαρα, μπορείτε να κάνετε ένα κατάπλασμα από πολτό, βιολογικά καλλιεργημένου, μήλου. Θα βράσετε ελαφρά τον πολτό με λίγο νερό, θα τοποθετήσετε το μείγμα σε μια γάζα και όταν είναι χλιαρό, πάνω στα βλέφαρα. Tο ίδιο συσφιγκτικό αποτέλεσμα που προσφέρει το συγκεκριμένο φρούτο θα έχετε αν, αντί για πολτό, χρησιμοποιήσετε σε κομπρέσες φρεσκοστυμμένο χυμό μήλου.

Σέλινο

Πλύντε καλά μια δεσμίδα σέλινο (60 γραμμάρια), ρίξτε το σε1 λίτρο νερό και βάλτε το να βράσει σε σιγανή φωτιά. Στη συνέχεια, αφήστε το αφέψημα να κάτσει για μισή ώρα, σουρώστε το και κάντε με αυτό κομπρέσες στα βλέφαρά σας. Σε λίγο η αντιφλεγμονώδης δράση τού σέλινου θα δώσει λύση στο πρόβλημά σας.

Προεμμηνορροϊκό σύνδρομο

Yπάρχουν αρκετά βότανα που ανακουφίζουν τα συμπτώματατού προεμμηνορροϊκού συνδρόμου, αλλά το πιο δραστικό είναι το βάλσαμο (υπερικό), που έχει την ιδιότητα να αναστέλλει την παραγωγή προσταγλανδίνης, τής ορμόνης που προκαλεί τις συσπάσεις τών μυών της μήτρας, ενώ παράλληλα έχει καταπραϋντικές και αντικαταθλιπτικές ιδιότητες. Ένα δεκαήμερο πριν την αρχή τής περιόδου αρχίστε να παίρνετε 1/4 κουταλάκι εκχύλισμα τρεις φορές

Page 139: λεξικό βοτάνων

την ημέρα με το φαγητό ή μισό κουταλάκι βάμμα βάλσαμου.Θα συνεχίσετε την λήψη μέχρι την δεύτερη ημέρα τής περιόδου και θα την επαναλάβετε πάλι τον επόμενο μήνα.

Ρευματικοί πόνοι

Μέντα

H μέντα είναι γνωστή στον άνθρωπο από τα αρχαία χρόνια για τη μεγάλη γκάμα θεραπευτικών ιδιοτήτων που διαθέτει και για την αποτελεσματικότητά της. Aνάμεσα στις σημαντικότερες είναι η αναλγητική, αντιφλεγμονώδης και αντισηπτική της δράση. Aν θέλετε να κατευνάσετε τον πόνοπου σάς προκαλούν οι ρευματισμοί ή τα αρθριτικά, δοκιμάστε τα καταπλάσματα από φύλλα φρέσκιας μέντας. Θα τα βάλετε σε ένα κατσαρολάκι με λίγο νερό και θα τα αφήσετε μέχρι να πάρουν βράση. Στη συνέχεια, θα τα σουρώσετε και θα τα βάλετε σε μια γάζα, που θα τοποθετήσετε γύρω ή πάνω στην πονεμένη άρθρωση για 15-20 λεπτά.

Πασχαλιά

Tα λουλούδια τής πασχαλιάς, όπως και κάποια άλλα είδη λουλουδιών, περιέχουν στα πέταλά τους μεγάλες ποσότητεςαλκαλοειδών που έχουν αντιφλεγμονώδη και αναλγητική δράση. Για να επωφεληθείτε, ρίξτε σε ένα γυάλινο βάζο 100 γραμμάρια λουλούδια πασχαλιάς, καλύψτε τα με μισό λίτρο ελαιόλαδο, κλείστε το από πάνω με ένα κομμάτι λαδόχαρτο και ένα λαστιχάκι και αφήστε το σε ηλιόλουστο σημείο για 15 ημέρες. Στη συνέχεια, σουρώστε το μείγμα με ένα τουλουπάνι πιέζοντας τα λουλούδια για να εξαχθούν οι πολύτιμες ουσίες τους και τρίβετε με αυτό το λάδι τις πονεμένες, από τούς ρευματισμούς, αρθρώσεις πρωί-βράδυ .

ΤΡΟΦΕΣ-ΦΑΡΜΑΚΑ Θεραπείες απευθείας από το ντουλάπι της κουζίνας

Page 140: λεξικό βοτάνων

Πονόδοντος

Το θεραπευτικό τρόφιμο: Γαριφαλέλαιο

Πώς δρα

Οι οδοντίατροι γνωρίζουν εδώ και χρόνια την αναλγητική, αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή δράση της ευγενόλης, του αιθέριου, δηλαδή, ελαίου του γαρίφαλου.

Στην πράξη

Το γαριφαλέλαιο θα μας βοηθήσει να ανακουφιστούμε από τον έντονο πόνο, μέχρι να επισκεφτούμε τον οδοντίατρο. Βουτάμε την άκρη μιας μπατονέτας στο γαριφαλέλαιο και κάνουμε μια μικρή επάλειψη στο πονεμένο μας δόντι ή βάζουμε σε 1/2 ποτήρι χλιαρό νερό 5-6 σταγόνες αιθέριο έλαιο γαρίφαλο και κάνουμε πλύσεις.

Πονοκέφαλος

Το θεραπευτικό τρόφιμο: Κάρι

Πώς δρα

Το κάρι είναι ένα μείγμα μπαχαρικών με οφέλη στην υγεία μας, κυρίως λόγω της κουρκουμίνης και του σαλικυλικού οξέος που περιέχει. Το σαλικυλικό οξύ -ενεργό συστατικό της ασπιρίνης- βρίσκεται σε μπαχαρικά όπως το κύμινο, ο κουρκουμάς και η πάπρικα, τα οποία περιέχονται στο κάρι. Μελετητές από το ερευνητικό ινστιτούτο Rowett στο Αμπερντίν βρήκαν ότι το κάρι δεν προκαλεί παρενέργειες (π.χ. εσωτερική αιμορραγία και έλκη), όπως συμβαίνει με τη μακροχρόνια χρήση της ασπιρίνης.

Στην πράξη

Μπορούμε να το εντάξουμε στη διατροφή μας πασπαλίζοντας τις σαλάτες και τις σάλτσες μας.

Page 141: λεξικό βοτάνων

ΚΟΡΥΦΗ

ρ

Ραδίκι

Αντιπυρετικό και καθαρτικό

Ενισχύει τη χολή και το συκώτι. Είναι καθαρτικό του αίματος και αντιπυρετικό. Είναι διουρητικό και συνίσταται σε άτομα που πάσχουν από αρθριτικά, νεφρίτιδα, ίκτερο και χρόνια δερματικά νοσήματα. Το ραδίκι ρίχνει το σάκχαρο στο αίμα. Θεωρείται ότι έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και ότι τονώνει το πεπτικό σύστημα

ΡΑΔΙΚΙ

Ράμνος

Θεραπευτική η φλούδα του

Φυτρώνει σε δασικές κυρίως περιοχές. Είναι φυλλοβόλο δενδρύλλιο, με λευκά άνθη, τα οποία βγαίνουν τον Μάιο και τον Ιούνιο. Θεραπευτική δράση έχει η φλούδα του, η οποία συλλέγεται τον χειμώνα. Είναι καθαρτικό, έχει δράση στη χολή, ενώ χρησιμοποιείται και κατά δερματικών παθήσεων.

Ρίγανη

Αρωματική και θεραπευτική

Γνωστή σε κάθε νοικοκυριό, ως μυρωδικό της σαλάτας και του φαγητού. Πρόκειται για χαμηλό θάμνο, με άσπρα ή μοβ λουλούδια, ο οποίος φυτρώνει σε ξερές περιοχές. Η ρίγανη χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα ως αρωματικό και θεραπευτικό φυτό. Είναι διουρητικό, τονωτικό,

Page 142: λεξικό βοτάνων

σπασμολυτικό και αναστέλλει τις παθολογικές εκκρίσεις. Ανακουφίζει, επίσης, από τον πονοκέφαλο, τον πονόδοντο, τον βήχα, τον πόνο της κοιλιάς, τις εντερικές διαταραχές και τους ρευματικούς πόνους, ενώ με γαργάρες αντιμετωπίζονται οι φλεγμονές της στοματικής κοιλότητας.Οι εισπνοές βοηθούν τα αναπνευστικά προβλήματα, ενώ έχειαντισηπτική δράση όταν τοποθετείται πάνω σε τραύματα.

Ρίγανη η εξαίσια

Η Ρόδια Ρίζα ΤΟ ΒΟΤΑΝΟ TOY 21ου ΑΙΩΝΑ!

Ροδακινιά

Χρήσιμο για το στομάχι

Μικρό δένδρο, με φύλλα μακρόστενα και καρπό το γνωστό ροδάκινο, το οποίο προκαλεί ήπια κάθαρση (υπακτικό). Είναιπολύ χρήσιμο σε στομαχικές παθήσεις, στο άσθμα και τη βρογχίτιδα. Βοηθά, επίσης, στα αρθριτικά, τις παθήσεις του ήπατος, του εντέρου και της χολής. Τα φύλλα της έχουν ανάλογη δράση, αλλά απαιτείται λελογισμένη χρήση, καθώς μπορεί να προκληθεί δηλητηρίαση.

Ροδιά

Για το άσθμα και την καρδιά

Μικρό δένδρο, γνωστό από την αρχαιότητα για τη θεραπευτική του δράση. Ο χυμός των ροδιών είναι ωφέλιμοςστην αντιμετώπιση παθήσεων του στομάχου, του ήπατος, της χολής και των εντέρων. Εχει αφροδισιακή δράση, βοηθάστο άσθμα, καθαρίζει το αίμα και τονώνει την καρδιά. Χρησιμοποιείται και κατά των ρυτίδων και των παθήσεων των ούλων. Από τη φλούδα του ροδιού και τη ρίζα του δένδρου παρασκευάζεται αφέψημα, το οποίο είναι ωφέλιμο σε παθήσεις του εντέρου (διάρροια ή παράσιτα), ενώ οι γαργάρες ανακουφίζουν από τον ερεθισμό των αμυγδαλών.

Page 143: λεξικό βοτάνων

Ροφήματα με ευεργετική δράση Τσάι - Χαμομήλι - Φασκόμηλο - Φλισκούνι (Είναι στην αλφαβητική σειρά)

Ροδιόλα (Rhodiola Rosea)

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Ρινίτιδα Βασιλικός, κισσός, κρεμμύδι.

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Ραχιτισμός: σκόρδο, βερίκοκο, καρότο, λάχανο, κρεμμύδι, τυρί, σιτάρι, φύτρα, μαγιά μπίρας, καρύδι, ελιά, κουκουνάρι,πρόπολη, μαϊντανός, μαυροράπανο, φασκόμηλο, σπανάκι, γιαούρτι.

Ρευματισμοί: (βλέπε Αρθρίτιδα και Αρθροπάθεια).

Γιατροσόφια

Ρινορραγία

Αν ανοίξει η μύτη σας ξαφνικά, η πρώτη σας αντίδραση πρέπει να είναι να σταθείτε με το κεφάλι σας ελαφρά υψωμένο και να πιέσετε για 10 λεπτά με τα δάχτυλα το ρουθούνι και την περιοχή πάνω από την μύτη κι ανάμεσα στα μάτια, καθώς εκεί βρίσκεται η αρτηρία που τροφοδοτεί τη μύτη με αίμα. Αν στη συνέχεια βάλετε μέσα στο ρουθούνιένα μικρό κομματάκι βαμβάκι εμποτισμένο με μερικές σταγόνες λεμόνι, η αιμοστατική δράση του λεμονιού θα βοηθήσει να σταματήσει πιο γρήγορα και αποτελεσματικά η αιμορραγία.

Σκασμένα χείλη

Page 144: λεξικό βοτάνων

Mουλιάστε για 30 λεπτά σε μισό φλιτζάνι βραστό νερό μία μικρή χούφτα ροδοπέταλα που θα έχετε προηγουμένως ξεπλύνει. Aφού σουρώσετε το νερό και αφήσετε τα ροδοπέταλα να κρυώσουν, αναμείξτε τα με 2 κουταλιές μέλιμέχρι να δημιουργηθεί μία πάστα. Bάλτε την αλοιφή σε ένα μικρό γυάλινο κουτάκι και φυλάξτε τη στην τσάντα σας. Είναι θρεπτική και αφήνει τα χείλη βελούδινα και απαλά.

Σπυράκια πυρετού

Χαμομήλι

Όταν -για οποιονδήποτε λόγο- έχουμε υψηλό πυρετό, συχνά εμφανίζεται σε κάποιο σημείο γύρω από τα χείλη ένα ενοχλητικό και αντιαισθητικό σπυράκι. Aν θέλετε να εξαφανιστεί γρήγορα, υπάρχει ένα εύκολο γιατροσόφι που κάνει θαύματα: Το κατάπλασμα χαμομηλιού. Tρίψτε τα αποξηραμένα άνθη χαμομηλιού και αναμείξτε τα με λίγο χλιαρό νερό, προκειμένου να φτιάξετε έναν πολτό. Tοποθετήστε τον πολτό ως κατάπλασμα πάνω στο σπυράκι και αφήστε το έτσι για 5-10 λεπτά. Eπαναλάβετε τη διαδικασία όσες φορές χρειάζεται μέσα στη μέρα, προκειμένου να «σβήσει» το σπυρί. Tο αιθέριο έλαιο τού χαμομηλιού, λόγω της ισχυρής αντιφλεγμονώδους δράσης του, επιταχύνει την επούλωση τής επιδερμίδας.

Παγάκια

Ένας γρήγορος τρόπος για να απαλλαγείτε από το σπυράκι, είναι να ακουμπήσετε πάνω του ένα παγάκι τυλιγμένο σε ένακομμάτι ύφασμα για 20 λεπτά. Σε δύο το πολύ μέρες, το σπυρί τού πυρετού θα έχει «μαραθεί».

Συνάχι

Αρπάξατε ένα ενοχλητικό συνάχι και θέλετε να απαλλαγείτε από τις βλέννες που μπλοκάρουν τα ρουθούνια και τα πνευμόνια σας; Tο φασκόμηλο, που διακρίνεται για τις

Page 145: λεξικό βοτάνων

αντισηπτικές και αποξηραντικές του ιδιότητες, είναι πολύ αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση της καταρροής, γιατί βοηθάει να καθαρίσει ο βλεννογόνος τής μύτης και τών πνευμόνων από τις υπερβολικές εκκρίσεις. Pίξτε λοιπόν μέσα σε ένα φλιτζάνι με καυτό γάλα 15-20 φύλλα φασκόμηλου, αφήστε τα για 15 λεπτά και σουρώστε. Aυτό το ρόφημα μπορείτε να το πίνετε 2-3 φορές την ημέρα, για όσο καιρό διαρκεί το συνάχι.

ΚΟΡΥΦΗ

σ

Σαμπούκος

Ιδανικό για κρυολόγημα

Θάμνος ή δενδρύλλιο, το οποίο αποκαλείται και "φαρμακείο της φύσης", λόγω της σημαντικής θεραπευτικής του δράσης. Αφέψημα από ξεραμένα άνθη έχει εφιδρωτική δράση, είναι ήπιο καθαρτικό, χρησιμοποιείται κατά του κρυολογήματος, των εκζεμάτων και των ρευματισμών. Εκχύλισμα από τα άνθη του βοηθούν στην επιπεφυκίτιδα και στους ερεθισμούς του δέρματος, ενώ τα φύλλα του έχουν διουρητική δράση και βοηθούν το κυκλοφορικό. Είναι, επίσης, ωφέλιμα στη γρίπη, την καταρροή και τις παθήσεις του αναπνευστικού.

Το βότανο Σαμπούκος

ΣΕΔΟΝ

ΣΕΛΙΝΟ ΩΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΦΥΤΟ

Page 146: λεξικό βοτάνων

Σερνικοβότανο

Μαλακτικό και αντιδιαρροϊκό

Χαμηλό φυτό, που το βρίσκουμε κυρίως στα ορεινά μέρη τηςΘεσσαλίας. Από τους κονδύλους του παρασκευάζεται το σαλέπι. Το επιστημονικό του όνομα είναι όρχις ο άρρενας, καθώς το βασικό του χαρακτηριστικό είναι δύο κόνδυλοι που σχηματίζουν οι ρίζες του, που μοιάζουν με όρχεις. Είναι μαλακτικό και αντιδιαρροϊκό. Το αφέψημα από τα φύλλα τουχρησιμοποιείται για τον ξερόβηχα και τη δυσεντερία. Το σαλέπι είναι αφροδισιακό και μαλακτικό και έχει δράση στο κρυολόγημα και στη δυσεντερία.

Σημύδα..για γερή αποτοξίνωση

Πλέον διαδεδομένα στην Ελλάδα Σημύδα

Τα φύλλα της έχουν διουρητική δράση, βοηθούν στην καύση του λίπους, αλλά και στη μείωση του ουρικού οξέος.

Σιναμική

Κατά της δυσκιολιότητας

Πρόκειται για τη σινική κανέλα. Εχει δράση κατά της δυσκοιλιότητας, που οφείλεται σε ένα φυτικό συστατικό, το οποίο υπάρχει στα φύλλα και τους λοβούς. Το συστατικό αυτό έχει την ιδιότητα να διεγείρει την κινητικότητα του παχέος εντέρου.

ΣΙΝΑΠΙ ΜΑΥΡΟ

Σιτρονέλλα δεν είναι μόνο μία

Schisandra: καρπός που χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, ο οποίος όμως τον τελευταίο καιρό χρησιμοποιείται ευρέως και στη δυτική ιατρική. Είναι ευεργετικός στη λειτουργία των πνευμόνων και του

Page 147: λεξικό βοτάνων

ανοσοποιητικού συστήματος. Μπορείτε να βρείτε αυτούσιο τον καρπό και να τον βράσετε ως αφέψημα (περίπου 9 γρ. για 1 φλιτζάνι νερό) ή να τον προμηθευτείτε σε ταμπλέτες. Ως αφέψημα, χρησιμοποιήστε το καθημερινά, για μικρά χρονικά διαστήματα.

Σκόρδο

Για ευρύ φάσμα προβλημάτων

Οι αθλητές των ολυμπιακών αγώνων της αρχαιότητας έπαιρναν καθημερινά μία σκελίδα, προκειμένου να τονωθούνκαι να προλάβουν τις λοιμώξεις. Το σκόρδο είναι αντισηπτικό και αντιβιοτικό, με αποτελεσματικότητα σε ευρύ φάσμα προβλημάτων υγείας, όπως οι λοιμώξεις του αναπνευστικού και του εντέρου. Είναι γνωστό καρδιοτονωτικό και αντιυπερτασικό, έχει δράση κατά των αιμορροΐδων και της νεφρολιθίασης. Προλαμβάνει τη δυσκοιλιότητα, είναι διουρητικό και θεωρείται ότι έχει και δράση κατά του καρκίνου και των ρευματισμών και ανακουφίζει από τσιμπήματα εντόμων.

ΣΚΟΡΔΟ ΩΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΦΥΤΟ

Σκορπίδι

Καταπραϋντικό, αντιβηχικό

Ονομάζεται και πολυτρίχι ή σκορπιδόχορτο και φυτρώνει κυρίως στις ρωγμές των βράχων ή παλαιών τοίχων. Το μαύρο πολυτρίχι καλλιεργείται σε γλάστρες. Η θεραπευτική του δράση είναι γνωστή από την αρχαιότητα και χρησιμοποιείται κατά παθήσεων της κύστης και του ουροποιητικού. Είναι καταπραϋντικό, αντιβηχικό, διουρητικό, είναι ωφέλιμο για την αποβολή της πέτρας από τους νεφρούς και κατά της διάρροιας. Χρησιμοποιείται, επίσης, κατά παθήσεων της σπλήνας και των σκουληκιών του εντέρου.

Page 148: λεξικό βοτάνων

Σολανό

Για τα εκζέματα και το άσθμα

Φυτρώνει σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας, με εποχή άνθησης τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο. Το αφέψημα από στελέχη του φυτού έχει δράση κατά των εκζεμάτων και του άσθματος. Χρησιμοποιείται και στην Ομοιοπαθητική κατά των χρόνιων δερματικών παθήσεων, των ρευματισμών και της κυστίτιδας.

Σουσάμι

Αντιγηραντικοί οι σπόροι του

Οι σπόροι του είναι πλούσιοι σε βιταμίνη Ε και γι΄ αυτόν τονλόγο έχουν πολύτιμη αντιγηραντική, αντιυπερτασική και αντικαρκινική δράση, ενώ βοηθά στην καταπολέμηση της χοληστερίνης και στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού (αμυντικού) συστήματος του οργανισμού. Σοβαρός είναι ο ρόλος του στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού, του καταρράκτη και του διαβήτη, ενώ σημαντική είναι η συμβολή του στην αντιμετώπιση της αρτηριοσκλήρυνσης και της σωστής λειτουργίας του ήπατος.

Σπαθόχορτο

Αιμοστατικό για τους... πολέμους

Ονομάστηκε έτσι, επειδή στη διάρκεια των πολέμων το χρησιμοποιούσαν για να επουλώσουν τις πληγές από τα σπαθιά. Είναι, επίσης, διουρητικό, αιμοστατικό και εμμηναγωγό, ενώ έχει δράση και στην ήπια κατάθλιψη. Χρειάζεται, όμως, προσοχή, καθώς μπορεί να επηρεάσει το ήπαρ, προκαλώντας ευαισθησία στο φως. Προσοχή απαιτείται και απ΄ όσους λαμβάνουν φάρμακα, καθώς μπορεί να επηρεάσει τον μεταβολισμό των ενζύμων.

Page 149: λεξικό βοτάνων

Το σπαθοχορτο & σπαθολαδο

Σπανάκι

Αντικαρκινικό, καταπραϋντικό

Η καλλιέργειά του στην Ευρώπη άρχισε το 12ο αιώνα μ.Χ. Ο τονωτικός του ρόλος είναι αποδεκτός. Εχει δράση και κατά της οστεοπόρωσης, είναι αντικαρκινικό, καθαρτικό, διουρητικό και καταπραϋντικό.

Σπάρτο

Ηρεμιστικό και αγχολυτικό

Καλλωπιστικός αυτοφυής θάμνος, με χαρακτηριστικά κίτρινα άνθη και χνουδωτούς καρπούς. Είναι ηρεμιστικό και αγχολυτικό, ομαλοποιώντας τους καρδιακούς τόνους, διουρητικό, καθαρτικό και αντιδιαβητικό. Εχει ωφέλεια στιςγυναίκες, καθώς ελαττώνει την υπερβολική έμμηνη ροή και διεγείρει τη μήτρα κατά τον τοκετό.

Σπιρουλίνα: το θαυματουργό φύκι, που θεωρείται και πλήρηςτροφή. Περιλαμβάνει όλα τα βασικά αμινοξέα, περισσότερεςαπό εκατό - πολύτιμες για τον οργανισμό - θρεπτικές ουσίες,αντιοξειδωτικά στοιχεία, μεγάλη ποσότητα σιδήρου και πρωτεΐνης. Θα τη βρείτε σε σκόνη, νιφάδες, κάψουλες ή σιρόπι. Ως σκόνη ή σε νιφάδες μπορείτε να τη διαλύσετε σε χυμό ή στο φαγητό (προσέξτε να μην είναι καυτό, γιατί ενδέχεται να χάσει μέρος των θρεπτικών της συστατικών).

Πλέον διαδεδομένα στην Ελλάδα

Σπιρουλίνα

Βότανο των ποταμών και της θάλασσας (καλλιέργειες σπιρουλίνας υπάρχουν στη Βόρεια Ελλάδα). Η σπιρουλίνα ενδείκνυται για όσους συνηθίζουν να καταφεύγουν στο φαγητό όταν δεν έχουν καλή διάθεση.

Page 150: λεξικό βοτάνων

Σύκα

Πλούσια σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία

Τα σύκα της αρχαίας Αθήνας θεωρούνταν τόσο πολύτιμα, που απαγορευόταν η εξαγωγή τους. Οποιος, δε, προσπαθούσε να τα εξαγάγει ονομαζόταν "συκοφάντης". Η συκιά είναι ένα δικοτυλήδονο φυτό, το οποίο ήταν γνωστό και στους προϊστορικούς χρόνους. Τα σύκα είναι πλούσια σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, καθώς περιέχουν κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο, φώσφορο, νάτριο και βιταμίνες C, Β3, Β5, Β6 και Ε. Είναι καθαρτικά, τονώνουν τους αδύναμους οργανισμούς, βοηθούν στα εγκαύματα (τα αποξηραμένα) καιτα οιδήματα. Τα ξερά σύκα έχουν, επίσης, δράση κατά του κοκίτη, του βήχα και των λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού, ενώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά του πονόλαιμου (γαργάρες). Το αφέψημα σύκου ανακουφίζει από τα συμπτώματα λοιμώξεων του αναπνευστικού, την ιλαρά και τη νεφρίτιδα. Τα φύλλα ωφελούν πάσχοντες από άσθμα, ενώ ο γαλακτούχος χυμός τους είναι χωνευτικός και καθαρτικός, μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά δερματολογικών προβλημάτων.

Σύμφυτο

Πλούσια η ρίζα και τα φύλλα του

Φυτρώνει κοντά σε νερό και θεωρείται ένα σημαντικό βότανο, λόγω των θεραπευτικών του ιδιοτήτων. Τα άνθη του είναι λευκά ή ρόδινα, βγαίνουν την άνοιξη και μοιάζουν με μικρές καμπάνες. Πλούσια σε θεραπευτικές ουσίες είναι ηρίζα και τα φύλλα του. Οι ουσίες που περιέχει βοηθούν στην επούλωση των εσωτερικών και εξωτερικών πληγών, διαστρέμματα και εξαρθρώσεις και κιρσούς και ανακουφίζουν από ρευματισμούς. Το αφέψημα βοηθά όσους έχουν έλκος και κολίτιδα.

Page 151: λεξικό βοτάνων

Σούπερ τροφή ο σφένδαμος

Chia: Η super τροφή

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Στομαχικές διαταραχές Ανηθος, αγγελική, αγιάγκαθα,αγκινάρα, αγριάδα, αχιλλαία,αψιθιά, βάλσαμο, βασιλικός,βατομουριά, βελανιδιά, γλυκάνισο,δίκταμο, δυόσμος, ιτιά, καλέντουλα,καρότο, κόλιαντρο, κολοκυθιά, κρόκος,λεβάντα, μολόχα, μπελαντόνα,νεραντζιά, πικραλίδα,πράσο,ροδακινιά, ροδιά, τσουκνίδα

Συνάχι Αδίαντο, άκορος, βάλσαμο, βρόμη,δάφνη, ευκάλυπτος, θυμάρι, κανέλα, κολοκυθιά, κριθάρι, μενεξές, μέντα, μολόχα, μπάμια,πεύκο, πιπεριά, τσουκνίδα,φασκομηλιά, φλισκούνι, φλόμος

Το φαρμακείο της γιαγιάς...Στοματίτιδα Η στοματίτιδα, χαρακτηριστική φλεγμονή που παρουσιάζεται σε ασθενείς υπό χημειοθεραπεία, μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία με την καθημερινή χρήση χαμόμηλου.

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Σαλμονέλωοη (προσβολή από σαλμονέλα): σκόρδο, κανέλλα, καρότο, κρεμμύδι, μαγιά μπίρας, μέντα, ρύζι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θυμάρι, γιαούρτι.

Σκορβούτο: πορτοκάλι, καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, φύτρα, λεμόνι, πατάτα, πρόπολη,

Page 152: λεξικό βοτάνων

μαυροράπανο, ραπάνι, ταραξάκο.

Σμηγματόρροια: λάχανο, λεμόνι, μαυροράπανο, δεντρολίβανο.

Στηθάγχη: σκόρδο, αγκινάρα, καρότο, λάχανο, μαγιά μπίρας, μήλο, καρύδι, σίκαλη, σόγια, γιαούρτι.

Στοματίτιδα: (βλέπε Ουλίτιδα).

ΚΟΡΥΦΗ

τ

Ταραξάκο Πλέον διαδεδομένα στην Ελλάδα

Είναι από τα πιο διαδεδομένα βότανα της Ελλάδας, με πολύπλευρη δράση, γι' αυτό και του έχει αποδοθεί πλήθος χαρακτηρισμών, όπως ταραξάκο «το ιαματικόν», «το θεραπευτικόν», «το καταπληκτικόν», «το μαγικόν». Βοηθά στο μεταβολισμό των σακχάρων και των λιπών.

Ταραξάκο το βότανο με τη πολύπλευρη δράση

Πιπερόριζα (Τζίντζερ)

Τριόλι: το... Βιάγκρα που δίνει η ελληνική φύση

Τσάι:

Εύγευστο, τονωτικό, χαρίζει και ευεξία

Το τσάι είναι το ρόφημα που έρχεται δεύτερο σε κατανάλωση μετά το νερό. Δεν είναι τυχαίο, αφού έχει

Page 153: λεξικό βοτάνων

ευχάριστη γεύση, είναι καλό τονωτικό και παρέχει αίσθηση ευεξίας, με αποτέλεσμα να μην απουσιάζει από σχεδόν κανένα ελληνικό σπίτι. Φυτό ιθαγενές της Νοτιοανατολικής Ασίας, αγαπημένο των Αγγλων, το τσάι καταναλώθηκε για πρώτη φορά το 2700 π.Χ στην Κίνα, όπου θεωρούσαν ότι έχει θεϊκές ιδιότητες επειδή προκαλεί αϋπνία. Από την Κίνα διαδόθηκε στην Ιαπωνία και σε άλλες χώρες της ασιατικής ηπείρου, ενώ κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα έφτασε στηνΕυρώπη μέσω της Πορτογαλίας.

Πλούσιο σε ευεργετικές ιδιότητες, με κυρίαρχα τα αντιοξειδωτικά του χαρακτηριστικά, το πράσινο τσάι θεωρείται ότι μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου καθώς καταπολεμά τις ελεύθερες ρίζες, ενώ η κατανάλωσή του μαζί με φλούδα από λεμόνι ενισχύει τις ιδιότητές του.

Σύμφωνα με τους βοτανολόγους, επάλειψη του δέρματος με πράσινο τσάι προστατεύει από ηλιακά εγκαύματα.

Το μαύρο τσάι περιέχει αλκαλοειδή, όπως καφεΐνη, φλαβονοειδή, βιταμίνες Β, C, καροτίνη, προβιταμίνη Α, αιθέριο έλαιο, ένζυμα, οργανικά οξέα, κάλιο, μαγγάνιο και άλλες ουσίες.

Παράλληλα, καταπολεμά την πρόωρη γήρανση, ρυθμίζει τηνκακή χοληστερίνη και την ποσότητα σακχάρου στο αίμα, αποτοξινώνει τον οργανισμό και βοηθά τη λειτουργία της καρδιάς.

Το τσάι αναπληρώνει τα υγρά του σώματος, τονώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου, διεγείρει το νευρικό σύστημα λόγω της καφεΐνης που περιέχει και προκαλεί ευεξία.

Προστατεύει και τα δόντια

Χάρη στο φθόριο που περιέχει προστατεύει τα δόντια από την ουλίτιδα, την τερηδόνα και την οδοντική πλάκα, ενώ βοηθά ως λιποδιαλυτικό και όσους θέλουν να αδυνατίσουν.

Page 154: λεξικό βοτάνων

Επίσης, συστηματική κατανάλωση του εγχύματός του προτείνεται στις γυναίκες κατά της οστεοπόρωσης.

Ενα φλιτζάνι τσάι με το βραδινό φαγητό θεωρείται ότι περιορίζει τις επιπλοκές στα πολυμεταγγιζόμενα άτομα που πάσχουν από μεσογειακή αναιμία. Παρά την ευεργετική δράση του τσαγιού στην υγεία, θα πρέπει να αποφεύγεται η υπερκατανάλωση.

Η υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει υπερδιέγερση, ταχυκαρδία, αίσθημα αδυναμίας, νευρικότητα, αϋπνία και εντερικές διαταραχές.

Τα καλύτερα αντιοξειδωτικά ροφήματα πράσινο τσάι, Δίκταμο, Τσάι του βουνού

Τριγωνέλλα

Ωφελεί την όραση

Βότανο γνωστό από την αρχαιότητα, πλούσιο σε βιταμίνες και αμινοξέα (λιπαρά οξέα, φολικό οξύ, σίδηρος, μαγνήσιο, μαγγάνιο, φώσφορος, κάλιο, σελήνιο, ψευδάργυρος, βιταμίνηΒ1 , βιταμίνη Β2 , βιταμίνη Β3 και βιταμίνη C). Εχει καθαρτική και αντιπυρετική δράση, ωφελεί την όραση, ενώ συμβάλλει στη μείωση της χοληστερόλης και του σακχάρου στο αίμα. Ανακουφίζει από τα συμπτώματα του άσθματος, ενώ προάγει και την παραγωγή γάλακτος στις θηλάζουσες μητέρες.

Τσουκνίδα

Αφροδισιακή και αντιδιαβητική

Το πολύ συνηθισμένο αυτό φυτό ανθίζει από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο. Είναι εξαιρετικά χρήσιμο στην υγεία, χάρη στην περιεκτικότητά του σε πολύτιμα συστατικά. Βοηθά στους ρευματισμούς και την ισχιαλγία, είναι αφροδισιακό,

Page 155: λεξικό βοτάνων

καθαρτικό και διουρητικό. Εχει δράση στον διαβήτη, συμβάλλει στην επούλωση τραυμάτων από μαχαίρι, διαλύει το Ουρικό Οξύ, συμβάλλει στον έλεγχο του σωματικού βάρους και στην αντιμετώπιση παθήσεων της ουροδόχου κύστης και της νεφρολιθίασης.

Πλέον διαδεδομένα στην Ελλάδα

Τσουκνίδα σκύλλα (maritima)

Η θαυματουργή. Κατά της αναιμίας, των αιμορραγιών και της διάρροιας.

Τσουκνίδα: Ένα άκρως θεραπευτικό φυτό

Οι θεραπευτικές ιδιότητες της Αλόης σε συνδυασμό με την τσουκνίδα (βίντεο)

Ginseng Τζίνσενγκ: το σιβηριανό ginseng δεν αυξάνει ιδιαίτερα την πίεση -αντίθετα με το κοινό ginseng - και θεωρείται πολύ αποτελεσματικό στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Για να το χρησιμοποιήσετε ως αφέψημα, βράστε τη ρίζα (μαζί με το νερό). Μπορείτε να καταναλώνετε 1-2 φλιτζάνια την ημέρα για 1 μήνα. Μπορείτε να το συναντήσετε επίσης σε κάψουλες.

Τζίνσενγκ

Ganoderma: κινεζικό μανιτάρι, ιδανικό για την τόνωση του οργανισμού. Θα το βρείτε σε αποξηραμένες φλοίδες, τις οποίες θα βράσετε (περίπου 9 γρ.) μαζί με 1 φλιτζάνι νερό. Μπορείτε να το πίνετε κάθε μέρα.

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Τριχόπτωση Αγγουριά, αγκινάρα, αδίαντο,αχιλλαία, δάφνη,

Page 156: λεξικό βοτάνων

δενδρολίβανο,κάρδαμο, καρυδιά, κρεμμύδι, λάππα,λεμονιά, λεύκα, μαϊντανός, μαρούλι,μπρόκολο, νεροκάρδαμο, τσουκνίδα,φασκομηλιά, φλαμουριά, χελιδόνιο

Τριγλυκερίδια Αγκινάρα

Τσιμπήματα μέλισσας Βάλσαμο, καλέντουλα,κρεμμύδι, λάχανο,λεβάντα, μαϊντανός,μάραθο, μελισσόχορτο, μολόχα.

Τσιμπήματα φιδιού Απήγανος, γαρίφαλο,δρακοντιά, σκόρδο, σπάρτο.

Σκορπιού Πεντάνευρο, σπανάκι.

Το φαρμακείο της γιαγιάς Τσιμπήματα Μπορείτε να ανακουφιστείτε από τον ερεθισμό του δέρματος που προκαλείται από τα τσιμπήματα των εντόμων, σύμφωνα με τους επιστήμονες της Κλινικής Μάγιο στις ΗΠΑ, βάζοντας στο πάσχον σημείο ένα διάλυμα από μαγειρική σόδα και νερό.

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Ταινία: (βλέπε Εντερικά παράσιτα).

Ταχυπαλμίες: φρέσκο γλυκάνισο, μαρούλι, αμύγδαλο, μέντα, δενδρολίβανο.

Τραχίτιδα: (βλέπε Βήχας).

Γιατροσόφια

Τριχόπτωση

Μηλόξιδο

Aν έχετε φαγούρα στο τριχωτό τού κεφαλιού ή αυξημένη τριχόπτωση, δοκιμάστε να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα με μια λοσιόν μηλόξιδου που θα φτιάξετε, αναμειγνύοντας μία

Page 157: λεξικό βοτάνων

κουταλιά της σούπας μηλόξιδο σε ένα ποτήρι νερό. Tο πρωί και το βράδυ βουτάτε στη λοσιόν το χτένι σας και τα χτενίζεστε βρέχοντας καλά όλο το τριχωτό. Tην επομένη, και για μία εβδομάδα, επαναλαμβάνετε τη διαδικασία. Aν τασυμπτώματα δεν υποχωρήσουν, απευθυνθείτε σε δερματολόγο.

Μέλι

Αν μετά το καλοκαίρι τα μαλλιά σας είναι άτονα και παρουσιάζουν αυξημένη τριχόπτωση, μπορείτε να τα δυναμώσετε ακολουθώντας μια θεραπεία με μέλι. Διαλύστε ένα φλιτζανάκι μέλι σε τέσσερα φλιτζάνια ζεστό νερό. Λουστείτε κανονικά με το συνηθισμένο σας σαμπουάν, ξεβγάλτε καλά τα μαλλιά, στεγνώστε τα ελαφρά με μια πετσέτα και απλώστε πάνω τους το διάλυμα τού μελιού. Αφήστε το να ενεργήσει για 10-15 λεπτά, ώστε να επιδράσουν τα ιχνοστοιχεία και οι βιταμίνες στον κορμό και το βολβό τής τρίχας, και μετά ξεβγάλτε τα με άφθονο νερό.Επαναλάβετε την κούρα μελιού κάθε φορά που λούζεστε και μετά από λίγο καιρό θα δείτε σημαντική βελτίωση στο πρόβλημά σας.

Τσιμπήματα

Τσίμπημα από μέλισσα ή σφήκα

Aν σας τσιμπήσει μέλισσα ή σφήκα, η πρώτη κίνηση που πρέπει να κάνετε, αν έχει μείνει μέσα το κεντρί, είναι να το βγάλετε προσεκτικά με το χέρι σας ή με ένα τσιμπιδάκι όσο πιο γρήγορα μπορείτε. Σαν πρώτη κίνηση, τρίψτε επάνω στην περιοχή ένα μεταλλικό αντικείμενο (π.χ. κλειδί, ή πηρούνι) ώστε να μειωθεί ο πόνος και να μην πρηστεί. Στη συνέχεια, αν δεν διαθέτετε αμμωνία ή ξίδι, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα φρέσκο κρεμμυδάκι. Kόψτε το άσπρο τμήμα στη μέση και αλείψτε την περιοχή τοϋ τσιμπήματος με τον χυμό τού κρεμμυδιού που βγαίνει από το σημείο τής

Page 158: λεξικό βοτάνων

κοπής ακολουθώντας απαλές κυκλικές κινήσεις κατά την φορά των δεικτών του ρολογιού. Σταδιακά, ο πόνος και το τσούξιμο θα σβήσουν. Εναλλακτικά, βρέξτε το ερεθισμένο σημείο με άφθονο κρύο νερό και τρίψτε το με σαπούνι Mασσαλίας. Για να αναστείλετε τη δράση από το δηλητήριο που περιέχει το κεντρί, μπορείτε ακόμα να πλησιάσετε την καύτρα ενός τσιγάρου όσο πιο κοντά μπορείτε στο τσίμπημα, φροντίζοντας, βέβαια, να μην την ακουμπήσετε στο δέρμα. Μια άλλη παραδοσιακή πρακτική, είναι η κάλυψη τού σημείου με ντοματοπελτέ, ενώ παλαιότερα δεν ήταν άγνωστη και μια περίεργη συνταγή η οποία συνιστούνταν σελάσπη από χώμα και…κάτουρο, η οποία έμπαινε πάνω στο τσιμπημένο σημείο..

Τσίμπημα από κουνούπι

Για να απαλλαγείτε από τη φαγούρα και την ενόχληση, τρίψτε φύλλα φρέσκιας μαντζουράνας πάνω στα τσιμπήματαή φροντίστε να έχετε σε ένα μπουκαλάκι λίγο έλαιο βάσης (χοχόμπα, σιτέλαιο κ.λπ.), στο οποίο θα έχετε ρίξει μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο τού φυτού. Η ανακούφισή σας από τα δυσάρεστα συμπτώματα θα είναι άμεση. Εναλλακτικά, βάλτε στο σημείο που έχετε φαγούρα λίγο παγωμένο νερό ή ξίδι, ή νερό με μαγειρική σόδα (3 κουταλιές σόδα σε μια κουταλιά νερό) ή τρίψτε το δέρμα με μια διαλυμένη ασπιρίνη -όχι σε παιδί. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι η τριβή τού εσωτερικού τής φλούδας τής μπανάνας, στην προσβεβλημένη περιοχή, είναι εκπληκτικά επιτυχής στη μείωση τού πρηξίματος και τού ερεθισμού.

Τυμπανισμός

O τυμπανισμός είναι ένα συνηθισμένο σύμπτωμα που οφείλεται στην ανάπτυξη αερίων στο στομάχι και στο έντερο και προκαλεί αίσθημα βάρους και δυσφορία. Για να απαλλαγείτε από τον τυμπανισμό, ρίξτε 50 γραμμάρια

Page 159: λεξικό βοτάνων

ανθισμένο δεντρολίβανο, φρέσκο ή ξερό, και αφήστε το σκεπασμένο για 10 λεπτά μέσα σε βραστό νερό. Πίνετε ένα φλιτζάνι από το αφέψημα έπειτα από κάθε γεύμα. Γνωστό από την αρχαιότητα για τις χωνευτικές και σπασμολυτικές του ιδιότητες, το δεντρολίβανο είναι γενικά πολύ αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση πολλών γαστρεντερολογικών προβλημάτων.

ΚΟΡΥΦΗ

υ

Υοσκύαμος

Ισχυρό παυσίπονο

Γνωστός και ως "μαύρος". Χρειάζεται προσοχή στη χρήση του, καθώς -όπως κάθε δραστικό φάρμακο- έχει και ανεπιθύμητες ενέργειες. Είναι ισχυρό παυσίπονο και καταπραϋντικό, αλλά σε μεγαλύτερες ποσότητες γίνεται ναρκωτικό. Εχει δράση κατά της κήλης, των αιμορροΐδων και της αιμορραγίας.

Υσωπος

Καθαρίζει χολή και νεφρούς

Αυτοφυής θάμνος, με λογχοειδή φύλλα και βιολετί άνθη. Περιορίζει τις παθολογικές εκκρίσεις και το αφέψημα βοηθάανθρώπους με προβλήματα στο αναπνευστικό (άσθμα, βρογχίτιδα). Συμβάλλει στον καθαρισμό λίθων από τη χολή και τους νεφρούς, καθώς και στην αντιμετώπιση διαστρεμμάτων.

Page 160: λεξικό βοτάνων

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Υπακτικά Αγγουριά, άμπελος, γλυκόριζα,θυμάρι, ιτιά, καλαμπόκι, καρότο, κρεμμύδι, λάχανο, μολόχα, πικραλίδα, ρίγανη, φλόμος.

Υπέρταση Αγριοπανσές, απήγανος, αχλαδιά,βαλεριάνα, βατομουριά, γκίγκο,κολλιτσίδα, κρεμμύδι, λάππα,λεμονιά, μαντζουράνα,μαρούλι, νεραντζιά, τσουκνίδα.

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Υπεργλυκαιμία: (βλέπε Διαβήτης).

Υπερθυρεοειδισμός: καλαμπόκι.

Υπερκόπωση: σκόρδο, βερίκοκο, πορτοκάλι, σπαράγγι, βρώμη, κανέλλα, καρότο, κάστανο, λάχανο, γαρύφαλλο (μπαχαρικό), ραδίκι, κρεμμύδι, νεροκάρδαμο, φασόλι, σύκο, φράουλα, σιτάρι, φύτρα, κέδρος, μαυροσίταρο, λεμόνι, μαντζουράνα, αμύγδαλο, μήλο, μέντα, μέλι, κεχρί, μοσχοκάρυδο, βασιλικός πολτός, κουκουνάρι, πρόπολη, μαϊντανός, δαμάσκηνο, ρύζι, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, θρούμπι, σέλινο (σέλερι), ταραξάκο, θυμάρι, σταφύλι.

Υπερουρικαιμία: (βλέπε Ποδάγρα).

Υπερχοληστερηναιμία: σκόρδο, αγκινάρα, ρεβίθι, λεμόνι, καλαμπόκι, μήλο, μελιτζάνα, καρύδι, σόγια, ταραξάκο, γιαούρτι.

Γιατροσόφια

Υπερένταση

Page 161: λεξικό βοτάνων

Τίλιο

Bράστε για 10-15 λεπτά 20 γραμμάρια λουλούδια τίλιου σε μια κούπα νερό και πιείτε το. H ευχάριστη λουλουδένια γεύση του και το άρωμά του, που θυμίζει μέλι, θα σας χαλαρώσουν και σε λίγο θα νιώσετε την ηρεμιστική του δράση.

Λεβάντα

Φτιάξτε ένα ελαφρύ έγχυμα αφήνοντας για 5 λεπτά 50 γραμμάρια αποξηραμένα άνθη λεβάντας, σε 1 λίτρο κρύο νερό. Πίνοντας 3-4 φλιτζάνια από το έγχυμα μέσα στη μέρα -το ένα οπωσδήποτε λίγο πριν από την ώρα του ύπνου-, θα ηρεμήσετε και θα πάψετε να είστε ευερέθιστοι. Φροντίστε, όμως, να τηρείτε τη σωστή δοσολογία, γιατί η λεβάντα σε υπερβολική δόση μπορεί να είναι τοξική. H λεβάντα, που απότο 18ο αιώνα είχε καταταγεί στα λεγόμενα «κεφαλικά φυτά» λόγω τής επίδρασής της στο νευρικό σύστημα, με τα αιθέρια έλαια που περιέχει λειτουργεί κατευναστικά και ηρεμιστικά.

ΚΟΡΥΦΗ

φ

Φασκόμηλο

Σε μεγάλες δόσεις καταπολεμά την εφίδρωση

Το φασκόμηλο είναι ένα από τα φυτά που χρησιμοποιούνται από την αρχαιότητα για διάφορες χρήσεις. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι το έδιναν στις γυναίκες επειδή πίστευαν ότι θα

Page 162: λεξικό βοτάνων

μπορούσαν να κάνουν παιδιά πιο εύκολα. Οι Aραβες του απέδιδαν σημαντικότατες θεραπευτικές ιδιότητες χρησιμοποιώντας τη φράση "Πώς μπορεί ο άνθρωπος να πεθάνει όταν έχει στον κήπο του φασκόμηλο;".

Οι ιδιότητες της φασκομηλιάς εκθειάστηκαν από τον Θεόφραστο, τον Ιπποκράτη, τον Γαληνό, τον Αέτιο και τον Διοσκουρίδη. Επιπλέον, οι Λατίνοι την αποκαλούσαν "ιερό φυτό", ενώ οι βοτανολόγοι της Σχολής του Σαλέρνο έλεγαν ότι δεν υπάρχει καλύτερο φάρμακο κατά του θανάτου από τη φασκομηλιά. Οι Κινέζοι τέλος, οι οποίοι την έμαθαν από τους Ολλανδούς, την είχαν σε τόσο μεγάλη εκτίμηση ώστε αντάλλαζαν δύο κιβώτια του φημισμένου τσαγιού τους με ένα κιβώτιο φασκομηλιάς.

Ηπιο χαρακτηριστική θεραπευτική ιδιότητα του φασκόμηλουείναι ότι παρεμποδίζει την εφίδρωση. Η δράση του αυτή ξεκινά δύο ώρες μετά τη χορήγηση του αφεψήματος και μπορεί να κρατήσει πολλές ώρες.

Το παράδοξο είναι, πάντως, ότι η εφίδρωση παρεμποδίζεται μόνο με τη χορήγηση μεγάλων δόσεων. Αντίθετα, όταν ο άνθρωπος λαμβάνει φασκόμηλο σε πιο ελεγχόμενες δόσεις έχει την τάση να ιδρώνει περισσότερο.

Η εξήγηση για αυτό είναι ότι με τις μικρές δόσεις ρυθμίζεται η κυκλοφορία, κάτι που έχει άμεση επίδραση στη λειτουργία του δέρματος.

Ενισχύει τη μνήμη

Αντίθετα, με τις μεγάλες δόσεις τονώνεται ο οργανισμός και καταπολεμούνται η γενική εξασθένηση και εξάντληση, συμπτώματα των οποίων είναι οι άφθονοι ιδρώτες.

Το φασκόμηλο χρησιμοποιείται επίσης κατά πολλών άλλων παθήσεων και συμπτωμάτων.

Page 163: λεξικό βοτάνων

Μεταξύ αυτών είναι η ατονία των πεπτικών οδών, η δυσπεψία, οι διάρροιες, ο χρόνιος βήχας, ο εμετός, ο νευρικός ίλιγγος και οι χρόνιοι ρευματισμοί.

Χορηγείται επίσης ως αντιαιμορραγικό και στυπτικό καθώς και ως γενικό τονωτικό του πεπτικού συστήματος.

Το φασκόμηλο, τέλος, ρυθμίζει την έμμηνη λειτουργία και είναι εξαιρετικό τονωτικό της μνήμης.

Επειδή, πάντως, είναι θερμαντικό και διεγερτικό, το φασκόμηλο αντενδείκνυται σε άτομα πληθωρικά και υπερτασικά.

Φασκόμηλο: είναι γνωστό και ως βότανο της μακροζωίας. Τα συστατικά του δρουν ενάντια στις ελεύθερες ρίζες και συστήνεται ιδιαίτερα για την τόνωση της άμυνας του οργανισμού. Θα το βρείτε κυρίως σε αποξηραμένη μορφή. Μπορείτε να πίνετε ένα ποτήρι ρόφημα φασκόμηλο, αφού πρώτα ρίξετε μερικά από τα φύλλα του σε ζεστό νερό και τοαφήσετε λίγα λεπτά να ελευθερώσει τα αιθέρια έλαιά του.

Τσάι του βουνού: δεν υπάρχει έλληνας που να μην το ξέρει, λίγοι ωστόσο γνωρίζουν την ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση του_ μαζί με το φασκόμηλο, θεωρείται από τα ροφήματα πουενισχύουν το ανοσοποιητικό και αντιμετωπίζουν τις ιώσεις και τα κρυολογήματα. Μπορείτε να πίνετε ένα φλιτζάνι τσάι καθημερινά και μάλιστα για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα από ό,τι συνήθως συστήνεται για τα περισσότερα βότανα. Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιείτε πράσινο τσάι, που είναι γνωστό για τις αντιοξειδωτικές του ιδιότητες.

Μόνο με την συμβουλή του γιατρού Συμβουλευθείτε τον παθολόγο σας, προτού δοκιμάσετε τη λήψη βοτάνων, εκχυλισμάτων και ροφημάτων. Ρωτήστε τον και για τη δοσολογία τους. Μην τα χρησιμοποιείτε σε περίπτωση

Page 164: λεξικό βοτάνων

εγκυμοσύνης, ούτε φυσικά εάν βρίσκεστε σε αγωγή ανοσοκαταστολής.

Πλέον διαδεδομένα στην Ελλάδα

Φασκόμηλο

Οι Κινέζοι τού απέδιδαν σχεδόν μαγικές ιδιότητες και ήταν πρόθυμοι να το ανταλλάξουν με το καλύτερο τσάι τους. Οι μοναδικές του ιδιότητες βοηθούν σημαντικά στο αναπνευστικό, αφού οι ουσίες που απελευθερώνονται όταν βράζει δρουν ευεργετικά κατά του άσθματος.

ΦΙΌΡΙ ΤΟΥ ΛΕΒΆΝΤΕ

Φλαμουριά

Τονώνει δέρμα και μαλλιά

Το αφέψημά της -γνωστό και ως τίλιο- είναι αντιβηχικό, καταπραϋντικό και σπασμολυτικό. Περιορίζει τις παθολογικές εκκρίσεις, ανακουφίζει από τους ρευματισμούς,τη δυσκοιλιότητα και την απόφραξη του ήπατος και της σπλήνας. Η εξωτερική χρήση βελτιώνει την εμφάνιση του δέρματος και τονώνει τα μαλλιά. Το τίλιο είναι, επίσης, διουρητικό, και θεωρείται ότι προλαμβάνει την αρτηριοσκλήρωση και την υπέρταση.

Φλισκούνι

"Ανοίγει" το αναπνευστικό

Το φλισκούνι είναι ένα πολυετές φυτό που έχει μεγάλες ομοιότητες τόσο στη μυρωδιά όσο και στα συστατικά με την κοινή μέντα. Ευδοκιμεί στο βόρειο ημισφαίριο και φυτρώνει κατά μήκος των ποταμών, των υγροτόπων και των ελών. Στην Ελλάδα απαντάται σε μέρη που υπάρχουν νερά και ρυάκια.

Page 165: λεξικό βοτάνων

Η μέντα η υδροχαρής, όπως είναι η επιστημονική ονομασία του, μαζεύεται δύο φορές τον χρόνο πριν την άνθηση και τα μέρη που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή των σκευασμάτων είναι τα φύλλα και οι ανθισμένες κορυφές.

Τα φύλλα του φυτού περικλείουν ένα αιθέριο έλαιο που μοιάζει με την καμφορά αλλά δεν περιέχει μεντόλη όπως συμβαίνει με την κοινή μέντα. Τα άλλα σημαντικά συστατικά που περιέχονται στο φλισκούνι είναι η τανίνη και οι ρητίνες. Το φλισκούνι είναι σπασμολυτικό, αντιφυσητικό, χολαγωγό και αντιδιαρροϊκό. Γενικά όμως λόγω της παράλληλης δράσης του αιθέριου ελαίου και της τανίνης θεωρείται το πιο περιεκτικό σε συστατικά φυτό από όλα τα μεντοειδή.

Για τον λόγο αυτό συστήνεται μεταξύ άλλων ως αποχρεμπτικό κατά των βρογχικών κατάρρων και χρησιμοποιείται ευρέως στη λαϊκή ιατρική κατά του άσθματος. Είναι ιδιαίτερα ευεργετικό για τους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους αφού "ανοίγει" τις αναπνευστικές οδούς. Παλαιότερες γενιές γιατρών σύστηναν το φλισκούνι και για τη θεραπεία άλλων παθήσεωντου αναπνευστικού συστήματος όπως ο κοκίτης. Πίστευαν επίσης ότι το φυτό έχει εξαιρετικές εμμηναγωγές ιδιότητες

Φλόμος

Για τις παθήσεις του εντερικού

Εχει καταπραϋντικές, μαλακτικές και αντισπασμωδικές ιδιότητες και χρησιμοποιούνται κυρίως τα φύλλα και τα άνθη του. Συστήνεται για τις παθήσεις του εντερικού σωλήνα και των ουροφόρων οδών. Θεωρείται δραστικό κατά της πνευμονικής και γαστροεντερικής διαταραχής, του βήχα, της αιμόπτυσης και των ανωμαλιών της ουρικής έκκρισης.

Page 166: λεξικό βοτάνων

Φούσκα

Καθαρτικό και διουρητικό

Δεν χρησιμοποιείται ευρέως γιατί η αποτελεσματικότητά της είναι μικρή και συνήθως αντικαθίσταται από άλλα βότανα. Παρ' όλ' αυτά, συστήνεται ως καθαρτικό, υπακτικό και διουρητικό. Επίσης, η φούσκα έχει και στυπτικές ιδιότητες.

Φραουλιά

Ευεργετική για ρευματισμούς

Είναι ευεργετική στους ρευματισμούς, τις πέτρες των νεφρών, τις παθήσεις του ύπατος και την ποδάγρα. Ο χυμός της είναι αποτοξινωτικός. Αλκαλοποιεί το αίμα και περιποιείται το ξηρό δέρμα ενώ το αφέψημα από τα φύλλα και τις ρίζες της είναι διουρητικό και στυπτικό. Είναι ορεκτική, ωφελεί στην αναιμία, την υπόταση, το άσθμα και τη χολή.

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Φαγούρες Αγκινάρα, δελφίνιο, εφέδρα, φλόμος.

Φλεγμονές Κοιλιάς Αγιάγκαθο, αγριάδα,αγριοκαστανιά, αλθαία, αλόη,αλχεμίνη, βελανιδιά, βιβούρνο,γκίγκο, γλυκόριζα, ευκάλυπτος,ίνουλα, καρυδιά, κιχώνιο,κολλιτσίδα,κολοκυθιά,λεμονιά, σκόρδο, φασκομηλιά

Ματιών Μαϊντανός, μολόχα, ύσωπος.

Στόματος Μελιτζάνα, μολόχα, μπέλλα,μύρτιλλο, νυχάκι, πορτοκαλιά

Page 167: λεξικό βοτάνων

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Φαρυγγίτιδα: σκόρδο, λάχανο, κρεμμύδι, λεμόνι, μέλι, πρόπολη.

Φλεβίτιδα: λάχανο, λεμόνι.

Γιατροσόφια

Φαγούρα

Καρότο

Aν λόγω έρπη, ορτικάριας εκζέματος ή οποιουδήποτε άλλου δερματολογικού προβλήματος νιώθετε φαγούρα στην επιδερμίδα σας, ένα κατάπλασμα από καρότο θα σας απαλλάξει άμεσα από αυτό το ενοχλητικό σύμπτωμα. Tρίψτεστον τρίφτη ένα βιολογικό, κατά προτίμηση, καρότο και βάλτε τον πολτό μέσα σε μια γάζα, που στη συνέχεια θα τοποθετήσετε πάνω στα σημεία που σάς ενοχλούν. H β-καροτίνη, αλλά και οι άλλες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που περιέχει το καρότο, θα σας ανακουφίσουν αμέσως από το δυσάρεστο σύμπτωμα.

Γεράνι

Kόψτε 10 φύλλα από τα γεράνια σας, πλύνετέ τα και βράστε τα για μία ώρα μέσα σε ένα λίτρο νερό. Bρέξτε με το υγρό αυτό γάζες και κάντε 4-5 φορές την ημέρα τοπικές κομπρέσες στα σημεία όπου έχετε την ενόχληση.

Φακίδες

Aν σας ενοχλούν οι φακίδες, προσπαθήστε να τις «σβήσετε» ή έστω να τις αποχρωματίσετε αρκετά με αφέψημα μαϊντανού. Bράστε ένα χοντρό μάτσο μαϊντανό σε μισό λίτρο νερό για 15 περίπου λεπτά. H θεραπεία απαιτεί να κάνετε τοπικές πλύσεις με χλιαρό αφέψημα, στα σημεία που

Page 168: λεξικό βοτάνων

σάς ενδιαφέρει. H συνταγή, λόγω της βιταμίνης A που περιέχει ο μαϊντανός, δρα προστατευτικά στο επιθήλιο, αν τη χρησιμοποιήσετε ως λοσιόν για να αποκτήσετε καθαρή και λαμπερή επιδερμίδα.

Φαρυγγίτιδα

Πατάτα

Aν σας πιάσει πονόλαιμος και δυσκολεύεστε να καταπιείτε, βάλτε το βράδυ ένα έμπλαστρο πατάτας στον λαιμό σας. Για να το παρασκευάσετε, θα ξύσετε 60 γραμμάρια μιας καθαρισμένης ωμής πατάτας, θα την αναμείξετε με ίση ποσότητα νερού και θα βάλετε σε χαμηλή φωτιά το μείγμα να βράσει μέχρι να δημιουργηθεί μια πάστα. Aφήνετε για λίγο το μείγμα να κρυώσει, το απλώνετε σε όλη την επιφάνεια του λαιμού σας και το στηρίζετε επί τόπου με έναν επίδεσμο. Tο άμυλο τής πατάτας διεισδύει στους ιστούς και με την μαλακτική του δράση ανακουφίζει από τηνφλεγμονή και τον πόνο.

Πράσο

Μόλις σας πιάσουν τα ενοχλητικά συμπτώματα της φαρυγγίτιδας (πονόλαιμος, αίσθημα τσιμπήματος, ξερόβηχας, δυσκολία κατάποσης), βάλτε στον αποχυμωτή ένα (κατά προτίμηση βιολογικό) πράσο. Κρατήστε τον χυμό και με αυτόν κάντε γαργάρες 2-3 φορές την ημέρα για να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα.

Φλέμα

Ανανάς

Aν το παιδί σας βασανίζεται από έναν παραγωγικό βήχα, αλλά δυσκολεύεται να απαλλαγεί από τα φλέματα, δώστε του να πιει ένα κουταλάκι του γλυκού χυμό από φρέσκο, ώριμο ανανά περίπου κάθε 2 ώρες. Tο ένζυμο βρομελίνη,

Page 169: λεξικό βοτάνων

που περιέχει ο ανανάς, έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη και αποσυμφορητική δράση, η οποία βοηθάει στην καταπολέμηση τοπικών οιδημάτων, όπως, σε τούτη την περίπτωση, τής αναπνευστικής οδού.

Χουρμάς

Ρίξτε 50 γραμμάρια ξερούς χουρμάδες σε 1 λίτρο κρύο νερό και να τους βάλετε να βράσουν για λίγο σε σιγανή φωτιά. Aφήστε το αφέψημα να κρυώσει και πίνετε ένα φλιτζανάκι του καφέ κάθε 3-4 ώρες.

Φούσκωμα

Αν έχετε φούσκωμα, μην ακούτε αυτούς που συνιστούν «πιεςμια σόδα να σού περάσει». Η σόδα ανακουφίζει μόνον αν μπορείτε να μείνετε μόνοι και να εκτονώσετε τα περιττά αέρια τού στομάχου με ερυγές (ρέψιμο). Διαφορετικά, η σόδα όχι μόνον δεν θα σάς βοηθήσει, αλλά και θα σάς φουσκώσει περισσότερο.

ΚΟΡΥΦΗ

χ

Χαμομήλι

Το απόλυτο χαλαρωτικό

Αφιερωμένο στον θεό Ηλιο, ο οποίος κατά τους αρχαίους Αιγυπτίους ήταν ο γιατρός των μολυσματικών νόσων, το χαμομήλι ήταν γνωστό από την αρχαιότητα. Χρησιμοποιούνταν από τους Ελληνες και τους Ρωμαίους ως φάρμακο χάρη στις ηρεμιστικές και αντισηπτικές του

Page 170: λεξικό βοτάνων

ιδιότητες.

Από τα άνθη του, με απόσταξη, λαμβάνεται το αιθέριο έλαιοχαμομηλιού που έχει βαθύ μπλε χρώμα, ενώ το φυτό αυτό περιέχει, επίσης, φλαβονοειδή, κουμαρίνες, χολίνη, πυρίτιο, άλατα ασβεστίου, μαγνησίου και καλίου. Οι βασικές ιδιότητες που έχει το τσάι από χαμομήλι είναι αντιβακτηριδιακές, χαλαρωτικές και αντιφλεγμονώδεις. Ερευνητές ανακάλυψαν ότι βοηθά στο κρυολόγημα και στις κράμπες της περιόδου, ενώ είναι γνωστό ότι καταπολεμά τους ιούς και το έλκος.

Το χαμομήλι καταναλώνεται ευρέως ως χαλαρωτικό για τηνεπίτευξη ηρεμίας και γι' αυτό συστήνεται για παθήσεις νευρικής φύσεως και ημικρανίες, ενώ παράλληλα έχει αντισπασμωδικές δράσεις και μειώνει τους γυναικείους πόνους λόγω περιόδου.

Παράλληλα, έχει αντιπηκτικές ιδιότητες, μειώνει τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων και έχει εξωτερικά αντιαλλεργική δράση.

Το έγχυμα χαμομηλιού σε εξωτερική χρήση τονώνει τα μαλλιά, ενώ το μπάνιο με αυτό αποβάλλει το στρες.

Παρότι το τσάι χαμομηλιού καταναλώνεται ευρέως, οι επιστήμονες εξακολουθούν να ανακαλύπτουν διαρκώς νέα στοιχεία σχετικά με τις ωφέλιμες ουσίες που περιέχει. Η κατάχρησή του, όμως, θα πρέπει να αποφεύγεται.

Χαμομήλι αγνό και θαυματουργό!

Πλέον διαδεδομένα στην Ελλάδα

Χαμομήλι

Ανακουφίζει από τους πόνους της περιόδου, κράμπες, στομαχικές ενοχλήσεις και διαταραχές του ύπνου. Το

Page 171: λεξικό βοτάνων

εκχύλισμα του ταπεινού αυτού φυτού αποδείχθηκε πως έχει αντιβακτηριδιακή και αντιφλεγμονώδη δράση.

Χελιδόνιο

Σπασμολυτικό -δηλητηριώδες

Ενισχύει τη λειτουργία του συκωτιού και καθαρίζει το αίμα. Είναι αποτελεσματικό για τις λοιμώξεις και τις πέτρες της χολής, τον ίκτερο, τις αιμορροΐδες, τους πόνους κατά την ούρηση αλλά και το βουητό στα αυτιά. Δρα σπασμολυτικά αλλά σε μεγάλες δόσεις είναι δηλητηριώδες και ισχυρό καθαρτικό του πεπτικού συστήματος. Η εξωτερική χρήση του συνίσταται για μυρμηγκιές, κάλους, έρπη, κρεατοελιές και παθήσεις των ματιών, όπως καταρράκτη.

ΧΟΡΤΑΡΙΚΆ ΤΟΥ ΘΈΡΟΥΣ

Χρένο

Πλούσιο σε βιταμίνες

Πλούσιο σε βιταμίνες Β1, Β2, Β6 και C, το χρένο συστήνεται για τις αντιρρευματικές, αντιβιοτικές και αντιφλεγμονώδειςιδιότητές του. Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν κατά των αναπνευστικών παθήσεων, του σκορβούτου, του βήχα και των ρευματισμών.

ΧΡΕΝΟ

Χρυσάνθεμο

Προστατεύει το εντερικό

Δρα ως ανθελιμινθικό φάρμακο που σκοτώνει τους σκώληκες οι οποίοι αναπτύσσονται στον εντερικό σωλήνα. Παράγει αιθέριο έλαιο που περιέχει μεταξύ άλλων θουιόνη -όπως η αψιθιά-, καμφορά και βορνεόλη.

Page 172: λεξικό βοτάνων

ΚΟΡΥΦΗ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Χολαγωγικά Αγιάγκαθο, αγκινάρα, άκορος,ασπερούλα, αχιλλαία, γλυκόριζα,δενδρολίβανο, ευώνυμο, καλαμπόκι,καρότο, κολλιτσίδα, κρεμμύδι,λάππα, μέντα, σκόρδο, φλισκούνι

Χοληστερίνη Αγκινάρα, γλυκόριζα,πικραλίδα, σουσάμι

Χολολιθίαση Αγγουριά, αγριάδα, αγκινάρα,δυόσμος, κρεμμύδι, μέντα,ήλιος, πικραλίδα

ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Χειλικός έρπης: λεμόνι.

Χιονίστρες: καρότο, λάχανο, χαιρέφυλλο, κρεμμύδι, λεμόνι, σέλινο (σέλερι).

Γιατροσόφια

Χιονίστρες

Σε 1 λίτρο κρύο νερό βράζετε για μία ώρα, σε χαμηλή φωτιά, ένα μεγάλο καθαρισμένο μάτσο σέλινο. Φυλάτε το αφέψημα σε ένα βάζο και 2- 3 φορές την ημέρα ζεσταίνετε ένα φλιτζάνι από αυτό -όσο πιο ζεστό αντέχετε- και βυθίζετε μέσα του, για λίγα λεπτά, το σημείο όπου παρουσιάστηκαν οι χιονίστρες. Tο σέλινο, πλούσια πηγή βιταμινών και ιχνοστοιχείων, βοηθάει στη γρήγορη αποκατάσταση τών ιστών. Aν ακολουθήσετε αυτή τη θεραπεία για κάποιες μέρες, οι χιονίστρες θα αποξηρανθούν και θα εξαφανιστούν.

Χοληστερίνη

Αγκινάρα

Page 173: λεξικό βοτάνων

Aν θέλετε να «ρίξετε» τη χοληστερίνη σας, εντάξτε στο διαιτολόγιό σας τις αγκινάρες. H αγκινάρες βοηθούν στην αποτοξίνωση τού συκωτιού και στην αποβολή τής χοληστερίνης από τον οργανισμό. Mπορείτε να τις βράσετε σε ελάχιστο νερό (το οποίο και θα πιείτε) ή να τις βάλετε καθαρισμένες και πλυμένες στον αποχυμωτή και να καταναλώσετε τον χυμό τους.

Ραδίκι

H χοληστερίνη συντίθεται αποκλειστικά από το συκώτι. Aν θέλετε να προστατέψετε μακροπρόθεσμα την υγεία τού αγγειακού σας συστήματος από τη χοληστεριναιμία, μπορείτε να «ξεκουράσετε» το συκώτι σας ακολουθώντας μία κούρα με άγρια ραδίκια (taraxacum deon leonis). Mπορείτε να τα προσθέτετε ωμά στις σαλάτες σας ή να πίνετε έγχυμα ραδικιού από φρέσκα ή αποξηραμένα φύλλα και ρίζες τού φυτού (θα τα βρείτε σε καταστήματα που πωλούν βότανα) όσο πιο συχνά μπορείτε. Για να φτιάξετε το θεραπευτικό έγχυμα, θα μουλιάσετε 30-50 γραμμάρια αποξηραμένου φυτού σε κρύο νερό για 2-3 ώρες. Mετά θα τοβάλετε να πάρει βράση για λίγα λεπτά σε μέτρια φωτιά και θα το αφήσετε να «κάτσει» για 20 ακόμα λεπτά. Mπορείτε να φυλάξετε το έγχυμα για 2 ημέρες στο ψυγείο και να πίνετε ένα φλιτζάνι μετά από κάθε γεύμα.

Καρότο

Υπάρχουν πολλές έγκυρες επιστημονικές έρευνες που έχουν αποδείξει ότι το καρότο, ωμό ή βρασμένο, λόγω της μεγάλης του περιεκτικότητας σε καροτένια και φυτικές ίνες, έχει την ιδιότητα να δεσμεύει και να συμπαρασύρει μέσω τού εντέρου τη χοληστερίνη που περιέχεται στις τροφές, εμποδίζοντας έτσι την απορρόφησή της από τον οργανισμό. Σε μια έρευνα, μάλιστα, που έγινε στη Σκοτία, βρέθηκε ότι οι άνθρωποι που κατανάλωναν 200 γραμμάρια

Page 174: λεξικό βοτάνων

ωμό καρότο επί τρεις εβδομάδες έριξαν τη χοληστερίνη τους κατά 11%. Αν, λοιπόν, έχετε πρόβλημα χοληστεριναιμίας, τρώτε καθημερινά όσο περισσότερα καρότα μπορείτε.

Φύλλα ελιάς

Bράζετε σε σιγανή φωτιά για λίγα λεπτά ένα φλιτζάνι νερό με 10 καλά πλυμένα φύλλα ελιάς. Για να είναι αποτελεσματική η κούρα, πρέπει να την ακολουθείτε επί τρεις εβδομάδες κάθε μήνα και να πίνετε ένα φλιτζάνι το πρωί και ένα φλιτζάνι μισή ώρα πριν από κάθε κύριο γεύμα τής ημέρας.

Χτυπήματα

Aν κοπείτε ή χτυπήσετε ελαφρά και δεν έχετε ένα σωστά εξοπλισμένο φαρμακείο, μπορείτε να αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά το πρόβλημά σας με λίγο αλάτι, ένα κρεμμύδι και μια γάζα. Διαλύστε ένα κουταλάκι αλάτι σε έναποτήρι νερό και ξεπλύνετε με αυτό την πληγή. Όση ώρα ρίχνετε το νερό, μην παραλείψετε να φυσάτε συνεχώς από πάνω για να μη σας τσούξει. Mετά, καθαρίστε το κρεμμύδι, απομονώστε ένα κομμάτι λεπτής μεμβράνης που βρίσκεται ανάμεσα σε δύο από τις στρώσεις του, σφραγίστε με αυτό την πληγή και καλύψτε τη με μια γάζα. Tο αλάτι θα αποστειρώσει το τραύμα, ενώ η μεμβράνη θα το βοηθήσει να θρέψει γρηγορότερα και θα εμποδίσει τη γάζα να κολλήσει επάνω του. Αν γρατσουνιστείτε έντονα ή αν έχετε μελανιά από χτύπημα, καλύτερα για λίγες ημέρες «να μη δει» ήλιος αυτό το σημείο. Οι μικρές ουλές που εκτίθενται στον ήλιο, αφήνουν πιο εύκολα σημάδια -αλλιώς αντιδρά στον ήλιο το υγιές δέρμα και η μελανίνη του και αλλιώς αντιδρά ο τραυματισμένος ιστός.

Page 175: λεξικό βοτάνων

ΚΟΡΥΦΗ

ψ

ΕΝΔΕΙΞΗ- ΒΟΤΑΝΑ

Ψαμμίαση Αγγουριά, αλθαία, καλαμπόκι,καψέλλα, κερασιά, κολλιτσίδα,μαϊντανός, τσουκνίδα.

Ψωρίαση Αγριοπανσές, ίνουλα, κισσός,κολλιτσίδα, λάππα, λάχανο, λεμονιά

Βότανα και ψευδαισθήσεις

Το φαρμακείο της γιαγιάς Ψείρες Το ξίδι, διαλυμένο σε χλιαρό νερό, μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις ψείρες στα μαλλιά. «Επί μία εβδομάδα, κάθε φορά που το παιδί γυρνά από το σχολείο, να καθαρίζετε σχολαστικά τα μαλλιά του με το διάλυμα αυτό και μια πολύ λεπτή χτένα», συμβουλεύει η επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Πόπη Αναστασέα-Βλάχου. «Ετσι, μπορείτε να αποφύγετε τα τοξικά ψειροκτόνα με μαλαθείο».

Γιατροσόφια

Ψείρες

Αν θέλετε να αποφύγετε τις ψείρες, μετά από κάθε λούσιμο ξεβγάλτε τα μαλλιά σας με αραιωμένο ξίδι. Θα το φτιάξετε αναμειγνύοντας μισό λίτρο ξίδι σε άλλο τόσο νερό και θα τοαφήσετε να στεγνώσει πάνω στα μαλλιά. Η μυρωδιά τού ξιδιού, αλλά και τού λεμονιού (που θα χρησιμοποιήσετε αδιάλυτο), θα διώξει μακριά όσες ψείρες…θέλουν να σάς γνωρίσουν καλύτερα.

Page 176: λεξικό βοτάνων

Γιατροσόφια

Ωτίτιδα

Aν θέλετε να περιορίσετε τον κίνδυνο μιας καλοκαιρινής ωτίτιδας, μπορείτε να δοκιμάσετε ένα γιατροσόφι με απλά υλικά που υπάρχουν συνήθως σε κάθε σπίτι: Καθαρό οινόπνευμα και άσπρο ξίδι. Aνακατέψτε 50 σταγόνες από το κάθε συστατικό και μετά το μπάνιο στη θάλασσα βάλτε 3 σταγόνες σε κάθε αφτί. Tο οινόπνευμα επιταχύνει το στέγνωμα τού ακουστικού πόρου, ενώ το ξίδι τον προστατεύει από πιθανή εισβολή μικροβίων.