Πως βοηθάμε άτομα σε Πως βοηθάμε άτομα σε κρίσιμες καταστάσειςκρίσιμες καταστάσεις

Ιωάννα ΚάτοΙωάννα ΚάτοΨυχολόγος, ΛογοθεραπεύτριαΨυχολόγος, Λογοθεραπεύτρια, , Ψυχοθεραπεύτρια και Ψυχοθεραπεύτρια και Επόπτρια Επόπτρια GestaltGestaltΜπιάνκα ΈλλιγκερΜπιάνκα ΈλλιγκερΨυχολόγος,Ψυχολόγος, Φυσιοθεραπεύτρια, Ψυχοθεραπεύτρια Φυσιοθεραπεύτρια, Ψυχοθεραπεύτρια GestaltGestalt

Τι είναι κρίσηΤι είναι κρίση

““Είναι η αντίληψη ή το βίωμα μιας Είναι η αντίληψη ή το βίωμα μιας κατάστασης ως τόσο δύσκολη και κατάστασης ως τόσο δύσκολη και ανυπόφορη που το άτομο δεν μπορεί να την ανυπόφορη που το άτομο δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει με τους τρόπους και αντιμετωπίσει με τους τρόπους και μηχανισμούς που γνωρίζει. Αν το άτομο δεν μηχανισμούς που γνωρίζει. Αν το άτομο δεν πάρει ανακούφιση, η κρίση μπορεί να πάρει ανακούφιση, η κρίση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές συναισθηματικές προκαλέσει σοβαρές συναισθηματικές διαταραχές, όπως και διαταραχές σκέψης διαταραχές, όπως και διαταραχές σκέψης και συμπεριφοράςκαι συμπεριφοράς”.”.

James R. K. Gilliand B. E. “Crisis Intervention James R. K. Gilliand B. E. “Crisis Intervention Strategies”Strategies”

Είδη κρίσεωνΕίδη κρίσεων

αναπτυξιακήαναπτυξιακή (γέννα, εφηβεία)(γέννα, εφηβεία)κατάσταση γύρω μας κατάσταση γύρω μας Υπαρξιακή (θάνατος)Υπαρξιακή (θάνατος)Περιβαλλοντική (καταστροφές)Περιβαλλοντική (καταστροφές)

Συμπτώματα ΚρίσηςΣυμπτώματα Κρίσης

• ΣυναισθηματικάΣυναισθηματικά

• ΝοητικάΝοητικά

• ΣυμπεριφοράςΣυμπεριφοράς

• ΣωματικάΣωματικά

Συμπτώματα Κρίσης:Συμπτώματα Κρίσης: Συναισθηματικά - Νοητικά - Συναισθηματικά - Νοητικά -

ΣυμπεριφοράςΣυμπεριφοράς • Αίσθηση μουδιάσματοςΑίσθηση μουδιάσματος• ΠάγωμαΠάγωμα• Αίσθηση ότι αντιλαμβάνεται τα πράγματα Αίσθηση ότι αντιλαμβάνεται τα πράγματα

μέσα από φίλτρομέσα από φίλτρο• Αίσθηση ότι δεν είναι ο εαυτός τουΑίσθηση ότι δεν είναι ο εαυτός του• Φόβος και κρίσεις πανικούΦόβος και κρίσεις πανικού• ΑπόσυρσηΑπόσυρση• Σύγχυση και απώλεια μνήμηςΣύγχυση και απώλεια μνήμης• Συναισθηματικές διακυμάνσεις (θυμός, Συναισθηματικές διακυμάνσεις (θυμός,

θλίψη, γέλιο, απάθεια)θλίψη, γέλιο, απάθεια)

Συμπτώματα Κρίσης Συμπτώματα Κρίσης σωματικάσωματικά

• ΤαχυκαρδίαΤαχυκαρδία

• ΤρέμουλοΤρέμουλο

• ΚρύοΚρύο

• Έντονη ΕφίδρωσηΈντονη Εφίδρωση

• ΑνακατωσούραΑνακατωσούρα

• ΣτομαχόπονοςΣτομαχόπονος

• ΚεφαλαλγίαΚεφαλαλγία

ΜαρτυρίεςΜαρτυρίες• Οι συχνότερες δηλώσεις ατόμων που δέχτηκαν την στήριξη από ομάδες Οι συχνότερες δηλώσεις ατόμων που δέχτηκαν την στήριξη από ομάδες

παρέμβασης σε κρίση παρέμβασης σε κρίση • Τονίζεται η ανθρώπινη και ταυτόχρονα επαγγελματική Τονίζεται η ανθρώπινη και ταυτόχρονα επαγγελματική

συμπαράστασησυμπαράσταση

Αποσπάσματα από παραθέσειςΑποσπάσματα από παραθέσεις::• - Κάποιος είναι εδώ για μένα.- Κάποιος είναι εδώ για μένα.• - Δεν θα ήξερα τι θα έκανα χωρίς εκείνον.- Δεν θα ήξερα τι θα έκανα χωρίς εκείνον.• - Έδειξε πραγματικό ενδιαφέρον και συμπόνια.- Έδειξε πραγματικό ενδιαφέρον και συμπόνια.• - Το άτομο με το οποίο μπορούσα να κλάψω και να σιωπήσω.- Το άτομο με το οποίο μπορούσα να κλάψω και να σιωπήσω. • - Με στήριξε και περφρούρισε τον προσωπικό μου χώρο.- Με στήριξε και περφρούρισε τον προσωπικό μου χώρο.• -- Το μόνο άτομο που ήταν εκεί για μένα. Το μόνο άτομο που ήταν εκεί για μένα. • - Με ενημέρωνε για τα πάντα.- Με ενημέρωνε για τα πάντα.• - Ήταν ανοιχτός και ειλικρινής.- Ήταν ανοιχτός και ειλικρινής.• - Από κείνον έπαιρνα ενημέρωση και πληροφορίες - Από κείνον έπαιρνα ενημέρωση και πληροφορίες • - Δεν είχα τη δύναμη να βρω βοήθεια από μόνος μου.- Δεν είχα τη δύναμη να βρω βοήθεια από μόνος μου.• - Χωρίς αυτόν δεν θα ήξερα σε ποιόν να απευθυνθώ.- Χωρίς αυτόν δεν θα ήξερα σε ποιόν να απευθυνθώ.• - Ένα άτομο που δημιουργεί ηρεμία, τάξη και δομή.- Ένα άτομο που δημιουργεί ηρεμία, τάξη και δομή.

Βήματα αντιμετώπισης της Βήματα αντιμετώπισης της κρίσηςκρίσης

• Εκτίμηση – προετοιμασίαΕκτίμηση – προετοιμασία

1.1. Ονομάζω το πρόβλημαΟνομάζω το πρόβλημα

2.2. Επαφή και διερεύνησηΕπαφή και διερεύνηση

3.3. Προσφέρω στήριξηΠροσφέρω στήριξη

4.4. Διερευνώ επιλογές – εναλλακτικές Διερευνώ επιλογές – εναλλακτικές

5.5. Σχέδιο δράσηςΣχέδιο δράσης

6.6. ΔέσμευσηΔέσμευση

• Στο τέλος…Στο τέλος…

Βήματα αντιμετώπισης της Βήματα αντιμετώπισης της κρίσηςκρίσης

• Εκτίμηση – προετοιμασίαΕκτίμηση – προετοιμασία– Μαζεύω πληροφορίες για το συμβάν για να Μαζεύω πληροφορίες για το συμβάν για να

γνωρίζω εγώ και να μπορώ να ενημερώσωγνωρίζω εγώ και να μπορώ να ενημερώσω– Οργανώνομαι διασφαλίζοντας την Οργανώνομαι διασφαλίζοντας την

συνέχεια της φροντίδας μου για το συνέχεια της φροντίδας μου για το συγκεκριμένο άτομοσυγκεκριμένο άτομο

– Φροντίζω την ασφάλειά μου και να Φροντίζω την ασφάλειά μου και να δημιουργήσω έναν ασφαλή χώρο για το δημιουργήσω έναν ασφαλή χώρο για το άτομο που βοηθάω, προστατευμένο από τα άτομο που βοηθάω, προστατευμένο από τα περίεργα βλέμματα των θεατών περίεργα βλέμματα των θεατών

ΒήμαΒήμα 1 1Ονομάζω το πρόβλημαΟνομάζω το πρόβλημα

Συστήνομαι Συστήνομαι Ρωτάω το όνομά τουΡωτάω το όνομά του Διασφαλίζω το άτομο απέναντι μου Διασφαλίζω το άτομο απέναντι μου

(Μειώνω όσο γίνεται το κίνδυνο για μένα και (Μειώνω όσο γίνεται το κίνδυνο για μένα και για τους άλλουςγια τους άλλους – διερευνώ κίνδυνο θανάτου)– διερευνώ κίνδυνο θανάτου)

Ονομάζω την κατάσταση και δίνω Ονομάζω την κατάσταση και δίνω πληροφορίεςπληροφορίες

ΒήμαΒήμα 2 2 Επαφή και διερεύνησηΕπαφή και διερεύνηση

Είσαι καλάΕίσαι καλά;;

Πονάς πουθενάΠονάς πουθενά;;

Πόσο καιρό είσαι εδώ;Πόσο καιρό είσαι εδώ;

Μπορείς να κουνηθείςΜπορείς να κουνηθείς;;

Είναι κάποιος άλλος μαζί σουΕίναι κάποιος άλλος μαζί σου;;

Τι σου έχει συμβεί;Τι σου έχει συμβεί;

ΒήμαΒήμα 3 3 Προσφέρω στήριξηΠροσφέρω στήριξη

Δίνω κάτι να μπορεί ο άλλος να ακουμπήσει, Δίνω κάτι να μπορεί ο άλλος να ακουμπήσει, στηριχτεί επάνω (κυριολεκτικά και στηριχτεί επάνω (κυριολεκτικά και μεταφορικά)μεταφορικά)

Είμαι εδώ για να βοηθήσω. Κάνε......../μην Είμαι εδώ για να βοηθήσω. Κάνε......../μην κανείς... Θα είμαστε μαζί.../θα το κάνουμε μαζίκανείς... Θα είμαστε μαζί.../θα το κάνουμε μαζί

Επιδιώκω προσεκτικά σωματική επαφή (π.χ. Επιδιώκω προσεκτικά σωματική επαφή (π.χ. κρατάω το χέρι του)κρατάω το χέρι του)

Ενεργητική ακρόασηΕνεργητική ακρόασηΕίμαστε εδώ να βοηθήσουμε – για να φύγουμε Είμαστε εδώ να βοηθήσουμε – για να φύγουμε

από εδώ χρειάζεται να σε αφήσω για λίγο και από εδώ χρειάζεται να σε αφήσω για λίγο και να επιστρέψω με....να επιστρέψω με....

Βήμα 4 Βήμα 4 Διερευνώ επιλογές - Διερευνώ επιλογές -

εναλλακτικέςεναλλακτικές

Να δούμε τι επιλογές έχουμεΝα δούμε τι επιλογές έχουμε……Μπορούμε να κάνουμε ...... (α ή β) Μπορούμε να κάνουμε ...... (α ή β)

(εμείς αποφασίζουμε γιατί ο άλλος μπορεί να μην (εμείς αποφασίζουμε γιατί ο άλλος μπορεί να μην είναι σε θέση να σκεφτεί καθαρά, αλλά είναι σε θέση να σκεφτεί καθαρά, αλλά προσπαθούμε να τον βάλουμε προσπαθούμε να τον βάλουμε σιγά-σιγάσιγά-σιγά να πάρει να πάρει ενεργητικό ρόλο και να φύγει από το ρόλο του ενεργητικό ρόλο και να φύγει από το ρόλο του θύματος)θύματος)

Βήμα 5Βήμα 5 Σχέδιο δράσηςΣχέδιο δράσης

Στόχος: το άτομο να πάρει ξανά πιο Στόχος: το άτομο να πάρει ξανά πιο ενεργητικό ρόλο στα πράγματα που ενεργητικό ρόλο στα πράγματα που χρειάζεται να γίνουνχρειάζεται να γίνουν

Τι μπορείς να κάνεις να με Τι μπορείς να κάνεις να με βοηθήσεις να σε βοηθήσω; βοηθήσεις να σε βοηθήσω; (π.χ. να (π.χ. να σπρώξεις με το πόδι που δεν είναι χτυπημένο, αν σπρώξεις με το πόδι που δεν είναι χτυπημένο, αν ξέρεις καλύτερο δρόμο να φύγουμε από δω)ξέρεις καλύτερο δρόμο να φύγουμε από δω)

Βήμα Βήμα 66 ΔέσμευσηΔέσμευση

Λεκτική περίληψη του σχεδίου δράσηςΛεκτική περίληψη του σχεδίου δράσης

Θέλω ναΘέλω να…….…….

Θα κάνουμε.......και μετά.........Θα κάνουμε.......και μετά.........

Μέχρι να γυρίσω θέλω να μου Μέχρι να γυρίσω θέλω να μου υποσχεθείς/ θέλω να συμφωνήσουμε υποσχεθείς/ θέλω να συμφωνήσουμε ότι.....ότι.....

Στο τέλος…Στο τέλος…

Να κινητοποιήσει το στηρικτικό του Να κινητοποιήσει το στηρικτικό του περιβάλλονπεριβάλλον

Τι θα κανείς όταν βγούμε από εδώ;Τι θα κανείς όταν βγούμε από εδώ;Χρειάζεται να πας στο νοσοκομείο.Χρειάζεται να πας στο νοσοκομείο.Ποιόν θέλεις να ειδοποιήσεις/ειδοποιήσω;Ποιόν θέλεις να ειδοποιήσεις/ειδοποιήσω;Τι χρειάζεται να κανείς μετά από εδώ, τι Τι χρειάζεται να κανείς μετά από εδώ, τι

χρειάζεται να γίνει;χρειάζεται να γίνει;

Θέματα ομάδαςΘέματα ομάδας

Εκπαίδευση και εποπτείαΕκπαίδευση και εποπτεία

HH επιχείρηση διάσωσης τελειώνει επιχείρηση διάσωσης τελειώνει αφού έχει εξασφαλιστεί και η αφού έχει εξασφαλιστεί και η απαραίτητη φροντίδα για την ομάδα απαραίτητη φροντίδα για την ομάδα (συζήτηση, (συζήτηση, debriefing)debriefing)

Ηθικά διλήμματαΗθικά διλήμματα

ΣυγκρούσειςΣυγκρούσεις

Προσωπική διαδικασίαΠροσωπική διαδικασία

Για ποιους λόγους δουλεύω εδώΓια ποιους λόγους δουλεύω εδώ

Η εσωτερική μου /προσωπική Η εσωτερική μου /προσωπική διαδικασία /πως εξελίσσομαιδιαδικασία /πως εξελίσσομαι

Από που παίρνω στήριξη, ποια είναι Από που παίρνω στήριξη, ποια είναι τα δυνατά μου σημείοτα δυνατά μου σημείο

Ομαδική δουλειά – διαδικασία ομάδαςΟμαδική δουλειά – διαδικασία ομάδας

Βιβλιογραφία Βιβλιογραφία

• F. Perls, R. F. Hefferline, P. Goodman,”Gestalt Therapy: Excitement and Growth in the F. Perls, R. F. Hefferline, P. Goodman,”Gestalt Therapy: Excitement and Growth in the Human Personality”,(260-261)Human Personality”,(260-261)

• James R. K. Gilliand B. E. “Crisis Intervention Strategies”James R. K. Gilliand B. E. “Crisis Intervention Strategies”

• Ann L Bauer and Sarah Toman“ A Gestalt Perspective of Crisis Debriefing: Working in Ann L Bauer and Sarah Toman“ A Gestalt Perspective of Crisis Debriefing: Working in the Here and Now When the Here and Now is Unbearable”. Gestalt Review, 7 (1):56-the Here and Now When the Here and Now is Unbearable”. Gestalt Review, 7 (1):56-71, 200371, 2003

• Glenys Parry, Glenys Parry, Ψυχολογικές κρίσεις και η αντιμετώπισή τους, Ελληνικά Γράμματα, Ψυχολογικές κρίσεις και η αντιμετώπισή τους, Ελληνικά Γράμματα, 19961996

• Iris Fodor “Reflections on September 11: “When therapist and Client Participate in the Iris Fodor “Reflections on September 11: “When therapist and Client Participate in the Same Trauma” British Gestalt Journal,2001,Vol.10,No2,(80-85)Same Trauma” British Gestalt Journal,2001,Vol.10,No2,(80-85)

• Juan Miguel Petit, Report of the Special Rapporteur on the sale of children, child Juan Miguel Petit, Report of the Special Rapporteur on the sale of children, child prostitution and child pornography, E/CN.4/2006/67Add.3prostitution and child pornography, E/CN.4/2006/67Add.3

• Maria Kichner Gestalt Therapy Theory: an Overview, Website: http://www.g-gej.org/4-Maria Kichner Gestalt Therapy Theory: an Overview, Website: http://www.g-gej.org/4-3/theoryoverview.html3/theoryoverview.html

• Lin Young, davi Lester, PhD “Gestal Therapy Approaches to Crisis Intervention With Lin Young, davi Lester, PhD “Gestal Therapy Approaches to Crisis Intervention With Suicidal clients – Brief treatment and Crisis Intervention /1:1 Summer 2001Suicidal clients – Brief treatment and Crisis Intervention /1:1 Summer 2001

• Gonzague Masquelier “Gestalt Therapy Living Creatively Today” GestaltPress,2006Gonzague Masquelier “Gestalt Therapy Living Creatively Today” GestaltPress,2006

• Tim Warneka, An Ohio Yankee in Queen Katrina's Court, Website:Tim Warneka, An Ohio Yankee in Queen Katrina's Court, Website: http://ohioyankee.blogspot.com/2006_03_01_archive.htmlhttp://ohioyankee.blogspot.com/2006_03_01_archive.html

Επικοινωνία Επικοινωνία

Joanna Kato: Joanna Kato: kato.joan@gmail.comkato.joan@gmail.com

Bianca Ellinger: Bianca Ellinger: bianca_ellinger@yahoo.combianca_ellinger@yahoo.com

Διεύθυνση Γραφείου:Διεύθυνση Γραφείου:

33ηςης Σεπτεμβρίου 72 Σεπτεμβρίου 72

10433 Αθήνα10433 Αθήνα

Τηλ.: 210 8218082Τηλ.: 210 8218082