ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΥ Ὑπὸ τὴν αἰγίδα τοῦ Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ.κ. Ἀνθίµου

ΟΡΓΑΝΩΤΕΣ:

ΧΟΡΗΓΟΣΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: www.pemptousia.gr

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Ἐπιστημονικὴ Ἐπιτροπὴ

Ἀρχιμ. Νεκτάριος ΠάρηςΠρωτοπρεσβ. Σπυρίδων ἈντωνίουΜaria AlexandruἸωάννης ΛιάκοςἘμμανουὴλ Γιαννόπουλος

Ὀργανωτικὴ Ἐπιτροπὴ

Ἀρχιμ. Νεκτάριος ΠάρηςΠρωτοπρεσβ. Σπυρίδων ἈντωνίουΜaria AlexandruἸωάννης ΛιάκοςἘμμανουὴλ ΓιαννόπουλοςΓεώργιος ΚωνσταντίνουΒασίλειος ΧάδοςAdrian SîrbuΔημοσθένης ΣπανουδάκηςΣυμεὼν ΚανάκηςἈποστολία Γοργολίτσα

Γραμματεία

Γεώργιος ΠατρώναςΒασίλειος ΧάδοςΣυμεὼν ΚανάκηςΓεώργιος Ἀντωνίου

contact@neamethodos.grwww.neamethodos.gr

1

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡ ΙΟΥ

Ἡ Βυζαντινὴ Μουσικὴ μέσα ἀπὸ τὴν Νέα Μέθοδο Γραφῆς

(1814-2014)

Καθιέρωση – Προβληματισμοὶ – Προοπτικὲς

Θεσσαλονίκη30 Ὀκτωβρίου - 1 Νοεμβρίου 2014

Διοργανωτές:• Τμῆμα Μουσικῆς Ἐπιστήμης καὶ ΤέχνηςΠανεπιστημίου Μακεδονίας• Τμῆμα Μουσικῶν Σπουδῶν ΑΠΘ• Τμῆμα Ποιμαντικῆς καὶ ΚοινωνικῆςΘεολογίας ΑΠΘ• Ἱερὰ Μεγίστη Μονὴ Βατοπαιδίου

Ὑπὸ τὴν αἰγίδατοῦ Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης

κ.κ. Ἀνθίμου

32

Πέμπτη 30 Ὀκτωβρίου 2014

Τμῆμα Μουσικῶν Σπουδῶν τοῦ ἈριστοτελείουΠανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θέρμη

Μουσικοεκπαιδευτικὴ δράση μὲ τὴν συμμετοχὴμαθητῶν τῶν Μουσικῶν Σχολείων Θεσσαλονίκης,

Σιάτιστας, Δράμας καὶ Καβάλας:

«Οἱ Τρεῖς Διδάσκαλοι, εὐεργέτες τοῦ Γένους»

11:00-12:00• Καλωσόρισμα ἐκ μέρους τοῦ Προ-

έδρου Τ.Μ.Σ.• Κώστας Χάρδας, Παρουσίαση

Τμήματος.• Ξενάγηση στὴν Βιβλιοθήκη.• Ἰωάννης Καϊμάκης, Μουσικὸ

δρώμενο – Μουσικὸ Πολύτροπο.

12:00-13:00• Πρωτοπρεσβ. Σπυρίδων Ἀ ντω νίου,

Ἡ σημασία τῆς Μεταρρύθμισης.

54

• Ἐμμανουὴλ Γιαννόπουλος, Πα-ρουσίαση.

• Ἀπὸ τὴν Παλαιὰ στὴν Νέα Μέθοδο– Μουσικοεκπαιδευτικὸ δρώμενομὲ τὴν Ὁμάδα Παλαιογραφίας Βυ-ζαντινῆς Μουσικῆς.

• Ἰωάννης Λιάκος, Γιῶργος Πατρώ-νας, Παρουσίαση.

• Gerda Wolfram, Χαιρετισμὸς πρὸςτοὺς φοιτητὲς καὶ τοὺς μαθητές.

13:00-14:00• Μουσικοεκπαιδευτικὰ δρώμενα –

παρουσιάσεις:Μουσικὸ Σχολεῖο Θεσσαλονίκης.Μουσικὸ Σχολεῖο Σιάτιστας.Μουσικὸ Σχολεῖο Δράμας.Μουσικὸ Σχολεῖο Καβάλας.

Βελλίδειο Συνεδριακὸ Κέντρο

18:00-18:30 Προσέλευση καὶ ἐγγραφές.18:30-18:40 Κήρυξη τῆς ἔναρξης τοῦ Συνε-

δρίου ἀπὸ τὸν Παναγιώτατο Μη-τροπολίτη Θεσσαλονίκης κ.κ.Ἄνθιμο.

18:40-19:00 Χαιρετισμοὶ ἐκ μέρους των φο-ρέων τοῦ Συνεδρίου.

19:00-19:30 Παρουσίαση τοῦ τόμου «Εἰσα-γωγὴ Χουρμουζίου Χαρτοφύλα-κος» ἀπὸ τὸν ἘμμανουὴλΓιαννόπουλο, λέκτορα τοῦΤ.Μ.Σ. τοῦ Α.Π.Θ.

19:30-20:00 Ὁμιλία τοῦ Καθηγουμένου τῆςἹερᾶς Μεγίστης Μονῆς Βατοπαι-δίου Ἀρχιμανδρίτου Ἐφραίμ,«Ἡ ψαλτικὴ τέχνη στὴν θείαΛατρεία».

Συναυλία μὲ μέλη τῶν Τριῶν Διδασκάλων

20:00-20:30Χορὸς Ἁγιορειτῶν Πατέρων

(Γέρων Δανιὴλ καὶ Γέρων Στέφανος τῶνΔανι ηλαίων, Γέρων Δαμασκηνὸς καὶ Ἱερομό -

ναχος Θεοδόσιος ἀπὸ τὴν Νέα Σκήτη).

76

«Δεῦτε ἀναβῶμεν εἰς τὸν Ἄθω», Ἰδιόμελον τῆς λιτῆς τοῦ Ἁγίου Σίμωνος,μέλος Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος, ἦχοςπλάγιος τοῦ πρώτου.«Τῶν Ὁσίων Πατέρων ὁ χορός», Δοξαστικὸν τῶν Αἴνων τῶν Ἁγιορειτῶν Πα-τέρων, μέλος Ματθαίου Βατοπαιδινοῦ, ἦχοςπλάγιος τοῦ τετάρτου.«Τοὺς ἐν Ἄθω Πατέρας»,Ἀπολυτίκιον στὴν Σύναξη τῶν ἉγιορειτῶνΠατέρων, ἦχος πλάγιος τοῦ τετάρτου.

20:30-21:00Σωματεῖο Ἱεροψαλτῶν Θεσσαλονίκης

«Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός». Χοράρχης Χαρίλαος Ταλιαδῶρος,

Ἄρχων Πρωτοψάλτης τῆς ἉγιωτάτηςἈρχιεπισκοπῆς Κωνσταντινουπόλεως.

Προλογίζει ὁ Ἀντώνιος Κωνσταντινίδης, κρι τι -κὸς μουσικῆς – δρ. μουσικολογίας.

«Τῇ Ὑπερμάχῳ», Κοντάκιον τοῦ ἈκαθίστουὝμνου, ἦχος πλάγιος τοῦ τετάρτου.«Μέγαν εὕρατο», Ἀπολυτίκιον Ἁγίου Δημη-τρίου, ἦχος τρίτος, κατ’ ἐκτέλεσιν ΧαριλάουΤαλιαδώρου.«Ὀρθοδοξίας ὁ φωστήρ», ἈπολυτίκιονἉγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἦχος πλάγιος

τοῦ τετάρτου, κατ’ ἐκτέλεσιν ΧαριλάουΤαλιαδώρου.«Λόγον ἀγαθόν», Πολυέλεος (στίχοι),μέλος Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος, ἦχοςτέταρτος (λέγετος).«Ὑγρὰν διοδεύσας… Σύ μου ἰσχὺςΚύριε», Ἀργὲς Καταβασίες (εἱρμοὶ Α’ καὶΓ’ ᾠδῆς) τοῦ Σαββάτου τοῦ Λαζάρου,μέλος Γρηγορίου Πρωτοψάλτου, ἦχος πλά-γιος τοῦ τετάρτου.«Ὁ Σταυρὸν ὑπομείνας… Τῷ σῷΣταυρῶ», Ἀναστάσιμα στιχηρὰ τῶν Αἴνων-σύντομα, μέλος Πέτρου Πελοποννησίου,ἐξήγησις Γρηγορίου Πρωτοψάλτου, ἦχοςτέταρτος (λέγετος).«Ποίοις εὐφημιῶν στέμμασιν», ΑὐτόμελονἙσπερινοῦ Πέτρου καὶ Παύλου σὲ ἀργὸνεἱρμολογικὸν μέλος, Πέτρου Πελοποννη-σίου, ἐξήγησις Χουρμουζίου Χαρτοφύλα-κος, ἦχος δεύτερος.«Εἰς τὸ ὄρος», Ἐωθινόν Α΄, καταγραφὴΧουρμουζίου Χαρτοφύλακος, ἦχος πρῶτοςΔοξολογία ἀργή (στίχοι), μέλος ΓρηγορίουΠρωτοψάλτου, ἦχος πλάγιος τοῦ τετάρτου(σουζινάκ).Χερουβικός ὕμνος, μέλος Γρηγορίου Πρω-τοψάλτου, ἦχος τρίτος.

98

«Σὲ ὑμνοῦμεν», μέλος Χαριλάου Ταλια-δώρου (ἀνέκδοτον), ἦχος δεύτερος.«Ἄξιόν ἐστιν», «τὸ συνειθισμένον», μέλοςΓρηγορίου Πρωτοψάλτου (κατ’ ἐκτέλεσινἸακώβου Ναυπλιώτου καὶ καταγραφὴΧαρ. Ταλιαδώρου), ἦχος δεύτερος.«Ἐκ χειλέων τῶν ἀγγέλων», Ὕμνος Σω-ματείου Ἱεροψαλτῶν Θεσσαλονίκης«Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός», μέλος ἈβραὰμΕὐθυμιάδου, ἦχος πλάγιος τοῦ τετάρτου.Πολυχρονισμὸς τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμε-νικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου,Χαρ. Ταλιαδώρου, ἦχος πλάγιος τοῦ τε-τάρτου.Φήμη Παναγιωτάτου ΜητροπολίτουΘεσσαλονίκης κ.κ. Ἀνθίμου, ἦχος δεύτε-ρος.

21:00 Κέρασμα.

Παρασκευὴ 31 Ὀκτωβρίου 2014

7:00-9:30 Ὄρθρος καὶ Θεία Λειτουργίαστὸν Ἱερὸ Ναὸ τῆς ΠαναγίαςΔεξιᾶς.

Τὴν Θεία Λειτουργία θὰ τελέσει ὁ Καθη-γούμενος τῆς Ἱ.Μ. Μονῆς ΒατοπαιδίουἈρχιμανδρίτη Ἐφραίμ. Θὰ ψάλουν χοροὶψαλτῶν μὲ χοράρχες τὸν ἈρχιμανδρίτηΝεκτάριο Πάρη καὶ τὸν Πρωτοπρεσβύ-τερο Σπυρίδωνα Ἀντωνίου

Αἴθουσα Τελετῶν τῆς ΠαλαιᾶςΦιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ.

10:00-10:30 Καφές - Κέρασμα.

ΑΑ΄ ΣυνεδρίαἩ ἱστορία καὶ ἡ ἀπήχηση τῆς μουσικῆς

Μεταρρύθμισης τοῦ 1814 (Ι)Πρόεδρος: Γρηγόριος Στάθης

10:30-10:45Ἀντώνιος Χατζόπουλος, «Οἱ δύο Μου-σικὲς Σχολὲς τῆς νέας μεθόδου τῆς ψαλ-τικῆς τέχνης στὴν Κωνσταντινούπολη».

1110

10:45-11:00Ἀχιλλεὺς Χαλδαιάκης, «ΧουρμούζιοςΧαρτοφύλαξ καὶ Ματθαῖος Βατοπαιδι-νός».

11:00-11:15Ἐμμανουὴλ Γιαννόπουλος, «Πτυχὲς τοῦἔργου τοῦ Γεωργίου Χουρμουζίου Χαρτο-φύλακος τῆς ΜτΧΕ».

11:15-11:30Ἰωάννης Λιάκος, «Ἡ Θεσσαλονίκη ὡςμουσικὸ πολιτισμικὸ σταυροδρόμι, μέσαἀπὸ τὶς καταγραφὲς μελῶν ἐκκλησια-στικῆς μουσικῆς μὲ τὴ Νέα Μέθοδο ἀνα-λυτικῆς σημειογραφίας».

11:30-11:45 Συζήτηση.11:45-12:00 Διάλειμμα – Kέρασμα.

ΒΒ΄ Συνεδρία

Ἡ Μεταρρύθμιση τοῦ 1814 καὶ ἡ ἱστορικὴ ἐξέ>λιξη τοῦ μουσικοθεωρητικοῦ στοχασμοῦ (Ι)

Πρόεδρος: Ἀχιλλέας Χαλδαιάκης

12:00-12:15Χαράλαμπος Σπυρίδης, «Ἀριθμοῖσιν πε-ριφρουρέειν τὴν μουσικήν».

12:15-12:30Ἀντώνιος Κωνσταντινίδης, «Ἀριθμολο-γία καὶ μαθηματικὰ στὴ θεωρία τοῦ Χρυ-σάνθου».

12:30-12:45Gerda Wolfram, «The Relation of the NewMethod of the Three Teachers to the Late-and Post- Byzantine Theoretical Treatises».

12:45-13:00Θωμᾶς Ἀποστολόπουλος, «Ὅρων Ἀλ λάγ -ματα ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο στὸ Χρύσανθο».

13.00-13:15Πρωτοπρ. Gabriel Mândrilă, «Τὸ ΜέγαΘεωρητικὸν τοῦ Χρυσάνθου καὶ τὰ Θεω-ρητικὰ Macarie Ieromonahul καὶ AntonPann - μιὰ συγκριτικὴ ἀνάγνωση».

13:15-13:30Ἰωάννης Ἀρβανίτης, «“Μαλακό” καί“σκληρό” διατόνο στὴ θεωρία καὶ τὶςἐξηγήσεις τῶν Τριῶν Διδασκάλων».

13:30-13:45Εὐστάθιος Μακρῆς, «Ἀπὸ τὸν ἹερώνυμοΤραγωδιστὴ στὸν Χρύσανθο ἐκ Μαδύτων.Προσπάθειες μεταρρύθμισης τῆς βυζαν-τινῆς σημειογραφίας καὶ μουσικῆς θεω-ρίας».

1312

13:45-14:00Διονύσιος Ἀνατολικιώτης, «Ἡ σύγκρισιςτῆς Νέας Μεθόδου πρὸς τὴν παλαιὰν πα-ρασημαντικὴν τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μου-σικῆς ὑπὸ τοῦ πρωτοψάλτου ΓεωργίουΒιολάκη».

14:00-14.15 Συζήτηση.

ΓΓ΄ Συνεδρία

Ἡ Μεταρρύθμιση τοῦ 1814 καὶ ἡ ἱστορικὴ ἐξέ>λιξη τοῦ μουσικοθεωρητικοῦ στοχασμοῦ (ΙΙ).

Μουσικοεκπαιδευτικὲς προεκτάσεις καὶ ἐκδοτικὰ θέματα.

Πρόεδρος: Θωμᾶς Ἀποστολόπουλος

16:00-16:15Ἀγαμέμνων Τέντες, «Ἀνασύνθεση διαφό-ρων ἱστορικῶν στοιχείων περὶ τῶν διεργα-σιῶν τῶν πρὸ τῆς ἐγκρίσεως τῆς ΝέαςΜεθόδου, ἰδιαιτέρως δὲ τῶν περὶ τὸ Θε-ωρητικὸν Μέγα της Μουσικῆς».

16:15-16:30Μιλτιάδης Παππᾶς, «Ἡ ὀντολογία τῆςΜεταρρύθμισης τοῦ 1814».

16:30-16:45Χρυσοβαλάντης Ἰωαννίδης, «Ἡ διδα-σκαλία τῆς παρασημαντικῆς στὴ δευτερο-βάθμια μουσικὴ ἐκπαίδευση, γόνιμοιπροβληματισμοὶ καὶπροοπτικές».

16:45-17:00Γεώργιος Πατρώνας, «Ἡ Ἀνθολογία Ξη-ροποτάμου 530 ἐξηγηθεῖσα στὴ νέα πα-ρασημαντικὴ ὑπὸ Ἀποστόλου Κώνστα.Ἕνα χειρόγραφο ποὺ διελάνθανε».

17:00-17:15Σταῦρος Σαραντίδης, «Ἡ διδακτικὴ τῆςΝέας Μεθόδου γραφῆς μέσα ἀπὸ τὸ σύν-τομο Εἱρμολόγιο»

17:15-17:30Μιχαὴλ Στρουμπάκης, «Λέσβιον Σύ-στημα ἢ Νέα Μέθοδος; Ἡ ἐπιβίωση τοῦΛεσβίου Συστήματος κατὰ τὸν κ΄ αἰώναστὴ Λέσβο».

17:30-17:45Βασίλειος Χάδος, «Μουσικοθεωρητικὲςπροεκτάσεις τῆς Νέας Μεθόδου στὸἍγιον Ὄρος»

17:45-18:00Ἰωάννης Παπαχρόνης, «Νέα Παραση-μαντικὴ καὶ ἔντυπες μουσικὲς ἐκδόσεις».

1514

18:00-18:15Χαρίλαος Ταλιαδῶρος, .......

............................18:15-18:30 Συζήτηση.

20:00-21:00Συναυλία μὲ μέλη τῶν Τριῶν Διδασκάλων ἀπὸ

τὴν Χορωδία «Θρόνος»τοῦ Πατριαρχείου Ρουμανίας.

Χοράρχης ἀρχιδιάκονος Mihail Bucă

1. «Σῶμα Χριστοῦ», Κοινωνικόν τοῦ Πάσχα,μέλος Γρηγορίου Πρωτοψάλτου, ἦχος τέ-ταρτος, Δι.

2. «Δόξα σοι τῷ δείξαντι τὸ φῶς», Δοξολογία,μέλος Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος, ἦχοςβαρύς, Ζω.

3. «Αἱ γενεαὶ πᾶσαι», ὀκτάηχο Μάθημα, μέλοςMacarie Ieromonahul.

4. «Ἀπειρόγαμε Νύμφη», Θεοτοκίον ποὺ ψάλ-λεται μετὰ τὸν Πολυέλεο στὴν ρουμανικὴπαράδοση, μέλος Ştefanache Popescu, ἦχοςπλάγιος τοῦ δ΄.

5. «Ἐπὶ τῶν ποταμῶν Βαβυλῶνος», στίχοιἀπὀ τὸν Πολυέλεο, μέλος Visarion Ieromo-nahul, ἦχος τρίτος.

6. «Ξενίας δεσποτικῆς καὶ ἀθανάτου τραπέ-ζης», Εἱρμὸς τῆς θ’ ὡδῆς τοῦ κανόνα τῆςΜεγάλης Πέμπτης, ἀντὶ τοῦ Ἄξιόν ἐστιντῆς Θείας Λειτουργίας τοῦ Μ. Βασιλείου,μέλος Anton Pann, ἦχος πλάγιος τοῦ α΄.

1716

Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2014

Αἴθουσα Τελετῶν τῆς ΠαλαιᾶςΦιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ.

ΑΑ΄ ΣυνεδρίαἩ ἱστορία καὶ ἡ ἀπήχηση τῆς μουσικῆς Μεταρ>

ρύθμισης τοῦ 1814 (ΙΙ).

Ἐξηγήσεις ἀπὸ τὴν Παλαιὰ στὴ Νέα Μέθοδο >Σημειογραφικὰ καὶ ἑρμηνευτικὰ ζητήματα (Ι).

Πρόεδρος: Gerda Wolfram

09:15-09:30Adrian Sîrbu, «Ἡ ἐφαρμογὴ τῆς ΝέαςΜεθόδου στὰ Ρουμανικὰ Πριγκιπάτα».

09:30-9:45Stefan Harkov, «Reception of the NewMethod in Bulgaria».

9:45-10:00Christian Troelsgard, «Reception of theNea Methodos in Western Europe ca.1890-1950 – From Thibaut to Monu-menta Musicae Byzantinae (MMB)».

1918

10:00-10:15Μαρία Ἀλεξάνδρου, «Τὸ Μέγα Ἴσοντοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Κουκουζέλη.Ἀναζητώντας τὴν ὀκταηχία μέσα ἀπὸ ἕναπερίφημο διδακτικὸ ποίημα».

10:15-10:30Κωνσταντῖνος Λανάρας, «Οἱ φθορὲς λύ-νουν ἢ δημιουργοῦν προβλήματα στὴνἀνάγνωση τῶν κειμένων στὴ Νέα Μέθοδογραφῆς; Προβληματισμοὶ μέσα ἀπὸ τὰἀνοιξαντάρια τοῦ Ἰωάννου Κουκουζέλη».

10:30-10:45Φλώρα Κρητικοῦ, «Ἡ ἐξέλιξη τῆς βυ-ζαντινῆς σημειογραφίας: ἀπὸ τὴν Ἐξηγη-τικὴ στὴ Νέα Μέθοδο».

10:45-11:00Δημήτρης Μπαλαγεῶργος, «Ἡ συμβολὴτοῦ λαμπαδαρίου Ἀντωνίου στὴν ἐξή-γηση τῆς παλαιᾶς σημειογραφίας».

11:00-11:15Γρηγόριος Ἀναστασίου, «Μιά σπάνιαἀνθολογουμένη σύνθεση Ἀνοιξανταρίωντοῦ 18ου αἰώνα καὶ οἱ ἐξηγήσεις της στὴνΝέα Μέθοδο».

11:15-11:30Γεώργιος Κωνσταντίνου, «Ἡ παρασή-μανση τῆς Νέας Μεθόδου στὰ πρῶταχρό-νια της Μεταρρύθμισης - ἀρχικὴ καὶτελικὴ μουσικὴ γραφή».

11:30-11:45 Συζήτηση.11.45-12.00 Διάλειμμα – Κέρασμα.

ΒΒ΄ Συνεδρία

Ἐξηγήσεις ἀπὸ τὴν Παλαιὰ στὴ Νέα Μέθοδο >Σημειογραφικὰ καὶ ἑρμηνευτικὰ ζητήματα (ΙΙ)

Πρόεδρος: Χαράλαμπος Σπυρίδης

12:00-12:15Βασίλειος Βασιλείου, «Τό "Μέσο" Στι-χηραρικὸ μέλος τοῦ Ἀναστασιματαρίουστὴ χειρόγραφη καὶ ἔντυπη παράδοση».

12:15-12:30Πρωτοπρεσβύτερος Σπυρίδων Ἀντω-νίου, «Ἡ ἐξήγηση τοῦ ἀργοῦ Εἱρμολο-γίου τοῦ Πέτρου Πελοποννησίου ἀπὸ τὸνΧρύσανθο τὸν “ἐκ Μαδύτων”».

12:30-12:45Συμεών Κανάκης, «Τὸ ἀργόν " Ἀλλη-

2120

ΓΓ΄ Συνεδρία

Ἡ Μεταρρύθμιση τοῦ 1814 καὶ θέματα: θεολο>γίας τῆς Ψαλτικῆς, σημειογραφίας, μουσικῆς

ἐκπαίδευσης καὶ ἐξωτερικῆς μουσικῆς

Πρόεδρος: Christian Troelsgard

16:00-16:15Κωνσταντῖνος Καραγκούνης, «"…ὁμω-λόγουν ψάλλοντες…". Ἡ ἀπὸ τῆς ΝέαςΜεθόδου καὶ ἐντεῦθεν Ψαλτικὴ Τέχνησυνοδοιποροῦσα στὴν ἐσχατολογικὴ πο-ρεία τῆς Ἐκκλησίας».

16:15-16:30Παναγιώτης Παναγιωτίδης, «Οἱ μελω-δικὲς παραλλαγὲς στὰ ἀπολυτίκια καὶθεοτοκία τῆς ὀκταηχίας στὶς ἐκδόσειςτοῦ Ἀναστασιματαρίου τῶν ἐτῶν 1820καὶ 1832».

16:30-16:45Γεώργιος Χατζηθεοδώρου, «Σκέψειςπάνω στὴ διαρρύθμιση τοῦ 1814».

16:45-17:00Σεβαστὴ Μαζέρα, «Ἡ νέα μελοποίησητοῦ τροπαρίου “Κύριε ἡ ἐν πολλαῖς

λουιάριον" τοῦ Νυμφίου μέσα ἀπὸ τὴνΝέα Μέθοδο γραφῆς. Ἀνάλυση καὶ ἰσο-κρατηματικὴ πρακτική».

12:45-13:00Ἰωάννης Στεφούλης, «Τὸ νέο στιχηρα-ρικὸ εἶδος: Ἀπὸ τὸν Πέτρο λαμπαδάριοστὸν Κωνσταντῖνο Πρίγγο».

13:00-13:15Ἀρχιμ. Νεκτάριος Πάρης, «Οἱ χα-ρακτῆρες ἀναβάσεως μίας φωνῆς, ὀλίγον,πεταστή, κεντήματα. Ἑρμηνεία καὶ ἐκτέ-λεση».

13:15-13:30Χριστόδουλος Βασιλειάδης, «Διορθω-τικὲς εἰσηγήσεις τοῦ Οἰκονόμου Παπαχα-ραλάμπους σὲ σύγχρονές του μουσικὲςἐκδόσεις»

13:30-13.45 Συζήτηση.

2322

Βελλίδειο Συνεδριακὸ Κέντρο

ΛΛήξη τοῦ Συνεδρίου

19:30-19:45Μαρία Ἀλεξάνδρου, Πορίσματα τοῦ Συ-νεδρίου.

19:45-20:00Θωμᾶς Ἀποστολόπουλος, «....».

20:00-21:00

Συναυλία Χρίστου Τσιαμούλημὲ ἔργα Ρωμηῶν συνθετῶν μέσα ἀπὸ τὴνσημειογραφία τῆς βυζαντινῆς μουσικῆς

20:00-21:00Πρῶτο Μέρος

1 Μπουσελὶκ Πεσρέφι (Δημήτριος Καντεμίρ 1673-1727) ὀργανικό.

2 Xουμαγιούν Mπεστε (Ζαχαρίας Xανέντες1680-1750) τραγουδᾶ Χρήστος Χαλκιᾶς.

3 Ουζάλ Γόργο Σεμάι (Ζαχαρίας Xανέντες1680-1750) τρ. Χρήστος Χαλκιᾶς στὸπρῶτο μέρος.

ἁμαρτίαις”, ἀπὸ τὸν Χουρμούζιο Χαρτο-φύλακα “χάριν ἀσκήσεως τῶν μαθητῶντῆς Σχολῆς”».

17:00-17:15Δημήτριος Πρατσινάκης, «Ἡ Μέθοδοςτῶν Τριῶν Διδασκάλων, ὡς παρακατα-θήκη διδασκαλίας στὰ Μουσικὰ Σχο-λεῖα»

17:15-17:30Ἰωάννης Πλεμμένος, «Ἡ μεταρρύθμισητοῦ 1814 καὶ ἡ ἐπίδρασή της στὴν ἐξω-τερικὴ μουσική».

17:30:-17:45Εὐαγγελία Σπυράκου, «Βυζαντινὴ χο-ρωδιακὴ παράδοση καὶ Νέα Μέθοδοςγραφῆς: Προβληματισμοί».

17:45-18:00Ἀντώνιος Ἀλυγιζάκης, «Ἡ Δοξολογίατοῦ β΄ ἤχου τοῦ Ἰακώβου Πρωτοψάλτουστὶς ἐξηγήσεις Γρηγορίου Πρωτοψάλτουκαὶ Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος».

18:00-18:15 Συζήτηση.

24

4 Νισαμπουρέκ Μπεστε (Νικόλαος Σού-τζος 1755-1816, μεταγραφή Γρηγόριος,Πρωτοψάλτης) τρ. Χρ. Τσιαμούλης

5 Νισαμπουρέκ Ακσάκ Σεμάι (ΝικόλαοςΣούτζος 1755-1816, μεταγραφή Γρηγό-ριος, Πρωτοψάλτης ) τρ. Χρ. Τσιαμούλης

6 Νισαμπουρέκ Γόργο Σεμάι (ΝικόλαοςΣούτζος 1755-1816, μεταγραφή Γρηγό-ριος, Πρωτοψάλτης) τρ Χρ. Τσιαμούλης

7 Χισάρ Μπουσελίκ Σαρκι (Γιάννης Κυ-ριαζής +1910) τρ Ροδή Τουρμ.

8 Σεχνάζ Ακσάκ Σεμάι (Νικολάκης +1915)οργανικό

9 Σεχνάζ Σάρκι (Νικολάκης +1915) τρΧρ. Τσιαμούλης

10 Χιτζάζ Σάρκι (Μάρκος Τσολάκογλου1896-1957) Τρ Ροδή Τουρμ

21:00-21:15 Διάλειμμα – Κέρασμα.

21:15-22:15Δεύτερο Μέρος

1 Χιτζαζκιάρ Ακσάκ Σεμάι (Πετράκης ομέγας +1777) οργανικό

2 Μπεστενιγκιάρ Κιαρ (Νικ. Σούτζος, με-ταγρ. Γρηγόριος Πρ.) τρ. Χρήστος Χαλ-κιάς

3 Μπεστενιγκιάρ Γόργο Σεμάι (Νικ. Σού-τζος, μεταγρ. Γρηγόριος Πρ.) τρ ΧρήστοςΧαλκιάς

4 Σάμπα Σάρκι (Ζαφειράκης + 1920 ) τρΡοδή Τουρμ.

5 Σάμπα Σκόπος (Γιώργος Μπατζάνος(1900-1977) οργανικό

6 Νιαβέντ Σάρκι (Γιάννης Κυριαζής+1910) τρ. Χρ. Τσιαμούλης

7 Σεφκέβζα Σάρκι (Χρήστος Κυριαζής+1914) τρ. Ροδή Τουρμ.

8 Ατζέμ Ασιράν Σάρκι (Αλέκος Μπατζά-νος γεννηθείς 1832) τρ. Ροδή Τουρμ.

9 Χουσεΐνι Σάρκι (Αλ. Μπατζάνος 1832)οργανικό

10 Κιουρντίλι Χιτζαζκιάρ Σάρκι ( Χρή-στος Κυριαζής +1914) τρ. ὅλοι

2726

ρίου, Γέροντα Γερόντιο. Διακονοῦν τὴν ψαλτικὴ τέχνημὲ τὸ ἰδιαίτερο ἁγιορειτικὸ ὕφος ποὺ παραλάβανεἀπὸ τοὺς Γεροντάδες τους γιὰ περισσότερο ἀπὸ μισὸαἰώνα. Συμμετεῖχαν ὡς ψάλτες στοὺς ἑορτασμοὺς τῆςΧιλιετηρίδας μαζὶ μὲ τὸν διακο Φιρφιρὴ καὶ τὸνδιακο .... Μαγκαβό. Τοὺς προσκαλοῦν στὶς Ἁγιορει-τικὲς πανηγύρεις τῶν Μονῶν, τῶν Σκητῶν, τῶν Κελ-λίων ὄπου πάντοτε ἀνταποκρίνονται μὲ πολλὴπροθυμία. Ἔχουν ψάλλει σὲ ἑκατοντάδες πανηγύρειςκαὶ θεωροῦνται ὡς γνήσιοι ἐκφαστὲς τῆς ἁγιορει-τικῆς ψαλτικῆς παράδοσης.Ὁ Γέρων Δαμασκηνὸς μυήθηκε στὰ τῆς ψαλτικῆς τέ-χνης ἀπὸ τοὺς Δανιηλαίους. Εἶναι στὸ Ἅγιον Ὄροςἀπὸ τὸ 198.. , ἐνῶ ἀπὸ τὸ 1998 εἶναι ὁ Γέροντας τοῦΚελλίου τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων στὴν Νέα Σκήτη. Τὸκύριο ἐργόχειρό τους εἶναι ἡ Ἱεροψαλτική. Μαζὶ μὲτὸν Ἱερομόναχο Θεοδόσιο ἀλλὰ καὶ τοὺς ὑπολοίπουςὑποτακτικούς του διακονοῦν στὰ ἀναλόγια τῶν ἁγιο-ρειτικῶν πανηγύρεων.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΟΡΩΔΙΩΝ

Χορὸς Ἁγιορειτῶν ΠατέρωνΤὸ Ἱερὸ Ἡσυχαστήριο τῆς Ἀδελφότητας τῶν Δανιη-λαίων ἱδρύθηκε ἀπὸ τὸν μακάριο Γέροντα Δανιὴλ Κα-τουνακιώτη τὸ 1881. Ὁ Γέροντας Δανιὴλ (1846-1929)ἦταν μία ὁσιακὴ μορφὴ ποὺ χαρακτηρίστηκε γιὰ τὴνἐποχή του ὡς ὁ σοφὸς καὶ διακριτικὸς Γέροντας τοῦἉγίου Ὄρους. Ὁ πρῶτος Γέροντας καὶ διάδοχος τοῦκτίτορα τοῦ Ἡσυχαστηρίου ἦταν ὁ Ἱερομόναχος Δα-νιήλ, ἕνας ἄριστος μουσικὸς καὶ μελοποιός. Εἶχε τόσογλυκιὰ φωνή, ποὺ ἀπὸ τοὺς συγχρόνους του χαρακτη-ρίστηκε ὡς ἀγγελοειδής. Συνέθεσε πολλὰ σημαντικὰἔργα ποὺ τὰ περισσότερα παραμένουν ἀνέκδοτα.Ἡ σημερινὴ Ἀδελφότητα ἔχει ὡς ἐργόχειρο τὴν ἁγιο-γραφία καὶ τὴν ψαλτικὴ τέχνη ὡς παράδοση ἀπὸ τοὺςπρογενεστέρους πατέρες. Ὁ ἐν ζωῇ Γέρων Δανιὴλ ἦρθεστὸ Ἅγιον Ὄρος τὸ 1948, ἐνῶ ὁ Γέρων Στέφανος τὸ1952. Παρέλαβαν τὴν μοναστικὴ βιοτὴ, ἀλλὰ καὶ τὰἐργόχειρα τῆς ἁγιογραφίας καὶ τῆς ψαλτικῆς τέχνηςἀπὸ τὸν τέταρτο κατὰ σειρὰ Γέροντα τοῦ Ἡσυχαστη-

2928

Σωματεῖο ἹεροψαλτῶνΘεσσαλονίκης «Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός»

Tὸ Σωματεῖο Ἱεροψαλτῶν Θεσσαλονίκης «Ἰωάννηςὁ Δαμασκηνός» ἱδρύθηκε στὴ Θεσσαλονίκη τὸ 1918μὲ σκοπὸ τὴ διατήρηση, διαφύλαξη καὶ περιφρού-ρηση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησιαστικῆς ΒυζαντινῆςΜουσικῆς. Σήμερα ἀριθμεῖ περὶ τὰ 350 ἐνεργὰμέλη, ἐκπροσωπώντας μεγάλο τμῆμα τοῦ ἱεροψαλ-τικοῦ κόσμου τῆς εὐρύτερης περιοχῆς τοῦ ΝομοῦΘεσσαλονίκης, καὶ ἀπολαμβάνει τῆς ὑποστήριξηςτῶν τεσσάρων Ἱερῶν Μητροπόλεων Θεσσαλονίκης,Καλαμαριᾶς, Λαγκαδᾶ καὶ Νεαπόλεως.Βασικὴ μέριμνα τοῦ Σωματείου ὑπῆρξε ἡ συγκρό-τηση πολυμελοῦς βυζαντινῆς χορωδίας καὶ ἡ πραγ-ματοποίηση καλλιτεχνικῶν ἐκδηλώσεων σὲδιάφορες πόλεις της Ἑλλάδος καὶ τοῦ ἐξωτερικοῦ.Ἐνδεικτικὰ ἀναφέρονται οἱ ἐμφανίσεις τῆς χορω-δίας στὸ ὠδεῖο τοῦ Ἡρώδου τοῦ Ἀττικοῦ στὴνἈθήνα καὶ τὸ ἀρχαῖο θέατρο τῆς Ἐπιδαύρου, ἡἀνελλιπὴς συμμετοχή της στὸ θεσμὸ τῶν «Δημη-τρίων», καθὼς καὶ οἱ συναυλίες σὲ Γερμανία, Λου-ξεμβοῦργο, Ρουμανία καὶ Βουλγαρία. Ἔχει τιμηθεῖ

ἀπὸ διάφορες Μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας τῆςἙλλάδος καὶ ἔχει ἀποσπάσει πλεῖστα μουσικὰβραβεῖα καὶ ἐπαίνους. Χοράρχες της διετέλεσανδιαχρονικὰ οἱ περίφημοι Ἄρχοντες Πρωτοψάλτεςτῆς Ἁγιωτάτης Ἀρχιεπισκοπῆς Κωνσταντινουπό-λεως Χρύσανθος Θεοδοσόπουλος, Ἀθανάσιος Κα-ραμάνης καὶ Χαρίλαος Ταλιαδῶρος. Στὰ βήματατῶν μεγάλων αὐτῶν διδασκάλων, φορέων τοῦἀπαράμιλλου πατριαρχικοῦ ὕφους, ἡ βυζαντινὴχορωδία τοῦ Σωματείου Ἱεροψαλτῶν Θεσσαλονί-κης «Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός», συνεχίζει νὰ δια-δραματίζει πρωταγωνιστικὸ ρόλο στὴ διάδοσηκαὶ προβολὴ τῆς πατρώας Βυζαντινῆς Ἐκκλησια-στικῆς Μουσικῆς.

3130

Χορωδία «Θρόνος» τοῦ Πατριαρχείουτῆς Ρουμανίας

Ἡ Χορωδία Ψαλτικῆς «Θρόνος» ἱδρύθηκε τὸ 1997μὲ πρωτοβουλία τοῦ Ἀρχιδιάκονου Mihail Bucă,Πρωτοψάλτη τοῦ καθεδρικοῦ ναοῦ τοῦ Πατριαρ-χείου Βουκουρεστίου, καὶ ἀπαρτίζεται κυρίως ἀπὸνέους ταλαντούχους θεολόγους πρόθυμους νὰ ὑπη-ρετήσουν τὴ βυζαντινὴ μουσική. Τὸ ὄνομά της τοὀφείλει στὸν Μακαριώτατο Πατριάρχη Δανιὴλ(2007).

Ὁ ἱδρυτὴς καὶ χοράρχης της ἈρχιδιάκονοςMihail Bucă καὶ τὰ μέλη τῆς χορωδίας, ἐμβαθύνον-τας στὰ μυστικὰ τῆς ψαλτικῆς τέχνης, ἔχουν ὡςσκοπὸ, κυρίως, τὴ διάδοση τῆς ρουμανικῆς ἐκκλη-σιαστικῆς μουσικῆς παράδοσης. Ἡ χορωδία «Θρόνος» κατέχει τὸ ἀναλόγιο τοῦ κα-θεδρικοῦ ναοῦ τοῦ Πατριαρχείου τῆς Ρουμανίας μὲΠρωτοψάλτη τὸν π. Mihail Bucă. Συμμετέχει σὲ

διάφορες ἐκκλησιαστικὲς ἐκδηλώσεις, συναυλίεςκαὶ ἠχογραφήσεις μὲ ἀποτέλεσμα νὰ εἶναι τὸ πρό-τυπο γιὰ τὶς χορωδίες ψαλτικῆς σὲ ὅλες τὶς πόλειςτῆς Ρουμανίας συμβάλλοντας ἔτσι ἀποφασιστικὰστὴ συνέχιση τῆς μουσικῆς παράδοσης τῆς Ἐκκλη-σίας τῆς Ρουμανίας. Εἰδικώτερα, τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια ἡ Χορωδία«Θρόνος» τοῦ καθεδρικοῦ ναοῦ τοῦ Πατριαρχείουἔχει πραγματοποιήσει πολλὲς συναυλίες βυζαντινῆςμουσικῆς τόσο στὴ Ρουμανία ὅσο καὶ στὸ ἐξωτε-ρικὸ, ἔχει ἠχογραφήσει πολλὰ CD’s, μὲ ἀποτέλεσμαἡ φήμη της νὰ ξεπεράσει τὰ σύνορα τῆς Ρουμανίας.Τὸν Δεκέμβριο τοῦ 2013, γιὰ τὸ σύνολο τῶν δρα-στηριοτήτων της τὴ χρονιὰ αυτή, ἀπονεμήθηκε στὴΧορωδία τὸ Μετάλλιο Sanctus Stephanus Magnusἀπὸ τὸν Μακαριώτατο Πατριάρχη Ρουμανίας κ.κ.Δανιήλ.

3332

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΣΗΓΗΤΩΝ