ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ | σχηματισμός αποθετικών – ημιαποθετικών ρημάτων

1

Σχηματισμός αποθετικών – ημιαποθετικών ρημάτων της λατινικής γλώσσας

Α) ΑΠΟΘΕΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ

Κλίνονται όπως τα ρήματα στην παθητική φωνή , αλλά έχουν και ορισμένους τύπους της ενεργητικής . Τα αποθετικά ρήματα «δανείζονται» από την ενεργητική φωνή :

1. Μετοχή Ενεστώτα

2. Μετοχή Μέλλοντα

3. Απρμφ. Μέλλοντα

4. Υποτακτική Μέλλοντα

5. Σουπίνο

6. Γερούνδιο

Αποθετικά είναι τα ρήματα :

1. adhortor – adhortatus sum – adhortãri 1 = προτρέπω 2. admiror – admiratus sum – admirãri 1 = θαυμάζω 3. arbitror – arbitratus sum – arbitrãri 1 = νομίζω 4. complector – complexus sum – complecti 3 = αγκαλιάζω 5. congredior – congressus sum – congredi 3 = συγκρούομαι 6. conloquor – conlocutus sum – conloqui 3 = συζητώ 7. conor – conatus sum – conãri 3 = προσπαθώ 8. consequor – consecutus sum – consequi 3 = ακολουθώ 9. dilabor – dilapsus sum – dilabi 3 = καταρρέω 10. egredior – egressus sum – egredi 3 = βγαίνω 11. elabor – elapsus sum – elabi 3 = ξεγλιστρώ 12. enascor – enatus sum – enasci 3 = φυτρώνω 13. experior – expertus sum – experiri 4 = δοκιμάζω 14. fateor – fassus sum – fatéri 2 = ομολογώ 15. gradior – gressus sum – gradi 4 = βαδίζω 16. hortor – hortatus sum – hortãri 1 = παρακινώ 17. indignor – indignatus sum – indignãri 1 = αγανακτώ 18. ingredior – ingressus sum – ingredi 3 = εισέρχομαι 19. intueor – intuitus sum – intuéri 2 = κοιτάζω 20. loquor – locutus sum – loqui 3 = μιλώ 21. mentior – mentitus sum – mentiri 4 = λέω ψέματα 22. miror – miratus sum – mirãri 1 = θαυμάζω

Δεν σχηματίζουν το απαρέμφα-το μέλλοντα της μέσης φωνής

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ | σχηματισμός αποθετικών – ημιαποθετικών ρημάτων

2

23. miseror – miseratus sum – miserari 1 = θρηνώ 24. molior – molitus sum – moliri 4 = μηχανεύομαι 25. morior – mortuus sum – mori 3 = πεθαίνω 26. nascor – natus sum – nasci 3 = γεννιέμαι 27. obsequor – obsecutus sum – obsequi 3 = χωρίζομαι 28. orior – ortus sum – oriri 4 = εμφανίζομαι 29. osculor – osculatus sum – osculari 1 = φιλώ 30. patior – passus sum – pati 3 = υπομένω 31. polliceor – pollicitus sum – pollicéri 2 = υπόσχομαι 32. proelior – proeliatus sum – proeliãri 1 = πολεμώ 33. queror – questus sum – queri 3 = παραπονιέμαι 34. sequor – secutus sum – sequi 3 = ακολουθώ 35. utor – usus sum – uti 3 = χρησιμοποιώ 36. veneror – veneratus sum – venerãri 1 = προσκυνώ 37. vereor – veritus sum – veréri 2 = φοβάμαι

Κλίση αποθετικών ρημάτων

Παράδειγμα : arbitror – arbitratus sum – arbitrari 1

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ arbitror arbitrer

ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ arbitrabar arbitrarer

ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ arbitrabor arbitraturus/a/um sim

ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ arbitratus/a/um sum arbitratus/a/um sim

ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ arbitratus/a/um eram arbitratus/a/um essem

ΤΕΤ. ΜΕΛΛ. arbitratus/a/um ero ---

ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ πρόσωπο ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ β’ ενικό arbitrare arbitrator

γ’ ενικό --- arbitrator

β’ πληθυντικό arbitramini ---

γ’ πληθυντικό --- arbitrantor

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑ ΜΕΤΟΧΕΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ arbitrari arbitans (- ntis)

ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ arbitraturum/am/um

arbitraturos/as/a esse

arbitraturus /a/um

ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ arbitratum/am/um

arbitratos/as/a esse

arbitratus/a/um

ΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ

arbitratum/am/um

arbitratos/as/a fore

---

ΣΟΥΠΙΝΟ

Αιτιατική

arbitratum

ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ

Γενική arbitrandi Δοτική arbitrando

Αφαιρετική arbitratu Αιτιατική arbitrandum Αφαιρετ. arbitrando

ΓΕΡΟΥΝΔΙΑΚΟ arbitrandus / arbitranda / arbitrandum

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ | σχηματισμός αποθετικών – ημιαποθετικών ρημάτων

3

Β) ΗΜΙΑΠΟΘΕΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ 1

η ΟΜΑΔΑ : σ’ αυτήν ανήκουν όσα ρήματα έχουν στους αρχικούς χρόνους …

παραδείγματα : audeo – ausus sum – audere 2 = τολμώ gaudeo – gavisus sum – gaudere 2 = χαίρω soleo – solitus sum – solere 2 = συνηθίζω confido – confisus sum – confidere 3 = έχω πεποίθηση 2

η ΟΜΑΔΑ : σ’ αυτήν την ομάδα ανήκουν όσα ρήματα στους αρχικούς χρόνους έχουν…

παραδείγματα :

devertor – deverti – deverti 3 = εγκαθίσταμαι revertor – reverti1

1 – reverti 3 = επιστρέφω

adsentior – adsensi – adsentiri 4 = συμφωνώ κλίνονται :

τα παραπάνω ρήματα σχηματίζουν κατά την ενεργητική φωνή όσους τύπους προέρχονται από αρχικό χρόνο που βρίσκεται σε ενεργητική φωνή, ενώ κατά την παθητική φωνή σχηματίζουν όσους τύπους σχηματίζονται από αρχικό χρόνο που βρίσκεται σε παθητική φωνή. παράδειγμα 1

ης ομάδας :

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ soleo soleam

ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ solebam solerem

ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ solebo soliturus/a/um sim

ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ solitus/a/um sum solitus/a/um sim

ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ solitus/a/um eram solitus/a/um essem

ΤΕΤ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ solitus/a/um ero ---

1 Το revertor σχηματίζεται και σαν αποθετικό : revertor – reversus sum – reverti 3 = επιστρέφω.

Ενεστώτας Ενεργητικός

Παρακείμενος Παθητικός

Απαρέμφατο ενεστώτα Ενεργητικός

Ενεστώτας Παθητικός

Παρακείμενος Ενεργητικός

Απαρέμφατο Ενεστώτα Παθητικό

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ | σχηματισμός αποθετικών – ημιαποθετικών ρημάτων

4

ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ πρόσωπο ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ β’ ενικό sole soleto

γ’ ενικό --- soleto

β’ πληθυντικό solete soletote

γ’ πληθυντικό --- solento

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑ ΜΕΤΟΧΕΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ solere solens

ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ soliturum/am/um

solituros/as/a esse

soliturus /a/um

ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ solitum/am/um

solitos/solitas/solita

esse

solitus/a/um

ΤΕΤ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ solitum/am/um

solitos/solitas/solita

fore

---

ΣΟΥΠΙΝΟ

Αιτιατική

solitum

ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ

Γενική solendi Δοτική solendo

Αφαιρετική solitu Αιτιατική solendum Αφαιρετ. solendo

ΓΕΡΟΥΝΔΙΑΚΟ solendus / solenda / solendum

παράδειγμα 2ης

ομάδας :

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ devertor devertar

ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ devertebar deverterer

ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ devertar ---

ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ deverti deverterim

ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ deverteram devertissem

ΤΕΤ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ devertero ---

ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ πρόσωπο ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ β’ ενικό devertere devertitor

γ’ ενικό --- devertitor

β’ πληθυντικό devertimini ---

γ’ πληθυντικό --- devertuntor

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ | σχηματισμός αποθετικών – ημιαποθετικών ρημάτων

5

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΑ ΜΕΤΟΧΕΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ deverti ---

ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ deversum iri deversurus/a/um

ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ devertisse deversus/a/um

ΤΕΤ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ --- ---

ΣΟΥΠΙΝΟ

Αιτιατική

deversum

ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ

Γενική --- Δοτική ---

Αφαιρετική deversu Αιτιατική --- Αφαιρετ. ---

ΓΕΡΟΥΝΔΙΑΚΟ devertendus / devertenda / devertendum

© Θάνος Σταυρόπουλος – φιλόλογος, MSc. thanosstavropoulos@yahoo.gr