Η ΚΟΥΠΑ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΑ

Σήμερα: Μουσείο Villa Arbusto στο Lacco Ameno στο νησί Ischia.

Σκύφος. Πιθηκούσες (Ischia), 740-720 π.Χ.

ΠΟΥ ΒΡΕΘΗΚΕ

Στο νησί Ίσκια δημιουργήθηκε η πρώτη αποικία των αρχαίων Ελλήνων από αποίκους που προέρχονταν από τη Χαλκίδα, στο πρώτο μισό του 8ου αιώνα και ονομάστηκε Πιθηκούσα. Ξεκινώντας από κει ίδρυσαν στην απέναντι ακτή την Κύμη. Οι Έλληνες άποικοι της ιταλικής Κύμης ( Cuma) ίδρυσαν στη συνέχεια την πόλη Παρθενόπη, με κέντρο το σημερινό κάστρο Όβο, για να ελέγχουν οι Κουμάνοι τον κόλπο της Νάπολης. Στη συνέχεια δημιουργήθηκε οικισμός με το όνομα Παλαιόπολη που εξελίχθηκε σε πόλη με το όνομα Νεάπολις. (www.cuma.gr/content/view/17/)

Από την Ίσχια στην Κύμη

Οι Κυμαίοι ιδρύουν στο μικρό νησάκι, που είναι σα μια γλώσσα που βγαίνει στη θάλασσα, την Παρθενόπη. Γύρω από αυτήν απλώνεται οικισμός που θα εξελιχθεί στην αρχαία Νάπολη

ο Velleio Patercolo, Gaio, Λατίνος Ιστορικός (Καμπανία 19 π.Χ.- 30 μ.Χ.),  διηγείται πώς ο Απόλλωνας οδήγησε τους Χαλκιδείς στην Κούμα. ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ ΑΠΟΙΚΟΥΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

“Έλληνες άποικοι από την Εύβοια στην θάλασσα...Ψάχνουν μια καινούργια πατρίδα...Το άσπρο περιστέρι που ξαφνικά εμφανίζεται, δείχνει την πορεία...Ακολουθούν αυτή την πορεία που τους πάει στην Κούμα!Ένας μακρινός ήχος κυμβάλων φτάνει προς τα πλοία, δεν μπορεί παρά να φτάνει από μια κοντινή γη...Και οι έλληνες άποικοι πλέουν προς αυτή την πηγή, μέχρι την Κούμα”

Η ΠΑΡΘΕΝΟΠΗΗ μυθολογία και η τοπική

παράδοση ανέφεραν πως εδώ ξέβρασε το κύμα το σώμα της Παρθενόπης. Η Παρθενόπη ήταν μία μυθική σειρήνα, η οποία απελπισμένη από το γεγονός ότι δεν μπόρεσε να σαγηνεύσει τον Οδυσσέα με το μαγευτικό τραγούδι της έπεσε στη θάλασσα και πνίγηκε. Το σώμα της περισυνέλεξαν και ενταφίασαν στο νησάκι Μεγαρίδα (Isolotto di Megaride) οι πρώτοι Έλληνες άποικοι της περιοχής, στη θέση όπου σήμερα βρίσκεται το κάστρο Castel dell Ovo, στα υπόγεια του οποίου υπάρχουν αρχαιοελληνικά ευρήματα .

CASTEL DELL OVO

Ο ΣΚΥΦΟΣ

Σε έναν τάφο του τέλους του 8ου αιώνα, στο νησάκι Ίσχια, το 1954, ο αρχαιολόγος G. Buchner βρήκε πενήντα περίπου θραύσματα από ένα αγγείο, που είχε καεί κι αυτό πάνω στην πυρά του νεκρού.

Από τα κομμάτια σχηματίστηκε ένα κύπελο με δύο λαβές, ένας σκύφος

Το αγγείο προέρχεται από τη Ρόδο, από όπου και μεταφέρθηκε στην Ίσχια.

Η διακόσμηση του σκύφου ανήκει στην υστερογεωμετρική περίοδο.

Η ΕΠΙΓΡΑΦΗ

Είναι μια από τις πιο παλιές επιγραφές που έχουμε.

Διαβάζεται από δεξιά προς αριστερά, οι λέξεις χωρίζονται και αποτελείται από τρεις στίχους.

Ο δεύτερος και ο τρίτος είναι γραμμένοι στο εξάμετρο του έπους.

•«Του Νέστορα... το κύπελλο είναι καλό για να πίνεις. Αλλά όποιος πιει από το κύπελλο αυτό, αμέσως θα καταληφθεί από την επιθυμία έρωτα για την όμορφη στεφανωμένη Αφροδίτη».

Διαβάστε την επιγραφή από δεξιά προς αριστερά

ΦΑΝΤΑΖΟΜΑΣΤΕ

Κάποιοι μετά το φαγητό και το ποτό τους, μέσα στην ευφορία της μέθης χάραξαν με παιγνιώδη διάθεση τους στίχους αυτούς πάνω στον σκύφο.

Βέβαια, το δικό τους κύπελο δεν ήταν χρυσό, αλλά απλό πήλινο κύπελλο.

Έχετε κάνει ποτέ εσείς κάτι παρόμοιο σε ένα προσωπικό σας σκεύος, ένα κύπελλο;

Ο ΣΚΥΦΟΣ ΚΑΙ Η ΚΟΥΠΑ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΡΑ ΣΤΗΝ ΙΛΙΑΔΑΑυτοί που χάραξαν την επιγραφή μιλάν σαν να είναι

πολύ γνωστό τους ένα άλλο «ποτήρι του Νέστορα». Μήπως είναι αυτό της Ιλιάδας; Ποιο άλλο;

«…την ωραία κούπα, ο γέροντας που είχε φέρει από την Πύλοτην πλουμισμένη με χρυσόκαρφα, και τέσσερα τη ζώναν αυτιά. Σε κάθε αυτί δεξιά και αριστερά βοσκούσαν

Δυο περιστέρια, κι από κάτω διπλοί βρίσκονταν πάτοι.Γεμάτη αν ήταν, άλλος δύσκολα μπορούσε να την κουνήσει,μα ο γερο-Νέστορας χωρίς κόπο την έφερνε στα χείλη…» Λ, 632-637

«Του Νέστορα... το κύπελλο είναι καλό για να πίνεις. Αλλά όποιος πιει από το κύπελλο αυτό, αμέσως θα καταληφθεί από την επιθυμία έρωτα για την όμορφη στεφανωμένη Αφροδίτη».

ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣτην έρευνα του Ομήρου επικρατούσε στην

αρχή η άποψη ότι τα ομηρικά έπη έκαναν πολλά χρόνια να διαδοθούν στην υπόλοιπη Ελλάδα, πέρα από τα μέρη στα οποία γεννήθηκαν.

Η επιγραφή μας αποδεικνύει ότι τον 8ο αι. οι θαλάσσιες επικοινωνίες ήταν πολύ πυκνές και

οι Έλληνες μετέφεραν την επική παράδοση και τον Όμηρο μέχρι τις ακτές της Ιταλίας.

Στο αγγείο μας χάραξαν όμορφους εξάμετρους στον πιο μακρινό τόπο αποικισμού στη Δύση από τον 8ο αιώνα

ΤΕΤΟΙΑ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ!!!!

«…Ακούμε στην Οδύσσεια για τη μεγάλη συγκίνηση και το πάθος που έδειχναν και στη χώρα των Φαιάκων και στην Οδύσσεια οι ακροατές του αοιδού…Οι ποιητές, αοιδοί και ραψωδοί που κρατούσαν στα χέρια τους την επική ποίηση είχαν ένα ακροατήριο από ανθρώπους που συμμετείχαν στο έπος όχι μόνο ζωντανά, αλλά και δημιουργικά και που οι διακλαδώσεις του άπλωναν ως πέρα, την πιο μακρινή Δύση…»W. Schadewaldt, Από τον κόσμο και το έργο του Ομήρου, Αθήνα, 1985

Αυτός που έγραψε την επιγραφή ήξερε την

Ομηρική Ιλιάδα; Πολύ πιθανό.Ακόμη κι αν δεν υπάρχει εξάρτηση της

επιγραφής από τον Όμηρο, υπάρχει σίγουρα μεγάλη σχέση.

Ο Όμηρος θα πήρε από την παλιότερη επική παράδοση και το ενσωμάτωσε στο ποίημα, όπως έκανε και με άλλα όμορφα έργα της μεταλλοτεχνίας, σκεύη και όπλα.

Αυτός που έγραψε την επιγραφή, και αν δεν ήξερε την Ιλιάδα, ήξερε σίγουρα την επική παράδοση.

ΠΑΝΤΩΣ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ MIA AΠΟ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΟΠΕΙΡΕΣ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ.

Οι επιστήμονες θεωρούν πως το Ευβοϊκό αλφάβητο είναι αυτό στο οποίο βασίστηκε το λατινικό αλφάβητο που το πήραν οι Λατίνοι ή απευθείας από τους Έλληνες αποίκους ή μέσω των Ετρούσκων.

ΤΟ ΑΓΓΕΙΟ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΛΦΑΒΗΤΟΥ ΣΤΟΥΣ ΛΑΤΙΝΟΥΣ

Θεωρείται πως από τους Χαλκιδείς αποίκους διαδόθηκε σε όλη την Ιταλία το Χαλκιδικό αλφάβητο, που επί Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας καθιερώθηκε σε όλο το δυτικό κόσμο ως Ρωμαϊκό. Το Χαλκιδικό αλφάβητο περιείχε 7 γράμματα του λεγομένου πλέον λατινικού αλφαβήτου: C, D, F (δίγαμμα), L, P, R, και S! Τα αρχαιολογικά ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι το ιδιότυπο «χαλκιδικό» αλφάβητο, στο οποίο το Σ γραφόταν ως C, το Δ ως D, το Ξ ως Χ, το Ρ ως R και το Υ ως U είναι το λατινικό (ετρουσκικό) αλφάβητο.

Les sources http://www.hellinon.net/NeesSelides/NEOTERES/Periplous.htm http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%8D%CE%BC%CE%B7_%

28%CE%9C%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B7_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1%29

http://www.inital.gr/%CE%9C%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B7-%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1/7726-CUMA-%CE%9A%CE%A5%CE%9C%CE%97-%CE%97-%CE%A0%CE%A1%CE%A9%CE%A4%CE%97-%CE%95%CE%9B%CE%9B%CE%97%CE%9D%CE%99%CE%9A%CE%97-%CE%91%CE%A0%CE%9F%CE%99%CE%9A%CE%99%CE

mailto:http://www.centralgreece.gr/ mailto:http://www.ramnousia.com/2012/08/h-megalyterh-prosfora-

mas-ston-kosmo-to-ellhniko-alfabhto.html W. Schadewalt, Από τον κόσμο και το έργο του Ομήρου, Αθήνα

1985Πληροφορίες και εικόνες συγκέντρωσε και επεξεργάστηκε ο μαθητής του Α1, Αραμπατζής Βαγγέλης.