ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

ΟΡΙΣΜΟΣ

Ελεύθερος χρόνος ορίζεται ο χρόνος που απομένει, εάν αφαιρεθεί ο εργάσιμος χρόνος και ο λεγόμενος νεκρός χρόνος (αυτός που καταναλίσκεται για τη μετάβαση από τη μια δραστηριότητα σε μιαν άλλη) και αφήνεται στην ελεύθερη διάθεση του ατόμου σύμφωνα με τις ιδιαίτερες επιθυμίες του Στην ελληνική γλώσσα ο διαθέσιμος χρόνος ονομάζεταιελεύθερος, ακριβώς για να διαφοροποιηθεί από τον εργάσιμο χρόνο που έχει χαρακτήρα καταναγκαστικό. Επομένως, πρόκειται για σαφή διχοτόμηση του ανθρώπινου χρόνου , γεγονός που συνυφαίνεται τόσο με το χαρακτήρα της εργασίας όσο και με τον τρόπο ζωής , τις νοοτροπίες και τις κοινωνικές συμπεριφορές.Ψυχαγωγία (ψυχή + άγω) = Με τον όρο αυτό εννοούμε το σύνολο των δημιουργικών τρόπων αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου, που προσφέρουν στον άνθρωπο όχι μόνο ευχαρίστηση , , φυγή από την καθημερινότητα και τη μονοτονία αλλά και ψυχική και πνευματική καλλιέργεια. Διασκέδαση (από το ρήμα διασκεδάννυμι = διασκορπίζω) = Με τον όρο αυτό εννοούμε την εκτόνωση, την ψυχική εκφόρτιση που έχει ανάγκη ο άνθρωπος στη ζωή του και ειδικότερα στον ελεύθερο χρόνο του, προκειμένου να νιώσει ψυχικά ισορροπημένος. Ιδιαίτερα στην εποχή μας, με την πολυπλοκότητα των κοινωνιών και τις μεγάλες απαιτήσεις, τα καταιγιστικά μηνύματα και τους αλληλοσυγκρουόμενους ρόλους, η διασκέδαση είναι απαραίτητη. Σημείωση: Διακρίνουμε τη γνήσια ψυχαγωγία και τη νόθη ψυχαγωγία, όπως επίσης την υγιή διασκέδαση και την ανούσια διασκέδαση που τελικά οδηγεί και στην ψυχοκτονία. Το ιδανικό είναι ο άνθρωπος στον ελεύθερο χρόνο του να συνδυάζει τη γνήσια ψυαχαγωγία με την υγιή διασκέδαση αλλά και την ξεκούραση. 

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ Η σημασία του ελεύθερου χρόνου είχε εκτιμηθεί ήδη

από την αρχαία Ελλάδα, καθώς ο Αριστοτέλης πίστευε πως ο ελεύθερος χρόνος δεν είναι το τέλος της δουλειάς, αλλά ότι η δουλειά αποτελεί το τέλος του ελεύθερου χρόνου, ακριβώς επειδή κατ’ αυτόν η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στην ιδιοποίηση του χρόνου του. Ο Σταγειρίτης φιλόσοφος ήταν αντίθετος σε έναν ελεύθερο χρόνο αφιερωμένο στην τεμπελιά. Η ευτυχία, έλεγε, δεν μπορεί να βρίσκεται στην ευχάριστη διασκέδαση, εάν το μέτρο της είναι ένας άνθρωπος όχιουσιαστικά παιδευμένος.

ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΥΞΗΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ • Περισσότερες αργίες. 

• Πενθήμερη εργασία. • Οκτάωρη καθημερινή απασχόληση.• Η σταδιακή επέκταση της ετήσιας άδειας με αποδοχές, αυξημένος χρόνος διακοπών.• Η ιλιγγιώδης ανάπτυξη των επιστημών και η εισαγωγή αυτόματων ηλεκτρονικώνμηχανών στην παραγωγική διαδικασία αντικατέστησαν τον ανθρώπινο μόχθο, αύξησαν την παραγωγή και μείωσαν το ωράριο της καθημερινής απασχόλησης με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο ελεύθερος χρόνος.• Η εξειδίκευση, σε κάθε δραστηριότητα υπάρχει ένας ειδικός με αποτέλεσμα να εξοικονομείται ελεύθερος χρόνος. • Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου και η βελτίωση των μέσων μεταφοράς και συγκοινωνίας, η οποία εκμηδένισε τις αποστάσεις.• Η μείωση του ωραρίου εργασίας για να απασχοληθούν περισσότεροι άνθρωποι και να περιοριστεί η ανεργία.• Αυξήθηκε το εργατικό δυναμικό.

ΠΟΣΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΧΡΟΝΟ ΕΧΕΤΕ ?( ΣΤΑ 20 ΑΤΟΜΑ )

ΚΑΘΟΛΟΥ 2 ΩΡΕΣ 4 ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ0

1

2

3

4

5

6

7

8

ΑΓΟΡΙΑΚΟΡΙΤΣΙΑ

ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥΤΙΜΟΣ Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ; • Η μηχανοποίηση και τυποποίηση της εργασίας έκανε αναγκαία την αύξηση του

ελεύθερου χρόνου για να ανανεωθεί ο ανθρώπινος οργανισμός, οι σωματικές και οι ψυχικές δυνάμεις του ανθρώπου. Η αναζήτηση του ελεύθερου χρόνου είναι μια διέξοδος του ανθρώπου που επιζητά να ελευθερωθεί από τον ασφυκτικό και ανθυγιεινό χώρο της εργασίας και γενικά από την ορθολογιστική οργάνωση της ζωής του.• Απαλλάσσει από την ένταση, την ανία, την πλήξη και την αλλοτρίωση, καταστάσεις στις οποίες οδηγεί η μηχανιστική, μονότροπη και εξειδικευμένη σημερινή εργασία.

• Συμβάλλει στην ψυχολογική ισορροπία του ατόμου, γιατί του δίνει τη δυνατότητα να απαλλαγεί από το άγχος, την εσωστρέφεια, την απομόνωση και να συνάψει διαπροσωπικές σχέσεις με άτομα που βρίσκονται έξω από το χώρο εργασίας του.

• Συμβάλλει στην κοινωνικοποίηση του ατόμου, γιατί μπορεί να διαθέσει τον ελεύθερο χρόνο του σε κοινωνικές δραστηριότητες και να συνεργαστεί με τους συνανθρώπους του για την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων. Με αυτό τον τρόπο του δίνεται η ευκαιρία να εξασφαλίσει τη συναισθηματική γαλήνη, να αποβάλλει τις εγωιστικές τάσεις, να επαναπροσδιορίσει αξίες και να απαλλαγεί από την αντικοινωνική αντίληψη ότι το ατομικό συμφέρον είναι υπέρτερο του κοινωνικού.

ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ?

NAIOXI

02468

101214161820

Σειρά 1

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Παρά την αύξηση του διαθέσιμου χρόνου τα τελευταία χρόνια και τον πολλαπλασιασμό των εναλλακτικών λύσεων για το ξόδεμά του, εμφανίστηκε το φαινόμενο άλλοι να ντρέπονται για τις δυνατότητες και τη χρήση του ελεύθερου χρόνου και άλλοι να παραπονιούνται πως έχουνοργανώσει με τέτοιο τρόπο τη ζωή τους που δεν τους απομένει διαθέσιμος χρόνος.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΕΦΗΒΕΙΑ Η εφηβεία είναι το πιο κρίσιμο στάδιο στην ανθρώπινη εξελικτική πορεία προς την ωριμότητα. Δεν αποτελεί μόνο

μία περίοδο ταχείας σωματικής αλλαγής, αλλά και ένα σημαντικό στάδιο της προσωπικής και κοινωνικής εξέλιξης του παιδιού. Το ότι δεν έχουν τον απαραίτητο χρόνο για να αφιερώσουν στον εαυτό τους είναι δίκοπο μαχαίρι: μπορεί να δαπανούν πέραν του σχολείου χρόνο τους σε άλλες δραστηριότητες και να αποκομίζουν εφόδια για το μέλλον, όμως αυτό τους εμποδίζει στο να έχουν τα συνήθη εφηβικά προβλήματα – ανάπτυξη προσωπικότητας, διαμόρφωση χαρακτήρα. Καταστάσεις δηλ. που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν σε μεταγενέστερα στάδια της ζωής τους και στις οποίες παραμένει αδιευκρίνιστο αν θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν.

Πολλές φορές ο "σχολικός χρόνος" παρουσιάζει σήμερα μία τάση επεκτατισμού εις βάρος του ελεύθερου χρόνου και αυτό δεν αφορά αποκλειστικά τις μεγάλες σχολικές ηλικίες. Ένα τμήμα του μαθητικού πληθυσμού, ακόμη και στην ευαίσθητη ηλικία των 6-12 ετών, τρέχει για να προλάβει το σχολείο, τα φροντιστήρια, τις ξένες γλώσσες, τα μουσικά όργανα, το μπαλέτο, κλπ μηδενίζοντας κάθε πρακτική παιχνιδιού, ανεμελιάς, ξεγνοιασιάς, χαρακτηριστικά γνωρίσματα της παιδικής ηλικίας.

Την τελευταία δεκαετία, η έννοια του σχολικού χρόνο, έχει αποκτήσει μία διπλή διάσταση. Από την μία ο χρόνο που αφορά τις ώρες που το παιδί παρακολουθεί το υποχρεωτικό σχολικό του πρόγραμμα και από την άλλη ο χρόνος που αφορά τις ώρες που διαθέτει για τις λεγόμενες εξωσχολικές παραεκπαιδευτικές δραστηριότητες όπως π.χ. φροντιστήρια, ωδείο, μπαλέτο κλπ.

Το παιδί μπορεί να εξαρτηθεί άμεσα και απόλυτα από τους οργανωτές του χρόνου του, τους γονείς του, με πιο πιθανό αποτέλεσμα να παρουσιάσει πολύ περισσότερα συμπτώματα ανωριμότητας από τους συνομηλίκους του που έζησαν υπό διαφορετικές συνθήκες. Μπορεί να μην γίνει ρομποτάκι, αλλά υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να μην μπορέσει ποτέ να ανακαλύψει την δική του ταυτότητα και να ανεξαρτοποιηθεί πλήρως από τους γονείς του.

Μία άλλη πιθανή συνέπεια είναι το παιδί αυτό κάποτε να αντιδράσει δυναμικά : να φύγει από το σπίτι, να κάνει τολμηρά πράγματα, κακές παρέες και να διαταραχθεί η σχέση με τους γονείς του. Το πρώτο πράγμα λοιπόν που πρέπει να ελέγχει κάθε γονιός είναι το κατά πόσο οι ασχολίες του παιδιού ευχαριστούν πραγματικά το ίδιο το παιδί.

Συμπερασματικά, καταλήγουμε ότι ο χρόνο είναι ελάχιστος σε σύγκριση με τον επιθυμητό και πως η πλειονότητα των μαθητών δεν είναι ικανοποιημένη με τον τρόπο που δαπανά τις εξωσχολικές ώρες. Γι' αυτό και ζητεί μεγαλύτερη συμμετοχή στην επιλογή των εξωσχολικών δραστηριοτήτων.α

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΧΡΟΝΟ Οι έφηβοι στον ελεύθερό τους χρόνο ασχολούνται κυρίως με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, με

αθλητικές δραστηριότητες ή ακούν μουσική. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία έφηβοι περιορίζουν τις δραστηριότητές τους και ασχολούνται περισσότερο με καθιστικές (π.χ. ηλεκτρονικός υπολογιστής) σε σύγκριση με τους νεότερους. Συγκριτικά με τα αγόρια, τα κορίτσια έχουν ευρύτερο φάσμα δραστηριοτήτων (π.χ. ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων, ζωγραφική, χορό, φωτογραφία).Σωματική άσκηση Σχεδόν 1 στους 5 μαθητές (18,7%) ασκείται σωματικά καθημερινά. Ένα στα οκτώ 15χρονα κορίτσια (12,2%) δεν ασκείται καθόλου, σε υπερδιπλάσιο ποσοστό από ό,τι τα αγόρια (5,4%). Την περίοδο 1998-2010 παρατηρείται μείωση στο ποσοστό των μαθητών που ασκούνται σωματικά τουλάχιστον 4 φορές την εβδομάδα. Τηλεόραση/DVD Σχεδόν 2 στους 5 μαθητές (38,3%) παρακολουθούν τηλεόραση/DVD τουλάχιστον 3 ώρες ημερησίως όλες τις ημέρες της εβδομάδας, σε υψηλότερο ποσοστό οι 13χρονοι (42,5%). Περισσότερες ώρες οι έφηβοι βλέπουν τηλεόραση/DVD τα Σαββατοκύριακα συγκριτικά με τις ημέρες του σχολείου. Σε ποσοστό 12% οι έφηβοι που βλέπουν τηλεόραση/DVD τουλάχιστον 3 ώρες κάθε μέρα έχουν ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες, δηλ. καταναλώνουν συχνά γλυκά ή αναψυκτικά ενώ σπάνια τρώνε φρούτα ή λαχανικά.Ένας στους 5 εφήβους που παρακολουθούν τηλεόραση ή DVD τουλάχιστον 3 ώρες κάθε μέρα είναι υπέρβαρος ή παχύσαρκος, κυρίως τα κορίτσια και οι 11χρονοι.Χρόνος μπροστά από οθόνη ηλεκτρονικών συσκευών Το 16,4% των εφήβων, κυρίως τα αγόρια και οι μαθητές ηλικίας 13-15 ετών, βρίσκονται τουλάχιστον 6 ώρες κάθε μέρα μπροστά από μία οθόνη τηλεόρασης, ηλεκτρονικού υπολογιστή ή ειδικής κονσόλας για ηλεκτρονικά παιχνίδια. Συγκριτικά με το 2006, το 2010 έχει σχεδόν τριπλασιαστεί ο αριθμός των μαθητών που αφιερώνουν υπερβολικό χρόνο (τουλάχιστον 6 ώρες) κάθε μέρα μπροστά από μία οθόνη κάποιας ηλεκτρονικής συσκευής, παρόλο που βλέπουν λιγότερες ώρες τηλεόραση. Εντούτοις, καταγράφεται αύξηση στη χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή, και πιθανόν οι μαθητές να έχουν αντικαταστήσει την τηλεόραση με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή.

ΤΙ ΚΑΝΕΤΕ ΣΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΧΡΟΝΟ ?

ΜΟΥΣΙΚΗFACEBOOKΒΟΛΤΕΣΗ/ΥΤΥΛΕΟΡΑΣΗ

THE END