Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις Σ ή Λ. Στη συνέχεια να επαναδιατυπώσετε σωστά τις προτάσεις που έχετε χαρακτηρίσει λανθασμένες:

1. Τα στοιχεία που βρίσκονται ελεύθερα στο περιβάλλον είναι 392 και από αυτά 127 είναι απαραίτητα για τη σύσταση των οργανισμών.

2. Από τα μόρια που συναντάμε στους οργανισμούς, ο άνθρακας, το οξυγόνο, το υδρογόνο και το άζωτο συμμετέχουν σε ποσοστό 96% w/w.

3. Το νερό, ένα απλό χημικό μόριο, πέφτει στο έδαφος με τη βροχή, το χιόνι και το χαλάζι και επιστρέφει στην ατμόσφαιρα με την εξάτμιση.

4. Τα χερσαία φυτά προσλαμβάνουν νερό από το έδαφος με τα στόματα των φύλλων τους και ελευθερώνουν νερό από τις ρίζες τους.

5. Ο ρόλος των αλάτων όπως το ασβέστιο και το νάτριο είναι σημαντικός για την ανάπτυξη των οργανισμών.

6. Οι υδατάνθρακες αποτελούν για τους οργανισμούς πηγή ενέργειας αλλά είναι και δομικά συστατικά.

7. Τα μόρια των νουκλεϊκών οξέων ελέγχουν τις λειτουργίες των κυττάρων. Επαναδιατύπωση λανθασμένων προτάσεων:

Να σημειώσετε ποιες από τις επόμενες προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες:

1. Η διαθεσιμότητα των ιχνοστοιχείων είναι ένας αβιοτικός παράγοντας. 2. Το λείο ενδοπλασματικό δίκτυο και τα χυμοτόπια είναι χώροι στους οποίους τα

κύτταρα αποθηκεύουν διάφορες ουσίες. 3. Τα κυανοβακτήρια φωτοσυνθέτουν χάρη στους χλωροπλάστες τους. 4. Τα ενδοσπόρια είναι ένας μηχανισμός προστασίας των βακτηρίων και των πρωτόζωων. 5. Τα καρότα δεν διαθέτουν νευρογλοιακά κύτταρα.

Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Ι με τα αντίστοιχα της στήλης ΙΙ: Ι ΙΙ Α. Μιτοχόνδρια 1. Περιέχει δραστικά ένζυμα για την διάσπαση ουσιών. Β. Ριβοσώματα 2. Στα ζώα ονομάζονται πεπτικά. Γ. Κενοτόπιο 3. Υπάρχει λείο και αδρό. Δ. Χυμοτόπιο 4. Αποθήκη θρεπτικών ουσιών για το φυτικό κύτταρο. Ε. Ενδοπλασματικό Δίκτυο 5. Εξασφαλίζει ενέργεια στο κύτταρο. ΣΤ. Λυσόσωμα 6. Εκεί γίνεται η σύνθεση των πρωτεϊνών.

Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής

1. Ασθένειες όπως η ευλογιά έχουν σχεδόν εξαφανιστεί χάρη: α. στα πειράματα β. στα εμβόλια γ. στην επιστημονική μέθοδο δ. στην παρατήρηση 2. Σε ένα εργαστήριο ένας επιστήμονας μελετά δείγματα αίματος τριών ανθρώπων που

έχουν μολυνθεί από ένα παθογόνο μικρόβιο. Ο επιστήμονας αυτός είναι: α. ανθρωπολόγος β. οικολόγος γ. γενετιστής δ. μικροβιολόγος

3. Μόνο ορισμένα βακτήρια διαθέτουν:

α. βλεφαρίδες β. κάψα γ. μαστίγια δ. κάποιο από τα προηγούμενα

4. Η ανάπτυξη του οστίτη εξαρτάται κυρίως από:

α. το χλωριούχο νάτριο β. τα άλατα του ασβεστίου γ. το νερό δ. όλα τα προηγούμενα

5. Ποιος από τους παρακάτω δεν είναι ευκαρυωτικός οργανισμός: α. τα βακτήρια β. τα πρωτόζωα γ. τα φύκη δ. όλα τα προηγούμενα

6. Τα ενδοσπόρια είναι ανθεκτικές μορφές βακτηρίων που σχηματίζονται:

α. όταν γίνεται πρωτεϊνοσύνθεση στα ελεύθερα ριβοσώματα β. κατά τη μετακίνηση του βακτηρίου με μαστίγια ή βλεφαρίδες γ. εάν οι περιβαλλοντικές συνθήκες είναι αντίξοες για το βακτήριο δ. σε όλες τις περιπτώσεις των α, β, γ

7. Ένα κύτταρο που διαθέτει σύμπλεγμα Golgi μπορεί να ανήκει σε:

α. βακτήριο β. κυανοβακτήριο γ. πρωτόζωο δ. οποιοδήποτε από τα προηγούμενα

8. Σε μια λίμνη παρατηρούμε καλαμιές, βάτραχους, κουνούπια κ.α. Οι

διαφορετικοί αυτοί πληθυσμοί συγκροτούν: α. ένα οικοσύστημα β. ένα είδος γ. μια βιοκοινότητα δ. έναν βιότοπο

Να συμπληρώσετε τον πίνακα βάζοντας ένα (+) στην κατάλληλη στήλη:

Δομή Προκαρυωτικό Κύτταρο

Ευκαρυωτικό Κύτταρο Φυτικό Ζωικό

Κυτταρικό τοίχωμα Κάψα

Ριβοσώματα Μαστίγια

Βλεφαρίδες Μιτοχόνδρια Χυμοτόπια

Χλωροπλάστες Σύμπλεγμα Golgi

Λυσοσώματα Να τοποθετηθούν στη σωστή σειρά από το πιο απλό στο πιο πολύπλοκο τα εξής: α. βιοκοινότητα β. κύτταρο γ. οργανισμός δ. οικοσύστημα ε. πληθυσμός

Ερωτήσεις ανάπτυξης:

1. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των βακτηρίων; Σε τι διαφέρουν από την αμοιβάδα;

2. Ποιες από τις οργανικές ενώσεις που γνωρίζετε έχουν δομικό ρόλο στα κύτταρα;

3. Γνωρίζετε γιατί το νερό έχει τόσο μεγάλη σημασία για τη διατήρηση της ζωής στον πλανήτη;

4. Τι είναι τα ένζυμα; Ποιος είναι ο ρόλος τους στα κύτταρα;

5. Ποια βήματα ακολουθεί η επιστημονική μέθοδος;

6. Ποιες οργανικές ενώσεις έχουν και δομικό και λειτουργικό ρόλο στα κύτταρα;

7. Σε τι διαφέρει ένα ευκαρυωτικό από ένα προκαρυωτικό κύτταρο; Αναφέρετε δύο παραδείγματα.

8. Σε τι διαφέρει ένα φυτικό από ένα ζωικό κύτταρο;

9. Τι είναι το ενδοπλασματικό δίκτυο; Ποιες κατηγορίες γνωρίζετε;

10. Ποια είναι η δομή και ποιος ο ρόλος του επιθηλιακού ιστού;

11. Τι μορφή έχει το σύμπλεγμα Golgi και ποιος ο ρόλος του;

12. Να δώσετε τον ορισμό των παρακάτω βιολογικών όρων: οικοσύστημα, ιστός, διαφοροποίηση, αποικία, βιοκοινότητα.

13. Τα λυσοσώματα των ευκαρυωτικών κυττάρων περιβάλλονται από μεμβράνη. Να περιγράψετε το ρόλο των λυσοσωμάτων στο κύτταρο και να αιτιολογήσετε για ποιο λόγο πρέπει να περιβάλλονται από μεμβράνη;

14. Να περιγράψετε τη δομή και τη λειτουργία των μιτοχονδρίων και των χλωροπλαστών:

15. Ποιες είναι οι κατηγορίες του μυϊκού ιστού και σε ποια σημεία του σώματος του ανθρώπου συναντάμε την κάθε κατηγορία;

16. Τι είναι το οικοσύστημα;

17. Τα κυριότερα τμήματα του λεπτού εντέρου του ανθρώπου σε τομή φαίνονται στο διπλανό σχήμα. Σε ποιους ιστούς ανήκουν τα κύτταρα του εντέρου και ποιες ικανότητες του δίνουν;

βλεννογόνος

βλεννογόνος

Λείος ιστός

κοιλότητα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Φερεκύδου Ελ. Ελίζα, Βιολογία Γ Γυμνασίου, Εκδ. Βολανάκη Τένγκου Αμαλία, Βιολογία Γ Γυμνασίου, Εκδ. Πατάκη, 2007 Τζαβάρας Ι. Νίκος, Βιολογία Γ Γυμνασίου, Εκδ. Σαββάλας, 1999