Μαθηματική δραστηριότητα «Χαρτάκια και πλακάκια για τα τρία γουρουνάκια»

Ελένη ΑναστασοπούλουΣχολική Σύμβουλος Προσχολικής αγωγής 33ης

ΠεριφέρειαςΚαστοριά – Σεπτέμβρης 2014

ΕΝΟΤΗΤΑ: Παιδί και Μαθηματικά:ΣΤΟΧΟΙ:-Να κάνουν άμεσες και έμμεσες συγκρίσεις επιφανειών κάνοντας επικαλύψεις με άτυπες μονάδες μέτρησης και να καταλήξουν σε συμπεράσματα. -Να χρησιμοποιήσουν άτυπες μονάδες μέτρησης μιας επιφάνειας και να τις απαριθμήσουν ή να τις καταγράψουν. -Να αντιληφθούν ότι το εμβαδόν αποτελεί ένα μέτρο επιφάνειας και ότι η μέτρηση μιας επιφάνειας συνδέεται με έναν αριθμό. ΕΝΟΤΗΤΑ :Παιδί και Γλώσσα – ΓραφήΣΤΟΧΟΙ-Να υπαγορεύσουν στη νηπιαγωγό ένα κείμενο που θα στείλουν στα γουρουνάκια και θα απαντά στο πρόβλημα που έθεσαν στα νήπια

ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ: κάτοψη ενός σπιτιού, τρία χάρτινα ορθογώνια σχήματα (δωμάτια), χάρτινα τετράγωνα (πλακάκια), χάρακας, σχοινί, μαρκαδόροι, τουβλάκια διαφόρων σχημάτων. ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 45 λεπτά ΜΕΘΟΔΟΙ: συζήτηση, παρατήρηση, επίδειξη, εργασία σε ομάδες, επίλυση προβλήματος.

ΑΦΟΡΜΗΣΗ: Η νηπιαγωγός συγκεντρώνει τα παιδιά στη γωνιά της συζήτησης και τους παρουσιάζει ένα κουτί. Παροτρύνει τα παιδιά να της πουν τι μπορεί να έχει μέσα το κουτί αυτό, και στη συνέχεια το ανοίγει. Βγάζει από μέσα ένα μεγάλο χαρτί διπλωμένο στα 4 και 3 ορθογώνια σχήματα (ένα τετράγωνο και δύο παραλληλόγραμμα).

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Η/ο νηπιαγωγός διηγείται μια ιστορία : Τα τρία γουρουνάκια θέλουν να χτίσουν ένα σπίτι για να μείνουν. Θέλουν ένα μεγάλο δωμάτιο για κρεβατοκάμαρα, ένα μεσαίο για κουζίνα κι ένα μικρό για μπάνιο. Όμως καθώς δεν ξέρουν να μετρούν δεν μπορούν να αποφασίσουν ποιό είναι το μεγάλο, το μεσαίο και ποιο το μικρό. Αποφασίζουν λοιπόν να στείλουν τα σχέδια τους στα παιδιά για να τα βοηθήσουν και να βρουν μια λύση». Η νηπιαγωγός ξεδιπλώνει το διπλωμένο χαρτί το οποίο αποτελεί μια κάτοψη του σπιτιού των γουρουνιών.

Στη συνέχεια, ο/η νηπιαγωγός παρουσιάζει στα παιδιά τρία ορθογώνια σχήματα από χαρτόνι, τα οποία αντιστοιχούν στις κατόψεις των τριών δωματίων και τους ζητάει να τα συγκρίνουν στην αρχή διαισθητικά. Κάνει ερωτήσεις όπως: «Ποιο νομίζετε ότι είναι το μεγαλύτερο δωμάτιο; Γιατί το λέτε αυτό; Πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι; Για να δούμε; Πώς μπορούμε να τα συγκρίνουμε;». Κατόπιν τα παρακινεί να βάλουν τη μια επιφάνεια μέσα στην άλλη για να δουν ποια είναι η μεγαλύτερη, π.χ. «αν βάλουμε το ένα δωμάτιο μέσα στο άλλο τι βλέπουμε;» ώστε τα νήπια να πραγματοποιήσουν άμεσες εκτιμήσεις όπως για παράδειγμα ίση, μεγαλύτερη, μικρότερη επιφάνεια αλλά και άμεσες συγκρίσεις επιφανειών όπως για παράδειγμα «Χωράει η επιφάνεια του ενός δωματίου μέσα στο άλλο;».

Οι διαφορές των επιφανειών δεν θα είναι πολύ μεγάλες ώστε να προβληματιστούν τα παιδιά για το αν έκαναν σωστή εκτίμηση. Η νηπιαγωγός ρωτά τα νήπια «Με ποιό τρόπο θα μετρήσουμε πόσο μεγάλο είναι το κάθε δωμάτιο; Εσείς τι θα κάνατε εάν έπρεπε να τα μετρήσετε;» και τα παιδιά απαντούν κάνοντας τις δικές τους υποθέσεις. Η/ο νηπιαγωγός δίνει στα παιδιά διάφορα αντικείμενα όπως π.χ. χάρακα, σχοινί, μαρκαδόρους, τουβλάκια διαφόρων σχημάτων κλπ. Τα παροτρύνει να τα χρησιμοποιήσουν για να μετρήσουν τις επιφάνειες. Ρωτά: «Με έναν χάρακα ή με ένα σχοινί θα μπορούσαμε να μετρήσουμε πόσο μεγάλο είναι το δωμάτιο;». Στόχος της διαδικασίας είναι να διαπιστώσουν ότι δεν μπορούν να απαντήσουν στο ερώτημα μετρώντας το μήκος των πλευρών και ότι χρειάζεται να κάνουν κάτι άλλο για να απαντήσουν.

Ο/η νηπιαγωγός χωρίζει τα παιδιά σε τρεις ομάδες και δίνει σε κάθε μια από ένα διαφορετικό σχέδιο κάτοψης δωματίου και μικρά χάρτινα τετραγωνάκια. Ζητά να κάνουν τη μέτρηση της επιφάνειας και να καταλήξουν στο ποιο δωμάτιο θα γίνει υπνοδωμάτιο, ποιο κουζίνα και ποιο μπάνιο. Έτσι θα πούνε στα γουρουνάκια και πόσα πλακάκια θα χρειαστούν για το κάθε δωμάτιο. Ο/η νηπιαγωγός τους θέτει ερωτήματα για τον τρόπο τοποθέτησης των χάρτινων τετραγώνων (π.χ. για να γίνει σωστά η επικάλυψη θα πρέπει να τετράγωνα-πλακάκια να είναι το ένα δίπλα στο άλλο και να μην αλληλεπικαλύπτονται). Κατόπιν η κάθε ομάδα να μετρά τα χάρτινα τετράγωνα με τα οποία έχουν επικαλύψει την επιφάνεια του δωματίου και καταγράφει σε ένα χαρτί το αποτέλεσμα της μέτρησής τους.

Στη συνέχεια, οι ομάδες συγκεντρώνονται στη γωνιά της συζήτησης για τις ανακοινώσεις των αποτελέσμάτων της μέτρησης . Η/ο νηπιαγωγός ρωτά: «Πόσα πλακάκια χώρεσε το κάθε δωμάτιο; Ποιο δωμάτιο χωράει τα περισσότερα πλακάκια; Ποιο δωμάτιο χωράει τα λιγότερα πλακάκια; Άρα ποιο είναι το μεγαλύτερο δωμάτιο για να γίνει κρεβατοκάμαρα, ποιο θα γίνει κουζίνα και ποιο μπάνιο; Πόσα περισσότερα πλακάκια θα πρέπει να μπουν στην κρεβατοκάμαρα σχέση με το μπάνιο; Ας τα σημειώσουμε επάνω στα σχέδια για να τους τη στείλουμε πίσω». Ο/η νηπιαγωγός παροτρύνει τα νήπια να στείλουν ένα γράμμα και μαζί με τα σχέδια θα δίνουν στα γουρουνάκια τις απαντήσεις στο πρόβλημά τους. Τα νήπια υπαγορεύουν και η/ο νηπ/γος εκείνη το καταγράφει. Ολοκληρώνοντας, λέει στα παιδιά ότι η βοήθειά τους ήταν πολύ σημαντική και υπόσχεται να στείλει την επιστολή και τα σχέδια στα γουρουνάκια για να φτιάξουν το σπιτάκι τους.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Τα παιδιά χωρίζονται και πάλι σε 3 ομάδες. Η νηπιαγωγός δίνει σε κάθε ομάδα 2 επίπεδα χάρτινα σχήματα (τετράγωνο, ορθογώνιο παραλληλόγραμμο) διαφορετικού μεγέθους, καθώς και πολλά μικρότερα διαφορετικά σχήματα (τετράγωνα, ισόπλευρα τρίγωνα, κυκλικά) για να χρησιμοποιηθούν ως άτυπες μονάδες μέτρησης της επιφάνειας. Καλεί κάθε ομάδα να επιλέξει μέσα από διαδικασία δοκιμής και πλάνης την κατάλληλη μονάδα μέτρησης για να μετρήσει τις συγκεκριμένες επιφάνειες, και στη συνέχεια να μετρήσει, κάνοντας επικαλύψεις, πόσο μεγάλη είναι η κάθε επιφάνεια, να φτάσουν δηλαδή σε αριθμητικό αποτέλεσμα. Στη συνέχεια, ζητά από κάθε ομάδα να συγκρίνει τα δύο σχήματα που έχει στο τραπέζι της ώστε να της πουν ποιο είναι μεγαλύτερο με βάση τη μέτρηση.