“Δεν είναι μίσος για την Χώρα, αλλά αγάπη για την Ζωή”

Ο ζθελοζέηες Σάζος αγρής κηιά γηα ηελ παράζηαζε

ΤΝΕΝΣΕΤΞΗ ΣΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΠΑΠΑΥΡΙΣΟΔΟΤΛΟΤ γηα ηελ ΕΝΗΜΕΡΩΗ

Πξόθεηηαη γηα κία πνιηηηθή παξάζηαζε. Γηα κία θξαπγή ελάληηα ζηελ ππάξρνπζα θνηλσλία πνπ

θξύβεη επηκειώο ηελ ππνθξηζία πίζσ από ηηο βηηξίλεο ηνπ θαζώο πξέπεη. “Πεζαίλσ ζαλ ρώξα”.

Τν ζεαηξηθό ηνπ Δεκήηξε Δεκεηξηάδε. Γξακκέλν ην 1978, ζε κία επνρή αλαζηαηώζεσλ όπσο

ε δηθή καο, παξακέλεη δηαρξνληθά επίθαηξν. Ιάηη ζαλ γξνζηά ζην ζηνκάρη. Αξθεί έλα

απόζπαζκα: ““Απηή ε ρώξα είλαη λεθξόθηιε, γεξνληόθηιε, θνπξνιάγλα, ζνδνκίζηξηα,

πνπηάλα, καζηξνπόο θαη θόληζζα. Εγώ ζέισ λα είκαη ε δσή, ζέισ λα δήζσ, ζα ’ζεια λα

δήζσ, ζα ’ζεια λα κπνξνύζα λα δήζσ, ζα ’κνπλ επηπρηζκέλε ηώξα αλ ήζεια λα δήζσ… όκσο

απηή ε ρώξα δε κ’ αθήλεη λα ην ζέισ, δε κ’ αθήλεη λα είκαη ε δσή, λα δίλσ ηε δσή”. Είλαη

κόλν κία θξαπγή, κία θαηαδίθε πνπ ππάξρνληνο; Όρη κόλν απαληά ν Τάζνο Σαγξήο,

ζθελνζέηεο ηνπ έξγνπ ην νπνίν αλεβαίλεη από ρηεο σο αύξην Ιπξηαθή ζην Politheatro

(αίζνπζα 2) από ην Iλζηηηνύην Πεηξακαηηθώλ Τερλώλ(Τhe Institute for Experimental Arts). Τν

Θλζηηηνύην ήξζε θαη πέξπζη ζηελ πόιε καο, ίδηα επνρή, γηα λα παξνπζηάζεη ηηο “Δνύιεο” ηνπ

Ζαλ Ζελέ, ηελ πξώηε ηνπ ζεαηξηθή απόπεηξα. Απνηειεί δε κία νκάδα πνπ δελ ζηεξίδεηαη ζηελ

θξαηηθή ρξεκαηνδόηεζε, αιιά ζηε ζπλδξνκή ηνπ θνηλνύ. Όζν γηα ηνλ πεηξακαηηζκό ηνπ

βξίζθεη ζηέγε ζε ειεύζεξνπο θνηλσληθνύο ρώξνπο, όπσο ην Nosotros ζηα Εμάξρεηα,

δείρλνληαο πσο ππάξρεη θη άιινο δξόκνο γηα ηελ ηέρλε πέξα από ηνπο ηδηώηεο ρνξεγνύο θαη

ηελ θξαηηθή ζίηηζε.

-Πόζο επίθαηρο είλαη έλα έργο ποσ γράθηεθε ηο 1978; ηη κας ιέεη γηα ηο ζήκερα;

Όπσο είπε πξόζθαηα ζε κηα άιιε ζπλέληεπμε ε ζπκπξσηαγσλίζηξηα ηεο παξάζηαζεο Σίζζπ

Δνπηζίνπ, “ην ζπγθινληζηηθό κε ην έξγν Πεζαίλσ Σαλ Φώξα δελ είλαη ε επηθαηξόηεηα ηνπ,

αιιά όηη ε Θζηνξία ηεο αληζόηεηαο, ηεο εθκεηάιιεπζεο, ηεο θπξηαξρίαο, ηνπ πνιέκνπ θαη ηεο

θαηαζηξνθηθήο αδεθαγίαο πνπ εθθξάδνληαη κέζα ζην θείκελν δηαγξάθεη μαλά θαη μαλά ηνπο

ίδηνπο θύθινπο κέζα ζηνπο αηώλεο παίξλνληαο καδί ηεο εθαηνκκύξηα αλζξώπνπο”,

-“Μηζώ ασηήλ ηε τώρα. Μοσ έθαγε ηα ζπιάτλα...”, ιέεη ηο έργο. Πόζο κηζούκε θαη

γηαηί ηε τώρα κας; Ση κας ελοτιεί;

Η Ζσή μέξεη λα επηβάιιεη ην Τέινο κηαο Θζηνξίαο θαη ηελ Αξρή κηαο Άιιεο. Θα έπξεπε εκείο λα

είκαζηε ε κνίξα ηεο ρώξαο θαη όρη ε ρώξα λα είλαη κνίξα καο. Υπάξρεη πνιιή επαηζζεζία,

πνιύ πάζνο γηα ειεπζεξία, πνιιή ζέιεζε γηα δσή θαη έθθξαζε, πνιιή ζπζζσξεπκέλε αλάγθε

γηα απαιιαγή από ηνπο θπβεξλήηεο θαη ηα αθεληηθά ζηνπο λένπο αλζξώπνπο απηή ηελ ζηηγκή

θαη απηή ε ρώξα γίλεηαη πνιύ ζπρλά έλαο βξάρνο πνπ καο θξαηά αθίλεηνπο, θπιαθηζκέλνπο

ζηα ιάζε ηνπ παξειζόληνο θαη ππνρξεσκέλνπο λα ππαθνύκε ζε δνινθνληθέο ζπκβάζεηο. Απηό

είλαη πνπ καο θάλεη λα ζέινπκε λα βάινπκε κηα ηεξάζηηα θσηηά πνπ ζα θάςεη πξώηα ηα πάληα

θαη όηαλ ζα ζβήζεη ζα κπνξνύκε επάλσ ζηηο ζηάρηεο ηνπ παιηνύ καο θόζκνπ λα ρηίζνπκε ηα

αιεζηλά όλεηξα καο. Ίζσο δελ είλαη κίζνο γηα ηελ “Φώξα”, αιιά αγάπε γηα ηελ Ζσή

-Καιύηερα λα θαηαρρεύζεη ή λα επηβηώζεη ε τώρα;

Τν κέιινλ ηεο ρώξαο δελ ηαπηίδεηαη κε ην κέιινλ ηελ θαπηηαιηζηηθήο νηθνλνκίαο. Ο

ελνριεηηθόο κνλόινγνο ηεο Οηθνλνκίαο πξέπεη θάπνηα ζηηγκή λα ηειεηώζεη. Υπάξρνπλ πνιύ

ζεκαληηθόηεξα πξάγκαηα ζε απηή ηελ δσή από ην ρξήκα θαη ηα πεξηνξηζκέλα θαη ειίζηα

απνθηήκαηα ηνπ, απηό ηώξα ζα ην θαηαιάβνπκε κε ηνλ έλαλ ή κε ηνλ άιινλ ηξόπν.

Τα ζεκαληηθόηεξα πξάγκαηα νύηε αγνξάδνληαη, νύηε πσινύληαη.

Η κνίξα ησλ θαηνίθσλ απηήο ηεο θνηλσλίαο, άιισζηε, δελ ηαπηίδεηαη κε ηελ κνίξα ηνπ

Ειιεληθνύ θξάηνπο. Εθαηνκκύξηα άλζξσπνη ζε όιν ηνλ θόζκν δνπλ αθξηβώο ζηηο ίδηεο

εθβηαζηηθέο θαη απάλζξσπεο ζπλζήθεο δηαβίσζεο.

Είλαη ηξαγηθό όηη δελ ηαμηδεύνπλ πηα νη Έιιελεο, γηαηί ηόηε ζα μέξαλε όηη ζε όιν ηνλ θόζκν ν

θαπηηαιηζκόο θαηαζηξέθεη ηηο δσέο καο θαη ην πεξηβάιινλ καο κε ηνλ ίδην αθξηβώο ηξόπν. Τν

“Πεζαίλσ Σαλ Φώξα” δελ κηιά γηα ηελ Ειιάδα, αιιά γηα θάζε θάηνηθν κηαο θνηλσλίαο, κηαο

θνηλόηεηαο, κηαο γεηηνληάο απηνύ ηνπ θόζκνπ. Έρνληαο δήζεη γηα καθξά ρξνληθά δηαζηήκαηα

θαη ζηελ Αγγιία θαη ζηελ Θλδία, ην Νεπάι ή ην Παθηζηάλ όπσο επίζεο θαη ζηηο Η.Π.Α. ή ηελ

Οιιαλδία θαη ηελ Σθαλδηλαβία αιιά θαη ζην Μεμηθό, κπνξώ λα ζαο δηαβεβαηώζσ όηη ε

θηώρεηα, ε πείλα, ε θνηλσληθή απνκόλσζε, ε πίθξα γηα ηελ δσή, ε απνγνήηεπζε, ε

εγθιεκαηηθόηεηα θαη ν θπληθόο απαλζξσπηζκόο πνπ ζπλάληεζα ζηηο “ρώξεο πξόηππν”γηα ηνπο

θπβεξλήηεο καο, δειαδή ηηο ΗΠΑ, ηελ Αγγιία, ηελ Σθαλδηλαβία, είλαη αζύγθξηηα πην κεγάιε

από απηή πνπ γλώξηζα ζηα ππνβαζκηζκέλα ζνθάθηα ησλ θησρώλ ρσξώλ...

Οη άλζξσπνη ζηελ Θεζζαινλίθε ή ην Μέμηθν Σίηπ είλαη ζίγνπξα πην επηπρηζκέλνη από ηνπο

αλζξώπνπο ηελ Νέα Υόξθε.

Ο ζξήλνο γηα ηελ θαηαζηξνθή ηεο θνηλόηεηαο λνκίδσ πσο είλαη ν ππξήλαο ηνπ έξγνπ θαη ζηελ

πινύζηα Δύζε γλώξηζα απηό ηνλ ζξήλν θαη είδα ηα θξηθηά ηνπ απνηειέζκαηα...

“Πεηξακαηηζκόο κπνξεί λα είλαη θαη κία ζύγθξνπζε”

-Η οηθολοκηθή θρίζε ποσ είλαη αθορκή θαη γηα κία βίαηε αλαδηαλοκή ηοσ πιούηοσ

επερεάδεη ηοσς πάληες. Σο Ιλζηηηούηο ποσ είλαη κία προζπάζεηα, τωρίς θραηηθή

τρεκαηοδόηεζε, πώς ηα θαηαθέρλεη;

Η θξίζε δελ είλαη ηίπνηα εθηόο από αλαδηαλνκή ηνπ πιηθνύ πινύηνπ πξνο όθεινο ησλ

θπξίαξρσλ... Υπάξρεη όκσο πνιύ κεγαιύηεξνο πινύηνο ζην αλζξώπηλν πλεύκα θάζε απινύ

θαζεκεξηλνύ αηόκνπ πνπ αλαξσηηέηαη, ακθηζβεηεί, καζαίλεη, ζπκκεηέρεη θαη εθθξάδεηαη από

όιν ηνλ πινύην πνπ θξύβνπλ ζηηο ηξάπεδεο νη ππνπξγνί θαη νη επηρεηξεκαηίεο. Η ξηδνζπαζηηθή

Τέρλε ζηελ επνρή καο, έρεη λα αληηκεησπίζεη ηελ ερζξόηεηα ησλ εκπνξεπκαηηθώλ

κεραληζκώλ θαη ησλ θξαηηθώλ ζεζκώλ. Απηό είλαη κηα πεξηπέηεηα πνπ ζίγνπξα αμίδεη λα ηελ

απνπεηξαζείο.

-Έτεη προοπηηθή ο πεηρακαηηζκός ζηελ ηέτλε ζήκερα θη αλ λαη, ποηα είλαη ασηή;

Πεηξακαηηζκόο είλαη ην λα έξρεζαη αληηκέησπνο κε επηινγέο πνπ είλαη επηθίλδπλεο, αιιά

απαηηνύλ λα εθθξαζηνύλ, λα επηθνηλσλεζνύλ θαη λα επηθνηλσλήζνπλ. Πεηξακαηηζκόο επίζεο

ζεκαίλεη ζε κηα επνρή αηνκηθηζκνύ λα αγσλίδεζαη γηα ράξε ηεο θνηλόηεηαο, ζε κηα επνρή

ππαθνήο λα είζαη αλππάθνπνο, ζε κηα θνηλσλία πνπ βπζίδεηαη λα γίλεζαη ρέξη βνήζεηαο θαη ρέξη

ηηκσξίαο γηα ηνπο ερζξνύο ηεο Ειεπζεξίαο, ζε έλα θόζκν πνπ βαδίδεη πξνο ηελ θαηαζηξνθή

λα βαδίδεηο πξνο ηελ Οπηνπία.

Υπάξρνπλ πνιινί ηξόπνη γηα λα γίλεη απηό. Μπνξεί λα είλαη κε κηα δηαδήισζε, κηα ζύγθξνπζε

κε ηελ αζηπλνκία, έλα πνίεκα, έλα ρακόγειν, έλα θηιί ή κηα ζεαηξηθή παξάζηαζε. Γηα λα πάεη

απηόο ν θόζκνο έζησ θαη έλα βήκα πνην πέξα ρξεηαδόκαζηε όινπο απηνύο ηνπο ηξόπνπο ζε

όπνηα ζεηξά θαη αλ απνθαζίζεη ν θαζέλαο καο λα ηνπο εμαζθήζεη.