Φάρμακα και θηλασμόςΦάρμακα και θηλασμός

Στέλιος Παπαβέντσης ΜRCPCH DCH IBCLC

Παιδίατρος – Συγγραφέας - Σύμβουλος Γαλουχίας

www.pediatros-thes.gr

Φεβρουάριος 2012

TTα περισσότερα συνήθη φάρμακα είναι συμβατά α περισσότερα συνήθη φάρμακα είναι συμβατά με τη γαλουχίαμε τη γαλουχία

Συνήθη αναλγητικά, αντιβιοτικά, Συνήθη αναλγητικά, αντιβιοτικά, αντιφλεγμονώδη, αντιεπιληπτικά, εμβόλια, αντι-αντιφλεγμονώδη, αντιεπιληπτικά, εμβόλια, αντι-υπερτασικάυπερτασικά, , ορμόνεςορμόνες

Σχεδόν πάντα ασφαλής εναλλακτική επιλογήΣχεδόν πάντα ασφαλής εναλλακτική επιλογή Η «εύκολη» οδηγία να πεταχτεί το μητρικό γάλαΗ «εύκολη» οδηγία να πεταχτεί το μητρικό γάλα Η υπερβολικά συχνή αναίτια διακοπή θηλασμού Η υπερβολικά συχνή αναίτια διακοπή θηλασμού

με αφορμή τη λήψη φαρμάκου από τη μητέραμε αφορμή τη λήψη φαρμάκου από τη μητέρα Το πρόβλημα της μη θεραπείας της λεχώναςΤο πρόβλημα της μη θεραπείας της λεχώνας

Κατηγορίες φαρμάκων στη Κατηγορίες φαρμάκων στη γαλουχίαγαλουχία

L1L1: Κανένας διαπιστωμένος κίνδυνος: Κανένας διαπιστωμένος κίνδυνος L2L2: Ασφαλές, επιφύλαξη για αριθμό/ ποιότητα : Ασφαλές, επιφύλαξη για αριθμό/ ποιότητα

ερευνώνερευνών L3L3: Ελάχιστες αναφερόμενες παρενέργειες. : Ελάχιστες αναφερόμενες παρενέργειες.

Συνήθως όφελος μεγαλύτερο από ρίσκοΣυνήθως όφελος μεγαλύτερο από ρίσκο L4L4: Διαπιστωμένα δυνητικά επικίνδυνο. Σε : Διαπιστωμένα δυνητικά επικίνδυνο. Σε

κάποιες περιπτώσεις το όφελος μπορεί να κάποιες περιπτώσεις το όφελος μπορεί να υπερκεράσει τον κίνδυνουπερκεράσει τον κίνδυνο

L5L5: Αντένδειξη στη γαλουχία: Αντένδειξη στη γαλουχία

Κανόνες χορήγησης φαρμάκων Κανόνες χορήγησης φαρμάκων στη γαλουχίαστη γαλουχία Παλιά, μελετημένα φάρμακαΠαλιά, μελετημένα φάρμακα Φάρμακα που δίνονται και σε βρέφηΦάρμακα που δίνονται και σε βρέφη Φάρμακα τοπικώς δρώνταΦάρμακα τοπικώς δρώντα Φάρμακα μεγάλου μοριακού βάρουςΦάρμακα μεγάλου μοριακού βάρους Μικρός Τ ½ (συχνή λήψη)Μικρός Τ ½ (συχνή λήψη) Υδροφιλία, βάσηΥδροφιλία, βάση Υψηλή σύνδεση με πρωτείνες πλάσματοςΥψηλή σύνδεση με πρωτείνες πλάσματος Αποφυγή σκευασμάτων με συνδυασμούς φαρμάκωνΑποφυγή σκευασμάτων με συνδυασμούς φαρμάκων Αποφυγή λήψης «παραδοσιακών» σκευασμάτων Αποφυγή λήψης «παραδοσιακών» σκευασμάτων

χωρίς ιατρική οδηγία/ συνταγήχωρίς ιατρική οδηγία/ συνταγή Λήψη αμέσως αφότου θηλάσει και μετά το βραδινό Λήψη αμέσως αφότου θηλάσει και μετά το βραδινό

θηλασμόθηλασμό Μεγαλύτερη προσοχή σε ευαίσθητες ηλικίες ή Μεγαλύτερη προσοχή σε ευαίσθητες ηλικίες ή

άρρωστα βρέφηάρρωστα βρέφη

Φάρμακα που μπορούν να Φάρμακα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη γαλουχίαχρησιμοποιηθούν στη γαλουχία

Τοπικά αναισθητικά (οδοντιατρικές εργασίες)Τοπικά αναισθητικά (οδοντιατρικές εργασίες) Αντιβιοτικά (πενικιλλίνες, κεφαλοσπορίνες, Αντιβιοτικά (πενικιλλίνες, κεφαλοσπορίνες,

μακρολίδες)μακρολίδες) Αντιμυκητιασικά (νυστατίνη, φλουκοναζόλη)Αντιμυκητιασικά (νυστατίνη, φλουκοναζόλη) Αναλγητικά (παρακεταμόλη, αντιφλεγμονώδη, Αναλγητικά (παρακεταμόλη, αντιφλεγμονώδη,

μορφίνη)μορφίνη) Αντικαταθλιπτικά (Αντικαταθλιπτικά (SSRIs)SSRIs) Κορτικοειδή (χαμηλές έως μέσες δόσεις, Κορτικοειδή (χαμηλές έως μέσες δόσεις,

τοπικά)τοπικά) ΘυροξίνηΘυροξίνη

Κατηγορίες φαρμάκων με Κατηγορίες φαρμάκων με λογικές εναλλακτικές επιλογές λογικές εναλλακτικές επιλογές (1)(1)

ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΑ: Σετραλίνη ή παροξετίνη ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΑ: Σετραλίνη ή παροξετίνη αντί για φλουοξετίνηαντί για φλουοξετίνη

ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΑ: Ηπαρίνη Υψηλού ΜΒΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΑ: Ηπαρίνη Υψηλού ΜΒ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ: Μορφίνη, Φεντανίλη αντί για ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ: Μορφίνη, Φεντανίλη αντί για

ΠεθιδίνηΠεθιδίνη ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ: Ιβουπροφένη αντί για ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ: Ιβουπροφένη αντί για

ναπροξένη ή πιροξικάμηναπροξένη ή πιροξικάμη ΑΣΘΜΑ: εισπνεόμενα αντί για από του ΑΣΘΜΑ: εισπνεόμενα αντί για από του

στόματοςστόματος

Κατηγορίες φαρμάκων με Κατηγορίες φαρμάκων με λογικές εναλλακτικές επιλογές λογικές εναλλακτικές επιλογές (2)(2)

ΑΝΤΙΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΑ: ΑΝΤΙΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΑ: PTU PTU αντί για μεθιμαζόλη αντί για μεθιμαζόλη > 20> 20mgmg

ΥΠΕΡΤΑΣΗ: Αναστολείς διαύλων ασβεστίου, ΥΠΕΡΤΑΣΗ: Αναστολείς διαύλων ασβεστίου, μεθυλντόπα, υδραλαζίνη, αντί για Αμιοδαρόνη, μεθυλντόπα, υδραλαζίνη, αντί για Αμιοδαρόνη, β-αναστολείς ή αναστολείς ΜΕΑβ-αναστολείς ή αναστολείς ΜΕΑ

ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΟΛΗ: Κυκλοσπορίνη αντί για ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΟΛΗ: Κυκλοσπορίνη αντί για μεθοτρεξάτη μεθοτρεξάτη

ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ: Κεφαλοσπορίνη αντί για ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ: Κεφαλοσπορίνη αντί για κινολόνηκινολόνη

Κάπνισμα, αλκοόλ, καφέςΚάπνισμα, αλκοόλ, καφές Κάπνισμα: Μείζων παράγοντας κινδύνου για μη Κάπνισμα: Μείζων παράγοντας κινδύνου για μη

θηλασμόθηλασμό Προσπάθεια για διακοπή, μείωση ή περιορισμό Προσπάθεια για διακοπή, μείωση ή περιορισμό

παθητικού καπνίσματοςπαθητικού καπνίσματος Μωρό καπνίστριας που θηλάζει είναι πιο Μωρό καπνίστριας που θηλάζει είναι πιο

προστατευμένο από μωρό καπνίστριας που δεν προστατευμένο από μωρό καπνίστριας που δεν θηλάζειθηλάζει

Αλκοόλ: περιστασιακή χρήση, 2 ώρες για να Αλκοόλ: περιστασιακή χρήση, 2 ώρες για να θηλάσει πάλιθηλάσει πάλι

Καφές: 1-2 φλυτζάνια την ημέρα, φίλτρουΚαφές: 1-2 φλυτζάνια την ημέρα, φίλτρου Ο παράγοντας βρέφος (πρόωρο, νεογνό, Ο παράγοντας βρέφος (πρόωρο, νεογνό,

κολικοί, άρρωστο, ταμπεραμέντο)κολικοί, άρρωστο, ταμπεραμέντο)

Σημαντικό: ΠαρακολούθησηΣημαντικό: Παρακολούθηση

Με εξαίρεση τα Με εξαίρεση τα L1L1 και και L4, L5 L4, L5 φάρμακα, τα φάρμακα, τα υπόλοιπαυπόλοιπα (L2, L3) (L2, L3) μπορούν να δοθούν μπορούν να δοθούν στη θηλάζουσα αλλά δεν παραβλέπουμε στη θηλάζουσα αλλά δεν παραβλέπουμε προσεκτική παρακολούθηση για:προσεκτική παρακολούθηση για: Επίδραση στην παραγωγή μητρικού Επίδραση στην παραγωγή μητρικού

γάλακτοςγάλακτος Παρενέργειες στη μητέραΠαρενέργειες στη μητέρα Παρενέργειες στο βρέφοςΠαρενέργειες στο βρέφος

Φάρμακα που Φάρμακα που αντενδείκνυνται στη αντενδείκνυνται στη γαλουχίαγαλουχία ΑντινεοπλασματικάΑντινεοπλασματικά Ραδιο- ισότοπαΡαδιο- ισότοπα Ναρκωτικά, Κατασταλτικά ΚΝΣΝαρκωτικά, Κατασταλτικά ΚΝΣ ΡετινοειδήΡετινοειδή Χλωραμφενικόλη, τετρακυκλίνεςΧλωραμφενικόλη, τετρακυκλίνες ΛίθιοΛίθιο Άλατα χρυσούΆλατα χρυσού ΕργοταμίνηΕργοταμίνη ΟιστρογόναΟιστρογόνα Ψευδο-εφεδρίνηΨευδο-εφεδρίνη

Φάρμακα που πιθανώς Φάρμακα που πιθανώς αυξάνουν το μητρικό γάλααυξάνουν το μητρικό γάλα

ΜΕΤΟΚΛΟΠΡΑΜΙΔΗ: Δεν προτιμάται εξαιτίας ΜΕΤΟΚΛΟΠΡΑΜΙΔΗ: Δεν προτιμάται εξαιτίας παρενεργειώνπαρενεργειών

ΔΟΜΠΕΡΙΔΟΝΗ: Πιο ασφαλήςΔΟΜΠΕΡΙΔΟΝΗ: Πιο ασφαλής 40% αύξηση γάλακτος σε 7 μέρες40% αύξηση γάλακτος σε 7 μέρες Σε κάποιες γυναίκες δεν λειτουργείΣε κάποιες γυναίκες δεν λειτουργεί Απαιτείται σταδιακή μείωση σε εβδομάδεςΑπαιτείται σταδιακή μείωση σε εβδομάδες

ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΡΟΛΑΚΤΙΝΗ: Σε ερευνητικό ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΠΡΟΛΑΚΤΙΝΗ: Σε ερευνητικό επίπεδοεπίπεδο

Φάρμακα που καταστέλλουν Φάρμακα που καταστέλλουν τη γαλουχίατη γαλουχία

ΟιστρογόναΟιστρογόνα ΒρωμοκρυπτίνηΒρωμοκρυπτίνη ΚαμπερχολίνηΚαμπερχολίνη ΕργοταμίνηΕργοταμίνη Αλκοόλ (υψηλές δόσεις)Αλκοόλ (υψηλές δόσεις) Ψευδο-εφεδρίνηΨευδο-εφεδρίνη

Φάρμακα διακοπής Φάρμακα διακοπής θηλασμούθηλασμού

«The US Food and Drug Administration «The US Food and Drug Administration considers considers cabergolinecabergoline to be not indicated to to be not indicated to suppress lactation because the similar drug suppress lactation because the similar drug bromocriptine has caused hypertension, stroke bromocriptine has caused hypertension, stroke and seizures when used for this purpose»and seizures when used for this purpose»

Χρησιμοποιείται κατά κόρον στην ΕλλάδαΧρησιμοποιείται κατά κόρον στην Ελλάδα Πολλές φορές χωρίς ενημερωμένη Πολλές φορές χωρίς ενημερωμένη

συγκατάθεση (!)συγκατάθεση (!) Πολλές περιπτώσεις χορήγησης για μαστίτιδα Πολλές περιπτώσεις χορήγησης για μαστίτιδα

ή σπάργωμα χωρίς ενημέρωση της μητέρας (!)ή σπάργωμα χωρίς ενημέρωση της μητέρας (!)

Φάρμακα και θηλασμός: μη Φάρμακα και θηλασμός: μη ιδανικές πηγές πληροφόρησηςιδανικές πηγές πληροφόρησης

Πληροφορίες φαρμάκου εταιρίαςΠληροφορίες φαρμάκου εταιρίας Συνταγολόγιο ΕΟΦΣυνταγολόγιο ΕΟΦ

Παρενέργειες φαρμάκου στο παιδί

Κίνδυνοι από διακοπή του θηλασμού

LactmedLactmed Βάση δεδομένων με πλήρη τελευταία Βάση δεδομένων με πλήρη τελευταία

τεκμηρίωση και αναλυτική βιβλιογραφία, προς τεκμηρίωση και αναλυτική βιβλιογραφία, προς επαγγελματίες υγείαςεπαγγελματίες υγείας

Κομμάτι της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ιατρικής των Κομμάτι της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ιατρικής των ΗΠΑΗΠΑ

Δωρεάν πρόσβαση από το ίντερνετΔωρεάν πρόσβαση από το ίντερνετ http:http:////toxnet.nlm.nih.govtoxnet.nlm.nih.gov//cgicgi--binbin//sissis//htmlgen?LACThtmlgen?LACT Δωρεάν εφαρμογή για Δωρεάν εφαρμογή για ipad/ iphoneipad/ iphone

E-LACTANCIAE-LACTANCIA

Βάση δεδομένων από το Βάση δεδομένων από το Marina Alta’s Marina Alta’s Hospital, Hospital, ΙσπανίαΙσπανία

http:http:////www.ewww.e--lactancia.orglactancia.org//inglesingles//inicio.aspinicio.asp Τεκμηριωμένη πληροφόρηση προς Τεκμηριωμένη πληροφόρηση προς

επαγγελματίες υγείαςεπαγγελματίες υγείας Αναζήτηση δραστικής ουσίας ή κατηγορίας Αναζήτηση δραστικής ουσίας ή κατηγορίας

φαρμάκουφαρμάκου Κατηγοριοποίηση σε επίπεδα κινδύνου (0, 1, 2, Κατηγοριοποίηση σε επίπεδα κινδύνου (0, 1, 2,

3)3) Με ημερομηνία ενημέρωσης, αναλυτική Με ημερομηνία ενημέρωσης, αναλυτική

βιβλιογραφίαβιβλιογραφία

Φάρμακα και θηλασμός: Φάρμακα και θηλασμός: συνιστώμενες πηγέςσυνιστώμενες πηγές Hale T et al. Medications and Mothers’ Milk. Thirteenth Hale T et al. Medications and Mothers’ Milk. Thirteenth

Edition. Amarillo: Pharmasoft Publishing; 2008.Edition. Amarillo: Pharmasoft Publishing; 2008. Thomas W HaleThomas W Hale. . miniMedications and Mothers’ Milk miniMedications and Mothers’ Milk

20082008. . Thirteenth Ed. Hale Publishing, LP, 2009Thirteenth Ed. Hale Publishing, LP, 2009.. Briggs GG. Drugs in Pregnancy and Lactation: a Briggs GG. Drugs in Pregnancy and Lactation: a

reference guidereference guide.. Eighth Ed. Lippincott WW, 2008. Eighth Ed. Lippincott WW, 2008. American Academy of Pediatrics. The transfer of drugs American Academy of Pediatrics. The transfer of drugs

and other chemicals into human milkand other chemicals into human milk. . Policy statement. Policy statement. Pediatrics Vol. 108 No. 2001, pp. 776-789Pediatrics Vol. 108 No. 2001, pp. 776-789..

ABM Clinical Protocol 15: Analgesia and Anesthesia ABM Clinical Protocol 15: Analgesia and Anesthesia for the Breastfeeding Mother. Breastfeed Med, Volume for the Breastfeeding Mother. Breastfeed Med, Volume 1, Number 4, 20061, Number 4, 2006

http://whqlibdoc.who.int/hq/2002/55732.pdfhttp://whqlibdoc.who.int/hq/2002/55732.pdfΣυστάσεις ΠΟΥ, 2003Συστάσεις ΠΟΥ, 2003

Διακοπή θηλασμού με κάθε Διακοπή θηλασμού με κάθε αφορμήαφορμή

Φάρμακα και θηλασμός μέρος του Φάρμακα και θηλασμός μέρος του προβλήματοςπροβλήματος

2011: 124 2011: 124 email email σχετικά με το θέμα, τα σχετικά με το θέμα, τα περισσότερα με οδηγία διακοπής, τα περισσότερα με οδηγία διακοπής, τα περισσότερα χωρίς λόγοπερισσότερα χωρίς λόγο

Δεν νοείται επαγγελματίας υγείας που Δεν νοείται επαγγελματίας υγείας που συμβουλεύει μητέρα θηλάζουσα (παιδίατρος, συμβουλεύει μητέρα θηλάζουσα (παιδίατρος, γυναικολόγος, μαία, γενικός γιατρός, γυναικολόγος, μαία, γενικός γιατρός, παθολόγος, οδοντίατρος, ακτινολόγος) να μην παθολόγος, οδοντίατρος, ακτινολόγος) να μην έχει σύγχρονη τεκμηρίωσηέχει σύγχρονη τεκμηρίωση

Εάν δεν γνωρίζουμε, ΨΑΧΝΟΥΜΕ Ή Εάν δεν γνωρίζουμε, ΨΑΧΝΟΥΜΕ Ή ΡΩΤΑΜΕ!!ΡΩΤΑΜΕ!!