Ετήσιος Προγραμματισμός: Ενδεικτικές Θεματικές...

11
Αναμφισβήτητα, ο μακροχρόνιος-ετήσιος διδακτικός προγραμματισμός κρίνεται αναγκαίος προκειμένου να μπορέσουμε να θέσουμε εκπαιδευτικούς στόχους και στη συνέχεια να αξιολογήσουμε την επίτευξη αυτών. Ωστόσο, δεν είναι εφικτή η αυστηρή εφαρμογή ενός ετήσιου προγράμματος δεδομένου ότι στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς θα κλιθούμε να αξιοποιήσουμε τόσο μη προβλέψιμα γεγονότα (όπως ένας σεισμός κτλ.). όσο και τα αναδυόμενα ενδιαφέροντα των παιδιών για να υλοποιήσουμε αντίστοιχα σχέδια εργασίας (projects) Δεδομένης λοιπόν της ευελιξίας στην εφαρμογή του, παραθέτω τον παρακάτω προγραμματισμό που αφορά θεματικές προσεγγίσεις. Εδώ αξίζει να σημειώσω ότι δεν γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένους στόχους αλλά είναι αυτονόητο ότι η οργάνωση δραστηριοτήτων συνδέεται με όλα τα γνωστικά αντικείμενα-μαθησιακές περιοχές (γλώσσα, μαθηματικά, προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη, φυσικές επιστήμες, δημιουργία κι έκφραση, τεχνολογία κτλ.) ώστε να παρέχει ευκαιρίες ολόπλευρης ανάπτυξης. Τέλος, στις περιπτώσεις που ενδείκνυνται, προβλέπονται σχετικές επισκέψεις (έρευνα πεδίου) καθώς και συνεργασία με γονείς και ειδικούς.

description

Προτάσεις για την επιλογή θεματικών προσεγγίσεων κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς

Transcript of Ετήσιος Προγραμματισμός: Ενδεικτικές Θεματικές...

Page 1: Ετήσιος Προγραμματισμός: Ενδεικτικές Θεματικές Προσεγγίσεις

Αναμφισβήτητα, ο μακροχρόνιος-ετήσιος διδακτικός προγραμματισμός κρίνεται αναγκαίος προκειμένου να μπορέσουμε να θέσουμε εκπαιδευτικούς στόχους και στη συνέχεια να αξιολογήσουμε την επίτευξη αυτών. Ωστόσο, δεν είναι εφικτή η αυστηρή εφαρμογή ενός ετήσιου προγράμματος δεδομένου ότι στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς θα κλιθούμε να αξιοποιήσουμε τόσο μη προβλέψιμα γεγονότα (όπως ένας σεισμός κτλ.). όσο και τα αναδυόμενα ενδιαφέροντα των παιδιών για να υλοποιήσουμε αντίστοιχα σχέδια εργασίας (projects) Δεδομένης λοιπόν της ευελιξίας στην εφαρμογή του, παραθέτω τον παρακάτω προγραμματισμό που αφορά θεματικές προσεγγίσεις. Εδώ αξίζει να σημειώσω ότι δεν γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένους στόχους αλλά είναι αυτονόητο ότι η οργάνωση δραστηριοτήτων συνδέεται με όλα τα γνωστικά αντικείμενα-μαθησιακές περιοχές (γλώσσα, μαθηματικά, προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη, φυσικές επιστήμες, δημιουργία κι έκφραση, τεχνολογία κτλ.) ώστε να παρέχει ευκαιρίες ολόπλευρης ανάπτυξης. Τέλος, στις περιπτώσεις που ενδείκνυνται, προβλέπονται σχετικές επισκέψεις (έρευνα πεδίου) καθώς και συνεργασία με γονείς και ειδικούς.

Page 2: Ετήσιος Προγραμματισμός: Ενδεικτικές Θεματικές Προσεγγίσεις

1η Εβδομάδα Δραστηριότητες Γνωριμίας και Προσαρμογής • Παιχνίδια γνωριμίας • Εξοικείωση με τους χώρους της τάξης & του σχολείου (γωνιές, τουαλέτες, αυλή κτλ.) και με τον τρόπο λειτουργία τους. • Γνωριμία με υλικά (μαρκαδόροι, κόλλες, πλαστελίνη κτλ.) και παιχνίδια καθώς και με τον τρόπο χρήσης τους • Εισαγωγή στους κανόνες και τις “ρουτίνες” της τάξης (προσευχή, τακτοποίηση υλικών, συγκέντρωση στην “παρεούλα”, πλύσιμο χεριών πριν το πρόγευμα, διάλειμμα κτλ.) • Πρώτη επαφή με σταθερούς πίνακες αναφοράς (ημερολόγιο & καιρός, γράμματα και αριθμοί...) • Εξοικείωση με το όνομά τους (αναγνώριση και γραφή) 2η Εβδομάδα (προσέγγιση ενός οικείου για τα παιδιά θέματος) Η Οικογένειά μου • Προσωπικές εμπειρίες παιδιών: περιγραφή μελών οικογένειας, αναφορά σε οικογενειακές συνήθειες αλλά και στα είδη της οικογένειας (μονογονεϊκές κτλ.) έκφραση συναισθημάτων, κατασκευή οικογενειακού δέντρου... • Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων (1η Οκτωβρίου), αναφορά σε παππούδες και γιαγιάδες: ανταλλαγή προσωπικών εμπειριών, αναφορά στα ηλικιακά στάδια του ανθρώπου, προσφορά δώρου ή γλυκού και κάρτας στον παππού και τη γιαγιά, επίσκεψη παππού ή γιαγιάς στην τάξη και συζήτηση για τις εμπειρίες του όταν ήταν παιδί... 3η Εβδομάδα (προσέγγιση ενός οικείου για τα παιδιά θέματος) Τα Κατοικίδια Ζώα • Γνωριμία με τα κατοικίδια ζώα (αναγνώριση, κατονομασία, περιγραφή, αναζήτηση πληροφοριών...), ανταλλαγή προσωπικών εμπειριών • Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Ζώων (4 Οκτωβρίου), ευαισθητοποίηση για τα δικαιώματά τους (κατασκευή σχετικής αφίσας...)

Page 3: Ετήσιος Προγραμματισμός: Ενδεικτικές Θεματικές Προσεγγίσεις

1η Εβδομάδα Φθινόπωρο και Πρωτοβρόχια • Δραστηριότητες με φύλλα • Το σαλιγκάρι (έρευνα πεδίου στην αυλή του σχολείου και στο σπίτι, παρατήρηση & περιγραφή, αναζήτηση πληροφοριών, κουκλοθέατρο, κατασκευές...) • Βροχή: αναφορά στον κύκλο του νερού (εισαγωγή στις έννοιες “εξάτμιση-συμπύκνωση”, αναπαράσταση του κύκλου του νερού κ.ά.) 2η Εβδομάδα Μέσα Μεταφοράς – Κυκλοφοριακή Αγωγή • Γνωριμία με τα μέσα μεταφοράς • Εξοικείωση με τα σήματα οδικής κυκλοφορίας • Υιοθέτηση κανόνων σωστής συμπεριφοράς ως πεζοί και ως συνεπιβάτες 3η Εβδομάδα Εθνική Επέτειος (28η Οκτωβρίου) / Πόλεμος & Ειρήνη • Αναφορά στα ιστορικά γεγονότα, η σημασία του “ΟΧΙ” • Επίσκεψη παππού ή γιαγιάς που ζούσε την περίοδο της κατοχής • Η ελληνική σημαία ως εθνικό σύμβολο • Προβληματισμός για τα δεινά του Πολέμου και τα αγαθά της Ειρήνης • Προετοιμασία σχολικής γιορτής 4η Εβδομάδα Σχήματα και Χρώματα • Γνωριμία με τα γεωμετρικά σχήματα και στερεά (περιγραφή και σύγκριση, αναπαράσταση με διάφορους τρόπους, αντιστοίχιση με καθημερινά αντικείμενα κ.ά.)) • Εισαγωγή στην έννοια της συμμετρίας • Πειράματα με χρώματα (μίξεις χρωμάτων, διαβαθμίσεις)΄ • Ψηφίζω το αγαπημένο μου χρώμα

Page 4: Ετήσιος Προγραμματισμός: Ενδεικτικές Θεματικές Προσεγγίσεις

1η Εβδομάδα Συναισθήματα • Αναγνώριση κι έκφραση συναισθημάτων σε διάφορες καταστάσεις • Διαχείριση αρνητικών συναισθημάτων (θυμός, φόβος, λύπη) • Η “γωνιά” των συναισθημάτων 2η Εβδομάδα Η Επέτειος του Πολυτεχνείου • Αναφορά στα ιστορικά γεγονότα • Ντενεκεδούπολη: Αντιπαραβολή της δικτατορίας του Παπαδόπουλου με την ιστορία του Λαδένιου • Εξοικείωση με τα πολιτεύματα της Δημοκρατίας & της Δικτατορίας, η σημασία των εκλογών • Εκλογές στην τάξη 3η Εβδομάδα Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Αγωγής: Ανακύκλωση • Γνωριμία με τις έννοιες μείωση-επαναχρησιμοποίηση-ανακύκλωση • Η σημασία της ανακύκλωσης για το περιβάλλον • Ανακυκλώσιμα και μη υλικά, διάκριση σε κατηγορίες (γυαλί, χαρτί, πλαστικό, αλουμίνιο & λευκοσίδηρος) • Εξοικείωση με τη διαδικασία και τα σήματα της ανακύκλωσης, εφαρμογή στον χώρο του σχολείου • Δημιουργία αφίσας για την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινότητας • Παιχνίδια και κατασκευές με άχρηστο υλικό 4η Εβδομάδα Ο Κόσμος των Φυτών: Σπορά – Ανάπτυξη / Γνωριμία με την Ελιά • Τα μέρη των φυτών και οι ανάγκες τους • Η διαδικασία της σποράς και τα στάδια ανάπτυξης των φυτών • Φυτεύουμε σπόρους, παρακολουθούμε και καταγράφουμε την πορεία ανάπτυξής τους • Γνωριμία με την ελιά και την προσφορά της • Επίσκεψη σε ελαιώνα και συμμετοχή στο λιομάζωμα ή σε ελαιοτριβείο

Page 5: Ετήσιος Προγραμματισμός: Ενδεικτικές Θεματικές Προσεγγίσεις

1η Εβδομάδα Το Σώμα μου • Τα μέρη του σώματος • Οι 5 αισθήσεις • Εξοικείωση με βασικές βιολογικές λειτουργίες (αναπνευστικό-πεπτικό-κυκλοφορικό σύστημα ανθρώπου) • Βασικοί κανόνες σωματικής υγιεινής • Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (3 Δεκεμβρίου), αναφορά στα άτομα μα αναπηρία κι ευαισθητοποίηση για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν 2η Εβδομάδα Χριστούγεννα • Η Γέννηση του Ιησού • Ήθη και Έθιμα των Χριστουγέννων (χριστουγεννιάτικο δέντρο, κάλαντα, παραδοσιακά γλυκίσματα, Άγιος Βασίλης κ.ά.) • Χριστουγεννιάτικες κατασκευές 3η Εβδομάδα Χριστουγεννιάτικη Γιορτή • Σκηνοθεσία παράστασης με αξιοποίηση ιδεών των παιδιών • Κατασκευή προσκλήσεων, κουστουμιών και σκηνικών

Page 6: Ετήσιος Προγραμματισμός: Ενδεικτικές Θεματικές Προσεγγίσεις

1η Εβδομάδα Χειμώνας - Ζώα σε Χειμερία Νάρκη • Η έννοια του χρόνου: εποχές-μήνες-εβδομάδες-ημέρες / οι 4 εποχές • Χιονάνθρωπος: εισαγωγή στις έννοιες “τήξη-πήξη”, διαθεματικές δραστηριότητες • Γνωριμία με τα ζώα που πέφτουν σε χειμερία νάρκη: εικόνες, πληροφορίες, παιχνίδια, διαθεματικές δραστηριότητες 2η Εβδομάδα Αλκυόνα / Αμυγδαλιά • Αλκυόνα: γνωριμία με το πουλί που γεννάει τα αυγά του τον χειμώνα (περιγραφή-εξωτερικά χαρακτηριστικά, πληροφορίες, εικαστική απόδοση με διάφορους τρόπους...), Αλκυονίδες μέρες, ο μύθος της Αλκυόνης • “Η αλκυόνα ψαρεύει ψαράκια”: παιχνίδι με μαθηματικά προβλήματα, εξοικείωση με τη χρήση μαγνήτη και τις ιδιότητές του • Αμυγδαλιά: γνωριμία με το δέντρο που ανθίζει τον χειμώνα (περιγραφή ανθών, εικαστική απόδοση....), ο μύθος της Αμυγδαλιά, ξηροί καρποί • Φτιάχνουμε σοκολατάκια με αμύγδαλα: ανάκληση των εννοιών “τήξη-πήξη” 3η Εβδομάδα Το Ηλιακό μας Σύστημα • Γνωριμία με τους πλανήτες: ονόματα, χαρακτηριστικά και θέση στο ηλιακό σύστημα, διαθεματικές δραστηριότητες • Γη: σχήμα, κίνηση και θέση στο ηλιακό σύστημα, στεριά και θάλασσα, το εσωτερικό της γης (ηφαίστεια και σεισμοί) • Αστροναύτες

Page 7: Ετήσιος Προγραμματισμός: Ενδεικτικές Θεματικές Προσεγγίσεις

1η Εβδομάδα Αρχαία Ελλάδα / Ελληνική Μυθολογία • Γνωριμία με τα αρχαιοελληνικά αγγεία: διάκριση σε μελανόμορφα-ερυθρόμορφα, παρατήρηση μορφών, μοτίβων κι άλλων διακοσμητικών στοιχείων... • Επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο • Με αφορμή σχετική αναπαράσταση σε αγγείο, μπορούμε να προσεγγίσουμε θέματα της Ελληνικής Μυθολογίας (π.χ. Θησέας και Μινώταυρος, Άθλοι του Ηρακλή κ.ά.): δραματοποίηση μύθου, εικαστική απόδοση, μαθηματικές και γλωσσικές δραστηριότητες κ.ά. 2η Εβδομάδα Τα Παιδιά του Κόσμου • Γνωριμία με τους Κινέζους και τους Ινδιάνους: εξωτερικά χαρακτηριστικά, ενδυμασία, κατοικίες, διατροφή, συνήθειες, γραφή .... • Ντυνόμαστε Κινέζοι και Ινδιάνοι • Σύγκριση των παραπάνω με τους Έλληνες, αποδοχή διαφορετικότητας • Αναφορά και σε άλλους λαούς, ομαδική εργασία “τα παιδιά του κόσμου” 3η Εβδομάδα Απόκριες / Καθαρά Δευτέρα - Σαρακοστή • Απόκριες: η σημασία της λέξης και της θρησκευτικής γιορτής, έθιμα • Αποκριάτικες κατασκευές, γλωσσικές ασκήσεις, μαθηματικά παιχνίδια... • Αποκριάτικο πάρτι: αποκριάτικα παιχνίδια, το κυνήγι του κρυμμένου θησαυρού, χορός.... • Τα έθιμα της Καθαράς Δευτέρας (φαγητό, χαρταετός...) • Η κυρά-Σαρακοστή, νηστίσιμες κι αρτύσιμες τροφές 4η Εβδομάδα Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας: Υγιεινή Διατροφή • Η Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής – Κατηγορίες τροφίμων • Βιταμίνες • Φρούτα και Λαχανικά • Το Ψωμί: επίσκεψη σε φούρνο

Page 8: Ετήσιος Προγραμματισμός: Ενδεικτικές Θεματικές Προσεγγίσεις

1η Εβδομάδα Άνοιξη & Χελιδόνια • Μάρτης ο Δίγαμος: λαϊκή ιστορία (δραματοποίηση, εικαστική απόδοση, αναφορά στα χαρακτηριστικά του καιρού τον Μάρτιο) • Η επιστροφή των χελιδονιών: αναφορά στα αποδημητικά πουλιά, κατασκευή φωλιάς, τα “χελιδονίσματα” και άλλες διαθεματικές δραστηριότητες 2η Εβδομάδα Το Δάσος • Τα ζώα του δάσους, τροφικές αλυσίδες • Η προσφορά του δάσους • Κίνδυνοι και μέτρα προστασίας 3η Εβδομάδα Επαγγέλματα • Γνωριμία με διάφορα επαγγέλματα: εργαλεία, στολή, προσφορά... • Προσωπικές εμπειρίες και προτιμήσεις (επάγγελμα γονιών, “τι θα γίνω όταν μεγαλώσω”) • Επιλογή επαγγέλματος από τα παιδιά και συνέντευξη από τον αντίστοιχο επαγγελματία 4η Εβδομάδα Εθνική Επέτειος 25ης Μαρτίου – Ευαγγελισμός Θεοτόκου • Ο Ευαγγελισμό της Θεοτόκου μέσα από έργα τέχνης, ο κρίνος της Παναγίας (κατασκευή) • Αναφορά στα ιστορικά γεγονότα, η έννοια της “Επανάστασης” • Παραδοσιακή ενδυμασία (τσολιάς και Αμαλία) • Υφαντική τέχνη: γνωριμία με τον αργαλειό, δημιουργία απλών υφαντών • Επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο • Σχολική Γιορτή

Page 9: Ετήσιος Προγραμματισμός: Ενδεικτικές Θεματικές Προσεγγίσεις

1η Εβδομάδα Πάσχα • Η ζωή του Χριστού (θαύματα...) και η Εβδομάδα των Παθών – η σημασία της Ανάστασης • Πασχαλινά ήθη κι έθιμα (επιτάφιος, αυγά, παραδοσιακά γλυκίσματα...) • Πασχαλινές κατασκευές (κάρτα, καλαθάκι, λαμπάδα...) 2η Εβδομάδα Έντομα / Μέλισσα • Έρευνα πεδίου: παρατήρηση εντόμων στην αυλή του σχολείου (ή σε περίπατο σε κοντινό πάρκο ή χωράφι) και καταγραφή των ευρημάτων • Γνωριμία με τα έντομα: κατονομασία, ανατομία (θώρακας, κοιλιά, 6 πόδια...), κατηγοριοποίηση (ωφέλιμα-βλαβερά, τρόπος μετακίνησης) • Η κοινωνία των μελισσών: βασίλισσα, εργάτριες, κηφήνες • Ο κύκλος ζωής της μέλισσας: αυγό, προνύμφη, νύφη, μέλισσα 3η Εβδομάδα Ήλιος • Ο μύθος του Φαέθωνα ή του Δαίδαλου και Ίκαρου • Εναλλαγή ημέρας και νύχτας • Φως & Σκιά • Μέτρα Ηλιοπροστασίας

Page 10: Ετήσιος Προγραμματισμός: Ενδεικτικές Θεματικές Προσεγγίσεις

1η Εβδομάδα Πρωτομαγιά & Λουλούδια • Πρωτομαγιάτικο στεφάνι: κατασκευή, γλωσσικά και μαθηματικά παιχνίδια • Γνωριμία με διάφορα είδη λουλουδιών, διαθεματικές δραστηριότητες • Τα λουλούδια στη μυθολογία 2η Εβδομάδα Η Γιορτή της Μητέρας • Ανταλλαγή προσωπικών εμπειριών, έκφραση συναισθημάτων • Οι μητέρες στον κόσμο αλλά και στο ζωικό βασίλειο • Η μητέρα μέσα από έργα τέχνης, παραμύθια, ποιήματα • Κάρτα και δώρο για τη μαμά, ένα βιβλίο-λεύκωμα για τη μαμά • Μια μέρα αφιερωμένη στη μαμά: επίσκεψη μαμάδων στην τάξη και υλοποίηση κοινών δραστηριοτήτων και κατασκευών 3η Εβδομάδα Ομαλή μετάβαση στο Δημοτικό • Σκέψεις και προσδοκίες παιδιών για το δημοτικό σχολείο, ανταλλαγή πληροφοριών και σύγκριση με το νηπιαγωγείο (διάταξη αίθουσας, έπιπλα...) • Προετοιμασία για επίσκεψη στο δημοτικό σχολείο (καταγραφή ερωτήσεων, δώρα για τα παιδιά που θα μας υποδεχτούν...) • Υλοποίηση κοινών δραστηριοτήτων με τα παιδιά της Α’ τάξης 4η Εβδομάδα Νερό • Η ζωτική σημασία του νερού • Πείραμα διαλυτότητας διάφορων ουσιών στο νερό • Πείραμα βύθισης-επίπλευσης • Η μόλυνση των υδάτων: αίτια, συνέπειες, τόποι αντιμετώπισης • Κανόνες ορθολογικής-μη σπάταλης χρήσης του νερού, λήψη μέτρων σε σχολείο και σπίτι

Page 11: Ετήσιος Προγραμματισμός: Ενδεικτικές Θεματικές Προσεγγίσεις

1η Εβδομάδα Καλοκαίρι - Ζώα της Θάλασσας • Γνωριμία με τα ζώα της θάλασσας, • Ευαισθητοποίηση για τους κινδύνους που διατρέχουν και την ανάγκη λήψης μέτρων προστασίας τους • Επίσκεψη σε κοντινή παραλία: καθαρισμός ακτής από σκουπίδια, συλλογή βότσαλων και άμμου για υλοποίηση κατασκευών, κατασκευές στην άμμο 2η Εβδομάδα Καλοκαιρινή Γιορτή • Προετοιμασία γιορτής: πρόσκληση, σκηνικά, κουστούμια • Σχολική γιορτή: παράσταση, κινητικά παιχνίδια, απονομή βραβείων