Σάξθ Β’

Γενικό Λφκειο Νίκαιασ

2012-2013

«Βιολογικι γεωργία – Αειφορικιανάπτυξθ τθσ κεςςαλικισ γθσ»

Β1• Ανδρεόπουλοσ, Δ., Βακαλοφλθ, Ε., Δαρίκα, Α., Καμαγιάννθ, Δ.,

Καραμάνθσ, Γ., Καραχάλιοσ, Κ., Καρδοφλα, Β., Κομποφρασ, Κ., Κουλτοφκθ, Μ., Κουτςάμπελα, Ε., Κουτςάμπελα, Μ., Κουτςάμπελασ, Α., Ράιδοσ, Κ.

Β2• Κωςταρζλοσ, Δ., Λζγκασ, ., Μακαντάςθσ, Δ., Μπζκου, Κ., Παν

αγοφλθ, Π., Πανουριά, Β., Παπακαναςίου, ., Πουρνάρα, Ζ., Ρουμπακιάσ, ., αρλικιϊτθ, Ε., δρόλια, Ε., δρόλιασ, Α., ταμπουλτηι, ., Σςαντίλθσ, Α., Σςιάρα, Ε.

• οφία Καςτανίδου, ΠΕ02

• Ανκι Μπλιάτςιου, ΠΕ02

• Δθμιτριοσ Καραγιάννθσ, ΠΕ06

• Αςτζριοσ Γκουντίκασ, ΠΕ1812

• Δάςοσ

• Κλιματικι αλλαγι

• Ορυκτά καφςιμα

• Ενεργειακζσ καλλιζργειεσ

• Βιομάηα

• Πζλετ

• Ωσ δάςοσ χαρακτθρίηεται ζνα πολφπλοκο οικοςφςτθμα με φυτά και ηϊα που διακρίνεται

από τθν μεγάλθ πυκνότθτα δζντρων. Καλφπτουν το 9,4% τθσ επιφάνειασ τθσ γθσ αν και

παλαιότερα κάλυπταν μεγαλφτερθ ζκταςθ. Πζρα από φυτά και ηϊα ςτο δάςοσ υπάρχουν επίςθσ

μφκθτεσ και βακτιρια.

Με τον όρο κλιματικι αλλαγι αναφερόμαςτε ςτθν μεταβολι του παγκοςμίου κλίματοσ και ειδικότερα ςε μεταβολζσ των μετεωρολογικϊν ςυνκθκϊν που εκτείνονται ςε μεγάλθ χρονικι κλίμακα. Σζτοιου τφπου μεταβολζσ περιλαμβάνουν ςτατιςτικά ςθμαντικζσ διακυμάνςεισ ωσ προσ τθ μζςθ κατάςταςθ του κλίματοσ ι τθν μεταβλθτότθτά του, που εκτείνονται ςε βάκοσ χρόνου δεκαετιϊν. Οι κλιματικζσ αλλαγζσ οφείλονται ςε φυςικζσ διαδικαςίεσ κακϊσ και ςε ανκρϊπινεσ δραςτθριότθτεσ με επιπτϊςεισ ςτο κλίμα όπωσ θ τροποποίθςθ τθσ ςφςταςθσ τθσ ατμόςφαιρασ.

Σα ορυκτά καφςιμα είναι καφςιμα προερχόμενα από φυςικζσ πθγζσ, όπωσ αναερόβια αποςφνκεςθ νεκρϊν καμμζνων οργανιςμϊν. Η θλικία των νεκρϊν οργανιςμϊν που με τθν εναπόκεςι τουσ ςχθματίηουν τα ορυκτά καφςιμα κυμαίνεται από μερικά εκατομμφρια μζχρι 650 εκατομμφρια χρόνια. τα ορυκτά καφςιμα ανικουν το κάρβουνο, το πετρζλαιο και το φυςικό αζριο.

• Οι ενεργειακζσ καλλιζργειεσ είναι καλλιεργοφμενα θ αυτοφυι είδθ παραδοςιακά ι νζα τα οποία παράγουν βιομάηα ωσ κφριο προϊόν που μπορεί να χρθςιμοποιθκεί για διάφορουσ ενεργειακοφσ ςκοποφσ όπωσ παραγωγι κερμότθτασ και θλεκτρικισ ενζργειασ παραγωγι υγρϊν βιοκαυςίμων.

Με τον όρο βιομάηα αποκαλείται οποιοδιποτε υλικό που παράγεται από ηωντανοφσ οργανιςμοφσ

και μπορεί να χρθςιμοποιθκεί ωσ

καφςιμο για παραγωγι ενζργειασ. Το καφςιμο βιομάηασ είναι γνωςτό

ςτθν Ελλάδα και ωσ πζλετ.

Το πζλετ είναι ζνα καφςιμο αποτελοφμενο από ξφλο απαλλαγμζνο από κάκε υγραςία ςυμπιεςμζνο ςε μικροφσ κυλίνδρουσ χωρίσ καμία προςτικζμενθ ςυγκολλθτικι ουςία. Επίςθσ τα πζλετ ανικουν ςτθν κατθγορία των ανανεϊςιμων πθγϊν ενζργειασ και μποροφν να παραχκοφν από υπολείμματα επεξεργαςίασ ξφλου και αγροτικϊν καλλιεργειϊν κακϊσ και από καλλιζργεια ενεργειακϊν φυτϊν.

ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΣΗΣΑ

Αποτελεί βασική αρχή της

βιολογικής γεωργίας από τον

πιο μικροσκοπικό

μικροοργανισμό που ζει στο

έδαφος μέχρι το υψηλότερο

δέντρο. Γι’ αυτό το λόγο κάθε

σύνδεσμος στη βιολογική

τροφική αλυσίδα προωθεί τη

διατήρηση και όπου είναι

δυνατό την αύξηση της

ποικιλότητας φυτών και

ζώων.

ΑΜΕΙΨΙΦΟΡΑ

Είναι η εναλλαγή καλλιεργειών στο ίδιο χωράφι. Σκοπός της είναι ο εμπλουτισμός του εδάφους με συστατικά που άλλα φυτά απορροφούν

και άλλα που αποδίδουν στο έδαφος. Η καλλιέργεια ενός μόνο φυτού

έχει ως αποτέλεσμα να μειώνονται τα συστατικά του εδάφους, τα οποία

το φυτό απορροφά σε κάθε καλλιεργητική περίοδο.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΣΑ

Είναι το αποτέλεσμα της καλλιέργειας της γης χωρίς χημικά

λιπάσματα, παρασιτοκτόνα και τοξικά φυτοφάρμακα. Η καταπολέμηση

των ασθενειών των φυτών καθώς και η λίπανση του εδάφους, γίνονται

με φυσικές μεθόδους και οργανικά εφόδια.

ΒΙΟΚΑΛΛΙΕΡΓΗΣΕ

Οι βιοκαλλιεργητές

δημιουργούν μια αρμονική

σχέση μεταξύ φύσης και

ανθρώπου, χρησιμοποιώντ

ας πρακτικές οι οποίες

έχουν μικρό αντίκτυπο

στη φύση. Ένα

παράδειγμα είναι η

ζιζανοκτονία με

μηχανικούς και όχι

χημικούς τρόπους.

Αειφόρος ανάπτυξηΗ αειφόρος ανάπτυξη ή βιώσιμη

ανάπτυξη αναφέρεται στην

οικονομική ανάπτυξη που

σχεδιάζεται και υλοποιείται

λαμβάνοντας υπόψη την

προστασία του περιβάλλοντος

και τη βιωσιμότητα. Γνώμονας

της αειφορίας είναι η μέγιστη

δυνατή απολαβή αγαθών από

το περιβάλλον χωρίς όμως να

διακόπτεται η φυσική

παραγωγή αυτών των

προϊόντων σε ικανοποιητική

ποσότητα και στο μέλλον

ΚΟΜΠΟΣΟΠΟΙΗΗ

ΚΟΜΠΟΣΟΠΟΙΗΗΓΙΑΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ;

Γιατί μπορούμε τα διάφορα απόβλητα να τα κάνουμε

λιπάσματα, μειώνοντας τα σκουπίδια που καταλήγουν στις

χωματερές και εξοικονομώντας χρήματα.

ΠΟΙΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΟΧΙ;

Κομποστοποιήση κάνουμε με τα χλωρά και τα ξερά υλικά, οξυγόνο και

υγρασία. Χλωρά υλικά θεωρούνται τα

φρούτα, λαχανικά, φλούδες, γκαζόν, αγριόχορτα, φύλλα, κοτσάνια

και τσόφλια αυγών σε κομμάτια. Ξερά υλικά: άχυρα, φύλλα, χαρτιά

κουζίνας, πριονίδια, ροκανίδια.

Δεν κάνουμε κομποστοποίηση με:

λάδια, λίπη, κρέατα, ψάρια, γαλακτοκομικά, κόκαλα.

Πώς λειτουργεί η κομποστοποίηση;

• Αερόβιοι μικροοργανισμοί αρχίζουν να τρώνε πρώτα τα χλωρά

υλικά και έτσι ξεκινά η αποσύνθεση. Ζωντανοί οργανισμοί βοηθούν

στη διάσπαση υλικών και επιταχύνουν τη διαδικασία της

κομποστοποίησης. Κάθε τόσο ανοίγουμε κενά αέρος για να έχουν

οξυγόνο τα ζωύφια. Μετά από τέσσερις με έξι μήνες τα υλικά έχουν

γίνει κόμποστ, το οποίο θα πρέπει να έχει σκούρο καφέ χρώμα και να

είναι ελαφρώς υγρό, να μυρίζει όμορφα.

Πώς παρασκευάζουμε το κομπόστ;

• Διαλέγουμε ένα σκιερό και προστατευμένο από τον αέρα χώρο.

Κόβουμε τα υλικά με ένα ειδικό μηχάνημα. Βάζουμε ένα σωρό από

κλαδιά ένα τετραγωνικό μέτρο περίπου. Προσθέτουμε ένα στρώμα

από πράσινα υλικά. Βάζουμε λίγο χώμα ή μισοέτοιμο κομπόστ/

Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία εναλλάξ ώσπου να τελειώσουν τα

υλικά. Κάθε τόσο το βρέχουμε. Τέλος διαδικασίας.

Κάθε δύο εβδομάδες ελέγχουμε την υγρασία και

αερίζουμε το σωρό

Δράςεισ

• Επίςκεψθ ςε ςοφπερ μάρκετ – ςφγκριςθ βιολογικϊν και μθ προïόντων

• υνεντεφξεισ με παραγωγοφσ

υνέντευξη από παραγωγό λαχανικών

(μπρόκολο, μαρούλι, κουνουπίδι)• Καταστρέφετε τις φωλιές από τα πουλιά και τα ζώα που έχουν

εγκατασταθεί;

-Όχι, άλλωστε βοηθούνε στην ανάπτυξη της παραγωγής και στην αειφορία

του περιβάλλοντος εκτός αν είναι φωλιές εντόμων που είναι μέσα στο

χώμα.

• Σπέρνετε πάνω στα υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας;

-Σπέρνουμε ανάλογα με το τι περίσσευμα έχει αφήσει κάθε φυτό

(καλοκαιρινά, χειμερινά)

• Χρησιμοποιείτε φυσικά λιπάσματα;

-Ναι, όπως η γαλαζόπετρα (μυκητοκτόνο) βιολογικά εντομοκτόνα,

εγκεκριμένα από γεωπόνους αλλά και χημικά ανάλογα με τις

καλλιέργειες, αν χρειάζονται.

• Κάνετε ενέργειες για να προσελκύσετε τα ωφέλιμα έντομα και τις

άγριες μέλισσες ( επικονιαστές) και να μην καταπολεμάτε τα

επιβλαβή για την παραγωγή έντομα;

-Ναι, βάζουμε μέλισσες επικονιαστές για να προφυλάξουμε τα

λουλούδια- ανθάκια των φυτών.

• Εξοντώνετε τα ζιζάνια με φάρμακα;

-Ναι, με ζιζανιοκτόνα.

• Ψεκάζετε για να είστε σίγουρος και χρησιμοποιείτε φυτικές ορμόνες

για να μεγαλώσουν οι καρποί στα δέντρα και στα φυτά σας;

-Ναι, γίνονται ψεκασμοί με εντομοκτόνα προκειμένου να αποφύγουμε

ζημιές στα φυτά. Δεν χρησιμοποιούμε ορμόνες, διότι από τα

παραγόμενα φυτά τρώει και ο παραγωγός. Ορμόνες χρησιμοποιούμε

μόνο σε φυτά εκτός εποχής όπως π.χ. οι ντομάτες και το αγγούρι.

Συνιστάται να τρώτε φυτά που είναι μόνο εντός εποχής.

• Πληροφορηθήκαμε επίσης, ότι ο παραγωγός οργώνει κάθετα προς την

κλίση του χωραφιού, τεμαχίζει το χώμα και, ανάλογα με την κλίση

του, κάνει αποστραγγιστικά έργα και διαμορφώνει πεζούλες για την

ελαχιστοποίηση.

• Τα λαχανικά διακρίνονται σε χειμερινά και καλοκαιρινά. Τα χειμερινά

φυτεύονται σε περίοδο από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο ενώ τα

καλοκαιρινά από τον Μάρτιο μέχρι τον Μάιο. Η προετοιμασία του

εδάφους γίνεται από τον Γενάρη μέχρι τον Μάρτη.

• Τα πράσινα λαχανικά απορροφούν το άζωτο ενώ οι καρποί φώσφορο

και κάλιο.

Συνζντευξθ με μελοπαραγωγό

Συνζντευξθ με παραγωγό αφεψθμάτων

ΕΞΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ

1. Εδαφολογικι Εξζταςθ για τθν περιεκτικότθτα 10 βαςικϊν

ςυςτατικϊν:• Φωζθόπου

• Καλίου

• Αζβεζηίου

• Μαγνηζίου

• Θειου

• Ψευδαπγύπου

• Μαγγανίου

• Σιδήπου

• Βοπείου

• Χαλκού

Η εδαθολογική εξέηαζη ππέπει να γίνεηαι

κάθε 3-4 χπόνια

2. Χρθςιμοποίθςθ ειδικϊν λιπαςμάτων (που προάγουν τθν ηωι)

• Ειδικά οργανικά λιπάςματα με ςεβαςμό ςτο περιβάλλον

3. Ελαχιςτοποίθςθ Εντομο-κτόνων και Ζιηανιοκτόνων

• Η ανάγκθ για χριςθ ηιηανιοκτόνων και εντομο-κτόνων πρζπει να μειωκεί κακϊσ τα κρεπτικά ςυςτατικά του εδάφουσ είναι ςε ιςορροπία και το ζδαφοσ γίνεται περιςςότερο ενεργό. Βακτιρια και μφκθτεσ που μποροφν να προςτατεφςουν τα φυτά από παράςιτα και αςκζνειεσ κα ευθμεροφν κάτω από ςωςτζσ ςυνκικεσ.

4. Εναλλαγι καλλιζργειασ

• Η εναλλαγι καλλιζργειασ βοθκά ςτθ μείωςθ εμφάνιςθσ ηιηανίων, αςκενειϊν κατά τθν διάρκεια τθσ καλλιζργειασ και ςτθν αφξθςθ τθσ απόδοςθσ τθσ ςοδειάσ

5. Χρήση οργώματος για

έλεγχο:• Εδάφουσ, Νεροφ, Αζρα

και Αποςφνκεςθσ των οργανικϊν υλικϊν. Ακατζργαςτεσ οργανικζσ φλεσ (φυτικά υπολείμματα και κοπριά ηϊων) κα πρζπει να οργϊνονται ςτα ανϊτερα ςτρϊματα του εδάφουσ για βζλτιςτθ αποςφνκεςθ ςε μαυρόχωμα (humus)

6. Εμπλουτιςμόσ τθσ ηωισ του εδάφουσ

• Εάν τα μικρόβια του εδάφουσ εμπλουτιςτοφν, αργότερα κα τροφοδοτιςουν τισ καλλιζργειεσ με κρεπτικά ςυςτατικά. Η Ζωι του εδάφουσ ευδοκιμεί ςε ζνα μίγμα που περιζχει κυτταρίνθ (φυτικι φλθ) και άηωτο (κοπριζσ των ηϊων και όςπρια) οργανικι φλθ ςε μια αναλογία δφο προσ ζνα.

Επίςκεψθ ςε βιολογικι μονάδα οινοκαλλιζργειασ

• Η ομάδα περιβαλ-λοντικισ εκπαίδευςθσ επιςκζφτθκε το Κτιμα Καριπίδθ, ζνα οικογενειακό οινοποιείο το οποίο βρίςκεται ςτα Βοφναινα Ιεςςαλίασ ςτθν Κεντρικι Ελλάδα και διαχειρίηεται 300 ςτρζμματα ιδιόκτθτουσ αμπελϊνεσ.

• Ξεναγικθκε και ενθμερϊκθκε από τθν Τπεφκυνθ του Κτιματοσ ςτον τρόπο παραγωγισ των βιολογικϊν κραςιϊν

• Ενθμερϊκθκε επίςθσ ςχετικά με τον τρόπο επεξεργαςίασ των βιολογικϊν κραςιϊν

• Θταν μία ευχάριςτθ εμπειρία

• Καλό καλοκαίρι!