Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β...

32
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ Τάξη: Ημερομηνία: Όνομα: ΣΤΟΧΟΙ ΓΝΩΣΤΙΚΟΙ 1. Να γνωρίσουν οι μαθητές το έργο του Σολωμού. 2. Να κατανοήσουν τη γλώσσα , τις εικόνες και την τεχνοτροπία του ποιητή. 3. Να γνωρίσουν τα ιστορικά γεγονότα της εποχής που ενέπνευσαν τον ποιητή και τον τρόπο που παρουσιάζονται στο ποιητικό κείμενο. 4. Να εξετάσουν αναλυτικά τους εκφραστικούς τρόπους με τους οποίους ο ποιητής μορφοποιεί τις ποιητικές εικόνες της πείνας, της χαράς της ζωής και τον εσωτερικό διχασμό των πολιορκημένων. 5. Να καταλάβουν τον αποσπασματικό χαρακτήρα της σολωμικής ποίησης και την επιθυμία του Σολωμού να πετύχει αισθητική τελειότητα. 6. Να κατανοήσουν τη σημασία της ηθικής ελευθερίας. 7. Να επεξεργάζονται πρωτογενείς πηγές (εφημερίδες, γραπτά κείμενα, έργα τέχνης) για να αντλήσουν πληροφορίες και να κατανοήσουν σχέσεις. ΣΤΟΧΟΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ 1. Να κινητοποιήσουν οι μαθητές τη φαντασία τους. 2. Να εργαστούν ομαδικά μελετώντας το έργο. ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02 Σελίδα 1

description

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΛ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ , Δ ΣΟΛΩΜΟΣ. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ, ΠΕ02, 2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΔΙΔ/ΧΟΥ

Transcript of Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β...

Page 1: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ

Τάξη:

Ημερομηνία:

Όνομα:

ΣΤΟΧΟΙ ΓΝΩΣΤΙΚΟΙ 1. Να γνωρίσουν οι μαθητές το έργο του Σολωμού.2. Να κατανοήσουν τη γλώσσα , τις εικόνες και την τεχνοτροπία του ποιητή.3. Να γνωρίσουν τα ιστορικά γεγονότα της εποχής που ενέπνευσαν τον

ποιητή και τον τρόπο που παρουσιάζονται στο ποιητικό κείμενο.4. Να εξετάσουν αναλυτικά τους εκφραστικούς τρόπους με τους οποίους ο

ποιητής μορφοποιεί τις ποιητικές εικόνες της πείνας, της χαράς της ζωής και τον εσωτερικό διχασμό των πολιορκημένων.

5. Να καταλάβουν τον αποσπασματικό χαρακτήρα της σολωμικής ποίησης και την επιθυμία του Σολωμού να πετύχει αισθητική τελειότητα.

6. Να κατανοήσουν τη σημασία της ηθικής ελευθερίας.7. Να επεξεργάζονται πρωτογενείς πηγές (εφημερίδες, γραπτά κείμενα,

έργα τέχνης) για να αντλήσουν πληροφορίες και να κατανοήσουν

σχέσεις. ΣΤΟΧΟΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ

1. Να κινητοποιήσουν οι μαθητές τη φαντασία τους.2. Να εργαστούν ομαδικά μελετώντας το έργο.3. Να επιλέγουν, να καταγράφουν και να αξιολογούν δεδομένα. 4. Να αναπτύξουν κριτική ικανότητα. 5. Να καλλιεργήσουν αξίες και συμπεριφορές που αρμόζουν στον υπεύθυνο

πολίτη.

ΣΤΟΧΟΙ ΤΠΕ 1. Να διερευνήσουν και να επιλέξουν πληροφορίες από μια ευρεία ποικιλία

υλικού του διαδικτύου.

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 1

Page 2: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

2. Να συνηθίσουν στη διεξαγωγή του μαθήματος μέσω ομαδικών δραστηριοτήτων και περιήγησης σε διαδικτυακούς τόπους.

3. Να πειραματιστούν, χρησιμοποιώντας ως περιβάλλοντα εργασίας το Word και το power point, στη δημιουργική γραφή, την παραγωγή πολυτροπικών κειμένων, τη συγγραφή ηλεκτρονικού άρθρου .

Εμπλεκόμενα μαθήματα: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Ιστορία, Γλώσσα, Η/Υ.

ΜΕΣΑ -ΥΛΙΚΑ-ΠΗΓΕΣΤο Εργαστήριο Η/Υπολογιστών και η σύνδεση στο διαδίκτυο. Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκαν επεξεργαστής κειμένων, λογισμικό παρουσιάσεων, μηχανές αναζήτησης. Από το διαδίκτυο χρησιμοποιήθηκαν: www .digitalschool.minedu.gov./ www . el . Wikipedia . org www . e - Alexandria . gr http://www.museumsolomos.gr www.odyssey.com.cy www . hellenicparliament . gr /

Περιγραφή μαθήματος:

Την πρώτη ώρα οι μαθητές λαμβάνουν φύλλα εργασίας κοινά για όλους καθώς και συνοπτικά φωτοτυπημένα σχόλια για το απόσπασμα από το βιβλίο του καθηγητή.

Το επόμενο δίωρο οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες (3 ατόμων) και αναλαμβάνουν εργασίες που τους έχουν δοθεί.

Πρώτο δίωρο:

Στο σχολικό εγχειρίδιο υπάρχει το 1ο και 2ο Απόσπασμα του Β Σχεδιάσματος των Ελεύθερων Πολιορκηµένων. Ως αφόρµηση χρησιμοποιείται η παρατήρηση της φωτογραφίας που απεικονίζει το Μεσολόγγι πολιορκούμενο και την ηρωική έξοδο. Οι μαθητές μοιράζονται ανά 3 (σε αυτή τη φάση η χρήση των Η/Υ δεν είναι απαραίτητη) και χωρίζονται σε 8 ομάδες. Τους μοιράζονται φύλλα εργασίας κοινά για όλες τις ομάδες , τα οποία επεξεργάζονται μελετώντας το ποίημα. Στο τέλος της ώρας σε στρογγυλής τραπέζης απαντούν στα ερωτήματα.

Κατά τη διάρκεια του επόμενου δίωρου οι ίδιες ομάδες ενώπιον Η/Υ αυτή τη φορά επεξεργάζονται τις επιμέρους εργασίες τους ανα ομάδα. Στο τέλος της εργασίας τους, οι μαθητές ελέγχουν τις γνώσεις τους σε ασκήσεις hot potatoes που θα βρουν στο blog της διδάσκουσας: http://users.sch.gr/kontsapra/hotpotatoes/g_nel_sol.htm

Ρόλος του διδάσκοντα - Μεθοδολογία

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 2

Page 3: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

Ο διδάσκων παίζει ρόλο εμψυχωτικό και οργανωτικό. Ενθαρρύνει τη διερευνητική και οµαδοσυνεργατική μάθηση, την κριτική οπτική, τον ελεύθερο διάλογο, την τεκμηριωμένη εκφορά λόγου.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ I(κοινό για όλες τις ομάδες. Συνοδεύεται από συνοπτικές πληροφορίες για το έργο του

Σολωμού.)

ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ Β΄

o Ποιος είναι ο τίτλος του ποιήματος; Να γίνει σχολιασμός της αντίθεσης........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

o ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΠΟΧΗΣ (συνοπτική αναφορά που, ποιος, πότε, γιατί )

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................o Ποιες δυσκολίες εξωγενείς αντιμετωπίζουν οι πολιορκημένοι; Να γίνει

ονομαστική αναφορά:........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

o Ποιες δυσκολίες ψυχικές αντιμετωπίζουν οι πολιορκημένοι;........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

o Πως θα χαρακτηρίζατε τη γλώσσα αποσπάσματος;

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 3

Page 4: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................o Ποια η μετρική ανάλυση του β΄ σχεδιάσματος των ελευθέρων

πολιορκημένων; Θυμηθείτε τις αρχές του δημοτικού τραγουδιού.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Απόσπασμα I

1. Ποιο είναι το θέμα και ποια τα κύρια πρόσωπα;........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Σ τους στ. 2-3 αναζητείστε τις εικόνες και σχολιάστε τις. ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Στο στ. 4 ποια εικόνα κυριαρχεί και τι υποδηλώνει;........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Εντοπίστε τα παρακάτω εκφραστικά μέσα σε αντιστοιχία με το κείμενο και σημειώστε τους στίχους:

Μεταφορά: Παρήχηση: Αντίθεση: Επανάληψη:

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 4

Page 5: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

Απόσπασμα II

1. Ποιο είναι το θέμα και ποια τα κύρια πρόσωπα;.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Στους στ. 1-2 αναζητείστε τις εικόνες και σχολιάστε τις. .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Σ τους στ. 3-12 αναζητείστε τις εικόνες και σχολιάστε τις. Που αποσκοπεί ο ποιητής μέσω των ρεαλιστικών περιγραφών του; ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Στ. 13: Γιατί ο ποιητής τονίζει τη λ. σήμερα;..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Εντοπίστε τα παρακάτω εκφραστικά μέσα σε αντιστοιχία με το κείμενο και σημειώστε τους στίχους:

Προσωποποίηση: Επανάληψη: Υπερβολή: Παρήχηση: Μεταφορά:

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 5

Page 6: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

Αντίθεση:

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ II(κάθε ομάδα αποτελείται από 3 άτομα που δουλεύουν μπροστά από Η/Υ)

ΟΜΑΔΑ Α –ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ

Μεταφέρεστε στον πολιορκημένο Μεσολόγγι ως πολεμικοί ανταποκριτές. Συναντάτε τον άντρα-πολεμιστή του β΄ σχεδιάσματος και του παίρνετε συνέντευξη. Στοιχεία μπορείτε να αντλήσετε από την παρατιθέμενη πηγή του βιβλίου Ιστορίας Γ΄ γυμνασίου .Στη συνέχεια , επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C113/351/2365,8987/extras/tools-applications/library.html και ακολουθώντας τις οδηγίες προετοιμάστε το κείμενο σας.

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 6

2. Η πείνα βασανίζει τους αγωνιστές του Μεσολογγίου

Aρχίσαμεν, περί τας 15 Mαρτίου, ταις πικραλήθραις, χορτάρι της θαλάσσης˙ το εβράζαμεν πέντε φοραίς έως ότου έβγαινεν η πικράδα, και το ετρώγαμεν με ξείδι και λάδι ωσάν σαλάτα, και με ζουμί από καβούρους ανακατωμένον και τούτο. Eδόθησαν και εις τους ποντικούς, πλην ήτον ευτυχής όστις εδύνατο να πιάση έναν. Bατράχους δεν είχαμεν, κατά δυστυχίαν. Aπό την έλλειψην της θροφής αύξαναν αι ασθένειαι, πονόστομος και αρθρίτις. Eις τοιαύτην κατάστασιν ευρισκόμασθον όταν μας έφθασεν γράμμα των απεσταλμένων μας εις Nαύπλιον συσταίνον και να φάγωμεν (εν ανάγκη) ένας τον άλλον. [...] Εκείνην την ημέραν ένας Kραβαρίτης έκοψεν κρέας από το μηρί ενός φονευμένου και το έφαγεν.N. Kασομούλης, Eνθυμήματα στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Eλλήνων. Aπό τα 1821 μέχρι των 1833, επιμ. Γ. Bλαχογιάννης, Aθήνα 1939, τόμ. Β’, σ.

Page 7: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

ΟΜΑΔΑ Β – ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ

Παρακολουθείστε την εκπομπή της τηλεόρασης της ΕΡΤ Η Μηχανή του Χρόνου «Η Εξοδος του Μεσολογγίου» και συνθέστε μια περιληπτική αναφορά των γεγονότων την οποία θα παρουσιάσετε στην τάξη διαγραμματικά σε λογισμικό παρουσίασης, εμπλουτισμένο με φωτογραφίες και οπτικοακουστικό υλικό. Αντ’ αυτού επισκεφθείτε την ιστοσελίδα http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C113/351/2365,8987/extras/tools-applications/library.html και ετοιμάστε μια ψηφιακή παρουσίαση των γεγονότων.( Digital story teller).

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 7

Page 8: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………........................

ΟΜΑΔΑ Γ –ΒΙΟΓΡΑΦΟΙ

Συγκεντρώστε πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό για τη ζωή και το έργο του Διονύσιου Σολωμού .Να γίνει ιδιαίτερη μνεία στο έργο Ελεύθεροι Πολιορκημένοι και τα σχεδιάσματα καθώς και στις γλωσσικές επιλογές του. Προτεινόμενοι δικτυακοί τόποι:

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C113/351/2365,8987/unit=674

www . el . Wikipedia . org

www . e - Alexandria . gr

http://www.museumsolomos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=302&Itemid=122 (παρουσιάστε τα χειρόγραφα του Σολωμού, όπως φιλοξενούνται στο δικτυακό τόπο του Μουσείου Σολωμού)

Στη συνέχεια, συνεργαζόμενοι με την ομάδα Β διηγηθείτε τα σημαντικότερα σημεία της ζωής του ψηφιακά (digital teller) ή σε λογισμικό power point .

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 8

Page 9: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

ΟΜΑΔΑ Δ- ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ

Μελετήστε τα χαρακτηριστικά της Επτανησιακής σχολής και ετοιμάστε μια ψηφιακή παρουσίαση ενώπιον της τάξης . Χρήσιμοι εργαλεία: σχολικό εγχειρίδιο της Ιστορίας της Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας και οι κάτωθι ιστοσελίδες.

http://www.odyssey.com.cy/main/default.aspx?it=1&tabid=145&itemid=969

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C113/351/2365,8987/unit=674

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 9

Page 10: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

ΟΜΑΔΑ Ε- ΚΡΙΤΙΚΟΙ

Επισκεφθείτε τη σελίδα του ψηφιακού σχολείου http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C113/351/2365,8987/extras/tools-applications/library.html και γράψτε τη δική σας κριτική-άποψη (200-300 λέξεων) πάνω στο Β΄ Σχεδίασμα των ελεύθερων πολιορκημένων. Μπορείτε να συμβουλευτείτε το λήμμα του πολιτιστικού θησαυρού της ελληνικής γλώσσας για το β΄ σχεδίασμα των ελεύθερων πολιορκημένων http://www.museumsolomos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=302&Itemid=122 ελεύθεροι πολιορκημένοι σχεδίασμα Β. Καθώς και το παρακάτω απόσπασμα της μελέτης του Ε. Καψωμένου.

Η εργασία σας θα δημοσιευτεί στην ηλεκτρονική σελίδα του σχολείου.

…..Στους Ελεύθερους Πολιορκημένους, στο Β' Σχεδίασμα ιδιαίτερα, ο Σολωμός επιχειρεί, όπως μαρτυρούν οι «Στοχασμοί του ποιητή» που ο Πολυλάς μετέφρασε και παρέθεσε ως εισαγωγή του έργου, να πραγματώσει το «υψηλό» της σιλλερικής θεωρίας μέσα από την τραγική σύγκρουση.

Το «υψηλό», κατά Shiller, ορίζεται ως η νίκη της ηθικής θέλησης ενάντια στις φυσικές εναντιότητες. Προϋποθέτει δηλ. μια κατάσταση διαταραχής, αντιπαράθεσης και σύγκρουσης ανάμεσα στον ηθικό και το φυσικόν άνθρωπο, στην πνευματική και την υλική του φύση, ή αλλιώς, στο «λογικό» και την «αισθαντικότητα». Η εσωτερική αυτή αναγκαιότητα εκδηλώνεται ως ηθική θέληση, ως ελεύθερη βούληση, αφού δε καθορίζεται από κανένα εξωτερικό παράγοντα. Όταν η ηθική υποχρέωση βρίσκεται σε σύγκρουση με τις δυνάμεις της φύσης (δηλ. με ο,τι δεν υπόκειται στη νομοθεσία του λογικού: αισθήματα, ένστικτα, συμπάθειες, πάθη, φυσική αναγκαιότητα, τύχη) και τις υπερνικά, τότε αποκαλύπτει όλη τη δύναμη του ηθικού νόμου. Ο υψηλότερος βαθμός της ηθικής μας φύσης αναδείχνεται σε καταστάσεις βίαιες, μέσα στην πάλη και η υψηλότερη ηθική χαρά συνοδεύεται πάντα με τον πόνο. Γιατί, μόνο μέσα στη δοκιμασία μπορεί να φανερωθεί, σ' όλο της το μεγαλείο, η ελευθερία της ψυχής. ο Υπερβαίνοντας διαδοχικά όλες τις δοκιμασίες, οι ήρωες, φορείς της Ιδέας, πραγματώνουν τη νίκη της ηθικής θέλησης, δηλαδή του πνεύματος, ενάντια στις φυσικές εναντιότητες, δηλαδή τη Μοίρα. ……..Είναι ενδιαφέρον ότι την ιδέα αυτή σε άλλο Στοχασμό ο Σολωμός τη συσχετιζει με τη σταυρική δοκιμασία του Χριστού: «Από την αρχή ως το τέλος περνάνε από πόνον εις πόνο έως τον άκρον πόνο... Τότε ο εχθρός τους ζητεί ν' αλλαξοπιστήσουν. Ο Άγιος Αυγουστίνος λέει ότι ο Σταυρός είναι η καθέδρα της αληθινής σοφίας επειδή όσα ο Ιησούς εις τρεις χρόνους εδίδαξε με το Ευαγγέλιο, όλα τα ανακεφαλαίωσε εις τρεις ώρες απάνου εις το Σταυρό».

Οι συγκρούσεις ωστόσο υπάρχουν και κατέχουν θέση κεντρική στα έργα της ώριμης σολωμικής περιόδου (1833 κ.ε.). Στην τριλογία (Κρητικός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Πορφύρας) παριστάνεται η φύση να πάσχει και παριστάνεται επίσης η ηθική αντίσταση στον πόνο. Ποιες είναι οι ενάντιες δυνάμεις, στους Ελεύθερους Πολιορκημένους πάλι η φύση (Β' 2, Γ' 6-7) ως μια από τις κύριες αντίμαχες δυνάμεις, η πείνα και η αδυναμία (Α' 2,3, Β' 1), η περιπαίχτρα σάλπιγγα (Α' 3, Β' 3), ο εχθρικός στόλος (Β' 4), η συντριπτική υπεροχή του εχθρού (Β' 5, Γ' 2-3), η «ενθύμηση της περασμένης δόξας», η μνήμη της νεκρής αγαπημένης (η χαμένη ευτυχία), η ευθύνη απέναντι στα γυναικόπαιδα, το πατρικό χώμα που θα πέσει στα

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 10

Page 11: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

χέρια του εχθρού (Β' 6), οι μυρωδιές των φαγητών, το ετοιμοθάνατο παιδί (Β' 7), «τ' αγαπημένα πράματα και τα σεμνά κρεβάτια» (Β' 10, Γ' 12), το όνειρο της κόρης και η θύμηση του αγαπημένου της (Γ' 8), τέλος το εχθρικό σπαθί, δηλ. ο χάρος (Β' 13, Γ' 13-14). Από τις παραπάνω ενάντιες δυνάμεις άλλες μένουν συμβατικές, δηλ. δεν αναπτύσσονται και δε λειτουργούν δραματικά. Άλλες λειτουργούν και ασκούν βία πάνω στην ανθρώπινη ψυχή. Σ' αυτές τις περιπτώσεις βλέπομε και τον άνθρωπο να πάσχει. Σε ελάχιστες όμως περιπτώσεις παριστάνεται και η ηθική αντίσταση στον πόνο (Β' 6, Γ' 6-7, Γ' 8, Γ' 12

Καψωμένος Ερατοσθένης, Ο Σολωμός και η ελληνική πολιτισμική παράδοση Αθήνα 1998, Βουλή των Ελλήνων. Σσ. 38-48

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 11

Page 12: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................……………………………………………………………………………………………………………………………….

ΟΜΑΔΑ ΣΤ -ΜΕΛΩΔΟΙ

Κατεβάστε και ακούστε από το www . YouTube . com μελοποιημένα τα κομμάτια των ελεύθερων πολιορκημένων. Ενδεικτικά αναφέρονται ο εκτελέσεις του Μαρκόπουλου από τους Μ. Φραγκούλη/ Αλκίνοο Ιωαννίδη, Ξυλούρη .

Επίσης , επισκεφθείτε τη σελίδα του ελληνικού κοινοβουλίου http://www.hellenicparliament.gr/onlinePublishing/KEL/index.htm

Και ακούστε την καντάτα ελευθερίας για το Α΄ Σχεδίασμα των ελεύθερων πολιορκημένων του Σολωμού . Ποια εκτέλεση σας συγκινεί ιδιαίτερα; Γιατί; Πώς αποδίδει το μουσικό απόσπασμα την απόγνωση των πολιορκημένων;

Προσθέστε τη μουσική σας επιλογή στην ψηφιακή αφήγηση των ομάδων Β και Γ.

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 12

Page 13: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

ΟΜΑΔΑ Ζ - Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ

Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μελετητές του Σολωμού στους ελεύθερους πολιορκημένους είναι η αποσπασματικότητα του έργου. Δοκιμάστε να ολοκληρώσετε το ποίημα αλλάζοντας όμως τη μορφή του και τρέποντάς το σε ημερολόγιο . Έχετε την ελευθερία να επεξεργαστείτε τους ήρωες του δοθέντος αποσπάσματος και να εμπλέξετε και νέα πρόσωπα στην αφήγηση σας. Προσέξτε την οπτική γωνία της αφήγησης-ημερολόγιο- καθώς και την ημερομηνία των γεγονότων. Στη συνέχεια , επισκεφθείτε τον ιστότοπο της γραφής δημιουργίας του ψηφιακού σχολείου και μεταφέρετε το κείμενό σας.

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C113/351/2365,8987/extras/tools-applications/library.html

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 13

Page 14: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

ΟΜΑΔΑ Η - ΖΩΓΡΑΦΟΙ

Έχοντας μελετήσει το απόσπασμα των Ελεύθερων πολιορκημένων καθώς και την ιστορική διήγηση από το βιβλίο Ιστορίας Γ ‘ Γυμνασίου , αναζητήστε στο διαδίκτυο ζωγραφικές απεικονίσεις που σχετίζονται με το Μεσολόγγι. Στη συνέχεια , αποδώστε ελεύθερα στο χαρτί όποια εικόνα του πολιορκημένου Μεσολογγίου επιθυμείτε.

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 14

Page 15: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

ΟΜΑΔΑ Θ΄- ΣΚΗΝΟΘΕΤΕΣ / ΘΕΑΤΡΙΚΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

Ενδιαφέρεστε να μεταφέρετε στη θεατρική σκηνή του σχολείου σας το απόσπασμα από το Β Σχεδίασμα των Ελεύθερων Πολιορκημένων. Πώς θα διαμορφώνατε το χώρο ως σκηνοθέτες και με ποιες σκηνοθετικές τεχνικές θα αποδίδατε τα εξωγλωσσικά και παραγλωσσικά στοιχεία του κειμένου; Προσπαθήστε να μεταφέρετε σε θεατρικό κείμενο με διαλόγους το πρώτο απόσπασμα. Σχετικές πληροφορίες μπορείτε να λάβετε στον ιστότοπο του παιδαγωγικού ινστιτούτου Κύπρου : http://www.schools.ac.cy/eyliko/mesi/Themata/theatro/pdf/dimiourgontas_mia_sxol_theat_parastasi.pdf

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 15

Page 16: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

Καθώς και στον παρακάτω σύνδεσμο:

http://www.thea.auth.gr/gr/mathimata/pdfmathimata/winter%202011-12/dramatologia_i_notes.pdf

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

......................................................................................................................

ΟΜΑΔΑ Ι΄- ΦΙΛΛΕΛΗΝΕΣ

Ζείτε στη περιοχή της Μ. Βρετανίας και συμπάσχετε με τον αγώνα των πολιορκημένων Μεσολογγιτών. Γράφετε ένα άρθρο για την τύχη του Μεσολογγίου , το οποίο θα δημοσιευτεί στην εφημερίδα guardian και προτρέπετε και συμπατριώτες σας να συμμετάσχουν στο κίνημα του Φιλελληνισμού. Χρησιμοποιήστε το ανάλογο ύφος και τα κατάλληλα επιχειρήματα ( επίκληση στη λογική, στο συναίσθημα , στην αυθεντία). Συμβουλευτείτε το κεφάλαιο της Ιστορίας Γ΄ Γυμνασίου < Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη ..> καθώς και την κάτωθι πηγή:

Οι Φιλέλληνες « Ο φιλελληνισμός έχει γίνει μια δύναμη. Ισοπέδωσε τις μέγιστες πολιτικές αντιθέσεις και ένωσε τα εχθρικά πολιτικά

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 16

Page 17: Ελευθεροι Πολιορκημενοι , Διονυσιου Σολωμου, β σχεδιασμα

κόμματα σ΄ ένα κοινό ενθουσιασμό. Επέδρασε , όπως επιδρούν μόνο τα θρησκευτικά κινήματα: γκρέμισε τους μεσότοιχους των κοινωνικών τάξεων και των εθνικών συνειδήσεων. Με τους αριστοκράτες πήγαν οι πληβείοι χέρι χέρι, αρμονικά ως προς το ζήτημα αυτό, με τους ριζοσπάστες οι συντηρητικοί, με τη γερμανική νεολαία και τους Γερμανούς σοφούς , οι Γάλλοι νομιμόφρονες..Παντού ονειρεύονταν τη αιματοβαμμένη ορφανή του ευρωπαικού πολιτισμού (Ελλάδα)» Mendelssohn Bartholdy , Βακαλόπουλου, Ιστορία Νέου Ελληνισμού Ε΄ σ. 576-577

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02Σελίδα 17