ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ

Ακριβή ΓεωργούσηΣχολική Σύμβουλος ΠΕ13

Το άτομο και η κοινωνία• ΔΕΠΠΣ οι στόχοι της ενότηταςεπικεντρώνονται :

• 1) Στο να κατανοήσουν οι μαθητές τα βασικάστοιχεία και τους σκοπούς της κοινωνικήςοργάνωσης

• 2) Να αναζητήσουν τους παράγοντες πουοδηγούν στην κοινωνική μεταβολή καθώςκαι τα αίτια και τις συνέπειές της

• 3) Να κατανοήσουν την εποχή τους ωςεποχή ραγδαίων μεταβολών .

Γενικός Σκοπός…

Να αντιληφθούν οι μαθητές και νακατανοήσουν ότι ζουν στην εποχή τωνμεγάλων και ταχύτατων μεταβολών πουεπηρεάζουν την κοινωνία και το άτομο.

Επιμέρους Στόχοι

1. Να καταγραφούν οι τεράστιες μεταβολές στιςοποίες άτομα και κοινωνίες πρέπει ναπροσαρμοστούνπ.χ. η οικονομική κρίση της ελληνικής και

ευρωπαϊκής κοινωνίας, η βιώσιμη –αειφόρος ανάπτυξη στησύγχρονη κοινωνία, κλιματική αλλαγή κ.ά

2. Η χρήση της τεχνολογίας και η επίδραση τηςστα άτομα και στις σύγχρονες κοινωνίες.

3. Οι συνέπειες των κοινωνικών μεταβολών γιατο άτομο και την κοινωνία

Θεωρητικό πλαίσιο :

Για να διδαχτεί η ενότητα της κοινωνικής μεταβολής

• Ζητάμε από τους μαθητές να κάνουν ένακατάλογο με τις εποχές σημαντικώνκοινωνικών μεταβολών που θεωρούν ότι έχουνσυμβεί στον 20ο αιώνα.

• Τους αφήνουμε ελεύθερους να αναφερθούν σεόποιο τομέα αυτοί θεωρούν σημαντικό

( π.χ. ιατρική, ΜΜΕ, υπολογιστές, η θέση τηςγυναίκας, η μεταπολίτευση στην Ελλάδα, κλιματικήαλλαγή, το τέλος των κομμουνιστικών καθεστώτωνστην Ευρώπη και οτιδήποτε άλλο πιστεύουν).

Παιδαγωγικό πλαίσιο:

Δεν πρέπει να ξεφύγουμε από τον άξονα ότιοι μαθητές πρέπει να οδηγηθούν στη νέαγνώση μόνο με τη βοήθεια μας, δεν τους δίνουμε τη νέα γνώσηαπλά τα καθοδηγούμε. Γι΄ αυτό τα αφήνουμε ελεύθερα να εκφράσουντις απόψεις τους.

Μεθοδολογικό πλαίσιο: Πως θα διδάξω;1η ώρα διδασκαλίας

1. Χωρίζονται οι μαθητές σε ομάδες των 4-5 μελών και μαζίδουλεύουν σε φύλλα εργασίας.(κατάλογος σημαντικών κοινωνικών μεταβολών)

2. Στα πλαίσια της διαθεματικότητας ο καθηγητήςφιλόλογος–ιστορικός συζητά με τους μαθητές για τιςμεγάλες επαναστάσεις που σημειώθηκαν σε όλους τουςτομείς τον 20οαι, αλλά επικεντρώνει τη διδασκαλία τουστις συνέπειες του β΄ παγκοσμίου πολέμου καικυρίως στον διαμελισμό του κόσμου που οδήγησε στονψυχρό πόλεμο. Οι μαθητές οδηγούνται ώστε νακατανοήσουν το χωρισμό του κόσμου σε δύο πόλους, ανατολικό-δυτικό, και τις συνέπειες που είχε αυτό για ταάτομα αλλά και τις κοινωνίες.

Είναι πολύ σημαντική αυτή η παράμετρος γιατί θα μαςχρειαστεί στις συνέπειες των κοινωνικών μεταβολών.

3. Εισάγουμε τα παιδιά στο θέμα που θα παρακολουθήσουνκαι σύντομα αναφερόμαστε στις δυο Γερμανίες, δυτική –ανατολική.

Με τη συμφωνία της Γιάλτας 1945, οι δυο υπερδυνάμεις(Αμερική και Σοβιετική Ένωση) μοίρασαν την Ευρώπη σεζώνες επιρροής τους. Η Γερμανία μοιράστηκε σε τέσσεριςζώνες κατοχής, τη ζώνη των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίαςκαι της ΕΣΣΔ . Το Βερολίνο ,η παλιά πρωτεύουσα ήταν καιαυτό χωρισμένο σε τέσσερις αντίστοιχες ζώνες κατοχής και το1949, δημιουργήθηκαν δύο γερμανικά κράτη ,η ΔυτικήΓερμανία, με πρωτεύουσα Βόννη και η Ανατολική Γερμανία, μεπρωτεύουσα το Ανατολικό Βερολίνο. . Με το πέρασμα τουχρόνου πολλοί Ανατολικογερμανοί, κυρίως νέοι, έφευγαν προςτο Δυτικό τμήμα και γι΄ αυτό τον Αύγουστο του 1961 η ΕΣΣΔκαι η Αν. Γερμανία ανήγειραν, γύρω από το Δυτικό Βερολίνο, το περιβόητο Τείχος, ώστε να εμποδίσουν την επικοινωνίαμεταξύ των δύο τμημάτων της πόλης. Για πολλά χρόνια πολλοίΑνατολικογερμανοί έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας ναπεράσουν το Τείχος και να διαφύγουν στη Δύση, η οποίακατήγγειλε την ανέγερση του Τείχους ως εκδήλωσηβαρβαρότητας. Το Τείχος του Βερολίνου έγινε το σύμβολοτης διαίρεσης της Ευρώπης, μέχρι την πτώση του, το Νοέμβρητου 1989.

2-3η ώρα διδασκαλίας: Παρακολούθηση ταινίας

1. Για τη συγκεκριμένη ενότητα χρησιμοποιείται ηταινία Goodbye Lenin. Πρόκειται για μιαπολιτική φαρσοκωμωδία, η οποία περιγράφειμε χιουμοριστικό τρόπο την πτώση τουΤείχους και τις συνέπειες που επιφέρει στουςκατοίκους του Αν. Βερολίνου.

2. Πριν δούμε την ταινία υπενθυμίζω στουςμαθητές τι ακριβώς συνέβη στη Γερμανία μετάτην ήττα της από τους συμμάχους και τηνΑμερική στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

3. Μοιράζω στους μαθητές φύλλο εργασίας γιατην κινηματογραφική ταινία .

• Μετά το πέρας της προβολής της ταινίας δουλεύουμε το φύλλοεργασίας . Επικεντρώνεται η διδασκαλία μας στις αιτίες τωνκοινωνικών μεταβολών, με ποιο τρόπο πραγματοποιείται ηκοινωνική μεταβολή και ποιες είναι οι συνέπειες για το άτομο καιτην κοινωνία.

• Μοιράζουμε στους μαθητές φύλλο αξιολόγησης.

4η ώρα διδασκαλίας

• Στις ομάδες, που έχουμε δημιουργήσει, δίνουμε τη δυνατότητα ναασχοληθούν με σημαντικά γεγονότα του 20ου αιώνα και ναπαρουσιάσουν στην τάξη τις εργασίες τους.

• Οι ομάδες αναλαμβάνουν θέματα που οι ίδιες προτείνουνόπως π.χ.Η κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων στη Ν. ΑφρικήΗ κοινωνική θέση της γυναίκας στη σύγχρονη κοινωνία και το γυναικείοζήτημαΗ μεταπολίτευση στην Ελλάδα και οι αλλαγές στην ελληνική κοινωνία κ.α.

• Αυτό γίνεται σε κάποια ημερομηνία που ορίζουμε μετά απόσυμφωνία μαζί τους.(μπορεί να είναι μια επόμενη διδακτική ώρα ή μια ημέρα που έχειοριστεί ως μέρα ανακοινώσεων)

Φύλλο εργασίας:(1η ώρα διδασκαλίας)

Κατάλογος σημαντικών κοινωνικών μεταβολών

• Να κάνετε ένα κατάλογο με τις σημαντικέςαλλαγές που σημειώθηκαν στον 20ο αι. σεόποιο τομέα εσείς θεωρείτε ως τον πιοσημαντικό. Μπορείτε να αναφέρετε τιςσυνέπειες που είχε για τον άνθρωπο και τιςκοινωνίες.

•Φύλλο εργασίας( 4η ώρα διδασκαλίας)

KOIΝΩΝΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗGoodbye Lenin

Υπόθεση της ταινίαςΜια οικογένεια χωρισμένη. Η μητέρα μεσαίο στέλεχος του σοσιαλιστικού κόμματοςπροσπαθεί να μεγαλώσει τα παιδιά της με τα ιδεώδη του σοσιαλισμού. Τα παιδιά ξέρουνότι ο πατέρας τους έχει εγκαταλείψει φεύγοντας για τη Δύση. Οι νέοι παλεύουν, ζητούνελευθερίες. Ένα τυχαίο γεγονός ανατρέπει τη δομή της οικογένειας αλλά και του κράτουςτους. Τυχαία η μητέρα παρακολουθεί να χτυπιέται ο γιος της ( Άλεξ ) σε διαδήλωση απότους αστυνομικούς. Παθαίνει έμφραγμα και για οκτώ μήνες δεν συνέρχεται. Σ’ αυτό τοδιάστημα το τείχος του Βερολίνου πέφτει.Όταν ξυπνά από το κώμα όλα έχουν αλλάξει, αλλά αυτή δεν πρέπει να το μάθει, γιατίκινδυνεύει. Ξεκινά ένας αγώνας από τον Άλεξ, την κόρη της και τους παλιούςσυντρόφους της να μην αντιληφθεί την αλήθεια…Το ψέμα συνεχίζεται. Ο άξονας ψέμαζωή- ψέμα σχέσεις -ψέμα ελπίδα συνεχίζεται.O Άλεξ μέχρι και την αποκάλυψη τηςαλήθειας (πως ο πατέρας του όλα αυτά τα χρόνια τους έγραφε γράμματα τα οποία ημάνα ποτέ δεν άνοιξε ) παραμένει πιστός στα ιδεώδη της μητέρας του από αγάπη ήφόβο για την αλήθεια . Λυτρώνεται μόνο όταν θα επέλθει ο πραγματικός της θάνατος καιμαζί του το τέλος του ονείρου της παλιάς ζωής του.

Ανάλυση κινηματογραφικού έργου

1. Όνομα και εθνικότητα σκηνοθέτη.2. Σε ποια περίοδο αναφέρεται το έργο, σε ποια χώρα ή περιοχή;3. Το περιεχόμενο του έργου αναφέρεται σε : περίοδο κρίσης,

οικονομικών αλλαγών κοινωνικών ανατροπών, πολιτικώναλλαγών ή άλλο;

4. Πρόκειται για έργο που αναφέρεται σε αληθινά γεγονότα; Σε ποια;5. Τι είδους θέματα προσεγγίζει; Οικονομικά, κοινωνικά ,

ψυχολογικά, άλλα;6. Σε ποιο είδος κατατάσσεται; Ντοκιμαντέρ, επιστημονικό, δράμα,

κωμωδία, άλλα7. Πως παρουσιάζεται η ζωή στο Α. Βερολίνο πριν πέσει το τείχος.

Τι σας εντυπωσιάζει από τον τρόπο ζωής τους;8. Ποια είναι τα κεντρικά πρόσωπα του έργου;9. Για κάθε πρόσωπο να φτιάξετε έναν πίνακα που να περιλαμβάνει:

την ηλικία, την οικογενειακή κατάσταση, την κοινωνική τάξη στηνοποία ανήκει

10. Τι παρουσιάζουν τα ΜΜΕ και με ποιο τρόπο;

Ανάλυση κινηματογραφικού έργου

11. Με ποιο τρόπο γίνεται η ένωση της Γερμανίας και τισημαίνει αυτή η αλλαγή για την καθημερινότητα του λαού;

12. Πως δέχονται οι ηλικιωμένοι και πως οι νέοι την κοινωνικήαλλαγή;

13. Σχολιάστε τον τρόπο με τον οποίο αποκρύπτεται η αλήθειασε επίπεδο πολιτικών επιλογών (πριν τη πτώση τουτείχους) αλλά και σε προσωπικό επίπεδο (επιλογή τουήρωα της ταινίας).

14. Καθοριστικό ρόλο στην ταινία έχει η ανατροπή όλων τωνκοινωνικών και πολιτικών σχέσεων. Ποιες απ’ αυτέςθεωρείτε τις πιο σημαντικές για εσάς;

15. Έχετε ποτέ βιώσει ανάλογες ανατροπές και αν ναι τι είδους;16. Θεωρείτε πως η κοινωνία μας σήμερα μπορεί να

χαρακτηριστεί ως κοινωνία των ανατροπών και αν ναι σεποιους τομείς;

Φύλλο εργασίας:Αξιολόγηση

Δίνω στους μαθητές τις ακόλουθες ερωτήσεις(Οι ερωτήσεις μπορούν να απαντηθούν από τις ομάδεςτων μαθητών).

• Ποιες συνέπειες έχουν οι σύγχρονες ραγδαίες μεταβολέςστο άτομο και την κοινωνία; Σκεφθείτε τις επιδράσεις που αυτές είχαν στουςκατοίκους του Ανατολικού Βερολίνου.

• Οι κοινωνικές μεταβολές επηρεάζουν περισσότερο τηζωή των νέων από ότι των μεγαλυτέρων σε ηλικίαατόμων;

• Να αναφέρετε σημαντικές κοινωνικές μεταβολές πουαφορούν τη χώρα μας.

Υλικοτεχνική Υποδομή

Για τη διδασκαλία της Κοινωνικής Μεταβολής χρειαζόμαστε.• Την αίθουσα προβολών για να δουν οι μαθητές την ταινία ή

Υπολογιστή, προβολέα και οθόνη προβολής. • Το εκπαιδευτικό λογισμικό για το μάθημα τη Κοινωνικής και Πολιτική

Αγωγής της Γ΄ Γυμνασίου• Στα πλαίσια της διαθεματικότητας οι καθηγητές μπορεί να

χρησιμοποιήσουν τους υπολογιστές ώστε να δουν οι μαθητέςαποσπάσματα από ιστορικά video πριν και μετά το Τείχος τουΒερολίνου.Υπάρχει άφθονο υλικό στο διαδίκτυο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί.

• Επειδή συχνά δεν έχουμε τη δυνατότητα χρήσης των υπολογιστών οικαθηγητές μπορούν να δείξουν φωτογραφίες από το Τείχος και ναμοιράσουν μικρά διηγήματα ώστε οι μαθητές να καταλάβουν τιςσυνέπειες των κοινωνικών μεταβολών για τους απλούς ανθρώπουςαλλά και για την κοινωνία τους. Στο Amazon. Com υπάρχει άφθονο υλικό.

• Οι μαθητές μπορούν να διαβάσουν και το βιβλίο του Marc Ferro:«Εξηγώντας την πτώση του τείχους του Βερολίνου και τουκομμουνισμού στην εγγονή μου »