Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου 2012

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Ελληνική Οικονομία Η οικονομία έχει αρχίσει να εμφανίζει σταδιακά σημεία βελτίωσης. Όχι μόνο η δημοσιονομική προσαρμογή είναι καλύτερη του αναμενομένου αλλά και οι διαρθρωτικές αλλαγές φαίνεται να επαναφέρουν σταδιακά την οικονομία σε μεγαλύτερη ισορροπία, δημιουργώντας έτσι συνθήκες βιώσιμης ανάπτυξης.

Συγκεκριμένα, σχεδόν 150 χιλ. άτομα έχουν ήδη αποχωρήσει από τον δημόσιο τομέα τα τελευταία τρία χρόνια. Με βάση στοιχεία της έρευνας εργατικού δυναμικού ΕΛΣΤΑΤ, που αναφέρονται στο β’ τρίμηνο κάθε έτους (Πίνακας 1), η καθαρή μείωση προσωπικού ανήλθε στις Δημόσιες Υπηρεσίες σε 52,9 χιλ. άτομα, στα ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, Δημόσιους Οργανισμούς σε 21,3 χιλ. άτομα, στους Δήμους, Κοινότητες, Δημοτικές Επιχειρήσεις σε 32,6 χιλ. άτομα, στις ΔΕΚΟ σε 23,6 χιλ. άτομα, στις Κρατικές Τράπεζες σε 3,3 χιλ. άτομα και στις Επιχειρήσεις που είναι ελεγχόμενες από το δημόσιο σε 13,9 χιλ. Από αυτά τα 147,5 χιλ. άτομα που αποχώρησαν από την υπηρεσία, 54 χιλ. άτομα εργάζονταν στην Δημόσια Διοίκηση, 18,6 χιλ. άτομα προέρχονται από την Εκπαίδευση, 8,2 χιλ. άτομα από τον Ηλεκτρισμό, 5,8 χιλ. από την Αποκομιδή Απορριμμάτων, 4,5 χιλ. από τις Τηλεπικοινωνίες, 4,2 χιλ. από την ΄Υδρευση, 4,0 χιλ. από τις Κρατικές Τράπεζες, 3,7 χιλ. από τις Βιβλιοθήκες, Μουσεία, κ.ο.κ. Είναι αξιοσημείωτο, εν προκειμένω, ότι στον τομέα της Υγείας όχι μόνο δεν είχαμε μείωση αλλά σημειώθηκε και καθαρή αύξηση της απασχόλησης κατά 264 άτομα περίπου. Η Υγεία μάλιστα ήταν ο κλάδος όπου και στον ιδιωτικό τομέα σημειώθηκε επίσης καθαρή αύξηση απασχολουμένων κατά 5,4 χιλ.

Όπως φαίνεται στο διάγραμμα 1, οι απασχολούμενοι στον Δημόσιο Τομέα έχουν ήδη μειωθεί στο επίπεδο του τέλους της δεκαετίας του 1990. Με τη δέσμευση δε της κυβέρνησης στο Μνημόνιο για μείωση του προσωπικού στον δημόσιο τομέα κατά 150.000 άτομα από το τέλος του 2010 έως το τέλος του 2015, η αποχώρηση εργαζομένων από το Δημόσιο θα συνεχισθεί και τα επόμενα έτη.

Το ζητούμενο, βεβαίως, μακροπρόθεσμα είναι η απορρόφηση του πλεονάζοντος προσωπικού από τον δημόσιο τομέα σε παραγωγικές δραστηριότητες στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Στην παρούσα συγκυρία, όμως, η διαδικασία αυτή αναδιάρθρωσης καθυστερεί όσο η οικονομία παραμένει σε βαθιά ύφεση. Ταυτόχρονα, η μείωση του προσωπικού στον δημόσιο τομέα δεν είναι αποτέλεσμα εξυγίανσης των διοικητικών δομών του κράτους. Έως σήμερα, η μείωση του προσωπικού έχει καταστεί δυνατή μέσω της μη ανανέωσης των συμβάσεων προσωρινής απασχόλησης και των ευρείας κλίμακας συνταξιοδοτήσεων που έλαβαν χώρα τα τελευταία χρόνια, και που συνεχίζονται με αμείωτη ένταση. Η μείωση αυτή του προσωπικού, όμως, σε συνδυασμό με τις οριζόντιες περικοπές στους μισθούς, ενέχει πλέον σοβαρούς κινδύνους υπο-στελέχωσης και αποδιοργάνωσης σημαντικών υπηρεσιών και απώλειας της σωρευμένης εμπειρίας και γνώσης εξειδικευμένων στελεχών. Είναι, λοιπόν, αναγκαίο η

850

900

950

1.000

1.050

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Διάγραμμα 1. Εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα (χιλ. άτομα)

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Έρευνα Εργατικού Δυναμικού, στοιχεία β' τριμήνου

ΣΥΝΟΛΟ 4.531,9 3.793,1 -738,8Εργαζόμενοι Ιδιωτικού τομέα 3.526,5 2.935,2 -591,3Εργαζόμενοι Δημoσίου 1.005,4 857,9 -147,5 Δημόσια Υπηρεσία 518,0 465,1 -52,9 ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, Δημ. Οργανισμός 217,7 196,4 -21,3 Δήμος, Κοινότητα, Δημοτική Επιxείρηση 136,3 103,7 -32,6 ΔΕΚΟ 64,2 40,6 -23,6 Κρατική Τράπεζα 32,5 29,2 -3,3 Επιχ. ελεγχόμενη από το Δημόσιο 36,7 22,8 -13,9

Πίνακας 1. Εργαζόμενοι ανά ιδιοκτησιακό καθεστώς επιχειρήσεως (χιλ. άτομα)

Σημ.: Αφορά στοιχεία από την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού (β' τρίμηνο κάθε έτους).

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Σεπτέμβριος 2012.

2009 2012 Μεταβολή

2009 2012 ΜεταβολήΕργαζόμενοι Δημoσίου 1.005,4 857,9 -147,5Δημόσια Διοίκηση 378,5 323,7 -54,8Ύδρευση 9,5 5,2 -4,2Βιβλιοθήκες, Μουσεία, κτλ. 9,5 5,8 -3,7Αποκομιδή Απορριμμάτων 17,1 11,4 -5,8Ηλεκτρισμός-Φυσικό Αέριο 26,5 18,3 -8,2Εκπαίδευση 244,4 225,9 -18,6Ταχυδρομικές Υπηρεσίες 14,8 11,5 -3,3Δραστηριότητες Οργανώσεων 12,1 11,2 -1,0Κοινωνική Μέριμνα 15,4 12,4 -3,0Υγεία 122,2 122,5 0,3Τηλεπικοινωνίες 13,0 8,5 -4,5Έρευνα και Ανάπτυξη 5,3 3,1 -2,2Τράπεζες 33,8 29,8 -4,0Βοήθεια Κατ' Οίκον 4,4 3,4 -1,0Ραδιόφωνο και Τηλεόραση 3,2 1,6 -1,6Αθλητισμός 4,5 2,4 -2,1Αποθήκευση 10,9 7,1 -3,8Χερσαίες Μεταφορές 17,5 14,5 -3,0Λοιπές δραστηριότητες 63,0 39,9 -23,1

Πίνακας 2. Εργαζόμενοι Δημοσίου ανά οικονομική δραστηριότητα (χιλ. άτομα)

Σημ.: Αφορά στοιχεία από την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού (β' τρίμηνο κάθε έτους).

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Σεπτέμβριος 2012.

1.005,4 857,9

3.526,52.935,2

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

2009 2012Ιδιωτικός τομέας Δημόσιος τομέας

Απασχολούμενοι στην οικονομία (σε χιλ. άτομα)

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., Έρευνα Εργατικού Δυναμικού, στοιχεία β' τριμήνου

4.532

3.793

22,2% 22,6%-14,7%

-16,3%

-16,8%

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων

2

περαιτέρω μείωση του προσωπικού να γίνει επιλεκτικά και να συνοδευθεί από μια δραστική διοικητική μεταρρύθμιση στηριγμένη σε σύγχρονες αρχές διοικητικής λειτουργίας. Πρέπει να αποκατασταθεί το διευθυντικό δικαίωμα ελέγχου του κόστους λειτουργίας, με την απόρριψη των στερεότυπων και των ανεξέλεγκτων καταστάσεων απουσίας ευθύνης που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία. Απαιτείται η αναδιάρθρωση των δημοσίων υπηρεσιών και οργανισμών, καθώς και των δημοσίων επιχειρήσεων που θα παραμένουν στον δημόσιο τομέα μετά τις αποκρατικοποιήσεις, με σαφείς στόχους για την αποδοτική λειτουργία τους για τη συμβολή τους στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Μόνον, έτσι, θα υπάρξει ανακατανομή προσωπικού και ειδικοτήτων, καθώς και κατάργηση τομέων χαμηλής απόδοσης ή χρησιμότητας και, ενδεχομένως, σύσταση νέων τομέων δραστηριότητος. Ο απώτερος στόχος είναι η δημιουργία ενός μικρότερου σε μέγεθος αλλά παραγωγικότερου και πιο ευέλικτου δημόσιου τομέα. Στο πλαίσιο αυτό, διάφορες διακηρύξεις περί μη απολύσεων στο δημόσιο είναι στην ουσία διακηρύξεις περί μη προσλήψεων νέων υπαλλήλων και νέων εξειδικεύσεων σε μια περίοδο κατά την οποία η ανεργία των νέων υπερβαίνει το 50%. Αυτό βέβαια, δεν αποτρέπει, ακόμη και στη σημερινή δεινή κοινωνική κατάσταση, σε ορισμένες περιπτώσεις, την πρόσληψη υπαλλήλων στον δημόσιο τομέα με αδιαφανείς διαδικασίες και κριτήρια. Σε κάθε περίπτωση, είναι καιρός να κατανοήσουμε τα απίστευτα αδιέξοδα στα οποία έχει οδηγήσει τη χώρα η μονιμότητα των υπαλλήλων στο δημόσιο τομέα. Είναι πλέον προφανές ότι δεν μπορεί να υπάρξει διοικητική μεταρρύθμιση με αξιοκρατία και αποτελεσματικότητα χωρίς να μειωθεί το μέγεθος του δημόσιου τομέα έτσι ώστε να γίνουν προσλήψεις και νέων υπαλλήλων με νέο καθεστώς υπηρεσιακής εξέλιξης και αμοιβών.

Η αγορά εργασίας εμφανίζει, επίσης, στοιχεία σταθεροποίησης ή και ελαφράς βελτίωσης. Από στοιχεία του ΟΑΕΔ, προκύπτει ότι ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων που ζητούν εργασία μειώθηκε στους 787,0 χιλ. τον Αύγ.΄12, ή κατά 7,9 χιλ, άτομα έναντι του Ιουλ.΄12, καθώς παρατηρήθηκε αύξηση της τουριστικής κίνησης τον Αύγ.΄12, όταν πέρυσι η αντίστοιχη μείωση ήταν 6,3 χιλ. άτομα. Η αύξηση της ανεργίας στο διάστημα Αύγ.΄11-Αύγ.΄12 περιορίσθηκε στις 93,7 χιλ. άτομα, έναντι 124,1 χιλ. άτομα το αντίστοιχο διάστημα Αύγ.΄10-Αύγ.΄11. Επιπλέον, 121,8 χιλ. άτομα ήταν εγγεγραμμένοι τον Αύγ.΄12 στον ΟΑΕΔ αλλά, κατά δήλωσή τους, δεν αναζητούσαν εργασία, έναντι 127,1 χιλ. ατόμων αυτής της κατηγορίας τον Ιούλ.’12 (πτώση κατά 5,4 χιλ. άτομα). Σημειώνεται ότι τον Αύγ.΄11 ο αριθμός

των μη αναζητούντων εργασία είχε διαμορφωθεί σε 70,0 χιλ. άτομα. Είναι προφανές ότι, παρά την βελτίωση που εμφανίζεται μεταξύ Ιουλ.΄12 και Αυγ.΄12, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα όσοι εγγράφονται στον ΟΑΕΔ για λόγους διαφορετικούς από την αναζήτηση εργασίας (παρακολούθηση σεμιναρίων, καταβολή ειδικών επιδομάτων-τιμολογίων, κ.α.). Όσον αφορά στους ανέργους που λαμβάνουν επίδομα ανεργίας, ο αριθμός αυτός μειώθηκε στις 201,8 χιλ. τον Αύγ.΄12 και αποτελούν το 25,6% των εγγεγραμμένων ανέργων, έναντι 212,3 χιλ. τον Αύγ.΄11 (30,6% των εγγεγραμμένων ανέργων).

Επίσης, από τα στοιχεία των ροών απασχόλησης (προσλήψεων – καταγγελιών συμβάσεων εργασίας - οικειοθελών αποχωρήσεων) που παρουσιάζονται στον Πίνακα 4, προκύπτει ότι στο 8μηνο Ιαν.-Αυγούστου 2012 σημειώθηκε αύξηση της απασχόλησης κατά 31,3 χιλ. άτομα, έναντι αύξησής της κατά 22,5 χιλ. άτομα στο αντίστοιχο 8μηνο του 2011 (Πίνακας 4). Είναι επίσης σημαντικό ότι οι αναγγελίες προσλήψεων ήταν, για πρώτη φορά από τον Μάρτιο του 2010, αυξημένες σε ετήσια βάση κατά 9,0 χιλ. άτομα τον Ιούλ.’12 και κατά 6,3 χιλ. άτομα τον Αύγ.’12.

Τέλος, σημαντικό πλεόνασμα ύψους € 793,3 εκατ. τον Ιούλ’12, έναντι ελλείμματος € 625,4 εκατ. τον Ιούλ.’11. κατεγράφη στο Εξωτερικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ) της χώρας. Συνολικά, στο 7μηνο Ιαν.-Ιουλ.’2012 το έλλειμμα του ΙΤΣ μειώθηκε δραστικά σρα € 5,25 δις και ήταν μειωμένο κατά -60,5% έναντι του αντίστοιχου 7μήνου του 2011. Επιπλέον, η κατακόρυφη πτώση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων σε συνδυασμό με την εντυπωσιακή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων της χώρας (βλ. Διάγραμμα), έχουν συμβάλλει στη μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας εκτός καυσίμων και πλοίων κατά -30,36% στο 7μηνο Ιαν.-Αυγ.’2012, μετά την μείωσή του κατά -20,0% το 2011 και κατά -19,1% το 2010. Με βάση τις έως σήμερα εξελίξεις το έλλειμμα αυτό αναμένεται να διαμορφωθεί στα € 9,0 δις το 2012, έναντι € 19,81 δις το 2009 και € 27,2 δις το 2008. Συμβολή στη μείωση αυτού του ελλείμματος είχε η εκτιμώμενη αύξηση των εξαγωγών αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία στα € 14,2 δις το 2012, από € 13,3 δις το 2011 και € 11,33 δις το 2010. Ωστόσο, πιο σημαντική ήταν η εκτιμώμενη πτώση των εισαγωγών αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία στα € 23,0 δις το 2012, από € 31,3 δις το 2009 και 41,16 δις το 2008.

Αύγ.΄10 Ιούλ.΄11 Αύγ.΄11Δ

Αύγ.΄11‐Αύγ.΄10

Ιούλ.΄12 Αύγ.΄12Δ

Αύγ.΄12‐Αύγ.΄11

Άνεργοι 569.222 699.658 693.329 124.107 794.924 787.035 93.706Μη αναζητούντες εργασία 78.810 78.214 69.976 ‐8.834 127.146 121.801 51.825Επιδοτούμενοι 191.653 205.534 212.297 20.644 187.273 201.758 ‐10.539

Πίνακας 3. Εγγεγραμένοι στον ΟΑΕΔ

Πηγή: ΟΑΕΔ

Ιαν.‐Αύγ.΄10

Σεπ.‐Δεκ.΄10

Ιαν.‐Αύγ.΄11

Σεπ.‐Δεκ.΄11

Ιαν.‐Αύγ.΄12

1 Αναγγελίες Πρόσληψης 652.117 293.794 575.821 263.194 552.1852 Καταγγελίες συμβάσεων 190.983 124.087 186.766 121.193 179.8373 Λήξεις Συμβάσεων 210.676 209.717 195.748 197.864 180.1984 Οικειοθελείς αποχωρήσεις 200.524 106.074 170.854 92.534 160.888(1‐2‐3‐4) Αύξηση απασχόλησης 49.934 ‐146.084 22.453 ‐148.397 31.262

Πίνακας 4. Ροές απασχόλησης

Πηγή: ΟΑΕΔ

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων

3

Επιπλέον, σημαντική είναι και η εκτιμώμενη αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών στα € 15,6 δις το 2012, από τα € 12,64 δις το 2009. Συνολικά, αναμένεται πτώση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας στο 5,0% του ΑΕΠ το 2012, έναντι 8,55% του ΑΕΠ το 2011 και 10,28% του ΑΕΠ το 2009. Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η αύξηση των εισροών Ξένων Άμεσων Επενδύσεων ύψους € 2,32 δις τον Ιούλ.’12 που αφορά την εισροή κεφαλαίων από την Credit Agricole για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Emporiki Bank.

Παγκόσμια Οικονομία

Η σκυτάλη των εκπλήξεων από την ΕΚΤ και του προγράμματος των απεριορίστων παρεμβάσεων στη δευτερογενή αγορά ομολόγων (Outright Monetary Transactions-OMTs) πέρασε στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) η οποία προχώρησε χωρίς δισταγμό στην εφαρμογή του 3ου προγράμματος ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία των ΗΠΑ (Quantitative Easing - QE) το οποίο προς το παρόν είναι χωρίς προσδιορισμένη χρονική διάρκεια. Είναι σαφές ότι οι δύο Κεντρικές Τράπεζες μέσω διαφορετικών προγραμμάτων με στόχο την ενίσχυση των οικονομιών και την επαναφορά της χαμένης εμπιστοσύνης των επενδυτών, δίνουν το στίγμα της αποφασιστικότητας τους, κάνοντας χρήση συγκεκριμένης αγοράς ομολόγων η κάθε μια, αποβάλλοντας τον παράγοντα χρόνο ή τονίζοντας το απεριόριστο του μεγέθους των παρεμβάσεων τους. Ειδικότερα:

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) στη συνεδρίαση της 12-13.9.2012 απεφάσισε ένα νέο πρόγραμμα για την τόνωση της αμερικανικής οικονομίας, την ενδυνάμωση της αγοράς εργασίας και του κατασκευαστικού κλάδου, μέσω της αγοράς ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων για όσο διάστημα απαιτείται, ύψους έως και $ 40 δισ. κάθε μήνα. Το πρόγραμμα το οποίο ετέθει σε εφαρμογή από την 14.9.2012 είναι το τρίτο που εφαρμόζει η Fed τα τελευταία τρία έτη. Ειδικότερα, η Fed θα αγοράζει τιτλοποιημένα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια διαφόρων οργανισμών (Fannie Mae, Freddie Mac, Ginnie Mae), θα επιμηκύνει την πολιτική μηδενικού επιτοκίου (ZIRP) μέχρι το 2015 ενώ το νέο πρόγραμμα (QE3) θα είναι σε ισχύ μέχρι να καταγραφεί σημαντική βελτίωση στην αγορά εργασίας. Σημειώνεται ότι το μέγεθος της αγοράς ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων εκτιμάται περί τα

$ 5,1 τρισ. εκ των οποίων το 76% είναι δάνεια σταθερού επιτοκίου διάρκειας 30 ετών, το 14% δάνεια σταθερού επιτοκίου διάρκειας 15 ετών και τέλος το 10% δάνεια μεταβλητού επιτοκίου διάρκειας 10-,20- και 40-ετών. Η Fed θα αυξήσει τις μηνιαίες αγορές ομολόγων, συμπεριλαμβανομένων των ισχυόντων προγραμμάτων μέχρι τα $ 85 δισ. το μήνα, αποσκοπώντας να οδηγήσει τα μακρο-πρόθεσμα επιτόκια και ειδικότερα εκείνα των στεγαστικών δανείων, σε χαμηλότερα επίπεδα προκειμένου μέσω αναχρηματοδοτήσεων και νέων αγορών να επιταχυνθεί η ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων. Οι χρηματιστηριακές και οι ομολογιακές αγορές αντέδρασαν θετικά στις εξαγγελίες της Fed με αποτέλεσμα σημαντικά κέρδη να καταγράψουν οι τίτλοι της 10ετίας και 30ετίας. Το QE3 της Fed δεν απογοήτευσε τις αγορές αν και οι τελευταίες δεν έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία προσδιορισμού των νέων επιπέδων ισορροπίας τους.

Όσον αφορά την ανάλυση της συμπεριφοράς της επιτοκιακής καμπύλης, το πρόγραμμα QE3 είναι διαφορετικό από εκείνα των ΟΤ1 και ΟΤ2 (operation twist), καθώς αυτά δείχνουν μια προτίμηση από τους βραχυχρόνιους στους μακροχρόνιους τίτλους με αποτέλεσμα η επιτοκιακή καμπύλη να οδηγείται σε εξίσωση βραχυχρόνιων και μακροχρόνιων επιτοκίων (flat yield curve), ενώ το QE3 στηρίζει το κομμάτι της καμπύλης μεταξύ 5-7 έτη.

Στον απόηχο των αποφάσεων της ΕΚΤ θετικά αντέδρασαν οι επενδυτές στην πρώτη δημοπρασία ευρωπαϊκών ομολόγων. Αναλυτικότερα, στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Οκτ.’10 υποχώρησε το κόστος δανεισμού της Ιταλίας στη δημοπρασία 3ετών ομολόγων την 13.9.2012. Το μέσο κόστος δανεισμού υποχώρησε σε 2,75% από 4,65% στην αντίστοιχη προηγούμενη δημοπρασία που είχε διεξαχθεί στα μέσα Ιουλίου. Παρόμοια όμως ήταν τα αποτελέσματα και στη δημοπρασία του 15ετούς ομολόγου. Ειδικότερα, το κόστος για το ιταλικό δημόσιο διαμορφώθηκε σε 5,32% από 5,9% στην αντίστοιχη τελευταία δημοπρασία τον Ιούλ.’11.

Στη Γερμανία, το οικονομικό ινστιτούτο IfW προέβη σε αναθεώρηση των εκτιμήσεων του για την ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας το 2012 και το 2013. Σύμφωνα με αυτές τις εκτιμήσεις το ΑΕΠ της Γερμανίας θα αυξηθεί κατά 0,8% το 2012 (από 0,9% που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση και κατά 1,1% το 2013 (από +1,7% που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση), λόγω της επιδείνωσης των συνθηκών της

0,90

0,95

1,00

1,05

1,10

1,15

2008Q1

2008Q2

2008Q3

2008Q4

2009Q1

2009Q2

2009Q3

2009Q4

2010Q1

2010Q2

2010Q3

2010Q4

2011Q1

2011Q2

2011Q3

2011Q4

2012Q1

Ωριαίο εργατικό κόστος σε ονομαστικούς όρουςσε επιλεγμένες οικονομίες

Italy Greece Spain Euro area (17 countries)

ΕΠΙΤΟΚΙΑΚΗ ΚΑΜΠΥΛΗ ΗΠΑ (%)

12.9.2012 17.9.2012 Mεταβολή

1M 0,09 0,08 -0,023M 0,10 0,10 0,006M 0,13 0,12 -0,011Y 0,16 0,16 0,002Y 0,24 0,24 0,003Y 0,34 0,34 0,015Y 0,69 0,70 0,017Y 1,16 1,21 0,0410Y 1,76 1,85 0,0930Y 2,92 3,07 0,14Πηγή: Reuters

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων

4

παγκόσμιας οικονομίας και της εκτιμώμενης μείωσης των επενδύσεων των γερμανικών επιχειρήσεων.

Στην Ισπανία, ο υπουργός οικονομικών ανακοίνωσε ότι την 28.9.2012 θα δημοσιευθεί ο Π2013, το νέο πρόγραμμα οικονομικών μεταρρυθμίσεων και τα αποτελέσματα καθορισμού των κεφαλαιακών αναγκών του ισπανικού τραπεζικού συστήματος, βάσει της μελέτης που πραγματοποίησε η εταιρεία Oliver Wyman. Η Ισπανία έχει συμφωνήσει να εξυγιάνει τον τραπεζικό της κλάδο έως τον Ιούν.’13, με αντάλλαγμα την οικονομική του ενίσχυση με €100 δισ.. Ωστόσο η ανακοίνωση νέου προγράμματος οικονομικών μεταρρυθμίσεων θεωρείται προπομπός για κατάθεση αιτήματος οικονομικής βοήθειας από την ΕΚΤ, καθώς η τελευταία δεν μπορεί να επέμβει με το νέο πρόγραμμα επαναγοράς χρέους (OMTs), παρά μόνο αν μια χώρα μέλος της ΖτΕ υποβάλει επίσημο αίτημα βοήθειας και λάβει σε αντάλλαγμα κάποια μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης. Οι ανησυχίες των επενδυτών καταγράφηκαν στην απόδοση του 10ετούς ισπανικού ομολόγου που ανήλθε σε 6,05% την 18.9.2012, από 5,64% που ήταν την περασμένη εβδομάδα (13.9.2012).

Εν τω μεταξύ, ο οίκος αξιολόγησης Fitch έθεσε την πιστοληπτική αξιολόγηση της αυτόνομης περιφέρειας της Καταλονίας στην Ισπανία υπό καθεστώς επιτήρησης με αυξημένη την πιθανότητα πιστοληπτικής υποβάθμισης από το BBB. Η Fitch στηρίζει την απόφαση της επικαλούμενη την αβεβαιότητα που περιβάλει την εύρυθμη λειτουργία του Ταμείου χρηματοδότησης των περιφερειών (FLA), καθώς από τα μέσα Ιουλίου που συστάθηκε το Ταμείο μέχρι σήμερα δεν έχει διατεθεί κανένα ποσό για την ενίσχυση τους. Η Καταλονία είναι η μοναδική ισπανική περιφέρεια που έχει αξιολογηθεί από την Fitch και έχει ζητήσει επισήμως την οικονομική ενίσχυση του Ταμείου με το ποσό των € 5 δισ. για να καλύψει αποπληρωμές δανείων και το έλλειμμα του 2012. Η Καταλονία υποστηρίζει ότι εάν το FLA δεν είναι σε ισχύ μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, θα ζητήσει μια ενδιάμεση χρηματοδότηση (bridge loan) από την κεντρική κυβέρνηση, προκειμένου να καλύψει τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες της. Ωστόσο, η όποια καθυστέρηση στη λειτουργία του Ταμείου μπορεί να οδηγήσει σε πιστοληπτική υποβάθμιση της περιφέρειας.

Στις ΗΠΑ, ο πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ συνεχίζει να κινείται σε ανεκτά επίπεδα και εντός του στόχου που έχει θέσει η Fed, παρά την άνοδο των τιμών σε ενέργεια και αγροτικά προϊόντα. Ειδικότερα, ο πληθωρισμός ανήλθε στο 1,7% τον Αύγ.’12 από 1,4% τον Ιούλ.΄12 και 1,7% τον Ιούν.’12. Αντιθέτως, ο δομικός πληθωρισμός υποχώρησε στο 1,9% τον Αύγ.’12 από 2,1% τον Ιούλ.’12 και 2,2% τον Ιούν.’12.

Οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 0,9% σε μηνιαία βάση τον Αύγ.’12, από 0,6% τον Ιούλ.’12 και μετά την πτώση τους κατά -0,7% τον Ιούν.’12 αλλά η αύξηση αποδίδεται σε μεγάλο ποσοστό στην άνοδο της τιμής της βενζίνης. Πάντως, οι καταναλωτές εμφανίζονται τώρα περισσότεροι αισιόδοξοι όπως

αποτυπώνεται στο δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης Reuters/UoMichigan που ενισχύθηκε στο 79,2 τον Σεπτ.’12 από 74,3 τον Αύγ.’12 και 72,3 τον Ιούλ.’12. Η βελτίωση αποδίδεται κυρίως στην αύξησης των τιμών των χρηματιστηριακών τίτλων. Στον τομέα της παραγωγής, η βιομηχανική παραγωγή υποχώρησε κατά -1,2% σε μηνιαία βάση τον Αύγ.’12, έναντι αύξησής της κατά 0,5% τον Ιούλ.’12 και κατά 0,1% τον Ιούν.’12. Η μείωση αποδίδεται κυρίως στη μείωση της παραγωγής στους τομείς των ορυχείων-λατομείων και στις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας. Επίσης, αξιοσημείωτη είναι η μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που διαμορφώθηκε στα $ 117,41 δις το 2ο 3μηνο’12, έναντι $ 133,62 δις το 1ο 3μηνο’12 και $ 119,12 δις το 2ο 3μηνο’11.

Τέλος, σε εβδομαδιαίο επίπεδο, οι αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας σημείωσαν αύξηση κατά 15 χιλ. την εβδομάδα έως 8.9.2012 με αποτέλεσμα ο μέσος όρος 4 εβδομάδων να διαμορφωθεί στις 375 χιλ. ήτοι ακόμη αρκετά χαμηλότερα από το όριο των 400 χιλ. που θεωρείται σημείο εισόδου προς την ανάπτυξη, αλλά χωρίς τάση για υποχώρηση σε χαμηλότερα επίπεδα εδώ και πολλούς μήνες.

Στη ΖτΕ, συνεχίζει να προβληματίζει η πτωτική πορεία της απασχόλησης, παρά το ότι έμεινε αμετάβλητη σε 3μηνιαία βάση το 2ο 3μηνο.΄12 μετά την πτώση της κατά -0,3% το 1ο 3μηνο.΄12. Σε ετήσια βάση η πτώση της απασχόλησης διαμορφώθηκε στο -0,6% στο 2ο 3μηνο.’12, από πτώση κατά -0,5% στο 1ο 3μηνο.΄12. Τις μεγαλύτερες απώλειες σε επίπεδο απασχόλησης κατέγραψαν οι κλάδοι κατασκευών και μεταποίησης.

Όσον αφορά τις επιμέρους οικονομίες στο 2ο 3μηνο.΄12, η απασχόληση στη Γερμανία συνέχισε την ανοδική της πορεία, στη Γαλλία εμφάνισε στασιμότητα και οριακή βελτίωση στην Ιταλία. Από την άλλη πλευρά, μεγάλη μείωση της απασχόλησης σημειώθηκε στις χώρες που εφαρμόζουν προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα.

Ανοδο κατά 1,6% σε ετήσια βάση κατέγραψε το ονομαστικό κόστος εργασίας ανά ώρα εργασίας στη ΖτΕ στο 2ο 3μηνο.’12, από 1,5% το 1ο 3μηνο.΄12. Σημειώνεται ότι η πτώση του κόστους αυτού στο 1ο 3μηνο.’12 ανήλθε στο -11,5% σε ετήσια βάση στην Ελλάδα, έναντι αύξησής του στο ίδιο 3μηνο κατά κατά 1,5% στη ΖτΕ, +1,9% σε ετήσια βάση στην Ισπανία και +0,3% σε ετήσια βάση στην Ιταλία.

Ειδικότερα, η αύξηση του κόστους εργασίας αυξήθηκε σημαντικά στον κλάδο της βιομηχανίας, στον κατασκευαστικό κλάδο και στον τομέα των υπηρεσιών. Στις επιμέρους οικονομίες της ΖτΕ, είναι αξιοσημείωτο ότι το ανά ώρα κόστος εργασίας συνεχίζει να αυξάνεται σημαντικά στην Ιταλία και στην Πορτογαλία, παρά την υποχώρηση του ΑΕΠ και την αύξηση της ανεργίας. Αντίθετα, στην Ελλάδα το κόστος εργασίας ανά ώρα εργασίας μειώθηκε με

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων

5

σχετικά υψηλούς ρυθμούς, επιβεβαιώνοντας τη σημειωθείσα εσωτερική υποτίμηση.

Ο πληθωρισμός με βάση τον εναρμονισμένο ΔΤΚ της ΖτΕ ανήλθε στο 2,6% τον Αύγ.΄12, μετά από 3 συνεχείς μήνες διατήρησής του στο 2,4%, λόγω κυρίως των αυξητικών τάσεων στις τιμές των προϊόντων ενέργειας. Σε αντίθεση, ο δομικός πληθωρισμός υποχώρησε στο 1,5% τον Αύγ.΄12, από 1,7% τον Ιούλ.΄12 και 1,6% τον Ιούν.΄12. Η πρόσκαιρη άνοδος του πληθωρισμού τον Αύγουτο δεν ανατρέπει τις προσδοκίες για πτώση του στους επόμενους μήνες καθώς η οικονομία της ΖτΕ λειτουργεί σε συνθήκες ύφεσης και μειωμένης εγχώριας ζήτησης.

Στον εξωτερικό τομέα, το εμπορικό ισοζύγιο της ΖτΕ συνεχίζει να είναι πλεονασματικό για 6ο συνεχή μήνα. Διαμορφώθηκε σε € 15,6 δισ. τον Ιούλ.΄12 από € 13,6 δισ. τον Ιούν.΄12. Το πλεόνασμα αυτό προσδιορίζεται από το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας και της Ολλανδίας. Σε σωρευτική βάση, το εμπορικό ισοζύγιο για το 7μηνο Ιαν.-Ιούλ.΄12 ήταν πλεονασματικό στα € 40,9 δισ., έναντι ελλείμματος € 20,9 δισ. το αντίστοιχο 7μηνο 2011, Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη σημαντική αύξηση των εξαγωγών αγαθών κατά 9,0% και στη μικρότερη αύξηση των εισαγωγών κατά 3,0%.

Τέλος, στην αγορά συναλλάγματος, το ευρώ διατηρεί τα κέρδη που κατέγραψε μετά τη δημοσιοποίηση των προθέσεων της Fed για την ενίσχυσης της οικονομίας των ΗΠΑ. Το ευρώ διαπραγματεύεται σε υψηλό 20-εβδομάδων 1,3080 USD/EUR (18.9.2012) από τα 1,2988 USD/EUR που ήταν την 13.9.2012.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ

Ελληνική Οικονομία Αγορά εργασίας στοιχεία του ΟΑΕΔ: Από τα στοιχεία προκύπτει ότι οι εγγεγραμμένοι άνεργοι που αναζητούσαν εργασία μειώθηκαν ελαφρά τον Αύγ.΄12 στις 787,0 χιλ., σε σχέση με τον Ιούλ.΄12 (794,9 χιλ.), αν και τον Δεκ.΄11 ο αριθμός τους διαμορφωνόταν στις 730,6 χιλ. και τον Αύγ.΄11 στις 693,3 χιλ.

Επομένως, οι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ άνεργοι μειώθηκαν κατά 7,9 χιλ. τον Αύγ.΄12 έναντι του Ιουλ.΄12, και αυξήθηκαν κατά 56,4 χιλ. έναντι του Δεκ.’11 και κατά 93,7 χιλ. έναντι του Αυγ.΄11. Επιπλέον, 121,8 χιλ. άνεργοι ήταν μεν εγγεγραμμένοι τον Αύγ.΄12 στον ΟΑΕΔ αλλά, κατά δήλωσή τους, δεν αναζητούσαν πλέον εργασία. Σημειώνεται ότι οι άνεργοι αυτής της κατηγορίας ανέρχονταν τον Δεκ.΄11 στις 177,3 χιλ.. Αυτό σημαίνει ότι από τον Δεκ.΄11 παρατηρείται αυξημένη αποχώρηση ατόμων από το εργατικό δυναμικό, το οποίο ωστόσο παραμένει σταθερό σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕΔ της ΕΛΣΤΑΤ.

Εκ του συνόλου των ανέργων που ζητούσαν απασχόληση τον Αύγ.΄12, το 42,7% (336,3 χιλ.

άτομα) ήταν άνεργοι για διάστημα μεγαλύτερο του έτους και το υπόλοιπο για διάστημα μικρότερο του έτους (Δεκ.΄11: 438,8 χιλ. ή το 60,1%, Ιούλ.΄11: 431,7 χιλ. ή το 61,7%).

Από το σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων τον Αύγ.΄12, μόνο οι 201,75 χιλ. ήταν επιδοτούμενοι άνεργοι και από αυτούς μόνο οι 4,1 χιλ. ήταν εποχικοί άνεργοι από τουριστικά κυρίως επαγγέλματα. Μάλιστα, τον Ιούλ.΄12 οι εγγεγραμμένοι άνεργοι ήταν 182,68 χιλ..

Το 41,3% των εγγεγραμμένων ανέργων τον Αύγ.΄12 ήταν άνδρες (Αύγ.΄11: 40,8%) και το υπόλοιπο γυναίκες, ενώ ως προς την ηλικία, 210,0 χιλ. άνεργοι ήταν κάτω των 30 ετών (27,0%), 500,8 χιλ.-στην πιο παραγωγική ηλικία-μεταξύ 30-54 ετών (63,6%) και 76,1 χιλ. από 55 ετών και άνω (9,7%). Σχετικά με την υπηκοότητα, το 92,8% των ανέργων ήταν έλληνες υπήκοοι, το 1,5% χωρών της ΕΕ-27 και το 5,7% υπήκοοι τρίτων χωρών.

Οι αναγγελίες προσλήψεων υποχώρησαν στις 552,2 χιλ. στο 8μηνο΄12, από 575,8 χιλ. στο 8μηνο΄11, σημειώνοντας πτώση κατά -4,1%, ενώ οι απολύσεις και οι οικειοθελείς αποχωρήσεις μειώθηκαν στις 360,0 χιλ. στο 8μηνο΄12 από 382,5 χιλ. στο 8μηνο΄11 μειούμενες κατά -5,9%, με αποτέλεσμα την αύξηση των θέσεων εργασίας κατά 31,3 χιλ. στο 8μηνο΄12, έναντι αύξησής τους κατά 22,4 χιλ. στο 8μηνο΄11. Από τον ανωτέρω Πίνακα προκύπτει επίσης ότι το ζήτημα της ανεργίας στην Ελλάδα τα τελευταία έτη είναι σε μεγαλύτερο βαθμό ζήτημα σημαντικά μειωμένων προσλήψεων και σε μικρότερο βαθμό πρόβλημα σημαντικά αυξημένων απολύσεων.

Ισοζύγιο Πληρωμών: Το Εξωτερικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ) της χώρας σημείωσε σημαντικό πλεόνασμα ύψους € 793,3 εκατ. τον Ιούλ’12, έναντι ελλείμματος € 625,4 εκατ. τον Ιούλ.’11. Συνολικά, στο 7μηνο Ιαν.-Ιουλ.’2012 το έλλειμμα του ΙΤΣ συμπεριλαμβανομένων και των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων μειώθηκε δραστικά στα € 5,25 δις και ήταν μειωμένο κατά -60,5% έναντι του αντίστοιχου 7μήνου του 2011, μετά την πτώση του κατά -6,4% σε ετήσια βάση και στο 7μηνο.’11. Το έλλειμμα αυτό ήταν μειωμένο στο 1ο 7μηνο.’12 κατά € 8,0 δις έναντι του 7μήνου του 2011.

Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου εκτός καυσίμων και πλοίων στα € 5,45 δις, ή κατά -30,4% σε ετήσια βάση στο 7μηνο’12, μετά τη μείωσή του κατά -23,8% στο 7μηνο.’11. Η μείωση αυτή του ελλείμματος οφείλεται στη μείωση των εισαγωγών αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά -12,8% σε ετήσια βάση το 7μηνο’12, έναντι -7,9% το 7μηνο’11 και στην αύξηση των εξαγωγών αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων

(σε χιλ.) Ιαν.΄12 - Αύγ.΄12

Ιαν.΄11 - Αύγ.΄11

Ιαν.΄10 - Αύγ.΄10

8μηνο.'12 / 8μηνο.΄11

Αναγγελίες προσλήψεων 552,19 575,82 652,12 -4,1%Απολύσεις 360,04 382,51 401,66 -5,9%Παραιτήσεις 160,89 170,85 200,52 -5,8%Απολύσεις + Παραιτήσεις 520,92 553,37 602,18 -5,9%Καθαρή Μεταβολή της απασχόλησης 31,26 22,45 49,93 39,2%Πηγή: OAEΔ

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων

6

κατά 5,94%, μετά την αύξησή τους κατά 18,4% το 7μηνο’11. Οι πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων ήταν αυξημένες κατά 4,3% σε ετήσια βάση στο 7μηνο’12, μετά τη μεγάλη αύξησή τους κατά 26,4% το 7μηνο’11. Από την άλλη πλευρά, οι εισπράξεις από εξαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 14,6% στο 7μηνο.’12, έπειτα από την αύξησή τους κατά 35,7% στο 7μηνο’11.

Η αύξηση των συνολικών εξαγωγών αγαθών (με καύσιμα και πλοία) ανήλθε στο 8,0% στο 7μηνο’12 από +21,5% στο 7μηνο’11 και αποτελεί ουσιαστικό στήριγμα για την οικονομία της χώρας στην τρέχουσα περίοδο της ύφεσης. Οι εξαγωγές αγαθών ανήλθαν στα € 12,3 δις στο 7μηνο’12, έναντι € 11,3 δις το αντίστοιχο διάστημα 2011 και αναμένεται να υπερβούν τα € 22,5 δις (10,6% του ΑΕΠ) το 2012, έναντι € 20,23 δις (9,4% του ΑΕΠ) το 2011 και € 17,08 δις (7,5% του ΑΕΠ) το 2010.

Ισοζύγιο Υπηρεσιών: Αυξημένο κατά 6,9% σε ετήσια βάση ήταν το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών στο 7μηνο’12, μετά την αύξησή του κατά 3,4% στο 7μηνο.’11. Η αύξηση του πλεονάσματος αυτού οφείλεται κυρίως στην πτώση των πληρωμών για εισαγωγές υπηρεσιών από το εξωτερικό στα € 7,5 δις στο 7μηνο.’12, από € 8,4 δις στο 7μηνο.’11. Οι εισπράξεις από τις εξαγωγές υπηρεσιών διαμορφώθηκαν στα € 15,1 δις το 7μηνο’12 από € 15,5 δις στο 7μηνο’11. Ειδικότερα, σημειώνονται: Α. Η μείωση των εσόδων από τον εξωτερικό τουρισμό κατά € 372,3 εκατ. (-7,0%) σε ετήσια βάση στο 7μηνο’12, έναντι αύξησής τους κατά 10,8% σε ετήσια βάση στο 7μηνο του 2011. Ωστόσο, οι πληρωμές εγχώριων κατοίκων για τουρισμό στο εξωτερικό σημείωσαν μεγαλύτερη μείωση κατά -15,6% στο 7μηνο’12, έναντι μικρής αύξησής τους κατά 1,3% στο 7μηνο.’11. Έτσι, το πλεόνασμα του τουριστικού ισοζυγίου της χώρας διαμορφώθηκε στα € 3,8 δις και ήταν μειωμένο κατά -4,3% σε ετήσια βάση στο 7μηνο’12, μετά την αύξησή του κατά 14,2% το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Β. Η σταθεροποίηση των εισπράξεων από την ελληνική ναυτιλία, καθώς κατέγραψαν μικρή μείωση κατά -1,0% σε ετήσια βάση στο 7μηνο’12, μετά τη μείωσή τους κατά -11,8% στο 7μηνο’11. Από την άλλη πλευρά, οι πληρωμές για δαπάνες των ναυτιλιακών επιχειρήσεων ή για μεταφορές στο εξωτερικό μειώθηκαν κατά -13,5% στο 7μηνο’12, με αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταφορών (κυρίως της ναυτιλίας) κατά 13,9%.

Γ. Αύξηση των εισπράξεων από τις εξαγωγές λοιπών υπηρεσιών κατά 1,0% στο 7μηνο’12, από 14,0% στο 7μηνο’11. Αντίθετα, οι πληρωμές για εισαγωγές λοιπών υπηρεσιών ήταν μειωμένες στο 7μηνο’12 κατά -4,4%, από -3,8% στο 7μηνο’11.

Ισοζύγιο Εισοδημάτων: Σημειώθηκε μείωση του ελλείμματος κατά -54,7% στο 7μηνο’12, έναντι αύξησης κατά 5,3% στο 7μηνο’11. Η εξέλιξη αυτή ήταν συνδυασμός της μείωσης των πληρωμών τόκων, μερισμάτων και κερδών κατά -41,7% σε ετήσια

βάση (έπειτα από οριακή αύξησή τους κατά 0,2% το 7μηνο’11) και της αύξησης των εισπράξεων τόκων, μερισμάτων και κερδών εγχώριων κατοίκων από το εξωτερικό κατά 0,9% σε ετήσια βάση, έπειτα από την πτώση τους κατά -10,4% στο 7μηνο’11.

Στο ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων οι εισπράξεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση αυξήθηκαν κατά 4,8% σε ετήσια βάση στα € 2,9 δις στο 7μηνο.’12, ενώ τα μεταναστευτικά εμβάσματα σημείωσαν νέα πτώση κατά -10,3% στο ίδιο 7μηνο, μετά την πτώση τους κατά -21,5% στο 7μηνο’11. Επίσης, σημαντικά μειωμένες κατά -23,7% είναι και οι πληρωμές (μεταφορές) μεταναστευτικών εμβασμάτων στο εξωτερικό, στα € 649,4 εκατ. στο 7μηνο’12 από € 851,1 εκατ. στο 7μηνο’11.

Στο ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων οι εισπράξεις από διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ-27 διαμορφώθηκαν στα € 1,31 δις στο 7μηνο’12, έναντι € 645,2 εκατ. στο 7μηνο.’11. Παρά την αύξησή τους, οι εισπράξεις αυτές εξακολουθούν να διαμορφώνονται σε χαμηλά επίπεδα, ενώ για το 2012 ως σύνολο αναμένεται να είναι σημαντικά αυξημένες, έναντι του 2011 και του 2010.

Στον Λογαριασμό Κεφαλαίων (ΛΚ), το πλεόνασμα μειώθηκε σημαντικά και διαμορφώθηκε στα € 6,2 δισ. στο 7μηνο’12, έναντι € 13,7 δις στο 7μηνο’11, με τις ακόλουθες εξελίξεις ανά κατηγορία: (α) Στον τομέα των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ), σημειώθηκε καθαρή εισροή ύψους € 2,6 δισ. το 7μηνο’12, έναντι καθαρής εκροής € 1,3 δισ. στο 7μηνο’11. Ειδικότερα, σημειώθηκε καθαρή εισροή κεφαλαίων από ξένες εταιρίες που λειτουργούν στην Ελλάδα ύψους € 2,3 δισ. έναντι καθαρής εκροής € 127,2 εκατ. στο 7μηνο’11. Ειδικότερα, σημειώθηκε εισροή κεφαλαίων ύψους € 2,32 δις τον Ιούλ.’12 από την Credit Agricole που αφορά την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Emporiki Bank. Από την άλλη πλευρά σημειώθηκε εισροή κεφαλαίων από εγχώριους κατοίκους από ρευστοποίηση ΞΑΕ στο εξωτερικό ύψους € 225,4 εκατ. έναντι εκροής € 1,2 δισ. στο 7μηνο’11. (β) Στον τομέα των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, το 7μηνο’12 σημειώθηκε καθαρή εκροή κεφαλαίων ύψους € 72,5 δις, έναντι καθαρών εκροών ύψους € 9,4 δις στο 7μηνο’11. Ειδικότερα, καταγράφηκε εκροή κεφαλαίων κυρίως λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων των εγχώριων θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης μη κατοίκων (περιλαμβανομένων ομολόγων του EFSF)

σε € εκατ. 2012 2011 Απόλυτη Διαφορά

Έλλειμμα Ισοζυγίου Καυσίμων -6.604,4 -6.675,2 -70,8Έλλειμμα Ισοζυγίου Πλοίων -748,5 -2.271,3 -1.522,8Έλλ. Εμπορικού Ισοζ. εκτός Καυσ. & Πλοίων -5.448,6 -7.823,6 -2.375,0Έλλειμμα Εμπορικού Ισοζυγίου -12.801,4 -16.960,7 -4.159,3Έλλειμμα Ισοζυγίου Εισοδημάτων -2.344,1 -5.178,9 -2.834,8Πλεόνασμα Ισοζυγίου Υπηρεσιών 7.568,5 7.082,5 -486,0Πλεόνασμα Ισοζυγίου Μεταβιβάσεων 2.331,9 1.589,4 -742,5Ελλειμμα Ισοζ. Τρεχουσών Συναλλαγών -5.245,2 -13.277,0 -8.031,8Πλεόνασμα Λογαριασμού Κεφαλαίων 6.166,3 13.720,6 -7.554,3Άμεσες Επενδύσεις 2.561,6 -1.288,9 3.850,5Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου -72.494,9 -9.403,0 -63.091,9Λοιπές Επενδύσεις 76.099,6 24.412,5 51.687,1Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος

Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών - Ιούλιος

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων

7

κατά € 40,75 δισ. καθώς και λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που έχουν εκδοθεί από κατοίκους Ελλάδος κατά € 31,74 δισ. (εκροή). (γ) Στον τομέα των «λοιπών επενδύσεων» σημειώθηκε σημαντική καθαρή εισροή κεφαλαίων ύψους € 76,1 δις, έναντι καθαρής εισροής € 24,4 δις το αντίστοιχο 7μηνο’11. Η εισροή οφείλεται κυρίως στην αύξηση των καθαρών δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους κατά € 64,2 δις (εισροή κεφαλαίων) και στη μείωση κατά € 11,9 δισ. των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (εισροή). Ειδικότερα, ο καθαρός δανεισμός του τομέα της γενικής κυβέρνησης ανήλθε σε € 75,2 δισ. και αφορά το δανεισμό του δημόσιου τομέα από το EFSF και το ΔΝΤ. Η εξέλιξη αυτή αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά € 11,9 δισ.

Τέλος, στο ισοζύγιο του 7μήνου του 2012, καταγράφηκαν αρνητικά τακτοποιητέα στοιχεία ύψους € 891,1 εκατ. έναντι αρνητικών στοιχείων ύψους € 420,6 εκατ. στο 7μηνο’11.

Παγκόσμια Οικονομία ΗΠΑ: Ο πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ ανήλθε στο 1,7% τον Αύγ.’12 από 1,4% τον Ιούλ.΄12 και 1,7% τον Ιούν.’12. Επίσης, ο δομικός πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ υποχώρησε στο 1,9% τον Αύγ.’12 από 2,1% τον Ιούλ.’12, 2,2% τον Ιούν.’12 και 2,3% τον Μάιο’12. Ο πληθωρισμός βρίσκεται πιο κάτω από το στόχο που έχει θέσει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (2,0%). Ωστόσο, οι υψηλότερες τιμές των αγροτικών προϊόντων και η αύξηση της τιμής της βενζίνης τις τελευταίες εβδομάδες πιθανόν να διαμορφώσουν τον ετήσιο πληθωρισμό περίπου στο 2,0% μέχρι το τέλος του 2012.

Η τιμή της ενέργειας αυξήθηκε κατά 5,6% σε μηνιαία βάση τον Αύγ.’12, έναντι μείωσης κατά -0,3% τον Ιούλ.’12, με πτώση κατά -0,6% σε ετήσια βάση. Ειδικότερα, η τιμή της βενζίνης αυξήθηκε κατά 9,0% σε μηνιαία βάση, από 0,3% τον Ιούλ.’12, ενώ σε ετήσια βάση αυξήθηκε κατά 1,8%. Επίσης, η τιμή των τροφίμων αυξήθηκε κατά 0,2% σε μηνιαία βάση τον Αύγ.’12, από 0,1% τον Ιούλ.’12, ενώ σε ετήσια βάση αυξήθηκε κατά 2,0%. Μείωση τιμών σε μηνιαία βάση σημειώθηκε στον οικιακό εφοδιασμό (-0,3%), στα ενδύματα (-0,5%), στα νέα/μεταχειρισμένα οχήματα (-0,3%), στην εκπαίδευση (-0,4%), τον καπνό (-0,1%) και τα αεροπορικά εισιτήρια (-1,3%). Αντίθετα, αυξήσεις σημειώθηκαν σε αρκετούς κλάδους όπως η στέγαση (0,3%), τα ενοίκια (0,2%), τα φάρμακα (0,5%), η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη (0,2%), εμπορεύματα (1,2%). Ο δείκτης τιμών παραγωγού διαμορφώθηκε στο 2,0% τον Αύγ.’12 (δομικός: 2,5%) από 0,5% τον Ιούλ.’12.

Οι λιανικές πωλήσεις ανέκαμψαν και αυξήθηκαν κατά 0,9% σε μηνιαία βάση τον Αύγ.’12 από 0,6% τον Ιούλ.’12, -0,7% τον Ιούν.’12 και -0,1% τον Μάιο΄12, ενώ σε ετήσια βάση σημείωσαν αύξηση κατά 4,7%. Η εν λόγω αύξηση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση των πωλήσεων στα πρατήρια βενζίνης λόγω της κλιμάκωσης των τιμών της βενζίνης.

Στον τομέα της παραγωγής, η βιομηχανική παραγωγή υποχώρησε κατά -1,2% σε μηνιαία βάση τον Αύγ.’12 έναντι αύξησης κατά 0,5% τον Ιούλ.’12 και 0,1% τον Ιούν.’12, ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν 2,8%. Η μείωση αποδίδεται κυρίως στην υποχώρηση της παραγωγής στους τομείς ορυχείων-λατομείων (-1,8%) και κοινής ωφέλειας (-3,6%). Επίσης, η μεταποίηση μειώθηκε κατά -0,7%.

Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης Reuters/UoMichigan ενισχύθηκε στο 79,2 τον Σεπτ.’12 από 74,3 τον Αύγ.’12, 72,3 τον Ιούλ.’12 και 73,2 τον Ιούν.’12, λόγω της αύξησης των τιμών των μετοχών που υπερ-αντιστάθμισε την αρνητική επίπτωση από την αύξηση της τιμής της βενζίνης.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε στα $ 117,41 δις το 2ο 3μηνο’12, έναντι $ 133,62 δις το 1ο 3μηνο’12 και $ 119,12 δις το 2ο 3μηνο’11. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 3,3% σε ετήσια βάση το 2ο 3μηνο’12, ενώ αντίστοιχα οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,8%. Όσον αφορά το λογαριασμό κεφαλαίου, οι εισροές κεφαλαίων αυξήθηκαν στα $ 73,7 δις τον Ιούλ’12 από $ 15,1 δις τον Ιούν.’12 και $ 104,5 δις το Μάι.’12. Από τις συνολικές εισροές τον Ιούλ.’12, οι εισροές του ιδιωτικού τομέα ήταν $ 59,0 δις έναντι $ 27,2 δις τον Ιούν.’12 και $ 63,0 δις τον Μάι.’12.

Οι αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας αυξήθηκαν κατά 15 χιλ. την εβδομάδα που έκλεισε την 08.09.2012, έναντι της προηγούμενης εβδομάδας και διαμορφώθηκαν στις 382 χιλ. Επίσης, ο μέσος 4 εβδομάδων διαμορφώθηκε στις 375 χιλ. Ο δείκτης αυτός διαμορφώνεται τώρα συστηματικά κάτω από το κρίσιμο όριο των 400 χιλ., αλλά δεν δείχνει τάσεις περαιτέρω μείωσης από τα σημερινά επίπεδα. Δείχνει έτσι ότι η οικονομία αναπτύσσεται αλλά ακόμη με σχετικά χαμηλό ρυθμό.

ΖτΕ: Μετά την πτώση του ΑΕΠ κατά -0,2% σε 3μηνιαία βάση το 2ο 3μηνο.΄12, αναμένεται η οικονομία της ΖτΕ να εισέλθει σε περίοδο ύφεσης. Ειδικότερα, μετά την άνοδο του ποσοστού ανεργίας σε ιστορικά υψηλό επίπεδο, στο 11,3% τον Ιούλ.΄12, η απασχόληση στη ΖτΕ έμεινε αμετάβλητη σε 3μηνιαία βάση το 2ο 3μηνο.΄12, μετά από πτώση κατά -0,3% το 1ο 3μηνο.΄12, ενώ σε ετήσια βάση η μείωση ήταν κατά -0,6%, από -0,5% στο 1ο 3μηνο.΄12. Συνεχίζεται η έντονη μείωση της απασχόλησης σε όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, και κυρίως στις κατασκευές, κατά -5,2% σε ετήσια βάση στο 2ο 3μηνο.΄12, από -5,1% το 1ο 3μηνο.’12, ενώ στον κλάδο της μεταποίησης η απασχόληση συνεχίζει να μειώνεται ραγδαία κατά -1,4%, από -0,5% το 1ο 3μηνο.΄12. Περιορίστηκε η πτώση της απασχόλησης

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων

8

στον πρωτογενή τομέα στο -0,4% σε ετήσια βάση το 2ο 3μηνο.΄12, από -1,4% το 1ο 3μηνο.΄12.

Όσον αφορά στις επιμέρους οικονομίες, στη Γερμανία η απασχόληση συνεχίζει να αυξάνεται κατά 1,3% σε ετήσια βάση στο 2ο 3μηνο.΄12, ενώ θετική εξέλιξη είναι και η βελτίωση του δείκτη εμπιστοσύνης των επενδυτών στο -18,2 (υψηλό επίπεδο 3 μηνών) τον Σεπτ.΄12, από -25,5 τον Αύγ.΄12. Ωστόσο, η οικονομία της Γερμανίας, είναι αδύνατον να μείνει ανεπηρέαστη από την ύφεση στη ΖτΕ, ενώ η χειροτέρευση στους δείκτης ΡΜΙ στη μεταποίηση και τις υπηρεσίες σηματοδοτούν τουλάχιστον στασιμότητα της οικονομίας το 3ο 3μηνο.΄12, αν όχι πτώση του ΑΕΠ μετά από αύξηση κατά 0,3% σε 3μηνιαία βάση το 2ο 3μηνο.΄12 (1,0% σε ετήσια). Στη Γαλλία η απασχόληση έμεινε αμετάβλητη, ενώ μικρή βελτίωση σημειώθηκε στην Ιταλία, αν και η απασχόληση συνεχίζει να μειώνεται κατά -0,4% σε ετήσια βάση το 2ο 3μηνο.΄12. Αντίθετα, μεγάλη μείωση της απασχόλησης σε ετήσια βάση σημειώθηκε σε χώρες που εφαρμόζουν έντονη δημοσιονομική προσαρμογή, όπως την Ισπανία (-4,0%) και τη Πορτογαλία (-4,2%), όπως φαίνεται στον κατωτέρω Πίνακα. Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η περαιτέρω πτώση της απασχόλησης στην Ελλάδα κατά -9,0% το 2ο 3μηνο.΄12, από -8,7% το 1ο 3μηνο.΄12.

Από την άλλη πλευρά, ο ρυθμός ανόδου του ονομαστικού κόστους εργασίας ανά ώρα εργασίας στη Ζώνη του Ευρώ αυξήθηκε περαιτέρω στο 1,6% σε ετήσια βάση το 2ο 3μηνο.΄12, από 1,5% το 1ο 3μηνο.΄12, 2,2% στο 4ο 3μηνο του 2011 και 2,4% στο 2ο 3μηνο.’11.

Ειδικότερα, το κόστος εργασίας αυξήθηκε σημαντικά στη βιομηχανία, κατά 2,3% σε ετήσια βάση το 2ο 3μηνο.΄12, από 1,4% το 1ο 3μηνο.΄12, στον κατασκευαστικό κλάδο (2ο 3μηνο.΄12: 2,1%, 1ο 3μηνο.΄12: 1,3%) και στον τομέα των υπηρεσιών (2ο 3μηνο.΄12: 1,9%, 1ο 3μηνο.΄12: 1,8%).

Όσον αφορά τις επιμέρους οικονομίες της ΖτΕ, είναι αξιοσημείωτο ότι το ωριαίο κόστος εργασίας σε ονομαστικούς όρους συνεχίζει να αυξάνεται σημαντικά στην Ιταλία και ακόμη και στην Πορτογαλία, παρά την πτώση του ΑΕΠ και τη μεγάλη αύξηση της ανεργίας στις χώρες αυτές. Συγκεκριμένα, στην Ιταλία το κόστος εργασίας ανήλθε κατά 1,1% το 2ο 3μηνο.΄12, ενώ στην Πορτογαλία κατά 0,7%, από πτώση -1,2% το 1ο 3μηνο.΄12. Αντίθετα, στην Ελλάδα το κόστος εργασίας ανά ώρα εργασίας μειώνεται με ταχείς ρυθμούς (-11,5% στο 1ο 3μηνο.’12), επιβεβαιώνοντας την σημαντική εσωτερική υποτίμηση που ήταν αναγκαία για να βοηθήσει στην ανάκαμψη και στην έξοδο της οικονομίας από την κρίση. Από την άλλη πλευρά, το ανά ώρα κόστος εργασίας στη Γερμανία αυξήθηκε κατά 2,5% το 2ο 3μηνο.΄12, α[π 1,8% το 1ο 3μηνο.΄12, αν και γενικά παραμένει σε χαμηλό επίπεδο, αν συνυπολογισθεί η αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ κατά 1,7% σε 3μηνιαία βάση το 2ο 3μηνο.΄12.

Ο πληθωρισμός με βάση τον εναρμονισμένο ΔΤΚ της ΖτΕ ανήλθε στο 2,6% τον Αύγ.΄12, μετά από 3 συνεχείς μήνες που παρέμεινε στο 2,4%. Η αύξηση οφείλεται στην αύξηση της τιμής της ενέργειας στο 8,9% σε ετήσια βάση τον Αύγ.΄12, από 6,1% τον Ιούλ.΄12 και 11,8% τον Αύγ.΄11. Εν προκειμένω, ο δομικός πληθωρισμός υποχώρησε στο 1,5% τον Αύγ.΄12, από 1,7% τον Ιούλ.΄12 και 1,6% τον Ιούν.΄12. Η άνοδος του πληθωρισμού δεν ελλοχεύει πληθωριστικούς κινδύνους, καθώς πλέον επιβεβαιώνεται η ύφεση στην οικονομία της ΖτΕ, μετά την πτώση του ΑΕΠ κατά -0,2% σε 3μηνιαία βάση το 2ο 3μηνο.΄12. Η ΕΚΤ προχώρησε ήδη σε μείωση των επιτοκίων σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο στο 0,75% στις 5.7.2012, ενώ ανακοίνωσε και μέτρα με στόχο την ομαλοποίηση των αγορών κρατικών ομολόγων της Ισπανίας και της Ιταλίας. Σημειώνεται ότι το ΔΝΤ προβλέπει πτώση του πληθωρισμού στο 1,8% το 2012 και στο 1,4% το 2013. Στη Γερμανία ο πληθωρισμός ανήλθε στο 2,2% τον Αύγ.΄12, στην Ιρλανδία ο πληθωρισμός επίσης αυξήθηκε στο 2,6% τον Αύγ.΄12, από 2,0% 2,0% τον Ιούλ.΄12, ενώ στην Ελλάδα ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 1,2%, υψηλότερα από 0,9% τον Ιούλ.΄12, αν και παραμένει στο χαμηλότερο επίπεδο μεταξύ των χωρών στη ΖτΕ. Στην Ισπανία, ο πληθωρισμός ανήλθε στο 2,7% τον Αύγ.΄12, από 2,2% τον Ιούλ.΄12, ενώ τέλος, στην Ιταλία, ο πληθωρισμός υποχώρησε ελαφρά στο 3,3%, από 3,6% τον Ιούλ.΄12.

2ο 3μηνο.΄12

1ο 3μηνο.΄12

4ο 3μηνο.΄11

2ο 3μηνο.΄12

1ο 3μηνο.΄12

4ο 3μηνο.΄11

ΖτΕ 0,0 -0,3 -0,2 -0,6 -0,5 -0,1Γερμανία 0,2 0,4 0,3 1,3 1,4 1,3Γαλλία 0,0 0,0 -0,1 0,0 0,2 0,3Ιταλία 0,6 -0,6 -0,2 -0,4 -0,9 -0,2Ισπανία -0,4 -1,5 -1,3 -4,0 -3,4 -2,4Ελλάδα … … … -9,0 -8,7 -8,5Πορτογαλία -0,2 -1,1 -2,5 -4,2 -4,2 -3,1Ην Βασίλειο 0,7 0,4 0,3 0,9 0,1 0,1

Απασχόληση στην ΖτΕ και σε επιλεγμένες οικονομίες

Πηγή:Eurostat

% 3μηνιαία μεταβολή % ετήσια μεταβολή

2ο 3μηνο.΄12 1ο 3μηνο.΄12 4ο 3μηνο.΄11 3ο 3μηνο.΄11

ΖτΕ 1,6 1,5 2,2 2,2Γερμανία 2,5 1,8 3,1 2,7Γαλλία 2,0 2,1 3,0 2,5Ιταλία 1,1 0,3 1,1 1,0Ελλάδα … -11,5 -8,1 -4,2Ισπανία 0,5 1,9 2,3 3,0Ιρλανδία 0,4 0,9 -0,8 0,0Πορτογαλία 0,7 -1,2 -4,1 -1,0Ην Βασίλειο 1,7 0,3 1,9 1,5

Κόστος Εργασίας ανά μονάδα προιόντος στην ΖτΕ και σε επιλεγμένες οικονομίες

Πηγή:Eurostat

(% ετήσια μεταβολή)

0,90

0,95

1,00

1,05

1,10

1,15

2008Q1

2008Q2

2008Q3

2008Q4

2009Q1

2009Q2

2009Q3

2009Q4

2010Q1

2010Q2

2010Q3

2010Q4

2011Q1

2011Q2

2011Q3

2011Q4

2012Q1

Ωριαίο εργατικό κόστος σε ονομαστικούς όρουςσε επιλεγμένες οικονομίες

Italy Greece Spain Euro area (17 countries)

Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων

9

Στον εξωτερικό τομέα, το εμπορικό ισοζύγιο της ΖτΕ συνεχίζει να είναι σημαντικά πλεονασματικό για 6ο συνεχή μήνα στα € 15,6 δις τον Ιούλ.΄12, από € 13,6 δις τον Ιούν.΄12, και έναντι μικρού πλεονάσματος € 2,1 δις τον Ιούλ.΄11. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται και στην σημαντική βελτίωση στο πλεόνασμα της Γερμανίας στα € 16,1 δις τον Ιούλ.΄12, αλλά και της Ολλανδίας, καθώς χωρίς αυτά τα δύο πλεονάσματα, το εμπορικό ισοζύγιο στην ΖτΕ θα ήταν ελλειμματικό στα 3,25 δις. Η αύξηση του πλεονάσματος στη ΖτΕ τον Ιούλ.΄12 αποδίδεται στην μείωση των εισαγωγών κατά -1,0% σε μηνιαία βάση, από -2,9% τον Ιούν.΄12, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν πολύ περιορισμένα, κατά 0,3%, από +2,1% τον Ιούν.΄12. Σε ετήσια βάση, οι εξαγωγές αυξήθηκαν πολύ ικανοποιητικά κατά 11% και οι εισαγωγές κατά 2%. Το 1ο 6μηνο.΄12 οι εξαγωγές της ΖτΕ προς την Κίνα αυξήθηκαν κατά 10%, προς την Ρωσία κατά 17%, ενώ οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 12% και προς την Τουρκία μειώθηκαν κατά -1,0%. Το 7μηνο Ιαν.-Ιούλ.΄12 το εμπορικό ισοζύγιο ήταν πλεονασματικό στα € 40,9 δις,

έναντι ελλείμματος € 20,9 δις στο 7μηνο 2011, καθώς οι εξαγωγές αυξήθηκαν πολύ ικανοποιητικά κατά 9%, ενώ οι εισαγωγές μόνο κατά 3%.

Η εξέλιξη του εξωτερικού τομέα της ΖτΕ, όπως και της Γερμανίας, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την περίοδο που θα διαρκέσει η ύφεση στη ΖτΕ, αλλά και από την ζήτηση των αναπτυσσόμενων οικονομιών, και κυρίως της Κίνας.

Το 2ο 3μηνο.΄12 ο εξωτερικός τομέας συνέβαλε θετικά στην αύξηση του ΑΕΠ στη ΖτΕ κατά 1,4 π.μ. σε ετήσια βάση. Τα στοιχεία για το εμπορικό ισοζύγιο της ΖτΕ για τον Ιούλ.΄12 είναι θετικά, ωστόσο ο εξωτερικός τομέας δεν μπορεί από μόνος του να στηρίξει την ανάπτυξη στη ΖτΕ, η οποία δεν θα αποφύγει την ύφεση από το 3ο 3μηνο.΄12.

ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) 5,5 3,0 -0,2 -3,2 -3,5 -6,9 -6,0Ιδιωτική Κατανάλωση 4,3 3,7 4,0 -1,3 -3,6 -7,1 -5,7Δημόσια Κατανάλωση 2,3 7,6 -2,1 4,8 -7,2 -9,1 -11,0Ακαθάριστες Επενδύσεις 20,4 5,4 -6,7 -15,2 -15,0 -20,7 -6,6 - Κατοικίες 31,4 -9,0 -28,2 -23,5 -18,0 -23,6 -18,0

- Εξοπλισμός 15,6 37,0 1,3 -24,0 -20,0 -22,1 -5,5Μεταποίηση 2,0 2,2 -4,7 -11,2 -5,1 -9,5 -3,5Ανεργία (%) 8,9 8,3 7,6 9,5 12,5 17,7 21,5Συνολική Απασχόληση 1,9 1,2 1,1 -1,0 -2,7 -6,4 -4,8Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 3,2 3,0 4,2 1,3 4,7 3,3 1,3Κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος (1995=100) 2,2 5,0 8,7 6,6 -3,8 -2,6 -6,8Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τομέα) 21,1 21,5 15,9 4,1 0,0 -3,1 -5,5Έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -5,7 -6,5 -9,8 -15,6 -10,3 -9,1 -7,1Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών με κεφαλαιακές μεταβιβάσεις (% ΑΕΠ) -9,6 -12,4 -13,3 -10,3 -9,2 -8,6 -5,5Πηγή: ΔΟΜ Alpha Bank, ΕΛΣΤΑΤ, European Comission, Spring 2012

2010 2011 2012έτος I II III IV έτος διαθέσιμη περίοδος

Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων) -6,9 -14,0 -11,7 -8,7 -8,7 -8,7 -11,7 (6μην)Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων -37,2 -55,9 -42,2 -34,4 -29,8 -29,8 -43,7 (8μην)Οικοδομική Δραστηριότητα -23,7 -54,2 -44,6 -35,5 -36,0 -37,7 -24,9 (6μην)Μεταποίηση -5,1 -7,1 -9,6 -8,0 -9,5 -9,5 -6,7 (7μην)Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 43,8 43,7 45,6 43,9 41,1 43,6 42,1 (Αύγ)Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 79,3 82,2 77,5 76,5 74,2 77,6 75,6 (7μην)Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Μεταποίηση 75,8 79,2 77,6 78,3 72,5 76,9 75,0 (7μην)Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -63 -69 -71 -74 -83 -74 -76,1 (7μην)

Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τομέας 0,0 -0,4 -1,2 -2,2 -3,1 -3,1 -4,8 (Ιούλ)Επιχειρήσεις 1,1 1,1 0,2 -0,9 -2,0 -2,0 -5,3 (Ιούλ) - Βιομηχανία -2,0 -1,2 -2,2 0,5 0,1 0,1 -6,7 (Ιούλ) - Κατασκευές 1,9 -0,4 -0,3 -2,1 -7,4 -7,4 -7,4 (Ιούλ) - Τουρισμός 2,9 0,2 0,5 -0,8 -2,3 -2,3 -1,1 (Ιούλ)Νοικοκυριά -1,2 -1,9 -2,5 -3,1 -3,9 -3,9 -4,3 (Ιούλ) - Καταναλωτική Πίστη -4,2 -4,6 -5,8 -6,5 -6,4 -6,4 -5,9 (Ιούλ) - Στεγαστικά Δάνεια -0,3 -1,3 -1,7 -2,1 -2,9 -2,9 -3,5 (Ιουλ)

ΤιμέςΔείκτης Τιμών Καταναλωτή 4,7 4,7 3,5 2,4 2,8 3,3 1,7 (Αύγ)Δομικός Πληθωρισμός 3,0 2,5 1,7 0,7 1,3 1,5 0,5 (Αύγ)Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -4,7 -5,4 -4,9 -4,3 -5,9 -5,1 -10,1 (2o 3μην)

ΕπιτόκιαΤαμιευτηρίου 0,38 0,39 0,40 0,40 0,41 0,40 0,42 (Ιουλ)Δάνεια προς επιχειρήσεις 6,14 6,88 7,35 7,73 7,88 7,46 7,56 (Ιουλ)Καταναλωτικών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 11,64 12,25 12,51 12,68 12,04 12,37 11,44 (Ιουλ)Στεγαστικών Δανείων (σύνολο με επιβαρύνσεις) 3,84 4,48 4,77 4,94 4,66 4,71 3,42 (Ιουλ)Απόδοση 10-ετούς Ομολόγου 8,95 11,92 14,76 18,23 28,95 18,69 23,4 (Αύγ)

ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,5 -8,0 -7,3 -5,0 -7,5 -6,9 -6,3 (2ο 3μην)Κατανάλωση Νοικοκυριών -3,9 -8,6 -7,4 -5,2 -7,0 -7,1 -8,0 (2ο 3μην)Επενδύσεις -18,0 -24,2 -19,6 -16,4 -22,2 -20,7 -19,4 (2ο 3μην)Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 3,8 -2,4 0,8 4,5 -6,1 -0,3 -4,1 (2ο 3μην)Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -4,8 -9,8 -4,5 -3,8 -14,2 -8,1 -12,3 (2ο 3μην)

Ισοζύγιο Πληρωμών σε δις €Εξαγωγές Αγαθών 17,1 4,3 9,5 15,1 20,2 20,2 12,3 (7μην)Εισαγωγές Αγαθών 45,4 11,9 23,7 36,0 47,5 47,5 25,1 (7μην)Εμπορικό Ισοζύγιο -28,3 -7,6 -14,2 -21,0 -27,2 -27,2 -12,8 (7μην)Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 6,3 0,6 1,2 7,1 8,8 8,8 7,6 (7μην)Aναλογία Αδήλων Πόρων προς Εμπορικό Έλλειμμα 22,3 7,5 8,6 34,0 32,4 32,4 59,0 (7μην)Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών (κεφαλ. μεταβιβ.) -22,0 -7,0 -13,0 -13,9 -18,4 -18,4 -5,2 (7μην)Άμεσες Επενδύσεις (καθ. μεταβολή ροής) 0,7 -0,3 -0,7 -1,6 0,03 0,03 2,6 (7μην)Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου (καθ. μεταβολή ροής) -20,9 -6,1 -9,7 -14,6 -17,3 -17,3 -72,5 (7μην)

ΧρηματιστήριοΓενικός Δείκτης Τιμών ΧΑ 1.413,9 1.535,2 1.279,1 798,4 680,4 680,4 646,8 (Αύγ)(% μεταβολή ΓΔ) -35,6 -25,8 -10,8 -45,7 -51,9 -51,9 -29,4Χρηματιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 23,3 25,7 21,4 13,8 11,8 11,8 10,2

Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος και ΕΛΣΤΑΤ.

Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας

2007 2008 2011

2011

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ(ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές)

2012Ε2009Ετήσια στοιχεία 2006 2010