::Συλλογή άρθρων και ερευνών σχετικών με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, τη διαδικτυακή ασφάλεια, την ηλεκτρονική απάτη και το ρόλο των κινητών τηλεφώνων στη σύγχρονη διαδικτυακή ψηφιακή Ελλάδα.

1.::Ηλεκτρονικές Συναλλαγές και Ασφάλεια

1.1::Στα 4 εκατ. ευρώ οι e-απάτες στην Ελλάδα Του Λεωνιδα Στεργιου

«Ολα ξεκίνησαν από ένα mail που έλαβα την άνοιξη του 2005 από τον πρίγκιπα του Μπρουνέι. Εκανα το λάθος και απάντησα. Ακολούθησε σειρά ανταλλαγής email και ύστερα από μήνες μου ζήτησε τον λογαριασμό καταθέσεων για να μου στείλει χρήματα, τα οποία θα χρησιμοποιήσει τις ημέρες που θα έμενε στην Ελλάδα. Αυτή τη φορά δεν έκανα το λάθος να απαντήσω. Διότι τελικά αποδείχθηκε ένα καλοστημένο phising...»

Πρόκειται για μία ιστορία από τις εκατοντάδες που εξιστορούν πελάτες τραπεζών που εξαπατήθηκαν από παραπλανητικά email, τα οποία έχουν ως μοναδικό στόχο να αποσπάσουν τους κωδικούς πρόσβασης πιστωτικών καρτών και τραπεζικών λογαριασμών.

Μόνο στην Ελλάδα «υποκύπτουν» στα παραπλανητικά email περίπου 135 πελάτες τραπεζών το χρόνο! Ευτυχώς μέχρι στιγμής δεν έχει αναφερθεί κάποια χρηματική απώλειά, καθώς ειδοποίησαν έγκαιρα την τράπεζά τους.

Τα παραπλανητικά email στέλνονται συνήθως με ειδικό μηχανισμό ανά παρτίδες των 20.000.000. Οι αετονύχηδες ελπίζουν να ανταποκριθεί το 0,5% των παραληπτών.

Τα μισά προέρχονται από τις ΗΠΑ, το 25% από την Ασία και το 20% από την Ευρώπη. Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι το 0,1% όσων κάνουν συναλλαγές μέσω Ιντερνετ έχουν πέσει ή θα πέσουν θύμα απάτης.

Παγκοσμίως οι απώλειες χρημάτων από ηλεκτρονικές απάτες ξεπερνούν τα 2 δισ. δολάρια. Πάνω από τα μισά αφορούν απάτες με πιστωτικές κάρτες (κλοπή ή αντιγραφή καρτών και χρήση στο Ιντερνετ, σε online τζόγο, σε καταστήματα κλπ). Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι κάθε χρόνο πέφτουν θύματα περίπου 2.500 καταναλωτές κυρίως από απάτες που στήνονται με πιστωτικές κάρτες και ΑΤΜ.

Ο ηλεκτρονικός τζίρος στη χώρα μας αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς και μαζί του τα κρούσματα απάτης. Από τα διατραπεζικά συστήματα «περνούν» κάθε χρόνο κεφάλαια 160 δισ. ευρώ.

Από αυτά σχεδόν τα 11 δισ. ευρώ αφορούν συναλλαγές μέσω e-banking από περίπου 270.000 ενεργούς πελάτες τραπεζών.

Αλλα 10 δισ. ευρώ αφορούν συναλλαγές μέσω πιστωτικών καρτών και άλλα 2 δισ. ευρώ αναλήψεις μετρητών από ΑΤΜ. Οι on line αγορές στην

Ελλάδα ανέρχονται σε περίπου 3 δισ. ευρώ.

Στην περίπτωση του ηλεκτρονικού εμπορίου, η στατιστική από διεθνή στοιχεία δείχνει ότι η απάτη ανέρχεται στο 0,03% του συνολικού τζίρου. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε τεράστια ποσά, αρκεί να αναφερθεί ότι μόνο στις ΗΠΑ οι ηλεκτρονικές αγορές ξεπερνούν το 1 τρισ. δολάρια το χρόνο. Η συνολική λεία των επιτήδειων στην Ελλάδα υπολογίζεται σε περίπου 4 εκατ. ευρώ το χρόνο. Πέρα από το e-banking και τη χρήση πιστωτικών καρτών, οι Ελληνες πλέον αγοράζουν αγαθά από τον υπολογιστή τους, ενώ αυξάνεται συνεχώς ο νόμιμος και παράνομος τζίρος μέσω Διαδικτύου που ανέρχεται σε 6,5 δισ. ευρώ το χρόνο.

Πάντως, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές αποδεικνύονται πιο ασφαλείς από τη φυσική μεταφορά χρημάτων.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_2_06/04/2008_265410

1.2::Φαινόμενο «phising»Της Ευγενίας Τζώρτζη

Πληθώρα ηλεκτρονικών μηνυμάτων, που στόχο έχουν την υποκλοπή προσωπικών δεδομένων, καταφθάνουν καθημερινά σε χρήστες του Διαδικτύου.

Το φαινόμενο του «phising», κατά παράφραση του «fishing» (ψαρεύω/ψάρεμα), όπως ονομάζεται η προσπάθεια κάποιου να αποκτήσει πρόσβαση σε προσωπικά στοιχεία, δεν είναι παρά μια καλοστημένη επιχείρηση προσέλκυσης χρηστών του Διαδικτύου.

Στόχος όχι μόνο οι αδαείς αλλά κυρίως οι ευκολόπιστοι, έτοιμοι να ανταποκριθούν σε μηνύματα που εμφανίζεται να προέρχονται από

μια τράπεζα, ακόμα και αν δεν είναι η τράπεζα με την οποία συνεργάζονται.

Οι διευθύνσεις ηλεκτρονικής τραπεζικής συλλέγουν καθημερινά δεκάδες μηνύματα με παρόμοιο περιεχόμενο και παρά τις συνεχείς συστάσεις των τραπεζών, το 0,2% - 0,5% των χρηστών, εξαπατάται.

Aκόμη, οι περισσότεροι εμφανίζονται διαθέσιμοι να ανταποκριθούν θετικά σε ένα μήνυμα συμπαράστασης σε ένα πρόσωπο ή μια οικογένεια που έχει ανάγκη κυρίως με μηνύματα που αποσκοπούν στο να αγγίξουν την ευαισθησία του.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το μήνυμα για τη μικρή Αλεξάνδρα, που σε ηλικία 14 μηνών είχε ένα ατύχημα που της προκάλεσε βαριά εγκαύματα στο πρόσωπο. Η Αλεξάνδρα όπως υποστηρίζει το μήνυμα βρίσκεται σε νοσοκομείο της Πολωνίας και τη θεραπεία της έχει αναλάβει ένας από τους καλύτερους πλαστικούς χειρουργούς, αλλά -όπως είναι φυσικό- οι γονείς της δεν έχουν άλλα χρήματα να καλύψουν το κόστος των απαιτούμενων παρεμβάσεων. Ο αποστολέας καλεί τον αποδέκτη να βοηθηθεί τους γονείς της μικρής Αλεξάνδρας, αποστέλλοντας το ίδιο e-mail σε όσους περισσότερους αποδέκτες μπορεί και σύμφωνα με τον ισχυρισμό που προβάλλει, 3 σεντς από κάθε μήνυμα, θα εισπράττονται από την άτυχη οικογένεια. Κανείς φυσικά δεν θα μπορούσε να γυρίσει την πλάτη του σε ένα αντίστοιχο οικογενειακό δράμα, όταν μάλιστα η συνεισφορά του εξαντλείται στην αποστολή

του ίδιου μηνύματος σε άλλους χρήστες, το οποίο σε τελική ανάλυση δεν κοστίζει τίποτε.

Πίσω όμως από αυτό το αθώο μήνυμα κρύβεται ένας ή ίσως μια σπείρα cracker (καμία σχέση με τους hackers), στόχος της οποίας δεν είναι άλλος από τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων e-mails.

Βήμα 1ο Όπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη η δημιουργία μιας βάσης από διευθύνσεις αποτελεί το πρώτο βήμα ενός συνολικότερου σχεδίου, που θα ξεδιπλωθεί ουσιαστικά σε τρία στάδια.Βήμα 2ο Έχοντας στη διάθεσή του εκατοντάδες ηλεκτρονικές διευθύνσεις, ο phisherman είναι πλέον σε θέση να περάσει στην επόμενη φάση. Να αλιεύσει δηλαδή δεδομένα, στέλνοντας στοχευμένα μηνύματα. Θα εμφανιστεί ως έμπορος π.χ. καλλυντικών, ο οποίος αναζητάει συνεργάτες για την εισαγωγή των προϊόντων στην τοπική αγορά και για του λόγου το αληθές μάλιστα είναι σε θέση να προτείνει και την υπογραφή μιας σύμβασης, η οποία είναι φυσικά εικονική.Βήμα 3ο Συνήθως συνοδεύει την πρότασή του από ένα οικονομικό κίνητρο, το οποίο αποτελεί και το «δόλωμα», καθώς δίνοντας ένα μικρό συνήθως ποσό των 1.000 ευρώ στον... συνεργάτη του, του ζητάει να μεταφέρει μέσω ΑΤΜ και ένα μέρος των χρημάτων σε κάποιον άλλον λογαριασμό. Με τον τρόπο αυτό ο phisherman εξασφαλίζει ότι δεν εμπλέκεται άμεσα στην αποστολή των χρημάτων, τα οποία είναι αποτέλεσμα κλοπής, αφού κάποιος άλλος -και μάλιστα ανυποψίαστος- είναι αυτός που κάνει τη μεταφορά και ο οποίος τελικά γίνεται συνεργός του. Το κύκλωμα, όπως επισημαίνουν οι αρμόδιοι, παίρνει το χαρακτήρα ενός αεροπλάνου μεταφοράς χρημάτων σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο, αφού εκτός φυσικά από την υποκλοπή χρημάτων, στόχος είναι και να διαγραφούν τα ίχνη της απάτης με τη μεταφορά της από χώρα σε χώρα.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_100080_06/04/2008_265414

1.3::Hoax και τραπεζικές συναλλαγές

Ένας αρκετά διαδεδομένος τρόπος υποκλοπής των προσωπικών στοιχείων του χρήστη του Διαδικτύου είναι και ο «δούρειος ίππος»(hoax). Πρόκειται για ένα ιό, που συνήθως μπαίνει στον υπολογιστή μέσω ενός e-mail και εγκαθίστανται παρακολουθώντας πότε ο χρήστης θα μπει σε κάποιο τραπεζικό λογαριασμό.

Οι ιοί αυτής της κατηγορίας βλέπουν και είναι σε θέση να στέλνουν όλα τα στοιχεία, που πληκτρολογεί ο χρήστης του e-banking, στον ενδιαφερόμενο, ο οποίος με αυτό τον τρόπο μπορεί να αποκτά πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα ενός τραπεζικού λογαριασμού, ακόμα και αν αυτός απαιτεί διαδοχικά pin και password.

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος θωράκισης που έχουν αναπτύξει οι τράπεζες -εκτός φυσικά από τα antivirus προγράμματα- είναι

τα pins περιορισμένης χρήσης, τα οποία μπορεί να ισχύουν για μισή ώρα, 10 λεπτά ή ακόμα και μερικά δευτερόλεπτα.

Τα ψηφιακά πιστοποιητικά (πρόγραμμα που δημιουργεί μοναδικούς αριθμούς που χαρακτηρίζουν τη συναλλαγή) αποτελούν επίσης έναν αξιόπιστο τρόπο προστασίας των συναλλαγών, ενώ

το επόμενο βήμα -που ήδη επεξεργάζονται ορισμένες τράπεζες- στη θωράκιση του e banking είναι η ανίχνευση της απάτης σε πραγματικό χρόνο αξιολογώντας την ίδια στιγμή την αξιοπιστία της συναλλαγής.

1.4::Τι να κάνετε αν γίνετε στόχος

-Μην αποστέλλετε απόρρητα προσωπικά δεδομένα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.-Μην απαντάτε σε μηνύματα που σας ζητούν να επιβεβαιώσετε προσωπικές πληροφορίες (π.χ. αριθμούς πιστωτικών καρτών, passwords κ.λπ.) ακόμα και εάν φαινομενικά ο αποστολέας είναι γνωστός. Καμία τράπεζα δεν ζητά τέτοιες πληροφορίες και μάλιστα με ένα απλό email.-Αποφεύγετε να συμπληρώνετε ηλεκτρονικές φόρμες που παραλαμβάνετε με email.-Μην ανοίγετε αρχεία τύπου .exe, .pif, .vbs, .bat που παραλαμβάνετε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, διότι είναι πολύ πιθανόν να μεταφέρουν ιούς και θα πρέπει να διαγράφονται άμεσα.-Για να ανοίξετε με ασφάλεια ένα αρχείο που παραλάβατε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου θα πρέπει να το αποθηκεύσετε πρώτα στον σκληρό σας δίσκο και να το ανοίξετε αφού βεβαιωθείτε ότι δεν μεταφέρει ιό. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητο να έχετε εγκαταστήσει στον υπολογιστή σας ένα καλό antivirus πρόγραμμα.-Μην επισκέπτεστε websites χρησιμοποιώντας links που παραλάβατε με email. Πληκτρολογήστε καλύτερα τη διεύθυνση που επιθυμείτε να επισκεφθείτε απευθείας στον browser.-Εγκαταστήστε ψηφιακό φίλτρο που μπλοκάρει τα spam emails.-Να ελέγχετε πάντα ότι οι ιστοσελίδες που επισκέπτεστε για την πραγματοποίηση των ηλεκτρονικών σας συναλλαγών και αγορών είναι ασφαλείς. Συνήθως δεξιά κάτω σε μια ιστοσελίδα εμφανίζεται ένα λουκέτο ή η ηλεκτρονική διεύθυνση ξεκινά με https://… Το «s» υποδηλώνει ασφάλεια (security) και σημαίνει ότι η web σελίδα που βρίσκεστε χρησιμοποιεί κρυπτογράφηση.-Μη διενεργείτε τραπεζικές συναλλαγές σε υπολογιστές που χρησιμοποιούνται μαζικά από πολλούς χρήστες, π.χ. Internet Cafe, αεροδρόμια κ.λπ.-Μην απομακρύνεστε ποτέ από τον υπολογιστή σας για όσο διάστημα είστε συνδεδεμένοι με το e-banking.-Είναι σημαντικό να ακολουθείτε τη σωστή διαδικασία σύνδεσης και αποσύνδεσης από το e-banking. Ειδικότερα, η αποσύνδεση από το σύστημα θα πρέπει να γίνεται επιλέγοντας «Εξοδος» και όχι κλείνοντας τον browser με Χ.-Μην επισκέπτεστε άλλα sites ταυτόχρονα με τη σύνδεσή σας στην υπηρεσία e-banking.-Μη χρησιμοποιείτε κωδικούς ασφαλείας που εύκολα μπορεί κάποιος να προβλέψει όπως π.χ. ημερομηνίες γέννησης, ονόματα, τηλέφωνα κ.λπ.

1.5::Tι απαντoύν οι τράπεζες

Οι ενέργειες των τραπεζών επικεντρώνονται στον εντοπισμό των πλαστών sites, στα οποία παραπέμπουν αυτά τα πλαστά e-mail και στην ενημέρωση των κατόχων και των αρμόδιων φορέων. Για την ταυτοποίηση των χρηστών στο Internet, Phone και Mobile Banking χρησιμοποιείται ταυτοποίηση δύο παραγόντων (two factor authentication). Η ταυτοποίηση δύο παραγόντων συνδυάζει

κάτι που γνωρίζει ο πελάτης (π.χ. Κωδικό-UserID, Μυστικός-Password) με κάτι που κατέχει (π.χ. συμπληρωματικός κωδικός).

Η διαδικασία ταυτοποίησης γίνεται ακόμα ασφαλέστερη με τη χρήση της συσκευής e-code (Ηλεκτρονικός Κλειδάριθμος). Η χρήση της συσκευής διασφαλίζει ισχυρή αυθεντικοποίηση καθώς διαθέτει τα παρακάτω πρόσθετα χαρακτηριστικά:

Κάθε συσκευή συνδέεται με ένα και μοναδικό UserID. Ακόμα και αν κλαπεί δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άλλον.

Η παραγωγή των κωδικών χρησιμοποιεί το πρότυπο 3DES, το οποίο είναι πρακτικά απαραβίαστο.

Οι παραγόμενοι κωδικοί έχουν ισχύ 32”. Λόγω της περιορισμένης χρονικής ισχύος δεν υπάρχει κανένας απολύτως κίνδυνος υποκλοπής και μεταγενέστερης χρήσης των κωδικών από τρίτους.

Παράλληλα, έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί σε 24ωρη βάση ειδικό σύστημα, το οποίο ελέγχει σε πραγματικό χρόνο (real time) όλες τις συναλλαγές.

Δημήτρης Γ. ΠαυλάκηςΔιευθυντής Ηλεκτρονικής Τραπεζικής της Εθνικής

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_06/04/2008_265411

2.::Νέοι και Διαδίκτυο

Σε ανεξάρτητη έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε χώρες της Ευρώπης, και χρησιμοποιεί στην διαφημιστική της επικοινωνία η Sony Ericsson, διαπιστώνεται

μεγάλη αύξηση της επισκεψιμότητας του Διαδικτύου μέσω των κινητών τηλεφώνων.

Σύμφωνα με αυτήν, το 45% των χρηστών κινητών τηλεφώνων, ηλικίας 15 - 24, έχει πρόσβαση στο Ιντερνετ μέσα από το κινητό του τους τελευταίους έξι μήνες με μέσο χρόνο πλοήγησης τα 12 λεπτά σε καθημερινή βάση. Αναλογία που αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς, αφού δίνεται πλέον η δυνατότητα στους χρήστες να επισκέπτονται τα blogs τους και τις social network σελίδες τους.

Πάνω από το 25% των νέων της Ευρώπης έχει στην κατοχή του ένα 3G κινητό τηλέφωνο, ποσοστό που σημείωσε μόνο μέσα σε ένα χρόνο αύξηση 11%.

Η Microsoft από την πλευρά της ανακοίνωσε πρόσφατα πως σύμφωνα με τα στοιχεία δικής της έρευνας

οι νέοι της Ευρώπης εξακολουθούν να ενστερνίζονται τις νέες social media εφαρμογές και τεχνολογίες,

με το 42% των χρηστών του Διαδικτύου να επικοινωνούν μέσα από αυτά τα site τουλάχιστον μία φορά το μήνα, δαπανώντας

10% περισσότερο χρόνο «σερφάροντας» παρά βλέποντας τηλεόραση. Τα παραπάνω δείχνει να επιβεβαιώνει πρόσφατη έρευνα της Public Issue στην Ελλάδα, όπου

οι νέοι ηλικίας 15 - 35 ετών φαίνεται να δείχνουν μεγάλη προσκόλληση στα κινητά τους,

από τα οποία ακούν ραδιόφωνο κατά κύριο λόγο, προτιμούν την ενημέρωση από το Ίντερνετ και βλέπουν μάλλον θετικά την σύγκλιση τηλεόρασης και κινητού.

3.::Οργάνωση της ζωής μας μέσω κινητού

Τα επιτεύγματα της κινητής τηλεφωνίας άπτονται της επιστημονικής φαντασίας, τα νέα προϊόντα που σύντομα θα κατακλύσουν την αγορά αλλάζουν τη ζωή μας. Με μια μικρή συσκευή χειρός

γίνεται η λήψη και αποστολή e-mail, πραγματοποιoύμε οικονομικές συναλλαγές, παρακολουθούμε τηλεόραση και ακούμε ραδιόφωνο, συμμετέχουμε σε κοινωνικά δίκτυα αντίστοιχα του Ιντερνετ, όπως είναι το

Facebook, myspace, wadja κλπ. το υπερσύγχρονο νέο κινητό χρησιμεύει στην εκπαιδευτική διαδικασία, ως

«βοηθός» του δασκάλου. Ωστόσο, οι ειδικοί προβληματίζονται έντονα, θεωρώντας ότι η ηλεκτρονική καθημερινότητά μας ανοίγει κερκόπορτες όσον αφορά την προστασία στοιχειωδών προσωπικών μας δεδομένων. Oι εξελίξεις της τεχνολογίας είναι καλπάζουσες, το νομικό μας οπλοστάσιο αδυνατεί να τις ακολουθήσει.

3.1::Η ψηφιακή σκιάΗ ιστορία θυμίζει σε πολλά σημεία την εξέλιξη του Διαδικτύου. Καθώς αυξάνονταν συνεχώς οι χωρητικότητες των διαθέσιμων γραμμών, ανάλογα αναπτύσσονταν και οι παρεχόμενες υπηρεσίες.

Η εποχή των ευρυζωνικών συνδέσεων έδωσε τη δυνατότητα να αναπτυχθούν υπηρεσίες βίντεο και τηλεόρασης στο

Ιντερνετ, αλλά έδωσε και τη δυνατότητα να αναπτυχθούν δραστηριότητες όπως

παράνομη ανταλλαγή ταινιών, εξαπάτηση μέσω Διαδικτύου, οργάνωση τρομοκρατικών ενεργειών,

ενώ συσσώρευσε για πρώτη φορά τεράστιο όγκο προσωπικών δεδομένων διαθέσιμων προς τρίτους για κάθε σκοπό.

Το τελευταίο αυτό φαινόμενο αποκαλείται ψηφιακή σκιά και ήδη απασχολεί έντονα, τόσο τις εταιρείες που αναπτύσσουν μέσα αποθήκευσης, όσο και τους υπέρμαχους

των ατομικών δικαιωμάτων που διαβλέπουν μια τεράστια απειλή για την ασφάλεια των πολιτών.

Τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας τρίτης γενιάς έρχονται με τη σειρά τους να διευρύνουν τις δυνατότητες των συσκευών.

Τηλεόραση, λήψη και αποστολή email, blogging, πλοήγηση μέσω του συστήματος GPS και δίπλα σε όλα αυτά εντοπισμένη διαφήμιση δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον.

Ηδη, τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό, οι κάτοχοι κινητών τηλεφώνων μπορούν να πραγματοποιούν τραπεζικές συναλλαγές, συναλλαγές με το Δημόσιο (Taxisnet) ενώ σύντομα θα μπορούν και να πληρώνουν με αυτό χωρίς να χρειάζεται να έχουν μαζί τους μετρητά ή πιστωτικές κάρτες.

Η μεγάλη διαφορά μεταξύ κινητών τηλεφώνων και υπολογιστών, όμως, βρίσκεται στη δυνατότητα γεωγραφικού εντοπισμού που παρέχουν αφενός, και τη συγκέντρωση όλων των δραστηριοτήτων μας σε μια μικρή συσκευή

χειρός από την άλλη.

«Τα προβλήματα αναδύονται μέσω των ίδιων των εφαρμογών» λέει στην «Κ» ο πρόεδρος του επιστημονικού συμβουλίου της Κοινωνίας της Πληροφορίας και καθηγητής του Αγροτικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αλέξανδρος Σιδερίδης. «Ηδη εφαρμόζεται το Taxisnet στα κινητά, όμως ακολουθούν τα θέματα των κοινωνικών παροχών, τα εκπαιδευτικά θέματα, τα θέματα των πληροφοριών υγείας και πολλά άλλα. Αν είστε σε μια απομονωμένη περιοχή της Ελλάδας και εφαρμόζετε τηλεϊατρική, διευκολύνεσθε μεν πάρα πολύ, όμως τίθεται ένα μεγάλο ερώτημα ασφάλειας αφού θα κυκλοφορούν στα δίκτυα τα ευαίσθητα δεδομένα της υγείας σας. Απεδείχθη άλλωστε πρόσφατα με τον πρωθυπουργό μας και τις υποκλοπές. Στο συγκεκριμένο θέμα αποδειχθήκαμε όχι μόνον ανεπαρκείς αλλά και ανοργάνωτοι», υπογραμμίζει ο κ. Σιδερίδης.

3.2::Τα ιντερνετικά τηλέφωνα παρέχουν τεράστιες δυνατότητες, αλλά «προδίδουν» τις κινήσεις μας Του Ματθαίου Τσιμιτακη

Η νέα κινητή τηλεφωνία τρίτης γενιάς και οι «έξυπνες» συσκευές που κατακλύζουν την αγορά, υπόσχονται να κάνουν πιο κοινωνική την επικοινωνία μας, αλλά προκαλούν και πολλά διλήμματα όσον αφορά την ασφάλεια των προσωπικών μας δεδομένων και την ιδιωτική μας ζωή. Το νέο κινητό τηλέφωνο ενδέχεται να γίνει το ισχυρότερο μέσο ταυτοποίησης και παρακολούθησης που δημιουργήθηκε ποτέ.

Τηλέφωνα όπως το iphone της Apple ή αντίστοιχα που λειτουργούν βάσει της ειδικής έκδοσης του λειτουργικού συστήματος windows της Microsoft (windows mobile) και δίκτυα τρίτης γενιάς κινητής τηλεφωνίας υψηλών ταχυτήτων (3g, hsdpa) φέρνουν στον κόσμο της ιδιωτικής μας τηλεφωνίας, κοινωνικά χαρακτηριστικά αντίστοιχα με αυτά του web 2.0 και των κοινοτήτων του, όπως είναι τα YouTube, MySpace κ.ά.

4.::Εκπαιδευτικές εφαρμογές

Στην Ολλανδία και στη Βρετανία, τα κινητά τηλέφωνα χρησιμοποιούνται σε κάποιες περιπτώσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία, αφού οι επιστήμονες εκεί έκριναν ότι ήταν προτιμότερο αυτό από το να χρησιμοποιούνται από τους μαθητές για ψηφιακά σκονάκια.

Στην Ιαπωνία, η πρωτοπόρος διεθνώς εταιρεία κινητής DoComo εφαρμόζει ένα πιλοτικό προγραμμα βραχείας πρόβλεψης σεισμού, αποστέλλοντας σε καθηγητές ενημερωτικό sms λίγα δευτερόλεπτα προτού εκδηλωθεί ένας σεισμός, ώστε να λαμβάνουν αμέσως μέτρα προφύλαξης των μαθητών τους.

Διεθνώς προωθούνται συστήματα πληρωμής μέσω κινητού, ενώ βάσει των γεωγραφικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών εντοπισμού θέσης βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα για την ανάπτυξη εντοπισμένων διαφημίσεων.

«Το ερώτημα για άλλη μια φορά είναι ποιος έχει τον έλεγχο των προσωπικών δεδομένων. Εμείς ή οι υπηρεσίες που χρησιμοποιούμε από όπου κι αν παρέχονται;» ρωτάει μιλώντας στην «Κ» ο κ. Χρήστος Πατρικάκης, ερευνητής του ΕΜΠ. «Οι πρώτες γεωγραφικές εφαρμογές που θα δούμε σύντομα θα αφορούν την εύρεση πληροφοριών, όπως π.χ. βενζινάδικα σε μια περιοχή, κίνηση στους δρόμους, συστήματα βοήθειας στους αυτοκινητοδρόμους σε περίπτωση ατυχήματος κ.ο.κ. Στις κοινότητες χρηστών θα επικρατήσει ένα μεικτό μοντέλο, μάλλον, όπου θα υπάρχει το περιεχόμενο που παράγουν οι χρήστες και δίπλα σε αυτό, το περιεχόμενο των εταιρειών.Στη Νέα Υόρκη ήδη διοργανώθηκε η πρώτη διαδήλωση πέρυσι, την οποία δεν μπόρεσε να ελέγξει η αστυνομία γιατί συντονιζόταν μέσω mobile community», επισημαίνει.

Οι επιστήμονες αναπτύσσουν συστήματα απόκρυψης της θέσης κάποιου μιμούμενοι τη συμπεριφορά βιολογικών συστημάτων, όπως κάποιων κοπαδιών ψαριών, μυρμηγκιών κ.ά. προκειμένου να αντιμετωπίσουν αυτά τα διλήμματα. Στο πρωτόκολο kanonymity, ένας κεντρικός server προβάλλει ως θέση ενός χρήστη κινητού τηλεφώνου τη συνισταμένη των θέσεων πέντε και πλέον χρηστών μαζί, ώστε να αποφεύγεται ο εντοπισμός του.

5.::Διαδικτυακή Ασφάλεια

5.1::Έντονος προβληματισμός για την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων

Σε ειδική ημερίδα που διοργανώθηκε πρόσφατα στο υπουργείο Μεταφορών νομικοί, επιστήμονες της πληροφορικής, των δικτύων και των τηλεπικοινωνιών και εκπρόσωποι του δικαστικού σώματος συζήτησαν διεξοδικά τα νομικά προβλήματα που διογκώνονται καθώς αυξάνεται η χρήση αυτών των τεχνολογιών.

«Κοιτάξτε ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα που προκύπτει. Δομούνται πλέον ψηφιακές

ταυτότητες στο Διαδίκτυο από τις εταιρείες, οι οποίες θα μας συνοδεύσουν και στα κινητά και οι οποίες μας δίνουν ελεύθερη πρόσβαση σε πάρα πολλές υπηρεσίες, χωρίς να δίνουμε κάθε φορά κωδικούς και ονόματα χρήστη. Οι εταιρείες ισχυρίζονται ότι είναι ασφαλή αυτά τα συστήματα, όμως από την πλευρά μας αναπτύσσεται έντονος προβληματισμός. Δεν έχουμε πεισθεί ότι όντως είναι έτσι τα πράγματα», μάς λέει ο καθηγητής Αλέξανδρος Σιδερίδης.

5.2::Διλήμματα πολλά και φλέγονταΤου Αλεξανδρου Σιδεριδη*

Ολες οι υπηρεσίες γίνονται ολοκληρωμένες. Απαιτούν, πέραν της ασφάλειας για την οποία υπάρχει επιφυλακτικότητα, φερεγγυότητα των υπηρεσιών, κάτι που δεν είναι δεδομένο. Η έκρηξη θα είναι φοβερή. Μια μεγάλη συνέπεια θα είναι ότι

μέσω των νέων κινητών θα ξεπεραστεί το ψηφιακό χάσμα. Στην εκπαίδευση, η κινητή τηλεφωνία αναδεικνύεται σε στρατηγικό μέσο προς αξιοποίηση, αφού είναι τόσο προσφιλής στους εφήβους. Με την ελεύθερη πρόσβαση, δε, πλέον στις βιβλιοθήκες δημιουργούνται τεράστιες δυνατότητες πρόσβασης στη γνώση με διασκεδαστικό, πολυμεσικό τρόπο. Αυτό θα έχει τεράστιες συνέπειες γιατί θα ανατρέψει το ήδη υπάρχον μοντέλο εκπαίδευσης. Οι εξελίξεις στην τεχνολογία είναι ταχύτατες. Η Πολιτεία και οι πολίτες όμως δεν το συνειδητοποιούν, με αποτέλεσμα να διογκώνονται τα νομικά κενά.

Το δίλημμα θα μπορούσε να σχηματισθεί με απλά λόγια ως εξής: «Αφενός, θέλω να γνωρίζουν πού βρίσκομαι γιατί μπορεί ανά πάσα στιγμή να πάθω μια καρδιακή προσβολή, όμως δεν θέλω να γνωρίζουν αν είμαι με τον παράνομο δεσμό μου. Θέλω οι φίλοι μου να γνωρίζουν ότι είμαι στην παραλία, αλλά δεν θέλω να μου στέλνει εκείνη την ώρα μια εταιρεία τη διαφήμιση για το προϊόν της...»

* Ο κ. Αλ. Σιδερίδης είναι διευθυντής του επιστημονικού συμβουλίου της Κοινωνίας της Πληροφορίας.