«Ο Απόστολος Παύλος στην Ελλάδα»

Η πρώτη διδακτική μας πρόταση παίρνει αφόρμηση από τη διδακτική ενότητα: «Ο

Απόστολος Παύλος στην Ελλάδα» από το βιβλίο της Γ’ Γυμνασίου.

Ως επιμέρους στόχοι τίθενται οι εξής

1. Να είναι σε θέση οι μαθητές να αποδείξουν μέσα από τις βιβλικές πηγές τη

δυναμική του κηρύγματος του Ευαγγελίου (να αλλάζει τις στάσεις ζωής των

ανθρώπων)

2. Να αντιληφθούν οι μαθητές τη σημασία του κηρύγματος του αποστόλου

Παύλου στην Ευρώπη για τη μετέπειτα ιστορία της Εκκλησίας.

3. Να κατανοήσουν ότι η διάδοση του Χριστιανισμού στην Ελλάδα έγινε με

αγώνες και θυσίες καθώς και το δύσκολο έργο της ιεραποστολής

4. Να γνωρίσουν το κήρυγμα του αποστόλου Παύλου στην Αθήνα και να

επισημάνουν τις ιδιαιτερότητές του.

5. Να γνωρίσουν ιστορικά και γεωγραφικά τις συγκεκριμένες ελληνικές πόλεις

από τις οποίες πέρασε ο απόστολος Παύλος και να διαγνώσουν την εθνική και

θρησκευτική πολυχρωμία τους.

Η διδασκαλία της θεματικής ενότητας αποβλέπει στην ανάπτυξη των ακόλουθων

δεξιοτήτων των μαθητών:

α) άσκηση στην ανεύρεση πληροφοριών για τα γεγονότα της εποχής που

περιέχονται στην Καινή Διαθήκη και εξοικείωση με το κείμενο της.

β) γραπτή διατύπωση των απόψεων και συμπερασμάτων των μαθητών για ένα

συγκεκριμένο θέμα και ανταλλαγή αυτών των απόψεων με τους συμμαθητές της ίδιας

ή και των άλλων ομάδων, συμμετέχοντας έτσι σε μια ομαδική εργασία που θα

παρουσιαστεί μέσω δικτύου και σε άλλα σχολεία.

γ) εξάσκηση στη λύση προβλημάτων

Διαθεματική εξακτίνωση του θέματος της ενότητας

Οι μαθητές θα χωριστούν σε ομάδες των τεσσάρων και κάθε ομάδα θα

αναλάβει μία από τις παρακάτω δραστηριότητες :

1. Απόστολος Παύλος 2. Από την Τρωάδα στους Φιλίππους

3. Από τους Φιλίππους στη Θεσσαλονίκη

Ο Απόστολος Παύλος στην Ελλάδα

4. Από τη Θεσσαλονίκη στη Βέροια

5. Από τη Βέροια στην Αθήνα 6. Από την Αθήνα στην Κόρινθο

και κήρυγμα στον Άρειο Πάγο

Σε όλες τις ομάδες θα δοθεί ως κοινό βασικό υλικό για έναρξη των εργασιών

τους, οι αριθμοί των κεφαλαίων των Πράξεων 15-17, που αναφέρονται στη

συγκεκριμένη διδακτική ενότητα. Ως πρώτη δραστηριότητα, κοινή για όλες τις

ομάδες θα είναι η αναζήτηση του βιβλικού κειμένου στο λογισμικό για τα

Θρησκευτικά του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ή στο διαδίκτυο και η ανάγνωσή του.

Στο διαδίκτυο επίσης μπορούν να έχουν πρόσβαση στο πρωτότυπο κείμενο της

Καινής Διαθήκης: http://users.otenet.gr/~gmcr/

Κατά τον καταμερισμό των μαθητών στις ομάδες, ο εκπαιδευτικός θα κατανείμει

τους μαθητές και θα τους δώσει οδηγίες για τις εργασίας. Οι ομάδες θα έχουν ως

εξής:

1. Η πρώτη ομάδα θα αναλάβει τη συγκέντρωση πληροφοριών γενικότερα για

τον Απόστολο Παύλο (βιογραφικά στοιχεία, ιστορικά στοιχεία, λαογραφία,

εικονογραφία, υμνογραφία).

2. Η δεύτερη ομάδα θα αναλάβει τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τη

μετάβαση του Αποστόλου Παύλου από την Τρωάδα στην Ελλάδα, στους

Φιλίππους.

3. Η τρίτη ομάδα θα αναλάβει τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τη

μετάβαση του Αποστόλου Παύλου από τους Φιλίππους στη Θεσσαλονίκη

4. Η τέταρτη ομάδα θα αναλάβει τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τη

μετάβαση του Αποστόλου Παύλου από τη Θεσσαλονίκη στη Βέροια

5. Η πέμπτη ομάδα θα αναλάβει τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τη

μετάβαση του Αποστόλου Παύλου από τη Βέροια στην Αθήνα

6. Η έκτη ομάδα θα αναλάβει τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τη

μετάβαση του Αποστόλου Παύλου από την Αθήνα στην Κόρινθο.

Πρώτη Ομάδα

Η πρώτη ομάδα έχει ως εργασία τη συγκέντρωση πληροφοριών γενικότερα

για τον Απόστολο Παύλο: βιογραφικά στοιχεία, ιστορικά στοιχεία, λαογραφία,

εικονογραφία, υμνογραφία.

Κάθε μαθητής θα αναλάβει να συγκεντρώσει στοιχεία για μία από τις

παραπάνω κατηγορίες και στη συνέχεια να τις παρουσιάσει, ως ειδικός, στα υπόλοιπα

μέλη της ομάδας του (αλληλοδιδασκαλία). Στη συνέχεια όλοι μαζί οι μαθητές θα

επεξεργάσθούν το υλικό και θα καταλήξουν σε μια ενιαία παρουσίαση σε μορφή

Power Point, την οποία θα παρουσιάσουν στις υπόλοιπες ομάδες των συμμαθητών

τους στην ολομέλεια της τάξης υπό μορφή αλληλοδιδασκαλίας. Η παρουσίαση θα

γίνει από όλα τα μέλη της ομάδας : κάθε μαθητής θα παρουσιάσει το μέρος της δικής

του εργασίας, έτσι ώστε όλοι να είναι απαραίτητοι για τη συνολική παρουσίαση

(όπως υποστηρίζει η θεωρία της κατανεμημένης γνώσης).

Για πληροφορίες σχετικά με τη ζωή του αποστόλου μπορούν να αντλήσουν

υλικό από το λογισμικό στο πεδίο Βιβλιοθήκη ή από μια εγκυκλοπαίδεια ελεύθερης

πρόσβασης στο διαδίκτυο (π.χ. http://el.wikipedia.org/wiki/ΑπόστολοςΠαύλος ή

http://www.livepedia.gr/index.php) ή από το ημερολόγιο της ιστοσελίδας του Αγίου

Όρους (http://www.agiooros.net/modules.php?name=GCalendar )

Στο λογισμικό υπάρχει στην επιλογή Τρίτη Γυμνασίου, Εκκλησιαστική

Ιστορία, Χάρτες ένας διαδραστικός χάρτης με όλες τις περιοδείες του Αποστόλου τις

οποίες μπορούν, αφού τις δουν, να τις παρουσιάσουν ξεχωριστά με επικέντρωση στη

δεύτερη που αφορά την Ελλάδα.

Μπορούν επίσης οι μαθητές να βρουν απεικονίσεις του Αποστόλου από

διάφορες φάσεις της ζωής του (π.χ. η μεταστροφή του στη Δαμασκό, η απόδρασή του

από τη Δαμασκό) ή από τις περιοδείες του (π.χ. το κήρυγμα στα Λύστρα, το κήρυγμα

στον Άρειο Πάγο) μέσα στο λογισμικό ή από το διαδίκτυο από τη διεύθυνση

http://images.google.com/ Υμνογραφία για τον Απόστολο Παύλο μπορούν να

αντλήσουν είτε από το λογισμικό στην επιλογή «ΕΚΚΛΗΣΙΑ» όπου αφού

εντοπίσουν την τοιχογραφία του Αγίου να διαβάσουν και να ακούσουν το απολυτίκιό

του ή να «κατεβάσουν» το βίντεο από το διαδίκτυο, π.χ.

http://www.youtube.com/watch?v=Ui7p9kTPIrA.

Δεύτερη Ομάδα

Η δεύτερη ομάδα θα αναλάβει τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τη

μετάβαση του Αποστόλου Παύλου από την Τρωάδα στον πρώτο σταθμό της

ιεραποστολικής περιοδείας του, τους Φιλίππους. Κάθε μαθητής θα αναλάβει την

αναζήτηση, εντοπισμό, επεξεργασία και παρουσίαση πληροφοριών στα υπόλοιπα

μέλη της ομάδας του, από μια διαφορετική θεματική περιοχή.

Στην περιοχή της Γεωγραφίας, ένας μαθητής θα αναλάβει να εντοπίσει στο

χάρτη της Ελλάδος τη διαδρομή της περιοδείας του Αποστόλου Παύλου και να κάνει

συσχετισμούς με τις σημερινές διαδρομές στις ίδιες πόλεις Θα προσπαθήσει να

συσχετίσει τους λόγους επιλογής της πόλης από τον Απόστολο Παύλο καθώς και τη

σημασία που είχε για τη μετέπειτα εξάπλωση του χριστιανισμού. Επίσης θα

αναζητήσει τους τρόπους μετάβασης με τα μέσα μεταφοράς της εποχής του

αποστόλου σε σχέση με τα σημερινά και το κόστος τους. Οι μαθητές θα αναζητήσουν

στο διαδίκτυο δρομολόγια πλοίων, από Τρωάδα-Σαμοθράκη, και υπεραστικών

λεωφορείων για τη μετάβαση από την Καβάλα στη Θεσσαλονίκη, το χρόνο

μετάβασης, καθώς και τις τιμές των εισιτηρίων. Έτσι στο τέλος όλες οι ομάδες θα

μπορούν να κάνουν ένα συνολικό κόστος της περιοδείας του Αποστόλου αν γινόταν

σήμερα και το χρόνο μετακίνησης, και να διαπιστώσουν πόσο έχει αλλάξει η

κατάσταση σήμερα. Αν χρειαστεί μπορεί να επικοινωνήσουν με κάποιον υπάλληλο

του σταθμού υπεραστικών λεωφορείων Καβάλας ή με κάποιον υπάλληλο της

εταιρίας πλοίων για περισσότερες πληροφορίες.

Άλλος μαθητής θα αναζητήσει τους χάρτες των σημερινών πόλεων και θα

τους συσχετίσει με της εποχής του Αποστόλου. Π.χ. χάρτης Καβάλας και χάρτης

αρχαιολογικού χώρου Φιλίππων. Θα αναζητήσει πάνω στους χάρτες, τα διάφορα

σημεία και κτίρια (φυλακή, συναγωγή) που αναφέρονται στα χωρία της δικής του

ομάδας (φωτογραφίες ή εικόνες τους) και θα προσπαθήσει να συνδέσει την εποχή

των γεγονότων του αποστόλου με τη ρωμαϊκή ιστορία, π.χ. ποιος ήταν τότε ο

αυτοκράτορας των Ρωμαίων, ποιος ο ανθύπατος της περιοχής που κυβερνούσε τότε,

αν γνώριζαν ποιοι κυβερνούσαν τις πόλεις κα. Τα παραπάνω μπορούν να γίνουν με

σύγκριση σημερινού τουριστικού χάρτη των πόλεων που πέρασε ο Απόστολος (είτε

από το διαδίκτυο, π.χ. http://earth.google.com) είτε από τον ΕΟΤ) και αναζήτηση της

τοποθεσίας ή κτιρίου σε συσχετισμό με τον χάρτη της εποχής (φυλακή, αρχαία

αγορά). Μπορεί να επισκεφθεί μέσω του διαδίκτυου μουσεία (http://www.culture.gr)

για να συλλέξει πληροφορίες για εκθέματα και φωτογραφίες τους. Για περισσότερες

πληροφορίες μπορεί να επικοινωνήσει με ένα αρχαιολόγο από την Αρχαιολογική

Υπηρεσία Καβάλας (12eba@culture.gr).

Άλλος μαθητής θα προσπαθήσει να βρει πληροφορίες για την εθνική,

κοινωνική και θρησκευτική κατάσταση στην πόλη των Φιλίππων την εποχή του

Αποστόλου Παύλου. Ποιες εθνότητες ζούσαν εκεί (π.χ. έλληνες, ιουδαίοι, ρωμαίοι

και άλλοι λαοί), πόσες θρησκευτικές κοινότητες υπήρχαν (ειδωλολάτρες, ιουδαίοι,

προσύλητοι), ποια τα κοινωνικά στρώματα (αξιωματικοί, άρχοντες, έμποροι, τεχνίτες

κ.α) και ποια τα επαγγέλματα της εποχής (να τα συνδυάζουν με το επάγγελμα του

απόστολου και με τα σημερινά επαγγέλματα). Αφού τις εντοπίσει, να συλλέξει

πληροφορίες και για κάθε μια κατηγορία. Για περισσότερες πληροφορίες μπορεί να

ζητήσει πληροφορίες π.χ. http://www.jesuslovesyou.gr, και από τον καθηγητή της

ιστορίας του σχολείου του (ως ειδικού).

Ένας άλλος μαθητής μέσα από τα κείμενα των Πράξεων θα προσπαθήσει να

αποτυπώσει, τα γεγονότα που συνέβησαν στους Φιλίππους: πού κήρυξε ο απόστολος,

τι αντιδράσεις συνάντησε από ποιους και γιατί, τι συμπεριφορά αντιμετώπισε, τι του

συνέβη, γιατί φυλακίσθηκε, πώς απελευθερώθηκε και να προσπαθήσει να τα

συνδυάσει με την παρέμβαση του Θεού. Ειδικότερα, στους Φιλίππους, να συλλέξει

πληροφορίες για τη Λυδία και να τις συσχετίσει με την κοινωνική της κατάσταση, τη

θρησκεία και το επάγγελμά της και να κάνει υποθέσεις για το πώς αυτά την

επηρέασαν ώστε να πιστέψει και να βαπτισθεί πρώτη. Μπορεί, επιπρόσθετα, να

αντλήσει επιπλέον πληροφορίες και εικόνες από το διαδίκτυο π.χ.

http://www.jesuslovesyou.gr . Για απορίες μπορεί να αποταθεί στον ειδικό επί του

θέματος, δηλ. το θεολόγο αλλά και στον ιερέα της ενορίας τους ή στη Μητρόπολη

της πόλης τους.

Κατά τον ίδιο τρόπο θα εργασθούν και οι υπόλοιπες ομάδες των μαθητών για τις

υπόλοιπες πόλεις που επισκέφθηκε ο Απόστολος Παύλος:

Η τρίτη ομάδα θα αναλάβει τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τη

μετάβαση του Αποστόλου Παύλου από τους Φιλίππους στη Θεσσαλονίκη

Η τέταρτη ομάδα θα αναλάβει τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τη

μετάβαση του Αποστόλου Παύλου από τη Θεσσαλονίκη στη Βέροια. Στην

ομάδα αυτή ένας μαθητής μπορεί να συγκεντρώσει πληροφορίες για το Βήμα

του Αποστόλου Παύλου στη Βέροια και για το ετήσιο θεολογικό συνέδριο, τα

«Παύλεια» που οργανώνει προς τιμήν του αποστόλου η Μητρόπολη Βεροίας,

Ναούσης και Καμπανίας (http://www.imverias.gr).

Η πέμπτη ομάδα θα αναλάβει τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τη

μετάβαση του Αποστόλου Παύλου από τη Βέροια στην Αθήνα. Στην ομάδα

αυτή, ένας μαθητής θα αναλάβει να ασχοληθεί με το κήρυγμα του αποστόλου

στον Άρειο Πάγο, την αντίδραση των Αθηναίων στη νέα θρησκεία, τα

φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής, την ανταπόκριση που είχε το κήρυγμα και

γιατί, πληροφορίες για τους πρώτους που πίστεψαν και βαπτίσθηκαν

(Διονύσιος Αρεοπαγίτης, Δάμαρις), αντίδραση του αποστόλου. Μπορούν να

δουν στο διαδίκτυο την προσομοίωση της αρχαίας αγοράς των Αθηνών στο

http://earth.google.com. Αν χρειαστεί μπορούν να ζητήσουν βοήθεια και από

τον καθηγητή της φιλοσοφίας.

Η έκτη ομάδα θα αναλάβει τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τη

μετάβαση του Αποστόλου Παύλου από την Αθήνα στην Κόρινθο.

Συγκεντρωτικά, κάθε ομάδα θα αναζητήσει : τρόπους και μέσα μετάβασης από τη

μία πόλη στην άλλη, τον απαιτούμενο χρόνο και το κόστος (σε περίπτωση

διανυκτέρευσης), εθνότητες, επαγγέλματα, κοινωνική διαστρωμάτωση, θρησκευτικές

κοινότητες της εποχής, τόποι που κήρυξε ο απόστολος και γιατί (πρώτα σε συναγωγή,

μετά στους εθνικούς στην αρχαία αγορά), αντιδράσεις κατοίκων (σε συσχετισμό με

τη θρησκεία τους), διώξεις του Παύλου, ιστορικό πλαίσιο των γεγονότων. Οι μαθητές

θα ταξιδέψουν στην Ελλάδα, μέσα από χάρτες, τοπογραφικά διαγράμματα, μέσα

μαζικής μεταφοράς, ακολουθώντας τα βήματα του αποστόλου Παύλου και θα

επισκεφθούν τις πόλεις που επισκέφθηκε και κήρυξε ο ίδιος. Μέσα από μια αυθεντική

προσέγγιση θα προσπαθήσουν να φανταστούν τις δυσκολίες, αντιξοότητες, και

κινδύνους που αντιμετώπισε ο Απ. Παύλος. Τα ευρήματά τους θα μπορούσαν να

συγκριθούν με τα σημερινά δεδομένα ώστε να υπάρξει βαθύτερος προβληματισμός

για τις συνθήκες που ο απόστολος των εθνών προσέγγισε τους ανθρώπους που

ζούσαν τότε στην Ελλάδα. Διεξαγωγή Συλλογικής Εργασίας

Για τη συλλογή των πληροφοριών και των δεδομένων οι μαθητές θα ανατρέξουν

σε βιβλία, βιβλιοθήκες, διαδίκτυο, λογισμικά, βίντεο και CD. Για την επικοινωνία με

τους ειδικούς θα χρησιμοποιήσουν την υπηρεσία του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή

σε περίπτωση προσωπικής επικοινωνίας την προφορική συνέντευξη. Επιπλέον,

εφόσον πραγματοποιήσουν επίσκεψη στους τόπους που πέρασε ο Απόστολος

Παύλος, θα ασκήσουν επιτόπια παρατήρηση.

Η εργασία των μαθητών στις ομάδες με χρήση λογισμικού και διαδίκτυο στο

Εργαστήριο Πληροφορικής είναι πολύ οπτική και αλληλεπιδραστική. Οι μαθητές

αναζητούν στο διαδίκτυο δρομολόγια πλοίων, υπεραστικών λεωφορείων, τιμές

εισιτηρίων. Σύγκριση σημερινού τουριστικού χάρτη των πόλεων που πέρασε ο

Απόστολος (είτε από το διαδίκτυο, π.χ. http://earth.google.com) είτε από τον ΕΟΤ)

αναζήτηση της τοποθεσίας ή κτιρίου σε συσχετισμό με τον χάρτη της εποχής

(φυλακή, συναγωγή, αρχαία αγορά, Άρειος Πάγος). Αναζήτηση φωτογραφιών και

εικόνων τους. Κατά την εργασία των μαθητών σε ομάδες μπροστά στην οθόνη του

Η/Υ, έχουμε την κατανομή πληροφορίας (α) από ένα τεχνούργημα (διαμεσολαβητικό

εργαλείο) στους μαθητές και (β) από ένα κοινό σημείο σε πολλούς μαθητές, που

ανάγει στην εφαρμογή της θεωρίας κατανεμημένης γνώσης.

Κατά την υποστήριξη των αυθεντικών δραστηριοτήτων οι μαθητές έχουν τη

δυνατότητα να ασχοληθούν με τις ίδιες δραστηριότητες με θεολόγους, αρχαιολόγους,

ιστορικούς δηλ. ειδικούς, όπως υποστηρίζει η θεωρία εγκαθιδρυμένης μάθησης.

Οπωσδήποτε μια προσομοίωση στον Η/Υ έχει μειονεκτήματα όσον αφορά

στην παροχή αυθεντικής δραστηριότητας. Δεν μπορεί ποτέ να είναι απτή και άμεση

όπως η πραγματικότητα, όμως, παρέχει πολλά πλεονεκτήματα όπως: είναι

επαναλαμβανόμενες, γρήγορες, φθηνές, εύκολα προσιτές στους μαθητές.

Τα ευρήματα ή συμπεράσματα των μαθητών καταχωρούνται σε πίνακες

δεδομένων στον Η/Υ. Στο CD των Θρησκευτικών ως συνοδευτικού υλικού για το

Γυμνάσιο, υπάρχουν χάρτες όλων των ιεραποστολικών πορειών του Απ. Παύλου. Η

γραμμή της διαδρομής της περιοδείας του αποστόλου στην Ελλάδα θα βοηθήσει τους

μαθητές στην οργάνωση της εργασίας τους και την διαδικασία ερμηνείας (να

δομήσουν τις απαντήσεις τους, να παρουσιάσουν μια αναφορά μιας άποψης της

πόλης που βρήκαν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα).