Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως...

60
ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑΪΟΥ 2001 ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Η εξίσωση της απομάκρυνσης σε έναν απλό αρμονικό ταλαντωτή, πλάτους χ 0 και κυκλικής συχνότητας ω, δίνεται από τη σχέση: χ = χ 0 ημωt. Η εξίσωση της ταχύτητας δίνεται από τη σχέση: α. υ = χ 0 ωημωt β. υ = -χ 0 ωημωt γ. υ = χ 0 ωσυνωt δ. υ = -χ 0 ωσυνωt. Μονάδες 5 2. Το πλάτος ταλάντωσης ενός απλού αρμονικού ταλαντωτή διπλασιάζεται. Τότε: α. η ολική ενέργεια διπλασιάζεται β. η περίοδος παραμένει σταθερή γ. η σταθερά επαναφοράς διπλασιάζεται δ. η μέγιστη ταχύτητα τετραπλασιάζεται. Μονάδες 5 3. Σε κύκλωμα εναλλασσόμενου ρεύματος RLC σε σειρά, η κυκλική συχνότητα ω της πηγής σταθερού πλάτους αυξάνεται συνεχώς, ξεκινώντας από μια πολύ μικρή τιμή. Το πλάτος της έντασης του ρεύματος Ι 0 στο κύκλωμα: α. αυξάνεται συνεχώς β. ελαττώνεται συνεχώς γ. αρχικά αυξάνεται και στη συνέχεια ελαττώνεται δ. παραμένει σταθερό. Μονάδες 5 4. Σε κύκλωμα εναλλασσόμενου ρεύματος έντασης Ι=Ι 0 ημωt, που περιλαμβάνει και πυκνωτή, η διαφορά φάσης μεταξύ της τάσης στα άκρα του πυκνωτή και της έντασης του ρεύματος είναι: 1 ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Παπαδημητρίου Χ. Γιώργος Αντίρριο, Νοέμβριος 2008 ΦΥΣΙΚΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ω R F

Transcript of Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως...

Page 1: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥΤΡΙΤΗ 29 ΜΑΪΟΥ 2001

ΘΕΜΑ 1οΣτις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση της απομάκρυνσης σε έναν απλό αρμονικό ταλαντωτή

πλάτους χ0 και κυκλικής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση χ = χ0ημωt Η εξίσωση της ταχύτητας δίνεται από τη σχέσηα υ = χ0ωημωtβ υ = -χ0ωημωtγ υ = χ0ωσυνωtδ υ = -χ0ωσυνωt

Μονάδες 52 Το πλάτος ταλάντωσης ενός απλού αρμονικού ταλαντωτή

διπλασιάζεται Τότεα η ολική ενέργεια διπλασιάζεται β η περίοδος παραμένει σταθερή γ η σταθερά επαναφοράς διπλασιάζεταιδ η μέγιστη ταχύτητα τετραπλασιάζεται

Μονάδες 53 Σε κύκλωμα εναλλασσόμενου ρεύματος RLC σε σειρά η κυκλική

συχνότητα ω της πηγής σταθερού πλάτους αυξάνεται συνεχώς ξεκινώντας από μια πολύ μικρή τιμή Το πλάτος της έντασης του ρεύματος Ι0 στο κύκλωμαα αυξάνεται συνεχώς β ελαττώνεται συνεχώςγ αρχικά αυξάνεται και στη συνέχεια ελαττώνεταιδ παραμένει σταθερό

Μονάδες 54 Σε κύκλωμα εναλλασσόμενου ρεύματος έντασης Ι=Ι0ημωt που

περιλαμβάνει και πυκνωτή η διαφορά φάσης μεταξύ της τάσης στα άκρα του πυκνωτή και της έντασης του ρεύματος είναι

α β γ δ 0

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της Στήλης Α και δίπλα

σε κάθε γράμμα τον αριθμό της Στήλης Β αντιστοιχώντας σωστά τα μεγέθη της στήλης Α με τις αριθμητικές τιμές και τις μονάδες της στήλης Β

1

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝΠαπαδημητρίου Χ Γιώργος

Αντίρριο Νοέμβριος 2008

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥΦΥΣΙΚΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ω

R

F

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κύκλωμα εναλλασσόμενου ρεύματος τροφοδοτείται με τάση της μορφής V=100ημ(50πt +π3) και διαρρέεται από ρεύμα της μορφής Ι=Ι0ημ50πt

Στήλη Α Στήλη Bα Διαφορά φάσης μεταξύ της τάσης και της έντασης στο κύκλωμα

1 100 Volt

β Πλάτος τάσης 2 50π radsγ Κυκλική συχνότητα 3 π3δ Ενεργός τάση 4 50 Ηzε Συχνότητα 5 50 Volt

6 25 HzΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2ο11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά

ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμαα Ποια από τις καμπύλες Ι και ΙΙ του παρακάτω διαγράμματος

αντιστοιχεί στη δυναμική ενέργεια του ελατηρίου και ποια στην κινητική ενέργεια του σώματος

Να δικαιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 7

β Να σχεδιάσετε τη γραφική παράσταση της ολικής ενέργειας αφού μεταφέρετε το παραπάνω διάγραμμα στο τετράδιό σας

Μονάδες 62 Οι κυκλικοί δακτύλιοι Α και Β του σχήματος θεωρούνται ακλόνητοι

στο χώρο και τα επίπεδά τους είναι παράλληλα Ο δακτύλιος Α είναι ανοικτός ενώ ο δακτύλιος Β είναι κλειστός Ένας ραβδόμορφος μαγνήτης πλησιάζει τους δακτύλιους έτσι ώστε ο άξονάς του να παραμένει κάθετος στα επίπεδα των δακτυλίων Α Επαγωγική τάση αναπτύσσεται

α στον Αβ στον Β γ και στους δύο

2 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4Β Επαγωγικό ρεύμα διαρρέει

α τον Αβ τον Β γ και τους δύο

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 3ο Το σχήμα δείχνει ένα κύκλωμα που περιλαμβάνει μία ποτενσιομετρική διάταξη με δρομέα δ πηγή της οποίας η ηλεκτρεγερτική δύναμη είναι Ε1=5V αμελητέας εσωτερικής αντίστασης γαλβανόμετρο G δεύτερη πηγή με ηλεκτρεγερτική δύναμη Ε2 και εσωτερική αντίσταση r = 1Ω τους διακόπτες Δ1 και Δ2 και δύο παράλληλους και οριζόντιους αγωγούς Zx1 και Ηx2 των οποίων το μήκος είναι τέτοιο ώστε να επιτρέπει στον αγωγό ΚΛ να αποκτήσει ορική (οριακή) ταχύτητα Πάνω στους αγωγούς Zx1 και Ηx2 μπορεί να ολισθαίνει χωρίς τριβές ο ευθύγραμμος αγωγός ΚΛ μήκους =05m και αντίστασης R= 025Ω Οι αγωγοί αυτοί βρίσκονται μέσα σε ομογενές μαγνητικό πεδίο έντασης Β = 1Τ κάθετο στο επίπεδο των αγωγών και με τον προσανατολισμό που φαίνεται στο σχήμαΑρχικά ο διακόπτης Δ1 είναι κλειστός ο διακόπτης Δ2 ανοικτός και η ένδειξη του γαλβανομέτρου είναι μηδέν όταν ο δρομέας δ βρίσκεται στο μέσο της απόστασης ΑΓ

Α Να υπολογίσετε την τιμή της ηλεκτρεγερτικής δύναμης Ε2Mονάδες 5

Β Στη συνέχεια ανοίγουμε το διακόπτη Δ1 και ταυτόχρονα κλείνουμε τον διακόπτη Δ2 Να υπολογίσετε Β1 Την ορική (οριακή) ταχύτητα που θα αποκτήσει ο αγωγός ΚΛ

Μονάδες 10Β2 Την τάση στα άκρα του αγωγού ΚΛ όταν αυτός κινείται με

ταχύτητα ίση με το μισό της ορικής (οριακής) του ταχύτητας Μονάδες 10

ΘΕΜΑ 4ο Κύκλωμα αποτελείται από αντιστάτη αντίστασης R =40Ω μεταβλητό πυκνωτή πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής L=016Η και αμπερόμετρο αμελητέας εσωτερικής αντίστασης συνδεδεμένα σε σειρά Το κύκλωμα τροφοδοτείται από εναλλασσόμενη τάση σταθερού πλάτους της μορφής V=160 ημ625t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 3

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

A Αν για ορισμένη τιμή της χωρητικότητας C η διαφορά φάσης μεταξύ τάσης στα άκρα του κυκλώματος και έντασης είναι μηδέν και η μέση ισχύς που καταναλώνεται στον αντιστάτη είναι 160WΑ1 Να υπολογίσετε την ενεργό τιμή της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 5Α2 Να υπολογίσετε την ωμική αντίσταση του πηνίου

Μονάδες 5Α3 Να υπολογίσετε τα πλάτη των τάσεων στα άκρα των στοιχείων

του κυκλώματος και να κατασκευάσετε το ανυσματικό διάγραμμα των τάσεων

Μονάδες 5

Β Αν μεταβάλουμε την τιμή της χωρητικότητας του πυκνωτή διαπιστώνουμε ότι το αμπερόμετρο δείχνει την ίδια ένδειξη για δύο τιμές της χωρητικότητας C1 και C2

Να αποδείξετε ότι ισχύει η σχέση όπου ω η κυκλική

συχνότητα της πηγήςΜονάδες 10

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002

ΘΕΜΑ 1οΣτις προτάσεις 1-3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της1 Το φαινόμενο του συντονισμού παρατηρείται μόνο στις

α μηχανικές ταλαντώσειςβ ηλεκτρικές ταλαντώσειςγ εξαναγκασμένες ταλαντώσειςδ ελεύθερες ταλαντώσεις

Μονάδες 5

2 Σε κάθε κρούση ισχύεια η αρχή διατήρησης της μηχανικής ενέργειαςβ η αρχή διατήρησης της ορμήςγ η αρχή διατήρησης του ηλεκτρικού φορτίουδ όλες οι παραπάνω αρχές

Μονάδες 53 Αν το αλγεβρικό άθροισμα των ροπών που δρουν πάνω σ ένα στερεό

σώμα το οποίο περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι μηδέν τότεα η γωνιακή του ταχύτητα μεταβάλλεταιβ η γωνιακή του ταχύτητα είναι σταθερήγ η γωνιακή του επιτάχυνση μεταβάλλεταιδ η ροπή αδράνειας ως προς τον άξονα περιστροφής του μεταβάλλεται

Μονάδες 54 Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα που

αναφέρεται στην απλή αρμονική ταλάντωση και να συμπληρώσετε τα κενά με τα κατάλληλα μέτρα των φυσικών μεγεθών

4 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Χ(απομάκρυν

ση)

U(δυναμική ενέργεια)

Κ(κινητική ενέργεια)

0x1 6Jx2 5J 4JA

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας τα φυσικά μεγέθη από τη Στήλη Ι και

δίπλα σε καθένα τη μονάδα της Στήλης ΙΙ που αντιστοιχεί σ αυτόΣτήλη Ι Στήλη ΙΙ

Ροπή αδράνειας Ι σώματος ως προς άξονα

N∙m

Στροφορμή L στερεού σώματος rαdsΓωνιακή ταχύτητα ω kg∙m2

Ροπή δύναμης τ ως προς άξονα FΣυχνότητα f περιοδικού φαινομένου

kg∙

HzΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2ο Α Δύο αρμονικά εγκάρσια κύματα που

διαδίδονται σε επιφάνεια νερού έχουν την ίδια συχνότητα και το ίδιο πλάτος Τα κύματα βρίσκονται σε φάση και ξεκινούν ταυτόχρονα από τις πηγές Π1 και Π2 Τα κύματα φτάνουν σε σημείο Σ που απέχει απόσταση r1 από την πηγή Π1 και απόσταση r2 από την πηγή Π2 όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα

1 Τί εννοούμε με τον όρο ενίσχυση του κύματος στο σημείο Σ Μονάδες 2

2 Ποια σχέση καθορίζει τη θέση των σημείων στα οποία έχουμε ενισχυτική συμβολή

Μονάδες 23 Τί εννοούμε με τον όρο απόσβεση του κύματος σε σημείο Σ

Μονάδες 24 Ποια σχέση καθορίζει τη θέση των σημείων στα οποία έχουμε

απόσβεσηΜονάδες 2

Β Μονοχρωματική ακτινοβολία μήκους κύματος λο περνάει από τον αέρα (κενό) σε διαφανές μέσοΝα εξηγήσετε γιατί το μήκος κύματος της ακτινοβολίας στο μέσο αυτό δεν μπορεί να αυξηθεί

Μονάδες 7Γ Σ ένα κύκλωμα LC που εκτελεί ηλεκτρική ταλάντωση με αμείωτο

πλάτος παρεμβάλλουμε μεταβλητή αντίσταση Rα Τί συμβαίνει στο πλάτος της έντασης του ρεύματος για διάφορες

τιμές της αντίστασης R

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 5

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 5β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΟμογενής δοκός ΑΒ μήκους L=3m και βάρους w=50Ν ισορροπεί οριζόντια στηριζόμενη στο άκρο Α και στο σημείο Γ που απέχει από το άλλο άκρο Β απόσταση d=05m όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα

1 Να υπολογίσετε τις δυνάμεις που ασκούν τα στηρίγματα στη δοκό

στα σημεία Α και Γ Μονάδες 12

Στο άκρο Β της δοκού τοποθετείται σώμα βάρους w1 και παρατηρούμε ότι η δύναμη που ασκείται στη δοκό από το στήριγμα στο άκρο Α ελαττώνεται στο μισό

2 Να υπολογίστε το βάρος w1 του σώματος

Μονάδες 13ΘΕΜΑ 4οΑκίνητο σώμα μάζας Μ=9∙10-2 kg βρίσκεται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και είναι προσδεμένο στην άκρη οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς K=1000Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη όπως φαίνεται στο σχήμαΒλήμα μάζας m=1∙10-2 kg που κινείται κατά τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου με ταχύτητα υ συγκρούεται με το ακίνητο σώμα μάζας Μ και σφηνώνεται σ αυτόΜετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α=01m

Α Να υπολογίσετεα την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συσσωματώματος

Μονάδες 4β την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 8γ την ταχύτητα υ με την οποία το βλήμα προσκρούει στο σώμα μάζας

Μ Μονάδες 8

Β Να γράψετε την εξίσωση απομάκρυνσης της ταλάντωσης σε σχέση με το χρόνο

Μονάδες 5

6 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002ΘΕΜΑ 1οΣτις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η ιδιοσυχνότητα ενός συστήματος που εκτελεί εξαναγκασμένη

ταλάντωση χωρίς τριβή είναι 20 Hz Το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο όταν η συχνότητα του διεγέρτη είναια 10 Hz β 20 Hz γ 30 Hz δ 40 Hz

Μονάδες 52 Ηλεκτρικό κύκλωμα LC αμελητέας ωμικής αντίστασης εκτελεί

ηλεκτρική ταλάντωση με περίοδο Τ Αν τετρα-πλασιάσουμε τη χωρητικότητα του πυκνωτή χωρίς να μεταβάλουμε το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου τότε η περίοδος της ηλεκτρικής ταλάντωσης θα είναια Τ2 β Τ γ 2Τ δ 4Τ

Μονάδες 53 Το μήκος κύματος δύο κυμάτων που συμβάλλουν και δημιουργούν

στάσιμο κύμα είναι λ Η απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών του στάσιμου κύματος θα είναια λ β λ2 γ 2λ δ λ4

Μονάδες 54 Υλικό σημείο εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση υπό την επίδραση

συνισταμένης δύναμης F Αν x είναι η απομάκρυνση του σημείου από τη θέση ισορροπίας του και D θετική σταθερά τότε για τη δύναμη ισχύεια F = D β F = D x γ F = ndashD x δ F = 0

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας τη λέξη που συμπληρώνει σωστά

καθεμία από τις παρακάτω προτάσειςα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια και ορμή από

μια περιοχή του υλικού μέσου σε άλλη αλλά δεν μεταφέρεται

β Διαμήκη ονομάζονται τα κύματα στα οποία τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Η αιτία δημιουργίας του ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

δ Το αλγεβρικό άθροισμα των που δρουν σ ένα στερεό που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ίσο με την αλγεβρική τιμή του ρυθμού μεταβολής της στροφορμής του

ε Μη αδρανειακό είναι ένα σύστημα αναφοράς που σε σχέση με ένα αδρανειακό σύστημα

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που

διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 7

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ

Α Να μεταφέρετε το σχήμα στο τετράδιό σας και να σχεδιάσετε τη διαθλώμενη ακτίνα

Μονάδες 2Β Ποια από τις δύο γωνίες είναι μεγαλύτερη

α η γωνία προσπτώσεωςβ η γωνία διαθλάσεως

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Δίσκος παιδικής χαράς περιστρέφεται περί

κατακόρυφο άξονα κάθετο στο επίπεδό του διερχόμενο από το κέντρο του δίσκου Ο Στο δίσκο δεν ασκείται καμία εξωτερική δύναμη Ένα παιδί μετακινείται από σημείο Α της περιφέρειας του δίσκου στο σημείο Β πλησιέστερα στο κέντρο του Τότε ο δίσκος θα περιστρέφεται

α πιο αργάβ πιο γρήγορα

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

3 Σφαίρα μάζας m κινούμενη με ταχύτητα μέτρου υ1 συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με ακίνητη σφαίρα ίσης μάζας Να βρείτε τις σχέσεις που δίνουν τις ταχύτητες των δύο σφαιρών μετά την κρούση με εφαρμογή των αρχών που διέπουν την ελαστική κρούση

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 3ο Το σημείο Ο ομογενούς ελαστικής χορδής τη χρονική στιγμή t = 0 αρχίζει να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση με εξίσωση y = 005ημ8πt (SI) κάθετα στη διεύθυνση της χορδής Το κύμα που παράγεται διαδίδεται κατά τη θετική φορά του άξονα x΄x κατά μήκος της χορδής που διέρχεται από το σημείο Ο με ταχύτητα μέτρου 20ms α Να βρεθεί ο χρόνος που χρειάζεται ένα υλικό σημείο του ελαστικού

μέσου για να εκτελέσει μια πλήρη ταλάντωσηMονάδες 6

β Να βρεθεί το μήκος κύματος του αρμονικού κύματοςΜονάδες 6

γ Να γραφεί η εξίσωση του ίδιου κύματοςΜονάδες 6

δ Να βρεθεί το μέτρο της μέγιστης ταχύτητας με την οποία ταλαντώνεται ένα σημείο της χορδής

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4ο

8 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Δύο ίδιες λεπτές ισοπαχείς και ομογενείς ράβδοι ΟΑ και ΟΒ που έχουν μάζα Μ = 4 Κg και μήκος L = 15 m η καθεμία συγκολλούνται στο ένα άκρο τους Ο ώστε να σχηματίζουν ορθή γωνία Το σύστημα των δύο ράβδων μπορεί να περιστρέφεται περί οριζόντιο άξονα κάθετο στο επίπεδο ΑΟΒ που διέρχεται από την κορυφή Ο της ορθής γωνίας Το σύστημα αρχικά συγκρατείται στη θέση όπου η ράβδος ΟΑ είναι οριζόντια (όπως στο σχήμα) Η ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς το κέντρο μάζας της είναι Icm =

ML2

A Να υπολογίσετε τη ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το Ο

Μονάδες 6Β Από την αρχική του θέση το σύστημα των δύο ράβδων αφήνεται

ελεύθερο να περιστραφεί περί τον άξονα περιστροφής στο σημείο Ο χωρίς τριβές Να υπολογίσετε το μέτρο της γωνιακής επιτάχυνσης του συστήματος των δύο ράβδων τη στιγμή της εκκίνησης

Μονάδες 6Γ Τη χρονική στιγμή κατά την οποία οι ράβδοι σχηματίζουν ίσες γωνίες

με την κατακόρυφα Οx να υπολογίσετεα Το μέτρο της γωνιακής ταχύτητας του συστήματος των δύο

ράβδωνΜονάδες 7

β Το μέτρο της στροφορμής της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

Μονάδες 6

Δίνονται g = 10ms-2 ημ45ο = συν45ο = = 07

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003ΘΕΜΑ 1οΣτις προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Η μονάδα μέτρησης της στροφορμής είναι

α 1 kg m2s β 1 kg ms2 γ 1 kg m2

δ 1 kg ms Μονάδες 5

12 To παρακάτω σχήμα παριστάνει στιγμιότυπο εγκάρσιου αρμονικού κύματος Το σημείο του ελαστικού μέσου που κινείται με μέγιστη ταχύτητα και φορά προς τα επάνω είναι το

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 9

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Α

Β

Γ

Δ

Ο x

y

α Α β Β γ Γ δ Δ Μονάδες 5

13 Δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις πραγματοποιούνται στο ίδιο σημείο έχουν την ίδια διεύθυνση και συχνότητα και πλάτη Α1 και Α2

Αν οι ταλαντώσεις αυτές παρουσιάζουν διαφορά φάσης 180ο τότε το πλάτος Α της σύνθετης ταλάντωσης που προκύπτει από τη σύνθεσή τους είναια Α = Α1 + Α2 β Α = Α1 - Α2 γ Α = δ Α =

Μονάδες 514 Ένα σώμα εκτελεί γραμμική αρμονική ταλάντωση Όταν διέρχεται

από τη θέση ισορροπίας α η κινητική του ενέργεια είναι μηδένβ η επιτάχυνσή του είναι μέγιστηγ η δύναμη επαναφοράς είναι μηδένδ η δυναμική του ενέργεια είναι μέγιστη

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε στο τετράδιό σας τις προτάσεις που ακολουθούν

με το γράμμα Σ αν είναι σωστές ή με το γράμμα Λ αν είναι λανθασμένεςα Το μήκος κύματος μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας

μειώνεται όταν αυτή περνά από ένα διαφανές μέσο (πχ γυαλί) στον αέρα

β Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση κατά το συντονισμό η ενέργεια της ταλάντωσης είναι μέγιστη

γ Κατά την πλαστική κρούση δύο σωμάτων η μηχανική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερή

δ Η γωνιακή επιτάχυνση ενός στερεού σώματος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ανάλογη προς τη συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα

ε Αν η στροφορμή ενός στερεού σώματος παραμένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα είναι μηδέν

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο Στις προτάσεις 21Α 22Α και 22Γ να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Δύο ιδανικά κυκλώματα ηλεκτρικών ταλαντώσεων L C έχουν

πυκνωτές ιδίας χωρητικότητας C1 = C2 Στο παρακάτω διάγραμμα

10 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

παριστάνονται οι μεταβολές των ρευμάτων που διαρρέουν τα δύο κυκλώματα σε συνάρτηση με το χρόνο

i

t

1 2

21Α Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής των πηνίων L1 και L2

αντίστοιχα ισχύει

α L1 = β L1 = 4 L2

γ L1 = 2L2 δ L1 =

Μονάδες 321Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 21Α

Μονάδες 5

22 Ένα σώμα μάζας m είναι προσδεμένο σε ελατήριο σταθεράς Κ και εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Η συχνότητα του διεγέρτη είναι f = f0 όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του συστήματος Αν τετραπλασιάσουμε τη μάζα m του σώματος ενώ η συχνότητα του διεγέρτη παραμένει σταθερή τότε22Α Η ιδιοσυχνότητα του συστήματος

α γίνεται

β γίνεται 2 f0 γ παραμένει σταθερή

Μονάδες 322Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Α

Μονάδες 522Γ Το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος

α αυξάνεταιβ ελαττώνεταιγ παραμένει σταθερό

Μονάδες 322Δ Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Γ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΗ πηγή κύματος Ο αρχίζει τη χρονική στιγμή t0 = 0 s να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α = 005 m Το αρμονικό κύμα που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου κατά τον άξονα Οx Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται το στιγμιότυπο του κύματος μετά από χρόνο t1 = 03 s κατά τον οποίο το κύμα έχει διαδοθεί σε απόσταση 3m

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 11

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

1 2 3

y(m )

x(m )

0 05

Ο

α Να βρείτε την ταχύτητα υ διάδοσης του κύματος στο ελαστικό μέσοΜονάδες 5

β Να βρείτε την περίοδο T του αρμονικού κύματοςΜονάδες 5

γ Να γράψετε την εξίσωση του αρμονικού κύματος Μονάδες 7

δ Να απεικονίσετε το στιγμιότυπο του κύματος τη χρονική στιγμή t2 =

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής στερεά ράβδος ΟΑ μήκους L = 2 m και μάζας Μ = 03 kg μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα (χωρίς τριβές) στο οριζόντιο επίπεδο περί κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το σταθερό σημείο Ο Στο άκρο Α της ράβδου στερεώνεται σφαιρίδιο Σ1 μάζας m = 01 kg και το σύστημα ράβδου και σφαιριδίου Σ1 περιστρέφεται με σταθερή γωνιακή ταχύτητα ω = 1 rads Στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο βρίσκεται δεύτερο σφαιρίδιο Σ2 ίσης μάζας με το Σ1 προσδεμένο στο άκρο αβαρούς ελατηρίου σταθεράς Κ = 20 Νm Ο άξονας του ελατηρίου είναι οριζόντιος και εφάπτεται της κυκλικής τροχιάς του σφαιριδίου Σ1 (όπως στο σχήμα) Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι στερεωμένο ακλόνητα Οι διαστάσεις των σφαιριδίων είναι αμελητέες Όταν η ταχύτητα του σφαιριδίου Σ1 έχει τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου το σφαιρίδιο Σ1 αποκολλάται από τη ράβδο και κινούμενο ευθύγραμμα συγκρούεται με το σφαιρίδιο Σ2 με το οποίο ενσωματώνεται

Σ 1 Σ 2

Ο

υΑ

Να βρείτε α Τη στροφορμή του συστήματος ράβδου-σφαιριδίου Σ1 ως προς τον

άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

12 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 8β Το μέτρο υ της ταχύτητας του σφαιριδίου τη στιγμή που αποκολλάται

από τη ράβδοΜονάδες 4

γ Την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου-συσσωματώματος Σ1 και Σ2

Μονάδες 5δ Το πλάτος της ταλάντωσης αυτής

Μονάδες 8(Δίνονται Η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον κατακόρυφο άξονα

που διέρχεται από το σημείο Ο Ι0 = και π = 314)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Αν η εξίσωση ενός αρμονικού κύματος είναι

y = 10ημ(6πt - 2πx) στο SI τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση μεα 10ms β 6ms γ 2ms δ 3ms

Μονάδες 52 Δύο όμοιες πηγές κυμάτων Α και Β στην επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης

βρίσκονται σε φάση και παράγουν υδάτινα αρμονικά κύματα Η καθεμιά παράγει κύμα (πρακτικά) αμείωτου πλάτους 10cm και μήκους κύματος 2m Ένα σημείο Γ στην επιφάνεια της λίμνης απέχει από την πηγή Α απόσταση 6m και από την πηγή Β απόσταση 2m Το πλάτος της ταλάντωσης του σημείου Γ είναι α 0cm β 10cm γ 20cm δ 40cm

Μονάδες 53 Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια

δύο μέσων Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνεια τότε η γωνία πρόσπτωσης ονομάζεται α μέγιστη γωνία β ελάχιστη γωνίαγ μηδενική γωνία δ κρίσιμη γωνία

Μονάδες 54 Ο ωροδείκτης ενός ρολογιού έχει περίοδο σε ώρες (h)

α 1h β 12h γ 24h δ 48hΜονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Στη σύνθεση δύο αρμονικών ταλαντώσεων της ίδιας διεύθυνσης

που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και λίγο διαφορετικές συχνότητες ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές μεγιστοποιήσεις του πλάτους ονομάζεται του διακροτήματος

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 13

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 2: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κύκλωμα εναλλασσόμενου ρεύματος τροφοδοτείται με τάση της μορφής V=100ημ(50πt +π3) και διαρρέεται από ρεύμα της μορφής Ι=Ι0ημ50πt

Στήλη Α Στήλη Bα Διαφορά φάσης μεταξύ της τάσης και της έντασης στο κύκλωμα

1 100 Volt

β Πλάτος τάσης 2 50π radsγ Κυκλική συχνότητα 3 π3δ Ενεργός τάση 4 50 Ηzε Συχνότητα 5 50 Volt

6 25 HzΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2ο11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά

ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμαα Ποια από τις καμπύλες Ι και ΙΙ του παρακάτω διαγράμματος

αντιστοιχεί στη δυναμική ενέργεια του ελατηρίου και ποια στην κινητική ενέργεια του σώματος

Να δικαιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 7

β Να σχεδιάσετε τη γραφική παράσταση της ολικής ενέργειας αφού μεταφέρετε το παραπάνω διάγραμμα στο τετράδιό σας

Μονάδες 62 Οι κυκλικοί δακτύλιοι Α και Β του σχήματος θεωρούνται ακλόνητοι

στο χώρο και τα επίπεδά τους είναι παράλληλα Ο δακτύλιος Α είναι ανοικτός ενώ ο δακτύλιος Β είναι κλειστός Ένας ραβδόμορφος μαγνήτης πλησιάζει τους δακτύλιους έτσι ώστε ο άξονάς του να παραμένει κάθετος στα επίπεδα των δακτυλίων Α Επαγωγική τάση αναπτύσσεται

α στον Αβ στον Β γ και στους δύο

2 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4Β Επαγωγικό ρεύμα διαρρέει

α τον Αβ τον Β γ και τους δύο

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 3ο Το σχήμα δείχνει ένα κύκλωμα που περιλαμβάνει μία ποτενσιομετρική διάταξη με δρομέα δ πηγή της οποίας η ηλεκτρεγερτική δύναμη είναι Ε1=5V αμελητέας εσωτερικής αντίστασης γαλβανόμετρο G δεύτερη πηγή με ηλεκτρεγερτική δύναμη Ε2 και εσωτερική αντίσταση r = 1Ω τους διακόπτες Δ1 και Δ2 και δύο παράλληλους και οριζόντιους αγωγούς Zx1 και Ηx2 των οποίων το μήκος είναι τέτοιο ώστε να επιτρέπει στον αγωγό ΚΛ να αποκτήσει ορική (οριακή) ταχύτητα Πάνω στους αγωγούς Zx1 και Ηx2 μπορεί να ολισθαίνει χωρίς τριβές ο ευθύγραμμος αγωγός ΚΛ μήκους =05m και αντίστασης R= 025Ω Οι αγωγοί αυτοί βρίσκονται μέσα σε ομογενές μαγνητικό πεδίο έντασης Β = 1Τ κάθετο στο επίπεδο των αγωγών και με τον προσανατολισμό που φαίνεται στο σχήμαΑρχικά ο διακόπτης Δ1 είναι κλειστός ο διακόπτης Δ2 ανοικτός και η ένδειξη του γαλβανομέτρου είναι μηδέν όταν ο δρομέας δ βρίσκεται στο μέσο της απόστασης ΑΓ

Α Να υπολογίσετε την τιμή της ηλεκτρεγερτικής δύναμης Ε2Mονάδες 5

Β Στη συνέχεια ανοίγουμε το διακόπτη Δ1 και ταυτόχρονα κλείνουμε τον διακόπτη Δ2 Να υπολογίσετε Β1 Την ορική (οριακή) ταχύτητα που θα αποκτήσει ο αγωγός ΚΛ

Μονάδες 10Β2 Την τάση στα άκρα του αγωγού ΚΛ όταν αυτός κινείται με

ταχύτητα ίση με το μισό της ορικής (οριακής) του ταχύτητας Μονάδες 10

ΘΕΜΑ 4ο Κύκλωμα αποτελείται από αντιστάτη αντίστασης R =40Ω μεταβλητό πυκνωτή πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής L=016Η και αμπερόμετρο αμελητέας εσωτερικής αντίστασης συνδεδεμένα σε σειρά Το κύκλωμα τροφοδοτείται από εναλλασσόμενη τάση σταθερού πλάτους της μορφής V=160 ημ625t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 3

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

A Αν για ορισμένη τιμή της χωρητικότητας C η διαφορά φάσης μεταξύ τάσης στα άκρα του κυκλώματος και έντασης είναι μηδέν και η μέση ισχύς που καταναλώνεται στον αντιστάτη είναι 160WΑ1 Να υπολογίσετε την ενεργό τιμή της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 5Α2 Να υπολογίσετε την ωμική αντίσταση του πηνίου

Μονάδες 5Α3 Να υπολογίσετε τα πλάτη των τάσεων στα άκρα των στοιχείων

του κυκλώματος και να κατασκευάσετε το ανυσματικό διάγραμμα των τάσεων

Μονάδες 5

Β Αν μεταβάλουμε την τιμή της χωρητικότητας του πυκνωτή διαπιστώνουμε ότι το αμπερόμετρο δείχνει την ίδια ένδειξη για δύο τιμές της χωρητικότητας C1 και C2

Να αποδείξετε ότι ισχύει η σχέση όπου ω η κυκλική

συχνότητα της πηγήςΜονάδες 10

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002

ΘΕΜΑ 1οΣτις προτάσεις 1-3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της1 Το φαινόμενο του συντονισμού παρατηρείται μόνο στις

α μηχανικές ταλαντώσειςβ ηλεκτρικές ταλαντώσειςγ εξαναγκασμένες ταλαντώσειςδ ελεύθερες ταλαντώσεις

Μονάδες 5

2 Σε κάθε κρούση ισχύεια η αρχή διατήρησης της μηχανικής ενέργειαςβ η αρχή διατήρησης της ορμήςγ η αρχή διατήρησης του ηλεκτρικού φορτίουδ όλες οι παραπάνω αρχές

Μονάδες 53 Αν το αλγεβρικό άθροισμα των ροπών που δρουν πάνω σ ένα στερεό

σώμα το οποίο περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι μηδέν τότεα η γωνιακή του ταχύτητα μεταβάλλεταιβ η γωνιακή του ταχύτητα είναι σταθερήγ η γωνιακή του επιτάχυνση μεταβάλλεταιδ η ροπή αδράνειας ως προς τον άξονα περιστροφής του μεταβάλλεται

Μονάδες 54 Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα που

αναφέρεται στην απλή αρμονική ταλάντωση και να συμπληρώσετε τα κενά με τα κατάλληλα μέτρα των φυσικών μεγεθών

4 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Χ(απομάκρυν

ση)

U(δυναμική ενέργεια)

Κ(κινητική ενέργεια)

0x1 6Jx2 5J 4JA

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας τα φυσικά μεγέθη από τη Στήλη Ι και

δίπλα σε καθένα τη μονάδα της Στήλης ΙΙ που αντιστοιχεί σ αυτόΣτήλη Ι Στήλη ΙΙ

Ροπή αδράνειας Ι σώματος ως προς άξονα

N∙m

Στροφορμή L στερεού σώματος rαdsΓωνιακή ταχύτητα ω kg∙m2

Ροπή δύναμης τ ως προς άξονα FΣυχνότητα f περιοδικού φαινομένου

kg∙

HzΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2ο Α Δύο αρμονικά εγκάρσια κύματα που

διαδίδονται σε επιφάνεια νερού έχουν την ίδια συχνότητα και το ίδιο πλάτος Τα κύματα βρίσκονται σε φάση και ξεκινούν ταυτόχρονα από τις πηγές Π1 και Π2 Τα κύματα φτάνουν σε σημείο Σ που απέχει απόσταση r1 από την πηγή Π1 και απόσταση r2 από την πηγή Π2 όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα

1 Τί εννοούμε με τον όρο ενίσχυση του κύματος στο σημείο Σ Μονάδες 2

2 Ποια σχέση καθορίζει τη θέση των σημείων στα οποία έχουμε ενισχυτική συμβολή

Μονάδες 23 Τί εννοούμε με τον όρο απόσβεση του κύματος σε σημείο Σ

Μονάδες 24 Ποια σχέση καθορίζει τη θέση των σημείων στα οποία έχουμε

απόσβεσηΜονάδες 2

Β Μονοχρωματική ακτινοβολία μήκους κύματος λο περνάει από τον αέρα (κενό) σε διαφανές μέσοΝα εξηγήσετε γιατί το μήκος κύματος της ακτινοβολίας στο μέσο αυτό δεν μπορεί να αυξηθεί

Μονάδες 7Γ Σ ένα κύκλωμα LC που εκτελεί ηλεκτρική ταλάντωση με αμείωτο

πλάτος παρεμβάλλουμε μεταβλητή αντίσταση Rα Τί συμβαίνει στο πλάτος της έντασης του ρεύματος για διάφορες

τιμές της αντίστασης R

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 5

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 5β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΟμογενής δοκός ΑΒ μήκους L=3m και βάρους w=50Ν ισορροπεί οριζόντια στηριζόμενη στο άκρο Α και στο σημείο Γ που απέχει από το άλλο άκρο Β απόσταση d=05m όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα

1 Να υπολογίσετε τις δυνάμεις που ασκούν τα στηρίγματα στη δοκό

στα σημεία Α και Γ Μονάδες 12

Στο άκρο Β της δοκού τοποθετείται σώμα βάρους w1 και παρατηρούμε ότι η δύναμη που ασκείται στη δοκό από το στήριγμα στο άκρο Α ελαττώνεται στο μισό

2 Να υπολογίστε το βάρος w1 του σώματος

Μονάδες 13ΘΕΜΑ 4οΑκίνητο σώμα μάζας Μ=9∙10-2 kg βρίσκεται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και είναι προσδεμένο στην άκρη οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς K=1000Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη όπως φαίνεται στο σχήμαΒλήμα μάζας m=1∙10-2 kg που κινείται κατά τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου με ταχύτητα υ συγκρούεται με το ακίνητο σώμα μάζας Μ και σφηνώνεται σ αυτόΜετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α=01m

Α Να υπολογίσετεα την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συσσωματώματος

Μονάδες 4β την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 8γ την ταχύτητα υ με την οποία το βλήμα προσκρούει στο σώμα μάζας

Μ Μονάδες 8

Β Να γράψετε την εξίσωση απομάκρυνσης της ταλάντωσης σε σχέση με το χρόνο

Μονάδες 5

6 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002ΘΕΜΑ 1οΣτις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η ιδιοσυχνότητα ενός συστήματος που εκτελεί εξαναγκασμένη

ταλάντωση χωρίς τριβή είναι 20 Hz Το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο όταν η συχνότητα του διεγέρτη είναια 10 Hz β 20 Hz γ 30 Hz δ 40 Hz

Μονάδες 52 Ηλεκτρικό κύκλωμα LC αμελητέας ωμικής αντίστασης εκτελεί

ηλεκτρική ταλάντωση με περίοδο Τ Αν τετρα-πλασιάσουμε τη χωρητικότητα του πυκνωτή χωρίς να μεταβάλουμε το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου τότε η περίοδος της ηλεκτρικής ταλάντωσης θα είναια Τ2 β Τ γ 2Τ δ 4Τ

Μονάδες 53 Το μήκος κύματος δύο κυμάτων που συμβάλλουν και δημιουργούν

στάσιμο κύμα είναι λ Η απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών του στάσιμου κύματος θα είναια λ β λ2 γ 2λ δ λ4

Μονάδες 54 Υλικό σημείο εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση υπό την επίδραση

συνισταμένης δύναμης F Αν x είναι η απομάκρυνση του σημείου από τη θέση ισορροπίας του και D θετική σταθερά τότε για τη δύναμη ισχύεια F = D β F = D x γ F = ndashD x δ F = 0

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας τη λέξη που συμπληρώνει σωστά

καθεμία από τις παρακάτω προτάσειςα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια και ορμή από

μια περιοχή του υλικού μέσου σε άλλη αλλά δεν μεταφέρεται

β Διαμήκη ονομάζονται τα κύματα στα οποία τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Η αιτία δημιουργίας του ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

δ Το αλγεβρικό άθροισμα των που δρουν σ ένα στερεό που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ίσο με την αλγεβρική τιμή του ρυθμού μεταβολής της στροφορμής του

ε Μη αδρανειακό είναι ένα σύστημα αναφοράς που σε σχέση με ένα αδρανειακό σύστημα

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που

διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 7

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ

Α Να μεταφέρετε το σχήμα στο τετράδιό σας και να σχεδιάσετε τη διαθλώμενη ακτίνα

Μονάδες 2Β Ποια από τις δύο γωνίες είναι μεγαλύτερη

α η γωνία προσπτώσεωςβ η γωνία διαθλάσεως

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Δίσκος παιδικής χαράς περιστρέφεται περί

κατακόρυφο άξονα κάθετο στο επίπεδό του διερχόμενο από το κέντρο του δίσκου Ο Στο δίσκο δεν ασκείται καμία εξωτερική δύναμη Ένα παιδί μετακινείται από σημείο Α της περιφέρειας του δίσκου στο σημείο Β πλησιέστερα στο κέντρο του Τότε ο δίσκος θα περιστρέφεται

α πιο αργάβ πιο γρήγορα

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

3 Σφαίρα μάζας m κινούμενη με ταχύτητα μέτρου υ1 συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με ακίνητη σφαίρα ίσης μάζας Να βρείτε τις σχέσεις που δίνουν τις ταχύτητες των δύο σφαιρών μετά την κρούση με εφαρμογή των αρχών που διέπουν την ελαστική κρούση

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 3ο Το σημείο Ο ομογενούς ελαστικής χορδής τη χρονική στιγμή t = 0 αρχίζει να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση με εξίσωση y = 005ημ8πt (SI) κάθετα στη διεύθυνση της χορδής Το κύμα που παράγεται διαδίδεται κατά τη θετική φορά του άξονα x΄x κατά μήκος της χορδής που διέρχεται από το σημείο Ο με ταχύτητα μέτρου 20ms α Να βρεθεί ο χρόνος που χρειάζεται ένα υλικό σημείο του ελαστικού

μέσου για να εκτελέσει μια πλήρη ταλάντωσηMονάδες 6

β Να βρεθεί το μήκος κύματος του αρμονικού κύματοςΜονάδες 6

γ Να γραφεί η εξίσωση του ίδιου κύματοςΜονάδες 6

δ Να βρεθεί το μέτρο της μέγιστης ταχύτητας με την οποία ταλαντώνεται ένα σημείο της χορδής

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4ο

8 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Δύο ίδιες λεπτές ισοπαχείς και ομογενείς ράβδοι ΟΑ και ΟΒ που έχουν μάζα Μ = 4 Κg και μήκος L = 15 m η καθεμία συγκολλούνται στο ένα άκρο τους Ο ώστε να σχηματίζουν ορθή γωνία Το σύστημα των δύο ράβδων μπορεί να περιστρέφεται περί οριζόντιο άξονα κάθετο στο επίπεδο ΑΟΒ που διέρχεται από την κορυφή Ο της ορθής γωνίας Το σύστημα αρχικά συγκρατείται στη θέση όπου η ράβδος ΟΑ είναι οριζόντια (όπως στο σχήμα) Η ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς το κέντρο μάζας της είναι Icm =

ML2

A Να υπολογίσετε τη ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το Ο

Μονάδες 6Β Από την αρχική του θέση το σύστημα των δύο ράβδων αφήνεται

ελεύθερο να περιστραφεί περί τον άξονα περιστροφής στο σημείο Ο χωρίς τριβές Να υπολογίσετε το μέτρο της γωνιακής επιτάχυνσης του συστήματος των δύο ράβδων τη στιγμή της εκκίνησης

Μονάδες 6Γ Τη χρονική στιγμή κατά την οποία οι ράβδοι σχηματίζουν ίσες γωνίες

με την κατακόρυφα Οx να υπολογίσετεα Το μέτρο της γωνιακής ταχύτητας του συστήματος των δύο

ράβδωνΜονάδες 7

β Το μέτρο της στροφορμής της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

Μονάδες 6

Δίνονται g = 10ms-2 ημ45ο = συν45ο = = 07

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003ΘΕΜΑ 1οΣτις προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Η μονάδα μέτρησης της στροφορμής είναι

α 1 kg m2s β 1 kg ms2 γ 1 kg m2

δ 1 kg ms Μονάδες 5

12 To παρακάτω σχήμα παριστάνει στιγμιότυπο εγκάρσιου αρμονικού κύματος Το σημείο του ελαστικού μέσου που κινείται με μέγιστη ταχύτητα και φορά προς τα επάνω είναι το

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 9

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Α

Β

Γ

Δ

Ο x

y

α Α β Β γ Γ δ Δ Μονάδες 5

13 Δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις πραγματοποιούνται στο ίδιο σημείο έχουν την ίδια διεύθυνση και συχνότητα και πλάτη Α1 και Α2

Αν οι ταλαντώσεις αυτές παρουσιάζουν διαφορά φάσης 180ο τότε το πλάτος Α της σύνθετης ταλάντωσης που προκύπτει από τη σύνθεσή τους είναια Α = Α1 + Α2 β Α = Α1 - Α2 γ Α = δ Α =

Μονάδες 514 Ένα σώμα εκτελεί γραμμική αρμονική ταλάντωση Όταν διέρχεται

από τη θέση ισορροπίας α η κινητική του ενέργεια είναι μηδένβ η επιτάχυνσή του είναι μέγιστηγ η δύναμη επαναφοράς είναι μηδένδ η δυναμική του ενέργεια είναι μέγιστη

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε στο τετράδιό σας τις προτάσεις που ακολουθούν

με το γράμμα Σ αν είναι σωστές ή με το γράμμα Λ αν είναι λανθασμένεςα Το μήκος κύματος μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας

μειώνεται όταν αυτή περνά από ένα διαφανές μέσο (πχ γυαλί) στον αέρα

β Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση κατά το συντονισμό η ενέργεια της ταλάντωσης είναι μέγιστη

γ Κατά την πλαστική κρούση δύο σωμάτων η μηχανική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερή

δ Η γωνιακή επιτάχυνση ενός στερεού σώματος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ανάλογη προς τη συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα

ε Αν η στροφορμή ενός στερεού σώματος παραμένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα είναι μηδέν

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο Στις προτάσεις 21Α 22Α και 22Γ να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Δύο ιδανικά κυκλώματα ηλεκτρικών ταλαντώσεων L C έχουν

πυκνωτές ιδίας χωρητικότητας C1 = C2 Στο παρακάτω διάγραμμα

10 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

παριστάνονται οι μεταβολές των ρευμάτων που διαρρέουν τα δύο κυκλώματα σε συνάρτηση με το χρόνο

i

t

1 2

21Α Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής των πηνίων L1 και L2

αντίστοιχα ισχύει

α L1 = β L1 = 4 L2

γ L1 = 2L2 δ L1 =

Μονάδες 321Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 21Α

Μονάδες 5

22 Ένα σώμα μάζας m είναι προσδεμένο σε ελατήριο σταθεράς Κ και εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Η συχνότητα του διεγέρτη είναι f = f0 όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του συστήματος Αν τετραπλασιάσουμε τη μάζα m του σώματος ενώ η συχνότητα του διεγέρτη παραμένει σταθερή τότε22Α Η ιδιοσυχνότητα του συστήματος

α γίνεται

β γίνεται 2 f0 γ παραμένει σταθερή

Μονάδες 322Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Α

Μονάδες 522Γ Το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος

α αυξάνεταιβ ελαττώνεταιγ παραμένει σταθερό

Μονάδες 322Δ Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Γ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΗ πηγή κύματος Ο αρχίζει τη χρονική στιγμή t0 = 0 s να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α = 005 m Το αρμονικό κύμα που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου κατά τον άξονα Οx Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται το στιγμιότυπο του κύματος μετά από χρόνο t1 = 03 s κατά τον οποίο το κύμα έχει διαδοθεί σε απόσταση 3m

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 11

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

1 2 3

y(m )

x(m )

0 05

Ο

α Να βρείτε την ταχύτητα υ διάδοσης του κύματος στο ελαστικό μέσοΜονάδες 5

β Να βρείτε την περίοδο T του αρμονικού κύματοςΜονάδες 5

γ Να γράψετε την εξίσωση του αρμονικού κύματος Μονάδες 7

δ Να απεικονίσετε το στιγμιότυπο του κύματος τη χρονική στιγμή t2 =

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής στερεά ράβδος ΟΑ μήκους L = 2 m και μάζας Μ = 03 kg μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα (χωρίς τριβές) στο οριζόντιο επίπεδο περί κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το σταθερό σημείο Ο Στο άκρο Α της ράβδου στερεώνεται σφαιρίδιο Σ1 μάζας m = 01 kg και το σύστημα ράβδου και σφαιριδίου Σ1 περιστρέφεται με σταθερή γωνιακή ταχύτητα ω = 1 rads Στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο βρίσκεται δεύτερο σφαιρίδιο Σ2 ίσης μάζας με το Σ1 προσδεμένο στο άκρο αβαρούς ελατηρίου σταθεράς Κ = 20 Νm Ο άξονας του ελατηρίου είναι οριζόντιος και εφάπτεται της κυκλικής τροχιάς του σφαιριδίου Σ1 (όπως στο σχήμα) Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι στερεωμένο ακλόνητα Οι διαστάσεις των σφαιριδίων είναι αμελητέες Όταν η ταχύτητα του σφαιριδίου Σ1 έχει τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου το σφαιρίδιο Σ1 αποκολλάται από τη ράβδο και κινούμενο ευθύγραμμα συγκρούεται με το σφαιρίδιο Σ2 με το οποίο ενσωματώνεται

Σ 1 Σ 2

Ο

υΑ

Να βρείτε α Τη στροφορμή του συστήματος ράβδου-σφαιριδίου Σ1 ως προς τον

άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

12 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 8β Το μέτρο υ της ταχύτητας του σφαιριδίου τη στιγμή που αποκολλάται

από τη ράβδοΜονάδες 4

γ Την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου-συσσωματώματος Σ1 και Σ2

Μονάδες 5δ Το πλάτος της ταλάντωσης αυτής

Μονάδες 8(Δίνονται Η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον κατακόρυφο άξονα

που διέρχεται από το σημείο Ο Ι0 = και π = 314)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Αν η εξίσωση ενός αρμονικού κύματος είναι

y = 10ημ(6πt - 2πx) στο SI τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση μεα 10ms β 6ms γ 2ms δ 3ms

Μονάδες 52 Δύο όμοιες πηγές κυμάτων Α και Β στην επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης

βρίσκονται σε φάση και παράγουν υδάτινα αρμονικά κύματα Η καθεμιά παράγει κύμα (πρακτικά) αμείωτου πλάτους 10cm και μήκους κύματος 2m Ένα σημείο Γ στην επιφάνεια της λίμνης απέχει από την πηγή Α απόσταση 6m και από την πηγή Β απόσταση 2m Το πλάτος της ταλάντωσης του σημείου Γ είναι α 0cm β 10cm γ 20cm δ 40cm

Μονάδες 53 Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια

δύο μέσων Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνεια τότε η γωνία πρόσπτωσης ονομάζεται α μέγιστη γωνία β ελάχιστη γωνίαγ μηδενική γωνία δ κρίσιμη γωνία

Μονάδες 54 Ο ωροδείκτης ενός ρολογιού έχει περίοδο σε ώρες (h)

α 1h β 12h γ 24h δ 48hΜονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Στη σύνθεση δύο αρμονικών ταλαντώσεων της ίδιας διεύθυνσης

που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και λίγο διαφορετικές συχνότητες ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές μεγιστοποιήσεις του πλάτους ονομάζεται του διακροτήματος

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 13

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 3: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4Β Επαγωγικό ρεύμα διαρρέει

α τον Αβ τον Β γ και τους δύο

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 3ο Το σχήμα δείχνει ένα κύκλωμα που περιλαμβάνει μία ποτενσιομετρική διάταξη με δρομέα δ πηγή της οποίας η ηλεκτρεγερτική δύναμη είναι Ε1=5V αμελητέας εσωτερικής αντίστασης γαλβανόμετρο G δεύτερη πηγή με ηλεκτρεγερτική δύναμη Ε2 και εσωτερική αντίσταση r = 1Ω τους διακόπτες Δ1 και Δ2 και δύο παράλληλους και οριζόντιους αγωγούς Zx1 και Ηx2 των οποίων το μήκος είναι τέτοιο ώστε να επιτρέπει στον αγωγό ΚΛ να αποκτήσει ορική (οριακή) ταχύτητα Πάνω στους αγωγούς Zx1 και Ηx2 μπορεί να ολισθαίνει χωρίς τριβές ο ευθύγραμμος αγωγός ΚΛ μήκους =05m και αντίστασης R= 025Ω Οι αγωγοί αυτοί βρίσκονται μέσα σε ομογενές μαγνητικό πεδίο έντασης Β = 1Τ κάθετο στο επίπεδο των αγωγών και με τον προσανατολισμό που φαίνεται στο σχήμαΑρχικά ο διακόπτης Δ1 είναι κλειστός ο διακόπτης Δ2 ανοικτός και η ένδειξη του γαλβανομέτρου είναι μηδέν όταν ο δρομέας δ βρίσκεται στο μέσο της απόστασης ΑΓ

Α Να υπολογίσετε την τιμή της ηλεκτρεγερτικής δύναμης Ε2Mονάδες 5

Β Στη συνέχεια ανοίγουμε το διακόπτη Δ1 και ταυτόχρονα κλείνουμε τον διακόπτη Δ2 Να υπολογίσετε Β1 Την ορική (οριακή) ταχύτητα που θα αποκτήσει ο αγωγός ΚΛ

Μονάδες 10Β2 Την τάση στα άκρα του αγωγού ΚΛ όταν αυτός κινείται με

ταχύτητα ίση με το μισό της ορικής (οριακής) του ταχύτητας Μονάδες 10

ΘΕΜΑ 4ο Κύκλωμα αποτελείται από αντιστάτη αντίστασης R =40Ω μεταβλητό πυκνωτή πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής L=016Η και αμπερόμετρο αμελητέας εσωτερικής αντίστασης συνδεδεμένα σε σειρά Το κύκλωμα τροφοδοτείται από εναλλασσόμενη τάση σταθερού πλάτους της μορφής V=160 ημ625t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 3

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

A Αν για ορισμένη τιμή της χωρητικότητας C η διαφορά φάσης μεταξύ τάσης στα άκρα του κυκλώματος και έντασης είναι μηδέν και η μέση ισχύς που καταναλώνεται στον αντιστάτη είναι 160WΑ1 Να υπολογίσετε την ενεργό τιμή της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 5Α2 Να υπολογίσετε την ωμική αντίσταση του πηνίου

Μονάδες 5Α3 Να υπολογίσετε τα πλάτη των τάσεων στα άκρα των στοιχείων

του κυκλώματος και να κατασκευάσετε το ανυσματικό διάγραμμα των τάσεων

Μονάδες 5

Β Αν μεταβάλουμε την τιμή της χωρητικότητας του πυκνωτή διαπιστώνουμε ότι το αμπερόμετρο δείχνει την ίδια ένδειξη για δύο τιμές της χωρητικότητας C1 και C2

Να αποδείξετε ότι ισχύει η σχέση όπου ω η κυκλική

συχνότητα της πηγήςΜονάδες 10

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002

ΘΕΜΑ 1οΣτις προτάσεις 1-3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της1 Το φαινόμενο του συντονισμού παρατηρείται μόνο στις

α μηχανικές ταλαντώσειςβ ηλεκτρικές ταλαντώσειςγ εξαναγκασμένες ταλαντώσειςδ ελεύθερες ταλαντώσεις

Μονάδες 5

2 Σε κάθε κρούση ισχύεια η αρχή διατήρησης της μηχανικής ενέργειαςβ η αρχή διατήρησης της ορμήςγ η αρχή διατήρησης του ηλεκτρικού φορτίουδ όλες οι παραπάνω αρχές

Μονάδες 53 Αν το αλγεβρικό άθροισμα των ροπών που δρουν πάνω σ ένα στερεό

σώμα το οποίο περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι μηδέν τότεα η γωνιακή του ταχύτητα μεταβάλλεταιβ η γωνιακή του ταχύτητα είναι σταθερήγ η γωνιακή του επιτάχυνση μεταβάλλεταιδ η ροπή αδράνειας ως προς τον άξονα περιστροφής του μεταβάλλεται

Μονάδες 54 Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα που

αναφέρεται στην απλή αρμονική ταλάντωση και να συμπληρώσετε τα κενά με τα κατάλληλα μέτρα των φυσικών μεγεθών

4 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Χ(απομάκρυν

ση)

U(δυναμική ενέργεια)

Κ(κινητική ενέργεια)

0x1 6Jx2 5J 4JA

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας τα φυσικά μεγέθη από τη Στήλη Ι και

δίπλα σε καθένα τη μονάδα της Στήλης ΙΙ που αντιστοιχεί σ αυτόΣτήλη Ι Στήλη ΙΙ

Ροπή αδράνειας Ι σώματος ως προς άξονα

N∙m

Στροφορμή L στερεού σώματος rαdsΓωνιακή ταχύτητα ω kg∙m2

Ροπή δύναμης τ ως προς άξονα FΣυχνότητα f περιοδικού φαινομένου

kg∙

HzΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2ο Α Δύο αρμονικά εγκάρσια κύματα που

διαδίδονται σε επιφάνεια νερού έχουν την ίδια συχνότητα και το ίδιο πλάτος Τα κύματα βρίσκονται σε φάση και ξεκινούν ταυτόχρονα από τις πηγές Π1 και Π2 Τα κύματα φτάνουν σε σημείο Σ που απέχει απόσταση r1 από την πηγή Π1 και απόσταση r2 από την πηγή Π2 όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα

1 Τί εννοούμε με τον όρο ενίσχυση του κύματος στο σημείο Σ Μονάδες 2

2 Ποια σχέση καθορίζει τη θέση των σημείων στα οποία έχουμε ενισχυτική συμβολή

Μονάδες 23 Τί εννοούμε με τον όρο απόσβεση του κύματος σε σημείο Σ

Μονάδες 24 Ποια σχέση καθορίζει τη θέση των σημείων στα οποία έχουμε

απόσβεσηΜονάδες 2

Β Μονοχρωματική ακτινοβολία μήκους κύματος λο περνάει από τον αέρα (κενό) σε διαφανές μέσοΝα εξηγήσετε γιατί το μήκος κύματος της ακτινοβολίας στο μέσο αυτό δεν μπορεί να αυξηθεί

Μονάδες 7Γ Σ ένα κύκλωμα LC που εκτελεί ηλεκτρική ταλάντωση με αμείωτο

πλάτος παρεμβάλλουμε μεταβλητή αντίσταση Rα Τί συμβαίνει στο πλάτος της έντασης του ρεύματος για διάφορες

τιμές της αντίστασης R

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 5

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 5β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΟμογενής δοκός ΑΒ μήκους L=3m και βάρους w=50Ν ισορροπεί οριζόντια στηριζόμενη στο άκρο Α και στο σημείο Γ που απέχει από το άλλο άκρο Β απόσταση d=05m όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα

1 Να υπολογίσετε τις δυνάμεις που ασκούν τα στηρίγματα στη δοκό

στα σημεία Α και Γ Μονάδες 12

Στο άκρο Β της δοκού τοποθετείται σώμα βάρους w1 και παρατηρούμε ότι η δύναμη που ασκείται στη δοκό από το στήριγμα στο άκρο Α ελαττώνεται στο μισό

2 Να υπολογίστε το βάρος w1 του σώματος

Μονάδες 13ΘΕΜΑ 4οΑκίνητο σώμα μάζας Μ=9∙10-2 kg βρίσκεται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και είναι προσδεμένο στην άκρη οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς K=1000Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη όπως φαίνεται στο σχήμαΒλήμα μάζας m=1∙10-2 kg που κινείται κατά τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου με ταχύτητα υ συγκρούεται με το ακίνητο σώμα μάζας Μ και σφηνώνεται σ αυτόΜετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α=01m

Α Να υπολογίσετεα την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συσσωματώματος

Μονάδες 4β την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 8γ την ταχύτητα υ με την οποία το βλήμα προσκρούει στο σώμα μάζας

Μ Μονάδες 8

Β Να γράψετε την εξίσωση απομάκρυνσης της ταλάντωσης σε σχέση με το χρόνο

Μονάδες 5

6 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002ΘΕΜΑ 1οΣτις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η ιδιοσυχνότητα ενός συστήματος που εκτελεί εξαναγκασμένη

ταλάντωση χωρίς τριβή είναι 20 Hz Το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο όταν η συχνότητα του διεγέρτη είναια 10 Hz β 20 Hz γ 30 Hz δ 40 Hz

Μονάδες 52 Ηλεκτρικό κύκλωμα LC αμελητέας ωμικής αντίστασης εκτελεί

ηλεκτρική ταλάντωση με περίοδο Τ Αν τετρα-πλασιάσουμε τη χωρητικότητα του πυκνωτή χωρίς να μεταβάλουμε το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου τότε η περίοδος της ηλεκτρικής ταλάντωσης θα είναια Τ2 β Τ γ 2Τ δ 4Τ

Μονάδες 53 Το μήκος κύματος δύο κυμάτων που συμβάλλουν και δημιουργούν

στάσιμο κύμα είναι λ Η απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών του στάσιμου κύματος θα είναια λ β λ2 γ 2λ δ λ4

Μονάδες 54 Υλικό σημείο εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση υπό την επίδραση

συνισταμένης δύναμης F Αν x είναι η απομάκρυνση του σημείου από τη θέση ισορροπίας του και D θετική σταθερά τότε για τη δύναμη ισχύεια F = D β F = D x γ F = ndashD x δ F = 0

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας τη λέξη που συμπληρώνει σωστά

καθεμία από τις παρακάτω προτάσειςα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια και ορμή από

μια περιοχή του υλικού μέσου σε άλλη αλλά δεν μεταφέρεται

β Διαμήκη ονομάζονται τα κύματα στα οποία τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Η αιτία δημιουργίας του ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

δ Το αλγεβρικό άθροισμα των που δρουν σ ένα στερεό που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ίσο με την αλγεβρική τιμή του ρυθμού μεταβολής της στροφορμής του

ε Μη αδρανειακό είναι ένα σύστημα αναφοράς που σε σχέση με ένα αδρανειακό σύστημα

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που

διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 7

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ

Α Να μεταφέρετε το σχήμα στο τετράδιό σας και να σχεδιάσετε τη διαθλώμενη ακτίνα

Μονάδες 2Β Ποια από τις δύο γωνίες είναι μεγαλύτερη

α η γωνία προσπτώσεωςβ η γωνία διαθλάσεως

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Δίσκος παιδικής χαράς περιστρέφεται περί

κατακόρυφο άξονα κάθετο στο επίπεδό του διερχόμενο από το κέντρο του δίσκου Ο Στο δίσκο δεν ασκείται καμία εξωτερική δύναμη Ένα παιδί μετακινείται από σημείο Α της περιφέρειας του δίσκου στο σημείο Β πλησιέστερα στο κέντρο του Τότε ο δίσκος θα περιστρέφεται

α πιο αργάβ πιο γρήγορα

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

3 Σφαίρα μάζας m κινούμενη με ταχύτητα μέτρου υ1 συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με ακίνητη σφαίρα ίσης μάζας Να βρείτε τις σχέσεις που δίνουν τις ταχύτητες των δύο σφαιρών μετά την κρούση με εφαρμογή των αρχών που διέπουν την ελαστική κρούση

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 3ο Το σημείο Ο ομογενούς ελαστικής χορδής τη χρονική στιγμή t = 0 αρχίζει να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση με εξίσωση y = 005ημ8πt (SI) κάθετα στη διεύθυνση της χορδής Το κύμα που παράγεται διαδίδεται κατά τη θετική φορά του άξονα x΄x κατά μήκος της χορδής που διέρχεται από το σημείο Ο με ταχύτητα μέτρου 20ms α Να βρεθεί ο χρόνος που χρειάζεται ένα υλικό σημείο του ελαστικού

μέσου για να εκτελέσει μια πλήρη ταλάντωσηMονάδες 6

β Να βρεθεί το μήκος κύματος του αρμονικού κύματοςΜονάδες 6

γ Να γραφεί η εξίσωση του ίδιου κύματοςΜονάδες 6

δ Να βρεθεί το μέτρο της μέγιστης ταχύτητας με την οποία ταλαντώνεται ένα σημείο της χορδής

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4ο

8 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Δύο ίδιες λεπτές ισοπαχείς και ομογενείς ράβδοι ΟΑ και ΟΒ που έχουν μάζα Μ = 4 Κg και μήκος L = 15 m η καθεμία συγκολλούνται στο ένα άκρο τους Ο ώστε να σχηματίζουν ορθή γωνία Το σύστημα των δύο ράβδων μπορεί να περιστρέφεται περί οριζόντιο άξονα κάθετο στο επίπεδο ΑΟΒ που διέρχεται από την κορυφή Ο της ορθής γωνίας Το σύστημα αρχικά συγκρατείται στη θέση όπου η ράβδος ΟΑ είναι οριζόντια (όπως στο σχήμα) Η ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς το κέντρο μάζας της είναι Icm =

ML2

A Να υπολογίσετε τη ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το Ο

Μονάδες 6Β Από την αρχική του θέση το σύστημα των δύο ράβδων αφήνεται

ελεύθερο να περιστραφεί περί τον άξονα περιστροφής στο σημείο Ο χωρίς τριβές Να υπολογίσετε το μέτρο της γωνιακής επιτάχυνσης του συστήματος των δύο ράβδων τη στιγμή της εκκίνησης

Μονάδες 6Γ Τη χρονική στιγμή κατά την οποία οι ράβδοι σχηματίζουν ίσες γωνίες

με την κατακόρυφα Οx να υπολογίσετεα Το μέτρο της γωνιακής ταχύτητας του συστήματος των δύο

ράβδωνΜονάδες 7

β Το μέτρο της στροφορμής της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

Μονάδες 6

Δίνονται g = 10ms-2 ημ45ο = συν45ο = = 07

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003ΘΕΜΑ 1οΣτις προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Η μονάδα μέτρησης της στροφορμής είναι

α 1 kg m2s β 1 kg ms2 γ 1 kg m2

δ 1 kg ms Μονάδες 5

12 To παρακάτω σχήμα παριστάνει στιγμιότυπο εγκάρσιου αρμονικού κύματος Το σημείο του ελαστικού μέσου που κινείται με μέγιστη ταχύτητα και φορά προς τα επάνω είναι το

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 9

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Α

Β

Γ

Δ

Ο x

y

α Α β Β γ Γ δ Δ Μονάδες 5

13 Δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις πραγματοποιούνται στο ίδιο σημείο έχουν την ίδια διεύθυνση και συχνότητα και πλάτη Α1 και Α2

Αν οι ταλαντώσεις αυτές παρουσιάζουν διαφορά φάσης 180ο τότε το πλάτος Α της σύνθετης ταλάντωσης που προκύπτει από τη σύνθεσή τους είναια Α = Α1 + Α2 β Α = Α1 - Α2 γ Α = δ Α =

Μονάδες 514 Ένα σώμα εκτελεί γραμμική αρμονική ταλάντωση Όταν διέρχεται

από τη θέση ισορροπίας α η κινητική του ενέργεια είναι μηδένβ η επιτάχυνσή του είναι μέγιστηγ η δύναμη επαναφοράς είναι μηδένδ η δυναμική του ενέργεια είναι μέγιστη

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε στο τετράδιό σας τις προτάσεις που ακολουθούν

με το γράμμα Σ αν είναι σωστές ή με το γράμμα Λ αν είναι λανθασμένεςα Το μήκος κύματος μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας

μειώνεται όταν αυτή περνά από ένα διαφανές μέσο (πχ γυαλί) στον αέρα

β Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση κατά το συντονισμό η ενέργεια της ταλάντωσης είναι μέγιστη

γ Κατά την πλαστική κρούση δύο σωμάτων η μηχανική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερή

δ Η γωνιακή επιτάχυνση ενός στερεού σώματος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ανάλογη προς τη συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα

ε Αν η στροφορμή ενός στερεού σώματος παραμένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα είναι μηδέν

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο Στις προτάσεις 21Α 22Α και 22Γ να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Δύο ιδανικά κυκλώματα ηλεκτρικών ταλαντώσεων L C έχουν

πυκνωτές ιδίας χωρητικότητας C1 = C2 Στο παρακάτω διάγραμμα

10 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

παριστάνονται οι μεταβολές των ρευμάτων που διαρρέουν τα δύο κυκλώματα σε συνάρτηση με το χρόνο

i

t

1 2

21Α Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής των πηνίων L1 και L2

αντίστοιχα ισχύει

α L1 = β L1 = 4 L2

γ L1 = 2L2 δ L1 =

Μονάδες 321Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 21Α

Μονάδες 5

22 Ένα σώμα μάζας m είναι προσδεμένο σε ελατήριο σταθεράς Κ και εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Η συχνότητα του διεγέρτη είναι f = f0 όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του συστήματος Αν τετραπλασιάσουμε τη μάζα m του σώματος ενώ η συχνότητα του διεγέρτη παραμένει σταθερή τότε22Α Η ιδιοσυχνότητα του συστήματος

α γίνεται

β γίνεται 2 f0 γ παραμένει σταθερή

Μονάδες 322Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Α

Μονάδες 522Γ Το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος

α αυξάνεταιβ ελαττώνεταιγ παραμένει σταθερό

Μονάδες 322Δ Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Γ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΗ πηγή κύματος Ο αρχίζει τη χρονική στιγμή t0 = 0 s να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α = 005 m Το αρμονικό κύμα που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου κατά τον άξονα Οx Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται το στιγμιότυπο του κύματος μετά από χρόνο t1 = 03 s κατά τον οποίο το κύμα έχει διαδοθεί σε απόσταση 3m

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 11

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

1 2 3

y(m )

x(m )

0 05

Ο

α Να βρείτε την ταχύτητα υ διάδοσης του κύματος στο ελαστικό μέσοΜονάδες 5

β Να βρείτε την περίοδο T του αρμονικού κύματοςΜονάδες 5

γ Να γράψετε την εξίσωση του αρμονικού κύματος Μονάδες 7

δ Να απεικονίσετε το στιγμιότυπο του κύματος τη χρονική στιγμή t2 =

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής στερεά ράβδος ΟΑ μήκους L = 2 m και μάζας Μ = 03 kg μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα (χωρίς τριβές) στο οριζόντιο επίπεδο περί κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το σταθερό σημείο Ο Στο άκρο Α της ράβδου στερεώνεται σφαιρίδιο Σ1 μάζας m = 01 kg και το σύστημα ράβδου και σφαιριδίου Σ1 περιστρέφεται με σταθερή γωνιακή ταχύτητα ω = 1 rads Στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο βρίσκεται δεύτερο σφαιρίδιο Σ2 ίσης μάζας με το Σ1 προσδεμένο στο άκρο αβαρούς ελατηρίου σταθεράς Κ = 20 Νm Ο άξονας του ελατηρίου είναι οριζόντιος και εφάπτεται της κυκλικής τροχιάς του σφαιριδίου Σ1 (όπως στο σχήμα) Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι στερεωμένο ακλόνητα Οι διαστάσεις των σφαιριδίων είναι αμελητέες Όταν η ταχύτητα του σφαιριδίου Σ1 έχει τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου το σφαιρίδιο Σ1 αποκολλάται από τη ράβδο και κινούμενο ευθύγραμμα συγκρούεται με το σφαιρίδιο Σ2 με το οποίο ενσωματώνεται

Σ 1 Σ 2

Ο

υΑ

Να βρείτε α Τη στροφορμή του συστήματος ράβδου-σφαιριδίου Σ1 ως προς τον

άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

12 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 8β Το μέτρο υ της ταχύτητας του σφαιριδίου τη στιγμή που αποκολλάται

από τη ράβδοΜονάδες 4

γ Την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου-συσσωματώματος Σ1 και Σ2

Μονάδες 5δ Το πλάτος της ταλάντωσης αυτής

Μονάδες 8(Δίνονται Η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον κατακόρυφο άξονα

που διέρχεται από το σημείο Ο Ι0 = και π = 314)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Αν η εξίσωση ενός αρμονικού κύματος είναι

y = 10ημ(6πt - 2πx) στο SI τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση μεα 10ms β 6ms γ 2ms δ 3ms

Μονάδες 52 Δύο όμοιες πηγές κυμάτων Α και Β στην επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης

βρίσκονται σε φάση και παράγουν υδάτινα αρμονικά κύματα Η καθεμιά παράγει κύμα (πρακτικά) αμείωτου πλάτους 10cm και μήκους κύματος 2m Ένα σημείο Γ στην επιφάνεια της λίμνης απέχει από την πηγή Α απόσταση 6m και από την πηγή Β απόσταση 2m Το πλάτος της ταλάντωσης του σημείου Γ είναι α 0cm β 10cm γ 20cm δ 40cm

Μονάδες 53 Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια

δύο μέσων Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνεια τότε η γωνία πρόσπτωσης ονομάζεται α μέγιστη γωνία β ελάχιστη γωνίαγ μηδενική γωνία δ κρίσιμη γωνία

Μονάδες 54 Ο ωροδείκτης ενός ρολογιού έχει περίοδο σε ώρες (h)

α 1h β 12h γ 24h δ 48hΜονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Στη σύνθεση δύο αρμονικών ταλαντώσεων της ίδιας διεύθυνσης

που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και λίγο διαφορετικές συχνότητες ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές μεγιστοποιήσεις του πλάτους ονομάζεται του διακροτήματος

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 13

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 4: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

A Αν για ορισμένη τιμή της χωρητικότητας C η διαφορά φάσης μεταξύ τάσης στα άκρα του κυκλώματος και έντασης είναι μηδέν και η μέση ισχύς που καταναλώνεται στον αντιστάτη είναι 160WΑ1 Να υπολογίσετε την ενεργό τιμή της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 5Α2 Να υπολογίσετε την ωμική αντίσταση του πηνίου

Μονάδες 5Α3 Να υπολογίσετε τα πλάτη των τάσεων στα άκρα των στοιχείων

του κυκλώματος και να κατασκευάσετε το ανυσματικό διάγραμμα των τάσεων

Μονάδες 5

Β Αν μεταβάλουμε την τιμή της χωρητικότητας του πυκνωτή διαπιστώνουμε ότι το αμπερόμετρο δείχνει την ίδια ένδειξη για δύο τιμές της χωρητικότητας C1 και C2

Να αποδείξετε ότι ισχύει η σχέση όπου ω η κυκλική

συχνότητα της πηγήςΜονάδες 10

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002

ΘΕΜΑ 1οΣτις προτάσεις 1-3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της1 Το φαινόμενο του συντονισμού παρατηρείται μόνο στις

α μηχανικές ταλαντώσειςβ ηλεκτρικές ταλαντώσειςγ εξαναγκασμένες ταλαντώσειςδ ελεύθερες ταλαντώσεις

Μονάδες 5

2 Σε κάθε κρούση ισχύεια η αρχή διατήρησης της μηχανικής ενέργειαςβ η αρχή διατήρησης της ορμήςγ η αρχή διατήρησης του ηλεκτρικού φορτίουδ όλες οι παραπάνω αρχές

Μονάδες 53 Αν το αλγεβρικό άθροισμα των ροπών που δρουν πάνω σ ένα στερεό

σώμα το οποίο περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι μηδέν τότεα η γωνιακή του ταχύτητα μεταβάλλεταιβ η γωνιακή του ταχύτητα είναι σταθερήγ η γωνιακή του επιτάχυνση μεταβάλλεταιδ η ροπή αδράνειας ως προς τον άξονα περιστροφής του μεταβάλλεται

Μονάδες 54 Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα που

αναφέρεται στην απλή αρμονική ταλάντωση και να συμπληρώσετε τα κενά με τα κατάλληλα μέτρα των φυσικών μεγεθών

4 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Χ(απομάκρυν

ση)

U(δυναμική ενέργεια)

Κ(κινητική ενέργεια)

0x1 6Jx2 5J 4JA

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας τα φυσικά μεγέθη από τη Στήλη Ι και

δίπλα σε καθένα τη μονάδα της Στήλης ΙΙ που αντιστοιχεί σ αυτόΣτήλη Ι Στήλη ΙΙ

Ροπή αδράνειας Ι σώματος ως προς άξονα

N∙m

Στροφορμή L στερεού σώματος rαdsΓωνιακή ταχύτητα ω kg∙m2

Ροπή δύναμης τ ως προς άξονα FΣυχνότητα f περιοδικού φαινομένου

kg∙

HzΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2ο Α Δύο αρμονικά εγκάρσια κύματα που

διαδίδονται σε επιφάνεια νερού έχουν την ίδια συχνότητα και το ίδιο πλάτος Τα κύματα βρίσκονται σε φάση και ξεκινούν ταυτόχρονα από τις πηγές Π1 και Π2 Τα κύματα φτάνουν σε σημείο Σ που απέχει απόσταση r1 από την πηγή Π1 και απόσταση r2 από την πηγή Π2 όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα

1 Τί εννοούμε με τον όρο ενίσχυση του κύματος στο σημείο Σ Μονάδες 2

2 Ποια σχέση καθορίζει τη θέση των σημείων στα οποία έχουμε ενισχυτική συμβολή

Μονάδες 23 Τί εννοούμε με τον όρο απόσβεση του κύματος σε σημείο Σ

Μονάδες 24 Ποια σχέση καθορίζει τη θέση των σημείων στα οποία έχουμε

απόσβεσηΜονάδες 2

Β Μονοχρωματική ακτινοβολία μήκους κύματος λο περνάει από τον αέρα (κενό) σε διαφανές μέσοΝα εξηγήσετε γιατί το μήκος κύματος της ακτινοβολίας στο μέσο αυτό δεν μπορεί να αυξηθεί

Μονάδες 7Γ Σ ένα κύκλωμα LC που εκτελεί ηλεκτρική ταλάντωση με αμείωτο

πλάτος παρεμβάλλουμε μεταβλητή αντίσταση Rα Τί συμβαίνει στο πλάτος της έντασης του ρεύματος για διάφορες

τιμές της αντίστασης R

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 5

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 5β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΟμογενής δοκός ΑΒ μήκους L=3m και βάρους w=50Ν ισορροπεί οριζόντια στηριζόμενη στο άκρο Α και στο σημείο Γ που απέχει από το άλλο άκρο Β απόσταση d=05m όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα

1 Να υπολογίσετε τις δυνάμεις που ασκούν τα στηρίγματα στη δοκό

στα σημεία Α και Γ Μονάδες 12

Στο άκρο Β της δοκού τοποθετείται σώμα βάρους w1 και παρατηρούμε ότι η δύναμη που ασκείται στη δοκό από το στήριγμα στο άκρο Α ελαττώνεται στο μισό

2 Να υπολογίστε το βάρος w1 του σώματος

Μονάδες 13ΘΕΜΑ 4οΑκίνητο σώμα μάζας Μ=9∙10-2 kg βρίσκεται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και είναι προσδεμένο στην άκρη οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς K=1000Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη όπως φαίνεται στο σχήμαΒλήμα μάζας m=1∙10-2 kg που κινείται κατά τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου με ταχύτητα υ συγκρούεται με το ακίνητο σώμα μάζας Μ και σφηνώνεται σ αυτόΜετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α=01m

Α Να υπολογίσετεα την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συσσωματώματος

Μονάδες 4β την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 8γ την ταχύτητα υ με την οποία το βλήμα προσκρούει στο σώμα μάζας

Μ Μονάδες 8

Β Να γράψετε την εξίσωση απομάκρυνσης της ταλάντωσης σε σχέση με το χρόνο

Μονάδες 5

6 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002ΘΕΜΑ 1οΣτις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η ιδιοσυχνότητα ενός συστήματος που εκτελεί εξαναγκασμένη

ταλάντωση χωρίς τριβή είναι 20 Hz Το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο όταν η συχνότητα του διεγέρτη είναια 10 Hz β 20 Hz γ 30 Hz δ 40 Hz

Μονάδες 52 Ηλεκτρικό κύκλωμα LC αμελητέας ωμικής αντίστασης εκτελεί

ηλεκτρική ταλάντωση με περίοδο Τ Αν τετρα-πλασιάσουμε τη χωρητικότητα του πυκνωτή χωρίς να μεταβάλουμε το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου τότε η περίοδος της ηλεκτρικής ταλάντωσης θα είναια Τ2 β Τ γ 2Τ δ 4Τ

Μονάδες 53 Το μήκος κύματος δύο κυμάτων που συμβάλλουν και δημιουργούν

στάσιμο κύμα είναι λ Η απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών του στάσιμου κύματος θα είναια λ β λ2 γ 2λ δ λ4

Μονάδες 54 Υλικό σημείο εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση υπό την επίδραση

συνισταμένης δύναμης F Αν x είναι η απομάκρυνση του σημείου από τη θέση ισορροπίας του και D θετική σταθερά τότε για τη δύναμη ισχύεια F = D β F = D x γ F = ndashD x δ F = 0

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας τη λέξη που συμπληρώνει σωστά

καθεμία από τις παρακάτω προτάσειςα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια και ορμή από

μια περιοχή του υλικού μέσου σε άλλη αλλά δεν μεταφέρεται

β Διαμήκη ονομάζονται τα κύματα στα οποία τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Η αιτία δημιουργίας του ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

δ Το αλγεβρικό άθροισμα των που δρουν σ ένα στερεό που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ίσο με την αλγεβρική τιμή του ρυθμού μεταβολής της στροφορμής του

ε Μη αδρανειακό είναι ένα σύστημα αναφοράς που σε σχέση με ένα αδρανειακό σύστημα

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που

διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 7

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ

Α Να μεταφέρετε το σχήμα στο τετράδιό σας και να σχεδιάσετε τη διαθλώμενη ακτίνα

Μονάδες 2Β Ποια από τις δύο γωνίες είναι μεγαλύτερη

α η γωνία προσπτώσεωςβ η γωνία διαθλάσεως

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Δίσκος παιδικής χαράς περιστρέφεται περί

κατακόρυφο άξονα κάθετο στο επίπεδό του διερχόμενο από το κέντρο του δίσκου Ο Στο δίσκο δεν ασκείται καμία εξωτερική δύναμη Ένα παιδί μετακινείται από σημείο Α της περιφέρειας του δίσκου στο σημείο Β πλησιέστερα στο κέντρο του Τότε ο δίσκος θα περιστρέφεται

α πιο αργάβ πιο γρήγορα

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

3 Σφαίρα μάζας m κινούμενη με ταχύτητα μέτρου υ1 συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με ακίνητη σφαίρα ίσης μάζας Να βρείτε τις σχέσεις που δίνουν τις ταχύτητες των δύο σφαιρών μετά την κρούση με εφαρμογή των αρχών που διέπουν την ελαστική κρούση

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 3ο Το σημείο Ο ομογενούς ελαστικής χορδής τη χρονική στιγμή t = 0 αρχίζει να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση με εξίσωση y = 005ημ8πt (SI) κάθετα στη διεύθυνση της χορδής Το κύμα που παράγεται διαδίδεται κατά τη θετική φορά του άξονα x΄x κατά μήκος της χορδής που διέρχεται από το σημείο Ο με ταχύτητα μέτρου 20ms α Να βρεθεί ο χρόνος που χρειάζεται ένα υλικό σημείο του ελαστικού

μέσου για να εκτελέσει μια πλήρη ταλάντωσηMονάδες 6

β Να βρεθεί το μήκος κύματος του αρμονικού κύματοςΜονάδες 6

γ Να γραφεί η εξίσωση του ίδιου κύματοςΜονάδες 6

δ Να βρεθεί το μέτρο της μέγιστης ταχύτητας με την οποία ταλαντώνεται ένα σημείο της χορδής

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4ο

8 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Δύο ίδιες λεπτές ισοπαχείς και ομογενείς ράβδοι ΟΑ και ΟΒ που έχουν μάζα Μ = 4 Κg και μήκος L = 15 m η καθεμία συγκολλούνται στο ένα άκρο τους Ο ώστε να σχηματίζουν ορθή γωνία Το σύστημα των δύο ράβδων μπορεί να περιστρέφεται περί οριζόντιο άξονα κάθετο στο επίπεδο ΑΟΒ που διέρχεται από την κορυφή Ο της ορθής γωνίας Το σύστημα αρχικά συγκρατείται στη θέση όπου η ράβδος ΟΑ είναι οριζόντια (όπως στο σχήμα) Η ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς το κέντρο μάζας της είναι Icm =

ML2

A Να υπολογίσετε τη ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το Ο

Μονάδες 6Β Από την αρχική του θέση το σύστημα των δύο ράβδων αφήνεται

ελεύθερο να περιστραφεί περί τον άξονα περιστροφής στο σημείο Ο χωρίς τριβές Να υπολογίσετε το μέτρο της γωνιακής επιτάχυνσης του συστήματος των δύο ράβδων τη στιγμή της εκκίνησης

Μονάδες 6Γ Τη χρονική στιγμή κατά την οποία οι ράβδοι σχηματίζουν ίσες γωνίες

με την κατακόρυφα Οx να υπολογίσετεα Το μέτρο της γωνιακής ταχύτητας του συστήματος των δύο

ράβδωνΜονάδες 7

β Το μέτρο της στροφορμής της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

Μονάδες 6

Δίνονται g = 10ms-2 ημ45ο = συν45ο = = 07

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003ΘΕΜΑ 1οΣτις προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Η μονάδα μέτρησης της στροφορμής είναι

α 1 kg m2s β 1 kg ms2 γ 1 kg m2

δ 1 kg ms Μονάδες 5

12 To παρακάτω σχήμα παριστάνει στιγμιότυπο εγκάρσιου αρμονικού κύματος Το σημείο του ελαστικού μέσου που κινείται με μέγιστη ταχύτητα και φορά προς τα επάνω είναι το

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 9

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Α

Β

Γ

Δ

Ο x

y

α Α β Β γ Γ δ Δ Μονάδες 5

13 Δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις πραγματοποιούνται στο ίδιο σημείο έχουν την ίδια διεύθυνση και συχνότητα και πλάτη Α1 και Α2

Αν οι ταλαντώσεις αυτές παρουσιάζουν διαφορά φάσης 180ο τότε το πλάτος Α της σύνθετης ταλάντωσης που προκύπτει από τη σύνθεσή τους είναια Α = Α1 + Α2 β Α = Α1 - Α2 γ Α = δ Α =

Μονάδες 514 Ένα σώμα εκτελεί γραμμική αρμονική ταλάντωση Όταν διέρχεται

από τη θέση ισορροπίας α η κινητική του ενέργεια είναι μηδένβ η επιτάχυνσή του είναι μέγιστηγ η δύναμη επαναφοράς είναι μηδένδ η δυναμική του ενέργεια είναι μέγιστη

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε στο τετράδιό σας τις προτάσεις που ακολουθούν

με το γράμμα Σ αν είναι σωστές ή με το γράμμα Λ αν είναι λανθασμένεςα Το μήκος κύματος μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας

μειώνεται όταν αυτή περνά από ένα διαφανές μέσο (πχ γυαλί) στον αέρα

β Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση κατά το συντονισμό η ενέργεια της ταλάντωσης είναι μέγιστη

γ Κατά την πλαστική κρούση δύο σωμάτων η μηχανική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερή

δ Η γωνιακή επιτάχυνση ενός στερεού σώματος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ανάλογη προς τη συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα

ε Αν η στροφορμή ενός στερεού σώματος παραμένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα είναι μηδέν

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο Στις προτάσεις 21Α 22Α και 22Γ να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Δύο ιδανικά κυκλώματα ηλεκτρικών ταλαντώσεων L C έχουν

πυκνωτές ιδίας χωρητικότητας C1 = C2 Στο παρακάτω διάγραμμα

10 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

παριστάνονται οι μεταβολές των ρευμάτων που διαρρέουν τα δύο κυκλώματα σε συνάρτηση με το χρόνο

i

t

1 2

21Α Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής των πηνίων L1 και L2

αντίστοιχα ισχύει

α L1 = β L1 = 4 L2

γ L1 = 2L2 δ L1 =

Μονάδες 321Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 21Α

Μονάδες 5

22 Ένα σώμα μάζας m είναι προσδεμένο σε ελατήριο σταθεράς Κ και εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Η συχνότητα του διεγέρτη είναι f = f0 όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του συστήματος Αν τετραπλασιάσουμε τη μάζα m του σώματος ενώ η συχνότητα του διεγέρτη παραμένει σταθερή τότε22Α Η ιδιοσυχνότητα του συστήματος

α γίνεται

β γίνεται 2 f0 γ παραμένει σταθερή

Μονάδες 322Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Α

Μονάδες 522Γ Το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος

α αυξάνεταιβ ελαττώνεταιγ παραμένει σταθερό

Μονάδες 322Δ Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Γ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΗ πηγή κύματος Ο αρχίζει τη χρονική στιγμή t0 = 0 s να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α = 005 m Το αρμονικό κύμα που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου κατά τον άξονα Οx Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται το στιγμιότυπο του κύματος μετά από χρόνο t1 = 03 s κατά τον οποίο το κύμα έχει διαδοθεί σε απόσταση 3m

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 11

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

1 2 3

y(m )

x(m )

0 05

Ο

α Να βρείτε την ταχύτητα υ διάδοσης του κύματος στο ελαστικό μέσοΜονάδες 5

β Να βρείτε την περίοδο T του αρμονικού κύματοςΜονάδες 5

γ Να γράψετε την εξίσωση του αρμονικού κύματος Μονάδες 7

δ Να απεικονίσετε το στιγμιότυπο του κύματος τη χρονική στιγμή t2 =

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής στερεά ράβδος ΟΑ μήκους L = 2 m και μάζας Μ = 03 kg μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα (χωρίς τριβές) στο οριζόντιο επίπεδο περί κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το σταθερό σημείο Ο Στο άκρο Α της ράβδου στερεώνεται σφαιρίδιο Σ1 μάζας m = 01 kg και το σύστημα ράβδου και σφαιριδίου Σ1 περιστρέφεται με σταθερή γωνιακή ταχύτητα ω = 1 rads Στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο βρίσκεται δεύτερο σφαιρίδιο Σ2 ίσης μάζας με το Σ1 προσδεμένο στο άκρο αβαρούς ελατηρίου σταθεράς Κ = 20 Νm Ο άξονας του ελατηρίου είναι οριζόντιος και εφάπτεται της κυκλικής τροχιάς του σφαιριδίου Σ1 (όπως στο σχήμα) Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι στερεωμένο ακλόνητα Οι διαστάσεις των σφαιριδίων είναι αμελητέες Όταν η ταχύτητα του σφαιριδίου Σ1 έχει τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου το σφαιρίδιο Σ1 αποκολλάται από τη ράβδο και κινούμενο ευθύγραμμα συγκρούεται με το σφαιρίδιο Σ2 με το οποίο ενσωματώνεται

Σ 1 Σ 2

Ο

υΑ

Να βρείτε α Τη στροφορμή του συστήματος ράβδου-σφαιριδίου Σ1 ως προς τον

άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

12 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 8β Το μέτρο υ της ταχύτητας του σφαιριδίου τη στιγμή που αποκολλάται

από τη ράβδοΜονάδες 4

γ Την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου-συσσωματώματος Σ1 και Σ2

Μονάδες 5δ Το πλάτος της ταλάντωσης αυτής

Μονάδες 8(Δίνονται Η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον κατακόρυφο άξονα

που διέρχεται από το σημείο Ο Ι0 = και π = 314)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Αν η εξίσωση ενός αρμονικού κύματος είναι

y = 10ημ(6πt - 2πx) στο SI τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση μεα 10ms β 6ms γ 2ms δ 3ms

Μονάδες 52 Δύο όμοιες πηγές κυμάτων Α και Β στην επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης

βρίσκονται σε φάση και παράγουν υδάτινα αρμονικά κύματα Η καθεμιά παράγει κύμα (πρακτικά) αμείωτου πλάτους 10cm και μήκους κύματος 2m Ένα σημείο Γ στην επιφάνεια της λίμνης απέχει από την πηγή Α απόσταση 6m και από την πηγή Β απόσταση 2m Το πλάτος της ταλάντωσης του σημείου Γ είναι α 0cm β 10cm γ 20cm δ 40cm

Μονάδες 53 Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια

δύο μέσων Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνεια τότε η γωνία πρόσπτωσης ονομάζεται α μέγιστη γωνία β ελάχιστη γωνίαγ μηδενική γωνία δ κρίσιμη γωνία

Μονάδες 54 Ο ωροδείκτης ενός ρολογιού έχει περίοδο σε ώρες (h)

α 1h β 12h γ 24h δ 48hΜονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Στη σύνθεση δύο αρμονικών ταλαντώσεων της ίδιας διεύθυνσης

που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και λίγο διαφορετικές συχνότητες ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές μεγιστοποιήσεις του πλάτους ονομάζεται του διακροτήματος

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 13

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 5: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Χ(απομάκρυν

ση)

U(δυναμική ενέργεια)

Κ(κινητική ενέργεια)

0x1 6Jx2 5J 4JA

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας τα φυσικά μεγέθη από τη Στήλη Ι και

δίπλα σε καθένα τη μονάδα της Στήλης ΙΙ που αντιστοιχεί σ αυτόΣτήλη Ι Στήλη ΙΙ

Ροπή αδράνειας Ι σώματος ως προς άξονα

N∙m

Στροφορμή L στερεού σώματος rαdsΓωνιακή ταχύτητα ω kg∙m2

Ροπή δύναμης τ ως προς άξονα FΣυχνότητα f περιοδικού φαινομένου

kg∙

HzΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2ο Α Δύο αρμονικά εγκάρσια κύματα που

διαδίδονται σε επιφάνεια νερού έχουν την ίδια συχνότητα και το ίδιο πλάτος Τα κύματα βρίσκονται σε φάση και ξεκινούν ταυτόχρονα από τις πηγές Π1 και Π2 Τα κύματα φτάνουν σε σημείο Σ που απέχει απόσταση r1 από την πηγή Π1 και απόσταση r2 από την πηγή Π2 όπως φαίνεται στο διπλανό σχήμα

1 Τί εννοούμε με τον όρο ενίσχυση του κύματος στο σημείο Σ Μονάδες 2

2 Ποια σχέση καθορίζει τη θέση των σημείων στα οποία έχουμε ενισχυτική συμβολή

Μονάδες 23 Τί εννοούμε με τον όρο απόσβεση του κύματος σε σημείο Σ

Μονάδες 24 Ποια σχέση καθορίζει τη θέση των σημείων στα οποία έχουμε

απόσβεσηΜονάδες 2

Β Μονοχρωματική ακτινοβολία μήκους κύματος λο περνάει από τον αέρα (κενό) σε διαφανές μέσοΝα εξηγήσετε γιατί το μήκος κύματος της ακτινοβολίας στο μέσο αυτό δεν μπορεί να αυξηθεί

Μονάδες 7Γ Σ ένα κύκλωμα LC που εκτελεί ηλεκτρική ταλάντωση με αμείωτο

πλάτος παρεμβάλλουμε μεταβλητή αντίσταση Rα Τί συμβαίνει στο πλάτος της έντασης του ρεύματος για διάφορες

τιμές της αντίστασης R

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 5

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 5β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΟμογενής δοκός ΑΒ μήκους L=3m και βάρους w=50Ν ισορροπεί οριζόντια στηριζόμενη στο άκρο Α και στο σημείο Γ που απέχει από το άλλο άκρο Β απόσταση d=05m όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα

1 Να υπολογίσετε τις δυνάμεις που ασκούν τα στηρίγματα στη δοκό

στα σημεία Α και Γ Μονάδες 12

Στο άκρο Β της δοκού τοποθετείται σώμα βάρους w1 και παρατηρούμε ότι η δύναμη που ασκείται στη δοκό από το στήριγμα στο άκρο Α ελαττώνεται στο μισό

2 Να υπολογίστε το βάρος w1 του σώματος

Μονάδες 13ΘΕΜΑ 4οΑκίνητο σώμα μάζας Μ=9∙10-2 kg βρίσκεται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και είναι προσδεμένο στην άκρη οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς K=1000Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη όπως φαίνεται στο σχήμαΒλήμα μάζας m=1∙10-2 kg που κινείται κατά τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου με ταχύτητα υ συγκρούεται με το ακίνητο σώμα μάζας Μ και σφηνώνεται σ αυτόΜετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α=01m

Α Να υπολογίσετεα την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συσσωματώματος

Μονάδες 4β την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 8γ την ταχύτητα υ με την οποία το βλήμα προσκρούει στο σώμα μάζας

Μ Μονάδες 8

Β Να γράψετε την εξίσωση απομάκρυνσης της ταλάντωσης σε σχέση με το χρόνο

Μονάδες 5

6 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002ΘΕΜΑ 1οΣτις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η ιδιοσυχνότητα ενός συστήματος που εκτελεί εξαναγκασμένη

ταλάντωση χωρίς τριβή είναι 20 Hz Το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο όταν η συχνότητα του διεγέρτη είναια 10 Hz β 20 Hz γ 30 Hz δ 40 Hz

Μονάδες 52 Ηλεκτρικό κύκλωμα LC αμελητέας ωμικής αντίστασης εκτελεί

ηλεκτρική ταλάντωση με περίοδο Τ Αν τετρα-πλασιάσουμε τη χωρητικότητα του πυκνωτή χωρίς να μεταβάλουμε το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου τότε η περίοδος της ηλεκτρικής ταλάντωσης θα είναια Τ2 β Τ γ 2Τ δ 4Τ

Μονάδες 53 Το μήκος κύματος δύο κυμάτων που συμβάλλουν και δημιουργούν

στάσιμο κύμα είναι λ Η απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών του στάσιμου κύματος θα είναια λ β λ2 γ 2λ δ λ4

Μονάδες 54 Υλικό σημείο εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση υπό την επίδραση

συνισταμένης δύναμης F Αν x είναι η απομάκρυνση του σημείου από τη θέση ισορροπίας του και D θετική σταθερά τότε για τη δύναμη ισχύεια F = D β F = D x γ F = ndashD x δ F = 0

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας τη λέξη που συμπληρώνει σωστά

καθεμία από τις παρακάτω προτάσειςα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια και ορμή από

μια περιοχή του υλικού μέσου σε άλλη αλλά δεν μεταφέρεται

β Διαμήκη ονομάζονται τα κύματα στα οποία τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Η αιτία δημιουργίας του ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

δ Το αλγεβρικό άθροισμα των που δρουν σ ένα στερεό που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ίσο με την αλγεβρική τιμή του ρυθμού μεταβολής της στροφορμής του

ε Μη αδρανειακό είναι ένα σύστημα αναφοράς που σε σχέση με ένα αδρανειακό σύστημα

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που

διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 7

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ

Α Να μεταφέρετε το σχήμα στο τετράδιό σας και να σχεδιάσετε τη διαθλώμενη ακτίνα

Μονάδες 2Β Ποια από τις δύο γωνίες είναι μεγαλύτερη

α η γωνία προσπτώσεωςβ η γωνία διαθλάσεως

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Δίσκος παιδικής χαράς περιστρέφεται περί

κατακόρυφο άξονα κάθετο στο επίπεδό του διερχόμενο από το κέντρο του δίσκου Ο Στο δίσκο δεν ασκείται καμία εξωτερική δύναμη Ένα παιδί μετακινείται από σημείο Α της περιφέρειας του δίσκου στο σημείο Β πλησιέστερα στο κέντρο του Τότε ο δίσκος θα περιστρέφεται

α πιο αργάβ πιο γρήγορα

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

3 Σφαίρα μάζας m κινούμενη με ταχύτητα μέτρου υ1 συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με ακίνητη σφαίρα ίσης μάζας Να βρείτε τις σχέσεις που δίνουν τις ταχύτητες των δύο σφαιρών μετά την κρούση με εφαρμογή των αρχών που διέπουν την ελαστική κρούση

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 3ο Το σημείο Ο ομογενούς ελαστικής χορδής τη χρονική στιγμή t = 0 αρχίζει να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση με εξίσωση y = 005ημ8πt (SI) κάθετα στη διεύθυνση της χορδής Το κύμα που παράγεται διαδίδεται κατά τη θετική φορά του άξονα x΄x κατά μήκος της χορδής που διέρχεται από το σημείο Ο με ταχύτητα μέτρου 20ms α Να βρεθεί ο χρόνος που χρειάζεται ένα υλικό σημείο του ελαστικού

μέσου για να εκτελέσει μια πλήρη ταλάντωσηMονάδες 6

β Να βρεθεί το μήκος κύματος του αρμονικού κύματοςΜονάδες 6

γ Να γραφεί η εξίσωση του ίδιου κύματοςΜονάδες 6

δ Να βρεθεί το μέτρο της μέγιστης ταχύτητας με την οποία ταλαντώνεται ένα σημείο της χορδής

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4ο

8 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Δύο ίδιες λεπτές ισοπαχείς και ομογενείς ράβδοι ΟΑ και ΟΒ που έχουν μάζα Μ = 4 Κg και μήκος L = 15 m η καθεμία συγκολλούνται στο ένα άκρο τους Ο ώστε να σχηματίζουν ορθή γωνία Το σύστημα των δύο ράβδων μπορεί να περιστρέφεται περί οριζόντιο άξονα κάθετο στο επίπεδο ΑΟΒ που διέρχεται από την κορυφή Ο της ορθής γωνίας Το σύστημα αρχικά συγκρατείται στη θέση όπου η ράβδος ΟΑ είναι οριζόντια (όπως στο σχήμα) Η ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς το κέντρο μάζας της είναι Icm =

ML2

A Να υπολογίσετε τη ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το Ο

Μονάδες 6Β Από την αρχική του θέση το σύστημα των δύο ράβδων αφήνεται

ελεύθερο να περιστραφεί περί τον άξονα περιστροφής στο σημείο Ο χωρίς τριβές Να υπολογίσετε το μέτρο της γωνιακής επιτάχυνσης του συστήματος των δύο ράβδων τη στιγμή της εκκίνησης

Μονάδες 6Γ Τη χρονική στιγμή κατά την οποία οι ράβδοι σχηματίζουν ίσες γωνίες

με την κατακόρυφα Οx να υπολογίσετεα Το μέτρο της γωνιακής ταχύτητας του συστήματος των δύο

ράβδωνΜονάδες 7

β Το μέτρο της στροφορμής της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

Μονάδες 6

Δίνονται g = 10ms-2 ημ45ο = συν45ο = = 07

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003ΘΕΜΑ 1οΣτις προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Η μονάδα μέτρησης της στροφορμής είναι

α 1 kg m2s β 1 kg ms2 γ 1 kg m2

δ 1 kg ms Μονάδες 5

12 To παρακάτω σχήμα παριστάνει στιγμιότυπο εγκάρσιου αρμονικού κύματος Το σημείο του ελαστικού μέσου που κινείται με μέγιστη ταχύτητα και φορά προς τα επάνω είναι το

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 9

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Α

Β

Γ

Δ

Ο x

y

α Α β Β γ Γ δ Δ Μονάδες 5

13 Δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις πραγματοποιούνται στο ίδιο σημείο έχουν την ίδια διεύθυνση και συχνότητα και πλάτη Α1 και Α2

Αν οι ταλαντώσεις αυτές παρουσιάζουν διαφορά φάσης 180ο τότε το πλάτος Α της σύνθετης ταλάντωσης που προκύπτει από τη σύνθεσή τους είναια Α = Α1 + Α2 β Α = Α1 - Α2 γ Α = δ Α =

Μονάδες 514 Ένα σώμα εκτελεί γραμμική αρμονική ταλάντωση Όταν διέρχεται

από τη θέση ισορροπίας α η κινητική του ενέργεια είναι μηδένβ η επιτάχυνσή του είναι μέγιστηγ η δύναμη επαναφοράς είναι μηδένδ η δυναμική του ενέργεια είναι μέγιστη

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε στο τετράδιό σας τις προτάσεις που ακολουθούν

με το γράμμα Σ αν είναι σωστές ή με το γράμμα Λ αν είναι λανθασμένεςα Το μήκος κύματος μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας

μειώνεται όταν αυτή περνά από ένα διαφανές μέσο (πχ γυαλί) στον αέρα

β Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση κατά το συντονισμό η ενέργεια της ταλάντωσης είναι μέγιστη

γ Κατά την πλαστική κρούση δύο σωμάτων η μηχανική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερή

δ Η γωνιακή επιτάχυνση ενός στερεού σώματος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ανάλογη προς τη συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα

ε Αν η στροφορμή ενός στερεού σώματος παραμένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα είναι μηδέν

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο Στις προτάσεις 21Α 22Α και 22Γ να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Δύο ιδανικά κυκλώματα ηλεκτρικών ταλαντώσεων L C έχουν

πυκνωτές ιδίας χωρητικότητας C1 = C2 Στο παρακάτω διάγραμμα

10 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

παριστάνονται οι μεταβολές των ρευμάτων που διαρρέουν τα δύο κυκλώματα σε συνάρτηση με το χρόνο

i

t

1 2

21Α Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής των πηνίων L1 και L2

αντίστοιχα ισχύει

α L1 = β L1 = 4 L2

γ L1 = 2L2 δ L1 =

Μονάδες 321Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 21Α

Μονάδες 5

22 Ένα σώμα μάζας m είναι προσδεμένο σε ελατήριο σταθεράς Κ και εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Η συχνότητα του διεγέρτη είναι f = f0 όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του συστήματος Αν τετραπλασιάσουμε τη μάζα m του σώματος ενώ η συχνότητα του διεγέρτη παραμένει σταθερή τότε22Α Η ιδιοσυχνότητα του συστήματος

α γίνεται

β γίνεται 2 f0 γ παραμένει σταθερή

Μονάδες 322Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Α

Μονάδες 522Γ Το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος

α αυξάνεταιβ ελαττώνεταιγ παραμένει σταθερό

Μονάδες 322Δ Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Γ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΗ πηγή κύματος Ο αρχίζει τη χρονική στιγμή t0 = 0 s να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α = 005 m Το αρμονικό κύμα που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου κατά τον άξονα Οx Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται το στιγμιότυπο του κύματος μετά από χρόνο t1 = 03 s κατά τον οποίο το κύμα έχει διαδοθεί σε απόσταση 3m

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 11

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

1 2 3

y(m )

x(m )

0 05

Ο

α Να βρείτε την ταχύτητα υ διάδοσης του κύματος στο ελαστικό μέσοΜονάδες 5

β Να βρείτε την περίοδο T του αρμονικού κύματοςΜονάδες 5

γ Να γράψετε την εξίσωση του αρμονικού κύματος Μονάδες 7

δ Να απεικονίσετε το στιγμιότυπο του κύματος τη χρονική στιγμή t2 =

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής στερεά ράβδος ΟΑ μήκους L = 2 m και μάζας Μ = 03 kg μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα (χωρίς τριβές) στο οριζόντιο επίπεδο περί κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το σταθερό σημείο Ο Στο άκρο Α της ράβδου στερεώνεται σφαιρίδιο Σ1 μάζας m = 01 kg και το σύστημα ράβδου και σφαιριδίου Σ1 περιστρέφεται με σταθερή γωνιακή ταχύτητα ω = 1 rads Στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο βρίσκεται δεύτερο σφαιρίδιο Σ2 ίσης μάζας με το Σ1 προσδεμένο στο άκρο αβαρούς ελατηρίου σταθεράς Κ = 20 Νm Ο άξονας του ελατηρίου είναι οριζόντιος και εφάπτεται της κυκλικής τροχιάς του σφαιριδίου Σ1 (όπως στο σχήμα) Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι στερεωμένο ακλόνητα Οι διαστάσεις των σφαιριδίων είναι αμελητέες Όταν η ταχύτητα του σφαιριδίου Σ1 έχει τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου το σφαιρίδιο Σ1 αποκολλάται από τη ράβδο και κινούμενο ευθύγραμμα συγκρούεται με το σφαιρίδιο Σ2 με το οποίο ενσωματώνεται

Σ 1 Σ 2

Ο

υΑ

Να βρείτε α Τη στροφορμή του συστήματος ράβδου-σφαιριδίου Σ1 ως προς τον

άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

12 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 8β Το μέτρο υ της ταχύτητας του σφαιριδίου τη στιγμή που αποκολλάται

από τη ράβδοΜονάδες 4

γ Την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου-συσσωματώματος Σ1 και Σ2

Μονάδες 5δ Το πλάτος της ταλάντωσης αυτής

Μονάδες 8(Δίνονται Η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον κατακόρυφο άξονα

που διέρχεται από το σημείο Ο Ι0 = και π = 314)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Αν η εξίσωση ενός αρμονικού κύματος είναι

y = 10ημ(6πt - 2πx) στο SI τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση μεα 10ms β 6ms γ 2ms δ 3ms

Μονάδες 52 Δύο όμοιες πηγές κυμάτων Α και Β στην επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης

βρίσκονται σε φάση και παράγουν υδάτινα αρμονικά κύματα Η καθεμιά παράγει κύμα (πρακτικά) αμείωτου πλάτους 10cm και μήκους κύματος 2m Ένα σημείο Γ στην επιφάνεια της λίμνης απέχει από την πηγή Α απόσταση 6m και από την πηγή Β απόσταση 2m Το πλάτος της ταλάντωσης του σημείου Γ είναι α 0cm β 10cm γ 20cm δ 40cm

Μονάδες 53 Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια

δύο μέσων Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνεια τότε η γωνία πρόσπτωσης ονομάζεται α μέγιστη γωνία β ελάχιστη γωνίαγ μηδενική γωνία δ κρίσιμη γωνία

Μονάδες 54 Ο ωροδείκτης ενός ρολογιού έχει περίοδο σε ώρες (h)

α 1h β 12h γ 24h δ 48hΜονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Στη σύνθεση δύο αρμονικών ταλαντώσεων της ίδιας διεύθυνσης

που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και λίγο διαφορετικές συχνότητες ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές μεγιστοποιήσεις του πλάτους ονομάζεται του διακροτήματος

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 13

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 6: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 5β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΟμογενής δοκός ΑΒ μήκους L=3m και βάρους w=50Ν ισορροπεί οριζόντια στηριζόμενη στο άκρο Α και στο σημείο Γ που απέχει από το άλλο άκρο Β απόσταση d=05m όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα

1 Να υπολογίσετε τις δυνάμεις που ασκούν τα στηρίγματα στη δοκό

στα σημεία Α και Γ Μονάδες 12

Στο άκρο Β της δοκού τοποθετείται σώμα βάρους w1 και παρατηρούμε ότι η δύναμη που ασκείται στη δοκό από το στήριγμα στο άκρο Α ελαττώνεται στο μισό

2 Να υπολογίστε το βάρος w1 του σώματος

Μονάδες 13ΘΕΜΑ 4οΑκίνητο σώμα μάζας Μ=9∙10-2 kg βρίσκεται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και είναι προσδεμένο στην άκρη οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς K=1000Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη όπως φαίνεται στο σχήμαΒλήμα μάζας m=1∙10-2 kg που κινείται κατά τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου με ταχύτητα υ συγκρούεται με το ακίνητο σώμα μάζας Μ και σφηνώνεται σ αυτόΜετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α=01m

Α Να υπολογίσετεα την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συσσωματώματος

Μονάδες 4β την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 8γ την ταχύτητα υ με την οποία το βλήμα προσκρούει στο σώμα μάζας

Μ Μονάδες 8

Β Να γράψετε την εξίσωση απομάκρυνσης της ταλάντωσης σε σχέση με το χρόνο

Μονάδες 5

6 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002ΘΕΜΑ 1οΣτις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η ιδιοσυχνότητα ενός συστήματος που εκτελεί εξαναγκασμένη

ταλάντωση χωρίς τριβή είναι 20 Hz Το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο όταν η συχνότητα του διεγέρτη είναια 10 Hz β 20 Hz γ 30 Hz δ 40 Hz

Μονάδες 52 Ηλεκτρικό κύκλωμα LC αμελητέας ωμικής αντίστασης εκτελεί

ηλεκτρική ταλάντωση με περίοδο Τ Αν τετρα-πλασιάσουμε τη χωρητικότητα του πυκνωτή χωρίς να μεταβάλουμε το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου τότε η περίοδος της ηλεκτρικής ταλάντωσης θα είναια Τ2 β Τ γ 2Τ δ 4Τ

Μονάδες 53 Το μήκος κύματος δύο κυμάτων που συμβάλλουν και δημιουργούν

στάσιμο κύμα είναι λ Η απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών του στάσιμου κύματος θα είναια λ β λ2 γ 2λ δ λ4

Μονάδες 54 Υλικό σημείο εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση υπό την επίδραση

συνισταμένης δύναμης F Αν x είναι η απομάκρυνση του σημείου από τη θέση ισορροπίας του και D θετική σταθερά τότε για τη δύναμη ισχύεια F = D β F = D x γ F = ndashD x δ F = 0

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας τη λέξη που συμπληρώνει σωστά

καθεμία από τις παρακάτω προτάσειςα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια και ορμή από

μια περιοχή του υλικού μέσου σε άλλη αλλά δεν μεταφέρεται

β Διαμήκη ονομάζονται τα κύματα στα οποία τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Η αιτία δημιουργίας του ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

δ Το αλγεβρικό άθροισμα των που δρουν σ ένα στερεό που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ίσο με την αλγεβρική τιμή του ρυθμού μεταβολής της στροφορμής του

ε Μη αδρανειακό είναι ένα σύστημα αναφοράς που σε σχέση με ένα αδρανειακό σύστημα

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που

διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 7

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ

Α Να μεταφέρετε το σχήμα στο τετράδιό σας και να σχεδιάσετε τη διαθλώμενη ακτίνα

Μονάδες 2Β Ποια από τις δύο γωνίες είναι μεγαλύτερη

α η γωνία προσπτώσεωςβ η γωνία διαθλάσεως

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Δίσκος παιδικής χαράς περιστρέφεται περί

κατακόρυφο άξονα κάθετο στο επίπεδό του διερχόμενο από το κέντρο του δίσκου Ο Στο δίσκο δεν ασκείται καμία εξωτερική δύναμη Ένα παιδί μετακινείται από σημείο Α της περιφέρειας του δίσκου στο σημείο Β πλησιέστερα στο κέντρο του Τότε ο δίσκος θα περιστρέφεται

α πιο αργάβ πιο γρήγορα

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

3 Σφαίρα μάζας m κινούμενη με ταχύτητα μέτρου υ1 συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με ακίνητη σφαίρα ίσης μάζας Να βρείτε τις σχέσεις που δίνουν τις ταχύτητες των δύο σφαιρών μετά την κρούση με εφαρμογή των αρχών που διέπουν την ελαστική κρούση

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 3ο Το σημείο Ο ομογενούς ελαστικής χορδής τη χρονική στιγμή t = 0 αρχίζει να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση με εξίσωση y = 005ημ8πt (SI) κάθετα στη διεύθυνση της χορδής Το κύμα που παράγεται διαδίδεται κατά τη θετική φορά του άξονα x΄x κατά μήκος της χορδής που διέρχεται από το σημείο Ο με ταχύτητα μέτρου 20ms α Να βρεθεί ο χρόνος που χρειάζεται ένα υλικό σημείο του ελαστικού

μέσου για να εκτελέσει μια πλήρη ταλάντωσηMονάδες 6

β Να βρεθεί το μήκος κύματος του αρμονικού κύματοςΜονάδες 6

γ Να γραφεί η εξίσωση του ίδιου κύματοςΜονάδες 6

δ Να βρεθεί το μέτρο της μέγιστης ταχύτητας με την οποία ταλαντώνεται ένα σημείο της χορδής

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4ο

8 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Δύο ίδιες λεπτές ισοπαχείς και ομογενείς ράβδοι ΟΑ και ΟΒ που έχουν μάζα Μ = 4 Κg και μήκος L = 15 m η καθεμία συγκολλούνται στο ένα άκρο τους Ο ώστε να σχηματίζουν ορθή γωνία Το σύστημα των δύο ράβδων μπορεί να περιστρέφεται περί οριζόντιο άξονα κάθετο στο επίπεδο ΑΟΒ που διέρχεται από την κορυφή Ο της ορθής γωνίας Το σύστημα αρχικά συγκρατείται στη θέση όπου η ράβδος ΟΑ είναι οριζόντια (όπως στο σχήμα) Η ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς το κέντρο μάζας της είναι Icm =

ML2

A Να υπολογίσετε τη ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το Ο

Μονάδες 6Β Από την αρχική του θέση το σύστημα των δύο ράβδων αφήνεται

ελεύθερο να περιστραφεί περί τον άξονα περιστροφής στο σημείο Ο χωρίς τριβές Να υπολογίσετε το μέτρο της γωνιακής επιτάχυνσης του συστήματος των δύο ράβδων τη στιγμή της εκκίνησης

Μονάδες 6Γ Τη χρονική στιγμή κατά την οποία οι ράβδοι σχηματίζουν ίσες γωνίες

με την κατακόρυφα Οx να υπολογίσετεα Το μέτρο της γωνιακής ταχύτητας του συστήματος των δύο

ράβδωνΜονάδες 7

β Το μέτρο της στροφορμής της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

Μονάδες 6

Δίνονται g = 10ms-2 ημ45ο = συν45ο = = 07

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003ΘΕΜΑ 1οΣτις προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Η μονάδα μέτρησης της στροφορμής είναι

α 1 kg m2s β 1 kg ms2 γ 1 kg m2

δ 1 kg ms Μονάδες 5

12 To παρακάτω σχήμα παριστάνει στιγμιότυπο εγκάρσιου αρμονικού κύματος Το σημείο του ελαστικού μέσου που κινείται με μέγιστη ταχύτητα και φορά προς τα επάνω είναι το

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 9

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Α

Β

Γ

Δ

Ο x

y

α Α β Β γ Γ δ Δ Μονάδες 5

13 Δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις πραγματοποιούνται στο ίδιο σημείο έχουν την ίδια διεύθυνση και συχνότητα και πλάτη Α1 και Α2

Αν οι ταλαντώσεις αυτές παρουσιάζουν διαφορά φάσης 180ο τότε το πλάτος Α της σύνθετης ταλάντωσης που προκύπτει από τη σύνθεσή τους είναια Α = Α1 + Α2 β Α = Α1 - Α2 γ Α = δ Α =

Μονάδες 514 Ένα σώμα εκτελεί γραμμική αρμονική ταλάντωση Όταν διέρχεται

από τη θέση ισορροπίας α η κινητική του ενέργεια είναι μηδένβ η επιτάχυνσή του είναι μέγιστηγ η δύναμη επαναφοράς είναι μηδένδ η δυναμική του ενέργεια είναι μέγιστη

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε στο τετράδιό σας τις προτάσεις που ακολουθούν

με το γράμμα Σ αν είναι σωστές ή με το γράμμα Λ αν είναι λανθασμένεςα Το μήκος κύματος μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας

μειώνεται όταν αυτή περνά από ένα διαφανές μέσο (πχ γυαλί) στον αέρα

β Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση κατά το συντονισμό η ενέργεια της ταλάντωσης είναι μέγιστη

γ Κατά την πλαστική κρούση δύο σωμάτων η μηχανική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερή

δ Η γωνιακή επιτάχυνση ενός στερεού σώματος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ανάλογη προς τη συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα

ε Αν η στροφορμή ενός στερεού σώματος παραμένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα είναι μηδέν

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο Στις προτάσεις 21Α 22Α και 22Γ να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Δύο ιδανικά κυκλώματα ηλεκτρικών ταλαντώσεων L C έχουν

πυκνωτές ιδίας χωρητικότητας C1 = C2 Στο παρακάτω διάγραμμα

10 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

παριστάνονται οι μεταβολές των ρευμάτων που διαρρέουν τα δύο κυκλώματα σε συνάρτηση με το χρόνο

i

t

1 2

21Α Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής των πηνίων L1 και L2

αντίστοιχα ισχύει

α L1 = β L1 = 4 L2

γ L1 = 2L2 δ L1 =

Μονάδες 321Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 21Α

Μονάδες 5

22 Ένα σώμα μάζας m είναι προσδεμένο σε ελατήριο σταθεράς Κ και εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Η συχνότητα του διεγέρτη είναι f = f0 όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του συστήματος Αν τετραπλασιάσουμε τη μάζα m του σώματος ενώ η συχνότητα του διεγέρτη παραμένει σταθερή τότε22Α Η ιδιοσυχνότητα του συστήματος

α γίνεται

β γίνεται 2 f0 γ παραμένει σταθερή

Μονάδες 322Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Α

Μονάδες 522Γ Το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος

α αυξάνεταιβ ελαττώνεταιγ παραμένει σταθερό

Μονάδες 322Δ Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Γ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΗ πηγή κύματος Ο αρχίζει τη χρονική στιγμή t0 = 0 s να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α = 005 m Το αρμονικό κύμα που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου κατά τον άξονα Οx Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται το στιγμιότυπο του κύματος μετά από χρόνο t1 = 03 s κατά τον οποίο το κύμα έχει διαδοθεί σε απόσταση 3m

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 11

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

1 2 3

y(m )

x(m )

0 05

Ο

α Να βρείτε την ταχύτητα υ διάδοσης του κύματος στο ελαστικό μέσοΜονάδες 5

β Να βρείτε την περίοδο T του αρμονικού κύματοςΜονάδες 5

γ Να γράψετε την εξίσωση του αρμονικού κύματος Μονάδες 7

δ Να απεικονίσετε το στιγμιότυπο του κύματος τη χρονική στιγμή t2 =

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής στερεά ράβδος ΟΑ μήκους L = 2 m και μάζας Μ = 03 kg μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα (χωρίς τριβές) στο οριζόντιο επίπεδο περί κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το σταθερό σημείο Ο Στο άκρο Α της ράβδου στερεώνεται σφαιρίδιο Σ1 μάζας m = 01 kg και το σύστημα ράβδου και σφαιριδίου Σ1 περιστρέφεται με σταθερή γωνιακή ταχύτητα ω = 1 rads Στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο βρίσκεται δεύτερο σφαιρίδιο Σ2 ίσης μάζας με το Σ1 προσδεμένο στο άκρο αβαρούς ελατηρίου σταθεράς Κ = 20 Νm Ο άξονας του ελατηρίου είναι οριζόντιος και εφάπτεται της κυκλικής τροχιάς του σφαιριδίου Σ1 (όπως στο σχήμα) Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι στερεωμένο ακλόνητα Οι διαστάσεις των σφαιριδίων είναι αμελητέες Όταν η ταχύτητα του σφαιριδίου Σ1 έχει τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου το σφαιρίδιο Σ1 αποκολλάται από τη ράβδο και κινούμενο ευθύγραμμα συγκρούεται με το σφαιρίδιο Σ2 με το οποίο ενσωματώνεται

Σ 1 Σ 2

Ο

υΑ

Να βρείτε α Τη στροφορμή του συστήματος ράβδου-σφαιριδίου Σ1 ως προς τον

άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

12 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 8β Το μέτρο υ της ταχύτητας του σφαιριδίου τη στιγμή που αποκολλάται

από τη ράβδοΜονάδες 4

γ Την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου-συσσωματώματος Σ1 και Σ2

Μονάδες 5δ Το πλάτος της ταλάντωσης αυτής

Μονάδες 8(Δίνονται Η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον κατακόρυφο άξονα

που διέρχεται από το σημείο Ο Ι0 = και π = 314)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Αν η εξίσωση ενός αρμονικού κύματος είναι

y = 10ημ(6πt - 2πx) στο SI τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση μεα 10ms β 6ms γ 2ms δ 3ms

Μονάδες 52 Δύο όμοιες πηγές κυμάτων Α και Β στην επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης

βρίσκονται σε φάση και παράγουν υδάτινα αρμονικά κύματα Η καθεμιά παράγει κύμα (πρακτικά) αμείωτου πλάτους 10cm και μήκους κύματος 2m Ένα σημείο Γ στην επιφάνεια της λίμνης απέχει από την πηγή Α απόσταση 6m και από την πηγή Β απόσταση 2m Το πλάτος της ταλάντωσης του σημείου Γ είναι α 0cm β 10cm γ 20cm δ 40cm

Μονάδες 53 Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια

δύο μέσων Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνεια τότε η γωνία πρόσπτωσης ονομάζεται α μέγιστη γωνία β ελάχιστη γωνίαγ μηδενική γωνία δ κρίσιμη γωνία

Μονάδες 54 Ο ωροδείκτης ενός ρολογιού έχει περίοδο σε ώρες (h)

α 1h β 12h γ 24h δ 48hΜονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Στη σύνθεση δύο αρμονικών ταλαντώσεων της ίδιας διεύθυνσης

που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και λίγο διαφορετικές συχνότητες ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές μεγιστοποιήσεις του πλάτους ονομάζεται του διακροτήματος

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 13

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 7: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 6 ΙΟΥΝΙΟΥ 2002ΘΕΜΑ 1οΣτις ερωτήσεις 1-4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η ιδιοσυχνότητα ενός συστήματος που εκτελεί εξαναγκασμένη

ταλάντωση χωρίς τριβή είναι 20 Hz Το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο όταν η συχνότητα του διεγέρτη είναια 10 Hz β 20 Hz γ 30 Hz δ 40 Hz

Μονάδες 52 Ηλεκτρικό κύκλωμα LC αμελητέας ωμικής αντίστασης εκτελεί

ηλεκτρική ταλάντωση με περίοδο Τ Αν τετρα-πλασιάσουμε τη χωρητικότητα του πυκνωτή χωρίς να μεταβάλουμε το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου τότε η περίοδος της ηλεκτρικής ταλάντωσης θα είναια Τ2 β Τ γ 2Τ δ 4Τ

Μονάδες 53 Το μήκος κύματος δύο κυμάτων που συμβάλλουν και δημιουργούν

στάσιμο κύμα είναι λ Η απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών του στάσιμου κύματος θα είναια λ β λ2 γ 2λ δ λ4

Μονάδες 54 Υλικό σημείο εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση υπό την επίδραση

συνισταμένης δύναμης F Αν x είναι η απομάκρυνση του σημείου από τη θέση ισορροπίας του και D θετική σταθερά τότε για τη δύναμη ισχύεια F = D β F = D x γ F = ndashD x δ F = 0

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας τη λέξη που συμπληρώνει σωστά

καθεμία από τις παρακάτω προτάσειςα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια και ορμή από

μια περιοχή του υλικού μέσου σε άλλη αλλά δεν μεταφέρεται

β Διαμήκη ονομάζονται τα κύματα στα οποία τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Η αιτία δημιουργίας του ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

δ Το αλγεβρικό άθροισμα των που δρουν σ ένα στερεό που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ίσο με την αλγεβρική τιμή του ρυθμού μεταβολής της στροφορμής του

ε Μη αδρανειακό είναι ένα σύστημα αναφοράς που σε σχέση με ένα αδρανειακό σύστημα

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που

διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 7

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ

Α Να μεταφέρετε το σχήμα στο τετράδιό σας και να σχεδιάσετε τη διαθλώμενη ακτίνα

Μονάδες 2Β Ποια από τις δύο γωνίες είναι μεγαλύτερη

α η γωνία προσπτώσεωςβ η γωνία διαθλάσεως

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Δίσκος παιδικής χαράς περιστρέφεται περί

κατακόρυφο άξονα κάθετο στο επίπεδό του διερχόμενο από το κέντρο του δίσκου Ο Στο δίσκο δεν ασκείται καμία εξωτερική δύναμη Ένα παιδί μετακινείται από σημείο Α της περιφέρειας του δίσκου στο σημείο Β πλησιέστερα στο κέντρο του Τότε ο δίσκος θα περιστρέφεται

α πιο αργάβ πιο γρήγορα

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

3 Σφαίρα μάζας m κινούμενη με ταχύτητα μέτρου υ1 συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με ακίνητη σφαίρα ίσης μάζας Να βρείτε τις σχέσεις που δίνουν τις ταχύτητες των δύο σφαιρών μετά την κρούση με εφαρμογή των αρχών που διέπουν την ελαστική κρούση

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 3ο Το σημείο Ο ομογενούς ελαστικής χορδής τη χρονική στιγμή t = 0 αρχίζει να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση με εξίσωση y = 005ημ8πt (SI) κάθετα στη διεύθυνση της χορδής Το κύμα που παράγεται διαδίδεται κατά τη θετική φορά του άξονα x΄x κατά μήκος της χορδής που διέρχεται από το σημείο Ο με ταχύτητα μέτρου 20ms α Να βρεθεί ο χρόνος που χρειάζεται ένα υλικό σημείο του ελαστικού

μέσου για να εκτελέσει μια πλήρη ταλάντωσηMονάδες 6

β Να βρεθεί το μήκος κύματος του αρμονικού κύματοςΜονάδες 6

γ Να γραφεί η εξίσωση του ίδιου κύματοςΜονάδες 6

δ Να βρεθεί το μέτρο της μέγιστης ταχύτητας με την οποία ταλαντώνεται ένα σημείο της χορδής

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4ο

8 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Δύο ίδιες λεπτές ισοπαχείς και ομογενείς ράβδοι ΟΑ και ΟΒ που έχουν μάζα Μ = 4 Κg και μήκος L = 15 m η καθεμία συγκολλούνται στο ένα άκρο τους Ο ώστε να σχηματίζουν ορθή γωνία Το σύστημα των δύο ράβδων μπορεί να περιστρέφεται περί οριζόντιο άξονα κάθετο στο επίπεδο ΑΟΒ που διέρχεται από την κορυφή Ο της ορθής γωνίας Το σύστημα αρχικά συγκρατείται στη θέση όπου η ράβδος ΟΑ είναι οριζόντια (όπως στο σχήμα) Η ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς το κέντρο μάζας της είναι Icm =

ML2

A Να υπολογίσετε τη ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το Ο

Μονάδες 6Β Από την αρχική του θέση το σύστημα των δύο ράβδων αφήνεται

ελεύθερο να περιστραφεί περί τον άξονα περιστροφής στο σημείο Ο χωρίς τριβές Να υπολογίσετε το μέτρο της γωνιακής επιτάχυνσης του συστήματος των δύο ράβδων τη στιγμή της εκκίνησης

Μονάδες 6Γ Τη χρονική στιγμή κατά την οποία οι ράβδοι σχηματίζουν ίσες γωνίες

με την κατακόρυφα Οx να υπολογίσετεα Το μέτρο της γωνιακής ταχύτητας του συστήματος των δύο

ράβδωνΜονάδες 7

β Το μέτρο της στροφορμής της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

Μονάδες 6

Δίνονται g = 10ms-2 ημ45ο = συν45ο = = 07

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003ΘΕΜΑ 1οΣτις προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Η μονάδα μέτρησης της στροφορμής είναι

α 1 kg m2s β 1 kg ms2 γ 1 kg m2

δ 1 kg ms Μονάδες 5

12 To παρακάτω σχήμα παριστάνει στιγμιότυπο εγκάρσιου αρμονικού κύματος Το σημείο του ελαστικού μέσου που κινείται με μέγιστη ταχύτητα και φορά προς τα επάνω είναι το

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 9

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Α

Β

Γ

Δ

Ο x

y

α Α β Β γ Γ δ Δ Μονάδες 5

13 Δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις πραγματοποιούνται στο ίδιο σημείο έχουν την ίδια διεύθυνση και συχνότητα και πλάτη Α1 και Α2

Αν οι ταλαντώσεις αυτές παρουσιάζουν διαφορά φάσης 180ο τότε το πλάτος Α της σύνθετης ταλάντωσης που προκύπτει από τη σύνθεσή τους είναια Α = Α1 + Α2 β Α = Α1 - Α2 γ Α = δ Α =

Μονάδες 514 Ένα σώμα εκτελεί γραμμική αρμονική ταλάντωση Όταν διέρχεται

από τη θέση ισορροπίας α η κινητική του ενέργεια είναι μηδένβ η επιτάχυνσή του είναι μέγιστηγ η δύναμη επαναφοράς είναι μηδένδ η δυναμική του ενέργεια είναι μέγιστη

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε στο τετράδιό σας τις προτάσεις που ακολουθούν

με το γράμμα Σ αν είναι σωστές ή με το γράμμα Λ αν είναι λανθασμένεςα Το μήκος κύματος μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας

μειώνεται όταν αυτή περνά από ένα διαφανές μέσο (πχ γυαλί) στον αέρα

β Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση κατά το συντονισμό η ενέργεια της ταλάντωσης είναι μέγιστη

γ Κατά την πλαστική κρούση δύο σωμάτων η μηχανική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερή

δ Η γωνιακή επιτάχυνση ενός στερεού σώματος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ανάλογη προς τη συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα

ε Αν η στροφορμή ενός στερεού σώματος παραμένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα είναι μηδέν

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο Στις προτάσεις 21Α 22Α και 22Γ να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Δύο ιδανικά κυκλώματα ηλεκτρικών ταλαντώσεων L C έχουν

πυκνωτές ιδίας χωρητικότητας C1 = C2 Στο παρακάτω διάγραμμα

10 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

παριστάνονται οι μεταβολές των ρευμάτων που διαρρέουν τα δύο κυκλώματα σε συνάρτηση με το χρόνο

i

t

1 2

21Α Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής των πηνίων L1 και L2

αντίστοιχα ισχύει

α L1 = β L1 = 4 L2

γ L1 = 2L2 δ L1 =

Μονάδες 321Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 21Α

Μονάδες 5

22 Ένα σώμα μάζας m είναι προσδεμένο σε ελατήριο σταθεράς Κ και εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Η συχνότητα του διεγέρτη είναι f = f0 όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του συστήματος Αν τετραπλασιάσουμε τη μάζα m του σώματος ενώ η συχνότητα του διεγέρτη παραμένει σταθερή τότε22Α Η ιδιοσυχνότητα του συστήματος

α γίνεται

β γίνεται 2 f0 γ παραμένει σταθερή

Μονάδες 322Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Α

Μονάδες 522Γ Το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος

α αυξάνεταιβ ελαττώνεταιγ παραμένει σταθερό

Μονάδες 322Δ Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Γ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΗ πηγή κύματος Ο αρχίζει τη χρονική στιγμή t0 = 0 s να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α = 005 m Το αρμονικό κύμα που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου κατά τον άξονα Οx Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται το στιγμιότυπο του κύματος μετά από χρόνο t1 = 03 s κατά τον οποίο το κύμα έχει διαδοθεί σε απόσταση 3m

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 11

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

1 2 3

y(m )

x(m )

0 05

Ο

α Να βρείτε την ταχύτητα υ διάδοσης του κύματος στο ελαστικό μέσοΜονάδες 5

β Να βρείτε την περίοδο T του αρμονικού κύματοςΜονάδες 5

γ Να γράψετε την εξίσωση του αρμονικού κύματος Μονάδες 7

δ Να απεικονίσετε το στιγμιότυπο του κύματος τη χρονική στιγμή t2 =

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής στερεά ράβδος ΟΑ μήκους L = 2 m και μάζας Μ = 03 kg μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα (χωρίς τριβές) στο οριζόντιο επίπεδο περί κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το σταθερό σημείο Ο Στο άκρο Α της ράβδου στερεώνεται σφαιρίδιο Σ1 μάζας m = 01 kg και το σύστημα ράβδου και σφαιριδίου Σ1 περιστρέφεται με σταθερή γωνιακή ταχύτητα ω = 1 rads Στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο βρίσκεται δεύτερο σφαιρίδιο Σ2 ίσης μάζας με το Σ1 προσδεμένο στο άκρο αβαρούς ελατηρίου σταθεράς Κ = 20 Νm Ο άξονας του ελατηρίου είναι οριζόντιος και εφάπτεται της κυκλικής τροχιάς του σφαιριδίου Σ1 (όπως στο σχήμα) Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι στερεωμένο ακλόνητα Οι διαστάσεις των σφαιριδίων είναι αμελητέες Όταν η ταχύτητα του σφαιριδίου Σ1 έχει τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου το σφαιρίδιο Σ1 αποκολλάται από τη ράβδο και κινούμενο ευθύγραμμα συγκρούεται με το σφαιρίδιο Σ2 με το οποίο ενσωματώνεται

Σ 1 Σ 2

Ο

υΑ

Να βρείτε α Τη στροφορμή του συστήματος ράβδου-σφαιριδίου Σ1 ως προς τον

άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

12 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 8β Το μέτρο υ της ταχύτητας του σφαιριδίου τη στιγμή που αποκολλάται

από τη ράβδοΜονάδες 4

γ Την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου-συσσωματώματος Σ1 και Σ2

Μονάδες 5δ Το πλάτος της ταλάντωσης αυτής

Μονάδες 8(Δίνονται Η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον κατακόρυφο άξονα

που διέρχεται από το σημείο Ο Ι0 = και π = 314)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Αν η εξίσωση ενός αρμονικού κύματος είναι

y = 10ημ(6πt - 2πx) στο SI τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση μεα 10ms β 6ms γ 2ms δ 3ms

Μονάδες 52 Δύο όμοιες πηγές κυμάτων Α και Β στην επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης

βρίσκονται σε φάση και παράγουν υδάτινα αρμονικά κύματα Η καθεμιά παράγει κύμα (πρακτικά) αμείωτου πλάτους 10cm και μήκους κύματος 2m Ένα σημείο Γ στην επιφάνεια της λίμνης απέχει από την πηγή Α απόσταση 6m και από την πηγή Β απόσταση 2m Το πλάτος της ταλάντωσης του σημείου Γ είναι α 0cm β 10cm γ 20cm δ 40cm

Μονάδες 53 Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια

δύο μέσων Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνεια τότε η γωνία πρόσπτωσης ονομάζεται α μέγιστη γωνία β ελάχιστη γωνίαγ μηδενική γωνία δ κρίσιμη γωνία

Μονάδες 54 Ο ωροδείκτης ενός ρολογιού έχει περίοδο σε ώρες (h)

α 1h β 12h γ 24h δ 48hΜονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Στη σύνθεση δύο αρμονικών ταλαντώσεων της ίδιας διεύθυνσης

που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και λίγο διαφορετικές συχνότητες ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές μεγιστοποιήσεις του πλάτους ονομάζεται του διακροτήματος

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 13

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 8: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ

Α Να μεταφέρετε το σχήμα στο τετράδιό σας και να σχεδιάσετε τη διαθλώμενη ακτίνα

Μονάδες 2Β Ποια από τις δύο γωνίες είναι μεγαλύτερη

α η γωνία προσπτώσεωςβ η γωνία διαθλάσεως

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Δίσκος παιδικής χαράς περιστρέφεται περί

κατακόρυφο άξονα κάθετο στο επίπεδό του διερχόμενο από το κέντρο του δίσκου Ο Στο δίσκο δεν ασκείται καμία εξωτερική δύναμη Ένα παιδί μετακινείται από σημείο Α της περιφέρειας του δίσκου στο σημείο Β πλησιέστερα στο κέντρο του Τότε ο δίσκος θα περιστρέφεται

α πιο αργάβ πιο γρήγορα

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

3 Σφαίρα μάζας m κινούμενη με ταχύτητα μέτρου υ1 συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με ακίνητη σφαίρα ίσης μάζας Να βρείτε τις σχέσεις που δίνουν τις ταχύτητες των δύο σφαιρών μετά την κρούση με εφαρμογή των αρχών που διέπουν την ελαστική κρούση

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 3ο Το σημείο Ο ομογενούς ελαστικής χορδής τη χρονική στιγμή t = 0 αρχίζει να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση με εξίσωση y = 005ημ8πt (SI) κάθετα στη διεύθυνση της χορδής Το κύμα που παράγεται διαδίδεται κατά τη θετική φορά του άξονα x΄x κατά μήκος της χορδής που διέρχεται από το σημείο Ο με ταχύτητα μέτρου 20ms α Να βρεθεί ο χρόνος που χρειάζεται ένα υλικό σημείο του ελαστικού

μέσου για να εκτελέσει μια πλήρη ταλάντωσηMονάδες 6

β Να βρεθεί το μήκος κύματος του αρμονικού κύματοςΜονάδες 6

γ Να γραφεί η εξίσωση του ίδιου κύματοςΜονάδες 6

δ Να βρεθεί το μέτρο της μέγιστης ταχύτητας με την οποία ταλαντώνεται ένα σημείο της χορδής

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4ο

8 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Δύο ίδιες λεπτές ισοπαχείς και ομογενείς ράβδοι ΟΑ και ΟΒ που έχουν μάζα Μ = 4 Κg και μήκος L = 15 m η καθεμία συγκολλούνται στο ένα άκρο τους Ο ώστε να σχηματίζουν ορθή γωνία Το σύστημα των δύο ράβδων μπορεί να περιστρέφεται περί οριζόντιο άξονα κάθετο στο επίπεδο ΑΟΒ που διέρχεται από την κορυφή Ο της ορθής γωνίας Το σύστημα αρχικά συγκρατείται στη θέση όπου η ράβδος ΟΑ είναι οριζόντια (όπως στο σχήμα) Η ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς το κέντρο μάζας της είναι Icm =

ML2

A Να υπολογίσετε τη ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το Ο

Μονάδες 6Β Από την αρχική του θέση το σύστημα των δύο ράβδων αφήνεται

ελεύθερο να περιστραφεί περί τον άξονα περιστροφής στο σημείο Ο χωρίς τριβές Να υπολογίσετε το μέτρο της γωνιακής επιτάχυνσης του συστήματος των δύο ράβδων τη στιγμή της εκκίνησης

Μονάδες 6Γ Τη χρονική στιγμή κατά την οποία οι ράβδοι σχηματίζουν ίσες γωνίες

με την κατακόρυφα Οx να υπολογίσετεα Το μέτρο της γωνιακής ταχύτητας του συστήματος των δύο

ράβδωνΜονάδες 7

β Το μέτρο της στροφορμής της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

Μονάδες 6

Δίνονται g = 10ms-2 ημ45ο = συν45ο = = 07

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003ΘΕΜΑ 1οΣτις προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Η μονάδα μέτρησης της στροφορμής είναι

α 1 kg m2s β 1 kg ms2 γ 1 kg m2

δ 1 kg ms Μονάδες 5

12 To παρακάτω σχήμα παριστάνει στιγμιότυπο εγκάρσιου αρμονικού κύματος Το σημείο του ελαστικού μέσου που κινείται με μέγιστη ταχύτητα και φορά προς τα επάνω είναι το

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 9

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Α

Β

Γ

Δ

Ο x

y

α Α β Β γ Γ δ Δ Μονάδες 5

13 Δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις πραγματοποιούνται στο ίδιο σημείο έχουν την ίδια διεύθυνση και συχνότητα και πλάτη Α1 και Α2

Αν οι ταλαντώσεις αυτές παρουσιάζουν διαφορά φάσης 180ο τότε το πλάτος Α της σύνθετης ταλάντωσης που προκύπτει από τη σύνθεσή τους είναια Α = Α1 + Α2 β Α = Α1 - Α2 γ Α = δ Α =

Μονάδες 514 Ένα σώμα εκτελεί γραμμική αρμονική ταλάντωση Όταν διέρχεται

από τη θέση ισορροπίας α η κινητική του ενέργεια είναι μηδένβ η επιτάχυνσή του είναι μέγιστηγ η δύναμη επαναφοράς είναι μηδένδ η δυναμική του ενέργεια είναι μέγιστη

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε στο τετράδιό σας τις προτάσεις που ακολουθούν

με το γράμμα Σ αν είναι σωστές ή με το γράμμα Λ αν είναι λανθασμένεςα Το μήκος κύματος μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας

μειώνεται όταν αυτή περνά από ένα διαφανές μέσο (πχ γυαλί) στον αέρα

β Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση κατά το συντονισμό η ενέργεια της ταλάντωσης είναι μέγιστη

γ Κατά την πλαστική κρούση δύο σωμάτων η μηχανική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερή

δ Η γωνιακή επιτάχυνση ενός στερεού σώματος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ανάλογη προς τη συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα

ε Αν η στροφορμή ενός στερεού σώματος παραμένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα είναι μηδέν

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο Στις προτάσεις 21Α 22Α και 22Γ να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Δύο ιδανικά κυκλώματα ηλεκτρικών ταλαντώσεων L C έχουν

πυκνωτές ιδίας χωρητικότητας C1 = C2 Στο παρακάτω διάγραμμα

10 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

παριστάνονται οι μεταβολές των ρευμάτων που διαρρέουν τα δύο κυκλώματα σε συνάρτηση με το χρόνο

i

t

1 2

21Α Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής των πηνίων L1 και L2

αντίστοιχα ισχύει

α L1 = β L1 = 4 L2

γ L1 = 2L2 δ L1 =

Μονάδες 321Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 21Α

Μονάδες 5

22 Ένα σώμα μάζας m είναι προσδεμένο σε ελατήριο σταθεράς Κ και εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Η συχνότητα του διεγέρτη είναι f = f0 όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του συστήματος Αν τετραπλασιάσουμε τη μάζα m του σώματος ενώ η συχνότητα του διεγέρτη παραμένει σταθερή τότε22Α Η ιδιοσυχνότητα του συστήματος

α γίνεται

β γίνεται 2 f0 γ παραμένει σταθερή

Μονάδες 322Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Α

Μονάδες 522Γ Το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος

α αυξάνεταιβ ελαττώνεταιγ παραμένει σταθερό

Μονάδες 322Δ Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Γ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΗ πηγή κύματος Ο αρχίζει τη χρονική στιγμή t0 = 0 s να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α = 005 m Το αρμονικό κύμα που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου κατά τον άξονα Οx Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται το στιγμιότυπο του κύματος μετά από χρόνο t1 = 03 s κατά τον οποίο το κύμα έχει διαδοθεί σε απόσταση 3m

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 11

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

1 2 3

y(m )

x(m )

0 05

Ο

α Να βρείτε την ταχύτητα υ διάδοσης του κύματος στο ελαστικό μέσοΜονάδες 5

β Να βρείτε την περίοδο T του αρμονικού κύματοςΜονάδες 5

γ Να γράψετε την εξίσωση του αρμονικού κύματος Μονάδες 7

δ Να απεικονίσετε το στιγμιότυπο του κύματος τη χρονική στιγμή t2 =

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής στερεά ράβδος ΟΑ μήκους L = 2 m και μάζας Μ = 03 kg μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα (χωρίς τριβές) στο οριζόντιο επίπεδο περί κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το σταθερό σημείο Ο Στο άκρο Α της ράβδου στερεώνεται σφαιρίδιο Σ1 μάζας m = 01 kg και το σύστημα ράβδου και σφαιριδίου Σ1 περιστρέφεται με σταθερή γωνιακή ταχύτητα ω = 1 rads Στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο βρίσκεται δεύτερο σφαιρίδιο Σ2 ίσης μάζας με το Σ1 προσδεμένο στο άκρο αβαρούς ελατηρίου σταθεράς Κ = 20 Νm Ο άξονας του ελατηρίου είναι οριζόντιος και εφάπτεται της κυκλικής τροχιάς του σφαιριδίου Σ1 (όπως στο σχήμα) Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι στερεωμένο ακλόνητα Οι διαστάσεις των σφαιριδίων είναι αμελητέες Όταν η ταχύτητα του σφαιριδίου Σ1 έχει τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου το σφαιρίδιο Σ1 αποκολλάται από τη ράβδο και κινούμενο ευθύγραμμα συγκρούεται με το σφαιρίδιο Σ2 με το οποίο ενσωματώνεται

Σ 1 Σ 2

Ο

υΑ

Να βρείτε α Τη στροφορμή του συστήματος ράβδου-σφαιριδίου Σ1 ως προς τον

άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

12 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 8β Το μέτρο υ της ταχύτητας του σφαιριδίου τη στιγμή που αποκολλάται

από τη ράβδοΜονάδες 4

γ Την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου-συσσωματώματος Σ1 και Σ2

Μονάδες 5δ Το πλάτος της ταλάντωσης αυτής

Μονάδες 8(Δίνονται Η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον κατακόρυφο άξονα

που διέρχεται από το σημείο Ο Ι0 = και π = 314)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Αν η εξίσωση ενός αρμονικού κύματος είναι

y = 10ημ(6πt - 2πx) στο SI τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση μεα 10ms β 6ms γ 2ms δ 3ms

Μονάδες 52 Δύο όμοιες πηγές κυμάτων Α και Β στην επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης

βρίσκονται σε φάση και παράγουν υδάτινα αρμονικά κύματα Η καθεμιά παράγει κύμα (πρακτικά) αμείωτου πλάτους 10cm και μήκους κύματος 2m Ένα σημείο Γ στην επιφάνεια της λίμνης απέχει από την πηγή Α απόσταση 6m και από την πηγή Β απόσταση 2m Το πλάτος της ταλάντωσης του σημείου Γ είναι α 0cm β 10cm γ 20cm δ 40cm

Μονάδες 53 Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια

δύο μέσων Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνεια τότε η γωνία πρόσπτωσης ονομάζεται α μέγιστη γωνία β ελάχιστη γωνίαγ μηδενική γωνία δ κρίσιμη γωνία

Μονάδες 54 Ο ωροδείκτης ενός ρολογιού έχει περίοδο σε ώρες (h)

α 1h β 12h γ 24h δ 48hΜονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Στη σύνθεση δύο αρμονικών ταλαντώσεων της ίδιας διεύθυνσης

που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και λίγο διαφορετικές συχνότητες ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές μεγιστοποιήσεις του πλάτους ονομάζεται του διακροτήματος

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 13

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 9: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Δύο ίδιες λεπτές ισοπαχείς και ομογενείς ράβδοι ΟΑ και ΟΒ που έχουν μάζα Μ = 4 Κg και μήκος L = 15 m η καθεμία συγκολλούνται στο ένα άκρο τους Ο ώστε να σχηματίζουν ορθή γωνία Το σύστημα των δύο ράβδων μπορεί να περιστρέφεται περί οριζόντιο άξονα κάθετο στο επίπεδο ΑΟΒ που διέρχεται από την κορυφή Ο της ορθής γωνίας Το σύστημα αρχικά συγκρατείται στη θέση όπου η ράβδος ΟΑ είναι οριζόντια (όπως στο σχήμα) Η ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς το κέντρο μάζας της είναι Icm =

ML2

A Να υπολογίσετε τη ροπή αδράνειας της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το Ο

Μονάδες 6Β Από την αρχική του θέση το σύστημα των δύο ράβδων αφήνεται

ελεύθερο να περιστραφεί περί τον άξονα περιστροφής στο σημείο Ο χωρίς τριβές Να υπολογίσετε το μέτρο της γωνιακής επιτάχυνσης του συστήματος των δύο ράβδων τη στιγμή της εκκίνησης

Μονάδες 6Γ Τη χρονική στιγμή κατά την οποία οι ράβδοι σχηματίζουν ίσες γωνίες

με την κατακόρυφα Οx να υπολογίσετεα Το μέτρο της γωνιακής ταχύτητας του συστήματος των δύο

ράβδωνΜονάδες 7

β Το μέτρο της στροφορμής της κάθε ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

Μονάδες 6

Δίνονται g = 10ms-2 ημ45ο = συν45ο = = 07

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003ΘΕΜΑ 1οΣτις προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Η μονάδα μέτρησης της στροφορμής είναι

α 1 kg m2s β 1 kg ms2 γ 1 kg m2

δ 1 kg ms Μονάδες 5

12 To παρακάτω σχήμα παριστάνει στιγμιότυπο εγκάρσιου αρμονικού κύματος Το σημείο του ελαστικού μέσου που κινείται με μέγιστη ταχύτητα και φορά προς τα επάνω είναι το

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 9

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Α

Β

Γ

Δ

Ο x

y

α Α β Β γ Γ δ Δ Μονάδες 5

13 Δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις πραγματοποιούνται στο ίδιο σημείο έχουν την ίδια διεύθυνση και συχνότητα και πλάτη Α1 και Α2

Αν οι ταλαντώσεις αυτές παρουσιάζουν διαφορά φάσης 180ο τότε το πλάτος Α της σύνθετης ταλάντωσης που προκύπτει από τη σύνθεσή τους είναια Α = Α1 + Α2 β Α = Α1 - Α2 γ Α = δ Α =

Μονάδες 514 Ένα σώμα εκτελεί γραμμική αρμονική ταλάντωση Όταν διέρχεται

από τη θέση ισορροπίας α η κινητική του ενέργεια είναι μηδένβ η επιτάχυνσή του είναι μέγιστηγ η δύναμη επαναφοράς είναι μηδένδ η δυναμική του ενέργεια είναι μέγιστη

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε στο τετράδιό σας τις προτάσεις που ακολουθούν

με το γράμμα Σ αν είναι σωστές ή με το γράμμα Λ αν είναι λανθασμένεςα Το μήκος κύματος μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας

μειώνεται όταν αυτή περνά από ένα διαφανές μέσο (πχ γυαλί) στον αέρα

β Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση κατά το συντονισμό η ενέργεια της ταλάντωσης είναι μέγιστη

γ Κατά την πλαστική κρούση δύο σωμάτων η μηχανική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερή

δ Η γωνιακή επιτάχυνση ενός στερεού σώματος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ανάλογη προς τη συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα

ε Αν η στροφορμή ενός στερεού σώματος παραμένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα είναι μηδέν

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο Στις προτάσεις 21Α 22Α και 22Γ να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Δύο ιδανικά κυκλώματα ηλεκτρικών ταλαντώσεων L C έχουν

πυκνωτές ιδίας χωρητικότητας C1 = C2 Στο παρακάτω διάγραμμα

10 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

παριστάνονται οι μεταβολές των ρευμάτων που διαρρέουν τα δύο κυκλώματα σε συνάρτηση με το χρόνο

i

t

1 2

21Α Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής των πηνίων L1 και L2

αντίστοιχα ισχύει

α L1 = β L1 = 4 L2

γ L1 = 2L2 δ L1 =

Μονάδες 321Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 21Α

Μονάδες 5

22 Ένα σώμα μάζας m είναι προσδεμένο σε ελατήριο σταθεράς Κ και εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Η συχνότητα του διεγέρτη είναι f = f0 όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του συστήματος Αν τετραπλασιάσουμε τη μάζα m του σώματος ενώ η συχνότητα του διεγέρτη παραμένει σταθερή τότε22Α Η ιδιοσυχνότητα του συστήματος

α γίνεται

β γίνεται 2 f0 γ παραμένει σταθερή

Μονάδες 322Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Α

Μονάδες 522Γ Το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος

α αυξάνεταιβ ελαττώνεταιγ παραμένει σταθερό

Μονάδες 322Δ Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Γ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΗ πηγή κύματος Ο αρχίζει τη χρονική στιγμή t0 = 0 s να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α = 005 m Το αρμονικό κύμα που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου κατά τον άξονα Οx Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται το στιγμιότυπο του κύματος μετά από χρόνο t1 = 03 s κατά τον οποίο το κύμα έχει διαδοθεί σε απόσταση 3m

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 11

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

1 2 3

y(m )

x(m )

0 05

Ο

α Να βρείτε την ταχύτητα υ διάδοσης του κύματος στο ελαστικό μέσοΜονάδες 5

β Να βρείτε την περίοδο T του αρμονικού κύματοςΜονάδες 5

γ Να γράψετε την εξίσωση του αρμονικού κύματος Μονάδες 7

δ Να απεικονίσετε το στιγμιότυπο του κύματος τη χρονική στιγμή t2 =

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής στερεά ράβδος ΟΑ μήκους L = 2 m και μάζας Μ = 03 kg μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα (χωρίς τριβές) στο οριζόντιο επίπεδο περί κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το σταθερό σημείο Ο Στο άκρο Α της ράβδου στερεώνεται σφαιρίδιο Σ1 μάζας m = 01 kg και το σύστημα ράβδου και σφαιριδίου Σ1 περιστρέφεται με σταθερή γωνιακή ταχύτητα ω = 1 rads Στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο βρίσκεται δεύτερο σφαιρίδιο Σ2 ίσης μάζας με το Σ1 προσδεμένο στο άκρο αβαρούς ελατηρίου σταθεράς Κ = 20 Νm Ο άξονας του ελατηρίου είναι οριζόντιος και εφάπτεται της κυκλικής τροχιάς του σφαιριδίου Σ1 (όπως στο σχήμα) Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι στερεωμένο ακλόνητα Οι διαστάσεις των σφαιριδίων είναι αμελητέες Όταν η ταχύτητα του σφαιριδίου Σ1 έχει τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου το σφαιρίδιο Σ1 αποκολλάται από τη ράβδο και κινούμενο ευθύγραμμα συγκρούεται με το σφαιρίδιο Σ2 με το οποίο ενσωματώνεται

Σ 1 Σ 2

Ο

υΑ

Να βρείτε α Τη στροφορμή του συστήματος ράβδου-σφαιριδίου Σ1 ως προς τον

άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

12 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 8β Το μέτρο υ της ταχύτητας του σφαιριδίου τη στιγμή που αποκολλάται

από τη ράβδοΜονάδες 4

γ Την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου-συσσωματώματος Σ1 και Σ2

Μονάδες 5δ Το πλάτος της ταλάντωσης αυτής

Μονάδες 8(Δίνονται Η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον κατακόρυφο άξονα

που διέρχεται από το σημείο Ο Ι0 = και π = 314)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Αν η εξίσωση ενός αρμονικού κύματος είναι

y = 10ημ(6πt - 2πx) στο SI τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση μεα 10ms β 6ms γ 2ms δ 3ms

Μονάδες 52 Δύο όμοιες πηγές κυμάτων Α και Β στην επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης

βρίσκονται σε φάση και παράγουν υδάτινα αρμονικά κύματα Η καθεμιά παράγει κύμα (πρακτικά) αμείωτου πλάτους 10cm και μήκους κύματος 2m Ένα σημείο Γ στην επιφάνεια της λίμνης απέχει από την πηγή Α απόσταση 6m και από την πηγή Β απόσταση 2m Το πλάτος της ταλάντωσης του σημείου Γ είναι α 0cm β 10cm γ 20cm δ 40cm

Μονάδες 53 Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια

δύο μέσων Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνεια τότε η γωνία πρόσπτωσης ονομάζεται α μέγιστη γωνία β ελάχιστη γωνίαγ μηδενική γωνία δ κρίσιμη γωνία

Μονάδες 54 Ο ωροδείκτης ενός ρολογιού έχει περίοδο σε ώρες (h)

α 1h β 12h γ 24h δ 48hΜονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Στη σύνθεση δύο αρμονικών ταλαντώσεων της ίδιας διεύθυνσης

που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και λίγο διαφορετικές συχνότητες ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές μεγιστοποιήσεις του πλάτους ονομάζεται του διακροτήματος

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 13

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 10: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Α

Β

Γ

Δ

Ο x

y

α Α β Β γ Γ δ Δ Μονάδες 5

13 Δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις πραγματοποιούνται στο ίδιο σημείο έχουν την ίδια διεύθυνση και συχνότητα και πλάτη Α1 και Α2

Αν οι ταλαντώσεις αυτές παρουσιάζουν διαφορά φάσης 180ο τότε το πλάτος Α της σύνθετης ταλάντωσης που προκύπτει από τη σύνθεσή τους είναια Α = Α1 + Α2 β Α = Α1 - Α2 γ Α = δ Α =

Μονάδες 514 Ένα σώμα εκτελεί γραμμική αρμονική ταλάντωση Όταν διέρχεται

από τη θέση ισορροπίας α η κινητική του ενέργεια είναι μηδένβ η επιτάχυνσή του είναι μέγιστηγ η δύναμη επαναφοράς είναι μηδένδ η δυναμική του ενέργεια είναι μέγιστη

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε στο τετράδιό σας τις προτάσεις που ακολουθούν

με το γράμμα Σ αν είναι σωστές ή με το γράμμα Λ αν είναι λανθασμένεςα Το μήκος κύματος μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας

μειώνεται όταν αυτή περνά από ένα διαφανές μέσο (πχ γυαλί) στον αέρα

β Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση κατά το συντονισμό η ενέργεια της ταλάντωσης είναι μέγιστη

γ Κατά την πλαστική κρούση δύο σωμάτων η μηχανική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερή

δ Η γωνιακή επιτάχυνση ενός στερεού σώματος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα είναι ανάλογη προς τη συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα

ε Αν η στροφορμή ενός στερεού σώματος παραμένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή που ασκείται στο σώμα είναι μηδέν

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο Στις προτάσεις 21Α 22Α και 22Γ να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Δύο ιδανικά κυκλώματα ηλεκτρικών ταλαντώσεων L C έχουν

πυκνωτές ιδίας χωρητικότητας C1 = C2 Στο παρακάτω διάγραμμα

10 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

παριστάνονται οι μεταβολές των ρευμάτων που διαρρέουν τα δύο κυκλώματα σε συνάρτηση με το χρόνο

i

t

1 2

21Α Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής των πηνίων L1 και L2

αντίστοιχα ισχύει

α L1 = β L1 = 4 L2

γ L1 = 2L2 δ L1 =

Μονάδες 321Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 21Α

Μονάδες 5

22 Ένα σώμα μάζας m είναι προσδεμένο σε ελατήριο σταθεράς Κ και εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Η συχνότητα του διεγέρτη είναι f = f0 όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του συστήματος Αν τετραπλασιάσουμε τη μάζα m του σώματος ενώ η συχνότητα του διεγέρτη παραμένει σταθερή τότε22Α Η ιδιοσυχνότητα του συστήματος

α γίνεται

β γίνεται 2 f0 γ παραμένει σταθερή

Μονάδες 322Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Α

Μονάδες 522Γ Το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος

α αυξάνεταιβ ελαττώνεταιγ παραμένει σταθερό

Μονάδες 322Δ Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Γ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΗ πηγή κύματος Ο αρχίζει τη χρονική στιγμή t0 = 0 s να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α = 005 m Το αρμονικό κύμα που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου κατά τον άξονα Οx Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται το στιγμιότυπο του κύματος μετά από χρόνο t1 = 03 s κατά τον οποίο το κύμα έχει διαδοθεί σε απόσταση 3m

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 11

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

1 2 3

y(m )

x(m )

0 05

Ο

α Να βρείτε την ταχύτητα υ διάδοσης του κύματος στο ελαστικό μέσοΜονάδες 5

β Να βρείτε την περίοδο T του αρμονικού κύματοςΜονάδες 5

γ Να γράψετε την εξίσωση του αρμονικού κύματος Μονάδες 7

δ Να απεικονίσετε το στιγμιότυπο του κύματος τη χρονική στιγμή t2 =

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής στερεά ράβδος ΟΑ μήκους L = 2 m και μάζας Μ = 03 kg μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα (χωρίς τριβές) στο οριζόντιο επίπεδο περί κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το σταθερό σημείο Ο Στο άκρο Α της ράβδου στερεώνεται σφαιρίδιο Σ1 μάζας m = 01 kg και το σύστημα ράβδου και σφαιριδίου Σ1 περιστρέφεται με σταθερή γωνιακή ταχύτητα ω = 1 rads Στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο βρίσκεται δεύτερο σφαιρίδιο Σ2 ίσης μάζας με το Σ1 προσδεμένο στο άκρο αβαρούς ελατηρίου σταθεράς Κ = 20 Νm Ο άξονας του ελατηρίου είναι οριζόντιος και εφάπτεται της κυκλικής τροχιάς του σφαιριδίου Σ1 (όπως στο σχήμα) Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι στερεωμένο ακλόνητα Οι διαστάσεις των σφαιριδίων είναι αμελητέες Όταν η ταχύτητα του σφαιριδίου Σ1 έχει τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου το σφαιρίδιο Σ1 αποκολλάται από τη ράβδο και κινούμενο ευθύγραμμα συγκρούεται με το σφαιρίδιο Σ2 με το οποίο ενσωματώνεται

Σ 1 Σ 2

Ο

υΑ

Να βρείτε α Τη στροφορμή του συστήματος ράβδου-σφαιριδίου Σ1 ως προς τον

άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

12 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 8β Το μέτρο υ της ταχύτητας του σφαιριδίου τη στιγμή που αποκολλάται

από τη ράβδοΜονάδες 4

γ Την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου-συσσωματώματος Σ1 και Σ2

Μονάδες 5δ Το πλάτος της ταλάντωσης αυτής

Μονάδες 8(Δίνονται Η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον κατακόρυφο άξονα

που διέρχεται από το σημείο Ο Ι0 = και π = 314)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Αν η εξίσωση ενός αρμονικού κύματος είναι

y = 10ημ(6πt - 2πx) στο SI τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση μεα 10ms β 6ms γ 2ms δ 3ms

Μονάδες 52 Δύο όμοιες πηγές κυμάτων Α και Β στην επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης

βρίσκονται σε φάση και παράγουν υδάτινα αρμονικά κύματα Η καθεμιά παράγει κύμα (πρακτικά) αμείωτου πλάτους 10cm και μήκους κύματος 2m Ένα σημείο Γ στην επιφάνεια της λίμνης απέχει από την πηγή Α απόσταση 6m και από την πηγή Β απόσταση 2m Το πλάτος της ταλάντωσης του σημείου Γ είναι α 0cm β 10cm γ 20cm δ 40cm

Μονάδες 53 Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια

δύο μέσων Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνεια τότε η γωνία πρόσπτωσης ονομάζεται α μέγιστη γωνία β ελάχιστη γωνίαγ μηδενική γωνία δ κρίσιμη γωνία

Μονάδες 54 Ο ωροδείκτης ενός ρολογιού έχει περίοδο σε ώρες (h)

α 1h β 12h γ 24h δ 48hΜονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Στη σύνθεση δύο αρμονικών ταλαντώσεων της ίδιας διεύθυνσης

που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και λίγο διαφορετικές συχνότητες ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές μεγιστοποιήσεις του πλάτους ονομάζεται του διακροτήματος

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 13

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 11: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

παριστάνονται οι μεταβολές των ρευμάτων που διαρρέουν τα δύο κυκλώματα σε συνάρτηση με το χρόνο

i

t

1 2

21Α Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής των πηνίων L1 και L2

αντίστοιχα ισχύει

α L1 = β L1 = 4 L2

γ L1 = 2L2 δ L1 =

Μονάδες 321Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 21Α

Μονάδες 5

22 Ένα σώμα μάζας m είναι προσδεμένο σε ελατήριο σταθεράς Κ και εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Η συχνότητα του διεγέρτη είναι f = f0 όπου f0 η ιδιοσυχνότητα του συστήματος Αν τετραπλασιάσουμε τη μάζα m του σώματος ενώ η συχνότητα του διεγέρτη παραμένει σταθερή τότε22Α Η ιδιοσυχνότητα του συστήματος

α γίνεται

β γίνεται 2 f0 γ παραμένει σταθερή

Μονάδες 322Β Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Α

Μονάδες 522Γ Το πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος

α αυξάνεταιβ ελαττώνεταιγ παραμένει σταθερό

Μονάδες 322Δ Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο 22Γ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΗ πηγή κύματος Ο αρχίζει τη χρονική στιγμή t0 = 0 s να εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α = 005 m Το αρμονικό κύμα που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου κατά τον άξονα Οx Στο παρακάτω σχήμα απεικονίζεται το στιγμιότυπο του κύματος μετά από χρόνο t1 = 03 s κατά τον οποίο το κύμα έχει διαδοθεί σε απόσταση 3m

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 11

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

1 2 3

y(m )

x(m )

0 05

Ο

α Να βρείτε την ταχύτητα υ διάδοσης του κύματος στο ελαστικό μέσοΜονάδες 5

β Να βρείτε την περίοδο T του αρμονικού κύματοςΜονάδες 5

γ Να γράψετε την εξίσωση του αρμονικού κύματος Μονάδες 7

δ Να απεικονίσετε το στιγμιότυπο του κύματος τη χρονική στιγμή t2 =

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής στερεά ράβδος ΟΑ μήκους L = 2 m και μάζας Μ = 03 kg μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα (χωρίς τριβές) στο οριζόντιο επίπεδο περί κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το σταθερό σημείο Ο Στο άκρο Α της ράβδου στερεώνεται σφαιρίδιο Σ1 μάζας m = 01 kg και το σύστημα ράβδου και σφαιριδίου Σ1 περιστρέφεται με σταθερή γωνιακή ταχύτητα ω = 1 rads Στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο βρίσκεται δεύτερο σφαιρίδιο Σ2 ίσης μάζας με το Σ1 προσδεμένο στο άκρο αβαρούς ελατηρίου σταθεράς Κ = 20 Νm Ο άξονας του ελατηρίου είναι οριζόντιος και εφάπτεται της κυκλικής τροχιάς του σφαιριδίου Σ1 (όπως στο σχήμα) Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι στερεωμένο ακλόνητα Οι διαστάσεις των σφαιριδίων είναι αμελητέες Όταν η ταχύτητα του σφαιριδίου Σ1 έχει τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου το σφαιρίδιο Σ1 αποκολλάται από τη ράβδο και κινούμενο ευθύγραμμα συγκρούεται με το σφαιρίδιο Σ2 με το οποίο ενσωματώνεται

Σ 1 Σ 2

Ο

υΑ

Να βρείτε α Τη στροφορμή του συστήματος ράβδου-σφαιριδίου Σ1 ως προς τον

άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

12 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 8β Το μέτρο υ της ταχύτητας του σφαιριδίου τη στιγμή που αποκολλάται

από τη ράβδοΜονάδες 4

γ Την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου-συσσωματώματος Σ1 και Σ2

Μονάδες 5δ Το πλάτος της ταλάντωσης αυτής

Μονάδες 8(Δίνονται Η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον κατακόρυφο άξονα

που διέρχεται από το σημείο Ο Ι0 = και π = 314)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Αν η εξίσωση ενός αρμονικού κύματος είναι

y = 10ημ(6πt - 2πx) στο SI τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση μεα 10ms β 6ms γ 2ms δ 3ms

Μονάδες 52 Δύο όμοιες πηγές κυμάτων Α και Β στην επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης

βρίσκονται σε φάση και παράγουν υδάτινα αρμονικά κύματα Η καθεμιά παράγει κύμα (πρακτικά) αμείωτου πλάτους 10cm και μήκους κύματος 2m Ένα σημείο Γ στην επιφάνεια της λίμνης απέχει από την πηγή Α απόσταση 6m και από την πηγή Β απόσταση 2m Το πλάτος της ταλάντωσης του σημείου Γ είναι α 0cm β 10cm γ 20cm δ 40cm

Μονάδες 53 Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια

δύο μέσων Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνεια τότε η γωνία πρόσπτωσης ονομάζεται α μέγιστη γωνία β ελάχιστη γωνίαγ μηδενική γωνία δ κρίσιμη γωνία

Μονάδες 54 Ο ωροδείκτης ενός ρολογιού έχει περίοδο σε ώρες (h)

α 1h β 12h γ 24h δ 48hΜονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Στη σύνθεση δύο αρμονικών ταλαντώσεων της ίδιας διεύθυνσης

που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και λίγο διαφορετικές συχνότητες ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές μεγιστοποιήσεις του πλάτους ονομάζεται του διακροτήματος

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 13

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 12: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

1 2 3

y(m )

x(m )

0 05

Ο

α Να βρείτε την ταχύτητα υ διάδοσης του κύματος στο ελαστικό μέσοΜονάδες 5

β Να βρείτε την περίοδο T του αρμονικού κύματοςΜονάδες 5

γ Να γράψετε την εξίσωση του αρμονικού κύματος Μονάδες 7

δ Να απεικονίσετε το στιγμιότυπο του κύματος τη χρονική στιγμή t2 =

Μονάδες 8

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής στερεά ράβδος ΟΑ μήκους L = 2 m και μάζας Μ = 03 kg μπορεί να περιστρέφεται ελεύθερα (χωρίς τριβές) στο οριζόντιο επίπεδο περί κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από το σταθερό σημείο Ο Στο άκρο Α της ράβδου στερεώνεται σφαιρίδιο Σ1 μάζας m = 01 kg και το σύστημα ράβδου και σφαιριδίου Σ1 περιστρέφεται με σταθερή γωνιακή ταχύτητα ω = 1 rads Στο ίδιο οριζόντιο επίπεδο βρίσκεται δεύτερο σφαιρίδιο Σ2 ίσης μάζας με το Σ1 προσδεμένο στο άκρο αβαρούς ελατηρίου σταθεράς Κ = 20 Νm Ο άξονας του ελατηρίου είναι οριζόντιος και εφάπτεται της κυκλικής τροχιάς του σφαιριδίου Σ1 (όπως στο σχήμα) Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι στερεωμένο ακλόνητα Οι διαστάσεις των σφαιριδίων είναι αμελητέες Όταν η ταχύτητα του σφαιριδίου Σ1 έχει τη διεύθυνση του άξονα του ελατηρίου το σφαιρίδιο Σ1 αποκολλάται από τη ράβδο και κινούμενο ευθύγραμμα συγκρούεται με το σφαιρίδιο Σ2 με το οποίο ενσωματώνεται

Σ 1 Σ 2

Ο

υΑ

Να βρείτε α Τη στροφορμή του συστήματος ράβδου-σφαιριδίου Σ1 ως προς τον

άξονα περιστροφής που διέρχεται από το σημείο Ο

12 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 8β Το μέτρο υ της ταχύτητας του σφαιριδίου τη στιγμή που αποκολλάται

από τη ράβδοΜονάδες 4

γ Την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου-συσσωματώματος Σ1 και Σ2

Μονάδες 5δ Το πλάτος της ταλάντωσης αυτής

Μονάδες 8(Δίνονται Η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον κατακόρυφο άξονα

που διέρχεται από το σημείο Ο Ι0 = και π = 314)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Αν η εξίσωση ενός αρμονικού κύματος είναι

y = 10ημ(6πt - 2πx) στο SI τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση μεα 10ms β 6ms γ 2ms δ 3ms

Μονάδες 52 Δύο όμοιες πηγές κυμάτων Α και Β στην επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης

βρίσκονται σε φάση και παράγουν υδάτινα αρμονικά κύματα Η καθεμιά παράγει κύμα (πρακτικά) αμείωτου πλάτους 10cm και μήκους κύματος 2m Ένα σημείο Γ στην επιφάνεια της λίμνης απέχει από την πηγή Α απόσταση 6m και από την πηγή Β απόσταση 2m Το πλάτος της ταλάντωσης του σημείου Γ είναι α 0cm β 10cm γ 20cm δ 40cm

Μονάδες 53 Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια

δύο μέσων Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνεια τότε η γωνία πρόσπτωσης ονομάζεται α μέγιστη γωνία β ελάχιστη γωνίαγ μηδενική γωνία δ κρίσιμη γωνία

Μονάδες 54 Ο ωροδείκτης ενός ρολογιού έχει περίοδο σε ώρες (h)

α 1h β 12h γ 24h δ 48hΜονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Στη σύνθεση δύο αρμονικών ταλαντώσεων της ίδιας διεύθυνσης

που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και λίγο διαφορετικές συχνότητες ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές μεγιστοποιήσεις του πλάτους ονομάζεται του διακροτήματος

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 13

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 13: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 8β Το μέτρο υ της ταχύτητας του σφαιριδίου τη στιγμή που αποκολλάται

από τη ράβδοΜονάδες 4

γ Την περίοδο Τ της ταλάντωσης του συστήματος ελατηρίου-συσσωματώματος Σ1 και Σ2

Μονάδες 5δ Το πλάτος της ταλάντωσης αυτής

Μονάδες 8(Δίνονται Η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον κατακόρυφο άξονα

που διέρχεται από το σημείο Ο Ι0 = και π = 314)

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Αν η εξίσωση ενός αρμονικού κύματος είναι

y = 10ημ(6πt - 2πx) στο SI τότε η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση μεα 10ms β 6ms γ 2ms δ 3ms

Μονάδες 52 Δύο όμοιες πηγές κυμάτων Α και Β στην επιφάνεια μιας ήρεμης λίμνης

βρίσκονται σε φάση και παράγουν υδάτινα αρμονικά κύματα Η καθεμιά παράγει κύμα (πρακτικά) αμείωτου πλάτους 10cm και μήκους κύματος 2m Ένα σημείο Γ στην επιφάνεια της λίμνης απέχει από την πηγή Α απόσταση 6m και από την πηγή Β απόσταση 2m Το πλάτος της ταλάντωσης του σημείου Γ είναι α 0cm β 10cm γ 20cm δ 40cm

Μονάδες 53 Μια ακτίνα φωτός προσπίπτει στην επίπεδη διαχωριστική επιφάνεια

δύο μέσων Όταν η διαθλώμενη ακτίνα κινείται παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνεια τότε η γωνία πρόσπτωσης ονομάζεται α μέγιστη γωνία β ελάχιστη γωνίαγ μηδενική γωνία δ κρίσιμη γωνία

Μονάδες 54 Ο ωροδείκτης ενός ρολογιού έχει περίοδο σε ώρες (h)

α 1h β 12h γ 24h δ 48hΜονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Στη σύνθεση δύο αρμονικών ταλαντώσεων της ίδιας διεύθυνσης

που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και λίγο διαφορετικές συχνότητες ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικές μεγιστοποιήσεις του πλάτους ονομάζεται του διακροτήματος

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 13

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 14: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β Η ταυτόχρονη διάδοση δύο ή περισσοτέρων κυμάτων στην ίδια περιοχή ενός ελαστικού μέσου ονομάζεται

γ Όταν ένα σώμα μετακινείται στο χώρο και ταυτόχρονα αλλάζει ο προσανατολισμός του λέμε ότι κάνει κίνηση

δ Ένας παρατηρητής ακούει ήχο με συχνότητα από τη συχνότητα μιας πηγής όταν η μεταξύ τους απόσταση ελαττώνεται

ε Τα σημεία που πάλλονται με μέγιστο πλάτος ταλάντωσης σε ένα στάσιμο κύμα ονομάζονται

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Σε αρμονικό ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό το

ηλεκτρικό πεδίο περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Ε=30ημ2π(61010t - 2102x) Να εξετάσετε αν το μαγνητικό πεδίο του παραπάνω ηλεκτρομαγνητικού κύματος περιγράφεται στο SI από την εξίσωση Β=10-7ημ2π(61010t - 2102x)Δίνεται ταχύτητα του φωτός στο κενό c0= 3108 ms

Μονάδες 62 Καλλιτέχνης του πατινάζ περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του χωρίς

τριβές Στην αρχή ο καλλιτέχνης έχει τα χέρια απλωμένα και στη συνέχεια τα συμπτύσσει Ο καλλιτέχνης περιστρέφεται πιο γρήγορα όταν έχει τα χέριαααπλωμέναβ συνεπτυγμένα

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Σφαίρα A που κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται κεντρικά

και πλαστικά με άλλη όμοια αλλά ακίνητη σφαίρα Β που βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο Να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του συσσωματώματος μετά την κρούση είναι ίση με το μισό της κινητικής ενέργειας της σφαίρας Α πριν από την κρούση

Μονάδες 74 Σώμα μάζας m εκτελεί γραμμική απλή αρμονική ταλάντωση Η

απομάκρυνση x του σώματος από τη θέση ισορροπίας δίνεται από τη σχέση x=Αημωt όπου Α το πλάτος της ταλάντωσης και ω η γωνιακή συχνότητα Να αποδείξετε ότι η συνολική δύναμη που δέχεται το σώμα σε τυχαία θέση της τροχιάς του δίνεται από τη σχέση F= - mω2x

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3ο Το ηλεκτρικό κύκλωμα του σχήματος αποτελείται από πυκνωτή με χωρητικότητα 210-5 F ένα ιδανικό πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής 005H και διακόπτη Δ όπως φαίνονται στο παρακάτω σχήμα Αρχικά ο διακόπτης Δ είναι ανοικτός και ο πυκνωτής είναι φορτισμένος με ηλεκτρικό φορτίο 510-7 C Οι αγωγοί σύνδεσης έχουν αμελητέα αντίσταση

14 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 15: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

++ ++

----Δ

C L

Τη χρονική στιγμή t=0 κλείνουμε το διακόπτη ΔΝα υπολογίσετε1 την περίοδο της ηλεκτρικής ταλάντωσης

Μονάδες 72 το πλάτος της έντασης του ρεύματος

Μονάδες 83 την ένταση του ρεύματος τη στιγμή που το φορτίο του πυκνωτή C

είναι 310-7 CΜονάδες 10

Δίνεται π = 314 ΘΕΜΑ 4ο Ομογενής άκαμπτη ράβδος ΑΖ έχει μήκος L = 4m μάζα M = 3kg και ισορροπεί σε οριζόντια θέση όπως φαίνεται στο σχήμα Στο άκρο της Α υπάρχει ακλόνητη άρθρωση γύρω από την οποία η ράβδος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές ενώ στο άλλο άκρο της Ζ υπάρχει στερεωμένο σφαιρίδιο μάζας m1 = 06kg και αμελητέων διαστάσεων Ένα αβαρές τεντωμένο νήμα ΔΓ συνδέει το σημείο Γ της ράβδου με σφαιρίδιο μάζας m2

= 1kg το οποίο είναι στερεωμένο στο ελεύθερο άκρο ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 100 Nm Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι ακλόνητο Η απόσταση ΑΓ είναι ίση με 28m Όλη η διάταξη βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο στο οποίο γίνονται και όλες οι κινήσεις

Α

Δm 1

m 2

Γ Ζ

k

Α Να υπολογίσετεΑ1 τη ροπή αδράνειας του συστήματος ράβδου ndash σφαιριδίου m1 ως

προς τον οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το σημείο Α και είναι κάθετος στο επίπεδο της διάταξης

Μονάδες 6Α2 το μέτρο της τάσης του νήματος ΔΓ

Μονάδες 6Β Αν κόψουμε το νήμα ΔΓ το σφαιρίδιο m2 εκτελεί αμείωτη αρμονική

ταλάντωση ενώ η ράβδος μαζί με το σώμα m1 υπό την επίδραση της βαρύτητας περιστρέφoνται χωρίς τριβές γύρω από το σημείο ΑΝα υπολογίσετε

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 15

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 16: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Β1 το χρόνο που χρειάζεται το σφαιρίδιο m2 από τη στιγμή που κόβεται το νήμα μέχρι τη στιγμή που θα φθάσει στην ψηλότερη θέση του για πρώτη φορά

Μονάδες 6

Β2 το μέτρο της γραμμικής ταχύτητας του σημείου Ζ τη στιγμή που η ράβδος περνάει από την κατακόρυφη θέση

Μονάδες 7

Δίνονται g = 10ms-2 ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς το

κέντρο μάζας της ICM=

π = 314

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 2003

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Παρατηρητής πλησιάζει με σταθερή ταχύτητα UA ακίνητη ηχητική πηγή

και αντιλαμβάνεται ήχο συχνότητας fA Αν η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι U τότε η συχνότητα fS του ήχου που εκπέμπει η πηγή είναι ίση με

α β

γ δ

Μονάδες 52 Η εξίσωση που δίνει την ένταση του ρεύματος σε ιδανικό κύκλωμα

ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC είναιi = -05ημ104t στο SI Η μέγιστη τιμή του φορτίου του πυκνωτή του κυκλώματος είναι ίση μεα 05 C β 05 104 C γ 104 C δ 5 10-5 C

Μονάδες 53 To βάθος μιας πισίνας φαίνεται από παρατηρητή εκτός της πισίνας

μικρότερο από το πραγματικό λόγω του φαινομένου της

α ανάκλασης β διάθλασηςγ διάχυσης δ ολικής εσωτερικής ανάκλασης

Μονάδες 5

4 Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι μεγαλύτερη της ιδιοσυχνότητας του ταλαντωτή Αν αυξάνουμε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη το πλάτος της εξαναγκασμένης ταλάντωσης θα

16 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 17: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α μένει σταθερόβ αυξάνεται συνεχώςγ μειώνεται συνεχώςδ αυξάνεται αρχικά και μετά θα μειώνεται

Μονάδες 5

5 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα της πρότασης και δίπλα τη λέξη που τη συμπληρώνει σωστάα Η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των

σωμάτων που συγκρούονται είναι παράλληλες ονομάζεται

β Εάν η συνολική εξωτερική ροπή σε ένα σύστημα σωμάτων είναι μηδέν τότε η μεταβολή της ολικής στροφορμής του συστήματος είναι

γ Το φαινόμενο στο οποίο παράλληλες φωτεινές ακτίνες μετά την ανάκλασή τους σε κάποια επιφάνεια δεν είναι πια παράλληλες ονομάζεται

δ Η απόσταση στην οποία διαδίδεται ένα κύμα σε χρόνο μιας ονομάζεται μήκος κύματος

ε Αιτία δημιουργίας ενός ηλεκτρομαγνητικού κύματος είναι η κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Να εξηγήσετε γιατί η χρονική διάρκεια της περιστροφής της γης γύρω

από τον εαυτό της παραμένει σταθερή δηλαδή 24 ώρεςΜονάδες 6

2 Γυρίζουμε το κουμπί επιλογής των σταθμών ενός ραδιοφώνου από τη συχνότητα 916 MHz στη συχνότητα 1058 ΜΗz Η χωρητικότητα του πυκνωτή του κυκλώματος LC επιλογής σταθμών του ραδιοφώνουα αυξάνεταιβ μειώνεταιγ παραμένει σταθερή

Μονάδες 2Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Στερεό σώμα περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα με γωνιακή

ταχύτητα ω Αν η ροπή αδράνειας του σώματος ως προς τον άξονα περιστροφής του είναι Ι να αποδείξετε ότι η κινητική ενέργεια του σώματος λόγω της στροφικής του κίνησης δίνεται από τη σχέση

Μονάδες 74 Να εξετάσετε αν η παρακάτω εξίσωση

Ε = 75ημ2π( 121010t - 4104x ) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται στο κενό Όλα τα μεγέθη εκφράζονται στο SI (ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3108 ms)

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 3ο Εγκάρσιο αρμονικό κύμα πλάτους 008m και μήκους κύματος 2m διαδίδεται κατά τη θετική φορά σε οριζόντια ελαστική χορδή που

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 17

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 18: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x΄x Θεωρούμε ότι το σημείο της χορδής στη θέση x = 0 τη χρονική στιγμή t = 0 έχει μηδενική απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και θετική ταχύτητα Η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι 100 ms α Να υπολογίσετε τη συχνότητα με την οποία ταλαντώνονται τα σημεία

της χορδήςΜονάδες 5

β Να γράψετε την εξίσωση του κύματος στο SIΜονάδες 6

γ Να υπολογίσετε την ενέργεια της ταλάντωσης στοιχειώδους τμήματος της χορδής μάζας 0002 kg (Να θεωρήσετε το στοιχειώδες τμήμα της χορδής ως υλικό σημείο)

Μονάδες 7δ Έστω ότι στην παραπάνω χορδή διαδίδεται ταυτόχρονα άλλο ένα κύμα

πανομοιότυπο με το προηγούμενο αλλά αντίθετης φοράς και δημιουργείται στάσιμο κύμα με κοιλία στη θέση x = 0 Να υπολογίσετε στο θετικό ημιάξονα τη θέση του 11ου δεσμού του στάσιμου κύματος από τη θέση x = 0

Μονάδες 7Δίνεται π2 =10

ΘΕΜΑ 4ο Σώμα μάζας m1 = 01 kg που είναι προσδεμένο στο άκρο τεντωμένου νήματος αφήνεται ελεύθερο από ύψος h όπως φαίνεται στο σχήμα Όταν το νήμα βρίσκεται στην κατακόρυφη θέση το σώμα έχει ταχύτητα μέτρου U1 = 2 msec και συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 όπου m2 = m1 Το σώμα μάζας m2 μετά την σύγκρουση κινείται σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά με σώμα μάζας m3 = 07 kg Το σώμα μάζας m3 είναι προσδεμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 20 Nm το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα στερεωμένο Τη στιγμή της σύγκρουσης το ελατήριο έχει το φυσικό του μήκος και ο άξονάς του συμπίπτει με τη διεύθυνση της κίνησης του σώματος μάζας m2 Να θεωρήσετε αμελητέα τη χρονική διάρκεια των κρούσεων και τη μάζα του νήματος

m 1 m 2 m 3h

m1

Να υπολογίσετεα το ύψος h από το οποίο αφέθηκε ελεύθερο το σώμα μάζας m1

Μονάδες 5β το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 με την οποία

προσκρούει στο σώμα μάζας m3 Μονάδες 5

18 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 19: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωμάτωμα που προέκυψε από την πλαστική κρούση

Μονάδες 7

δ το μέτρο της ορμής του συσσωματώματος μετά από χρόνο από τη

χρονική στιγμή που αυτό άρχισε να κινείται Μονάδες 8

Δίνονται g = 10 ms-2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 3 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC στη διάρκεια microιας περιόδου η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή γίνεται ίση microε την ενέργεια του microαγνητικού πεδίου του πηνίου

α microία φοράβ δύο φορέςγ τέσσερις φορέςδ έξι φορές

Μονάδες 52 Τα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

α είναι διαmicroήκηβ υπακούουν στην αρχή της επαλληλίαςγ διαδίδονται σε όλα τα microέσα microε την ίδια ταχύτηταδ δηmicroιουργούνται από σταθερό microαγνητικό και ηλεκτρικό πεδίο

Μονάδες 53 Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση η συχνότητα του διεγέρτη είναι microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα του ταλαντωτή Αυξάνουmicroε συνεχώς τη συχνότητα του διεγέρτη Το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης θα

α αυξάνεται συνεχώςβ microειώνεται συνεχώςγ microένει σταθερόδ αυξάνεται αρχικά και microετά θα microειώνεται

Μονάδες 54 Σώmicroα συmicromicroετέχει ταυτόχρονα σε δύο απλές αρmicroονικές ταλαντώσεις που περιγράφονται από τις σχέσεις x1=Αηmicroω1t και x2=Aηmicroω2t των οποίων οι συχνότητες ω1 και ω2 διαφέρουν λίγο microεταξύ τους Η συνισταmicroένη ταλάντωση έχει

α συχνότητα 2(ω1-ω2)β συχνότητα ω1+ω2 γ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και 2Αδ πλάτος που microεταβάλλεται microεταξύ των τιmicroών microηδέν και Α

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 19

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 20: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

5 α Η ροπή αδράνειας εκφράζει την αδράνεια στη microεταφορική κίνησηβ Σε microια εξαναγκασmicroένη ταλάντωση το πλάτος παραmicroένει σταθερό microε το

χρόνογ Με τα στάσιmicroα κύmicroατα microεταφέρεται ενέργεια από το ένα σηmicroείο του

microέσου σε άλλο σηmicroείο του ιδίου microέσουδ Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση στην οποία οι ταχύτητες των κέντρων

microάζας των σωmicroάτων που συγκρούονται είναι παράλληλεςε Το αποτέλεσmicroα της συmicroβολής δύο όmicroοιων κυmicroάτων στην επιφάνεια

υγρού είναι ότι όλα τα σηmicroεία της επιφάνειας είτε παραmicroένουν διαρκώς ακίνητα είτε ταλαντώνονται microε microέγιστο πλάτος

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μια microικρή σφαίρα microάζας m1 συγκρούεται microετωπικά και ελαστικά microε

ακίνητη microικρή σφαίρα microάζας m2 Μετά την κρούση οι σφαίρες κινούνται

microε αντίθετες ταχύτητες ίσων microέτρων Ο λόγος των microαζών των δύο

σφαιρών είναια 1 β 13 γ 12

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Μονοχρωmicroατική ακτινοβολία που διαδίδεται στο γυαλί προσπίπτει στη

διαχωριστική επιφάνεια του γυαλιού microε τον αέρα microε γωνία πρόσπτωσης

θα τέτοια ώστε ηmicroθα= Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι nα =

Η ακτινοβολία θαα διαθλαστεί και θα εξέλθει στον αέραβ κινηθεί παράλληλα προς τη διαχωριστική επιφάνειαγ ανακλαστεί ολικά από τη διαχωριστική επιφάνεια

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένας παρατηρητής κινείται microε σταθερή ταχύτητα υΑ προς ακίνητη σηmicroειακή ηχητική πηγή Οι συχνότητες που αντιλαmicroβάνεται ο παρατηρητής πριν και αφού διέλθει από την ηχητική πηγή διαφέρουν microεταξύ τους κατά fs10 όπου fs η συχνότητα του ήχου που εκπέmicroπει η ηχητική πηγή Αν υ η ταχύτητα διάδοσης του ήχου στον αέρα ο λόγοςυAυ είναι ίσος microε

α 10 β 110 γ 120Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

4 Δύο σώmicroατα Σ1 και Σ2 microε ίσες microάζες ισορροπούν κρεmicroασmicroένα από κατακόρυφα ιδανικά ελατήρια microε σταθερές k1 και k2 αντίστοιχα που συνδέονται microε τη σχέση k1= k22 Αποmicroακρύνουmicroε τα σώmicroατα Σ1 και Σ2 από τη θέση ισορροπίας τους κατακόρυφα προς τα κάτω κατά x και 2x αντίστοιχα και τα αφήνουmicroε ελεύθερα την ίδια χρονική στιγmicroή οπότε εκτελούν απλή αρmicroονική ταλάντωση Τα σώmicroατα διέρχονται για πρώτη φορά από τη θέση ισορροπίας τους

20 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 21: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α ταυτόχροναβ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ1 γ σε διαφορετικές χρονικές στιγmicroές microε πρώτο το Σ2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4ΘΕΜΑ 3οΈνα τεντωmicroένο οριζόντιο σχοινί ΟΑ microήκους L εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του άξονα x Το άκρο του Α είναι στερεωmicroένο ακλόνητα στη θέση x=L ενώ το άκρο Ο που βρίσκεται στη θέση x=0 είναι ελεύθερο έτσι ώστε microε κατάλληλη διαδικασία να δηmicroιουργείται στάσιmicroο κύmicroα microε 5 συνολικά κοιλίες Στη θέση x=0εmicroφανίζεται κοιλία και το σηmicroείο του microέσου στη θέση αυτή εκτελεί απλή αρmicroονική ταλάντωση Τη χρονική στιγmicroή t=0 το σηmicroείο x=0 βρίσκεται στη θέση microηδενικής αποmicroάκρυνσης κινούmicroενο κατά τη θετική φορά Η απόσταση των ακραίων θέσεων της ταλάντωσης αυτού του σηmicroείου του microέσου είναι 01 m Το συγκεκριmicroένο σηmicroείο διέρχεται από τη θέση ισορροπίας του 10 φορές κάθε δευτερόλεπτο και απέχει κατά τον άξονα x απόσταση 01 m από τον πλησιέστερο δεσmicroόα Να υπολογίσετε την περίοδο του κύmicroατος

Μονάδες 6β Να υπολογίσετε το microήκος L

Μονάδες 6γ Να γράψετε την εξίσωση του στάσιmicroου κύmicroατος

Μονάδες 6δ Να υπολογίσετε το microέτρο της ταχύτητας της ταλάντωσης του σηmicroείου

του microέσου x=0 κατά τη χρονική στιγmicroή που η αποmicroάκρυνσή του από τη θέση ισορροπίας έχει τιmicroή y = +003 m

Μονάδες 7Δίνεται π = 314

ΘΕΜΑ 4οΣυmicroπαγής και οmicroογενής σφαίρα microάζας m=10 kg και ακτίνας R=01 m κυλίεται ευθύγραmicromicroα χωρίς ολίσθηση ανερχόmicroενη κατά microήκος κεκλιmicroένου επιπέδου γωνίας φ microε ηmicroφ=056 Τη χρονική στιγmicroή t=0 το κέντρο microάζας της σφαίρας έχει ταχύτητα microε microέτρο υ0=8ms Να υπολογίσετε για τη σφαίραα το microέτρο της γωνιακής ταχύτητας περιστροφής της τη χρονική στιγmicroή t=0

Μονάδες 6β το microέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου microάζας της

Μονάδες 6γ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της στροφορmicroής κατά τη διάρκεια της κίνησής της

Μονάδες 6δ το microέτρο της ταχύτητας του κέντρου microάζας της καθώς ανεβαίνει τη στιγmicroή που έχει διαγράψει 30π περιστροφές

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας περί άξονα διερχόmicroενο από το

κέντρο της Ι= mR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10ms2

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 21

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 22: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ΄ ΤΑΞΗΣΕΝΙΑΙΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΓια κάθε microια από τις προτάσεις 11 12 και 13 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που τη συmicroπληρώνει σωστά11 Τα φαινόmicroενα της ανάκλασης και της διάθλασης

α περιορίζονται microόνο στα ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα που ανιχνεύει ο ανθρώπινος οφθαλmicroός

β δεν αφορούν την υπέρυθρη και υπεριώδη ακτινοβολίαγ περιορίζονται microόνο στα ραδιοκύmicroαταδ είναι κοινά σε όλα τα είδη των κυmicroάτων ηλεκτροmicroαγνητικά και microηχανικά

Μονάδες 512 Η συχνότητα της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης

α είναι πάντα ίση microε την ιδιοσυχνότητα τηςταλάντωσηςβ είναι πάντα microεγαλύτερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσηςγ είναι ίση microε τη συχνότητα του διεγέρτηδ είναι πάντα microικρότερη από την ιδιοσυχνότητα της ταλάντωσης

Μονάδες 513 Κατά τη στροφική κίνηση ενός σώmicroατος

α όλα τα σηmicroεία του σώmicroατος έχουν την ίδια ταχύτηταβ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος κινείται microε γραmicromicroική ταχύτητα υ = ωr (ω η γωνιακή ταχύτητα r η απόσταση του σηmicroείου από τον άξονα περιστροφής)

γ κάθε σηmicroείο του σώmicroατος έχει γωνιακή ταχύτητα ω = υcm R (υcm η ταχύτητα του κέντρου microάζας R η απόσταση του σηmicroείου από το κέντρο microάζας)

δ η διεύθυνση του διανύσmicroατος της γωνιακής ταχύτητας μεταβάλλεταιΜονάδες 5

14 Για κάθε microια από τις επόmicroενες προτάσεις να microεταφέρετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα της και δίπλα να γράψετε την ένδειξη (Σ) αν αυτή είναι Σωστή ή (Λ) αν αυτή είναι Λανθασmicroένη

α Όταν microια σφαίρα προσκρούει ελαστικά σε ένα τοίχο τότε πάντα ισχύει όπου η ταχύτητα της σφαίρας πριν την κρούση η ταχύτητα της σφαίρας microετά την κρούση)

β Κατά τη πλαστική κρούση δύο σωmicroάτων πάντα ισχύει = (όπου

η ορmicroή του συστήmicroατος πριν την κρούση η ορmicroή του συστήmicroατοςmicroετά την κρούση)

γ Κατά την κρούση δύο σωmicroάτων η κινητική ενέργεια του συστήmicroατος πάντα διατηρείται

δ Σώmicroα Α συγκρούεται ελαστικά και κεντρικά microε ακίνητο αρχικά σώmicroα Β που έχει την ίδια microάζα microε το Α Τότε η ταχύτητα του Α microετά την κρούση microηδενίζεται

ε Έκκεντρη ονοmicroάζεται η κρούση αν οι ταχύτητες των σωmicroάτων βρίσκονται σε τυχαία διεύθυνση

Μονάδες 515 Να microεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τον συmicroπληρώσετε

Φυσικό microέγεθος Μέγεθος Μονάδε

22 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 23: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ς

Ροπή δύναmicroης ως προς σηmicroείο

Ν middot m

Στροφορμή σώματοςΓωνιακή ταχύτητα διανυσmicroατικ

όΡοπή αδράνειας ως προς άξονα

kgmiddot m2

Να γράψετε microία από τις λέξεις microονόmicroετρο ή διανυσmicroατικό Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις προτάσεις 21 Α 22 Α και 23 Α να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της αρχικής φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση21 Στο σχήmicroα που ακολουθεί φαίνεται η πορεία microιας ακτίνας microονοχρωmicroατικού φωτός η οποία διέρχεται από τρία διαφανή υλικά (1) (2) και (3) microε δείκτες διάθλασης n1 n2 και n3 αντίστοιχα21 Α Ποια σχέση ικανοποιούν οι δείκτες διάθλασης α n3 gt n2 gt n1

β n3 = n2 gt n1

γ n1 gt n2 gt n3 Μονάδες 3

21 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

22 Κύκλωmicroα LC microε αντίσταση R εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση microε συχνότητα f1 Τότε το πλάτος του ρεύmicroατος είναι Ι1 Παρατηρούmicroε ότι όταν η συχνότητα του διεγέρτη ελαττώνεται microε αφετηρία την f1 το πλάτος του ρεύmicroατος συνεχώς ελαττώνεται Με αφετηρία τη συχνότητα f1 αυξάνουmicroε τη συχνότητα του διεγέρτη22 Α Στην περίπτωση αυτή τι ισχύει για το πλάτος του ρεύmicroατοςα Θα microειώνεται συνεχώςβ Θα αυξάνεται συνεχώςγ Θα microεταβάλλεται και για κάποια συχνότητα του διεγέρτη θα γίνει και πάλι Ι1

Μονάδες 322 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 623 Δακτύλιος και δίσκος microε οπή η microάζα του οποίου είναι οmicroογενώς κατανεmicroηmicroένη όπως στο σχήmicroα έχουν την ίδια microάζα και την ίδια ακτίνα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 23

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 24: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

23 Α Αν ΙΔΣ και ΙΔΚ οι ροπές αδράνειας του δίσκου και του δακτυλίου αντίστοιχα ως προς άξονες κάθετους στο επίπεδό τους που διέρχονται από τα κέντρα τους τι ισχύεια ΙΔΣ gt ΙΔΚ

β ΙΔΣ lt ΙΔΚ

γ ΙΔΣ = ΙΔΚ Μονάδες 3

23 Β Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΗ κοινή φάση του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος είναι 2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x) στο σύστηmicroα SIα Να δειχθεί ότι το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 9β Όταν το παραπάνω ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroα διαδίδεται σε ένα γυαλί έχει microήκος κύmicroατος 25 mm Να βρεθεί ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού αυτού

Μονάδες 7γ Αναφερόmicroαστε στη διάδοση του ηλεκτροmicroαγνητικού κύmicroατος στο κενό Τα πεδία του περιγράφονται από τις 60 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (1)2 middot 10-7 ηmicro[2π (6 middot 1010 t ndash 2 middot 102 x)] (2)στο σύστηmicroα SI Να αιτιολογήσετε ποια από τις (1) (2) περιγράφει το ηλεκτρικό πεδίο και ποια το microαγνητικό πεδίο

Μονάδες 9Δίνεται ότι η ταχύτητα διάδοσης των ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτων στο κενό είναι c = 3 middot 108 ms

ΘΕΜΑ 4ο

Σώmicroα Σ microάζας Μ = 01 kg είναι δεmicroένο στο ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου και ηρεmicroεί Το άλλο άκρο του ελατηρίου είναι σταθερά συνδεδεmicroένο microε κατακόρυφο τοίχο Μεταξύ σώmicroατος και οριζοντίου δαπέδου δεν εmicroφανίζονται τριβές Βλήmicroα microάζας m = 0001 kg κινούmicroενο κατά microήκος του άξονα του ελατηρίου microε ταχύτητα υ1 = 200 ms διαπερνά ακαριαία το σώmicroα Σ και κατά την έξοδό του η ταχύτητά του γίνεται υ2 = υ1 2 Να βρεθούνα Η ταχύτητα v microε την οποία θα κινηθεί το σώmicroα Σ αmicroέσως microετά την έξοδο του βλήmicroατος

Μονάδες 6β Η microέγιστη επιmicroήκυνση του ελατηρίου

24 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 25: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6γ Η περίοδος microε την οποία ταλαντώνεται το σώmicroα Σ

Μονάδες 6δ Η ελάττωση της microηχανικής ενέργειας κατά την παραπάνω κρούση

Μονάδες 7Δίνεται η σταθερά του ελατηρίου k = 1000 Nm

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΔrsquo ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 5 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004

ΘΕΜΑ 1οΣτις ηmicroιτελείς προτάσεις 11 έως 14 να γράψετε στοτετράδιό σας τον αριθmicroό της φράσης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στο σωστό συmicroπλήρωmicroά της11 Όταν ένα σύστηmicroα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση στην οποία η αντιτιθέmicroενη δύναmicroη είναι ανάλογη της ταχύτητας τότεα η περίοδος microεταβάλλεταιβ η microηχανική ενέργεια παραmicroένει σταθερήγ ο λόγος δύο διαδοχικών microεγίστων αποmicroακρύνσεων προς την ίδια κατεύθυνση αυξάνεταιδ το πλάτος microειώνεται εκθετικά microε το χρόνο

Μονάδες 512 Εάν η στροφορmicroή ενός σώmicroατος που περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα παραmicroένει σταθερή τότε η συνολική εξωτερική ροπή πάνω στο σώmicroαα είναι ίση microε το microηδένβ είναι σταθερή και διάφορη του microηδενόςγ αυξάνεται microε το χρόνοδ microειώνεται microε το χρόνο

Μονάδες 513 Το ηλεκτροmicroαγνητικό κύmicroαα είναι διάmicroηκεςβ είναι εγκάρσιο όπου τα διανύσmicroατα του ηλεκτρικού και microαγνητικού πεδίου είναι παράλληλα microεταξύ τουςγ παράγεται από σταθερό ηλεκτρικό ή σταθερό microαγνητικό πεδίοδ έχει ως αίτιο την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων

Μονάδες 514 Σε microία γραmicromicroική αρmicroονική ταλάντωση διπλασιάζουmicroε το πλάτος της Τότεα η περίοδος διπλασιάζεταιβ η συχνότητα διπλασιάζεταιγ η ολική ενέργεια παραmicroένει σταθερήδ η microεγίστη ταχύτητα διπλασιάζεται

Μονάδες 515 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα καθεmicroιάς από τις προτάσεις που ακολουθούν και ακριβώς δίπλα του το γράmicromicroα Σ αν η πρόταση αυτή είναι σωστή ή το γράmicromicroα Λ αν είναι λανθασmicroένηα Η microονάδα microέτρησης της ροπής αδράνειας είναι 1 kgmiddotm2

β Τα διαmicroήκη κύmicroατα διαδίδονται microόνο στα στερεά σώmicroαταγ Τα microικροκύmicroατα παράγονται από ηλεκτρονικά κυκλώmicroατα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 25

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 26: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

δ Το όζον της στρατόσφαιρας απορροφά κατά κύριο λόγο την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολίαε Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού υλικού είναι πάντα microικρότερος της microονάδας

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο1 Τρεις σφαίρες αmicroελητέων διαστάσεων που η κάθε microία έχει την ίδια microάζα m συνδέονται microεταξύ τους microε ράβδους αmicroελητέας microάζας και microήκους L όπως φαίνεται στο σχήmicroα

Το σύστηmicroα περιστρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από κατακόρυφο άξονα που διέρχεται από microία από τις σφαίρεςΗ ροπή αδράνειας του συστήmicroατος ως προς αυτόν τον άξονα είναια mL2 β 2mL2 γ 3mL2

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 52 Σώmicroα ακίνητο αρχίζει τη χρονική στιγmicroή t=0 να περιστρέφεται γύρω από σταθερό άξονα microε σταθερή γωνιακή επιτάχυνση Αν τη χρονική στιγmicroή t1 η κινητική ενέργεια λόγω της περιστροφής είναι K1 και τη χρονική στιγmicroή t2=2t1 είναι Κ2 τότεα Κ2=2Κ1 β Κ2=4Κ1 γ Κ2=8Κ1

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 53 Το σχήmicroα 1 παριστάνει στιγmicroιότυπο εγκάρσιου αρmicroονικού κύmicroατος ενώ το σχήmicroα 2 παριστάνει την κατακόρυφη αποmicroάκρυνση από τη θέση ισορροπίας ενός δεδοmicroένου σηmicroείου του ελαστικού microέσου στο οποίο διαδίδεται το παραπάνω κύmicroα σε συνάρτηση microε το χρόνο

26 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 27: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Από τη microελέτη των δύο σχηmicroάτων προκύπτει ότι η ταχύτητα διάδοσης του κύmicroατος είναια 01 ms β 1 ms γ 10 ms

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΗ ολική ενέργεια ιδανικού κυκλώmicroατος LC του παρακάτω σχήmicroατος είναι 45middot10-5J η δε περίοδος Τ = 4π middot10-4 s

Εάν η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι C = 4 middot10-5 F να υπολογίσετε1 το συντελεστή αυτεπαγωγής του πηνίου

Μονάδες 52 το πλάτος της έντασης του ρεύmicroατος

Μονάδες 53 το microέγιστο φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή

Μονάδες 64 το φορτίο στους οπλισmicroούς του πυκνωτή τη χρονική στιγmicroή που η ενέργεια του microαγνητικού πεδίου στο πηνίο είναι τριπλάσια της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή

Μονάδες 9ΘΕΜΑ 4οΣώmicroα Σ1 microε microάζα m1=1kg και ταχύτητα κινείται σε οριζόντιο επίπεδο και κατά microήκος του άξονα x΄x χωρίς τριβές όπως στο σχήmicroα Το σώmicroα Σ1

συγκρούεται microε σώmicroα Σ2 microάζας m2=3kg που αρχικά είναι ακίνητο Η κρούση οδηγεί στη συγκόλληση των σωmicroάτων

1 Να δικαιολογήσετε γιατί το συσσωmicroάτωmicroα που προκύπτει από τη συγκόλληση θα συνεχίσει να κινείται κατά microήκος του άξονα x΄x

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 27

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 28: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Να εξηγήσετε γιατί η θερmicroοκρασία του συσσωmicroατώmicroατος θα είναι microεγαλύτερη από την αρχική κοινή θερmicroοκρασία των δύο σωmicroάτων

Μονάδες 53 Να υπολογίσετε το λόγο K2K1 όπου Κ2 η κινητική ενέργεια του συσσωmicroατώmicroατος και Κ1 η κινητική ενέργεια του σώmicroατος Σ1 πριν την κρούση

Μονάδες 84 Να δικαιολογήσετε αν ο λόγος K2K1 microεταβάλλεται ή όχι στην περίπτωση που το σώmicroα microάζας m1 εκινείτο microε ταχύτητα διπλάσια της υ1

Μονάδες 7

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣΓ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 8 ΙΟΥΛΙΟΥ 2004ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό καθεmicroιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σώmicroα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρmicroονικές ταλαντώσεις ίδιου πλάτους και διεύθυνσης Οι συχνότητες f1 και f2 (f1 gt f2) των δύο ταλαντώσεων διαφέρουν λίγο microεταξύ τους microε αποτέλεσmicroα να παρουσιάζεται διακρότηmicroα Αν η συχνότητα f2 προσεγγίσει τη συχνότητα f1 χωρίς να την ξεπεράσει ο χρόνος που microεσολαβεί ανάmicroεσα σε δύο διαδοχικούς microηδενισmicroούς του πλάτους θαα αυξηθείβ microειωθείγ παραmicroείνει ο ίδιοςδ αυξηθεί ή θα microειωθεί ανάλογα microε την τιmicroή της f2

Μονάδες 52 Το πλάτος της ταλάντωσης κάθε σηmicroείου ελαστικού microέσου στο οποίο

σχηmicroατίζεται στάσιmicroο κύmicroαα είναι το ίδιο για όλα τα σηmicroεία του microέσουβ εξαρτάται από τη θέση του σηmicroείουγ εξαρτάται από τη θέση και τη χρονική στιγmicroήδ εξαρτάται από τη χρονική στιγmicroή

Μονάδες 53 Σε microια φθίνουσα ταλάντωση της οποίας το πλάτος microειώνεται

εκθετικά microε το χρόνοα το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι ανάλογο της

αποmicroάκρυνσηςβ ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών προς την ίδια κατεύθυνση δεν

διατηρείται σταθερόςγ η περίοδος διατηρείται σταθερή για ορισmicroένη τιmicroή της σταθεράς

απόσβεσηςδ το microέτρο της δύναmicroης που προκαλεί την απόσβεση είναι σταθερό

Μονάδες 54 Το παρατηρούmicroενο laquoσπάσιmicroοraquo microιας ράβδου της οποίας ένα τmicroήmicroα

είναι βυθισmicroένο στο νερό οφείλεται στο φαινόmicroενο τηςα ανάκλασηςβ διάχυσης

28 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 29: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ διάθλασηςδ ολικής ανάκλασης

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράmicromicroα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράmicromicroα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασmicroένη

5 α Η αύξηση της αντίστασης σε κύκλωmicroα microε φθίνουσα ηλεκτρική ταλάντωση συνεπάγεται και τη microείωση της περιόδου της

β Κατά την επιταχυνόmicroενη κίνηση ηλεκτρικών φορτίων εκπέmicroπονται ηλεκτροmicroαγνητικά κύmicroατα

γ Η ροπή ζεύγους δυνάmicroεων είναι ίδια ως προς οποιοδήποτε σηmicroείο του επιπέδου που ορίζουν

δ Τα ραδιοκύmicroατα εκπέmicroπονται από ραδιενεργούς πυρήνεςε Το φαινόmicroενο Doppler ισχύει και στην περίπτωση των

ηλεκτροmicroαγνητικών κυmicroάτωνΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθmicroό της ερώτησης και δίπλα το γράmicromicroα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Σε ιδανικό κύκλωmicroα ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC τη στιγmicroή που το

φορτίο του πυκνωτή είναι το microισό του microέγιστου φορτίου του (q = ) η

ενέργεια UB του αγνητικού πεδίου του πηνίου είναι τοα 25 β 50 γ 75της ολικής ενέργειας Ε του κυκλώmicroατος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώmicroα microάζας m είναι κρεmicroασmicroένο από ελατήριο σταθεράς k και

εκτελεί εξαναγκασmicroένη ταλάντωση πλάτους Α1 και συχνότητας f1 Παρατηρούmicroε ότι αν η συχνότητα του διεγέρτη αυξηθεί και γίνει f2 το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης είναι πάλι Α1 Για να γίνει το πλάτος της εξαναγκασmicroένης ταλάντωσης microεγαλύτερο του Α1 πρέπει η συχνότητα f του διεγέρτη να είναια f gt f2β f lt f1γ f1 lt f lt f2

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 4

3 Σφαίρα Α microάζας mA συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά microε δεύτερη ακίνητη σφαίρα Β microάζας mB Το ποσοστό της microηχανικής ενέργειας που έχει microεταφερθεί από την Α στη Β microετά την κρούση γίνεται microέγιστο ότανα mA = mΒ β mA lt mΒ γ mA gt mΒ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένα οmicroογενές σώmicroα microε κανονικό γεωmicroετρικό σχήmicroα κυλίεται χωρίς

να ολισθαίνει Η κινητική ενέργεια του σώmicroατος λόγω της microεταφορικής κίνησης είναι ίση microε την κινητική του ενέργεια λόγω της στροφικής

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 29

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 30: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

κίνησης γύρω από τον άξονα που περνά από το κέντρο microάζας του Το γεωmicroετρικό σχήmicroα του σώmicroατος είναια σφαίραβ λεπτός δακτύλιοςγ κύλινδρος

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σύγχρονες πηγές κυmicroάτων Π1 και Π2 βρίσκονται στα σηmicroεία Α και Β αντίστοιχα της ελεύθερης επιφάνειας νερού και προκαλούν όmicroοια εγκάρσια κύmicroατα που διαδίδονται microε ταχύτητα u = 05 ms Ένα σηmicroείο Κ της επιφάνειας του νερού βρίσκεται πάνω στο ευθύγραmicromicroο τmicroήmicroα ΑΒ και απέχει από τα Α και Β αποστάσεις (ΑΚ) = r1 και (ΒΚ) = r2 microε r1 gt r2 Tο σηmicroείο Κ είναι το πλησιέστερο προς το microέσο Μ του ΑΒ που ταλαντώνεται microε microέγιστο πλάτος Η αποmicroάκρυνση του σηmicroείου Κ από τη θέση ισορροπίας λόγω της συmicroβολής των κυmicroάτων περιγράφεται σε συνάρτηση microε το χρόνο t από την

εξίσωση yK = 02ηmicro (t ndash 2) (σε microονάδες SI) Να υπολογίσετε

α την περίοδο το microήκος κύmicroατος και το πλάτος των κυmicroάτων που συmicroβάλλουν

Μονάδες 6β την απόσταση ΑΒ των δύο πηγών

Μονάδες 6γ τις αποστάσεις r1 και r2 του σηmicroείου Κ από τα σηmicroεία Α και Β

Μονάδες 7δ τον αριθmicroό των σηmicroείων του ευθύγραmicromicroου τmicroήmicroατος ΑΒ που λόγω της

συmicroβολής έχουν πλάτος ίσο microε το πλάτος της ταλάντωσης του σηmicroείου Κ

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 4οΗ οmicroογενής τροχαλία του σχήmicroατος ακτίνας R = 02 m και microάζας Μ = 3 kg microπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο της Ο και είναι κάθετος στο επίπεδό της Σώmicroα Σ1 microάζας m1 = 1 kg είναι δεmicroένο στο ελεύθερο άκρο αβαρούς νήmicroατος το οποίο είναι τυλιγmicroένο στην περιφέρεια της τροχαλίας Αρχικά το σύστηmicroα είναι ακίνητο Κάτω από το σώmicroα Σ1 και σε απόσταση h βρίσκεται σώmicroα Σ2 microάζας m2 = 3 kg το οποίο ισορροπεί στερεωmicroένο στη microια άκρη κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k = 200 Nm η άλλη άκρη του οποίου είναι στερεωmicroένη στο έδαφος Αφήνουmicroε ελεύθερο το σύστηmicroα τροχαλίαςndashσώmicroατος Σ1 να κινηθεί Μετά από χρόνο t = 1s το σώmicroα Σ1 συγκρούεται microετωπικά και πλαστικά microε το σώmicroα Σ2 ενώ το νήmicroα κόβεται Το συσσωmicroάτωmicroα εκτελεί αmicroείωτη απλή αρmicroονική ταλάντωση στην κατακόρυφη διεύθυνση Να υπολογίσετε

α το microέτρο της επιτάχυνσης microε την οποία κινείται το σώmicroα Σ1 microέχρι την κρούση

Μονάδες 6

30 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 31: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β την κινητική ενέργεια της τροχαλίας microετά την κρούσηΜονάδες 6

γ το πλάτος της ταλάντωσης που εκτελεί το συσσωmicroάτωmicroαΜονάδες 6

δ το microέτρο του ρυθmicroού microεταβολής της ορmicroής του συσσωmicroατώmicroατος τη στιγmicroή που απέχει από τη θέση ισορροπίας της ταλάντωσης απόσταση x = 01 m

Μονάδες 7Να θεωρήσετε ότι το νήmicroα δεν ολισθαίνει στο αυλάκι της τροχαλίαςΔίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς τον άξονα περιστροφής της Ι= 12 MR2 και η επιτάχυνση της βαρύτητας

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 7 ΙΟΥΝΙΟΥ 2005

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η αρχή της επαλληλίας των κυμάτωνα παραβιάζεται μόνον όταν τα κύματα είναι τόσο ισχυρά ώστε οι

δυνάμεις που ασκούνται στα σωματίδια του μέσου δεν είναι ανάλογες των απομακρύνσεων

β δεν παραβιάζεται ποτέγ ισχύει μόνον όταν τα κύματα που συμβάλλουν προέρχονται από πηγές

που βρίσκονται σε φάσηδ δεν ισχύει όταν συμβάλλουν περισσότερα από δύο κύματα

Μονάδες 52 Μια κρούση λέγεται πλάγια ότανα δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ορμήςβ δεν ικανοποιεί την αρχή διατήρησης της ενέργειαςγ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

έχουν τυχαία διεύθυνσηδ οι ταχύτητες των κέντρων μάζας των σωμάτων πριν από την κρούση

είναι παράλληλεςΜονάδες 5

3 Η μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στις οπτικές ίνες στηρίζεται στο φαινόμενοα της συμβολήςβ της διάθλασηςγ της περίθλασηςδ της ολικής ανάκλασης

Μονάδες 54 Αν στον αρμονικό ταλαντωτή εκτός από την ελαστική δύναμη

επαναφοράς ενεργεί και δύναμη αντίστασης F = - bυ με b = σταθερό το πλάτος της ταλάντωσης μεταβάλλεται με το χρόνο σύμφωνα με την εξίσωση (για Λ gt 0)α Α = Α0 ndash bt β A = A0eΛ t

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 31

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 32: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

γ A = A0e-Λ t

δ

Μονάδες 5Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη5 α Στην περίπτωση των ηλεκτρικών ταλαντώσεων κύριος λόγος

απόσβεσης είναι η ωμική αντίσταση του κυκλώματοςβ Σε μια φθίνουσα μηχανική ταλάντωση ο ρυθμός μείωσης του πλάτους

μειώνεται όταν αυξάνεται η σταθερά απόσβεσης bγ Κατά το συντονισμό η ενέργεια μεταφέρεται στο σύστημα κατά το

βέλτιστο τρόπο γιrsquo αυτό και το πλάτος της ταλάντωσης γίνεται μέγιστο

δ Ένας αθλητής καταδύσεων καθώς περιστρέφεται στον αέρα συμπτύσσει τα άκρα του Με την τεχνική αυτή αυξάνεται η γωνιακή ταχύτητα περιστροφήςτου

ε Σε κάθε κρούση ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειαςΜονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Δίνονται τα πιο κάτω ζεύγη εξισώσεων όπου Ε η ένταση ηλεκτρικού πεδίου και Β η ένταση μαγνητικού πεδίουα Ε = 75 ημ 2π (12middot1010 t ndash 4middot104 x)

Β = 25middot10-8ημ 2π (12middot1010t ndash 4middot104x) (SI)β Ε = 300 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x)

Β = 100middot10-8 ημ 2π (6middot1010t ndash 2middot102x) (SI)γ Ε = 150 ημ 2π (9middot1010t ndash 3middot102x)

Β = 50middot10-8 ημ 2π (9middot1010t + 3middot102 x) (SI)Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη περιγράφει ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6Δίνεται η ταχύτητα του φωτός στο κενό c = 3middot108

ms

2 Δύο ίδιοι οριζόντιοι κυκλικοί δίσκοι (α) και (β) μπορούν να ολισθαίνουν πάνω σε οριζόντιο ορθογώνιο τραπέζι ΓΔΕΖ χωρίς τριβές όπως στο σχήμα Αρχικά οι δύο δίσκοι είναι ακίνητοι και τα κέντρα τους απέχουν ίδια απόσταση από την πλευρά ΕΖΊδιες σταθερές δυνάμεις F με διεύθυνση παράλληλη προς τις πλευρές ΔΕ και ΓΖ ασκούνται σrsquo αυτούς Στο δίσκο (α) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Α του δίσκου Στο δίσκο (β) η δύναμη ασκείται πάντα στο σημείο Β του δίσκουΑν ο δίσκος (α) χρειάζεται χρόνο tα για να φτάσει στην απέναντι πλευρά ΕΖ ενώ ο δίσκος (β) χρόνο tβ τότεα tα gt tβ β tα = tβ γ tα lt tβ

Μονάδες 4

32 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 33: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

3 Σώμα μάζας Μ έχει προσδεθεί στο κάτω άκρο κατακόρυφου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς Κ του οποίου το άνω άκρο είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Απομακρύνουμε το σώμα κατακόρυφα προς τα κάτω κατά απόσταση α από τη θέση ισορροπίας και το αφήνουμε ελεύθερο να κάνει ταλάντωση Επαναλαμβάνουμε το πείραμα και με ένα άλλο ελατήριο σταθεράς Κ΄ = 4Κ Να γίνουν οι γραφικές παραστάσεις των δυναμικών ενεργειών των δύο ταλαντώσεων σε συνάρτηση με την απομάκρυνση στο ίδιο διάγραμμα

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΚατά μήκος του άξονα Χ΄Χ εκτείνεται ελαστική χορδή Στη χορδή διαδίδεται εγκάρσιο αρμονικό κύμα Η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π1 της χορδής περιγράφεται από την εξίσωση y1 = Aημ 30πt (SI) ενώ η εγκάρσια απομάκρυνση ενός σημείου Π2 που βρίσκεται 6 cm δεξιά

του σημείου Π1 περιγράφεται από την εξίσωση y2 = Aημ (SI)

Η απόσταση μεταξύ των σημείων Π1 και Π2 είναι μικρότερη από ένα μήκος κύματοςα Ποια είναι η φορά διάδοσης του κύματος

Μονάδες 3β Ποια είναι η ταχύτητα διάδοσης του κύματος

Μονάδες 6γ Αν η ταχύτητα διάδοσης του κύματος είναι ίση με την μέγιστη ταχύτητα

ταλάντωσης των σημείων της χορδής να υπολογίσετε το πλάτος του κύματος

Μονάδες 5δ Στο σχήμα που ακολουθεί απεικονίζεται ένα στιγμιότυπο του κύματος

Εκείνη τη στιγμή σε ποια από τα σημεία Α Β Γ Δ Ε Ζ και Η η ταχύτητα ταλάντωσης είναι μηδενική και σε ποια είναι μέγιστη (κατrsquo απόλυτη τιμή) Ποια είναι η φορά της ταχύτητας ταλάντωσης των σημείων Β Δ και Ζ

Μονάδες 7ε Να γράψετε την εξίσωση του κύματος που όταν συμβάλλει με το

προηγούμενο δημιουργεί στάσιμο κύμαΔίνεται π = 314

Μονάδες 4

ΘΕΜΑ 4οΈστω σώμα (Σ) μάζας Μ = 1 kg και κωνικό βλήμα (β) μάζας m= 02 kg Για να σφηνώσουμε με τα χέρια

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 33

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 34: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

μας ολόκληρο το βλήμα στο σταθερό σώμα (Σ) όπως φαίνεται στο σχήμα πρέπει να δαπανήσουμε ενέργεια 100 JΈστω τώρα ότι το σώμα (Σ) που είναι ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο πυροβολείται με το βλήμα (β) Το βλήμα αυτό κινούμενο οριζόντια με κινητική ενέργεια Κ προσκρούει στο σώμα (Σ) και ακολουθεί πλαστική κρούσηα Για Κ = 100 J θα μπορούσε το βλήμα να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα

(Σ)Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 7β Ποια είναι η ελάχιστη κινητική ενέργεια Κ που πρέπει να έχει το βλήμα

ώστε να σφηνωθεί ολόκληρο στο σώμα (Σ)Μονάδες 12

γ Για ποια τιμή του λόγου Mm το βλήμα με κινητική ενέργεια Κ = 100 J σφηνώνεται ολόκληρο στο (Σ)

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σαςΜονάδες 6

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Στο κύκλωμα των εξαναγκασμένων ηλεκτρικών ταλαντώσεων του σχήματος

α το πλάτος Ι της έντασης του ρεύματος είναι ανεξάρτητο της συχνότητας της εναλλασσόμενης τάσης

β η συχνότητα της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος είναι πάντοτε ίση με την ιδιοσυχνότητά του

γ η ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος είναι ανεξάρτητη της χωρητικότητας C του πυκνωτή

δ όταν η συχνότητα της εναλλασσόμενης τάσης γίνει ίση με την ιδιοσυχνότητα του κυκλώματος έχουμε μεταφορά ενέργειας στο κύκλωμα κατά το βέλτιστο τρόπο

Μονάδες 5

34 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 35: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

2 Μονοχρωματική ακτίνα φωτός προσπίπτει πλάγια στη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων 1 και 2 Οι δείκτες διάθλασης στα μέσα 1 και 2 είναι αντίστοιχα n1 και n2 με n1gtn2 Aν η μονοχρωματική ακτίνα ανακλάται ολικά

α υπάρχει διαθλώμενη ακτίνα

β η γωνία πρόσπτωσης είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης

γ η γωνία πρόσπτωσης είναι μικρότερη από την κρίσιμη γωνία ανάκλασης

δ η ταχύτητα διάδοσής της μεταβάλλεται

Μονάδες 5

3 Σrsquo ένα στάσιμο κύμα όλα τα μόρια του ελαστικού μέσου στο οποίο δημιουργείται

α έχουν ίδιες κατά μέτρο μέγιστες ταχύτητες

β έχουν ίσα πλάτη ταλάντωσης

γ διέρχονται ταυτόχρονα από τη θέση ισορροπίας

δ έχουν την ίδια φάση

Μονάδες 5

4 Κατά τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος Α και συχνότητες f1 και f2 που διαφέρουν λίγο μεταξύ τους α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Α

β όλα τα σημεία ταλαντώνονται με το ίδιο πλάτος

γ ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

δ Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους είναι

Μονάδες 5

Στην παρακάτω ερώτηση 5 να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένη 5 α Το φαινόμενο Doppler χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για να

παρακολουθούν τη ροή του αίματος β Στις ανελαστικές κρούσεις δεν διατηρείται η ορμή γ Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας η συνεισφορά κάθε κύματος

στην απομάκρυνση κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος

δ Όταν μονοχρωματικό φως διέρχεται από ένα μέσο σε κάποιο άλλο με δείκτες διάθλασης n1nen2 το μήκος κύματος της ακτινοβολίας είναι το ίδιο στα δύο μέσα

ε Η σταθερά απόσβεσης b σε μία φθίνουσα ταλάντωση εξαρτάται και από τις ιδιότητες του μέσου

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 35

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 36: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ΘΕΜΑ 2ο

Για τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση 1 Σε σημείο ευθείας ε βρίσκεται ακίνητη ηχητική πηγή S που εκπέμπει ήχο

σταθερής συχνότητας Πάνω στην ίδια ευθεία ε παρατηρητής κινείται εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α όπως φαίνεται στο σχήμα

Η συχνότητα του ήχου που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής θα είναι μέγιστη όταν αυτός βρίσκεται

α στη θέση ισορροπίας Ο της ταλάντωσής του κινούμενος προς την πηγή

β σε τυχαία θέση της ταλάντωσής του απομακρυνόμενος από την πηγή

γ σε μία από τις ακραίες θέσεις της απλής αρμονικής ταλάντωσης

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

2 Στο ιδανικό κύκλωμα LC του σχήματος έχουμε αρχικά τους διακόπτες Δ1

και Δ2 ανοικτούς

Ο πυκνωτής χωρητικότητας C1 έχει φορτιστεί μέσω πηγής συνεχούς τάσης με φορτίο Q1 Tη χρονική στιγμή to=0 ο διακόπτης Δ1 κλείνει οπότε στο κύκλωμα LC1 έχουμε αμείωτη ηλεκτρική ταλάντωση Τη

χρονική στιγμή όπου Τ η περίοδος της ταλάντωσης του

κυκλώματος LC1 o διακόπτης Δ1 ανοίγει και ταυτόχρονα κλείνει ο Δ2 Το μέγιστο φορτίο Q2 που θα αποκτήσει ο πυκνωτής χωρητικότητας C2 όπου C2=4C1 κατά τη διάρκεια της ηλεκτρικής ταλάντωσης του κυκλώματος LC2 θα είναι ίσο με

α) Q1

β) Q12

γ) 2Q1

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

3 Κατά μήκος ευθείας x΄x βρίσκονται στις θέσεις K και Λ δύο σημειακές

36 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 37: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

πηγές Π1 και Π2 παραγωγής μηχανικών αρμονικών κυμάτων Η εξίσωση που περιγράφει τις απομακρύνσεις τους από τη θέση ισορροπίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο είναι y=Aημωt Η απόσταση (ΚΛ) είναι 6cm Το μήκος κύματος των παραγόμενων κυμάτων είναι 4cm Σε σημείο Σ της ευθείας x΄x το οποίο δεν ανήκει στο ευθύγραμμο τμήμα ΚΛ και δεν βρίσκεται κοντά στις πηγές το πλάτος ταλάντωσής του Α΄ θα είναι

α) A΄=2Α β) Α΄=0 γ) 0lt A΄ lt2Α

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 4

4 Σε οριζόντιο επίπεδο ο δίσκος του σχήματος με ακτίνα R κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει και η ταχύτητα του κέντρου μάζας του Κ είναι υcm

H ταχύτητα του σημείου που βρίσκεται στη θέση Β της κατακόρυφης διαμέτρου και απέχει απόσταση R2 από το Κ θα είναι

α) υcm β) υcm γ) υ cm

Μονάδες 2

Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3ο Τα σώματα Σ1 και Σ2 αμελητέων διαστάσεων με μάζες m1=1kg και m2=3kg αντίστοιχα είναι τοποθετημένα σε λείο οριζόντιο επίπεδο Το σώμα Σ1 είναι δεμένο στη μία άκρη οριζόντιου ιδανικού ελατηρίου σταθεράς k=100 Nm Η άλλη άκρη του ελατηρίου είναι ακλόνητα στερεωμένη Το ελατήριο με τη βοήθεια νήματος είναι συσπειρωμένο κατά 02m όπως φαίνεται στο σχήμα Το Σ2 ισορροπεί στο οριζόντιο επίπεδο στη θέση που αντιστοιχεί στο φυσικό μήκος ℓ0 του ελατηρίου

Κάποια χρονική στιγμή κόβουμε το νήμα και το σώμα Σ1 κινούμενο προς τα δεξιά συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με το σώμα Σ2 Θεωρώντας ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή της κρούσης και ως θετική φορά κίνησης την προς τα δεξιά να υπολογίσετε

α την ταχύτητα του σώματος Σ1 λίγο πριν την κρούση του με το σώμα Σ2

Μονάδες 6

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 37

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 38: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6

γ την απομάκρυνση του σώματος Σ1 μετά την κρούση σε συνάρτηση με το χρόνο

Μονάδες 6

δ την απόσταση μεταξύ των σωμάτων Σ1 και Σ2 όταν το σώμα Σ1

ακινητοποιείται στιγμιαία για δεύτερη φορά

Δεχθείτε την κίνηση του σώματος Σ1 τόσο πριν όσο και μετά την κρούση ως απλή αρμονική ταλάντωση σταθεράς k

Δίνεται π=314

Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο

Άκαμπτη ομογενής ράβδος ΑΓ με μήκος και μάζα Μℓ =3kg έχει το άκρο της Α αρθρωμένο και ισορροπεί οριζόντια Στο άλλο άκρο Γ ασκείται σταθερή κατακόρυφη δύναμη F μέτρου 9Ν με φορά προς τα κάτω Η ράβδος ΑΓ εφάπτεται στο σημείο Β με στερεό που αποτελείται από δύο ομοαξονικούς κυλίνδρους με ακτίνες R1=01m και R2=02m όπως φαίνεται στο σχήμα

Η απόσταση του σημείου επαφής Β από το άκρο Γ της ράβδου είναι 4ℓ To στερεό μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές σαν ένα σώμα γύρω από σταθερό οριζόντιο άξονα που περνάει από το κέντρο του Ο άξονας περιστροφής συμπίπτει με τον άξονα συμμετρίας των δύο κυλίνδρων Η ροπή αδράνειας του στερεού ως προς τον άξονα περιστροφής είναι Ι=009 kgm2 Γύρω από τον κύλινδρο ακτίνας R1 είναι τυλιγμένο αβαρές και μη εκτατό νήμα στο άκρο του οποίου κρέμεται σώμα μάζας m=1kg

α Να υπολογίσετε την κατακόρυφη δύναμη που δέχεται η ράβδος στο σημείο Β από το στερεό

Μονάδες 6

β Αν το σώμα μάζας m ισορροπεί να βρείτε το μέτρο της δύναμης της στατικής τριβής μεταξύ της ράβδου και του στερεού

Μονάδες 6

γ Στο σημείο επαφής Β μεταξύ ράβδου και στερεού ρίχνουμε ελάχιστη ποσότητα λιπαντικής ουσίας έτσι ώστε να μηδενιστεί η τριβή χωρίς να επιφέρει μεταβολή στη ροπή αδράνειας του στερεού Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m όταν θα έχει ξετυλιχθεί

38 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 39: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

νήμα μήκους 05m Να θεωρήσετε ότι το νήμα ξετυλίγεται χωρίς να ολισθαίνει στον εσωτερικό κύλινδρο

Μονάδες 6

δ Να υπολογίσετε το ρυθμό παραγωγής έργου στο στερεό τη χρονική στιγμή που έχει ξετυλιχθεί νήμα μήκους 05m

Μονάδες 7 Δίνεται g=10ms2

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7 ΙΟΥΛΙΟΥ 2006

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1 - 4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μία σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση κινούμενη κατά μήκος κεκλιμένου επιπέδου (αρχικά ανέρχεται και στη συνέχεια κατέρχεται)α Ο ρυθμός μεταβολής της στροφορμής της ως προς άξονα που διέρχεται από το κέντρο μάζας της μεταβάλλεταιβ Η φορά του διανύσματος της στατικής τριβής παραμένει σταθερήγ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής επιτάχυνσης μεταβάλλεταιδ Η φορά του διανύσματος της γωνιακής ταχύτητας παραμένει σταθερή

Μονάδες 52 Σε κύκλωμα αμείωτων ηλεκτρικών ταλαντώσεων LC

α η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου δίνεται από τη σχέση UE =

β το άθροισμα των ενεργειών ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου κάθε χρονική στιγμή είναι σταθερόγ η ενέργεια του ηλεκτρικού πεδίου είναι αρμονική συνάρτηση του χρόνουδ όταν η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου γίνεται μέγιστη η ένταση του ρεύματος στο κύκλωμα μηδενίζεται

Μονάδες 53 Moνοχρωματική ακτίνα φωτός μεταβαίνει από διαφανές μέσο Α σε άλλο διαφανές μέσο Β Αν η γωνία πρόσπτωσης είναι θa = 30ο και η γωνία διάθλασης είναι θb = 45ο τότε η ταχύτητα διάδοσης της μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Β είναια μικρότερη από αυτή στο μέσο Αβ ίση με αυτή στο μέσο Αγ μεγαλύτερη από αυτή στο μέσο Αδ εξαρτάται από τη συχνότητα της μονοχρωματικής ακτινοβολίας

Μονάδες 54 Ηχητική πηγή και παρατηρητής βρίσκονται σε σχετική κίνηση Ο παρατηρητής ακούει ήχο μεγαλύτερης συχνότητας από αυτόν που παράγει η πηγή μόνο όταν α η πηγή είναι ακίνητη και ο παρατηρητής απομακρύνεται από αυτήνβ ο παρατηρητής είναι ακίνητος και η πηγή απομακρύνεται από αυτόνγ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με τον παρατηρητή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο μεγαλύτερη ταχύτητα

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 39

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 40: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

από αυτήν της πηγήςδ ο παρατηρητής και η πηγή κινούνται με ομόρροπες ταχύτητες με την πηγή να προπορεύεται και να έχει κατά μέτρο ταχύτητα μικρότερη από αυτήν του παρατηρητή

Μονάδες 55 Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή ή Λάθος αν η πρόταση είναι λανθασμένηα Το πλάτος μιας εξαναγκασμένης ταλάντωσης δεν εξαρτάται από τη συχνότητα f του διεγέρτηβ Το φαινόμενο της ολικής ανάκλασης συμβαίνει μόνο όταν το φως μεταβαίνει από μέσο (α) σε μέσο (b) για τα οποία ισχύει nα gt nbγ Εγκάρσια ονομάζονται τα κύματα στα οποία όλα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται παράλληλα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος δ Η σχέση που περιγράφει το φαινόμενο Doppler για το φως είναι διαφορετική από αυτή που ισχύει για τον ήχοε Κρούση στο μικρόκοσμο ονομάζεται το φαινόμενο στο οποίο τα laquoσυγκρουόμεναraquo σωματίδια αλληλεπιδρούν με σχετικά μεγάλες δυνάμεις για πολύ μικρό χρονικό διάστημα

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση

1 Σφαίρα Σ1 κινούμενη προς ακίνητη σφαίρα Σ2 ίσης μάζας με την Σ1 συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με αυτήν Το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας της Σ1 που μεταβιβάζεται στη Σ2 κατά την κρούση είναι α 50 β 100 γ 75

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 42 Σώμα Σ εκτελεί ταυτόχρονα δύο απλές αρμονικές ταλαντώσεις που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο στην ίδια διεύθυνση με εξισώσεις x1 = 5ημ10t και x2 = 8ημ(10t +π) Η απομάκρυνση του σώματος κάθε χρονική στιγμή θα δίνεται από την εξίσωσηα y = 3ημ(10t + π) β y = 3ημ10t γ y = 11ημ(10t + π)

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Στο σχήμα φαίνεται ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δίσκος (Ι) και ένας ομογενής συμπαγής κυκλικός δακτύλιος (ΙΙ) που έχουν την ίδια ακτίνα και την ίδια μάζα

40 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 41: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Κάποια χρονική στιγμή ασκούνται στα σώματα αυτά δυνάμεις ίδιου μέτρου εφαπτόμενες στην περιφέρεια Οι γωνιακές επιταχύνσεις που θα αποκτήσουν θα είναι α αI = αΙΙ β αI lt αΙΙ γ αI gt αΙΙ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 44 Ένας ταλαντωτής τη χρονική στιγμή t = 0 έχει ενέργεια Ε0 και πλάτος ταλάντωσης Α0 Η ενέργεια που έχει χάσει ο ταλαντωτής μέχρι τη στιγμή t που το πλάτος της ταλάντωσής του έχει μειωθεί στο 14 της αρχικής του τιμής είναι

α β γ

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 3οΔύο σημαδούρες Α και Β απέχουν μεταξύ τους απόσταση ΑΒ = 135m και η ευθεία που διέρχεται από αυτές είναι κάθετη στην ακτογραμμή Πλοίο που κινείται παράλληλα στην ακτογραμμή μακριά από τις σημαδούρες δημιουργεί κύμα με φορά διάδοσης από την Α προς την Β το οποίο θεωρούμε εγκάρσιο αρμονικό Το κύμα διαδίδεται προς την ακτή Εξ αιτίας του κύματος η κάθε σημαδούρα διέρχεται από τη θέση ισορροπίας της 30 φορές το λεπτό Ο χρόνος που απαιτείται για να φθάσει ένα laquoόροςraquo του κύματος από τη σημαδούρα Α στη Β είναι 9s Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης κάθε σημαδούρας είναι 5 π ms Θεωρούμε ως αρχή μέτρησης των αποστάσεων τη σημαδούρα Α και ως αρχή μέτρησης των χρόνων τη στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στη θέση ισορροπίας και κινείται προς τα θετικά α Να υπολογιστεί το μήκος του κύματος

Μονάδες 6β Πόσο απέχει η σημαδούρα Α από την ακτή αν αυτή βρίσκεται για 21η

φορά στην ανώτερη θέση της ταλάντωσής της όταν το κύμα φθάσει στην ακτή

Μονάδες 6γ Να γραφεί η εξίσωση ταλάντωσης της σημαδούρας Β καθώς το κύμα διαδίδεται από τη σημαδούρα Α προς τη Β

Μονάδες 6δ Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας ταλάντωσης της σημαδούρας Β κάποια χρονική στιγμή που η σημαδούρα Α βρίσκεται στο ανώτατο σημείο

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 41

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 42: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

της ταλάντωσής της Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΤροχαλία μάζας Μ = 6kg και ακτίνας R = 025m μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το κέντρο της Γύρω από την τροχαλία υπάρχει αβαρές και μη εκτατό νήμα Στα άκρα του νήματος υπάρχουν σε κατακόρυφη θέση τα σώματα Σ1 και Σ2 με μάζες m1

= 4kg και m2 = 1kg αντίστοιχα Το σώμα Σ2 είναι κολλημένο με σώμα Σ3 μάζας m3 = 1kg το οποίο συγκρατείται από κατακόρυφο ελατήριο σταθεράς Κ =100 Νm Το σύστημα αρχικά ισορροπεί όπως φαίνεται στο σχήμα Κάποια χρονική στιγμή την οποία θεωρούμε ως χρονική στιγμή μηδέν (t0 = 0) τα σώματα Σ2 και Σ3

αποκολλώνται και το Σ3 εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση κατά τη διεύθυνση της κατακορύφουα Nα υπολογιστεί το πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ3

Μονάδες 6β Να γραφεί η εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος Σ3 σε συνάρτηση με το χρόνο θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά προς τα επάνω

Μονάδες 6γ Να υπολογιστεί η γωνιακή επιτάχυνση της τροχαλίας μετά την αποκόλληση των σωμάτων Σ2 και Σ3

Μονάδες 6δ Να υπολογιστεί ο ρυθμός μεταβολής της κινητικής ενέργειας της τροχαλίας τη χρονική στιγμή t = 01 s

Μονάδες 7Δίνονται η ροπή αδράνειας της τροχαλίας ως προς άξονα που διέρχεται από

το κέντρο μάζας της Ι = MR2 η τριβή ανάμεσα στην τροχαλία και στο

νήμα είναι αρκετά μεγάλη ώστε να μην παρατηρείται ολίσθηση και g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΙΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2007

ΘΕΜΑ 1ο

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή σε ένα κύκλωμα ηλεκτρικών

ταλαντώσεων LC το οποίο εκτελεί αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις μεγίστου φορτίου Q και γωνιακής συχνότητας ω δίνεται από τη σχέση q=Qσυνωt Η εξίσωση της έντασης του ρεύματος στο κύκλωμα δίνεται από τη σχέσηα i=-Qωημωt

42 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 43: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

β i= ημωt

γi=Qωσυνωt

δ i=QωημωtΜονάδες 5

2 Κατά τη φθίνουσα μηχανική ταλάντωσηα το πλάτος παραμένει σταθερόβ η μηχανική ενέργεια διατηρείταιγ το πλάτος μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση Α=Α0eΛt όπου Λ θετική σταθεράδ έχουμε μεταφορά ενέργειας από το ταλαντούμενο σύστημα στο περιβάλλον

Μονάδες 53 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα το ηλεκτρικό και το μαγνητικό πεδίο

α έχουν διαφορά φάσης ίση με xλβ έχουν λόγο ΒΕ=cγ έχουν διανύσματα που είναι κάθετα στη διεύθυνση διάδοσηςδ δεν υπακούουν στην αρχή της επαλληλίας

Μονάδες 54 Σε μια ελαστική κρούση δεν διατηρείται

α η ολική κινητική ενέργεια του συστήματοςβ η ορμή του συστήματοςγ η μηχανική ενέργεια του συστήματοςδ η κινητική ενέργεια κάθε σώματος

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και

δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Κατά τη διάδοση ενός κύματος μεταφέρεται ενέργεια από ένα

σημείο στο άλλο αλλά δεν μεταφέρεται ούτε ύλη ούτε ορμή β Το ορατό φως είναι μέρος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας

την οποία ανιχνεύει το ανθρώπινο μάτι γ Σε στάσιμο κύμα μεταξύ δύο διαδοχικών δεσμών όλα τα

σημεία έχουν την ίδια φάση δ Η ροπή αδράνειας ενός σώματος σταθερής μάζας έχει πάντα

την ίδια τιμή ε Η περίοδος και η συχνότητα ενός περιοδικού φαινομένου

είναι μεγέθη αντίστροφα Μονάδες 5

ΘΕΜΑ 2οΓια τις παρακάτω ερωτήσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Μεταξύ δύο ακίνητων παρατηρητών Β και Α κινείται πηγή S με σταθερή

ταχύτητα υS πλησιάζοντας προς τον Α Οι παρατηρητές και η πηγή βρίσκονται στην ίδια ευθεία Η πηγή εκπέμπει ήχο μήκους κύματος λ ενώ οι παρατηρητές Α και Β αντιλαμβάνονται μήκη κύματος λ1 και λ2

αντίστοιχα Τότε για το μήκος κύματος του ήχου που εκπέμπει η πηγή θα ισχύει

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 43

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 44: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

2 Ένα αυτοκίνητο Α μάζας Μ βρίσκεται σταματημένο σε κόκκινο φανάρι Ένα άλλο αυτοκίνητο Β μάζας m ο οδηγός του οποίου είναι απρόσεκτος πέφτει στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου Α Η κρούση θεωρείται κεντρική και πλαστική Αν αμέσως μετά την κρούση το συσσωμάτωμα έχει το 13 της κινητικής ενέργειας αμέσως πριν την κρούση τότε θα ισχύει

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 73 Κολυμβητής βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και παρατηρεί τον ήλιο

Η θέση που τον βλέπει είναια πιο ψηλά από την πραγματική του θέσηβ ίδια με την πραγματική του θέσηγ πιο χαμηλά από την πραγματική του θέση

Μονάδες 2Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6

ΘΕΜΑ 3οΣε μια χορδή δημιουργείται στάσιμο κύμα η εξίσωση του οποίου είναι y

=10συν ημ20πt όπου x y δίνονται σε cm και t σε s Να βρείτε

44 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 45: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης τη συχνότητα και το μήκος κύματος

Μονάδες 6β τις εξισώσεις των δύο κυμάτων που παράγουν το στάσιμο

κύμαΜονάδες 6

γ την ταχύτητα που έχει τη χρονική στιγμή t=01 s ένα σημείο της χορδής το οποίο απέχει από το άκρο της x=3 cm

Μονάδες 6δ σε ποιες θέσεις υπάρχουν κοιλίες μεταξύ των σημείων xΑ=3 cm και xB=9 cm

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΟμογενής ράβδος μήκους L=03 m και μάζας Μ=12 kg μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από οριζόντιο άξονα που διέρχεται από το άκρο της Α Αρχικά την κρατούμε σε οριζόντια θέση και στη συνέχεια την αφήνουμε ελεύθερη Θεωρούμε την αντίσταση του αέρα αμελητέα

α Να βρείτε τη γωνιακή επιτάχυνση της ράβδου ως προς τον άξονα περιστροφής τη στιγμή που αφήνεται ελεύθερη

Μονάδες 5β Να βρείτε τη στροφορμή της ράβδου όταν φθάσει σε κατακόρυφη θέση

Μονάδες 5Τη στιγμή που η ράβδος φθάνει στην κατακόρυφη θέση το κάτω άκρο της ράβδου συγκρούεται ακαριαία με ακίνητο σώμα Σ αμελητέων διαστάσεων που έχει μάζα m=04 kg Μετά την κρούση το σώμα κινείται κατά μήκος κυκλικού τόξου ακτίνας L ενώ η ράβδος συνεχίζει να κινείται με την ίδια φορά ∆ίνεται ότι η γωνιακή ταχύτητα της ράβδου αμέσως μετά την

κρούση είναι όπου ω η γωνιακή ταχύτητά της αμέσως πριν την

κρούσηγ Να βρείτε την ταχύτητα του σώματος Σ αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 7δ Να βρείτε το ποσοστό της μηχανικής ενέργειας που μετατράπηκε

σε θερμική ενέργεια κατά την κρούσηΜονάδες 8

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 45

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 46: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

∆ίνονται η ροπή αδράνειας της ράβδου ως προς τον άξονα Α

και g=10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δrsquo ΤΑΞΗΣΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΜΑΪΟΥ 2008ΘΕΜΑ 1ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 11 έως και 14 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της11 Ένα αντικείμενο βυθισμένο μέσα στο νερό φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του νερού Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της

α ανάκλασης β διάθλασης γ διάχυσης δ συμβολήςΜονάδες 5

12 Ένα σώμα εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης και ίδιου πλάτους Α που πραγματοποιούνται γύρω από το ίδιο σημείο Αν οι συχνότητες των δύο ταλαντώσεων f1 και f2 διαφέρουν λίγο μεταξύ τους τότε

α το σώμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωσηβ το πλάτος της ταλάντωσης παραμένει σταθερόγ το μέγιστο πλάτος της ταλάντωσης είναι 2Αδ η περίοδος του διακροτήματος είναι ανάλογη με τη διαφορά συχνοτήτων f1 ndash f2

Μονάδες 513 Σε ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα που διαδίδεται στο κενό σε μεγάλη απόσταση από την κεραία τα διανύσματα της έντασης (Ε) του ηλεκτρικού και της έντασης (Β) του μαγνητικού πεδίου είναι σε κάθε στιγμή

α παράλληλα και ισχύει E = B middot cβ κάθετα και ισχύει E = B middot cγ είναι παράλληλα και ισχύει Β = Ε middot cδ είναι κάθετα και ισχύει Β = Ε middot c

Μονάδες 514 Σε μια ελαστική κρούση δύο σωμάτων

α ένα μέρος της κινητικής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμικήβ η ορμή κάθε σώματος παραμένει σταθερήγ η κινητική ενέργεια του συστήματος παραμένει σταθερήδ η κινητική ενέργεια του συστήματος ελαττώνεται

Μονάδες 515 Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης το γράμμα Σ αν η πρόταση αυτή είναι Σωστή ή το γράμμα Λ αν είναι Λανθασμένη

α Η μονοχρωματική ακτινοβολία με μήκος κύματος500 nm στο κενό είναι ορατή

β Στα διαμήκη κύματα τα σημεία του ελαστικού μέσου ταλαντώνονται κάθετα στη διεύθυνση διάδοσης του κύματος

γ Όταν μια χορεύτρια καλλιτεχνικού πατινάζ που περιστρέφεται θέλει να περιστραφεί γρηγορότερα συμπτύσσει τα χέρια της

δ Σε μια εξαναγκασμένη ταλάντωση η συχνότητα του ταλαντούμενου συστήματος είναι διαφορετική από αυτή του διεγέρτη

46 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 47: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

ε Το όζον της ατμόσφαιρας απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2ο

Για τις ημιτελείς προτάσεις 21 έως και 23 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της φράσης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στο σωστό συμπλήρωμά της21 Ένας κύβος και μία σφαίρα ίδιας μάζας αφήνονται να κινηθούν από το ίδιο ύψος δύο διαφορετικών κεκλιμένων επιπέδων Ο κύβος ολισθαίνει χωρίς τριβές στο ένα και η σφαίρα κυλίεται χωρίς ολίσθηση στο άλλο Για τις ταχύτητες του κύβου και του κέντρου μάζας της σφαίρας στη βάση των κεκλιμένων επιπέδων ισχύει ότι

α μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα του κύβουβ μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα της σφαίραςγ οι ταχύτητες είναι ίσες

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 522 Η ομογενής ράβδος AB του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον άξονα συμμετρίας (ξ) του σχήματος Οι δύο σφαίρες Σ1 Σ2 μάζας m καθεμιά μπορούν να μετακινούνται κατά μήκος της ράβδου Η ράβδος ξεκινά να περιστρέφεται

α πιο εύκολα στη θέση 1β πιο εύκολα στη θέση 2γ το ίδιο εύκολα και στις δύο περιπτώσεις

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 523 Θεωρούμε δύο κυκλώματα Α (LA C) και Β (LB C) που εκτελούν ελεύθερες αμείωτες ηλεκτρικές ταλαντώσεις Οι πυκνωτές στα δύο κυκλώματα έχουν την ίδια χωρητικότητα C Οι καμπύλες Α και Β παριστάνουν τα ρεύματα στα δύο πηνία σε συνάρτηση με τον χρόνο Για τους συντελεστές αυτεπαγωγής LA LB των πηνίων στα δύο κυκλώματα ισχύει ότι

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 47

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 48: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α LA =4 LΒβ LΒ =4 LΑγ LA =2 LΒ

Μονάδες 3Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

ΘΕΜΑ 3ο

To άκρο Ο γραμμικού ομογενούς ελαστικού μέσου που εκτείνεται κατά τη διεύθυνση του ημιάξονα Οx αρχίζει να ταλαντώνεται τη στιγμή t = 0

σύμφωνα με την εξίσωση y = Aημ t (y σε cm t σε s) Το εγκάρσιο κύμα

που δημιουργείται διαδίδεται κατά μήκος του γραμμικού ελαστικού μέσου Κάποια χρονική στιγμή το στιγμιότυπο του κύματος απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα

Α Να βρείτε το μήκος κύματος και την περίοδο του κύματοςΜονάδες 6

Β Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης του κύματοςΜονάδες 6

Γ Να γράψετε την εξίσωση του κύματοςΜονάδες 7

Δ Να βρείτε την ενέργεια ενός πολύ μικρού τμήματος του ελαστικού μέσου μάζας m=8middot10-3 kg

Μονάδες 6Δίνεται π2 asymp 10

ΘΕΜΑ 4ο

Το σώμα Σ1 μάζας m1 = 1 kg του επόμενου σχήματος αφήνεται να ολισθήσει από την κορυφή λείου κατακόρυφου τεταρτοκυκλίου ακτίνας R = 18 m Στη συνέχεια το σώμα Σ1 κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο και συγκρούεται κεντρικά και πλαστικά με ακίνητο σώμα Σ2 μάζας m2=2

48 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 49: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

kg Το σώμα Σ2 είναι στερεωμένο στο ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 300 Νm το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο σε ακλόνητο σημείο Τη στιγμή της κρούσης η ταχύτητα του Σ1 είναι παράλληλη με τον άξονα του ελατηρίου Μετά την κρούση το συσσωμάτωμα εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση Να βρείτε

A Την ταχύτητα του σώματος Σ1 στο οριζόντιο επίπεδο πριν συγκρουστεί με το Σ2

Μονάδες 6Β Την ταχύτητα του συσσωματώματος αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6Γ Το διάστημα που διανύει το συσσωμάτωμα μέχρι η ταχύτητά του να μηδενιστεί για πρώτη φορά

Μονάδες 6Δ Το χρονικό διάστημα από τη στιγμή της κρούσης μέχρι τη στιγμή που η ταχύτητα του συσσωματώματος μηδενίζεται για δεύτερη φορά

Μονάδες 7Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g = 10 ms2

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 29 ΜΑIumlΟΥ 2008

ΘΕΜΑ 1οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-4 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Τα δύο άκρα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με βάση τα μήκη κύματός των είναια η ιώδης και η ερυθρή ακτινοβολίαβ η υπεριώδης και η υπέρυθρη ακτινοβολίαγ οι ακτίνες x και οι ακτίνες γδ οι ακτίνες γ και τα ραδιοφωνικά κύματα

Μονάδες 52 Η κρούση στην οποία διατηρείται η κινητική ενέργεια του συστήματος των συγκρουόμενων σωμάτων ονομάζεταια ελαστικήβ ανελαστικήγ πλαστικήδ έκκεντρη

Μονάδες 53 Ένας αρμονικός ταλαντωτής εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση Όταν η συχνότητα του διεγέρτη παίρνει τις τιμές f1=5Hz και f2=10Hz το πλάτος της ταλάντωσης είναι το ίδιο Θα έχουμε μεγαλύτερο πλάτος ταλάντωσης όταν η συχνότητα του διεγέρτη πάρει την τιμήα 2Hz β 4Hz γ 8Hz δ 12Hz

Μονάδες 5

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 49

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 50: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

4 Στην απλή αρμονική ταλάντωση το ταλαντούμενο σώμα έχει μέγιστη ταχύτηταα στις ακραίες θέσεις της τροχιάς τουβ όταν η επιτάχυνση είναι μέγιστηγ όταν η δύναμη επαναφοράς είναι μέγιστηδ όταν η δυναμική του ενέργεια είναι μηδέν

Μονάδες 55 Να γράψετε στο τετράδιό σας το γράμμα κάθε πρότασης και δίπλα σε κάθε γράμμα τη λέξη Σωστό για τη σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασμένηα Ένα κατεργασμένο διαμάντι (με πολλές έδρες) που περιβάλλεται από αέρα λαμποκοπά στο φως επειδή έχει μεγάλη κρίσιμη γωνίαβ H ροπή αδράνειας ενός στερεού δεν εξαρτάται από τη θέση του άξονα περιστροφής του

γ Το διάγραμμα της συνάρτησης y=Aημ2π είναι στιγμιότυπο

κύματοςδ Ένα εγκάρσιο μηχανικό κύμα είναι αδύνατο να διαδίδεται στα αέριαε Η Γη έχει στροφορμή λόγω της κίνησής της γύρω από τον Ήλιο

Μονάδες 5ΘΕΜΑ 2οΝα γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση1 Η εξίσωση που περιγράφει τo ηλεκτρικό πεδίο ενός αρμονικού ηλεκτρομαγνητικού κύματος που διαδίδεται σε υλικό μέσο με δείκτη διάθλασης n είναιΕ=100ημ2π(12middot1012

t-6middot104 x) (όλα τα μεγέθη στο SI)

Aν η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 3 108 ms o δείκτης διάθλασης του υλικού είναια 12 β 15 γ 2

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 32 Σε ιδανικό κύκλωμα ηλεκτρικών ταλαντώσεων αν κάποια χρονική

στιγμή ισχύει q = όπου q το στιγμιαίο ηλεκτρικό φορτίο και Q η

μέγιστη τιμή του ηλεκτρικού φορτίου στον πυκνωτή τότε ο λόγος της

ενέργειας ηλεκτρικού πεδίου προς την ενέργεια μαγνητικού πεδίου είναι

α β γ 3

Μονάδες 3Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 43 Ένα σώμα μετέχει σε δύο αρμονικές ταλαντώσεις ίδιας διεύθυνσης που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο με το ίδιο πλάτος και γωνιακές συχνότητες που διαφέρουν πολύ λίγο Οι εξισώσεις των δύο ταλαντώσεων είναι x1=02ημ(998 πt) x2=02ημ(1002 πt) (όλα τα μεγέθη στο SI) Ο χρόνος ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς μηδενισμούς του πλάτους της ιδιόμορφης ταλάντωσης (διακροτήματος) του σώματος είναια 2s β 1s γ 05s

50 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 51: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

Μονάδες 6Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας

Μονάδες 6ΘΕΜΑ 3οΟμογενής και ισοπαχής ράβδος μήκους L=4m και μάζας M=2kg ισορροπεί οριζόντια Το άκρο Α της ράβδου συνδέεται με άρθρωση σε κατακόρυφο τοίχο Σε σημείο Κ της ράβδου έχει προσδεθεί το ένα άκρο κατακόρυφου αβαρούς νήματος σταθερού μήκους με το επάνω άκρο του συνδεδεμένο στην οροφή όπως φαίνεται στο σχήμα Στο σημείο Γ ισορροπεί ομογενής σφαίρα μάζας m=25kg και ακτίνας r=02m

Δίνονται ΑΚ= ΑΓ=

α Να υπολογισθεί το μέτρο της δύναμης που ασκεί το νήμα στη ράβδοΜονάδες 6

Τη χρονική στιγμή t=0 ασκείται στο κέντρο μάζας της σφαίρας με κατάλληλο τρόπο σταθερή οριζόντια δύναμη μέτρου F=7N με φορά προς το άκρο Β Η σφαίρα κυλίεται χωρίς να ολισθαίνειβ Να υπολογισθεί το μέτρο της επιτάχυνσης του κέντρου μάζας της σφαίρας κατά την κίνησή της

Μονάδες 6γ Να υπολογισθεί το μέτρο της ταχύτητας του κέντρου μάζας της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο Β

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί το μέτρο της στροφορμής της σφαίρας όταν φθάσει στο άκρο ΒΔίνονται η ροπή αδράνειας της σφαίρας μάζας m ως προς άξονα που

διέρχεται από το κέντρο μάζας της Ι= και g=10 ms2

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ 4οΣώμα μάζας m1 κινούμενο σε οριζόντιο επίπεδο συγκρούεται με ταχύτητα μέτρου υ1=15ms κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σώμα μάζας m2 Η χρονική διάρκεια της κρούσης θεωρείται αμελητέα Αμέσως μετά την κρούση το σώμα μάζας m1 κινείται αντίρροπα με ταχύτητα μέτρου υ1΄=9ms

Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος 51

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
Page 52: Θέματα Πανελληνίων Γ Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (έως και 2008)

Φυσική Κατεύθυνσης Γ΄ Λυκείου

α Να προσδιορίσετε το λόγο των μαζών m1m2 Μονάδες 6

β Να βρεθεί το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2 αμέσως μετά την κρούση

Μονάδες 6γ Να βρεθεί το ποσοστό της αρχικής κινητικής ενέργειας του σώματος μάζας m1 που μεταβιβάστηκε στο σώμα μάζας m2 λόγω της κρούσης

Μονάδες 6δ Να υπολογισθεί πόσο θα απέχουν τα σώματα όταν σταματήσουνΟ συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ του επιπέδου και κάθε σώματος είναι μ=01 Δίνεται g=10 ms2

Μονάδες 7

52 Επιμέλεια Παπαδημητρίου Χ Γιώργος

  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 11 1 Στο άκρο ιδανικού ελατηρίου με φυσικό μήκος l0 και σταθερά ελατηρίου k είναι συνδεδεμένο σώμα μάζας m όπως δείχνει το σχήμα
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
  • ΘΕΜΑ 2ο
  • 12 1 Ακτίνα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στο οπτικό μέσο Α με δείκτη διάθλασης nΑ προσπίπτει με γωνία μικρότερη της κρίσιμης στη διαχωριστική επιφάνεια με άλλο διαφανές οπτικό μέσο Β με δείκτη διάθλασης nΒ όπου nΒ lt nΑ
  • ΘΕΜΑ 3ο
  • ΘΕΜΑ 4ο
    • Μονάδες 8
    • Μονάδες 8
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο
      • ΘΕΜΑ 2ο
      • ΘΕΜΑ 3ο
      • ΘΕΜΑ 4ο