Ο άτιμος ή ανήθικος βίος ως λόγος αποκλήρωσης του...

42
1 Ο άτιμος ή ανήθικος βίος ως λόγος αποκλήρωσης του κατιόντος Συμβολή στην ερμηνεία του άρθρου 1840 αρ. 5 ΑΚ ΚΙΜΩΝ ΣΑΪΤΑΚΗΣ Υποψήφιος Διδάκτωρ Αστικού Δικαίου Νομικής Αθηνών Η παρούσα μελέτη δημοσιεύθηκε στα Χρονικά Ιδιωτικού Δικαίου, 2010, σ. 424. Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται η εξειδίκευση της αόριστης νομικής έννοιας του «άτιμου ή ανήθικου βίου», του πιο «ανοικτού» από τους περιοριστικά αναφερόμενους στην ΑΚ 1840 λόγους αποκλήρωσης κατιόντος, μέσα από μια αφαιρετική επεξεργασία τυπολογίας περιπτώσεων (εξώγαμες σχέσεις, τέλεση ανεπιθύμητου γάμου, πορνεία, ομοφυλοφιλία, διάπραξη εγκλημάτων, ασωτία, τοξικομανία κ.ά.). Ο εφαρμοστής του δικαίου, στο δύσκολο έργο της συγκεκριμενοποίησης της αόριστης έννοιας, θα πρέπει να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να αποφανθεί με αντικειμενικά κριτήρια, ενόψει των ειδικών συνθηκών που περιβάλλουν τη διαθήκη και των αντιλήψεων περί κοινωνικής ηθικής που κρατούν σε ορισμένο τόπο και χρόνο, με αναγωγή και στις θεμελιώδεις αρχές και αξιολογήσεις που διέπουν το θετικό δίκαιο και απορρέουν από τη συνταγματική τάξη. Με γνώμονα τη ratio του θεσμού της αποκλήρωσης ως ultimum remedium, η κατάφαση του κύρους της αποκληρωτικής διάταξης θα δικαιολογείται μόνον όταν η αποδοκιμαζόμενη από τον κληρονομούμενο διαγωγή του κατιόντος εμφανίζεται κατά τις κρατούσες κοινωνικές αντιλήψεις ως κλονίζουσα ανεπανόρθωτα κάθε συναισθηματικό δεσμό ανάμεσα στον κληρονομούμενο και τον κατιόντα του.

description

1Ο άτιμος ή ανήθικος βίος ως λόγος αποκλήρωσης του κατιόντοςΣυμβολή στην ερμηνεία του άρθρου 1840 αρ. 5 ΑΚΚΙΜΩΝ ΣΑΪΤΑΚΗΣΥποψήφιος Διδάκτωρ Αστικού Δικαίου Νομικής Αθηνών Η παρούσα μελέτη δημοσιεύθηκε στα Χρονικά Ιδιωτικού Δικαίου, 2010, σ. 424.Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται η εξειδίκευση της αόριστης νομικής έννοιας του «άτιμου ή ανήθικου βίου», του πιο «ανοικτού» από τους περιοριστικά αναφερόμενους στην ΑΚ 1840 λόγους αποκλήρωσης κατιόντος, μέσα από μια αφαιρετική επεξεργασία τυπολογ

Transcript of Ο άτιμος ή ανήθικος βίος ως λόγος αποκλήρωσης του...

1

1840 . 5

, 2010, . 424.

, 1840 , ( , , , , , , ..). , , , , , . ratio ultimum remedium, .

.

2 , ( 1813 .) ( 1825 .). . , . , , . , ( ). . 1. 1839 . , . : ) 2 ) ( 1839 . ) ) 1

,

( ) ( 1713). , , .2

( 1829 .. , ).

3 3 ) ( 1840-1843) ) ( 1844). . , . . ius cogens, . , , 4 ( 1840-1842) : ( 1840), ( 1841) ( 1842). , 3

. , , . (disinheritance) , .4

,

singularia non sunt extendenda (. , , 5 . 1965, 159 , , 5 . 1989, 24 . 103 , , 2004, . 125 122/1998 39, 575 129/1991 33, 551 6277/2003 45, 1079 2855/2002 58, 375). , (. , , 1972, 154 1 , , 2010, 37 . 8).

4 5, 1840 . 5, . , , . . , . , ( ) , . , . , , . , ratio , . , , 6. 5

,

. , , .6

. , .., 154 , .., 37 . 4 ,

/, 1839 . 7 407/2003 2004, 182.

5

, 1840 . 5. ratio : , , . , , . . , , ultimum remedium . , ( 1843 2) ultimum remedium , . II. 1. : 1840 7. 1840 . 5 7

. . (, .., 159 , .., 37 . 36 , .., 24 . 105).

6 , . . ( 1840 . 5: ... ). , . , . 2. : , , 8. . , , , 9. 3. : 1840 . 5 , , : ) 8

. 1411/1998 52, 1488 470/1997 39, 363

376/1981 29, 1546 1221/1980 29, 548 4632/2007 49, 281 407/2003 2004, 182 2855/2002 58, 375 12430/1989 33, 348.9

, .., 155 2 , , 2002, 145 . 7.5

, , 6 . 2006, 203 . 420.

7 ) (... ...). , 10 ) , . , 11. ( ) , . 1840 . 5 ( 1840 . 5: ... ). , 12. 4. : , , , 10

, .., 155 1 ( , 1998, . 57),

. , ( .. , , , ). , 1840 . 5 , , (. . , Justi atque injusti scientia, 1995, . 89).11

. .. 601/1972 22, 94:

, , , .12

. . 5.

8 , (.. , , ), (.. ) . , , . , , ad hoc, . ) : , 13, . , , , 14, , , 13

. , .., 155 E 4 1653/1983 32, 1525 1221/1980 29,

548 5/1974 41, 116 2835/1955 23, 744 601/1972 22, 95 142/1959 16, 59 562/1954 6, 50.14

1653/1983, .. . 1221/1980, ..:

, , , ` ` ` , , , , , , , ` ` .

9 15 , , 16. , , , 17. , (. 1444 2), . . 3719/2008 . ` ( ) .15

. 2855/2002 2004, 375: ,

, , . , , . , . , , . , , , , , . , , 342/1989 6, 263 . 470/1997 39, 364: ' ., , .16 17

. 2835/1955, .. 601/1972, .. . 562/1954, ..:

, , 1840 . 5 .

10 18 . , , , in concreto , . , 19. 212/2007 ( ), , , , , , . ) : , , , , 20. , , .21 , .

18 19 20

. 1221/1980 29, 548 . 5/1974 41, 116 2835/1955 23, 745 601/1972 12430/1989 33, 348 ( ) 341/1984

22, 95.21

36, 519 . 1889/1985 34, 1598 268/1984 33, 278 289/1982 31, 200 1324/1981 49, 816 3197/1986 28, 356 . , /, 1840 . 14.

11 ) : , 22. . . 2734/1999, , , . , ratio , , . . , 23. ) : 1840 . 5 , . 24. , , , ( 1439 2).

22

142/1959 6, 1036: 630/1989 31, 1489. 630/1989, .. 12430/1989 33, 348

, .23 24

. . 601/1972 22, 94.

12 , , 25. , 26. , . . ) : , ( 5 1 ). 27 25

. . 12430/1989 33, 348.

.26

1411/1998 52, 1488:

, , ( ) . 470/1997, ..: , , .., . , , 1968, . , , , ' , , ( ).27

. 2 .

. 2472/1997,

13 28. , 1840 . 5, . , , , , . , , , 29. , , , . , , . , .28

18-12-2008

(UN declaration on LGBT rights), (sexual orientation) .29

(. 1993 Dean Hamer National Cancer Institute Washington DC). , . , 80. , , . Determinismus, , , .

14 ( ), ( .. ,

). , , , , . , , , in concreto , . ) : . , . (.. ) , . , 1840 30.30

. 2840/1990 33, 350: :

... .. , . 25 . , . . ..., , ,

15 1840 . 5 ( ) 31 32 . ) : 1840 . 3, . , 1840 . 5. ( ), , , . 1970 , , , , . 1946 1950 . ' , , . . , 1840 , . 97/1996 1997, 133: . , : , , , , ..... , , 1840 . 4 3 .31

400/1978 32, 713 2835/1955 23, 745 562/1954

6, 50. . 12430/1989, ..: 4167/1975 30, 478.32

683/1955 23, 546.

16 , . , 33. , , 34. .. ( 299), ( 336), ( 380), ( 310), (), ( 134), ( 138) .35 33

. 359/2003 51, 1858 1411/1998 52, 1488 4000/2008 49, 1515 4632/2007 49, 281 97/1996 1997, 133 5214/1996 48, 166 11633/2008 .34

( 1411/1998, ..) . 97/1996, ..: 1840 . 3 , , , . (.. ).35

. 1643/1957 6, 237: ,

, 300.000 . , . , 1840 . 5.

17 (.. ). . ) : , 36. , 37. , . , , , , ., . (.. , ), ( , , offshore .) 38. , (.. ), , . .. .

36 37

. 26/1971 19, 441 ( ). . .. 9/2007 2007, 914 146/2007 2007, 973

658/2006 2007, 149.38

, , , .

18 39. ) : , ( 1845), 1840 . 5. ( .. )40. , 1666 1 . 2, 41. (exheredatio ex bona mente) , 42. , . (

39

. 376/1981 29, 1546:

-, .40

. ( , 1998, . 59),

1840 . 5 1845 .41 42

1043/1982 31, 1163. . , .., 162 , .., 157 1 , .., 37 . 51

, .., 1845 . 2. , .

19 ), , 43 ( 1845 1)44. 1845 , 1840 . 5 . , ultimum remedium , 1845, , . ) , : 1845 , (. 1666 1 . 2), 45. 46. , 1840 . 5. , ( 1845 2 . ), .. , 1845 , 43

. , .., 37 . . , .., 37 . 55 , , 1998, . 103.

.44

63 . , .., 268 . 5 , .., 157 , .., 1845 . 9 .45

, 1845 (, .. , .. , .., 24 . 106).46

, .. , , 2004, . 148.

20 . , , , , . , , 47. ) : , 48. 5. : 1840 . 5 . A ( ) , . 49

47

. .48

2855/2002 2004, 375:

, ( ).49

(. . V 1).

21 50. , . . 51. . , , , . , () , 1840 . 552. , 1840 . 5, . , , . , 53. 1840 . 5 (.. )54. 50 51

, .., . 56. , .., 159 . 5 , .., 37 . 32 , .., 1840 , .., 155 5 , , 2004, . 136. , .. , .. , .. , .. , .. , .. , ..

. 16 , ..52 53 54

22 , . 1840 . 5, . , . 6. : , 55. V. , , (.. 178, 281, 919). H . , , . (.. ), : , (.. ). , , ,

55

1411/1998, ..

23 56. H 57. , , , 58. , , , . , 59. , , , 60. 56 57

. , . , 2002, 2 . 22. . 2/1991 32, 747 398/1975 23, 1164 1522/2000 42, 1291 2855/2002 2004, 375

13/1991 40, 528.58

4486/1992 35, 477 1117/1990 33, 349 5545/1982 31, 536.59

.

, , , (. , .., 6 . 48).60

, .., 155 2 , , 1998, . 55

, 6 . 2006, 203 . 420 , .., 1840 . 13.

24 61. , , . , , ( ) 62. , . , 63. V. 1. : ( 1844 . ). 64. .

61 62 63 64

. , .. . 601/1972 22, 94. . , .. , .., 161 , .., 156 2 , .., 1844 . 1

, .., 24 . 105-106 , , 31, 257 11633/2008 . , ( ). .

25 . : , 65. . , , . 66. , , , 67. , , ( 140 .)68. , , , . : ) (.. ). , 65 66 67

, .. , .., . 74. , .. , , 2010, 37 . 45 , .., . , .., ,

3 , .. 11633/2008, .68

, , .

26 69. ) 70. , . ) 71. . , 72. ) 73. , ( 1861), 69

, .., 156 2 , .., . 3 , , 2004, , .., 156 2 , .., . 5. . , .., 37 . 46,

. 146.70

, . , , , ( ) . , , , .71 72

, .., 156 4 , .., 1844 . 6 , .. , .., 156 5.

(. , ..).73

27 74. ,75

( 338 1) . , 76, ( 1844 . ). ex tunc, . , , . , . , ( 1713), 77. , 1784. , ( 181). , , . 2. : 1840 . ,74 75 76

. 2944/1991 44, 355. , .., 156 3 , .., 37 . 48 , ..

1653/1983 32, 1525 1006/1980 29, 333: , 1761/1979 20, 595: , , 11633/2008, .77

, .. , .. , .., 156 7.

28 . , 1840 . 5 . , 1840 . , , 78. . .. 79 . , ( 338 1). 80.

78

, .., . 58 , .., 155 6 470/1997 39, 364 , .., 159 . 5 . , .., . 58 . 13,

1653/1983 32, 1525.79

.80

. , .., . 57.