Γιάννης Δαφέρμος , Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο...

23
Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού περιβάλλοντος του μακροοικονομικού περιβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας και της κοινωνικής προστασίας Γιάννης Δαφέρμος Γιάννης Δαφέρμος , , Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών Χρίστος Παπαθεοδώρου Χρίστος Παπαθεοδώρου , , Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Ημερίδα «Κοινωνική πολιτική και κοινωνική συνοχή στην Ημερίδα «Κοινωνική πολιτική και κοινωνική συνοχή στην Ελλάδα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης» Ελλάδα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης» Τράπεζα της Ελλάδος, Παρασκευή Τράπεζα της Ελλάδος, Παρασκευή , , 13 Μαΐου 13 Μαΐου , 201 , 2011

description

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού περιβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας. Γιάννης Δαφέρμος , Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών Χρίστος Παπαθεοδώρου , Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Γιάννης Δαφέρμος , Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο...

Page 1: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού επιδράσεις του μακροοικονομικού περιβάλλοντος και της κοινωνικής περιβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςπροστασίας

Γιάννης ΔαφέρμοςΓιάννης Δαφέρμος, , Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο ΑθηνώνΑθηνώνΧρίστος ΠαπαθεοδώρουΧρίστος Παπαθεοδώρου, , Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο ΘράκηςΘράκης

Ημερίδα «Κοινωνική πολιτική και κοινωνική συνοχή στην Ελλάδα Ημερίδα «Κοινωνική πολιτική και κοινωνική συνοχή στην Ελλάδα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης»σε συνθήκες οικονομικής κρίσης»

Τράπεζα της Ελλάδος, ΠαρασκευήΤράπεζα της Ελλάδος, Παρασκευή, , 13 Μαΐου13 Μαΐου, 201, 20111

Page 2: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

22

Στόχος της παρουσίασηςΣτόχος της παρουσίασης Η εκτίμηση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στη Η εκτίμηση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στη

φτώχεια σε Ελλάδα και ΕΕ, έχοντας ως άξονα τα φτώχεια σε Ελλάδα και ΕΕ, έχοντας ως άξονα τα εμπειρικά μάκρο-δεδομένα της περιόδου 1994-2008.εμπειρικά μάκρο-δεδομένα της περιόδου 1994-2008.

Υπολογίζουμε σε μάκρο επίπεδο τους προσδιοριστικούς Υπολογίζουμε σε μάκρο επίπεδο τους προσδιοριστικούς παράγοντες της φτώχειας στην ΕΕ, δίνοντας ιδιαίτερη παράγοντες της φτώχειας στην ΕΕ, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο ρόλο της οικονομικής μεγέθυνσης και της έμφαση στο ρόλο της οικονομικής μεγέθυνσης και της κοινωνικής προστασίας. κοινωνικής προστασίας.

Η ανάλυσή μας βασίζεται τόσο στη χρήση απλών Η ανάλυσή μας βασίζεται τόσο στη χρήση απλών στατιστικών συσχετίσεων όσο και στην εφαρμογή μεθόδων στατιστικών συσχετίσεων όσο και στην εφαρμογή μεθόδων panel panel (feasible GLS (feasible GLS και και GMM). GMM).

Επίσης, παρουσιάζονται ορισμένοι δείκτες που Επίσης, παρουσιάζονται ορισμένοι δείκτες που αποτυπώνουν τη συγκριτική επίδραση-αποτυπώνουν τη συγκριτική επίδραση-αποτελεσματικότητα των κοινωνικών μεταβιβάσεων και αποτελεσματικότητα των κοινωνικών μεταβιβάσεων και της οικονομικής μεγέθυνσης, όσον αφορά την άμβλυνση της οικονομικής μεγέθυνσης, όσον αφορά την άμβλυνση της φτώχειας την υπό εξέταση περίοδοτης φτώχειας την υπό εξέταση περίοδο. .

Page 3: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

33

Δομή παρουσίασηςΔομή παρουσίασης

1.1. Στατιστικές συσχετίσεις των Στατιστικές συσχετίσεις των μεταβλητώνμεταβλητών

2.2. Δείκτες αποτελεσματικότηταςΔείκτες αποτελεσματικότητας

3.3. Οικονομετρικές εκτιμήσειςΟικονομετρικές εκτιμήσεις

4.4. Εκτίμηση των επιπτώσεων της Εκτίμηση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσηςοικονομικής κρίσης

Page 4: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

44

Δομή παρουσίασηςΔομή παρουσίασης

1.1. Στατιστικές συσχετίσεις των Στατιστικές συσχετίσεις των μεταβλητώνμεταβλητών

2.2. Δείκτες αποτελεσματικότηταςΔείκτες αποτελεσματικότητας

3.3. Οικονομετρικές εκτιμήσειςΟικονομετρικές εκτιμήσεις

4.4. Εκτίμηση των επιπτώσεων της Εκτίμηση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσηςοικονομικής κρίσης

Page 5: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

55

1. 1. Στατιστικές συσχετίσεις των Στατιστικές συσχετίσεις των μεταβλητώνμεταβλητώνΦτώχεια και κατά κεφαλή ΑΕΠ σε Φτώχεια και κατά κεφαλή ΑΕΠ σε PPS, EEPPS, EE-15-15, 1995-2008, 1995-2008

Page 6: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

66

1. 1. Στατιστικές συσχετίσεις των Στατιστικές συσχετίσεις των μεταβλητώνμεταβλητώνΦτώχεια και κοινωνικές μεταβιβάσεις σε χρήμα (ως % του ΑΕΠ)Φτώχεια και κοινωνικές μεταβιβάσεις σε χρήμα (ως % του ΑΕΠ), EE, EE-15-15, ,

19919944-2008-2008

Page 7: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

77

1. 1. Στατιστικές συσχετίσεις των Στατιστικές συσχετίσεις των μεταβλητώνμεταβλητώνΦτώχεια και λοιπές κοιν. μεταβιβάσεις σε χρήμα (ως % του ΑΕΠ)Φτώχεια και λοιπές κοιν. μεταβιβάσεις σε χρήμα (ως % του ΑΕΠ), EE, EE-15-15, ,

19919944-2008-2008

Page 8: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

88

Δομή παρουσίασηςΔομή παρουσίασης

1.1. Στατιστικές συσχετίσεις των Στατιστικές συσχετίσεις των μεταβλητώνμεταβλητών

2.2. Δείκτες αποτελεσματικότηταςΔείκτες αποτελεσματικότητας

3.3. Οικονομετρικές εκτιμήσειςΟικονομετρικές εκτιμήσεις

4.4. Εκτίμηση των επιπτώσεων της Εκτίμηση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσηςοικονομικής κρίσης

Page 9: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

99

2. Δείκτες αποτελεσματικότητας2. Δείκτες αποτελεσματικότητας Με βάση τις προηγούμενες συσχετίσεις το κατά κεφαλή ΑΕΠ Με βάση τις προηγούμενες συσχετίσεις το κατά κεφαλή ΑΕΠ

και οι κοινωνικές μεταβιβάσειςκαι οι κοινωνικές μεταβιβάσεις εμφανίζουν μία σημαντική εμφανίζουν μία σημαντική επίδραση στη φτώχεια στο σύνολο χωρών της ΕΕ-15.επίδραση στη φτώχεια στο σύνολο χωρών της ΕΕ-15.

Ένα βασικό ζήτημα το οποίο τίθεται είναι σε ποιο βαθμό Ένα βασικό ζήτημα το οποίο τίθεται είναι σε ποιο βαθμό αυτές οι επιδράσεις διαφοροποιούνται μεταξύ των αυτές οι επιδράσεις διαφοροποιούνται μεταξύ των συστημάτων κοινωνικής προστασίας. συστημάτων κοινωνικής προστασίας.

Στην ανάλυσή μας υιοθετούμε τη διάκριση σε 4 συστήματα Στην ανάλυσή μας υιοθετούμε τη διάκριση σε 4 συστήματα κοινωνικής προστασίας (βλ. κοινωνικής προστασίας (βλ. Espring-Andersen, 1990,Espring-Andersen, 1990, Leibfried, 1992, Ferrera, 199Leibfried, 1992, Ferrera, 19966, , Ματσαγγάνης, 1999, Ματσαγγάνης, 1999, Παπαθεοδώρου και Πετμεζίδου, 2004, 2005Παπαθεοδώρου και Πετμεζίδου, 2004, 2005))::

1) 1) Σοσιαλδημοκρατικό: Σοσιαλδημοκρατικό: Δανία, Σουηδία, Φιλανδία, ΟλλανδίαΔανία, Σουηδία, Φιλανδία, Ολλανδία 2) Συντηρητικό-κορπορατιστικό: 2) Συντηρητικό-κορπορατιστικό: Αυστρία, Γαλλία, Αυστρία, Γαλλία,

Γερμανία,ΒέλγιοΓερμανία,Βέλγιο 3) Φιλελεύθερο: 3) Φιλελεύθερο: Ηνωμένο Βασίλειο, ΙρλανδίαΗνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία 4) Νοτιοευρωπαϊκό: 4) Νοτιοευρωπαϊκό: Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα, ΠορτογαλίαΙταλία, Ισπανία, Ελλάδα, Πορτογαλία

Page 10: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

1010

2. Δείκτες αποτελεσματικότητας2. Δείκτες αποτελεσματικότηταςΔείκτης αποτελεσματικότητας των κοιν. δαπανώνΔείκτης αποτελεσματικότητας των κοιν. δαπανών, EE, EE-15-15, ,

19919944-2008-2008 (με βάση τη σχετική φτώχεια) (με βάση τη σχετική φτώχεια)

Page 11: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

1111

2. Δείκτες αποτελεσματικότητας2. Δείκτες αποτελεσματικότηταςΔείκτης αποτελεσματικότητας των κοιν. δαπανώνΔείκτης αποτελεσματικότητας των κοιν. δαπανών, EE, EE-15-15, ,

20022002-2008-2008 (με βάση την υλική αποστέρηση) (με βάση την υλική αποστέρηση)

Page 12: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

1212

2. Δείκτες αποτελεσματικότητας2. Δείκτες αποτελεσματικότηταςΔείκτης αποτελεσματικότητας-συγκριτικής επίδραση του κατά Δείκτης αποτελεσματικότητας-συγκριτικής επίδραση του κατά

κεφαλή ΑΕΠ σε κεφαλή ΑΕΠ σε PPS, EEPPS, EE-15-15, 1995-2008, 1995-2008 (με βάση τη σχετική φτώχεια) (με βάση τη σχετική φτώχεια)

Page 13: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

1313

Δομή παρουσίασηςΔομή παρουσίασης

1.1. Στατιστικές συσχετίσεις των Στατιστικές συσχετίσεις των μεταβλητώνμεταβλητών

2.2. Δείκτες αποτελεσματικότηταςΔείκτες αποτελεσματικότητας

3.3. Οικονομετρικές εκτιμήσειςΟικονομετρικές εκτιμήσεις

4.4. Εκτίμηση των επιπτώσεων της Εκτίμηση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσηςοικονομικής κρίσης

Page 14: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

1414

3. 3. Οικονομετρικές εκτιμήσειςΟικονομετρικές εκτιμήσεις Προκειμένου να διερευνήσουμε περαιτέρω την εγκυρότητα Προκειμένου να διερευνήσουμε περαιτέρω την εγκυρότητα

των προαναφερθέντων ευρημάτων εκτιμούμε μία σειρά των προαναφερθέντων ευρημάτων εκτιμούμε μία σειρά παλινδρομήσεων κάνοντας χρήση τεχνικών παλινδρομήσεων κάνοντας χρήση τεχνικών panel.panel.

Στα οικονομετρικά μας υποδείγματα η εξαρτημένη Στα οικονομετρικά μας υποδείγματα η εξαρτημένη μεταβλητή είναι το μεταβλητή είναι το ποσοστό σχετικής φτώχειαςποσοστό σχετικής φτώχειας. Οι . Οι ανεξάρτητες μεταβλητές περιλαμβάνουν:ανεξάρτητες μεταβλητές περιλαμβάνουν:

1)1) Το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε Το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε PPSPPS 2)2) Τις κοινωνικές μεταβιβάσεις σε χρήμα (σύνολο και Τις κοινωνικές μεταβιβάσεις σε χρήμα (σύνολο και

λοιπές-εκτός συντάξεων)λοιπές-εκτός συντάξεων) 3)3) Κατηγορικές μεταβλητές που αντικατοπτρίζουν τον Κατηγορικές μεταβλητές που αντικατοπτρίζουν τον

τύπο του κοινωνικού κράτουςτύπο του κοινωνικού κράτους 4)4) Μεταβλητές ελέγχου Μεταβλητές ελέγχου (control variables)(control variables) που αφορούν που αφορούν

την αγορά εργασίας (ανεργία, συνδικαλιστική πυκνότητα, την αγορά εργασίας (ανεργία, συνδικαλιστική πυκνότητα, ποσοστό αναπλήρωσης του μισθού των ανέργων από τα ποσοστό αναπλήρωσης του μισθού των ανέργων από τα κοινωνικά επιδόματα, προστασία της απασχόλησης)κοινωνικά επιδόματα, προστασία της απασχόλησης)

Page 15: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

1515

3. 3. Οικονομετρικές εκτιμήσειςΟικονομετρικές εκτιμήσεις Εκτιμούμε παλινδρομήσειςΕκτιμούμε παλινδρομήσεις που έχουν την εξής μορφή:που έχουν την εξής μορφή:

POVPOV: : Ποσοστό (%) σχετικής φτώχειαςΠοσοστό (%) σχετικής φτώχειας

SOCSOC: : Κοιν. μεταβιβάσεις σε χρήμα ως % του ΑΕΠΚοιν. μεταβιβάσεις σε χρήμα ως % του ΑΕΠ

OTHSOCOTHSOC: : Λοιπές κοιν. μεταβ. (εκτός συντάξεων) σε χρήμα ως % του ΑΕΠΛοιπές κοιν. μεταβ. (εκτός συντάξεων) σε χρήμα ως % του ΑΕΠ

GDPGDP: : Λογάριθμος του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε Λογάριθμος του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε PPS (EE-27=100)PPS (EE-27=100)

UNEMUNEM: : Ποσοστό (%) ανεργίας, Ποσοστό (%) ανεργίας,

DENS: DENS: Συνδικαλιστική πυκνότηταΣυνδικαλιστική πυκνότητα

EPLEPL: : Δείκτης για την προστασία της απασχόλησηςΔείκτης για την προστασία της απασχόλησης

REPREP: : Ποσοστό κάλυψης του μισθού των ανέργων από τα κοιν. επιδόματα Ποσοστό κάλυψης του μισθού των ανέργων από τα κοιν. επιδόματα

rrii: : Τύπος κοινωνικού κράτουςΤύπος κοινωνικού κράτους

ittiit ehacaxaaPOV '3

'2

'10

},,{ GDPOTHSOCSOCx },,,{ REPEPLDENSUNEMc

}3,2,1,3,2,1{ GDPrGDPrGDPrSOCrSOCrSOCrh

Page 16: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

1616

3. 3. Οικονομετρικές εκτιμήσειςΟικονομετρικές εκτιμήσεις

Αρχικά υπολογίζουμε τις παλινδρομήσεις κάνοντας χρήση Αρχικά υπολογίζουμε τις παλινδρομήσεις κάνοντας χρήση του μοντέλου του μοντέλου fixed effectsfixed effects. . Διαπιστώνονται όμως Διαπιστώνονται όμως προβλήματα αυτοσυσχέτισης και ετεροσκεδαστικότητας.προβλήματα αυτοσυσχέτισης και ετεροσκεδαστικότητας.

Για το λόγο αυτό, οι παλινδρομήσεις μας εκτιμώνται στη Για το λόγο αυτό, οι παλινδρομήσεις μας εκτιμώνται στη συνέχεια με τη μεθοδολογία συνέχεια με τη μεθοδολογία feasible GLSfeasible GLS που επιτρέπει τη που επιτρέπει τη διόρθωση αυτών των προβλημάτων.διόρθωση αυτών των προβλημάτων.

Επιπρόσθετα, χρησιμοποιούμε τη μεθοδολογία Επιπρόσθετα, χρησιμοποιούμε τη μεθοδολογία GMM GMM που που έχει προταθεί από τους έχει προταθεί από τους Arellano and Bover (1995) Arellano and Bover (1995) και και Blundel and Bond (1998) Blundel and Bond (1998) προκειμένου να εκτιμήσουμε μία προκειμένου να εκτιμήσουμε μία δυναμική εκδοχή των παλινδρομήσεών μας και να δυναμική εκδοχή των παλινδρομήσεών μας και να ελέγξουμε κατά πόσο τα αποτελέσματά παραμένουν ελέγξουμε κατά πόσο τα αποτελέσματά παραμένουν αμετάβλητα χρησιμοποιώντας εναλλακτικές αμετάβλητα χρησιμοποιώντας εναλλακτικές μεθοδολογίες. μεθοδολογίες.

Page 17: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

1717

3. 3. Οικονομετρικές εκτιμήσειςΟικονομετρικές εκτιμήσειςΕκτιμήσεις με τη μέθοδο Εκτιμήσεις με τη μέθοδο feasible GLSfeasible GLS

Παλινδρόμηση (1) (2) (3)GDP -13,46 (3,22)*** -5,48 (2,74)** -1,87 (3,08)OTHSOC -1,36 (0,11)***SOC -0,14 (0,06)** -0,32 (0,06)***UNEM 0,05 (0,06) -0,02 (0,12) -0,12 (0,05)**DENS -0,01 (0,01) 0,00 (0,09) 0,01 (0,02)EPL -0,56 (0,22)** 0,54 (0,60) 0,08 (0,28)REP 0,008 (0,01) -0,00 (0,04) 0,02 (0,02)R1*SOC -0,45 (0,03)***R2*SOC -0,28 (0,02)***R3*SOC -0,05 (0,05)R1*GDP -3,84 (0,29)***R2*GDP -2,43 (0,24)***R3*GDP -1,02 (0,40)**

Αριθμός παρατηρήσεων 210 210 210Κατηγ. μεταβλητές για τα έτη Nαι Nαι NαιΣυντελεστής AR(1) 0,764 0,679 0,707

Page 18: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

1818

3. 3. Οικονομετρικές εκτιμήσειςΟικονομετρικές εκτιμήσεις

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τόσο το κατά κεφαλή ΑΕΠ όσο και οι Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τόσο το κατά κεφαλή ΑΕΠ όσο και οι κοιν. μεταβιβάσεις (συνολικές και λοιπές) ασκούν μία στατιστικά κοιν. μεταβιβάσεις (συνολικές και λοιπές) ασκούν μία στατιστικά σημαντική αρνητική επίδραση στη σχετική φτώχεια. σημαντική αρνητική επίδραση στη σχετική φτώχεια.

Σε ποσοτικούς όρους, μία αύξηση του κατά κεφαλή ΑΕΠ κατά 1% Σε ποσοτικούς όρους, μία αύξηση του κατά κεφαλή ΑΕΠ κατά 1% επιφέρει μία μείωση της φτώχειας κατά 0,05-0,14 περίπου μονάδες.επιφέρει μία μείωση της φτώχειας κατά 0,05-0,14 περίπου μονάδες.

Μία αύξηση των λοιπών (εκτός συντάξεων) κοιν. μεταβιβάσεων Μία αύξηση των λοιπών (εκτός συντάξεων) κοιν. μεταβιβάσεων κατά 1 μονάδα ως % του ΑΕΠ επιφέρει μία μείωση της φτώχειας κατά 1 μονάδα ως % του ΑΕΠ επιφέρει μία μείωση της φτώχειας κατά 1,4 περίπου μονάδες.κατά 1,4 περίπου μονάδες.

Μία αύξηση των κοινωνικών μεταβιβάσεων και του κατά κεφαλή Μία αύξηση των κοινωνικών μεταβιβάσεων και του κατά κεφαλή ΑΕΠ οδηγεί σε μεγαλύτερη μείωση της φτώχειας στις χώρες που ΑΕΠ οδηγεί σε μεγαλύτερη μείωση της φτώχειας στις χώρες που έχουν αναπτύξει σοσιαλδημοκρατικά ή κορπορατιστικά καθεστώτα έχουν αναπτύξει σοσιαλδημοκρατικά ή κορπορατιστικά καθεστώτα ευημερίας. ευημερίας.

Τα αποτελέσματα δεν διαφοροποιούνται ως προς τη στατιστική Τα αποτελέσματα δεν διαφοροποιούνται ως προς τη στατιστική σημαντικότητα των μεταβλητών όταν εφαρμόζεται η μεθοδολογίασημαντικότητα των μεταβλητών όταν εφαρμόζεται η μεθοδολογία GMM.GMM.

Page 19: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

1919

3. 3. Οικονομετρικές εκτιμήσειςΟικονομετρικές εκτιμήσειςΕκτιμήσεις με τη μέθοδο Εκτιμήσεις με τη μέθοδο GMMGMM

Παλινδρόμηση (1) (2) (3)GDP -4,64 (1,23)*** -2,16 (1,24)* -1,49 (1,65)OTHSOC -0,35 (0,12)***SOC -0,06 (0,03)* -0,11 (0,06)*UNEM 0,04 (0,02)** DENS 0,002 (0,003)EPL -0,35 (0,1)***REP 0,01 (0,01)R1*SOC -0,15 (0,08)**R2*SOC -0,09 (0,04)**R3*SOC -0,02 (0,01)*R1*GDP -1,35 (0,70)*R2*GDP -0,89 (0,32)**R3*GDP -0,24 (0,15)

Αριθμός παρατηρήσεων 196 196 196AR (1) test (p-value) 0,012 0,004 0,004AR (2) test (p-value) 0,143 0,105 0,104Sargan test (p-value) 0,507 0,624 0,619

Page 20: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

2020

Δομή παρουσίασηςΔομή παρουσίασης

1.1. Στατιστικές συσχετίσεις των Στατιστικές συσχετίσεις των μεταβλητώνμεταβλητών

2.2. Δείκτες αποτελεσματικότηταςΔείκτες αποτελεσματικότητας

3.3. Οικονομετρικές εκτιμήσειςΟικονομετρικές εκτιμήσεις

4.4. Εκτίμηση των επιπτώσεων της Εκτίμηση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσηςοικονομικής κρίσης

Page 21: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

2121

4. Εκτίμηση των επιπτώσεων της 4. Εκτίμηση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσηςοικονομικής κρίσης

Δεν υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα για τις επιπτώσεις της Δεν υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στη φτώχεια την τρέχουσα περίοδο. οικονομικής κρίσης στη φτώχεια την τρέχουσα περίοδο. Άρα δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει με ασφάλεια τις Άρα δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει με ασφάλεια τις διανεμητικές της επιπτώσεις στη φτώχεια. διανεμητικές της επιπτώσεις στη φτώχεια.

Με βάση τα εμπειρικά αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν Με βάση τα εμπειρικά αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν προηγουμένως θα μπορούσε κάποιος να προβεί σε προηγουμένως θα μπορούσε κάποιος να προβεί σε ορισμένες εκτιμήσεις.ορισμένες εκτιμήσεις.

Από την ανάλυση προέκυψε ότι σε μάκρο επίπεδο οι Από την ανάλυση προέκυψε ότι σε μάκρο επίπεδο οι βασικοί προσδιοριστικοί παράγοντες της φτώχειας είναι:βασικοί προσδιοριστικοί παράγοντες της φτώχειας είναι:

1) Η οικονομική μεγέθυνση1) Η οικονομική μεγέθυνση 2) Οι κοινωνικές μεταβιβάσεις 2) Οι κοινωνικές μεταβιβάσεις 3) Η αποτελεσματικότητα στην αξιοποίηση της 3) Η αποτελεσματικότητα στην αξιοποίηση της

οικονομικής μεγέθυνσης και των κοινωνικών οικονομικής μεγέθυνσης και των κοινωνικών μεταβιβάσεων στη μείωση της φτώχειας, από το σύστημα μεταβιβάσεων στη μείωση της φτώχειας, από το σύστημα κοινωνικής προστασίας.κοινωνικής προστασίας.

Page 22: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

2222

4. Εκτίμηση των επιπτώσεων της 4. Εκτίμηση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσηςοικονομικής κρίσης

Την τρέχουσα περίοδο στην Ελλάδα καταγράφεται μία Την τρέχουσα περίοδο στην Ελλάδα καταγράφεται μία σημαντική πτώση του κατά κεφαλή ΑΕΠ, με παράλληλη σημαντική πτώση του κατά κεφαλή ΑΕΠ, με παράλληλη μείωση των κοινωνικών μεταβιβάσεων.μείωση των κοινωνικών μεταβιβάσεων.

Συνεπώς, με βάση τις εμπειρικές εκτιμήσεις, αναμένεται να Συνεπώς, με βάση τις εμπειρικές εκτιμήσεις, αναμένεται να υπάρχουν πιέσεις για άνοδο της σχετικής φτώχειας στη υπάρχουν πιέσεις για άνοδο της σχετικής φτώχειας στη χώρα, λόγω των παραγόντων 1) και 2).χώρα, λόγω των παραγόντων 1) και 2).

Ο μόνος θεωρητικά τρόπος για να ανατραπούν ή να Ο μόνος θεωρητικά τρόπος για να ανατραπούν ή να περιοριστούν αυτές οι πιέσεις είναι να υπάρξει μία περιοριστούν αυτές οι πιέσεις είναι να υπάρξει μία σημαντική αλλαγή στη δομή του συστήματος κοιν. σημαντική αλλαγή στη δομή του συστήματος κοιν. προστασίας στην Ελλάδα που θα αυξήσει την προστασίας στην Ελλάδα που θα αυξήσει την αποτελεσματικότητά τους ως προς τη μείωση της φτώχειας.αποτελεσματικότητά τους ως προς τη μείωση της φτώχειας.

Προς ποια κατεύθυνση θα έπρεπε να μεταρρυθμιστεί το Προς ποια κατεύθυνση θα έπρεπε να μεταρρυθμιστεί το σύστημα κοιν. προστασίας στην Ελλάδα για να γίνει σύστημα κοιν. προστασίας στην Ελλάδα για να γίνει περισσότερο αποτελεσματικό; περισσότερο αποτελεσματικό;

Page 23: Γιάννης Δαφέρμος ,  Ινστιτούτο Εργασίας & Πανεπιστήμιο Αθηνών

Οικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικΟικονομική κρίση και φτώχεια στην Ελλάδα και την ΕΕ: Οι επιδράσεις του μακροοικονομικού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίαςού παριβάλλοντος και της κοινωνικής προστασίας

2323

4. Εκτίμηση των επιπτώσεων της 4. Εκτίμηση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσηςοικονομικής κρίσης

Τα εμπειρικά δεδομένα που παρουσιάστηκαν παραπάνω Τα εμπειρικά δεδομένα που παρουσιάστηκαν παραπάνω δείχνουν ότι οι χώρες με σοσιαλδημοκρατικά συστήματα δείχνουν ότι οι χώρες με σοσιαλδημοκρατικά συστήματα κοιν. προστασίας (χρηματοδοτούμενα από τη φορολογία, κοιν. προστασίας (χρηματοδοτούμενα από τη φορολογία, με καθολικές παροχές, χωρίς έλεγχο πόρων των με καθολικές παροχές, χωρίς έλεγχο πόρων των δικαιούχων) επιτυγχάνουν χαμηλότερα ποσοστά φτώχειας δικαιούχων) επιτυγχάνουν χαμηλότερα ποσοστά φτώχειας με τους ίδιους πόρους και με το ίδιο κατά κεφαλή ΑΕΠ. με τους ίδιους πόρους και με το ίδιο κατά κεφαλή ΑΕΠ.

Συνεπώς, η μεταρρύθμιση του συστήματος κοιν. Συνεπώς, η μεταρρύθμιση του συστήματος κοιν. προστασίας στην Ελλάδα έχοντας ως πρότυπο τα προστασίας στην Ελλάδα έχοντας ως πρότυπο τα αντίστοιχα συστήματα των χωρών αυτών θα αύξανε την αντίστοιχα συστήματα των χωρών αυτών θα αύξανε την αποτελεσματικότητα της κοιν. προστασίας και θα αποτελεσματικότητα της κοιν. προστασίας και θα συνέβαλλε στη μείωση των επιπτώσεων της κρίσης στη συνέβαλλε στη μείωση των επιπτώσεων της κρίσης στη φτώχεια και στο επίπεδο διαβίωσης του πληθυσμού.φτώχεια και στο επίπεδο διαβίωσης του πληθυσμού.

Θα πρέπει όμως να επισημανθεί ότι ακόμα και μία τέτοια Θα πρέπει όμως να επισημανθεί ότι ακόμα και μία τέτοια μεταρρύθμιση δεν φαίνεται να μπορεί να αναχαιτίσει τις μεταρρύθμιση δεν φαίνεται να μπορεί να αναχαιτίσει τις δυσμενείς επιδράσεις στη φτώχεια και στο επίπεδο δυσμενείς επιδράσεις στη φτώχεια και στο επίπεδο διαβίωσης από το αρνητικό μακροοικονομικό περιβάλλον διαβίωσης από το αρνητικό μακροοικονομικό περιβάλλον και τη μείωση των δαπανών για κοινωνική προστασία.και τη μείωση των δαπανών για κοινωνική προστασία.