Η γέννεση της Ελληνικής γης.

ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της Γης -

Η γένεση της ελληνικής Γης

Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της ΓηςΠαλαιογεωγραφική εξέλιξη της Γης --

Η γένεση της ελληνικής ΓηςΗ γένεση της ελληνικής Γης

∆ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005

Παλαιογεωγραφική εξέλιξη της ΓηςΠαλαιογεωγραφική εξέλιξη της Γης

Οι επιστήµονες εκτός από την εσωτερική δοµή της γης µελέτησαν και µελετούν και την εξωτερική µορφή της, η οποία συνεχώς αλλάζει.

Με την πάροδο του γεωλογικού χρόνου το σχήµα, το µέγεθος και η γεωγραφική κατανοµή των ηπείρων και των θαλασσίων λεκανών αλλάζει. Ήπειροι µεταναστεύουν σε άλλα σηµεία της υδρογείου, ωκεανοί ανοίγουν ή κλείνουν, οροσειρές αναδύονται ή διαβρώνονται.

Πριν από 200 εκ. χρόνια περίπου, όλες οι ήπειροι αποτελούσαν µια ξηρά, την Παγγαία η οποία περιβαλλόταν από ένα τεράστιο ωκεανό που λεγόταν Πανθάλασσα.

Από την Πανγαία στις σηµερινές ηπείρους

Με βάση όλες αυτές τις πληροφορίες γνωρίζουµε σήµερα ότι κατά το Προκάµβριο είχαµε έντονες ορογενέσεις που δηµιούργησαν τα πυριγενή και µεταµορφωµένα παµπάλαια πετρώµατα της Βραζιλίας, του Καναδά, της Σαχάρας, της Σιβηρίας και της Αυστραλίας, που σήµερα αποτελούν τους πυρήνες των κυριώτερων λιθοσφαιρικών πλακών µε ηπειρωτικό φλοιό.

Μια οριακή στιγµή ήταν η ύπαρξη στο Ανωτ. Παλαιοζωϊκό µιας ενιαίας ηπείρου στην επιφάνεια της Γης, που ονοµάστηκε Πανγαία. Η ενιαία αυτή ξηρά περιβαλλόταν από παντού από µια τεράστια θαλάσσια έκταση, που ονοµάστηκε Πανθάλασσα. Μια µεγάλη εσοχή υπό µορφή τεράστιου κόλπου αντιστοιχούσε στην Τηθύ θάλασσα, που χώριζε µερικώς το βόρειο τµήµα της Πανγαίας (Λαυρασία) από το νότιο (Γκοντβάνα). Στη συνέχεια ο κόλπος επεκτάθηκε σχίζοντας την ξηρά και δηµιουργήθηκε ο ωκεανός τηςΤηθύος που διαχώρισε οριστικά την Πανγαία σε δύο τµήµατα, τη Λαυρασία προς Βορρά και τηνΓκοντβάνα προν Νότο.

Η Γκοντβάνα άρχισε στη συνέχεια να διαλύεται σε επιµέρους τεµάχη (=πλάκες) που καθένα τους κινήθηκε µε το δικό του τρόπο. Έτσι από το ανατολικό τµήµα της Γκοντβάνα αποκόπηκαν τρία κοµµάτια: η Ινδία, η Αυστραλία και η Ανταρκτική. Κατά το Κρητιδικό δηµιουργήθηκε µια τεράστια σχισµή που εξελίχθηκε αργότερα στον Ατλαντικό Ωκεανό, διασπώντας συγχρόνως τη Λαυρασία σε δύο τµήµατα, τη Βόρεια Αµερική και την Ευρασία. Ταυτόχρονα απέκοψε τη Νότια Αµερική από τη Γκοντβάνα.

Η Ινδία στη συνέχεια κινήθηκε προς Βορρά και συγκρούστηκε µε την Ευρασία δηµιουργώντας τα Ιµαλάια, ενώ ταυτόχρονα η Αφρική κινήθηκε και αυτή προς Βορρά συγκρούστηκε µε τη Ευρασία και δηµιούργησε το υπόλοιπο αλπικό σύστηµα στη Μεσόγειο (Άλπεις, Απέννινα κ.λ.π.) .

Πριν από περίπου 15-20 εκ. χρόνια άρχισε να αποµακρύνεται η Αραβία από την Αφρική και στη συνέχεια συγκρούστηκε µε την Ευρασία δίνοντας τα βουνά στο Ιράν και την ανατολική Τουρκία, ενώ ταυτόχρονα άνοιγε η Ερυθρά θάλασσα.

Στις µέρες µας βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία απόσπασης ενός ακόµη κοµµατιού της Αφρικής, που περιλαµβάνει τη χερσόνησο του Αφάρ στην Αιθιοπία, τη Σοµαλία, τη Μοζαµβίκη µαζί µε τη Μαδαγασκάρη. Αυτό γίνεται µέσα από τη διάνοιξη µιας βαθειάς σχισµής (τάφρος ανατολικής Αφρικής), µε την οποία συνδέεται η έντονη ηφαιστειότητα της περιοχής (ηφαίστεια της Κένυας, όπως το Κιλιµάντζαρο).

Η Γκοντβάνα άρχισε στη συνέχεια να διαλύεται σε επιµέρους τεµάχη (=πλάκες) που καθένα τους κινήθηκε µε το δικό του τρόπο. Έτσι από το ανατολικό τµήµα της Γκοντβάνα αποκόπηκαν τρία κοµµάτια: η Ινδία, η Αυστραλία και η Ανταρκτική. Κατά το Κρητιδικό δηµιουργήθηκε µια τεράστια σχισµή που εξελίχθηκε αργότερα στον Ατλαντικό Ωκεανό, διασπώντας συγχρόνως τη Λαυρασία σε δύο τµήµατα, τη Βόρεια Αµερική και την Ευρασία. Ταυτόχρονα απέκοψε τη Νότια Αµερική από τη Γκοντβάνα.

Η Ινδία στη συνέχεια κινήθηκε προς Βορρά και συγκρούστηκε µε την Ευρασία δηµιουργώντας τα Ιµαλάια, ενώ ταυτόχρονα η Αφρική κινήθηκε και αυτή προς Βορρά συγκρούστηκε µε τη Ευρασία και δηµιούργησε το υπόλοιπο αλπικό σύστηµα στη Μεσόγειο (Άλπεις, Απέννινα κ.λ.π.) .

Πριν από περίπου 15-20 εκ. χρόνια άρχισε να αποµακρύνεται η Αραβία από την Αφρική και στη συνέχεια συγκρούστηκε µε την Ευρασία δίνοντας τα βουνά στο Ιράν και την ανατολική Τουρκία, ενώ ταυτόχρονα άνοιγε η Ερυθρά θάλασσα.

Στις µέρες µας βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία απόσπασης ενός ακόµη κοµµατιού της Αφρικής, που περιλαµβάνει τη χερσόνησο του Αφάρ στην Αιθιοπία, τη Σοµαλία, τη Μοζαµβίκη µαζί µε τη Μαδαγασκάρη. Αυτό γίνεται µέσα από τη διάνοιξη µιας βαθειάς σχισµής (τάφρος ανατολικής Αφρικής), µε την οποία συνδέεται η έντονη ηφαιστειότητα της περιοχής (ηφαίστεια της Κένυας, όπως το Κιλιµάντζαρο).


ΠΑΝΘΑΛΑΣΣΑ ΠΑΝΘΑΛΑΣΣΑΠΑΝΓΑΙΑ

Πριν από -200.000.000 Πριν από -190.000.000

Πριν από -135.000.000 Πριν από -65.000.000


Το βασικό περίγραµµα της σηµερινής Ελλάδας διαµορφώθηκε κατά την περίοδο του Ολιγοκαίνου και την αρχή του Μειοκαίνου. Τότε είχαµε µια παλαιογεωγραφική εικόνα που συνοψιζόταν σε,

α) µια νησιωτική αλυσίδα που σχηµάτιζε η ραχοκοκαλιά της σηµερινής Πίνδου,

β) µια θαλάσσια λεκάνη που περιελάµβανε τις περιοχές της σηµερινής ∆υτικής Μακεδονίας (Καρδίτσα, Τρίκαλα, Καλαµπάκα, Γρεβενά, Καστοριά) και άλλες περιοχές νοτιότερα ως τις Κυκλάδες,

γ) την Αιγηίδα,

δ) µια θαλάσσια λεκάνη στο Βόρειο Αιγαίο, περιφερειακά της Νότιας Ροδόπης, και

ε) την ορεινή Ροδόπη.

Κατά το Ανώτερο Μειόκαινο (6-5 εκ. χρόνια από σήµερα), η θαλάσσια λεκάνη που χώριζε την Πίνδο από την ανατολικά εκτεινόµενη Αιγηίδα περιορίστηκε µόνο στο νότιο τµήµα, όπου διαµορφώθηκε η λεκάνη του Κρητικού πελάγους. Ταυτόχρονα δηµιουργήθηκαν θαλάσσιες λουρίδες ανάµεσα στο Β. Αιγαίο και το Κρητικό πέλαγος.

Στο Ανώτερο Πλειόκαινο (2 εκ. χρόνια από σήµερα), η καταβύθιση της ξηράς έγινε εντονότερη µε αποκοπή της Πελοποννήσου από την άλλη ηπειρωτική Ελλάδα και µε ανάπτυξη του Αιγαίου πελάγους.

Από το στάδιο αυτό έως σήµερα (τελευταίο 1 εκ. χρόνια) παρατηρήθηκε µια ανύψωση της Πελοποννήσου και της Κρήτης και µια βύθιση του Αιγαίου και ιδιαίτερα των Κυκλάδων. Η σύνδεση της ηπειρωτικής Ελλάδας µε τη Μικρά Ασία έως το πρόσφατο γεωλογικό παρελθόν επέτρεψε τη µετανάστευση των θηλαστικών, γι αυτό και σήµερα βρίσκουµε απολιθώµατα µεγαλοθηλαστικά στα νησιά (π.χ. ελέφαντες στη Νάξο, Τήλο, κ.λ.π.)

Η γέννεση της Ελληνικής γης.

Documents

Transcript of Η γέννεση της Ελληνικής γης.