1

Η Διαστημική Πολιτική της Κίνας

Δόγα Αλεξϊνδρα

H Λαώκό Δημοκρατύα τησ Κύνασ ϋχει προςδώςει μεγϊλη ςημαςύα ςτισ διαςτημικϋσ

δραςτηριότητεσ, πιςτεύοντασ ότι επηρεϊζουν την οικονομύα, την εθνικό αςφϊλεια, την

επιςτόμη, την τεχνολογύα και την κοινωνικό πρόδο και για το λόγο αυτό τα ςχϋδιϊ τησ

προβλϋπουν αυξανόμενη παρουςύα ςτο διϊςτημα.1 Πϋρα από ακαδημαώκϋσ και πολιτικϋσ

αναλύςεισ, πολύ λύγεσ τεχνικϋσ αναλύςεισ εύναι διαθϋςιμεσ, καθώσ οι περιςςότερεσ

τεχνικϋσ λεπτομϋρειεσ για το διαςτημικό πρόγραμμα τησ Κύνασ παραμϋνουν μυςτικϋσ.2

Έγγραφα των wikileaks ςχετικϊ με τη διαςτημικό δραςτηριότητα τησ Κύνασ και την

ανηςυχύα των Η.Π.Α. για αυτόν φϋρνουν ξανϊ το ζότημα ςτο προςκόνιο. 3

Πολλού θεωρούν ότι το φιλόδοξο διαςτημικό τησ πρόγραμμα εύναι υποκινούμενο

από την επιθυμύα απόκτηςησ κύρουσ και το βλϋπουν ωσ μια προςπϊθεια επύδειξησ τησ

οικονομικόσ και τεχνoλογικόσ τησ προόδου. Η τεχνολογικό τησ πρόοδοσ ςτο διϊςτημα

δεν μπορεύ να ςυναγωνιςτεύ ακόμα την πρόοδο των ΗΠΑ, αλλϊ οι επιτυχύεσ τησ Κύνασ

τόσ ϋχουν όδη προςδώςει διεθνϋσ κύροσ.4 Κϊποιοι ξϋνοι μελετητϋσ ανηςυχούν ότι

μεγαλύτερη κινεζικό παρουςύα και διπλωματικό επιρροό θα ςημϊνουν την αρχό ενόσ

νϋου ανταγωνιςμού εξοπλιςμών ςτο διϊςτημα, ενώ ϊλλοι επιςημαύνουν ότι ϋνασ

τϋτοιοσ αγώνασ δεν μπορεύ να διεξαχθεύ εναντύον των ΗΠΑ, καθώσ εύναι πολύ

τεχνολογικϊ προηγμϋνεσ για να ανηςυχούν για τισ φιλοδοξύεσ τησ Κύνασ.5

Οι ςτρατιωτικέσ διαςτημικέσ δυνατότητεσ τησ Λαΰκήσ Δημοκρατίασ τησ Κίνασ

Σον Οκτώβριο του 2003, η Κύνα ϋγινε η τρύτη χώρα ςτον κόςμο που πραγματοπούηςε

επανδρωμϋνη διαςτημικό αποςτολό. Ο Moltz, αναπληρωτόσ καθηγητόσ ςτο Naval

Postgraduate School ςτην Καλιφόρνια, επιςημαύνει ότι με την πρώτη επανδρωμϋνη

διαςτημικό πτόςη η Κύνα κατϋςτη ςημαντικόσ παύκτησ ςτο διϊςτημα, αντικαθιςτώντασ

1 Klein John, Space Warfare, Strategy, Principles and Policy, Routledge, Taylor and Francis Group (London, New York, 2006), p. 37.

2 Lele, Ajey, 'China: A Growing Military Space Power’, Astropolitics, 3:1 (2005), p. 68. 3 Ross Tim, Watt Holly, “US vs China in battle of the anti-satellite space weapons, The Telegraph, Feb. 2, 2011,

”http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/wikileaks/8299491/WikiLeaks-US-vs-China-in-battle-of-the-anti-satellite-space-weapons.html 4 Klein John, Space Warfare, p. 62.

5 Ibid, p. 37.

2

γρόγορα τη Ρωςύα ςε όρουσ δυναμικόσ, δϋςμευςησ για διευρυμϋνεσ διαςτημικϋσ

δραςτηριότητεσ, και πιθανόσ πορεύασ ςύγκρουςησ με τισ ΗΠΑ.6

τισ 11 Ιανουαρύου 2007, η Κύνα ϋγινε το τρύτο κρϊτοσ που εκτόξευςε επιτυχώσ

βαλλιςτικό πύραυλο εδϊφουσ με αντιδορυφορικό όπλο.7 Ο πολιτικόσ τησ ςτόχοσ δεν

εύναι ξεκϊθαροσ. Μετϊ την ανύχνευςη τησ εκτόξευςησ και τη δημοςιοπούηςη ςε δυτικϊ

μϋςα ενημϋρωςησ, η Κύνα καθυςτϋρηςε δύο εβδομϊδεσ να παραδεχτεύ ότι εύχε

πραγματοποιόςει τη δοκιμό. Λόγοι για τη δοκιμό αυτό θα μπορούςαν να εύναι η

επιθυμύα απόκτηςησ κύρουσ ό απόκτηςησ ενόσ μϋςου αποτροπόσ.8 Η δοκιμό αυτό

αποτϋλεςε την πρώτη παραβύαςη τησ ςιωπηρόσ ςυμφωνύασ για μη πραγματοπούηςη

καταςτροφικόσ αντιδορυφορικόσ δοκιμόσ, μετϊ την αμερικανικό δοκιμό το 1985.9

Σον Απρύλιο του 2007, ο τρατηγόσ Mosely, Αρχηγόσ ώματοσ τησ Πολεμικόσ

Αεροπορύασ των ΗΠΑ, αποκϊλεςε την κινεζικό αντιδορυφορικό δοκιμό ‘ϋνα ςτρατηγικϊ

ανατρεπτικό γεγονόσ’, καθώσ η Κύνα απϋδειξε ότι ϋχει την ικανότητα να καταςτρϋφει

δορυφόρουσ ςε χαμηλϋσ τροχιϋσ. τη ςυνϋχεια προςϋθεςε, ‘αυτό δε διαφϋρει από την

εκτόξευςη του Sputnik από τουσ Ρώςουσ’.10 Με τη δοκιμό αυτό, η Κύνα αμφιςβότηςε

την αμερικανικό υπεροχό ςτο διϊςτημα. Αμϋςωσ, ξεκύνηςε μια διαδικαςύα πολιτικόσ και

ςτρατιωτικόσ αξιολόγηςησ τησ απειλόσ, ακολουθούμενη από αλλαγϋσ ςτην αμερικανικό

ςτρατηγικό και το αμερικανικό δόγμα, και από δημιούργύα και απόκτηςη νϋων

επιθετικών και αμυντικών δυνατοτότων.11 Ο Ανδρϋασ Λιαρόπουλοσ επιςημαύνει ότι η

ςχεδόν απόλυτη εξϊρτηςη των αμερικανικών ςτρατιωτικών δυνατοτότων από

διαςτημικoύσ πόρουσ (space assets) δεν ϋχει περϊςει απαρατόρητη από τουσ Κινϋζουσ

αναλυτϋσ και μϋνει να δούμε εϊν η αντιδορυφορικό δοκιμό εύναι ϋνδειξη ότι το Πεκύνο

ςτοχεύει ςτη βαςικό αυτό αδυναμύα των ΗΠΑ.12

Ο απόςτρατοσ τρατηγό Wortzel, μϋλοσ τησ Επιτροπόσ Οικονομικών και

Αςφϊλειασ του αμερικανικού Κονγκρϋςςου, επιςημαύνει ότι θεωρητικού του Λαώκού

Απελευθερωτικού τρατού τϊςςονται υπϋρ τησ ϋρευνασ για τύπoυσ όπλων laser, όπλων

6 Moltz James Clay, Politics of Space Security: Strategic Restraint and the Pursuit of National Interests, Stanford Security Studies (Stanford 2008), pp. 260-261.

7 Kaiser, Stefan A., 'Viewpoint: Chinese Anti-Satellite Weapons: New Power Geometry and New Legal Policy', Astropolitics, 6:3 (2008), p. 313.

8 Ibid, p. 318.

9 Moltz James Clay, Politics of space security, pp. 260-261.

10 Milowicki, Gene V. and Johnson-Freese, Joan, 'Strategic Choices: Examining the United States Military Response to the Chinese Anti-Satellite Test', Astropolitics, 6:1 (2008), p. 7.

11 Ibid, p. 8.

12 Liaropoulos Andrew, ‘China’s Anti-Satellite Test and US Response’, Paper Prepared for Callaghan Centre for the Study of Conflict, Swansea University, 2008, pp. 1-3.

3

ακτύνασ μορύων, και ϊλλων τύπων κατευθυνόμενησ ενϋργειασ, και ηλεκτρομαγνητικών

ςυςτημϊτων. Εξϊλλου, υπϊρχουν οργανιςμού του Λαώκού Απελευθερωτικού τρατού

που διεξϊξουν βαςικό και εφαρμοςμϋνη ϋρευνα ςε κινητικϊ οπλικϊ ςυςτόματα

διαςτόματοσ-εδϊφουσ.13 Οι μικρο-δορυφόροι εύναι ϋνα παρϊδειγμα διαςτημικόσ

τεχνολογύασ διπλόσ χρόςησ που μπορεύ να χρηςιμοποιηθεύ και ςαν αντι-δορυφορικό

όπλο. Η Κύνα ϋχει όδη ξεκινόςει την ϋρευνα και ανϊπτυξη μιασ ςειρϊσ μικρών

δορυφόρων και μικρο-δορυφόρων.14 Σον Ιανουϊριο του 2001, οι εφημερύδεσ του Hong

Kong υποςτόριξαν ότι το αντιδορυφορικό πρόγραμμα του Ινςτιτούτου Έρευνασ για

Mικρούσ Δορυφόρουσ τησ Κύνασ εύχε επιτύχει να καταςκευϊςει ϋναν ‘παραςιτικό’

δορυφόρο.15

Γενικϊ, οι ςυγγραφεύσ του Λαώκού Απελευθερωτικού τρατού αποδύδουν ςτισ

ΗΠΑ ακόμα πιο προηγμϋνεσ δυνατότητεσ ςτουσ τομεύσ των όπλων κινητικόσ ενϋργειασ,

όπλων ακτύνασ μορύων, και κατευθυνόμενησ ενϋργειασ.16

Οι προθέςεισ τησ Λαΰκήσ Δημοκρατίασ τησ Κίνασ

Η δεδηλωμϋνη εξωτερικό πολιτικό τησ Κύνασ για των 21ο αιώνα εύναι η ειρηνικό ϊνοδόσ

τησ. Παρ’ όλα αυτϊ, ο Sun Dangen, ερευνητόσ για την κινεζικό Ακαδημύα τρατιωτικών

Μελετών (军事科学研究院, Jūnshì Kēxué Yán Jiù Yuàn), τονύζει ότι, όταν η αςφϊλεια τησ

αναδυόμενησ Κύνασ απειληθεύ, οι διαςτημικϋσ δυνατότητϋσ τησ θα εύναι κρύςιμησ

ςημαςύασ για την προςταςύα των εθνικών ςυμφερόντων τησ και για την αςφϊλειϊ

τησ.17 Η αβεβαιότητα και η ανηςυχύα των ΗΠΑ ςε ςχϋςη με τη διαςτημικό

δραςτηριότητα τησ Κύνασ πηγϊζει από τη φύςη τησ διαςτημικόσ τεχνολογύασ. Σο 95%

τησ διαςτημικόσ τεχνολογύασ θεωρεύται διπλόσ χρόςησ.18 Σο Τπουργεύο Άμυνασ των

ΗΠΑ, ςτην αναφορϊ του για τη ςτρατιωτικό ιςχύ τησ Κύνασ ανϋφερε: ‘Ενώ το πιο

δυνατό ϊμεςο κύνητρο για το επανδρωμϋνο διαςτημικό πρόγραμμα τησ Κύνασ φαύνεται

13 Wortzel, Larry M., 'The Chinese People's Liberation Army and Space Warfare', Astropolitics, 6:2 (2008), p. 115.

14 Xianqi Chang, Junqin Sui, ‘Active Exploration and Peaceful Use of Outer Space’, China Security, 2006, Issue 2, p. 20.

15 Gouveia Jr., William, 'An Assessment of Anti-Satellite Capabilities and their Strategic Implications', p. 177.

16 Wortzel, Larry M., 'The Chinese People's Liberation Army and Space Warfare', p. 123-124.

17 Dangen Sun, ‘Shenzhou and Dreams of Space’, China Security, 2006, Issue No. 2, pp. 60-61.

18 Johnson-Freese, Joan (2006), 'A New US-Sino Space Relationship: Moving Toward Cooperation', Astropolitics, 4:2 (2006), p. 131.

4

να εύναι το πολιτικό κύροσ, οι προςπϊθειεσ τησ Κύνασ θα ςυνειςφϋρουν ςτη βελτύωςη

των ςτρατιωτικών διαςτημικών ςυςτημϊτων ανϊμεςα ςτο 2010 και 2020.’19

Ένασ επιπλϋον λόγοσ που αυξϊνει την ανηςυχύα εύναι το γεγονόσ ότι η Κύνα ϋχει

αρνηθεύ να προβεύ ςε επύςημη δόλωςη ότι δε θα χρηςιμοποιόςει πρώτη διαςτημικϊ

όπλα – αντύθετα η Ρωςύα το ϋχει κϊνει και ϋχει προτρϋψει την Κύνα να κϊνει το ύδιο.20

Άλλεσ δραςτηριότητεσ και θϋςεισ πολιτικόσ που καθιςτούν δύςκολη την ερμηνεύα των

προθϋςεών τησ Κύνασ εύναι: oι επεκτατικϋσ εδαφικϋσ διεκδικόςεισ τησ Κύνασ,

ςυνδυαςμϋνεσ με περιοδικϊ περιςτατικϊ χρόςησ ϋνοπλησ δύναμησ για την ενύςχυςη

αυτών των διεκδικόςεων, η δικαιολόγηςη τησ επϋκταςησ των εδαφικών διεκδικόςεων

και ςτο διϊςτημα, και η δημιουργύα ενόσ πεδύου μαχών ςτο διϊςτημα με νομικϊ

επιχειρόματα που προςπαθούν να δικαιολογόςουν πιθανϋσ δρϊςεισ τησ Κύνασ με ςτόχο

την αποτροπό τησ παρακολούθηςησ του εδϊφουσ τησ από το διϊςτημα.21

ύμφωνα με τον Wortzel, παρόλο που οι προθϋςεισ τισ Κύνασ δεν εύναι πλόρωσ

γνωςτϋσ, μπορούμε να τισ ςυνϊγουμε από πρϊξεισ τησ, ‘όπωσ η επύθεςη ςε ϋναν

αμερικανικό δορυφόρο με laser και η καταςτροφό ενόσ δικού τησ μετεωρολογικού

δορυφόρου ωσ επύδειξη των δυνατοτότων τησ’. Τποςτηρύζει ότι, παρατηρώντασ τισ

ςτρατιωτικϋσ δυνατότητεσ που αποκτϊ η Κύνα και μελετώντασ τη βιβλιογραφύα, εύναι

ξεκϊθαρο ότι η Κύνα προετοιμϊζεται ςα να υπϊρχει πιθανότητα να χρειαςτεύ να

πολεμόςει εναντύον των ΗΠΑ.22 ύμφωνα με τον Wortzel, ο Λαώκόσ Απελευθερωτικόσ

τρατόσ πιςτεύει ότι το διϊςτημα θα εύναι ϋνα από τα φυςικϊ πεδύα του πολϋμου και

ότι ο πόλεμοσ ςτο διϊςτημα θα εύναι αναπόςπαςτο τμόμα των ϊλλων ςτρατιωτικών

επειχηρόςεων.23

υμβατό με αυτό την ερμηνεύα των κινεζικών προθϋςεων εύναι η ανϊλυςη των

Senior Col. Zhang Zhiwei και Lt. Col. Feng Zhuanjiang, τησ τρατιωτικόσ Ακαδημύασ του

Nanjing, οι οπούοι πιςτεύουν ότι ‘η κυριαρχύα ςτο διϊςτημα’ πρϋπει να εύναι

αναπόςπαςτο κομμϊτι των ϊλλων τύπων κυριαρχύασ ςτο πεδύο τησ μϊχησ. Θεωρούν ότι

αυτό αποτελεύ μια λογικό ςυνϋχεια των ϊλλων τύπων ςτρατιωτικόσ ςύγκρουςησ.24

ύμφωνα με τον William Gouveia Jr., η απόφαςη τησ Κύνασ να αςχοληθεύ με

αντιδορυφορικϊ όπλα εύναι ϋνδειξη του μακροχρόνιου ςτρατηγικού ςτόχου τησ να

19 Lele, Ajey (2005), 'China: A Growing Military Space Power’, p. 69.

20 Hagt Eric, ‘Mutually Assured Vulnerabilities in Space’, China Security, 2006, Issue No. 2, p. 95.

21 Wortzel, Larry M., 'The Chinese People's Liberation Army and Space Warfare', p. 128.

22 Ibid, p. 129.

23 Ibid, p. 114.

24 Ibid, p. 115.

5

αποδυναμώςει το αμερικανικό μονοπώλιο ςτισ ςτρατιωτικϋσ διαςτημικϋσ

δυνατότητεσ.25 Δεδομϋνησ τησ ουςιαςτικόσ αδυναμύασ τησ Κύνασ να ανταγωνιςτεύ

ςτρατιωτικϊ τισ ΗΠΑ, η Κύνα πιθανώσ να επικεντρωθεύ ςε αςύμμετρεσ μεθόδουσ, όπωσ

τα αντιδορυφορικϊ όπλα, ςε μια προςπϊθεια να αντιςταθμύςει την αμερικανικό

ςτρατιωτικό κυριαρχύα. Κϊτι τϋτοιο θα μπορούςε να μειώςει την ικανότητα των ΗΠΑ

να αντιδρϊςουν ςτρατιωτικϊ ςε μια ενδεχόμενη ςύγκρουςη με την Σαώβϊν, με ϋνα

προληπτικό χτύπημα ςε αμερικανικούσ δορυφόρουσ, ϋνα μϋτρο το οπούο δε θα επϋςυρε

υποχρεωτικϊ την ϊμεςη οργό των ΗΠΑ.26 Παρ’ όλο αυτϊ, δε θα μπορούςε να εξαπολύςει

μαζικό επύθεςη ικανό να ϋχει ςημαντικϋσ ςυνϋπειεσ για την αμερικανικό ικανότητα να

χρηςιμοποιεύ το διϊςτημα χωρύσ να προηγηθούν μόνεσ προςεκτικού ςχεδιαςμού και

τοποθϋτηςησ αντιδορυφορικών πυραύλων ανϊ την χώρα.27

Επίλογοσ

Η υπομονή είναι δύναμη, με χρόνο και υπομονή το φύλλο τησ μουριάσ γίνεται μετάξι.

Αυτό η κινϋζικη παροιμύα εύναι ενδεικτικό του τρόπου ςκϋψησ των Κινϋζων και ε

θηλεδηθή εμωηεξηθή πνιηηηθή ραξαθηεξίδεηαη από πξνζέγγηζε ηωλ δηαθόξωλ ζεκάηωλ ζε

κεγάιν βάζνο ρξόλνπ.

ύμφωνα με την Johnson-Freese, καθηγότρια ςτο U.S. Naval War College, η Κύνα

ϋχει λϊβει υπόψιν το αποτϋλεςμα του ανταγωνιςμού εξοπλιςμών για τη οβιετικό

Ένωςη και δε θα επαναλϊβει το ύδιο λϊθοσ.28 Σο γεγονόσ ότι η Κύνα υποςτηρύζει τη

ςύναψη μιασ διεθνούσ ςυνθόκησ που να απαγορεύει τα διαςτημικϊ όπλα δεύχνει ότι,

παρ’ όλο που πιθανώσ ενδιαφϋρεται για το διαςτημικό πόλεμο για ςτρατηγικούσ

λόγουσ, ο βαςικόσ τησ ςτόχοσ εύναι η αποφυγό ενόσ ακριβού ανταγωνιςμού εξοπλιςμών

ςτο διϊςτημα.29 Επιπλϋον, καθώσ ο Λαώκόσ Απελευθερωτικόσ τρατόσ εκςυγχρονύζει τα

δικϊ του C4SIR ςυςτόματα, εξαρτϊται όλο και περιςςότερο από διαςτημικϊ ςυςτόματα

και ςυςτόματα ςυλλογόσ πληροφοριών. υνεπώσ, οι πολιτικϋσ του για ϋλεγχο του

25 Gouveia Jr., William, 'An Assessment of Anti-Satellite Capabilities and their Strategic Implications', Astropolitics, 3:2, p. 163.

26 Ibid, p. 176.

27 Forden, Geoffrey (2008), 'Viewpoint: China and Space War', Astropolitics, 6:2, pp. 141-142.

28 Johnson-Freese, Joan, 'A New US-Sino Space Relationship', p. 132.

29 Gouveia Jr., William, 'An Assessment of Anti-Satellite Capabilities and their Strategic Implications', p. 177.

6

διαςτόματοσ και αποτροπόσ για ςτρατιωτικούσ ςκοπούσ παύουν να εύναι τύποι

αςύμμετρου πολϋμου.30

Παρ’ όλα αυτϊ, ο Zhang Hui, ερευνητόσ (Senior Research Associate) ςτο Belfer

Center του Πανεπιςτημύου Harvard, επιςημαύνει ότι παρϊ το τερϊςτιο κόςτοσ των

διαςτημικών ςυςτημϊτων, εύναι ευϊλωτα απϋναντι ςε ϋναν μεγϊλο αριθμό χαμηλού

κόςτουσ και ςχετικϊ απλόσ τεχνολογύασ αντιδορυφορικών ςυςτημϊτων, ςυνεπώσ εύναι

λογικό να ςκεφτεύ κανεύσ ότι η Κύνα θα καταφύγει ςε αυτϊ τα αντιδορυφορικϊ όπλα για

να αντιςταθμύςουν την ιςχύ που προςφϋρουν τα αμερικανικϊ διαςτημικϊ ςυςτόματα.31

Δόγα Αλεξϊνδρα

30 Wortzel, Larry M., 'The Chinese People's Liberation Army and Space Warfare', p. 125.

31 Hui Zhang, ‘Space Weaponisation and Space Security, A Chinese Perspective’, China Security, 2006, Issue No. 2, pp. 26-27.