Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

Γεωγραφία Ε΄ Τάξης – Ενότητα 3 Κεφάλαιο 16

΄΄ Οι ποταμοί της Ελλάδας ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

http://e-taksh.blogspot.gr/

eva - edu

Κεφάλαιο 19 Οι ποταμοί της Ελλάδας

Τα μέρη του ποταμού είναι 3:

1) Οι πηγές: είναι το μέρος του ποταμού

που βρίσκεται ψηλά στα βουνά. 2) Η κυρίως ροή: είναι το μεγαλύτερο

μέρος του ποταμού, που ξεκινά από τις πηγές και φθάνει μέχρι τη θάλασσα. Εκεί ενώνεται το ποτάμι με άλλους παραπόταμους.

3) Οι εκβολές: είναι το τμήμα του

ποταμού που καταλήγει στη θάλασσα και συνήθως χωρίζεται σε πολλά μικρότερα τμήματα σχηματίζοντας ένα Δέλτα.

ο Αλιάκμονας, ο Πηνειός, ο Σπερχειός, ο Αχελώος, ο Αλφειός, ο

Ευρώτας ,ο Έβρος, ο Νέστος, ο Στρυμόνας, ο Αξιός και ο Αώος

Η Ελλάδα έχει και φαράγγια δηλαδή βαθιές και απότομες χαράδρες με ένα ποτάμι

Ερώτηση για το σχολείο

Πές μου ποιά είναι τα 3 μέρη του ποταμού. Πές μου ένα ποτάμι της Ελλάδας.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.2

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.3

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.4

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.5

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.6

Πηνειός

www.123-op.blogspot.com Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.7

Οι ποταμοί της Ελλάδας

Τι θα μάθουμε:

τα μέρη από τα οποία αποτελείται ένας ποταμός

για τους μεγαλύτερους ποταμούς της Ελλάδας

Ήταν ένας ποταμός

ο πιο ευτυχισμένος ποταμός του κόσμου.

Είχε την αρχή αρχή αρχή του

σε μιαν απάτητη βουνοκορφή

και το τέλος του σε μια γαλάζια θάλασσα.

«Κυλάω», έλεγε το τραγούδι του κάθε μέρα στον ήλιο.

«Με το μακρύ μου κορμί πότε τεντωμένο σαν ίσια γραμμή,

πότε σαν περισπωμένη και πότε σαν ατέλειωτος μαίανδρος,

κυλάω… κι όταν είναι πρωί

κι όταν είναι βράδυ

κυλάω…»

Μάρω Λοϊζου

Το ποτάμι τρέχει να συναντήσει τη θάλασσα

Τα ποτάμια πηγάζουν από τα βουνά και χύνονται στη θάλασσα. Σε κάθε ποταμό διακρίνουμε τρία τμήματα:

το τμήμα των πηγών

το τμήμα της κυρίως ροής

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.8

το τμήμα των εκβολών

Πηγές:

Από εδώ ξεκινά το ποτάμι. Το τμήμα αυτό του ποταμού βρίσκεται

ψηλά στα βουνά, στα οποία πέφτουν περισσότερες βροχές και χιόνια. Σ΄ αυτό το σημείο το ποτάμι είναι ορμητικό, γιατί το έδαφος έχει μεγάλη κλίση.

Κυρίως ροή:

Είναι το μεγαλύτερο μέρος του ποταμού που ξεκινά από τις πηγές και φθάνει μέχρι τη θάλασσα. Συνήθως βρίσκεται σε κάποια πεδιάδα. Το ποτάμι ρέει πιο αργά. Το πλάτος του μεγαλώνει πολύ, γιατί

συγκεντρώνει τα νερά πολλών παραποτάμων. Το σημείο όπου ενώνονται δύο ποταμοί ονομάζεταισυμβολή. Μαίανδροι ονομάζονται οι συνεχείς κλειστές στροφές ενός ποταμού.

Εκβολές:

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.9

Αυτό το τμήμα του ποταμού καταλήγει στη θάλασσα. Σ΄ αυτό το

σημείο το ποτάμι χωρίζεται συνήθως σε πολλά μικρότερα τμήματα και σχηματίζει ένα Δέλτα, δηλ. τριγωνική εύφορη περιοχή που θυμίζει το ελληνικό γράμμα «δέλτα». Το δέλτα έχει μεγάλο οικολογικό ενδιαφέρον, γιατί συγκεντρώνονται σπάνια πουλιά και πολλά είδη φυτών.

Κάνε κλικ εδώ για να δεις εικόνες από το Δέλτα του Αξιού.

Δέλτα Έβρου

Η Ελλάδα έχει πολλούς ορμητικούς ποταμούς, οι περισσότεροι από

τους οποίους έχουν μικρό μήκος. Η ορμητικότητα τους οφείλεται στο γεγονός ότι διασχίζουν μικρή απόσταση ξεκινώντας από το βουνό μέχρι να φθάσουν χαμηλότερα στο επίπεδο της θάλασσας.

Δέλτα Αξιού

Προσπάθησε να εξηγήσεις την πρόταση, χρησιμοποίησε τους χάρτες βροχής που ακολουθούν:

«Τα ποτάμια της Ελλάδας μεταφέρουν πολύ νερό το χειμώνα και λίγο

το καλοκαίρι».

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.10

Η ποσότητα νερού που μεταφέρουν τα ποτάμια είναι διαφορετική

από εποχή σε εποχή. Πολύ νερό μεταφέρουν κυρίως το φθινόπωρο και το χειμώνα, όταν παρατηρούνται έντονες βροχοπτώσεις.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.11

Στρυμόνας

Με τη βοήθεια του παρακάτω χάρτη συμπλήρωσε τον πίνακα που ακολουθεί. Σημείωσε από πού πηγάζουν, πού εκβάλλουν, και από ποια γεωγραφικά διαμερίσματα περνούν τα ποτάμια.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12

Οι πηγές των μεγαλύτερων ποταμών βρίσκονται στην οροσειρά της

Πίνδου, η οποία καθορίζει την κατεύθυνση της ροής τους προς το Αιγαίο και το Ιόνιο πέλαγος.

Στο Αιγαίο εκβάλλουν:

ο Αλιάκμονας, ο Πηνειός, ο Σπερχειός

Στο Ιόνιο εκβάλλουν:

ο Άραχθος, ο Λούρος, ο Αχελώος, ο Εύηνος, οΜόρνος

Έβρος

Υπάρχουν όμως και ποτάμια που ενώ χύνονται στο Αιγαίο δεν πηγάζουν από την Ελλάδα. Τέτοια είναι οΑξιός, που πηγάζει από τη Π.Γ.Δ.Μ., και ο Νέστος, οΣτρυμόνας και ο Έβρος που πηγάζουν από τη Βουλγαρία. Αντίθετα ο Αώος ξεκινάει από την Ελλάδα, διασχίζει το έδαφος της Αλβανίας και εκβάλλει στην Αδριατική θάλασσα.

Νέστος

Πολλές φορές τα ποτάμια σχηματίζουν απότομα φαράγγια*, όπου το άγριο και απότομο τοπίο σε συνδυασμό με τα μεγάλα δέντρα και

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.13

τους μαγευτικούς ήχους παρουσιάζει στον περιηγητή το μεγαλείο της

φύσης.

*Φαράγγι: βαθιά και απότομη χαράδρα, από την οποία περνά ένα ποτάμι.

Το φαράγγι της Σαμαριάς.

Ο υγροβιότοπος του Έβρου

Ο υγρότοπος του Δέλτα του Έβρου θεωρείται από τους πλέον αξιόλογους σε όλη την Ευρώπη. Το ήπιο κλίμα της περιοχής

δημιουργεί κατάλληλες προϋποθέσεις για την ύπαρξη μεγάλου αριθμού ζώων και φυτών. Έχουν καταγραφεί περισσότερα από 350 είδη φυτών. Έχουν εντοπιστεί 304 είδη πουλιών (από τα 408 που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα). Επίσης στα νερά του ζουν 45

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.14

διαφορετικά είδη ψαριών, γλυκού και θαλάσσιου νερού.

Υπάρχουν 21 είδη ερπετών και στην ευρύτερη περιοχή ζουν περισσότερα από 40 είδη θηλαστικών. Το Δέλτα του Έβρου χρησιμεύει όχι μόνο ως σταθμός διαχείμασης ή ενδιάμεσος σταθμός μεταναστευτικών πουλιών, αλλά και ως τόπος αναπαραγωγής σπάνιων και απειλούμενων ειδών πτηνών. Για το λόγο αυτό η περιοχή προστατεύεται από τη διεθνή Συνθήκη Ραμσάρ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.15

8ο Δημοτικό Σχολείο Καβάλας

Γεωγραφία Ε΄: Τα ποτάμια της Ελλάδας 8dimkaval post on Ιανουαρίου 17th, 2013 Posted in Ε' τάξη

Τα ποτάμια πηγάζουν από τα βουνά και χύνονται στη θάλασσα. Σε κάθε ποταμό διακρίνουμε τρία τμήματα:

το τμήμα των πηγών

το τμήμα της κυρίως ροής

το τμήμα των εκβολών

Πηγές:

Από εδώ ξεκινά το ποτάμι. Το τμήμα αυτό

του ποταμού βρίσκεται ψηλά στα βουνά, στα οποία πέφτουν περισσότερες βροχές και χιόνια. Σ΄ αυτό το σημείο το ποτάμι

είναι ορμητικό, γιατί το έδαφος έχει μεγάλη κλίση.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.16

Κυρίως ροή:

Είναι το μεγαλύτερο μέρος του ποταμού

που ξεκινά από τις πηγές και φθάνει μέχρι τη θάλασσα. Συνήθως βρίσκεται σε

κάποια πεδιάδα. Το ποτάμι ρέει πιο αργά. Το πλάτος του μεγαλώνει πολύ, γιατί συγκεντρώνει τα νερά πολλών

παραποτάμων. Το σημείο όπου ενώνονται δύο ποταμοί ονομάζεται συμβολή. Μαίανδροι ονομάζο

νται οι συνεχείς κλειστές στροφές ενός ποταμού.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.17

Εκβολές:

Αυτό το τμήμα του ποταμού καταλήγει

στη θάλασσα. Σ΄ αυτό το σημείο το ποτάμι χωρίζεται συνήθως σε πολλά

μικρότερα τμήματα και σχηματίζει ένα Δέλτα, δηλ. τριγωνική εύφορη περιοχή που θυμίζει το ελληνικό γράμμα

«δέλτα». Το δέλτα έχει μεγάλο οικολογικό ενδιαφέρον, γιατί συγκεντρώνονται σπάνια πουλιά και

πολλά είδη φυτών.

Δέλτα Έβρου

Η Ελλάδα έχει πολλούς ορμητικούς ποταμούς, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν μικρό μήκος. Η

ορμητικότητα τους οφείλεται στο γεγονός ότι διασχίζουν μικρή απόσταση

ξεκινώντας από το βουνό μέχρι να φθάσουν χαμηλότερα στο επίπεδο της θάλασσας.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.18

Δέλτα Αξιού

Η ποσότητα νερού που μεταφέρουν τα ποτάμια είναι διαφορετική από εποχή σε

εποχή. Πολύ νερό μεταφέρουν κυρίως το φθινόπωρο και το χειμώνα, όταν

παρατηρούνται έντονες βροχοπτώσεις.

Στρυμόνας

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.19

Οι πηγές των μεγαλύτερων ποταμών βρίσκονται στην οροσειρά της Πίνδου, η

οποία καθορίζει την κατεύθυνση της ροής τους προς το Αιγαίο και το Ιόνιο

πέλαγος.

Στο Αιγαίο εκβάλλουν:

ο Αλιάκμονας, ο Πηνειός, ο Σπερχειός

Στο Ιόνιο εκβάλλουν:

ο Άραχθος, ο Λούρος, ο Αχελώος, ο Εύηνος, ο Μόρνος

Έβρος

Υπάρχουν όμως και ποτάμια που ενώ

χύνονται στο Αιγαίο δεν πηγάζουν από την Ελλάδα. Τέτοια είναι ο Αξιός, που

πηγάζει από τη Π.Γ.Δ.Μ., και ο Νέστος,

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.20

ο Στρυμόνας και ο Έβρος που πηγάζουν από τη Βουλγαρία. Αντίθετα

ο Αώος ξεκινάει από την Ελλάδα, διασχίζει το έδαφος της Αλβανίας και

εκβάλλει στην Αδριατική θάλασσα.

Νέστος

Πολλές φορές τα ποτάμια σχηματίζουν απότομα φαράγγια*, όπου το άγριο και απότομο τοπίο σε συνδυασμό με τα

μεγάλα δέντρα και τους μαγευτικούς ήχους παρουσιάζει στον περιηγητή το

μεγαλείο της φύσης.

*Φαράγγι: βαθιά και απότομη χαράδρα, από την οποία περνά ένα ποτάμι.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.21

Το φαράγγι της Σαμαριάς.

http://8dim-kaval.kav.sch.gr/ta-potamia-tis-elladas/

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.22

9. Η ακροστιχίδα σχηματίζει το μεγαλύτερο σε μήκος ποτάμι της Ελλάδας _ _ _ _ Το μοναδικό μας ποτάμι που εκβάλλει σε ξένη θάλασσα _ _ _ _ _ _ Ποτάμι της Ηπείρου που σχηματίζει και τεχνητή λίμνη _ _ _ _ _ _ _ _ Λιμνοθάλασσα του ν. Ροδόπης _ _ _ _ _ _ _ Πηγάζει απ’ τον Ταΰγετο και εκβάλλει στο Ιόνιο _ _ _ _ _ _ _ Λίμνη του ν. Σερρών _ _ _ _ _ Μια Πρέσπα που τη μοιράζονται τρεις χώρες _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ποταμός που σχημάτισε τη λίμνη Πλαστήρα (με άρθρο) _ _ _ _ _ _ Το φυσικό σύνορο Μακεδονίας - Θράκης _ _ _ _ _ Ποτάμι της Μακεδονίας που λέγεται και Βαρδάρης _ _ _ _ _ _ _ _ _ Πηγάζει από τη Βουλγαρία 10. Απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις Α) Ποια περιοχή της χώρας έχει την πιο πολλή υγρασία:……………………… Β) Που χύνονται τα περισσότερα ποτάμια:……………………………………… Γ) Σε ποιο σημείο του το ποτάμι είναι πιο ορμητικό:…………………………… Δ) Γιατί τα ποτάμια της Ελλάδας έχουν μικρό μήκος σε σχέση με άλλα ποτάμια του κόσμου:…………………………………………………………………………… Ε) Ποιες λίμνες μοιραζόμαστε με την ΠΓΔΜ:……………………………………… ΣΤ) Γιατί χρειάστηκε να αποξηραθεί η λίμνη Κάρλα:……………………………… …………………………………………………………………………….................... Πηγή: http://users.sch.gr/

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.23

© Γρηγόρης Ζερβός

ΕΛΛΑ∆Α

Οι ποταμοί της Ελλάδας Γ ρ ά φ ω το όνο μα του π ο τα μού π ου α ντ ιστ ο ι χ ε ί στο ν κ ά θ ε α ρ ι θ μό :

1. …………………………………………… 6. …………………………………………… 2. …………………………………………… 7. …………………………………………… 3. …………………………………………… 8. …………………………………………… 4. …………………………………………… 9. …………………………………………… 5. …………………………………………… 10. …………………………………………… 11. ……………………………………………

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.24

Τουλιόπουλος Φώτης

Οι ποταμοί της Ελλάδας

Σε έναν ποταμό διακρίνουμε τα εξής μέρη:

Τις πηγές: από τις πηγές ψηλά στα βουνά ξεκινάνε τα

ποτάμια. Εκεί πέφτουν πολλές βροχές αλλά και χιόνι.

Όταν λιώνουν τα χιόνια τα νερά κυλούν προς το χαμηλότερο υψόμετρο και σχηματίζουν στην αρχή

ρυάκια τα οποία ενώνονται για να σχηματίσουν ποταμούς.

Την κυρίως ροή: είναι το μεγαλύτερο μέρος του

ποταμού. Ξεκινά από τις πηγές και φτάνει μέχρι τη θάλασσα. Με τη λέξη ροή εννοούμε την ποσότητα

του νερού που ρέει κατά μήκος ενός ποταμού. Η κυρίως ροή συνήθως βρίσκεται σε πεδιάδα. Κατά

μήκος αυτού του τμήματος ο ποταμός μπορεί να

ενωθεί με παραπόταμους αυξάνοντας την ποσότητα του νερού που μεταφέρει. Το μέρος όπου ενώνονται

δύο ποταμοί λέγεται συμβολή.

Τις εκβολές: είναι το τμήμα του ποταμού που χύνεται στη θάλασσα. Εκεί ο ποταμός χωρίζεται σε

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.25

μικρότερα τμήματα σχηματίζοντας ένα Δέλτα.

Βάρκα στον ποταμό Έβρο

Τα μεγαλύτερα ποτάμια που διαρρέουν την Ελλάδα είναι ο Αξιός και ο Έβρος, αλλά και τα δύο πηγάζουν

από άλλες χώρες. Ο Αξιός πηγάζει από τα Σκόπια και ο Έβρος από τη Βουλγαρία. Το μεγαλύτερο ελληνικό

ποτάμι (πηγάζει και εκβάλλει στην Ελλάδα) είναι

οΑλιάκμονας, με μήκος 297 χιλ,. Έχει τις πηγές του στο Γράμμο και εκβάλλει στο Θερμαϊκό κόλπο.

Η Ελλάδα έχει λίγα και αβαθή ποτάμια. Τα

περισσότερα πηγάζουν από την Πίνδο όπου πέφτουν και οι περισσότερες βροχές. Τη μεγαλύτερη ποσότητα

νερού τη μεταφέρουν από το Φθινόπωρο μέχρι το Χειμώνα. Μεταφέρουν όλα πλούσια οργανική ύλη και

τα περισσότερα σχηματίζουν εύφορο Δέλτα. Επειδή

είναι αβαθή δεν είναι πλωτά, πέρα από μερικά μέρη του Έβρου και του Λουδία

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.26

Ο ποταμός Αλιάκμονας

Πατήστε παραπάνω για να πάρετε πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά των ποταμών

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.27

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.28

Τίτλος Εκπαιδευτικού Σεναρίου: Τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας Δημιουργός: Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70 1.Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές: Γεωγραφία, Μαθηματικά 2.Τάξη στην οποία απευθύνεται: Ε’ Δημοτικού 3.Συμβατότητα με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Σ.

Γεωγραφία: Προσανατολισμός θέσης. Αναγνώριση στοιχείων που αποτελούν το σύστημα του φυσικού περιβάλλοντος στο χώρο της Ελλάδας. Ειδικότερα για τα ποτάμια της Ελλάδας το Α.Π.Σ. αναφέρει ως στόχους: α) Ονομάζουν και περιγράφουν τα μέρη ενός ποταμού και εξετάζουν τα κύρια χαρακτηριστικά τους β) Εντοπίζουν τα μεγαλύτερα ελληνικά ποτάμια και τις πιο σημαντικές λίμνες της χώρας γ) Μελετούν τη ροή ενός ελληνικού ποταμού και σημειώνουν τους παραποτάμους και το χώρο των εκβολών του

Η αξιοποίηση ανοικτών λογισμικών τύπου Hot Potatoes είναι συμβατή με το αναλυτικό πρόγραμμα της γεωγραφίας της Ε’ Δημοτικού και ειδικότερα με τις πτυχές του που αναφέρονται στην απόκτηση, επανάληψη, ενσωμάτωση και εμπέδωση νέων εννοιών της διδασκόμενης ύλης. Η γεωγραφική εκπαίδευση εστιάζει την προσοχή της κυρίως στην ανάπτυξη ικανοτήτων (συγκέντρωση πληροφοριών με γεωγραφικό περιεχόμενο, αποκωδικοποίηση χαρτών, απεικόνιση γεωγραφικών στοιχείων, προσανατολισμό στο χώρο).

Μαθηματικά: Συλλογή και επεξεργασία δεδομένων. Στατιστική Υπολογισμός και δημιουργία γραφημάτων

Το παρόν εκπαιδευτικό σενάριο είναι σύμφωνο με τις γνωστικές θεωρίες μάθησης του κονστρουκτιβισμού – εποικοδομισμού και της ανακαλυπτικής μάθησης, όπου η μάθηση δε μεταδίδεται, αλλά είναι μια διαδικασία προσωπικής κατασκευής της γνώσης, η οποία εδράζεται πάνω σε προγενέστερες γνώσεις οι οποίες τροποποιούνται κατάλληλα ώστε να ενωθούν με τη νέα γνώση. Ο κάθε μαθητής κατασκευάζει τη γνώση με το δικό του τρόπο, ενεργητικά και δεν αποτελεί απλά έναν παθητικό υποδοχέα πληροφοριών και γνώσεων. Επίσης ανακαλύπτει τη γνώση (κανόνες, αρχές, ανάπτυξη δεξιοτήτων) μέσα από ανακαλυπτικές διαδικασίες με το πείραμα, τη δοκιμή, την επαλήθευση τη διάψευση. 4.Οργάνωση της διδασκαλίας και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή:

Το εκπαιδευτικό σενάριο θα πραγματοποιηθεί έπειτα από τη διδασκαλία των ενοτήτων 19, Ο ποταμοί της Ελλάδας (σελ. 66-68) και 20, Οι λίμνες της Ελλάδας (σελ. 69- 71) Για παιδαγωγικούς λόγους οι μαθητές θα οργανωθούν σε ομάδες των 3-4 ατόμων και η κάθε ομάδα θα εργάζεται χρησιμοποιώντας έναν υπολογιστή στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου. Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα του εργαστηρίου πληροφορικής, η διδασκαλία θα γίνει με τη χρήση ενός υπολογιστή και ενός βιντεοπροβολέα. Επίσης ο υπολογιστής θα πρέπει να έχει σύνδεση με το διαδίκτυο.

Λογισμικά που απαιτούνται: Ανοικτού τύπου (Ms Excel, Ms Power Point, Hot Potatoes), Google Earth από τη διεύθυνση http://earth.google.com/download-earth.html.

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

1

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.29

5.Διδακτικοί Στόχοι:

Α. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο: (Γεωγραφία) Ο εντοπισμός των ποταμιών της Ελλάδας πάνω σε έναν τρισδιάστατο

παγκόσμιο χάρτη Η περιγραφή με τη χρησιμοποίηση όρων σχετικών με τη θέση των ποταμιών

στην Ελλάδα και των στοιχείων τους (Μαθηματικά) Η εξοικείωση των μαθητών με τις διαδικασίες συλλογής, καταγραφής και

οργάνωσης δεδομένων Η εξάσκηση στη χρήση γραφικών αναπαραστάσεων

Β. Ως προς τη χρήση των Τ.Π.Ε. Οι ΤΠΕ δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές/τριες να διευρύνουν τις γνώσεις

τους για το θέμα που εξετάζεται με σκοπό: να διερευνήσουν διαφορετικές προσεγγίσεις (διαδίκτυο, Google Earth), να οργανώσουν και να καταγράψουν τις σκέψεις τους (λογιστικό φύλλο Ms Excel), να προβούν σε διαδικασίες ετεροαξιολόγησης (Hot Potatoes), να τις συνθέσουν κρίνοντάς τες και να τις εκφράσουν μέσα από την παρουσίασή τους (λογισμικό παρουσίασης Ms Power Point).

Οι μαθητές με τη χρήση του Google Earth (οπτικοποίηση) έχουν τη δυνατότητα άμεσης παρουσίασης της περιοχής που πλοηγούνται στη ρεαλιστική της μορφή καθώς και τη δυνατότητα δυναμικών οπτικοποιήσεων καθώς αλλάζουν από πολύ μεγάλη σε πολύ μικρή χωρική κλίμακα με άμεσο χειρισμό των δεδομένων.

Γ. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία Η προώθηση της συνεργατικής μάθησης και της επικοινωνίας μεταξύ των

μαθητών Η ενθάρρυνση στην επιχειρηματολογία και στο διάλογο Η διερεύνηση ενός συνόλου δεδομένων και η διατύπωση λογικών υποθέσεων Η αξιολόγηση των ομάδων με τη μέθοδο της ετεροαξιολόγησης.

6.Εκτιμώμενη Διάρκεια:

Η διάρκεια του σεναρίου εξαρτάται από το επίπεδο, τις προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών στα λογισμικά που θα χρησιμοποιηθούν και των αριθμό των μαθητών. Προτείνεται να γίνει σε 6 με 8 διδακτικές ώρες. 7.Οργάνωση διεξαγωγής Σεναρίου:

Συνολικά όλο το σενάριο αποτελείται από πέντε φάσεις: Α. Παρουσίαση προβληματισμού και σκοπιμότητα του σεναρίου (1 δ.ω.) Β. Επαφή των μαθητών με τα εκπαιδευτικά λογισμικά (2 δ.ω.) Γ. Διεξαγωγή της έρευνας και επεξεργασία των δεδομένων (Google Earth,

Ms Excel) (2 δ.ω.) Δ. Κατασκευή της παρουσίασης (προαιρετικά) (Ms Power Point) (2 δ.ω.) Ε. Αξιολόγηση (Hot Potatoes) (1 δ.ω.)

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

2

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.30

8.Αναλυτική παρουσίαση του Σεναρίου: Α’ φάση: Παρουσίαση προβληματισμού και σκοπιμότητα του σεναρίου Σε συνδυασμό με τις ενότητες 19 και 20 του σχολικού βιβλίου της

Γεωγραφίας γίνεται συζήτηση για το υδρογραφικό δίκτυο της Ελλάδας ανακεφαλαιώνοντας τις πληροφορίες που παρατίθενται στα προαναφερόμενα κεφάλαια του βιβλίου. Για την καλύτερη οργάνωση των απόψεων των μαθητών θα χρησιμοποιηθεί το φύλλο εργασίας 1. Οι ερωτήσεις του φύλλου εργασίας βοηθούν τους μαθητές να οργανώσουν πιο αποτελεσματικά τη συζήτηση στην τάξη και να ανακαλέσουν τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους.

Η σκοπιμότητα της έρευνας έγκειται στο να δουν και να αντιληφθούν οι μαθητές με πιο παραστατικό τρόπο το υδρογραφικό δίκτυο της Ελλάδας, δρώντας ενεργητικά και όχι να λάβουν απλά πληροφορίες για αυτό, σαν παθητικοί δέκτες.

Β Φάση: Επαφή των μαθητών με τα εκπαιδευτικά λογισμικά Η επαφή των μαθητών με τα λογισμικά θα έχει ήδη γίνει από τις

προηγούμενες ενότητες των μαθημάτων. Οι μαθητές θα έχουν εξοικειωθεί με τις βασικές λειτουργίες των λογισμικών

Google Earth: Οι μαθητές γνωρίζουν ότι το συγκεκριμένο λογισμικό περιλαμβάνει δορυφορικές φωτογραφίες υψηλής ευκρίνειας από όλα τα σημεία του πλανήτη και φυσικά από την Ελλάδα. Γνωρίζουν ότι η πλοήγηση μπορεί να γίνει πολύ εύκολα είτε με τα βελάκια του πληκτρολογίου είτε με τη βοήθεια του ποντικιού πατώντας τα κατάλληλα πλήκτρα. Επιπρόσθετα θα τους δοθούν και σχετικές οδηγίες πλοήγησης στο χάρτη από την παρακάτω διεύθυνση: http://earth.google.com/userguide/v4/

Οι λειτουργίες των λογισμικών Ms Excel και Ms Power Point που θα χρησιμοποιηθούν στο παρόν σενάριο, θα παρουσιαστούν στους μαθητές με σκοπό να τις ανακαλέσουν, μέσα από δύο απλές ασκήσεις πρακτικής και εκγύμνασης, όπως παρουσιάζονται στο φύλλο εργασίας 2.

Hot Potatoes: Θα γίνει παρουσίαση των χαρακτηριστικών του λογισμικού και ειδικότερα εκείνων που είναι απαραίτητα για την κατασκευή των ασκήσεων αξιολόγησης. Φύλλο Εργασίας 3

Γ Φάση: Διεξαγωγή της έρευνας και επεξεργασία των δεδομένων Από το διαδίκτυο βρίσκουμε τη λίστα με τα ποτάμια της Ελλάδας.

http://el.wikipedia.org/wiki/Κατάλογος_ποταμών_της_Ελλάδας Στη λίστα αυτή περιλαμβάνονται αρκετές πληροφορίες για τους ποταμούς της Ελλάδας. Οι μαθητές θα πρέπει να αντιγράψουν τα στοιχεία των ονομάτων και του μήκους των ποταμών σε ένα λογιστικό φύλλο και να φτιάξουν ένα διάγραμμα που θα παρουσιάζονται αυτά τα στοιχεία παραστατικά. Φύλλο εργασίας 4.

Μετά θα πλοηγηθούν στο τρισδιάστατο χάρτη του Google Earth. Από τις πληροφορίες του καταλόγου των ποταμιών θα προσανατολιστούν στο χώρο και θα εξερευνήσουν την περιοχή να βρουν τα ποτάμια. Λόγω του πλήθους των ποταμιών η εξερεύνηση θα γίνει στα 4 ή 5 μεγαλύτερα. Αυτό θα εξαρτηθεί από το πλήθος των ομάδων των μαθητών αφού κάθε ομάδα θα εξερευνήσει έναν ποταμό. Πλοηγώντας πάνω από τον εκάστοτε ποταμό, θα συμπληρώνουν πληροφορίες που θα τους ζητούνται στο φύλλο εργασίας 5.

Δ φάση: Κατασκευή της παρουσίασης Έπειτα από τη συγκέντρωση όλων των δεδομένων μπορούμε να προβούμε

στην κατασκευή μιας παρουσίασης με το λογισμικό Ms Power Point. Στην

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

3

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.31

παρουσίαση μπορούμε να έχουμε πολυτροπικά κείμενα, που θα συνδυάζουν πληροφορίες, εικόνες, βίντεο, ήχους και υπερσυνδέσεις σχετικές με τα ποτάμια. Επίσης μπορεί να περιλαμβάνει και ασκήσεις αξιολόγησης για το θέμα του σεναρίου.

Ε φάση: Αξιολόγηση Η αξιολόγηση του σεναρίου θα γίνει σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση θα

δοθούν τα φύλλα εργασίας 6 και 7 στους μαθητές. Στη δεύτερη φάση με το λογισμικό Hot Potatoes, οι μαθητές θα κατασκευάσουν μια δραστηριότητα σχετική με τους ποταμούς της Ελλάδας. Φύλλο εργασίας 8.

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

4

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.32

Φύλλα εργασίας

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

5

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.33

Φύλλο Εργασίας 1

1.Πώς η φύση δημιουργεί ένα ποτάμι; 2.Ποιοι οι φυσικοί παράγοντες που διαμορφώνουν τις διαστάσεις ενός ποταμού; 3.Υπάρχουν μόνο φυσικές λίμνες και αν όχι ποιες άλλες περιπτώσεις ξέρετε; 4.Από ποια στοιχεία αποτελούνται οι ποταμοί και οι λίμνες; 5.Ποια η σημασία των ποταμών και των λιμνών στη ζωή των ανθρώπων;

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

6

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.34

Φύλλο Εργασίας 2

1. Ανοίξτε το λογιστικό φύλλο με τίτλο «Το ύψος των παιδιών» από την επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή σας. Περάστε τα δεδομένα του παρακάτω πίνακα στα κελιά Α1 έως Β7.

Όνομα Ύψος σε εκατοστά Βασίλης 173 Πηγή 134 Νίκος 145

Χριστίνα 137 Αντρέας 152 Καλλιόπη 143

Αφού περάσετε τα δεδομένα βάλτε το ποντίκι στο κελί Α1 και σύρτε το μέχρι να επιλέξετε όλα τα κελιά μέχρι και το Β7 του πίνακα. Πατήστε το κουμπί «Εισαγωγή» και μετά από το μενού που θα ανοίξει αυτό που λέει γράφημα. Από τα γραφήματα επιλέξτε τις στήλες και πατήστε το κουμπί επόμενο. Από το νέο μενού επιλέξτε τις γραμμές και πατήστε ξανά το επόμενο. Δώστε τίτλο στο γράφημά σας «Το ύψος των παιδιών».Έπειτα πατήστε στο πάνω μέρος του μενού το κουμπί «ετικέτες δεδομένων» και επιλέξτε από τις ετικέτες αυτή που λέει «τιμή».Πατήστε ξανά το κουμπί «επόμενο» και στο νέο μενού πατήστε «τέλος». Εμφανίστηκε το παρακάτω διάγραμμα;

Το ύψος των παιδιών

173

134145 137

152143

020406080

100120140160180200

Ύψος σε εκατοστά

ΒασίληςΠηγήΝίκοςΧριστίναΑντρέαςΚαλλιόπη

2. Ανοίξτε το αρχείο του λογισμικού παρουσίασης με τίτλο «τα ποτάμια της Ελλάδας» από την επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή σας. Επιλέξτε τη διεύθυνση που υπάρχει στο αρχείο, πατήστε το κουμπί «εισαγωγή» και έπειτα το κουμπί υπερσύνδεση. Εκεί που λέει «να εμφανίζεται το κείμενο» πληκτρολογήστε τη λέξη «εδώ» και πατήστε το οκ. Τώρα βάλτε το ποντίκι πάνω στη λέξη και κάντε κλικ. Βλέπετε το βίντεο;

Ας εισάγουμε τώρα και μια εικόνα στην παρουσίασή μας. Πατάμε εισαγωγή, εικόνα, από αρχείο, βρίσκουμε την εικόνα «ποτάμια» στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή μας και πατάμε εισαγωγή. Τώρα μπορούμε να μετακινήσουμε την εικόνα σε όποιο σημείο θέλουμε στην παρουσίασή μας κρατώντας πατημένο το αριστερό

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

7

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.35

κουμπί του ποντικιού μας και σύροντας την εικόνα σε όποιο σημείο θέλουμε. Κατά τον ίδιο τρόπο μπορούμε να εισάγουμε στην παρουσίασή μας μια ταινία ή έναν ήχο, ένα γράφημα, έναν πίνακα και άλλα αντικείμενα.

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

8

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.36

Φύλλο εργασίας 3

Ανοίξτε το πρόγραμμα Hot Potatoes από τη συντόμευση που υπάρχει στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή σας. Από τις επιλογές των δραστηριοτήτων που εμφανίζει επιλέξτε αυτή που ονομάζεται Jcross. Εικόνα 1.

Δώστε τίτλο στο σταυρόλεξό σας «Το ύψος των παιδιών» και πατήστε την αυτόματη δημιουργία πλέγματος από μια λίστα λέξεων, όπως δείχνει η εικόνα 1. Γράψτε τα ονόματα από το φύλλο εργασίας 2 το ένα κάτω από το άλλο όπως δείχνει η εικόνα 2. Εικόνα 2

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

9

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.37

Πατήστε το κουμπί δημιουργία πλέγματος. Θα πρέπει να σας εμφανιστεί η παρακάτω εικόνα. Πατήστε το κουμπί ορισμοί. Εικόνα 3

Κάντε κλικ πάνω σε κάθε όνομα και στον ορισμό γράψτε το ύψος σε εκατοστά του κάθε παιδιού πατώντας κάθε φορά το οκ που βρίσκεται δεξιά. Όταν συμπληρώσετε όλους τους ορισμούς πατήστε το οκ που βρίσκεται στο κάτω μέρος. Εικόνα 4

Αποθηκεύστε το σταυρόλεξο στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή σας με τίτλο «το ύψος των παιδιών»

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

10

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.38

Φύλλο εργασίας 4

Από τη διεύθυνση http://el.wikipedia.org/wiki/Κατάλογος_ποταμών_της_Ελλάδας είναι ο παρακάτω πίνακας που δείχνει τα ποτάμια της Ελλάδας και το μήκος τους. Να αντιγράψετε τον παρακάτω πίνακα σε ένα λογιστικό φύλλο, το οποίο θα το ονομάσετε «τα ποτάμια της Ελλάδας». Τα ποτάμια της Ελλάδας Ποταμός Μήκος Αλιάκμονας 297 Αχελώος 220 Πηνειός (Θεσσαλικός 205 Έβρος 204 Νέστος 130 Στρυμόνας 118 Θύαμις (Καλαμάς) 115 Αλφειός 110 Άραχθος 110 Ενιπέας (Θεσσαλικός) 84 Ευρώτας 82 Λούρος 80 Σπερχειός 80 Εύηνος 80 Ταυρωπός (Μέγδοβας) 78 Αξιός 76 Αώος 70 Γαλλικός 70 Λάδωνας 70 Μόρνος 70 Πηνειός (Πελοπόννησος) 70 Κομψάτος 68 Λουδίας 60 Κηφισός (Βοιωτικός) 60 Λίσσος (Φιλιούρης) 58 Ασωπός 57 Βοζβόζης 55 Κόσυνθος 55

Αφού κάνετε όποιες μετατροπές χρειαστούν, να φτιάξετε ραβδόγραμμα που να αναπαριστά το μήκος του κάθε ποταμού. Μην ξεχάσετε να βάλετε τις τιμές πάνω από το όνομα του κάθε ποταμού και να ονομάσετε το ραβδόγραμμα όπως το λογιστικό φύλλο.

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

11

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.39

Φύλλο Εργασίας 5

Ο παρακάτω χάρτης θα σας βοηθήσει να βρείτε τον ποταμό που ψάχνετε.

Περιηγηθείτε κατά μήκος του ποταμού …………………………..: 1. Περιγράψτε τα δομικά στοιχεία του ποταμού. Ποια από αυτά βλέπετε (πηγή, συμβολή, παραπόταμος, δέλτα, εκβολή, λίμνη); 2. Ο ποταμός σε ποια θάλασσα εκβάλει; 3. Διασχίζει κάποια μεγάλη πόλη; Υπάρχει κάποια πόλη κοντά;

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

12

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.40

4. Στις όχθες του ποταμού υπάρχουν δραστηριότητες των ανθρώπων; Ποιες κατά τη γνώμη σας είναι αυτές; 5. Μπορείτε να περιγράψετε ποιους νομούς διασχίζει ο ποταμός; 6. Βλέπετε κάποιο μεγάλο έργο κατά μήκος του ποταμού; Ποιο είναι αυτό; Περιγράψτε το.

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

13

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.41

Φύλλο Εργασίας 6 Να βρεις στο κρυπτόλεξο τις παρακάτω λέξεις: ΥΔΡΟΚΡΙΤΗΣ, ΚΟΙΤΗ, ΠΗΓΕΣ, ΟΧΘΕΣ, ΠΑΡΑΠΟΤΑΜΟΙ, ΥΔΡΟΒΙΑ, ΕΚΒΟΛΕΣ, ΔΕΛΤΑ, ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ, ΧΕΙΜΑΡΡΟΣ, ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ, ΔΙΑΒΡΩΣΗ, ΠΛΗΜΜΥΡΑ

Ε Λ Θ Η

Ρ Ψ Η Β Π

Λ Η Μ Μ Υ

Ρ Α

Γ Ξ Υ

Δ Ρ Ο Β Ι Α

Π Ω Χ Μ

Ρ Ε Σ

Δ Η

Δ Τ Υ

Σ Ν Υ

Ρ Λ Χ Ψ Μ Κ Π

Ζ

Ι Υ

Ρ Ρ Ι Δ Μ Η Α Κ

Ζ Ο Χ Θ

Ε Σ

Α Μ Ο

Σ Κ

Ε Π Μ Π Β Χ

Ε Ε Ψ

Κ Υ

Β Β Κ

0 Ι Τ Η Χ Ο Μ

Σ Κ

Ι Χ Β Π

Ρ Γ Ρ Χ

Λ

Ρ Γ Ζ Τ Β Δ Α Μ Β Ο

Ι

Ω Ρ Ι Φ Λ

Τ Ε Ψ Α

Ρ Φ

Τ Α Ν Λ Ο

Σ Δ Τ Ω Κ Υ

Σ Β Μ Α Ν Α

Ρ Μ

Ε Κ

Η Σ Η Β Κ

Ι Ν

Ν Ο

Σ Μ

Ρ Ρ Τ Σ Μ

Γ Μ

Σ Ν Θ

Ι Κ Κ

Ι Δ Β Ρ Ο

Γ Μ Ν

Ν Ε Λ Μ Π Ο Ο Β Ν

Ψ Β Α

Σ Χ

Υ Θ

Ο Ι Κ Ο

Σ Υ

Σ Τ Η Μ Α Κ

Σ Ζ Ρ Ι

Μ Γ

Υ Λ Ο Η Φ Φ Η Π Φ

Τ Δ Ω

Σ Ο

Κ Σ Η Ο Λ

Δ Ε Λ

Τ Α

Γ Η Φ Β Φ

Π

Λ Α

Ξ Ι Ξ Μ

Γ Σ Ε Ο Η

Σ Γ Ν Η Λ

Τ Η Ν Θ Μ Η Ν Χ

Σ Ρ Β Λ Μ Β Ξ Κ

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

14

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.42

Φύλλο Εργασίας 7 1. Ελληνικά ποτάμια Βρίσκω στο χάρτη τα ποτάμια του πίνακα και γράφω σε ποιο γεωγραφικό διαμέρισμα της Ελλάδας βρίσκονται: Ποτάμι Γεωγραφικό διαμέρισμα Αξιός …………………………………………………………………... Πηνειός ……………………………………………………………….. Ευρώτας ………………………………………………………………. Αλφειός ……………………………………………………………….. Νέστος ………………………………………………………………… Έβρος …………………………………………………………………. Αλιάκμονας …………………………………………………………… Αχελώος ………………………………………………………………. Σπερχειός ……………………………………………………………... Λάδωνας ……………………………………………………………… Στρυμόνας …………………………………………………………….. 2. Ένα φράγμα σε ένα ποτάμι ποιες πιθανές επιπτώσεις θα έχει στις παραγωγικές και κοινωνικές δραστηριότητες της περιοχή; Στις παρακάτω προτάσεις βάζουμε Π για τα πλεονεκτήματα και Μ για τα μειονεκτήματα ενός τέτοιου έργου, στο τετράγωνο δίπλα.

Π Μ Επιβάρυνση του φλοιού της γης με αύξηση του κινδύνου πρόκλησης τοπικών σεισμών

Αλλαγή στο μικροκλίμα της περιοχής Αποθήκευση ενέργειας για ώρες ανάγκης Παραγωγή ενέργειας χωρίς ρύπους Δημιουργία νέου υγροτόπου Αλλοίωση φυσικού τοπίου Αναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών Προστασία από πλημμύρες Συγκράτηση φερτών υλικών που είναι απαραίτητα για τη δημιουργία Δέλτα ποταμών

Κάλυψη με νερό αγροτικών και δασικών εκτάσεων

Αποταμίευση νερού για άρδευση και ύδρευση

Δυνατότητα ανάπτυξης οικοτουρισμού Αναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών Παραγωγή φτηνής ηλεκτρικής ενέργειας

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

15

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.43

Φύλλο εργασίας 8

1.Με τα ονόματα των ποταμών να φτιάξετε ένα σταυρόλεξο με το λογισμικό Hot Potatoes. Στους ορισμούς να χρησιμοποιήσετε κάποιο από τα στοιχεία της παρακάτω λίστας με τα ποτάμια της Ελλάδας.

Ποταμός Μήκος (χλμ.) Κύριες Πηγές Εκβολές

1 Αλιάκμονας 297 Γράμμος Θερμαϊκός

2 Αχελώος 220 Βόρεια Πίνδος Ιόνιο

3 Πηνειός (Θεσσαλικός) 205 Βόρεια Πίνδος Θερμαϊκός

4 Έβρος 204 Ρίλα, Βουλγαρία Θρακικό

5 Νέστος 130 Ρίλα, Βουλγαρία Θρακικό

6 Στρυμόνας 118 Βιτόσα, Βουλγαρία κόλπος Ορφανού

7 Θύαμις (Καλαμάς) 115 Δούσκο Ιόνιο

8 Αλφειός 110 Πάρνωνας Ιόνιο

9 Άραχθος 110 Βόρεια Πίνδος Αμβρακικός

10 Ενιπέας (Θεσσαλικός) 84 Όθρυς Πηνειός (Θεσσαλικός)

11 Ευρώτας 82 Πάρνωνας Λακωνικός

12 Λούρος 80 Τόμαρος Αμβρακικός

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

16

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.44

Μήκος Ποταμός Κύριες Πηγές Εκβολές (χλμ.)

13 Σπερχειός 80 Τυμφρηστός Μαλιακός

14 Εύηνος 80 Βαρδούσια Πατραϊκός

14 Ταυρωπός (Μέγδοβας) 78 Άγραφα Αχελώος

15 Αξιός 76 Σκάρδος, Π.Γ.Δ.Μ. Θερμαϊκός

16 Αώος 70 Λύγκος, Βόρεια Πίνδος Αδριατική

17 Γαλλικός 70 Κρούσσια όρη Θερμαϊκός

18 Λάδωνας 70 Αροάνια Αλφειός

19 Μόρνος 70 Οίτη Κορινθιακός

20 Πηνειός (Πελοπόννησος) 70 Ερύμανθος Ιόνιο

21 Κομψάτος 68 Δυτική Ροδόπη Βιστονίδα

22 Λουδίας 60 Βόρας Θερμαϊκός

23 Κηφισός (Βοιωτικός) 60 Γκιώνα Υλίκη

24 Λίσσος (Φιλιούρης) 58 Δυτ. Ροδόπη (Μεγάλο Λιβάδι) Θρακικό

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

17

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.45

Μήκος Ποταμός Κύριες Πηγές Εκβολές (χλμ.)

25 Ασωπός 57 Κιθαιρώνας Νότιος Ευβοϊκός

26 Βοζβόζης 55 ΠαπίκιοΘρακικό

Πέλαγος (όρμος Ανοιχτό)

27 Κόσυνθος 55 Κούλα (Χαϊντού) Βιστονίδα

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

18

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.46

Πλοήγηση στον τρισδιάστατο χάρτη

Η πλοήγηση μπορεί να γίνει πολύ εύκολα με το ποντίκι, το πληκτρολόγιο ή με το αντίστοιχο χειριστήριο.

Χειριστήριο 1. Αλλάζει τη γωνία από την οποία βλέπουμε την εικόνα (εξ ορισμού είναι κάτοψη) 2. Λειτουργεί σαν χειριστήριο και κινεί την εικόνα στην κατεύθυνση που κινείται. 3. Τα βέλη δηλώνουν την κατεύθυνση στην οποία θέλουμε να μετακινηθεί η εικόνα. 4. Δείχνει τον Βορρά. Αν πατήσουμε πάνω στο Ν τότε επαναφέρει τον χάρτη στον αρχικό του προσανατολισμό 5. Αλλάζει την κλίμακα (μεγέθυνση, σμίκρυνση). 6. Περιστρέφει την εικόνα.

Ποντίκι Με πατημένο το αριστερό κουμπί του ποντικιού μπορούμε να κινηθούμε δεξιά-αριστερά. Με πατημένο το δεξί κουμπί αλλάζουμε την κλίμακα του χάρτη. Με πατημένο το μεσαίο κουμπί μπορούμε να αλλάξουμε οπτική γωνία και να περιστρέψουμε την εικόνα. Αν κάνουμε διπλό κλικ σε κάποιο σημείο του χάρτη τότε γίνεται αυτόματη προήγηση σε αυτό. Πληκτρολόγιο

Λειτουργικότητες

Μετακίνηση της εικόνας προς τα αριστερά

Πλήκτρο

Μετακίνηση της εικόνας προς τα δεξιά Μετακίνηση της εικόνας προς τα πάνω Μετακίνηση της εικόνας προς τα κάτω Σμίκρυνση - Μεγέθυνση + Αλλαγή οπτικού πεδίου Page Up Αλλαγή οπτικού πεδίου Page Down

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

19

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.47

Βιβλιογραφία: Κοσσυβάκη, Φ. (2005). Εναλλακτική Διδακτική. Προτάσεις για μετάβαση από τη Διδακτική του Αντικειμένου στη Διδακτική του Ενεργού Αντικειμένου. Αθήνα: Gutenberg Μακράκης, Β. (2000), Υπερμέσα στην Εκπαίδευση - Μια Κοινωνιολογική-Εποικοδομητική Προσέγγιση. Αθήνα: Μεταίχμιο Ματσαγγούρας, Η. (2002), Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση, Αθήνα: Μ. Γρηγόρης Ματσαγγούρας, Η. (2005), Στρατηγικές διδασκαλίας: Η κριτική σκέψη στη διδακτική Πράξη, τόμοι Α΄& Β, Αθήνα: Gutenberg Ράπτης, Α. & Ράπτη, Α.(2005). Μάθηση και Διδασκαλία στην Eποχή της Πληροφορίας: Ολική Προσέγγιση, Τόμος. Α, Αθήνα Υ.Π.ΔΒΜ.Θ, Π.Ι., Γεωγραφία Ε' Δημοτικού: Μαθαίνω την Ελλάδα, Βιβλίο Μαθητή, Βιβλίο Δασκάλου, Τετράδιο Εργασιών, ΟΕΔΒ, Αθήνα http://www.pi-schools.gr/books/dimotiko Τελευταία πρόσβαση 7/8/2013 http://el.wikipedia.org/ Τελευταία πρόσβαση 17/8/2013 http://earth.google.com Τελευταία πρόσβαση 9/8/2013

Εκπαιδευτικό Σενάριο Γεωγραφίας Λάγιος Βασίλειος, Εκπαιδευτικός Π.Ε. 70

20

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.48