Γραμμική Β

13
ΓΡΑΜΜΙΚΗ Β

Transcript of Γραμμική Β

Εύρεση γραμμικής Β

Ανακαλύφθηκε στις αρχές του εικοστού αιώνα στην Κνωσό από τον Άρθουρ Έβανς, που την ονόμασε έτσι επειδή χρησιμοποιούσε γραμμικούς χαρακτήρες (και όχι εικονιστικούς, όπως η μινωική ιερογλυφική γραφή) χαραγμένους σε πήλινες πινακίδες. Διέφερε όμως από μια πρωιμότερη παρόμοια γραφή, τη Γραμμική Α, που βρέθηκε επίσης στην Κνωσό και στη νότια Κρήτη.

Αποκρυπτογράφηση

Αποκρυπτογραφήθηκε το 1952 από το νεαρό αρχιτέκτονα Μάικλ Βέντρις (M. Ventris). Ο Βέντρις ζήτησε τη βοήθεια του κλασικού φιλολόγου Τζων Τσάντγουικ (J. Chadwick) και μαζί δημοσίευσαν ένα ιστορικό άρθρο στο Journal of Hellenic Studies. Εκεί ερμήνευαν με σιγουριά 65 από τα 88 τότε γνωστά σύμβολά της, διατύπωναν τους βασικούς κανόνες ορθογραφίας της και έφερναν στο φως μια αρχαϊκή ελληνική διάλεκτο πέντε αιώνες παλαιότερη από τα Ελληνικά του Ομήρου.

Τι βοήθησε στην αποκρυπτογράφηση; Στην αποκρυπτογράφηση βοήθησε ένα

συγγενικό σύστημα γραφής με τη γραμμική Β, το κυπριακό συλλαβάριο . Με το σύστημα αυτό γράφτηκε για πρώτη φορά η ελληνική γλώσσα, όπως μιλιόταν στην Κύπρο (κυπριακή διάλεκτος). Με βάση τις ομοιότητες των σημείων του κυπριακού συλλαβαρίου με τα σημεία της γραμμικής Β, έγιναν υποθέσεις για τις συλλαβές στις οποίες αντιστοιχούν τα σημεία της γραμμικής Β.

Κείμενα γραμμικής Β Συνολικά έχουν βρεθεί περί τα

5.000 κείμενα σε Γραμμική Β (κυρίως πινακίδες και δευτερευόντως αγγεία). Από αυτά γύρω στα 3.000 προέρχονται από την Κνωσό, γύρω στα 1.400 από την Πύλο, γύρω στα 300 από τη Θήβα, 90 από τις Μυκήνες ενώ μικρότερος αριθμός προέρχεται από τα Χανιά, τα Μάλια, την Τίρυνθα, την Ελευσίνα, τον Ορχομενό και αλλού.

Κανόνες γραφής Η έκταση των φωνηέντων δεν διευκρινίζεται. Έτσι δεν

υπάρχει γραπτή διάκριση μεταξύ ο και ω (π.χ. στη λέξη ko-no-so: Κνωσός) ή ε και η.

Δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ λ και ρ. Η γραφή δεν αποδίδει τη διάκριση μεταξύ ηχηρών,

αήχων και δασυνομένων κλειστών συμφώνων (τα κα/χα/γα γράφονται ως ka και τα πα/φα/βα ως pa). Μόνο για το ηχηρό οδοντικό δ υπάρχει ειδικό συλλαβόγραμμα. Έτσι, το δα γράφεται da ενώ τα τα/θα ta.

Οι οπίσθιες δίφθογγοι αυ, ευ (που λήγουν σε -υ) αποδίδονται με ένα συλλαβόγραμμα και το u. Μόνο για την αρχική δίφθογγο Αυ- υπάρχει ιδιαίτερο συλλαβόγραμμα.

Στις πρόσθιες διφθόγγους (που λήγουν σε -ι) το i εκπίπτει στη γραφή. Έτσι η συλλαβή φαι γράφεται pa. Ειδικά όμως, το τοπωνύμιο Φαιστός έχει βρεθεί να αποδίδεται (παρά τον κανόνα) και ως pa-i-to.

Κανόνες γραφής Στην αρχή της λέξης το αι μπορεί να γράφεται είτε a είτε με

ειδικό συλλαβόγραμμα. Αν μετά τα φωνήεντα υ και ι ακολουθεί άλλο φωνήεν, τότε

τίθεται ανάμεσά τους ημίφωνο (F) w ή j. Το ίδιο ισχύει και για διφθόγγους που λήγουν σε u και i, παρ’ όλο που το i στη δεύτερη περίπτωση δεν γράφεται (λ.χ. ra-jo: λαιός, ku-wa: *κόρFα > κόρη/κούρη).

Διπλά όμοια σύμφωνα γράφονται ως απλά (το σσο γράφεται so).

Συμφωνικά συμπλέγματα, των οποίων το πρώτο μέρος είναι κλειστό σύμφωνο, αναλύονται σε δύο συλλαβές με το ίδιο φωνήεν ως συνοδίτη φθόγγο (το κνω/κνο γράφεται ko-no).

Συμπλέγματα από διαρκές + κλειστό σύμφωνο βραχύνονται ως προς τη γραφή σε μία συλλαβή, απαλείφοντας το διαρκές (το στο γράφεται to).

Στα συμπλέγματα από δύο διαρκή σύμφωνα γράφονται κατά κανόνα και τα δύο σύμφωνα (το μνι γράφεται mi-ni).

Εξαιρέσεις γραφής

Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις, όπου το πρώτο σύμφωνο δεν γράφεται. Η εξαίρεση έχει συστηματικό χαρακτήρα όταν το δεύτερο σύμφωνο είναι το σ, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις εξαιρέσεων για τις οποίες δεν μπορεί να διατυπωθεί κανόνας. Τα σύμφωνα στο τέλος της λέξης παραλείπονται. Στις σπάνιες περιπτώσεις που μια λέξη λήγει σε -qs, -ps ή -ks, το κλειστό σύμφωνο αντικαθίσταται στη γραφή από το φωνήεν της προτελευταίας συλλαβής: η κατάληξη qs γράφεται με το φωνήεν της προηγούμενης συλλαβής ως qo.

Πινακίδες γραμμικής Β’ Οι πινακίδες της Γραμμικής Β μάς δίνουν πληροφορίες για τη γλώσσα της εποχής. Είναι τα πρώτα γραπτά μνημεία ελληνικής γλώσσας. Είναι πολύτιμος μάρτυρας της ιστορίας της Ελληνικής γλώσσας. Έτσι βλέπουμε αρχαϊσμούς όπως: διατήρηση των χειλοϋπερωικών

φθόγγων (kw, gw), οι οποίοι αποδίδονται με q: qa-si-re-u = βασιλεύς, qo-u = βους, qe = τε

διατήρηση του δίγαμμα (F): wa-na-ka = Fάναξ

διατήρηση της οργανικής πτώσης -pi (-φι): te-u-ke-pi = τεύχεσφι

διατήρηση γενικής ενικού σε –οιο: te-o-jo = θεοιο

διατήρηση της τοπικής πτώσης (-ει) ως δοτικής: po-de = ποδεί.

Συλλαβάριο Αποτελείται περίπου από 90 περίπου σημεία που το

καθένα αποτελεί μια συλλαβή Για αυτό ονομάζονται συλλαβογράμματα Και κάθε σύμφωνο συνδυάζεται με φωνήεντα και δημιουργεί αντίστοιχες συλλαβές.

Η γραμμική Β΄ περιέχει και ιδεογράμματα Τα ιδεογράμματα σε αρκετές περιπτώσεις μας βοηθάνε

να βρούμε τη φωνητική αξία συλλαβογραμμάτων που χρησιμοποιούν το ίδιο ή παρεμφερές σύμβολο με κάποιο ιδεόγραμμα όπως για παράδειγμα το συλλαβόγραμμα o που μοιάζει με το ιδεόγραμμα για το βόδι (βους) και προφέρεται wo.

Νικολάου Παρασκευή Συμεωνίδου Ιωάννα Τσιρμπινάκη Αναστασία Τσόχα Αντέλα Χατζηβασιλείου Ελένη Χρυσάφη Άννα