Στρατιωτική Ιστορία 199 (Γνώμων) Stratiotiki Istoria

ww

w.g

no

mo

np

ub

lic

ati

on

s.g

r π

ερ

ίοδ

ος

Β

’ ·

τε

ύχ

ος

1

99

· α

υγ

ου

ςτ

ος

2

0ΐ3

Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η3 0 % ΕΚΠΪΟΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΝΑΡΟΜΕΣ+2 ΒΙΒΛΙΑ ΑΟΡΟ!

Μ Η Ν Ι Α Ι Ο Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ι Κ Ο Γ Ι Α Τ Η Ν Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Κ Α Ι Π Α Γ Κ Ο Σ Μ Ι Α Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α

Οι επιδρομέι; ίων θύννων σιην ΑναιοΠικη Ρωμαϊκή ΑυτοκρατορίαI f ' Ί A k l T l A V 595-455 μ.χ

ΤΙΣΣΑΦΕΡΝΗΣ ΚΑΙ ΦΑΡΝΑΒΑΖΟΣΟι epiöec ίων οαιραπω\Π^- καιη παρακμή me Περοικικ AuioRpaiopiaq

http://www.gnomonpublications.gr

Η

Ε Ξ Π Φ Υ Λ Λ Ο

Αρθρα

58 ΥΠΟΘΕΣΗ ΡΕΝΤΑΚατ ασ κοπε ί α στο Πυκό ι αωι : m e t i u i o K p a i o p i K i i c Β ι έ ν ν ι κ ( M a i o c 1 9 1 3 )

68 Η ΜΑΧΗ TOY ΤΡΑΟΥΤΕΝΑΟΥΗ μ ο ν α δ ι κ ή αυστ ρι ακό ν ί κη αιον πόΠευο των Επτά EßQouäöiJüV ( 186 6)

80 ΤΙΣΣΑΦΕΡΝΗΣ ΚΑΙ ΦΑΡΝΑΒΑΖΟΣΟι e p i ö e c τ ω ν α ατραπών και π ππρακρι ί me flEpa iK iic Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ί α

10

22

34

46

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΝΛΠΟΛΕΟΝΤΑH πννωοιπ αυιιμειαχή ίων Ελλήνων οτον οιραιο ιου FiiüRou ουιοκρόιϋρα

Υστερορω μαϊκό π εζικό σε γραμμή μάχης. Ενώπιον της «φ άλαγγα ς» των βαριά οπλισμένων πεζών διακρίνονται το ξ ό τε ς και α κ ο ν τισ τές ελ α φ ρ ο ί π εζοί. Ο ρό λο ς του πεζικού ε ίχ ε υπ οβ ιβ ασ τε ί κατά τη δ ιά ρ κεια του 5ου αιώνα, π αραχωρώντας τη ν π ρω τοκαθεδρ ία στο ιππικό (δ η μ ο σ ιεύ ετα ι μ ε την ά δεια τη ς M iniArt/P lastim odellism o, w w w .p la.gr, co lour p la te is courtesy o f M iniArt).

OYNNOI ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΟΟι ε π ι δ ρ ο μ έ τ : του ΔττίΠαo m v Λνατ οΠικη Ρ ω μ α ϊ κ ή Αυ τοκ ρα τ ορ ί α ( 3 9 5 - 4 5 5 μ.Χ. )

Η ΑΑΟΣΗ ΤΗΣ ΡΠΜΗΣΗ Α ι ώ ν ι α ΠόΠη γ ν ω ρ ί ζ ε ι τη μ ε να Πύ τ ε ρπ κ α τ α ο τ ρ ο φ ή rnc ( 1 52 4 )

ΑΠΟΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΗΣΟ ΑΤΤΟΥΗ μ ο ν α δ ι κ ή μ ά χ η του Β ’ 00 ε π ί α μ ε ρ ι κ α ν ι κ ο ύ s ö a m o u c ( 1 9 4 3 )

Η ΒΥΘΙΣΗ ΤΟΥ ΓΑΛΛΙΚΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΣΤΟ ΜΕΡΣ ΕΛ ΚΕΜΠΙΡΤο ναΠΠικό «Πε ρτ ί Χ ά ρ ρ π ο ρ » ( 1 9 4 0 )

Μόνιμες oinrlec4 ΕΙΔΗΣΕΙΣ

104 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ106 ΜΟΝΤΕΑΙΣΜΟΣ108 ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ110 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ112 ΚΑΣΤΡΑ & ΟΧΥΡΑ113 ΤΟ ΓΝΠΡΙΖΑΤΕ;114 ΒΙΒΛΙΑ

http://www.pla.gr

ΕΙ Δ ΗΣ Ε ΙΣ riD vvnc B apoaunc, Κ α ιερ ίνα ΒαρεΠά, Π α ν τεϋ ικ Küduküc

ΕκδότηςΒασίλειος Στράτος

ΑρχισυντάκτηςΒασίλης Καμπάνης

Συνεργάτες-ΣύμβουλοιΝικόλαος Κολόμθας, Αντιστράτηγος ε.α.Δημήτρης Γεδεών, Υποστράτηγος ε.α., γ . καθηγητής Στρατιωτικής Ιστορίας ΣΣΕ Βασίλειος Παπαδόπουλος, Συνταγματάρχης (ΓΘ)ε.α. Κωνσταντίνος Κλάδης, Αντιουνταγματάρχης (ΠΖ)ε.α. Ηλίας Παπαθανάσης · Ανάργυρος Φαγκρίδας Κατερίνα Βαρελά · Δημήτρης Χριστοδούλου Δημήτριος Μαρκαντωνάτος · Ηλίας Μαγκλίνης Ιάκωβος Χονδροματίδης · Γεώργιος Ζουρίδης Ιωάννης Κακαβάς · Ευάγγελος Χαρατσής Σωτήρης Βουρλιώτης · Ιάσων Χανδρινός Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου - Λάμπρος Ψωμάς Δημήτρης Μπελέζος · Σταύρος Καρκαλέτσης Γιάννης Βαρσαμής - Γιώργος Κουφογιώργος Αγγελος Μανσόλας · Αθανάσιος Κωνσταντίνου Γιάννης Παγουλάτος · Σταύρος Βαλμάς Κυριάκος Γρηγοράπουλος · Φαίδων Κόχιλας Βαγγέλης Παππάς · Ευάγγελος Τάρταρης Βησσαρίων Μακρής

Καλλιτεχνική επιμέλειαΠαρασκευή Ευγενικού Σταύρος Καπλανίδης

Επιμέλεια κειμένωνΧρηστός Ζηκούλης

ΓραφείαΛέσβου 14,17237, Δάφνη, Αθήνα

Τηλεφ. Κέντρο: 210 9758090 Fax: 2109737070 Email: [email protected] www.gnomonpubiications.gr

ΣυνδρομέςΕσωτερικού (Ετήσια -12 τεύχη): 33 Ευρώ

(Εξάμηνη - 6 τεύχη): 16,50 Ευρώ Βιβλιοθήκες, Οργανισμοί, Τράπεζες: 115 Ευρώ Εξωτερικού (Ετήσια ■ 12 τεύχη): 85 Ευρώ

(Εξάμηνη ■ 6 τεύχη): 42,50 Ευρώ

Επιταγές (Ταχυδρομικές)ΓΝΩΜΩΝ Εκδοτική, Λέσβου 14,17237 Δάφνη Στην επιταγή να αναγράφονται απαραιτήτως ονοματεπώνυμο, πλήρης διεύθυνση, τηλέφωνο και η ένδειξη «Συνδρομή»

Υπεύθυνος σύμφωνα με τον νόμοΒασίλειος Στράτος

ΙδιοκτησίαΓνώμων Εκδοτική Μ. ΕΠΕ

ISSN: 1109-0510 Κωδικός: 013196

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση ή η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο, άρθρων ή τμημάτων άρΒρων του περιοδικού, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. Οι εκφραζόμενες στα ενυπόγραφα άρ&ρα απόψεις, δεν ταυτίζονται κα τ ’ ανάγκη με την άποψη του περιοδικού. Λόγω στενότητας χώρου, το περιοδικό διατηρεί το δικαίωμα περικοπής των επιστολών που στέλνουν οι αναγνώστες εφόσον δεν αλλοιώνεται το νόημά τους.

ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΕΝΟΣ ΘΡΥΛΟΥ ΤΗΣ LUFTWAFFE

Η Π τέρυγα Jagdgeschwader 71 τη ς Luftwaffe απέσυρε από τη ν υπηρεσία το F-4F Phantom στις 29 Ιουνίου 2013. Τα γερμα νικά Phantom εν τά χθ η κα ν σε υπηρεσία στις 31 Αυγούστου 1973 και μέχρ ι τη ν τ ε λ ε τή απόσυρσης είχαν συμπληρώσει 279.000 ώ ρες πτήσης. Η JG 71 υπ ήρξε η πρώτη μονάδα που εξοπ λίσ τηκε με το σ υγκεκρ ιμένο αεροσκάφος και είχε την τιμή να αποχαιρετήσει τα τελ ευ τα ία σκάφη του τύπου, και δ ια τηρώ ντας πλέον μόνο τα Eurofighter Typhoon. Συνολικά, η Luftwaffe απ έκτησ ε 175 F-4F, 88 αναγνωριστικά RF-4E και 10 F-4E, που παρέμειναν στις ΗΠΑ γ ια εκπαίδευση τω ν πληρωμάτων. Το πρώτο F-4F με σειριακό αριθμό 37+01 π έτα ξε στις 18 Μ αρτίου 1973. Για σχεδόν τέσ σ ερις δ εκα ετίες , το Phantom α π οτέλεσ ε το ν στυλοβάτη τη ς Luftwaffe. Η απόσυρσή του από τη γερμα νική υπηρεσία μειώ νει το υ ς χρήσ τες σε υπηρεσία, με τη ν Π ολεμική μας Αεροπορία να απ οτελεί έναν από αυτούς.

Το κά θετο σταθερό του ειδικά διακοσμημένου F-4F 37+01 μ ε τη θρυλική φιγούρα Spook με χαρακτηριστική γερμανική στολή.

Χαρακτηριστική όψη του 37+01 κατά την τελ ετή απόσυρσης του τύπου.

t

Έκπτωση οε βιρηία-περιοΟικά για oyopec από ία γραφεία μας

Ε π ισ κ ε φ θ ε ίτ ε τα γ ρ α φ ε ία μ α ς (Λ έσ β ο υ 14, π λησ ίον Μ ε τρ ό Αγ. Ιω ά ννη , Δ ά φ νη , τη λ . 210 9758090) κα ι α γ ο ρ ά σ τε β ιβλ ία κα ι π ερ ιο δ ικ ά μ ε έκπ τω σ η 50%!

Η π ρ ο σ φ ο ρ ά ισ χύει γ ια α γ ο ρ έ ς α ρ χ ικ ή ς α ξ ία ς ά νω τω ν 25 ευ ρ ώ καια φ ο ρ ά ό λ α τα έν τυ π α , π λ η ν ε κ ε ίν ω ν που β ρ ίσ κ ο ν τα ι ή δ η σε κυ κ λ ο φ ο ρ ία σ τα π ερ ίπ τερ α .

Ώρες λειτουργίας γραφείων: 9.00- 16.00 καθημερινώς, πλην Σαββάτου και Κυριακής

mailto:[email protected]

http://www.gnomonpubiications.gr

» I. a-

Δ ιαμαρτυρία εναντίον της αμερικανικής πολιτικής μ ε την ευκαιρία της ομιλίας του Μπάρακ Ομπάμα.

έδ ε ιχ ν ε ά ν ετο ς και ο ικε ίος με το υ ς ο ικοδεσ π ότες. Α πέφ υγε τα «δύσκολα» θ έμ α τα , και π ερ ιορ ίσ τηκε σε «ιστορικά» ζητήματα, όπως ο Β ’ Παγκόσμιος Π όλεμος και το Ο λοκαύτω μα. Ωστόσο, η ομιλία του ελάχιστα θύ μ ιζε το μανιφέσ το του υποψηφίου των Δ ημοκρατικώ ν το 2008. Ε λευθερ ία και αγώνας για τη ν αντιμετώ πιση τη ς πτώχειας, σεβασμός τω ν μειονοτήτω ν, ισ ότητα ευκαιριώ ν και α ν εκ τικό τη τα ήτα ν οι λ έξε ις -κλ ε ιδ ιά στην ομιλία του . Το πολιτικό του πρόταγμα ή τα ν ο περιορισμός του πυρηνικού οπλοστασίου τω ν Υπερδυνάμεων ακόμη και κατά το ένα τρ ίτο , όπως είπε.

Ο γερμα νικός Τύπος δ εν το ν αντιμετώ π ισ ε με το ν ίδιο ενθουσ ιασ μό όπως τη ν προηγούμενη φορά. Η εφ η μ ερ ίδ α «Die Tageszeitung» χαρακτήρισ ε το ν λόγο του α π ογοητευτικό για όποιον «π ερ ίμενε... τι, αλήθεια;». Η «Die Welt» α ν έφ ερ ε ότι, παρότι το τα ξίδ ι το υ ήτα ν ε ξα ιρ ετ ικά θ ερ μό , ο Ομπάμα δ εν προκάλεσε σ τους Γερμανούς «ούτε κρύο, ο ύ τε ζέστη». Η δ ε «Berliner Zeitung» έγραψ ε ό τι ο Ομπάμα είναι ο κα λύτερ ος ρήτορας στον κόσμο, αλλά χρησιμοποίησε το Β ερολίνο και τη ν Πύλη του Β ρανδεμβούργου για μια «κακή» ομιλία. «Μίλησε για πολλά, χωρίς να πει τίπ οτα ... ο σπ ουδαιότερος πολιτικός στον πλανήτη δ εν φ α ίνετα ι να έχει πρόγραμμα. Και αυτά είναι πολύ άσχημα νέα».

Σ τις 26 Ιουνίου 1963, ο π ρόεδρος Κ έννεντυ επ ισ κέφ θηκε το Δ υτικό Β ερολίνο για να εκφ ράσ ει τη ν α λληλεγγύη το υ σ τους κα το ίκους τη ς πόλης, που ή τα ν «περικυκλω μένοι» από τη ν κομμουνισ τική Ανατολική Γερμανία. Αφού πέρασε από το σημείο ελέγχου Charlie (το τε ίχο ς το υ Β ερολίνου, όπου τα σοβιετικά και τα αμερ ικανικά άρματα μάχης είχαν έλ θ ε ι αντιμέτω πα δύο χρόνια νωρίτερα), ο Κ έννεντυ εκφ ώ νησ ε έναν σ ύντομο λόγο που έμ ελ λ ε να μείνε ι στην ιστορία ως ένας από το υ ς δ ια σ ημότερους. Μ ε π ερ ισ σότερους από 120.000 Β ερολ ινέζους να το ν παρακολουθούν, ο Κ έννεντυ επ ιτέθ η κ ε στο κομμουνισ τικό σύστημα και, παρότι δ εν γνώ ριζε ξ έ ν ε ς γλώσσες, χρησιμοποίησε κάποιες γ ερμ α ν ικές φράσεις που ε ίχ ε αποστηθίσει, όπως «ich bin ein Berliner» («Είμαι Β ερολινέζος»), Η λαϊκή αποδοχή τη ς ομιλίας ή τα ν τόσ ο μεγάλη, ώ στε η πλατεία εκ ε ίνη μ ετονομά σ τηκε σε «John F. Kennedy»,

Π ενήντα χρόνια αργότερα , ένα ς άλλος Α μερ ικανός π ρόεδρος π ροκαλεί εντύπωση, αλλά όχι και παραλήρημα. Οι επ οχές άλλαξαν: ο Μπάρακ Ομπάμα δ εν κα τά φ ερ ε να πείσει το ακροατήρ ιό του ό τι μπορεί να γεφ υρώ σ ει το χάσμα. Ο Ομπάμα δ εν είναι ίδιος με εκε ίνο ν τη ς πρώ της προεδρίας, που είχε συνεπάρει το υ ς π ροοδευ τικούς Β ερολινέζους, ενώ το Γκουαντάναμο -παρά τις ε ξα γ γ ελ ίες - ακόμα είναι α νοικτό . Θα πρέπει να σ ημειω θεί ό τ ι η πρόσφατη επίσκεψη το υ Α μερ ικανού προέδρου πραγματοπ οιήθηκε πριν απ οκαλυφθεί το σκάνδαλο παρακολούθησης τω ν συνομιλιών.

Ο Α μερ ικανός π ρόεδρος έδω σε μια χλιαρή ομιλία, αν και

Το χειρόγραφο σημείωμα του Κέννεντυ μ ε τις γερμανικές φράσεις που χρησιμοποίησε στην ομιλία του.

ΠΡΩΤΗ ΠΤΗΣΗ ΓΙΑ ALIZE

To Breguet Alize υπ ήρξε ναυτικό αεροσ κάφος ανθυποβρυχιακού πολέμου που αναπ τύχθηκε κατά τη δ εκα ετία του 1950. Το πρω τότυπο π έτα ξε στις 6 Ο κτω βρίου 1956, και μέχρ ι το 1962 είχαν κατασ κευασ τεί 89 αεροσκάφη για τ ις ανάγκες του Γαλλικού και Ινδικού Ν αυτικού. Τα τελ ευ τα ία Alize αποσύρθηκαν από τη ν υπηρεσία τη ς Aeronavale το 2000, τα υτόχρονα με τη ν απόσυρση του αεροπλανοφόρου «Foch», ενώ τα ινδικά αεροσκάφη είχαν αντικα τα σ τα θεί σε υπηρεσία σχεδόν μια δ εκα ετία νωρίτερα.Π ροω θείτο από το ν ελ ικοσ τρόβιλο Rolls Royce Dart τω ν 2.100 shp και δ ιέ θ ε τ ε τρ ιμ ελ ές πλήρωμα. Σ την εσω τερ ική αποθήκη βομβώ ν και σε π τερυγικούς φ ορ είς μπορούσε να μ ε τα φ έρ ε ι ποικιλία οπλισμού ανάλογα με τη ν αποστολή του , όπως τορπίλη, βό μ βες βυθού, ατρακτίδ ια ρουκετώ ν κλπ.

Μια ομάδα του Γαλλικού Ν αυτικού ίδρυσε το ν οργανισμό Association Alize Navy για τη ν αποκατάσταση του αεροσ κάφους με σειριακό αρ ιθμό 59. Πυρήνας τη ς ομάδας ή τα ν έ ξ ι πρώην τεχ ν ικο ί με εμπειρ ία στο Alize, που αξιοποίησαν επίσης τμήμα τα από ένα άλλο αεροσκάφος. Το αεροσκάφος No 59 πραγματοποίησε πρόσφατα τη νπρώτη του πτήση με χειρισ τή το ν πρώην πιλότο Alize Ζαν Ιβάρ. To 7ο Breguet Alize No 59 κατά τη διάρκεια της τροχοδρόμηοηςαεροσκάφος απέκτησ ε αρ ιθμό νηολογίου F-AZYI. στο αεροδρόμιο Νψ-Γκαρόν.

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ UTOPIA I 5

ΕΙΔΗΣΕΙΣΤΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΤΟΥ ΑΡΓΟΥΣ ΚΑΙ Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Οι μ α θ η τές του 2ου Δημοτικού Σχολείου μ ε τους δασκάλους τους, τον πρόεδρο του Παν,Συ.Β.Α. και τους «στρατιώ τες» κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης.

Το Σά ββα το 8 Ιουνίου, έλ α β ε χώρα ένα μοναδικό γ εγο ν ό ς για τη ν ελ λη ν ικ ή π ρ α γμα τικό τη τα , ό τα ν ο ν ε ό τε υ κ το ς Π α νελλήνιος Σ ύνδεσ μος Β ετερ ά νω ν Α εροπ όρω ν (Παν.Συ.Β.Α.), α ν τα π οκρ ινόμενος σε πρόσ κλησ η-α ίτημα το υ Συλλόγου Γονέων και Κ ηδεμόνω ν το υ 2ου Δ η μ ο τικο ύ Σχολείου Α ργους και τη ς δρασ τήρ ιας π ροέδρου το υ Π ολύτιμης Καρα6ά, στο πλαίσιο τη ς δ ιδασκαλίας το υ μ α θ ή μ α το ς τη ς Ισ τορίας, π ραγματοπ οίησ ε τη ν πρώτη κα τα σ τα τική το υ δ ρ α σ τη ρ ιό τη τα ε κ τό ς Α ττ ική ς .

Σ υ γκεκρ ιμ ένα , δ ό θ η κ ε μια δ ια δρα σ τική ομιλία στο α μ φ ιθ έα τρ ο το υ σχολείου με θ έμ α «Τα α ερ ο δ ρ ό μ ια το υ Α ργους ως εφ α λ τή ρ ια τη ς μάχης τη ς Κ ρήτης» . Θ ρυαλλίδα για τη ν εκδήλω σ η α υ τή υπ ήρξε η το π ο θ έτη σ η α να θ η μ α τική ς μαρμάρ ινης πλάκας από το ν Παν.Συ.Β.Α., τη ν Π έμπ τη 18 Μαϊου 2013 στο ισ τορ ικό παλαιό κ τίρ ιο το υ σχολείου, η οποία ή τα ν α φ ιερ ω μένη στη δ ρ α σ τη ρ ιό τη τα τη ς Σχολής Α εροπ ορ ίας (νυν Σχολής Ικάρων) από τ ις 28 Ο κτω βρ ίου 1940 έω ς τ ις 21 Απριλίου του 1941, ότα ν ε ίχ ε μ ε τα σ τα θ μ εύ σ ε ι στο ε ν λόγω σχολείο. Οι α ναμνήσ εις και οι αφ ηγήσ εις τω ν παλαίμαχων αεροπ όρω ν που π α ρα βρέθηκα ν στα αποκαλυπτήρια τη ς πλάκας και στη μόνιμη ισ τορική φ ω τογραφ ική έκθ εσ η (προσφορά το υ αρχείου τη ς ΕΕΕΣ «Κ υρήκειον») π ροκάλεσ αν το έκδ η λ ο εν δ ια φ έρ ο ν τω ν παιδιών για π ερα ιτέρω γνώση.

Ετσι, ο δ ιευ θ υ ν τή ς το υ σχολείου Γεώ ργιος Πασπαλιάρης και οι δ ιδάσκαλοι Ε υανθία Γεω ργακοπούλου και Σ τυλ ια νός Μ π ουμπ ουρέκας απ ηύθυναν πρόσκληση σ τον Παν.Συ.Β.Α. γ ια τη ν πραγματοποίηση τη ς ομιλίας, π ρ οκειμ ένου να κα λ υ φ θ ε ί το κενό σ την ύλη το υ β ιβλίου τη ς ισ τορίας που α να φ έρ ετα ι στη μάχη τη ς Κ ρήτης, αλλά και για να π λ η ρο φ ο ρη θ ο ύ ν σι μ α θ η τές σ χετικά με τη ν τοπ ική ισ τορία τη ς π ερ ιοχής το υ ς και τη ν α να γκα ιό τητα ύπ αρξης α ερ ο δ ρ ο μ ίο υ σ την Αργολίδα.

Κύριος ο μ ιλ η τή ς ή τα ν ο π ρ ό εδ ρ ο ς το υ Παν.Συ.Β.Α. Μ ιχαήλ Α νθιμος (τ. κ υ β ερ ν ή τη ς ΟΑ), και ο ε ιδ ικό ς γρα μ μ α τέα ς του σ υνδέσ μου ο οποίος α ν έπ τυ ξε το θ εω ρ η τικό μ έρ ο ς το υ θ έ μ α το ς , με κε ίμ ενα και άγνω στο φ ω τογρα φ ικό υλ ικό και σ το ιχεία από το αρχείο τη ς ΕΕΕΣ «Κ υρήκειον» . Α κο λούθησ ε η π ροβολή του ισ τορ ικού ν το κ υ μ α ν τέρ το υ Π ολεμ ικού Μ ουσ είου Α θηνώ ν με τ ίτλ ο «Κρήτη - Η μάχη και η κα τοχή από το υ ς Γερμανούς». Τέλος, π ρ α γμα τοπ ο ιήθηκε για πρώτη φορά σ την Ελλάδα η παρουσίαση όλω ν τω ν α ντιμαχόμενω ν π λευρώ ν, από τα μέλη τη ς Ε λληνικής Κ ο ινό τη τα ς Α εροσ φ αίρ ισ ης Β' ΠΠ, τα οποία ή τα ν ε ν δ εδ υ μ έν α με σ το λ ές Ελλήνω ν, Β ρετα νώ ν και Γερμανών αλεξιπ τω τισ τώ ν και Κρητώ ν μαχητώ ν, φ έ ρ ο ν τε ς ακριβή ομοιώ ματα οπλισμού. Παράλληλα λ ε ιτο ύ ρ γ η σ ε σ τα τική έκθ εσ η με όλο το ν εξοπ λισ μό που έφ ερ α ν οι α ν τιμ α χ ό μ ενες π α ρα τά ξεις .

Το εν δ ια φ έρ ο ν τω ν παιδιών και τω ν γονέω ν το υ ς ή τα ν έν το νο . Α ξίζε ι, ωστόσο, να σ ημειω θεί η θ λ ιβ ερ ή απουσία το υ ΓΕΑ και τη ς Σχολής Ικάρων, όπως συνέβη και σ τις δύο εκδηλώ σ εις Τιμής και Μ νήμης τη ς 16ης Μαϊου και τη ς 8ης Ιουνίου, παρά τη ν επίσημη πρόσκληση που το υ ς ε ίχ ε α π ευ θ υ νθ εί.

Η δ ιεύθυνσ η το υ 2ου Δ η μ ο τικο ύ Σ χολείου Α ργους, με επίσημη επ ισ τολή τη ς προς το ν Α /ΓΕΕΘΑ σ τρατηγό Μ ιχαήλ Κωσταράκο, έχ ε ι α ιτη θ ε ί τη ν αδελφοπ οίησ η το υ σχολείου με τη Σχολή Ικάρων, π ρ οκειμ ένου έτσ ι να κα λ υ φ θ εί το ισ τορ ικό κενό στη λ ε ιτο υ ρ γ ία τη ς Σχολής Α εροπ ορ ίας κατά το ν Ε λληνο ϊτα λ ικό και το ν Ε λληνογερ μα νικό π όλεμο, καθώ ς και για τη ν το π ο θ έτη σ η ενό ς αεροπ λάνου ε ν τό ς το υ χώρου το υ σχολείου, ως σ τατικού ε κ θ έμ α το ς , π ρ οκειμ ένου το ισ τορ ικό κτίρ ιο , μ ε τη ν ήδη υφ ισ τά μενη φ ω τογραφ ική έκθ εσ η , να ε ξ ε λ ιχ θ ε ί σε Μ ουσ είο Ισ τορ ικής Α εροπ ορ ικής Μ νήμης για τη ν Αργολίδα, αλλά και προώ θησης τη ς αεροπ ορ ικής ιδ έα ς γ εν ικό τερ α .

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΑΥΣΤΡΑΛΗΝ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΒΕΤΕΡΑΝΟΝ ΣΤΗ ΧΗΡΑ ΜΑΣΤο γρα φ είο τα ξιδ ίω ν M ilitary Histrory Tours

από τη ν Αυστραλία μ ε επ ικεφ α λής το ν σ υνταγματάρχη ε.α. Γκράχαμ Φλήτον, π ραγματοποίησε και φ έ το ς εκδρ ομή στη χώρα μας με πληθώ ρα απογόνων βετερ ά νω ν π ολεμιστώ ν και μ ελ ε τη τώ ν τη ς σ τρα τιω τικής ισ τορίας, και επ ισ κέφ θ η κε τ ις π ερ ιοχές όπου έδρασ ε η 6η Α υσ τραλιανή και η 2η Ν εοζηλανδ ική Μ εραρχία κατά τη γερμα νική εισ βολή το ν Απρίλιο το υ 1941. Το

πρόγραμμα τω ν π ερ ιηγήσεω ν π ερ ιελά μβα νε το συμμαχικό κο ιμη τήρ ιο στο Φάληρο, το ν Μπράλο, τη ν Καλαμπάκα, τη ν π ερ ιοχή του Ολύμπου, τ ις Θ ερμοπ ύλες , τη Φλώρινα, τη ν Κρήτη, αλλά και το Κατάκω λο Η λείας, όπου επ ισ κέφ θηκα ν το Μ ουσ είο Κ ορεα τικού Π ολέμου το υ Κωνσταντίνου Φάρου. Ο τ ε λ ευ τα ίο ς π α ρ έθ εσ ε δεξίω ση προς τιμήν το υ ς και το υ ς ξενά γη σ ε στα εκ θ έμ α τα , ενώ είχαν τη ν ευκαρ ία για μια σ ύντομη β όλτα με

Οι Α υ σ τρ α λο ί απόγονοι βετερ ά νω ν σ το Μ ο υ σ είο Κ ο ρ εα τικο ύ Π ολέμου .

το Daimler Dingo το υ Συλλόγου Δ ια τήρησ ης Ισ τορικώ ν Οχημάτων.

6 I ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΓΙΝΕΤΕ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Θ έ λ ε τε να σ υμμετάσ χετε στη συντακτική ομάδα του κορυφαίου ελληνικού περιοδικού στρατιω τικής ιστορίας;Αν έχ ε τ ε καλές γνώ σεις και πλούσιο αρχείο /β ιβλιοθήκη σε θ έμ α τα στρατιω τικής ιστορίας, ευχέρεια σ ύντα ξης και επαρκή γνώση μιας ξέ ν η ς γλώσσας (κατά προτίμηση τη ς αγγλικής), μη δ ισ τάσ ετε να μας σ τε ίλ ε τε το 6ιογραφικό σας σημείωμα μέσω e-mail στο in fo @ g nom onpub ljca tions .g r ή μέσω fax στο 210 9737070.

Χάρτης της Μ ακεδονίας του 18ου αιώνα.

ΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Εκθεση παλαιών χαρτών, μέσω τω ν οποίων π αρουσιάζετα ι η ιστορία τη ς Μ ακεδονίας μας ανά το υ ς αιώνες, εγκα ιν ιάσ τηκε στις 28 Μαΐου στο Μ έγαρο Εϋνάρδου. Ο τ ίτλο ς τη ς έκθ εσ η ς είναι «Μ ακεδονία. Χαρτογραφία και Ιστορία, 15ος-18ος

αιώνας», ενώ α ξίζει να σ ημειω θεί ό τ ι έχουν πραγματοπ οιηθεί άλλες τέσ σ ερις π αρόμοιες εκδηλώ σ εις, οι οποίες ήτα ν α φ ιερω μένες στην ιστορική πορεία διαφόρων περιοχών τη ς Ελλάδας όπως η Κρήτη, η Πελοπόννησος, τα Επτάνησα, οι Κ υκλάδες, τα Δω δεκάνησα και τα νησιά το υ Ανατολικού Αιγαίου.

Σκοπός τη ς νέα ς έκθ εσ η ς είναι να α ναδειχθούν οι χά ρ τες τη ς π εριόδου από το ν 14ο ως το ν 18ο αιώνα, ως τεκμ ή ρ ια για τη ν ιστορία τη ς περιοχής, συμπληρώ νοντας ήδη υπάρχουσες ισ τορικές πηγές.

Η Μ ακεδονία δ εν προσήλκυσε ιδ ια ίτερα το ενδ ια φ έρ ον των χαρτογράφω ν τη ς υπό εξέτα σ η π εριόδου, με απ οτέλεσ μα οι χά ρ τες τη ς να είναι πιο σπάνιοι. Σ ε αυτό σ υνέβαλε επίσης το γ εγονός ό τ ι τα δ ιο ικητικά όριά τη ς μ ετα βά λλοντα ν συχνά.

Η έκθ εσ η δ ιοργανώ θηκε υπό τη γεν ική επ ιμέλεια το υ Β ίκτω ρος Θ. Μ ελά και τη ν επ ισ τημονική επ ιμ έλεια τη ς Λ εονόρας Ναβάρι, σε σ τενή συνεργασία με τη ν Α γιορειτική Χ αρτοθήκη, τη Β ιβλιοθήκη τη ς Βουλής τω ν Ελλήνων και τη ν ΕθνικήΒ ιβλιοθήκη τη ς Ελλάδος, και θ α δ ια ρκέσ ει ______ . ....μέχρ ι το ν Ιανουάριο του 2014. I

ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΤΟΜΟΣ No 45 ΜΗ ΤΟΝ ΧΑΣΕΤΕ!Κ υκλοφ ορεί στα π ερ ίπ τερα ο τό μ ο ς No 45 μ ε τα σ υ λλεκ τικά τεύ χ η 190 και 191 του π ερ ιοδ ικού ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Οσοι αναγνώ σ τες δ εν έχουν στη β ιβλ ιοθήκη το υ ς τα δύο αυτά τεύ χ η , μπορούν να τα π ρ ο μ η θ ευ το ύ ν σ την ειδ ική τ ιμή τω ν 4,90 ευρώ , α ν τί τη ς κανονικής τω ν 8 ευρώ.

Τώ ρα η ΓΝΩΜΩΝ Εκδοτικήκαι τα π ερ ιοδ ικά ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ,ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ και ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑπ ροσ φ έρουν τη δ υ να τό τη τα σε ό λ ο υ ς το υ ς αναγνώ στες, όπου κι αν δ ια μ ένο υ ν στην Ελλάδα, να π αραγγέλλουν β ιβλία και π ερ ιο δ ικά με α ντικα τα β ολή μέσω ΕΛΤΑ, χ ω ρ ίς χρέω ση εξό δ ω ν απ οσ τολής κα ι με έκπτω ση ίση μ ε το π οσόν τη ς δ ω ρ οεπ ιτα γής ( 6 € ) . Η π ροσ φ ορά αυτή ισχύει γ ια α γ ο ρ ές α ρ χ ική ς α ξ ία ς 2 5 € και άνω και αφ ορά α π οκλεισ τικά τ ις εκδόσ εις τη ς ΓΝΩΜΩΝ.

Ο σοι αναγνώ σ τες το επ ιθυμούν , μπ ορούν να επ ιλέξουν π αραλαβή το υ δ έμ α το ς με c o u r ie r κα ι με χρέω ση μόνο 5 € ευρώ γ ια έ ξο δ α απ οσ τολής, α ν εξα ρ τή τω ς βάρους δέμα τος .

• Α ν μ ια π α ραγγελ ία είνα ι α ρ χ ική ς α ξία ς ίσης ή μ εγα λύ τερ η ς τω ν 50 , 75 ή Ι0 0 €(α κέρ α ιο πολλαπ λάσ ιο τω ν 2 5 € ) , μ π ορ εί να σ υνοδεύετα ι από 2, 3 ή 4 π ρω τότυπ α δ ω ροεπ ιτα γώ ν αντίσ τοιχα, οπ ότε η έκπτω ση ισ οδυναμεί με 12, 18 ή 2 4 € .

• Η δω ροεπ ιτα γη δεν σ υνδυάζετα ι μ ε άλλες π ρ οσ φ ορ ές τη ς ΓΝΩΜΩΝ

• Π Ρ Ο Σ Ο Χ Η : Ο ι αναγνώ σ τες θα πρέπει να συμπ ληρώ σ ουν και να τα χυδρομήσ ουν το π ρω τότυπ ο τη ς δ ω ροεπ ιτα γής μαζί μ ε τη φ ό ρ μ α π αραγγελ ία ς.Φ ω τοα ντίγρ α φ α ή αποσ τολή με fax κα ι e -m a il δεν γ ίνοντα ι δεκτά .

Ε νημερω θείτε γ ια ό λ ες τ ις σ ειρές β ιβλίω ν τη ς ΓΝΩΜΩΝ και επ ιλ έξτε αυτά που σας ενδ ια φ έρ ουν , μ ε μ ια επ ίσκεψ η στην ιστοσελίδα μας www.gnomonpublications.gr (ενό τη τα Β ΙΒΛ ΙΑ ).

Κόψτε το ημισέλιδο, συμπληρώστε και ταχυδρομήστε τη δωροεπιταγη και τη ψόρμα παραγγελίας που θα βρείτε στο πίσω μέρος της σελίδας στη διεύθυνση:ΓΝΩΜΩΝ Εκδοτική, Λέσβου 14, Ι7237 Δάφνη

C S Ü' " * V S

mailto:[email protected]


ΘΕΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣΔ Ο Ρ Ο Ε Π ΙΤ Α Γ Η 6 €Η δωροεττιταγή δεν συνδυάζεται με άλλες προσφορές της ΓΝΩΜΩΝ

Ισχύει για αγορές αρχικής αξίας 25€ και άνω

Ο Ν Ο Μ /Μ Ο ................................................................... ΟΔΟΣ....................................................... ΑΡΙΘΜΟΣ..

ΠΟ ΛΗ............................................................Τ.Κ..........

ΤΗ ΛΕΦ Ω ΝΟ (απαραιτήτως)............................................................

E-MAIL......................................... .......... ....... ...........ΑΦΜ (αν επιθυμείτε τιμολόγιο).............................................................

ΔΟΥ................................................................................

ΦΟΡΜΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣΜ Λ I Π α ρα κα λώ να μου αττοστείλετε με αντικα τα βολή Γ Ν / λ Ι τα β ιβλία / τεύχη που σ ημειώ νω π α ρα κά τω . Δεν στέλνω χρήμα τα τώ ρα . Θ α π ληρώ σ ω κατά τη ν παραλαβή του δ έμα τος. Α πό τη σ υνολική α ξία τη ς π αραγγελ ία ς, αφ α ιρέσ τε το ποσόν τη ς δω ρ οεπ ιτα γής / δω ροεπ ιταγώ ν που εσω κλείω .

Επιλέξτε τον τρόπο αποστολής του δέματος

__ Α ποσ τολή μέσω ΕΛΤΑ (χωρίς χρέωοη ταχυδρομικών)

__ Α ποσ τολή με c o u r ie r (πληρώνω μόνο 5€ για έξοδα αποστολής)

ΤΙΤΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ / ΤΕΥΧΟΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΤΙΜΗ

I

2

3

4

5

6

7

8

9

ΙΟ

11

12

13

14

15

ΣΥΝΟΛΟ (ΑΡΧΙΚΗ ΑΞΙΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑΣ)

ΕΚΠΤΩΣΗ ΔΩΡΟΕΠΙΤΑΓΩΝ

ΕΞΟΔΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΜΕΣΩ ΕΛΤΑ ΔΟΡΕΑΝ

ΕΞΟΔΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ME COURIER (5€)

ΤΕΛΙΚΟ ΠΟΣΟ ΑΝΤΙΚΑΤΑΒΟΛΗΣ

A

Λόγω τω ν θερ ινώ ν διακοπών τα γραφεία τη ς ΓΝΩΜΩΝ θα παραμείνουν κλεισ τά από τις 12 έως τις 16 Αυγούστου.Η αλληλογραφία και οι π αραγγελίες θα π αραλαμβάνονται κανονικά. Ευχόμαστε σε όλους το υ ς αναγνώ στες Καλό Καλοκαίρι!

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΠΑΝΙΟΥ WILDCATΣε ε ξ έ λ ιξη βρ ίσ κετα ι από το ν οργανισμό Ulster Aviation Society

(UAS) στη β ό ρ εια Ιρλανδία ένα π ρόγραμμα απ οκατάστασ ης ενός σπάνιου μαχητικού Grumman Wilcat, σ την έκδοσ η Martlet Mk V (Wildcat Mk V) τη ς Β ρ ετα ν ική ς Α εροπ ορ ίας Ν αυτικού FAA (Fleet Air Arm). Το μ α χητικό με σ ειρ ιακό α ρ ιθμό JV482 ή τα ν ένα από τα 312 FM-1 που κα τα σ κευά σ τηκα ν από τη ν Eastern A ircraft Division τη ς General Motors γ ια τ ις α νά γκες τη ς FAA. Η έκδοσ η FM-1 ή τα ν παρόμοια με το F4F-4, αλλά με τέσ σ ερα π τερ υ γ ικά π ολυβόλα τω ν 0,50 in και δύο π τερ υ γ ικο ύ ς φ ο ρ ε ίς γ ια τη μ ετα φ ο ρ ά βομβώ ν τω ν 250 Ib.

Το α εροσ κά φ ος π ιθα νότα τα π α ρ α δόθηκε στα τ έ λ η 1943 ή στις α ρχές το υ 1944. Ε ν τά χ θ η κε σε υπηρεσία στη Μ οίρα 882 το ν Ιούλιο το υ 1944 στο α εροπ λανοφ όρο «Searcher» και σ υ μ μ ετε ίχ ε στη συμμαχική απόβαση στη νότια Γαλλία το ν Α ύγουστο το υ 1944. Μ ετά τη ν απόβαση, το α εροπ λα νοφ όρο α να π τύ χθ η κε στο Α ιγαίο και το ν Ο κτώ βριο το υ 1944 επ έσ τρ εψ ε στο Μ πάλιχαλμπ ερτ στη Β όρεια Ιρλανδία. Μ έχρ ι το τ έ λ ο ς το υ 1944, η Μ οίρα σ υ μ μ ετε ίχ ε σε π ρόγραμμα εκπ α ίδευσ ης. To JV482 έ φ ε ρ ε το ν κω δικό 6C (6 ή τα ν ο κω δικός τη ς μο ίρας και C το αεροσ κά φ ος).

Την παραμονή τω ν Χ ρισ τουγέννω ν το υ 1944, το JV482 π ραγματοπ οίησ ε δύο π τήσ εις . Η πρώτη ή τα ν μια εκπ α ιδ ευ τική αποστολή αναγνώ ρισης και η δ εύ τερ η , αργά το ίδιο απόγευμα, ή τα ν και η τ ε λ ε υ τα ία του , καθώ ς ο κ ινη τή ρ α ς Pratt & Whitney R-1830 τυ λ ίχ θ η κ ε στις φ λό γες . Ο π ιλότος Π ή τερ Λ οκ ε κ τ έ λ ε σ ε μια υπ οδειγμα τική προσθαλάσσωση στη λ ίμνη Π όρτμορ, κάθω ς οι π ροσ π άθειές το υ γ ια να κερ δ ίσ ει ύψ ος απ οδείχθηκα ν άκαρπ ες. Το α εροσ κά φ ος π α ρ έμ ε ιν ε σ τον β υ θ ό τη ς λ ίμ ν η ς επί 40 έ τη , μ έχρ ι το ν Απρίλιο το υ 1984 και τη ν ανέλκυσ ή το υ από ένα ελ ικό π τερ ο Lynx τη ς 665 Μ οίρας τη ς Β ρ ετα ν ική ς Α εροπ ορ ίας Σ τρ α το ύ . Σ τις 28 Σ επ τεμ β ρ ίο υ 2005 το α εροσ κά φ ος μ ε τα φ έρ θ η κ ε σ τις εγκα τα σ τά σ εις τη ς UAS, όπου άρχισαν οι εργα σ ίες αποκατάστασ ης.

To JV482 κατά τη διάρκεια των εργασιών αποκατάστασης. Το επόμενο σημαντικό στάδιο είναι η τοποθέτηση της πτέρυγας.

To JV482 στην επιφάνεια της λίμνης κατά τη διάρκεια της ανέλκυσης τον Απρίλιο του 1984.

ΜΗΠΩΣ ΔΕΝ ΒΡΙΣΚΕΤΕ ΠΑΝΤΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΤΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ ΣΑΣ;

Για τη ν καλύτερη εξυπ ηρέτησ ή σας, ζη τά τε πάντα το περιοδικό από το ίδιο π ερίπτερο ή κατάστημα και ενημερώ σ τε το ν ιδ ιοκτήτη του για τη ν πρόθεσή σας να αγορά ζετε και τα επόμενα τεύ χ η από εκεί. Μ π ορείτε επίσης να τη λ εφ ω ν είτε στα γραφεία τη ς ΓΝΩΜΩΝ, στο 2109758090, επ ισημαίνοντας τα σημεία ή τ ις π ερ ιοχές όπου η διανομή μέσω του Π ρακτορείου είναι προβληματική.

. ν

ΠΟΣΟ ΑΜΦΙΒΟΛΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΕΑΑΟΝ ΤΟΝ ΑΡΜΑΤΠΝ ΜΑΧΗΣ;Ενα αφιέρω μα του BBC για τα 70 χρόνια

από τη μάχη του Κούρσκ, που έχει κα ταγραφ εί ως η μ εγα λύτερη αρματομαχία στην ιστορία και η οποία έγ ε ιρ ε την πλάστιγγα υπέρ των Σοβιετικώ ν, θ έ τ ε ι ένα ενδ ια φ έρ ο ν ερώ τημα: θ α δ ιε ξα χ θ ε ί π οτέ ξανά στο μέλλον μια τόσο μεγάλη αρματομαχία, ή μήπως τα άρματα μάχης δ εν είναι π λέον αναγκαία στην εποχή μας;

Στη μάχη το υ Κούρσκ έλαβαν μέρος3.000 γερμα νικά τεθω ρακισ μένα ενα ντίον διπλάσιου αριθμού σοβιετικών. Το άρμα μάχης θ εω ρ είτα ι μέχρ ι σήμερα βασικό μέρος τω ν Ενόπλων Δυνάμεω ν στις π ερ ισ σ ότερες χώρες, και, σύμφωνα με το Δ ιεθ νές Ινσ τιτούτο Σ τρατηγικώ ν Μ ελετώ ν, υπάρχουν 60.000 εν εν ερ γ ε ία άρματα μάχης.

Κατά τη διάρκεια του Ψ υχρού Πολέμου, χ ιλ ιάδες τεθω ρακισ μένα είχαν το π ο θ ετη θ ε ί κοντά στη Δ υτική και σ την Ανατολική Γερμανία, έ το ιμ α για π ιθανή εισβολή ή ως αμυντική δύναμη στην πεδιάδα τη ς βόρειας Ευρώπης. «Δεν υπάρχει αμφ ιβολία ό τ ι τα τεθω ρακισ μένα θ α αποτελούσαν ένα από τα κύρια μέσα για εισβολή ή μια μ έθ ο δ ο ς άμυνας», δήλωσε στην έρ ευ να του BBC ο Μ άικλ Κ όντνερ , δ ιευ θ υ ν τή ς στρατιω τικώ ν επιστημών στο Royal United Services Institute.

Ως κορυφαία ιστορικά παραδείγματα τη ς απ οτελεσ μα τικό τη τα ς του όπλου προβάλλονται τόσο η καταστολή τη ς εξέγ ερ σ η ς στην Ουγγαρία το 1956 από το υ ς Σοβ ιετικούς, με αποστολή εκατοντάδω ν τεθω ρακισ μένω ν στη Βουδαπέστη, αλλά και ο π όλεμος του Γιόμ Κιπούρ το 1973, ότα ν η Α ίγυπτος και η Συρία επ ιτέθηκα ν στις ισραηλινές δυνάμεις, όπου ενεπλάκησαν περισσότερα από 3.000 τεθω ρακισ μένα. Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποίησαν επίσης άρματα μάχης για τη ν απελευθέρω ση του Κ ουβέιτ το 1991 και π ροκειμένου να εισβάλουν στο Ιράκ το 2003.

Ωστόσο, σύμφωνα με το BBC, οι επ ιθέσ εις από τεθω ρακισ μένα π ερ ιορ ίζοντα ι συνήθω ς σε γεω γραφικά

επ ίπ εδες περιοχές, όπως στην έρημο . Στις ζο ύ γκλ ες το υ Β ιετνάμ και στα βουνά του Αφγανιστάν, τα ελ ικόπ τερα έχουν α π οδειχθεί πολύ πιο απ οτελεσματικά .

Μ ετά το τέ λ ο ς του Ψ υχρού Πολέμου, το ΝΑΤΟ μείωσε δραστικά το ν αρ ιθμό τω ν τεθω ρακισ μένω ν του . Η Γερμανία δ ιέ θ ε τ ε4.000 άρματα μάχης και η Β ρετα νία και η Γαλλία περισσότερα από 1.000 η καθεμία. Σήμερα, α ν τίθ ετα , ο αρ ιθμός το υ ς δ εν ξεπ ερνά το ένα τ έ τα ρ το ή το ένα τρ ίτο τη ς αρχικής το υ ς δύναμης. Φ έτος τα τελ ευ τα ία άρματα μάχης τω ν ΗΠΑ «αποχώρησαν» από τη ν Ευρώπη. Το 2003, η καναδική κυβέρνησ η ανακοίνωσε ό τι επ ιθυμούσ ε να απαλλαγεί από τα άρματα Leopard 1. Ωστόσο, αυτή η π ολιτική τη ς αντισ τράφ ηκε αργότερα , και εξα ιτία ς τη ς εμπ λοκής τη ς στο Αφγανιστάν, και έτσ ι π ρομ η θ εύ θ η κε δ εκά δ ες Leopard 2.

Ε κτός Ευρώπης, όμως, σύμφωνα με το ρεπ ορτάζ το υ BBC, τα τεθω ρακισ μένα αυξάνοντα ι. Στη Μέση Ανατολή, η Σαουδική Αραβία αναβαθμίζει τα αμερ ικανικά Μ1 και το Κατάρ εξοπ λίσ τηκε με Leopard 2. Η Κίνα αντικαθισ τά τα άρματα μάχης τη ς , η Νότια Κ ορέα είνα ι αυτάρκης, ενώ η Ινδία και το Πακιστάν δ ια θ έτο υ ν ήδη μεγάλο αριθμό τεθωρακισμένω ν. Οι ασ ιατικές χώρες, χωρίς να έχουν κάποια παράδοση στα τεθω ρακισ μένα , εν ισχύουν πλέον τις δυνάμεις το υ ς με άρματα μάχης - για παράδειγμα, η Σιγκαπούρη και η Ινδονησία έχουν επ ιλ έξε ι τα Leopard 2, ενώ η Μαλαισία έχ ε ι π αραγγείλει άρματα από τη ν Πολωνία.

Μέσω τη ς ορθής το υ ς χρήσ ης -με πεζικό, πυροβολικό, μηχανικό και εναέρ ια υποστήριξη- τα άρματα μάχης εξα κ ο λο υ θ ο ύ ν να απ οτελούν ένα κρίσιμο όπλο του στρατού, ανα φ έρει στο BBC ο πρώην αξιω ματικός τω ν ΗΠΑ Ρόμπερτ Φόρκζικ, συγγραφ έας του υπό έκδοση βιβλίου για τη μάχη του Κούρσκ. Η σύγχρονη τεχνολογία , όπως η δυνα τό τη τα ν υ κ τερ ιν ή ς όρασης, δ ίνει στα άρματα ένα σημαντικό π λεονέκτημα σε σχέση με τα

Η ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΠΑΥΑ0Υ ΜΕΑΑ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙΗ οικονομική κρίση δ εν είχε ως θύμα τα

μόνο το υ ς π ολίτες τη ς χώρας μας, αλλά και το ενδ ια φ έρον για τα ιστορικά μνημεία . Ενα σημαντικό οίκημα, το σπίτι τη ς ο ικογένειας του μακεδονομάχου Παύλου Μ ελά στην Κηφισιά κατα ρρέει από τη φθορά και την εγκατάλειψ η, ενώ η εφ ορ ία έχει οδηγήσει σε απόγνωση τη ν κληρονόμο και θ εμα τοφ ύλα κα τη ς ιστορίας του . Οπως δήλωσε στον «Τύπο τη ς Κυριακής» η εγγονή του Παύλου Μ ελά Ναταλία Ιωαννίδη, σ υνταξιούχος του ΙΚΑ που ζει σήμερα δίπλα στο ερειπω μένο σπίτι, γ ια το έ το ς 2010 κλήθηκε να πληρώσει 5.700 ευρώ στην εφορία .

Η απόγονος του μακεδονομάχου

αξιω ματικού, όταν ερ ω τή θ η κε τ ι θ α κάνει ό τα ν κλη θ ε ί να πληρώσει το ν φόρο α κίνητης περιουσίας για τα επόμενα έτη , απάντησε με αξιοπρέπεια: «Εννοείται ό τι σε μια εποχή όπως αυτή που ζούμε, δ εν θ α μπορούσα να έχω τη ν αξίωση από το κράτος να δίνει χρήματα για τη συντήρηση και τη ν ανάδειξη ενός μνημείου που έχε ι κηρυχθεί επίσημα ως ιστορικό. Θα ή τα ν απόλυτα δ ικα ιολογημένος όποιος αντιδρούσε λέγοντα ς ό τι έτσ ι κόβοντα ι χρήματα από τη δημόσια υγεία».

Α υτό το οίκημα απ οτελεί μνημείο τη ς σύγχρονης ιστορίας μας. Οπως ορθά σχολίασε η Ναταλία Ιωαννίδη, οι επ ισκέπτες θ α πρέπει να συνειδητοποιήσουν μέσα από

Γερμανικό άρμα μάχης Tiger στο Ανατολικό Μέτωπο.

τεθω ρακισ μένα του Β ’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Α ξίζε ι να α ν α φ ερ θ εί ό τι π ολλές χώ ρες που έχουν εμπ λακεί σε π ολέμους στο π αρελθόν δ ια θ έτο υ ν τερά σ τιο αριθμό τεθωρακισμένω ν. Χαρακτηριστικά α να φ έρετα ι η Ινδία, με 3.250 άρματα μάχης και το Πακιστάν με 2.400. Στη Μέση Ανατολή, η Α ίγυπτος δ ια θ έ τε ι 2.500 και η Συρία 3.000, ενώ το Ισραήλ (με 500 σε ενεργό υπηρεσία και άλλα 2.000 στις δ ιά φ ορες βάσεις) έχ ε ι χρησιμοποιήσει πολλάκις τεθω ρακισ μένα σε πρόσφατες συγκρούσεις. Η Ελλάδα δ ια θ έ τε ι περίπου 1.400 άρματα μάχης έν α ντι περισσότερω ν από 3.000 τη ς Τουρκίας.

Σε περίπτωση υπ οθετικής σύγκρουσης, η Κίνα δ ια θ έ τε ι τη διπλάσια ποσότητα αρμάτω ν από οποιαδήποτε άλλη χώρα (7.450), ενώ η Ρωσία π ερ ιορ ίζετα ι στα 3.300. Παρόλα αυτά, η π ιθα νότητα να δ ιε ξα χ θ ε ί αρματομαχία μ ετα ξύ Β όρειας (3.500) και Νότιας Κ ορέας (2.500) είναι πολύ μεγαλύτερη .

Το δημοσ ίευμα καταλήγει ό τι στις μάχες του μ έλλο ντο ς τα άρματα μάχης δ εν θα έχουν καμία σχέση μ ε τα ρωσικά Τ-34 και τα γερμα νικά Tiger τη ς μάχης του Κούρσκ, καθώ ς η στρατιω τική τεχνολογία έχει πραγματοποιήσει αλματώ δη πρόοδο, με τα μη επανδρω μένα τεθω ρακισ μένα (land drones). Βέβαια δ εν είνα ι η πρώτη φορά που διάφοροι «ειδικοί» και μη προβλέπουν τη ν απαξίωση τω ν βαρέω ν αρμάτω ν μάχης, με το ν επ όμενο πόλεμο να το υ ς δ ιαψ εύδει.

Το ερειπωμένο ιστορικό σπίτι του μεγάλου πατριώτη μακεδονομάχου ανθυπολοχαγού Παύλου Μελά.

α υτό τ ι σημαίνει «να εγκαταλείπ εις έναν παράδεισο για να θυσιάζεσαι προς ό φ ελος τω ν π ιστεύω σου». Ομως, δυστυχώς, σήμερα φ α ίνετα ι ό τι έχει ξεχα σ τεί ο Μ ελάς και η προσφορά το υ ...

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ I 9

Υστερορω μαϊκό πεζικό σε γραμμή μάχης. Ενώπιον της «φ άλαγγα ς»

των βαριά οπλισμένων πεζών διακρίνοντα ι το ξ ό τε ς και

α κ ο ν τισ τές ελ α φ ρ ο ί π εζοί. Ο ρόλος το υ π εζικού ε ίχ ε υ π ο β ιβ α σ τε ί κατά

τη δ ιά ρ κεια το υ 5ου αιώνα, παραχω ρώ ντας τη ν π ρ ω τοκαθεδρ ία

στο ιππικό (δ η μ ο σ ιεύ ετα ι μ ε την ά δ εια τη ς M iniArt/P lastim odellism o, w w w .p la.gr, co lour p la te is co urtesy

ofM in iA rt).

Π ΑΝΤΕΛΗΣ A . Κ Α Ρ Υ Κ Α Σ

395-455p.X.

OYNNOIM l M iniΟι επιϋρομέζ ιου ΑττίΠα σιην ΑναιοΠικη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Η ιρυλή ίων θύννων, μια από tic npciiisc ασιατικές vouaöiKsc couHsc άφησε πίοω me μνήμεα τρόμου οιην Ευρώπη, ζωντανές έω ς σήμερα. Υπό ιην ηγεσία ίου ΑπίΠα, οι θύννοι σκόρπισαν ιον θάναιο και ιην καταστροφή οε όΠπ ιη ρωμαϊκή επικράτεια, σε Αύοη και Ανατολή. Ωοιόσο, η Ανατολική Αυτοκρατορία, η οποία θα μετεξελισσόταν σύντομα στο Βυζαντινό κρότοι:, θα κατάιρερνε τελικό, ύστερα από πολύ αίμα και θυσίες, να ανακόιμει την πορεία touc.

Οι θ ύ ν ν ο ι ε ισ έ θ α λ α ν γ ια π ρ ώ τη φ ο ρ ά σ το έ δ α φ ο ς τ η ς Α ν α το λ ικ ή ς Ρ ω μα ϊκ ή ς Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία ς τ ο 395 μ .Χ ., ε ξ α ν α το λώ ν . Ο υ ν ν ικ ά σ τ ίφ η ε π έ δ ρ α μ α ν απ ό τ η ν π ερ ιο χ ή τ η ς Α ρ μ ε ν ία ς , π ο λ ιό ρ κ η σ α ν τ η ν Ε δ εσ σ α τ η ς Σ υ ρ ία ς κα ι τ η ν Α ν τ ιό χ ε ια , χ ω ρ ίς ε π ιτυ χ ία , κ α ι έ φ θ α σ α ν μ έ χ ρ ι τ η ν Τ ύρο, Κ α τό π ιν ό μω ς, ο κ ύ ρ ιο ς ό γ κ ο ς τ ο υ ς κ ιν ή θ η κ ε π ρ ο ς τ η ν Ε υρώ π η , μ έσ ω τ η ς σ η μ ε

ρ ιν ή ς Ο υ κ ρ α ν ία ς , π ρ ο σ ε γ γ ίζ ο ν τα ς τη Μ υσ ία , μ ια π ερ ιο χ ή π ου ε κ τ ε ιν ό τ α ν από τη σ η μ ε ρ ιν ή δ υ τ ικ ή Ο υ κ ρ α ν ία μ έ χ ρ ι τ η ν α ν α το λ ικ ή Σ ε ρ β ία κα ι απ ό τη σ η μ ε ρ ιν ή Β λ α χ ία τ η ς Ρ ο υ μ α ν ία ς μ έ χ ρ ι τ η β ό ρ ε ια Β ο υ λ γ α ρ ία κα ι μ έ ρ ο ς τ ο υ κ ρ α τ ιδ ίο υ τω ν Σκοπ ίω ν.

http://www.pla.gr

Χα ρα κτικό το υ ν τε Ν εβ ίλ , που ε ικο ν ίζε ι θ ύ ν ν ο υ ς ελ α φ ρ ο ύ ς ιππείς να επ ιτ ίθ εν τα ι μ ε ά γρ ιες π ολεμ ικές κ ρ α υ γές . Η έφ ο δ ο ς των βάρβαρω ν Α σιατώ ν π ολεμιστώ ν ασφαλώς προκαλουσε τρ όμο σ το υ ς αντιπ άλους το υ ς .

01 0ΥΝΝ0Ι ΚΑΙ Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Ο ι θ ύ ν ν ο ι ε γ κ α τα σ τά θ η κ α ν β ό ρ ε ια τ η ς Μ υσ ία ς , σ τη ν Π α νν ο ν ία , κα ι π ερ ί τ ο 400 μ ε ε π ικ ε φ α λ ή ς τ ο υ ς τ ο ν β α σ ιλ ιά τ ο υ ς Ο ύ λ ν τα (ή Ο ύ λ δ η ς ), ή λ θ α ν επ ισ ή μ ω ς σ ε ε π α φ ή μ ε τ η ν Α ν α το λ ικ ή Α υ το κ ρ α το ρ ία , τ η ν οπ ο ία δ ιο ικ ο ύ σ ε τ ό τ ε ο α υ το κ ρ ά τ ο - ρ α ς Α ρ κ ά δ ιο ς . Ε κ ε ίν η τ η ν π ερ ίο δ ο η Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία α ν τ ιμ ε τώ π ιζ ε τη σ τά σ η το υ Γ ό τθ ο υ π ρ ώ ην α ρ χ ισ τρ α τή γ ο υ Γαϊνά, ο ο π ο ίο ς η τ τ ή θ η κ ε απ ό τ α α υ το κ ρ α τ ο ρ ικ ά σ τ ρ α τ ε ύ μ α τ α κα ι κ α τ έ φ υ γ ε σ το υ ς θ ύ ν ν ο υ ς . Ο θ ύ ν ν ο ς βα σ ιλ ιά ς , όμ ω ς, τ ο ν σ κ ό τω σ ε κα ι έ σ τ ε ιλ ε ω ς δ ώ ρ ο σ το ν Α ρ κ ά δ ιο τ ο κ ε φ ά λ ι τ ο υ σ τα σ ια σ τή σ τρ α τη γ ο ύ .

Το 408 ο Ο ύ λ ν τα ς έν ιω σ ε α ρ κ ε τ ά ισ χυ ρ ό ς ώ σ τε να δ ια κ ιν δ υ ν ε ύ σ ε ι μ ια επ ίθ εσ η κ α τά τ η ς Α ν α το λ ικ ή ς Α υ το κ ρ α το ρ ία ς .

Ε χ ο ν τα ς ε ν ισ χ ύ σ ε ι τ ο υ ς π ε ρ ίφ η μ ο υ ς ε λ α φ ρ ο ύ ς ιπ π είς τ ο υ μ ε Γ ερ μ α ν ο ύ ς π εζ ο ύ ς -σ υ μ μ ά χ ο υ ς κα ι υ π ο τ ε λ ε ίς - ε ισ έ β α λ ε σ τη Μ υσ ία , μ ε σ κοπ ό να τ η ν κ α τα κ τή σ ε ι. Υπέ- σ τη ό μ ω ς δ ε ιν ή ή τ τ α απ ό τ ις α υ το κ ρ α τ ο - ρ ικ έ ς δ υ ν ά μ ε ις κα ι σ ύ ν α ψ ε β ια σ τικ ά ε ιρ ή ν η μ ε τ ο υ ς ν ικ η τ έ ς . Α ρ γ ό τ ε ρ α σ υ μ μ ά χ η σ ε μ ε τη Δ υ τ ικ ή Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία κα ι π ο λ έμ η σ ε , υπό τ ις δ ια τα γ έ ς τ ο υ π ερ ίφ η μ ο υ σ τρ α τη γ ο ύ Σ τιλ ίχω να , κ α τά τω ν Γότθω ν.

Τον θ ά ν α το τ ο υ Ο ύ λ ντα , τ ο 412, α κ ο λ ο ύ θ η σ ε μ ια σ ε ιρ ά εμ φ ύ λ ιω ν σ υ γ κ ρ ο ύ σ ε ω ν μ έ χ ρ ι τ ο 420, ο π ό τε ο β α σ ιλ ιά ς Ο τκ ά ρ κ α τ ά φ ε ρ ε να σ υ ν ενώ σ ει τ ο υ ς θ ύ ν ν ο υ ς . Τον Ο τκ ά ρ δ ια δ έ χ θ η κ ε ο Ρ ούα ς (ή Ρ ουγί- λ α ς), ο ο π ο ίο ς π ο λ έ μ η σ ε ω ς σ ύ μ μ α χ ο ς τ η ς Δ υ τ ικ ή ς Α υ το κ ρ α το ρ ία ς , υπό τ ις δ ια τ α γ έ ς τ ο υ Α έ τ ιο υ . Το 434 ε π έ σ τρ ε ψ ε σ τη ν Π α ννο ν ία , σ χ ε δ ιά ζ ο ν τα ς να ε π ιτ ε θ ε ί σ τη ν Α ν α το λ ικ ή Α υ το κ ρ α το ρ ία , μ ε α φ ο ρ μ ή το ά σ υλο π ου π α ρ α χ ώ ρ η σ ε ο α υ το κ ρ ά τ ο ρ α ς Θ ε ο δ ό σ ιο ς B ‘ ο Μ ικ ρ ό ς σ ε θ ύ ν ν ο υ ς α ν τ ιπ ά λ ο υ ς τ ο υ Ρ ούα, τ ο υ ς ο π ο ίο υ ς ο ίδ ιο ς θ ε ω ρ ο ύ σ ε λ ιπ ο τ ά κ τ ε ς κα ι π ρ ο δ ό τ ε ς . Ο ι θ ύ ν ν ο ι π ρ α γ μ α το π ο ίη σ α ν κά π ο ιες επ ιδ ρ ο μ έ ς , α λ λά δ ε ν σ η μ ε ίω σ α ν κά π ο ια σ οβ α ρ ή επ ιτυ χ ία κα ι τ ε λ ικ ά υ π ο χ ρ εώ θ η κ α ν

να υπ οχω ρήσ ουν. Ο Ρ ούα ς π έ θ α ν ε από α σ θ έν ε ια , α φ ή ν ο ν τ α ς δ ια δ ό χ ο υ ς τ ο υ τ ο υ ς α ν ιψ ιο ύ ς τ ο υ Μ π λ έ ν τα (Β λ έδ α ς , Β λ ή δ α ς ) κα ι Α ττ ίλ α .

Ο ι φ ιλ ό δ ο ξο ι α υ τ ο ί η γ έ τ ε ς ε κ τ έ λ ε σ α ν α μ έσ ω ς μ ια μ ε γ ά λ η ς κ λ ίμ α κ α ς επ ιδ ρ ο μ ή , φ θ ά ν ο ν τ α ς ω ς τη Θ ρ ά κ η κα ι υ π ο χ ρ εώ ν ο ν τα ς τ ο ν α υ το κ ρ ά τ ο ρ α Θ ε ο δ ό σ ιο να ζ η τ ή σ ει ε ιρ ή ν η . Η π ρ ό τα σ η ε ιρ ή ν η ς το υ α π ό λ ε μ ο υ α υ το κ ρ ά τ ο ρ α -κα ι κ υ ρ ίω ς τ ο υ π ερ ιβ ά λ λ ο ν το ς το υ - α π ο τ έ λ ε σ ε τ ε ρ ά σ τ ιο δ ιπ λ ω μ α τικ ό σ φ ά λμ α , κ α θ ώ ς ο ο υ ν ν ικ ό ς σ τρ α τό ς μ α σ τ ιζ ό τα ν από α σ θ έ ν ε ιε ς κα ι υ π ο χ ρ εω τ ικ ά θ α υ π ο χω ρ ο ύ σ ε. Π α ρ ό λα α υ τά , ο Θ ε ο δ ό σ ιο ς σ υ ν ο μ ο λ ό γ η σ ε τ η δ ια β ό η τη σ υ ν θ ή κ η τ ο υ Μ ά ρ γ ο υ , τ ο 435 (από τ ο ό ν ο μ α τ η ς ο μ ώ ν υ μ η ς π ό λ η ς , τ ο σ η μ ε ρ ινό Π ο ζ ά ρ ε β α τς τ η ς Σ ερ β ία ς ) , β ά σ ε ι τ η ς οπ ο ία ς η Α υ το κ ρ α το ρ ία θ α π α ρ έ δ ιδ ε ό λ ο υ ς τ ο υ ς Θ ύ ν ν ο υ ς π ου ε ίχ α ν κ α τ α φ ύ γ ε ι σ το έ δ α φ ο ς τ η ς - μ ε τ α ξ ύ τω ν ο π ο ίω ν π ε

ρ ιλ α μ β ά ν ο ν τα ν κα ι δ ιε κ δ ικ η τ έ ς τ ο υ ο υ ν - ν ικ ο ύ θ ρ ό ν ο υ - , θ α π α ρ α χ ω ρ ο ύ σ ε σ το υ ς θ ύ ν ν ο υ ς εμ π ο ρ ικ ά π ρ ο ν ό μ ια κα ι θ α τ ο υ ς κ α τ έ β α λ λ ε 700 λ ίβ ρ ε ς χ ρ υ σ ο ύ ε τη σ ίω ς . Μ ε τά τ η σ υ μ φ ω νία , ο ι θ ύ ν ν ο ι α π ο σ ύ ρ θ η κα ν κα ι σ το δ ιά σ τη μ α έω ς τ ο 441 α σ χολή- θ η κ α ν μ ε τ η ν υ π ο τα γ ή γ ε ιτο ν ικ ώ ν γ ε ρ μ α ν ικώ ν φυλώ ν.

Ω σ τό σ ο , σ ύ ν το μ α ο Θ εο δ ό σ ιο ς α μ φ ισ β ή τη σ ε τη σ υ ν θ ή κ η . Μ ό ν ο τ α δ ύ ο π ρώ τα χ ρ ό ν ια κ α τ έ β α λ ε τ ο ν φ ό ρ ο σ το υ ς Θ ύ ν ν ο υ ς και, α ν κα ι π α ρ έδ ω σ ε κά π ο ιο υ ς ση- μ α ίν ο ν τ ε ς Θ ύ ν ν ο υ ς , α ρ ν ή θ η κ ε να ε π ιτ ρ έ ψ ε ι τ η ν π α ρ ά δοσ η το υ ό γ κ ο υ τω ν Θ ύ ν ν ω ν π ο λ εμ ισ τώ ν π ου ε ίχ α ν κ α τ α φ ύ γ ε ι σ τα ε δ ά φ η τ ο υ ς κα ι τ ο υ ς ο π ο ίο υ ς ε ίχ ε ε ν τ ά ξ ε ι σ το ν σ τρ α τό το υ .

Ο ι δ ύ ο θ ύ ν ν ο ι β α σ ιλ ε ίς , α π α σ χ ο λ η μ έν ο ι μ ε π ο λ έ μ ο υ ς κα ι δ υ ν α σ τ ικ έ ς δ ια μ ά χ ες , α ρ χ ικ ά δ ε ν α ν τέδ ρ α σ α ν . Το 441, ό μω ς, α π οφ ά σ ισ α ν να επ ιβ ά λ ο υ ν τη θ έ λ η σή τ ο υ ς μ ε τ α όπ λα . Ο Θ εο δ ό σ ιο ς κα ι το π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν τ ο υ δ ε ν έ δ ε ιχ ν α ν να α ν η σ υ χούν. Η Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η ή τ α ν ά ρ ισ τα ο χ υ ρ ω μ έ ν η . Σ τ ο ν Δ ο ύ ν α β η ε ίχ ε σ υ γ κ ρ ο τη θ ε ί έ ν α ς ισ χυ ρ ό ς σ τό λ ο ς που φ ρ ο υ ρ ο ύ σ ε τ ι ς δ ια β ά σ ε ις τ ο υ π ο τα μ ο ύ , σ τις σ υ ν ο ρ ια κ έ ς π ό λ ε ις ε ίχ α ν δ ια τ ε θ ε ί ισ χ υ ρ ές φ ρ ο υ ρ έ ς κα ι η σ τρ α τ ιά τ η ς Θ ρ ά κ η ς κα ι το υ Ιλ λ υ ρ ικ ο ύ ή τα ν ε τ ο ιμ ο π ό λ ε μ ε ς .

Ω σ τό σ ο , η θ ε ώ ρ η σ η α υ τή π α ρ α γ νώ ρ ιζ ε έ ν α σ η μ α ν τ ικ ό γ ε γ ο ν ό ς . Ο ο υ ν ν ικ ό ς σ τρ α τό ς τω ν Α τ τ ίλ α κα ι Μ π λ έ ν τα δ ε ν ή τ α ν ο ίδ ιο ς μ ε α υ τό ν π ου η Α υ το κ ρ α το ρ ία ε ίχ ε α ν τ ιμ ε τω π ίσ ε ι σ το π α ρ ελ θ ό ν . Η δη ο ι θ ύ ν ν ο ι β α σ ιλ ε ίς ε ίχ α ν κ α τα σ τή σ ε ι υ π ο τ ε λ ε ίς τ ο υ ς δ ε κ ά δ ε ς γ ε ρ μ α ν ικ έ ς φ υ λ έ ς , π λ α ισ ιώ ν ο ν τα ς π λ έ ο ν τ ο ε ξ α ίρ ε τ ο ε λ α φ ρ ύ ιππικό τ ο υ ς μ ε γ ε ρ μ α ν ικ ό β α ρ ύ ιππ ικό κα ι π εζ ικό . Επίσης, η επ α φ ή τ ο υ ς μ ε τ η ν α υ τ ο κ ρ α το ρ ία τ ο ύ ς ε ίχ ε κ α τα σ τή σ ε ι γ ν ώ σ τ ε ς τ ο υ π ο λ ιο ρ κ η τ ικ ο ύ π ο λ έμ ο υ .

Ε να ς ά λ λ ο ς π α ρ ά γ ο ν τα ς π ου ά λ λ α ξε τα δ ε δ ο μ έ ν α ή τα ν ο ι Β ά νδ α λ ο ι, ο ι ο π ο ίο ι ε ίχ α ν κ α τ α κ τή σ ε ι τη β ό ρ ε ια Α φ ρ ικ ή κα ι ε- κ τ ε λ ο ύ σ α ν σ υ ν ε χ ε ίς ε π ιδ ρ ο μ έ ς κ α τά τ η ς Δ υ τ ικ ή ς κα ι τ η ς Α ν α το λ ικ ή ς Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία ς . Η Δ υ τ ικ ή Α υ το κ ρ α το ρ ία ζ ή τη σ ε τη σ υ ν δ ρ ο μ ή τ η ς Α ν α το λ ικ ή ς , η οπ ο ία α ν τα - π ο κ ρ ίθ η κ ε , σ τέ λ ν ο ν τα ς ισ χ υ ρ ές δ υ ν ά μ ε ις κ α τά τω ν Β α νδ ά λ ω ν , τ ις ο π ο ίε ς ό μ ω ς α π έσ υ ρ ε από τ α β ό ρ ε ια σ ύνορα . Τ έλ ο ς , σ τα α ν α το λ ικ ά σ ύ ν ο ρ α υ π ή ρ χε επ ίσ η ς η α π ειλή τω ν Περσών.

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΟΥ 441

Ο ι θ ύ ν ν ο ι γ ν ώ ρ ιζ α ν τ ις δ υ σ κ ο λ ίε ς τω ν Α υ το κ ρ α το ρ ιώ ν , Α ν α το λ ικ ή ς κα ι Δ υ τ ικ ή ς . Α π οφ ά σ ισ α ν ό μ ω ς να ε π ιτ ε θ ο ύ ν π ρ ώ τα κ α τά τ η ς Α ν α το λ ικ ή ς , ε π ε ιδ ή π ίσ τευ α ν

ί Οι θύννοι Βασιλείς είχαν καταστήσει υποτελείς τους δεκάδες γερμανικές φυλές, πλαισιώνοντας πλέον το εξαίρετο ελαφρύ ιππικό τους με γερμανικό βαρύ ιππικό και πεζικό. 9

1 2 1 ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

%0*

ΑΤΤΙΛΑΣΟ Α ττίλ α ς γ εν ν ή θ η κ ε μ ε τα ξύ τη ς τ ε λ ευ τα ία ς δ εκ α ετ ία ς το υ 4ου και τη ς πρώ της του

5ου αιώνα μ.Χ. Π ιθα νότερη ημ ερ ο μ η ν ία γ ένν η σ ή ς το υ θ εω ρ ε ίτα ι το 395. Π ατέρας το υ ή τα ν ο πρίγκιπας Μ ο υ ντζού κ ή Μ α ντζούκ (Μ ουνδίουχος, όπως α π οδ ίδετα ι στα ελλην ικά από το ν ισ τορ ικό Πρίσκο), α δ ελφ ό ς τω ν βασιλέω ν Ο κτάρ και Ρούα. Ο Α ττίλα ς , λοιπόν, κατα γό τα ν από βασιλικό γένος .

Α να φ έρετα ι ό τ ι ο θ ε ίο ς το υ Ρούας το ν έσ τε ιλ ε σε ηλικία 12 ετώ ν στη Ρώμη, ως ό μη ρο, όπου π α ρ έμ ε ιν ε σ χεδόν ως τα 30 το υ χρόνια . Α νήλθε σ τον θρ ό νο μ ε το ν αδελφ ό του Μ π λέντα το 434. Ως βασιλιάς ε κ τέ λ ε σ ε τρ ε ις κα τα σ τρ ο φ ικ ές επ ιδ ρ ο μ ές κατά τη ς Α νατολ ική ς Α υτοκρα τορ ία ς, πριν σ τρ α φ εί κα τά τη ς Δ υτικής . Το 445 δ ο λοφ όνησ ε το ν αδελφ ό το υ (π ροσ χεδιάζοντας το α τύχημα) και έμ ε ιν ε μονοκρά τορα ς τη ς τερ ά σ τια ς α υ το κρ α το ρίας το υ α ίμα τος που ε ίχ ε ιδρύσ ει και ε κ τε ιν ό τα ν από τα Ουράλια μέχρ ι τη σ ημερ ινή Γαλλία. Είχε υποδουλώ σει δ εκά δ ες , κυρίω ς γ ερ μ α ν ικ ές , φ υλές , υπ οχρεώ νοντάς τ ε ς να του παραχωρούν ά νδ ρ ες γ ια το υ ς π ολέμους του .

Σύμφω να με μ α ρ τυ ρ ίες τη ς εποχής, μπορούσε να π αρατάξει 700.000 π ολεμ ισ τές . Το 451 η τ τή θ η κ ε σ την επική μάχη τω ν Εθνών, στη Σαλόν τη ς Γαλλίας, γνω στή και ως μάχη τω ν Κ αταλαυνικώ ν πεδίων. Παρά τη ν ή τ τα του , δ ιέ θ ε τ ε τόσο μεγάλο σ τρατό που ε κ τ ό ξευ σ ε μια μ εγά λης κλίμακας επ ιδρομή, ερ ημώ νοντα ς τη ν Ιταλία. Για το ν θ ά να τό το υ , το 453, υπάρχουν δύο εκδ ο χ ές . Σύμφω να μ ε τη ν πρώτη, δ η λ η τη ρ ιά σ τη κ ε από μια πριγκί- πισσα τω ν Αλανών, τη ν Ινδαλγώ ή Ιντιλκώ , γ ια να ε κ δ ικ η θ ε ί γ ια τη ν άγρια δολοφ ονία του π ατέρα τη ς από το ν Α ττίλα . Σύμφω να μ ε τη δ εύ τερ η , π έθ α νε από τη ν οινοποσία. Η παράδοση α να φ έρ ει ό τ ι το βράδυ το υ θ α νά του το υ ο α υ το κρ ά το ρα ς Μ αρκιανός ε ίδ ε σε ό νειρο ένα τερ ά σ τιο τό ξο να σ τρ έφ ετα ι εν α ντίο ν το υ και κατόπ ιν να δ ια λύετα ι.

Οι θ ύ ν ν ο ι τίμησ αν το ν θ ά να τό το υ σ χίζοντας τα μάγουλά το υ ς με μαχαίρια, χύνο ντα ς αίμα ανδρώ ν και όχι δάκρυα γυναικών. Κατόπιν α νέθεσ α ν σε α ιχμαλώ τους να κα τα σ κευάσ ουν ένα ν τύμβ ο , σ τον οποίο έθαψ αν το ν Α ττίλα . Οι ερ γά τες , αμέσω ς μετά , σφαγ ιάσ τηκαν ανηλεώ ς, για να μη αποκαλύψ ουν τη ν τοπ οθεσ ία του τάφ ου.

Β υζα ντινο ί σ τρ α τιώ τες του 5ου αιώνα μ.Χ. μ ε πλήρη εξά ρ τυ σ η (σύγχρονη αναπαράσταση).

ό τ ι έ τσ ι θ α ε ξα σ φ ά λ ιζ α ν π ερ ισ σ ό τερ α λ ά φ υ ρ α . Ε τσ ι, ο ι δ ύ ο Β α σ ιλ ε ίς θ υ μ ή θ η κ α ν τ η ν κ α τα σ τρ α τή γ η σ η τ η ς σ υ ν θ ή κ η ς το υ Μ ά ρ γ ο υ . Μ ε α φ ο ρ μ ή τ η ν υ π ο τ ιθ έ μ ε ν η σ ύ λη σ η τω ν ο υ ν ν ικ ώ ν β α σ ιλ ικώ ν τά φ ω ν από τ ο ν επ ίσ κο π ο τ ο υ Μ ά ρ γ ο υ , ο ι θ ύ ν ν ο ι ε ισ έ β α λ α ν σ τ ις β ό ρ ε ιε ς ε π α ρ χ ίε ς τ η ς Α ν α το λ ικ ή ς Α υ το κ ρ α το ρ ία ς , σ τ ις ο π ο ίε ς δ ε ν υ π ή ρ χα ν π λ έ ο ν σ τρ α τ ιέ ς , εν ώ οι φ ρ ο υ ρ έ ς τω ν π ό λ εω ν κα ι ο σ τό λ ο ς τ ο υ Δ ο ύ ν α β η ε ίχ α ν α π ο δ υ ν α μ ω θ ε ί.

Μ ε ε π ικ ε φ α λ ή ς τ ο ν Α τ τ ίλ α , μ ια τ ε ρ ά σ τια δ ύ ν α μ η θ ύ ν ν ω ν κα ι Γ ερ μ α ν ώ ν ε ισ έ β α λ ε σ τα α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ά ε δ ά φ η , π ερ ν ώ ν τ α ς τ ο ν π ο τα μ ό Μ ο ρ ά β α , α ν α το λ ικ ά τ η ς Σ ιγ γ ιδ ό ν α ς . Π ρ ώ το ς σ τό χ ο ς ή τ α ν η π ό λη Β ιμ ιν ά κ ιο (σ η μ ερ ιν ό Κ ά σ το λ α τς τ η ς Σ ε ρ β ία ς ). Η φ ρ ο υ ρ ά κα ι ο ι κ ά τ ο ικ ο ι π ο λ έ μ η σ αν η ρ ω ικ ά , α λ λ ά η π ό λ η έ π ε σ ε τ ε λ ικ ά κα ι ό λ ο ι ο ι σ τ ρ α τ ιώ τ ε ς κα ι ο ι π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο ι κ ά τ ο ικ ο ι σ φ α γ ιά σ τη κα ν . Ο σ οι επ έ ζ η - σαν, ο δ η γ ή θ η κ α ν ω ς σ κ λ ά β ο ι σ τη ν Π αν- ν ο ν ία . Α μ έσ ω ς μ ε τά , ο Α τ τ ίλ α ς ισ ο π έδ ω σ ε κ υ ρ ιο λ ε κ τ ικ ά τ η ν π ό λ η , γ κ ρ ε μ ίζ ο ν τ α ς ό λ α τ α κ τ ίσ μ α τα , απ ό τ α τ ε ίχ η κα ι τ ι ς ε κ κ λ η σ ίε ς μ έ χ ρ ι τ ις π ιο τ α π ε ιν έ ς ο ικ ίε ς . Α ξ ίζ ε ι να σ η μ ε ιω θ ε ί π ά ν τω ς , ό τ ι δ ε ν κα- τ ά φ ε ρ ε να α ν α κ α λ ύ ψ ε ι τ ο υ ς θ η σ α υ ρ ο ύ ς τ η ς π ό λ η ς , ο ι ο π ο ίο ι π α ρ α μ έ ν ο υ ν μ έ χ ρ ι σ ή μ ε ρ α θ α μ μ έ ν ο ι, π α ρ ά τ ι ς φ ιλ ό τ ιμ ε ς π ρ ο σ π ά θ ε ιε ς α ρ χ α ιο λ ό γ ω ν κα ι κ υ ν η γ ώ ν θ η σ α υ ρ ώ ν να τ ο υ ς εν το π ίσ ο υ ν .

Κ α τό π ιν , ο ι θ ύ ν ν ο ι σ τρ ά φ η κ α ν κ α τά τ ο υ Μ ά ρ γ ο υ . Η π ό λ η π α ρ α δ ό θ η κ ε α μ α χ η τ ί, π α ρ ό λ α α υ τά δ ε ν ε ίχ ε κ α λ ύ τ ε ρ η τ ύ χ η απ ό τ ο Β ιμ ιν ά κ ιο . Η π ό λ η ισ ο π εδ ώ θ η κ ε κα ι δ ε ν α ν ο ικ ο δ ο μ ή θ η κ ε , π α ρ ά π ολύ α ρ γ ό τ ε ρ α . Κ α τό π ιν ο ι θ ύ ν ν ο ι κ α τ έ λ α β α ν τ ο φ ρ ο ύ ρ ιο τ η ς Κ ω ν σ τα ν τ ία ς , τ η Σ ιγ γ ιδ ό - να (σ η μ ερ ιν ό Β ελ ιγ ρ ά δ ι) κ α ι τ έ λ ο ς τ ο Σ ίρ - μ ιο , τ η σ η μ α ν τ ικ ό τ ε ρ η π ό λ η τ η ς π ε ρ ιο χ ή ς , η ο π ο ία δ ε ν ισ ο π ε δ ώ θ η κ ε ε ν τ ε λ ώ ς .

Ο π ω ς ή τ α ν φ υ σ ικ ό , τ α π λ ή γ μ α τα α υ τ ά π ρ ο κ ά λ εσ α ν π α ν ικ ό , τό σ ο σ το υ ς ά μ ο ιρ ο υ ς κ α τ ο ίκ ο υ ς τω ν π ερ ιο χ ώ ν , ο ι ο π ο ίο ι μ α ζ ικ ά κα ι μ ε κ ά θ ε δ ια θ έ σ ιμ ο μ έσ ο π ρ ο σ π ά θ η σ α ν να τ ι ς ε γ κ α τ α λ ε ίψ ο υ ν , ό σ ο κα ι σ τη ν α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ή π ρ ω τεύ ο υ σ α . Η α

π ό λ υ τη κ α τ α σ τρ ο φ ή τω ν π ό λ εω ν , α κ ό μ α κα ι ε κ ε ίν ω ν π ου π α ρ α δ ό θ η κ α ν ο ικ ε ιο θ ε - λ ώ ς , όπ ω ς τ ο Μ ά ρ γ ο , ίσ ω ς φ α ίν ε τα ι π α ρ ά λ ο γ η ε κ π ρ ώ τη ς ό ψ εω ς . Ω σ τό σ ο , π ρ έ π ε ι να λ η φ θ ε ί υ π όψ η τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι ο ι θ ύ ν ν ο ι ή τ α ν ν ο μ ά δ ε ς - ο ι π ό λ ε ις γ ι ’ α υ τ ο ύ ς ή τ α ν α π λώ ς κ έ ν τ ρ α ισ χ ύ ο ς τω ν α ν τ ιπ ά λ ω ν τ ο υ ς κα ι τ ίπ ο τ α π ερ ισ σ ό τερ ο . Α π ό τ η σ τ ιγ μ ή π ου τ ις κ α τ έ σ τ ρ ε φ α ν , σ τ ε ρ ο ύ σ α ν απ ό τ ο υ ς α ν τ ιπ ά λ ο υ ς τ ο υ ς τ ι ς σ τ α θ ε ρ έ ς κα ι α ν α γ κ α ίε ς ε κ ε ί ν ε ς β ά σ ε ις

γ ια τ η φ ύ λ α ξη τω ν σ υ ν ό ρ ω ν κα ι γ ια τ υ χ ό ν α ν τ ε π ίθ ε σ η . Ε ξά λ λ ο υ , γ ια τ ο υ ς θ ύ ν ν ο υ ς , η ο ικ ο ν ο μ ικ ή σ η μ α σ ία τω ν π ό λ εω ν ε ξ α ν τ λ ε ί τ ο σ τη λ ε η λ α σ ία τ ο υ ς .

Ο α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α ς Θ ε ο δ ό σ ιο ς Β ’ α π ο φ ά σ ισ ε ό τ ι η σ φ α γή έ π ρ ε π ε να σ τα μ α τή σ ει. Ε τσ ι, α π έ σ τ ε ιλ ε σ το ν Α τ τ ίλ α μ ια α ν τ ι π ρ ο σ ω π εία ζ η τ ώ ν τ α ς α ν α κω χ ή . Π ρ α γ μ α τ ικ ά , υ π εγ ρ ά φ η μ ια σ υ ν θ ή κ η α ν α κ ω χ ή ς , δ ιά ρ κ ε ια ς ε ν ό ς έ τ ο υ ς , μ ε δ υ ν α τ ό τ η τ α να α ν α β α θ μ ισ τ ε ί σ ε σ υ ν θ ή κ η ε ιρ ή ν η ς , μ ε

Το α υ το κ ρ α το ρ ικ ά π εζικό εξα π ολύει τα α κόντιά του , υπ οσ τηρ ιζόμενο από το ξ ό τε ς , πριν την επ αφ ή μ ε το ν εχ θ ρ ό .

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ UTOPIA 1 1 3

Ο Α ττίλ α ς σε πίνακα το υ Ευγένιου Ν τελ α κ ρ ο υ ά . Α κόμα και ο εν λόγω ζω γράφος τη ς Ρομ α ντικής Σχολής απέδω σε το ν Α ττίλ α ως βάρβαρο, όπως ή τα ν και σ την π ρ α γμ α τικ ό τη τα .

τ ο υ ς ό ρ ο υ ς τ η ς σ υ ν θ ή κ η ς τ ο υ Μ ά ρ γ ο υ .Η ε ν λ ό γω σ υ ν θ ή κ η ε ίχ ε ω ς α π ο τ έ λ ε

σ μα να ε ξ υ ψ ω θ ε ί ο Α τ τ ίλ α ς σ τα μ ά τ ια τω ν π ο λ ε μ ισ τώ ν τ ο υ , α λ λ ά κα ι τ ο υ ίδ ιο υ , α φ ο ύ έ β λ ε π ε π λ έ ο ν ό τ ι μ π ο ρ ο ύ σ ε α κ ό μ α κα ι να κ α τα λ ύ σ ε ι τ η ν Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία , α ν τ ο ε π ιθ υ μ ο ύ σ ε . Η ε π ιτυ χ ία τ ο υ α υ τή ή τ α ν σ η μ α ν τ ικ ό τ ε ρ η σ ε δ ιπ λ ω μ α τ ικ ό ε π ίπ ε δ ο π α ρ ά σ ε σ τρ α τ ιω τ ικ ό , α φ ο ύ σ τη ν ο υ σ ία δ ε ν π ο λ έ μ η σ ε μ ε τ ο ν α υ τ ο κ ρ α τ ο - ρ ικ ό σ τρ α τό α λ λ ά χ ω ρ ίς α ν τ ίπ α λ ο - κ υ ρ ίε υ σ ε κα ι κ α τ έ σ τ ρ ε ψ ε τ έ σ σ ε ρ ις π ό λ ε ις , δ η μ ιο ύ ρ γ η σ ε τ ο ν θ ρ ύ λ ο τ ο υ , κα ι α ν α δ ε ί- χ θ η κ ε απ ό α π λ ό ς β α σ ιλ ιά ς μ ια ς ά γ ρ ια ς ν ο μ α δ ικ ή ς φ υ λ ή ς σ το ν « Α τ τ ίλ α τ ο ν Κα- τ α κ τ η τ ή » .

Ο ι ε ξ ε λ ί ξ ε ι ς α υ τ έ ς ε ίχ α ν ω ς α π ο τ έ λ ε σ μα να υ π ε ρ ε κ τ ιμ ή σ ε ι τ ι ς δ υ ν ά μ ε ις το υ κα ι να α λ λ ά ξ ε ι ν ο ο τρ ο π ία , ε π ιζ η τώ ν τα ς να ιδ ρ ύ σ ει, π ια, μ ια τ ε ρ ά σ τ ια β α ρ β α ρ ικ ή α υ το κ ρ α τ ο ρ ία . Τ ο ν ο δ ή γ η σ α ν , ό μ ω ς , κα ι σ τη ν τ ε λ ικ ή τ ο υ π τώ σ η.

Η ΛΕΥΤΕΡΗ ΕΠΙΔΡΟΜΗΣ τ ο μ ε τ α ξ ύ , ο Θ ε ο δ ό σ ιο ς ε ίχ ε δ ια τά

ξ ε ι τ ι ς δ υ ν ά μ ε ις τ ο υ π ου ε ίχ α ν σ τα λ ε ί π ρ ο ς εν ίσ χ υ σ η τ η ς Δ υ τ ικ ή ς Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία ς κ α τά τω ν Β α ν δ ά λ ω ν να ε π ισ τρ έ - ψ ο υ ν ά μ εσ α , π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ να εν ισ χ ύ - σ ο υ ν τ α β ό ρ ε ια σ ύ ν ο ρ α τ ο υ κ ρ ά το υ ς . Π α ρ ά λ λ η λ α , ό μ ω ς , ο α π ό λ ε μ ο ς α υ τ ο κ ρ ά τ ο - ρ α ς δ ε χ ό τ α ν ε ισ η γ ή σ ε ις απ ό τ ο υ ς σ υ μ β ο ύ λ ο υ ς τ ο υ να μη α ν α ν εώ σ ε ι τ η σ υ ν θ ή κη α ν α κ ω χ ή ς μ ε τ ο ν Α τ τ ίλ α , α λ λ ά να π ο λ ε μ ή σ ε ι ε ν α ν τ ίο ν τω ν θ ύ ν ν ω ν . Ο ι Γ ερ μ α ν ο ί μ ισ θ ο φ ό ρ ο ι σ τρ α τη γ ο ί τ ο υ Θ ε ο δ ο σ ίου Α σπαρ κα ι Α ρ ε ο β ίν δ ο ς ε ίχ α ν π ά ν τω ς α ν τ ίθ ε τ η ά π οψ η . Υπό τ η ν επ ιρ ρ ο ή τ ο υ ς , η Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία δ ε ν κ α τ ή γ γ ε ιλ ε τ η ν σ υ ν θ ή κ η , α λ λ ά ο ύ τ ε τ η ν α ν α ν έω σ ε . Ε τσ ι, σ τ ις α ρ χ έ ς τ ο υ 443 η σ υ ν θ ή κ η έ λ η ξ ε κ α ι ο Α τ τ ίλ α ς υ π έ β α λ ε ν έ ο υ ς ό ρ ο υ ς γ ια να δ ια τ η ρ η θ ε ί η ε ιρ ή ν η . Κ υ ρ ίω ς επ έ - μ ε ιν ε σ το ν ό ρ ο να τ ο υ π α ρ α δ ο θ ο ύ ν ό λ ο ι ο ι θ ύ ν ν ο ι π ου ε ί τ ε ε ίχ α ν κ α τ α φ ύ γ ε ι ω ς π ρ ό σ φ υ γ ες , ε ί τ ε ε ίχ α ν ε ν τ α χ θ ε ί ω ς μ ι

σ θ ο φ ό ρ ο ι σ το ν α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ό σ τρ α τό . Ζ η τ ο ύ σ ε επ ίσ η ς τ η ν κ α τα β ο λ ή τω ν 700 λ ιβ ρ ώ ν χ ρ υ σ ο ύ π ου ε π έ β α λ λ ε η σ υ ν θ ή κ η τ ο υ Μ ά ρ γ ο υ .

Ο Θ ε ο δ ό σ ιο ς , μ έσ ω α ν τ ιπ ρ ο σ ω π ε ία ς τ ο υ , α π ά ν τη σ ε ό τ ι δ ε ν θ α π α ρ έ δ ιδ ε τ ο υ ς θ ύ ν ν ο υ ς π ου ζο ύ σ α ν ε ν τ ό ς τω ν σ υ ν ό ρ ω ν τ η ς Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία ς , κ α ι ό τ ι ε π ιθ υ μ ο ύ σ ε τ η σ υ ν έχ ισ η τω ν σ υνο μ ιλ ιώ ν . Ο Α τ τ ίλ α ς δ ή λ ω σ ε β α ρ ιά π ρ ο σ β ε β λ η μ έ ν ο ς α π ό τ η ν α π ά ν τη σ η α υ τή κα ι ε τ ο ιμ ά σ τ η κ ε γ ια τ η ν έ α ε ισ β ο λ ή . Σ τ η ν π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τα , ε ίχ ε ή δ η σ υ γ κ ε ν τρ ώ σ ε ι τ ο ν σ τρ α τό το υ σ τα σ ύ ν ο ρ α , σ η μ ά δ ι ό τ ι σ κ ό π ευ ε ο ύ τω ς ή ά λ λ ω ς να ε ισ β ά λ ε ι κα ι α π λώ ς α ν α ζ η τ ο ύ σ ε μ ια α φ ο ρ μ ή .

Τα β α ρ β α ρ ικ ά σ τ ίφ η ξ ε χ ύ θ η κ α ν γ ια μ ια α κ ό μ α φ ο ρ ά σ τα α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ά ε δ ά φ η σ κ ο ρ π ώ ν τα ς τ ο ν θ ά ν α τ ο κ α ι τ η ν κ α τ α σ τ ρ ο φ ή . Π ρ ώ το ς σ τό χ ο ς τ ο υ ς ή τ α ν η π ό λ η Ρ α τια ρ ία (το σ η μ ερ ιν ό χ ω ρ ιό Α ρχ ά ρ τ η ς ε π α ρ χ ία ς Β ιδ ιν ίο υ σ τη Β ο υ λ γ α ρ ία ), η ο π ο ία α π ο τε λ ο ύ σ ε σ η μ α ν τ ικ ή βάσ η το υ α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ο ύ σ τό λ ο υ π ου ή λ ε γ χ ε τ ο ν Δ ο ύ ν α β η . Η π ό λ η κ υ ρ ιε ύ θ η κ ε κα ι ισ ο π εδ ώ θ η κ ε . Σ τη σ υ ν έ χ ε ια ο Α τ τ ίλ α ς σ τρ ά φ η κ ε ν ό τ ια κα ι κ ιν ή θ η κ ε κ α τά τ η ς ισ χ υ ρ ή ς Ν α ϊσ σ ού ( τ η ς σ η μ ε ρ ιν ή ς Ν ις τ η ς Σ ε ρ β ία ς). Σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ο ν ισ το ρ ικ ό Π ρ ίσ κο , ο Α τ τ ίλ α ς χ ρ η σ ιμ ο π ο ίη σ ε τό σ ο μ ε γ ά λ ο α ρ ιθ μ ό π ο λ ιο ρ κ η τ ικ ώ ν μ η χ α ν ώ ν κ α τά τ η ς Ν α ϊσ σ ού , ώ σ τε ο ι α μ υ ν ό μ ε ν ο ι δ ε ν ε ίχ α ν κ α μ ία ε λ π ίδ α να τ ο ν α π ο κ ρ ο ύ σ ο υ ν . Η ά μ υ ν α κ α τ έ ρ ρ ε υ σ ε κα ι α μ έσ ω ς ά ρ χ ισ ε η σ φ α γή . Σ τ η ν π ό λ η υ π ή ρ χ α ν επ ίσ η ς π ο λ λά α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ά ε ρ γ α σ τή ρ ια κ α τ α σ κ ε υ ή ς όπλω ν. Ο ι θ ύ ν ν ο ι δ ε ν κ α τ έσ χ ε σ α ν απ λώ ς ό λ α τ α ό π λ α π ου β ρ ή κ α ν , α λ λ ά π ή ρ α ν μ α ζ ί τ ο υ ς ό λ ο υ ς τ ο υ ς ε ιδ ικ ε υ μ έ ν ο υ ς μ ε τ α λ λ ο υ ρ γ ο ύ ς κα ι ο π λ ο υ ρ γ ο ύ ς , ο ι ο π ο ίο ι ή τ α ν κα ι ο ι μ ό ν ο ι π ου γ λ ίτω σ α ν απ ό τη σ φ α γή .

Ο Α τ τ ίλ α ς , ό μ ω ς , ε ίχ ε α κ ό μ η π ιο μ ε - γ α λ ε π ή β ο λ α σ χ έδ ια . Σ τ ρ ε φ ό μ ε ν ο ς ν ο τ ιο α ν α το λ ικ ά , ε π ι τ έ θ η κ ε κ α ι κ α τ ά σ τρ ε ψ ε τη Σ ε ρ δ ικ ή (σ η μ ε ρ ιν ή Σ ό φ ια ) κα ι τ η Φ ιλιπ- π ο ύ π ο λ η , εν ώ κ ιν ή θ η κ ε σ τη σ υ ν έ χ ε ια κα τ ά τ η ς Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η ς , σ κ ο ρ π ώ ν τα ς τ ο ν π α ν ικ ό . Ο ι δ ύ ο α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ έ ς σ τ ρ α τ ιέ ς τ η ς Θ ρ ά κ η ς κα ι τ ο υ Ιλ λ υ ρ ικ ο ύ , υπ ό τ ο υ ς Α σπαρ κα ι Α ρ ε ο β ίν δ ο , δ ε ν επ ε - ν έβ η σ α ν . Α ν τ ίθ ε τ α , μ ά λ λ ο ν μ ε α υ το κ ρ α - τ ο ρ ικ ή δ ια τα γ ή , κ α τ ε υ θ ύ ν θ η κ α ν π ρ ο ς τ η ν Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η , μ ε σ κο π ό να κα - λ ύ ψ ο υ ν τ η ν π ρ ω τεύ ο υ σ α .

Το σ φ ά λ μ α α υ τό τ η ς υ π ο χ ώ ρ η σ η ς έ ν α ν τ ι ε ν ό ς σ τρ α το ύ π ου σ α φ ώ ς υ π ε ρ ε ίχ ε σ ε τα χ υ κ ιν η σ ία , π λ η ρ ώ θ η κ ε μ ε τ η ν π λή ρη ε ξό ν τω σ η τω ν δ ύ ο σ τρ α τ ιώ ν , ο ι ο π ο ίε ς κ υ κ λ ώ θ η κ α ν κα ι α φ α ν ίσ τη κ α ν . Τα υπο- λ ε ίμ μ α τ ά τ ο υ ς έ φ θ α σ α ν μ α χ ό μ ε ν α μ έ χ ρ ι τ η ν Κ α λ λ ίπ ο λ η κα ι ο χ υ ρ ώ θ η κ α ν ε κ ε ί . Τε-

1 4 I ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

λ ικά , ο Α τ τ ίλ α ς έ φ θ α σ ε σ ε α π ό σ τα σ η 30 χ λ μ . απ ό τ η ν Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η , κ υ ρ ιε ύ ο ν τ α ς κα ι έ ν α μ ικ ρ ό φ ρ ο ύ ρ ιο π ου β ρ ισ κ ό τα ν ε κ ε ί .

Μ ό ν ο μ ία ε π ιτυ χ ία ε ίχ ε να ε π ιδ ε ί ξ ε ι η Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία έ ν α ν τ ι τ ω ν ε π ιδ ρ ο μ έ ω ν , ό τα ν π ο λ ιτ ο φ ύ λ α κ ε ς τ η ς π ό λ η ς Α σ εμ ο (κ ο ν τά σ τη σ η μ ε ρ ιν ή Π λά να τ η ς Β ο υ λ γ α ρ ία ς) α ιφ ν ιδ ία σ α ν μ ια δ ύ ν α μ η θ ύ ν ν ω ν φ ο ρ τω μ έ ν ω ν μ ε λ ά φ υ ρ α κα ι τ η ν ε ξ ό ν τ ω σαν, α π ε λ ε υ θ ε ρ ώ ν ο ν τ α ς π α ρ ά λ λ η λ α κα ι π ο λ λ ο ύ ς α ιχ μ α λ ώ το υ ς σ υ μ π α τρ ιώ τε ς το υ ς .

Ε νώ π ιον τ η ς κρ ίσ η ς , ο Θ ε ο δ ό σ ιο ς κα ι τ ο π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν τ ο υ σ κ έ φ τ ο ν τ α ν να ε γ κ α - τα λ ε ίψ ο υ ν τ η ν Π ό λη κα ι να κ α τ α φ ύ γ ο υ ν σ τη Μ ικ ρ ά Ασία. Ο Α τ τ ίλ α ς , ό μ ω ς , δ ε ν τό λ μ η σ ε να ε π ιτ ε θ ε ί σ τη ν Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λη . Α ν τ ίθ ε τα , σ τρ ά φ η κ ε κ α τά τω ν α υ το κ ρ α το ρ ικ ώ ν δ υ ν ά μ ε ω ν σ τη ν Κ α λλ ίπ ο λη κα ι τ ις ν ίκ η σ ε , π α ρά τ η ν η ρ ω ικ ή ά μ υ ν α π ου α υ τ έ ς α ν τέ τα ξα ν . Υ σ τερ α απ ό τ η ν ε ξ έ λ ιξ η α υ τή , ο Θ εο δ ό σ ιο ς δ ε ν ε ίχ ε ά λ λ η επ ιλ ο γ ή απ ό τ ο να α ι τ η θ ε ί κα ι π ά λ ι ε ιρ ή ν η . Ε σ τε ιλ ε , λο ιπ ό ν , τ ο ν σ τρ α τη γ ό το υ Α ν α τό λ ιο σ το ν Α τ τ ίλ α , ο ο π ο ίο ς , όπ ω ς ή τα ν φ υ σ ικ ό , α υ τή τη φ ο ρ ά έ θ ε σ ε πολύ α υ σ τ η ρ ό τ ε ρ ο υ ς ό ρ ο υ ς : ό λ ο ι ο ι θ ύ ν ν ο ι π ου Β ρ ίσ κ ο ν τα ν σ τη ν Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία θ α π α ρ α δ ίδ ο ν τα ν σ το ν Α τ τ ίλ α , μα ζί μ ε 6.000 λ ίβ ρ ε ς χ ρ υ σ ο ύ . Επίσης, η Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία θ α κ α τ έ β α λ λ ε σ το ν Α τ τ ίλ α 2.100 λ ίβ ρ ε ς χ ρ υ σ ο ύ ε τη σ ίω ς . Ο Θ ύ ν ν ο ς β α σ ιλ ιά ς ε π έ τ ρ ε ψ ε τ η ν ε ξα γ ο ρ ά ο ρ ισ μ έν ω ν α ιχ μ α λ ώ τω ν , κ ο σ το λ ο γ ώ ν τα ς τ ο υ ς 12 χ ρ υ σ ά ν ο μ ί-

Χ ά ρτης τη ς Α νατολικής Ρω μαϊκής Α υ το κ ρ α το ρ ία ς .

Ο ά γ ιο ς α υ το κ ρ ά το ρ α ς Μ αρκιανός π ρ ο εδ ρ εύ ε ι τη ς Δ ’ Ο ικουμενικής Συνόδου (ένθρ ονο ς στο κ έντρ ο τη ς ε ικόνα ς). Ο Μ αρκιανός α να δ είχ 9 η κ ε σ τη μ εγ α λ ύ τερ η π ροσω π ικότητα το υ 5ου αιώνα μ.Χ. στην Α νατολική Α υ το κ ρ α το ρ ία , αν και κυβέρ νησ ε μ ό λις επ τά έ τη .

σ μ α τα α ν ά κ ε φ α λ ή . Τ έλ ο ς , α π α ίτη σ ε να τ ο υ π α ρ α δ ο θ ο ύ ν ό λ ο ι ο ι π ο λ ιτο φ ύ λ α κ ε ς τ η ς π ό λ η ς Α σ εμ ο , μα ζί μ ε ό σ ο υ ς α ιχ μ α λ ώ τ ο υ ς ε ίχ α ν α π ε λ ε υ θ ε ρ ώ σ ε ι! Ο ίδ ιο ς κα ι ο σ τρ α τό ς τ ο υ δ ε ν θ α ε γ κ α τ έ λ ε ιπ α ν τ η ν α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ή ε π ικ ρ ά τε ια π ρ ιν ικ α ν ο π ο ιη θ ο ύ ν ο ι α π α ιτή σ ε ις το υ .

Μ η έ χ ο ν τ α ς ά λ λ η επ ιλ ο γ ή , ο Θ ε ο δ ό σ ιο ς υ π έκ υ ψ ε . Δ έ χ θ η κ ε , μ ά λ ισ τα , τ ο ν α ν τιπ ρ ό σ ω π ο τ ο υ Α τ τ ίλ α σ τρ α τη γ ό Σ κ ό τα σ τη ν Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η , π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ να ε π ιβ λ έ π ε ι τ η ν εκπ λ ή ρ ω σ η τω ν ό ρ ω ν τ η ς σ υ μ φ ω ν ία ς . Το μ ό ν ο π ου κ α τ ά φ ε ρ ε να ε π ιτύ χ ε ι ο Α ν α τό λ ιο ς ή τ α ν να α π ο τρ έ ψ ε ι τ η ν π α ρ ά δ ο σ η τω ν γ ε ν ν α ίω ν π ο λ ιτο φ υ λ ά κω ν το υ Α σ έμ ο υ σ το ν Α τ τ ίλ α . Λ έ γ ε τ α ι ό τ ι π ο λ λ ο ί Θ ύ ν ν ο ι π ου β ρ ίσ κ ο ν τα ν σ τη ν υ π η ρ εσ ία τ η ς Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία ς κα ι θ α π α ρ α δ ίδ ο ν τ α ν β ά σ ε ι τ η ς σ υ μ φ ω ν ία ς σ το ν Α τ τ ί λα , ζ ή τη σ α ν να ε κ τ ε λ ε σ τ ο ύ ν απ ό τ ο υ ς Β υ ζ α ν τ ιν ο ύ ς , γ ν ω ρ ίζ ο ν τα ς τ ο μ α ρ τυ ρ ικ ό τ έ λ ο ς π ου τ ο υ ς π ε ρ ίμ ε ν ε απ ό τ ο ν Θ ύ ν ν ο βα σ ιλ ιά . Α λ λ ο υ ς , π ου α ρ ν ο ύ ν το να π α ρ α δ ο θ ο ύ ν , τ ο υ ς σ κ ό τω σ α ν α υ το κ ρ α τ ο ρ ικ ο ί σ τρ α τ ιώ τ ε ς , κ α τό π ιν μ ά χ η ς .

ΑΠΟ ΤΟΝ ΕϊΕΥΤΕΑΙΣΜΟ ΣΤΗΝ ΑΝΑΡΡΗΣΗ

Ε χ ο ν τα ς λ ά β ε ι σ χ ε δ ό ν ό λ α όσ α ζ ή τ η σ ε, ο Α τ τ ίλ α ς α π ο χ ώ ρ η σ ε α π ό τ α α υ το - κ ρ α το ρ ικ ά ε δ ά φ η κα ι ε π έ σ τ ρ ε ψ ε σ τη ν Π α νν ο ν ία . Δ ε ν έπ α υ σ ε ό μ ω ς κ α τά κ α ιρ ο ύ ς να π α ρ ε ν ο χ λ ε ί τ η ν Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία , ε γ ε ίρ ο ν τ α ς δ ιά φ ο ρ α ζ η τ ή μ α τ α κα ι ν έ ε ς α π α ιτή σ ε ις . Μ ά λ ισ τα , σ υ χ νά έ σ τ ε λ ν ε π ρ έ σ β ε ις σ τη ν Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η -ο ρ ισ μ έ ν ο υ ς ε υ ν ο ύ μ ε ν ο ύ ς τ ο υ ε υ γ ε ν ε ίς - γ ια να λ α μ β ά ν ο υ ν π ο λ ύ τ ιμ α δώ ρα , όπ ω ς ε π έ β α λ λ ε τ ο δ ιπ λ ω μ α τ ικ ό π ρ ω τό κ ο λ λ ο τ η ς επ ο χ ή ς . Η μη π ρ ο σ φ ο ρ ά δ ώ ρ ω ν π ρ ο ς τ ο υ ς π ρ έ σ β ε ις θ ε ω ρ ε ί τ ο π ρ ο σ β ο λ ή π ρ ο ς τ ο ν α π ο σ το λ έα τ ο υ ς - σ τ η ν π ρ ο κ ε ιμ έ ν η π ρ ο ς τ ο ν Α τ τ ίλ α - μ ε ό ,τ ι σ υ ν έ π ε ιε ς μ π ο ρ ο ύ σ ε να σ υ ν ε π ά γ ε τα ι α υ τό .

Ο λ α τ α π α ραπ άνω , σ ε σ υ ν δ υ α σ μ ό μ ε τ ο ν δ υ σ β ά σ τα χ το φ ό ρ ο τω ν 2.100 λ ιβ ρ ώ ν χ ρ υ σ ο ύ ε τη σ ίω ς π ρ ο ς τ ο ν Α τ τ ίλ α , ε ίχ α ν π ρ ο κ α λ έ σ ε ι σ ο β α ρ ά π ρ ο β λ ή μ α τα σ το α υ - τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ό θ η σ α υ ρ ο φ υ λ ά κ ιο . Τα τ α μ ε ία τ ο υ κ ρ ά το υ ς ά δ ε ια ζα ν , εν ώ η Α υ το -

Ο σ φογότθοι

-Ή ο ρ ικ ό ''.Παρόχθιο.

ΝορικόΜεσόγειο

h1 lHUJUl Παννονία "S

^ ά & ΐ Ώ ^ δ ώ ν Β,σ,γότθο,

"--H ayvoW ar ' Ö PÖ ■· \ n o 1

Δαλματία \ ^ uol° j —

Δακίαi ' ' Μεσόνειοί° «i '-V '

r Πραιραλις \Δαρδανία • 'h p p jt i

Κ ρ κ ια ν ο ύ π ο λ η

Μακεδονία

Λιβυκό Πέλαγος Μ Ε ΣΟ Γ Ε ΙΟ ΣΘ Α Λ Α Σ Σ Α

Τυρρηνικό ^ Πέλαγος

c J S Ü f a m ia M Σικελία

Ε ΥΞΕ ΙΝ ΟΣΠ Ο Ν Τ Ο Σ

ΑψίμοντοςΑφριανούττολη

■* ^υςαντιο m

• Νικομήδεια

; Β,θυνία . > ' " Γαλ<πια Ελλήσποντος K - J

''.Λυδία

* '·■ · Π,0,δία

t m « V ' Καρία

> . % < * 4 Νήσοι „ φ

Κρηιη

Κύπρος

w r.a Δ' 0JKS- * & m λίΐΛΚΗλόΜΐ e in ,ΥϊίΟ χ,Κ ÖCOtlirMi MKPWii

Total mono-

m m m w Km chvröc

mrrcwi

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ UTOPIA 1 1 5

Α ναπαράσταση μ ε μ ιν ια το ύ ρ ες τη ς γραμμής μ άχης α υτοκρα τορ ικώ ν πεζών, πίσω από πρόχειρα οχυρώ ματα μ ε πασσάλους, για την αντιμετώ π ιση του ουννικού ιππικού.

ί Το 446 η Κωνσταντινούπολη πληροφορήθηκε ότι ο Αττίλας ετοιμαζόταν για νέα εισβολή, παρότι δεν υπήρχε καν πρόφαση, αφού η Αυτοκρατορία τηρούσε απαρέγκλιτα τους όρους της μεταξύ τους συμφωνίας. 9κ ρ α το ρ ία έ π ρ ε π ε π α ρ ά λ λ η λ α να α ν τ ιμ ε τω π ίσ ε ι τ ο υ ς Π έ ρ σ ε ς κα ι τ ο υ ς Β α ν δ ά λ ο υ ς . Για να α ν τ ιμ ε τ ω π ισ τ ε ί η έ λ λ ε ιψ η χ ρ η μ ά τ ω ν ε π ιβ λ ή θ η κ ε β α ρ ιά φ ο ρ ο λ ο γ ία , α κ ό μ α κα ι σ τη ν τ ά ξ η τω ν σ υ γ κ λ η τ ικ ώ ν .

Π α ρ ό λ α α υ τά , ο Α τ τ ίλ α ς δ ε ν η ρ έ μ η

σ ε. Το 445, ο α δ ε λ φ ό ς το υ Μ π λ έ ν τ α σ κ ο τ ώ θ η κ ε σ ε κ υ ν η γ ε τ ικ ό α τύ χ η μ α , ο ρ γ α ν ω μ έ ν ο απ ό τ ο ν ίδ ιο τ ο ν Α τ τ ί λα , κα ι ο ίδ ιο ς α ν α κ η ρ ύ - χ θ η κ ε μ ο ν α δ ικ ό ς β α σ ιλ ιά ς

θ ύ ν ν ο ι ιππείς επ ί τω έρ γω . Η νομαδική α υ τή φ υλή δεν αποσκοπούσε στη μόνιμη εγ κ α τά σ τα σ η στα α υ το κ ρ α το ρ ικ ά εδ ά φ η - ενδ ια φ ερ ό τα ν μόνο για την αρπαγή και τη λεηλα σ ία .

Χα ρα κτηρ ισ τικό υπ όδειγμα σ ύ ν θ ετο υ τό ξο υ , όπως π ερίπου α υ τά που εξό π λιζα ν το ιππικό το υ Α ττίλ α . Το τό ξο ο νομ αζότα ν σ ύ ν θ ετο γ ια τ ί κ α τα σ κ ευ α ζό τα ν από δ ιάφ ορα υλικά, που το υ προσέδιδαν μ εγ α λ ύ τερ η α ν θ ε κ τ ικ ό τη τα και ισχύ.

τω ν θ ύ ν ν ω ν . Το ε π ό μ ε ν ο έ τ ο ς α π ο φ ά σ ισ ε να ε ισ β ά λ ε ι κα ι π ά λ ι σ τη ν Α ν α το λ ικ ή Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία . Α υ τή τ η φ ο ρ ά ό μ ω ς θ α α ν τ ιμ ε τ ώ π ιζ ε ισ χ υ ρ ό τε ρ η α ν τ ίσ τα σ η .

Το 446 η Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η π λ η ρ ο φ ο ρ ή θ η κ ε ό τ ι ο Α τ τ ίλ α ς ε τ ο ιμ α

ζ ό τα ν γ ια ν έ α ε ισ β ο λ ή , π α ρ ό τ ι δ ε ν υ π ή ρ χ ε κα ν π ρ ό φ α σ η , α

φ ο ύ η Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία τ η ρ ο ύ σ ε α π α ρ έ γ κ λ ιτα τ ο υ ς ό ρ ο υ ς τ η ς μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς σ υ μ φ ω ν ία ς . Ω σ τό σ ο , ο Α τ τ ίλ α ς ,

έ χ ο ν τ α ς σ υ γ κ ε ν τρ ώ σ ε ι έ ν α ν τ ε ρ ά σ τ ιο σ τρ α τό α π ο τε -

λ ο ύ μ ε ν ο απ ό θ ύ ν ν ο υ ς , Γό τθ ο υ ς , Γ επ ίδ ες κα ι ά λ λ ο υ ς Γ ερ μ α ν ο ύ ς , π έρ α σ ε τ α σ ύ ν ο ρ α σ τη ν π ε

ρ ιο χ ή τ η ς Μ υ σ ία ς και, χ ω ρ ίς κ α μ ία δ ικ α ιο λ ο γ ία , ά ρ χ ισ ε τ ο κ α τ α σ τ ρ ο φ ικ ό τ ο υ έρ γ ο .

Ο θ ύ ν ν ο ς β α σ ιλ ιά ς φ α ιν ό τ α ν π λ έ ο ν α π ο φ α σ ισ μ έν ο ς να κ α τ α λ ά β ε ι τ η ν Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ

π ο λ η . Ο ι σ υ ν θ ή κ ε ς , ά λ λ ω σ τε , τ ο ν ευ ν ο ο ύ σ α ν . Τ ο ν Ια ν ο υ ά ρ ιο

το υ 447 έ ν α ς τ ρ ο μ α κ τ ικ ό ς σ ε ισ μ ό ς έ π λ η ξ ε τ η ν π ρ ω τε ύ ο υ σ α τ η ς Α ν α το λ ι

κ ή ς Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία ς , π ρ ο κ α λ ώ ν τα ς σ η μ α ν τ ικ έ ς κ α τ α σ τ ρ ο φ έ ς κα ι κ υ ρ ίω ς , γ κ ρ ε μ ί ζ ο ν τ α ς μ ε γ ά λ ο μ έ ρ ο ς τω ν τ ε ιχ ώ ν τ η ς π ό λ η ς . Ο Α τ τ ίλ α ς π λ η ρ ο φ ο ρ ή θ η κ ε τ ο γ ε γ ο ν ό ς κα ι φ υ σ ικ ά έ σ π ευ σ ε να τ ο ε κ μ ε τ α λ - λ ε υ θ ε ί .

Ω σ τό σ ο κα ι η Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία , έ χ ο ν τ α ς π λ η ρ ο φ ο ρ η θ ε ί τ η ν ε π ικ ε ίμ ε ν η ε ι σ β ο λ ή , ε ίχ ε π ρ ο ε τ ο ιμ α σ τ ε ί κ α τ ά τ ο δ υ ν α τό . Η α ρ χ ισ τρ α τη γ ία ε ίχ ε δ ο θ ε ί σ ε έ ν α ν Γ ερ μ α ν ό σ τρ α τη γ ό , τ ο ν Α ρ ν έ γ κ ι- σ κ λο , ο ο π ο ίο ς ε ίχ ε σ υ γ κ ε ν τ ρ ώ σ ε ι έ ν α ν ισ χ υ ρ ό σ τρ α τό , φ ιλ ο δ ο ξ ώ ν τ α ς να π ο λ ε μ ή σ ε ι σ ε κ α τά π α ρ ά τα ξη μ ά χ η τ ο ν Α τ τ ί λα . Ο Α ρ ν έ γ κ ισ κ λ ο ς μ ε τ α κ ίν η σ ε τ ο ν σ τρ α τό τ ο υ σ τη Μ α ρ κ ια ν ο ύ π ο λ η τ η ς Κ ά τω Μ υ σ ία ς , σ τ ις ε κ β ο λ έ ς τ ο υ π α ρ α π ό τα μ ο υ τ ο υ Δ ο ύ ν α β η Β ιν τ , ο ο π ο ίο ς ο ν ο μ ά ζ ο ν τ α ν τ ό τ ε Ο ύ τ ο υ ς . Α π ό ε κ ε ί κ ά λ υ π τε τ ι ς ο δ ε ύ σ ε ις π ρ ο ς τ η ν Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η , μ π ο ρ ο ύ σ ε να α ν ε φ ο δ ιά ζ ε τ α ι απ ό τη θ ά λ α σ σ α κα ι, α ν ο Α τ τ ίλ α ς δ ε ν έ σ π ε υ δ ε να τ ο ν α ν τ ιμ ε τω π ίσ ε ι , μ π ο ρ ο ύ σ ε να τ ο ν π λ α γ ιο κ ο π ή σ ε ι, α κ ό μ α κα ι να τ ο ν κ υ κ λ ώ σ ει, σ ε π ερ ίπ τω σ η π ου κ ιν ε ί τ ο α σ ύ ν ε τα π ρ ο ς ν ό το . Ο Α τ τ ίλ α ς , έ μ π ε ιρ ο ς π ο λ ε μ ισ τή ς κα ι ο ίδ ιο ς , δ ε ν μ π ο ρ ο ύ σ ε , π ρ ο φ α νώ ς, να α γ ν ο ή σ ε ι τ η ν α π ε ιλ ή .

Π α ρ ά λ λ η λ α , ο έπ α ρ χ ο ς τ η ς Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η ς Κ ω ν σ τά ν τ ιο ς ε ίχ ε επ ισ τρ α -


τ ε ύ σ ε ι τ ο σ ύ ν ο λ ο το υ π λ η θ υ σ μ ο ύ τ η ς π ό λ η ς γ ια τ η ν ε π ισ κ ευ ή τω ν τε ιχώ ν . Η τα ν έ ν α π α ιχ ν ίδ ι μ ε τ ο ν χ ρ ό ν ο . Ε ίτ ε ο ι Β υ ζ α ν τ ιν ο ί θ α ε π ισ κ εύ α ζ α ν τ α τ ε ίχ η , ε ί τ ε η β α σ ιλ ίδ α τω ν π ό λ εω ν δ ε ν θ α π ρ ο λ ά β α ιν ε κα ν να α ρ χ ίσ ε ι τ η ν π ρ ο σ φ ο ρ ά τ η ς σ το ν π α γ κ ό σ μ ιο π ο λ ιτ ισ μ ό .

Μ ε τ η ν π ρ ώ τη εμ φ ά ν ισ η τω ν θ ύ ν ν ω ν , ο Α ρ ν έ γ κ ισ κ λ ο ς , π ου β ρ ισ κ ό τα ν σ τα σ ύν ο ρ α , κ ιν ή θ η κ ε ε ν α ν τ ίο ν τ ο υ ς . Ο σ τρ α τ ό ς τ ο υ έ λ α β ε θ έ σ ε ις σ το ν π ο τα μ ό κα ι π ε ρ ίμ ε ν ε τ ο υ ς ε χ θ ρ ο ύ ς , ο ι ο π ο ίο ι δ ε ν ά ρ γ η σ α ν να φ θ ά σ ο υν . Π ρ έπ ε ι να ή τ α ν τ ρ ο μ ε ρ ό τ ο θ έ α μ α τω ν ε κ α τ ο ν τ ά δ ω ν χ ιλ ιά δ ω ν π ο λ ε μ ισ τώ ν τ ο υ Α τ τ ίλ α , ο ι ο π ο ίο ι π α ρ α τά σ σ ο ν τα ν α π έ ν α ν τ ι σ τις , ο π ω σ δ ή π ο τ ε δ ρ α μ α τ ικ ά λ ιγ ό τ ε ρ ε ς , δ υ ν ά μ ε ις το υ Α ρ ν έ γ κ ισ κ λ ο υ .

Η μ ά χ η π ου α κ ο λ ο ύ θ η σ ε ή τ α ν επ ική , σ ύ μ φ ω να μ ε τ ι ς ε λ ά χ ισ τ ε ς ισ το ρ ικ έ ς μ α ρ τ υ ρ ίε ς π ου δ ια σ ώ θ η κ α ν απ ό ο ρ ισ μ έ ν ο υ ς Β υ ζ α ν τ ιν ο ύ ς χ ρ ο ν ικ ο γ ρ ά φ ο υ ς κα ι

ισ το ρ ικ ο ύ ς , όπ ω ς ο Ιο ρ δ ά ν η ς , ο Μ α ρ - κ ε λ ίν ο ς κα ι ο (ά γ ν ω σ το ς ) σ υ γ γ ρ α φ έ α ς

τ η ς « Ε π ιτο μ ή ς » , τ ο υ 7ου α ιώ να . Τα α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ά σ τ ρ α τ ε ύ μ α τ α π ο λ έμ η σ α ν η ρ ω ικά . Ο ίδ ιο ς ο Α ρ ν έ γ κ ισ κ λ ο ς , ό τα ν σ κ ο τ ώ θ η κ ε τ ο ά λ ο γ ό τ ο υ , πο-

ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΟΝ ΟΥΝΝΠΝΟ σ τρ α τός τω ν θύννω ν, που α ιμα τοκύλησ ε, σ την κυρ ιολεξία , δύο ηπείρους, δ εν ή

τα ν παρά μια ορδή ιπ ποτοξοτώ ν, οι οποίοι όμω ς ζούσαν πάνω στο άλογο από τη ν παιδική το υ ς ηλικία. Οι θύ ννο ι, όπως και οι Μ ογγόλο ι απόγονοί το υ ς , μετα νά σ τευσ α ν από τις α σ ια τικές σ τέπ ες σ την Ευρώπη, π ιεζόμενο ι από άλλα ασιατικά φύλα, μέσω τη ς σ ημερ ιν ή ς Κίνας, Ρωσίας και Ο υκρανίας. Ο σ τρα τός το υ ς ή τα ν οργα νω μένος σε φ υ λ ετ ικ ή βάση, με κά θ ε τοπ ικό αρχηγό να έχ ε ι το υ ς π ολεμ ισ τές α κο λο ύ θ ο υ ς του .

Συνήθω ς μόνο οι αρχηγο ί έ φ ερ α ν σοβαρό α μ υ ντικό οπλισμό. Οι θ ύ ν ν ο ι ιπ π οτοξό τες ή τα ν οπλισμένοι με σ ύ ν θ ετο τό ξο και ακόντιο , που χρησ ιμοπ οιείτο και ως ελα φ ρ ιά λόγχη, σπάθη και μικρή ξύ λ ινη ασπίδα επ εν δ εδ υ μ έν η μ ε δ έρ μ α τα ζώων. Κάποιοι έφ ερ α ν ε π ιπλέον κράνος ή δ ερ μ ά τινο κάλυμμα κεφ α λής. Οι ευ γ εν ε ίς , α ν τίθ ετα , έφ ερ α ν αλυσιδωτό ή φ ολιδω τό θώ ρακα, λόγχη, τό ξο , σπάθη και μ ικρή ασπίδα. Οι πιο πλούσιοι ίππευαν θω ρακισ μένα άλογα.

Α υτό που καθ ισ τούσ ε το υ ς θ ύ ν ν ο υ ς ε ξα ιρ ε τ ικ ο ύ ς π ο λεμ ισ τές ή τα ν η τα κ τική το υ ς και η τα χ ύ τη τα με τη ν οποία εφ ορμούσ αν εν α ντίο ν το υ αντιπάλου. Αν οι αντίπαλοι δ εν δ ιέθ ε τα ν εκη β ό λα όπλα, οι θ ύ ν ν ο ι το υ ς πλησίαζαν σε πολύ μικρή απόσταση και το υ ς θ έ ριζαν με τα το ξεύ μ α τά το υ ς . Αν οι αντίπαλοι α ν τεπ ιτ ίθ εν το , οι θ ύ ν ν ο ι υποχωρούσαν τα χύτα τα , π αρενοχλώ ντας το υ ς συνεχώς. Η τα κ τική αυ τή ή τα ν ιδ ια ίτερα απ οτελεσ μα τική εν α ντίο ν τω ν Γερμανών, οι οποίοι λόγω βάρους του οπλισμού το υ ς δ εν μπορούσαν να α- ντιδράσουν. Α π έναντι σ το α υ τοκρ α τορ ικά πεζικό, το οποίο συνήθω ς δ ιέ θ ε τ ε οργανικά τμ ή μ α τα το ξο τώ ν αλλά και μονά δες ε ξο π λ ισ μένες με α κόντια και άλλα ελα φ ρά εκηβ όλα όπλα, οι θ ύ ν ν ο ι π α ρέμενα ν σε απόσταση ασφαλείας, εξα π ολύοντα ς τα β έλη το υ ς . Δ εν ε- κ τελούσ α ν π οτέ επέλαση κατά του αντιπάλου, παρά μόνο ό τα ν α υ τό ς ε ίχ ε χάσει τη συνοχή το υ από τα το ξεύ μ α τα και τ ις απώ λειες.

Ο σ τρα τός τω ν θ ύννω ν ή τα ν ικανός να διασχίσει τερ ά σ τιες αποστάσεις σε ελάχιστο χρόνο. Από τη ν εποχή το υ Α ττίλα , όμως, τα δ εδ ο μ ένα άλλαξαν, καθώ ς σ τον σ τρατό ε ν τά χθ η κ α ν και π ολλοί Γερμανοί. Οι Γερμανοί δ ιέ θ ε τα ν τμ ή μ α τα πεζικού εξοπ λισ μένα με μ εγ ά λες ασπίδες, ακόντια , σπάθες και π ελ έκε ις , τα οποία πολεμούσ αν σε πυκνό σχηματισμό, αλλά και βαρύ ιππικό, εξοπ λ ισ μένο μ ε μ εγ ά λ ες ασπίδες, α κόντια και σ πάθες, το ο ποίο εκ τελ ο ύ σ ε ο ρ μ η τ ικ ές επ ελάσ εις κα τά τω ν αντιπάλων. Ετσι, ο Α ττ ίλ α ς χρησ ιμοποιούσε το γ ερμα νικό βαρύ ιππικό ως όργανο κρούσης κατά σ υ ντετα γμ ένω ν αντιπάλω ν τμημά τω ν, ενώ το π εζικό και το μηχανικό, τα οποία σ υγκρότησ ε από Ρωμαίους αιχμαλώτο υ ς ή λ ιπ ο τά κτες , τού ή τα ν ιδ ια ίτερα χρήσ ιμα σε π ο λ ιο ρ κη τικές επ ιχειρήσ εις . Ωστόσο, το γ ερμ α ν ικό π εζικό και οι π ο λ εμ ικ ές μηχα νές με τ ις οπ οίες εφ οδ ιά σ τηκε, σ τέρησαν από το ν σ τρα τό του τη ν παλαιά το υ τα χ ύ τη τα . Παρόλα αυτά, ε ιδ ικ ό τερ α το μηχανικό αποδ ε ίχ θ η κ ε ιδ ια ίτερα α π οτελεσ μα τικό σ τις επ ιχειρήσ εις κατά τω ν εχθρ ικώ ν οχυρω μένω ν πόλεων.

δ ικ α ιο λ ό γ η σ α ν τη θ υ σ ία . Σ ύ μ φ ω να μ ε τ ις π η γ έ ς , σ τη μ ά χ η ε ν α ν τ ίο ν τω ν θ ύ ν ν ω ν σ υ μ μ ε τ ε ί χ α ν ο ι α ν α γ ε ν ν η μ έ ν ε ς σ τ ρ α τ ιέ ς τ ο υ Ιλ λ υ ρ ικ ο ύ κα ι τ η ς Θ ρ ά κ η ς , α λ λ ά κα ι α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ έ ς μ ο

ν ά δ ε ς απ ό τ η ν Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η .

Ο Α τ τ ίλ α ς , μ ε τά τ η ν α ιμ α τη ρ ή

ν ίκ η τ ο υ , α π ίσ τ ε υ τ α ο ρ γ ι

σ μ έ ν ο ς , ε π ι τ έ θ η κ ε

σ τη Μ α ρ - κ ι α ν ο ύ - π ο λ η , τ η ν ο π ο ία κ υ ρ ι ο λ ε κ τ ι

κά ε ξα φ ά ν ισ ε απ ό τ ο ν χ ά ρ τη . Π ά ν τω ς , η ε υ κ α ιρ ία τ ο υ να κ α τ α λ ά β ε ι τ η ν Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η ε ίχ ε χ α θ ε ί. Σ τα τ έ λ η Μ α ρ τ ίο υ τ ο υ 447 τ α τ ε ίχ η τ η ς π ρ ω τε ύ ο υ σ α ς υψ ώ ν ο ν τ α ν κ α ι π ά λ ι υ π ερ ή φ α ν α κα ι η φ ρ ο υ ρ ά ε ίχ ε ε ν ισ χ υ θ ε ί απ ό σ κ λ η ρ ο τρ ά χ η λ ο υ ς Ισ α ύ ρ ο υ ς σ τ ρ α τ ιώ τ ε ς απ ό τη Μ ικ ρ ά Ασία. Σ τα τ ε ίχ η τ η ς Π ό λ η ς σ ώ ζετα ι α κ ό μ α μια επ ιγ ρ α φ ή τ ο υ έπ α ρ χ ο υ Κ ω ν σ τά ν τ ιο υ π ου α ν α φ έ ρ ε ι: « Ο ύ τε η Π α λ λ ά δ α δ ε ν θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε να τ α έ χ ε ι κ τ ίσ ε ι τ α χ ύ τ ε ρ α κα ι κ α λ ύ τε ρ α » !

ΑΤΤΙΛΑΣ Ο ΒΑΡΒΑΡΟΣΑ υ τ ό π ου α κ ο λ ο ύ θ η σ ε τ η μ ά χ η το υ

Β ιν τ κ α ι τ η ν α ν α κ α τα σ κ ε υ ή τω ν τε ιχ ώ ν τ η ς Β α σ ιλ εύ ο υ σ α ς μ ό ν ο ω ς ε κ σ τ ρ α τ ε ία ε κ δ ίκ η σ η ς μ π ο ρ ε ί να ε κ λ η φ θ ε ί . Μ η δ ια θ έ τ ο ν τ α ς ε τ ο ιμ ο π ό λ ε μ ο σ τρ α τό , ο α υ το -

Σύγχρ ονη αναπαράσταση βαριά οπλισμένου α υ το κ ρ α το ρ ικ ο ύ π εζού το υ 5ου αιώνα μ.Χ. Φ έρ ει σ ιδηρό

κράνος, μ εγά λη σ κούτα (ασπίδα), δόρυ και ακόντιο . Το έμ β λη μ α της ασπίδας υποδηλώ νει σ τρ α τιώ τη επ αρχιακής

σ τρ α τιά ς .

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 1 1 7

Α υ το κ ρ α το ρ ικ ο ί ιππείς σ τη μάχη. Εξοπ λισμένοι μ ε ακόντια , κυρίω ς, και σπ άθες , ο ι α υ το κ ρ α το ρ ικ ο ί ιππείς δ εν δ ιέ θ ε τα ν τον κατά λληλο οπλισμό για να α ντιμετω π ίσουν το υ ς θ ύ ν ν ο υ ς ιπ π ο το ξό τες .

κ ρ ά το ρ α ς δ ε ν μ π ο ρ ο ύ σ ε να ε π έ μ β ε ι - α π λώ ς π α ρ α κ ο λ ο υ θ ο ύ σ ε απ ό τ η ν Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η τ η ν κ α τ α σ τρ ο φ ή τω ν π ό λ ε ων, τ ι ς σ φ α γ ές , τ ι ς λ ε η λ α σ ίε ς κ α ι ό λ ε ς τ ι ς β α ρ β α ρ ό τ η τ ε ς π ου σ υ ν έ δ ε σ α ν τ ο ό ν ο μ α τ ο υ Α τ τ ίλ α μ ε τ η ν α ιώ ν ια κ α τα δ ίκ η τ η ς ισ το ρ ία ς . « Ε γ ιν α ν τ ό σ ε ς σ φ α γ ές , τ έ τ ο ια α ιμ α το χ υ σ ία , π ου κ α ν ε ίς δ ε ν μ π ο ρ ε ί να μ ε τ ρ ή σ ε ι τ ο υ ς ν ε κ ρ ο ύ ς . Ισ ο π έδ ω σ α ν ν α ο ύ ς κα ι μ ο ν α σ τή ρ ια , έ σ φ α ξα ν μ ο ν α χ ο ύ ς κα ι π α ρ θ έ ν ε ς . . .» , α ν α φ έ ρ ε ι έ ν α χ ρ ο ν ικ ό τ η ς ε π ο χ ή ς .

Ο Α τ τ ίλ α ς , α φ ο ύ ισ ο π έδ ω σ ε τ α π ά ν τα απ ό τ ο ν Δ ο ύ ν α β η κα ι ν ό τ ια , έ φ θ α σ ε μ έ χ ρ ι τη Θ εσ σ α λ ία . Τ ελ ικά , α ν α χ α ιτ ίσ τη κ ε

σ τ ις Θ ε ρ μ ο π ύ λ ε ς . Σ τ η ν Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η υ π ή ρ χ α ν τώ ρ α δ ύ ο π α ρ α τά ξ ε ις : η μία , η π λ έ ο ν φ ιλ ο π ό λ ε μ η , υ π ο σ τή ρ ιζ ε δ ικ α ιο λ ο γ η μ έ ν α ό τ ι , π α ρ ά τ ι ς κ α τ α σ τρ ο φ έ ς π ου ε ίχ ε ε π ιφ έ ρ ε ι (70 π ό λ ε ις ε ίχ α ν κ α τ α σ τρ α φ ε ί σ υ θ έ μ ε λ α ) , ο Α τ τ ίλ α ς μ π ο ρ ο ύ σ ε να ν ικ η θ ε ί , α φ ο ύ ο σ τ ρ α τ ό ς το υ ε ίχ ε υ π ο σ τε ί επ ίσ η ς κ α τ α σ τ ρ ο φ ικ έ ς απ ώ λ ε ιε ς κ α ι μ α σ τ ιζ ό τα ν απ ό τ ι ς α σ θ έ ν ε ιε ς . Τη φ ιλ ο π ό λ ε μ η μ ε ρ ίδ α ε ξ έ φ ρ α ζ α ν ο σ τρ α τη γ ό ς Μ α ρ κ ια ν ό ς κα ι ο Ζ ή ν ω ν , ο α ρ χ η γ ό ς τ η ς φ ρ ο υ ρ ά ς τω ν Ισαύρω ν. Ω σ τό σο η ά λ λ η π α ρ ά τα ξη , π ου π ρ ό κ ρ ιν ε τ η ν ε ιρ ή ν η μ ε τ ο ν Α τ τ ίλ α , ή τ α ν ε κ ε ίν η π ου κ α τ ά φ ε ρ ε να ε π ιβ λ η θ ε ί, μ ε ε π ικ ε φ α λ ή ς

τ ο ν Χ ρ υ σ ά φ ιο , τ ο ν π α ν ίσ χ υ ρ ο , ρ α δ ιο ύ ρ γ ο ε υ ν ο ύ χ ο π ου ε π η ρ έ α ζ ε τ ο ν α υ το κ ρ ά - το ρ α .

Κ αι π ά λ ι ο σ τρ α τη γ ό ς κα ι δ ιπ λ ω μ ά τη ς Α ν α τό λ ιο ς α ν έ λ α β ε τ ι ς δ ια π ρ α γ μ α τε ύ σ ε ις . Ο Α τ τ ίλ α ς α υ τή τη φ ο ρ ά δ ε ν α ύ ξ η σ ε τ ις ο ικ ο ν ο μ ικ έ ς τ ο υ α π α ιτή σ ε ις , α λ λά α ξίω σ ε , ε π ιπ λ έο ν , να ε γ κ α τ α λ ε ιφ θ ε ί από τ η ν Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία μ ια ε δ α φ ικ ή έ κ τα σ η50.000 τ ε τρ α γ ω ν ικ ώ ν χ ιλ ιο μ έ τρ ω ν , ν ό τ ια το υ Δ ο ύ ν α β η , απ ό τη Σ ιγ γ ιδ ό ν α μ έ χ ρ ι τη Ν αϊσ σό. Ο α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α ς Θ ε ο δ ό σ ιο ς α π ο δ έ χ θ η κ ε τ η ν σ υ μ φ ω ν ία , π α ρ ά τ η ν απ ίσ τ ε υ τ η κ α τ α κ ρ α υ γ ή π ου ξ ε σ η κ ώ θ η κ ε σ τη ν κ ο ιν ή γ ν ώ μ η τ η ς Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία ς .


Α κ ό μ α κα ι ο ισ το ρ ικ ό ς Π ρ ίσ κ ο ς , ο ο π ο ίο ς μ ε τ ε ίχ ε τ ο 448 σ τη ν π ρ ε σ β ε ία π ρ ο ς τ ο ν Α τ τ ίλ α , δ ε ν έ κ ρ υ ψ ε τη δ υ σ φ ο ρ ία τ ο υ γ ια τ ο ν ε ξ ε υ τ ε λ ισ μ ό τ η ς Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία ς από τ ο ν β ά ρ β α ρ ο Α τ τ ίλ α .

Α ξ ίζ ε ι να σ η μ ε ιω θ ε ί ό τ ι ο Χ ρ υ σ ά φ ιο ς ε π ιχ ε ίρ η σ ε να δ ο λ ο φ ο ν ή σ ε ι τ ο ν Α τ τ ίλ α , δ ω ρ ο δ ο κ ώ ν τα ς έ ν α ν υ ψ η λ ό β α θ μ ο α ξιω - μ α το ύ χ ο το υ . Η σ υ ν ο μ ω σ ία ό μ ω ς α π οκα - λ ύ φ θ η κ ε κα ι ο Α τ τ ίλ α ς σ ώ θ η κ ε , ζ η τώ ν τ α ς μ ά λ ισ τα απ ό τ ο ν Θ ε ο δ ό σ ιο τ ο κ ε φ ά λ ι τ ο υ Χ ρ υ σ ά φ ιο υ . Τ ελ ικά , ο Α ν α τό λ ιο ς κ α τ ά φ ε ρ ε ό χ ι μ ό ν ο να α π ο τ ρ έ ψ ε ι τ η ν ε κ τ έ λ ε σ η τ ο υ Χ ρ υ σ ά φ ιο υ , α λ λ ά κα ι να π ε ίσ ε ι τ ο ν Θ ύ ν ν ο β α σ ιλ ιά να μη ε π ιμ ε ίν ε ι σ το ν ό ρ ο γ ια ε γ κ α τ ά λ ε ιψ η ε δ α φ ώ ν από τ η ν Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία κα ι να α ρ κ ε σ τ ε ί σ το ν χ ρ υ σ ό π ου α φ ε ιδ ώ ς θ α λ ά μ β α ν ε . Α υ τή έ μ ε λ λ ε να ε ίν α ι η τ ε λ ε υ τ α ία ε π ιτυ χ ία τ ο υ Α τ τ ίλ α κ α τά τ η ς Α ν α το λ ικ ή ς Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία ς . Σ ύ ν τ ο μ α θ α ε ρ χ ό τ α ν η Ν έμ εσ η .

Η α λ λ α γ ή σ τά σ η ς τ ο υ Α τ τ ίλ α α π ο τε - λ ε ί μ έ χ ρ ι σ ή μ ε ρ α σ η μ ε ίο τ ρ ιβ ή ς γ ια τ ο υ ς ισ το ρ ικ ο ύ ς . Ο π ιθ α ν ό τ ε ρ ο ς , π ά ν τω ς , λ ό γ ο ς ή τ α ν ό τ ι , έ χ ο ν τ α ς α π ο μ υ ζ ή σ ε ι τ η ν Α ν α το λ ικ ή Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία κα ι μη π ρ ο σ δ ο κ ώ ν τα ς π ερ ισ σ ό τερ α , α π ο φ ά σ ισ ε να σ τρ α φ ε ί κ α τά τ η ς ε ξ ο υ θ ε ν ω μ έ ν η ς Δ υ τ ικ ή ς Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία ς . Ε να ς ά λ λ ο ς λ ό γ ο ς ή τα ν ό τ ι τ ο β α σ ίλ ε ιο το υ Α τ τ ίλ α σ τη ρ ιζ ό τα ν σ το ν π ό λ ε μ ο , ω ς μ έσ ο π λ ο υ τ ισ μ ο ύ τω ν π ο λ ε μ ισ τώ ν κα ι α π α σ χ ό λ η σ ή ς τ ο υ ς . Αν ο σ τ ρ α τ ό ς τ ο υ δ ε ν π ο λ ε μ ο ύ σ ε , π ιθ α ν ό τ α τ α θ α ξεσ π ο ύ σ α ν δ ια σ π α σ τ ικ έ ς έ ρ ι δ ε ς ε ν τ ό ς τω ν τ ά ξ ε ώ ν το υ .

Η ε κ σ τ ρ α τ ε ία τ ο υ Α τ τ ίλ α σ τη Δ ύσ η , ό-

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ ΜΑΡΚΙΑΝΟΣΟ Μ αρκιανός ή τα ν α ξιω μα τικός του σ τρατού , ο οποίος α ν ή λ θ ε σ τον θρόνο σε μια

πολύ δύσ κολη για τη ν Α υτοκρ α τορ ία π ερ ίοδο. Γ εννή θ η κε το 392 στη Θράκη και νυμφ εύ - θ η κ ε τη ν αδελφ ή του α υ το κρ ά το ρα Θ εοδοσ ίου Β ’ Π ουλχερ ία το 450, αναλαμβά νοντας τη ν τύχη τη ς Α νατολικής Α υτοκρα τορ ία ς. Σ το ν π όλεμο κατά τω ν Βανδάλω ν, το 441, αιχμα λω τίσ τηκε από το ν βασιλιά τ ο υ ς Γιζέριχο. Σύμφω να με τη διήγηση του ισ τορ ικού Π ροκόπιου, ό τα ν ο Γ ιζέριχος β ρ έθ η κ ε σ τον χώρο όπου φυλάσσονταν οι α ιχμάλω τοι, ε ίδ ε έ ναν α ε τό να π ετά σ τον ουρανό και η σκιά του να π έφ τε ι στον Μ αρκιανό. Τον κάλεσε, λο ιπόν, κο ν τά το υ και το ν ρώ τησ ε ποιος ήταν. Ο ταν π λη ρο φ ο ρή θ η κε ό τ ι ή τα ν σ τρατηγός, αποφάσισε να το ν ελευ θερ ώ σ ει, θ εω ρώ ντα ς τη ν παρουσία το υ α ετο ύ θ ε ϊκ ό σημάδι.

Την εκλο γή το υ Μ αρκιανού στον θ ρ ό νο υπ οσ τήρ ιξε ο Γερμανός σ τρα τηγός Ασπαρ, π ισ τεύ ο ντα ς ό τ ι θα το ν ε ίχ ε υποχείριό του . Ο Μ αρκιανός, όμως, α π ο δ είχθ η κε ένας ιδια ίτερ α ά ξιο ς α υ τοκρ ά τορα ς, ο π ρώ τος που σ τέφ θ η κ ε από τα χέρ ια το υ πατριάρχη. Εκκαθάρ ισ ε τη διοίκηση το υ κρά τους, μείω σε τη φ ορολογία τω ν κα τώ τερω ν τά ξεω ν και αναδιοργάνω σε το ν σ τρατό , βασ ιζόμενος π ερ ισ σ ότερο σ τους γ η γ εν ε ίς σ τρα τιώ τες , παρά σ τους Γερμανούς μ ισ θοφ όρους και συμμάχους.

Χάρη σ τον α να γεννη μ ένο το υ στρατό , ή τα ν σε θέσ η να α ρ ν η θ ε ί σ τον Α ττίλα τη ν κατα βολή το υ φόρου σε χρυσό, ο οποίος επί πολλά χρόνια απομυζούσε το κράτος. Β ελ τίω σε τη ν άμυνα τω ν συνόρων, εγκα θ ισ τώ ντα ς εκ ν έου π ερ ιπ ολίες σ τον Δούναβη και ε- ν ισ χύοντας τ ις σ υνορ ιακές φ ρ ο υ ρ ές . Επί τη ς βασιλείας το υ σ υγκλήθηκε η Δ ’ Ο ικουμενική Σύνοδος. Π έθα νε το 457 και α να κη ρ ύ χ θη κε άγιος, μαζί με τη σύζυγό του .

πω ς ε ίν α ι γ ν ω σ τό , έ φ θ α σ ε σ τη ν κ α τ α λ υ τ ικ ή κ λ ιμ ά κω σ ή τ η ς μ ε τ η μ ά χ η τω ν Ε θν ώ ν, τ ο 4 5 1 , σ τη Σ α λ ό ν (Κ α τα λ α υ ν ικ ά Π εδ ία ) τ η ς Γα λλία ς , ό π ο υ ο Θ ύ ν ν ο ς βα σ ιλ ιά ς γ ια π ρ ώ τη φ ο ρ ά η τ τ ή θ η κ ε . Π α ρ ό λ α α υ τά , ο σ τ ρ α τ ό ς τ ο υ ή τ α ν τό σ ο μ ε γ ά λ ο ς ώ σ τε , π α ρά τ η ν ή τ τ α το υ , κ α τ ό ρ θ ω σ ε να ε ξα π ο λ ύ σ ε ι μ ια ν έ α σ ε ιρ ά κ α τ α σ τρ ο φ ικώ ν ε π ιδ ρ ο μ ώ ν σ τη Δ ύσ η.

Σ το μ ε τ α ξ ύ , σ τη ν Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η , ο α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α ς Θ ε ο δ ό σ ιο ς έ π ν ε ε τα λ ο ίσ θ ια , μ ε τ ά από μ ια π τώ σ η απ ό τ ο ά λ ο γ ό τ ο υ . Τ ελ ικ ά ε ξ έ π ν ε υ σ ε τ ο ν Ιο ύ λ ιο τ ο υ 450. Η ε ξο υ σ ία π ε ρ ιή λ θ ε σ τη ν α δ ε λ φ ή

τ ο υ α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α Π ο υ λ χ ερ ία , η ο π ο ία α μ έσ ω ς δ ιέ τ α ξ ε τ η ν ε κ τ έ λ ε σ η το υ Χ ρ υ σ ά φ ιο υ . Ω σ τό σ ο , η Π ο υ λ χ ερ ία , ω ς γ υ ν α ίκ α , δ ε ν μ π ο ρ ο ύ σ ε να κ υ β ε ρ ν ή σ ε ι μ ό ν η . Χ ρ ε ια ζ ό τ α ν έ ν α ν σ ύ ζυ γο , ε π ιλ έ γ ο ν τ α ς τ ο ν Δ ο μ έ σ τ ιχ ο Μ α ρ κ ια ν ό . Σ τ η ν επ ιλ ο γ ή α υ τή ε ν ε π λ ά κ η κα ι ο π α ν ίσ χ υ ρ ο ς Γ ό τθ ο ς σ τρ α τη γ ό ς Α σπαρ, ο ο π ο ίο ς θ ε ω ρ ο ύ σ ε ό τ ι ή τ α ν σ ε θ έ σ η να ε λ έ γ χ ε ι τ ο ν Μ α ρ κ ια - νό , θ ε ώ ρ η σ η η ο π ο ία τ ε λ ικ ά α π ο δ ε ίχ θ η κ ε λ α ν θ α σ μ έ ν η .

Η π ρ ώ τη ε ν έ ρ γ ε ια τ ο υ Μ α ρ κ ια ν ο ύ ω ς α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α ή τ α ν να ε ν ισ χ ύ σ ε ι τ ις σ υ ν ο ρ ια κ έ ς φ ρ ο υ ρ έ ς σ τα β ό ρ ε ια σ ύ νο ρ α .

Ο Α ττίλ α ς π α ρ α τη ρ εί τη μάχη στα Κ αταλαυνικά Π εδ ία , όπως το ν φ α ντά σ τη κε , μ ε έν τονη τάση εξ ιδ α ν ίκ ευ σ η ς, ο Ο ύγγρος ζω γράφος Φ. Κ όρπεκ. Α ν τίθ ε τα μ ε όσα υπ οσ τηρ ίζοντα ι κ α τά καιρούς, η μάχη στα Κ αταλαυνικά Π εδ ία δεν α π ο τέλεσ ε το «Β ατερλώ » το υ Α ττίλ α . Μ όνο ο θ ά ν α το ς σ τα μ ά τη σ ε τη δράση του .


ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Σύγχρ ονη αναπαράσταση α υτοκρα τορ ικώ ν πεζών του 5ου αιώνα. Α ρ ισ τερ ά δ ιακρίνοντα ι σ τρ α τιώ τες των επ ίλεκτω ν βασιλικώ ν επ ικουρικώ ν σω μάτω ν, ένας μ ε μακρύ δόρυ και ασπίδα και ο δ εύ τε ρ ο ς μ ε τη χ α ρ α κ τη ρ ισ τικ ή σπ άθη που έφ ερ α ν οι α υ το κ ρ α το ρ ικ ο ί σ τρ α τιώ τες εκείνη τη ν εποχή.

Ε π ίσ ης, γ ια να α π α λ λ α γ ε ί απ ό τ ο ν σ φ ικ τό « εν α γ κ α λ ισ μ ό » τ ο υ Α σ π α ρ ο ς , μ ε τ έ θ ε σ ε το ν , επ ίσ η ς σ τρ α τη γ ό , γ ιο τ ο υ σ τη Μ ικ ρ ά Ασία. Τ έλ ο ς , π ρ ο σ ε τα ιρ ίσ τη κ ε τ ο υ ς Ισ αύ- ρ ο υ ς , ε ν ισ χ ύ ο ν τα ς τ ο γ η γ ε ν έ ς σ το ιχ ε ίο σ το ν σ τρ α τό έ ν α ν τ ι τω ν Γ ερ μ α ν ώ ν μ ισ θ ο φ όρω ν.

Α μ έσ ω ς μ ε τ ά ο Μ α ρ κ ια ν ό ς έ κ α ν ε το μ ε γ ά λ ο 6 ή μ α . Ο τα ν ο ι α π ε σ τα λ μ έ ν ο ι το υ Α τ τ ίλ α έ φ θ α σ α ν σ τη ν Κ ω ν σ τα ν τ ιν ο ύ π ο λ η γ ια να ε ισ π ρ ά ξο υ ν τ ο ν β α ρ ύ ε τή σ ιο φ ό ρ ο τω ν 2 .100 λ ιβ ρ ώ ν χ ρ υ σ ο ύ , ο Μ α ρ - κ ια ν ό ς α ν α κ ο ίν ω σ ε σ το υ ς ε μ β ρ ό ν τ η τ ο υ ς θ ύ ν ν ο υ ς ό τ ι α ρ ν ε ίτ ο να τ ις κ α τα β ά λ ε ι , π ρ ο σ θ έ τ ο ν τ α ς ό τ ι κα ι ο ίδ ιο ς ε ίχ ε σ τρ α τ ιώ τ ε ς , ό χ ι κ α τ ώ τ ε ρ ο υ ς απ ό α υ τ ο ύ ς τ ο υ Α τ τ ίλ α . Κ α τ έ λ η ξ ε , μ ά λ ισ τα , π ρ ο κα λ ώ - ν τ α ς τ ο ν θ ύ ν ν ο β α σ ιλ ιά να δ ο κ ιμ ά σ ε ι τ η ν τύ χ η τω ν όπ λ ω ν ξα ν ά , α ν τ ο λ μ ο ύ σ ε .

Η σ τά σ η τ ο υ Μ α ρ κ ια ν ο ύ ε ξ έ π λ η ξ ε κα ι ε ξ ό ρ γ ισ ε τ ο ν Α τ τ ίλ α , ο ο π ο ίο ς , ό μ ω ς , δ ε ν έ δ ω σ ε ά μ εσ α σ υ ν έχ ε ια , κ α θ ώ ς ο ι π ρ ο ε το ιμ α σ ίε ς γ ια τ η ν ε π ιδ ρ ο μ ή σ τη Δ ύσ η ε ί χ α ν ο λ ο κ λ η ρ ω θ ε ί. Σ κ ό π ε υ ε να α σ χ ο λ η θ ε ί α ρ γ ό τ ε ρ α μ ε τ η ν Α ν α το λ ικ ή Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρία, όπ ω ς α ν έ φ ε ρ ε σ τη ν επ ίσ η μ η α π ά ν τη σ ή τ ο υ π ρ ο ς τ ο ν Μ α ρ κ ια ν ό , τ ο ν οπ ο ίο α π ε ιλ ο ύ σ ε μ ε α φ α ν ισ μ ό . Ω σ τό σ ο , το π λ ή γ μ α π ου δ έ χ θ η κ ε , ό χ ι μ ό ν ο σ το γ ό η τ ρ ό το υ , ή τ α ν ιδ ια ίτ ε ρ α σ η μ α ν τ ικ ό , κ α θ ώ ς υ π ο λ ό γ ιζ ε σ το ν χ ρ υ σ ό τ η ς Α ν α το λ ικ ή ς Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία ς , κ α τά τ ο ν σ χ εδ ία σ μ ά τ η ς ε κ σ τ ρ α τ ε ία ς σ τη Δ ύσ η.

Μ ε τ ά τ η ν ή τ τ α το υ , π ά ν τω ς , κα ι π άλι δ ε ν σ τρ ά φ η κ ε κ α τά τ η ς Α ν α το λ ικ ή ς Α υ

το κ ρ α τ ο ρ ία ς , α λ λ ά ε ξα π έ λ υ σ ε μ ια ν έα κ α τ α σ τρ ο φ ικ ή ε π ιδ ρ ο μ ή σ τη Δ ύσ η . Ε π έσ τρ ε ψ ε σ τη βά σ η τ ο υ σ τη ν Π α ν ν ο ν ία τ ο 452, κ α τ α σ τρ ώ ν ο ν τα ς μ ια ε π ίθ ε σ η κ α τά τ ο υ Μ α ρ κ ια ν ο ύ . Δ ε ν π ρ ό λ α β ε ό μ ω ς να υ λ ο π ο ιή σ ε ι τ α σ χ έδ ιά το υ , α φ ο ύ π έ θ α ν ε τ ο 453.

Α μ έσ ω ς μ ε τ ά τ ο ν θ ά ν α τ ό τ ο υ , η α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία τ ο υ α ίμ α το ς π ου ε ίχ ε σ υ σ τή σ ε ι ά ρ χ ισ ε να κ α τ α ρ ρ έ ε ι , κ α θ ώ ς π ο λ λ ο ί υ π ο τ ε λ ε ίς λ α ο ί, μ ε π ρ ώ το υ ς τ ο υ ς Ο σ τρ ο - γ ό τ θ ο υ ς , ά ρ χ ισ α ν να ε π α ν α σ τα το ύ ν κ α τά τω ν θ ύ ν ν ω ν . Τ η ν κ α τά σ τα σ η ε κ μ ε τ α λ - λ ε ύ θ η κ ε σ το έπ α κ ρ ο ο Μ α ρ κ ια ν ό ς , ο ο π ο ίο ς ή λ θ ε σ ε σ υ ν ε ν ν ο ή σ ε ις μ ε τ ο υ ς Γε- π ίδ ες , τ ο υ ς Ε ρ ο ύ λ ο υ ς , σ το υ ς Σ κ ιρ ίο υ ς κα ι ά λ λ ε ς γ ε ρ μ α ν ικ έ ς φ υ λ έ ς , υ π ο τ ε λ ε ίς μ έ χ ρ ι π ρ ό τ ιν ο ς σ το ν Α τ τ ίλ α , κα ι τ ο υ ς έ π ε ισ ε να επ α ν α σ τα τή σ ο υ ν , π ρ ο σ φ έρ ο - ν τ ά ς τ ο υ ς ο ικ ο ν ο μ ικ ή κα ι σ τρ α τ ιω τ ικ ή β ο ή θ ε ια .

Το σ χ έδ ιο τ ο υ Μ α ρ κ ια ν ο ύ π έ τ υ χ ε και, τ ο 455, ο ε ν ω μ έ ν ο ς σ υ μ μ α χ ικ ό ς σ τρ α τό ς δ ιέ λ υ σ ε ο ρ ισ τ ικ ά τ ο υ ς θ ύ ν ν ο υ ς , τ ο υ ς ο π ο ίο υ ς δ ιο ικ ο ύ σ ε ο γ ιο ς τ ο υ Α τ τ ίλ α Ε λα κ , σ ε μ ε γ ά λ η μ ά χ η σ τη ν Π α νν ο ν ία . Ε τσ ι, ο ε φ ιά λ τ η ς τ η ς ο υ ν ικ ή ς α π ε ιλ ή ς ε ξα φ α ν ίσ τ η κ ε ο ρ ισ τ ικ ά . Η γ εν ν α ία , α λ λά κα ι σ ώ φ ρω ν, π ο λ ιτ ικ ή τ ο υ Μ α ρ κ ια ν ο ύ α π έδ ω σ ε κ α ρ π ο ύ ς . Ο α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α ς π ρ ό λ α β ε να χ α ρ ε ί τη ν ίκ η το υ , κ α θ ώ ς π έ θ α ν ε δ ύ ο χ ρ ό ν ια μ ε τ ά τ η μ ά χ η τ η ς Π α ν ν ο ν ία ς , τ ο 457, α φ ή ν ο ν τ α ς τ η ν Α ν α το λ ικ ή Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία π ιο ισ χυ ρ ή απ ό π ο τέ .

Ο Α τ τ ίλ α ς μ ε τ ις τ ρ ε ις μ ε γ ά λ η ς κ λ ίμ α κ α ς ε π ιδ ρ ο μ έ ς το υ τα λ α ιπ ώ ρ η σ ε ιδ ια ίτ ε ρ α τ η ν Α ν α το λ ικ ή Α υ τ ο κ ρ α το ρ ία . Δ υ σ τυ χ ώ ς γ ια α υ τή ν , σ τ ις κ ρ ίσ ιμ ε ς ε κ ε ίν ε ς σ τ ιγ μ έ ς ε ίχ ε σ το τ ιμ ό ν ι τ η ς έ ν α ν ά β ο υ λ ο κα ι α π ό λ ε μ ο α υ το κ ρ ά τ ο ρ α , τ ο ν Θ ε ο δ ό σ ιο Β ’ , ο ο π ο ίο ς ή τ α ν έ ρ μ α ιο σ τα χ έρ ια τ ο υ π α ν ίσ χ υ ρ ο υ ε υ ν ο ύ χ ο υ Χ ρ υ σ ά φ ιο υ . Ο Χ ρ υ σ ά φ ιο ς , γ ια π ρ ο σ ω π ικο ύ ς λ ό γ ο υ ς , δ ε ν ε π ιθ υ μ ο ύ σ ε τ η ν εν ίσ χ υ σ η κα ι ισ χυρ ο π ο ίη σ η τ ο υ σ τρ α το ύ , φ ο β ο ύ μ ε ν ο ς τ η ν α ν α τρ ο π ή το υ .

Ε υ κ α ιρ ίε ς γ ια να η τ τ η θ ε ί ο Α τ τ ίλ α ς υ π ή ρ ξα ν κα ι π ρ ιν τ ο ν Μ α ρ κ ια ν ό , α λ λά η π ο λ ιτ ικ ή το υ Χ ρ υ σ ά φ ιο υ τ ις ε ξ ο υ δ ε τ έ ρω σ ε. Χ ρ ε ιά σ τη κ ε να α ν έ λ θ ε ι σ το ν θ ρ ό ν ο έ ν α ς σ τρ α τ ιώ τη ς α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α ς π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ να α ν α τρ α π ε ί η κα τά σ τα σ η .

Φ υσ ικά , κ α ν ε ίς δ ε ν ε ίν α ι σ ε θ έ σ η να γ ν ω ρ ίζ ε ι π ο ιο θ α ή τ α ν τ ο α π ο τ έ λ ε σ μ α μ ια ς α π ε υ θ ε ία ς σ ύ γ κ ρ ο υ σ η ς μ ε τ α ξ ύ το υ Α τ τ ίλ α κα ι τ ο υ Μ α ρ κ ια ν ο ύ . Χ ά ρ η σ τα μ έ τρ α π ου ε ίχ ε λ ά β ε ι ο α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α ς , π ιθ α ν ό τ α τ α θ α δ η μ ιο υ ρ γ ο ύ σ ε σ ο β α ρ ά π ρ ο β λ ή μ α τα σ το ν β ά ρ β α ρ ο α ν τ ίπ α λ ό τ ο υ . Σ τό χ ο ς τ ο υ Μ α ρ κ ια ν ο ύ ή τ α ν να φ θ ε ίρ ε ι τ ο ν σ τρ α τό τ ο υ Α τ τ ίλ α σ τα σ ύ ν ο ρα , σ ε τ έ τ ο ιο β α θ μ ό ώ σ τε να μ π ο ρ έ σ ε ι κ α τό π ιν να τ ο ν α ν τ ιμ ε τω π ίσ ε ι σ ε μά χη . Τόσο η π ύ ρ ρ ε ιο ς ν ίκ η τ ο υ Α τ τ ίλ α σ τη μ ά χ η τ ο υ π ο τα μ ο ύ Β ιν τ ό σ ο κα ι η ή τ τ α το υ σ τη μ ά χ η τω ν Ε θνώ ν, α π έ δ ε ιξ α ν ό τ ι ο ι θ ύ ν ν ο ι μ π ο ρ ο ύ σ α ν να η τ τ η θ ο ύ ν . Α λ λ ω σ τε , ο Μ α ρ κ ια ν ό ς ή τ α ν σ τρ α τ ιώ τη ς , κα ι κ α τά σ υ ν έπ ε ια γ ν ώ σ τη ς τω ν π ο λ ε μ ικ ώ ν επ ιχ ε ιρ ή σ εω ν . Κ ρ ίν ο ν τα ς απ ό τη σ ύ ν εσ η π ου ε π έ δ ε ι ξ ε σ τη ν π ο λ ιτ ικ ή κ α ι ο ικ ο ν ο μ ική δ ια χ ε ίρ ισ η τ η ς α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία ς , έ χ ο υ μ ε κ ά θ ε λ ό γ ο να π ισ τ ε ύ ο υ μ ε ό τ ι θ α έ π ρ α τ τ ε τ ο α υ τ ό κα ι σ τα π ο λ εμ ικ ά . Ξ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ(1) J .B . B ury: H ISTO RY O F THE LATE R O M A N EMPIRE, M acm illan & Co, London, 1923.(2) P. Southern, K. Dixon: THE LATE R O M A N ARM Y, B a ts fo rd Publ.London, 1996.(3) P. M acG eorge: LATE R O M A NS WARLORDS, O xford U niversity Press, O xford, 2002.(4) S. Williams, G. Friell: THE RO M E THAT D ID NO T FALL, THE SURVIVAL O F THE EAST IN THE FIFTH CENTURY, R outledge Publishing, London, 2005.(5) Π ρ οκόπ ιος: ΙΣΤΟ ΡΙΑ ΤΩΝ Π Ο Λ ΕΜ Ω Ν , τομ . Γ ’, εκδ .Ν έα Σύνορα - Λιβάνη, Α θή να , 1996.


Η Αιώνια Πόλη γνωρίζει ιη μεναΠύιερη καταστροφή me

Με ιη (ρράση «άΠωοη me Ρώμης», η οκέιμη ίων περιοσόιερων καιευθύνειαι οε ορδές βαρβάρων οι οποίοι επιδράμουν οιην

κοομοκράιειρα πόΠη προκειμένου να ιην καιακιήοουν και να ιηΠεηΠατηοαυν. Η ιοιορία βρίθει ιέιοιων νενονότων. Το 390

π.Χ. οι Γοϋάίες υπό ιον Βρένο, ίο 410 μ.Χ. οι Γ c ^ Βηοινόιθοι υπό ιον ΑΠάριχο και Αίγα χρόνιο

\ αργόιερα (455) οι ΒάνΟαΠοι, ίο 546 οιΙ Η β > Ν } 0°τΡ°νότθοι και ίο 846 οι Αραβες, καιέκιηοαν

και ηεπίΙάϊηοαν ιη Ρώμη και ία περίχωράΜ inc’ a(0l̂V0Viac πίοω I0UC X|nmösc

I ά Μ νεκρούς και ανυποΠόγιοιες κπιαοιροιρές.1 ΠαρόΑα αυιά. λίγοι θα πίσιευαν πως η

V l - Ι Ι υεναΠύιερη καιαοιροίρη οιην πόΠη έμεΠΠεI If Im να ουμβεί εκαιονιάδες χρόνια αργόιερα,

I S όχι από ((βαρβάρους» και αΠλόθρηακους » i k Im αΠΠά από ομόθρησκους Ευρωπαίους, οε

im 111(1Ι0ί0ρία νεμόιπ nD0 0 0 ° i£C’ συνομωοίες * Καΐ !ρονικέι* ° ϋμπιώοει(ί" °nüJC ουμβαίνει

i / m σχεδόν πάνια οιις σημαντικές ιστορίες.

Ο Κ άρολος των Β ουρβόνω ν (χαρακτική σε ξύλο το υ Τομάς Λ ε).

22 I Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η U T O P I A

■ U H p p S ^ To κ ά λ ε σ μ α τ η ς σ υμ -μ α χ ία ς α π έδ ω σ ε έ ν α σ τρ ά

τ ε υ μ α π ερ ίπ ο υ 20 .000 π εζώ ν κα ι4 .000 ιπ π έω ν, τ ο ο π ο ίο σ υ γ κ ε ν τ ρ ώ θ η κ ε

σ τ ις α ρ χ έ ς Ιο υ λ ίο υ σ το Μ α ρ ιν ιά ν ο τ η ς Λ ο μ β α ρ δ ία ς . Α ρ χ ισ τρ ά τη γ ό ς τ ο υ ο ρ ίσ τ η κ ε ο δ ο ύ κ α ς τ ο υ Ο υ ρ μ π ίν ο , Φ ρ α γ κ ίσ κ ο ς ν τ ε λ α Ρ ό β ε ρ ε . Ο Κ ά ρ ο λ ο ς , γ ν ω ρ ίζ ο ν τ α ς π ω ς ο σ τ ρ α τ ό ς τ ο υ σ τη ν Ιτα λ ία δ ε ν ή τ α ν π ρ ο ε τ ο ιμ α σ μ έ ν ο ς γ ια έ ν α ν ν έ ο γ ύ ρ ο σ υ γ κ ρ ο ύ σ ε ω ν , π ρ ο σ π ά θ η σ ε δ ιά τ η ς δ ιπ λ ω μ α τ ικ ή ς ο δ ο ύ να ε π α ν α φ έ ρ ε ι σ τ ις τ ά ξ ε ι ς τ ο υ τό σ ο τ ο ν πάπα ό σ ο κ α ι τ ο Μ ιλά νο . Κ α ι τ α δ υ ο μ έ ρ η , ό μ ω ς , α ρ ν ή θ η κ α ν . Ο τα ν , μ ά λ ισ τα , ο π ρ έ σ β η ς τ ο υ σ τη Ρ ώ μη ρ ώ τη σ ε τ ο ν Κ λ ή μ η α ν τ ε λ ικ ά θ α π ο λ ε μ ο ύ σ ε ε ν α ν τ ίο ν τ ο υ α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α κα ι π ρ ο σ τά τη το υ , ε κ ε ίν ο ς α π ά ν τη σ ε α λ α ζ ο ν ικ ά π ω ς α υ τ ό ς θ α τ ο κ α τ α λ ά β ε ι μ ό λ ις α κ ο ύ σ ε ι τ ι ς σ ά λ π ιγ γ ε ς τ ο υ σ τρ α το ύ το υ .

Π α ρ ό λ α α υ τά , ο α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α ς ε π έ μ ε ιν ε σ τη δ ιπ λ ω μ α τία κα ι σ ύ ν το μ α ε ξα σ φ ά λ ισ ε τ η ν υ π ο σ τή ρ ιξη σ η μ α ν τ ικ ώ ν γ ε ι τ ό νω ν τ ο υ πάπα: τ ο υ δ ο ύ κ α τ η ς Φ ερ ά ρ α Α λ φ ό ν σ ο ν τ ’ Ε σ τε , ο ο ίκ ο ς τ ο υ ο π ο ίο υ δ ι έ θ ε τ ε τ η ν κ ο ρ υ φ α ία τ ε χ ν ο γ ν ω σ ία σ τα π υ ρ ο β ό λ α ό π λ α ε κ ε ί ν η τ η ν ε π ο χ ή σ τη ν Ε υρ ώ π η , κ α θ ώ ς κα ι τ ο υ μ α ρ κ ή σ ιο υ τ η ς Μ ά ν το β α Φ ρ ε ιδ ε ρ ίκ ο υ Γ κ ο ν τσ ά γ κ α . Π α

πά τ ο 1494. τ ο κύρ ιό -

Α τ ε ρ ο π εδ ίο σ ύ γ κ ρ ο υ σ η ς σ τη ν Ε υρώ π η ή τα ν η Ιτα λ ικ ή χ ε ρ σ ό ν η σ ο ς , όπ ου ε ίχ α ν μ ε τ α φ έ ρ ε ι τ η δ ια μ ά χ η τ ο υ ς γ ια επ ικ ρ ά τη σ η ο ι δ ύ ο μ ε γ ά λ ε ς δ υ ν ά μ ε ις τ η ς η π ε ί

ρ ο υ , Ισ πανία κα ι Γαλλία. Ο α γ ώ ν α ς τ ο υ ς ή τα ν μ α κ ρ ύ ς , μ ε π ο λ λ ά επ ε ισ ό δ ια κα ι δ ια κ υ μ ά ν σ ε ις . Η κ α τα σ τρ ο φ ικ ή ή τ τ α τω ν Γάλλ ω ν σ τη ν Π α β ία κα ι η ν τρ ο π ια σ τ ικ ή σ ύ λ λ η ψ η τ ο υ β α σ ιλ ιά τ ο υ ς Φ ρ α γ κ ίσ κο υ Α ’ σ το τ έ λ ο ς τ η ς μ ά χ η ς , σ ή μ α ν ε τ η λ ή ξη τω ν π ο λ έ μ ω ν τ η ς π ε ρ ιό δ ο υ 1521-26. Α μεσ α , ο π άπ ας Κ λ ή μ η ς Ζ ’ , π ρώ η ν σ ύ μ μ α χ ο ς τω ν Ισπανώ ν, φ ο β ο ύ μ ε ν ο ς π λ έ ο ν τ η ν π α ν το δ υ να μ ία τ ο υ ς σ τη ν Ιτα λ ία , σ υ γ κ ρ ό τη σ ε μαζί μ ε τ η Β ε ν ε τ ία μια ν έ α σ υ μ μ α χ ία , η οπ ο ία ο ν ο μ ά σ τη κ ε Ιερ ή α λ λά έ μ ε ιν ε π ερ ισ σ ό τ ε ρ ο γ ν ω σ τή ω ς σ υ μ μ α χ ία τ ο υ Κ ον ιά κ , α φ ο ύ υ π εγ ρ ά φ η σ τη ν ο μ ώ ν υ μ η π ό λη σ τ ις 22 Μ α ΐο υ 1526. Σ ύ ν το μ α π ροσ χώ ρησ α ν σ ε α υ τή ν τ α δ ο υ κ ά τα τ η ς Φ λ ω ρ εν τ ία ς κα ι το υ Μ ιλά νο υ α λ λ ά κα ι η Γαλλία, α φ ο ύ μ ό λ ις ο Φ ρ α γ κ ίσ κ ο ς α φ έ θ η κ ε ε λ ε ύ θ ε ρ ο ς α π οκή - ρ υ ξ ε ό λ ε ς τ ις δ ε σ μ ε ύ σ ε ις π ου ε ίχ ε α ν α λ ά β ε ι έ ν α ν τ ι τ ο υ δ έ - σ μ ιο ύ το υ , δ η λ α δ ή τ ο υ Α ψ β ο ύ ρ γ ο υ α υ το κ ρ ά τ ο ρ α κα ι βα σ ιλιά τ η ς Ισ π ανίας Κ α ρ ό λ ο υ Ε ’ .

Η άλωση τη ς Ρ ώ μ η \ (πίνακας του Γιοχάνες Λ ίν χ φ μ π α χ ).

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ UTOPIA I 2 3

ρ ά λ λ η λ α , σ χ εδ ία σ ε τ ι ς π ρ ώ τε ς τ ο υ κ ιν ή σ ε ις σ ε σ τρ α τ ιω τ ικ ό ε π ίπ ε δ ο κ α ι ζ ή τ η σ ε απ ό τ ο ν α δ ε λ φ ό τ ο υ , α ρ χ ιδ ο ύ κ α Φ ε ρ δ ιν ά ν δ ο τ η ς Α υ σ τρ ία ς , εν ίσ χ υ σ η μ ε έ ν α σ τ ρ ά τ ε υ μ α Γ ερ μ α ν ώ ν μ ισ θ ο φ ό ρ ω ν , τ ο υ ς λ ά ν τσ κ ν ε - χ τ ς . Η ο ν ο μ α σ ία α υ τή π ρ ο ε ρ χ ό τα ν απ ό τ ο ν τό π ο κ α τ α γ ω γ ή ς τ ο υ ς , π ου ή τ α ν σ υ ν ή θ ω ς π ε δ ιν έ ς π ε ρ ιο χ έ ς τ η ς Γ ε ρ μ α ν ία ς , ώ σ τε να δ ια κ ρ ίν ο ν τ α ι α π ό τ ο υ ς ά λ λ ο υ ς δ ιά σ η μ ο υ ς μ ισ θ ο φ ό ρ ο υ ς τ η ς ε π ο χ ή ς κα ι α ν τ α γ ω ν ισ τ έ ς τ ο υ ς , τ ο υ ς λ ε γ ά μ ε ν ο υ ς μ ο ν τα ν ιά ρ , α υ τ ο ύ ς δ η λ α δ ή π ου κ α τ ά γ ο ν τ α ν α π ό ο ρ ε ιν έ ς π ε ρ ιο χ έ ς , κ υ ρ ίω ς τω ν ε λ β ε τ ικ ώ ν κα ν το ν ιώ ν .

Ο ι λ ά ν τ σ κ ν ε χ τ ς ο ρ γ α ν ώ ν ο ν τα ν σ ε ο μ ά δ ε ς π ε ζ ικ ο ύ τω ν 4 .000-10 .000 α ν δ ρ ώ ν , π ο λ ε μ ο ύ σ α ν σ ε τ ε τ ρ ά γ ω ν ο υ ς σ χ η μ α τ ισ μ ο ύ ς φ ά λ α γ γ α ς κα ι χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ σ αν ω ς β α σ ικ ά ό π λ α έ ν α ν μ α κ ρ ύ λ ο γ χ ο π έ λ ε κ υ π ο υ έ φ θ α ν ε σ ε μ ή κ ο ς έω ς κα ι τ α 2,5 μ έ τ ρ α κα ι μ ια μ ε γ ά λ η δ ίκ ο π η σ π ά θα 1,80 μ έ τρ ω ν , τ α ο π ο ία έ φ ε ρ α ν σ το υ ς ώ μ ο υ ς τ ο υ ς . Χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ σ α ν επ ίσ η ς τ ο κ λ α σ ικ ό σ π α θ ί τ ο ο π ο ίο κ ρ ε μ ο ύ σ α ν σ τη ζώ ν η τ ο υ ς , εν ώ ό τ α ν ο α ρ ιθ μ ό ς τ ο υ ς ή τ α ν μ ικ ρ ό ς , δ ι έ θ ε τ α ν κα ι α ρ κ ε β ο ύ - ζ ια . Ο α ρ χ ιδ ο ύ κ α ς σ υ γ κ έ ν τρ ω σ ε σ ύ ν το μ α 12.000-14.000 ά ν δ ρ ε ς , τ ο υ ς ο π ο ίο υ ς δ ι έ τ α ξ ε να β α δ ίσ ο υ ν π ρ ο ς τ η ν Ιτα λ ία . Μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς δ ια δ ό θ η κ ε π ω ς υ π η ρ ε το ύ σ α ν ε π ιπ λ έ ο ν 4 .000 π ερ ίπ ο υ φ α ν α τ ικ ο ί λ ο υ θ η ρ α ν ο ί δ ίχ ω ς να α π α ιτο ύ ν α μ ο ιβ ή , α φ ο ύ τ ο υ ς α ρ κ ο ύ σ ε το γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι π ο λ ε μ ο ύ σ α ν ε ν α ν τ ίο ν τ ο υ πάπα. Α ς μη ξ ε χ ν ά μ ε π ω ς ο Λ ο υ θ η ρ α ν ισ μ ό ς κ έ ρ δ ιζ ε ο λ ο έ ν α κα ι π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο έ δ α φ ο ς σ τη β ό ρ ε ια Ε υρώ π η κα ι η έ - χ θ ρ α α π έ ν α ν τ ι σ τη Ρ ω μ α ιο κ α θ ο λ ικ ή Ε κ κ λ η σ ία α υ ξα -

Γερμανός λά ντσ κν εχτ σε

π ορεία μ ε τη γυναίκα του . Σ το

έρ γοα π εικ ο ν ίζετα ι ο

μ ισ θο φ ό ρ ο ς σ τρ α τιώ τη ς μ ε

δυο από τα κύρια όπλα των

λά ντσ κνεχτς , δηλαδή, τη

μακρά σπάθα που φ έρ ε ι στον

ώμο και το μ ικ ρ ό τερ ο σπ αθί

περασμένο στη ζώνη (χαρακτική σε μ έτα λ λ ο του

Ν τά ν ιελ Χόπφερ).

Ο κόμης Γ κέορ γκ φον Φ ρούντσμπ εργκ (χαρακτική σε μ έτα λ λ ο αγνώ στουκ α λ λ ιτέχνη ). ν ό τα ν . Α ρ χ η γ ό ς τω ν λ ά ν τ σ κ ν ε χ τ ς ή τ α ν επ ί π ο λ λά

χ ρ ό ν ια ο κ ό μ η ς Γ κ έ ο ρ γ κ φ ο ν Φ ρ ο ύ ν τσ μ π ε ρ γ κ , π ο λ ε μ ισ τή ς τ η ς κ α τ ώ τ ε ρ η ς α ρ ισ το κ ρ α τ ία ς α π ό τ η ν π ε ρ ιο χ ή τ η ς Σ ο υ η δ ία ς , η ο ικ ο γ έ ν ε ια τ ο υ ο π ο ίο υ π ο λ ε μ ο ύ σ ε απ ό π α λ ιά σ το π λ ε υ ρ ό τω ν Α ψ β ο ύ ρ γω ν . Ο θ ρ ύ λ ο ς θ έ λ ε ι τ ο ν φ ο ν Φ ρ ο ύ ν τ σ μ π ε ρ γ κ να έ χ ε ι κ ρ ε μ α σ μ έ ν η μ ια χ ρ υ σ ή α λ υ σ ίδ α σ τη σ έ λ α τ ο υ α λ ό γ ο υ το υ , μ ε τ η ν ο π ο ία σ κ ό π ευ ε να σ τρ α γ γ α λ ίσ ε ι τ ο ν π ο ν τ ίφ ικ α .

Η σ υ μ μ α χ ία κ α τ έ λ α β ε π ολύ σ ύ ν το μ α τ η ν π ό λη Λ ό ν τ ι σ τη Λ ο μ β α ρ δ ία , π ρ ο σ π α θ ώ ν τα ς να π ρ ο σ τ α τ ε ύ σ ε ι τ ο Μ ιλά νο , η α κ ρ ό π ο λ η τ ο υ ο π ο ίο υ π ο λ ιο ρ κ ε ίτ ο σ τ α θ ε ρ ά α π ό τ ο υ ς Ισ π α ν ο ύ ς μ ε τ ά τ η μ ά χ η τ η ς Πα- β ία ς . Ο δ ο ύ κ α ς τ ο υ Ο υ ρ μ π ίν ο , υ ιο θ ε τ ώ ν τ α ς μ ια α μ - φ ίθ υ μ η σ τά σ η τ η ν ο π ο ία δ ια τή ρ η σ ε κ α θ ’ ό λ η τη δ ιά ρ κ ε ια α υ τ ή ς τ η ς φ ά σ η ς τω ν π ο λ έμ ω ν , δ ε ν ε π ιτ έ θ η κ ε σ το Μ ιλά νο , δ ίν ο ν τ α ς έ τ σ ι τ ο ν α π α ρ α ίτη το χ ρ ό ν ο σ το ν α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α να ο λ ο κ λ η ρ ώ σ ε ι τ ις κ ιν ή σ ε ις τ ο υ . Ο α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α ς Κ ά ρ ο λ ο ς Ε' α π έ σ τ ε ιλ ε σ τη Λ ο μ β α ρ δ ία έ ν α ν ν έ ο σ η μ α ν τ ικ ό σ ύ μ μ α χ ο , τ ο ν Κ ά ρ ο λ ο τω ν Β ο υ ρ β ό ν ω ν , τ ο ν ο π ο ίο έ χ ρ ισ ε α ρ χ ισ τρ ά τη γ ο τω ν δ υ ν ά μ ε ώ ν τ ο υ σ τη ν Ιτα λ ία .

Ο Κ ά ρ ο λ ο ς , μ έ λ ο ς τ η ς α ν ώ τ α τ η ς γ α λ λ ικ ή ς α ρ ισ το κ ρ α τ ία ς , ή τ α ν π α ιδ ικ ό ς φ ίλ ο ς κ α ι σ τη ν π ο ρ ε ία σ τ ε ν ό ς σ ύ μ μ α χ ο ς κα ι α ρ χ ισ τρ ά τη γ ο ς τ ο υ Γά λλου β α σ ιλιά . Το 1521, ό μ ω ς , ή λ θ ε σ ε σ ύ γ κ ρ ο υ σ η μ ε τ η β α σ ιλ ικ ή ο ικ ο γ έ ν ε ια μ ε α ν τ ικ ε ίμ ε ν ο τ ις τ ε ρ ά σ τ ι ε ς ε κ τ ά σ ε ις τ ο υ ο ίκ ο υ τω ν Β ο υ ρ β ό ν ω ν τ ι ς ο π ο ίε ς ο Φ ρ α γ κ ίσ κ ο ς θ έ λ η σ ε να π ρ ο σ δ έ σ ε ι σ το γ α λ λ ικ ό σ τέ μ μ α . Ο Κ ά ρ ο λ ο ς α ρ ν ή θ η κ ε κα ι τ ό τ ε ο β α σ ιλ ιά ς ξ ε κ ίν η σ ε ν ο μ ικ ή κα ι φ υ σ ικ ή ε κ σ τ ρ α τ ε ία ε ν α ν τ ίο ν τ ο υ , α ν α γ κ ά ζ ο - ν τ ά ς τ ο ν ν α ε γ κ α τ α λ ε ίψ ε ι τ η χ ώ ρ α γ ια να δ ια φ ύ γ ε ι τ η ς σ ύ λ λ η ψ η ς . Π α ρ ό τ ι η π ερ ιο υ σ ία τ ο υ τ ε λ ικ ά δ η - μ ε ύ θ η κ ε , ε κ ε ίν ο ς π ρ ο σ έ φ υ γ ε σ τη ν α υ λ ή τ ο υ Ισπαν ο ύ α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α , ο ο π ο ίο ς δ ε ν έχ α σ ε τ η ν ε υ κ α ιρ ία


κα ι σ ύ ν α ψ ε σ υ μ μ α χ ία μ α ζί τ ο υ υ π ο σ χ ό μ εν ο ς τ ο υ π λ ο ύ σ ια α ν τα μ ο ιβ ή , μα πάνω α π ’ ό λ α ε κ δ ίκ η σ η .

Ο Κ ά ρ ο λ ο ς έ φ θ α σ ε σ το Μ ιλ ά ν ο σ τ ις 5 Ιο υ λ ίου μ α ζ ί μ ε 800 ά ν δ ρ ε ς , α ν α ζω π υ ρ ώ ν ο ν τα ς ά μ εσ α τη μ α χ η τ ικ ό τ η τ α τω ν π ο λ ιο ρ κ η τώ ν . Η π ό λ η έ π ε σ ε σ τ ις 24 τ ο υ ίδ ιο υ μ ή ν α . Η α π ώ λ ε ια α υ τή κ α τ έ δ ε ι ξ ε πω ς η σ υ μ μ α χ ία ή τ α ν π ρ ο ς τ ο π α ρ ό ν μ ια ιτ α λ ική υ π ό θ ε σ η , ε υ ά λ ω τη σ ε π ο λ ιτ ικ ά π α ιχ ν ίδ ια κα ι σ υ ν ε π ώ ς ε ξ α ιρ ε τ ικ ά α δ ύ ν α μ η . Ο Φ ρ α γ κ ίσ κ ο ς , ο κ ύ ρ ιο ς δ η λ α δ ή σ ύ μ μ α χ ό ς τ ο υ ς , δ ε ν ε ίχ ε β ο η θ ή σ ε ι έω ς τ ό τ ε π ρ α κ τ ικ ά , α φ ο ύ ο ι ά ν δ ρ ε ς κ α ι τ α χ ρ ή μ α τ α π ου ε ίχ ε υ- π ο σ χ ε θ ε ί π α ρ έ μ ε ν α ν α κ ό μ η σ τη Γαλλία . Π α ρ ό λ α α υ τά , τ ο ν Σ ε π τ έ μ β ρ ιο ο ι σ ύ μ μ α χ ο ι κ υ ρ ίε υ σ α ν τ η ν Κ ρ ε - μ ό να , δ ε ίχ ν ο ν τ α ς πω ς δ ι έ θ ε τ α ν α κ ό μ η κ ά π ο ιε ς δ υ ν ά μ ε ις . Ο Κ ά ρ ο λ ο ς Ε ’ , ω σ τό σ ο , ε ίχ ε κ α ι ά λ λ ε ς κ ιν ή σ ε ις σ τη σ κ α κ ιέρ α . Π υ ρ ο δ ό τ η σ ε σ τη Ρ ώ μη μ ια ισ χυ ρ ή α ν α τα ρ α χ ή μ ε ε κ φ ρ α σ τ έ ς τ η ν π α ν ίσ χ υ ρ η ο ικ ο γ έ ν ε ια τω ν Κ ο λ ό ν α κ α ι τ ο ν κ α ρ δ ιν ά λ ιο Π ο μ π ή ιο , π ρ ο σ ω π ικό ε χ θ ρ ό τ ο υ Κ λ ή μ η , ο ο π ο ίο ς ε π ιτ έ θ η κ ε σ τη ν π ό λ η μ ε8.000 ο π α δ ο ύ ς π ο λ ιο ρ κ ώ ν τα ς τ ο Β α τ ικ α ν ό κ α ι τ ο ν Α γ ιο Π έ τ ρ ο κ α ι π ρ ο κ α λ ώ ν τα ς σ η μ α ν τ ικ έ ς φ θ ο ρ έ ς σ τη ν π ό λ η . Ε ν τ ρ ο μ ο ς ο π ά π α ς Κ λ ή μ η ς κ α τ έ φ υ γ ε σ το Κ α σ τέ λ ο Σ α ν τ ’ Α ν τζ ε λ ο , ό π ο υ γ ρ ή γ ο ρ α ξ έ χ α σ ε τ ι ς δ ια κ η ρ ύ ξ ε ι ς τ ο υ κα ι υ π ο σ χ έ θ η κ ε να α π ο σ υ ρ θ ε ί α π ό τη σ υ μ μ α χ ία . Ο Κ λ ή μ η ς , ό μ ω ς , ό π ω ς α π ο δ ε ίχ θ η κ ε κα ι σ τη σ υ ν έ χ ε ια , μ ό ν ο ά ν θ ρ ω π ο ς τ ο υ λ ό γ ο υ δ ε ν μ π ο ρ ο ύ σ ε να χ α ρ α κ τη ρ ισ τ ε ί . Μ ό λ ις α ισ θ ά ν θ η κ ε α σ φ α λ ή ς , α ν α ίρ ε σ ε τ ις υ π ο σ χ έσ ε ις το υ .

Ε χ ο ν τα ς τ ο ν χ ρ ό ν ο μ ε τ ο μ έ ρ ο ς το υ , ο α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α ς α π έ σ τ ε ιλ ε ά λ λ ο υ ς 10.000 Ισ π α ν ο ύ ς σ τη ν Ιτ α λ ία , ο ι ο π ο ίο ι α π ο β ιβ ά σ τη κ α ν σ το λ ιμ ά ν ι τ η ς Γ κ α έ τ α σ τ ις α ρ χ έ ς Δ ε κ ε μ β ρ ίο υ . Ο ι Γ ερ μ α ν ο ί μ ισ θ ο φ ό ρ ο ι μ ε τη σ ε ιρ ά τ ο υ ς β ρ ίσ κ ο ν τα ν ή δ η σ τη ν Ιτα λ ία μ ε τ α ξ ύ τω ν π ό λ ε ω ν Μ π ρ έσ ια κα ι Μ ά ν το β α . Ο δ ο ύ κ α ς τ ο υ Ο υ ρ μ π ίν ο έ σ π ε υ σ ε σ τη ν π ε ρ ιο χ ή κα ι π α ρ α τά χ θ η κ ε σ τ ις ό χ θ ε ς τ ο υ π ο τα μ ο ύ Α ντα . Π α ρ ό τ ι ό μ ω ς ο ι δ υ ν ά μ ε ις τ ο υ ή τ α ν α ν ώ τ ε ρ ε ς σ ε α ρ ιθ μ ό κα ι ε ξο π λ ισ μ ό , ε - π έ λ ε ξ ε να δ ια ιρ έ σ ε ι τ ο σ τ ρ ά τ ε υ μ ά τ ο υ κα ι να α κ ο λ ο υ θ ή σ ε ι τ ο υ ς Γ ε ρ μ α ν ο ύ ς μ ε μ ια μ ικ ρ ό τ ε ρ η δ ύ ν α μ η μ ε σ κο π ό να π α ρ ε ν ο χ λ ε ί μ ό ν ο τ η ν π ο ρ ε ία τ ο υ ς . Ο Φ ρ ο ύ - ν τ σ μ π ε ρ γ κ κ α τ ά φ ε ρ ε έ τ σ ι να φ θ ά σ ε ι α ν ε ν ό χ λ η τ ο ς σ τη ν το π ο θ ε σ ία Γ κ ο β ε ρ ν ό λ ο σ τ ις ό χ θ ε ς τ ο υ Π ά δ ο υ , ό π ο υ β ρ ισ κ ό τα ν η γ έ φ υ ρ α τ ο υ Μ π ο ρ γ κ ο φ ό ρ τ ε , ε ξ έ - χ ο ν σ τρ α τ η γ ικ ό σ η μ ε ίο τ η ς π ε ρ ιο χ ή ς κα ι τω ν Ιτ α λ ικώ ν Π ο λ έ μ ω ν γ ε ν ικ ό τ ε ρ α .

Ο σ τ ρ α τ ό ς τ η ς σ υ μ μ α χ ία ς ό μ ω ς , δ ι έ θ ε τ ε σ τ ις τ ά ξ ε ι ς τ ο υ έ ν α ν α σ τ ά θ μ η τ ο π α ρ ά γ ο ν τα , τ ο ν Φ λ ω ρ ε ν τ ινό σ τρ α τ ιω τ ικ ό Τ ζ ιο β ά ν ι τω ν Μ εδ ίκ ω ν , ικ α ν ό τ α τ ο μ ισ θ ο φ ό ρ ο κα ι δ ια β ό η τ ο γ ια τη δ ρ ά σ η τ ο υ σ ε ό λ η τ η ν κ ε ν τ ρ ικ ή Ιτα λ ία . Ο τ ε λ ε υ τ α ίο ς η γ ε ί τ ο μ ια ς ε ξ α ιρ ε τ ικ ά ικ α ν ή ς ο μ ά δ α ς ιπ π έω ν π ου α π ο κ α λ ε ίτ ο Μ α ύ ρ ο Τ ά γμα, λ ό γω τω ν μ α ύ ρ ω ν κ ο ρ δ ε λ ώ ν π ου έ δ ε ν α ν σ τ ις π α ν ο π λ ίε ς τ ο υ ς ω ς έ ν δ ε ι ξ η π έ ν θ ο υ ς γ ια τ ο ν θ ά ν α τ ο τ ο υ π ρ ώ η ν ε ρ γ ο δ ό τ η τ ο υ ς , π άπ α Λ έ ο ν τ α Γ. Ο Τ ζ ιο β ά ν ι β ρ ισ κ ό τα ν σ ε π ρ ο σ τρ ιβ έ ς μ ε τ ο ν δ ο ύ κ α ό λ ο τ ο π ρ ο η -

Υ π οτι9έμ ενο π ο ρ τρ έτο του Φ ιλψ π έρ ντε Σαλόν, αγνώ στου κ α λ λ ιτέχνη .

Ο Τζιοβάνι των Μ εδίκω ν (άγαλμα το υ Μ π άτσιο Μ π αντινέλι, π ιάτσα Σαν Λ ορ έντσ ο , Φ λω ρεντία).

£ Ο Θρύλος Θέλει τον φον Φρούντσμπεργκ να έχει κρεμασμένη μια χρυσή αλυσίδα στη σέλα του αλόγου του, με την οποία σκόπευε να στραγγαλίσει τον ποντίφικα. y

γ ο ύ μ ε ν ο δ ιά σ τη μ α , ε ξ α ι τ ία ς τ η ς π α θ η τ ικ ή ς σ τά σ η ς κα ι τ η ς α ν α β λ η τ ικ ό τ η τ ά ς τ ο υ , σ το ιχ ε ία ε κ δ ια μ έ τ ρ ο υ α ν τ ίθ ε τ α μ ε τ ο ν δ ικ ό τ ο υ π α ρ ο ρ μ η τ ικ ό χ α ρ α κ τή ρ α . Φ θ ά ν ο ν τα ς σ τα ό ρ ια τ η ς υ π ο μ ο ν ή ς τ ο υ , α π ο φ ά σ ισ ε να ε π ιτ ε θ ε ί ο ίδ ιο ς σ το υ ς π ρ ο ε λ α ύ ν ο ν τ ε ς Γ ερ μ α ν ο ύ ς . Μ ε τ η ν ε κ ρ η κ τ ι κ ό τ η τ α π ου δ ιέ κ ρ ιν ε τό σ ο τ ο ν ίδ ιο ό σ ο κ α ι τ ο σ τ ρ ά τ ε υ μ ά τ ο υ , ε π ι τ έ θ η κ ε σ τη ν ο π ισ θ ο φ υ λ α κ ή τ ο υ ς κ α θ ώ ς α υ τή δ ιέ σ χ ιζ ε τ η γ έ φ υ ρ α . Π ιθ α ν ό τα τα , δ ε ν γ ν ώ ρ ιζ ε π ω ς ο ι Γ ερ μ α ν ο ί ε ίχ α ν μ ό λ ις ε ν ι- σ χ υ θ ε ί απ ό τ ο ν δ ο ύ κ α τ η ς Φ ερ ά ρ α μ ε τ έ σ σ ε ρ α π υ ρ ο β ό λ α μ ικ ρ ο ύ β ε λ η ν ε κ ο ύ ς , τ α ο π ο ία ε ίχ α ν κ ρ ύ ψ ε ι πίσω απ ό έ ν α α υ τ ο σ χ έ δ ιο το ιχ ίο . Ο ι ά ν δ ρ ε ς τ ο υ σ κ ό ρ π ισ α ν π ο λύ ε ύ κ ο λ α τ η γ ε ρ μ α ν ικ ή ο π ισ θ ο φ υ λ α κ ή κ α ι ο Τ ζ ιο β ά ν ι δ ι έ τ α ξ ε τ ο ν τ ε ρ μ α τ ισ μ ό τ η ς ε π ίθ ε σ η ς . Τ ό τε , ο ι Γ ερ μ α ν ο ί ά ν ο ιξα ν π υ ρ μ ε τ α π υ ρ ο β ό λ α τ ο υ ς κα ι, π α ρ ό τ ι δ ε ν ε ίχ α ν ιδ ια ίτ ε ρ α α π ο τε λ έ σ μ α τα , έ ν α β λ ή μ α κ τύ π η σ ε τ ο ν Τ ζ ιο β ά ν ι σ το π ό δ ι σ υ ν θ λ ίβ ο ν τ ά ς τ ο από τ ο γ ό ν α τ ο κα ι κά τω . Ο δ ιά σ η μ ο ς Φ λ ω ρ ε ν τ ιν ό ς ε γ χ ε ι ρ ίσ τη κ ε κα ι σ τη σ υ ν έ χ ε ια α φ α ιρ έ θ η κ ε τ ο δ ια λ υ μ έ ν ο τ ο υ μ έ λ ο ς . Π α λ ε ύ ο ν τ α ς επ ί μ ία η μ έ ρ α μ ε τ ο ν θ ά ν α το , έ χ α σ ε τ ε λ ικ ά τ η ζω ή τ ο υ , π ιθ α ν ώ ς απ ό σ η ψ α ιμ ία , σ τ ις 29 Ν ο ε μ β ρ ίο υ .

Ο θ ά ν α τ ό ς τ ο υ α π ο τ έ λ ε σ ε σ ο β α ρ ό π λ ή γ μ α γ ια τη σ υ μ μ α χ ία α λ λ ά κ α ι τ ο ν π λ η θ υ σ μ ό τω ν ιτα λ ικ ώ ν π ό λ ε ων. Π έ ρ α ν τω ν επ ιπ τώ σ εω ν σ ε σ τρ α τ ιω τ ικ ό ε π ίπ εδ ο ,

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ I 2 5

Σχεδ

ίαση

χά

ρτη:

Π

αρασ

κευή

Ευ

γενι

κού

/ΓΝΩ

ΜΩΝ

Εκ

δοτικ

ή 20

13

σ το ο π ο ίο η ε π ιθ ε τ ικ ό τ η τ α κ α ι η α π ρ ό β λ ε π τη σ υ μ π ε ρ ιφ ο ρ ά τ ο υ μ π ο ρ ο ύ σ ε να δ ρ ά σ ε ι α π ο τρ ε π τ ικ ά ε ν α ν τ ίο ν κ ά θ ε α ν τ ιπ ά λ ο υ , ο Τ ζ ιο β ά ν ι σ υ μ β ό λ ιζ ε γ ια τ ο υ ς Ιτ α λ ο ύ ς τ η ν ε λ π ίδ α ε ν ό τ η τ α ς τ η ν ο π ο ία δ ιε κ ή ρ υ τ τ α ν α ρ κ ε τ ο ί δ ια ν ο ο ύ μ ε ν ο ι, τ η σ τ ιγ μ ή π ου ο ι ι τ α λ ικ έ ς π ό λ ε ις , δ ια ιρ ε μ έ ν ε ς σ ε φ α τ ρ ίε ς κα ι σ τρ α τό π ε δ α , α π ο τε - λ ο ύ σ α ν επ ί χ ρ ό ν ια π α ίγ ν ιο σ τα χ έρ ια τω ν μ ε γ ά λ ω ν δ υ νά μ εω ν . Ο χ ι τυ χ α ία , ο π ιο δ ιά σ η μ ο ς δ ια ν ο ο ύ μ ε ν ο ς τ η ς ε π ο χ ή ς Ν ικ ο λ ό Μ α κ ια β έ λ ι τ ο ν α π ο κ α λ ο ύ σ ε σ ω τή ρ α τ η ς Ιτα λ ία ς . Ο θ ά ν α τ ο ς δ ε ν μ π ο ρ ο ύ σ ε π α ρ ά να ε ίν α ι κ α κ ό ς ο ιω ν ό ς γ ια τ η σ υ ν έχ ε ια . Ο ι Γ ερ μ α ν ο ί δ ίχ ω ς ά λ λ η

Χ ά ρτης τη ς Ιτα λ ία ς σ τα τέλ η του 15ου αιώνα.Α π εικο ν ίζετα ι η π ολιτειακή κ α τά σ τα σ η τη ς Ιτα λ ία ς μ ε τα δ ιάφ ορα δ ο υκάτα , τις μαρκιω νίες , τ ις επ ισκοπές και τα άλλα π ο λ ιτεύ μ α τα των π όλεω ν-κρατώ ν, καθώ ς και η επ ικρ ά τεια το υ πάπα ή αλλιώς τα παπικά κρά τη . Δ ια κ ρ ίνο υ μ ε επ ίσης στον νότο τα βα σ ίλεια της Ν εάπ ολης και τη ς Σ ικελ ία ς , τα οποία την ίδια περίπου π ερίοδο ενώ θηκαν σε ένα βασ ίλειο υπό την κυριαρχία των Αψ βούργω ν τη ς Ισπανίας.

ε ν ό χ λ η σ η έ φ θ α σ α ν σ τη ν Π ια τσ έ ν τζ α σ τα τ έ λ η Ν ο ε μ β ρ ίο υ , ό π ο υ κα ι σ τρ α το π έ - δ ε υ σ α ν π ε ρ ιμ έ ν ο ν τ α ς τ ο ν Κ ά ρ ο λ ο απ ό τ ο Μ ιλά νο .

Ο τ ε λ ε υ τ α ίο ς , γ ρ ή γ ο ρ α α ν τ ιλ ή φ θ η κ ε π ω ς η μ ε γ α λ ύ τ ε ρ η α π ε ιλ ή δ ε ν ή τ α ν ο ι ά ν δ ρ ε ς τ η ς σ υ μ μ α χ ία ς α λ λά ο ι σ η μ α ν τ ικ έ ς ε λ λ ε ί ψ ε ις σ ε χ ρ ή μ α τ α κα ι ε φ ό δια . Ο ι ά ν δ ρ ε ς τ ο υ , α ρ κ ε τ ο ύ ς μ ή ν ε ς α π λ ή ρ ω το ι, δ ή λ ω σ α ν π ω ς α ρ ν ο ύ ν τ ο να α ν α χ ω ρ ή σ ο υ ν απ ό τ ο Μ ιλ ά ν ο κα ι να σ υ μ μ ε τά σ χ ο υ ν σ ε μ ια ν έ α ε κ σ τ ρ α τ ε ία ε ά ν δ ε ν λ ά β ο υ ν τ ις α μ ο ιβ έ ς τ ο υ ς . Ο Κ ά ρ ο λ ο ς π ρ ο σ π ά θ η σ ε μ ε κ ά θ ε τρ ό π ο να β ρ ε ι λύ σ η . Φ ο ρ ο λ ό γ η σ ε τ ο ν π λ η θ υ σ μ ό τ η ς π ό λ η ς , ε κ β ία σ ε χ ρ ή μ α τ α απ ό τ η ν το π ικ ή α ρ ισ το κ ρ α τ ία , μ έ χ ρ ι π ου α ν α γ κ ά σ τη κ ε ο ίδ ιο ς κα ι ο ι ά λ λ ο ι α κ ό λ ο υ θ ο ι κα ι σ τ ρ α τ η γ ο ί τ ο υ να λ ιώ σ ο υ ν κά π ο ια απ ό τ α κ ο σ μ ή μ α τα κα ι τ ι ς α λ υ σ ίδ ε ς τ ο υ ς π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ να π λ η ρ ώ σ ο υ ν μ ε α υ τά τ ο υ ς σ τ ρ α τ ιώ τ ε ς . Μ α ζ ί μ ε υ π ο σ χ έσ ε ις κα ι α ό ρ ισ τ ε ς δ ε σ μ ε ύ σ ε ις , ο σ τ ρ α τ ό ς τ ε λ ι κά π ε ίσ τ η κ ε κα ι, έ π ε ιτα

απ ό κ α θ υ σ τέ ρ η σ η δ ύ ο μ η ν ώ ν , α ν α χ ώ ρ η σ ε απ ό τη Λ ο μ β α ρ δ ία .

Σ τ η ν Π α β ία , ο Κ ά ρ ο λ ο ς σ υ ν ά ν τη σ ε τ ο ν π ρ ίγ κ ιπ α τ η ς Ο ρ ά γ γ η ς Φ ιλ ιμ π έρ ν τ ε Σ α λ ό ν , έ ν α ν α κ ό μ η ε υ γ ε - ν ή π ρ ώ η ν σ ύ μ μ α χ ο τ ο υ Φ ρ α γ κ ίσ κ ο υ ο ο π ο ίο ς θ ε ω ρ ο ύ σ ε ε α υ τ ό ν α δ ικ η μ έ ν ο απ ό τ ο ν Γά λλο β α σ ιλ ιά . Ο ι μ ο ίρ ε ς τω ν δ υ ο α ν δ ρ ώ ν δ έ θ η κ α ν , ό π ω ς θ α δ ια π ισ τώ σ ο υ μ ε , α μ ε τ ά κ λ η τ α . Ο Κ ά ρ ο λ ο ς τ ο ν κα λ ω σ ό ρ ισ ε σ το σ τ ρ ά τ ε υ μ α κ α ι τ ο ν έ χ ρ ισ ε υ π α ρ χ η γ ό τ ο υ . Σ τ ις α ρ χ ές Φ ε β ρ ο υ ά ρ ιο υ , έ φ θ α σ ε σ τη ν Π ια τσ έ ν τ ζ α , ό π ο υ σ υ ν ε ν ώ θ η κ ε μ ε τ ο ν Φ ρ ο ύ ν τσ μ π ε ρ γ κ . Ε κ ε ί τ α ο ικ ο ν ο μ ικ ά


ζ η τ ή μ α τ α ε π ιδ ε ιν ώ θ η κ α ν . Ο Κ ά ρ ο λ ο ς δ ια π ίσ τω σ ε πω ς ο ύ τ ε ο ι Γ ερ μ α ν ο ί ε ίχ α ν λ ά β ε ι τ η ν α μ ο ιβ ή π ου τ ο υ ς ε ί χ ε υ π ο σ χ ε θ ε ί μ ό λ ις φ θ ά σ ο υ ν σ τη ν Ιτα λ ία . Δ ίχω ς ά λ λ ε ς ε π ιλ ο γ έ ς , ό μ ω ς , π ρ ο χ ώ ρ η σ ε σ το ν σ χ εδ ία σ μ ά τω ν ε π ό μ ε ν ω ν κ ιν ή σ εω ν , ο ι ο π ο ίε ς π ρ ο έ β λ ε π α ν π ρ ο έ λ α ση π ρ ο ς τ η Φ λ ω ρ ε ν τ ία κ α ι τ η Ρ ώ μη, μ ε σ κο π ό να π λή- ξο υ ν τη σ υ μ μ α χ ία σ τη ν κ α ρ δ ιά τ η ς .

Η α π ρ ό σ κ ο π τη , έω ς τώ ρ α , π ρ ο έλ α σ η τ ο υ α υ το κ ρ α - το ρ ικ ο ύ σ τρ α το ύ θ α α ν η σ υ χ ο ύ σ ε κα ι τ ο ν π ιο ψ ύ χ ρ α ιμο η γ ε μ ό ν α , π όσ ο μ ά λ λ ο ν τ ο ν α δ ύ ν α μ ο Κ λή μ η . Α ν τ ί ό μω ς να λ ά β ε ι κά π ο ια μ έ τρ α , ο π ά π α ς ό λ ο τ ο π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν ο δ ιά σ τη μ α ε π έ δ ε ι ξ ε π ε ρ ίτρ α ν α τ ο ν κ υ κ λ ο θ υ μ ικ ό το υ χ α ρ α κ τή ρ α , π ε ρ ν ώ ν τα ς μ ε εν τυ π ω σ ια κ ή ε υ κ ο λ ία απ ό τ η ν α π ό γνω σ η κα ι τ η ν α π α ισ ιο δ ο ξ ία σ τ ις ε ξ ά ρ σ ε ις μ ε γ α λ ε ίο υ κα ι τ η ν υ π ερ α ισ ιο δ ο ξ ία . Τη μ ια σ τ ιγ μ ή π α ρ α κ α λ ο ύ σ ε τ ο ν Φ ρ α γ κ ίσ κ ο να έ λ θ ε ι σ τη ν Ιτα λ ία κα ι να τ ο ν σ ώ σ ει κα ι τ η ν ε π ό μ ε ν η π ρ ο χ ω ρ ο ύ σ ε σ ε μ ε γ α λ ό σ χ η μ ε ς δ ια π ρ α γ μ α τε ύ σ ε ις μ ε τ η ν π λ ε υ ρ ά τ ο υ α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α σ τη ν Ισ πανία κα ι τ ο Β α τ ικ α ν ό .

Σ α ν να μη έ φ θ α ν α ν ο ι υ π ά ρ χ ο υ σ ες α π ε ιλ έ ς , σ τα τ έ λ η Ια ν ο υ α ρ ίο υ έ ν α μ ικ ρ ό ε κ σ τ ρ α τ ε υ τ ικ ό σ ώ μα από τ ο Β α σ ίλ ε ιο τ η ς Ν ε ά π ο λ η ς , τ ο ο π ο ίο α π ο τ ε λ ο ύ σ ε τ μ ή μ α τ η ς α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία ς , ε π ι τ έ θ η κ ε σ το Φ ρ ο ζ ιν ό ν ε , μ ια π ό λ η 60 π ερ ίπ ο υ χ ιλ ιό μ ε τ ρ α ν ό τ ια τ η ς Ρ ώ μης. Π α ρ ά λ λ η λ α , ο ι Κ ο λ ό ν α μ ε τ ο υ ς ο π α δ ο ύ ς τ ο υ ς κ α τ έ λ α β α ν τ ι ς π ό λ ε ις Τ σ επ ρ ά νο κ α ι Π ο ν τ ε κ ό ρ β ο σ τα ν ό τ ια σ ύ ν ο ρ α τ η ς π α π ική ς ε π ικ ρ ά τ ε ια ς . Ο α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α ς , τ ε λ ικ ά , τ ο υ έ κ α ν ε μ ια π ρ ο σ φ ο ρ ά ε ιρ ή ν ε υ σ η ς . Ο ι ό ρ ο ι π ε ρ ιε λ ά μ β α ν α ν , μ ε τ α ξ ύ ά λ λ ω ν , τ η ν κ α τ α β ο λ ή 200 .000 δ ο υ κ ά τω ν ω ς α π ο ζη μ ίω σ η κ α θ ώ ς κα ι τ η ν π α ρ ά δ ο σ η τω ν π ό λ ε ω ν Π ια τσ έ ν τζ α , Π ά ρ μ α κα ι Τ σ ιβ ιτα β έκ ια .

Ο π άπ ας, π α ρ ό τ ι σ υ μ β ο υ λ ε ύ θ η κ ε τ ο υ ς σ υ μ μ ά χ ο υ ς το υ , ο ι ο π ο ίο ι α ρ ν ή θ η κ α ν τ ο υ ς ό ρ ο υ ς κα ι τ ο ν επ έπ λ η - ξα ν γ ια τ η ν ε ν δ ο τ ικ ό τ η τ ά τ ο υ , υ π έγ ρ α ψ ε . Π ρ ιν α κ ό μ η ό μ ω ς σ τε γ ν ώ σ ε ι τ ο μ ελ ά ν ι, π λ η ρ ο φ ο ρ ή θ η κ ε ό τ ι τα σ τ ρ α τ ε ύ μ α τ ά τ ο υ ε ίχ α ν α π ο κ ρ ο ύ σ ε ι τ η ν ε π ίθ ε σ η κα ι ε ίχ α ν α π ε λ ε υ θ ε ρ ώ σ ε ι τ ο Φ ρ ο ζ ιν ό ν ε . Α μ έσ ω ς α κ ύ ρ ω σ ε τ η σ υ ν θ ή κ η κ α ι ά ρ χ ισ ε να μ ο ιρ ά ζ ε ι υ π ο σ χ έσ ε ις κα ι α π ε ιλ έ ς σ ε φ ίλ ο υ ς κα ι ε χ θ ρ ο ύ ς α ν τ ίσ το ιχ α . Δ ή λ ω ν ε π λ έ ο ν πω ς ό χ ι μ ό ν ο θ α σ υ ν έ χ ιζ ε τ ο ν π ό λ ε μ ο , α λ λ ά θ α π ρ ο χ ω ρ ο ύ σ ε κα ι σ τη ν κ α τά κ τη σ η τ ο υ Β α σ ιλ ε ίο υ τ η ς Ν εά π ο λ η ς . Ο Κ ά ρ ο λ ο ς , ε ν τω μ ε τ α ξ ύ , β ρ ισ κ ό τα ν σ τ ις α ρ χ έ ς Φ εβ ρ ο υ ά ρ ιο υ έ ξ ω απ ό τ η ν Μ π ο λ ό ν ια , έ χ ο ν τ α ς λ ά β ε ι κά π ο ια λ ιγ ο σ τά ε φ ό δ ια απ ό τ ο ν δ ο ύ κ α τ η ς Φ ε- ρά ρα , τ α ο π ο ία ό μ ω ς γ ρ ή γ ο ρ α ε ξα ν τλ ή θ η κ α ν .

Σ τα μ έσ α τ ο υ μ ή ν α η α ν έ χ ε ια κα ι η δ ια ρ κ ή ς κ α κ ο κ α ιρ ία ε ίχ α ν ε ξ ο υ θ ε ν ώ σ ε ι τό σ ο τ ο σ τ ρ ά τ ε υ μ ά τ ο υ , ώ σ τ ε δ ε ν ά ρ γ η σ α ν να ξε σ π ά σ ο υ ν τ α ρ α χ έ ς . Ε να ς α ξ ιω μ α τ ικ ό ς ο ο π ο ίο ς α ν έ λ α β ε να τ ο υ ς σ υ ν ε τ ίσ ε ι δ ο λ ο φ ο - ν ή θ η κ ε . Τ η ν κ α τά σ τα σ η π ρ ο σ π ά θ η σ ε να ε ξ ο μ α λ ύ ν ε ι ο ίδ ιο ς ο Κ ά ρ ο λ ο ς . Υ π ο σ χ έ θ η κ ε σ το υ ς ά ν δ ρ ε ς τ ο υ πω ς θ α έ κ α ν ε τ α π ά ν τα π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ να α μ ε ιφ θ ο ύ ν γ ια τ ις υ π η ρ ε σ ίε ς τ ο υ ς κα ι τ ο π ο θ έ τ η σ ε τ ο ν ε α υ τ ό τ ο υ ω ς έ ν α ν α π λό σ τρ α τ ιώ τη όπ ω ς α υ το ί, ο ο π ο ίο ς σ τη ν π α ρ ο ύ σ α φ ά σ η ε ίχ ε τ ι ς ίδ ιε ς α ν ά γ κ ε ς κα ι τ ο υ ς ίδ ιο υ ς σ κ ο π ο ύ ς . Δ ε ν π ε ρ ιο ρ ίσ τη κ ε , ό μ ω ς , μ ό ν ο σ τα λ ό γ ια : π ρ ο χ ώ ρ η σ ε σ τη δ ια μ ο ίρ α σ η τ η ς π ε ρ ιο υ σ ία ς το υ , κ υ ρ ίω ς α σ η μ ικ ώ ν κ α ι κ ο σ μ η μ ά τω ν , α κ ό μ η κα ι τω ν ρ ο ύ χ ω ν τ ο υ . Ο ίδ ιο ς κ ρ ά τη σ ε σ υ μ β ο λ ικ ά μ ό ν ο τ ο ν α σ η μ έ ν ιο χ ιτώ ν α π ου φ ο ρ ο ύ σ ε π ά ν τ ο τ ε πάνω απ ό τ η ν π α ν ο π λ ία τ ο υ γ ια να τ ο ν δ ια κ ρ ίν ε ι απ ό τ ο υ π ό λ ο ιπ ο σ τρ ά τ ε υ μ α . Ο Κ ά ρ ο λ ο ς δ ε ν ή τ α ν π ια μ ό ν ο έ

Ο α υ το κ ρ ά το ρ α ς Κ άρολος Ε ’ των

Αψ βούργω ν (πίνακας του

Τισιανού, μ ο υ σ είο Πράδο,

Μ α δ ρ ίτη ).

Η άλωση τηςΡώ μης από τουςΒ άνδαλους(πίνακας τουΚ αρόλουΜ π ριούλοβ,γκα λερ ίΤρετιάκοψ,Μ όσχα).

ν α ς ε π α γ γ ε λ μ α τ ία ς σ τ ρ α τ ιω τ ικ ό ς κ α ι ο ι ά ν δ ρ ε ς τ ο υ δ ε ν ή τ α ν π λ έ ο ν μ ό ν ο σ τ ρ α τ ιώ τ ε ς . Τα δ υ ο μ έ ρ η σ υ ν δ έ ο ν τ α ν ό λ ο κα ι π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς , π ρ ο ς έ ν α ν σ κο π ό π ου δ ε ν ή τ α ν ξ ε κ ά θ α ρ ο ς . Το π α ρ α μ ικ ρ ό α π ρ ό β λ ε π το γ ε γ ο ν ό ς ή τ α ν δ ε δ ο μ έ ν ο π ω ς θ α ε ίχ ε κα ι α π ρ ό β λ ε π τ ε ς σ υ ν έ π ε ιε ς .

Μ έσ α σ το ν ε ν θ ο υ σ ια σ μ ό τ ο υ γ ια τ η ν α π ε λ ε υ θ έ ρω σ η τ ο υ Φ ρ ο ζ ιν ό ν ε , ο Κ λ ή μ η ς δ ι έ τ α ξ ε μ ια ε κ σ τ ρ α τ ε ία σ τ ις γ ε ι τ ο ν ικ έ ς π ε ρ ιο χ έ ς τ ο υ Α μ π ρ ο ύ τσ ο κα ι τ η ς Α π ο υ λ ία ς . Χ ω ρ ίς , ό μ ω ς , τ ι ς ε ν ισ χ ύ σ ε ις π ου τ ο υ ε ίχ ε


Π ρ οτομ ή του Μ π ενβενο ύτο Τσελίνι (νεώ τερο έρ γο του Ρ αφ αέλο Ρομανέλι, Π ό ντε Β έκιο , Φ λω ρεντία).

λ ιά δ ε ς π έ ν η τ ε ς ά ν δ ρ ε ς , π ρ ο σ δ ο κ ο ύ σ α ν επ ί μ ή ν ε ς τη λ ε η λ α σ ία τω ν π λ ο ύ σ ιω ν ιτα λ ικ ώ ν π ό λ ε ω ν κ α ι σ ίγ ο υ ρα η π ε ν ιχ ρ ή α π ο ζη μ ίω σ η π ου ε ίχ ε υ π ο γ ρ ά ψ ε ι ο Κ λ ή μ η ς σ τη ν έ α σ υ ν θ ή κ η (60.000 δ ο υ κ ά τα ) δ ε ν ή τ α ν δ υ - ν α τό ν να μ ε τ ρ ιά σ ε ι τ ο ν π υ ρ ε τ ό α π λ η σ τ ία ς π ου τ ο υ ς ε ίχ ε κ υ ρ ιε ύ σ ε ι.

Ο Κ ά ρ ο λ ο ς , π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο ό μ η ρ ο ς π α ρ ά ε π ικ ε φ α λ ή ς τ ο υ ς , π ή ρ ε τ ο μ έ ρ ο ς τ ο υ ς . Ο ι ά ν δ ρ ε ς π ου ε ίχ ε μ π ρ ο σ τά τ ο υ ά λ λ ω σ τε δ ε ν ή τ α ν π λ έ ο ν έ ν α τ α κ τ ικ ό ,

ο ρ γ α ν ω μ έ ν ο σ τ ρ ά τ ε υ μ α α λ λ ά μ ια σ ύ ν α ξη μ ισ θ ο φ ό ρ ω ν κα ι τυ χ ο δ ιω κ τώ ν τ ο υ ς ο π ο ίο υ ς ε ίχ α ν κ α τ α σ τή σ ε ι έ τ σ ι ο ι κ α κ ο υ χ ίε ς κ α ι τα δ α ιδ α λ ώ δ η π ο λ ιτ ικ ά π α ιχ ν ίδ ια τω ν μ ε γ ά λ ω ν κ α ι μ ικ ρ ώ ν π ρ ω τα γ ω ν ισ τώ ν τ η ς υ π ό θ ε σ η ς . Ο ι δ ια τ α γ έ ς ή τ α ν α ν ώ φ ε λ ε ς . Μ ά

τα ια ο εκ π ρ ό σ ω π ο ς τ ο υ α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α π ρ ο σ π ά θ η σ ε να τ ο υ ς π ε ίσ ε ι. Μ ό λ ις δ ια δ ό θ η κ α ν σ το υ π ό λ ο ιπ ο σ τ ρ α τ ό π ε δ ο τ α ν έ α π ου κ ό μ ιζ ε , έ π ρ ε π ε να τ ρ έ - ξ ε ι γ ια να σ ώ σ ει τ η ζω ή τ ο υ . Μ α ζί τ ο υ

ό μ ω ς α π ο χ ώ ρ η σ ε κα ι ο δ ιο ικ η τ ή ς τ ο υ ισ π α ν ικο ύ π ε ζ ικ ο ύ Α λ φ ό ν σ ο ν τ ’ Α β α λ ο ς , ο ο π ο ίο ς δ ια μ ή ν υ σ ε πω ς δ ε ν

ε π ρ ό κ ε ι τ ο να π α ρ α κ ο ύ σ ε ι τ ι ς ε π ιθ υ μ ίε ς τ ο υ η γ ε μ ό ν α τ ο υ υπ ό ο π ο ιεσ δ ή -

π ο τ ε σ υ ν θ ή κ ε ς . Η φ υ γ ή τ ο υ κ α τ έ γ ρ α ψ ε α κ ό μ η μ ια α π ώ λ ε ια σ ε επ ίπ ε δ ο δ ιο ί

κ η σ η ς μ ε τ ά απ ό α υ τή τ ο υ Φ ρ ο ύ ν τσ μ π ε ρ - γ κ . Το σ τ ρ ά τ ε υ μ α τ ο υ Κ α ρ ό λ ο υ ε ίχ ε σ χ ε

δ ό ν μ ε τ α τ ρ α π ε ί σ ε σ υ μ μ ο ρ ία .Σ τ ις 30 Μ α ρ τ ίο υ ξ ε κ ίν η σ ε η π ρ ο έ

λα σ η π ρ ο ς τη Φ λ ω ρ εν τ ία . Ε π ε ιτα από μ ια τ ε λ ε υ τ α ία δ ο κ ιμ α σ ία σ τη δ ύ σ β α τη

ο ρ ο σ ε ιρ ά τω ν Α π εν ν ίν ω ν , τ ο σ τ ρ ά τ ε υ μ α β ρ ή κ ε ε π ιτ έ λ ο υ ς κ α τ α φ ύ γ ιο σ τ ις

π λ ο ύ σ ιε ς π ε δ ιά δ ε ς τ η ς Τ ο σ κ ά ν η ς . Τ ρ ο μ ο κ ρ α τ η μ έ ν ο ς ο π ά π α ς, κ α τ έ φ υ γ ε α κ ό μ α

κα ι σ το ν α ν τ ιβ α σ ιλ έ α τ η ς Ν ε ά π ο λ η ς Λ α - ν ό ι, ώ σ τε να μ ε σ ο λ α β ή σ ε ι σ το ν Κ ά ρ ο

λ ο , α ν ε β ά ζ ο ν τ α ς τ η ν π ρ ο σ φ ο ρ ά τ ο υ σ τα 150.000 δ ο υ κ ά τα . Ο Λ α ν ό ιθ ο ρ υ -

β η μ έ ν ο ς κα ι ο ίδ ιο ς α π ό τ η λ ιπ ο τα ξ ία τ ο υ α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ο ύ σ τρ α

τ ο ύ , σ υ ν ά ν τη σ ε τ ο ν Κ ά ρ ο λ ο σ τα τ έ λ η Α π ρ ιλ ίο υ σ το Α ρ έ -

τσ ο . Ε κ ε ί, μ ό λ ις δ ια π ίσ τω σ ε τ η ν κ α τά σ τα σ η π ου ε π ικ ρ α

το ύ σ ε , π ιθ α ν ό τα τα δ ε ν α - π ο τ ό λ μ η σ ε κ α ν να τ ο ν

μ ε τα π ε ίσ ε ι. Φ ο β ο ύ μ ε ν ο ς γ ια τ η ν α σ φ ά λ ε ιά τ ο υ , π α ρ έ μ ε ιν ε σ το σ τ ρ α τ ό π ε δ ο γ ια λ ίγ ε ς η μ έ ρ ε ς κ α ι ύ σ τε ρ α α π ο σ ύ ρ θ η κ ε σ τη Σ ιέ ν α α ν α μ έ ν ο ν τ α ς τ ι ς ε ξ ε λ ί ξ ε ι ς .

Ο Κ ά ρ ο λ ο ς σ υ ν έ χ ισ ε τ η ν π ρ ο έλ α σ ή

τ ο υ σ τη ν π ε δ ιά δ α το υ Α ρ ν ο α λ λ ά ο ι Φ λ ω ρ ε ν τ ιν ο ί μ ά λ λ ο ν π ρ ό σ φ ε ρ α ν κά π ο ια λ ύ τ ρ α κα ι γ λ ί

υ π ο σ χ ε θ ε ί ε δ ώ κα ι κ α ιρ ό ο Φ ρ α γ κ ίσ κ ο ς , ο ι ά ν δ ρ ε ς τ ο υ ε γ κ α τ έ λ ε ιψ α ν τ ο ε γ χ ε ίρ η μ α κα ι δ ια λ ύ θ η κ α ν . Το Β α σ ίλ ε ιο τ η ς Ν ε ά π ο λ η ς τ ό τ ε π έρ α σ ε σ τη ν α ν τ ε π ίθ ε ση κα ι ο ι ά ν δ ρ ε ς τ ο υ δ ίχ ω ς να σ υ ν α ν τή σ ο υ ν κ α μ ία α ν τ ίσ τα σ η έ φ θ α σ α ν σ το Π ιπ έρ ν ο , 100 χ ιλ ιό μ ε τ ρ α π ε ρ ίπ ου ν ό τ ια τ η ς Ρ ώ μ η ς . Ο π άπ ας γ ια ά λ λ η μ ια φ ο ρ ά β υ θ ίσ τ η κ ε σ ε α π ό γ νω σ η . Ξ ε κ ίν η σ ε ν έ ε ς δ ια π ρ α γ μ α τ ε ύ σ ε ις μ ε τ ο ν α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α κ α ι τ ο ν Μ ά ρ τ ιο υ π έγ ρ α ψ ε μ ια κ α ιν ο ύ ρ ια σ υ ν θ ή κ η , ε π ιτ υ γ χ ά ν ο ν τ α ς π ε ρ ιέ ρ γ ω ς π ιο ε υ ν ο ϊκ ο ύ ς ό ρ ο υ ς .

Π λ έ ο ν ή τ α ν ό μ ω ς π ολύ α ρ γ ά . Σ τ ο σ τ ρ α τ ό π ε δ ο τ ο υ Κ α ρ ό λ ο υ ξέσ π α σ ε ν έ α α ν τα ρ σ ία , η π ιο σ ο β α ρ ή απ ό τ η ν α ρ χ ή τ η ς ε κ σ τ ρ α τ ε ία ς .Ισ π α νοί σ τ ρ α τ ιώ τ ε ς -ή Γ ερ μ α ν ο ί κ α τ ’ ά λ λ ο υ ς - ε π ιτ έ θ η κ α ν σ το υ ς α ξ ιω μ α τ ικ ο ύ ς τ ο υ ς κα ι έ φ θ α σ α ν μ έ χ ρ ι τ η σ κ η ν ή το υ α ρ χ ισ τρ α τή γ ο υ τ ο υ ς , ό π ο υ σ κ ό τω σ α ν έ ν α ν α κ ό λ ο υ θ ο κα ι α π ε ίλ η σ α ν κα ι τ ο ν ίδ ιο . Ο Κ ά ρ ο λ ο ς λ έ γ ε τ α ι π ω ς σ ώ θ η κ ε τ η ν τ ε λ ε υ τ α ία σ τ ιγ μ ή , ε γ κ α τ α λ ε ίπ ο - ν τ α ς τ α κ α τ α λ ύ μ α τά τ ο υ κα ι κ α τα - φ ε ύ γ ο ν τ α ς σ τη σ κ η ν ή τ ο υ Φ ρ ο ύ - ν τσ μ π ε ρ γ κ . Ο γ η ρ α ιό ς κ ό μ η ς , ο ο π ο ίο ς α ν α φ έ ρ ε τ α ι π ω ς ή τ α ν άνω τω ν 80 ε τώ ν , α ν έ λ α β ε τ ό τ ε να σ υ ν ε τ ίσ ε ι τ ο υ ς ά ν δ ρ ε ς τ ο υ κα ι τ ο υ ς Ισπαν ο ύ ς μ ε μ ια σ τ ε ν τ ό ρ ε ια κα ι σ υ γ κ ιν η τ ικ ή ο μ ιλ ία . Ο μ ω ς γ ια π ρ ώ τη φ ο ρ ά ο ι Γ έρ μ α ν ο ί δ ε ν κ α θ η σ υ χ ά σ τη κ α ν απ ό τ α λ ό γ ια τ ο υ κ α ι σ υ ν έχ ισ α ν τ ι ς τα ρ α χ έ ς . Το σ ο κ ή τ α ν μ ε γ ά λ ο γ ια τ ο ν σ τρ α τη γ ό , ο ο π ο ίο ς απ ό τ η ν έ ν τα σ η κα ι τ η ν α π ο γ ο ή τ ε υ σ η υ π έσ τη , π ιθ α ν ό τ α τ α , ε γ κ ε φ α λ ικ ό . Μ ε τ α φ έ ρ θ η κ ε σ τη Φ ερ ά ρ α γ ια να λ ά β ε ι τ ι ς α π α ρ α ίτ η τ ε ς φ ρ ο ν τ ίδ ε ς , α λ λ ά ο υ δ έ π ο τ ε κ α τ ά φ ε ρ ε να σ υ ν έ λ θ ε ι .Π έ θ α ν ε τ ο ν Α ύ γ ο υ σ το τ ο υ ίδ ιο υ έ τ ο υ ς σ τη ν π α τρ ίδ α τ ο υ , μ ε τ ά απ ό π ο λ ύ μ η ν η α νά ρ ρ ω σ η σ τη ν Ιτα λ ία .

Το π λ ή γ μ α τ η ς α π ώ λ ε ια ς ε ν ό ς τό σ ο έ μ π ε ιρ ο υ κα ι ε π ιφ α ν ή η γ έ τ η γ ια τ ο σ τρ α τό π ε δ ο τ ο υ Κ α ρ ό λ ο υ ή τ α ν π ο λύ σ η μ α ν τ ικ ό . Μ ε τ ο υ ς ά ν δ ρ ε ς σ τα π ρ ό θ υ ρ α τ η ς λ ιπ ο τα ξ ία ς , η ε ξ ε ύ ρ ε σ η λ ύ σ η ς ή τ α ν ε π ιτ α κ τ ικ ή ώ σ τε η ε κ σ τ ρ α τ ε ία να μη κ α τα - λ ή ξ ε ι σ ε κ α τ α σ τρ ο φ ή , τη σ τ ιγ μ ή π ο υ ο ι α ν τ ίπ α λ ο ι έ δ ε ιχ ν α ν α ν ίκ α ν ο ι γ ια ο π ο ια δ ή π ο τ ε α ν τ ίσ τ α ση. Ε να μ ικ ρ ό δ ά ν ε ιο απ ό τ ο ν δ ο ύ κ α τ η ς Φ ερ ά ρ α ε ξ ο μ ά λ υ ν ε ε λ α φ ρ ώ ς τ ο κλ ίμ α . Ο Κ ά ρ ο λ ο ς υπ ο - σ χ έ θ η κ ε ξα ν ά π ω ς θ α τ ο υ ς ο δ η γ ο ύ σ ε σ τη Ρ ώ μη.Η κ α τά σ τα σ η έ δ ε ι ξ ε να δ ι ε υ θ ε τ ε ί τ α ι , α λ λ ά τ ό τ ε έ φ θ α σ ε σ το σ τ ρ α τ ό π ε δ ο ο εκ π ρ ό σ ω π ο ς τ ο υ α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α μ ε τη ν έ α σ υ ν θ ή κ η ς ε ιρ ή ν η ς π ου υ π έ γ ρ α ψ ε μ ε τ ο ν π άπ α κα ι μ ε δ ια τ α γ έ ς π ρ ο ς τ ο ν Κ ά ρ ο λ ο να α ν α κ ό ψ ε ι τ η ν π ο ρ ε ία τ ο υ . Η τα ν ό μ ω ς π λ έ ο ν φ α ν ε ρ ό π ω ς ο ύ τ ε η π ο ρ ε ία ο ύ τ ε κ α ι ο π ό λ ε μ ο ς μ π ο ρ ο ύ σ α ν να α ν α κ ο π ο ύ ν α κ ό μ α κ α ι μ ε α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ έ ς δ ια τ α γ έ ς . Ο ι χ ι

2 8 I Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α

τω σ α ν τ η ν ε π ίθ ε σ η . Το ίδ ιο δ ιά σ τη μ α ο ι κ ά τ ο ικ ο ί τ η ς επ α ν α σ τά τη σ α ν κ α τά τω ν Μ ε δ ίκ ω ν η γ ε μ ό ν ω ν τ ο υ ς . Η κ α τ ά κ τη σ η τ η ς π ό λ η ς ε ν ε ίχ ε α ρ κ ε τ ο ύ ς κ ιν δ ύ ν ο υ ς κα ι ο Κ ά ρ ο λ ο ς , δ ια θ έ τ ο ν τ α ς π λ η ρ ο φ ο ρ ίε ς π ω ς η ά μ υ ν α τ η ς Ρ ώ μ η ς ή τ α ν κ α τά π ο λύ υ π ο δ ε έ σ τ ε ρ η , σ τρ ά φ η κ ε π ρ ο ς α υ τή ν . Τα λ ύ τρ α τ η ς Φ λ ω ρ ε ν τ ία ς μ ό ν ο κ α τ ε υ ν α σ μό δ ε ν π ρ ό σ φ ε ρ α ν σ το υ ς ά ν δ ρ ε ς το υ . Α ν τ ίθ ε τ α , π ρ έπ ε ι να ε ν ίσ χ υ σ α ν α κ ό μ η π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο τ η ν α π λ η σ τία τ ο υ ς .

Π ρ ά γ μ α τ ι, ο Κ λ ή μ η ς δ ε ν α π ο γ ο ή τ ε υ σ ε τ ο ν Κ ά ρ ο λ ο τω ν Β ο υ ρ β ό ν ω ν . Ε κ τ ό ς απ ό τ ο να υ π ο γ ρ ά φ ε ι κα ι να α κ υ ρ ώ ν ε ι σ υ ν θ ή κ ε ς , ε ίχ ε μ ε ρ ιμ ν ή σ ε ι ε λ ά χ ισ τα γ ια τη θ ω ρ ά κ ισ η τ η ς π ό λ η ς τ ο υ . Ο Κ ά ρ ο λ ο ς α ύ ξ η σ ε τ η ν τ α χ ύ τ η τ α τ η ς π ρ ο έ λ α σ ή ς τ ο υ κα ι, δ ια ν ύ ο ν τ α ς 25-30 χ ιλ ιό μ ε τ ρ α τ η ν η μ έ ρ α , β ρ έ θ η κ ε τ η ν 1η Μ α ΐο υ σ τη ν ε π ικ ρ ά τε ια τ ο υ πάπα. Δ ιέσ χ ισ ε τ ο ν Π ά λια , π α ρ α π ό τα μ ο τ ο υ Τ ίβ ε ρ η , κα ι λ ε η λ ά τ η σ ε τ ις ο ρ ε ιν έ ς π ό λ ε ις Μ ο ν τ ε - φ ια σ κ ό ν ε κα ι Ρ ο ν τσ ιλ ιό ν ε , ο ι ο π ο ίε ς α τυ χ ώ ς τ ο υ αρ- ν ή θ η κ α ν τ η ν ε λ ε ύ θ ε ρ η δ ιά β α σ η .

Τα τ ε λ ε υ τ α ία ν έ α π ρ ο κ ά λ ε σ α ν τ ρ ό μ ο σ το ν Κ λή μ η . Π ρ ο σ π ά θ η σ ε σ π α σ μ ω δ ικά τ η ν ύ σ τα τη σ τ ιγ μ ή να σ υ γ κ ε ν τ ρ ώ σ ε ι κ ά π ο ιο υ ς ά ν δ ρ ε ς α λ λ ά ο α ρ χ ισ τρ ά τη γ ό ς τ ο υ , Ρ έν τσ ο ν τ α Τσέρ ι, δ ε ν κ α τ ά φ ε ρ ε σ π ο υ δ α ία π ρ ά γ μ α τα δ ίχ ω ς χ ρ ή μ α τ α κα ι χ ρ ό ν ο σ τη δ ιά θ ε σ ή το υ . Σ τ ρ α τ ο λ ό γ η σ ε 3 .000-4 .000 ά ν δ ρ ε ς χ ω ρ ίς σ τρ α τ ιω τ ικ ή ε μ π ε ιρ ία απ ό δ ιά φ ο ρ α σ η μ ε ία τ η ς π ό λ η ς , ο υ σ ια σ τ ικ ά απ ό τ ο ν δ ρ ό μ ο κα ι τα κ α τ α σ τή μ α τα , ά ν δ ρ ε ς τ ο υ ς ο π ο ίο υ ς τ ο π ο θ έ τ η σ ε π ρ ό χ ε ιρ α σ τα τ ε ίχ η τ ο υ ο ικ ισ μ ο ύ Μ π ό ρ γ κ ο σ τα δ υ τ ικ ά κα ι το υ Τ ρ α σ τε β έ ρ ε σ τα ν ό τ ια τ ο υ Β α τ ικ α ν ο ύ . Σ τ ις 5 Μ α ΐο υ ο Κ ά ρ ο λ ο ς έ φ θ α σ ε σ τη ν κ ο ρ υ φ ή τ ο υ λ ό φ ο υ Τ ζ ια ν ίκ ο λ ο , σ τη δ υ τ ικ ή π λ ε υ ρ ά τ η ς Ρ ώ μ η ς , α π ’ ό π ο υ ο ι ε ξ α θ λ ιω μ έ ν ο ι σ τ ρ α τ ιώ τ ε ς μ π ο ρ ο ύ σ α ν ε π ιτ έ λ ο υ ς να α ν τ ικ ρ ύ σ ο υ ν τ ο μ ε γ α λ ε ιώ -

ή τ α ν ε ξ α ν τ λ η μ έ ν ο απ ό τ ι ς κ α κ ο υ χ ίε ς κα ι τη σ υ ν εχ ή π ο ρ ε ία κ α ι μ ε τ έ θ ε σ ε τ η ν ε π ίθ ε σ η γ ια τ η ν ε π ο μ έ ν η . Σ τ ρ α τ ο π έ δ ε υ σ ε μ ε τ α ξ ύ τ η ς π ύ λ η ς Σ α ν Π α ν κ ρ ά τσ ιο κα ι Σ ά ν το Σ π ίρ ιτο κα ι π ρ α γ μ α το π ο ίη σ ε τ η ν τ ε λ ε υ τ α ία τ ο υ ο μ ιλ ία π ρ ο ς τ ο υ ς ά ν δ ρ ε ς τ ο υ . Μ ε τ ά απ ό έ ν α ν σ ύ ν τ ο μ ο α π ο λ ο γ ισ μ ό τ η ς π ο ρ ε ία ς τ ο υ ς , τ ο υ ς α ν α κ ο ίν ω σ ε πω ς η σ τ ιγ μ ή τ ο υ θ ρ ιά μ β ο υ κα ι τ η ς α ν τ α μ ο ιβ ή ς ε ί χ ε φ θ ά σ ε ι. Τ η ν υ π ό λ ο ιπ η ν ύ κ τ α τ η ν π έρ α σ ε μ α ζ ί μ ε τ ο υ ς ε π ιτ ε λ ε ί ς τ ο υ , κ α τ α σ τρ ώ ν ο ν τα ς τ ι ς λ ε π τ ο μ έ ρ ε ι ε ς τ η ς α υ ρ ια ν ή ς η μ έ ρ α ς .

Το έ ρ γ ο τ ο υ , π α ρ ά τ η ν ε λ λ ιπ ή α μ υ ν τ ικ ή π ρ ο ε τ ο ι μ α σ ία τ ο υ πάπα, δ ε ν ή τ α ν ε ύ κ ο λ ο . Π έ ρ α ν τ ο υ σ υ μ β ο λ ισ μ ο ύ κ α ι τ ο υ ψ υ χ ο λ ο γ ικ ο ύ φ ο ρ τ ίο υ π ου π ρ ο κ α λ ο ύ - σ ε η Ρ ώ μη, δ ι έ θ ε τ ε σ η μ α ν τ ικ ά ο χ υ ρ ω μ α τ ικ ά έ ρ γ α κα ι τ ε ίχ η τ α ο π ο ία , λ ό γω τ η ς α π ο υ σ ία ς π υ ρ ο β ο λ ικ ο ύ , ή τ α ν α δ ύ ν α τ ο ν να κ α τ ε δ α φ ισ τ ο ύ ν κα ι έ π ρ ε π ε να κ α τ α λ η φ θ ο ύ ν μ ε σ κ ά λ ε ς . Η π ρ ό σ β α σ η ύ σ τε ρ α απ ό ε κ ε ίν ο τ ο σ η μ ε ίο σ τη ν π ό λ η ή τ α ν ε φ ικ τ ή μ έσ ω τρ ιώ ν γ ε φ υ -

Η πολιορκία της Φ λω ρεντίας (πίνακας του Τζόρτζ/ο Β αζάρι, Π αλάτσο Β έκιο , Φλω ρεντία).

£ Στις 5 Μαΐου ο Κάρολος έφθασε στην κορυφή του λόφου Τζιανίκολο, στη δυτική πλευρά της Ρώμης, απ’ όπου οι εξαθλιωμένοι στρατιώτες μπορούσαν επιτέλους να αντικρύσουν το μεγαλειώδες θέαμα της διάσημης πόλης να τους περιμένει, y

δ ε ς θ έ α μ α τ η ς δ ιά σ η μ η ς π ό λ η ς να τ ο υ ς π ε ρ ιμ έ ν ε ι , μ ε τ α π λ ο ύ τη τ η ς β ο ρ ά σ τ ις ά γ ρ ιε ς δ ια θ έ σ ε ις τ ο υ ς . Δ ε ν ε ίν α ι δ ύ σ κ ο λ ο , επ ίσ η ς , να φ α ν τ α σ τ ε ί κ α ν ε ίς κα ι το β λ έ μ μ α τω ν χ ιλ ιά δ ω ν Γ ερ μ α ν ώ ν λ ο υ θ η ρ α ν ώ ν ο ι ο π ο ίο ι θ ε ω ρ ο ύ σ α ν τ η Ρώ μη ω ς μ ια π ό λ η α μ α ρ τω λ ή κ α ι α κ ά θ α ρ τη . Ο ι λ η σ τ ρ ικ έ ς δ ια θ έ σ ε ις , λ ο ιπ ό ν , σ υ ν υ π ή ρ χ α ν μ ε τ ο ν θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ό ζ ή λ ο , γ ε γ ο ν ό ς π ου κ α θ ισ τ ο ύ σ ε τ ο μ ίγ μ α ε κ ρ η κ τ ικ ό .

Το α π ό γ ε υ μ α τ η ς ίδ ια ς η μ έ ρ α ς , ο Κ ά ρ ο λ ο ς δ ιέ τ α ξ ε τ ο υ ς ά ν δ ρ ε ς τ ο υ να κ α τ ε υ θ υ ν θ ο ύ ν π ρ ο ς τ α σ ύ ν ο ρα τ ο υ Μ π ό ρ γ κ ο μ ε τ ο Τ ρ α σ τε β έ ρ ε , α π ’ ό π ο υ η π ρ ό σ βασ η σ το κ έ ν τ ρ ο τ η ς π ό λ η ς ή τ α ν π ιο ε ύ κ ο λ η . Σ κ ό π ε υ ε να ε ξα π ο λ ύ σ ε ι τ η ν ε π ίθ ε σ ή τ ο υ τ ο ίδ ιο κ ιό λ α ς β ρ ά δ υ , α φ ο ύ ο ι π ρ ο μ ή θ ε ιέ ς τ ο υ θ α έ φ θ α ν α ν γ ια α κ ό μη δ υ ο η μ έ ρ ε ς . Δ ια π ίσ τω σ ε ό μ ω ς π ω ς τ ο σ τ ρ ά τ ε υ μ α

ρ ώ ν τ ο υ Τ ίβ ε ρ η , ο ι ο π ο ίε ς π ολύ ε ύ κ ο λ α θ α μ π ο ρ ο ύ σ αν να κ α τ ε δ α φ ισ τ ο ύ ν δ υ σ χ ε ρ α ίν ο ν τα ς τ η ν ε ίσ ο δ ο , ε ν ώ π ρ ό σ θ ε τ ο ε μ π ό δ ιο α π ο τ ε λ ο ύ σ α ν ο ι δ ε κ ά δ ε ς π ύ ρ γ ο ι κ α ι π ρ ο μ α χ ώ ν ες π ου β ρ ίσ κ ο ν τα ν δ ιά σ π α ρ το ι σ ε ό λ ο τ ο μ ή κ ο ς τ η ς π ο ρ ε ία ς τ ο υ ς . Ο σ ο ν α φ ο ρ ά τ η ν α ρ ιθ μ η τ ικ ή δ ύ ν α μ η τω ν υ π ερ α σ π ισ τώ ν , α υ τή υ π ο λ ο γ ιζ ό τ α ν π ε ρ ί τ ο υ ς 5 .000 ά ν δ ρ ε ς , α δ ιε υ κ ρ ίν ισ τ η ς σ τ ρ α τ ιω τ ικ ή ς ε μ π ε ιρ ία ς , ε ν ώ ω ς ε π α γ γ ε λ μ α τ ίε ς σ τ ρ α τ ιώ τ ε ς μ π ο ρ ο ύ σ α ν να θ ε ω ρ η θ ο ύ ν μ ό ν ο ο ι 500 Ε λ β ε τ ο ί μ ισ θ ο φ ό ρ ο ι τ η ς φ ρ ο υ ρ ά ς τ ο υ πάπα.

Τ η ν α υ γ ή τ η ς 6 η ς Μ α ΐο υ ο Κ ά ρ ο λ ο ς έ δ ω σ ε δ ια τ α γ ή γ ια ε π ίθ ε σ η σ το Μ π ό ρ γ κ ο σ ε τ ρ ε ις σ χ η μ α τ ισ μ ο ύ ς , α ν ά λ ο γ α μ ε τ ι ς τ ρ ε ις κ ύ ρ ιε ς ε θ ν ό τ η τ ε ς τ ο υ σ τρ α το ύ τ ο υ (Ισ π α νο ί, Γ ερ μ α ν ο ί κα ι Ιτα λ ο ί), μ ε σ κο π ό να ανα - θ ε ρ μ ά ν ε ι τ ο ν α ν τα γ ω ν ισ μ ό κα ι τ η μ α χ η τ ικ ό τ η τ ά

Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α I 2 9

Α μ έσ ω ς , ά ρ χ ισ α ν ο ι π ρ ώ τε ς α ν τ α λ λ α γ έ ς π υ ρ ο β ο - Παρίσι). λ ισ μ ώ ν απ ό τ α α ρ κ ε β ο ύ ζ ια τω ν δ υ ο π λ ευ ρ ώ ν , ε ν ώ σ ύ ν τ ο μ α έ π εσ α ν κα ι ο ι π ρ ώ το ι κ α ν ο ν ιο β ο λ ισ μ ο ί απ ό τ ο Κ α σ τέλ ο Σ α ν τ ' Α ν τζ ε λ ο , τ ο ο π ο ίο δ ι έ θ ε τ ε α ξ ιό λ ο γ ο π υ ρ ο β ο λ ικ ό . Τα π υ ρ ο β ό λ α τ ο υ π ρ ο ς σ τ ιγ μ ή ν κ α θ ή λ ω σ α ν τ ο υ ς ε π ιτ ιθ έ μ ε ν ο υ ς . Μ ε τ η ν α ν α το λ ή , ό μ ω ς , π υ κ ν ή ο μ ίχ λ η κ ά λ υ ψ ε τ ο π ε δ ίο τ η ς μ ά χ η ς ε π ιτ ρ έ π ο ν τ α ς σ το υ ς π ο λ ιο ρ κ η τ έ ς να π ρ ο σ ε γ γ ίσ ο υ ν μ ε α σ φ ά λ ε ια τ α τ ε ίχ η . Ο ι σ κ ά λ ε ς ε μ φ α ν ίσ τ η κ α ν κα ι π ρ ώ το ς ο Κ ά ρ ο λ ο ς έσ π ε υ σ ε να δ ώ σ ει τ ο π α ρ ά δ ε ιγ μ α α φ ιπ π ε ύ ο ν τα ς κα ι ξ ε κ ιν ώ ν τ α ς τ η ν α ν ά β α σ η . Τ ό τε , μ ια β ο λ ή α ρ κ ε - β ο ύ ζ ιο υ τ ο ν κ τύ π η σ ε κα ι τ ο ν σ ώ ρ ια σ ε σ το έ δ α φ ο ς .Δ ε ν ε ίν α ι ξ ε κ ά θ α ρ ο τ ι ε π α κ ο λ ο ύ θ η σ ε α μ έσ ω ς μ ε τά .Ο ά τυ χ ο ς Γά λλο ς ε υ γ ε ν ή ς ε ίχ ε τ ρ α υ μ α τ ισ τ ε ί π ολύ σ ο β α ρ ά σ τη β ο υ β ω ν ικ ή χ ώ ρ α κα ι κ ά π ο ιε ς μ α ρ τ υ ρ ίε ς α ν α φ έ ρ ο υ ν π ω ς π έ θ α ν ε α κ α ρ ια ία . Α λ λ ο ι υ π ο σ τη ρ ίζ ο υ ν π ω ς μ ε τ α φ έ ρ θ η κ ε σ ε έ ν α π α ρ α κ ε ίμ ε ν ο π α ρ εκ κ λ ή σ ι, ό π ο υ π έ θ α ν ε μ ε τ ά απ ό π ερ ίπ ο υ μ ια ώ ρα . Σ ε κ ά θ ε π ε ρ ίπ τω σ η , ο Κ ά ρ ο λ ο ς έ φ υ γ ε α π ό τη ζω ή σ ε η λ ικ ία 37 ε τώ ν , χ ω ρ ίς να λ ά β ε ι τ η δ ικ α ίω σ η ή τ η ν α ν τα μ ο ιβ ή π ου π ρ ο σ δ ο κ ο ύ σ ε , τ η σ τ ιγ μ ή π ου έ μ ε λ λ ε να ζ ή σ ε ι τ ο ν θ ρ ία μ β ό τ ο υ , κ ά τ ι π ου τ ο ν κ α θ ισ τά δ ίχ ω ς ά λ λ ο μ ια απ ό τ ις π ιο τ ρ α γ ικ έ ς φ ιγ ο ύ ρ ε ς τ η ς Α ν α γ έ ν ν η σ η ς . Η

£ Πρώτος ο Κάρολος έσπευσε να δώσει το παράδειγμα αφιππεύοντας και ξεκινώντας την ανάβαση. Τότε, μια βολή αρκεβούζιου τον κτύπησε και τον σώριασε στο έδαφος, ιρ

β ο λ ή ε ικ ά ζ ε τ α ι π ω ς π ρ ο ή λ θ ε απ ό τ ο α ρ κ ε β ο ύ ζ ιο το υ π ε ρ ίφ η μ ο υ κα ι ε κ κ ε ν τ ρ ικ ο ύ κ α λ λ ιτ έ χ ν η τ η ς Α ν α γ έ ν ν η σ η ς Μ π ε ν β ε ν ο ύ τ ο Τ σ ελ ίν ι, ε υ ν ο ο ύ μ ε ν ο υ ε κ ε ίν η τ η ν επ ο χ ή τ ο υ Κ λ ή μ η , όπ ω ς ισ χ υ ρ ίζ ε τα ι ο ίδ ιο ς ο κ α λ λ ιτ έ χ ν η ς σ τη ν α υ το β ιο γ ρ α φ ία τ ο υ . Ε κ ε ί ε ξ η γ ε ί λ ε π τ ο μ ε ρ ώ ς , ε κ τ ό ς απ ό τη δ ρ ά σ η τ ο υ σ τη Ρώ μη, κα ι τ ις ε ν έ ρ γ ε ι έ ς τ ο υ κ α τ ά τ η ν π ο λ ιο ρ κ ία τ η ς . Α ν α φ έ ρ ε ι π ω ς σ κ ό π ευ σ ε τ ο ν Κ ά ρ ο λ ο α κ ρ ιβ ώ ς ε π ε ιδ ή τ ο ν θ ε ώ ρ η σ ε λ ό γω τ η ς α μ φ ίε σ η ς , κα ι ε ιδ ικ ό τ ε ρ α τ ο υ α σ η μ έ ν ιο υ μ α ν δ ύ α τ ο υ , ω ς κ ά π ο ιο ν α ν ώ τε ρ ο α ξ ιω μ α τ ικ ό . Ε να α π ό τ α λ ίγ α π ρ ο σ ω π ικά α ν τ ικ ε ίμ ε ν α π ου κ ρ ά τη σ ε απ ό τ η ν π ερ ιο υ σ ία τ ο υ μ α κ ρ ιά α π ό τ ο υ ς ε ξ α θ λ ιω μ έ ν ο υ ς ά ν δ ρ ε ς τ ο υ ή τ α ν α υ τ ό π ο υ τ ο υ σ το ίχ ισ ε τη ζω ή.

Ο θ ά ν α τ ο ς τ ο υ Κ α ρ ό λ ο υ , ό μ ω ς , ε κ τ ό ς απ ό τ η ν τ ρ α γ ικ ό τ η τ ά τ ο υ κ α θ ’ α υ τή , ε ίχ ε κ α τ α λ υ τ ικ έ ς κα ι α π ρ ό β λ ε π τ ε ς σ υ ν έ π ε ιε ς . Η π τώ σ η τ ο υ σ το έ δ α φ ο ς έ - γ ιν ε α ν τ ιλ η π τή α π ό π ο λ ιο ρ κ η τ έ ς κα ι π ο λ ιο ρ κ η μ έ - ν ο υ ς κα ι γ ια μ ια σ τ ιγ μ ή η ε ξ έ λ ι ξ η τ η ς μ ά χ η ς έ μ ο ια ζ ε α μ φ ίβ ο λ η . Η ιδ έ α τ η ς ε κ δ ίκ η σ η ς τ ε λ ικ ά ε π ικ ρ ά τη σ ε κ α ι μ ε τη δ ιά δ ο σ η τ η ς ε ίδ η σ η ς , ο ι ά ν δ ρ ε ς τ ο υ κ υ ρ ι- ε ύ θ η κ α ν απ ό ε κ δ ικ η τ ικ ή μ α ν ία η ο π ο ία ε ν ίσ χ υ σ ε α κ ό μ η π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο τ η φ ρ ε ν ίτ ιδ α α π λ η σ τ ία ς . Ε ν τό ς μ ια ς ώ ρ α ς π ερ ίπ ο υ ε ίχ α ν υ π ε ρ π η δ ή σ ε ι τ α τ ε ίχ η κα ι ξ ε χ ύ ν ο ν τ α ν σ το Μ π ό ρ γ κ ο ο υ ρ λ ιά ζ ο ν τ α ς τ ο ό ν ο μ α τ ο υ σ τρ α τη γ ο ύ τ ο υ ς κα ι σ φ α γ ιά ζ ο ν τα ς ό π ο ιο ν έ β ρ ι σ κ α ν σ το π έρ α σ μ ά τ ο υ ς . Μ ό λ ις έ φ θ α σ α ν σ το Κ α σ τέ λ ο , τ ο ο π ο ίο κ λ ε ιδ ώ θ η κ ε τ η ν τ ε λ ε υ τ α ία σ τ ιγ μ ή κα ι σ κ ό τω σ α ν ό σ ο υ ς δ ε ν π ρ ό λ α β α ν να ε ισ έ λ θ ο υ ν σ ε α υ τ ό , ο Φ ιλ ιμ π έρ , ω ς ν έ ο ς η γ έ τ η ς τ ο υ σ τ ρ α τ ε ύ μ α τ ο ς , τ ο υ ς κ α τ η ύ θ υ ν ε π ρ ο ς τ ο Τ ρ α σ τε β έ ρ ε , Ε κ ε ίν ο έπ ε σ ε α κ ό μ α π ιο γ ρ ή γ ο ρ α .

Σ ύ ν το μ α , Ισ π ανοί, Γ ε ρ μ α ν ο ί α λ λ ά κα ι Ιτα λ ο ί σ τρ α τ ιώ τ ε ς σ ε κ α τά σ τα σ η α λ λ ο φ ρ ο σ ύ ν η ς δ ιέσ χ ισ α ν τ ις γ έ φ υ ρ ε ς τ ο υ Τ ίβ ε ρ η κ α ι ξ ε χ ύ θ η κ α ν σ το Φ ό ρ ο υ μ , σ το Κ α π ιτώ λ ιο , σ το ν Π α λ α τ ίν ο λ ό φ ο κ α ι σ τα υ π ό λ ο ιπ α σ η μ ε ία σ τη ν κ α ρ δ ιά τ η ς π ό λ η ς . Κ ο ν τά σ το ν ο β ε λ ίσ κ ο έ ξ ω απ ό τ η β α σ ιλ ικ ή τ ο υ Α γ ίο υ Π έ τ ρ ο υ , τ ο υ ς π ε ρ ίμ ε - ν α ν ο ι Ε λ β ε τ ο ί φ ρ ο υ ρ ο ί μ ε ε π ικ ε φ α λ ή ς τ ο ν Κ ασπάρ Ρ ά ισ τ, ο ι ο π ο ίο ι α ν τ ισ τ ά θ η κ α ν γ ε ν ν α ία , χ ά ν ο ν τ α ς 147 ά ν δ ρ ε ς απ ό τ ο υ ς σ υ ν ο λ ικ ά 189 π ου β ρ ίσ κ ο ν τα ν σ ε υ π η ρ εσ ία . Κ α τά φ ε ρ α ν ό μ ω ς να κ α λ ύ ψ ο υ ν τη φ υ γ ή τ ο υ Κ λ ή μ η , ο ο π ο ίο ς ε γ κ α τ ά λ ε ιψ ε τ ο ν Α γ ιο Π έ τ ρ ο μέσ ω το υ μ υ σ τ ικ ο ύ π ε ρ ά σ μ α το ς π ου ο δ η γ ο ύ σ ε σ το Κ α σ τέ λο . Ο ι π η γ έ ς α ν α φ έ ρ ο υ ν ό τ ι ο Ρ ά ισ τ τ ρ α υ μ α τ ίσ τ η κ ε

τ ο υ ς . Ο ίδ ιο ς τ έ θ η κ ε ε π ικ ε φ α λ ή ς τ ο υ ς έφ ιπ π ο ς , φ ο ρ ώ ν τα ς τ ο ν α σ η μ έ ν ιο χ ιτώ ν α τ ο υ π άνω α π ό τ η ν π α ν ο π λ ία κ α θ ώ ς κα ι τη φ τ ε ρ ω τ ή τ ο υ π ε ρ ικ ε φ α λ α ία , τ α ο π ο ία τ ο ν δ ιέ κ ρ ιν α ν α π ό τ ο υ ς ά ν δ ρ ε ς κα ι τ ο υ ς ε π ιτ ε λ ε ίς το υ .

Ο βασιλιάς τη ς Γαλλίας Φ ραγκίσκος Α ’ (πίνακας του Ζαν Κ λουέ, μ ουσ είο Λούβρου,


Ο υ ρ μ π ίν ο μ ε τ ο ν σ υ μ μ α χ ικ ό σ τρ α τό , ο υ δ ε μ ία κ ίν η σ η έ γ ιν ε ε ν α ν τ ίο ν τω ν ε π ιδ ρ ο μ έ ω ν , ο ι ο π ο ίο ι μ έσ α σ το χ ά ο ς π ου ε ίχ α ν π ε ρ ιπ έ σ ε ι κα ι κ α τ ε υ ν α σ μ έ ν ο ι απ ό το π λ ιά τσ ικ ο , θ α ή τ α ν ε ύ κ ο λ η λ ε ία γ ια ο π ο ιο ν δ ή π ο τε υ- π ο τυ π ω δ ώ ς ο ρ γ α ν ω μ έ ν ο σ τρ α τό . Π ο λ λ ο ί α ν α φ έ ρ ο υ ν π ω ς ο λ ό γ ο ς γ ια τ ο ν ο π ο ίο ο δ ο ύ κ α ς τ ο υ Ο υ ρ μ π ίν ο α κ ο λ ο ύ θ η σ ε τ η ν ε ν λ ό γω τ α κ τ ικ ή ό λ ο α υ τ ό τ ο δ ιά σ τη μα δ ε ν ή τ α ν η φ υ σ ικ ή τ ο υ δ ισ τ α κ τ ικ ό τ η τ α α λ λ ά τ ο π ρ ο σ ω π ικό τ ο υ μ ίσ ο ς γ ια τ ο ν Κ λ ή μ η κ α ι τ ο υ ς Μ έδ ι- κ ο υ ς γ ε ν ικ ό τ ε ρ α , α λ λ ά κα ι η γ ε ν ικ ό τ ε ρ η θ ο λ ή π ο λ ιτ ική τω ν Β εν ε τώ ν . Ο ο ίκ ο ς τω ν ν τ ε λ α Ρ ό β ε ρ ε κ α τ ά τ η ν π ε ρ ίο δ ο η γ ε μ ο ν ία ς τω ν Μ ε δ ίκ ω ν σ τη Ρώ μη π α ρ α γ κ ω ν ίσ τ η κ ε σ η μ α ν τ ικ ά κ α ι σ τ ε ρ ή θ η κ ε π ο λ λ ά ε δ ά φ η . Σ τ η ν π α ρ ο ύ σ α φ ά σ η α υ τά ό μ ω ς λ ίγ ο ε ν δ ιέ φ ε ρ α ν τ ο ν πάπα. Σ τ ις 6 Ιο υ ν ίο υ , δ ίχ ω ς τ η ν π α ρ α μ ικ ρ ή ε λ π ίδ α κα ι σ υ ν τ ε τ ρ ιμ μ έ ν ο ς απ ό τ η ν κ α τ α σ τρ ο φ ή π ου α ν τ ίκ ρ ιζ ε ό λ ο α υ τ ό ν τ ο ν κα ιρ ό , π α ρ α δ ό θ η κ ε α π ο δ ε χ ό μ ε ν ο ς Β αρ ύ τ α τ ο υ ς ό ρ ο υ ς α π ο ζη μ ιώ σ εω ν .

Η π τώ σ η κα ι ά λω σ η τ η ς Ρ ώ μ η ς δ ε ν τ ε ρ μ ά τ ισ ε ε π ’ ο υ δ ε ν ί τ ο ν π ό λ ε μ ο . Ο Φ ρ α γ κ ίσ κ ο ς θ ο ρ υ β η μ έ ν ο ς από τ η ν έ κ τα σ η τ η ς κ α τ α σ τρ ο φ ή ς , π ρ ο σ π ά θ η σ ε να λ ά β ε ι κ ά π ο ιε ς π ρ ω το β ο υ λ ίε ς κα ι σ χ εδ ία σ ε μ ια ν έ α επ ίθ ε σ η σ τη ν Ιτα λ ία . Ο σ τ ρ α τ ό ς τ ο υ ό μ ω ς α π ο δ ε κ α τ ίσ τ η κ ε α π ό τ η ν π α ν ο ύ κ λ α κ α τά τ η ν π ο λ ιο ρ κ ία τ η ς Γ έν ο β α ς τ ο ν ε π ό μ ε ν ο χ ρ ό ν ο , εν ώ η τ τ ή θ η κ ε ο ρ ισ τ ικ ά τ ο ν Ιο ύ ν ιο τ ο υ 1529 σ τη Λ ο μ β α ρ δ ία απ ό τ ο υ ς Ισ π α νού ς . Τ ον ε π ό μ ε ν ο μ ή ν α ο ι α ν τ ιπ ρ ο σ ω π ε ίε ς τω ν δ υ ο α ν τιπ ά λ ω ν , Ισ π α ν ία ς κα ι Γα λλία ς , σ υ ν α ν τ ή θ η κ α ν σ το Κ α μ π ρ α ίτη ς β ό ρ ε ια ς Γα λλ ία ς , ό π ο υ μ ε τ η ν ο μ ώ ν υ μ η σ υ ν θ ή κ η ε π ιβ εβ α ίω σ α ν τ η ν κ υ ρ ια ρ χ ία τω ν π ρ ώ τω ν σ τη ν Ιτα λ ία .

τω σαν. Ο ι ε π ιτ ιθ έ μ ε ν ο ι υ π έ β α λ α ν σ ε κ ά θ ε ε ίδ ο υ ς τ α π είνω σ η κα ι ε ξ ε υ τ ε λ ισ μ ό τό σ ο ε κ π ρ ο σ ώ π ο υ ς κα ι μ έ λ η τ η ς ε κ κ λ η σ ία ς όσ ο κα ι κ α τ ο ίκ ο υ ς τ η ς π ό λ η ς απ ό κ ά θ ε τ ά ξ η . Γ υ ν α ίκ ε ς - α κ ό μ α κα ι κ α λ ό γ ρ ιε ς - β ιά σ τη κα ν , ε ν ώ π ο λ ίτ ε ς , α φ ο ύ π ε ρ ιφ έ ρ θ η κ α ν π ρ ο π η λ α κ ιζό - μ ε ν ο ι σ το υ ς δ ρ ό μ ο υ ς τ η ς π ό λ η ς π άνω σ ε μ ο υ λ ά ρ ια φ ο ρ ώ ν τα ς σ ύ μ β ο λ α τ ο υ πάπα κα ι τ η ς π ό λ η ς , π ω λο ύ - ν τ ο σ τη σ υ ν έ χ ε ια σ ε α υ το σ χ έ δ ια σ κ λ α β ο π ά ζα ρ α . Ο ε ρ χ ο μ ό ς τ η ς ν ύ κ τ α ς ή τ α ν θ ε ίο δ ώ ρ ο , α φ ο ύ ο ι α π ο κα - μ ω μ έν ο ι ε π ιδ ρ ο μ ε ίς σ τα μ ά τη σ α ν τ ο έ ρ γ ο τ ο υ ς κα ι σ τρ α το π έ δ ε υ σ α ν σ τη ν Π ιά τσ α Ν α β ό ν α κα ι τ ο Κ ά μπ ο ν τ έ ι Φ ιόρ ι.

Τ ις ε π ό μ ε ν ε ς δ ύ ο η μ έ ρ ε ς , ό μ ω ς , τ ο σ κ η ν ικ ό τ η ς λ ε η λ α σ ία ς κ α ι τω ν σ φ α γώ ν σ υ ν ε χ ίσ τη κ ε . Α κ ό μ α κ α ι ο Π ο μ π ή ιο ς Κ ο λ ό ν α ο ο π ο ίο ς ε ίχ ε φ θ ά σ ε ι σ τη ν π ό λ η μ ε τ ο υ ς ο π α δ ο ύ ς τ ο υ γ ια να σ υ μ μ ε τά σ χ ε ι σ τη ν π ο λ ιο ρ κία , σ υ γ κ λ ο ν ίσ τ η κ ε απ ό τ ο σ κ η ν ικ ό α π ό γ ν ω σ η ς π ου β ίω σ ε κ α ι π ρ ο σ π ά θ η σ ε να α π α λ ύ ν ε ι κ ά π ο ιο υ ς δ ιω κ ό μ ε ν ο υ ς π ρ ο σ φ έ ρ ο ν τ α ς τ η ν ο ικ ία τ ο υ , τ ο Π α λ ά τσ ο Κ ο λό να , ω ς κ α τ α φ ύ γ ιο . Σ τ ις 9 Μ ά ίο υ ο Φ ιλ ιμ π έρ δ ι έ τ α ξ ε τ η ν π α ύσ η τω ν β ια ιο π ρ α γ ιώ ν , α λ λ ά κ α ι π ά λ ι λ ίγ ο ι υ π ά κουσ αν. Μ έσ α σ τη μ έ θ η τω ν α ρ π α γ ώ ν κα ι τ η ν οσ μ ή το υ α ίμ α το ς , κ α θ ο λ ικ ο ί κα ι λ ο υ θ η ρ α ν ο ί σ υ ν έχ ισ α ν το φ ρ ικ ια σ τ ικ ό τ ο υ ς έ ρ γ ο , σ α ν να μη τ ο υ ς χ ώ ρ ιζ ε τ ίπ ο τα .

Μ ό ν ο έ π ε ιτ α απ ό α κ ό μ η ο κ τώ η μ έ ρ ε ς ο ι α κ ρ ό τ η τ ε ς μ ε τρ ιά σ τη κ α ν . Τη θ έ σ η τ ο υ ς ό μ ω ς π ή ρ α ν τ ό τ ε ο ι π ρ ο σ ω π ικ ές α ν τ ε κ δ ικ ή σ ε ις μ ε τ α ξ ύ τω ν φ α τρ ιώ ν τ η ς π ό λ η ς κ α ι τ ο ξ ε κ α θ ά ρ ισ μ α λ ο γ α ρ ια σ μ ώ ν , εν ώ η ε κ τ ε τ α μ έ ν η α ν ο μ ία π ρ ο σ έ λ κ υ σ ε κ ά θ ε λ ο γ ή ς σ υ μ μ ο ρ ίε ς , α υ ξ ά ν ο ν τ α ς σ τ α θ ε ρ ά τ ο ν α ρ ιθ μ ό τω ν θ υ μ ά τ ω ν επ ί έ να ν α κ ό μ η μ ή ν α . Α κ ό μ α κα ι σ τ ις α ρ χ έ ς Ιο υ ν ίο υ , ό τα ν ε μ φ α ν ίσ τ η κ ε σ τ ις π α ρ υ φ έ ς τ η ς π ό λ η ς ο δ ο ύ κ α ς τ ο υ

σ τη μ ά χ η κα ι π ρ ο σ π ά θ η σ ε να β ρ ε ι κ α τ α φ ύ γ ιο σ τη ν ο ικ ία τ ο υ , ο ι ε ισ β ο λ ε ίς ό μ ω ς τ ο ν α κ ο λ ο ύ θ η σ α ν κ α ι τ ο ν σ κ ό τω σ α ν μ π ρ ο σ τά σ τη σ ύ ζυ γ ό το υ . Ε κ τ ο τ ε , ο ι ν έ ο ι φ ρ ο υ ρ ο ί τ ο υ Β α τ ικ α ν ο ύ σ τ ρ α τ ο λ ο γ ο ύ ν τ α ι τ η ν 6η Μ ά ίο υ κ ά θ ε έ τ ο υ ς π ρ ο ς τ ιμ ή ν τω ν Ε λ β ε τώ ν π ου έ π ε σ αν σ το κ α θ ή κ ο ν π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ να σ ώ σ ουν τ ο ν ε ρ γ ο δ ό τ η τ ο υ ς .

Το α π ε ίθ α ρ χ ο σ τρ ά τ ε υ μ α , μ ό λ ις α ν τ ιλ ή φ θ η κ ε ό τ ι ο Κ λ ή μ η ς ε ίχ ε δ ια φ ύ γ ε ι , μη έ χ ο ν τ α ς κ ά π ο ιο ν ά λ λ ο ν σ τό χ ο , ε π ιδ ό θ η κ ε σ τη λ ε η λ α σ ία . Ο Φ ιλ ιμ π έρ α π ο δ ε ίχ θ η κ ε π ο λύ γ ρ ή γ ο ρ α π ω ς δ ε ν ε ίχ ε κ α μ ία επ ιρ ρ ο ή σ το υ ς ά ν δ ρ ε ς τ ο υ ς , ο ι ο π ο ίο ι, σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ις π ε ρ ιγ ρ α φ έ ς τ η ς ε π ο χ ή ς , ό ρ μ η σ α ν σ το υ ς δ ρ ό μ ο υ ς τ η ς π ό λ η ς σ α ν α γ έ λ ε ς λ ύ κ ω ν , α ρ π ά ζ ο ν τα ς ο τ ιδ ή π ο τ ε ε ίχ ε α ξ ία . Α π ό τ ο μ έ ν ο ς τ ο υ ς δ ε ν γ λ ίτω σ ε ο ύ τ ε τ ο ν ο σ ο κ ο μ ε ίο τ ο υ Σ ά ν τ ο Σ π ίρ ιτο , ό π ο υ ό λ ο ι ο ι α σ θ ε ν ε ίς σ φ α γ ιά σ τη κ α ν , α λ λ ά ο ύ τ ε κα ι τ ο ο ρ φ α ν ο τ ρ ο φ ε ίο τ η ς Π ιε - τ ά μ α ζ ί μ ε τ α α ν υ π ερ ά σ π ισ τα π α ιδ ιά το υ , τ α ο π ο ία σ κ ο τώ θ η κ α ν μ έ χ ρ ι ε ν ό ς . Ο ι Ισ π α νοί α ν α δ ε ίχ θ η κ α ν π ρ ώ το ι σ τ ις θ η ρ ιω δ ίε ς , εν ώ ο ι Γ ερ μ α ν ο ί λ ο υ θ η ρ α ν ο ί σ υ μ π λ ή ρ ω ν α ν , έ χ ο ν τ α ς σ το σ τό χ α σ τρ ο κ υ ρ ίω ς μ ν ή μ α τα κα ι ρ ω μ α ιο κ α θ ο λ ικ ά σ ύ μ β ο λ α . Α ν α ρ ίθ μ η τα έ ρ γ α τ έ χ ν η ς κα ι σ χ ο λ ές ζ ω γ ρ α φ ικ ή ς κ α τ α σ τρ ά φ η κ α ν -μ ε π ρ ο ε ξ έ χ ο υ σ α α υ τή τ ο υ Ρ α φ α ή λ - εν ώ β ιβ λ ιο θ ή κ ε ς κα ι α ρ χ ε ιο θ ή κ ε ς -όπ ω ς α υ τή το υ Β α τ ικ α ν ο ύ - ε κ θ ε μ ε λ ιώ θ η κ α ν .

Ο γ ν ω σ τό ς κ α λ λ ιτ έ χ ν η ς Π α ρ μ ιτ ζ ια ν ίν ο φ υ λ α κ ίσ τ η κ ε κα ι λ έ γ ε τ α ι π ω ς έσ ω σ ε τ η ζω ή τ ο υ ζ ω γ ρ α φ ίζ ο ν τ α ς σ κ ίτσ α τω ν δ ε σ μ ω τώ ν τ ο υ . Α κ ό μ α κ α ι π ε ρ ιο υ σ ίες επ ιφ α ν ώ ν σ υ μ μ ά χ ω ν τ ο υ α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α δ ε ν γ λ ί-

Ο πάπας Κ λήμης Ζ ’, όπωςα π εικ ο ν ίζετα ι σε πίνακα του Σεμπ ασ τιάνο ντελ Π ιόμπο, που φ ιλ ο τεχ ν ή θ η κ ε λίγο μ ε τά την άλωση της Ρώ μης. Η γενειά δα κα ι το ύφ ος το υ Κλήμη μ α ρ τυ ρ ο ύ ν το π ένθο ς το υ για τα γεγονό τα και ίσως μ ια α ίσθηση αποδοχής του μο ιρ α ίου (μουσείο Κ άπ ο ντψ ό ντε, Ν εάπ ολη).

Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α 1 3 1

Α μ έσ ω ς ο Κ ά ρ ο λ ο ς Ε ’ α ν α χ ώ ρ η σ ε γ ια τ η ν Ιτα λ ία κα ι έ - φ θ α σ ε σ τη ν Μ π ο λ ό ν ια , ό π ο υ έ γ ιν ε δ ε κ τ ό ς α π ό τ ο ν Κ λ ή μ η , ο ο π ο ίο ς ε ν τω μ ε τ α ξ ύ σ υ γ χ ώ ρ εσ ε ό λ ο υ ς τ ο υ ς υ π α ιτ ίο υ ς γ ια τ η ν ά λω σ η τ η ς Ρ ώ μ η ς , δ ίχ ω ς β έ β α ια να α π ο το λ μ ή σ ε ι να σ υ μ π ε ρ ιλ ά β ε ι τ ο ν α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α σε α υ τ ο ύ ς . Α ν τ ιθ έ τ ω ς , τ ο ν έ σ τ ε ψ ε επ ισ ή μ ω ς κα ι έ λ α β ε ω ς α ν τά λ λ α γ μ α τ η δ ια τή ρ η σ η τ ο υ α ξ ιώ μ α τ ο ς τ ο υ κα ι κά π ο ια απ ό τ α ε δ ά φ η π ου ε ίχ ε α π ο λ έσ ε ι. Μ ό ν ο ς θ ύ λ α κ α ς α ν τ ίσ τα σ η ς σ τη ν Ιτα λ ία α π έ μ ε ιν ε η Φ λ ω ρ εν τ ία , η ο π ο ία ε ίχ ε ε γ κ α θ ιδ ρ ύ σ ε ι α ν ε ξ ά ρ τ η τ ο π ο λ ίτ ε υ μ α . Ο α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ό ς σ τρ α τό ς , μ ε ε π ικ ε φ α λ ή ς τ ο ν Φ ιλι- μ π έρ , π ο λ ιό ρ κ η σ ε τ η ν π ό λ η επ ί δ έ κ α σ χ ε δ ό ν μ ή ν ε ς , α π ό τ ο ν Ο κ τώ β ρ ιο τ ο υ 1529 έ ω ς τ ο ν Α ύ γ ο υ σ το τ ο υ 1530. Μ ε τ ά τη ν ικ η φ ό ρ α μ ά χ η σ τη ν Γ κ α β ινά να , ό π ο υ κα ι ο Φ ιλ ιμ π έρ τ ε λ ικ ά έχ α σ ε τ η ζω ή το υ , η Φ λ ω ρ ε ν τ ία έ π ε σ ε κα ι ο Κ ά ρ ο λ ο ς α π ο κ α τ έ σ τη σ ε τ ο υ ς Μ έ δ ικ ο υ ς σ τη ν ε ξο υ σ ία , ο λ ο κ λ η ρ ώ ν ο ν τ α ς τ ο ν θ ρ ία μ β ό το υ .

Η ά λω σ η τ ο υ 1527 ε ίχ ε σ η μ α ν τ ικ έ ς σ υ ν έ π ε ιε ς σ ε σ υ μ β ο λ ικ ό α λ λ ά κα ι σ ε π ρ α κ τ ικ ό επ ίπ ε δ ο . Ο ι υ λ ικ έ ς κ α τ α σ τ ρ ο φ έ ς ή τ α ν α ν υ π ο λ ό γ ισ τ ε ς : σ ύ μ φ ω ν α μ ε π η γ έ ς , μ ό ν ο η Κ α π έλ α Σ ισ τ ίν α δ ιε σ ώ θ η , α φ ο ύ ε κ ε ί τ ο - π ο θ ε τ ή θ η κ ε γ ια κ ά π ο ιο δ ιά σ τη μ α τ ο ά ψ υ χ ο σ ώ μα τ ο υ Κ α ρ ό λ ο υ τω ν Β ο υ ρ β ό ν ω ν . Μ ά λ ισ τα , ο ρ ισ μ έν ο ι, μ ε μ ια δ ό σ η υ π ε ρ β ο λ ή ς υ π ο σ τή ρ ιξα ν ό τ ι τ ε ρ μ α τ ίσ τ η κ ε η ε π ο χ ή τ η ς Α ν α γ έ ν ν η σ η ς σ τη Ρ ώ μη. Α λ λ ά κ α ι ο ι α ν θ ρ ώ π ιν ε ς α π ώ λ ε ιε ς ή τ α ν ε ξ ίσ ο υ σ η μ α ν τ ικ έ ς . Ε ίνα ι χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ό π ω ς απ ό τ ο υ ς 55 .000 π ερ ίπ ο υ κ α τ ο ίκ ο υ ς - ό π ω ς ε κ τ ιμ ά τ α ι ο π λ η θ υ σ μ ό ς τ η ς π ό λ η ς π ρ ιν τ η ν ε π ίθ ε σ η · έ ν α ν μ ή ν α α ρ γ ό τ ε ρ α υ π ο λ ο γ ίζ ε τα ι πω ς ε ίχ α ν α- π ο μ ε ίν ε ι μ ε τ ά β ία ς 10.000. Σ τ ις α π ώ λ ε ιε ς , ε κ τ ό ς τω ν ν ε κ ρ ώ ν , π ου ε κ τ ιμ ώ ν τ α ι μ ε τ α ξ ύ 6 .000 κα ι 12.000 α ν θ ρ ώ π ω ν , σ υ γ κ α τ α λ έ γ ο ν τ α ι κα ι ό σ ο ι ε γ κ α τ έ λ ε ιψ α ν τ η ν π ό λ η ε ί τ ε γ ια να σ ω θ ο ύ ν ε ί τ ε γ ια να α ν α ζ η τ ή σ ο υ ν

Σ ύγχρ ονη φ ω τογρα φ ία του Κ ασ τέλο Σ α ν τ ' Α ντζελο , Ρώμη.

α λ λ ο ύ τ η ν τ ύ χ η τ ο υ ς , μ α κ ρ ιά απ ό τ α ε ρ ε ίπ ια τω ν ο ικ ιώ ν τ ο υ ς .

Σ η μ α ν τ ικ ό ή τ α ν τ ο κ ό σ το ς κα ι γ ια τ ο υ ς ε π ιτ ιθ έ μ ε ν ο υ ς , ό χ ι τό σ ο κ α τ ά τ η μ ά χ η α λ λ ά απ ό τ ις ε π ιδ η μ ίε ς κ α ι τ ις α σ θ έ ν ε ιε ς π ου ξέσ π α σ α ν λ ό γω τω ν ά τ α φ ω ν ν ε κ ρ ώ ν π ου π λ η μ μ ύ ρ ισ α ν τ η ν π ό λ η κ α θ ’ ό λ ο τ ο δ ιά σ τη μ α π ου π α ρ έ μ ε ιν α ν ε κ ε ί , δ η λ α δ ή απ ό τ ο ν Μ ά ιο τ ο υ 1527 μ έ χ ρ ι τ ο ν Φ ε β ρ ο υ ά ρ ιο τ ο υ 1528. Η ά λω σ η , ε π ιπ λ έο ν , π υ ρ ο δ ό τη σ ε σ η μ α ν τ ικ έ ς π ο λ ιτ ικ έ ς κ α ι κ ο ιν ω ν ικ έ ς ε ξ ε λ ί ξ ε ι ς σ τη ν Ε υρ ώ π η , ο ι ο π ο ίε ς α- π ο τ έ λ ε σ α ν τ η θ ρ υ α λ λ ίδ α γ ια τ ο ξέσ π α σ μ α τω ν Θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ώ ν Π ο λέμ ω ν . Ο Ρ ω μ α ιο κ α θ ο λ ικ ισ μ ό ς κα ι η θ έ σ η τ ο υ πάπα α π ο δ υ ν α μ ώ θ η κ α ν . Ο Κ λ ή μ η ς , π έ ρ α ν τω ν ε δ α φ ώ ν π ου α π ώ λ εσ ε κα ι τω ν ο ικ ο ν ο μ ικ ώ ν α π ο ζ η μ ιώ σ εω ν π ου κ α τ έ β α λ ε , α ν α γ κ ά σ τη κ ε κα ι σ ε ά λ λ ο υ ε ίδ ο υ ς π α ρ α χ ω ρ ή σ ε ις -ό π ω ς , γ ια π α ρ ά δ ε ιγ μ α , τ η ν π α ρ ά δ ο σ η τ η ς επ ισ κ ο π ή ς τ η ς Ο υ τ ρ έ χ τ η ς σ το ν α υ τ ο κ ρ ά το ρ α - ο ι ο π ο ίε ς ζ η μ ίω σ α ν τ η ν ε ικ ό ν α κα ι τ η ν ισχύ τ η ς π α π ο σ ύ ν η ς . Ο α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α ς μ ε τη σ ε ιρ ά τ ο υ , έ χ ο ν τ α ς κ α τ α σ τή σ ε ι τ ο ν πάπα ο υ σ ια σ τ ικ ά υ π ο χ ε ίρ ιό το υ , θ ε ώ ρ η σ ε π ω ς μ π ο ρ ο ύ σ ε να κ α τ α π ο λ ε μ ή σ ε ι α π ε ρ ίσ π α σ το ς τ ο ν Π ρ ο τ ε σ τ α ν τ ισ μ ό π ου ε ξα π λ ω ν ό τα ν ο λ ο έ ν α κα ι π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο . Ω σ τό σ ο , τ ο α π ο τ έ λ ε σ μ α ή τα ν ε ν τ ε λ ώ ς δ ια φ ο ρ ε τ ικ ό : όπ ω ς π ο λύ ε ύ σ το χ α π α ρ α τ ή ρ η σ ε ο Λ ο ύ θ η ρ ο ς λ ίγ ο μ ε τ ά τ η ν ά λω σ η, « .. .ο α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α ς π ου κ α τ α δ ιώ κ ε ι τ ο ν Λ ο ύ θ η ρ ο γ ια τ ο ν πάπα, κ α τ α λ ή γ ε ι να κ α τ α σ τ ρ έ ψ ε ι τ ο ν πάπα γ ια τ ο ν Λ ο ύ θ η ρ ο » .

Η ά λω σ η τ η ς Ρ ώ μ η ς α π ο τ ε λ ε ί έ ν α α κ α ν θ ώ δ ε ς θ έ μα γ ια τ ο υ ς ισ το ρ ικ ο ύ ς ό σ ο ν α φ ο ρ ά τ ο π ρ α γ μ α τ ικ ό μ ε ρ ίδ ιο ε υ θ ύ ν η ς τ ο υ κ α θ ε ν ό ς α π ό τ ο υ ς π ρ ω τα γ ω ν ισ τ έ ς σ το τ ε λ ικ ό , τ ρ α γ ικ ό α π ο τέ λ ε σ μ α . Ε ίνα ι τ έ τ ο ιο τ ο μ έ γ ε θ ο ς τ η ς κ α τ α σ τ ρ ο φ ή ς κα ι τό σ ο ι ο ι π ρ ω τα γω -


ν ισ τ έ ς κ α ι ο ι π α ρ ά π λ ε υ ρ ο ι ή ρ ω ε ς κ α θ ώ ς κα ι ο ό γ κ ο ς τ ω ν γ ε γ ο ν ό τω ν , ώ σ τε τ ε λ ικ ά κ ά θ ε π λ ε υ ρ ά κ α τ η γ ο ρ ε ί τ η ν ά λ λ η . Ο ι Ιτ α λ ο ί κα ι Γά λλο ι ισ το ρ ικ ο ί τ ο ν Κ ά ρ ο λ ο , ο ι Ισ π α νοί τ ο ν πάπα κα ι τ ο ν Φ ρ α γ κ ίσ κ ο κ .ο .κ .

Σ υ ν ο π τ ικ ά , μ π ο ρ ο ύ μ ε να α ν α φ έ ρ ο υ μ ε πω ς σ ε ό ,τ ι α φ ο ρ ά τ ο ν α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α Κ ά ρ ο λ ο , δ ε ν δ ια φ α ίν ε τα ι σ α φ ή ς ε ν ο χ ή τ ο υ απ ό τ ις μ α ρ τ υ ρ ίε ς κα ι τ ις π η γ έ ς . Σ ίγ ο υ ρ α ή τ α ν ε ξ ο ρ γ ισ μ έ ν ο ς απ ό τη σ υ μ π ε ρ ιφ ο ρ ά το υ πάπα, κ α ι ε ικ ά ζ ο υ μ ε π ω ς ε π ιζ η το ύ σ ε έ ν α α π ο φ α σ ισ τ ικό π λ ή γ μ α ώ σ τε να λ ή ξ ε ι τ ο ν π ό λ ε μ ο υ π έρ το υ . Ε π ιπ λ έο ν , υ π ο δ έ χ θ η κ ε μ ά λ λ ο ν μ ε χ α ρ ά τ η ν ε ίδ η σ η τ η ς ά λ ω σ η ς σ το π α λ ά τ ι το υ , π α ρ ό τ ι, ύ σ τ ε ρ α κα ι απ ό τ η ν π ίεσ η τω ν επ ισ κό π ω ν τ ο υ , ά λ λ α ξ ε ά π οψ η . Δ ε ν έ χ ο υ ν β ρ ε θ ε ί , ό μ ω ς , ε π ισ τ ο λ έ ς ή ά λ λ ε ς α π ε υ θ ε ία ς δ ια τ α γ έ ς τ ο υ π ρ ο ς τ ο ν Κ ά ρ ο λ ο τω ν Β ο υ ρ β ό ν ω ν κα ι τ ο σ τρ ά τ ε υ μ ά τ ο υ να π ρ ο χ ω ρ ή σ ο υ ν σ τη λ ε η λ α σ ία τ η ς Ρ ώ μης. Α ν τ ιθ έ τ ω ς , έ χ ο υ ν κ α τ α γ ρ α φ ε ί ε ν έ ρ γ ε ι ε ς α ν τ ιπ ρ ο σ ώ π ω ν τ ο υ π ου π ρ ο σ π α θ ο ύ σ α ν να α ν α κ ό ψ ο υ ν τ η ν π ο ρ ε ία τ ο υ α π ε ίθ α ρ χ ο υ σ τ ρ α τ ε ύ μ α τ ο ς , όπ ω ς κ α ι δ ια ρ κ ε ίς ε ν έ ρ γ ε ι ε ς τω ν δ ιπ λ ω μ α τώ ν τ ο υ να ε κ μ α ιε ύ σ ο υ ν μ ια σ υ ν θ ή κ η ε ιρ ή ν η ς α π ό τ ο ν πάπα κα ι τ ο υ ς σ υ μ μ ά χ ο υ ς το υ .

Το π ιο π ιθ α ν ό ε ίν α ι, ω σ τό σ ο , π ω ς ο α υ τ ο κ ρ ά τ ο - ρ α ς , α ν κα ι ή τ α ν ε ν ή μ ε ρ ο ς τ ο υ λ ά χ ισ το ν α π ό τ ο ν Ια ν ο υ ά ρ ιο γ ια τ η ν κ α τά σ τα σ η τ ο υ σ τ ρ α τ ε ύ μ α τ ο ς τ ο υ κα ι γ ια τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι ο α ρ χ ισ τρ ά τη γ ό ς τ ο υ ή τ α ν σ χ ε δ ό ν α ν α γ κ α σ μ έ ν ο ς να κ ιν η θ ε ί ε ν α ν τ ίο ν τ η ς Ρ ώ μ η ς α φ ο ύ ή τ α ν α δ ύ ν α τ ο ν να ε ξα σ φ α λ ίσ ε ι δ ια φ ο ρ ε τ ικ ά τ η ν α μ ο ιβ ή τω ν α ν δ ρ ώ ν τ ο υ , δ ε ν μ π ο ρ ο ύ σ ε ο υ σ ια σ τ ικ ά να π α ρ έ μ β ε ι. Κ αι α υ τ ό ε π ε ιδ ή τ ο κ υ ρ ιό τ ε ρ ο ζ ή τ η μ α π ου τ ο ν α π α σ χ ο λ ο ύ σ ε ε κ ε ίν η τ η ν π ε ρ ίο δ ο ή τ α ν ο ι σ υ ζ η τ ή σ ε ις σ χ ε τ ικ ά μ ε τη σ υ μ μ α χ ία μ ε τ α ξ ύ τ ο υ Φ ρ α γ κ ίσ κου κ α ι τ ο υ σ ο υ λ τά ν ο υ τω ν Ο θ ω μ α ν ώ ν Σ ο υ λ ε ϊμ ά ν μ ε σ κο π ό να ε π ιτ ε θ ο ύ ν σ τη ν α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία απ ό α ν α το λ ή κα ι δ ύ σ η . Α ξ ίζ ε ι να σ η μ ε ιω θ ε ί ό τ ι τ ο ν Α ύ γ ο υ σ το τ ο υ 1527 ο ι Ο θ ω μ α ν ο ί, ο ι ο π ο ίο ι β ρ ίσ κ ο ν τα ν σ το α π ό γ ε ιο τ η ς ισ χ ύ ο ς τ ο υ ς , ε ισ έ β α λ α ν σ τη ν α ν α το λ ικ ή Ε υ ρώ πη κα ι κ α τ ά φ ε ρ α ν σ υ ν τρ ιπ τ ικ ή ν ίκ η κ α τά τ η ς Ο υ γ γ α ρ ία ς σ τη μ ά χ η το υ Μ ό χ α κ ς , ό π ο υ ο β α σ ιλ ιά ς Λ ο υ δ ο β ίκ ο ς κ α ι ο α ν θ ό ς τ η ς ο υ γ γ ρ ικ ή ς α ρ ισ το κ ρ α τ ία ς ε ξο ν τώ θ η κ α ν . Τρία σ χ ε δ ό ν χ ρ ό ν ια α ρ γ ό τ ε ρ α , ο ίδ ιο ς σ τ ρ α τ ό ς β ρ ισ κ ό τα ν έ ξ ω α π ό τη Β ιέ ν ν η .

Ο ι ε υ θ ύ ν ε ς τ ο υ πάπα Κ λ ή μ η α π ο δ ε ικ ν ύ ο ν τ α ι δ υ σ α ν ά λ ο γα μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ε ς τ η ς ε π ιρ ρ ο ή ς κα ι τ η ς ισ χ ύ ο ς π ου π ρ α γ μ α τ ικ ά δ ι έ θ ε τ ε . Η ε ξ ο ν τ ω τ ικ ή π α ρ ε λ κ υ σ τ ική π ο λ ιτ ικ ή π ου α κ ο λ ο ύ θ η σ ε , α ν κα ι τ ο υ π ρ ο σ έδ ω σ ε π ρ ο σ ω ρ ινά ρ ό λ ο ρ υ θ μ ισ τή , τ ε λ ικ ά , α π ο ν εύ ρ ω σ ε τ η ν ό π ο ια δ ύ ν α μ η τ η ς Α γ ία ς Ε δ ρ α ς κ α θ ισ τώ ν τα ς τη μα- ρ ιο ν έ τ α τω ν ε ξ ε λ ί ξ ε ω ν , μ ε τ ρ ο μ α κ τ ι κ έ ς τ ε λ ικ ά σ υ ν έ π ε ιε ς γ ια τ ο ν π λ η θ υ σ μ ό κα ι τη Ρ ώ μη. Ο Κ λ ή μ η ς κ α τ έ - δ ε ι ξ ε πω ς μ ε τ η ν π α ρ ο υ σ ία τ ο υ σ το ν θ ρ ό ν ο σ υ μ π ύ κνω σ ε ό λ ε ς τ ι ς α δ υ ν α μ ίε ς κα ι α ν τ ιφ ά σ ε ις τω ν ιτ α λ ικώ ν π ό λ ε ω ν -κ ρ α τώ ν τ ο υ Μ εσ α ίω ν α κα ι τ η ς Α ν α γ έ ν ν η σ ης, τ α ο π ο ία π ρ ο σ έ φ ε ρ α ν επ ί χ ρ ό ν ια α π λ ό χ ερ α ε υ κ α ιρ ίε ς σ τ ις μ ε γ ά λ ε ς δ υ ν ά μ ε ις τ η ς ε π ο χ ή ς να π α ίξο υ ν τ α π α ιχ ν ίδ ια ε ξ ο υ σ ία ς τ ο υ ς σ τα ε δ ά φ η τ ο υ ς . Α υ τό τ ο γ ε γ ο ν ό ς , ό μ ω ς , θ α γ ιν ό τ α ν α ν τ ιλ η π τό π ο λ λ ά χ ρ ό ν ια α ρ γ ό τ ε ρ α σ το σ ύ ν ο λ ο τ η ς Ιτα λ ία ς .

Ο Κ ά ρ ο λ ο ς τω ν Β ο υ ρ β ό ν ω ν , μ ο λ ο ν ό τ ι χ α μ η λ ό τ ε ρ ο υ κ ύ ρ ο υ ς απ ό τ ο ν α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α κα ι τ ο ν πάπα, α π ο δ ε ίχ θ η κ ε , ε κ τ ό ς απ ό τ ρ α γ ικ ό π ρόσ ω π ο τ η ς υ π ό θ ε σ ης, κα ι β α σ ικ ό ς π ρ ω τα γ ω ν ισ τή ς τ η ς ά λ ω σ η ς - απ ό

Σ τρ α τ ιώ τε ς του α υ το κ ρ ά το ρ α π εριγελούν την πομπή του πάπα κ α τά τα γεγονό τα της άλωσης της Ρώ μης(χαρακτική σε μ έτα λ λ ο αγνώ στου κα λλ ιτέχνη ).

έ ν α σ η μ ε ίο κα ι έ π ε ιτα , β έ β α ια σ ε επ ίπ ε δ ο ε ικασ ιώ ν. Ε χ ο ν τα ς χ ά σ ε ι ό λ η τ ο υ τ η ν π ερ ιο υ σ ία σ τη ν π α τρ ίδ α τ ο υ , ε ίχ ε δ ε θ ε ί σ το ά ρ μ α κ α ι σ το υ ς σ κ ο π ο ύ ς τ ο υ α υ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α μ ε σ τό χ ο να λ ά β ε ι τ η δ ικ α ίω σ η κα ι τ η ν ε κ δ ίκ η σ ή τ ο υ . Δ ε ν ή τ α ν έ ν α ς α κ ό μ α ε υ γ ε ν ή ς ή α ρ χ ισ τρ ά τη γ ο ς , α λ λ ά έ ν α ς τ α π ε ιν ω μ έ ν ο ς α ρ ισ τ ο κ ρ ά τ η ς μ ε μ ό ν ο τρ ό π ο να α ν α κ τ ή σ ε ι όσ α το υ α ν ή κ α ν τ ο ν π ό λ ε μ ο . Μ ο λ α τα ύ τα , απ ό έ ν α σ η μ ε ίο κα ι μ ε τ ά δ ε ν ή λ ε γ - χ ε ο υ σ ια σ τ ικ ά τ ο σ τ ρ ά τ ε υ μ ά τ ο υ π α ρ ό τ ι ε ν μ έ ρ ε ι τ ο χ ρ η μ α τ ο δ ό τ η σ ε κα ι ο ίδ ιο ς - έ ν α σ τ ρ ά τ ε υ μ α ε ξ α θ λ ιω μ έν ω ν , α π λ ή ρ ω τω ν σ τρ α τ ιω τώ ν π ου σ το υ ς κ ό λ π ο υ ς τ ο υ σ υ ν υ π ή ρ χ α ν επ ιπ λ έ ο ν φ α ν α τ ισ μ έ ν ο ι θ ρ η σ κ ό λ η π το ι κ α ι π λ ή θ ο ς π ε ρ ιφ ε ρ ό μ ε ν ω ν τυ χ ο δ ιω κ τώ ν π ου π ρ ο σ κ ο λ λ ή θ η κ α ν σ τη ν π ο ρ ε ία . Ισ ω ς η μ ε γ α λ ύ τ ε ρ η « ε υ θ ύ ν η » τ ο υ ή τ α ν ο ά δ ικ ο ς κα ι π ρ ό ω ρ ο ς θ ά ν α τ ό ς τ ο υ , α φ ο ύ η π α ρ ο υ σ ία τ ο υ ίσ ω ς να μ ε τ ρ ία ζ ε τ ις σ φ α γ έ ς κα ι τ ις κ α τ α σ τ ρ ο φ έ ς π ου α κ ο λ ο ύ θ η σ α ν τ η ν π τώ ση τ η ς π ό λ η ς .

Εν τ έ λ ε ι , όπ ω ς α ν α φ έ ρ ο υ ν χ ιο υ μ ο ρ ισ τ ικ ά κ ά π ο ιο ι μ ε λ ε τ η τ έ ς , ίσ ω ς τ ο π ιο β ο λ ικ ό θ α ή τ α ν ό λ ο τ ο φ τ α ί ξ ι μ ο να κ α τ α λ ο γ ισ τ ε ί σ το ν Τ σ ελ ίν ι. Α λ λ ω σ τε , ο κ α λ λ ι τ έ χ ν η ς π α ρ α δ έ χ θ η κ ε π ω ς α υ τ ό ς σ κ ό τω σ ε τ ο ν Κ ά ρ ο λ ο , τ ο ν θ ά ν α τ ο τ ο υ ο π ο ίο υ α κ ο λ ο ύ θ η σ α ν ο ι γ ν ω σ τ έ ς ε ξ ε λ ί ξ ε ι ς . Ξ Ι

(1) Francis H ackett: FRANCIS THE FIRS, Doubleday, D oran & Co., G arden City, N ew York, 1937.(2) C harles O m an: A HISTO RY O F THE ART O F WAR IN THE SIXTEENTH CENTURY, M ethuen & Co.,London, 1937.(3) Francesco Guicciardini: THE H ISTO RY O F ITALY, trans la ted by Sydney A lexander, Princeton U niversity Press, Princeton, 1984.(4) F.L. Taylor: THE A R T O F WAR IN ITALY, 1494-1529, G reenw ood Press, W estport, Conn., 1973.(5) J.J. N orw ich: A HISTORY O F VENICE, Vintage Books, N ew York, 1989.


Inc 11 Μαΐου 1943, μια ισχυρή δύναμη αμερικανικών στρατευμάτων, με την υποστήριξη ναυτικού και αεροπορίαν επεχείρηοε την πρώτη αποβατική ενέργεια κατά νήσου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου από τμήματα του Αμερικανικού Στρατού. Αντικειμενικό της σκοπό αποτέΠεσε η απελευθέρωση της

αμερικανικής νήσου Αϊτού, μίας εκ των δύο Αλεούτιων νήσων, τις οποίες είχε καταλάβει οΙαπωνικός Στρατός πριν έναν περίπου χρόνο. Ενώ κατά τον σχεδίασμά της επιχείρησης

εκτιμήθηκε ότι θα αρκσύσε χρονικό διάστημα τριών ημερών, τελικάαπαιιήθηκαν τρεις εβδομάδες νια να καμφθεί η ηρωική αντίσταση

των Ιαπώνων και ταυτόχρονα να αντιμετωπιστούν οι αντίξοες καιρικές συνθήκες. 0 μεγάλος»WM

αριθμός απωλειών, αναλογικά με τις δυνάμεις που ενεπλάκησαν στην

επιχείρηση, την κατέστησε τη δεύιερη Φονικότερη μάχη του Ειρηνικού

μετά την κστάληιμη της 16ο Τζίμα.

ψ * * * ' i j f FΑ μερικανικό

ρυμο υ λκο ύ μ ενο πυροβόλο Μ 2Α 1 των 105

mm. Κάτω από τους τροχούς το υ έχουν

το π ο θ ε τη θ ε ί π λέγμα τα (ψ ά θ ες ) για να μη

βουλιά ξουν στη λάσπη.

α ίίΐΜ■

ΑΠΟΒΑΣΗΣΤΗ ΝΗΣΟ ATTOY

Β Α ΣΙΛ ΕΙΟ Σ Α . ΠΑΠΑΑΟΠΟΥΑΟΣluviavuaiöpxnc (Τβ) ε.α.

Η μοναδική μάχη ίου Β’ ΠΠεπί αμερικανικού εδάιρουι; (1943)

Α π οβατικά σκάφη και Α μ ερ ικα νο ί σ τρ α τιώ τες σε α κτή το υ κόλπου Μ άσακερ . Ο ι Α λ ε ο ύ τ ι ε ς ν ή σ ο ι - 7 0 π ερ ίπ ο υ η φ α ι

σ τ ε ιο γ ε ν ή κ ύ ρ ια ν η σ ιά κ α ι 150 ά λ λ ε ς μ ικ ρ ό τ ε ρ ε ς ν η σ ίδ ε ς - α π ο τ ε λ ο ύ ν έ ν α ν η σ ιω τ ικ ό τ ό ξ ο μ ή κ ο υ ς 2 .500 χ λ μ . , τ ο ο π ο ίο ε κ τ ε ί ν ε τ α ι α π ό τ η ν Α λ ά σ κ α έ ω ς τη

ρ ω σ ικ ή χ ε ρ σ ό ν η σ ο Κ α μ τσ ά τκ α , χ ω ρ ίζ ο ν τ α ς τ ο ν Ε ιρ η ν ικ ό ω κ ε α ν ό (ν ό τ ια ) α π ό τ η Β ε ρ ίγ γ ε ιο θ ά λ α σ σ α (β ό ρ ε ια ) . Σ τ ο σ ύ ν ο λ ό τ ο υ ς α ν ή κ ο υ ν σ τ ις ΗΠ Α , ε κ τ ό ς τ η ς ο μ ά δ α ς τω ν ν ή σ ω ν Κ ο μ α ν τ ό ρ - σ κ ι (δ υ τ ικ ά ) , η ο π ο ία α ν ή κ ε ι σ τη Ρωσία. Το π λ έ ο ν α π ο μ α κ ρ υ σ μ έ ν ο α μ ε ρ ικ α ν ικ ό ν η σ ί ε ίν α ι η ν ή σ ο ς Α τ τ ο ύ , 1 .800 χ λ μ . π ερ ίπ ο υ α ν α τ ο λ ικ ά α π ό τη χ ε ρ σ ό ν η σ ο τ η ς Α λ ά σ κ α ς κα ι 1.200 π ερ ίπ ο υ χ λ μ . απ ό τ ις Κ ο υ ρ ίλ ε ς ν ή σ ο υ ς ( ν ο τ ιο δ υ τ ικ ά ) . Η α π ό σ τα σ η Η Π Α -Ια π ω ν ία ς μ έσ ω τω ν Α λ ε ο ύ τ ιω ν ν ή σ ω ν ε ίν α ι 2 ,800 χ λ μ . μ ικ ρ ό τ ε ρ η α π ό τ η ν α π ό σ τα ση τω ν δ ύ ο χ ω ρ ώ ν μ έσ ω τ η ς ν ή σ ο υ Μ ίν τ γ ο υ ε ϊ , σ τ ο ν κ ε ν τ ρ ικ ό Ε ιρ η ν ικ ό . Ε τσ ι, α π ο τ ε λ ώ ν τ α ς μ ια φ υ σ ικ ή « γ έ φ υ ρ α » π ρ ο σ έ γ γ ισ η ς μ ε τ α ξ ύ τω ν ια π ω ν ικ ώ ν ν η σ ιώ ν κ α ι τ η ς Β ό ρ ε ια ς Α μ ε ρ ικ ή ς , κ α τ ά τ ο ν Β ’ Π α γ κ ό σ μ ιο Π ό λ ε μ ο (Β ’ Π Π) ε ίχ α ν ιδ ια ίτ ε ρ η σ τ ρ α τ η γ ικ ή σ η μ α σ ία γ ια τ ο Θ έ α τ ρ ο Ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν τ ο υ β ο ρ ε ίο υ Ε ιρ η ν ικ ο ύ . Ο π ο ιο ς τ ι ς ε ίχ ε σ τ η ν κ α τ ο χ ή τ ο υ μ π ο ρ ο ύ σ ε να ε λ έ γ χ ε ι τ ο υ ς ά ξ ο ν ε ς ε π ικ ο ιν ω ν ία ς μ ε τ α ξ ύ Η Π Α κα ι Σ ο β ιε τ ι κ ή ς Ε νω σ η ς . Τ α υ τό χ ρ ο ν α , η κ α τ ο χ ή τ ο υ ς π ρ ο σ έ δ ιδ ε β ά θ ο ς σ τ η ν α σ φ ά λ ε ια (κ ά λ υ ψ η ) τ η ς χ ώ ρ α ς π ο υ τ ι ς κ α τ ε ίχ ε , τ ό σ ο δ ιό τ ι σ υ ν ε ισ έ φ ε ρ α ν σ τη ν έ γ κ α ιρ η π ρ ο ε ιδ ο π ο ίη σ η τ η ς ίδ ια ς , ό σ ο κα ι δ ιό τ ι α π ο σ τε ρ ο ύ σ α ν τ η δ υ ν α τ ό τ η τ α χ ρ ή σ η ς τ ο υ ς ω ς π ρ ο ω θ η μ έ ν η ς β ά σ η ς ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν απ ό τ ο ν α ν τ ίπ α λ ο .

Η ν ή σ ο ς Α τ τ ο ύ έ χ ε ι έ κ τ α σ η 893 τ .χ λ μ . Ο ι α κ τ έ ς τ η ς σ ε π ο σ ο σ τό 90% ε ίν α ι β ρ α χ ώ δ ε ις κ α ι α

π ό κ ρ η μ ν ε ς . Χ α ρ α κ τ η ρ ίζ ο ν τ α ι α π ό τ η ν ύ π α ρ ξη μ ε γ ά λ ο υ α ρ ιθ μ ο ύ κ ό λ π ω ν κ α ι ό ρ μ ω ν , σ το ν μ υ χ ό τω ν ο π ο ίω ν σ χ η μ α τ ίζ ο ν τ α ι ε λ ά χ ισ τ ε ς μ ικ ρ έ ς π α ρ α λ ίε ς . Η π ρ ο σ έ γ γ ισ ή τ ο υ ς α π α ιτ ε ί ιδ ια ίτ ε ρ α μ ε γ ά λ η π ρ ο σ ο χ ή , δ ιό τ ι π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν τ α ι α π ό π ο λ υ ά ρ ιθ μ ο υ ς σ κ ο π έ λ ο υ ς κ α ι υ φ ά λ ο υ ς . Σ τ ο εσ ω τ ε ρ ικ ό τ ο υ ν η σ ιο ύ κ υ ρ ια ρ χ ο ύ ν β ρ α χ ώ δ η β ο υ ν ά , χ ιο ν ισ μ έ ν α κ α θ ' ό λ η τ η δ ιά ρ κ ε ια τ ο υ έ τ ο υ ς , μ ε μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο υ ψ ό μ ε τ ρ ο τ α 907 μ. Μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς σ χ η μ α τ ίζ ο ν τ α ι σ τ ε ν έ ς κ ο ιλ ά δ ε ς μ ε μ ε γ ά λ η υ γ ρ α σ ία , χ α ρ ά δ ρ ε ς κ α ι φ α ρ ά γ γ ια χ ε ιμ ά ρ ρ ω ν . Η ε π ιφ ά ν ε ια τ ο υ ε δ ά φ ο υ ς ε ίν α ι ά γ ο ν η κα ι ά δ ε ν δ ρ η , κ α λ ύ π τ ε τ α ι α π ό θ α μ ν ώ δ η β λ ά σ τη σ η τ ο ύ ν δ ρ α ς (γρ α σ ίδ ι, β ρ ύ α κ α ι λ ε ιχ ή ν ε ς ) , ε ν ώ σ ε π ο λ λ ά σ η μ ε ία δ ια μ ο ρ φ ώ ν ο ν τ α ι β ά λ τ ο ι κ α ι έ λ η . Η σ π ο γ γ ώ δ η ς κ α ι υ δ α ρ ή τ ο ύ ν δ ρ α ε κ τ ε ί ν ε τ α ι σ τ ις π λ α γ ιέ ς τ ω ν β ο υ ν ώ ν σ ε σ η μ α ν τ ικ ό ύ ψ ο ς , α π α γ ο ρ ε ύ ο ν τ α ς τ η ν κ ίν η σ η ο χ η μ ά τ ω ν κ α ι δ υ σ χ ε ρ α ίν ο ν τ α ς


Σχεδ

ίαση

χά

ρτη:

Π

αρασ

κευή

Ε

υγεν

ικού

/ΓΝ

ΩΜ

ΩΝ

Εκ

δοτικ

ή 20

13Τ

α<

Σ Ο Β Ι Ε Τ Ι Κ Η Ε Ν ΩΣ Η

$&

&

&

■*?

Β ε ρ ί γ γ ε ι ο ς Κομαντόρσκι θ ά λ α σ σ α

(ΕΣΣΔ)

Απού Ανιάκ

/

ΗΠΑ

ΑΛΑΣΚΑΑ ν κ ο ρ έ η τ ζ

\Ουναλάσκα

Κίσκα \Αμτσίτκα

^ Λ Ε Ο Υ Τ Ι Ε Ι NWS-0 '

Ε Ι Ρ Η Ν Ι Κ Ο Σ Ω Κ Ε Α Ν Ο Σ

Κ Α ΝΑΔ ΑΣ

Χ ά ρ τη ς τη ς π εριοχής του βόρ ειου Ειρηνικού μ ε τ ις Α λ εο ύ τ ιες νήσους.

α κ ό μ α κ α ι τ ο β ά δ ισ μ α . Σ υ χ ν ά σ τη ν π ε ρ ιο χ ή ε π ικ ρ α τ ο ύ ν θ υ ε λ λ ώ δ ε ις ά ν ε μ ο ι κα ι ξ ε σ π ο ύ ν ξ α φ ν ικ έ ς κ α τ α ιγ ίδ ε ς .

Τα π α ρ α π ά ν ω χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ά τ ο υ π ε δ ίο υ ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν τ ο κ α θ ισ το ύ σ α ν α π ό μ ό ν ο τ ο υ έ ν α σ η μ α ν τ ικ ό κ ώ λ υ μ α π ο υ έ π ρ ε - π ε να λ ά β ο υ ν σ ο β α ρ ά υ π ό ψ η τ ο υ ς ο ι ε π ι τ ιθ έ μ ε ν ε ς α μ ε ρ ικ α ν ι κ έ ς δ υ ν ά μ ε ις .

ΙΑΠΩΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗΣ τ ις 3 Ιο υ ν ίο υ 1942 - έ ξ ι μ ή ν ε ς μ ε τ ά τ η ν ε ίσ ο δ ο τω ν Η Π Α

σ το ν Β ' Π Π - ια π ω ν ικ ές α ε ρ ο π ο ρ ικ έ ς δ υ ν ά μ ε ις , α φ ο ύ α π ο ν η ώ - θ η κ α ν α π ό α ε ρ ο π λ α ν ο φ ό ρ α , β ο μ β ά ρ δ ισ α ν τ ι ς α μ ε ρ ικ α ν ικ έ ς ν α υ τ ικ έ ς ε γ κ α τ α σ τ ά σ ε ις κα ι τ η σ τ ρ α τ ιω τ ικ ή β ά σ η σ τη ν ή σ ο Ο υ ν α λ ά σ κ α . Κ α τά τ ο ίδ ιο χ ρ ο ν ικ ό δ ιά σ τη μ α , ά λ λ ε ς δ υ ν ά μ ε ις , α π ο τ ε λ ώ ν τ α ς τ ο κ ύ ρ ιο σ ώ μα τ ο υ 5 ο υ Ια π ω ν ικ ο ύ Σ τ ό λ ο υ , κ ιν ή - θ η κ α ν γ ια τ η ν κ α τ ά λ η ψ η τω ν ν ή σ ω ν Α τ τ ο ύ , Κ ίσ κ α κα ι Α ν τά κ . Σ τ ις 7 Ιο υ ν ίο υ , 1.250 Ιά π ω ν ες α π ο β ιβ ά σ τ η κ α ν σ τη ν Κ ίσ κα κα ι τ η ν ε π ό μ ε ν η η μ έ ρ α μ ια π ερ ίπ ο υ ισ ά ρ ιθ μ η δ ύ ν α μ η σ τη ν ή σ ο Α τ τ ο ύ . Τ η ν ε π ο χ ή ε κ ε ί ν η δ ιέ μ ε ν α ν σ τη δ ε ύ τ ε ρ η 45 γ η γ ε ν ε ίς Α λ ε ο ύ τ ιο ι κ α ι δ ύ ο Α μ ε ρ ικ α ν ο ί, σ ε έ ν α ν μ ικ ρ ό - ο μ ώ ν υ μ ο - ο ικ ισ μ ό σ τ η ν π ε ρ ιο χ ή τ ο υ κ ό λ π ο υ Τ σ ίτσ α κ ο φ , α π ο τ ε λ ο ύ μ ε ν ο α π ό λ ιγ ο σ τά σ π ίτια . Μ ε τ ά τ η ν κ α τ ά λ η ψ η τ ο υ ν η σ ιο ύ ο δ η γ ή θ η κ α ν σ ε σ τ ρ α τ ό π ε δ ο α ιχ μ α λ ώ τω ν κα ι μ έ χ ρ ι τ η ν α π ο φ υ λ ά κ ισ ή τ ο υ ς ο ι 16 ε ίχ α ν π ε θ ά ν ε ι.

Μ ε α υ τ ή ν τ η ν ε ν έ ρ γ ε ια ο ι Ιά π ω ν ες ε π ε δ ίω ξα ν τ η ν ε π ίτ ε υ ξ η τρ ιώ ν σ τόχω ν. Α ρ χ ικ ά α π έ β λ ε π α ν σ τη ν α ύ ξη σ η τ η ς ε ξ ω τ ε ρ ικ ή ς π ε ρ ιμ έ τ ρ ο υ κ ά λ υ ψ η ς τω ν π α τρ ώ ω ν ια π ω ν ικώ ν ν η σ ιώ ν , π α ρ έ χ ο ν τ α ς μ ε γ α λ ύ τ ε ρ η α σ φ ά λ ε ια σ τη χ ώ ρ α τ ο υ ς . Τ α υ τό χ ρ ο ν α ε ξα σ φ ά λ ιζ α ν α π α ρ ε μ π ό δ ισ τη α λ ιε ία απ ό τ ο ν α λ ιε υ τ ικ ό τ ο υ ς σ τό λ ο σ τα ν ε ρ ά τ ο υ β ό ρ ε ιο υ Ε ιρ η ν ικ ο ύ , κ α θ ό σ ο ν ο ι θ α λ ά σ

σ ιε ς α υ τ έ ς π ε ρ ιο χ έ ς α π ο τ ε λ ο ύ σ α ν α ν έ κ α θ ε ν β α σ ική π η γ ή π ό ρ ω ν γ ια τ ο ια π ω ν ικ ό κ ρ ά τ ο ς , η α π ώ λ ε ια τω ν ο π ο ίω ν θ α ε π η ρ έ α ζ ε τ η ν ικ α ν ό τ η τ ά τ ο υ ς γ ια π ό λ ε μ ο . Τ έλ ο ς α π ο σ κ ο π ο ύ σ α ν σ τη ν απ όσ π α σ η τ η ς π ρ ο σ ο χ ή ς τ ο υ α ρ χ η γ ο ύ τ ο υ Α μ ε ρ ικ α ν ικ ο ύ Σ τ ό λ ο υ Ε ιρ η ν ικ ο ύ , ν α υ ά ρ χ ο υ Τ σ έσ τερ Ν ίμ ιτ ς , κ α ι σ τη ν π ρ ο σ έ λ κ υ σ η α μ ε ρ ικ α ν ικ ώ ν ν α υ τ ικ ώ ν δ υ ν ά μ ε ω ν σ τη ν π ε ρ ιο χ ή τ ο υ β ό ρ ε ιο υ Ε ιρ η ν ικ ο ύ , π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ ν α ε ξα π ο λ ύ σ ο υ ν τ η ν κ ύ ρ ια ε π ίθ ε σ ή τ ο υ ς κ α τά τω ν α ν τ ιπ ά λ ω ν τ ο υ ς σ τη ν π ε ρ ιο χ ή τ ο υ κ ε ν τ ρ ικ ο ύ Ε ιρ η ν ικ ο ύ (Ν α υ μ α χ ία τ ο υ Μ ίν τ γ ο υ ε ϊ - 4 Ιο υ ν ίο υ 1942).

Μ ε τ ά τ η ν κ α τ ά λ η ψ η τ ω ν δ ύ ο ν η σ ιώ ν ( Α τ τ ο ύ κα ι Κ ίσ κα ) α π ό τ ο υ ς Ιά π ω ν ες , ο ι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί δ ε ν α ν τ έ δ ρ α σ α ν α μ έσ ω ς , δ ιό τ ι α φ ε ν ό ς δ ε ν γ ν ώ ρ ιζ α ν τ η ν α κ ρ ιβ ή δ ύ ν α μ η κ α ι δ ιά τ α ξ η τ ω ν α ν τ ιπ ά λ ω ν τ ο υ ς , α λ λ ά κ υ ρ ίω ς δ ιό τ ι έ κ ρ ιν α ν ό τ ι τ ο υ φ ισ τ ά μ ε ν ο σ τ ρ α τ ιω τ ικ ό δ υ ν α μ ικ ό σ τη ν π ε ρ ιο χ ή (Δ ιο ίκ η σ η Α μ υ ν α ς Α λ ά σ κ α ς μ ε έ δ ρ α τ ο Α ν κ ο ρ έ η τ ζ , η ο π ο ία υ π α γ ό τα ν σ τη Δ ιο ίκ η σ η Α μ υ ν α ς Δ ύ σ η ς μ ε έ δ ρ α τ ο Σ α ν Φ ρ α ν σ ίσ κο ) δ ε ν ή τ α ν σ ε θ έ σ η να φ έ ρ ε ι σ ε π έ ρ α ς ε γ χ ε ίρ η μ α α ν α κ α τ ά λ η ψ η ς τω ν ν ή σων. Ε τσ ι α π ο φ α σ ίσ τη κ ε να σ χ ε δ ια σ τε ί κα ι ν α ο ρ γ α ν ω θ ε ί ο ρ θ ό τ ε ρ α α ν ά λ ο γ η ε π ιχ ε ίρ η σ η σ ε μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ ο χ ρ ό ν ο , α φ ο ύ π ρ ώ τα δ η μ ιο υ ρ γ ο ύ ν τ ο κ α τ ά λ λ η λ ε ς π ρ ο ω θ η μ έ ν ε ς β ά σ ε ις κα ι υ π ο δ ο μ έ ς , κα ι μ ε τ α φ ε ρ ό τ α ν τ ο π ο λ ε μ ικ ό υ λ ικ ό π ο υ α π α ιτ ε ίτ ο γ ια τ η ν ε ξα σ φ ά λ ισ η τ η ς ε π ιτ υ χ ία ς τ η ς ε π ιχ ε ίρ η σ η ς .

Τ ο ν Μ ά ιο 1943 επ ί τ η ς ν ή σ ο υ Α τ τ ο ύ β ρ ισ κ ό τ α ν ια π ω ν ικ ή φ ρ ο υ ρ ά δ ύ ν α μ η ς 2 .300 α ν δ ρ ώ ν π ερ ίπ ο υ (2 .800 σ ύ μ φ ω ν α μ ε ά λ λ ε ς π η γ έ ς ) , υπ ό τ η δ ιο ίκ η σ η τ ο υ σ υ ν τ α γ μ α τ ά ρ χ η Γ ια σ ο ύ γ ιο Γ ια μ α σ ά κ ι, α π ο τ ε λ ο ύ μ ε ν η απ ό τ ι ς π α ρ α κ ά τω μ ο ν ά δ ε ς :• 8 3ο Α ν ε ξ ά ρ τ η τ ο Τ ά γ μ α Π ε ζ ικ ο ύ (ΤΠ ) Φ ρ ο υ ρ ίω ν (λ ο χ α γ ό ς Γ ιο ν ε γ κ ά β α , 430 ά ν δ ρ ε ς , τ ρ ε ι ς λ ό χ ο ι π ε ζ ικ ο ύ ) .• 303 Α ν ε ξ ά ρ τ η τ ο Τ Π ( τ α γ μ α τ ά ρ χ η ς Γ ο υ α τα ν ά μ π ε , 650 ά ν δ ρ ε ς , τ έ σ σ ε ρ ις λ ό χ ο ι π ε ζ ικ ο ύ , έ ν α ς λ ό χ ο ς π ο λ υ β ό λ ω ν , έ ν α ς


λ ό χ ο ς π υ ρ ο β ό λ ω ν π ε ζ ικ ο ύ , έ ν α ς λ ό χ ο ς μ ε τ α φ ο ρ ώ ν ) .• Α ν τ ια ε ρ ο π ο ρ ικ ή μ ο ίρ α π υ ρ ο β ο λ ικ ο ύ (Α /Α Μ Π Β ) ( τ α γ μ α τ ά ρ χ η ς Α ό τ ο , 526 ά ν δ ρ ε ς , τ έ σ σ ε ρ ις Α /Α π υ ρ ο β ο λ α ρ χ ίε ς ) .• 6η Α ν ε ξ ά ρ τ η τ η Π υ ρ ο β ο λ α ρ χ ία Ο ρ ε ιβ α τ ικ ο ύ Π υ ρ ο β ο λ ικ ο ύ (Π Ο Π ) (υ π ο λ ο χ α γ ό ς Ε ν το , 160 ά ν δ ρ ε ς , τ ρ ε ις ο υ λ α μ ο ί π υ ρ ο β ό λ ω ν ) .• 302 Α ν ε ξ ά ρ τ η τ ο ς Λ ό χ ο ς Μ η χ α ν ικ ο ύ (Λ Μ Χ ) (λ ο χ α γ ό ς Ο νο , 140 ά ν δ ρ ε ς , τ έ σ σ ε ρ ις δ ιμ ο ιρ ίε ς μ η χ α ν ικ ο ύ ) .• 2 ο ς Λ ό χ ο ς Ν α υ τ ικ ώ ν Κ α τα σ κ ε υ ώ ν (λ ο χ α γ ό ς Κ ο μ π α γ ιά σ ι, 150 ά ν δ ρ ε ς ) .• Ν ο σ ο κ ο μ ε ίο Ε κ σ τ ρ α τ ε ία ς (λ ο χ α γ ό ς Γ ια μ α μ ό το ,70 ά ν δ ρ ε ς ) .• Α λ λ α τ μ ή μ α τ α υ π ο σ τ ή ρ ιξ η ς (ρ α δ ιο τη λ ε π ικ ο ιν ω ν ιώ ν , μ ε τ ε ω ρ ο λ ο γ ία ς , ν α υ τ ικ ή ς α ν α γ ν ώ ρ ισ η ς , τ α χ υ δ ρ ο μ ε ίο υ ε κ σ τ ρ α τ ε ί α ς , α γ κ υ ρ ο β ο λ ίο υ κ α ι δ ια δ ρ ό μ ο υ ε κ σ τ ρ α τ ε ία ς ) .

Το ια π ω ν ικ ό σ χ έ δ ιο ά μ υ ν α ς α π έ β λ ε π ε σ τη σ τ α θ ε ρ ή δ ια τ ή ρ η σ η τ ω ν κ ό λ π ω ν Τ σ ίτσ α κ ο φ κα ι Χ ο λ τ ζ κα ι τω ν π ε ρ ιο χ ώ ν π έ- ρ ιξ α υ τώ ν (σ το β ό ρ ε ιο τ μ ή μ α τ ο υ ν η σ ιο ύ ) , κ α θ ώ ς κα ι σ τη ν α π α γ ό ρ ε υ σ η κ α τ ά λ η ψ ή ς τ ο υ ς α π ό τ ι ς α μ ε ρ ικ α ν ικ έ ς δ υ ν ά μ ε ις π ου θ α ε π ιχ ε ιρ ο ύ σ α ν α ν α κ α τά λ η ψ η τ η ς ν ή σ ο υ . Για τ ο ν λ ό γ ο α υ τ ό ν , τ ο μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο μ έ ρ ο ς τω ν ια π ω ν ικ ώ ν δ υ ν ά μ ε ω ν ε ίχ ε α ν α π τ υ χ θ ε ί σ τ ις ε ν λ ό γ ω π ε ρ ιο χ έ ς , ε λ έ γ χ ο ν τ α ς μ ε ο ρ γ α ν ω μ έ ν ε ς θ έ σ ε ι ς τ α π ε ρ ά σ μ α τα (δ ια β ά σ ε ις ) , τ α ο π ο ία σ υ ν έ δ ε α ν τ ο ν ό τ ιο μ ε τ ο β ό ρ ε ιο τ μ ή μ α τ ο υ ν η σ ιο ύ , κ α θ ώ ς κ α ι τ ι ς α κ τ έ ς μ ε π ρ ο π α ρ α σ κ ε υ α σ μ έ ν ε ς θ έ σ ε ι ς κα ι φ υ λ ά κ ια .

Η κ ο ρ υ φ ο γ ρ α μ μ ή Γ κ ίλ μ π ε ρ τ , μ ε τ α ξ ύ τω ν κ ο ιλ ά δ ω ν Μ ά σ α - κ ε ρ κα ι Σ α ρ ά ν α , μ ε τ ο π έ ρ α σ μ α Γ κ λ ίβ ε σ ι ε π ’ α υ τ ή ς , ε ίχ ε α ν α τ ε θ ε ί σ το ν 2 /303 Λ ό χ ο (υ π ο λ ο χ α γ ό ς Χ ό ν α ), έ χ ο ν τ α ς ω ς υ π ο σ τ ή ρ ιξ η τ ο ν 4 /303 Λ ό χ ο (υ π ο λ ο χ α γ ό ς Γ κ ό το ) . Το π έρ α σ μ α Γ ια ρ μ ίν , τ ο ο π ο ίο σ υ ν έ δ ε ε τ η ν κ ο ιλ ά δ α Μ ά σ α κ ε ρ μ ε τ ο ν κ ό λ πο Χ ο λ τζ , α ν ή κ ε σ τη ν ε υ θ ύ ν η τ ο υ 1/303 Λ ό χ ο υ (λ ο χ α γ ό ς Χ α - γ ιά σ ι). Η π ρ ώ τη δ ιμ ο ιρ ία τ ο υ λ ό χ ο υ ε ίχ ε λ ά β ε ι π ρ ο ω θ η μ έ ν ε ς

Α μ ερ ικα νο ί σ τρ α τιώ τες στο κατά σ τρ ω μα του πλοίου που τους μ ε τα φ έ ρ ε ι προς τη νήσο Α ττο ύ , συντηρώ ντας το ν οπλισμό το υ ς και π ρ ο ετο ιμ ά ζο ν τα ς τα ιν ίες πολυβόλω ν για την επ ικε ίμενη απόβαση.

θ έ σ ε ις σ τ η ν κ ο ιλ ά δ α Μ ά σ α κ ερ , μ ε α π ο σ το λ ή ν α ε ν ε ρ γ ή σ ε ι ω ς δ ύ ν α μ η έ γ κ α ιρ η ς π ρ ο ε ιδ ο π ο ίη σ η ς κα ι ε π ιβ ρ ά δ υ ν σ η ς τ ο υ α ν τ ιπ ά λ ο υ . Ο ι υ π ό λ ο ιπ ε ς ια π ω ν ικ ές δ υ ν ά μ ε ις ε ίχ α ν α ν α π τ υ χ θ ε ί σ τη ν π ε ρ ιο χ ή τω ν κό λ π ω ν Χ ο λ τ ζ κ α ι Τ σ ίτσ α κ ο φ .

ΣΧΕΔΙΑΣΜ0Σ ΚΑΙ ΠΡ0ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΜ ε τ α ξ ύ τ η ς Α τ τ ο ύ κα ι τ η ς Κ ίσ κα , η δ ε ύ τ ε ρ η ε ίχ ε ιδ ια ίτ ε ρ η

σ τ ρ α τ η γ ικ ή σ η μ α σ ία , δ ιό τ ι δ ι έ θ ε τ ε ε π ιχ ε ιρ η σ ια κ ό α ε ρ ο δ ρ ό μ ιο κ α ι λ ιμ ά ν ι ε κ σ τ ρ α τ ε ία ς . Π α ρ ό λ α α υ τά , σ τ ις α ρ χ έ ς Μ α ρ τ ίο υ α π ο φ α σ ίσ τη κ ε ο ι ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ις α π ε λ ε υ θ έ ρ ω σ η ς τω ν δ ύ ο ν η σ ιώ ν ν α ξ ε κ ιν ή σ ο υ ν απ ό τ η ν ή σ ο Α τ τ ο ύ , α ν κ α ι ή τ α ν η π ιο α π ο μ α κ ρ υ σ μ έ ν η , κ α θ ώ ς σ τη ν Κ ίσ κα υ π ή ρ χ α ν π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς ια π ω ν ικ έ ς δ υ ν ά μ ε ις . Ε π ιπ λ έο ν , η κ α τ ά λ η ψ η τ η ς Α τ τ ο ύ θ α π α ρ ε μ π ό δ ιζ ε - έ ω ς έ ν α ν β α θ μ ό - τ α δ ρ ο μ ο λ ό γ ια α ν ε φ ο δ ια σ μ ο ύ τ η ς Κ ίσ κα . Η ο ρ ισ τ ικ ή α π ό φ α σ η ε λ ή φ θ η σ τ ις 22 Μ α ρ τ ίο υ κα ι ω ς η μ έ ρ α α π ό β α σ η ς (η μ έ ρ α «D») ε π ιλ έ χ θ η κ ε η 7η Μ ά ίο υ 1943.

Η δ ύ ν α μ η α π ό β α σ η ς σ υ γ κ ρ ο τ ή θ η κ ε μ ε β ά σ η τ η ν 7η Μ ε ρ α ρ χ ία Π ε ζ ικ ο ύ (Μ Π ), σ τ η ν Κ α λ ιφ ό ρ ν ια . Η ε π ιλ ο γ ή τ ο υ α μ ε ρ ι κ α ν ικ ο ύ σ χ η μ α τ ισ μ ο ύ β α σ ίσ τη κ ε σ το ό τ ι τ ε λ ο ύ σ ε σ ε υ ψ η λ ή ε τ ο ιμ ό τ η τ α , α φ ο ύ ή δ η π ρ ο ε τ ο ιμ α ζ ό τ α ν γ ια να α π ο σ τα λ ε ί σ το Μ έ τω π ο τ η ς β ό ρ ε ια ς Α φ ρ ικ ή ς . Σ τη μ ε ρ α ρ χ ία , η ο π ο ία ε ίχ ε δ ιο ικ η τ ή τ ο ν υ π ο σ τρ ά τη γ ο Α λ μ π ε ρ τ Η γ κ ε ρ Μ π ρ ά ο υ ν , δ ια τ έ θ η κ α ν τα :• 17ο Σ ύ ν τ α γ μ α Π ε ζ ικ ο ύ (ΣΠ ).• 3 2 ο ΣΠ .• Π ρ ο σ ω ρ ιν ό Σ ύ ν θ ε τ ο Τ ά γ μ α (Π ΣΤ ), τ ο ο π ο ίο σ υ γ κ ρ ο τ ή θ η κ ε α π ό τ μ ή μ α τ α α ν ιχ ν ε υ τ ώ ν τ η ς 7 η ς Μ Π κα ι τ η ς Δ ιο ίκ η σ η ς Α μ υ ν α ς Α λ ά σ κ α ς .• Π υ ρ ο β ο λ ικ ό Μ ά χ η ς (48η κα ι 49η Μ ο ίρ ε ς Π ε δ ιν ο ύ Π υ ρ ο β ο λ ικ ο ύ - Μ Π Π - μ ε π υ ρ ο β ό λ α τ ω ν 105 m m ).• 7 8 ο Σ ύ ν τ α γ μ α Α /Α Π υ ρ ο β ο λ ικ ο ύ (μ ία μ ο ίρ α μ ε π υ ρ ο β ό λ α

Α ιγιαλός στον κόλπο Χ ο λ τζ (βόρ ειο τμή μ α , σ τον μυχό το υ κόλπου).

Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η U T O P I A I 3 7

Ερπ υστριοφ όρος ελ κυ σ τή ρ α ς Μ1 (C aterp illar D7) απ ο β ιβ ά ζετα ι επ ί τη ς α κτή ς από απ οβατική ά κα το μ ετα φ ο ρ ά ς οχημάτω ν LCM3.

τω ν 90 m m , δ ύ ο μ ο ίρ ε ς μ ε π υ ρ ο β ό λ α τω ν 40 m m κ α ι δ ύ ο π υ ρ ο β ο λ α ρ χ ίε ς π ου σ υ γ κ ρ ο τ ή θ η κ α ν απ ό τ α σ το ιχ ε ία π υ ρ ο β ο λ ικ ο ύ τω ν σ υ ν τ α γ μ ά τ ω ν π ε ζ ικ ο ύ κα ι δ ι έ θ ε τ α ν έ ξ ι π υ ρ ο β ό λ α τω ν 75 m m ).• Μ η χ α ν ικ ό Μ ά χ η ς (13 ο κ α ι 5 0 ό Τ ά γ μ α τα Μ η χ α ν ικ ο ύ - Τ Μ Χ ).• Δ ιά φ ο ρ ε ς μ ο ν ά δ ε ς υ π ο σ τ ή ρ ιξ η ς δ ιο ικ η τ ικ ή ς μ έ ρ ιμ ν α ς .• 1/4 Τ Π , τ η ς Δ ιο ίκ η σ η ς Α μ υ ν α ς Α λ ά σ κ α ς ( δ ια τ έ θ η κ ε σ τη μ ε ρ α ρ χ ία ω ς ε ν ίσ χ υ σ η , κ α τ ά τ η δ ιά ρ κ ε ια τ η ς ε π ιχ ε ίρ η σ η ς ) .

Α ν ώ τε ρ ο ς δ ιο ικ η τ ή ς - τ ο υ θ ε ά τ ρ ο υ ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν σ υ ν ο λ ικ ά - ο ρ ίσ τ η κ ε ο δ ιο ικ η τ ή ς τ η ς Δ ύ ν α μ η ς Β ο ρ ε ίο υ Ε ιρ η ν ικ ο ύ , υ π ο ν α ύ α ρ χ ο ς Τ ό μ α ς Κ έ ισ ιν Κ ιν κ έ η ν τ . Το σ ύ ν ο λ ο τω ν δ υ ν ά μ ε ω ν κα ι τω ν τρ ιώ ν κ λ ά δ ω ν , α ρ χ ικ ά , ο ν ο μ ά σ τ η κ ε Δ ύ ν α μ η Ε π ιχ ε ιρ ή σ εω ν 8 (Δ Ε -8 ) κ α ι μ ε τ ά τ ις 15 Μ α ρ τ ίο υ μ ε τ ο ν ο μ ά σ τ η κ ε σ ε Δ Ε - 16. Δ ιο ικ η τ ή ς Α μ φ ίβ ιω ν Δ υ ν ά μ ε ω ν (Δ Ε -51) ο ρ ίσ τ η κ ε ο υ π ο ν α ύ α ρ χ ο ς Φ ρ ά ν σ ις Ο υ ό ρ ε ν Ρ ό κ γ ο υ ε λ , έ χ ο ν τ α ς τ η ν ε υ θ ύ ν η τ η ς α π ό β α σ η ς μ έ χ ρ ι τ η ν έ ξ ο δ ο κ α ι α γ κ ίσ τρ ω σ η τ ω ν χ ερ σ α ίω ν δ υ ν ά μ ε ω ν σ το ν η σ ί. Δ ιο ικ η τ ή ς Α π ο β α τ ικ ή ς Δ ύ ν α μ η ς (χ ε ρ σ α ίω ν δ υ ν ά μ ε ω ν ) ο ρ ίσ τ η κ ε ο δ ιο ικ η τ ή ς τ η ς 7 η ς Μ Π υ π ο σ τ ρ ά τ η γ ο ς Μ π ρ ά ο υ ν . Η μ ε ρ α ρ χ ία κ α τ ά τ η ν π ρ ώ τη φ ά σ η τ η ς ε π ιχ ε ίρ η σ η ς - μ έ χ ρ ι τ η ν α π ό β α σ η - θ α α ν ή κ ε σ τη ΔΕ -51 (ω ς Ο μ ά δ α Ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν 51 .4 ). Μ ε τ ά τ η ν α π ό β α σ η σ το ν η σ ί, ω ς Δ ύ ν α μ η Κ α τά λ η ψ η ς Ν ή σ ο υ Α τ τ ο ύ π ια , θ α α ν ή κ ε α π ε υ θ ε ία ς σ τη Δ Ε -1 6 (Ο μ ά δ α Ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν 16.4). Ο τα ν η ε π ιχ ε ίρ η σ η ο λ ο κ λ η ρ ω ν ό τ α ν ε π ιτ υ χ ώ ς κα ι ο ι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί α π ο κ το ύ σ α ν τ η ν π λ ή ρ η κ υ ρ ιό τ η τ α τ η ς ν ή σ ο υ , η σ τ ρ α τ ιω τ ικ ή δ ιο ίκ η σ ή τ η ς θ α π ε ρ ν ο ύ σ ε σ τη ν α λ υ σ ίδ α δ ιο ίκ η σ η ς τ ω ν χ ερ σ α ίω ν δ υ ν ά μ ε ω ν κ α ι θ α υ π α γ ό τ α ν , μ έσ ω τ η ς Δ ιο ίκ η σ η ς Α μ υ ν α ς Α λ ά σ κ α ς (υ π ο σ τρ ά τη γ ο ς

Α μερ ικα νο ί σ τρ α τιώ τες προσπ αθούν να απεγκλω βίσουν από τη λάσπη ερ π υσ τρ ιοφ όρ ο ελκυ σ τή ρ α Μ1 (C aterp illar D7).

Εκρηξη σε χώρο α π οθήκευσ ης εφοδίω ν και υλικών. Δ ια κ ρ ίν ετα ι ο καπνός από α υτήν, καθώ ς και Α μερικανοί σ τρ α τιώ τες να τρ έχο υ ν προς α ν τ ίθ ε τη κα τεύ θυ ν σ η .

Σ ά ιμ ο ν Μ π ο λ ιβ ά ρ Μ π ά κ ν ερ ) , σ τη Δ ιο ίκ η σ η Α μ υ ν α ς Δ ύ σ η ς (α ν τ ισ τ ρ ά τ η γ ο ς Τ ζω ν Λ έ σ ε ν Ν τ ε Β ιτ ) .

Α ξ ίζ ε ι ν α α ν α φ ε ρ θ ε ί ό τ ι η 7η Μ Π ε π ιλ έ χ θ η κ ε α π ό τ ο Υ π ο υ ρ γ ε ίο Π ο λ έ μ ο υ , χ ω ρ ίς να σ υ μ φ ω ν ε ί σ τ η ν ε π ιλ ο γ ή α υ τ ή ν ο α ν τ ισ τ ρ ά τ η γ ο ς Ν τ ε Β ιτ , ο ο π ο ίο ς υ π ο χ ρ ε ώ θ η κ ε ν α τ η ν α π ο δ ε χ θ ε ί . Ο ίδ ιο ς ε ίχ ε π ρ ο τ ε ίν ε ι τ η ν 35η Μ Π . Ε π ιπ λ έο ν π ρ ο σ π ά θ η σ ε να π ε τ ύ χ ε ι τ η ν α ν τ ικ α τά σ τα σ η τ ο υ υ π ο σ τρ α τή γ ο υ Μ π ρ ά ο υ ν , σ τη δ ιο ίκ η σ η τ η ς μ ε ρ α ρ χ ία ς , α π ό τ ο ν τ α ξ ία ρ χ ο Γι- ο υ τ ζ ή ν Μ α ν ο υ έ λ Λ ά ν τ ρ ο υ μ , β ε τ ε ρ ά ν ο κ α ι κ α ι μ ε α ρ κ ε τ έ ς γ ν ώ σ ε ις γ ια τ η ν π ε ρ ιο χ ή , ο ο π ο ίο ς ε ίχ ε υ π η ρ ε τ ή σ ε ι ω ς υ π ο δ ιο ικ η τ ή ς σ τη Δ ιο ίκ η σ η Α μ υ ν α ς Α λ ά σ κ α ς . Ο τα ν κ α ι α υ τ ή τ ο υ η π ρ ο σ π ά θ ε ια δ ε ν ε υ ο δ ώ θ η κ ε , ο Ν τ ε Β ιτ α ξ ίω σ ε α π ό τ ο ν Μ π ρ ά ο υ ν να δ ε χ θ ε ί τ ο ν Λ ά ν τ ρ ο υ μ ω ς υ π ο δ ιο ικ η τ ή τ ο υ σ χ η μ α τ ισ μ ο ύ , κ ά τ ι π ο υ ό μ ω ς δ ε ν έ γ ιν ε δ ε κ τ ό . Μ ε τ ά τ η ν ο λ ο κ λ ή ρ ω σ η τ η ς ε κ π α ίδ ε υ σ η ς , η δ ύ ν α μ η π ρ ο ω θ ή θ η κ ε α π ό τ ο Σ α ν Φ ρα νσ ί- σ κ ο σ τ η ν Α λ ά σ κ α , έ ω ς τ ι ς 30 Α π ρ ιλ ίο υ . Ο ι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί ή τ α ν α ισ ιό δ ο ξ ο ι ό τ ι ο ι δ υ ν ά μ ε ις τ ο υ ς ή τ α ν α ρ κ ε τ ά ισ χ υ ρ έ ς ώ σ τε να ο λ ο κ λ η ρ ώ σ ο υ ν τ η ν α π ο σ το λ ή τ ο υ ς σ ε τ ρ ε ι ς η μ έ ρ ε ς , μ ια ε κ τ ί μ η σ η π ου τ ε λ ικ ά α π ο δ ε ίχ θ η κ ε ε κ τ ό ς π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τ α ς .

Το σ χ έ δ ιο ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν , σ τη ν τ ε λ ικ ή τ ο υ μ ο ρ φ ή μ ε τ ά α π ό π ο λ λ έ ς τ ρ ο π ο π ο ιή σ ε ις , π ρ ο έ β λ ε π ε τ η σ υ γ κ ρ ό τη σ η έ ξ ι τ α κ τ ι κώ ν σ υ γ κ ρ ο τ η μ ά τ ω ν ε π ιπ έ δ ο υ τ ά γ μ α τ ο ς , α π ό τ α ο π ο ία τ α τ έ σ σ ε ρ α (1/17, 2 /17 , 3 /17, 2 /32) θ α α π ο β ιβ ά ζ ο ν τα ν σ τ ις α κ τ έ ς , ε ν ώ τ α δ ύ ο θ α τ η ρ ο ύ ν τ ο επ ί τω ν π λ ο ίω ν ω ς ε φ ε δ ρ ε ία (1/32, 3 /32). Α ρ χ ικ ά , τ μ ή μ α τ α α ν ιχ ν ε υ τ ώ ν τ ο υ Π Σ Τ θ α μ ε τ α φ έ ρ ο ν τ α ν μ ε υ π ο β ρ ύ χ ια κα ι θ α α π ο β ιβ ά ζ ο ν τα ν σ το ν ό ρ μ ο Ο σ τ ιν (α κ τή α π ό β α σ η ς « Β α θ ύ Κ ό κ κ ιν ο » ) κ α ι π λ η σ ίο ν τ ο υ α κ ρ ω τη ρ ίο υ Γ κ ο λ τσ ό β (« Κ ό κ κ ιν η » α κ τ ή α π ό β α σ η ς ), σ το β ό ρ ε ιο τ μ ή μ α τ ο υ ν η σ ιο ύ κ α ι σ το α κ ρ ω τ ή ρ ιο Α λ ε ξ έ ι (α κ τή α π ό β α σ η ς « Ο υ ρ ά ν ιο Τ ό ξο » ) σ το ν ό τ ιο τ μ ή μ α . Μ ε α υ τ ά θ α π ρ α γ μ α τ ο π ο ιε ί τ ο α ν α γ ν ώ ρ ισ η τ ο υ π ε δ ίο υ κ α ι ε ξα σ φ ά λ ισ η τω ν α κ τώ ν , π ρ ο τ η ς α π ό β α σ η ς τ η ς κ ύ ρ ια ς δ ύ ν α μ η ς . Σ τ ο ν κ ό λ π ο Μ ά σ α κ ε ρ , π α ρ ό λ ο π ο υ ε κ ε ί β ρ ισ κ ό τα ν ο κ ύ ρ ιο ς α ιγ ια λ ό ς α π ό β α σ η ς (μ ε τ ι ς « Κ ίτ ρ ιν η » κ α ι « Μ π λ ε» α κ τ έ ς α π ό β α σ η ς ), δ ε ν σ χ ε δ ιά σ τ η κ ε κ ά τ ι α ν ά λ ο γ ο , δ ιό τ ι θ ε ω ρ ή θ η κ ε ό τ ι ή τ α ν α ρ κ ε τ ά γ ν ω σ τ ό ς κ α ι δ ε ν α- π α ιτ ε ί τ ο ε π ιπ λ έ ο ν α ν α γ ν ώ ρ ισ η . Ο ι δ υ ν ά μ ε ις α π ό β ο ρ ρ ά θ α κα - τ ε υ θ ύ ν ο ν τ α ν κ α τ ά τω ν ια π ω ν ικ ώ ν μ ο ν ά δ ω ν σ τ η ν π ε ρ ιο χ ή τ ο υ κ ό λ π ο υ Χ ο λ τ ζ . Ο ι δ υ ν ά μ ε ις π ο υ θ α α π ο β ιβ ά ζ ο ν τα ν σ τ ις α κ τ έ ς


τ ο υ κ ό λ π ο υ Μ ά σ α κ ερ , α π ο τ ε λ ώ ν τ α ς τ η ν κ ύ ρ ια π ρ ο σ π ά θ ε ια τ η ς ε π ιχ ε ίρ η σ η ς , θ α κ α τ ε υ θ ύ ν ο ν τ α ν β ό ρ ε ια π ρ ο ς τ ο ν κό λ π ο Χ ο λ τ ζ κα ι, α φ ο ύ σ υ ν ε ν ώ ν ο ν τ α ν μ ε τ ις υ π ό λ ο ιπ ε ς , σ τη σ υ ν έ χ ε ια θ α κ α τ ε υ θ ύ ν ο ν τ α ν π ρ ο ς τ ο ν κ ό λ π ο Τ σ ίτσ α κ ο φ .

Ο ι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί δ ε ν ε ίχ α ν σ τη δ ιά θ ε σ ή τ ο υ ς α κ ρ ιβ ε ίς κα ι λ ε π τ ο μ ε ρ ε ί ς χ ά ρ τ ε ς τ η ς ν ή σ ο υ Α τ τ ο ύ . Γ ια τ ο ν λ ό γ ο α υ τ ό ν , κ α τ ά τ η δ ιά ρ κ ε ια τ ο υ ε π ιτ ε λ ικ ο ύ σ χ εδ ια σ μ ο ύ , η Δ ιο ίκ η σ η Α μ υ ν α ς Δ ύ σ η ς κ α τ α σ κ ε ύ α σ ε έ ν α τρ ισ δ ιά σ τ α τ ο μ ο ν τ έ λ ο τ η ς ν ή σ ου σ ε κ λ ίμ α κ α 1:5.000, β α σ ισ μ έν ο σ ε α ε ρ ο φ ω τ ο γ ρ α φ ίσ ε ις . Α υ τ έ ς , π α ρ ό λ ο π ο υ δ ε ν π α ρ ε ίχ α ν τ η ν α π α ιτ ο ύ μ ε ν η α κ ρ ίβ ε ια γ ια ν α κ α τ α σ κ ε υ α σ τ ο ύ ν π ο λ ε μ ικ ο ί το π ο γ ρ α φ ικ ο ί χ ά ρ τ ε ς , ε π έ τ ρ ε ψ α ν τ η ν ε ν λ ό γ ω κ α τ α σ κ ε υ ή μ ε ικ α ν ο π ο ιη τ ικ ή σ χ ε τ ικ ά α κ ρ ίβ ε ια .

ΛΙΕΙΑΓΠΓΗ ΤΗΣ ΑΠΟΒΑΣΗΣΟ ι δ υ σ μ ε ν ε ίς κ α ιρ ικ έ ς σ υ ν θ ή κ ε ς π ου ε π ικ ρ α το ύ σ α ν σ τη ν

π ε ρ ιο χ ή κ α τ ά τ η σ χ ε δ ια σ θ ε ίσ α η μ έ ρ α α π ό β α σ η ς , ε π έ β α λ α ν τ η μ ε τ ά θ ε σ ή τ η ς α ρ χ ικ ά σ τ ις 9, κ α τ ό π ιν σ τ ις 10 κα ι τ ε λ ικ ά σ τ ις11 Μ ά ίο υ . Η ν η ο π ο μ π ή , μ ε τ α α π ο β α τ ικ ά π λ ο ία κ α ι τ α π λ ο ία σ υ ν ο δ ε ία ς , α π ό τ η ν ή σ ο Ο υ ν α λ ά σ κ α κ ιν ή θ η κ ε ν ό τ ια τω ν Α λ ε - ο ύ τ ιω ν έ ω ς τ η ν ή σ ο Α μ τ σ ίτ κ α κα ι κ α τό π ιν ε ισ ή λ θ ε σ τη Β ε ρ ίγ - γ ε ιο θ ά λ α σ σ α , κ α τ ε υ θ υ ν ό μ ε ν η π ρ ο ς τ η ν ή σ ο Α τ τ ο ύ α π ό α ν α τ ο λ ικ ά . Ο τα ν τη ν ύ κ τ α τ η ς 1 0 η ς π ρ ο ς 11η Μ ά ίό υ π ρ ο σ έ γ γ ισ ε τ ο ν η σ ί, δ ια χ ω ρ ίσ τη κ ε σ ε δ ύ ο ε π ιμ έ ρ ο υ ς τ μ ή μ α τ α . Τα π λ ο ία μ ε τ ο 1/17 ΤΠ κα ι τ ο Π Σ Τ κ α τ ε υ θ ύ ν θ η κ α ν π ρ ο ς τ η β ό ρ ε ια π λ ε υ ρ ά τ ο υ ν η σ ιο ύ (Β ό ρ ε ια Α π ο β α τ ικ ή Δ ύ ν α μ η - Β Α Δ ), εν ώ τ α υ π ό λ ο ιπ α μ ε τ ο μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο μ έ ρ ο ς τω ν δ υ ν ά μ ε ω ν π ρ ο ς τη ν ό τ ια π λ ε υ ρ ά (Ν ό τ ια Α π ο β α τ ικ ή Δ ύ ν α μ η - Ν Α Δ ). Κ α τά τ η δ ιά ρ κ ε ια τ η ς ν ύ κ τ α ς , ο ι κ α ιρ ικ έ ς σ υ ν θ ή κ ε ς ή τ α ν ε υ ν ο ϊκ έ ς , ό μ ω ς σ τ ις 05 .15 η χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ή ο μ ίχ λ η τω ν Α λ ε ο ύ τ ιω ν ν ή σ ω ν ε μ φ α ν ίσ τ η κ ε . Π ο λύ σ ύ ν το μ α έ γ ιν ε α ν τ ιλ η π τ ό ό τ ι ή θ α έ π ρ ε π ε να α ν α β λ η θ ε ί γ ια ά λ λ η μ ία φ ο ρ ά η ε π ιχ ε ίρ η σ η ή η α π ό β α σ η θ α π ρ α γ μ α τ ο π ο ιε ί τ ο μ ε δ υ σ κ ο λ ία π ρ ο σ α ν α το λ ισ μ ο ύ κ α ι χ ω ρ ίς υ π ο σ τή ρ ιξη π υ ρ ώ ν α π ό τ α α μ ε ρ ικ α ν ικ ά π ο λ ε μ ικ ά π λ ο ία κ α ι α ε ρ ο π λά να .

11 ΜαΤουΗ α π ό β α σ η τω ν τ μ η μ ά τ ω ν τ ο υ Π Σ Τ σ το ν ό ρ μ ο Ο σ τιν , α π ό

τ α υ π ο β ρ ύ χ ια «N a rw h a l» (SS167) κ α ι «N au tilus» (SS168) π ο υ τ α μ ε τ έ φ ε ρ α ν , π ρ α γ μ α τ ο π ο ιή θ η κ ε μ ε τ α ξ ύ 03 .10 κ α ι 05.10 . Ο ι α ν ιχ ν ε υ τ έ ς ε ξ ή λ θ α ν σ τη ν α κ τ ή α π ό β α σ η ς « Β α θ ύ Κ ό κ κ ιν ο » , χ ρ η σ ιμ ο π ο ιώ ν τα ς ε λ α σ τ ικ έ ς λ έ μ β ο υ ς , χ ω ρ ίς να σ υ ν α ν τή σ ο υ ν ια π ω ν ικ ή α ν τ ίδ ρ α σ η . Μ ε τ η ν ο λ ο κ λ ή ρ ω σ η τ η ς α π ό β α σ ή ς το υ , π ρ ιν τ ο ξη μ έ ρ ω μ α , τ ο τ ά γ μ α κ ι ν ή θ η κ ε ν ό τ ια π ρ ο ς τ ο ε σ ω τ ε ρ ικ ό τ ο υ ν η σ ιο ύ , μ ε κ α τ ε ύ θ υ ν σ η κ α τ ά μ ή κ ο ς τ η ς κ ο ιλ ά δ α ς Μ π α λ εν τά ιν .

Σ τ ις 09.00, μ ε σ η μ α ν τ ικ ή κ α θ υ σ τέ ρ η σ η λ ό γ ω ο μ ίχ λ η ς , λ ίγ ο α ν α τ ο λ ικ ό τ ε ρ α σ τη ν « Κ ό κ κ ιν η » α κ τ ή α π ό β α σ η ς , α π ο β ιβ ά σ τη κ ε ά λ λ ο τ μ ή μ α α ν ιχ ν ε υ τώ ν , ω ς π ρ ο π ο μ π ό ς τ ο υ 1/17 ΤΠ , γ ια τ η ν α ν α γ ν ώ ρ ισ η κ α ι α σ φ ά λ ισ η τ η ς π ε ρ ιο χ ή ς . Π α ρ ό τ ι δ ε ν α ν τ ιμ ε τώ π ισ ε ε χ θ ρ ικ ή α ν τ ίσ τα σ η δ ε ν κ α τ ά φ ε ρ ε να ε ν η μ ε ρ ώ σ ε ι τ η ν α κ ο λ ο υ θ ο ύ σ α δ ύ ν α μ η λ ό γ ω π ρ ο β λ η μ ά τω ν α σ ύ ρ μ α τω ν ε π ικ ο ινω νιώ ν. Ε τσ ι, η α π ό β α σ η τ ο υ 1/17 Τ Π , η ο π ο ία έ λ α β ε χ ώ ρ α σ τ ις 14.50, ο υ σ ια σ τ ικ ά π ρ α γ μ α τ ο π ο ιή θ η κ ε σ χ ε δ ό ν « σ τα τυ φ λ ά » κα ι χ ω ρ ίς υ π ο σ τή ρ ιξη π υ ρ ώ ν (ο μ ίχ λ η , έ λ λ ε ιψ η α ν α γ ν ώ ρ ισ η ς ).

Α π ό τ η ν « Κ ό κ κ ιν η » α κ τ ή α π ό β α σ η ς , τ ο 1 /17 Τ Π , α φ ο ύ π ο λύ γ ρ ή γ ο ρ α α ν α δ ιο ρ γ α ν ώ θ η κ ε , κ ι ν ή θ η κ ε π ερ ίπ ο υ τ έ σ σ ε ρ α χ ιλ ιό μ ε τ ρ α ν ό τ ια π ρ ο ς τ α υ ψ ώ μ α τα «X» π ο υ α π ο τ έ λ ε σ α ν τ ο ν α ρ χ ικ ό τ ο υ α ν τ ικ ε ιμ ε ν ικ ό σ κ ο π ό . Η π ρ ώ τη ε π α φ ή μ ε ια π ω ν ικά τ μ ή μ α τ α έ λ α β ε χ ώ ρ α σ τ ις 19.00, ό τ α ν τ α π ρ ο π ο ρ ε υ ό μ ε ν α α

μ ε ρ ικ α ν ικ ά σ τ ο ιχ ε ία σ υ ν ά ν τη σ α ν κα ι έ β α λ α ν κ α τ ά ε ν ό ς ια π ω ν ικ ο ύ φ υ λ α κ ίο υ . Ο ι ε π ι τ ιθ έ μ ε ν ο ι ε π ικ ρ ά τη σ α ν , α λ λ ά δ έ χ θ η κ α ν π υ ρ ά π υ ρ ο β ο λ ικ ο ύ λ ίγ ο μ ε τ ά τ η δ ια φ υ γ ή ο ρ ισ μ έν ω ν ε κ τω ν α μ υ ν ο μ έ ν ω ν υπ ό τ η ν α π ό κ ρ υ ψ η τ η ς ο μ ίχ λ η ς .

Η π ρ ο ώ θ η σ η τω ν Α μ ε ρ ικ α ν ώ ν σ υ ν ε χ ίσ τ η κ ε μ ε π ο λύ α ρ γ ό ρ υ θ μ ό λ ό γ ω τ η ς π ε ρ ιο ρ ισ μ έ ν η ς ο ρ α τ ό τ η τ α ς κ α ι τ ο υ ά γ ν ω σ το υ ε δ ά φ ο υ ς . Η ο μ ίχ λ η ή τ α ν τ ό σ ο π υ κ ν ή , ώ σ τε α π α γ ό ρ ε υ ε κ ά θ ε π ρ ο σ π ά θ ε ια π ρ ο σ α ν α το λ ισ μ ο ύ . Ο ι ε π ι τ ιθ έ μ ε ν ο ι σ τα μ ά τη σ α ν τ η ν κ ίν η σ ή τ ο υ ς σ τ ις 20 .00 μ ε τ ο τ ε λ ε υ τ α ίο φ ω ς , 800 μ. π ε ρ ίπ ο υ π ρ ιν λ ά β ο υ ν ε π α φ ή μ ε τ ο ν α ν τ ικ ε ιμ ε ν ικ ό τ ο υ ς σ κ ο π ό. Α υ τ ό α π ο δ ε ίχ θ η κ ε λ ά θ ο ς , δ ιό τ ι ο ι Ιά π ω ν ες γ ν ω ρ ίζ ο ν τ α ς π ια γ ια τ η ν π α ρ ο υ σ ία τω ν Α μ ε ρ ικ α ν ώ ν κα ι έ χ ο ν τ α ς ό λ η τ η ν ύ κ τ α σ τη δ ιά θ ε σ ή τ ο υ ς , π ρ ο ώ θ η σ α ν δ υ ν ά μ ε ις κ α ι ε γ κ α τ α σ τ ά θ η κ α ν α μ υ ν τ ικ ά σ τα υ ψ ώ μ α τα «X», σ τα ο π ο ία μ έ χ ρ ι τ ό τ ε δ ε ν υ π ή ρ χ α ν μ ό ν ιμ α ε γ κ α τ ε σ τ η μ έ ν α ια π ω ν ικ ά τ μ ή μ α τ α .

Για τ η ν υ π ο σ τή ρ ιξη τ η ς α π ό β α σ η ς σ το ν κ ό λ π ο Μ ά σ α κ ερ , μ ία δ ιμ ο ιρ ία α ν ιχ ν ε υ τ ώ ν α π ο β ιβ ά σ τ η κ ε σ τη ν α κ τ ή « Ο υ ρ ά ν ιο Τ ό ξο » , π λ η σ ίο ν τ ο υ α κ ρ ω τ η ρ ίο υ Α λ ε ξ έ ι , μ ε α π ο σ το λ ή να ε ξ α σ φ α λ ίσ ε ι τ ο α ν α τ ο λ ικ ό π λ ε υ ρ ό τω ν α π ο β α τ ικ ώ ν δ υ ν ά μ εω ν . Η α π ό β α σ η τ η ς κ ύ ρ ια ς δ ύ ν α μ η ς ξ ε κ ίν η σ ε σ τ ις 15.30, α ν τ ί τ η ς σ χ ε δ ια σ θ ε ίσ α ς ώ ρ α ς (07.40) ε ξ α ι τ ία ς τ η ς ο μ ίχ λ η ς . Το 2 /17 ΤΠ α π ο β ιβ ά σ τ η κ ε σ τη ν « Κ ίτρ ιν η » α κ τ ή κ α ι τ ο 3 /17 ΤΠ σ τη ν « Μ π λ ε» . Ο α π ο π ρ ο σ α ν α το λ ισ μ ό ς ε ίχ ε ω ς α π ο τ έ λ ε σ μ α έ ν α κ ύ μ α α π ο β α τ ικ ώ ν σ κ α φ ώ ν ν α κ α τ α λ ή ξ ε ι σ ε λ ά θ ο ς α κ τ ή . Η π υ κ ν ή ο μ ίχ λ η κά π ο ια σ τ ιγ μ ή α ν ά γ κ α σ ε τ ο α ν τ ιτσ ρ π ιλ ικ ό « P ru itt» (D M 22) να δ ια κ ιν δ υ ν ε ύ σ ε ι τ η ν ε ίσ ο δ ό τ ο υ σ τ ο ν κ ό λ π ο , γ ια να ο δ η γ ή σ ε ι ( κ α τ ε υ θ ύ ν ε ι ) τ α α π ο β α τ ικ ά σ κ ά φ η π ρ ο ς τ ι ς α κ τ έ ς β α σ ιζ ό μ ε ν ο σ το ρ α ν τά ρ τ ο υ . Η π λ ο ή γ η σ η α υ τώ ν τω ν σ κ α φ ώ ν ή τ α ν ιδ ια ίτ ε ρ α δ ύ σ κ ο λ η κα ι ε π ικ ίν δ υ ν η ό χ ι μ ό ν ο λ ό γ ω τ η ς ο μ ίχ λ η ς , α λ λ ά κ α ι λ ό γ ω τ ο υ μ ε γ ά λ ο υ α ρ ιθ μ ο ύ σ κ ο π έλ ω ν κα ι υ φ ά λω ν. Σ ε μ ία π ερ ίπ τω σ η έ ν α α π ο β α τ ικ ό σ κ ά φ ο ς π ρ ο σ έ κ ρ ο υ -

2 ______ £ ' ■ < . Μ Μ Μ Μ ί ■ ' . ■ ■ ■ · > . · ■Ρυμουλκούμενο πυροβόλο Μ 2 Α 1 των 105 mm σε θ έσ η βολής στην ενδοχώ ρα τη ς νήσου Α ττο ύ .


Σχεδ

ίαση

χά

ρτη:

Π

αρασ

κευή

Ευ

γενι

κού

/ ΓΝΩ

ΜΩΝ

Εκ

δοτικ

ή 20

13

% . Ακτή ^ «Βαθύ Κόκι

«Κόκκι·

Ακρ. Γκολτσόβ

ΚόλποςΧολτζ

ίκλίβεσι

2/32 ΤΠΚόλπος

Μάσακερ

Διμοιρία 7ου ΠΣΤ

Υ Π Ο Μ Ν Η Μ Α

ΒόρειαΑττοβατικη

Δύναμη

I I Ιάπωνες Αμερικανοί

ΤΠ: Τάγμα Πεζικού

ΠΣΤ: Προσωρινό Σύνθετο Τάγμα

ΛΜΧ: Λόχος Μηχανικού

ΛΠ: Λόχος Πεζικού

ΠΟΠ: Πυροβολαρχία Ορειβατικού Πυροβολικού

ΝότιαΑποβατικη

Δύναμη

Η δ ιά τα ξη των ιαπωνικών δυνάμεω ν και σ χεδ ιάγραμμα επ ιχειρήσεω ν στη νήσο Α ττο ύ .

σ ε σ ε ύ φ α λ ο κ α ι β υ θ ίσ τ η κ ε , π ρ ο κ α λ ώ ν τα ς τ ο ν π ν ιγ μ ό τ ε σ σ ά ρ ω ν σ τρ α τ ιω τώ ν . Μ έ χ ρ ι τ ι ς 17.00 ο λ ο κ λ η ρ ώ θ η κ ε η α π ό β α σ η τ ο υ μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο υ μ έ ρ ο υ ς τ ω ν δ υ ν ά μ ε ω ν τ ο υ π ρ ώ το υ κ λ ιμ α κ ίο υ , ε κ τ ό ς τ ο υ 2 /32 Τ Π , τ ο ο π ο ίο δ ε ν π ρ ό λ α β ε λ ό γ ω σ κ ό τ ο υ ς κα ι α π ο β ιβ ά σ τ η κ ε τ η ν ε π ό μ ε ν η η μ έ ρ α .

Ο λ ε ς ο ι π α ρ α π ά ν ω ε ν έ ρ γ ε ι ε ς δ ε ν έ γ ιν α ν α ν τ ιλ η π τ έ ς κα ι π ρ α γ μ α τ ο π ο ιή θ η κ α ν χ ω ρ ίς κ α μ ία ια π ω ν ικ ή α ν τ ίδ ρ α σ η . Η π ρ ώ τ η ε π α φ ή μ ε τ ο υ ς α μ υ ν ο μ έ ν ο υ ς (π υ ρ ά τ υ φ ε κ ίω ν , π ο λ υ β ό λ ω ν

κ α ι ό λ μ ω ν ) ε λ ή φ θ η π ερ ίπ ο υ έ ν α χ ιλ ιό μ ε τ ρ ο α π ό τ η ν α κ τ ή , κ α θ ώ ς τ α α μ ε ρ ικ α ν ικ ά τ μ ή μ α τ α κ ιν ο ύ ν τ ο π ρ ο ς τ ο ε σ ω τ ε ρ ικ ό τ ο υ ν η σ ιο ύ . Τα ια π ω ν ικ ά π υ ρ ά π έ τ υ χ α ν τ η ν κ α θ ή λ ω σ η τ ω ν ε π ιτ ιθ έ μ ε ν ω ν μ έ χ ρ ι τ η ν ε π ό μ ε ν η η μ έ ρ α .

Σ τ ις 23 .00 , η δ ιο ίκ η σ η τ η ς 7 η ς Μ Π (υ π ο σ τ ρ ά τ η γ ο ς Μ π ρ ά - ο υ ν ) α π ο β ιβ ά σ τ η κ ε σ τ η ν « Κ ίτρ ιν η » α κ τ ή , ό π ο υ ε γ κ α τ α σ τ ά θ η κ ε ο σ τ α θ μ ό ς δ ιο ίκ η σ η ς τ η ς μ ε ρ α ρ χ ία ς . Κ α τά τ η δ ιά ρ κ ε ια τ η ς ν ύ κ τ α ς ο ι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί δ ε ν π ρ α γ μ α το π ο ίη σ α ν ά λ λ η ε π ιθ ε τ ικ ή

Α μερικανικό νοσοκομείο εκ σ τρ α τε ία ς . Σ ε δύο από τις μ εγ ά λ ες σκηνές λε ιτο υ ρ γο ύ σ α ν χ ειρ ο υ ρ γ ε ία εκ σ τρ α τε ία ς .

Α μερ ικα νο ί σ τρ α τιώ τες , οι οποίοι π ροσβλήθηκαν από κρυοπ α γήμ α τα , νοσ ηλεύοντα ι σε α υ τοσ χέδ ιο κατά λυμα , λόγω έλ λε ιψ η ς άλλου κατά λληλο υ χώ ρου.

4 0 I Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η U T O P I A

Μ ετα φ ο ρ ά τρ α υμα τιώ ν από απ οβατική ά κα το οχημάτω ν (LCV) σε μ ετα γω γ ικ ό πλοίο, μ ε χρήση ε ιδ ικο ύ α νυψ ούμενου λίκνου, μέσ α στο

οποίο έχ ε ι το π ο θ ε τη θ ε ί το φ ορ είο . Σ ε δ εύ τε ρ ο επ ίπ εδο μία απ οβατική ά κα το ς προσωπικού και οχημάτω ν (LCVP).

π ρ ο σ π ά θ ε ια , α λ λ ά π ρ ο ώ θ η σ α ν σ τ ις α κ τ έ ς τ μ ή μ α τ α π υ ρ ο β ο λ ικο ύ κ α θ ώ ς κ α ι σ η μ α ν τ ικ ή π ο σ ό τ η τ α π υ ρ ο μ α χ ικ ώ ν κα ι ε φ ο δίων. Α ρ χ ικ ά , τ α σ το ιχ ε ία π υ ρ ο β ο λ ικ ο ύ κα ι τ α κ έ ν τ ρ α δ ιε ύ θ υ ν σ η ς π υ ρ ώ ν τ ά χ θ η κ α ν επ ί τω ν α κτώ ν .

12-17 ΜαΐουΤη δ ε ύ τ ε ρ η η μ έ ρ α τ η ς ε π ίθ ε σ η ς σ η μ ε ιώ θ η κ ε μ ικ ρ ή β ε λ

τίω σ η σ τ ις σ υ ν θ ή κ ε ς ο ρ α τ ό τ η τ α ς , ε π ι τ ρ έ π ο ν τ α ς τ η δ ιά θ ε σ η π υ ρ ώ ν υ π ο σ τ ή ρ ιξ η ς α π ό τ ο θ ω ρ η κ τ ό « Idaho» (Β Β 4 2 ) π ο υ ε ίχ ε π α ρ α μ ε ίν ε ι σ τ η ν π ε ρ ιο χ ή , σ υ μ μ ε τ έ χ ο ν τ α ς σ το ν θ α λ ά σ σ ιο α π ο κ λ ε ισ μ ό τ η ς ν ή σ ο υ . Α κ ό μ η π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο ε π ιτ ρ ά π η κ ε κ α ι η π τή σ η α ε ρ ο π λ ά ν ω ν ε γ γ ύ ς υ π ο σ τ ή ρ ιξ η ς υ π έρ τ η ς π ρ ο σ π ά θ ε ια ς τ ο υ 1 /17 Τ Π , γ ια π ε ρ ιο ρ ισ μ έ ν ο ό μ ω ς χ ρ ό ν ο . Το τά γ μ α , υπ ο- σ τ η ρ ιζ ό μ ε ν ο α π ό π υ ρ ο β ο λ ικ ό , ε π ιχ ε ίρ η σ ε μ ια σ ε ιρ ά ε π ιθ έ σ ε ω ν γ ια να κ α τ α λ ά β ε ι τ α υ ψ ώ μ α τα «X», χ ω ρ ίς ό μ ω ς επ ιτυ χ ία . Μ ικ ρ ά ο φ έ λ η π ο υ π έ τ υ χ ε κ α τ ά τ ι ς α π ο γ ε υ μ α τ ιν έ ς ώ ρ ε ς , απω - λ έ σ θ η σ α ν α π ό τ ι ς ο ρ μ η τ ικ έ ς ια π ω ν ικ ές α ν τ ε π ιθ έ σ ε ις . Η α π ο φ α σ ισ τ ικ ή α ν τ ίσ τα σ η τω ν α μ υ ν ο μ έ ν ω ν δ ε ν ε π έ τ ρ ε ψ ε σ το υ ς ε π ιτ ιθ έ μ ε ν ο υ ς ν α κ α τ α λ ά β ο υ ν τ η ν τ ο π ο θ ε σ ία π α ρ ά μ ό ν ο μ ε τ ά τ η ν π α ρ έ λ ε υ σ η τρ ιώ ν η μ ερ ώ ν . Ο τ α ν α υ τ ό ε π ιτ ε ύ χ θ η κ ε , τ ο 1/17 ΤΠ ή τ α ν π λ έ ο ν ε ξ α ν τ λ η μ έ ν ο , ό χ ι μ ό ν ο α π ό τ ο ν σ υ ν ε χ ή α γ ώ ν α , α λ λ ά κα ι α π ό τ ις α ν τ ί ξ ο ε ς κ α ιρ ικ έ ς σ υ ν θ ή κ ε ς κα ι τ ο υ π ε ρ β ο λ ικ ό ψ ύ χ ο ς , α ν α γ κ ά ζ ο ν τ α ς τ ο ν δ ιο ικ η τ ή τ ο υ ν α α ι τ η θ ε ί ε ν ισ χ ύ σ ε ις . Κ α τά τ ο ίδ ιο χ ρ ο ν ικ ό δ ιά σ τη μ α , τ μ ή μ α τ α τ ο υ Π ΣΤ, μ ε τ ά α π ό μ ια ιδ ια ίτ ε ρ α επ ίπ ο ν η κ ίν η σ η , π ρ ο σ έ γ γ ισ α ν τ ο ν β ό ρ ε ιο μ υ χ ό τ ο υ κ ό λ π ο υ Χ ο λ τ ζ , α π ό δ υ τ ικ ή κ α τ ε ύ θ υ ν σ η .

Σ τ ο ν ν ό τ ο , τ ο 17ο ΣΠ σ υ ν έ χ ισ ε τ η ν π ρ ο σ π ά θ ε ιά τ ο υ , μ ε τ α 2 /17 κα ι 3 /17 Τ Π σ ε π ρ ώ το κ λ ιμ ά κ ιο κ α ι τ ο 2 /32 Τ Π -π ο υ σ το μ ε τ α ξ ύ ε ίχ ε α π ο β ιβ α σ τ ε ί σ τ η ν α κ τ ή - ω ς α κ ο λ ο υ θ ο ύ σ α δ ύ ν α μ η κα ι α ν τ ικ ε ιμ ε ν ικ ό σ κ ο π ό τ ο π έ ρ α σ μ α Γ ιαρμ ίν . Η ισ χ υ ρ ή α ν τ ί σ τα σ η τω ν Ια π ώ νω ν δ ε ν ε π έ τ ρ ε ψ ε σ τ ο υ ς Α μ ε ρ ικ α ν ο ύ ς τ ίπ ο τ α π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο α π ό τ ο να λ ά β ο υ ν μ ό ν ο επ α φ ή μ ε τ η ν π ε ρ ιο χ ή τ ο υ π ε ρ ά σ μ α το ς , κ α τ ά τ ι ς α π ο γ ε υ μ α τ ιν έ ς ώ ρ ε ς . Τα π υ ρ ά τω ν α μ υ ν ο μ έ ν ω ν κ α ι ο ι φ υ σ ικ ώ ς ο χ υ ρ έ ς υ π ε ρ κ ε ίμ ε ν ε ς θ έ σ ε ις τ ο υ ς α ν ά γ κ α σ α ν τ ο υ ς ε π ιτ ιθ έ μ ε ν ο υ ς να τ α χ θ ο ύ ν α μ υ ν τ ικ ά . Ε τσ ι δ ια μ ο ρ φ ώ θ η κ ε μ ια κ α τά σ τα σ η π ο υ π α ρ έ μ ε ιν ε σ τά σ ιμ η γ ια τ ι ς ε π ό μ ε ν ε ς π έ ν τ ε η μ έ ρ ε ς (έ ω ς τ ι ς 17 Μ α ΐο υ ) , κ α θ ώ ς κ ά θ ε ε π ιθ ε τ ικ ή π ρ ο σ π ά θ ε ια α π ο κ ρ ο ύ σ τ η κ ε α π ο τ ε λ ε σ μ α τ ικ ά , π ρ ο κ α λ ώ ν τα ς σ η μ α ν τ ικ έ ς α π ώ λ ε ιε ς . Η ο μ ίχ λ η , α ρ ω γ ό ς τω ν Α μ ε ρ ικ α ν ώ ν κ α τ ά τη φ ά σ η τω ν α π ο β ά σ εω ν -π α ρ ά τ α π ρ ο β λ ή μ α τα α π ο π ρ ο σ α ν α το λ ισ μ ο ύ π ο υ ε ίχ ε δ η μ ιο υ ρ γ ή σ ε ι - , τώ ρ α έ δ ιν ε τ ο π λ ε ο ν έ κ τ η μ α σ τ ο υ ς Ιά π ω ν ες . Α υ το ί, μ ε τ ά τ η ν α ρ χ ικ ή τ ο υ ς α δ ρ ά ν ε ια , γ ν ω ρ ίζ ο ν τ α ς κ α λ ύ τ ε ρ α τ ο έ δ α φ ο ς τ ο υ ν η σ ιο ύ , ή τ α ν σ ε θ έ σ η να α ν τ ιμ ε τ ω π ίσ ο υ ν ο ρ θ ά κ ά θ ε ε π ιθ ε τ ικ ή π ρ ο σ π ά θ ε ια . Ο τ α ν σι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί ε ν τ ό π ιζ α ν κα ι έ β α λ λ α ν κ α τ ά μ ια ς ια π ω ν ικ ή ς θ έ σ η ς , ο ι α μ υ ν ό μ ε ν ο ι μ ε τ α κ ιν ο ύ ν τ ο α π ό α υ τή ν , α π ο κ ρ υ π τ ό μ ε ν ο ι μ έ σ α σ τη ν ο μ ίχ λ η , κ α ι ε λ ά μ β α ν α ν μ ια ν έ α θ έ σ η τ ο ίδ ιο π λ ε ο ν ε κ τ ικ ή , σ υ ν ε χ ίζ ο ν τ α ς τ η ν α π ο τ ε λ ε σ μ α τ ικ ή τ ο υ ς ά μ υ ν α . Μ ά λ ισ τα σ τ ις 12 Μ α ΐο υ , κ α τ ά τ η δ ιά ρ κ ε ια μ ια ς α ν α γ ν ώ ρ ισ η ς , σ κ ο τ ώ θ η κ ε ο δ ιο ικ η τ ή ς τ ο υ 1 7ου ΣΠ , σ υ ν τ α γ μ α τ ά ρ χ η ς Ε ν τ ο υ α ρ ν τ Ε ρλ .

Μ ε τ η ν κ α τά σ τα σ η α μ ε τ ά β λ η τ η κα ι σ τα δ ύ ο μ έ τω π α , ο υ π ο σ τ ρ ά τ η γ ο ς Μ π ρ ά ο υ ν ε κ τ ίμ η σ ε ό τ ι έ π ρ ε π ε ν α χ ρ η σ ιμ ο π ο ιή σ ε ι τ ι ς ε φ ε δ ρ ικ έ ς δ υ ν ά μ ε ις π ο υ δ ι έ θ ε τ ε . Ο μ ω ς τ α ε φ ε δ ρ ικ ά τ ά γ μ α τ α δ ε ν ε ίχ α ν σ το μ ε τ α ξ ύ α π ο β ιβ α σ τ ε ί σ το ν η σ ί. Π ρ ο β λ ή μ α τ α επ ικ ο ιν ω ν ιώ ν δ ε ν ε ίχ α ν ε π ιτ ρ έ ψ ε ι τ η ν ε ν η μ έ ρ ω σ η

Η μ ετα φ ο ρ ά πυρομαχικών, υλικών και εφοδίω ν έω ς τα πρώτα κλιμάκια μάχης π ρ α γμ α το π ο ιε ίτο μ ε α π ο β α τικές α κά το υ ς και στη συνέχεια μ ε τα χέρ ια , λόγω έλ λε ιψ η ς λ ιμανιού και μετα φ ορ ικώ ν μέσων, α ντίσ το ιχα .

Α μερ ικα νικο ί σ τρ α τιώ τες σε δεσπ όζουσα θ έσ η στο π έρασμα που ο δ η γ ε ί σ την περιοχή του κόλπου Χ ολτζ.

Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α 1 4 1

Το αντιτορπ ιλ ικό «Pruitt» (DM 22) ε κ μ ετα λ λ ευ ό μ εν ο τις δ υ ν α τό τη τες του ρ αντά ρ το υ , ο δ η γ ε ί τις -μ η δυ νά μ ενες να π ροσανατολιστούν λόγω ο μ ίχ λ η ς - α π οβ ατικές α κά το υ ς προς την α κτή απόβασης.

Θ έση βολής ιαπωνικού π υροβόλου. Δ ε ξ ιά δ ια κ ρ ίνετα ι η ε ίσοδος της σ ήρ αγγα ς μ ε την οποία επ ικοινω νούσε μ ε τη θ έσ η βολής άλλου πυροβόλου και μ ε τα υπ όγεια κατα λύ μ α τα του προσωπικού.

Α μερικανική φ ο ρ τη γ ίδ α σε α κτή το υ κόλπου Μ άσακερ ,μ ε τα φ έρ ο ν τα ς γερανό και άλλα μηχανήματα , για την εκφ όρ τω σ η των οποίων κα τα σ κ ευ ά σ τη κε χω μά τινος α να βαθμός. Δ ε ξ ιά δ ια κ ρ ίν ετα ι ο ερ π υσ τρ ιοφ όρ ος ελ κυ σ τή ρ α ς M2.

τ ο υ υ π ο ν α υ ά ρ χ ο υ Ρ ό κ γ ο υ ε λ γ ια τ η ν ε ξ έ λ ι ξ η τω ν ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν κ α ι λ ό γ ω τ η ς ά γ ν ο ια ς α υ τ ή ς τ α 1/32 κ α ι 3 /32 ΤΠ π α ρ έ μ ε ν α ν « ε ν π λω » σ τα μ ε τ α γ ω γ ικ ά π ο υ τ α μ ε τ έ φ ε ρ α ν . Ο Ρ ό κ γ ο υ ε λ σ υ ν ε ιδ η τ ο π ο ίη σ ε ό τ ι τ α ε ν λ ό γ ω τ ά γ μ α τ α δ ε ν β ρ ίσ κ ο ν τ α ν σ τ ις α κ τ έ ς , ό π ω ς π ρ ο έ β λ ε π ε τ ο σ χ έ δ ιο α π ό β α σ η ς , τ η ν ε π ό μ ε ν η η μ έ ρ α , ό τ α ν δ έ χ θ η κ ε τ ο α ίτ η μ α τ ο υ Μ π ρ ά ο υ ν . Α μ έ σ ω ς δ ι έ τ α ξ ε α ν ά λ ο γ α κα ι έ τ σ ι τ ο μ ε τ α γ ω γ ικ ό «G rant« (Α Ρ 29) π ρ ο σ έ γ γ ισ ε τ η ν α κ τ ή σ το ν κ ό λ π ο Μ ά σ α κ ε ρ κ α ι α π ο β ίβ α σ ε τ ο 1/32 ΤΠ π ρ ο ς ε ν ίσ χ υ σ η τ η ς Ν Α Δ . Σ τ ο ν β ο ρ ρ ά , ό τ α ν τ ο μ ε τ α γ ω γ ικ ό «C hiriko f» (AP ) π ρ ο σ έ γ γ ισ ε τ η ν α κ τ ή , δ έ χ θ η κ ε σ φ ο δ ρ ά - ά μ ε σα κα ι έ μ μ ε σ α - ια π ω ν ικ ά π υ ρ ά α π ό τ η ν π ε ρ ιο χ ή τ ο υ κ ό λ π ο υ Τ σ ίτσ α κ ο φ κα ι δ ε ν κ α τ ά φ ε ρ ε να α π ο β ιβ ά σ ε ι τ ο 3 /32 ΤΠ . Τ ελ ικά , η π ρ ο σ π ά θ ε ια ε π α ν α λ ή φ θ η κ ε μ ε τ η ν υ π ο σ τή ρ ιξη ν α υ τ ι κ ώ ν κ α ι α ε ρ ο π ο ρ ικ ώ ν π υ ρ ώ ν , ε ν ώ η α π ο β ίβ α σ η τ ο υ τ ά γ μ α τ ο ς π ρ ο ς ε ν ίσ χ υ σ η τ η ς Β Α Δ ε π ιτ ε ύ χ θ η κ ε .

Μ ε τ ι ς ν έ ε ς δ υ ν ά μ ε ις επ ί τ η ς ν ή σ ο υ ο ι ε π ιθ έ σ ε ις σ υ ν ε χ ίσ τη κ α ν . Το 17ο ΣΠ , π α ρ ά τ ι ς σ υ ν ε χ ε ίς π ρ ο σ π ά θ ε ιε ς π ο υ κ α τ έ β α λ ε γ ια να κ α τ α λ ά β ε ι τ ο π έ ρ α σ μ α Γ ια ρ μ ίν , δ ε ν κ α τ ό ρ θ ω σ ε τ ίπ ο τ α ο υ σ ια σ τ ικ ό , α φ ο ύ κ ά θ ε ε π ίθ ε σ ή τ ο υ α ν α χ α ιτ ίσ τη κ ε . Α ρ χ ικ ά , α ν ά λ ο γ η ή τ α ν η ε ξ έ λ ι ξ η κα ι σ το β ό ρ ε ιο μ έ τω π ο , ό π ο υ κ α μ ία α μ ε ρ ικ α ν ικ ή π ρ ο σ π ά θ ε ια δ ε ν ε υ ο δ ώ θ η κ ε , τ ό σ ο α π ό τ α β ό ρ ε ια (1 /17 ΤΠ ) ό σ ο κα ι α π ό τ α δ υ τ ικ ά (Π ΣΤ ). Τα α μ ε ρ ικ α ν ικ ά σ τ ρ α τ ε ύ μ α τα σ η μ ε ίω σ α ν μ ικ ρ έ ς μ ό ν ο ε π ιτ υ χ ίε ς σ τα υ ψ ώ μ α τα «X». Τ ελ ικ ά , σ τ ις 15 Μ ά ίό υ , μ ε τ ά απ ό σ η μ α ν τ ικ έ ς α π ώ λ ε ιε ς , τ α υ ψ ώ μ α τα κ α τ α λ ή φ θ η κ α ν κ α ι ο ι δ ύ ο β ό ρ ε ιε ς κ α τ ε υ θ ύ ν σ ε ις σ υ ν ε ν ώ θ η κ α ν , ε ν ώ τ α ια π ω ν ικ ά τ μ ή μ α τ α σ υ μ π τ ύ χ θ η κ α ν ν ο τ ιο α ν α τ ο λ ικ ά , σ ε ν έ ε ς θ έ σ ε ι ς σ τ η ν κ ο ρ υ - φ ο γ ρ α μ μ ή Μ ο ύ ρ .

Η α π ο τ ε λ ε σ μ α τ ικ ό τ η τ α τω ν Ια π ώ νω ν ο φ ε ιλ ό τ α ν σ το ό τ ι ε ί χ α ν ε γ κ α τ α σ τ ή σ ε ι τ ι ς δ υ ν ά μ ε ις τ ο υ ς σ ε ο ρ θ ά π ρ ο ε π ιλ ε γ μ έ - ν ε ς κα ι π ρ ο π α ρ α σ κ ε υ α σ μ έ ν ε ς κ ύ ρ ιε ς θ έ σ ε ι ς ά μ υ ν α ς , ο ι ο π ο ίε ς ε π ικ ο ιν ω ν ο ύ σ α ν μ έσ ω ο ρ υ γ μ ά τ ω ν μ ε α ρ ιθ μ ό ε ν α λ λ α κ τ ι κ ώ ν κ α ι σ υ μ π λ η ρ ω μ α τ ικ ώ ν θ έσ εω ν . Ο λ ε ς α υ τ έ ς ή τ α ν υ π ε ρ κ ε ίμ ε ν ε ς ω ς π ρ ο ς τ ι ς θ έ σ ε ι ς τω ν α ν τ ιπ ά λ ω ν τ ο υ ς κ α ι δ ι έ θ ε τ α ν ε υ ρ έ α π ε δ ία β ο λ ή ς . Η μ ε τ α κ ίν η σ η τω ν Ια π ώ νω ν σ τρ α τ ιω τ ώ ν α π ό τ η μ ία θ έ σ η σ τη ν ά λ λ η τ ο υ ς ε π έ τ ρ ε π ε ν α σ υ ν ε χ ίζ ο υ ν τ η ν α π ο σ το λ ή τ ο υ ς τ ο ίδ ιο α π ο τ ε λ ε σ μ α τ ικ ά , χ ω ρ ίς να ε κ τ ί θ ε ν τ α ι σ ο β α ρ ά σ τα π υ ρ ά τω ν ε π ιτ ιθ έ μ ε ν ω ν . Ε π ιπ λ έο ν , η ε υ σ τ ο χ ία τ ω ν υ π ε ρ κ ε ίμ ε ν ω ν π υ ρ ώ ν τ ο υ ς ε π η ρ ε α ζ ό τ α ν λ ιγ ό τ ε ρ ο α π ό τ η ν π υ κ ν ή ο μ ίχ λ η , σ ε σ χ έσ η μ ε τ η ν π α ρ α τή ρ η σ η κ α ι τ α π υ ρ ά τω ν Α μ ε ρ ικ α ν ώ ν , απ ό χ α μ η λ ό τ ε ρ ο κα ι ά γ ν ω σ το έ δ α φ ο ς .

Για τ ο υ ς ε π ιτ ιθ έ μ ε ν ο υ ς η μ ε τ α φ ο ρ ά π υ ρ ο μ α χ ικ ώ ν κα ι ε φ ο δ ίω ν απ ό τ ι ς α κ τ έ ς π ρ α γ μ α το π ο ιε ίτο μ ε τ α χ έρ ια , κ α θ ώ ς δ ε ν υ π ή ρ χ α ν δ ρ ό μ ο ι, α λ λ ά ο ύ τ ε κ α τ ά λ λ η λ ο έ δ α φ ο ς γ ια ο χ ή μ α τα . Το γ ε γ ο ν ό ς α υ τ ό α π α σ χ ό λ η σ ε μ ε γ ά λ ο α ρ ιθ μ ό σ τρ α τ ιω τώ ν , μ ε ιώ ν ο ν τ α ς τη μ α χ η τ ικ ή ισχύ τω ν ε μ π ρ ό ς κ λ ιμ α κ ίω ν , π ρ ο κ ά λ ε σ ε σ η μ α ν τ ικ ή κ α θ υ σ τέ ρ η σ η κα ι ε ξ ο υ θ έ ν ω σ ε τ α α μ ε ρ ικ α ν ικ ά σ τ ρ α τ ε ύ μ α τ α . Κ α τά τ η φ ά σ η τ ο υ σ χ εδ ια σ μ ο ύ τ η ς επ ιχ ε ίρ η σ η ς , τ ο ιδ ια ίτ ε ρ ο α υ τ ό π ρ ό β λ η μ α ε ίχ ε ε π ισ η μ α ν θ ε ί α π ό τ ο ν σ ύ ν δ ε σ μ ο τ η ς Δ ιο ίκ η σ η ς Α μ υ ν α ς Α λ ά σ κ α ς , σ υ ν τ α γ μ α τ ά ρ χ η Ο υ ίλ ια μ Α λ ε ξ ά ν τ ε ρ . Ε χ ο ν τα ς τ η ν ε μ π ε ιρ ία τ η ς π ο λ υ ε τ ο ύ ς υ π η ρ έ τη σ η ς σ τη ν π ε ρ ιο χ ή τω ν Α λ ε ο ύ τ ιω ν , ο Α λ ε ξ ά ν τ ε ρ ε ίχ ε π ο λύ χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ά π ρ ο τ ε ίν ε ι γ ια κ ά θ ε μ ά χ ιμ ο σ τρ α τ ιώ τη να υ π ο λ ο γ ισ το ύ ν δ ύ ο ά λ λ ο ι ε π ιπ λ έ ο ν γ ια τ ο ν α ν ε φ ο δ ια σ μ ό τ ο υ . Δ υ σ τυ χ ώ ς γ ια τ ο υ ς Α μ ε ρ ικ α ν ο ύ ς , η π ρ ό τα σ ή τ ο υ δ ε ν ε λ ή φ θ η σ ο β α ρ ά υ π όψ η α π ό τ α σ χ ε δ ια σ τ ικ ά ε π ιτ ε λ ε ία .

Τ α υ τό χ ρ ο ν α μ ε τ α π α ρ α π ά νω , ο ι ε π ι τ ιθ έ μ ε ν ο ι έ π ρ ε π ε ν α α ν τ ιμ ε τ ω π ίσ ο υ ν κ α ι έ ν α ν ε π ιπ λ έ ο ν α ρ ν η τ ικ ό π α ρ ά γ ο ν τα : τ ο σ χ ε δ ό ν α ρ κ τ ικ ό κ ρ ύ ο τω ν Α λ ε ο ύ τ ιω ν νήσ ω ν. Ο ι α π ώ λ ε ιε ς υ γ ε ία ς μη μ ά χ η ς ε ξ α ι τ ία ς τ ω ν κ α ιρ ικ ώ ν σ υ ν θ η κ ώ ν α υ ξ ή θ η κ α ν δ ρ α μ α τ ικ ά , α π ο δ ε ικ ν ύ ο ν τ α ς τ ο ν ε λ λ ιπ ή ε ιδ ικ ό ρ ο υ χ ισ μ ό κα ι ε ξ ο π λ ισ μ ό τω ν Α μ ε ρ ικ α ν ώ ν κα ι μ ε ιώ ν ο ν τ α ς α κ ό μ η π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο τ η μ α χ η τ ικ ή τ ο υ ς ισ χύ . Το Π ΣΤ , ό τ α ν σ υ ν ε ν ώ θ η κ ε μ ε τ ο 1/17 ΤΠ σ τ ις 15 Μ ά ίο υ , ε ίχ ε α π ο λ έ σ ε ι τ ο 50% σ χ ε δ ό ν τ η ς δ ύ ν α μ ή ς τ ο υ ε ξ α ι τ ία ς κ ρ υ ο π α γ η μ ά τω ν .

Η π α ρ α μ έ ν ο υ σ α επ ί η μ έ ρ ε ς σ τ α σ ιμ ό τ η τ α σ το ν ό τ ιο μ έ τ ω π ο κα ι η π ε ρ ιο ρ ισ μ έ ν η ε π ιτ υ χ ία σ το β ό ρ ε ιο , ο δ ή γ η σ ε τ ο ν δ ι ο ικ η τ ή τ η ς μ ε ρ α ρ χ ία ς να α ι τ η θ ε ί ν έ ε ς ε ν ισ χ ύ σ ε ις κ α ι τ η ν ε μ π λ ο κ ή σ τ ο ν α γ ώ να τ ο υ 4 ο υ ΣΠ τ η ς Δ ιο ίκ η σ η ς Α μ υ ν α ς Α λ ά σ κ α ς , τ ο ο π ο ίο β ρ ισ κ ό τα ν σ τη ν ή σ ο Α ν τά κ . Το α ίτ η μ ά τ ο υ ό μ ω ς , σ ε π ρ ώ το χ ρ ό ν ο , α π ο ρ ρ ίφ θ η κ ε α π ό τ ο ν υ π ο ν α ύ α ρ χ ο Ρ ό κ γ ο υ ε λ .

Π α ρ ά τ η δ υ σ μ ε ν ή γ ια τ ο υ ς Α μ ε ρ ικ α ν ο ύ ς ε ξ έ λ ι ξ η τ ο υ α γ ώ να , ο σ υ ν τ α γ μ α τ ά ρ χ η ς Γ ια σ ο ύ γ ιο Γ ια μ α σ ά κ ι α π ο φ ά σ ισ ε τη σ ύ μ π τ υ ξ η τω ν τ μ η μ ά τ ω ν τ ο υ α π ό τ ο π έ ρ α σ μ α Γ ια ρ μ ίν , φ ο β ο ύ μ ε ν ο ς μ ή π ω ς ε γ κ λ ω β ισ τ ο ύ ν μ ε τ α ξ ύ τω ν δ ύ ο μ ετώ π ω ν . Ε τσ ι, π α ρ ό τ ι μ έ χ ρ ι ε κ ε ί ν η τ η ν ώ ρ α ο ι α π ώ λ ε ιέ ς τ ο υ ς δ ε ν ή τ α ν σ η μ α ν τ ικ έ ς , ο ι α μ υ ν ό μ ε ν ε ς δ υ ν ά μ ε ις σ υ μ π τ ύ χ θ η κ α ν σ τη ν π ε ρ ιο χ ή τ ο υ κ ό λ π ο υ Τ σ ίτσ α κ ο φ . Η ε ν έ ρ γ ε ια τω ν Ια π ώ νω ν ε κ τ ε -

λ έ σ τ η κ ε α ρ ισ τ ο τ ε χ ν ικ ά μ ε α π ό λ υ τη ε π ιτυ χ ία , χ ω ρ ίς ν α γ ίν ε ι α ν τ ιλ η π τ ή α π ό τ ο υ ς Α μ ε ρ ικ α ν ο ύ ς έ ω ς τ η ν ύ κ τ α τ η ς 1 6 η ς π ρ ο ς 17η Μ ά ίο υ .

Υπ αίθριος σ τα θ μ ό ς α νεφ οδιασ μού καυσίμω ν, ο οποίος δ η μ ιο υ ρ γ ή θη κε για την τρ οφ ο δοσ ία των μηχανημάτω ν που χρησ ιμοπ ο ιήθηκαν στα δ ιάφ ορα κ α τα σ κ ευ α σ τικά έρ γα τα οποία π ρα γμα τοπ ο ιήθηκαν μ ε τά την κατά λη ψ η τη ς νήσου Α ττο ύ .

' ns * ι , > \ \ . ·*"·*. — ^ ^ - __ __ _Μ a

4 2 Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η U T O P I A

.V

Το μοναδικό -ο μ ώ ν υ μ ο -χ ω ρ ιό τη ς νήσου Α ττο ύ , τη ν εποχή της κατάληψ ης τη ς νήσου από το υ ς Ιάπω νες, α π ο τελ ε ίτο από λ ίγα σπίτια σ τον κόλπο Τσίτσακοψ.

Σ τ ο μ ε τ α ξ ύ , η σ υ ν ε χ ιζ ό μ ε ν η α π ό ρ ρ ιψ η τ ο υ α ι τ ή μ α τ ο ς τ ο υ γ ια ε ν ισ χ ύ σ ε ις α ν ά γ κ α σ ε τ ο ν υ π ο σ τρ ά τη γ ο Μ π ρ ά ο υ ν ν α μ ε - τ α β ε ί , κ α τ ά τ ι ς α π ο γ ε υ μ α τ ιν έ ς ώ ρ ε ς τ η ς 1 5 η ς Μ α ΐο υ , σ το θ ω - ρ η κ τ ό «P ennsy lvan ia» (Β Β 3 8 ) γ ια να σ υ ν α ν τή σ ε ι π ρ ο σ ω π ικά τ ο ν Ρ ό κ γ ο υ ε λ κ α ι να τ ο ν μ ε τ α π ε ίσ ε ι. Τ ελ ικ ά , τ ο α ίτ η μ α π ρ ο ω - θ ή θ η κ ε σ το ν υ π ο ν α ύ α ρ χ ο Κ ιν κ έ η ν τ . Ε π ιπ λ έο ν , ο δ ιο ικ η τ ή ς τ η ς 7 η ς Μ Π α ι τ ή θ η κ ε ε π ίμ ο ν α π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς δ υ ν ά μ ε ις κ α ι υ λ ικ ά μ η χ α ν ικ ο ύ γ ια τ η ν υ π ο σ τή ρ ιξη τ ο υ α γ ώ ν α ( δ ιε υ θ έ τ η σ η α κ τώ ν , δ ιά ν ο ιξη δ ρ ο μ ο λ ο γ ίω ν , κ .ά .)

Το α ίτ η μ α τ ο υ Μ π ρ ά ο υ ν π α ρ ε ρ μ η ν ε ύ θ η κ ε α π ό τ ο ν Κ ιν κ έ - η ν τ , ο ο π ο ίο ς - σ ε σ υ ν δ υ α σ μ ό μ ε τ η ν π ε ρ ιο ρ ισ μ έ ν η ε ν η μ έ ρ ω σή τ ο υ γ ια τ η ν ε ξ έ λ ι ξ η τ ο υ α γ ώ ν α - ε κ τ ίμ η σ ε ό τ ι ο δ ιο ικ η τ ή ς τ η ς 7 η ς Μ Π ε π ιζ η τ ο ύ σ ε τ α ε π ιπ λ έ ο ν μ έσ α μ η χ α ν ικ ο ύ γ ια ν α ε γ κ α τ α σ τ α θ ε ί α μ υ ν τ ικ ά , σ τ α μ α τ ώ ν τ α ς τ ο ν ε π ιθ ε τ ικ ό α γώ να . Α φ ο ύ τ ο σ υ ζ ή τη σ ε κ α ι μ ε τ ο υ ς Ν τ ε Β ιτ κ α ι Μ π ά κ ν ε ρ , α π ο φ ά σ ισ ε τ η ν α ν τ ικ α τά σ τα σ ή τ ο υ Μ π ρ ά ο υ ν κα ι σ τη θ έ σ η τ ο υ δ ιο ικ η τ ή τ η ς 7 η ς Μ Π τ ο π ο θ έ τ η σ ε τ ο ν υ π ο σ τρ ά τη γ ο ( τώ ρ α πια) Λ ά ν τ ρ ο υ μ . Ε ξ ι ώ ρ ε ς μ ε τ ά , ό τ α ν ε ν η μ ε ρ ώ θ η κ ε ο Ρ ό κ γ ο υ ε λ γ ια τ η ν α ν τ ικ α τά σ τα σ η τ ο υ Μ π ρ ά ο υ ν , ζ ή τ η σ ε α π ό τ ο ν Κ ιν κ έ η ν τ να α ν α σ τ ε ίλ ε ι τ η ν α π ό φ α σ ή τ ο υ , τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν γ ια λ ίγ ο , μ έ χ ρ ι α π ε σ τ α λ μ έ ν ο ς τ ο υ σ τη ν ή σ ο ν α ε κ τ ιμ ή σ ε ι ε π ιτ ό π ο υ τ η ν κ α τ ά σ τα σ η κα ι ν α ε ξ α χ θ ο ύ ν π ιο ο ρ θ ά σ υ μ π ε ρ ά σ μ α τα . Π α ρ ό λ α α υ τά , η ε ισ ή γ η σ ή τ ο υ δ ε ν ε ισ α κ ο ύ σ τ η κ ε .

Κ ατά τη δ ιά ρ κεια του επ ιτελ ικο ύ σχεδιασμού τη ς επ ιχείρησης «Landcrab», κ α τα σ κ ευ ά σ τη κ ε ένα ομοίω μα τη ς νήσου Α ττο ύ σε κλίμακα 1/5.000, βασισμένο σε α ερσ φ ω το γρ αψ ίσ εις τη ς .

Π ρ ιν τ ο τ ε λ ε υ τ α ίο φ ω ς τ η ς 1 6 η ς Μ α ΐο υ (D+5), ο Λ ά ν τ ρ ο υ μ π α ρ ο υ σ ιά σ τη κ ε σ το ν Ρ ό κ γ ο υ ε λ κα ι τ έ θ η κ ε υπ ό τ ι ς δ ια τ α γ έ ς τ ο υ . Μ ε τ ά α π ό μ ια σ ύ ν το μ η κ α ι τυ π ικ ή ε ν η μ έ ρ ω σ η α π ό τ ο ν Μ π ρ ά ο υ ν μ ε τ έ β η σ τη ν ή σ ο Α τ τ ο ύ κ α ι α ν έ λ α β ε τ η δ ιο ίκ η σ η τω ν α μ ε ρ ικ α ν ικ ώ ν χ ερ σ α ίω ν δ υ ν ά μ εω ν . Κ α τά τ ο ίδ ιο χ ρ ο ν ικ ό δ ιά σ τη μ α , ο Μ π ρ ά ο υ ν μ ε τ έ β η σ τη ν ή σ ο Κ ό ν τ ια κ κα ι σ τη σ υ ν έ χ ε ια α π ο χ ώ ρ η σ ε α π ό τ ο θ έ α τ ρ ο ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν Α λ ε ο ύ τ ιω ν - Α λ ά σ κ α ς . Μ ε τ α τ έ θ η κ ε σ το Ε υ ρ ω π α ϊκ ό Θ έ α τ ρ ο Ε π ιχ ε ιρ ή σ εω ν α ν α λ α μ β ά ν ο ν τ α ς τ η δ ιο ίκ η σ η τ η ς 5 η ς Μ Π . Μ ε τ ά τ η λ ή ξ η τ ο υ π ο λ έ μ ο υ δ ιο ίκ η σ ε τ η ν 6η Μ Π σ τη ν Κ ο ρ έ α κ α ι ε π έ σ τ ρ ε ψ ε σ τ ις Η Π Α τ ο 1947.

17-30 ΜαΐουΣ τ ις 17 Μ α ΐο υ , σ τ η ν π ε ρ ιο χ ή τ ο υ π ε ρ ά σ μ α τ ο ς Γ ια ρ μ ίν , ε π ι

τ ε ύ χ θ η κ ε η σ υ ν έν ω σ η τω ν δ ύ ο ε π ιθ ε τ ικ ώ ν κ α τ ε υ θ ύ ν σ ε ω ν (μ ε τώ π ω ν ). Τ η ν ε π ό μ ε ν η η μ έ ρ α , ο ι α μ ε ρ ικ α ν ικ έ ς δ υ ν ά μ ε ις ε - ν ισ χ υ μ έ ν ε ς μ ε τ ο 1/4 ΤΠ , τ ο ο π ο ίο μ ό λ ις ε ίχ ε μ ε τ α φ ε ρ θ ε ί σ το ν η σ ί, ε π ι τ έ θ η κ α ν κ α τ ά τω ν τ μ η μ ά τ ω ν τ ο υ υ π ο λ ο χ α γ ο ύ Χ ό ν α σ το π έ ρ α σ μ α Γ κ λ ίβ εσ ι, μ ε π ε ρ ιο ρ ισ μ έ ν η ε π ιτυ χ ία . Ο ι α μ υ ν ό μ ε ν ο ι α γ ω ν ίζ ο ν τα ν η ρ ω ικ ά , ε κ μ ε τ α λ λ ε υ ό μ ε ν ο ι δ ε ξ ιο τ ε χ ν ικ ά τ α π λ ε ο ν ε κ τ ή μ α τ α π ο υ τ ο υ ς π α ρ ε ίχ ε τ ο έ δ α φ ο ς . Σ ε π ο λ λ έ ς π ε ρ ιπ τώ σ ε ις μ ά χ ο ν τ α ν μ έσ α α π ό σ π η λ ιέ ς κ α ι ε σ ο χ έ ς β ρ ά χ ω ν , σ χ ε δ ό ν ά τ ρ ω τ ο ι σ ε π υ ρ ά τ υ φ ε κ ίω ν , α ν α γ κ ά ζ ο ν τ α ς τ ο υ ς ε π ιτ ι θ έ μ ε ν ο υ ς ν α π ρ ο ω θ ή σ ο υ ν π υ ρ ο β ό λ α γ ια να τ ο υ ς π ρ ο σ β ά λ ο υ ν μ ε ε κ ρ η κ τ ικ ά β λ ή μ α τ α .

Κ α τά τ ι ς μ ε σ η μ β ρ ιν έ ς ώ ρ ε ς τ η ς 2 2 α ς Μ α ΐο υ , 15 ια π ω ν ικ ά β ο μ β α ρ δ ισ τ ικ ά α ε ρ ο σ κ ά φ η π ρ ο σ έ β α λ α ν μ ε τ ο ρ π ίλ ε ς δ ύ ο α μ ε ρ ικ α ν ικ ά π λ ο ία , τ η ν κ α ν ο ν ιο φ ό ρ ο «C harles ton» (PG 51) κ α ι τ ο α ν τ ιτ ο ρ π ιλ ικ ό «P he lps» (D D 360), μ ε α μ φ ισ β η τ ο ύ μ ε ν α α π ο τ ε λ έ σ μ α τα , ε ν ώ έ ρ ιξ α ν π ε ρ ιο ρ ισ μ έ ν ε ς π ρ ο μ ή θ ε ιε ς σ τα α μ υ ν ό μ ε ν α τ μ ή μ α τ α . Π α ρ ό μ ο ια α ε ρ ο π ο ρ ικ ή π ρ ο σ β ο λ ή π ρ α γ μ α το - π ο ιή θ η κ ε κ α ι τ η ν 23η Μ α ΐο υ κ α τ ά τ ω ν χ ερ σ α ίω ν α μ ε ρ ικ α ν ι κώ ν σ τ ρ α τ ε υ μ ά τ ω ν ε π ί τ η ς ν ή σ ο υ , χ ω ρ ίς ο υ σ ια σ τ ικ ά κ α μ ία ε π ίπ τω σ η . Σ τ ις 24 Μ α ΐο υ , η α μ ε ρ ικ α ν ικ ή ε π ίθ ε σ η σ υ ν ε χ ίσ τ η κ ε μ ε υ π ο σ τή ρ ιξη π υ ρ ο β ο λ ικ ο ύ κ α ι α ε ρ ο π ο ρ ία ς , α λ λ ά μ ε τ ά τ η ν α ρ χ ικ ή ε π ιτ υ χ ία τ α ε π ιτ ιθ έ μ ε ν α τ μ ή μ α τ α α ν α γ κ ά σ τη κ α ν να

Α ερ οφ ω τογρ α φ ία του κόλπου Χ ο λ τζ . Σ το δ εξ ιό τμήμ α τη ς εικόνας δ ια κ ρ ίν ετα ι η α κτή όπου απ οβ ιβάστηκαν οι δυνάμεις το υ 1/17 Τάγματος Π εζικού .


Το δύσ βα το το υ εδ ά φ ο υ ς α π ο τέλεσ ε ένα πολύ σημαντικό εμπ όδιο , το οποίο έπ ρεπ ε να υπ ερνικήσουν οι α μ ερ ικ α ν ικ ές δυνάμεις , όπως πολύ χα ρ α κ τη ρ ισ τικ ά φ α ίν ετα ι σ τη φ ω τογραφ ία .

σ υ μ π τ υ χ θ ο ύ ν σ τ ις θ έ σ ε ι ς ε κ κ ίν η σ η ς . Το α π ό γ ε υ μ α τ η ς ίδ ια ς η μ έ ρ α ς , 15 ια π ω ν ικ ά β ο μ β α ρ δ ισ τ ικ ά , τ α ο π ο ία κ α τ ε υ θ ύ ν ο - ν τ α ν π ρ ο ς τ η ν Α τ τ ο ύ , ε ν τ ο π ίσ τ η κ α ν κα ι α ν α χ α ιτ ίσ τη κ α ν α π ό π έ ν τ ε α μ ε ρ ικ α ν ικ ά α ε ρ ο σ κ ά φ η .

Ο Ιά π ω να ς δ ιο ικ η τ ή ς , σ υ ν τ α γ μ α τ ά ρ χ η ς Γ ια σ ο ύ γ ιο Γ ια μ α - σ ά κ ι, ε ίχ ε π ε ρ ιέ λ θ ε ι σ ε ε ξ α ιρ ε τ ικ ά δ υ σ χ ε ρ ή θ έ σ η , μ ε μ ε ιω μ έ ν η δ ύ ν α μ η , α π ο μ ο ν ω μ έ ν ο ς κ α ι χ ω ρ ίς κ α μ ιά β ο ή θ ε ια . Ε κ τ ό ς τ ο υ τ α κ τ ικ ο ύ σ φ ά λ μ α τ ο ς να μ η ν α ν τ ιμ ε τ ω π ίσ ε ι τ ο υ ς ε π ι τ ιθ έ μ ε ν ο υ ς π ρ ο κα ι επ ί τω ν α κ τώ ν , δ ιε ξ ή γ α γ ε τ ο ν α μ υ ν τ ικ ό τ ο υ α γ ώ ν α επ ί δ ύ ο ε β δ ο μ ά δ ε ς μ ε ά ρ ισ το κα ι ιδ ια ίτ ε ρ α α π ο τ ε λ ε σ μ α τ ικ ό τρ ό π ο , π ρ ο κ α λ ώ ν τα ς μ ε γ ά λ ε ς α π ώ λ ε ιε ς σ τ ο υ ς Α μ ε ρ ικ α ν ο ύ ς . Η ε π ιχ ε ιρ η σ ια κ ή δ ιο ίκ η σ ή τ ο υ μ π ο ρ ε ί να θ ε ω ρ η θ ε ί α ξ ιο θ α ύ μ α σ τ η , ιδ ια ίτ ε ρ α ε ά ν λ ά β ο υ μ ε υ π ό ψ η μ α ς ό τ ι μ ε τ έ β η σ τη ν ή σ ο κ α ι α ν έ λ α β ε τ α κ α θ ή κ ο ν τ ά τ ο υ μ ό λ ις έ ν α ν μ ή ν α π ρ ιν κα ι π ω ς α ν τ ισ τ ά θ η κ ε σ τ ις υ π ε ρ ά ρ ιθ μ ε ς α μ ε ρ ικ α ν ικ έ ς δ υ ν ά μ ε ις χ ω ρ ίς κ α μ ιά π ε ρ α ιτ έ ρ ω ε ν ίσ χ υ σ η .

Ο τα ν η ια π ω ν ικ ή ιε ρ α ρ χ ία ε ν η μ ε ρ ώ θ η κ ε γ ια τ η ν α μ ε ρ ικ α ν ικ ή α π ό β α σ η , ε π ε δ ίω ξ ε τ η ν ε ν ίσ χ υ σ η τ η ς φ ρ ο υ ρ ά ς σ τη ν Α τ τ ο ύ (19 Μ α ΐο υ ) μ ε τ ρ ία τ ά γ μ α τ α π ε ζ ικ ο ύ , μ ία μ ο ίρ α π υ ρ ο β ο λ ικ ο ύ κα ι ε π ιπ λ έ ο ν μ ο ν ά δ ε ς υ π ο σ τ ή ρ ιξ η ς , σ υ ν ο λ ικ ή ς δ ύ ν α μ η ς 4 .700 α νδ ρ ώ ν . Ο μ ω ς τ α π λ ο ία π ο υ μ ε τ έ φ ε ρ α ν τ η δ ύ ν α μ η α υ τ ή ν α ν α χ α ιτ ίσ τη κ α ν απ ό τ ο ν α μ ε ρ ικ α ν ικ ό σ τό λ ο π ου ε ίχ ε α π ο μ ο ν ώ σ ε ι τ ο ν η σ ί, έ χ ο ν τ α ς ε π ιτ ύ χ ε ι τ η ν υ π ε ρ ο χ ή σ το θ έ α τ ρ ο ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν τω ν Α λ ε ο ύ τ ιω ν νήσ ω ν. Λ ίγ ε ς η μ έ ρ ε ς α ρ γ ό τ ε ρ α α π ο φ ά σ ισ α ν ν α ε κ κ ε ν ώ σ ο υ ν τ η ν Α τ τ ο ύ α π ό τ ι ς δ υ ν ά μ ε ις τ ο υ ς , α λ λ ά κα ι π ά λ ι τ α π λ ο ία ε π ιφ α ν ε ία ς α ρ χ ικ ά κα ι τ α υ π ο β ρ ύ χ ια σ τη σ υ ν έ χ ε ια , τ α ο π ο ία κ α τ ε υ θ ύ ν θ η κ α ν π ρ ο ς τ η ν ή σ ο , κ α τ α δ ιώ χ θ η κ α ν α π ό τ ο ν α μ ε ρ ικ α ν ικ ό σ τό λ ο . Τ ελ ικ ά , έ χ ο ν τ α ς π λ ή ρ η ε ικ ό ν α γ ια τ ι ς ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ις επ ί τ η ς ν ή σ ο υ (λό γ ω τω ν ά ρ ισ τω ν επ ικ ο ιν ω ν ιώ ν τ ο υ ς ) , μη δ υ ν ά μ ε ν ο ι ν α ε ν ισ χ ύ σ ο υ ν ή να α π ο σ ύ ρ ο υ ν τ η ν α μ υ ν ό μ ε ν η φ ρ ο υ ρ ά κ α ι λ α μ β ά ν ο ν τ α ς υ π ό ψ η τ ι ς α ν ά γ κ ε ς π ο υ α ν τ ιμ ε τ ώ π ιζ α ν σ ε ά λ λ α μ έ τω π α τ ο υ Ε ιρ η ν ικ ο ύ , α π ο φ ά σ ισ α ν να ε γ κ α τ α λ ε ίψ ο υ ν τ ο ν σ υ ν τ α γ μ α τ ά ρ χ η Για- μ α σ ά κ ι κα ι τ ο υ ς ά ν δ ρ ε ς τ ο υ σ τ η ν τ ύ χ η τ ο υ ς .

Το ε π ό μ ε ν ο χ ρ ο ν ικ ό δ ιά σ τη μ α , ο υ π ο σ τρ ά τη γ ο ς Λ ά ν τ ρ ο υ μ α π ο φ ά σ ισ ε μ ια σ ύ ν το μ η δ ια κ ο π ή τω ν ε π ιθ έ σ ε ω ν , ώ σ τε ο ι μ ο ν ά δ ε ς τ ο υ να α ν α δ ιο ρ γ α ν ω θ ο ύ ν κ α ι να α ν ε φ ο δ ια σ τ ο ύ ν , π ρ ο - κ ε ιμ έ ν ο υ να ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ι μ ια τ ε λ ικ ή ισ χ υ ρ ή π ρ ο σ π ά θ ε ια κ α τ ά τω ν Ιαπώνων. Π α ρ ά λ λ η λ α π ρ ο ω θ ή θ η κ ε απ ό τ ι ς α κ τ έ ς σ η μ α ν τ ικ ό ς α ρ ιθ μ ό ς π υ ρ ο β ό λ ω ν κ α ι π υ ρ ο μ α χ ικ ώ ν , α π α ρ α ίτη τω ν γ ια τ η ν υ π ο σ τή ρ ιξη τ η ς ν έ α ς π ρ ο σ π ά θ ε ια ς . Το π υ ρ ο β ο λ ικ ό σ ε

ό λ η τ η ν ε π ιχ ε ίρ η σ η δ ια δ ρ α μ ά τ ισ ε κ α τ α λ υ τ ικ ό ρ ό λ ο , β ά λ λ ο ν τ α ς σ υ ν ο λ ικ ά 32 .270 β λ ή μ α τ α τω ν 105 m m κα ι 10.000 β λ ή μ α τ α τω ν 75 mm . Η Α /Α μ ο ίρ α , ό μ ω ς , χ ρ η σ ιμ ο π ο ιή θ η κ ε ε λ ά χ ισ τα κα ι μ ε γ ά λ ο μ έ ρ ο ς τ ο υ π ρ ο σ ω π ικ ο ύ τ η ς α ξ ιο π ο ιή θ η κ ε σ το ρ ε ύ μ α α ν ε φ ο δ ια σ μ ο ύ .

Σ τ ις 28 Μ α ΐο υ , ο Ιά π ω να ς δ ιο ικ η τ ή ς β ρ ισ κ ό τα ν π ια « μ ε τ η ν π λ ά τη σ το ν το ίχ ο » , έ χ ο ν τ α ς τ ρ ε ι ς δ ια φ α ιν ό μ ε ν ε ς ε π ιλ ο γ έ ς : ή να σ υ μ π τ υ χ θ ε ί σ υ ρ ρ ικ ν ώ ν ο ν τα ς τ ι ς δ υ ν ά μ ε ις τ ο υ , ό σ ο τ ο έ δ α φ ο ς τ ο υ ε π έ τ ρ ε π ε , γ ια να κ α θ υ σ τ ε ρ ή σ ε ι α π λώ ς τ ο τ έ λ ο ς τω ν ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν ή να σ υ ν ε χ ίσ ε ι τ ο ν α γ ώ ν α σ τ ις κ α τ ε χ ό μ ε ν ε ς θ έ σ ε ις μ έ χ ρ ι τ ο υ τ ε λ ε υ τ α ίο υ ά ν δ ρ α ή να π α ρ α δ ο θ ε ί. Α ν τ ί α υ τώ ν ε ν ή ρ γ η σ ε μ ε έ ν α ν τρ ό π ο ε ν δ ε ικ τ ι κ ό τ ο υ ε π ιθ ε τ ικ ο ύ π ν ε ύ μ α τ ο ς π ο υ δ ια κ α τ ε ίχ ε τό σ ο α υ τ ό ν ό σ ο κα ι τ ο υ ς 800-1 .000 εν α π ο - μ ε ίν α ν τ ε ς ά ν δ ρ ε ς τ ο υ . Ο Γ ια μ α σ ά κ ι, π ισ τό ς σ το π ν ε ύ μ α τ ο υ κ ώ δ ικ α « μ π ο υ σ ίν το » τω ν π ο λ ε μ ισ τώ ν σ α μ ο υ ρ ά ι, α π ο φ ά σ ισ ε να ε π ιτ ε θ ε ί κ α τ ά τω ν π ο λ ιο ρ κ η τώ ν τ ο υ κα ι, α φ ο ύ κ α τ α λ ά β ε ι τ α π υ ρ ο β ό λ α τ ο υ ς , να κ α τ α σ τ ρ έ ψ ε ι μ ε α υ τά τ α π υ ρ ο μ α χ ικ ά κα ι τ α ε φ ό δ ιά τ ο υ ς τ α ο π ο ία σ υ σ σ ω ρ ε ύ ο ν τα ν σ τ ις α κ τ έ ς α π ό β α σ η ς . Μ ε α υ τ ό ν τ ο ν τρ ό π ο θ α ε π ε δ ίω κ ε τ η ν π ρ ό κ λ η σ η σ ύ γ χ υ σ η ς κα ι α π ο δ ιο ρ γ ά ν ω σ η ς σ τ ις α μ ε ρ ικ α ν ικ έ ς δ υ ν ά μ ε ις κ α ι δ ια - χ ω ρ ίζ ο ν τ ά ς τ ε ς να τ ις ε ξ ο υ δ ε τ ε ρ ώ σ ε ι . Π ρ ιν τ η ν ε κ τ ό ξ ε υ σ η τ η ς φ ιλ ό δ ο ξ η ς α υ τ ή ς α ν τ ε π ίθ ε σ η ς δ ι έ τ α ξ ε τη θ α ν ά τω σ η τω ν 600 π ερ ίπ ο υ τρ α υ μ α τ ισ μ έ ν ω ν σ τρ α τ ιω τώ ν τ ο υ ο ι ο π ο ίο ι δ ε ν μ π ο ρ ο ύ σ α ν να π ο λ εμ ή σ ο υ ν . Α π ό α υ τ ο ύ ς , 200 α υ τ ο κ τ ό ν η σ α ν κα ι ο ι υ π ό λ ο ιπ ο ι θ α ν α τ ώ θ η κ α ν α π ό τ ο ια τρ ικ ό π ρ ο σ ω π ικό .

Σ τ ις 03 .00 τ η ς 2 9 η ς Μ α ΐο υ , ο ι Ιά π ω ν ες ε π ιτ έ θ η κ α ν κ α τ ά τω ν α μ ε ρ ικ α ν ικ ώ ν θ έ σ ε ω ν σ τ η ν κ ο ιλ ά δ α Τ σ ίτσ α κ ο φ , ε π ιτ υ γ χ ά ν ο ν τ α ς α π ό λ υ το α ιφ ν ιδ ια σ μ ό τω ν α ν τ ιπ ά λ ω ν τ ο υ ς . Κ ιν ο ύ μ ε ν ο ι δ ιά τω ν π α ν ικ ο β λ η μ έ ν ω ν Α μ ε ρ ικ α ν ώ ν τ η ς π ρ ώ τη ς γ ρ α μ μ ή ς κ α τ ε υ θ ύ ν θ η κ α ν π ρ ο ς τ α δ υ τ ικ ά . Μ ε τ α ξ ύ ά λ λ ω ν , δ ύ ο α μ ε ρ ικ α ν ικ ο ί σ τ α θ μ ο ί δ ιο ίκ η σ η ς π ρ ο σ β λ ή θ η κ α ν κ α ι τ ο π ρ ο σ ω π ικ ό τ ο υ ς σ κ ο τ ώ θ η κ ε . Α ν ά λ ο γ η τ ύ χ η ε ίχ ε κα ι έ ν α ς σ τ α θ μ ό ς δ ια λ ο γ ή ς τ ρ α υ μ α τ ιώ ν , ό π ο υ π ο λ λ ο ί Α μ ε ρ ικ α ν ο ί -π ρ ο σ ω π ικ ό κα ι τ ρ α υ μ α τ ί ε ς - σ κ ο τ ώ θ η κ α ν σ το ν ύπ νο τ ο υ ς . Σ τη σ υ ν έ χ ε ια , ο ι ια π ω ν ικ ές δ υ ν ά μ ε ις ε ν ε π λ ά κ η σ α ν μ ε τ μ ή μ α τ α τ ο υ 5 0 ο ύ Τ Μ Χ , τ α ο π ο ία ή τ α ν ε π ιφ ο ρ τ ισ μ έ ν α μ ε τ η δ ιά ν ο ιξη δ ρ ό μ ο υ σ τη ν π ε ρ ιο χ ή τ η ς κ ο ρ υ φ ο γ ρ α μ μ ή ς Π ρ έ ν τ ε ρ γ κ α τ . Ο ι σ τρ α τ ιώ τ ε ς τ ο υ μ η χ α ν ικ ο ύ , α γ ω ν ιζ ό μ ε ν ο ι ω ς τ μ ή μ α π ε ζ ικ ο ύ , κ α θ υ σ τ έ ρ η σ α ν τ η ν ια π ω ν ικ ή ε ν έ ρ γ ε ια τό σ ο ό σ ο α π α ιτ ε ίτ ο γ ια να α ν α σ υ γ κ ρ ο τ η θ ο ύ ν ο ι α μ ε ρ ικ α ν ικ έ ς μ ο ν ά δ ε ς , να π ρ ο σ β ά λ ο υ ν τ ο υ ς Ιά π ω ν ες κα ι να σ τα μ α τ ή σ ο υ ν ο ρ ισ τ ικ ά τ η ν α ν τ ε π ίθ ε σ ή τ ο υ ς . Η σ ύ γ κ ρ ο υ σ η υ π ή ρ ξ ε σ φ ο δ ρ ή , μ ε χ ρ ή σ η χ ε ιρ ο β ο μ β ίδ ω ν κ α ι κ ά θ ε δ ια θ έ σ ιμ ο ό π λ ο (σ ε ο ρ ισ μ έ ν ε ς π ε ρ ιπ τώ σ ε ις μ ό νο μ ε ξ ιφ ο λ ό γ χ ε ς ) , μ έ χ ρ ι τ ι ς α π ο γ ε υ μ α τ ιν έ ς ώ ρ ε ς , ό τ α ν π λ έ ο ν ο ι π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο ι Ιά π ω ν ες σ τ ρ α τ ιώ τ ε ς ε ίχ α ν σ κ ο τ ω θ ε ί , μ ε τ α ξ ύ α υ τώ ν κ α ι ο σ υ ν τ α γ μ α τ ά ρ χ η ς Γ ια μ α σ ά κ ι. Α ρ γ ό τ ε ρ α , μ ε τ ά τ ο π έ ρ α ς τ ο υ α γώ να , ο ι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί β ρ ή κ α ν σ ω ρ ο ύ ς ν ε κ ρ ώ ν Ια π ώ νω ν π ο υ γ ια να μη π α ρ α δ ο θ ο ύ ν α υ τ ο κ τ ό ν η σ α ν μ ε τ ι ς δ ικ έ ς τ ο υ ς χ ε ιρ ο β ο μ β ίδ ε ς .

Κ α τά τ η δ ιά ρ κ ε ια τ ω ν ε π ό μ ε ν ω ν η μ ε ρ ώ ν , η 7η Μ Π α σ χ ο λ ή - θ η κ ε μ ε τ η ν ε κ κ α θ ά ρ ισ η τ ο υ ν η σ ιο ύ α π ό κ ά θ ε ε π ιζ ή σ α ν τα Ιά π ω να, ε ν ώ σ τ ις 30 Μ α ΐο υ ο υ π ο σ τ ρ ά τ η γ ο ς Λ ά ν τ ρ ο υ μ α ν έ φ ε ρ ε τ η ν ο λ ο κ λ ή ρ ω σ ή τ η ς . Σ τη σ υ ν έ χ ε ια μ ε τ α φ έ ρ θ η κ α ν σ τη ν ή σ ο μ ο ν ά δ ε ς μ η χ α ν ικ ο ύ π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ να κ α τ α σ κ ε υ α σ τ ο ύ ν δ ύ ο α ε ρ ο δ ρ ό μ ια κα ι έ ν α λ ιμ ά ν ι ε κ σ τ ρ α τ ε ία ς .

Η κ υ β έ ρ ν η σ η τ η ς Ια π ω ν ία ς , γ ια λ ό γ ο υ ς ε σ ω τ ε ρ ικ ή ς π ρ ο π α γ ά ν δ α ς , π ρ ο σ π ά θ η σ ε να ε κ μ ε τ α λ λ ε υ θ ε ί τ η μ ά χ η σ τη ν ή σ ο Α τ τ ο ύ , ε σ τ ιά ζ ο ν τ α ς σ τ η ν η ρ ω ικ ή α ν τ ίσ τα σ η κ α ι σ το ν έ ν δ ο ξ ο - τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν κ α τ ά τ α ια π ω ν ικ ά ή θ η - θ ά ν α τ ο τω ν α ν δ ρ ώ ν τ η ς φ ρ ο υ ρ ά ς τ η ς . Γ ια τ ο ν σ κ ο π ό α υ τ ό ν δ η μ ο σ ίε υ σ ε ε υ ρ έ ω ς δ ιά φ ο ρ α σ υ γ χ α ρ η τή ρ ια μ η ν ύ μ α τ α α π ό τ ο υ ς σ υ μ μ ά χ ο υ ς τ η ς , ο ι ο π ο ίο ι ε ξ ή ρ α ν τ η ν α υ τ ο θ υ σ ία τω ν υ π ερ α σ π ισ τώ ν τ η ς Α τ τ ο ύ .


Σ τ ις α ρ χ έ ς Α π ρ ιλ ίο υ , ο α ν τ ισ τ ρ ά τ η γ ο ς Ν τ ε Β ιτ ε ίχ ε δ η λ ώ σ ε ι ό τ ι κ α τ ά τ η ν ε π ιχ ε ίρ η σ η «Landcrab» ο μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο ς ε χ θ ρ ό ς τω ν Α μ ε ρ ικ α ν ώ ν θ α ή τ α ν ο ι κ α ιρ ικ έ ς σ υ ν θ ή κ ε ς κ α ι ό χ ι ο ι Ιά π ω ν ες . Τ ελ ικ ά δ ικ α ιώ θ η κ ε μ ό ν ο κ α τ ά τ ο ή μ ισ υ . Γ ια να κ α τ α β ά λ ο υ ν τη σ χ ε τ ικ ά μ ικ ρ ή ια π ω ν ικ ή φ ρ ο υ ρ ά (2 .300-2 .800 ά ν δ ρ ε ς , α π ό τ ο υ ς ο π ο ίο υ ς ε π έ ζ η σ α ν μ ό λ ις 29), ο ι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί χ ρ η σ ιμ ο π ο ίη σ α ν σ υ ν ο λ ικ ά μ ια δ ύ ν α μ η π ο υ ξ ε π έ ρ α σ ε τ ο υ ς11.000 ά ν δ ρ ε ς (σ ύ μ φ ω ν α μ ε ο ρ ισ μ έ ν ε ς π η γ έ ς έ φ θ α σ ε τ ις 15.000). Ο ι α μ ε ρ ικ α ν ικ έ ς α π ώ λ ε ιε ς α ν ή λ θ α ν σ ε 3 .829 ν ε κ ρ ο ύ ς κ α ι τ ρ α υ μ α τ ί ε ς , π ερ ίπ ο υ τ ο έ ν α τ ρ ί τ ο τ η ς δ ύ ν α μ η ς . Ιδ ια ίτ ε ρ η ε ν τύ π ω σ η π ρ ο κ α λ ε ί τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι ε ξ α υ τώ ν ο ι 1.697 ή τ α ν α π ώ λ ε ιε ς μ ά χ η ς , ε ν ώ τ ο μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο μ έ ρ ο ς τω ν α π ω λ ε ιώ ν (56% ) ο φ ε ιλ ό τ α ν σ τ ις κ α ιρ ικ έ ς σ υ ν θ ή κ ε ς (1 .200), σ ε α σ θ έ ν ε ι ε ς (614) κα ι ά λ λ α α τ υ χ ή μ α τ α (318).

Μ ε τ ά τ η ν α ν α κ α τά λ η ψ η τ η ς Α τ τ ο ύ , ο ι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί σ τ ρ ά φ η κ α ν π ρ ο ς τ η ν ή σ ο Κ ίσ κα , σ χ ε δ ιά ζ ο ν τ α ς κ α ι π ρ ο ε τ ο ιμ ά ζ ο ν τ α ς τ η ν ε π ιχ ε ίρ η σ η «C o ttage» π ρ ο σ ε κ τ ικ ά , μ α θ α ίν ο ν τ α ς α π ό τ α λ ά θ η τ η ς ε π ιχ ε ίρ η σ η ς «Landcrab» κ α ι δ ίν ο ν τ α ς μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο β ά ρ ο ς σ τη ν ε κ π α ίδ ε υ σ η κ α ι σ τ ο ν ε ιδ ικ ό ε ξο π λ ισ μ ό .

ΕΠΙΛΟΓΟΣΤ ο ν Ιο ύ ν ιο 1942, σ ε μ ια έ ρ ε υ ν α π ου π ρ α γ μ α τ ο π ο ιή θ η κ ε σ ε

ό λ ε ς τ ι ς Η Π Α , π ρ ο έ κ υ ψ ε ό τ ι τ ο 71 % τω ν Α μ ε ρ ικ α ν ώ ν γ ν ώ ρ ιζ α ν τ η θ έ σ η τω ν Α λ ε ο ύ τ ιω ν ν ή σ ω ν κ α ι μ π ο ρ ο ύ σ α ν να τ ι ς κ α τ α δ ε ί ξ ο υ ν σ ε έ ν α ν χ ά ρ τη , ε ν ώ γ ια τ η Χ α β ά η (ό π ο υ σ υ ν έ β η η β ιβ λ ικ ή κ α τ α σ τρ ο φ ή τ ο υ Π ε ρ λ Χ ά ρ μ π ο ρ ) τ ο ίδ ιο μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α π ρ α γ μ α το π ο ιή σ ε ι ε π ιτυ χ ώ ς μ ό λ ις τ ο 21% τ ο υ π λ η θ υ σ μ ο ύ . Το γ ε γ ο ν ό ς α υ τ ό α ν α δ ε ικ ν ύ ε ι τ η ν ε π ιρ ρ ο ή π ο υ ά σ κ η σ α ν ο ι ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ις σ τ ις Α λ ε ο ύ τ ι ε ς ν ή σ ο υ ς κ α θ ώ ς κ α ι τ η σ η μ α σ ία κ α ι β α ρ ύ τ η τ α π ου α π έδ ω σ ε σ ε α υ τ έ ς ο μ έ σ ο ς Α μ ε ρ ικ α ν ό ς π ο λ ίτη ς .

Μ ε τ ά τ η ν κ α τ ά λ η ψ η τ η ς Α τ τ ο ύ απ ό τ ο υ ς Ιά π ω ν ες , ο ι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί δ ε ν π ρ ο έ β η σ α ν σ ε β ε β ια σ μ έ ν η α π ό π ε ιρ α α ν α κ α τ ά λ η ψ ή ς τ η ς , α λ λ ά κ α τ έ β α λ α ν μ ια ο ρ γ α ν ω μ έ ν η κα ι σ χ ο λ α σ τ ικ ά σ χ ε δ ια σ μ έ ν η π ρ ο σ π ά θ ε ια . Π α ρ ό λ α α υ τ ά π ρ α γ μ α το π ο ίη σ α ν σ η μ α ν τ ικ ά λ ά θ η , τ α ο π ο ία , υπ ό σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν ε ς - ε ν τό π ω κα ι χ ρ ό ν ω - σ υ ν θ ή κ ε ς , έ θ ε σ α ν τ η ν ε π ιχ ε ίρ η σ η « ε ν α μ φ ιβ ό λ ω » . Η έ κ β α σ η τ η ς ε π ιχ ε ίρ η σ η ς α π ο κ α λ ύ π τε ι ό τ ι ο ι α ρ χ ικ έ ς ε κ τ ι μ ή σ ε ις τ ο υ ς γ ια τ η ν α π α ιτ ο ύ μ ε ν η δ ύ ν α μ η ε π ίθ ε σ η ς -α π ό β α σ η ς ή τ α ν ε σ φ α λ μ έ ν ε ς . Π ιθ α ν ό ν δ ε ν γ ν ώ ρ ιζ α ν τ ο ν α κ ρ ιβ ή α ρ ιθ μ ό τ ω ν α ν τ ιπ ά λ ω ν τ ο υ ς , α λ λ ά α δ ια μ φ ισ β ή τ η τ α υ π ο ε κ τ ίμ η σ α ν τ η μ α χ η τ ικ ή τ ο υ ς ισ χύ . Δ ε ύ τ ε ρ ο σ ο β α ρ ό σ φ ά λ μ α π ο υ δ ιέ π ρ α ξ α ν α π ο τ έ λ ε σ ε η λ α ν θ α σ μ έ ν η α ξ ιο λ ό γ η σ η τω ν επ ιπ τώ σ εω ν τ ο υ ε δ ά φ ο υ ς . Η τ ο ύ ν δ ρ α α π ο δ ε ίχ θ η κ ε έ ν α ς ε ξ ίσ ο υ δ ύ σ κ ο λ ο ς α ν τ ί π α λ ο ς π ο υ σ χ ε δ ό ν α π α γ ό ρ ε υ σ ε τ ι ς μ ε τ α κ ιν ή σ ε ις , μ ε τ έ τ ρ ε ψ ε τ η μ ε τ α φ ο ρ ά π υ ρ ο μ α χ ικ ώ ν σ ε τ ι τ ά ν ιο έ ρ γ ο κ α ι π ε ρ ιό ρ ισ ε τ η ν π ρ ο ώ θ η σ η -υ π ο σ τή ρ ιξη τ ο υ π υ ρ ο β ο λ ικ ο ύ . Ε ξ ίσ ο υ δ ρ α μ α τ ικ ά ε π η ρ έ α σ α ν τ ι ς ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ις ο ι κ α ιρ ικ έ ς σ υ ν θ ή κ ε ς . Η σ χ ε δ ό ν σ υ ν ε χ ή ς κ α ι π υ κ ν ή ο μ ίχ λ η π ο λ ύ σ υ χ ν ά ε ξ ο υ δ ε τ έ ρ ω ν ε τ η δ υ ν α τ ό τ η τ α υ π ο σ τ ή ρ ιξ η ς δ ιά π υ ρ ώ ν , τό σ ο α π ό τ ο Ν α υ τ ικ ό κα ι τ η ν Α ερ ο π ο ρ ία , ό σ ο κα ι α π ό τ ο π υ ρ ο β ο λ ικ ό . Α υ τ ό ό μ ω ς π ο υ ε ξ έ θ ε σ ε α κ ό μ α π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο τ η ν ε π ιτ ε λ ικ ή δ ια δ ικ α σ ία σ χ εδ ια - σ μ ο ύ κα ι τ ο υ ς υ π ε ύ θ υ ν ο υ ς π ο υ έ λ α β α ν τ ι ς τ ε λ ι κ έ ς α π ο φ ά σ ε ις , ή τ α ν τ ο π ο λ ικ ό ψ ύ χ ο ς , γ ια τ ο ο π ο ίο α π ο δ ε ίχ θ η κ ε τ ε λ ικ ά ό τ ι ο ι Α μ ε ρ ικ α ν ο ί ή τ α ν α π ρ ο ε τ ο ίμ α σ τ ο ι κα ι α ν υ π ερ ά σ π ισ το ι. Ο ρ ο υ χ ισ μ ό ς τ ο υ π ρ ο σ ω π ικ ο ύ υ π ή ρ ξ ε α ν ε π α ρ κ ή ς κα ι π ο λύ γ ρ ή γ ο ρ α ε π η ρ έ α σ ε τ η μ α χ η τ ικ ή ισ χύ τω ν σ τ ρ α τ ε υ μ ά τ ω ν . Ε ίνα ι χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ό ό τ ι π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ε ς α π ό τ ις μ ισ έ ς α π ώ λ ε ιε ς ο - φ ε ίλ ο ν τ α ν κ υ ρ ίω ς σ το δ ρ ιμ ύ ψ ύ χ ο ς .

Η κ α τ ά λ η ψ η τ η ς ν ή σ ο υ Α τ τ ο ύ , ε ιδ ικ ά κ ά τω α π ό τ ι ς σ υ ν θ ή κ ε ς π ο υ ε π ιτ ε ύ χ θ η κ ε , α π ο τ έ λ ε σ ε μ ια π ο λ ύ σ η μ α ν τ ικ ή ε π ιτ υ χ ία τ ω ν α μ ε ρ ικ α ν ικ ώ ν δ υ ν ά μ εω ν . Το κ ό σ το ς σ ε α ν θ ρ ώ π ιν ο δ υ -

Η έλ λειψ η δένδρω ν σ τη νήσο Α ττο ύ οδήγησ ε το υ ς Α μερικανούς σ τρ α τιώ τες μηχανικού να «δημιουργήσουν» ένα και να το π ροσ τατεύσ ουν π ερ ιφ ρ άζοντά ς το .

ν α μ ικ ό - σ ε σ χ έσ η μ ε τ ο ν σ υ ν ο λ ικ ό α ρ ιθ μ ό σ τ ρ α τ ε υ μ ά τ ω ν π ου χ ρ η σ ιμ ο π ο ιή θ η κ ε σ ε α υ τ ή ν - τ η ν κ α τ α τά σ σ ε ι π ρ ώ τη σ τ ις π λ έ ο ν α ιμ α τ ο β α μ μ έ ν ε ς μ ά χ ε ς τ ο υ Ε ιρ η ν ικ ο ύ , μ ε τ ά τ η ν α π ό β α σ η σ τη ν Ιβ ο Τ ζ ίμ α . Τα σ υ μ π ε ρ ά σ μ α τα , δ ε , π ο υ ε ξ ή χ θ η σ α ν α π ό α υ τ ή ν α π ο τ έ λ ε σ α ν τ η β ά σ η π ά νω σ τη ν ο π ο ία σ χ ε δ ιά σ τη κ α ν ό λ ε ς ο ι κ α τ ο π ιν έ ς α μ ε ρ ικ α ν ικ έ ς α π ο β ά σ ε ις . Α π ο τ ε λ ώ ν τ α ς τ η ν π ρ ώ τη τ έ τ ο ι ο υ ε ίδ ο υ ς ε π ιχ ε ίρ η σ η , η α π ό β α σ η σ τη ν ή σ ο Α τ τ ο ύ , μ ε ό λ α τ α λ ά θ η κ α ι τ ι ς π α ρ α λ ε ίψ ε ις τ η ς , ο δ ή γ η σ ε σ τ ις μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ ε ς ε π ιτ υ χ ε ίς α π ο β ά σ ε ις τ ο υ Α μ ε ρ ικ α ν ικ ο ύ Σ τ ρ α τ ο ύ σ το Θ έ α τ ρ ο Ε π ιχ ε ιρ ή σ εω ν τ ο υ Ε ιρ η ν ικ ο ύ . Ξ Ι

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ(1) R o b ert Johnson: ALEUTIAN CAMPAIGN, W W II: HISTORICAL STUDY AND CURRENT PERSPECTIVE, U.S. A rm y C om m and and G eneral S ta ff College, F o rt Leavenw orth, Kansas, 1992.(2) G eorge M acG arrig le: ALEUTIAN ISLANDS, 3 JUNE 1942 - 24 AUGUST 1943 (C M H Pub 72-6), U.S. A rm y C enter o f M ilita ry History, Washington, 1992.(3) B rian G arfie ld: THE THOUSAND-MILE WAR, W W II IN ALASKA AND THE ALEUTIANS, B allantine Books, N ew York, 1978.(4) D av idH untoon: THE A L E U T IA N S - LESSONS FR O M A FORGOTTEN CAMPAIGN, U.S. A rm y Com m and an d G eneral S ta ff College, Fort Leavenw orth, Kansas, 1988.(5) S tetson Conn - R ose Engelm an - B yron Fairchild: GUARDING THE UNITED STATES AND ITS OUTPOSTS (C M H Pub 4-2), U.S. A rm y C enter o f M ilita ry H istory, Washington, 2000.(6) Lynn Davis Sm ith: PRELIM INARY REPO RT O N ATTU LANDING, H eadquarte rs Western D efense Com m and an d Fourth Army, O ffice o f the A ss is tan t C h ie f o f S taff, San Francisco, 1943.(7) Kent R oberts G reenfield: THE WAR AGAINST JAPAN, U.S. A rm y C enter o f M ilita ry H istory, Washington, 2001.(8) John Polham us: THE ALEUTIAN CAMPAIGN IN W W II: A STRATEGIC PERSPECTIVE, U.S. A rm y Com m and an d G eneral S ta ff College, Fort Leavenw orth, Kansas, 2005.


ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΚΟΤΣΗΣ

46 ΙιτΡΑπητικΗ ιστορία

mmΜ ε ρ ικ ές από τ ις ζη μ ιές που υπ έσ τη το «Dunkerque» μ ε τά και τη δ εύ τερ η β ρ ετα ν ική επ ίθ εσ η , σ τις 6 Ιουλ ίου . > :

Τ ο ν Μ ά ιο τ ο ϋ 1940, η Β ρ ε τα ν ία δ ιε ρ χ ό τ α ν μ ία απ ό τ ις χ ε ιρ ό τ ε ρ ε ς π ε ρ ιό δ ο υ ς τ η ς Ισ το ρ ία ς τ η ς . Μ ε τ ά κα ι τ η ν τ α χ ύ τ α τ η κ α τ ά κ τη σ η τ η ς Γα λλία ς (10 Μ ά ίο υ - 21 Ιο υ ν ίου ), ο ι Β ρ ε τα ν ο ί ε ίχ α ν β ρ ε θ ε ί να δ ίν ο υ ν

μ ό ν ο ι έ ν α ν α π ελ π ισ μ έν ο α γώ να ε ν α ν τ ίο ν τ η ς π α ν ίσ χ υ ρ η ς γ ε ρ μ α ν ικ ή ς π ο λ ε μ ικ ή ς μ η χ α ν ή ς . Η π τώ σ η τ η ς Γα λλία ς , σ ε σ υ ν δ υ α σ μ ό μ ε τ η ν ε ίσ ο δ ο τ η ς Ιτα λ ία ς σ το ν π ό λ ε μ ο (10 Ιο υ ν ίο υ ) , ε ίχ ε θ έ σ ε ι τ ο σ ύ ν ο λ ο σ χ ε δ ό ν τ η ς Ε υρ ώ π η ς υπ ό τη σ τρ α τ ιω τ ικ ή ή π ο λ ιτ ικ ή επ ικ υ ρ ια ρ χ ία τ ο υ Γ ’ Ράιχ, α φ ή ν ο ν τ α ς τ ο Λ ο ν δ ίν ο τ ε λ ε ίω ς α π ο μ ο ν ω μ έν ο . Το Β ρ ε τ α ν ικ ό Ε κ σ τ ρ α τ ε υ τ ικ ό Σ ώ μα (B ritish E xped itiona ry Force - BEF) ε ί χ ε « θ υ σ ιά σ ε ι» σ τη Γαλλία π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο υ ς απ ό 68.000 ά ν δ ρ ε ς , σ η μ α ν τ ικ ό α ρ ιθ μ ό α ε ρ ο σ κ α φ ώ ν κ α ι δ υ σ α ν α π λ ή ρ ω τε ς π ο σ ό τ η τ ε ς π ο λ ε μ ικ ο ύ υ λ ικ ο ύ , α γ ω ν ιζ ό μ ε ν ο π λ έ ο ν να δ ια σ ώ σ ει τ α υ π ο λ ε ίμ μ α τά το υ σ τη Δ ο υ ν κ έ ρ κ η . Μ ε ό λ ε ς τ ις ε ν δ ε ί ξ ε ι ς να σ υ γ κ λ ίν ο υ ν σ τη δ ια π ίσ τω σ η πω ς τ ο ε π ό μ ε ν ο β ή μ α τ ο υ Χ ίτ λ ε ρ θ α ή τ α ν μ ια α π ό βα σ η σ τη ν ίδ ια τ η Β ρ ε τα ν ία κ α ι κ α θ ώ ς

■δεν δ ιέ θ ε τ α ν τ ις α π α ρ α ίτη τ ε ς χ ερ σ α ίε ς

δ υ ν ά μ ε ις γ ια να τ η ν α π ο κ ρ ο ύ σ ο υ ν , ο ι Β ρ ε τ α ν ο ί σ τή ρ ιζ α ν τ ις ε λ π ίδ ε ς τ ο υ ς σ τη δ ο κ ιμ α σ μ έ ν η α ξ ιο π ισ τ ία τ ο υ Β α σ ιλ ικο ύ Ν α υ τ ικ ο ύ (Royal N avy - RN) γ ια να α ν τ ιμ ε τω π ίσ ο υ ν τ η ν κρ ίσ ιμ η σ υ γ κ υ ρ ία .

Ω σ τό σ ο , μ ε τ η ν εμ π λ ο κ ή τ ο υ Ιτ α λ ικ ο ύ Β α σ ιλ ικ ο ύ Ν α υ τ ικ ο ύ (Regia M arina - R M ) η ισ ο ρ ρ ο π ία τ η ς ν α υ τ ικ ή ς ισ χύ ο ς σ τη Μ ε σ ό γ ε ιο ε ίχ ε α ν α τρ α π ε ί υ π έρ το υ Α ξο ν α , εν ώ μ ε τη γ α λ λ ικ ή σ υ ν θ η κ ο λ ό γ η ση τ ο RN α π ώ λ εσ ε κα ι τ ι ς π ρ ο σ β ά σ ε ις το υ σ τα λ ιμ ά ν ια π ου ή λ ε γ χ α ν ο ι Γάλλοι, τό σ ο σ τη ν η π ε ιρ ω τ ικ ή Γαλλία , όσ ο κα ι σ τη β ό ρ ε ιο Α φ ρ ικ ή . Υπό τ ις σ υ ν θ ή κ ε ς α υ τ έ ς , η μ ό ν η επ ιλ ο γ ή τ ο υ RN θ α ή τα ν να π ε ρ ιο ρ ίσ ε ι τ η δ ρ ά σ η τ ο υ γ ύ ρ ω απ ό τη βά σ η τ ο υ Γ ιβ ρ α λ τά ρ , μ ε ό ,τ ι α υ τό σ υ ν ε π α γ ό τα ν γ ια τ η ν υ π ο σ τή ρ ιξη τω ν β ρ ε τ α ν ικ ώ ν δ υ ν ά μ ε ω ν σ τη ν Α ίγ υ π το , α λ λά κα ι γ ε ν ικ ό τ ε ρ α γ ια τ η ν ε π ικ ο ιν ω ν ία μ ε τ α α π ο μ α κ ρ υ σ μ έ ν α σ η μ ε ία τ η ς Β ρ ε τ α ν ικ ή ς Α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία ς μ έσ ω τ ο υ Σ ο υ έ ζ . Π ρ ο σ π α θ ώ ν τα ς να α π ο τρ έ ψ ε ι τη δ ια κο π ή τ ω ν θ α λ ά σ σ ιω ν επ ικ ο ιν ω ν ιώ ν , ο Τσ ώ ρτσ ιλ δ ι έ τ α ξ ε τ η ν α π ο σ το λ ή κ ά θ ε δ υ ν α τ ή ς ε ν ί σ χ υ σ η ς σ τη Μ ε σ ό γ ε ιο . Ενώ, ό μ ω ς , μ ε τ ο ν

τρ ό π ο α υ τ ό ν ε π ιτ ε ύ χ θ η κ ε η - έ σ τ ω κα ι π ρ ο σ ω ρ ιν ή - α π ο κ α τά σ τα σ η τ η ς π ρ ω το κ α θ ε δ ρ ία ς τ ο υ RN, έ ν α ν έ ο β α σ α ν ισ τ ικ ό π ρ ό β λ η μ α ή λ θ ε μ ε π ιε σ τ ικ ό τρ ό π ο σ τη ν επ ιφ ά ν ε ια .

Μ έ χ ρ ι κα ι τη σ τ ιγ μ ή ε κ ε ίν η , τ ο Γα λλικ ό Ν α υ τ ικ ό (M a rine N ationa l - ΜΝ) α π ο τε - λ ο ύ σ ε τ η ν τ έ τ α ρ τ η ν α υ τ ικ ή δ ύ ν α μ η πα- γ κ ο σ μ ίω ς (μ ε τ ά τ ο Β ρ ε τα ν ικ ό , τ ο Α μ ε ρ ι κ α ν ικ ό κα ι τ ο Ια π ω νικό ), π ε ρ ιλ α μ β ά ν ο ν τ α ς ε π τά θ ω ρ η κ τά , 19 κ α τα δ ρ ο μ ικ ά , 71 α ν τ ιτο ρ π ιλ ικ ά κα ι 76 υ π ο β ρ ύ χ ια . Μ ε τ ά τη γ ε ρ μ α ν ικ ή ε ισ β ο λ ή σ τη Γαλλία (10 Μ ά ίο υ ), π ο λ λ ά απ ό τ α π λο ία α υ τά ε γ κ α τ έ - λ ε ιψ α ν τ ις β ά σ ε ις τ ο υ ς α ν α ζ η τ ώ ν τα ς κ α τ α φ ύ γ ιο σ ε λ ιμ ά ν ια π ου ε λ έ γ χ ο ν τ α ν από τ ο υ ς Β ρ ε τ α ν ο ύ ς , ε ί τ ε σ τη ν ίδ ια τ η Β ρ ε τ α ν ία (Π λ ύ μ ο υ θ , Π ό ρ τσ μ ο υ θ κ.ά .) ε ί τ ε α λ λ ο ύ (π.χ. Α λ ε ξ ά ν δ ρ ε ια ) . Α ρ κ ε τ ά π α ρ έ- μ ε ιν α ν σ τη Γαλλία , εν ώ τ α ισ χ υ ρ ό τε ρ α κα ι π ιο σ ύ γ χ ρ ο ν α κ α τ ε υ θ ύ ν θ η κ α ν π ρ ο ς τ η γ α λ λ ικ ή Α λ γ ερ ία κα ι σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν α σ το λ ιμ ά ν ι τ ο υ Ο ρ ά ν κ α ι σ το ν π α ρ α κ ε ίμ ε ν ο ν α ύ σ τα θ μ ο τ ο υ Μ ε ρ ς ε λ Κ εμ π ίρ .

Το μ έ λ λ ο ν τω ν γ α λ λ ικ ώ ν π λο ίω ν απ ασ χ ο λ ο ύ σ ε τη β ρ ε τ α ν ικ ή η γ ε σ ία ή δ η από


Η ηγεσ ία τη ς γαλλικής κυβέρ νησ ης του Βισύ. Από α ρ ισ τερ ά προς τα δ εξ ιά , ο α ρχηγός το υ Γαλλικού Κ ρ άτους, σ τρ α τά ρ χη ς Φιλίπ Π ετα ίν , ο υπουργός Ναυτικώ ν, ναύαρχος Φρανσουά Ν ταρλάν, και ο πρω θυπουργός Π ιέρ Λαβάλ.

τ ις α ρ χ ές Ιο υ ν ίο υ , ό τ α ν τ ο ζ ο φ ε ρ ό ε ν δ ε χ ό μ ε ν ο τ η ς γ α λ λ ικ ή ς κ α τ ά ρ ρ ε υ σ η ς ά ρ χ ισ ε να γ ίν ε τ α ι ο ρ α τό . Αν τ α α ξ ιό μ α χ α α υ τά σ κ ά φ η ε ν σ ω μ α τώ ν ο ν τα ν σ το Γ ερ μ α ν ικ ό Ν α υ τ ικ ό (K riegsm arine - KM ), η δ υ ν α μ ικ ή

τ ο υ θ α ε κ τ ιν α σ σ ό τα ν κ α τ α κ ό ρ υ φ α . Σ υ ν υ π ο λ ο γ ίζ ο ν τα ς τ η ν ισχύ τ ο υ Ιτα λ ικ ο ύ Ν α υ τ ικ ο ύ (RM ) α λ λ ά κ α ι τ ις ε π ιχ ε ιρ η σ ια κ έ ς δ υ ν α τ ό τ η τ ε ς π ου π ρ ο σ έ δ ιδ ε σ το ν Α ξο ν α η χ ρ ή σ η τω ν γ α λ λ ικ ώ ν λ ιμ ε ν ικ ώ ν υ π ο δ ο μώ ν, δ ε ν ή τ α ν δ ύ σ κ ο λ ο γ ια τ ο Β ρ ε τ α ν ικ ό Ν α υ α ρ χ ε ίο να π ρ ο β λ έ ψ ε ι τ ο ν ε π ε ρ χ ό μ ε -

ν ο κ ίν δ υ ν ο . Μ ε τ η ν κ υ ρ ια ρ χ ία τ ο υ RN να χ ά ν ε τα ι π λ έ ο ν ο ρ ισ τ ικ ά , δ ε ν θ α α π ο κο - π τό τα ν μ ό ν ο ο θ α λ ά σ σ ιο ς « ο μ φ ά λ ιο ς λ ώ ρ ο ς» π ου σ υ ν έ δ ε ε τ ο κ έ ν τ ρ ο τ η ς Γ η ρ α ιό ς Α λ β ιώ ν α ς μ ε τ ι ς α νά τ ο ν κ ό σ μ ο α π ο ικ ίε ς τ η ς . Ε π ίσ ης, δ ια κ υ β ε υ ό τ α ν κα ι η δ υ ν α τ ό τ η τ ά τ η ς να λ α μ β ά ν ε ι σ τρ α τ ιω τ ικ ή β ο ή θ ε ια απ ό τ η ν ά λ λ η π λ ε υ ρ ά τ ο υ Α τ λ α ν τ ικ ο ύ , κ ά τ ι π ου α π ο τε λ ο ύ σ ε ζω τικ ή π ρ ο τ ε ρ α ιό τ η τ α γ ια τ η ν επ ιβ ίω σ ή τ η ς κα ι γ ια τη σ υ ν έχ ισ η τ ο υ π ο λ έ μ ο υ . Π έ ρ α ν ό λ ω ν α υ τώ ν , η α π ώ λε ια τ ο υ ε λ έ γ χ ο υ επ ί τω ν θ α λ α σ σ ώ ν π ου π ε ρ ιέ β α λ λ α ν τ α β ρ ε τ α ν ι κά ν η σ ιά ισ ο δ υ ν α μ ο ύ σ ε μ ε τ η μ ε τα τρ ο π ή τ ο υ ς σ ε π λ α τ ιέ ς κα ι α σ φ α λ ε ίς ν α υ τ ικ έ ς λ ε ω φ ό ρ ο υ ς , τ ις ο π ο ίε ς β έ β α ια δ ε ν θ α α ρ γ ο ύ σ ε να δ ια β ε ί μ ια χ ερ σ α ία α π ο β α τ ική δ ύ ν α μ η .

Μ π ρ ο σ τά σ τη θ α ν ά σ ιμ η π α ρ ά μ ε τρ ο π ου θ α α π ο τ ε λ ο ύ σ ε μ ια ε ν δ ε χ ό μ ε ν η (α κ ό μ α ) γ α λ λ ο γ ε ρ μ α ν ικ ή σ υ ν θ η κ ο λ ό γ η σ η , ο Τ σ ώ ρτσ ιλ ε ίχ ε α π α ιτή σ ε ι τ ις δ ε σ μ ε ύ

σ ε ις τ ο υ Γά λλου π ρ ω θ υ π ο υ ρ γ ο ύ Π ω λ Ρε- ϋνώ , α λ λ ά κα ι τ ο υ σ τρ α τά ρ χ η Φ ιλίπ Π ε τα ίν , ο ο π ο ίο ς τ ο ν ε ίχ ε δ ια δ ε χ θ ε ί σ τ ις 16 Μ α ΐο υ , π ω ς όσ α π λ ο ία τ ο υ ΜΝ β ρ ίσ κ ο ν τ α ν α κ ό μ α σ τη Γαλλία ή σ τη ν Α λ γ ερ ία , θ α κ α τ ε υ θ ύ ν ο ν τ α ν σ ε β ρ ε τ α ν ικ ά ή α μ ε ρ ικ α ν ικ ά λ ιμ ά ν ια κα ι δ ε ν θ α χ ρ η σ ιμ ο π ο ι-

0 Β ρ ετα ν ό ς αντιναύαρχος Τζέημς Σ ό μ ερ β ιλ , δ ιο ικη τή ς τη ς Δ ύναμης «Η».

ο ύ ν τ ο ω ς δ ια π ρ α γ μ α τ ε υ τ ικ ό « χ α ρ τ ί» σ ε τ υ χ ό ν σ υ ν ο μ ιλ ίε ς μ ε τ ο υ ς Γ ερ μ α ν ο ύ ς . Ε χ ο ν τα ς α π ο κ ο μ ίσ ε ι τ η ν α ίσ θ η σ η πω ς ο ι Γά λλο ι ε ίχ α ν σ υ μ φ ω ν ή σ ε ι, ο Τσ ώ ρτσ ιλ θ ο ρ υ β ή θ η κ ε ε ν τ ο ν ό τ α τ α , ό τ α ν σ τ ις 20 Ιο υ ν ίο υ ο Π ε τα ίν ξ ε κ ίν η σ ε δ ια π ρ α γ μ α τ ε ύ σ ε ις μ ε τ ο υ ς Γ ε ρ μ α ν ο ύ ς (π α ρ α β ιά ζο ν τ α ς τ η ν π ρ ο γ ε ν έ σ τ ε ρ η γ α λ λ ο β ρ ε τ α ν ικ ή σ υ μ φ ω ν ία π ου δ έ σ μ ε υ ε τ ις δ ύ ο χ ώ ρ ες ν α μη σ υ ν ά ψ ο υ ν ξε χ ω ρ ισ τή σ υ ν θ ή κ η ε ι ρ ή ν η ς ) . Μ ε τ α γ α λ λ ικ ά π λ ο ία να π α ρ α μ έ ν ο υ ν α μ ε τ α κ ίν η τ α , ο Χ ίτ λ ε ρ έ σ π ε υ σ ε να π ρ ο τ ε ίν ε ι σ το υ ς Γ ά λ λ ο υ ς μ ια δ ε λ ε α σ τ ικ ή σ υ μ φ ω ν ία . Η γ α λ λ ικ ή κ υ β έ ρ ν η σ η θ α δ ια τ η ρ ο ύ σ ε τ η ν ε ξο υ σ ία τ η ς σ το π λα ίσ ιο ε ν ό ς « α ν ε ξ ά ρ τ η τ ο υ » κα ι « α υ τ ο δ ιο ίκ η τ ο υ » κ ρ ά τ ο υ ς σ το ν ό τ ιο ή μ ισ υ τ η ς χώ ρ α ς κ α ι σ τ ις α π ο ικ ίε ς , εν ώ τ α γ ε ρ μ α ν ικ ά σ τ ρ α τ ε ύ μ α τ α θ α π ε ρ ιο ρ ίζ ο ν τ α ν σ ε μ ια ζώ ν η κ α τ ο χ ή ς σ το β ό ρ ε ιο . Ω ς α ν τ ά λ λ α γ μα, ο ι Γ ερ μ α ν ο ί ζ ή τη σ α ν τ η ν ε π ά ν ο δ ο τω ν σ κ α φ ώ ν τ ο υ Μ Ν τ α ο π ο ία β ρ ίσ κ ο ν τ α ν ε κ τ ό ς Γα λλία ς σ τα α γ κ υ ρ ο β ο λ ιά τ ο υ ς , ό π ο υ κ α ι θ α π α ρ έ μ ε ν α ν ε φ ε ξ ή ς υπ ό γ ε ρ μ α ν ικ ή « επ ιτή ρ η σ η » . Το θ έ μ α έ κ λ ε ισ ε σ τ ις 18.50 τ η ς 2 2 α ς Ιο υ ν ίο υ , ό τα ν ο γ η ρ α ιό ς σ τρ α τά ρ χ η ς α π ο δ έ χ θ η κ ε τ η ν π α ρ α π ά νω σ υ μ φ ω ν ία υ π ο γ ρ ά φ ο ν τα ς τη γ α λ λ ικ ή σ υ ν θ η κ ο λ ό γ η σ η σ το δ ά σ ο ς τ η ς Κ ο μ π ιέ ν η ς .

Μ ε τ ο υ ς φ ό β ο υ ς τ ο υ να έ χ ο υ ν μ ε τ α β λ η θ ε ί σ ε β ε β α ιό τ η τ α , ο Τ σ ώ ρ τσ ιλ αι- σ θ ά ν θ η κ ε β α θ ιά π ρ ο δ ο μ έ ν ο ς . Κ α ι α σ φ α λ ώ ς η π ικ ρ ία τ ο υ α υ τή δ ε ν μ ε τ ρ ιά σ τ η κ ε δ ιό λ ο υ , ό τ α ν σ τ ις 24 Ιο υ ν ίο υ ο ν α ύ α ρ χ ο ς Φ ρ α ν σ ο υ ά Ν τα ρ λ ά ν , ο ο π ο ίο ς ε ίχ ε α ν α λ ά β ε ι υ π ο υ ρ γ ό ς Ν α υ τ ικ ώ ν σ τη ν έ α φ ιλ ο γ ε ρ μ α ν ικ ή γ α λ λ ικ ή κ υ β έ ρ ν η σ η τ ο υ Β ισ ύ , π ρ ο σ π ά θ η σ ε να τ ο ν κ α θ η σ υ χ ά σ ε ι δ ε σ μ ε υ ό μ ε ν ο ς ό τ ι , ε ά ν ο ι Γ ε ρ μ α ν ο ί π α ρ έ β α ιν α ν τ ο υ ς ό ρ ο υ ς τ η ς σ υ ν θ η κ ο λ ό γ η σ η ς ε π ιχ ε ιρ ώ ν τα ς να κ α τ α λ ά β ο υ ν τ α γ α λ λ ικ ά π λο ία , θ α δ ιέ τα σ σ ε ο ίδ ιο ς τ η β ύ θ ισ ή τ ο υ ς . Π α ρ ό τ ι ω ς τ η σ τ ιγ μή ε κ ε ί ν η ο Γ ά λ λο ς ν α ύ α ρ χ ο ς ε ίχ ε απ ο- δ ε ιχ θ ε ί α ξ ιό π ισ το ς (1), ο κ ίν δ υ ν ο ς μ ια ς ε κ ο ύ σ ια ς ή α κ ο ύ σ ια ς π α ρ ά δ ο σ η ς τω ν

Η κ α τα σ κ ευ ή τη ς να υτικής βάσης στο Μ ερ ς ελ Κεμπίρ α π οφ ασ ίσ τηκε μόλις το 1939. Η σ υγκεκρ ιμένη το π ο θεσ ία βρ ισκόταν κοντά στο Οράν και επ ί του θαλάσσ ιου δρόμου που σ υ ν έδ εε το Σ ο υ έ ζ μ ε το Γ ιβ ρα λτά ρ . Π αράλληλα , ο κολπίσκος ή τα ν β α θ ύ ς και π εριβαλλόταν από βουνά που μπορούσαν να φ ιλοξενήσ ουν δ ιά φ ο ρ ες α μ υ ν τικ ές υπ οδομές.

® Παρότι δεν αποφασίστηκε η ανάληψη συγκεκριμένης δράσης σε Βάρος των Γάλλων, ομόφωνα ελήφθη η απόφαση πως τα πλοία τους έπρεπε, πάση θυσία, να περάσουν στον Βρετανικό έλεγχο, 9


. ¥

π λ ο ίω ν σ το Κ Μ ή τ α ν τό σ ο μ ε γ ά λ ο ς , ώ σ τ ε ο Β ρ ε τ α ν ό ς π ρ ω θ υ π ο υ ρ γ ό ς δ ε ν μ π ο ρ ο ύ σ ε , α σ φ α λ ώ ς , να Β α σ ισ τε ί σ τ ις υ π ο υ ρ γ ικ έ ς δ ια β ε β α ιώ σ ε ις . Ε ιδ ικ ά απ ό τη σ τ ιγ μ ή π ου ο ι Γά λλο ι ε ίχ α ν μ ό λ ις π αρα- β ε ί τ η ν π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν η σ υ μ φ ω ν ία τ ο υ ς μ α ζ ί τ ο υ .

Α λ λ ω σ τ ε ε ίχ α ν π λ έ ο ν ε ξ α ν τ λ η θ ε ί κα ι τ α χ ρ ο ν ικ ά π ε ρ ιθ ώ ρ ια γ ια τ η ν ε ξ ε ύ ρ ε σ η μ ια ς δ ιπ λ ω μ α τ ικ ή ς λ ύ σ η ς . Ο Τ σ ώ ρτσ ιλ γ ν ώ ρ ιζ ε π ω ς α μ έσ ω ς μ ό λ ις ο ι Γ ερ μ α ν ο ί α ν α δ ιο ρ γ α ν ώ ν ο ν τα ν α π ό τ η γ α λ λ ικ ή ε κ σ τρ α τ ε ία , τ α U -B o o t θ α ε ν έ τ ε ιν α ν τ ι ς ε π ιθ έ σ ε ις κ α τ ά τω ν ν η ο π ο μ π ώ ν π ου τ ρ ο φ ο δ ο τ ο ύ σ α ν τ η χ ώ ρ α τ ο υ , ε ξ ο ρ μ ώ ν τ α ς π λ έ ο ν απ ό τ η β ό ρ ε ια Γα λλία κ α ι τ ι ς Κ ά τω Χ ώ ρ ες . Ε ξά λ λ ο υ , ο ι ε π ιδ ρ ο μ έ ς τ η ς L u ftw a ffe α π ο τε λ ο ύ σ α ν ή δ η μ ια ζ ο φ ε ρ ή κ α θ η μ ε ρ ιν ό τ η τ α γ ια τ η ν ό τ ια Β ρ ε τα ν ία , π α ρ έ χ ο ν τα ς μ ια σ α φ έ σ τα τη έ ν δ ε ι ξ η τω ν γ ε ρ μ α ν ικ ώ ν π ρ ο θ έσ εω ν . Αν, λ ο ιπ ό ν , ο ι Β ρ ε τ α ν ο ί ε π ιθ υ μ ο ύ σ α ν να α ν α χ α ιτ ίσ ο υ ν μ ια ε π ε ρ χ ό μ ε ν η α π ό β α σ η , ό φ ε ιλ α ν πρω - τ ίσ τω ς να ε π ικ ε ν τ ρ ω θ ο ύ ν σ τη ν α υ τ ικ ή θ ω ρ ά κ ισ η τ η ς ν η σ ιω τ ικ ή ς τ ο υ ς π α τ ρ ίδ α ς κ α ι ιδ ια ίτ ε ρ α τω ν ν ό τ ιω ν κα ι τω ν α ν α το λ ικ ώ ν α κ τ ώ ν τ η ς . Κ α ι κ α θ ώ ς η θ ω ρ ά κ ισ η α υ τή α π α ιτο ύ σ ε τ η σ υ γ κ έ ν τ ρ ω ση κ ά θ ε δ ια θ έ σ ιμ ο υ μ έσ ο υ , τ ο θ έ μ α τω ν γ α λ λ ικ ώ ν π λ ο ίω ν έ π ρ ε π ε να λ ή ξ ε ι α μ έ σω ς, ώ σ τε τ α π λ ο ία τ ο υ RN π ου τ α π α ρ α κ ο λ ο υ θ ο ύ σ α ν , να α π ο δ ε σ μ ε υ θ ο ύ ν κα ι να π ρ ο ε τ ο ιμ α σ τ ο ύ ν γ ια ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ις σ τη Β ρ ε τ α ν ία ή ο π ο υ δ ή π ο τε α λ λ ο ύ .

Ε κ τ ό ς α π ό τ ι ς ε π ιχ ε ιρ η σ ια κ έ ς σ υ ν θ ή κ ε ς π ίε ζ α ν κ α ι ο ι π ο λ ιτ ικ έ ς . Ο Τσώ ρτσ ιλ γ ν ώ ρ ιζ ε π ω ς η δ υ ν α τ ό τ η τ α τ η ς χ ώ ρ α ς τ ο υ να α ν τ ε π ε ξ έ λ θ ε ι σ ε έ ν α ν π α ρ α - τ ε τ α μ έ ν ο π ό λ ε μ ο ή τ α ν α σ ύ γ κ ρ ιτα α σ θ ε ν έ σ τ ε ρ η ε κ ε ί ν η ς τ ο υ Α ξο ν α . Σ υ ν επ ώ ς , ω ς μ ο ν α δ ικ ή ε λ π ίδ α επ ιβ ίω σ η ς α π έ μ ε ν ε η σ υ μ μ α χ ία μ ε κά π ο ια μ ε γ ά λ η δ ύ ν α μ η π ου δ ε ν θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε να ε ίν α ι ά λ λ η απ ό τ ις Η Π Α . Π α ρ ό τ ι, ό μ ω ς , η κ υ β έ ρ ν η σ η τ η ς Ο υ ά σ ιν γ κ τ ο ν ή τ α ν φ ιλ ικ ά δ ια κ ε ίμ ε - ν η π ρ ο ς τ ο Λ ο ν δ ίν ο , α ν τ ι τ ί θ ε τ ο σ το ε ν δ ε χ ό μ ε ν ο π ε ρ α ιτ έ ρ ω α μ ε ρ ικ α ν ικ ή ς ε μ π λ ο κ ή ς . Α υ τ ό φ ά ν η κ ε ξ ε κ ά θ α ρ α , ό τ α ν ο Τ σ ώ ρ τσ ιλ ζ ή τ η σ ε απ ό τ ο υ ς Α μ ε ρ ικ α ν ο ύ ς τ η ν π α ρ α χ ώ ρ η σ η 50 π α λ α ιώ ν α ν τ ι- το ρ π ιλ ικ ώ ν ( τα ο π ο ία δ ε ν χ ρ ε ια ζ ό τ α ν ά μ εσ α τ ο Α μ ε ρ ικ α ν ικ ό Ν α υ τ ικ ό ) . Υπό τ ις δ ε δ ο μ έ ν ε ς σ υ ν θ ή κ ε ς , τ α σ κ ά φ η α υ τά θ α α π ο τ ε λ ο ύ σ α ν « θ ε ίο δ ώ ρ ο » γ ια τ ο RN. Ω σ τό σ ο , τ ο α ίτ η μ α π ρ ο σ έ κ ρ ο υ σ ε σ τη ν ά ρ ν η σ η τ ο υ Ρ ο ύ ζ β ε λ τ , κ α θ ώ ς σ το υ ς α μ ε ρ ικ α ν ικ ο ύ ς η γ ε τ ικ ο ύ ς κ ύ κ λ ο υ ς υ π ή ρ χ ε δ ιά χ υ τη η α ν τ ίλ η ψ η π ω ς μ ε τ ά κ α ι τ η ν π τώ σ η τ η ς Γ α λ λ ία ς η σ υ ν θ η κ ο λ ό γ η σ η τ η ς Β ρ ε τ α ν ία ς δ ε ν ή τ α ν π α ρ ά θ έ μ α χ ρ ό ν ο υ .

Μ ε ό λ α τ α έ ω ς τ ό τ ε δ ε δ ο μ έ ν α να ε

ν ισ χ ύ ο υ ν τ η ν α π α ισ ιό δ ο ξη α υ τ ή ν ε κ τ ί μ η σ η , ο ι Β ρ ε τ α ν ο ί έ π ρ ε π ε να π ρ α γ μ α τ ο π ο ιή σ ο υ ν μ ια θ ε α μ α τ ικ ή κ ίν η σ η γ ια να α π ο δ ε ί ξ ο υ ν τ ι ς μ α χ η τ ικ έ ς τ ο υ ς δ υ ν α τ ό τ η τ ε ς κ α ι να «σ π ά σ ο υ ν» τ α δ ε σ μ ά τ η ς π ο λ ιτ ικ ή ς τ ο υ ς α π ο μ ό ν ω σ η ς . Ο Τσώ ρτσ ιλ , μ ε τ η μ ο ν α δ ικ ή π ο λ ιτ ικ ή τ ο υ ο ξ ύ ν ο ια , α ν τ ιλ α μ β α ν ό τ α ν π ω ς μ ό ν ο μ ια δ υ ν α μ ικ ή ε π ίδ ε ι ξ η π υ γ μ ή ς μ π ο ρ ο ύ σ ε να α ν α τ ρ έ ψ ε ι τ α δ ε δ ο μ έ ν α . Ο ι π ε ρ ισ τά σ ε ις α π α ιτο ύ σ α ν έ ν α α δ υ σ ώ π η το ό σ ο κ α ι π α ρ ά τ ο λ μ ο κ τύ π η μ α π ο υ θ α έ π ε ιθ ε τ ο υ ς π ά ν τ ε ς , κ α ι ε ιδ ικ ά τ ι ς Η Π Α , γ ια τ η σ τρ α τ ιω τ ικ ή ισχύ τω ν Β ρ ε τ α ν ώ ν α λ λ ά κα ι γ ια τ η ν τ ε λ ε σ ίδ ικ η α π ό φ α σ ή τ ο υ ς να σ υ ν ε - χ ίσ ο υ ν τ ο ν α γ ώ ν α κ α τ ά τ η ς Γ ε ρ μ α ν ία ς μ έ χ ρ ι τ έ λ ο υ ς . Κ αι τ α γ α λ λ ικ ά π λ ο ία φ α ίν ο ν τ α ν να α π ο τ ε λ ο ύ ν τ ο ν ιδ α ν ικ ό σ τό χ ο γ ια έ ν α τ έ τ ο ι ο κ τύ π η μ α .

0 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ «CATAPULT»

Π α ρ ό τ ι κ α ν ε ίς σ το Λ ο ν δ ίν ο δ ε ν α μ φ έ β α λ λ ε π ω ς ε ν δ ε χ ό μ ε ν η χ ρ ή σ η β ία ς κ α τά τ ο υ γ α λ λ ικ ο ύ σ τό λ ο υ θ α έ β λ α π τ ε α ν επ α ν ό ρ θ ω τα τ ις σ χ έσ ε ις μ ε τ ο υ ς - μ έ χ ρ ι π ρ ό τ ι ν ο ς - σ υ μ μ ά χ ο υ ς , η επ ε ίγ ο υ σ α π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α δ ε ν ά φ η ν ε τ ο π ε ρ ιθ ώ ρ ιο γ ια π ο λ λ έ ς ε π ιλ ο γ έ ς . Ε τσ ι, τ η ν ίδ ια η μ έ ρ α π ου ο Ν τα ρ λ ά ν π ρ ο σ π α θ ο ύ σ ε να δ ια σ κ ε δ ά σ ε ι τ ο υ ς φ ό β ο υ ς τ ο υ Τσ ώ ρτσ ιλ, τ ο π ο λ ε μ ικ ό σ υ μ β ο ύ λ ιο τ η ς β ρ ε τ α ν ικ ή ς κ υ β έ ρ ν η σ η ς (2) π ρ α γ μ α το π ο ίη σ ε μ ια σ ε ιρ ά απ ό σ υ σ κ έ ψ ε ις σ χ ε τ ικ ά μ ε τ ο φ λ έ γ ο ν α υ τ ό ζ ή τη μ α . Π α ρ ό τ ι δ ε ν α π ο φ α σ ίσ τη κ ε η α ν ά λ η ψ η σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν η ς δ ρ ά σ η ς σ ε βά-

0 να ύ σ τα θμο ς το υ Μ ερ ς ελ Κεμπίρ μ ε τ ις θ έ σ ε ις των γαλλικών πλοίων και τις κ ινήσεις των Βρετανών.

Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η U T O P I A I 4 9

Σχεδ

ίαση

χά

ρτη:

ΓΝΩ

ΜΩΝ

Εκ

δοτι

κή

2013

■ Αναζητώντας τον βέλτιστο τρόπο για να «απενεργοποιήσει» τον γαλλικό στόλο στο Μερς ελ Κεμπίρ, στις 27 Ιουνίου το πολεμικό συμβούλιο αποφάσισε να αποστείλει επιτόπουμία ισχυρή βρετανική

ρ ο ς τω ν Γάλλω ν, ο μ ό φ ω ν α ε λ ή φ θ η η α π όφ α σ η πω ς τ α π λ ο ία τ ο υ ς έπ ρ ε π ε , πάση θ υ σ ία , να π ερ ά σ ο υ ν σ το ν β ρ ε τ α ν ικ ό έ λ ε γ χ ο ή - α ν α υ τό ή τ α ν α δ ύ ν α τ ο - να τ ε θ ο ύ ν μ ο ν ίμ ω ς ε κ τ ό ς μ ά χ η ς . Α π ό ό λ ε ς τ ις δ υ ν ά μ ε ις τ ο υ Μ Ν ε κ ε ί ν ε ς π ου α ν η σ υ χ ο ύ σ αν π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο τ ο υ ς Β ρ ε τ α ν ο ύ ς ή τα ν ο ι ισ χ υ ρ ές γ α λ λ ικ έ ς μ ο ίρ ε ς σ το Ο ρ ά ν κα ι κ υ ρ ίω ς σ το Μ ε ρ ς ε λ Κ εμ π ίρ . Μ ε τ ις α λ γε - ρ ιν έ ς α κ τ έ ς να α π έχ ο υ ν μ ό ν ο μ ε ρ ικ έ ς ε κ α τ ο ν τ ά δ ε ς χ ιλ ιό μ ε τ ρ α από τ η ν ε γ γ ύ τ ε ρη ε π ικ ρ ά τ ε ια τ ο υ Α ξο ν α , σ ε π ερ ίπ τω σ η α ν ά κ λ η σ ή ς τ ο υ ς τ α γ α λ λ ικ ά σ κ ά φ η θ α μ π ο ρ ο ύ σ α ν ε ν τ ό ς μ ε ρ ικ ώ ν ω ρ ώ ν να β ρ ε θ ο ύ ν σ τη ν κ α τ ο χ ή τω ν Γερμανώ ν.

Κ α θ ώ ς δ ε ν υ π ή ρ χ ε π ε ρ ιθ ώ ρ ιο χ ρ ο ν ο τ ρ ιβ ή ς , τ η ν ε π ό μ ε ν η κ ιό λ α ς η μ έ ρ α τ ο π ο λ ε μ ικ ό σ υ μ β ο ύ λ ιο α ν έ θ ε σ ε σ το ν α ν τ ι ν α ύ α ρ χ ο Ν τ ά ν τ λ ε ϋ Ν ο ρ θ να π λ ε ύ σ ε ι π ρ ο ς τ ο Ο ρ ά ν , π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ να β ο λ ιδ ο σ κ ο π ή σ ε ι τ ο ν ε κ ε ί Γάλλο ν α υ τ ικ ό δ ιο ικ η τή σ χ ε τ ικ ά μ ε τ η ν π ιθ α ν ό τη τα π α ρ ά δ ο σ η ς τω ν π λο ίω ν τ ο υ . Ο τα ν ο τ ε λ ε υ τ α ίο ς α π ά ν τη σ ε πω ς π ο τ έ κα ι γ ια κ α ν έ ν α ν λ ό γ ο δ ε ν ε π ρ ό κ ε ιτ ο να π α ρ α δ ώ σ ει τ α σ κ ά φ η , τ ο π ο λ ε μ ικ ό σ υ μ β ο ύ λ ιο σ υ γ κ λ ή θ η κ ε ε κ ν έ ο υ σ τ ις 27 Ιο υ ν ίο υ γ ια να λ ά β ε ι τ ις ο ρ ισ τ ικ έ ς τ ο υ α π ο φ ά σ ε ις . Σ τη σ υ ν ά ν τη σ η ε κ ε ίν η κα ι μ ε τ ο ν χ ρ ό ν ο να π ιέ ζ ε ι α σ φ υ κ τ ικ ά , ο Τσ ώ ρτσ ιλ π α ρ α μ έρ ισ ε τ ο υ ς ό π ο ιο υ ς σ κ ε π τ ικ ισ μ ο ύ ς ο ρ ίζ ο ν τ α ς τ η ν 3η Ιου - Το αντπ ορπ ιλ ικό «M ogador» έχοντα ς π λη γ ε ί <

μοίρα. J

λ ίο υ ω ς τ η ν κ α τ α λ η κ τ ικ ή η μ ε ρ ο μ η ν ία κ α τ ά τ η ν ο π ο ία όσ α γ α λ λ ικ ά π λο ία β ρ ίσ κ ο ν τ α ν ε ν τ ό ς τ η ς β ρ ε τ α ν ικ ή ς α κ τ ίν α ς δ ρ ά σ ης, ε ί τ ε θ α κ α τ α λ α μ β ά ν ο ν τα ν ε ί τ ε θ α κ α τ α σ τρ έ φ ο ν τα ν .

Μ ε τ ο ν « κ ύ β ο » να έ χ ε ι π λ έ ο ν ρ ιφ θ ε ί , κ α τά τ ις ε π ό μ ε ν ε ς έ ξ ι η μ έ ρ ε ς τ ο π ο λ ε μ ικ ό σ υ μ β ο ύ λ ιο , σ ε σ υ ν ερ γ α σ ία μ ε τ ο ν α υ τ ικ ό ε π ιτ ε λ ε ίο , σ χ εδ ία σ ε τ ι ς ε π ιχ ε ιρ η σ ια κ έ ς π α ρ α μ έ τρ ο υ ς , δ ίν ο ν τά ς τ ο υ ς τ η ν κω- δ ικ ή ο ν ο μ α σ ία επ ιχ ε ίρ η σ η «C atapu lt» (« Κ α τα π έ λ τη ς » ) , Ο ι σ χ ε δ ια σ τέ ς τ η ς επ ιχ ε ίρ η σ η ς γ ν ώ ρ ιζ α ν π ω ς δ ε ν ε ίχ α ν κα ι π ο λ λά να φ ο β η θ ο ύ ν απ ό τ α γ α λ λ ικ ά π λο ία π ου ε ίχ α ν α γ κ υ ρ ο β ο λ ή σ ε ι σ τα β ρ ε τα ν ικ ά λ ιμ ά ν ια κ α ι σ τα ο π ο ία π ε ρ ιλ α μ β ά ν ο ν τ α ν τ α π α λ α ιά θ ω ρ η κ τ ά «C ourbet» κα ι «Paris», τ α μ ε γ ά λ α α ν τ ιτο ρ π ιλ ικ ά «Leopard» κα ι «Le Triom phant», τ α μ ικ ρ ό -

ό οβ ίδες τω ν 381 mm.

τ ε ρ α α ν τ ιτο ρ π ιλ ικ ά «M istra l» κα ι «O uragan», τ ο υ π ο β ρ ύ χ ιο «Surcouf» που ή τ α ν τ η ν επ ο χ ή ε κ ε ίν η τ ο μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο τ ο υ κ ό σ μ ο υ , κα ι α ρ κ ε τ ά α κ ό μ α μ ικ ρ ό τ ε ρα σ κ ά φ η . Ο ύ τ ε η κ α τά λ η ψ η τ ο υ θ ω ρ η - κ το ύ «Jean B art» π ου β ρ ισ κ ό τα ν σ τη ν Κα- ζ α μ π λά ν κα , ή τ ο υ θ ω ρ η κ τ ο ύ «R ichelieu» π ου ε ίχ ε φ θ ά σ ε ι σ το Ν τα κ ά ρ τ η ς δ υ τ ικ ή ς Α φ ρ ικ ή ς , δ η μ ιο υ ρ γ ο ύ σ ε ιδ ια ίτ ε ρ ο π ρ ο β λ η μ α τ ισ μ ό , α φ ο ύ κα ι τ α δ ύ ο α υ τά σ κά φ η β ρ ίσ κ ο ν τα ν υπό τη σ τ ε ν ή επ ιτή ρ η σ η ικ α ν ο ύ α ρ ιθ μ ο ύ β ρ ε τα ν ικ ώ ν πλοίω ν. Α λλ ά κα ι τ α τρ ία π α λ α ιό τε ρ α θ ω ρ η κ τά , π ερ ι- λ α μ β α ν ο μ έ ν ο υ τ ο υ «Lorra ine», κα ι τ α τ έ σ σ ερ α κ α τ α δ ρ ο μ ικ ά π ου ν α υ λ ο χ ο ύ σ α ν σ τη ν Α λ ε ξ ά ν δ ρ ε ια μ π ο ρ ο ύ σ α ν κα ι ε κ ε ίν α ν α « α π ε ν ε ρ γ ο π ο ιη θ ο ύ ν » χ ω ρ ίς π ρ ό β λ η μα απ ό τ η ν ε κ ε ί δ ύ ν α μ η τ ο υ ν α υ ά ρ χ ο υ Α ν τρ ιο υ Κ ά ν ιν γ κ α μ .

Το π ρ α γ μ α τ ικ ό π ρ ό β λ η μ α ε ν τ ο π ιζ ό τ α ν σ τη β ο ρ ε ιο δ υ τ ικ ή Α λ γ ερ ία . Τη δ ε δ ο μ έ ν η σ τ ιγ μ ή σ το Ο ρ ά ν β ρ ισ κ ό τα ν μ ια υ π ο λ ο γ ίσ ιμ η ν α υ τ ικ ή δ ύ ν α μ η α π ό επ τά α- ν τ ιτο ρ π ιλ ικ ά , τ έ σ σ ε ρ α υ π ο β ρ ύ χ ια κα ι μ ε ρ ικ ά το ρ π ιλ ο β ό λ α . Λ ίγο π ιο δ υ τ ικ ά , σ το Μ ε ρ ς ε λ Κ εμ π ίρ , υπ ό τ η ν π ρ ο σ τα σ ία ισ χ υ ρ ώ ν π υ ρ ο β ο λ α ρ χ ιώ ν ε γ κ α τ ε σ τ η μ έ νω ν σ το υ ς λ ό φ ο υ ς γ ύ ρ ω απ ό τ ο ν δ υ σ π ρ ό σ ιτο κό λ π ο , ε ίχ ε σ τ α θ μ ε ύ σ ε ι μ ία απ ό τ ις ισ χ υ ρ ό τ ε ρ ε ς σ υ γ κ ε ν τρ ώ σ ε ις π ο λ ε μ ικ ώ ν π λ ο ίω ν σ τη Μ ε σ ό γ ε ιο . Η δ ύ ν α μ η α υ τή π ε ρ ιε λ ά μ β α ν ε δ ύ ο θ ω ρ η κ τά τ η ς ε π ο χ ή ς τ ο υ Λ ' ΠΠ, τ α «B re tagne» κα ι «Provence». Μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο π ο ν ο κ έ φ α λ ο γ ια τ ο Β ρ ε τ α ν ικ ό Ν α υ α ρ χ ε ίο α π ο τε λ ο ύ - σ αν τ α κ α τ α δ ρ ο μ ικ ά μ ά χ η ς «Dunkerque» κα ι «S trasbourg» . Το «D unkerque», π ου α- π ο τ ε λ ο ύ σ ε κα ι τη ν α υ α ρ χ ίδ α τ η ς μ ο ίρ α ς , ε ίχ ε ν α υ π η γ η θ ε ί μ ό λ ις τ ο 1937, ό ν τα ς έ ν α απ ό τ α π λ έ ο ν ε π ίφ ο β α π ο λ ε μ ικ ά π λ ο ία τ η ς π ε ρ ιό δ ο υ . Ο πω ς κα ι τ ο «S trasbourg» , έ φ ε ρ ε ο κ τώ π υ ρ ο β ό λ α τω ν 13 in κα ι ή τ α ν τ α χ ύ τ ε ρ ο απ ό ο τ ιδ ή π ο τ ε δ ιέ θ ε τ α ν ο ι Β ρ ε τ α ν ο ί (μ ε μ ό ν η ε ξα ίρ ε σ η τ ο κ α τ α δ ρ ο μ ικ ό μ ά χ η ς «H ood»). Υ π ήρ χε α κ ό μ α τ ο σ υ ν ο δ ε υ τ ικ ό υ δ ρ ο π λά νω ν «C om m andant Teste», τ α α ν τ ιτο ρ π ιλ ικ ά «M ogador» , «Volta», «Terrible», «Kersa in t» , «Lynx», «T igre» κα ι κά π ο ια μ ικ ρ ό τ ε ρ α π λο ία . Τ ο ν γ α λ λ ικ ό σ το λ ίσ κ ο δ ιο ικ ο ύ σ ε έ ν α ς ε υ φ υ ή ς κ α ι π ε ιθ α ρ χ η μ έ ν ο ς α ξ ιω μ α τ ικ ό ς , ο ν α ύ α ρ χ ο ς Μ α ρ σ έ λ Γ κ εν σ ο ύ λ . Ο ι δ ια θ έ σ ιμ ε ς π λ η ρ ο φ ο ρ ίε ς τ ο ν ε μ φ ά ν ιζ α ν ω ς α π ο λ ύ τω ς π ισ τό σ τη ν κ υ β έ ρ ν η σ η το υ Β ισ ύ κα ι ιδ ια ίτ ε ρ α σ το ν Ν τα ρ λ ά ν , α λλά κα ι ω ς έ ν α ν ά ν θ ρ ω π ο π ε ίσ μ ο ν α κα ι δ ύ σ κ ο λ ο σ τ ις δ ια π ρ α γ μ α τε ύ σ ε ις , ο ο π ο ίο ς ή τα ν , επ ίσ η ς , γ ν ω σ τό ς γ ια τ η ν επ ιφ υ λ α - κ τ ικ ό τ η τ ά το υ έ ν α ν τ ι τω ν Β ρ ετα νώ ν .

Α ν α ζ η τώ ν τα ς τ ο ν β έ λ τ ισ τ ο τρ ό π ο γ ια να « α π εν ερ γ ο π ο ιή σ ε ι» τ ο ν γ α λ λ ικ ό σ τό λ ο σ το Μ ε ρ ς ε λ Κ εμ π ίρ , σ τ ις 27 Ιο υ ν ίο υ

5 0 1 Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α

τ ο π ο λ ε μ ικ ό σ υ μ β ο ύ λ ιο α π ο φ ά σ ισ ε να α- π ο σ τ ε ίλ ε ι ε π ιτό π ο υ μ ία ισ χυ ρ ή β ρ ε τ α ν ι κή μ ο ίρ α , ε λ π ίζ ο ν τα ς πω ς κ α τά τ η ν ά φ ιξή τ η ς τ α γ α λ λ ικ ά π λ ο ία θ α β ρ ίσ κ ο ν τα ν ε ν τ ό ς τ ο υ λ ιμ α ν ιο ύ , ώ σ τε να ε γ κ λ ω β ισ το ύ ν κ α ι να δ ιε υ κ ο λ υ ν θ ε ί έ τσ ι η β ία ιη ε- ξ ο υ δ ε τ έ ρ ω σ ή τ ο υ ς . Α σ φ α λ ώ ς τ α π ρ ά γ μ α τ α δ ε ν χ ρ ε ια ζ ό τ α ν να φ θ ά σ ο υ ν μ έ χ ρ ις ε κ ε ί. Για τ ο ν λ ό γ ο α υ τό ν , μ ε τ η ν ά φ ιξή το υ έ ξω απ ό τ ο λ ιμ ά ν ι ο Β ρ ε τ α ν ό ς ε π ικ ε φ α λ ή ς θ α δ ια β ίβ α ζ ε σ το ν Γ κ ε ν σ ο ύ λ έ ν α τ ε λ ε σ ίγ ρ α φ ο μ ε τ έ σ σ ε ρ ις ε ν α λ λ α κ τ ικ έ ς π ρ ο τά σ ε ις . Αν ε ν τ ό ς τρ ιώ ν ω ρ ώ ν κα μ ιά απ ό τ ις π ρ ο τά σ ε ις α υ τ έ ς δ ε ν γ ιν ό τ α ν α π ο δ ε κ τή , τ ό τ ε τ α β ρ ε τ α ν ικ ά π υ ρ ο β ό λ α θ α σ τ ρ έ φ ο ν τ α ν κ α τά τω ν γ α λ λ ικ ώ ν κα ι θ α τ α β ύ θ ιζα ν .

Τ η ν ίδ ια κ ιό λ α ς η μ έ ρ α , τ ο σ υ μ β ο ύ λ ιο ό ρ ισ ε τ ο ν α ν τ ιν α ύ α ρ χ ο Τ ζ έ ιμ ς Σ ό μ ε ρ β ιλ ε π ικ ε φ α λ ή ς τ η ς Δ ύ ν α μ η ς «Η» (Force Η). Ε π ρ ό κ ε ιτο γ ια τ ο ν σ το λ ίσ κ ο π ου ε ίχ ε σ υ γ κ ρ ο τ η θ ε ί β ια σ τ ικ ά μ ε βάσ η τ ο Γ ιβ ρ α λ τά ρ , π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ να π α ρ α κ ο λ ο υ θ ε ί τ ις ε ξ ε λ ί ξ ε ι ς σ τη Μ ε σ ό γ ε ιο , ο ο π ο ίο ς θ α α ν α λ ά μ β α ν ε να δ ιε κ π ε ρ α ιώ σ ε ι τ η β α σ ική φ ά σ η τ η ς ε π ιχ ε ίρ η σ η ς «C atapu lt» . Τ η ν ε ν τυ π ω σ ια κή ισχύ π υ ρ ό ς π ου τ έ θ η κ ε υπό τ ις δ ια τ α γ έ ς τ ο υ Σ ό μ ε ρ β ιλ α π ο τελ ο ύ σ α ν τ ο κ α τ α δ ρ ο μ ικ ό μ ά χ η ς (κα ι ν α υ α ρ χ ίδ α τ η ς Δ ύ ν α μ η ς «Η») «Hood», τ α θ ω ρ η κ τά «R esolution» κ α ι «Valiant», τ ο α ε ρ ο π λ α ν ο φ ό ρ ο «Ark Royal», τ α ε λ α φ ρ ά κ α τ α δ ρ ο μ ικά «Arethusa» «Enterprise» κα ι τα α ν τ ιτο ρ - π ιλ ικά «Faulknor», «Foxhound», «Fearless», «Forester», «Foresight», «Escort» , «Keppel», «Active», «W restler», «Vidette» κα ι «Vortigern».

Ο Σ ό μ ε ρ β ιλ ε ν η μ ε ρ ώ θ η κ ε γ ια τ ο α κ ρ ιβ έ ς π ε ρ ιε χ ό μ ε ν ο τ η ς α π ο σ το λ ή ς τ ο υ π ερ ί τ ις 15.30 τ η ς 2 9 η ς Ιο υ ν ίο υ κα ι α π έ π λ ε υ σ ε απ ό τ ο Γ ιβ ρ α λ τά ρ τ ο π ρω ί τ η ς 2 α ς Ιο υ λ ίο υ . Τη ν ύ κ τα , εν ό σ ω β ρ ισ κ ό τα ν ε ν π λω π ρ ο ς τ η ν Α λγ ερ ία , έ λ α β ε έ ν α σ ή μ α μ ε τ ις τ ε λ ε υ τ α ί ε ς ο δ η γ ίε ς όπ ω ς κα ι τ ο π ε ρ ιε χ ό μ ε ν ο ε ν ό ς τ ε λ ε σ ιγ ρ ά φ ο υ π ου έ - π ρ επ ε να ε π ιδ ο θ ε ί σ το ν Γάλλο ν α ύ α ρ χ ο . Μ ε τη σ ε ιρ ά τ ο υ , ο Σ ό μ ε ρ β ιλ σ υ γ κ ά λ ε σ ε μ ια σ ύ σ κ εψ η πάνω σ το «H ood», π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ να ε ν η μ ε ρ ώ σ ε ι τ ο υ φ ισ τά μ ε ν ο π ρ οσ ω π ικό . Το σ χ έδ ιο ή τ α ν απ λό: Α ρ χ ικ ά , ο ι Β ρ ε τα ν ο ί θ α χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ σ α ν π ε ίθ ω κα ι α π ε ιλ έ ς π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ να π ιέσ ο υ ν τ ο ν Γ κ ε ν σ ο ύ λ να σ υ μ β ιβ α σ τε ί. Αν ο τ ε λ ε υ τ α ί ο ς π α ρ έ μ ε ν ε α δ ιά λ λ α κ τ ο ς , θ α έ ρ ιχ ν α ν μ ε ρ ικ έ ς ο β ίδ ε ς κ ο ν τά σ τα γ α λ λ ικ ά π λο ία . Αν κα ι α υ τ έ ς δ ε ν ε π έ φ ε ρ α ν τ ο ε π ιθ υ μ η τ ό α π ο τέ λ ε σ μ α , τ ό τ ε η Δ ύ ν α μ η «Η» θ α ά ν ο ιγ ε μ α ζ ικ ά π υρ ε ν α ν τ ίο ν τω ν γ α λ λ ικ ώ ν π λο ίω ν μ ε σ κοπ ό τ η ν ο λ ο σ χ ερ ή κ α τ α σ τρ ο φ ή τ ο υ ς μ ε ό σ ο τ ο δ υ ν α τ ό ν μ ικ ρ ό τ ε ρ ο α ν θ ρ ώ π ιν ο κ ό σ το ς .

ΤΟ ΤΕΛΕΣΙΓΡΑΦΟΜ ε τη ρ η τή ε ν τ ο λ ή να ο λ ο κ λ η ρ ώ σ ε ι

τ η ν επ ιχ ε ίρ η σ η σ τη δ ιά ρ κ ε ια τ η ς η μ έ ρ α ς , ο Σ ό μ ε ρ β ιλ μ ε τ ο ν σ το λ ίσ κ ο τ ο υ έ φ θ α σ ε έ ξω απ ό τ ο Μ ε ρ ς ε λ Κ εμ π ίρ σ τ ις 5 .30 τ η ς 3 η ς Ιο υ λ ίο υ . Π ρ ο τ ιμ ώ ν τα ς να μ η ν επ ιδώ - σ ε ι π ροσ ω π ικά τ ο τ ε λ ε σ ίγ ρ α φ ο τ η ς β ρ ε τ α ν ικ ή ς κ υ β έ ρ ν η σ η ς , α ν έ θ ε σ ε τ η ν α π ο σ το λ ή α υ τή σ το ν κ υ β ε ρ ν ή τ η τ ο υ «Ark Royal», π λ ο ία ρ χ ο Σ έ ν τ ρ ικ Χ ό λ α ν τ , ο ο π ο ίο ς μ ιλ ο ύ σ ε γ α λ λ ικ ά κα ι γ ν ώ ρ ιζ ε π ροσ ω π ικά α ρ κ ε τ ο ύ ς Γ ά λλο υ ς α ξ ιω μ α τ ικ ο ύ ς . Π ρ ά γ μ α τ ι, π ε ρ ί τ ις 6.30, ο Χ ό λ α ν τ επ ιβ α ί- ν ο ν τ α ς σ το «Foxhound» κ α τ ε υ θ ύ ν θ η κ ε π ρ ο ς τ η ν ε ίσ ο δ ο τ ο υ λ ιμ α ν ιο ύ μ ε τ η ν ε ν τ ο λ ή να σ υ ν α ν τ η θ ε ί π ροσ ω π ικά μ ε τ ο ν Γ κ ε ν σ ο ύ λ κ α ι να τ ο υ ε ξ η γ ή σ ε ι α ν α λ υ τ ικ ά τ ο υ ς β ρ ε τ α ν ικ ο ύ ς ό ρ ο υ ς . To «Foxhound» σ τ ά θ μ ε υ σ ε σ τη ν ε ίσ ο δ ο τ ο υ ν α υ σ τά θ μ ο υ φ ρ ά σ σ ο ν τά ς τ η ν κ α ι ο Χ ό λ α ν τ ε π ιβ ιβ ά σ τη κ ε σ ε μ ια λ έ μ β ο κ α τ ε υ θ υ ν ό μ ε ν ο ς π ρ ο ς τη γ α λ λ ικ ή ν α υ α ρ χ ίδ α .

Ο τα ν ο Γ κ ε ν σ ο ύ λ π λ η ρ ο φ ο ρ ή θ η κ ε τ ο ν λ ό γ ο τ η ς β ρ ε τ α ν ικ ή ς « επ ίσ κ εψ η ς » κα ι κ ρ ίν ο ν τα ς « α π α ξιω τ ικ ό » τ ο να δ ια - π ρ α γ μ α τ ε υ θ ε ί μ ε έ ν α ν κ α τ ώ τ ε ρ ό το υ α ξ ιω μ α τ ικ ό , δ ι έ τ α ξ ε σ τ ις 8 .10 τ ο ν υ π α ρ χη - γ ό το υ , π λ ο ία ρ χ ο Μ π ε ρ ν ά ρ ν τ Ν τ ο υ φ έ (3), να δ ε ι ε κ ε ίν ο ς τ ο ν Β ρ ε τα ν ό α π ε σ τα λ μ έν ο . Σ τη σ υ ν ά ν τη σ η π ου α κ ο λ ο ύ θ η σ ε ο Χ ό λ α ν τ π ρ ο σ π ά θ η σ ε να ε ξ η γ ή σ ε ι σ το ν Γάλλο ο μ ο ιό β α θ μ ό τ ο υ π ω ς ή τ α ν ά μ εσ η α ν ά γ κ η να μ ιλ ή σ ε ι π ροσ ω π ικά σ το ν Γ κ ε ν σ ο ύ λ , α λ λ ά ο Ν το υ φ έ , β ά σ ε ι τω ν ε ν τ ο λ ώ ν τ ο υ , α ρ ν ή θ η κ ε . Ε νόσ ω ε ξ ε λ ισ σ ό τ α ν η σ κ η ν ή α υ τή , ο Γ κ εν σ ο ύ λ , ο ο π ο ίο ς π α ρ α τ η ρ ο ύ σ ε τ ι ς κ ιν ή σ ε ις τω ν β ρ ε τα ν ικ ώ ν π λο ίω ν, δ ε ν ά ρ γ η σ ε να α ν τ ιλ η φ θ ε ί τ η ν α π ώ τερ η σ η μ α σ ία τ η ς π α ρ ο υ σ ία ς τ ο υ ς . Σ υ ν ε ιδ η το π ο ιώ ν τα ς α γ α ν α κ τ ισ μ έ ν ο ς πως α υ τ ό π ου ε ξ ε λ ισ σ ό τ α ν δ ε ν ή τ α ν π αρά « δ ιπ λ ω μ α τία μ ε τ ο ό π λο σ το ν κ ρ ό τα φ ο » , σ τ ις 8 .47 δ ι έ τ α ξ ε ο ρ γ ισ μ έ ν ο ς το «Foxhound» να μ ε τ α κ ιν η θ ε ί α μ έσ ω ς από

Το « Strasbourg» φ λ έγ ετα ι. Π αρά τις αλλεπ ά λληλες π ροειδοπ οιήσεις , ο ι Γάλλοι δ εν π ίστεψ αν πως η βρ ετα ν ική απειλή 9 α υλο π οιε ίτο . Ο α ιφ νιδ ιασμός που υπ έστησαν δικα ιολογεί, ως έναν β α θμό , τις α να π ο τελεσ μ α τικ ές α ντιδ ρ ά σ εις το υ ς .

τ η ν ε ίσ ο δ ο τ ο υ λ ιμ α ν ιο ύ .Σ το μ ε τ α ξ ύ ο Χ ό λ α ν τ , ο ο π ο ίο ς γ ν ώ

ρ ιζ ε τ ι θ α ε π α κ ο λ ο υ θ ο ύ σ ε α ν ο ι δ ια π ρ α γ μ α τ ε ύ σ ε ις ν α υ α γ ο ύ σ α ν , π ρ ο σ π ά θ η σ ε να π α ρ α κ ά μ ψ ε ι τ ο ν α μ ε τά π ε ισ το Ν τ ο υ φ έ κα ι να π ρ ο σ ε γ γ ίσ ε ι τ ο ν Γ κ ε ν σ ο ύ λ δ ιά τ η ς π λ α γ ία ς ο δ ο ύ . Ε π ιβ α ίν ο ν τα ς σ τη ν ά κ α τό τ ο υ κα ι π ρ ο σ π ο ιο ύ μ ε ν ο ς ό τ ι ε ξ έ ρ χ ε τ α ι απ ό τ ο λ ιμ ά ν ι, κ α τ ε υ θ ύ ν θ η κ ε ε κ ν έ ο υ μ ε τ α χ ύ τ η τ α π ρ ο ς τ ο «D unkerque». Ε μ π ο δ ίσ τη κ ε , ό μ ω ς , κα ι π ά λ ι απ ό τ ο ν Ν το υ φ έ . Α π ελ π ισ μ έν ο ς , π λ έ ο ν , ο Β ρ ε τ α ν ό ς π λ ο ία ρ χ ο ς π α ρ έδ ω σ ε σ το ν υπ α σ π ισ τή έ ν α ν χ α ρ το φ ύ λ α κ α μ ε τ ο τ ε λ ε σ ίγ ρ α φ ο , σ το ο π ο ίο μ ε τ α ξ ύ ά λ λ ω ν α ν α φ ε ρ ό τα ν :

Μ Β Β Β Β Β Μ«B re tagne»«D unkerque»«Provence»«S trasbou rg»«M ogador»«R igau lt de G enou illy» «Terre Neuve» «Arm en»«Este re i»Σ ύνολο

3691

148

151322233135

202

825169

33596

3

1050

1012210

35

38 12 86 6

1300


Σ τιγ μ ιό τυ π ο από τη ναυμαχία. Τα σκάφη στο Μ ερ ς ελ Κεμπιρ ανήκαν σ τον πανίσχυρο Γαλλικό Σ τό λο το υ Α τλα ντικο ύ (Force de Raid). Εφ θασαν στον να ύ σ τα θμο σ τις αρχές Ιουν ίου , ερ χόμενα από τη Β ρ έσ τη .

« . . .ε ίν α ι α δ ύ ν α το γ ια ε μ ά ς , τ ο υ ς έω ς τώ ρ α σ υ ν τ ρ ό φ ο υ ς σ ας, να ε π ιτ ρ έ ψ ο υ μ ε τ α θ α υ μ ά σ ια π λο ία σ ας να π ε ρ ιέ λ θ ο υ ν σ τη δ ύ ν α μ η τ ο υ Γ ερ μ α ν ο ύ ε χ θ ρ ο ύ . Ε ίμ α σ τ ε α π ο φ α σ ισ μ έν ο ι να σ υ ν ε χ ίσ ο υ μ ε να π ο λ ε μ ο ύ μ ε μ έ χ ρ ι τ έ λ ο υ ς κα ι α ν ν ικ ή σ ο υ μ ε , όπ ω ς π ισ τ ε ύ ο υ μ ε ό τ ι θ α γ ίν ε ι, ο υ δ έ π ο τ ε θ α ξ ε χ ά σ ο υ μ ε π ω ς η Γαλλία υ π ή ρ ξε σ ύ μ μ α χ ό ς μ α ς , πω ς τ α σ υ μ φ έ ρ ο ν τ ά μ α ς τ α υ τ ίζ ο ν τ α ι μ ε τ α δ ικ ά τ η ς κα ι π ω ς κ ο ιν ό ς μ α ς ε χ θ ρ ό ς ε ίν α ι η Γ ερ μ α ν ία . Ε ά ν ν ικ ή σ ο υ μ ε , δ η λ ώ ν ο υ μ ε κ α τ η γ ο ρ η μ α τ ικ ά π ω ς θ α α π ο κ α τα σ τή σ ο υ μ ε τ ο μ ε γ α λ ε ίο κα ι τ η ν ε π ικ ρ ά τ ε ια τ η ς Γα λλία ς . Γ ια τ ο ν σ κο π ό α υ τ ό ν π ρ έπ ε ι να κ α τ α σ τή σ ο υ μ ε

β έ β α ιο π ω ς τ α κ α λ ύ τ ε ρ α π λ ο ία τ ο υ Γα λλικο ύ Ν α υ τ ικ ο ύ δ ε ν θ α χ ρ η σ ιμ ο π ο ιη θ ο ύ ν ε ν α ν τ ίο ν μ α ς απ ό τ ο ν κ ο ιν ό ε χ θ ρ ό . Υπό τ ι ς σ υ ν θ ή κ ε ς α υ τ έ ς , η κ υ β έ ρ ν η σ η τ η ς Α υ τ ο ύ Μ ε γ α λ ε ιό τ η τ α ς μ ε ε ξ ο υ σ ιο δ ό τ η σ ε όπ ω ς α π α ιτή σ ω ο γ α λ λ ικ ό ς σ τό λ ο ς π ου β ρ ίσ κ ε τα ι τώ ρ α σ το Μ ε ρ ς ε λ Κ εμ π ίρ κα ι τ ο Ο ρ ά ν να ε ν ε ρ γ ή σ ε ι σ ύ μ φ ω ν α μ ε μ ία ε κ τω ν α κ ό λ ο υ θ ω ν ε ν α λ λ α κ τ ικ ώ ν :(α) Να σ υ μ π λ ε ύ σ ε ι μ α ζ ί μ α ς κα ι να σ υ ν ε χ ίσ ε ι τ ο ν α γώ να μ έ χ ρ ι τ ε λ ικ ή ς ν ίκ η ς ε ν α ν τ ίο ν τω ν Γερμανώ ν.(6) Να π λ ε ύ σ ε ι μ ε μ ε ιω μ έ ν α π λ η ρ ώ μ α τα κα ι υπό τ ο ν έ λ ε γ χ ό μ α ς σ ε κά π ο ιο β ρ ε τ α ν ικ ό λ ιμ ά ν ι. Τα π λ η ρ ώ μ α τα θ α επ α να π α -

τ ρ ισ τ ο ύ ν τ ο σ υ ν τ ο μ ό τ ε ρ ο δ υ ν α τό ν .Ε ά ν υ ιο θ ε τ η θ ε ί μ ία ε κ τω ν λ ύ σ εω ν α υ τώ ν , μ ε τ η ν ο λ ο κ λ ή ρ ω σ η τ ο υ π ο λ έ μ ο υ θ α ε π α ν α φ έ ρ ο υ μ ε τ α π λο ία σ ας σ τη Γαλλία κα ι θ α α π ο ζη μ ιώ σ ο υ μ ε π λ ή ρ ω ς ο π ο ιεσ - δ ή π ο τε ζ η μ ιέ ς θ α έ χ ο υ ν υ π ο σ τε ί σ το μ ε τα ξύ .(γ) Ε ν α λ λ α κ τ ικ ό , α ν δ ε σ μ ε ύ ε σ τ ε π ω ς τα π λο ία σ α ς δ ε ν θ α χ ρ η σ ιμ ο π ο ιη θ ο ύ ν από τ ο υ ς Γ ερ μ α ν ο ύ ς , ε κ τ ό ς α ν ε κ ε ίν ο ι π αρα- β ο ύ ν τη σ υ ν θ η κ ο λ ό γ η σ η , τ ό τ ε π λ ε ύ σ τε μα ζ ί μ α ς μ ε μ ε ιω μ έ ν α π λ η ρ ώ μ α τα σ ε κά π ο ιο ν γ α λ λ ικ ό λ ιμ έ ν α τω ν Δ υ τ ικ ώ ν Ιν δ ιώ ν , π.χ. τ η Μ α ρ τ ιν ίκ α , ό π ο υ (τα π λο ία ) θ α μ π ο ρ ο ύ σ α ν να π α ρ ο π λ ισ το ύ ν π ρ ο ς ικα ν ο π ο ίη σ ή μ α ς ή, π ιθ α νώ ς , να α ν α τ ε θ ο ύ ν σ τη φ ύ λ α ξη τω ν Η Π Α κ α ι να π α ρ α μ ε ίν ο υ ν α σ φ α λή έω ς τη λ ή ξ η τ ο υ π ο λ έ μ ο υ , εν ώ τ α π λ η ρ ώ μ α τα θ α επ α ν α π α τρ ι- σ τούν .

Αν α ρ ν η θ ε ί τ ε τ ις π ρ ο σ φ ο ρ έ ς α υ τ έ ς , ο φ ε ίλ ω , μ ε β α θ ε ιά μ ο υ λύπ η , να α π α ιτή σω απ ό εσ ά ς να β υ θ ίσ ε τ ε τ α π λο ία σ α ς ε ν τ ό ς 6 ωρών.

Τ ελ ικ ά , σ ε π ερ ίπ τω σ η μη ε φ α ρ μ ο γ ή ς τω ν α ν ω τέρ ω , έχω δ ια τ α γ έ ς απ ό τ η ν κ υ β έ ρ ν η σ η τ η ς Α υ το ύ Μ ε γ α λ ε ιό τ η τ α ς ό πω ς χ ρ η σ ιμ ο π ο ιή σ ω ο π ο ια ν δ ή π ο τε δ ύ ν α μη ε ίν α ι α π α ρ α ίτη τη γ ια να α π ο τρ έψ ω τ η ν π τώ σ η τω ν π λο ίω ν σ ας σ ε γ ε ρ μ α ν ικ ά χ έρ ια » .

Ο τα ν ο Γά λλο ς ν α ύ α ρ χ ο ς δ ιά β α σ ε το π α ρα π ά νω κ ε ίμ ε ν ο , ε ξ ε μ ά ν η ! Π ιθ α ν ώ ς , η α ν τ ίδ ρ α σ ή τ ο υ να ή τ α ν η π ιό τ ε ρ η , ε ά ν ο Β ρ ε τ α ν ό ς δ ια π ρ α γ μ α τ ε υ τ ή ς ε ίχ ε κ α τ α φ έ ρ ε ι να τ ο υ « α ν α λ ύσ ει» τ ο υ ς ό ρ ο υ ς σε π ιο « δ ιπ λ ω μ α τικ ή » γλώ σ σ α . Κ α θ ώ ς , ό μω ς, η Δ ύ ν α μ η «Η» έ π ρ ε π ε να ο λ ο κ λ η ρ ώ σ ε ι τ η ν α π ο σ το λ ή τ η ς π ρ ιν απ ό τ η δύσ η τ ο υ η λ ίο υ κα ι μ π ρ ο σ τά σ το ν α ν έ ν δ ο τ ο Ν τ ο υ φ έ , ο Χ ό λ α ν τ δ ε ν ε ίχ ε ά λ λ η επ ιλ ο γ ή απ ό τ ο να επ ιδ ώ σ ε ι τ ο τ ε λ ε σ ίγ ρ α φ ο . Σ ε κ ά θ ε π ερ ίπ τω σ η , π ερ ί τ ις 9.45 κα ι ό ν τα ς υπό τ ο κ α θ ε σ τώ ς ψ υ χ ικ ή ς φ ό ρ τ ισ η ς , ο Γ κ ε ν σ ο ύ λ ε ν η μ έ ρ ω σ ε τ ο Γ α λ λ ικό Ν α υ α ρ χ ε ίο σ τη ν Τ ο υ λ ό ν πω ς μ ια β ρ ε τ α ν ικ ή δ ύ ν α μ η β ρ ισ κ ό τα ν έ ξω απ ό τ η βάσ η τ ο υ κα ι ό τ ι ε ίχ ε λ ά β ε ι έ ν α τ ε λ ε σ ίγ ρ α φ ο να β υ θ ίσ ε ι τ α π λ ο ία τ ο υ ε ν τ ό ς έ ξ ι ωρών. Π α ρ ό τι, ό μ ω ς , δ ε ν δ ια β ίβ α σ ε τ ο π λ ή ρ ε ς κ ε ίμ ε ν ο τ ο υ τ ε λ ε σ ιγ ρ ά φ ο υ , δ ε ν π α ρ έ λ ε ιψ ε τ α τ ο ν ίσ ε ι τ η ν π ρ ό θ εσ ή το υ να α π α ν τή σ ε ι σ τη β ία μ ε τ η β ία .

Σ το μ ε τ α ξ ύ , α ν α μ έ ν ο ν τ α ς τ η γ α λ λ ικ ή α π ά ν τη σ η , ο Χ ό λ α ν τ π α ρ α τή ρ η σ ε μ ια κ ιν η τ ικ ό τ η τ α πάνω σ τα γ α λ λ ικ ά π λο ία , τ η ν ο π ο ία ε ξ έ λ α β ε ω ς π ρ ο ε το ιμ α σ ία γ ια να ε - γ κ α τ α λ ε ίψ ο υ ν τ ο λ ιμ ά ν ι. Ζ η τώ ν τα ς π ε ρ α ιτ έ ρ ω ο δ η γ ίε ς από τ ο υ ς α ν ω τέ ρ ο υ ς τ ο υ , έ λ α β ε τ η ν ε ν τ ο λ ή να α π ο φ ρ ά ξε ι τ η ν ε ίσ ο δ ο τ ο υ λ ιμ α ν ιο ύ μ ε ν ά ρ κ ε ς , ώ σ τε να π α ρ ε μ π ο δ ίσ ε ι τ ο ν α π εγ κ λ ω β ισ μ ό το υ

Η σ τιγ μ ή τη ς έκ ρ η ξη ς το υ θω ρ η κ το ύ «B retagne». Το μ εγ α λ ύ τερ ο μ έρ ο ς των γαλλικών απωλειών π ρ ο ή λθ ε από το σ υ γκ εκ ρ ιμένο π λήγμα.

k5 2 I Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α

γ α λ λ ικ ο ύ σ τό λ ο υ .Π ε ρ ί τ ις 10.00, ο Σ ό μ ε ρ β ιλ έ λ α β ε τ ε λ ι

κά έ ν α μ ή ν υ μ α απ ό τ ο ν Γ κ εν σ ο ύ λ , σ το ο π ο ίο ο δ ε ύ τ ε ρ ο ς δ ιε μ ή ν υ ε π ω ς θ α α ν τ ι σ τ ε κ ό τ α ν σ ε κ ά θ ε β ία ιη π ρ ο σ π ά θ ε ια α ν ά κ τη σ η ς τ ο υ ε λ έ γ χ ο υ τω ν γ α λ λ ικ ώ ν π λ ο ίω ν, π ρ ο σ θ έ τ ο ν τ α ς ό τ ι η π ρ ώ τη β ο λ ή που θ α ρ ιπ τό τα ν ε ν α ν τ ίο ν τ ο υ ς θ α σ η μ α το δ ο τ ο ύ σ ε τ η σ υ ν ο λ ικ ή μ ε τ α σ τ ρ ο φ ή τ ο υ ΜΝ ε ν α ν τ ίο ν τ η ς Β ρ ε τα ν ία ς . Μ ε τ η ν ώ ρα να π ερ νά , τ α γ α λ λ ικ ά π λο ία έ τ ο ιμ α να α- π ο π λ εύ σ ο υ ν κα ι τ η ν α γ ω ν ία να έ χ ε ι κο - ρ υ φ ω θ ε ί, ο Σ ό μ ε ρ β ιλ ε ν η μ έ ρ ω σ ε μ ε τη σ ε ιρ ά τ ο υ τ ο Β ρ ε τ α ν ικ ό Ν α υ α ρ χ ε ίο γ ια τ η ν α π ό ρ ρ ιψ η τ ο υ τ ε λ ε σ ιγ ρ ά φ ο υ κα ι πω ς σ κ ό π ευ ε να α ν ο ίξ ε ι π υρ σ τ ις 13.30. Π α ρ ά λ λ η λ α , ο Χ ό λ α ν τ , ε ξ α κ ο λ ο υ θ ώ ν τ α ς να ε λ π ίζ ε ι πω ς μ ια ε ιρ η ν ικ ή δ ιε υ θ έ τ η σ η ή τ α ν δ υ ν α τή , ε κ λ ιπ α ρ ο ύ σ ε τ ο ν Σ ό μ ε ρ β ιλ κα ι τ ο Ν α υ α ρ χ ε ίο να δ ώ σ ο υ ν π ε ρ ισ σ ό τε ρο χ ρ ό ν ο γ ια δ ια π ρ α γ μ α τε ύ σ ε ις . Ε τσ ι δ ό θ η κ ε μ ια ν έ α π ρ ο θ ε σ μ ία γ ια τ η ν έ ν α ρ ξ η τω ν ε χ θ ρ ο π ρ α ξ ιώ ν , η ο π ο ία ο ρ ίσ τη κ ε σ τ ις 16.30.

Α ρ χ ικά , η π α ρ ά τα σ η α υ τή έ δ ε ιχ ν ε να α π ο φ έ ρ ε ι κα ρ π ο ύ ς , κ α θ ώ ς π ερ ί τ ις 16.15 ο Γ κ ε ν σ ο ύ λ ε ν η μ έ ρ ω σ ε πω ς τ ε λ ικ ά σ υ μ φ ω ν ε ί να δ ια π ρ α γ μ α τ ε υ θ ε ί μ ε τ ο ν Χ ό λ α ν τ . Ω σ τό σ ο , η α ισ ιο δ ο ξ ία επ ισ κ ιά σ τη κ ε , ό τ α ν σ τη σ υ ν ά ν τη σ η π ου α κ ο λ ο ύ θ η σ ε , ο Γά λλος απ λώ ς ε π α ν έ λ α β ε ό τ ι, ε φ ό σ ο ν Γ ερ μ α ν ία κα ι Ιτα λ ία τη ρ ο ύ σ α ν α π α ρ έ γ κ λ ιτ α τ ο υ ς ό ρ ο υ ς τ η ς γ α λ λ ικ ή ς σ υ ν θ η κ ο λ ό γ η σ η ς , θ α τ ο υ ς τη ρ ο ύ σ ε κα ι ε κ ε ίν ο ς .

Ε νώ ο ι δ ύ ο ά ν δ ρ ε ς σ υ ν ο μ ιλ ο ύ σ α ν , έ ν α ς α ρ ιθ μ ό ς β ρ ε τα ν ικ ώ ν το ρ π ιλ ο π λ ά ν ω ν Fairey S w ord fish , σ υ ν ο δ ε υ μ έ ν ο ς απ ό β ο μ β α ρ δ ισ τ ικ ά κ ά θ ε τ η ς ε φ ό ρ μ η σ η ς B lackburn Β -24 Skua, α π ο ν η ώ θ η κ ε απ ό τ ο «Ark Royal» ξ ε κ ιν ώ ν τ α ς τ η ν π ό ν τ ισ η μα- γ ν η τ ικ ώ ν ν α ρ κ ώ ν σ τη ν έ ξ ο δ ο τ ο υ λ ιμ α ν ιο ύ . Ο π ω ς ή τ α ν φ υ σ ικ ό , η β ρ ε τ α ν ικ ή ε ν έ ρ γ ε ια δ ιέ λ υ σ ε κα ι τ α τ ε λ ε υ τ α ία ψ ή γ μ α τ α κ α λ ο ύ π ν ε ύ μ α τ ο ς π ου ε ίχ α ν α π ο μ ε ί- ν ε ι. Η κ α τά σ τα σ η ο ξ ύ ν θ η κ ε π ε ρ ισ σ ό τε ρο , ό τ α ν τ α β ρ ε τ α ν ικ ά α ε ρ ο σ κ ά φ η α ν α χ α ιτ ίσ τη κ α ν απ ό γ α λ λ ικ ά μ α χ η τ ικ ά C urtiss H aw k M ode l 75 (4), μ ε α π ο τ έ λ ε σ μ α τ η ν κ α τά ρ ρ ιψ η ε ν ό ς Skua. Το β ο μ β α ρ δ ισ τ ικ ό σ υ ν ε τρ ίβ η σ τη θ ά λ α σ σ α , μ ε α π ο τ έ λ ε σ μ α τ ο ν θ ά ν α τ ο τω ν δ ύ ο χ ε ιρ ισ τώ ν π ου α π ο τέ λ ε σ α ν κα ι τ ις μ ο ν α δ ικ έ ς απώ-

Σ τη φ ω τογρα φ ία α υ τή ν (που έχ ε ι π ιθα νό τα τα λ η φ θ ε ί από το κ ατά σ τρ ω μα του «Dunkerque»), δ ια κρίνουμε σε πρώτο επ ίπ εδο το «Provence» και σε δ εύ τε ρ ο το «Strasbourg» που έχ ε ι α ρχ ίσ ει να κ ινε ίτα ι για να ε ξ έ λ θ ε ι από το λιμάνι. Σ το β ά θο ς δ ια κ ρ ίν ετα ι το φ λεγό μ ενο «B retagne».

λ ε ί ε ς τ η ς Δ ύ ν α μ η ς «Η» σ τη δ ιά ρ κ ε ια τ η ς επ ιχ ε ίρ η σ η ς . Π α ρ ά λ λ η λ α μ ε τη δ υ σ μ ε ν ή α υ τ ή ν ε ξ έ λ ι ξ η , ο Χ ό λ α ν τ , ο ο π ο ίο ς σ ε ο ρ ισ μ έ ν ε ς σ τ ιγ μ έ ς ε ίχ ε π ισ τ έ ψ ε ι π ω ς θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε να ε π ιτ ύ χ ε ι κά π ο ια σ υ μ φ ω ν ία , σ υ ν ε ιδ η το π ο ίη σ ε π λ έ ο ν πω ς ο ι Γά λλο ι α π λώ ς χ ρ ο ν ο τρ ιβ ο ύ σ α ν .

Η ΕΠΙΘΕΣΗΠ ρ ά γμ α τι, ο Γά λλος ν α ύ α ρ χ ο ς δ ε ν ε ίχ ε

π ο τ έ σ κοπ ό να υ π ο κ ύ ψ ε ι σ το ν ε κ β ια σ μ ό κα ι π ρ ο σ π α θ ο ύ σ ε α π ελ π ισ μ έν α να κ ε ρ δ ίσ ε ι χ ρ ό ν ο . Το π ρω ινό σ ή μ α τ ο υ ε ίχ ε φ θ ά - σ ε ι σ το Γαλλικό Ν α υ α ρ χ ε ίο , α λ λά λόγω α π ο υ σ ία ς τ ο υ Ν τα ρ λά ν , ο ο π ο ίο ς δ ε ν κ α τ έ σ τη δ υ ν α τό να ε ν το π ισ τ ε ί εγ κ α ίρ ω ς , κ α τ έ λ η ξ ε σ το ν α ρ χ η γ ό τ ο υ γ α λ λ ικ ο ύ ΓΕΝ, ν α ύ α ρ χο Μ ο ρ ίς λ ε Α ο ύ κ . Α π α ν τώ ν τα ς μ ε τ ο ό ν ο μ α τ ο υ υ π ο υ ρ γο ύ , ο λ ε Α ο ύ κ δ ιέ τ α ξ ε τ ο ν Γ κ εν σ ο ύ λ να π α ρ α μ ε ίν ε ι α μ ε τ α κ ίν η τ ο ς , ε ν η μ ε ρ ώ ν ο ν τ α ς π α ρ ά λ λ η λ α τ ο σ ύ ν ο λ ο τω ν γ α λ λ ικ ώ ν α ε ρ ο ν α υ τ ικ ώ ν δ υ ν ά μ εω ν

N im U ie z p w O r a n !

Να «μ η ν ξεχάσ ουν το Ο ράν» κ α λ ε ί το υ ς Γάλλους η προπ αγανδιστική α υ τή αφ ίσα της κυβέρνησης του Βισύ, υπ ογραμμίζοντας τον μ α ρ τυ ρ ικ ό θ ά ν α το των Γάλλων ναυτικών. Η φ ιλογερμα νική προπαγάνδα κ α τέ β α λ ε κ ά θ ε π ροσπ άθεια να ε κ μ ε τα λ λ ε υ θ ε ί το τρ α γ ικό ανθρώ πινο δράμα π ροσπ αθώ ντας να υπ οδαυλίσει τη γα λλοβρ ετα νική α ντιπ α λότη τα .


Γάλλοι να ύ τες προσπ αθούν να κατα σ βέσ ο υν τη φω τιά που εξα π λώ νετα ι σ το πλοίο τους , ανεβ ά ζο ντα ς π αράλληλα στο κατάσ τρω μα το υ ς συναδέλφ ους το υ ς οι οποίοι έχουν εγ κ λ ω β ισ τε ί σ τα εσ ω τερ ικά δ ια μερ ίσ ματα .

τ η ς δ υ τ ικ ή ς Μ ε σ ο γ ε ίο υ να κ α τ ε υ θ υ ν θ ο ύ ν ε π ε ιγ ό ν τω ς σ τη ν π ερ ιο χ ή (5).

Ενώ ο ι σ υ ν ο μ ιλ ίε ς σ υ ν εχ ίζο ν τα ν , το Β ρ ε τα ν ικ ό Ν α υ α ρ χ ε ίο υ π έ κ λ ε ψ ε τ α σ ή μ α τ α το υ ν τ ε Λ ο ύ κ , π ρ ο τρ έ π ο ν τα ς τ ο ν Σ ό μ ε ρ β ιλ να δ ρ ά σ ε ι α μ έσ ω ς , α ν δ ε ν ή θ ε λ ε να α ν τ ιμ ε τω π ίσ ε ι τ ις γ α λ λ ικ έ ς ε ν ισ χ ύ σ ε ις ή τ α γ ε ρ μ α ν ικ ά U -B oot που ε ν δ ε χ ο μ έ ν ω ς

σ κ ά φ ο ς τ ο υ δ ε ν ε ίχ ε π ρ ο λ ά β ε ι α κ ό μ α να ε γ κ α τ α λ ε ίψ ε ι τ ο λ ιμ ά ν ι, ό τ α ν ο ι λ ά μ ψ ε ις απ ό τ α π λο ία τ η ς Δ ύ ν α μ η ς «Η» σ η μ α το δ ό τη σ α ν τ η ν έ ν α ρ ξη τ η ς π ρ ώ τη ς γ α λ λ ο - β ρ ε τ α ν ικ ή ς ν α υ τ ικ ή ς σ ύ γ κ ρ ο υ σ η ς μ ε τ ά απ ό 135 χ ρ ό ν ια (6)!

Σ τ η ν π ρ α γ μ α τ ικ ό τη τα , ο ό ρ ο ς «σ ύγ κ ρ ο υ σ η » α π έ χ ε ι μ α κ ρ ά ν τ η ς π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τ α ς . Π α ρ ό τ ι σ ε ε π ίπ εδ ο ισ χ ύ ο ς οι δ ύ ο α ν τ ίπ α λ ο ι φ α ίν ο ν τα ν π ερ ίπ ο υ ισ ο δ ύ να μ ο ι, ο ι Β ρ ε τα ν ο ί δ ι έ θ ε τ α ν π ο λ λά π λ ε ο ν ε κ τ ή μ α τ α . Το σ η μ α ν τ ικ ό τ ε ρ ο , β έβ α ια , ή τα ν π ω ς ο ι α ν τ ίπ α λ ο ί τ ο υ ς β ρ ίσ κ ο ν τα ν π α γ ιδ ε υ μ έ ν ο ι σ ε έ ν α ν σ τ ε ν ό χώ ρ ο , χ ω ρ ίς ο υ σ ια σ τ ικ έ ς δ υ ν α τ ό τ η τ ε ς ελ ιγ μ ώ ν . Ε ίνα ι χ α ρ α κ τη ρ ισ τ ικ ό π ω ς τ α «D unkerque» κα ι «S trasbourg» , τ α ο π ο ία ε ίχ α ν τ α επ ίφ ο β α π υ ρ ο β ό λ α τ ο υ ς τ ο π ο θ ε τ η μ έ ν α σ τη ν π λώ ρη , δ ε ν ε ίχ α ν λ ά β ε ι τ η ν κ α τ ά λ λ η λ η θ έ σ η ώ σ τε να τ α σ τρ έ ψ ο υ ν ε ν α ν τ ίο ν τω ν Β ρ ετα ν ώ ν . Ε π ίσ ης, η σ υ ν τρ ιπ τ ικ ή π λ ε ιο - ψ η φ ία τω ν π υ ρ ώ ν π ρ ο ή λ θ ε απ ό τη Δ ύ ν α μη «Η», κ α θ ώ ς τ α π υ ρ ο β ό λ α τω ν 381 mm τω ν β ρ ε τα ν ικ ώ ν π λο ίω ν μ π ο ρ ο ύ σ α ν να

! ο γαλλικός στόλος δεν είχε καμιά ελπίδα επιβίωσης όταν στις 17.54 η Δύναμη «Η» γενίκευσε τα πυρά της. 9θ α έσ π ευ δ α ν σ τη ν π ερ ιο χ ή . Το τ ε λ ε υ τ α ίο τη λ ε γ ρ ά φ η μ α από τ ο Λ ο ν δ ίν ο ή τα ν χ α ρ α κ τη ρ ισ τ ικ ά λ α κ ω ν ικ ό π ε ρ ιέ χ ο ν τα ς τ ρ ε ις μ ό ν ο λ έ ξ ε ις : « Κ λ ε ίσ τε θ έ μ α τά χ ισ τα » .

Μ ε τ η ν α γ ω ν ία να κ ο ρ υ φ ώ ν ε τα ι, ο Σ ό μ ε ρ β ιλ α π έ σ τ ε ιλ ε έ ν α τ ε λ ε υ τ α ίο σ ή μ α σ το ν Γ κ ε ν σ ο ύ λ ξ ε κ α θ α ρ ίζ ο ν τ α ς π ω ς σ τ ις 17.30 θ α έ π λ η τ τ ε τ α π λο ία το υ . Το σ ήμα έ φ θ α σ ε σ το «D unkerque» σ τ ις 17.15, ο ρ ι- σ τ ικ ο π ο ιώ ν τα ς κ α ι τυ π ικ ά τ ο τ έ λ ο ς τ η ς δ ια π ρ α γ μ ά τε υ σ η ς . Β λ έ π ο ν τα ς πω ς ο ι π ρ ο σ π ά θ ε ιέ ς τ ο υ δ ε ν ε ίχ α ν π λ έ ο ν κ α ν έ να ν ό η μ α , ο Χ ό λ α ν τ ε γ κ α τ έ λ ε ιψ ε τ η γ α λ λ ικ ή ν α υ α ρ χ ίδ α σ τ ις 17.25. Το τα χ ύ π λ ο ο

Γάλλοι να ύ τες ε ξε τά ζ ο υ ν τις ζη μ ιές που υπ έστη το « Dunkerque» μ ε τά και τη δ εύ τε ρ η βρ ετα ν ική επ ίθ εσ η , σ τις 6 Ιουλ ίου .

ρ ίξ ο υ ν ισ χ υ ρ ό τ ε ρ ε ς ο μ ο β ρ ο ν τ ίε ς απ ό τα γ α λ λ ικ ά . Τα β ρ ε τ α ν ικ ά π υ ρ ά , π α ρ ό τ ι σ ύ ν τ ο μ α σ ε δ ιά ρ κ ε ια , ή τ α ν ε ξ α ιρ ε τ ικ ά π υ κνά κα ι α κ ρ ιβ ή .

Οι π ρ ώ τε ς β ρ ε τ α ν ικ έ ς ο β ίδ ε ς α ιφ ν ι- δ ία σ α ν τ ο υ ς Γά λλο υ ς π ου, π α ρά τ ο κ α τ η γ ο ρ η μ α τ ικ ό ύ φ ο ς το υ τ ε λ ε σ ιγ ρ ά φ ο υ , δ ε ν ε ίχ α ν π ισ τέψ ε ι πω ς ο ι - μ έ χ ρ ι π ρ ιν από δ ύ ο ε β δ ο μ ά δ ε ς - σ ύ μ μ α χ ο ί τ ο υ ς θ α έ φ θ α ν α ν σ το σ η μ ε ίο α υ τό . Σ υ ν επ ώ ς δ ε ν ε τ ο ιμ ά σ τη κ α ν π ο τέ γ ια μ ια π ρ α γ μ α τικ ή μ ά χη , π α ρά μ ό ν ο ό τα ν ή τ α ν πολύ α ρ γά . Α λλ ά α κ ό μα κα ι τ ό τ ε , ο ι « α π α ν τή σ ε ις» τ ο υ ς ή τα ν σ π ο ρ α δ ικ ές κα ι α ν α π ο τε λ εσ μ α τ ικ έ ς .

Υπό τ ις σ υ ν θ ή κ ε ς α υ τ έ ς , ο γ α λ λ ικ ό ς σ τό λ ο ς δ ε ν ε ίχ ε κα μ ιά ελ π ίδ α επ ιβ ίω σ η ς ό τα ν σ τις 17.54 η Δ ύ ν α μ η «Η» γ ε ν ίκ ε υ σ ε τ α π υρ ά τ η ς . Τη σ τ ιγ μ ή ε κ ε ίν η ε κ τ ο ξ ε ύ θ η - κ ε η τ ρ ίτ η ο μ ο β ρ ο ν τ ία τ η ς β ρ ε τ α ν ικ ή ς δ ύ ν α μ η ς , η οπ ο ία ή τα ν κα ι η π ρ ώ τη π ου έ - π λ η ξε τ ο υ ς σ τό χ ο υ ς τ η ς . Το «Bretagne» υ π ή ρ ξε μ ε τ α ξ ύ τω ν π ρ ώ τω ν « θ υ μ ά τω ν » , κα θ ώ ς μ ία ε ύ σ το χ η β ρ ε τα ν ικ ή β ο λή έπ λ η - ξ ε τ η ν α π ο θ ή κ η π υ ρ ο μ α χ ικ ώ ν το υ . Η τ ρ ο μ α κ τ ικ ή έ κ ρ η ξ η π ου α κ ο λ ο ύ θ η σ ε π ρ οκά - λ ε σ ε τη β ύ θ ισ η τ ο υ π λ ο ίο υ (σ τις 18.09), π α ρ α σ ύ ρ ο ν τα ς σ το ν θ ά ν α το 977 μ έλ η το υ π λ η ρ ώ μ α το ς . Μ ία ά λ λ η ο β ίδ α έ π λ η ξ ε τ η ν

Ο αρχηγός το υ Γαλλικού Ν α υ τικο ύ και υπουργός Αμυνας το υ Βισύ ναύαρχος Φρανσουά Νταρλάν.

π ρ ύ μ ν η τ ο υ α ν τ ιτο ρ π ιλ ικ ο ύ «M ogador» α- κ ιν η το π ο ιώ ν τα ς το , εν ώ τ ο «Provence» π ρ ο σ ά ρ α ξε σ τα α β α θ ή έ χ ο ν τ α ς υ π ο σ τε ί σ ο β α ρ ό τα τ ε ς ζ η μ ιέ ς . Το «Dunkerque» δ έ χ θ η κ ε κα ι ε κ ε ίν ο α π α νω τά π λ ή γ μ α τα , α λ λά κ α τ ά φ ε ρ ε να α ν τα π ο δ ώ σ ε ι τ α πυρά, ρ ίχ ν ο ν τα ς 40 π ερ ίπ ο υ ο β ίδ ε ς ε ν α ν τ ίο ν το υ «H ood», π ρ ιν τ ε θ ε ί τ ε λ ικ ά ε κ τ ό ς μ ά χ η ς . Μ έσ α σ ε 15 π ερ ίπ ο υ λ ε π τά κα ι έ χ ο ν τα ς δ ε χ θ ε ί π ε ρ ισ σ ό τε ρ ε ς από 30 ο μ ο β ρ ο ν τ ίε ς , τ α γ α λ λ ικ ά π λο ία έπ α ψ α ν να απαν τ ο ύ ν σ τα π υρά.

Σ το σ η μ ε ίο α υ τό κα ι σε α π ά ν τη σ η ε ν ό ς σ ή μ α το ς π ου σ τά λ θ η κ ε από τ η ν α κ τή κα λ ώ ν τα ς τ ο ν να σ τα μ α τή σ ε ι τ α πυρά, ο Σ ό μ ε ρ β ιλ δ ιέ τ α ξ ε τ α π υ ρ ο β ό λ α τ ο υ να σι- γ ήσ ουν. Μ ε τ ο ν τρ ό π ο α υ τό ν ο Β ρ ε τα ν ό ς δ ιο ικ η τή ς θ έ λ η σ ε να δ ώ σ ει σ τα γ α λ λ ικ ά π λ η ρ ώ μ α τα μ ια ευ κ α ιρ ία να ε γ κ α τ α λ ε ί- ψ ο υ ν τ α φ λ ε γ ό μ ε ν α π λο ία το υ ς . Ω σ τόσ ο , η γ α λ λ ικ ή δ ιο ίκη σ η π ρ ο σ π ά θ η σ ε να χ ρ η σ ιμ ο π ο ιή σ ει τ η ν π ρ ό σ κα ιρ η α υ τή ν α να σ το λ ή γ ια να α π ο μ α κ ρ ύ ν ε ι απ ό τ ο λ ιμ ά ν ι τ α ε λ ά χ ισ τα π λο ία τ η ς π ου ε ίχ α ν α π ο μ ε ί- ν ε ι α λ ώ β η τα . Ετσι, κα θ ώ ς τ α σ κ ά φ η τ η ς Δ ύ ν α μ η ς «Η» ε ίχ α ν μ ε τ α κ ιν η θ ε ί π ρ ο ς τα δ υ τ ικ ά π ρ ο κ ε ιμ έν ο υ να α π ο φ ύ γ ο υ ν τ η ν έ κ θ ε σ ή τ ο υ ς σ τις π α ρ ά κ τ ιε ς π υ ρ ο β ο λ α ρ χ ίε ς , τ ο «Strasbourg», τ ο «Com m andant Teste» κα ι τ έ σ σ ε ρ α α κ ό μ α α ν τ ιτο ρ π ιλ ικ ά κ α τ ά φ ε ρ α ν μ ε ε π ιδ έ ξ ιο υ ς χ ε ιρ ισ μ ο ύ ς να α π ο φ ύ γ ο υ ν τ ις ν ά ρ κ ε ς , να ε ξ έ λ θ ο υ ν από τ ο λ ιμ ά ν ι κα ι να δ ια φ ύ γ ο υ ν π ρ ο ς τα α ν ο ικ τά .

Ο Σ ό μ ε ρ β ιλ α ν τ έ δ ρ α σ ε δ ια τά σ σ ο ν τα ς δ ια δ ο χ ικ ά τ ρ ε ις ε ν α έ ρ ιε ς ε π ιθ έ σ ε ις ε ν α ν τ ίο ν το υ «Strasbourg» απ ό ε ξο π λ ισ μ έν α μ ε β ό μ β ε ς Swordfish που α π ο ν η ώ θ η κ α ν απ ό τ ο «Ark Royal». Π ρ ά γ μ α τι, ο ι Β ρ ε τα ν ο ί


Τα ελάχ ισ τα γαλλικά πλοία που κ ατό ρθω σ α ν να ε ξέ λ θ ο υ ν από το λιμάνι δ έχο ντα ι τα βρ ετα ν ικά πυρά.

π ιλ ό το ι κ α τ ά φ ε ρ α ν έν α α π ε υ θ ε ία ς , α λλά ό χ ι μ ο ιρ α ίο , κ τύ π η μ α σ το κ α τα δ ιω κ ό μ ε ν ο π λο ίο . Α λ λ ά κα ι τ α γ α λ λ ικ ά π λο ία α π ά ν τη σαν μ ε κ α τα ιγ ισ τ ικ ά α ν τ ια ε ρ ο π ο ρ ικ ά π υ ρά, κ α τ α φ έ ρ ν ο ν τ α ς να κ α τα ρ ρ ίψ ο υ ν δ ύ ο α κ ό μ α β ρ ε τα ν ικ ά α ερ ο σ κ ά φ η , τω ν οπ ο ίω ν τ α π λ η ρ ώ μ α τα δ ια σ ώ θ η κ α ν τ ε λ ικ ά κα ι π ε- ρ ισ υ ν ελ έγ η σ α ν από τ ο «W restler».

Δ ια π ισ τώ ν ο ν τα ς πως ο ι ε ν α έ ρ ιε ς επ ιθ έ σ ε ις δ ε ν ε π έ φ ε ρ α ν ο υ σ ια σ τικά α π ο τε λ έσ μ α τα , σ τ ις 18.43 ο Σ ό μ ε ρ β ιλ δ ιέ τ α ξ ε τα «Arethusa» κα ι «Enterprise» να κ α τα δ ιώ ξ ο υ ν τ α έ ξ ι γ α λ λ ικ ά π λοία . Μ ε τά , ό μ ω ς , από μ ια σ ύ ν το μ η εμ π λ ο κ ή τ ο υ ς μ ε έ ν α γ α λ λ ικ ό α ν τ ιτο ρ π ιλ ικ ό κα ι φ ο β ο ύ μ ε ν ο ς να π ρ α γ μ α το π ο ιή σ ε ι μ ία π α ρ ά λ λ η λ η ν υ κ τ ε ρ ι ν ή επ ιχ ε ίρ η σ η , ο Β ρ ε τα ν ό ς δ ιο ικ η τ ή ς α κ ύ ρω σ ε τ η ν κ α τα δ ίω ξη σ τις 20.20. Π ρ α γ μ α το π ο ίη σ ε , ω σ τόσ ο , μ ία τ ε λ ε υ τ α ία π ροσ π άθ ε ια να β υ θ ίσ ε ι τ ο «Strasbourg», σ τις 20.55, δ ια τά σ σ ο ν τα ς μία α κ ό μ α επ ιδ ρ ο μ ή μ ε Swordfish , η οπ ο ία δ ε ν ε ίχ ε κ α ν έν α α π ο τέλ εσ μ α , κα θ ώ ς ε ίχ ε π λ έ ο ν ν υ κ τώ σ ε ι. Ε τσ ι, χω ρ ίς ά λ λ η π α ρ εν ό χ λ η σ η , τ α υπ ο λ ε ίμ μ α τα τ η ς κ ά π ο τε π α ν ίσ χ υ ρ η ς γ α λ λ ικ ή ς α ρ μ ά δ α ς έ φ θ α σ α ν τ ε λ ικ ά σ το λ ιμ ά ν ι τ η ς Τ ο υ λ ό ν , τ ο π ρω ί τ η ς 4 η ς Ιο υ λ ίο υ .

Σ το Μ έ ρ ς ε λ Κ εμπ ίρ , ο κ ύ ρ ιο ς ό γ κ ο ς το υ γ α λ λ ικ ο ύ σ τό λ ο υ που β ρ ισ κ ό τα ν σ το λ ιμ ά ν ι, ε ί τ ε φ λ ε γ ό τ α ν ε ί τ ε β ρ ισ κ ό τα ν σ το ν β υ θ ό . Ε να θ ω ρ η κ τό ε ίχ ε β υ θ ισ τε ί , ε ν ώ σ ο β α ρ ές ζ η μ ιέ ς υ π έσ τη σ α ν έν α α κ ό μα θ ω ρ η κ τό , έ ν α κ α τα δ ρ ο μ ικ ό μ ά χ η ς και τρ ία α ν τ ιτο ρ π ιλ ικ ά . Επίσης, έ ν α α ν τ ιτο ρ - π ιλ ικό ε ίχ ε π ρ ο σ α ρ ά ξε ι (7). Η Δ ύ ν α μ η «Η» δ ε ν ε ίχ ε χ ά σ ει π αρά έ ξ ι α ερ ο σ κ ά φ η .

Π αρά τ α ο δ υ ν η ρ ά π λ ή γ μ α τα π ου ε ίχ ε ε π ιφ έ ρ ε ι σ το υ ς Γά λλους, ο Σ ό μ ε ρ β ιλ δ ια τ η ρ ο ύ σ ε κ ά π ο ιε ς α μ φ ιβ ο λ ίε ς γ ια τ η ν π ρ α γ μ α τ ικ ή έ κ τα σ η τω ν ζη μ ιώ ν σ τα «Dunkerque» κα ι «Provence». Για τ ο ν σ κ ο πό α υ τό ν δ ιε ν ή ρ γ η σ ε μία α κ ό μ α επ ίθ εσ η μ ε τ α Fairey Swordfish τ ο υ «Ark Royal» το πρωί τ η ς 6 η ς Ιο υ λ ίο υ . Σ τη δ ιά ρ κ ε ια τ η ς ε π ίθ εσ η ς α υ τή ς , μ ία το ρ π ίλ η κ τύ π η σ ε το π ερ ιπ ο λ ικ ό σ κ ά φ ο ς «Terre Neuve» π ου ε ί χ ε α γ κ υ ρ ο β ο λ ή σ ε ι δ ίπ λα σ το «Dunkerque»

Η βύθισ η το υ «B retagne». Τη σ τιγ μ ή της σ υ γκ εκ ρ ιμένη ς λή ψ ης, σ το εσ ω τερ ικό του πλοίου υπήρχαν περίπου 1.000 άνδρες.

κα ι ή τ α ν φ ο ρ τω μ έ ν ο μ ε β ό μ β ε ς β υ θ ο ύ . Η έ κ ρ η ξ η π ου α κ ο λ ο ύ θ η σ ε π ρ ο κ ά λ εσ ε τη β ύ θ ισ η το υ «Terre Neuve» α λ λά κα ι σ ο β α ρ ό τ α τ ε ς ζ η μ ιέ ς σ το «Dunkerque».

ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΛΙΜΑΝΙΑΤα γ α λ λ ικ ά π λο ία π ου ε ίχ α ν κ α τ α φ ύ γ ε ι

σ τα λ ιμ ά ν ια το υ Π λ ύ μ ο υ θ κα ι τ ο υ Π όρ- τ σ μ ο υ θ κ α τ ε λ ή φ θ η σ α ν από τ ο υ ς Β ρ ε τ α ν ο ύ ς τη ν ύ κ τα τ η ς 3 η ς Ιο υ λ ίο υ . Ο ι τ ε λ ε υ τα ίο ι απ λώ ς επ ιβ ιβ ά σ τη κ α ν α ιφ ν ιδ ια σ τικ ά σ τα α γ κ υ ρ ο β ο λ η μ έ ν α σ κ ά φ η σ υ λ λα μ β ά - ν ο ν τα ς τ α π λ η ρ ώ μ α τα χω ρ ίς ιδ ια ίτερ α π ρ ο β λ ή μ α τα . Ε ξα ίρ εσ η α π ο τέ λ ε σ ε το π λή ρω μ α τ ο υ «Surcouf» (σ το Π ό ρ τσ μ ο υ θ ), τ ο οπ ο ίο α ν τ ισ τά θ η κ ε μ ε α π ο τέ λ ε σ μ α τ ο ν θ ά ν α το τρ ιώ ν Β ρ ε τα ν ώ ν (δ ύ ο α ξ ιω μ α τ ικώ ν κα ι ε ν ό ς ν α ύ τη ) α λ λά κα ι ε ν ό ς Γάλλου ν α ύ τη . Μ ε τ α ξ ύ τω ν π λο ίω ν π ου κ α τ ε λ ή

φ θ η σ α ν π ε ρ ιλ α μ β ά ν ο ν τα ν τα θ ω ρ η κ τά «Paris» κα ι «Courbet», τ α α ν τ ιτο ρ π ιλ ικ ά «LeTriom phant» κα ι «Leopard», ο κ τώ τ ο ρ π ιλ ο β ό λ α , π έ ν τ ε υ π ο β ρ ύ χ ια κα ι 200 π ερ ίπ ο υ μ ικ ρ ό τ ε ρ α σ κά φ η . Π ο λλ ά από α υ τά , π ερ ι- λ α μ β α ν ο μ έ ν ο υ τ ο υ «Surcouf», θ α π ε ρ ν ο ύ σ αν α ρ γ ό τ ε ρ α σ τις δ υ ν ά μ ε ις τω ν Ε λ ε υ θ έ ρω ν Γάλλων. Α πό τ α γ α λ λ ικ ά π λ η ρ ώ μ α τα , α ρ κ ε τ ο ί ά ν δ ρ ε ς π α ρ έ μ ε ιν α ν σ τη Β ρ ε τ α ν ία κα ι α ρ γ ό τ ε ρ α ε ν τ ά χ θ η κ α ν σ τις δ υ ν ά μ ε ις τ ο υ σ τρ α τη γ ο ύ ν τ ε Γκω λ, εν ώ ά λ λ ο ι επ α ν α π α τρ ίσ τη κ α ν σ τη Γαλλία.

Τ η ν α υ γ ή τ η ς ίδ ια ς η μ έ ρ α ς , τα γ α λ λ ικ ά π λο ία σ τη ν Α λ ε ξ ά ν δ ρ ε ια (έν α θ ω ρ η κ τό κα ι τ έ σ σ ε ρ α κ α τα δ ρ ο μ ικ ά ) ε γ κ λ ω β ίσ τ η κα ν απ ό τ ο υ ς Β ρ ε τα ν ο ύ ς σ το λ ιμ ά ν ι. Ο Κ ά ν ιν γ κ α μ δ ια β ίβ α σ ε σ το ν δ ιο ικ η τή το υ ς , ν α ύ α ρ χ ο Ρ εν έ Γ κ ο ν τφ ρ ο υ ά , τ ο υ ς ίδ ιο υ ς α κ ρ ιβ ώ ς ό ρ ο υ ς π ου ε ίχ α ν π ρ ο τα θ ε ί κα ι σ το ν Γ κ εν σ ο ύ λ . Τ ελ ικά , μ ε τ ά από μ ια σει-

Σ Τ Ρ Α Τ Ι ί Ι Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α I 5 5

Οι σοροί ορισμένω ν από το υ ς 1.297 Γάλλους να υτικούς που έχασαν τη ζω/j το υ ς από την επ ίθ εσ η .

m Η προσβολή ενός αεροπλανοφόρου γέμισε με ιδιαίτερη ανυπομονησία τους έμπειρους βετεράνους των D3A1, οι οποίοι αναζητούσαν διακαώς μια τέτοια ευκαιρία. ®

ρά λ επ τώ ν δ ια π ρ α γ μ α τεύ σ εω ν μ ε τ α ξ ύ τω ν δ ύ ο ν α υ ά ρ χω ν, σ τις 7 Ιο υ λ ίο υ ο Γκο- ν τφ ρ ο υ ά σ υ μ φ ώ ν η σ ε να π α ρ ο π λ ίσ ει τα π λο ία το υ , τ α οπ ο ία κα ι θ α π α ρ έ μ ε ν α ν σ το λ ιμ ά ν ι μ έ χ ρ ι τη λ ή ξη το υ π ο λ έμ ο υ . Π ρ ά γ μ α τι, τ α π λο ία π α ρ έ μ ε ιν α ν σ τις θ έ σ ε ις το υ μ έ χ ρ ις ό το υ ε ν τά χ θ η κ α ν , τ ε λ ικ ά , σ τις σ υ μ μ α χ ικ έ ς δ υ ν ά μ ε ις τ ο 1943. Επίσης, τ η ν ε π ο μ έ ν η τ η ς ε π ίθ ε σ η ς σ το Μ ε ρ ς ε λ Κ ε μπίρ, το β ρ ε τα ν ικ ό υ π ο β ρ ύ χ ιο «Pandora» β ύ θ ισ ε τη γ α λ λ ικ ή κ α ν ο ν ιο φ ό ρ ο «R igault de G enouilly», ό τα ν α υ τή π ρ ο σ π ά θ η σ ε να α π ο π λ εύ σ ε ι απ ό τ ο λ ιμ ά ν ι το υ Οράν.

Η τ ε λ ε υ τ α ία φ άσ η τ η ς επ ιχ ε ίρ η σ η ς ή τα ν η επ ίθ εσ η π ου π ρ α γ μ α το π ο ίη σ α ν σ τις 8 Ιο υ λ ίο υ τ α α ερ ο σ κ ά φ η τ ο υ α ε ρ ο π λ α ν ο φ ό ρ ο υ «Herm es» ε ν α ν τ ίο ν το υ «Richelieu» σ το Ν τα κά ρ . Μ ία απ ό τ ις β ρ ε τ α ν ικ έ ς τ ο ρ π ίλ ες κ α τ ά φ ε ρ ε να π ρ ο κ α λ έσ ε ι σ ο β α ρ ό τ α τ ε ς ζ η μ ιέ ς σ το θ ω ρ η κ τό .

ΕΠΙΛΟΓΟΣΟ ίδ ιο ς ο Σ ό μ ε ρ β ιλ ε ίχ ε π ρ ο β λ έ ψ ε ι

πω ς η ε π ίθ εσ η σ το Μ ε ρ ς ε λ Κ εμ π ίρ θ α α- π ο τ ε λ ο ύ σ ε « . . . τ ο μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο π ο λ ιτ ικ ό λ ά θ ο ς σ τη σ ύ γ χ ρ ο ν η επ ο χ ή » , τ ο οπ ο ίο « ...θα ξε σ η κ ώ σ ε ι ο λ ό κ λ η ρ ο τ ο ν κ ό σ μ ο ε ν α ν τ ίο ν μα ς...» . Π ρ ά γ μ α τ ι σε δ ιπ λ ω μ α τικ ό επ ίπ εδ ο , ο Γά λλος ε π ιτ ε τ ρ α μ μ έ ν ο ς σ το Λ ο ν δ ίν ο δ ια μ α ρ τ υ ρ ή θ η κ ε ε ν τ ο ν ό τ α τ α γ ια τ ις β ρ ε τ α ν ικ έ ς ε ν έ ρ γ ε ιε ς , εν ώ απ ό τ ις 8

Ιο υ λ ίο υ η κ υ β έ ρ ν η σ η το υ Β ισύ δ ιέ κ ο ψ ε τ ις δ ιπ λ ω μ α τ ικ έ ς τ η ς σ χ έσ ε ις μ ε τη Β ρ ε τα ν ία . Για έ ν α δ ιά σ τη μ α , ο ι Γάλλο ι φ ά ν η κα ν δ ια τ ε θ ε ιμ έ ν ο ι α κ ό μ α κ α ι να κ η ρ ύ ξ ο υ ν τ ο ν π ό λ ε μ ο κ α τά τ η ς Β ρ ε τα ν ία ς . Π α ρ ό τ ι η κλ ιμ ά κω σ η τ η ς α ν τ ιπ α ρ ά θ ε σ η ς τ ε λ ικ ά α π ο φ ε ύ χ θ η κ ε , ο Ν τα ρ λ ά ν δ ιέ τ α ξ ε τ α γ α λ λ ικ ά π λο ία να π λ ή τ το υ ν ε φ ε ξ ή ς τα β ρ ε τ α ν ικ ά ο π ο τ ε δ ή π ο τ ε τ α σ υ ν α ν το ύ ν . Η

Εναέρια φ ω τογρα φ ία από β ρ ετα νικό αεροπλάνο τη ς επ ίθ εσ η ς κ α τά του γαλλικού στόλου στο Μ ερ ς ελ Κεμπίρ.

π ρ ο τρ ο π ή α υ τή ή τα ν β έβ α ια « θ ε ω ρ η τ ική» , κ α θ ώ ς τ ο Μ Ν ε ίχ ε α π ο λ έσ ε ι τ ο 84% τ η ς επ ιχ ε ιρ η σ ια κ ή ς το υ δ υ ν α μ ικ ή ς , υπο- β α θ μ ιζ ό μ ε ν ο π λ έ ο ν σ ε έ ν α ν α κ ίν δ υ ν ο σ το λ ίσ κ ο απ ό μ ικ ρ ό τ ε ρ α π λο ία κα ι υπ οβ ρ ύ χ ια . Ο ι Γά λλο ι π ρ ο χώ ρ η σ α ν σ ε κάπ ο ια α ν τ ίπ ο ιν α α π ο σ τέ λ λ ο ν τα ς έ ν α σ μ ή ν ο ς α ε ρ ο σ κ α φ ώ ν γ ια να π λ ή ξ ε ι τ ι ς β ρ ε τ α ν ικ έ ς β ά σ ε ις σ το Γ ιβ ρ α λ τά ρ , σ τις 5 Ιο υ λ ίο υ . Ω σ τό σ ο , ο ι α ν α ιμ ικ έ ς τ ο υ ς π ρ ο σ π ά θ ε ιε ς δ ε ν ε π έ φ ε ρ α ν π αρά π ε ρ ιο ρ ισ μ έ ν ε ς υ λ ικ έ ς ζ η μ ιέ ς (8).

Π έρ α ν τω ν δ ιπ λ ω μ α τικ ώ ν κα ι σ τρ α τ ιω τ ικ ώ ν τ η ς σ υ ν επ ε ιώ ν , η επ ιχ ε ίρ η σ η ς «C atapult» κα ι η α ν θ ρ ώ π ιν η ε κ α τό μ β η π ου π ρ ο κ ά λ ε σ ε χ α ρ ά χ τη κ α ν α ν ε ξ ίτ η λ α σ τη γ α λ λ ικ ή σ υ λ λ ο γ ικ ή μ ν ή μ η , δ η μ ιο υ ρ γ ώ ν τα ς μ ια μ ν η σ ικ α κ ία ε ν α ν τ ίο ν τω ν Β ρ ε τα ν ώ ν , η ο π ο ία σ υ ν τ η ρ ή θ η κ ε γ ια δ ε κ α ε τ ί ε ς μ ε τ ά τ η λ ή ξη τ ο υ π ο λ έ μ ο υ . Το ΜΝ θ ρ ή ν η σ ε τ η ν α π ώ λεια 1.297 α ν δ ρ ώ ν (ο ι π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο ι απ ό τ ο υ ς ο π ο ίο υ ς α ν ή κ α ν σ το π λ ή ρ ω μ α τ ο υ «Bretagne»), εν ώ υ π ή ρ ξα ν κα ι π ερ ίπ ο υ 350 τ ρ α υ μ α τ ίε ς . Για τ ο υ ς Γά λ λο υ ς , η α π ρ ό κ λ η τη β ρ ε τα ν ικ ή ε π ίθ ε ση π α ρ έ μ ε ιν ε έ ν α ε ιδ ε χ θ έ ς , α λ λά κα ι τ ε λ ε ίω ς π ε ρ ιτ τ ό , έ γ κ λ η μ α π ο λ έ μ ο υ . Για ε κ ε ίν ο υ ς τ ο π λ ή γ μ α δ ε ν μ π ο ρ ο ύ σ ε να δ ικ α ιο λ ο γ η θ ε ί απ ό κ α μ ιά σ κ ο π ιμ ό τη τα , ε ι δ ικ ά ό τα ν κ α ν έν α από τ α π λο ία τ ο υ ς δ ε ν έπ ε σ ε π ο τ έ σ τα γ ε ρ μ α ν ικ ά χ έρ ια (9).

Α σ φ α λ ώ ς, η φ ιλ ο γ ε ρ μ α ν ικ ή π ρ ο π α γ ά ν δ α κ α τ έ β α λ ε κ ά θ ε π ρ ο σ π ά θ ε ια να ε κ - μ ε τ α λ λ ε υ θ ε ί τ ο ν α π ο τρ ο π ια σ μ ό που π ρ ο κ ά λ ε σ ε η επ ίθ εσ η , ε π ιχ ε ιρ ώ ν τα ς να α ν α β ιώ σ ε ι τ α « π α ρ α δ ο σ ια κά » ε θ ν ικ ισ τ ικά α γ γ λ ο φ ο β ικ ά α ισ θ ή μ α τα π ου υ π έ β ο σ κα ν σ τη Γαλλία κα ι σ ε ά λ λ α κ ρ ά τη τ η ς Ε υρ ώ π η ς . Μ ε τ η ν υ π ο δ α ύ λ ισ η τ ο υ Γκα ί- μ π ελ ς , η ό π ο ια φ ιλ ικ ή (ή έσ τω ο υ δ έ τ ε ρ η ) σ τά σ η τω ν Γά λλω ν α π έ ν α ν τ ι σ το υ ς π ρώ η ν σ υ μ μ ά χ ο υ ς τ ο υ ς χ ά θ η κ ε ο ρ ισ τ ικ ά κα ι τ ο π ρ ο φ ίλ τ ο υ Τσ ώ ρτσ ιλ α μ α υ ρ ώ θ η κ ε α ν ε ξ ίτ η λ α .

Τα α π ο τε λ έ σ μ α τα τ η ς γ α λ λ ικ ή ς π ικ ρ ία ς ε κ φ ρ ά σ τη κ α ν τ ο ν Ν ο έ μ β ρ ιο το υ 1942 κ α τά τη δ ιά ρ κ ε ια τω ν α γ γ λ ο α μ ε ρ ι- κ α ν ικ ώ ν α π ο β ά σ εω ν σ τη ν Α λ γ ερ ία κα ι σ το Μ α ρ ό κ ο (επ ιχ ε ίρ η σ η «Torch» - « Π υ ρ σ ό ς» ). Ο ι 125.000, π ερ ίπ ο υ , Γά λλο ι σ τρ α τ ιώ τ ε ς π ου φ ρ ο υ ρ ο ύ σ α ν τ α α φ ρ ικ α ν ικ ά π α ρ ά λ ια π α ρ α μ έ ν ο ν τα ς π ισ το ί σ τη ν κ υ β έ ρ ν η σ η τ ο υ Β ισύ (ό ν τα ς σ τη ν π λ ε ιο ψ η - φ ία τ ο υ ς υπό τ ις δ ια τ α γ έ ς τ ο υ Ν τα ρ λ ά ν ), α ν τ ισ τ ά θ η κ α ν μ ε π α ρ ά λ ο γ ο φ α ν α τ ισ μ ό σ τ ις β ρ ε τ α ν ικ έ ς α π ο β ά σ ε ις , ε ν ίο τ ε συ- ν ε ρ γ α ζ ό μ ε ν ο ι α κ ό μ α κα ι μ ε τ ο υ ς Γ ερ μ α ν ο ύ ς . Σ ε μ ε γ ά λ ο β α θ μ ό , η σ τά σ η τ ο υ ς α υ τή α π ο δ ίδ ε τ α ι σ τη ν κ α λ λ ιέ ρ γ ε ια σ υν α ισ θ η μ ά τω ν β α θ ιά ς ε χ θ ρ ό τ η τ α ς ε ν α ν τ ίο ν τω ν Β ρ ε τα ν ώ ν ω ς σ υ ν έπ ε ια τ η ς ε π ίθ ε σ η ς σ το Μ ε ρ ς ε λ Κ εμ π ίρ .

k5 6 I Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α

Τα κατα δρ ομ ικά μάχης «Dunkerque» και «Strasbourg» ελλ ιμεν ισ μένα στο Μ ερ ς ελ Κεμπίρ.

Ω σ τό σ ο , π α ρά τ ις α λ γ ε ιν έ ς ε ν τυ π ώ σ ε ις π ου π ρ ο κ ά λ ε σ ε σ τη Γαλλία, τ ο επ ιχ ε ιρ η σ ια κ ό α π ο τέ λ ε σ μ α τ η ς επ ιχ ε ίρ η σ η ς «Catapult» επ ιβ εβ α ίω σ ε τ ις ε π ιλ ο γ έ ς το υ Τσώ ρτσ ιλ. Το ε ν τυ π ω σ ια κ ό π λ ή γ μ α σ το Μ ε ρ ς ε λ Κ εμ π ίρ όσ ο κα ι η α ν α ίμ α κ τη κ α τά λ η ψ η τω ν γ α λ λ ικ ώ ν π λο ίω ν σ τα υ π ό λ ο ιπα λ ιμ ά ν ια ε κ μ η δ έ ν ισ α ν τ ο ν κ ίν δ υ ν ο να π ε ρ ιέ λ θ ο υ ν τ α σ κά φ η σ το ν έ λ ε γ χ ο το υ Α ξο ν α . Α κ ό μ α σ η μ α ν τ ικ ό τ ε ρ α ή τ α ν τ α ο φ έ λ η σ ε π ο λ ιτ ικ ό επ ίπ εδ ο . Π αρά τ ις π α ρ ά π λ ε υ ρ ε ς α π ώ λ ε ιέ ς τ ο υ ς , τ α α π ο τ ε λ έ σ μ α τα τ η ς επ ιχ ε ίρ η σ η ς δ ε ν α π ο τέ λ ε σ α ν μ ό ν ο μ ια α π ο σ το μ ω τικ ή ε π ίδ ε ιξη τ η ς β ρ ε τ α ν ικ ή ς ν α υ τ ικ ή ς ισ χύ ο ς π ρ ο ς ο λ ό κ λ η ρ ο τ ο ν κ ό σ μ ο κα ι ιδ ια ιτ έ ρ α π ρ ο ς τ ις ΗΠΑ, α λ λά επ α ν επ ιβ εβ α ίω σ α ν μ ε τ ο ν π ιο α ν α ν τ ίρ ρ η το τρ ό π ο τ η ν α κ λ ό ν η τη α π ο φ α σ ισ τ ικ ό τ η τ α τω ν Β ρ ε τα ν ώ ν να σ υ ν εχ ίσ ο υ ν τ ο ν α γώ να έ ν α ν τ ι ο π ο ιο υ δ ή π ο τε τ ιμ ή μ α τ ο ς . Η α μ ε ίλ ικ τη ε π ιθ ε τ ικ ό τ η τ α τ ο υ RN α π ο δ ε ίχ θ η κ ε κ α θ ο ρ ισ τ ικ ό ς π α ρ ά γ ο ν τα ς γ ια να κ ε ρ δ η θ ε ί η εμ π ισ το σ ύ ν η π ο λ λώ ν ο υ δ έ τ ε ρ ω ν ε θ ν ώ ν κα ι κ υ ρ ίω ς να μ ε τ α β λ η θ ε ί η σ τά σ η τω ν Η ΠΑ, δ ια λ ύ ο ν τ α ς κ ά θ ε α μ φ ιβ ο λ ία π ου μ π ο ρ ε ί να έ τ ρ ε φ ε η Ο υ ά σ ιν - γ κ τ ο ν σ χ ε τ ικ ά μ ε τ ις δ υ ν α τ ό τ η τ ε ς τ η ς Β ρ ε τ α ν ία ς να α π ο κ ρ ο ύ σ ε ι μ ια χ ερ σ α ία ε χ θ ρ ικ ή ε ισ β ο λ ή . Ο Ρ ο ύ ζ β ε λ τ ε π ικ ρ ό τη σ ε τ ις β ρ ε τ α ν ικ έ ς ε ν έ ρ γ ε ιε ς , τ ι ς ο π ο ίε ς χ α ιρ έ τ ισ ε ω ς κ α λ έ ς υ π η ρ ε σ ίε ς γ ια τ η ν ά μ υ να τω ν Η Π Α , ε ν ώ η α ν α ν έω σ η τ η ς ε μ π ισ το σ ύ ν η ς τ ο υ δ ε ν ά ρ γ η σ ε να « μ ε τ α φ ρ α σ τε ί» κα ι σ ε υ λ ικ ά ο φ έ λ η . Σ ύ ν το μ α , ο Α μ ε ρ ικ α ν ό ς π ρ ό ε δ ρ ο ς σ υ μ φ ώ ν η σ ε γ ια τ η ν π α ρ α χ ώ ρ η σ η τω ν 50 α ν τ ιτο ρ π ιλ ικ ώ ν , π ιέ ζ ο ν τ α ς π α ρ ά λ λ η λ α τ ο Κ ο γ κ ρ έ σ ο ώ σ τ ε να α υ ξ η θ ε ί η β ο ή θ ε ια π ρ ο ς τ ο υ ς Β ρ ε τ α ν ο ύ ς .

Για ό λ ο υ ς α υ τ ο ύ ς τ ο υ ς λ ό γ ο υ ς η ε π ιχ ε ίρ η σ η «C a tapu lt» , π α ρ ό τ ι ε ν ίο τ ε υ π ο β α θ μ ίζ ε τ α ι ω ς έ ν α ε π ε ισ ό δ ιο π ε ρ ιο ρ ισ μ έ ν η ς σ η μ α σ ία ς , σ τη ν π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τ α α π ο τ ε λ ε ί μ ία απ ό τ ις κ α θ ο ρ ισ τ ικ ό τ ε ρ ε ς κ α μ π έ ς σ τη ν ε ξ έ λ ι ξ η τ ο υ Β ' ΠΠ. Π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ια μ ία - α ν α ν τ ίρ ρ η τ α - β ρ ε τ α ν ικ ή ν ίκ η , ό χ ι β έ β α ια τό σ ο λ α μ π ρ ή κα ι έ ν δ ο ξ η ό σ ο α υ τ ή τ η ς α ε ρ ο π ο ρ ικ ή ς μ ά

Α εροσκάψ η B lackburn Β -24 Skua τη ς 800 Ν α υ τική ς Α εροπ ορικής Μ ο ίρ ας (N aval A ir Squadron), λ ίγο πριν την απονήωσή τους από το «A rk Royal».

χ η ς τ η ς Α γ γ λ ία ς η ο π ο ία α κ ο λ ο ύ θ η σ ε α μ έσ ω ς μ ε τ ά , α λ λ ά σ ίγ ο υ ρ α ε ξ ίσ ο υ σ η μ α ν τ ικ ή , ιδ ια ίτ ε ρ α σ ε π ο λ ιτ ικ ό κα ι ψ υ χ ο λ ο γ ικ ό επ ίπ ε δ ο . S3

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ1. Οταν κατά τη διάρκεια των γαλλογερμανικών διαπραγματεύσεων οι Γερμανοί απαίτησαν την ένταξη στη δύναμη του ΚΜ όσων γαλλικών πλοίων βρίσκονταν στα λιμάνια της ζώνης κατοχής (στην ακτή του Ατλαντικού), ο Νταρλάν, ως αρχηγός του ΜΝ, με&όδευσε την απομάκρυνσή τους, ώστε να μην πέσουν στα γερμανικά χέρια.2. Επρόκειτο για ένα διευρυμένο υπουργικό συμβούλιο στο οποίο μετείχαν στελέχη των ΕΔ και άλλοι παράγοντες.3. Σε άλλες πηγές αναφέρεται ως Αντουάν Ντουφέ.4. Γνωστά και ως Curtiss Ρ-36 Hawk.5. Το γεγονός ότι ο Νταρλάν δεν έλαβε το πλήρες κείμενο του βρετανικού τελεσιγράφου (όχι μόνο λόγω της απουσίας του, αλλά κυρίως διότι δεν το διαβίβασε ο Γκενσούλ) «σφράγισε» τις εξελίξεις. Η μεταφορά των γαλλικών πλοίων σε αμερικανικά ύδατα ήταν μια προοπτική που θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή από τον Γάλλο υπουργό, αποτελώντας μάλιστα και τμήμα των διαταγών που είχε δώσει στονΓ\ενσούλ σε περίπτωση που μια ξένη δύναμη επιχειρούσε να καταλάβει τα πλοία του. Ο Γκενσουλ, από την πλευρά του, δεν επεδίωκε βέβαια την κλιμάκωση της έντασης και τη βύθιση των πλοίων του. Απλώς με τις αλλεπάλληλες αναβολές είχε πειστεί πως οι Βρετανοί δεν 9α υλοποιούσαν τις απειλές τους.6. Το σχόλιο αναφέρεται στη Ναυμαχία του Τραφάλγκαρ, η οποία εκτυλίχθηκε στις 21 Οκτωβρίου 1805, στα ανοικτά του ομώνυμου ακρωτηρίου της νοτιοδυτικής Ισπανίας, μεταξύ του RN και των ενωμένων δυνάμεων του Γαλλικού και του Ισπανικού Στόλου. Επρόκειτο για την αποφασιστικότερη βρετανική ναυτική νίκη των Ναπολεόντειων Πολέμων.7. Αργότερα τα «Dunkerque», «Provence» και «Mogador» επισκευάστηκαν πρόχειρα και επέστρεψαν στην Τουλόν.8. Οι γαλλικές αεροπορικές επιδρομές στο

Γιβραλτάρ επαναλήφθηκαν στις 14 Ιουλίου με τα ίδια πενιχρά αποτελέσματα, ενώ κάπως ισχυρότερες ήταν οι επιδρομές που πραγματοποιήθηκαν στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου.9. Η φερεγγυότητα του Νταρλάν επιβεβαιώθηκε στις 27 Νοεμβρίου 1942, όταν οι Γερμανοί (παραβαίνοντας τους όρους της συνθηκολόγησης) επιχείρησαν να καταλάβουν τα γαλλικά πλοία στο λιμάνι της Τουλόν (επιχείρηση «Lila»), Μπροστά στο ενδεχόμενο αυτό, ο Γάλλος υπουργός δεν δίστασε να διατάξει τα πληρώματα να βυθίσουν όσα πλοία είχαν στρατιωτική αξία (περιλαμβανομένων των «Dunkerque» και «Strasbourg») λίγο πριν από την άφιξη των γερμανικών δυνάμεων. Μερικές ημέρες αργότερα ο Νταρλάν απέστειλε μια επιστολή προς τον Τσώρτσιλ αναφέροντας: «...κ. πρωθυπουργέ, μου είχατε πει “Ελπίζω να μην παραδώσετε ποτέ τον Στόλο σας". Απάντησα "Δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα". Εχω την εντύπωση πως δεν πιστέψατε τα λεγόμενό μου. Η καταστροφή του στόλου στην Τουλόν μόλις απέδειξε ότι είχα δίκιο"».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ(1) P. Auphan, J. M o rd al: THE FRENCH NAVY IN WORLD WAR II, G reenw ood Press, 1976.(2) P. Collier: THE SECOND WORLD WAR (4): THE MEDITERRANEAN 1940-1945, Osprey, London, 2003.(3) J. Greene, A. M assignani: THE NAVAL WAR IN THE MEDITERRANEAN 1940- 1943, C hatham Publishing,London, 1998.(4) V. O ’Hara: STRUGGLE FOR THE M IDDLE SEA: THE GREAT NAVIES AT WAR IN THE MEDITERRANEAN THEATER, 1940-1945, N aval Ins titu te Press, Annapolis , 2009.(5) P. Κ α ρ τιέ : ΙΣΤΟ ΡΙΑ TOY ΔΕΥΤΕΡΟΥ Π Α ΓΚ Ο Σ Μ ΙΟ Υ Π Ο Λ ΕΜ Ο Υ, Πάπυρος, Α θήνα , 1966.(6) D. B rown: THE ROAD TO ORAN: ANGLO-FRENCH NAVAL RELATIONS, SEPTEMBER 1939 - JULY 1940, R outledge, London, 2004.


ι{a+

η}

,β9:

ψ:

'.:1] ::, ] ' üιο§

,,':.'':,-- : ý' " ._a,.., _,... ] σ

,, . ,1 '.'- |:, , . ,\

.,,,',' ,,, 1'1:Ι, ,, "":,

. : :,,'.,, , ,l'.l',"Ι "':,':,,,:'l,

,ι,,,,.,,. :,',l',}.1Ι.,;.ι..,

''..,},§ιt '%

*

η"-tß-"fiHilitß$$#,s.ξ,frft ß"¸,

, ,.

'.'§'ι,

Ο συνταγματάρχης Αουγκουστ Ουρμπάνσκι σε γαμήλια φωτογραφία το 1908.

® Ο Ρεντλ επέδειξε ισχυρό χαρακτήρα, φυσική αντοχή, εξυπνάδα και φιλομάθεια, και αποφοίτησε το 1881 ως αριστούχος. 5

κρατούσε στα χέρια του. Οι πράκτορες πήραν μαζί τους τη θήκη και κατευθύν- θηκαν βιαστικά προς το «Κάιζερχοφ». 0 σερβιτόρος τούς πληροφόρησε ότι κανείς δεν είχε μπει τα τελευταία δεκαπέντε λεπτά στο καφέ. Οι πράκτορες βγήκαν και άρχισαν να κάνουν ερωτήσεις στους οδηγούς των ταξί που στάθμευαν εκεί. Ο υπάλληλος που καθάριζε τα οχήματα και άνοιγε τις πόρτες στους επιβάτες ήταν αυτός που τους έδωσε την πληροφορία: ένα ταξί που είχε μόλις φύγει, είχε πράγματι ως επιβάτη έναν κύριο με γκρίζο καπέλο. Είχε κατέβει από ένα ταξί και είχε αμέσως πάρει ένα άλλο μπροστά από το καφέ. Είχε μάλιστα φωνάξει τον προορισμό του καθώς έμπαινε. «Ηταν... α, ναι! Κλόμσερ. Ξενοδοχείο Κλόμσερ»!

Οι Εμπινγκερ και Στάιντλ συνέχισαν προς το ξενοδοχείο. Οχι πολύ μακριά, στον αριθμό 19 της Χερενγκάσε στην παλιά πόλη, το παλιό μέγαρο των Μπατυά- νυ-Στράτμαν, κοντά στο αυτοκρατορικό ανάκτορο Χόφμπουργκ. Ο επί της υποδοχής δεν μπορούσε να τους βοηθήσει: κανένας κύριος Νιτσέτας δεν έμενε εκεί, ούτε είχε επισκεφθεί το ξενοδοχείο. Οι πράκτορες δεν παραιτήθηκαν. Αρχισαν να ρωτούν ποιοι είχαν μπει στο ξενοδο

χείο τα τελευταία τριάντα λεπτά περίπου.

»0 κύριος Φέλζεν, κατόπιν οι δύο κυρίες..., ο νεαρός κύριος Βίντενερ, ο συνταγματάρχης Ρεντλ, ο καθηγητής Τσανκ...»

«Ο συνταγματάρχης Ρεντλ;» τον διέκοψαν οι πράκτορες έκπληκτοι. «Ο συνταγματάρχης Αλφρεντ Ρεντλ;» επανέ- λαβαν, τονίζοντας το μικρό του όνομα.

«Μάλιστα. Πάντοτε ο συνταγματάρχης μένει στο ξενοδοχείο μας όταν έρχεται από την Πράγα. Πάντα στο νούμερο 1»

«Τί σύμπτωση, θεέ μου!» έκανε με θαυμασμό ο Στάιντλ. «Ευκαιρία να τον

Ο στρατηγός Αρτουρ Γκησλ φον Γκήσλινγκεν (αριστερά) με τον Ρεντλ στην Πράγα το 1913.

συμβουλευθούμε»«Δεν συμβουλευόμαστε κανέναν ε

κτός από το κέντρο», τον διέκοψε ο Εμπινγκερ. Οι πράκτορες κοιτάχτηκαν και πάλι με έκπληξη. Είχαν μόλις σκεφθεί το ίδιο διαβολικό πράγμα. Ο Εμπινγκερ αποδείχθηκε πιο ψύχραιμος:

«Οταν ο συνταγματάρχης μπήκε μόλις πριν από λίγο, τι φορούσε;»

«Μήπως φορούσε γκρίζο καπέλο;» ρώτησε ανυπόμονος ο Στάιντλ.

«Πάντοτε βγάζει το καπέλο του όταν μπαίνει στο ξενοδοχείο. Είναι κύριος!»

Οι πράκτορες επέμειναν: «Τι χρώμα ήταν;»

«Νομίζω γκρίζο... Οπωσδήποτε γκρίζο»

«Τι ώρα έφθασε στο ξενοδοχείο;»«Μα, μόλις πριν από 10-15 λεπτά»«Πήγε κατευθείαν στο δωμάτιό του;»«Μάλιοτα. Ζήτησε το κλειδί του»«Είπε αν θα κατέβει σύντομα και πά

λι;»«Οχι, αλλά σίγουρα θα βγει το βράδυ.

Πάντοτε παίρνει έξω το δείπνο του».Ενας μόνο τρόπος υπήρχε για να μά

θουν οι πράκτορες αν ο πρώην προϊστάμενός τους, τον οποίο θαύμαζαν, ήταν ο «κύριος Νιτσέτας», ο κατάσκοπος των Ρώσων που αναζητούσαν επί μήνες.

«Μόλις κατέβει ο συνταγματάρχης Ρεντλ, ρώτησέ τον αν έχασε αυτή τη θήκη χαρτοκόπτη».

Ο υπάλληλος συγκατένευσε. Οι πράκτορες κάθισαν διακριτικά πίσω από τη γλάστρα ενός φοίνικα που στόλιζε την αίθουσα υποδοχής, από όπου μπορούσαν με ασφάλεια να βλέπουν καθαρά τις κινήσεις του υπαλλήλου και των πελατών. Δεν περίμεναν παρά μισή ώρα περίπου. Η αγωνία τους, όμως, ήταν τέτοια, ώστε η αναμονή αυτή τους φαινόταν πολύ μεγαλύτερη σε διάρκεια από τις έξι εβδομάδες που είχαν περάσει απέναντι από το ταχυδρομείο.

Κατά τις επτά το βράδυ, ένας άνδρας άνω των σαράντα ετών, μετρίου αναστήματος, μάλλον λεπτός, με περιποιημένο ξανθό μουστάκι, περπατούσε στο παχύ κόκκινο χαλί της αίθουσας. Δεν υπήρχε γκρίζο καπέλο. Κάτω από τον ώμο του είχε το πηλίκιο της στρατιωτικής στολής που φορούσε. Οι πράκτορες τον αναγνώρισαν.

«Καλησπέρα σας συνταγματάρχα», είπε ο υπάλληλος του ξενοδοχείου με τη συνηθισμένη του ευγένεια. «Με συγχω- ρείτε, μήπως χάσατε αυτή τη θήκη;»

«Α, ναι!» Ο συνταγματάρχης άπλωσε το χέρι του, αλλά το τράβηξε αμέσως! Πολύ αργά...

6 0 I ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ UTOPIA

Ο Μ ΙΚΡΟΑΣΤΟΣ ΠΟΥ ΖΟ Υ ΣΕ ΣΑΝ ΑΡΙΣΤΟ ΚΡΑΤΗΣ

Ο Αλφρεντ Ρεντλ είχε γεννηθεί στις 14 Μαρτίου 1864 στο Λέμπεργκ της επαρχίας της Γαλικίας της Αυστροουγγαρίας, το σημερινό Λ0σ6 της Ουκρανίας, γόνος φτωχής πιστής ρωμαιοκαθολικής οικογένειας με γερμανοουγγρική, πιθανώς και εβραϊκή, καταγωγή. Ο πατέρας του ήταν υπάλληλος των σιδηροδρόμων. Το 1878 έγι- νε δεκτός στη σχολή δοκίμων αξιωματικών του Λέμπεργκ. Ο Ρεντλ επέδειξε ισχυρό χαρακτήρα, φυσική αντοχή, εξυπνάδα και φιλομάθεια, και αποφοίτησε το 1881 ως αριστούχος. Ανέλαβε ενεργό υπηρεσία στο 30ό Σύνταγμα του Αυτοκρατο- ρικού και Βασιλικού Πεζικού που έδρευε στο Λέμπεργκ. Ταξίδεψε αρκετά, μιλούσε έξι ξένες γλώσσες και, τελικά, ως υπολο- χαγός του πεζικού, έγινε δεκτός στη στρατιωτική σχολή αξιωματικών της Βιέννης. Μετά από την αποφοίτησή του, άρχισε η θεαματική του άνοδος, καθώς το 1889-90 στάλθηκε ως παρατηρητής στον Ρωσικό Στρατό, όπου γνώρισε πολλούς Ρώσους αξιωματικούς.

Στις 18 Ιουνίου 1898 ένας αριστοκράτης αξιωματικός, ο συνταγματάρχης Αρτουρ Γκησλ βαρώνος φον Γκήσλινγκεν (1857-1935), γόνος στρατιωτικής οικογένειας, τοποθετήθηκε διοικητής του Γραφείου Πληροφοριών (Evidenzbureau), το οποίο ανήκε στο αυτοκρατορικό Γενικό Επιτελείο. Ο λοχαγός Ρεντλ τοποθετήθηκε βοηθός του, επειδή μιλούσε τη ρωσική γλώσσα και ανέλαβε τις ρωσικές υποθέσεις. Ο βαρώνος εκτίμησε τις ικανότητες του νέου αξιωματικού και τον έθεσε υπό την προστασία του. Ο Ρεντλ εντάχθηκε στην αντικατασκοπεία (1900), ταξίδεψε στο Καζάν για να τελειοποιήσει τα ρωσικά του και ανέλαβε υπεύθυνος του γραφείου των ρωσικών υποθέσεων το 1902.

Την 1η Νοεμβρίου 1905 προήχθη σε ταγματάρχη του Γενικού Επιτελείου και τοποθετήθηκε υποδιευθυντής του Γραφείου Πληροφοριών. Από τη θέση αυτή συνέχισε το μεταρρυθμιστικό του έργο και πολλαπλασίασε τις επιτυχίες του. Η τάση του να εμπλέκει πολλούς τομείς της αστυνομικής έρευνας και εγκληματολογίας για την επίτευξη του σκοπού του, του χάρισαν πολύτιμη εμπειρία και την ευκαιρία να αποκτήσει γνώσεις από άλλους ειδικούς. Το 1908 η θέση του αναβαθμίστηκε, λόγω της όξυνσης των αυ- στρορωσικών σχέσεων μετά τη βοσνιακή κρίση. Η επιτυχημένη λύση μιας δύσκολης υπόθεσης το 1909 του χάρισε την προαγωγή σε αντισυνταγματάρχη του Γε

νικού Επιτελείου.Οι εξαιρετικές επιτυχίες του δεν αφο

ρούσαν μόνο τον ρωσικό τομέα, αλλά και τις άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, όπως και τα Βαλκάνια, και ιδιαίτερα τη Σερβία. Δεν δίστασε να πρωτοτυπήσει, χρησιμοποιώντας τα μέσα που του προ- σέφερε η τεχνολογία της εποχής (κρυφές φωτογραφίσεις, καταγραφή συνομιλιών και ανακρίσεων, αρχείο δακτυλικών αποτυπωμάτων κ.ά.). Η περίπτωση της παρακολούθησης του ταχυδρομείου αποτέλε- σε εφαρμογή των δικών του ιδεών, αν και τελικά λειτούργησε εις βάρος του. Παράλληλα, εφάρμοσε και ψυχολογικές πρακτικές, καθώς θεωρείται ο επινοητής της περιβόητης «ανάκρισης τρίτου βαθμού», η οποία συνίστατο στην πρόκληση σύγχυσης στον ανακρινόμενο: ένα δυνατό φως έπεφτε στα μάτια του, ενώ ο ανακριτής υπέβαλλε με έντονο τρόπο τις ερωτήσεις στο σκοτάδι.

Το βασικό ερώτημα σχετιζόταν με τα αίτια της προδοσίας του. Ο Ρεντλ είχε δύο αδυναμίες: ήταν ομοφυλόφιλος και αγαπούσε την πολυτέλεια. Ενδεικτικό ήταν το πάθος του για τις λιμουζίνες Daimler. Είχε κατορθώσει μάλιστα να αγοράσει δύο αυτοκίνητα, σε μια εποχή που καθένα από αυτά κόστιζε τέσσερις φορές τις ετήσιες αποδοχές του. Φορούσε πάντοτε ακριβά ρούχα, κοσμήματα και αρώματα, ενώ ήταν θαμώνας τον ακριβότερων καφέ, εστιατορίων και ξενοδοχείων της πρωτεύουσας. Τέλος, ζούσε σε μια πολυτελώς επιπλωμένη και διακοσμημένη κατοικία στη Φλοριανιγκάσε, μερικά μέτρα πίσω από το εντυπωσιακό νεογοτ- θικό Νέο Δημαρχείο. Ο Ρεντλ είχε μετατρέψει την κατοικία του σε χώρο συνεύρεσης αξιωματικών που μοιράζονταν τις ομοφυλοφιλικές προτιμήσεις του. Είχε, ωστόσο, συνάψει και μόνιμη σχέση, από το 1908 περίπου, με τον νεαρό υπολοχαγό των ουλάνων λογχοφόρων Στέφαν Χρό- μινκα. Εμφανιζόταν δημόσια μαζί του και τον παρουσίαζε ως ανιψιό του. Αν και η ομοφυλοφιλία, ως κατηγορία, ήταν ικανή να οδηγήσει στην απόταξη κάποιου αξιωματικού, ήταν κοινό μυστικό στην υψηλή βιεννέζικη κοινωνία και αντιμετωπιζόταν περισσότερο με διακριτικότητα, παρά με εχθρότητα. Φαίνεται λοιπόν ότι η ανάγκη χρηματοδότησης των πολυτελών συνηθειών του ήταν αυτή που τον οδήγησε στην προδοσία.

Ενα ακόμη σημαντικό ερώτημα ήταν αυτό του χρόνου κατά τον οποίον άρχισε η συνεργασία του Ρεντλ με τους Ρώσους. Σύμφωνα με τη μέχρι πρόσφατα επικρατέστερη εκδοχή, ο συνταγματάρχης Νι- κολάι Μπατυούσιν (1874-1957), επικεφα

λής της τσαρικής αντικατασκοπείας στη Βαρσοβία, είχε πληροφορηθεί τις αδυναμίες του ανερχόμενου Ρεντλ, όταν αυτός βρισκόταν στο Καζάν. Εκεί τον παγίδευσε, αποκτώντας φωτογραφικό υλικό που μπορούσε να καταστρέψει τον φιλόδοξο αξιωματικό. Ετσι, ο Ρεντλ φαίνεται ότι πρό- διδε μυστικά στους Ρώσους ήδη από το 1901-02.

Ο ίδιος, όμως, ο Μπατυούσιν δημοσίευσε αργότερα τις εμπειρίες του, όπου αναφέρθηκε στην υπόθεση Ρεντλ μόνο πε- ριστασιακά και χωρίς τον παραμικρό υπαινιγμό περί ανάμιξής του. Αλλωστε, την επίμαχη διετία 1900-01, ο Μπατυούσιν δεν βρισκόταν στη Βαρσοβία. Επιπλέον, η Στρατιωτική Περιφέρεια Βαρσοβίας α-

Ο στρατηγός Φραντς Κόνραντ φον Χέτσεντορφ.

Το μέγαρο Μπατυάνυ-Στρατμαν ως ξενοδοχείο «Κλόμσερ» πριν την ανακαίνιση του 1924.

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 161

Ο στρατηγός Γκησλ φον Γκήσλινγκεν το 1914.

σχολείτο με τη Γερμανία και όχι με την Αυστροουγγαρία, για την οποία υπεύθυνη ήταν η Στρατιωτική Περιοχή Κιέβου. Τέλος, όπως προκύπτει από τα ρωσικά αρχεία που ανοίχθηκαν μετά το 1990, οι Ρώσοι αγνοούσαν τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις του.

Πιθανότερο θεωρείται σήμερα ότι ο ίδιος ο Ρεντλ προσέγγισε για τους λόγους που αναφέρθηκαν προηγουμένως περί το 1905 τον στρατιωτικό ακόλουθο της ρωσικής πρεσθείας στη Βιέννη, συνταγματάρχη Βλαντίμιρ Ρούπ (1865-1929). Οταν αυτός διώχθηκε από την Αυστρία με την κατηγορία της κατασκοπείας, επέστησε την προσοχή του διαδόχου του, συνταγματάρχη Μητροφάν Μαρτσένκο (1866-1932), στην περίπτωση του «Ρ». Οι Ρώσοι αξιολόγησαν τον Ρεντλ ως μια αξιόπιστη πηγή πληροφοριών υψηλού επιπέδου, και τον

αντάμειψαν ανάλογα. Ενώ μέχρι το 1906 οι τραπεζικοί του λογαριασμοί ανέρχονταν σε περίπου 2.500 κορώνες, έως το 1912-1913 είχαν φθάσει τις 60.000 κορώνες. Εκτός από τον Μαρτσένκο, ο οποίος γνώριζε τον Ρεντλ προσωπικά και είχε συναντήσεις μαζί του, λίγοι Ρώσοι γνώριζαν ποιος ήταν ο «πράκτορας 25», όπως ήταν γνωστός στις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες. Οι κατασκοπευτικές δραστηριότητες του Μαρτσένκο έγιναν γνωστές στο αυστριακό Γραφείο Πληροφοριών το 1910, κηρύχθηκε ανεπιθύμητο πρόσωπο και απελάθηκε. Ο Ρεντλ, όμως, δεν απο- καλύφθηκε. Η συνεργασία του με τους Ρώσους συνεχίστηκε απευθείας πλέον με την Αγία Πετρούπολη. Μόνο περιστασια- κά συνεργάστηκε με τον διάδοχο του Μαρτσένκο, συνταγματάρχη Μιχαήλ Ιππολύτο6ιτς Ζάνκεβιτς, ο οποίος επίσης

διώχθηκε, για τους ίδιους λόγους, το 1913.

Ο Ρεντλ συνεργαζόταν πιθανώς με τη Γαλλία, καθώς οι τελευταίες πληρωμές που έλαβε προέρχονταν και από γαλλικές πηγές. Το 6έ6αιο πάντως είναι ότι περνούσε -έναντι των ανάλογων αμοιβών πάντα· υψηλού επιπέδου πληροφορίες και στους Ιταλούς, στους οποίους ήταν γνωστός ως «A.B.», ειρωνεία για το «Αυτο- κρατορικός και Βασιλικός», με τα οποία χαρακτηρίζονταν όλες οι δημόσιες υπηρεσίες της αυτοκρατορίας, συμπεριλαμβανομένου και του στρατού.

Ενας ακόμη παράγοντας που καθιστά δύσκολο να καθοριστεί πότε ακριβώς ξεκίνησε η διπλή δράση του Ρεντλ είναι το γεγονός ότι κατάφερε να μη γίνει αντιληπτός. Σε αυστριακές αναφορές ο Ρεντλ εμφανίζεται ως πρόσωπο ισχυρού χαρακτήρα, τίμιος, ανοικτός, ιδιαίτερα έξυπνος και ταλαντούχος, γενναίος και δραστήριος. Αντίθετα, ο Μαρτσένκο τον θεωρούσε μάλλον πανούργο, κίβδηλο και κυ- νικό, που απολάμβανε τις σπατάλες και τις ακολασίες. Ο σκανδαλώδης τρόπος ζωής του, πάντως, δεν φαίνεται να είχε κινήσει τις υποψίες των Αυστριακών. Για να δικαιολογηθεί, είχε ισχυριστεί ότι είχε κληρονομήσει μια πλούσια και άτεκνη θεία του. Κανείς, ωστόσο, δεν επιχείρησε να το επαληθεύσει - χαρακτηριστικό δείγμα της νωθρότητας που χαρακτήριζε τις αυτοκρατορικές δημόσιες υπηρεσίες της εποχής του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ (1848-1916).

Για να γίνει αντιληπτή η σχεδόν εγκληματική αυτή νωθρότητα, αξίζει να αναφερθεί ότι ο στρατιωτικός ακόλουθος της βρετανικής πρεσβείας στην Αγία Πετρούπολη συνταγματάρχης Γκάυ Ουΐνταμ (1865-1941) αποκάλυψε το 1909 στον Αυστριακό ομόλογό του και στενό φίλο του ταγματάρχη κόμη Λέλιο Σπανότσι ότι το αυτοκρατορικό Γενικό Επιτελείο βρισκόταν σε κίνδυνο, αφού υψηλά ιστάμενος αξιωματικός του μετέφερε πληροφορίες ζωτικής σημασίας στους Ρώσους. Ο Σπα- νότσι μετέβη στη Βιέννη, όπου ενημέρωσε τον τότε προϊστάμενο του Ρεντλ στο Γραφείο Πληροφοριών συνταγματάρχη Οϋγκεν Χρόντλιτσκα. Ο τελευταίος, σε μια απερίγραπτη επίδειξη αδιαφορίας, απάντησε ότι κάτι τέτοιο δεν έπρεπε να διαδοθεί για να μη στενοχωρηθεί ο γηραιός αυτοκράτορας... Μετά από επιμονή του Σπανότσι, ο Χρόντλιτσκα τον παρέ- πεμψε στον Ρεντλ ως τον πλέον κατάλληλο να χειριστεί το ζήτημα! Αργότερα, ο Σπανότσι θυμόταν ότι στην κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχε μαζί του, ο Ρεντλ έγινε κατακόκκινος στο άκουσμα των αποκαλύ-

6 2 1 ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ UTOPIA

ί Ο Ρεντλ είχε παραδώσει στους Ρώσους σχέδια των αυστριακών οχυρώσεων στα αυστρορωσικά σύνορα, τα αμυντικά τους σχέδια σε περίπτωση εναντίον τους ρωσικής επίθεσης. 9

ψεων, αλλά συγκρατήθηκε και τον διαβε- βαίωσε ότι θα αναλάμβανε προσωπικά την υπόθεση...

ΜΙΑ Π ΡΟ ΔΟ ΣΙΑ ΠΡΩΤΟΥ Μ ΕΓΕΘΟΥΣ

Προκειμένου να μη κινήσει υποψίες εις βάρος του Ρεντλ, η ρωσική Υπηρεσία Πληροφοριών φρόντιζε να προδίδει η ίδια χαμηλά ισταμένους πράκτορες της, τους οποίους ο Ρεντλ συνελάμβανε, αυξάνοντας τον αριθμό των «επιτυχιών» του. Αντίθετα, Αυστριακοί πράκτορες που είχαν σταλεί από τον Ρεντλ στην Αγία Πετρούπολη και είχαν κατορθώσει να διεισ- δύσουν σε νευραλγικές θέσεις, ακόμα και στο Ρωσικό Επιτελείο, είχαν προδοθεί από τον ίδιο και είχαν εκτελεστεί ή αυτο- κτονήσει. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι το 1907 είχαν αναπτυχθεί στη Ρωσία περίπου εκατό Αυστριακοί πράκτορες. Ως το 1913 δεν είχε μείνει ουσιαστικά κανένας! Ακόμη χειρότερα, ο Ρεντλ είχε παραδώσει στους Ρώσους σχέδια των αυστριακών οχυρώσεων στα αυστρορωσικά σύνορα, τα αμυντικά τους σχέδια σε περίπτωση εναντίον τους ρωσικής επίθεσης, αναφορές για την κατάσταση των οδικών και των σιδηροδρομικών δικτύων της αυτοκρατορίας, ενώ, παράλληλα, είχε χαλκεύσει ενοχοποιητικά στοιχεία, εξουδετερώνοντας συναδέλφους του που αποκάλυπταν Ρώσους κατασκόπους.

Από την άλλη πλευρά, Αυστριακοί πράκτορες είχαν κατορθώσει να μεταφέρουν στη Βιέννη τα ρωσικά σχέδια επίθεσης κατά της Αυστροουγγαρίας. Ο Ρεντλ, όμως, ενημέρωσε τους Ρώσους εγκαίρως. Οι αποτυχίες των πρακτόρων του Ρεντλ είχαν προβληματίσει σοβαρά το Γραφείο Πληροφοριών, ενώ ταυτόχρονα είχαν γίνει αντιληπτές κάποιες από τις διαρροές απόρρητων εγγράφων. Ο Ρεντλ, όμως, συσκότιζε και καθοδηγούσε σε λάθος ατραπούς τις σχετικές έρευνες.

Η μεγαλύτερη επιτυχία του Ρεντλ ήταν η διαρροή προς τους Ρώσους του Σχεδίου C. Επρόκειτο για το επιτελικό σχέδιο αυστριακής εισβολής στη Σερβία, σχέδιο που διακαώς υποστήριζαν ορισμένοι στρατοκρατικοί κύκλοι της Βιέννης, συμπεριλαμβανομένου και του αρχηγού του επιτελείου Φραντς Κόνραντ φον Χέ- τσεντορφ (1852-1925). Η προδοσία, ωστόσο, δεν είχε γίνει αντιληπτή από την αυστριακή πλευρά. Το σχέδιο αυτό δεν πε- ριελάμβανε μόνο τις θέσεις και τις κινήσεις των μονάδων, την αριθμητική τους δύναμη ή τις πληροφορίες για το μέγεθος του υλικού τους, αλλά και τα ζωτικής σημασίας σχέδια επιστράτευσης, η οποία

θεωρείτο ότι είχε συμβάλει σε τεράστιο βαθμό στις νίκες της Πρωσίας εναντίον της Αυστρίας (1866) και της Γαλλίας (1870- 1871). Επιπλέον, περιείχε υποθέσεις, με βάση διμερείς συνομιλίες, για τον τρόπο με τον οποίον η Γερμανία θα συνέδραμε την Αυστρία, αποκάλυψη που έθιγε και τους Γερμανούς.

ΑΝΑΚΑΛΥΨ Η , ΣΥΓΚΑΛΥΨ Η. ΑΠΟΚΑΛΥΨ Η

Το κουβάρι της ανακάλυψης άρχισε να ξεδιπλώνεται όταν ο Ρεντλ προήχθη σε συνταγματάρχη του Γενικού Επιτελείου την 1η Μαΐου 1912 και μετατέθηκε ως επιτελάρχης του υψίστης πολιτικής ση

μασίας 8ου Σώματος Στρατού στην Πράγα, το οποίο διοικούσε ο προστάτης του, στρατηγός πλέον Γκησλ. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα σχέδια, το Σώμα θα οδηγούσε την επίθεση κατά της Σερβίας. Ο αδελφός του στρατηγού Γκησλ, Βλαντίμιρ Γκησλ βαρώνος φον Γκήσλινγκεν (1860- 1936), ήταν ο πρέσβης της Αυστροουγγαρίας στο Μαυροβούνιο -λίγο αργότερα μετατέθηκε στο Βελιγράδι- και ενημέρωνε τον στρατηγό για όλο το διπλωματικό παρασκήνιο. Ο Ρεντλ ανέλαβε να προστατεύσει τα σχέδια δράσης και επιστράτευσης του Σώματος, ενώ γινόταν κοινωνός και των πληροφοριών που ανταλλάσσονταν μεταξύ των δύο αδελφών. Η θητεία αυτή του έδινε την προοπτική νέων ανώτατων προαγωγών. Η μοί-

Το μέγαρο Μπατυάνυ-Στρατμαν που σήμερα στεγάζει την εφημερίδα «Στάνταρντ». Στη γωνία αυτή περίμενε η επιτροπή την αυτοκτονία του Ρεντλ.


Ο διάδοχος Φραγκίσκος Φερδινάνδος, λίγους μήνες πριν τη δολοφονία του.

ρα του, όμως, ακολούθησε εντελώς διαφορετική τροπή...

Μια επιστολή χωρίς πλήρη διεύθυνση, με μόνη ένδειξη «Γενικές Παραδόσεις», είχε σταλεί χωρίς αποστολέα από πόλη της Ανατολικής Πρωσίας, στα γερμανορωσικά σύνορα, προς κάποιον «κύριο Νίκω- να Νιτσέτα, Βιέννη». Οι επιστολές αυτού του είδους κρατούντο στο Κεντρικό Ταχυδρομείο μέχρι την εμφάνιση του ενημερωμένου από τον αποστολέα παραλήπτη. Ο παραλήπτης, όμως, δεν είχε εμφανι- σθεί στη Βιέννη και οι υπάλληλοι έστειλαν τον φάκελο πίσω στο Βερολίνο στις αρχές Απριλίου 1913. Την περιέργεια της εκεί μυστικής αστυνομίας κίνησε ο όγκος του φακέλου, ο οποίος ανοίχθηκε προσε

κτικά από τον έμπειρο Γερμανό ταγματάρχη των Μυστικών Υπηρεσιών Βάλτερ Νικολάι (1873-1947). Μέσα στον φάκελο υπήρχε το σημαντικό ποσό των 6.000 αυστριακών κορωνών μαζί με δύο διευθύνσεις, η μία στο Παρίσι και η άλλη στη Γενεύη. Και οι δύο διευθύνσεις ήταν γνωστές στους Γερμανούς, καθώς συνδέονταν με τη ρωσική και τη γαλλική κατασκοπεία. Η ανακάλυψη θεωρήθηκε βαρύνουσας σημασίας. Ο φάκελος κλείστηκε και πάλι προσεκτικά ώστε να μη γίνει αντιληπτή η παραβίαση, και ο Νικολάι ενημέρωσε τον προστατευόμενο και διάδοχο του Ρεντλ στη διεύθυνση αντικατα- σκοπείας, ταγματάρχη Μαξιμίλιαν Ρόνγκε (1874-1953), λόγω μιας αυστρογερμανικής συμφωνίας ανταλλαγής πληροφοριών που είχε υπογράφει το 1911, με πρωτοβουλία του ίδιου του Ρεντλ. Ο Ρόνγκε ήταν αυτός που οργάνωσε την παγίδα του ταχυδρομείου, στο οποίο είχαν εν τω μεταξύ φθάσει δύο ακόμη φάκελοι με τον ίδιο παραλήπτη, που περιείχαν το συνολικό ποσό των 15.000 κορωνών.

Μετά το λάθος του Ρεντλ με τη θήκη του χαρτοκόπτη, οι πράκτορες τον πλησίασαν για να του δείξουν ότι είχε προδο- θεί, αλλά δεν τον συνέλαβαν. Η ανακάλυψη ήταν απίστευτη και έπρεπε να ενημερώσουν τον Ρόνγκε. Περιορίστηκαν μόνο να τον παρακολουθούν, χωρίς να προσπαθούν να του το κρύψουν. Ο Ρόνγκε ενημέρωσε άμεσα τον προϊστάμενό του, τον διοικητή του Γραφείου Πληροφοριών συνταγματάρχη Αουγκουστ Ουρμπάνσκι φον Οστρυμίετς (1866-1950). Αυτός ανέφερε άμεσα στον αρχηγό του Επιτελείου στρατηγό Κόνραντ.

Λίγο μετά τις 21.00 το ίδιο βράδυ, ο

Ουρμπάνσκι περνούσε το εντυπωσιακό νεοαναγεννησιακό κατώφλι του πολυτελέστερου ξενοδοχείου της Βιέννης, του «Γκραν Οτέλ». Στη βραδινή τραπεζαρία, ο χήρος στρατηγός Κόνραντ, είχε μόλις ολοκληρώσει ένα βαλς με τη νεαρή παντρεμένη ερωμένη του. Κρατούσε ένα ποτήρι σαμπάνια, όταν ο Ουρμπάνσκι τον πλησίασε, χαιρέτισε και έσκυψε στο αυτί του. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ο στρατηγός είχε χλωμιάσει και άφηνε το ποτήρι του στο τραπέζι μουδιασμένος. Λίγα λεπτά αργότερα εγκατέλειπε βιαστικός και συνοφρυωμένος την αίθουσα. Η έκπληξή του έδειχνε να είχε περάσει. Προσπαθούσε να αναλογιστεί το μέγεθος της καταστροφής ή τις ενέργειες στις οποίες έπρεπε να προβεί;

Στις 01.45 τα ξημερώματα της Κυριακής 25ης Μαΐου 1913, ο συνταγματάρχης Ρεντλ, φορώντας ακόμη τη στολή των επιτελικών αξιωματικών, στεκόταν με σβη- σμένο βλέμμα μπροστά σε ένα καθρέπτη. Ενα γεμάτο πιστόλι Frommer Stop διαμετρήματος 7,65 χλστ., βρισκόταν δίπλα του, πάνω σε ένα τραπέζι από μαόνι. Το πήρε, έβαλε την κάννη στο στόμα του και πυροβόλησε. Ενας από τους μεγαλύτερους προδότες όλων των εποχών δεν υπήρχε πια. Η έγκυρη βιεννέζικη εφημερίδα «Neuefreie Presse» («Νέος Ελεύθερος Τύπος») δημοσίευσε το πρωί της Δευτέρας την είδηση ότι ένας από τους γνωστότερους, ικανότερους και πιο ταλαντούχους επιτελικούς αξιωματικούς είχε αυτοκτονήσει, λόγω σοβαρής νευρασθένειας. Λίγο πιο κάτω, το Γενικό Επιτελείο ανακοίνωνε λιτά ότι η ταφή του εκλιπό- ντος θα γινόταν με όλες τις αρμόζουσες στρατιωτικές τιμές.

Ο στρατηγός Κόνραντ, παρά την πρώτη έκπληξη, είχε λάβει ταχύτατες αποφάσεις. Μόνο που αυτές δεν υπαγορεύτηκαν από το δημόσιο συμφέρον, αλλά από αυτό που θεωρούσε ως συμφέρον του στρατού: συγκάλυψη, για να μη θιγεί η δημόσια εικόνα του. Οπως ανέφερε ο ίδιος, «όλα θα γίνουν απόψε». Χωρίς να ενημερώσει κανέναν από τους προϊσταμένους του, ο αρχηγός του Επιτελείου δημιούργησε μια επιτροπή υπό τον υπαρχηγό του Επιτελείου υποστράτηγο Φραντς Χέφερ φον Φέλντστουρμ (1861-1918), και με τη συμμετοχή του Ουρμπάνσκι, του Ρόνγκε και του ταγματάρχη-ανακριτή Βέντσελ Φόρλιτσεκ, την οποία έστειλε στο ξενοδοχείο του Ρεντλ για να του αποσπάσει μια ομολογία, ενώ ταυτόχρονα έδωσε εντολή να πραγματοποιηθεί διεξοδική έρευνα στο διαμέρισμά του στην Πράγα.

Ο Ρεντλ είχε φθάσει στη Βιέννη στις 16.00 εκείνη την ημέρα από την Πράγα, οΟ Τσέχος δημοσιογράφος Εγκον Ερβιν Κις το 1935.

64 I Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α

·\

δηγώντας μια πανάκριβη Daimler. Είχε κα- ταλύσει στο ξενοδοχείο «Κλόμσερ», ενώ, λίγο αργότερα, είχε δεχθεί την επίσκεψη του εραστή του, του νεαρού Χρόμινκα, με τον οποίο είχε διαπληκτιστεί, επειδή ο τελευταίος του είχε αποκαλύψει την ερωτική του σχέση με μια κοπέλα, την οποία σκόπευε να νυμφευθεί. Είχε φύγει από το ξενοδοχείο του βιαστικά, γύρω στις 17.30, προκειμένου να πάρει τα χρήματα που τον περίμεναν στο ταχυδρομείο. Υστερα από το μοιραίο του σφάλμα με τη θήκη του χαρτοκόπτη του, και βλέποντας τους πράκτορες που τον πλησίασαν σιωπηλοί, ο Ρεντλ ήξερε ότι όλα είχαν τελειώσει, αλλά προσπάθησε να αντιδράσει.

Συναντήθηκε, όπως είχε προγραμματίσει, με τον φίλο του ανώτατο εισαγγελέα Βίκτωρ Πόλακ, με τον οποίο δείπνησε στο εστιατόριο «Ρήντχοφ» στη συνοικία Γιόζεφστατ, ενώ παρακολουθείτο στενά. Στον Πόλακ έκανε ορισμένες γενικόλο- γες αποκαλύψεις περί εμπλοκής του σε κάποια αξιόποινη πράξη, ζητώντας του να τον βοηθήσει να επιστρέφει με ασφάλεια στην Πράγα. Αργότερα, και ενώ έπιναν τον καφέ τους στο «Κάιζερχοφ», ο Ρεντλ του ζήτησε να τον φυγαδεύσει σε κάποιο σανατόριο. Ο Πόλακ φάνηκε διατεθειμένος να βοηθήσει, όλες, όμως, οι προτάσεις του ανέβαλλαν τη λήψη πρωτοβουλιών για την επομένη ημέρα. Ο Ρεντλ δεν μπορούσε να επισπεύσει τα πράγματα χωρίς να αποκαλύψει τα πραγματικά γεγονότα και εγκατέλειψε την προσπάθεια. Αποχαιρετίστηκε με τον φίλο του μπροστά στο ξενοδοχείο του στις 23.30 και αποσύρθηκε στο δωμάτιό του. Εκεί έγραψε δύο γράμματα προς τον αδελφό του και προς τον Γκησλ, ενώ, με σύντομα σημειώματα, ενημέρωσε και τις χώρες στις οποίες πρόδιδε μυστικά. Στους Ιταλούς έγραψε: «Είμαι προδομένος και χαμένος. A.B.».

Η επιτροπή, υπό τον υποστράτηγο φον Φέλντστουρμ, έφθασε στο ξενοδοχείο λίγο πριν τα μεσάνυκτα. Ο συνταγματάρχης τους άνοιξε την πόρτα ψύχραιμος: «Ξέρω γιατί ήλθατε». Ο Ρόνγκε του είπε ότι δεν υπήρχε αμφιβολία για την ενοχή του, επειδή είχε γίνει η ταύτιση των υπογραφών «Νιτσέτας» και «Ρεντλ», και του ζήτησε να ομολογήσει την πράξη του και τις λεπτομέρειες της προδοσίας του. Ο Ρεντλ ομολόγησε και τον ενημέρωσε ότι όλα τα σχετικά στοιχεία βρίσκονταν στο διαμέρισμά του στην Πράγα. Ενα κείμενο συντασσόταν από τον Φόρλιτσεκ ενώ αυτός μιλούσε. Οταν ο Φόρλιτσεκ διάβασε το κείμενο δυνατά, ο Ρεντλ κα- τέρρευσε. Χρειάστηκαν κάποια λεπτά για να τον συνεφέρουν προκειμένου να βάλει

την υπογραφή του. Η επιτροπή ετοιμαζόταν να αποχωρήσει, όταν ο Ρόνγκε ρώτησε τον Ρεντλ:

«Εχετε όπλο;»«Οχι»«Μπορείτε να ζητήσετε»«Τότε, θα προτιμούσα ένα πιστόλι», α

πάντησε ο Ρεντλ.Με τον τρόπο αυτόν η επιτροπή τού

παρουσίαζε τις επιλογές του: μπορούσε να ζήσει, να δικαστεί από στρατοδικείο, να αποταχθεί εξευτελιστικά και να εκτε- λεστεί ή να αυτοκτονήσει και να ταφεί με τιμές, χωρίς την παραμικρή αποκάλυψη. Ο Ρεντλ προτίμησε το δεύτερο. Η επιτροπή περίμενε στη γωνία λίγο παρακάτω. Λίγες ώρες μετά την αυτοκτονία του, οι πράκτορες ειδοποίησαν την αστυνομία. Είχαν, όμως, αφαιρέσει από το δωμάτιο κάθε ενοχοποιητικό στοιχείο, όπως και τις σύντομες επιστολές του.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η εκδοχή αυτή των γεγονότων οφείλεται κυρίως στην επίσημη αναφορά του Ρόνγκε. Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές εκδοχές για τα γεγονότα εκείνης της βραδιάς, από το ταχυδρομείο ως την αυτοκτονία. Σύμφωνα με μία από αυτές, οι υπάλληλοι τόυ ξενοδοχείου κατέθεσαν ότι ο Ρεντλ είχε αρνη- θεί να αυτοκτονήσει, βγήκε τρέχοντας από το δωμάτιό του και πυροβολήθηκε από τους συναδέλφους του που το φρουρούσαν. Το βέβαιο είναι ότι ο Ρεντλ άργησε αρκετά να (αυτο)πυροβοληθεί, αναγκάζοντας την επιτροπή να περιμένει επί δύο περίπου ώρες.

Οι Φέλντστουρμ και Ρόνγκε έσπευσαν να ενημερώσουν τον Κόνραντ ότι όλα είχαν τελειώσει, ενώ, παράλληλα, στις 06.15 το πρωί της Κυριακής 25ης Μάίου, οι Ουρ- μπάνσκι και Φόρλιτσεκ πήραν το τρένο για την Πράγα, όπου έφθασαν περί το μεσημέρι. Εκεί ενημέρωσαν τον στρατηγό Γκησλ για όσα είχαν συμβεί. Ολοι μαζί με- τέβησαν στην κατοικία του Ρεντλ, ενώ ταυτόχρονα στρατιωτικοί με πολιτικά α- πήγαγαν τον κλειδαρά και ερασιτέχνη ποδοσφαιριστή Χανς Βάγκνερ, ενώ αυτός κατευθυνόταν προς το γήπεδο. Οι στρατιωτικοί ζήτησαν από τον Βάγκνερ να πάρει τα εργαλεία του και να τους ακολουθήσει. Επρόκειτο να ξεκλειδώσει την πόρτα του διαμερίσματος του Ρεντλ.

Οταν η κλειδαριά ανοίχθηκε, τα μέλη της επιτροπής με τον Γκησλ αλλά και ο κλειδαράς βρέθηκαν σε ένα αρωματισμένο διαμέρισμα, με γυναικεία ρούχα και φωτογραφίες, μερικές εκ των οποίων κα- δραρισμένες στους τοίχους, που εξέθεταν και άλλους αξιωματικούς. Ο Βάγκνερ συνέχισε να εργάζεται ξεκλειδώνοντας το γραφείο του Ρεντλ, τα συρτάρια και τις

Ο Βρετανός στρατιωτικός ακόλουθος στην Αγία Πετρούπολη Γκάυ Γουΐνταμ (όρθιος), με τον αδελφό του Τζωρτζ.

ντουλάπες του, ανακαλύπτοντας κομμά- τι-κομμάτι όλο το πολύτιμο προσωπικό αρχείο του προδότη. Ο Γκησλ βιάστηκε να το καταστρέψει. Πάνω στη σπουδή του είχε, όμως, διαπράξει ένα σημαντικό σφάλμα: είχε λησμονήσει την παρουσία του κλειδαρά...

Την επομένη ημέρα, ο Βάγκνερ απο- κάλυψε τα πάντα στον αρχηγό της ηττη- μένης ομάδας του, τον 28χρονο Τσέχο δημοσιογράφο Εγκον Ερβιν Κις (1885-1948), εκδότη της τσεχικής εφημερίδας «Bohemia» («Βοημία») και ανταποκριτή στην Πράγα μιας βερολινέζικης εφημερίδας, προκειμένου να δικαιολογηθεί για την απουσία του από τον αγώνα. Ο Κις κατάλαβε ότι συμπτωματικά βρισκόταν προ μιας εκπληκτικής δημοσιογραφικής απο-

0 υποστράτηγος Φέλντστουρμ, επικεφαλής της επιτροπής που χειρίστηκε την υπόθεση Ρεντλ.


^ Ολόκληρη η πλεκτάνη συγκάλυψης που είχε υφάνει ο Κόνραντ είχε αποκαλυφθεί μέσα σε λίγες ημέρες και η όλη υπόθεση αποκτούσε ανεξέλεγκτες διαστάσεις. 9κάλυψης. Ερεύνησε προσεκτικά, αλλά και διακριτικά, την υπόθεση, φθάνοντας γρήγορα στα σωστά συμπεράσματα.

Νεώτεροι ερευνητές έχουν σήμερα αμφισβητήσει την εκδοχή αυτή, αν και προέρχεται από τον ίδιο τον Κις: ούτε ποδοσφαιρικό αγώνα έδωσε η Στούρμ τη συγκεκριμένη ημερομηνία, ούτε υπήρχε στο δυναμικό της ποδοσφαιριστής με το όνομα Βάγκνερ. Πιθανότατα, ο αριστερός και φίλα προσκείμενος προς τον τσεχικό εθνικισμό Κις, ήταν πράκτορας των Ρώσων και αυτοί του είχαν κάνει τις σχετικές αποκαλύψεις. Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι η δημοσίευση της αποκάλυψης ήταν δύσκολη υπόθεση. Μια τέτοια δημοσίευση θα λογοκρινόταν. Ετσι, έγινε υπό τη μορφή διάψευσης, στην εφημερίδα «Bohemia» την Τρίτη 27 Μάίου:

«Μας έχει ζητηθεί από επίσημες πηγές να διαψεύσουμε τις φήμες, ιδιαίτερα παρούσες στους στρατιωτικούς κύκλους, ότι ο αρχηγός του επιτελείου του Σώματος της Πράγας, συνταγματάρχης Αλφρεντ Ρεντλ, ο οποίος προχθές αυτο- κτόνησε στη Βιέννη, πρόδωσε στρατιωτικά μυστικά και άσκησε κατασκοπεία προς

Ο συνταγματάρχης Μαξιμίλιαν Ρόνγκε το 1917, ως αρχηγός του Γραφείου Πληροφοριών.

όφελος της Ρωσίας. Η εξεταστική επιτροπή, που στάλθηκε από τη Βιέννη [...] και η οποία, παρόντος του διοικητή του σώματος βαρώνου Γκησλ, παραβίασε την περασμένη Κυριακή το διαμέρισμα και ερεύνησε επί τρεις ώρες τα συρτάρια και τις ντουλάπες του συνταγματάρχη Ρεντλ, ερευνούσε παρατυπίες τελείως διαφορετικής φύσης».

Οι υπεύθυνοι λογοκρισίας της Πράγας θεώρησαν προφανώς ότι, εφόσον ε- πρόκειτο για διάψευση, το 8ο Σώμα ήταν αυτό που είχε προωθήσει τη δημοσίευση, ενώ, από την άλλη, το σώμα θεώρησε ότι η λογοκρισία την είχε εγκρίνει. Ταυτόχρονα, ο Κις, έστειλε ολόκληρη την ιστορία του Ρεντλ στην εφημερίδα του Βερολίνου, με την οποία συνεργαζόταν. Τα νέα διαδόθηκαν ταχύτατα στις δύο χώρες, όπου άρχισαν πλέον να οργιάζουν οι φήμες. Ολόκληρη η πλεκτάνη συγκάλυψης που είχε υφάνει ο Κόνραντ είχε αποκαλυφθεί μέσα σε λίγες ημέρες και η όλη υπόθεση αποκτούσε ανεξέλεγκτες διαστάσεις: δηλητηρίαζε τις ήδη τεταμένες σχέσεις με τη Ρωσία, κλόνιζε την εμπιστοσύνη της Γερμανίας, έβλαπτε την εικόνα του στρατού και έπληττε το κύρος ακόμη και του ίδιου του αυτοκράτορα, ο οποίος είχε στο παρελθόν προσωπικά εκδηλώσει δημόσια την ευαρέσκειά του και είχε παρασημοφορήσει τον Ρεντλ. Την Τετάρτη 28 Μάίου, ο Ρεντλ ετάφη τελικά με κάθε μυστικότητα και χωρίς στρατιωτικές τιμές, σε κεντρικό νεκροταφείο της πρωτεύουσας. Την Πέμπτη, το αυτοκρατορικό Υπουργείο Πολέμου αναγκάστηκε να εκ- δώσει λιτή ανακοίνωση στη «Στρατιωτική Επιθεώρηση»:

«Ο συνταγματάρχης Αλφρεντ Ρεντλ αυτοκτόνησε [...] καθώς επρόκειτο να του απαγγελθούν κατηγορίες για τα παρακάτω βαριά παραπτώματα: 1. Ομοφυλο- φιλικές σχέσεις, οι οποίες προξένησαν οικονομικές δυσκολίες. 2. Πώληση μυστικών επισήμων πληροφοριών σε πράκτορες ξένης δύναμης».

Η ανακοίνωση και οι αποκαλύψεις που ακολούθησαν προξένησαν νέα κύματα σοκ στον τύπο, στο κοινοβούλιο και στην

κοινωνία. Ο πολλαπλά παρασημοφορημέ- νος και άψογος Ρεντλ, γνωστός στους υψηλούς κοσμικούς κύκλους της Βιέννης ως αξιωματικός ευγενής, με ιδιαίτερη χάρη, ευχάριστος και πνευματώδης, ο οποίος ενσάρκωνε το πνεύμα του αφοσιωμέ- νου στρατιώτη, του γενναίου ιππότη, του καλλιεργημένου, επινοητικού και προοδευτικού αξιωματικού, η ελπίδα όλων των νέων στρατιωτικών, παρουσιαζόταν «γυμνός και τετραχηλισμένος», χωρίς τις μάσκες που με τόση επιμέλεια φορούσε. Αποκαλυπτόταν ότι είχε ξοδέψει μια μικρή περιουσία σε βαφές μαλλιών, καλλυντικά, αρώματα, γυναικεία ρούχα και πανάκριβα δώρα για τον ερωμένο του, πω- λώντας, έναντι αδρής αμοιβής, ζωτικής σημασίας στρατιωτικά μυστικά της χώρας του σε μια δυνητικά εχθρική δύναμη!

Εκείνο, μάλιστα, που απασχολούσε τους πιο σοβαρά σκεπτόμενους ήταν ο χειρισμός της υπόθεσης από τον αρχηγό του Επιτελείου. Η συγκάλυψη προκάλεσε οργή. Πολλά ερωτήματα έμεναν αναπάντητα: Ποια ακριβώς έγγραφα είχαν διαρ- ρεύσει στη ρωσική πλευρά; Είχε παραδώ- σει και τα μυστικά του 8ου ΣΣ; Ποιοι πα- ραλάμβαναν τις πληροφορίες; Πού; Πώς; Υπήρχαν άλλοι ξένοι πράκτορες μέσα στην αυστριακή διοίκηση; Είχε ο Ρεντλ συνεργούς μέσα στο Επιτελείο; Είναι ενδεικτικό ότι μέσα στον ίδιο χρόνο, οι Ρώσοι απέκτησαν και το αυστριακό σχέδιο επίθεσης κατά του Μαυροβουνίου. Ποτέ δεν έγινε γνωστό το μέγεθος της προδοσίας. Είναι ευνόητο, η υποψία του συγχρόνου ιστορικού να στρέφεται εναντίον όλων όσοι ενήργησαν για τη συγκάλυψη. Ηταν και αυτοί αναμεμιγμένοι ή απλώς ήθελαν να εξαφανίσουν μια υπόθεση που μπορούσε να ματαιώσει επ’ αόριστον τα πολεμικά τους σχέδια; Τι ήταν ο Ρεντλ: θύτης ή θύμα - ο μοναδικός δράστης ή ο αποδιοπομπαίος τράγος;

Ο στρατηγός Κόνραντ είπε μια σειρά από ψέματα για την υπόθεση. Στο ανάκτορο Μπελβεντέρε -το μέγαρο του Ευγενίου της Σαβοΐας- ο διάδοχος αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος (1863- 1914), άτυπος επικεφαλής της αντιπολεμικής παράταξης, άφησε όλο το εκρηκτικό ταπεραμέντο του να ξεσπάσει πάνω στον στρατηγό. Τον κατηγόρησε για την πίεση που ασκήθηκε στον Ρεντλ για να αυτοκτονήσει, μια άθεη ενέργεια (οι Αψβσύργοι ήταν παραδοσιακά πιστοί Καθολικοί). Τον κατηγόρησε γιατί αγνόησε την ιεραρχία και γιατί δεν προέβη σε ανάκριση, που μπορούσε να αποδειχθεί ζωτικής σημασίας. Τον ρώτησε, τέλος, με οργισμένη ειρωνεία, πώς έβλεπε πλέον έναν πόλεμο με τη Σερβία και, ίσως και, τη Ρω

σία, τώρα που οι βασικοί αξιωματικοί του είχαν περάσει ζωτικές πληροφορίες στους δυνητικούς αντιπάλους. Ο Κόνραντ υπερασπίστηκε τις επιλογές του, ισχυ- ριζόμενος ότι οι πληροφορίες που είχαν διαρρεύσει στη ρωσική πλευρά δεν ήταν τόσο ζωτικής σημασίας, ότι ο Ρεντλ είχε αρχίσει να συνεργάζεται με τους Ρώσους μόλις το προηγούμενο έτος (1912) -ψέμα το οποίο επανέλαβε και στο Κοινοβούλιο- και ότι, λόγω των αλλαγών που είχαν ήδη επέλθει στα προηγούμενα σχέδια, σι πληροφορίες του Ρεντλ μάλλον θα παραπλανούσαν τους Ρώσους, παρά θα τους διαφώτιζαν. Ισχυρίστηκε επίσης ότι είχε ενεργήσει με σκοπό να αποφύγει το σκάνδαλο, το οποίο θεωρούσε σημαντικότερο από οτιδήποτε άλλο. Η ενέργεια αυτή έ- πρεπε να γίνει ταχύτατα και δεν υπήρχε χρόνος για ενημέρωση. Ο διάδοχος δεν πείσθηκε και τον κατέστησε υπεύθυνο για όλα όσα είχαν συμβεί.

Ομως οι ραγδαίες αποκαλύψεις δεν είχαν ανησυχήσει λιγότερο το Βερολίνο. Ο αρχηγός του γερμανικού Γενικού Επιτελείου, Χέλμουτ φον Μόλτκε ο νεώτερος (1848-1916) είχε γνωρίσει τον Ρεντλ και είχε εκπλαγεί με την προδοσία του, καθώς τον θεωρούσε σπάνια περίπτωση ικανού Αυστριακού αξιωματικού. Ζήτησε πιεστικά να μάθει σε ποιον βαθμό ο τελευταίος είχε πρόσβαση σε στρατιωτικά μυστικά της Γερμανίας, γνωστά στο αυστριακό Γενικό Επιτελείο. Ο Κόνραντ με δυσκολία κατόρθωσε να πείσει τον αυστηρό Πρώσο στρατηγό ότι ο Ρεντλ δεν είχε καμία πρόσβαση στα γερμανικά σχέδια και ότι ο ίδιος είχε δώσει ήδη εντολή για σημαντικές μεταβολές στα στρατιωτικά σχέδια, για να καταστήσει τις ρωσικές πληροφορίες άχρηστες. Η γερμανική πλευρά απάντησε με ευγένεια, αλλά δεν φρόντισε καθόλου να κρύψει την ανησυχία της.

Αλλά και στον υπουργό των Εξωτερικών της αυτοκρατορίας, τον σλοβακικής καταγωγής κόμη Λέοπολντ φον Μπέρ- χτολντ (1863-1942), ο Κόνραντ δήλωσε ότι ο Ρεντλ δεν είχε πρόσβαση σε έγ· γραφα που μπορούσαν να αλλάξουν την έκβαση ενός μελλοντικού πολέμου με τη Σερβία. Ο αρχηγός |Γ του Επιτελείου, το ™ σεβάσμιο σύμβολο των φιλοπόλεμων, προσπαθούσε να καθη-

Το πιστόλι Frommer Stop υποδείγματος 1912 του Ούγγρου Ρούντολφ Φρόμερ. Ενα τέτοιο όπλο χρησιμοποίησε ο Ρεντλ για να Θέσει τέλος στη ζωή του.

συχάσει τους πάντες και να διαφυλάξει τον πόλεμό του.

Τη νύκτα της Τετάρτης 28ης Μάίου, όταν όλα είχαν πλέον γίνει γνωστά, ο αυ- τοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ είχε μείνει ξάγρυπνος, ανίκανος να δεχθεί μια προδοσία τέτοιου μεγέθους. Οταν σηκώθηκε, κατά τη συνήθειά του, στις 04.00 τα ξημερώματα της επομένης ημέρας, απευθύνθηκε στον ηλικιωμένο υπασπιστή του, αντιστράτηγο κόμη Εντουαρντ Πά- αρ: «Αυτή είναι λοιπόν η νέα εποχή; Αυτός είναι ο τύπος ανθρώπου που αναδύεται; Στα χρόνια μας κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο».

ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ Φ ΙΛΕΙΡΗΝΙΣΤΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΔΙΚΟ ΤΟΥ Φ ΙΛΟΠΟΛΕΜ ΟΥ

Ο φιλειρηνιστής Φραγκίσκος Φερδι- νάνδος είχε κατανοήσει τις πραγματικές διαστάσεις της υπόθεσης. Αντίθετα, ο Κόνραντ ψευδόταν στους Γερμανούς, στον διάδοχο και στον Μπέρχτολτ όταν υποβάθμιζε τη σημασία της υπόθεσης. Δεν δίστασε μάλιστα να πει ψέματα και στον αυτοκράτορα όταν τον διαβεβαίω- σε ότι τα σχέδια του 8ου Σώματος, που ε- πρόκειτο να οδηγήσει την επίθεση κατά της Σερβίας, δεν είχαν διαρρεύσει στους Ρώσους. Ο χρόνος που χρειαζόταν για την εκπόνηση νέων σχεδίων και την αναδιάταξη των δυνάμεων ήταν μεγάλος. Πολλές από τις πρόνοιες των σχεδίων ή αλλαγές στις οχυρώσεις δεν μπορούσαν να γίνουν ούτως ή άλλως. Οταν το επόμενο καλοκαίρι, του 1914, ξέσπασε τελικά ο πόλεμος που ο στρατηγός τόσο πολύ επιθυμούσε, ο Αυστριακός Στρατός κι- νήθηκε σύμφωνα με τα σχέδια που οι Ρώσοι ήδη γνώριζαν και για τα

οποία οι Σ έρ β ο ι

είχαν έγκαιρα ενημε

ρωθεί, με αποτέλεσμα να ηττηθεί, παρά την εντυπωσιακή αριθμητική του υπεροχή, και να απο-

λέσει περίπου 227.000 άν- δρες σε ένα σύνολο 450.000. Σε

αυτό το μέτωπο έδρασε και ο στρατηγός Γκησλ, του οποίου το σώμα οδήγησε την επίθεση κατά των Σέρ- βων, γνωρίζοντας τη συντριβή.

Εναν μήνα μετά την έναρξη του πολέμου, ο Γκησλ είχε ήδη απαλλαγεί από τα καθήκοντά του.

Ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ το 1910.

Τη συντριβή γνώρισε η Αυστρία και στο μέτωπο της Ουκρανίας, εναντίον των Ρώσων, από όπου ο ηττημένος της στρατός είχε αποσυρθεί μέχρι τον Μάρτιο του 1915. Ο Κόνραντ είχε επιμείνει σε έναν πόλεμο που είχε αποδειχθεί καταστροφικός για τη χώρα του. Η μοίρα υπήρξε άδικη μόνο με τον φιλειρηνιστή Φραγκίσκο Φερδινάνδο, ο οποίος έγινε, άθελά του, η αφορμή για να ξεσπάσει η φοβερή σύρραξη, όταν δολοφονήθηκε στο Σεράγεβο της Βοσνίας τον Ιούλιο του 1914. Ξ3

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦ ΙΑ(1) Alan Sked: A PATRIOT FOR WHOM? ALFRED REDL AND THE QUESTION OF IDENTITY, History Today, 36:7, 1986.(2) Egon Erwin Kisch: THE RAGING REPORTER: A BIO-ANTHOLOGY, επιμ. Harold B. Segel, Purdue Research Foundation, Δυτικό Λαφαγιέτ, 1997.(3) Frederic Morton: THUNDER AT TWILIGHT: VIENNA 1913-1914, Macmillan, Νέα Υόρκη, 1989.(4) John R. Sindler: REDL: SPY OF THE CENTURY ?, International Journal of Intelligence and Counter-Intelligence, 18:3, 2005.(5) Lawrence Sondhaus, FRANZ CONRAD VON HOZENDORF: THE ARCHITECT OF THE APOCALYPSE, Humanities Press, Βοστώνη, 2000.(6) Robert Asprey: THE PANTHER’S FEAST, Jonathan Cape, Λονδίνο, 1959.(7) Γεωργίου Ζουρίδη: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΡΕΝΤΛ: ΕΝΑ ΟΡΓΑΝΟ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΚΟΠΙΑ, περιοδικό Ιστορικά Θέματα, τεύχος 88, Οκτώβριος 2009.(8) Διάφορα άρθρα στο διαδίκτυο.


Ο Χέλμουτ Καρλ ψον Μόλτκε υπήρξε ο πραγματικός νικητής του πολέμου, πριν και αυτός αρχίσει, χάρη στις στρατηγικές ικανότητες αλλά και στην ανικανότητα του αντίπαλου ομολόγου του Μπένεντεκ· :'

6 8 1 flPATIßTIKH ΙΣΤΟΡΙΑ

l ö e n e r a l i > e r 3 « f a n

n p u o i a c - A u o i p i a c και των σ υ μ μ ά χ ω ν io u c , Γ ε ρ μ α ν ώ ν και Ιιαλώ ν ανιία ιοιχ α , άρ χ ισ ε o n e 1 4 Ιουνίου 1866 και έ π η ξ ε o n e 23 Α υ ν ο ύ σ ιο υ ίου ίδιου έ τ ο υ ς , αποιεΠώ νιαα ιην πρώιη κ ε ρ α υ νοβ ό Π α εκοιρατεία ίου δεύτερου

ίου 19 ο υ α ιώ ν α . Ο πόn ε μo c κρίθηκε Π ρ ω σ ί α ς κ υ ρ ίω ς χά ρ η οια

οτραιηγικά σ χέδια ίου Π ρ ώ ο ο υ αρχιστρατήγου (ρον ΜόΠτκε, αΠΠά και Πάνω ίου α νώ τερου ο π λισμού και των τακτικών μ ά χ η ς του πρω σικ ο ύ πεζικού.Στη σύγκρουση αυτή εναντίον των Π ρ ώ σ ω ν , οι Αυστριακοί ε ίχ α ν να ε π ι δ ε ί ξ ο υ ν μ όνο μια ν ίκ η , αυτή στο Τ ρ ά ο υ τε ν α ο υ .

Ο νικητής του Τράουτεναου, Αυστριακός στρατηγός Λούντβιχ φον Γκάμπλεντς. Ο Γκάμπλεντς ήταν ένας έμπειρος αξιωματικός και θεωρείτο ο νικητής του πολέμου κατά των Δανών στο Σλέσβιγκ-Χόλσταϊν. Κάποια στιγμή ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ σκέφτηκε να του ανα&έσει την αρχιστρατηγία, καταλήγοντας όμως τελικά στον Μπένεντεκ. Από τότε ο τελευταίος έτρεφε μεγάλη προσωπική αντιπάθεια προς τον Γκάμπλεντς.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΙΟΑΝΝΙΑΗΣ

Η Μ Α Χ Η 1 8 6 6

ΤΟΥ ΤΡΑΟΥΤΕΝΑΟΥΗ μοναδική αυοιριακιί νίκη οιον πόϋειιο ίων Επιά Εβδομάδων

ένταση στις σχέσεις Πρωσίας και Αυστρίας υπέβοσκε αρκετές δεκαετίες πριν την έκρηξη του πολέμου των Επτά Εβδομάδων. Αν και τα προσχήματα ήταν πολλά, η πραγματική αιτία του

πολέμου ήταν η ανάληψη της ηγεμονίας των γερμανικών κρατών. Η Αυστρία είχε δημιουργήσει μια συμμαχία γερμανικών κρατών, η οποία, εκτός από την ίδια, περιελάμβανε στις τάξεις της τα βασίλεια της Σαξονίας, της Βαυαρίας,

της Βυρτεμβέργης, του Ανόβερου, το εκλεκτο- ράτο και το Δουκάτο της Εσσης, το Δουκάτο ; του Νασάου και τα μικρότερα κρατίδια του Ρά- ους, του Σαξ Μάινινγκεν, του Σάουμπουργκ Γ 7 Λ ίππε και της Φρανκφούρτης (επί του ποταμού Λ "Μάιν).

Από την άλλη πλευρά, η Πρωσία είχε απα- mντήσει σχηματίζοντας και αυτή μια συμμαχία με | ί ΐ |τα υπόλοιπα, βορειογερμανικά, κυρίως κράτη, 'όπως τα δουκάτα του Μεκλεμβούργου Σβέριν, . _

· ; . . . · ·.. „Λΐ -jm. > ** *ΐ·. » «Γ»v ■ -. -ί·» *-··.· « · & minru!1 ’’ * "· ̂ j, **r*

του Μεκλεμβούργου Στέρλιτς, του Ολντενμπουργκ, του Ανχαλτ, του Μπρά- ουνσβαϊγκ, του Σαξ Αλτενμπουργκ, του Σαξ Κόμπουργκ και Σαξ Γκότα και τα κρατίδια του Λίππε, του Σβάρτσμπουρ- γκ, του Βάλντεκ, του Αμβούργου και της Λυβέκης. Με την Πρωσία συμμάχησε επίσης η Ιταλία, η οποία είδε στον πόλεμο αυτόν μια πρώτης τάξης ευκαιρία να κερδίσει κάποια από τα αυστροκρατού- μενα εδάφη της, και κυρίως την περιοχή της Βενετίας.

Συνολικά, η Αυστρία και οι σύμμαχοί της μπορούσαν να παρατάξουν περί τους 600.000 άνδρες, η Πρωσία και οι σύμμαχοί της 500.000 άνδρες και η Ιταλία 300.000 άνδρες. Στην πραγματικότητα, όμως, οι παρατακτέοι αριθμοί αν- δρών, από όλες τις πλευρές, ήταν σαφώς μικρότεροι.

ΑΥΣΤΡΙΑΚΟΙ ΚΑΙ ΠΡΩΣ0ΙΑυστρία και Πρωσία συγκρούστηκαν

για πρώτη φορά το 1740, όταν ο Φρειδερίκος Β' (ο Μέγας) της Πρωσίας εισέβαλε στην αυστριακή επαρχία της Σιλε- σίας και την κατέλαβε. Μετά το πέρας και του Επταετούς Πολέμου (1756- 1763), οι δύο δυνάμεις συνέχισαν την αντιπαράθεσή τους, περισσότερο σε πολιτικό επίπεδο (ζήτημα διαμελισμού της Πολωνίας, Πόλεμος Βαυαρικής Διαδοχής), χωρίς πάντως να εμπλακούν ξανά σε μεγάλης κλίμακας σύγκρουση.

Μετά τον θάνατο του Φρειδερίκου, οι σχέσεις εξομαλύνθηκαν αρκετά. Υστερα, όμως, ξέσπασε η Γαλλική Επανάσταση και οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι, με τις δύο μεγάλες γερμανικές δυνάμεις να βρίσκονται, τελικά, στο ίδιο στρατόπεδο, αυτό των νικητών. Η συ- μπόρευση των δύο αυτών δυνάμεων, παρά τις προστριβές που υπήρξαν, συνεχίστηκε περίπου μέχρι το 1850, οπότε άρχισε μια περίοδος διαμάχης σχετικά με το ζήτημα της τελωνιακής ένωσης των γερμανικών κρατών. Ωστόσο, σύντομα η Αυστρία ενεπλάκη στις διπλωματικές ζυμώσεις του Κριμαϊκού πολέμου και λίγο αργότερα υπέστη ταπεινωτική ήττα από τους Πεδεμόντιους και τους Γάλλους συμμάχους τους στη βόρεια Ιταλία.

Η Αυστρία υπέστη σοβαρό πλήγμα στο γόητρό της. Ωστόσο, το 1864, τα δύο κράτη βρέθηκαν να μάχονται από κοινού κατά της Δανίας, διεκδικώντας τα δουκάτα του Σλέσβιγκ και του Χόλσταϊν. Ο πόλεμος έληξε με νίκη των δύο συμμάχων. Με τη συνθήκη του Γκέσταϊν, η Πρωσία έλαβε το Δουκάτο του Σλέσβιγκ

και η Αυστρία αυτό του Χόλσταϊν.Ενα σημαντικό γεγονός, σχετιζόμε-

νο άμεσα με την έκρηξη του πολέμου, ήταν η ανάρρηση του Οττο φον Βίσμαρκ στη θέση του υπουργού Εξωτερικών της Πρωσίας. Ο Βίσμαρκ ήταν αποφασισμένος να αναδείξει την Πρωσία σε πρώτη γερμανική δύναμη, ακόμα και αν αυτό προϋπέθετε έναν πόλεμο κατά της Αυστρίας. Ο Βίσμαρκ θεωρούσε ού

τως ή άλλως αναπόφευκτο τον πόλεμο, και γι' αυτό φρόντισε να τον προκαλέ- σει, κατηγορώντας την Αυστρία ότι καταπατά τη συνθήκη του Γκέσταϊν. Αυτή ήταν και η αφορμή του πολέμου. Παράλληλα βέβαια, είχε φροντίσει να προσεταιριστεί την Ιταλία, φιλοδοξώντας να θέσει τον Αυστριακό Στρατό ανάμεσα στην πρωσική σφύρα και στον ιταλικό άκμονα.


ΑΝΤΙΠΑΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΚΑΙ ΔΟΓΜΑΤΑ

Στον πόλεμο των Επτά Εβδομάδων συγκρούστηκαν, πέραν των αντίπαλων στρατών, και δύο αντιμαχόμενα στρατηγικά και τακτικά δόγματα. Στο σημείο αυτό αξίζει να πραγματοποιηθεί μια σύντομη ιστορική επισκόπηση της εξέλιξης της στρατηγικής και της τακτικής κατά την

περίοδο μετά τον Ναπολέοντα, καθώς και στις εξελίξεις που σημειώθηκαν στην πολεμική τεχνολογία.

Σε τακτικό επίπεδο, οι αλλαγές σε σχέση με τους Ναπολεόντειους πολέμους ήταν μικρές. Η γραμμή βάθους τριών ζυγών και η φάλαγγα εφόδου, προ- στατευόμενη κατά μέτωπο από γραμμή ακροβολιστών, εξακολουθούσαν να απο- τελούν τους πλέον διαδεδομένους σχη

ματισμούς στα ευρωπαϊκά πεδία μαχών έως το 1864.

Οι Γάλλοι, αν και επίσημα διατηρούσαν σε χρήση τον ίδιο κανονισμό από το 1791, υποχρεώθηκαν να υιοθετήσουν ένα μάλλον πιο ευέλικτο τακτικό υπόδειγμα, λόγω της εμπλοκής τους στην Αλγερία κατά τη δεκαετία του 1830, η οποία αποτελούσε τον παράδεισο του ελαφρού πεζικού και της διάταξης ακροβολι-

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ UTOPIA 171

Μετά τις ήττες στις μάχες των συνόρων, η τύχη της Αυστριακής Στρατιάς του Βορρά ήταν προδιαγεγραμμένη, και επισφραγίστηκε με τη μεγάλη ήττα στη μάχη του Κένιγκρατς.

ί Το σχέδιο του Μόλτκε ήταν πολύ απλούστερο και σαφώς πιο επιθετικό. Σκόπευε, αρχικά, να συντρίψει τις δυνάμεις των Γερμανών συμμάχων της Αυστρίας και, κατόπιν, να εισβάλει στη Βοημία, από τον Βορρά και την ανατολή, κατατροπώνοντας τον Αυστριακό Στρατό. 9σμού. Στην Κριμαία, οι γαλλικές δυνάμεις πολέμησαν πάλι με τον ναπολεόντειο τρόπο, παρά το γεγονός ότι διέθεταν πολύ πιο εξελιγμένα όπλα σε σχέση με αυτά των αντιπάλων τους. Οι Βρετανοί επίσης παρέμειναν προσκολλημένοι στον σχηματισμό γραμμής, βάθους δύο ζυγών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1850 οι Αυστριακοί υιοθέτησαν το εξαίρετο ε- μπροσθογεμές τυφέκιο ραβδωτής κάν- νης Lorenz, διαμετρήματος 13,7 χλστ. Ωστόσο, η ελλιπής αξιοποίηση των δυνατοτήτων του όπλου, η ανεπαρκής εκπαί-

Σκηνή μάχης Πρώσων και Αυστριακών σε λαϊκή λιθογραφία της εποχής. Σε πρώτο επίπεδο απεικονίζονται Πρώσοι πεζοί να βάλλουν ομοβροντία με το τυφέκιο Dreyse.

δευση των ανδρών και η προσκόλληση σε παρωχημένες τακτικές (έμφαση στην ισχύ πυρός και υιοθέτηση σχηματισμού γραμμής βάθους τριών ζυγών), οδήγησαν στην οδυνηρή ήττα του 1859, στην Ιταλία.

Η ήττα αυτή προβλημάτισε ιδιαίτερα την αυστριακή ηγεσία και την έπεισε να ακολουθήσει το γαλλικό τακτικό δόγμα, το οποίο, κατ’ αυτήν, συνίστατο στη χρήση των κλασικών ναπολεόντειων φαλαγγών εφόδου, καλυπτόμενων κατά μέτωπο από πλήθος ακροβολιστών. Στην πραγματικότητα, όμως, ο Γαλλικός Στρατός στον πόλεμο του 1859 δεν πολέμησε έτσι. Κατά περίπτωση εκτέλεσε επιθέσεις σε σχηματισμό φάλαγγας, ενώ άλλοτε ολόκληρα τάγματα ρίχθηκαν στη μάχη σε διάταξη ακροβολισμού και άλλοτε σε σχηματισμό γραμμής. Η τακτική των Γάλλων απλώς προσαρμοζόταν στις εκάστο- τε συνθήκες και, κυρίως, στον φόβο των Γάλλων αξιωματικών και στρατιωτών για το τυφέκιο Lorenz, ο οποίος τελικά δεν επαληθεύτηκε.

Η αυστριακή ηγεσία όμως, υιοθέτησε, ως πανάκεια, το δόγμα της εφόδου σε σχηματισμό φάλαγγας, κατά διλοχία (το τάγμα παρουσίαζε μέτωπο δύο λόχων, με τους υπόλοιπους να τάσσονται

πίσω από τους δύο πρώτους, ανά ζεύγος). Οι Αυστριακοί θεώρησαν ότι η ορμητική έφοδος του πεζικού της σε τέτοιους σχηματισμούς μπορούσε να ανατρέψει κάθε αντίπαλο. Το πόσο έσφαλε μη λαμβάνοντας υπόψη τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις, φάνηκε σύντομα.

Στην πρωσική πλευρά, τα πράγματα δεν ήταν διαφορετικά, μέχρι το 1848. Το έτος αυτό ο Πρωσικός Στρατός υιοθέτησε ένα νέο όπλο, το οπισθογεμές τυφέκιο Dreyse. Το εν λόγω τυφέκιο επέφερε, παρά τα πολλά του μειονεκτήματα, μια επανάσταση στην πολεμική τέχνη, λόγω της ταχυβολίας του. Ωστόσο, αν και διέθετε βεληνεκές μάχης της τάξης των 600 μέτρων, δεν ήταν καθόλου ακριβές, παρά μόνο σε απόσταση μικρότερη των 300 μέτρων. Επίσης, ήταν πολλές φορές επικίνδυνο για τον χρήστη του, καθώς τα αέρια της έκρηξης της πυρίτιδας στη θαλάμη διέφευγαν από το κλείστρο, προκα- λώντας εγκαύματα στο πρόσωπο του χρήστη. Μετά δε από βολή 60-80 φυσιγγίων (όσα έφερε επάνω του ο στρατιώτης, που επαρκούσαν για 6-15 λεπτά μάχης), το όπλο απαιτούσε άμεσα πρόχειρη συντήρηση, διαφορετικά το κλείστρο του δεν έκλεινε καν. Τέλος, ο μακρύς βελονοειδής επικρουστήρας ύστερα από έναν αριθμό βολών συχνά έσπαζε.

Ο Αυστριακός Στρατός, από την άλλη, συνέχισε να βασίζεται στο εμπροσθο- γεμές τυφέκιο ραβδωτής κάννης Lorenz, το οποίο παρήχθη σε τρεις παραλλαγές (μεγάλου, μέσου και βραχέος βεληνε- κούς), με σταθερά σκοπευτικά. Με όπλα της πρώτης παραλλαγής εξοπλίστηκαν οι επίλεκτοι Αυστριακοί κυνηγοί. Τα όπλα αυτά διέθεταν μέγιστη ταχυβολία δύο βολών ανά λεπτό και μέγιστο βεληνεκές 1.100 περίπου μέτρων, χάρη στις βαθύτερες ραβδώσεις της κάννης τους. Τα τυφέκια ήταν εξαιρετικά ακριβή. Τα τυφέκια μέσου βεληνεκούς εξόπλιζαν τις λοιπές μονάδες ελαφρού πεζικού και τα κοινά, βραχέος βεληνεκούς, το κοινό πεζικό. Ακόμα και τα βραχέος βεληνεκούς, πάντως, είχαν βεληνεκές μάχης 800 μέτρων και δραστικό 400.

Το πρόβλημα για τους Αυστριακούς ξεκινούσε σε αποστάσεις μικρότερες των 300 μέτρων, για τις οποίες θα έπρε- πε, βάσει του τακτικού τους δόγματος, να πλησιάσουν σε πυκνό σχηματισμό τις πρωσικές γραμμές μάχης, οι άνδρες των οποίων έφεραν τα τυφέκια Dreyse. Σε αυτήν την απόσταση, με δεδομένη την ταχυβολία του Dreyse, η προέλαση των Αυστριακών μπορούσε να εξελιχθεί σε πραγματική σφαγή. Επίσης οι Πρώσοι, χάρη στον αρχιστράτηγό τους φον Μόλτκε,

7 2 ! ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Αυστρία, Πρωσία και τα γερμανικά κράτη το 1866.

υιοθέτησαν ως βασικό τακτικό σχηματισμό τη γραμμή ακροβολισμού, επειδή το Dreyse μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και από τη θέση βάλλοντος πρηνηδόν.

Σε στρατηγικό επίπεδο, οι Αυστριακοί στήριζαν την επιτυχία τους στον ελιγμό επί εσωτερικών γραμμών - έναν ελιγμό που χρησιμοποίησε κατά κόρον ο Μέγας Ναπολέων. Σε περίπτωση πολέμου με την Πρωσία, ο Αυστριακός Στρατός θα συγκεντρωνόταν, στο σύνολό του, είτε στη Βοημία, είτε στη Μοραβία, από όπου θα μπορούσε να αντιμετωπίσει κάθε πρωσική απόπειρα εισβολής μέσω των συνοριακών περασμάτων.

Ο ουγγρικής καταγωγής αρχιστράτηγος του Αυστριακού Στρατού στρατηγός Λούντβιχ (Λάγιος) φον Μπένεντεκ, είχε καταστήσει το ως άνω στρατηγικό δόγμα «Λυδία λίθο» επί όλων των στρατιωτικών προβλημάτων της αυτοκρατορίας των Αψβούργων. Ηδη από τον Μάιο του 1866, καθώς τα σύννεφα του πολέμου πύκνωναν, ο Μπένεντεκ υπέθετε ότι η πρωσική επίθεση θα εκδηλωνόταν στη Μοραβία, και για τον σκοπό αυτόν διέταξε τη μετάβαση του στρατού στο Ολμιτς (σημερινό Ολομουτς της Τσεχίας). Εκεί συγκεντρώθηκε η Στρατιά του Βορρά, με οκτώ σώματα στρατού και τέσσερις ανεξάρτητες μεραρχίες ιππικού (συνολικά 240.000 άνδρες) και απλά περίμεναν, με τον αρχιστράτηγο να επιδίδεται σε κοινωνικές επαφές με την αριστοκρατία της μοραβικής πόλης.

Οι Πρώσοι, όμως, δεν έμεναν αδρανείς. Αντίθετα με τον Μπένεντεκ, ο Πρώσος αρχιστράτηγος φον Μόλτκε είχε αποφασίσει να δράσει αποκεντρωμένα. Ετσι, παρέταξε τρεις στρατιές, οργανωμένες σε δύο στρατηγικά συγκροτήματα. Δυτικά είχε αναπτύξει τη Στρατιά του Ελβα υπό τον στρατάρχη Καρλ Εμπερχαρντ φον Μπίτενφελντ και την 1η Στρατιά υπό τον πρίγκιπα Φρειδερίκο Κάρολο, ενώ ανατολικά τη 2η Στρατιά, υπό τον πρίγκιπα Φρειδερίκο Γουλιέλμο. Οι δύο δυτικές πρωσικές στρατιές παρέτασσαν συνολικά 140.000 άνδρες, ενώ η 2η 115.000 άνδρες.

Το σχέδιο του Μόλτκε ήταν πολύ απλούστερο και σαφώς πιο επιθετικό. Σκόπευε, αρχικά, να συντρίψει τις δυνάμεις των Γερμανών συμμάχων της Αυστρίας και, κατόπιν, να εισβάλει στη Βοημία, από τον βορρά και την ανατολή, κατατροπώνοντας τον Αυστριακό Στρατό, αγκιστρώνοντάς τον με τις δυτικές στρατιές και κατακόπτοντάς τον με υπερκε- ρωτικό ελιγμό της 2ης Στρατιάς. Σημαντικό στοιχείο στην επίτευξη της στρατηγικής συγκέντρωσης του Πρωσικού

Στρατού ήταν το ανεπτυγμένο πρωσικό σιδηροδρομικό δίκτυο. Αντίθετα, ο Μπένεντεκ είχε στη διάθεσή του μόνο μία σιδηροδρομική γραμμή. Σε περίπτωση δε που έπρεπε να βαδίσει από τη Μοραβία προς τη Βοημία, αυτό μπορούσε να επιτευχθεί μόνο μέσω δύο κύριων οδών.

Το σχέδιο του Μόλτκε τέθηκε σε εφαρμογή στις 15 Ιουνίου. Τα πρωσικά στρατεύματα κατόρθωσαν να καταβάλουν τα περισσότερα μικρά συμμαχικά κράτη της Αυστρίας στη δυτική Γερμανία. Μόνο στη Λάγκεντσάλσα, η άκαιρη επίθεση μιας πρωσικής ταξιαρχίας (9.000 άνδρες) κατά του Στρατού του Ανόβερου (19.000 άνδρες) οδήγησε τους Πρώσους σε μια οδυνηρή ήττα, τα αποτελέσματα της οποίας όμως σύντομα αντισταθμίστηκαν από την κατάληψη του Ανόβερου από τα πρωσικά στρατεύματα.

Κατόπιν ο Μόλτκε, πιστός στο σχέδιό του, επιτέθηκε με τις δυτικές του στρατιές στη Σαξονία, σύντομα κατέλαβε την πρωτεύουσα Δρέσδη και ετοιμάστηκε να εισβάλει στη Βοημία. Ο Σαξο- νικός Στρατός, ισχύος ενός σώματος στρατού, οπισθοχώρησε στο αυστριακό έδαφος, υπό την ηγεσία του πρίγκιπα Αλβέρτου της Σαξονίας.

Η κίνηση αυτή των Πρώσων προκά- λεσε την αντίδραση του Αυστριακού αυ- τοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ, ο οποίος αδυνατούσε να κατανοήσει πώς ο αρχιστράτηγός του δεν μπορούσε να αντι-

ληφθεί τον εμφανή κίνδυνο της πρωσικής εισβολής στη Βοημία. Ετσι, εξοργισμένος, ο αυτοκράτορας απέστειλε μήνυμα στον Μπένεντεκ, διατάσσοντάς τον να κινηθεί άμεσα προς τη Βοημία, λαμβάνοντας θέσεις στις περιοχές Γιό- ζεφσταντ, Κένιγκρατς και Τερεζιενστά- ντ. Ο Μπένεντεκ δεν είχε άλλη επιλογή από το να υπακούσει και έτσι διέταξε τις δυνάμεις του κινηθούν δυτικά, μέσω των δύο μοναδικών κύριων οδεύσεων, αφού οι τρεις δευτερεύουσες οδοί που υπήρχαν ήταν κατάλληλες μόνο για την κίνηση πεζικού. Η κίνηση του Αυστριακού Στρατού ξεκίνησε στις 17 Ιούνιου και, σύμφωνα με τα σχέδια του αρχιστρατήγου, θα διαρκούσε 13 ολόκληρες ημέρες!

Παράλληλα, ο Μπένεντεκ διέταξε το

Στη μάχη του Βίσοκοβ το πρωσικό ιππικά επικράτησε του αντίστοιχου αυστριακού, με τη συνεργασία των πυρών του πρωσικού πεζικού, και στη συνέχεια στράφηκε κατά του πεζικού του αντιπάλου.


Σχεδ

ίαση

χά

ρτη:

ΓΝ

ΩΜ

ΩΝ

Εκ

δοτι

κή

2013

t Στην κίνηση του Μπένεντεκ προς τη Βοημία, ο Μόλτκε αντέδρασε διατάσσοντας και τις τρεις στρατιές του να εισβάλουν συντεταγμένα στη Βοημία. J

1ο Σώμα Στρατού του, υπό τον στρατηγό Κλαμ Γκάλας, να βαδίσει βόρεια και να ενωθεί με τους υποχωρούντες Σάξο- νες, σχηματίζοντας, μαζί με την 1η Μεραρχία Ελαφρού Ιππικού υπό τον στρατηγό Εντελσχαϊμ, τη Στρατιό του Ιζερ, με σκοπό να επιτηρεί τις δυτικές πρωσικές στρατιές στο ύψος του ομώνυμου ποταμού. Επίσης απέσπασε το 2ο Σώμα Στρατού του, το οποίο ανέλαβε να επιτηρεί τα σύνορα προς τη Σιλεσία.

Η πορεία των αυστροουγγρικών δυνάμεων προς τη Βοημία διεξήχθη υπό άθλιες συνθήκες. Τα μεταγωγικά της στρατιάς, των σωμάτων και των μεραρχιών αναμίχθηκαν, αποκλείοντας τους

Τυπικά εξοπλισμένος στρατιώτης του Αυστριακού Στρατού το 1866. Φέρει το βαρύ γκρίζο αμπέχωνο, το οποίο αποτέλεσε εφιάλτη γα τους στρατιώτες κατά τις ατέλειωτες πορείες στις οποίες τους υπέβαλε ο Μπένεντεκ, κάτω από τον καυτό καλοκαιρινό ήλιο. Στο πηλίκιο φέρει φύλλα δρυός, χαρακτηριστικό έμβλημα των στρατιωτών των Αψβούργων ήδη από τον 16ο αιώνα. Το όπλο του είναι Lorenz βραχέος βεληνεκούς.

δρόμους επί ημέρες και αποδιοργανώ- νοντας έτσι την κίνηση των μάχιμων μονάδων, με αποτέλεσμα οι άνδρες να στερηθούν το συσσίτιο, καθώς τα μαγειρεία εκστρατείας κινούντο τελευταία. Χιλιάδες στρατιώτες κατάρρευσαν από την πείνα, τη δίψα και την κόπωση. Πολλοί άλλοι πέταξαν τα όπλα, τις εξαρτύσεις και τα όπλα τους και περίμεναν τα μεταγωγικά να τους μεταφέρουν! Η εικόνα διάλυσης είχε, όπως θα ήταν άλλωστε αναμενόμενο, σοβαρή επίδραση στο ηθικό του στρατού. Ο πόλεμος φαινόταν να έχει ήδη χαθεί για τον Μπένεντεκ.

ΟΙ ΜΑΧΕΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΟΝΣτην κίνηση του Μπένεντεκ προς τη

Βοημία, ο Μόλτκε αντέδρασε διατάσσο- ντας και τις τρεις στρατιές του να εισβάλουν συντεταγμένα στη Βοημία, τηρώντας απόσταση ενός σταθμού πορείας η μία από την άλλη, ώστε να μη επιτρέψουν τυχόν διείσδυση αυστριακών δυνάμεων στα μεταξύ τους κενά. Ετσι, θα αποκλειόταν κάθε πιθανότητα εφαρμογής του ελιγμού επί εσωτερικών γραμμών που σκόπευε να εκτελέσει ο Μπένεντεκ, συγκεντρώνοντας τον όγκο του κατά των δύο δυτικών πρωσικών στρατιών αρχικά και - μετά την ήττα αυτών, όπως υπολόγιζε- κατά της 2ης Πρωσικής Στρατιάς.

Καθώς οι Αυστριακοί βάδιζαν με αμέτρητα προβλήματα προς την κεντρική βοημική πεδιάδα, οι δυτικές πρωσικές στρατιές αναπτύσσονταν στη δυτική όχθη του ποταμού Ιζερ και η 2η Στρατιά στις βοημικές διαβάσεις του Αϊπελ, του Νάχοντ και του Τράουτεναου, στα λεγάμενη όρη των Γιγάντων (σημερινά σύνορα Τσεχίας-Πολωνίας). Δυτικά, η Στρατιά του Ελβα και η 1η Πρωσική Στρατιά πέρασαν τον ποταμό Ιζερ, με τους Αυστριακούς και Σάξονες συμμάχους τους να υποχωρούν, χωρίς μάχη, καθώς είχαν διαταχθεί να επιτηρούν μόνο τις πρωσικές κινήσεις και όχι να εμπλακούν σε μάχη με αυτές.

Ξαφνικά, όμως, ο Μπένεντεκ, λαμβά- νοντας την αναφορά του Κλαμ Γκάλας, άλλαξε γνώμη και διέταξε τον στρατηγό

του «να κρατήσει τη γραμμή του Ιζερ, με κάθε κόστος», χωρίς όμως να εξηγεί τους λόγους ή να αναλύει τις προθέσεις του. Υπακούοντας στις διαταγές, ο Κλαμ Γκάλας έδωσε εντολή στον επιτελάρχη του, στρατηγό Λέοπολντ Γκόντρεκουρτ, να με- ταβεί στη δυτική όχθη του ποταμού και να επιχειρήσει να ανατρέψει τα ανιχνευτι- κά τμήματα της Πρωσικής Στρατιάς του Ελβα. Ο Γκόντρεκουρτ τέθηκε ο ίδιος επικεφαλής ενός τάγματος Σλοβάκων κυνηγών και ενός τάγματος πεζικού της γραμμής, αποτελούμενο από Ούγγρους και Ρουμάνους -συνολικά περί τους 1.500 άνδρες- και εφόρμησε.

Οι Αυστριακοί βάδισαν κατά του χωριού Χινερβάσερ, το οποίο είχε εγκαταλει- φθεί από τους κατοίκους του. Στις παρυφές συνάντησαν έναν πρωσικό λόχο και αντάλλαξαν πυρά μαζί του. Τα πυρά όμως συνέγειραν και τις λοιπές μονάδες της πρωσικής εμπροσθοφυλακής, με αποτέλεσμα σε μικρό χρονικό διάστημα τέσσερις πρωσικοί λόχοι να έχουν αναπτυχθεί απέναντι στα δύο αυστριακά τάγματα.

Ο Γκόντρεκουρτ ανέπτυξε τα δύο τάγματά του σε γραμμή και διέταξε την εξαπόλυση τριών ομοβροντιών. Αμέσως μετά, διέταξε έφοδο με τη λόγχη. Οταν όμως οι Αυστριακοί έφθασαν σε απόσταση 300 μέτρων, οι τέσσερις πρωσικοί λόχοι έβαλαν μια ομοβροντία. Κατόπιν οι άνδρες άρχισαν ανεξάρτητο πυρ. Οταν ο θόρυβος των πυρών έπαυσε και ο καπνός διαλύθηκε, οι Πρώσοι είδαν έκπληκτοι το τοπίο ενώπιον τους κατάσπαρτο από νεκρούς και τραυματίες Αυστριακούς. Οι υπόλοιποι είχαν απλώς τραπεί σε φυγή, με τους αξιωματικούς τους να προσπαθούν μάταια να τους συγκροτήσουν. Οι απώλειες των δύο πλευρών ήταν ενδεικτικές της παταγώδους αποτυχίας του αυστριακού εγχειρήματος: οι Πρώσοι είχαν 50 νεκρούς και τραυματίες, ενώ οι Αυστριακοί 277! Τα οπισθογεμή τυφέκια είχαν αποδείξει την αξία τους, θέτοντας παρακαταθήκες και για το αποτέλεσμα των επερχόμε- νων μαχών.

Παρόμοια πανωλεθρία υπέστη ο Κλαμ Γκάλας στις 26 Ιουνίου, όταν επιχείρησε να καταλάβει το χωριό Πόντολ και τη γέ- φυρά του επί του Ιζερ, χάνοντας σε διάστημα λίγων λεπτών 1.048 άνδρες, έναντι 100 Π ρώσων.

Στο μεταξύ, στην ανατολική Βοημία, τα τέσσερα σώματα στρατού που αποτε- λούσαν τη 2η Πρωσική Στρατιά είχαν αρχίσει να διασχίζουν τα ορεινά δασωμένα περάσματα στα όρη των Γιγάντων, εισβάλλοντας στο αυστριακό έδαφος. Κάθε πρωσικό σώμα σχημάτιζε μια φάλαγγα μήκους 50 χλμ. Αν οι Αυστριακοί διέθεταν α-


1 1 Α υ σ τ ρ ι α κ ο ί

11 Π ρ ώ σ ο ι

Κένιγκρατς

χχχχ

Κ ΙΣτρατιά

του Βορρά

Η πρωσική επίθεση και η μάχη του Τράουτεναου.

νεπτυγμένες δυνάμεις στην περιοχή, θα μπορούσαν να έχουν επιφέρει τρομακτική ήττα στη 2η Πρωσική Στρατιά. Χάρη στον Μπένεντεκ, όμως, δεν υπήρχαν στην περιοχή παρά μικρές αυστριακές δυνάμεις, και αυτές όχι στις κατάλληλες θέσεις.

Οποιοσδήποτε άλλος στη θέση του Μπένεντεκ θα είχε στρέψει τον όγκο της Στρατιάς του Βορρά προς την ανατολή και θα επιτίθετο με το σύνολο των δυνά- μεών του κατά των πρωσικών σωμάτων της 2ης Στρατιάς, την ώρα που αυτά θα εξέρχονταν από τα ορεινά περάσματα, σε σχηματισμό φάλαγγας πορείας, συντρί- βοντάς τα με τον όγκο του.

Αντ’ αυτού, όμως, ο Μπένεντεκ συνέχισε τη Βασανιστική πορεία του στρατού του προς την κεντρική βοημική πεδιάδα, εγκαθιστώντας το στρατηγείο του στο Γιόζεφσταντ, στις 26 Ιουνίου, και αδιαφορώντας πλήρως για την απειλή που συνι- στούσε η προέλαση της 2ης Πρωσικής Στρατιάς για το δεξιό του πλευρό.

Τελικά αποφάσισε να αποστείλει δύο σώματα στρατού για να κρατήσουν τα τέσσερα πρωσικά σώματα που συγκροτούσαν τη 2η Πρωσική Στρατιά, στα ανατολικά βοημικά περάσματα. Συγκεκριμένα, απέστειλε το 6ο Σώμα Στρατού υπό τον στρατηγό Βίλελμ Ράμινγκ να κρατήσει το Νάχοντ και το 10ο Σώμα Στρατού, υπό τον στρατηγό Λούντβιχ Γκάμπλεντς να κρατήσει τα περάσματα του Αϊπελ και του Τράουτεναου. Η καθυστερημένη, ούτως ή άλλως, αυτή κίνηση, απλώς καταδίκαζε τα δύο αυστριακά σώματα σε καταστροφή, αφού αδυνατούσαν να συνδεθούν και θα έπρεπε, μεμονωμένα και απομονωμένα το ένα από το άλλο, να σηκώσουν το βάρος του αγώνα απέναντι σε διπλάσιους, τουλάχιστον, αντιπάλους, οι οποίοι διατηρούσαν μάλιστα και την απόλυτη πρωτοβουλία των κινήσεων. Στην απόφαση, πάντως, του Μπένεντεκ να στείλει τα συγκεκριμένα σώματα στη μέγγενη της πρωσικής προέλασης φαίνεται πως έπαιξε ρόλο και η προσωπική του διαμάχη με τους διοικητές των σωμάτων αυτών, οι οποίοι, αμφότεροι, υπήρξαν διεκδικητές της αρχιστρατηγίας.

Στις 27 Ιουνίου, το 10ο Σώμα Στρατού κινήθηκε προς το Τράουτεναου. Οι στρατιώτες του Γκάμπλεντς βρίσκονταν σε συνεχή κίνηση ήδη εννέα ημέρες, χωρίς ανάπαυλα, έχοντας διανύσει πεζοί 215 χλμ., μέσα στη ζέστη του Ιουνίου, μετα- φέροντας βαρύ φορτίο και με λίγο φαγητό. Η μόνη τους ανάπαυση ήταν για μερικές ώρες στο Γιόζεφσταντ, στις 26 Ιουνίου, πριν ξεκινήσουν τη νέα τους πορεία προς το Τράουτεναου. Την ίδια στιγμή, ο

Μπένεντεκ είχε πληροφορηθεί τη μεγάλη νίκη που πέτυχε η Αυστριακή Στρατιά της Ιταλίας στην Γκουστόζα και αποφάσισε να συνεχίσει την ίδια τακτική της «ενεργού αδράνειας»!

Στο μεταξύ, το 10ο Σώμα βάδιζε προς το Τράουτεναου, χωρίς να έχει λάβει σαφείς εντολές. Μόνο κατά την πορεία, ο διοικητής του, στρατηγός Γκάμπλεντς, δια- τάχθηκε από το προϊστάμενο κλιμάκιο, μέσω έφιππου αγγελιοφόρου, να «επιτεθεί κατά του εχθρού με τη μέγιστη ενεργητικότητα, όπου αυτός εμφανιστεί». Η εντολή αυτή ακούστηκε μάλλον περίεργα στον Γκάμπλεντς, ο οποίος είχε ζητήσει ενισχύσεις από τον Μπένεντεκ πριν ξεκινήσει για το Τράουτεναου, ακριβώς για να επιτεθεί στον εχθρό όταν αυτός εμφανιστεί, είτε στο Τράουτεναου, είτε στο Αϊ- πελ, τις οποίες όμως ενισχύσεις ο αρχι-

Πρώσοι πυροβολητές προσπαθούν να αναπτύξουν πρόχειρα τα πυροβόλα τους. Στο Τράουτεναου, το αυστριακό πυροβολικό κέρδισε τη μονομαχία πυράς λόγω όγκου και ευκινησίας.

στράτηγος αρνήθηκε.Το 10ο Σώμα Στρατού παρέτασσε τέσ

σερις ταξιαρχίες πεζικού, καθεμία εκ των οποίων διέθετε δύο συντάγματα πεζικού γραμμής και ένα τάγμα κυνηγών, με εξαίρεση την 4η, της οποίας το τάγμα κυνηγών είχε αποσπαστεί σε άλλη αποστολή. Κάθε ταξιαρχία διέθετε επίσης οργανικό πυροβολικό - συνήθως δύο πυροβολαρχίες.

Το 10ο Σώμα παρέτασσε, λοιπόν:• την 1η Ταξιαρχία (συνταγματάρχης Μό- ντελ) με τα 10ο και 24ο Συντάγματα Πεζικού (ΣΠ), το 12ο Τάγμα Κυνηγών και 12 πυροβόλα• τη 2η Ταξιαρχία (συνταγματάρχης Γκρί- βισιτς) με τα 2ο και 23ο ΣΠ, το 16ο Τάγμα Κυνηγών και 12 πυροβόλα• την 3η Ταξιαρχία (συνταγματάρχης φον Κνέμπελ) με τα 1 ο και 3ο ΣΠ, το 28ο Τάγμα Κυνηγών και 12 πυροβόλα και• την 4η Ταξιαρχία (συνταγματάρχης Βί- μπφεν) με τα 13ο και 58ο ΣΠ και δύο πυροβολαρχίες με 12 πυροβόλα.

Επίσης, το 10ο Σώμα διέθετε άλλες τέσσερις πυροβολαρχίες (πυροβολικό σώματος), συνολικά, δηλαδή, 72 πυροβόλα.

Στην αντίπαλη πλευρά, στο πέρασμα του Τράουτεναου, κατευθυνόταν το 1ο Πρωσικό Σώμα Στρατού, υπό τον στρατηγό φον Μπόνιν, το οποίο παρέτασσε δύο μεραρχίες:• την 1η Μεραρχία, υπό τον αντιστράτηγο φον Γκρόσμαν, με το 1ο Σύνταγμα Γρεναδιέρων (δύο τάγματα), ένα προσωρινό σύνταγμα φουζιλιέρων ακροβολιστών (δύο


Σχεδ

ίαση

χά

ρτη:

ΓΝ

ΩΜ

ΩΝ

Εκ

δοτι

κή

2013

ί Οι Αυστριακοί κυνηγοί κατηφόρισαν τη δασωμένη πλαγιά και έφθασαν στη βορειοανατολική παρυφή του χωριού, όπου βρισκόταν η πλατεία του χωριού, γεμάτη από αναπαυόμενους Πρώσους στρατιώτες. 9τάγματα) αποτελούμενο από τα τάγματα φουζιλιέρων του 1ου και του 41ου Συντάγματος, το 3ο Σύνταγμα Γρεναδιέρων, το 1ο Τάγμα Κυνηγών, το 1ο Σύνταγμα Δραγώνων και το 8ο Σύνταγμα Ουλάνων (λογχοφόροι) και τέσσερις πυροβολαρχίες με 24 συνολικά πυροβόλα και • τη 2η Μεραρχία υπό τον αντιστράτηγο Φρίντριχ Καρλ Βίλελμ φον Κλαούζεβιτς, γιο του περίφημου θεωρητικού του πολέμου Καρλ φον Κλαούζεβιτς, η οποία παρέτασσε το 4ο και το 5ο Σύνταγμα Γρεναδιέρων, τα 44ο και 45ο ΣΠ και 24 πυροβόλα.

Από τη σύγκριση των δυνάμεων είναι εμφανές ότι οι Αυστριακοί υπερείχαν αριθμητικά σε πεζικό, παρατάσσοντας 27 τάγματα πεζικού, έναντι 22 πρωσικών. Στο πυροβολικό οι Αυστριακοί υπερείχαν και πάλι, σε αναλογία 3:2. Τα αυστριακά πυροβόλα ήταν όλα εμπροσθογεμή, ραβδωτά, των 4 ή 8 pdr. Τα πρωσικά πυροβόλα ήταν οπισθογεμή, ραβδωτής κάννης των 4 ή 6 pdr και λειόκαννα εμπροσθογεμή των 12 pdr.

Τα πρωσικά πυροβόλα των 4 και των 6 pdr έβαλλαν βαρύτερο βλήμα από τα αντίστοιχα αυ

στριακά των 4 και 8 pdr, επιτυγχάνοντας μεγαλύτερη ταχύτητα εξόδου του βλήματος από την κάννη, άρα και μεγαλύτερο βεληνεκές. Τα αυστριακά πυροβόλα, όμως, ήταν ελαφρύτερα και επομένως είχαν μεγαλύτερη τακτική ευκινησία.

Τα πρωσικά λειόκαννα πυροβόλα των 12 pdr -ένας άχρηστος ναπολεόντειος αναχρονισμός· ελάχιστα χρησιμοποιούντο, λόγω του πολύ περιορισμένου τους βεληνεκούς. Τέλος, οι Πρώσοι παρέτασσαν δύο συντάγματα ιππικού, ενώ οι Αυστριακοί δεν διέθεταν ιππείς.

ΤΡΑΟΥΤΕΝΑΟΥΕνώ το 10ο Αυστριακό Σώμα εκτε-

λούσε αγώνα δρόμου ώστε να προλάβει να καλύψει τα περάσματα του Αϊπελ και του Τράουτεναου εγκαίρως, το 6ο Αυστριακό Σώμα του στρατηγού Ράμινγκ βάδιζε με εξαντλητικό ρυθμό προς το πέρασμα του Νάχοντ, χωρίς να γνωρίζει ότι οι Πρώσοι το είχαν ήδη παραβιάσει

και είχαν αναπτύξει τρία τάγματα στη μικρή πεδιάδα του Βίσοκοβ, στο νο

τιοδυτικό άκρο του πε

ράσματος, τα οποία σύντομα έμελλε να ενισχυθούν.

Οι αυστριακές ταξιαρχίες, αφικνού- μενες σε πλήρη αταξία στο πεδίο της μάχης, ενεπλάκησαν άμεσα στον αγώνα κατά των Πρώσων, και σύντομα άρχισαν να αντιλαμβάνονται το βάρος της ταχυβολίας των πρωσικών τυφεκίων. Ακολούθησε μια ακόμα άσκοπη σφαγή, καθώς το αυστριακό πεζικό επιτέθηκε σε πυκνούς σχηματισμούς κατά της πρωσικής γραμμής πυρός. Το αποτέλεσμα ήταν τα αυστριακά συντάγματα να απο- δεκατιστούν. Οι συνολικές απώλειες σε νεκρούς, τραυματίες και αιχμαλώτους κατά τη σύγκρουση, η οποία διήρκεσε 90 λεπτά, ανήλθαν σε 5.719 άνδρες, έναντι 1.222 Πρώσων νεκρών και τραυματιών. Το 6ο Αυστριακό Σώμα οπισθοχώρησε κακήν κακώς, αφήνοντας εντελώς ελεύθερο το πέρασμα.

Βορειότερα, το 10ο Αυστριακό Σώμα Στρατού βρισκόταν τώρα σε ακόμα τραγικότερη θέση, ακάλυπτο από παντού, με ένα πρωσικό σώμα στρατού απέναντι του, ένα στο δεξιό του πλευρό και ένα ακόμα να έχει τη δυνατότητα να βαδίσει στα νώτα του. Τα δύο σώματα στρατού που συγκροτούσαν τη νότια πτέρυγα της 2ης Πρωσικής Στρατιάς (το 5ο Σώμα και το Σώμα της Βασιλικής Φρουράς) είχαν καταλάβει τα περάσματα του Νάχοντ και του Αϊπελ αντίστοιχα και ήταν σε θέση να υπερκεράσουν το 10ο Αυστριακό Σώμα από τα νότια.

Στο μεταξύ, η 1η Μεραρχία του 1ου Πρωσικού Σώματος είχε εξέλθει του περάσματος του Τράουτεναου και είχε καταλάβει το ομώνυμο χωριό, δυτικά του περάσματος. Το 10ο Αυστριακό Σώμα δεν είχε προλά-

β »

0 θάνατος για τον Αυστριακό στρατιώτη, το 1866,

άκουγε στο όνομα Dreyse. Το πρωσικό οπισθογεμές τυφέκιο, παρά τα πολλά και σημαντικά μειονεκτήματά του, προσέδωσε στο Πρωσικό Πεζικό τέτοια ισχύ πυρός, ώστε ακόμα και μικρές υπομονάδες δύναμης λόχου μπορούσαν να αναχαιτίζουν, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ολόκληρα αυστριακά συντάγματα.

Αυστριακό τάγμα βαδίζει στη μάχη με τον διοικητή του έφιππο και τον σημαιοφόρο να ακολουθεί, σαν να μη πέρασε ούτε μια ημέρα από τη ναπολεόντεια εποχή.

Αυστριακοί κυνηγοί εξοπλισμένοι με τυφέκιο Lorenz μεγάλου βεληνεκούς. Οι κυνηγοί ήταν τα πλέον επίλεκτα τμήματα του Αυστριακού Στρατού εκείνη την περίοδο, μετά την κατάργηση των λόχων γρεναδιέρων των συνταγμάτων πεζικού.

βει να φράξει το πέρασμα. Ωστόσο, εξαντλημένοι από την οκτάωρη νυκτερινή πορεία, οι Πρώσοι σταμάτησαν στο χωριό για να αναπαυθούν, χωρίς να ενδιαφερθούν για την κατοχή τριών δασωμένων υψω

μάτων νότια και νοτιοδυτικά του χωριού, τα οποία δέσποζαν πάνω από αυτό.

Ο Γκάμπλεντς, α- ντιλαμβανόμενος ότι δεν θα προλάβαινε να καταλάβει το χωριό, διέταξε τον Μόντελ και την 1η Ταξιαρχία


* *

Ο εμπνευστής του Αυστροπρωσικού πολέμου δεν ήταν άλλος από τον δαιμόνιο Οττο ψον Βίσμαρκ, που εικονίζεται εδώ σε πίνακα του ζωγράφου φον Λένμπαχ. Ο Βίσμαρκ κατάλαβε ότι, αν η Πρωσία ή&ελε να εξελιχθεί στην ηγέτιδα γερμανική δύναμη, ο πόλεμος με την Αυστρία ήταν αναπόφευκτος.

του να αναπτυχθούν αμυντικά στα υψώματα αυτά. Ο Μόντελ, βλέποντας τους Πρώσους να αδρανούν στο χωριό, αποφάσισε να κρατήσει τα δύο συντάγματα γραμμής του στα υψώματα και να επιτεθεί με το τάγμα των κυνηγών του. Οι Αυστριακοί κυνηγοί κατηφόρισαν τη δασωμένη πλαγιά και έφθασαν στη βορειοανατολική παρυφή του χωριού, όπου βρισκόταν η πλατεία του χωριού, γεμάτη από αναπαυόμενους Πρώσους στρατιώτες. Οι κυνηγοί άνοιξαν αιφνιδιαστικά πυρ κατά των Πρώσων, σκοτώνοντας αρκετούς και τραυματίζοντας ακόμη περισσότερους.

Οι Πρώσοι αμέσως άρχισαν να ανταποδίδουν τα πυρά, άλλοι από τα παράθυρα και τις στέγες των σπιτιών όπου κατέφυγαν και άλλοι ακάλυπτοι από την πλατεία. Κατόπιν, αγνοώντας τις διαταγές των αξιωματικών τους, οι Πρώσοι στρατιώτες εφόρμησαν κατά των Αυστριακών κυνηγών, δεχόμενοι όμως πυρά και από τους άνδρες του Μόντελ που είχαν αναπτυχθεί στα υψώματα, οι πρόποδες των οποίων απείχαν μερικές δεκάδες μέτρα από τα σπίτια του χωριού.

Ο Γκάμπλεντς διέταξε τότε τον Μόντελ να μη εμπλέξει όλες του τις δυνάμεις στη μάχη, έως ότου αναπτυχθούν και οι άλλες ταξιαρχίες του 10ου Σώματος, οι οποίες ακόμη δεν είχαν αφιχθεί στο πεδίο. Ετσι, ο Μόντελ άφησε δύο τάγματα στο κεντρικό ύψωμα, τον λόφο Γιοχάνεσμπεργκ, και έδωσε εντολή για οπισθοχώρηση των υπόλοιπων ταγμάτων του. Οι Πρώσοι πίεσαν τα δύο τάγματα της αυστριακής οπισθοφυλακής, τα οποία, οχυρωμένα σε μια μικρή εκκλησία που βρισκόταν στο ύψωμα και στον αυλόγυρο της, αντιστάθηκαν ηρωικά, προκαλώντας τους σοβαρές απώλειες. Τελικά οι Πρώσοι κατέλαβαν την εκκλησία, αιχμαλωτίζοντας λίγους Αυστριακούς που δεν πρόλαβαν να υποχωρήσουν.

Ο φον Μπόνιν, έχοντας την εντύπωση πως η μάχη είχε λήξει, διέταξε την 1η Μεραρχία του να συνεχίσει την προς δυσμάς κίνησή της και τη 2η να ακολουθήσει την 1η, κυριεύοντας παράλληλα το ύψωμα Χόπφενμπεργκ, ανατολικά του χωριού, προωθώντας αναγνωρίσεις ως το χωριό Αλτ Ρόγκνιτς, 2 χλμ. περίπου νοτιοανατολικά του υψώματος Γιο- χάνεσμπεργκ. Τα ανιχνευτικά τμήματα της 2ης Μεραρχίας του φον Μπόνιν, μάλιστα, συνάντησαν τα αντίστοιχό τους του Σώματος της Φρουράς που είχαν διαβεί το πέρασμα του Αϊπελ. Το πρωσικό «προγεφύρωμα» στη βόρεια Βοημία

φαινόταν στέρεο και επεκτείνονταν διαρκώς.

Ο Γκάμπλεντς, παρόλα αυτά, δεν είχε πει την τελευταία του λέξη. Οντας ικανός αξιωματικός, με πολεμική εμπειρία και από τον πόλεμο του Σλέσβιγκ- Χόλσταϊν, αντιλήφθηκε ότι αν κατάφερ- νε να ανακτήσει τα τρία υψώματα -τον λόφο του Ικριώματος στα δυτικά, του Γιοχάνεσμπεργκ στο κέντρο και του Χόπφενμπεργκ στα ανατολικά- είχε ελ

πίδες να περιορίσει τη 2η Πρωσική Μεραρχία στο Τράουτεναου, ξανακερδίζοντας τον έλεγχο του περάσματος και α- ποκόπτοντας ολόκληρο το 1ο Πρωσικό Σώμα Στρατού, που το είχε διασχίσει. Το πρόβλημα του Γκάμπλεντς ήταν ότι δεν είχε στη διάθεσή του όλες του τις δυνάμεις, καθώς οι ταξιαρχίες των Αυστριακών έφθαναν σταδιακά στο πεδίο της μάχης. Τις πρώτες απογευματινές ώρες, η ταξιαρχία του συνταγματάρχη Βί-

ΙΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ I 7 7

ί Η μάχη του Τράουτεναου αποτέλεσε μια πύρρειο αυστριακή τακτική επιτυχία, χωρίς κανένα στρατηγικό αντίκτυπο. 9

C B c u e r a i ο . B o n i n .C & t n e r a l g o u p e r n e u r n o n C o t b r i n g e n .

Ο διοικητής του 1ου Πρωσικού Σώματος Στρατού της 2ης Στρατιάς στρατηγός φον Μπόνιν. Ο Μπόνιν πανικοβλήθηκε από την αυστριακή επίθεση στο Τράουτεναου και, με την υποχώρηση που διέταξε, έθεσε σε κίνδυνο τα στρατηγικά σχέδια του Μόλτκε.

μπφεν διατάχθηκε να επιτεθεί και να καταλάβει τον λόφο του Γιοχάνεσμπερ- γκ, ενώ αυτή του συνταγματάρχη Γκρί- 6ισιτς έλαβε εντολή να επιτεθεί στον λόφο Χόπφενμπεργκ. Η καταπονημένη ταξιαρχία του Μόντελ αποτέλεσε την εφεδρεία, ενώ από ώρα σε ώρα αναμενό- ταν και η άφιξη της ταξιαρχίας του φον Κνέμπελ.

Ο Γκάμπλεντς θα υποστήριζε την έφοδο του Γκρίβισιτς με 40 πυροβόλα. Ο Αυστριακός στρατηγός θεωρούσε ορ- θώς ότι εκεί έπρεπε να ρίξει το βάρος του, καθώς ο λόφος Χόπφενμπεργκ α- ποτελούσε κυριολεκτικά το κλειδί του περάσματος του Τράουτεναου.

Οι άνδρες του Γκρίβισιτς, αφού εκκαθάρισαν τα ανιχνευτικά πρωσικά απο- σπάσματα, αναπτύχθηκαν για την επίθεση στο ύψωμα, το οποίο ήδη κατακαι- γόταν από τα σφοδρά πυρά του αυστριακού πυροβολικού. Οι Πρώσοι πυροβολητές, με κόπο κατάφεραν να μεταφέρουν δέκα πυροβόλα στο ύψωμα, τα οποία όμως, το ένα μετά το άλλο, σί- γησαν από τα μαζικά αυστριακά πυρά.

Παρόλα αυτά, το πρωσικό πεζικό δεν λύγισε και αντιμετώπισε τις ορμητικές αυστριακές εφόδους στα δύο υψώματα με σφοδρά πυρά, αποδεκατίζοντας τις πυκνές μάζες του αντιπάλου. Ο συνταγματάρχης Γκρίβισιτς ανέφερε αργότερα: «το 2ο και το 23ο Σύνταγμά μου α- ποδεκατίστηκαν. Οι απώλειες που υπέστησαν υπερέβησαν ό,τι είχα δει στη μέχρι τότε σταδιοδρομία μου σε τρεις πολέμους»! Οι αυστριακές επιθέσεις τρομοκράτησαν τον φον Μπόνιν, ο οποίος ήταν ένας αξιωματικός «των ανακτορικών τελετών», και όχι των μαχών. Ο φον Μπόνιν αποφάσισε ότι δεν μπορούσε να κρατήσει το Τράουτεναου και διέταξε οπισθοχώρηση, παραβλέποντας το γεγονός ότι τέσσερα μόνο τάγματά του είχαν συντρίψει τις αυστριακές επιθέσεις.

Ενώ τα τέσσερα αυτά πρωσικά τάγματα πολεμούσαν, άλλα 18 τάγματα υποχωρούσαν! Η κίνηση του φον Μπόνιν θα μπορούσε να καταστρέψει ολόκληρο το στρατηγικό σχέδιο του φον Μόλτκε, που βασιζόταν ακριβώς στην υπερκέραση της Αυστριακής Στρατιάς του Βορρά από τη 2η Πρωσική Στρατιά. Ο ίδιος ο Βίσμαρκ δήλωσε ότι η υποχώρηση του φον Μπόνιν ήταν «...ένα χαστούκι που τσάκισε ολόκληρο τον Πρωσικό Στρατό».

Στο μεταξύ, αφίχθη και η ταξιαρχία του φον Κνέμπελ, την οποία ο Γκάμπλεντς διέταξε να παραμείνει σε εφεδρεία, μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση. Ευ-


τυχώς γι’ αυτόν, ο Κνέμπελ αποφάσισε να αγνοήσει τις διαταγές του. «Υπολόγισα ότι ο εχθρός θα είναι ήδη καταπονημένος από τις προηγούμενες εφόδους και με νέες επίμονες εφόδους θα μπορούσε να ανατραπεί», είπε μετά τη μάχη ο Κνέμπελ.

Ετσι και έπραξε. Ανέπτυξε την ταξιαρχία του αριστερά της Ταξιαρχίας Βί- μπφεν και επιτέθηκε στον λόφο Γιοχά- νεσμπεργκ, καταφέρνοντας να νικήσει την πρωσική άμυνα, υποβοηθούμένος από τους άνδρες του Βίμπφεν, αν και κατά την έφοδο έχασε περισσότερους από 900 στρατιώτες. Τα αυστριακά τμήματα, παρότι επίσης καταπονημένα, καταδίωξαν τους υποχωρούντες Πρώσους και κατέλαβαν το Τράουτεναου.

Η μάχη είχε λήξει με νίκη των Αυστριακών. Ωστόσο, υπήρχαν δύο μελανά σημεία. Το πρώτο αφορούσε τις απώλειες που υπέστη το 10ο Αυστριακό Σώμα, οι οποίες πλησίασαν τους 4.800 νεκρούς, τραυματίες και αιχμαλώτους. Αντίθετα, οι συνολικές απώλειες των Πρώσων δεν ξεπερνούσαν τους 1.400 άνδρες.

Το δεύτερο, και ίσως σημαντικότερο για την περαιτέρω εξέλιξη του πολέμου, αφορούσε την προέλαση του Πρωσικού Σώματος της Φρουράς στα νώτα του 10ου Αυστριακού Σώματος, από την κατεύθυνση του Αϊπελ. Για τον Γκάμπλε- ντς, επομένως, δεν υπήρχε χρόνος για επινίκια, ούτε καν για ανάπαυση των κατάκοπων ανδρών του. Ο Αυστριακός σωματάρχης άρχισε να σχεδιάζει τον υποχωρητικό του ελιγμό, τον οποίο εφάρμοσε την επομένη, με κατεύθυνση προς το Κένιγκρατς, το νέο σημείο συγκέντρωσης του Αυστριακού Στρατού που είχε ορίσει ο Μπένεντεκ. Κατά την υποχώρηση, η ταξιαρχία του Γκρίβισιτς, που αποτελούσε την οπισθοφυλακή, κατα- στράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑΗ μάχη του Τράουτεναου αποτέλεσε

μια πύρρειο αυστριακή τακτική επιτυχία, χωρίς κανένα στρατηγικό αντίκτυπο. Οι επιεικώς παράλογοι σχεδιασμοί του Μπένεντεκ, αλλά και η απρονοησία του Αυστριακού μονάρχη και των υπευθύνων επί των πολεμικών υπουργών του, καταδίκασαν την Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία σε μια ήττα που στοίχισε περίπου 80.000 ζωές και είχε ως αποτέλεσμα τον υποβιβασμό της σε δύναμη δεύτερης κατηγορίας.

Σε κάθε περίπτωση, οι ευθύνες ανήκουν στην ανώτατη ηγεσία του κρά

τους. Ο ίδιος ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ ήταν αυτός που όρισε τον ανίκανο Μπένεντεκ αρχιστράτηγο και ο οποίος ακολούθησε ναπολεόντειες τακτικές εναντίον ενός σύγχρονα εξοπλισμένου αντιπάλου. Ο Ναπολέων υποστήριζε ότι το ελάχιστο που οφείλει να προσφέρει ένα κράτος στον στρατό του είναι η ποιοτική ισορροπία στον τομέα των εξοπλισμών έναντι του αντιπάλου. Στον Αυστριακό Στρατό του 1866, το απόφθεγμα αυτού του μεγάλου στρατηλάτη δεν βρήκε εφαρμογή.

Οι γενναίοι στρατιώτες της Αψβουρ- γικής Αυτοκρατορίας στάλθηκαν να πολεμήσουν με εμπροσθογεμή όπλα έναντι οπισθογεμών, με ναπολεόντειες τακτικές έναντι των ακροβολισμένων αντιπάλων, χωρίς επιμελητειακή και υγειονομική υποστήριξη. Ακόμα και μετά την αιματηρή τους νίκη στο Τράουτεναου, οι Αυστριακοί στρατιώτες δεν επιβρα- βεύθηκαν ούτε με ένα καλό δείπνο, αφού τα μαγειρεία εκστρατείας του 10ου Σώματος βρίσκονταν «...κάπου προς το Γιόζεφσταντ».

Από την άλλη, και στον καθόλα ανώ

τερο Πρωσικό Στρατό δεν λειτουργούσαν όλα με την ακρίβεια ωρολογίου, παρά τις προσπάθειες του Μόλτκε. Σημαντικό πρόβλημα ήταν η ανάθεση διοικήσεων μεγάλων σχηματισμών σε υπέργη- ρους ή ανίκανους ευνοούμενους του πρωσικού βασιλικού οίκου, όπως ο φον Μπόνιν ή ο γηραλέος βετεράνος των Ναπολεόντειων Πολέμων Στάινμετς. EJ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ(1) G. Wawro: THE AUSTRO-PRUSSIAN WAR, Cambridge University Press, Cambridge, 1996.(2) H. Friedjung: THE STRUGGLE FOR SUPREMACY IN GERMANY, 1859-1866, Russell & Russell publications, New York, 1966.(3) H. Montague: THE SEVEN WEEKS WAR, Macmillan & Co, London, 1867.(4) F. E. Whitton: MOLTKE, Constable and Co. Publishing, London, 1921.(5) G. R. Glunicke: THE CAMPAIGN IN BOHEMIA, 1866, S. Sonnenschein & co. London, 1907.

Πρώσοι στρατιώτες βάλλουν με τυφέκια Dreyse κατά των

επιτιθέμενων Αυστριακών.


Καιά ιην ιε Π ε υ ια ία φ ά σ η ιου Π ε λ ο π ο ν ν η σ ι α κ ο ύ π ο λ έ μ ο υ ( 4 1 2 - 4 0 4 π . Χ . ) , οι σ α τ ρ ά π ε ς m e Μ ι κ ρ ό ς A o i a c T i o o a t o B p v n c και Φ α ρ ν ά β α ζ ο ς α ν έ Π α β α ν ιην π ε ρ σ ικ ή ε ξ ω τ ε ρ ι κ ή πολιτική v ia ία μικρασια τικά π α ρ ά λ ια και ιο Α ι γ α ί ο . Σ ύ μ μ α χ ο ι μ α και α ν τίζη λ ο ι, ε ν ε π λ ά κ η σ α ν οε έ ν α ν σ φ ο δ ρ ό α ν τα γ ω ν ισ μ ό με έ π α θ λ ο ιην ε π ιβ ίω σ η και ιην α ν έ λ ι ξ η οε ένα ιδιαίτερα α σ τ α θ έ ς πολιτικό π ε ρ ι β ά λ λ ο ν . Οι π ρ ά ξ ε ι ς τ ο υ ς , πο υ θα α ν α λ υ θ ο ύ ν στο π α ρ ό ν ά ρ θ ρ ο , σ κ ι α γ ρ α φ ο ύ ν με σ α φ ή ν ε ι α t i c έ ρ ι δ ε ς και δ ι ε ν έ ξ ε ι ς τ η ς π ε ρ σ ι κ ή ς ά ρ χ ο υ σ α ς τ ά ξ η ς .

Μήδος (αριστερά) και Πέρσης στρατιώτης (δεξιά). Οι Μήδοι, συγγενείς των Περσών, κατείχαν σημαντικό ρόλο στον περσικό στρατό, καθώς στελέχωναν ένα από τα πλέον επίλεκτα τμήματά του (αρχαιολογικός χώρος Περσέπολης, Ιράν).


Πανοραμική άποψη της Περσέπολης, μίας εκ των πρωτευουσών της Περσικής Αυτοκρατορίας στο σημερινό Ιράν.

Η αρχαία Περσική Αυτοκρατορία (550-330 π.Χ.) του οίκου των Αχαιμενιδών έφθαρε στο απόγειο της εδαφικής της επέκτασης κατά τη βασιλεία του Δαρείου Α’ του Μεγάλου (521-486 π.Χ.). Οι κτίσει<| της

κάλυπταν μια έκταση σχεδόν 8 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, από τρ σημερινό Πακιστάν/βορειοδυτική Ινδία έως τηΥίικρά Ασία και από την Αρμενία έως την Αίγυπτο\Σε αυτήν την αχανή, ακόμη και για τα σημερινά ίεδομένα, περιοχή, ζούσε μια πανσπερμία λαών|με διαφορετικές γλώσσες, θρησκείες και πολιτισμούς, καθιστώντας τη διοίκηση της αυτοκρατορίας ιδιαίτερα απαιτητική. Η ανάγκη αυτή ώθησε τους Πέρ- σες να αναπτύξουν έναν συνδυασμό συγκεντρωτικής και αποκεντρωτικής διοίκησης, με στόχο αφενός τον καλύτερο έλεγχο της επικράτειάς τους και την αποφυγή αποσχιστικών τάσεων και αφετέρου τον κατευνασμό των εθνικισμών μεταξύ των διαφόρων υποτελών λαών. Ετσι, η συγκεντρωτική γραφειοκρατική διοίκηση υπό τον βασιλιά, ο μεγάλος επαγγελματικός στρατός και οι δημόσιες υπηρεσίες λειτουργούσαν παράλληλα με τη διαίρεση της αυτοκρατορίας σε διοικητικές περιφέρειες, τις σατραπείες, και την ενσωμάτω- ση πολλών τοπικών αρχόντων των κατακτημένων λαών στις κατώτερες βαθμίδες της περσικής ιεραρχίας.

Οι σατράπες ήταν Πέρσες στην καταγωγή, συνήθως μέλη της βασιλικής οικογένειας ή της

\περσικής αριστοκρατίας, και έμπιστοι ίου «μεγάλου βασιλέα (όπως οι αρχαίοι Ελληνες αποκαλού- σαν τον Πέρση μονάρχη), ο οποίος έίχε το αποκλειστικό δικαίωμα να διορίζει σατράπες. Ομως με την πάροδο του χρόνου οι σατράπες απολάμβαναν ολοένα και μεγαλύτερη αυτονομία ενεργώντας ιδιοτελώς, ασχέτως εάν'έρχονταν σε αντίθεση με την κεντρική εξουσία ή άλλους συναδέλφους τους. Σε αυτό συνέβαλαν πολλοί λόγοι, όπως η βασιλική καταγωγή πολλών σατραπών και, σε αρκετές περιπτώσεις, η μετατροπή του αξιώματος του σατράπη σε κληρονομικό δικαίωμα. Οι τάσεις αυτές αμβλύνονταν ή οξύνονταν ανάλογα με την ισχύ και τον δυναμισμό της κεντρικής εξουσίας.

Επί των ημερών του Αρταξέρξη Α’ του Μα- κρόχειρα (464-424 π.Χ.), η περσική επικράτεια σταθεροποιήθηκε, καθώς δεν διεξήχθησαν περαιτέρω κατακτητικές ενέργειες. Το προσωνύμιό του ερμηνεύεται είτε κυριολεκτικά (το δεξί χέρι του ήταν μακρύτερο από το αριστερό, κατά τον Πλούταρχο) είτε και μεταφορικά, λόγω της επιβολής της θέλησής του σε απομακρυσμένες περιοχές. Οι ενέργειες του Αρταξέρξη στην εξωτερική σκηνή προδίδουν έναν συνετό, δυναμικό και ευφυή ηγεμόνα, ικανού να εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες των αντιπάλων του αλλά και να αναλαμβάνει δράση όταν το απαιτούσαν οι περιστάσεις.

Ωστόσο, από τη βασιλεία του άρχισαν να δια- φαίνονται αμυδρά κάποια σημάδια παρακμής, τα

Κεφαλή Πέρση ευγενους από την Περσέπολη (Αρχαιολογικό Μουσείο, Τεχεράνη).

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 181

Περσικό σέκελ οπό τις Σάρδεις (500 - 450 π.Χ.), πρωτεύουσα του λυδικού βασιλείου και έπειτα της Μεγάλης Σατραπείας των Σάρδεων, η οποία περιελάμβανε το σύνολο σχεδόν της Μικρός Ασίας.

οποία αργότερα ενισχύθηκαν, συμβάλλοντας σημαντικά στη διάλυση της αυτοκρατορίας. Τα κυριότερα από αυτά ήταν η αυξανόμενη δυσαρέσκεια των υποτελών λαών από την υπερφορολόγηση και η επίσης συνεχώς αυξανόμενη διαφθορά της ηγετικής τάξης και των διοικητικών υπαλλήλων. Συνήθως, οι φόροι καταβάλλονταν σε χρυσό ή ασήμι. Οι ποσότητες των πολύτιμων μετάλλων που συλλέγο- νταν τήκονταν και αποθηκεύονταν σε μορφή ράβδων, ενώ μια πολύ μικρή ποσότητα διοχετευόταν ξανά στην οικονομία με τη μορφή νομισμάτων. Ετσι, εμφανίστηκε το παράδοξο φαινόμενο οικονομικού μαρασμού των υπηκόων (ακόμη και των Περσών), ενώ παράλληλα το βασιλικό θησαυροφυλάκιο ασφυκτιούσε από τις συσσωρευόμενες ποσότητες πολύτιμων μετάλλων. Από την άλλη, η διαφθορά της άρχουσας τάξης εκφράστηκε αρχικά με την ανάμιξη του χαρεμιού του Αρταξέρξη Α’ σε ίντριγκες και ραδιουργίες και αργότερα με τον σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ σατραπών, αυλικών, διοικητικών υπαλλήλων αλλά και των συζύγων και παλλακίδων των βασιλέων, που πολλές φορές εκφραζόταν ανοικτά. Συνέπεια αυτού ήταν η συνεχής μείωση της ισχύος της κεντρικής εξουσίας, που οδήγησε σε σοβαρές σατραπικές εξεγέρσεις ενώ το ξέσπασμα πλήθους επανα

στάσεων υποτελών λαών από τη βασιλεία του Αρταξέρξη Α ’ και έπειτα προξένησε ακόμη και απόσχιση ολόκληρων περιοχών (Αίγυπτος, Κύπρος, Φοινίκη, Συρία) για μικρότερα ή μεγαλύτερα διαστήματα.

Τ ΙΣΙΑ Φ ΕΡ Ν Η Ι ΚΑΙ Φ ΑΡΝΑΒΑΖΟΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ

Η ανατολική Μικρά Ασία (Καππαδοκία, Κιλικία, Αρμενία) ανήκε στη Μηδική Αυτοκρατορία ήδη από τα τέλη 7ου αιώνα π.Χ. Τον επόμενο αιώνα, ο τελευταίος Μήδος μονάρχης Αστυάγης (585 - 550/549 π.Χ.) ανατράπηκε (550 π.Χ.) από τον υποτελή Πέρση ηγεμόνα Κύρο Β' τον Μεγάλο (559 - 530 π.Χ.), ιδρυτή της Αχαιμενιδικής Αυτοκρατορίας, και όλη η μηδική επικράτεια πέρασε στον έλεγχο των Περσών. Στη δυτική Μικρά Ασία μεσουρανούσε το ισχυρό λυδικό κράτος με ηγεμόνα τον περίφημο για τα πλούτη του Κροίσο. Κατά τον Ηρόδοτο, ο Κροί-

σος ερμήνευσε κατά το δοκούν έναν διφορούμενο χρη

σμό του μαντείου των Δελφών και επιτέθη

κε στους Πέρσες (547 π.Χ.), βέβαιος για τη νίκη του. Ωστόσο, αυτή η απερίσκεπτη ενέρ-

Νόμισμα του Τισσαψέρνη, σατράπη

των Σάρδεων και αντίζηλο του

Φαρνάβαζου.

γεια είχε ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα. Ο Κύρος αντεπιτέθηκε, συνέτρι- ψε τους Λυδούς και προσάρτησε το κράτος τους στην Αχαιμενιδική Αυτοκρατορία (πιθανώς το 546 π.Χ.). Οι νέες περιοχές οργανώθηκαν σε σατραπείες κατά το πρότυπο της υπόλοιπης περσικής επικράτειας. Το μεγαλύτερο μέρος της Μικράς Ασίας ανήκε διοικητικά στη Μεγάλη Σατραπεία των Σάρδεων, με κέντρο την ομώνυμη πόλη (πρώην πρωτεύουσα του λυδικού κράτους). Η σατραπεία αυτή περιελάμβανε την Κύρια Σατραπεία των Σάρδεων-Λυδίας (η οποία με τη σειρά της αποτελείτο από τις μικρότερες σατραπείες της Ελλησποντια- κής ή Μικρής Φρυγίας, της Μείζονος Φρυγίας, της Καρίας και της Θράκης) και την Κύρια Σατραπεία της Καππαδοκίας. Οι ελληνικές πόλεις της Ιωνίας και της Αιολίδας αποτελούσαν ξεχωριστή φορολογική περιφέρεια υπό το όνομα «Ιωνία», η οποία όμως υπαγόταν στον σατράπη των Σάρδεων.

Μετά τους Περσικούς Πολέμους και την αντεπίθεση των Ελλήνων της Δηλια- κής Συμμαχίας, οι πόλεις της Ιωνίας και της Αιολίδας αποσπάστηκαν από τον περσικό έλεγχο και εντάχθηκαν στη Συμμαχία. Το καθεστώς αυτό επισημο- ποιήθηκε με την Καλλίειο Ειρήνη (449 π.Χ.), οπότε καθορίστηκαν οι σφαίρες επιρροής των Αθηναίων και των Περσών. Ωστόσο, τα επόμενα χρόνια η Καλλίειος Ειρήνη παραβιάστηκε και από τις δύο πλευρές. Ο τότε σατράπης των Σάρδεων Πισσούθνης (περί το 440 π.Χ. - 415 π.Χ.) βοήθησε την επαναστατημένη Σάμο εναντίον της Αθήνας και κατέλαβε αρκετές πόλεις της Καρίας και των μικρασιατικών παραλίων που ανήκαν στη Δηλια- κή Συμμαχία, ενώ η Αθήνα απέσπασε από τους Πέρσες κάποιες πόλεις των ποντιακών παραλίων και πιθανώς προσωρινά τη Λυκία.

Η κατάσταση άλλαξε άρδην με το ξέσπασμα του Πελοποννησιακού Πολέμου (431 - 404 π.Χ.). Ο ελληνικός εμφύλιος όχι μόνο απάλλαξε τους Πέρσες από την επιθετικότητα των Αθηναίων, αλλά κατέστησε επιπλέον τον μεγάλο βασιλιά ρυθμιστή των ελληνικών πραγμάτων. Η περσική πολιτική ασκείτο μέσω των σατραπών Πισσούθνη (σατραπεία Σάρδεων) και Φαρνάκη Β' (Ελλησποντιακή Φρυγία) και είχε σκοπό τη διαιώνιση των ελληνικών ερίδων, αν και τυπικά ο μεγάλος βασιλιάς ευνοούσε τους Σπαρτιάτες. Ωστόσο, πολύ σύντομα ο Αρταξέρξης σταμάτησε να ενδιαφέρεται για τα τεκταινόμε- να στα δυτικά του σύνορα αλλά και στις περιοχές της Μικράς Ασίας. Η υποχώρη


ση του κεντρικού ελέγχου συνοδεύθηκε από ενίσχυση των διασπαστικών τάσεων, οι οποίες πάντοτε ελλόχευαν στην πολυεθνική Περσική Αυτοκρατορία. Ηδη από τις προηγούμενες δεκαετίες η Καρία, η Λυκία και η Πισιδία είχαν ανακτήσει την αυτονομία τους απέναντι τόσο στην Περσική Αυτοκρατορία όσο και στην αθηναϊκή συμμαχία, ενώ ο υποτελής ηγεμόνας της Βιθυνίας απολάμβανε ευρεία αυτονομία, ενεργώντας πολλές φορές ως ημιανεξάρτη- τος ηγεμόνας. Φαίνεται ότι ο Αρταξέρξης δεν προέβη σε κάποιες ενέργειες για να επαναφέρει αυτές τις περιοχές υπό τον περσικό έλεγχο.

Δυστυχώς για τους Πέρσες, η πρώτη φάση του Πε- λοποννησιακού Πολέμου (Αρχιδάμειος πόλεμος, 431 - 421 π.Χ.) έληξε με τη Νικίειο Ειρήνη και προς στιγμήν φάνηκε ότι ο ελληνικός κόσμος θα ειρήνευε για μεγάλο διάστημα. Στην Περσία, ο θάνατος του Αρταξέρξη (424 π.Χ.) πυροδότησε τις πατροπαράδοτες πλέον διαμάχες μεταξύ των διαφόρων ανταπαιτητών του θρόνου του «Βασιλέα των Βασιλέων». Νικητής από τις ενδοπερσικές έριδες εξήλθε ο Ωχος, νόθος γιος του Αρταξέρξη Α’, που κατέλαβε τον θρόνο ως Δαρείος Β ’ (423 - 405 π.Χ.). Σύζυγός του ήταν η ετεροθαλής αδελφή του Παρυσάτις, περίφημη για την εκδικητικότητα και τον φθόνο της απέναντι στους εχθρούς της.

Εναντίον του Δαρείου Β ’ επαναστάτησε, περί το 420 π.Χ., ο σατράπης Πισ- σούθνης ο οποίος ήταν βασιλικής καταγωγής. Η παύση των εχθροπραξιών μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης έδωσε τη δυνατότητα στον εξεγερμένο σατράπη των Σάρδεων να στρατολογήσει πολλούς Ελληνες, με τη βοήθεια των οποίων κα- τάφερε να αντισταθεί στον κεντρικό περσικό στρατό επί επτά ολόκληρα χρόνια. Καθώς η επανάσταση του Πισσού- θνη διαρκούσε πολύ, ο Δαρείος Β ’ απέ- στειλε εναντίον του τονΤισσαφέρνη (413 π.Χ.). Η οικογένεια του Τισσαφέρνη ήταν από τις επιφανέστερες στην περσική αυλή. Ισως επρόκειτο για ένα παρακλάδι του οίκου των Αχαιμενιδών, και είχε συνδεθεί με τη βασιλική οικογένεια μέσω πολλών επιγαμιών. Ο παππούς του Τισσα-

Ανάγλυψη παράσταση θωρακοφόρου Πέρση πεζικού.

φέρνη, Υδάρνης, ήταν σατράπης επί πέντε σατραπειών (κάτι εξαιρετικά ασυνήθιστο) και διοικητής του περίφημου σώματος των Αθανάτων, δηλαδή της βασιλικής σωματοφυλακής, κατά τη μάχη των Θερμοπυλών (480 π.Χ.). Ο πατέρας του Υδάρνη, επίσης Υδάρνης, ήταν μεταξύ των επτά συνωμοτών που βοήθησαν τον Δαρείο Α’ να ανέλθει στον θρόνο, φονεύοντας τον σφετεριστή Γκαουμάτα (522 π.Χ.), ενώ στη συνέχεια έλαβε ενεργό ρόλο στην καταστολή των διαφόρων εξεγέρσεων που είχαν ξεσπάσει με αφορμή τις δυναστικές έριδες.

Σίγουρα η καταγωγή του Τισσαφέρνη έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανέλιξή του στις τάξεις της περσικής διοίκησης, αλλά η σταδιοδρομία του κάθε άλλο παρά ο- φειλόταν αποκλειστικά στην κοινωνική του θέση. Αρκετοί ερευνητές τον χαρακτηρίζουν ως τον πιο πανούργο και αδίστακτο πολιτικό που ανέδειξε η Αχαιμε- νιδική Αυτοκρατορία. Πράγματι, πολύ σύντομα παρουσίασε ένα δείγμα των εξαιρετικών ικανοτήτων του. Το 413 π.Χ. εξουδετέρωσε τον Πισσούθνη, εξαγοράζοντας τους Ελληνες μισθοφόρους του τελευταίου. Ακολούθως, ο στασιαστής παραδόθηκε, βασιζόμενος στην υπόσχε

ση του Τισσαφέρνη ότι η ζωή του δεν κινδύνευε. Οντως, ο Τισσαφέρνης σεβάστηκε τον αιχμάλωτό του και τον συνό- δευσε στα Σούσα, όπου όμως ο Δαρείος, αγνοώντας τη συμφωνία, εκτέλεσε τον Πισσού- θνη. Η μοίρα του τελευταίου έδωσε παράταση στην εξέγερση. Ο νόθος γιος του Πισ- σούθνη, Αμόργης, συνέχισε να αντιστέκεται οχυρωμένος στις ακτές της Καρίας, με την ενεργό υποστήριξη των Αθηναίων, οι οποίοι παραβίασαν ακόμη μια φορά τη συνθήκη ειρήνης με την Περσία. Η πόλη της Παλλάδας, παρά την παταγώδη αποτυχία της Σικελικής Εκστρατείας (415 - 413 π.Χ.), διατηρούσε ακόμη το σφρίγος της χάριν της αδιαμφισβήτητης ναυτικής υπεροχής και της επακόλουθης κυριαρχίας της στο Αιγαίο. Ετσι, μπορούσε πάλι να αναλαμβάνει επιχειρήσεις στην περιοχή, ακόμη και όταν οι Σπαρτιάτες εισέβαλαν στην Αττική και οχύρωσαν τη Δεκέλεια

(413 π.Χ.).Μετά την εκτέλεση του Πισσούνθη,

ο Τισσαφέρνης επέστρεψε στη Μικρά Ασία (φθινόπωρο 413 π.Χ.), αναλαμβάνοντας τη σατραπεία των Σάρδεων -ουσιαστικά τη διοίκηση όλης της Μικράς Ασίας- ως ανταμοιβή για την εξουδετέ- ρωση του στασιαστή προκατόχου του. Η υποστήριξη των Αθηναίων στον Αμόργη ώθησε τον Δαρείο να αποφασίσει τη στήριξη της Σπάρτης στον αναζωπυρωμένο Πελοποννησιακό πόλεμο (τελευταία φάση, Ιωνικός πόλεμος, 412 - 405 π.Χ.) με στόχο την επαναφορά των μικρασιατικών παραλίων στην περσική κυριαρχία. Το έργο αυτό ανέλαβαν οι σατράπες της Μικράς Ασίας Τισσαφέρνης και Φαρνά- βαζος. Ο τελευταίος μόλις είχε διαδεχθεί (μεταξύ 414 και 412 π.Χ.) τον πατέρα του Φαρνάκη Β ’ στην κληρονομική μικρή σατραπεία της Ελλησποντιακής Φρυγίας. Ο Φαρνάβαζος καταγόταν από έναν πλάγιο κλάδο των Αχαιμενιδών. Ο πρόγονός του, Αρσάμης, ήταν παππούς του Δαρείου Α ’, ενώ ο γιος του Αρσάμη και ιδρυτής της σατραπικής δυναστείας Φαρ- νάκης Α' ήταν αρχιοικονόμος του ίδιου βασιλιά. Ισως με ενέργειες του Φαρνάκη Α’, ο γιος του Αρτάβαζος έλαβε τη σατραπεία της Ελλησποντιακής Φρυγίας.

Οι δύο σατράπες ανέλαβαν τα καθή- κοντά τους περίπου την ίδια περίοδο και


Σχε

δίασ

η χά

ρτη:

Παρ

ασκε

υή

Ευγε

νικο

ύ /

ΓΝΩ

ΜΩ

Ν

Εκδο

τική

20

13

Η περσική Μικρά Ασία κατά το πρώτο μισό του 5ου αιώνα π.Χ. Με έντονα γράμματα αναγράφονται τα ονόματα των σατραπειών, ενώ με πλάγια τα ονόματα των ιστορικών περιοχών. Τα όρια των σατραπειών είναι κατά προσέγγιση.

αμέσως αναδύθηκαν στην επιφάνεια η αμοιβαία έχθρα και ο φθόνος. Ο λόγος ήταν πολύ απλός: καθένας εκ των δύο ήθελε να επιτύχει πρώτος την υλοποίηση της περσικής εξωτερικής πολιτικής όσον αφορά τα μικρά- . α . σιατικά παράλια και το Αι- , γαίο, εκθέτοντας ταυτόχρονα τον αντίπαλό του στα μάτια του μεγάλου βασιλιά. Πρώτη πράξη Α και των δύο σατραπών ήταν η αποστολή παράλληλων πρεσβειών στη Σπάρτη για τον καθορισμό του από κοινού αγώνα τους εναντίον της Αθήνας (χειμώνας 413/412 π.Χ.). Στην ιδιότυπη αντιδικία των περσικών πρεσβειών


ενώπιον των σπαρτιατικών αρχών, οι Σπαρτιάτες απάντησαν θετικά και στις δύο, δίνοντας προτεραιότητα στον Τισ- σαφέρνη, αφού η πρότασή του συγκέ

ντρωνε περισσότερα πλεονεκτήματα. Στη Μικρά Ασία εστάλη

ο ναύαρχος Μίνδαρος, που αρχικά συνεργάστηκε

Η Ατοσσα, μητέρα του Ξέρξη Α’. Ιδίως από τη

βασιλεία του Αρταξέρξη Α’, οι πολλές σύζυγοι και παλλακίδες των Περσών βασιλέων

άρχισαν να αναμιγνύονται στην

πολιτική, προσθέτοντας ακόμη έναν

αποσταθεροποιητικό παράγοντα στο εσωτερικό της αυτοκρατορίας.

ικανοποιητικά με τον σατράπη των Σάρ- δεων. Το αποτέλεσμα ήταν η αποστασία αρκετών πόλεων (Μίλητος, Εφεσος, Φώ- καια κ.ά.) από την αθηναϊκή συμμαχία, στις περισσότερες εκ των οποίων εγκαταστάθηκαν περσικές φρουρές. Ακολούθως, υπεγράφη η πρώτη συνθήκη μεταξύ Τισσαφέρνη και Σπαρτιατών, με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους για τον σατράπη της Λυδίας. Ενας από αυτούς όριζε ότι οι εχθροί του μεγάλου βασιλιά ήταν και εχθροί της Σπάρτης. Ο όρος αυτός στρεφόταν ευθέως εναντίον του επαναστάτη Αμόργη, τον οποίο ο Τισσαφέρνης ήθελε να εξουδετερώσει άμεσα. Οι κοινές επιχειρήσεις των δύο συμμάχων συνεχίστηκαν, προκαλώντας και άλλες αποστασίες συμμαχικών προς την Αθήνα πόλεων, ενώ τον χειμώνα του 412/411 π.Χ. οι Λακεδαιμόνιοι με τους Λυκίους της πόλης Ξάνθος κατέλαβαν την ελληνική Ιασσό

ΛΥΚΙΟΣ ΠΕΖΟΝΑΥΤΗΣ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ (489 - 479 π.Χ.)Οι πολεμιστές της Μικρός Ασίας έφεραν πανοπλία επηρεασμένη από τις αντίστοιχες ελληνικές. Ορισμένα εξαρτήματα όπως η εξεζητημένη ασπίδα, το κυρτό ξίφος τύπου «δρέπανον» και η λόγχη με τις δύο αιχμές παραμένουν τοπικές ιδιαιτερότητες (έρευνα-εικονογράφηση: Χρήστος Γιαννόπουλος).

Επέλαση δρεπανηφόρων αρμάτων σε νεώτερη απεικόνιση (1901). Οι περισσότεροι ιρανικοί λαοί, καθότι νομάδες, φημίζονταν για το πολυάριθμο και ικανό ιππικό τους και τα πολεμικά άρματα. Το ιππικό και τα δρεπανηφόρα άρματα του Φαρνάβαζου έφεραν σε δύσκολη θέση τον Αγησίλαο Β ' της Σπάρτης.

της Καρίας, έδρα της επανάστασης του Αμόργη. Ο τελευταίος αιχμαλωτίστηκε και λίγο αργότερα εκτελέστηκε, οι κάτοικοι της πόλης πωλήθηκαν ως δούλοι, ενώ οι Ελληνες μισθοφόροι του Αμόργη, κατά πάσα πιθανότητα Αρκάδες, πέρα- σαν στη υπηρεσία του Τισσαφέρνη.

Μετά την ευνοϊκή για τους Πέρσες τροπή του πολέμου, ο Τισσαφέρνης δεν ήταν πλέον διατεθειμένος να συνδράμει τους Σπαρτιάτες με τον ίδιο ζήλο. Την ίδια εποχή έφθασε στην αυλή του και ο τυχοδιώκτης Αθηναίος εξόριστος Αλκιβιάδης, ο οποίος είχε πλέον εκδιωχθεί και από τη Σπάρτη, όπου είχε καταφύγει. Οι απόψεις των δύο ανδρών συνέπιπταν, αλλά για διαφορετικούς λόγους. Ο Αλκιβιάδης επιθυμούσε να επιστρέφει στην Αθήνα και γι’ αυτό επιζητούσε τη διάλυση της εύθραυστης συμμαχίας Σπάρτης- Τισσαφέρνη, την οποία θα παρουσίαζε στους συμπολίτες του ως δικό του έργο. Από την άλλη, ο Τισσαφέρνης, κατά τη διάρκεια των επαφών του με τους Σπαρτιάτες, συνειδητοποίησε ότι η Σπάρτη ήθελε να αντικαταστήσει την Αθήνα ως η- γεμονίδα πόλη στον ελληνικό κόσμο, γεγονός που αργά ή γρήγορα θα έφερνε τη λακωνική πόλη σε σύγκρουση με τα συμ

φέροντα των Περσών στη Μικρά Ασία και στο Αιγαίο. Συνεπώς, η Περσία θα επωφελείτο τα μέγιστα από έναν παρατετα- μένο ελληνικό εμφύλιο που θα έφθειρε και τους δύο αντιπάλους. Για αυτούς τους λόγους ο Τισσαφέρνης άρχισε να καθυστερεί τις συμφωνημένες αμοιβές των πληρωμάτων του σπαρτιατικού στόλου, ενώ παράλληλα ήλθε σε επαφή και με τους Αθηναίους. Οι τελευταίοι δεν ενέδωσαν στην προσέγγιση του Πέρση σατράπη, και ο Τισσαφέρνης υπέγραψε νέες συνθήκες με τους Σπαρτιάτες αλλά συνέχισε να είναι ασυνεπής. Επιπλέον, είχε υποσχεθεί την ενίσχυση του πελο- ποννησιακού στόλου με φοινικικά πλοία, τα οποία δεν φαίνονταν στον ορίζοντα. Την ευκαιρία άδραξε ο Φαρνάβαζος υποσχόμενος στον Μίνδαρο ότι αυτός θα ήταν πιο συνεπής χρηματοδότης εάν ο πε- λοποννησιακός στόλος συνεργαζόταν μαζί του. Ετσι, ο στόλος των τελευταίων κατευθύνθηκε προς τη σατραπεία της Ελλησποντακής Φρυγίας, αφήνοντας ένας μικρό τμήμα του στην Καρία. Σύντομα τα εναπομείναντα πλοία ακολούθησαν τον κύριο όγκο του στόλου, αφού ο Τισσαφέρνης διέκοψε πλήρως τη χρηματοδότηση. Η αιτία ήταν η άφιξη του φοι

νικικού στόλου, ο οποίος ωστόσο δεν ε- νεπλάκη σε πολεμικές ενέργειες.

Η αδράνεια του φοινικικού στόλου ερμηνεύεται από τους αρχαίους ιστορικούς είτε ως προσωπική απόφαση του Τισσαφέρνη (Θουκυδίδης), που προσπαθούσε να αποφύγει την υπέρμετρη ισχυροποίηση των Σπαρτιατών, είτε σαν απόρροια εσωτερικών προβλημάτων της Περσικής Αυτοκρατορίας (Διόδωρος ο Σικελιώτης). Πράγματι, την ίδια περίοδο οι Πέρσες αντιμετώπιζαν ταραχές σε διάφορα μέρη της επικράτειάς τους (Αραβία, Αίγυπτο, Κύπρο), ενώ ταυτοχρόνως προβλήματα ξέσπασαν και στην καρδιά της αυτοκρατορίας. Σε αντίθεση με την πληθώρα πηγών για τις εξελίξεις στο δυτικό άκρο της Αχαιμενιδικής Αυτοκρατορίας, ελάχιστα γνωρίζουμε για τα δρώμενα στην υπόλοιπη περσική επικράτεια. Στις αρχαίες πηγές γίνεται λόγος για μια εξέγερση της Μηδίας που φαίνεται ότι κατεστάλη σχετικά σύντομα και χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία, ενώ παλατιανές δολοπλοκίες απείλησαν τον ομαλό πολιτικό βίο της αυτοκρατορίας. Μία από αυτές οφειλόταν στον αδελφό του Τισσαφέρνη, Τεριτεύχμη, ο οποίος είχε διαδεχθεί τον πατέρα του στη σατραπεία της Υρκα-


νιας (σημερινά Ιράν και Τουρκμενιστάν, νότια και νοτιοανατολικά της Κασπίας). Ο Τεριτεύχμης ήταν παντρεμένος με μια κόρη του Δαρείου Β ’, την οποία όμως σχεδίαζε να δολοφονήσει. Το σχέδιο διέρρευσε, με συνέπεια ο Τεριτεύχμης, τα περισσότερα αδέλφια του και η μητέρα του να υποστούν την εκδίκηση της βασίλισσας Παρυσάτιδος και να θανατωθούν με απάνθρωπο τρόπο. Μόνο ο Τισσαφέρνης γλίτωσε, λόγω των πολύτιμων διπλωματικών υπηρεσιών που προσέφε- ρε στο στέμμα, καθώς και η αδελφή του Στάτειρα, σύζυγος του διαδόχου του περσικού θρόνου Αρσάκη. Ωστόσο, ο φθόνος της Παρυσάτιδος θα έπαιζε στο μέλλον σημαντικό ρόλο στην εξόντωση των τελευταίων εκπροσώπων της οικογένειας αυτής.

Πίσω στη Μικρά Ασία, η από κοινού δράση Σπαρτιατών και Φαρνάβαζου (411 - 410 π.Χ.) έφερε άμεσα αποτελέσματα. Ο Τισσαφέρνης, βλέποντας ότι ο αντίζηλός του πετυχαίνει τους στόχους του μεγάλου βασιλιά, έσπευσε προς τον Ελλήσποντο με σκοπό να πείσει τους Σπαρτιάτες να συνεργαστούν και πάλι μαζί του. Ως απόδειξη των προθέσεών του, συνέλαβε και φυλάκισε τον Αλκιβιάδη (ο οποίος αυτή τη φορά πολεμούσε στο πλευρό των Αθηναίων) αλλά οι Σπαρτιάτες, έχοντας βρει έναν αξιόπιστο σύμμαχο στο πρόσωπο του Φαρνάβαζου, αγνόησαν τον σατράπη των Σάρδεων. Μάλιστα, με την ανοχή του Φαρνάβαζου, οι Σπαρτιάτες βοήθησαν τους κατοίκους της Αντάνδρου να εκδιώξουν την περσική φρουρά που είχε εγκαταστήσει στην πόλη τους ο Τισσαφέρνης. Ομως οι Αθηναίοι ανασύνταξαν τις δυνάμεις τους και πέτυχαν ολοκληρωτικές νίκες (ναυμαχία της Αβύδου, τον Νοέμβριο του 411 π.Χ. και ναυμαχία της Κυζίκου το 410 π.Χ., στην οποία σκοτώθηκε ο Μίνδαρος). Η βοήθεια του Φαρνάβαζου προς τους Σπαρτιάτες υπήρξε σημαντικότατη και, σε συνδυασμό με την αδιαλλαξία των Αθηναίων, ώθησε τους Λακεδαιμονίους να συνεχίσουν τον πόλεμο. Από την άλλη πλευρά, ο Τισσαφέρνης κατηγορήθηκε ότι βοήθησε την επανάσταση των Θα- σίων εναντίον των Σπαρτιατών (410 π.Χ.), ενώ πλέον βασιζόταν σε δικές του δυνάμεις για την εκδίωξη των Αθηναίων από τα μικρασιατικά παράλια. Αν και αντίζηλοι, οι δύο σατράπες εφάρμοζαν συνετά την πολιτική «διαιρεί και βασίλευε», διαι- ωνίζοντας έναν πόλεμο ο οποίος καθημερινά εξανέμιζε τις δυνάμεις των απογόνων των νικητών στον Μαραθώνα, στη Σαλαμίνα και στις Πλαταιές.

Κ ΥΡ Ο Σ 0 Ν ΕΟΤΕΡΟΣ - Π ΕΡ ΣΙΚ Ο Σ ΕΜ Φ ΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜ ΟΣ

Ωστόσο, οι συνεχείς επιτυχίες των Αθηναίων δυσαρέστησαν τον Δαρείο, ο οποίος δικαιολογημένα απέδωσε την ανανεωμένη επιθετικότητά τους στην έντονη αντιζηλία και ασυνεννοησία μεταξύ των σατραπών του. Μάλιστα, ο Φαρνά- βαζος, λόγω των συνεχών αποτυχιών του εναντίον των Αθηναίων και του Αλκιβιάδη, εξαναγκάστηκε σε συνθηκολόγηση. Για τον λόγο αυτόν, ο Πέρσης βασιλιάς α- πέστειλε τον δευτερότοκο γιο του, Κύ- ρο, στη Μικρά Ασία με τον τίτλο του κα- ράνου, δηλαδή του στρατιωτικού διοικητή των σατραπειών της Λυδίας, Μείζονος Φρυγίας και Καππαδοκίας, με σκοπό την απρόσκοπτη ενίσχυση των Σπαρτιατών και την εξουδετέρωση των Αθηναίων. Με άλλα λόγια, ο Κύρος διορίστηκε αρχιστράτηγος όλων των στρατιωτικών δυνάμεων της Μικράς Ασίας και οι σατράπες Φαρνάβαζος και Τισσαφέρνης τέθηκαν υπό τις διαταγές του, ενώ ο τελευταίος περιορίστηκε επιπλέον στην περιοχή της Καρίας.

Η ασύνετη, όπως αποδείχθηκε, αλλαγή ηγεσίας και πολιτικής στη Μικρά Ασία από πλευράς των Περσών είχε αίτια βαθύτερα από τον ανταγωνισμό των τοπικών σατραπών. Μετά την εξόντωση των περισσότερων μελών της οικογένειας του Τισσαφέρνη, η εκδικητική βασίλισσα Παρυσάτις συγκέντρωσε το μίσος της εναντίον των εναπομεινάντων μελών και όσων σχετίζονταν μαζί τους. Ετσι, υπονόμευε τον Τισσαφέρνη, ενώ άρχισε να ευνοεί τον δευτερότοκο γιο της, Κύρο, αφού ο πρωτότοκος και ήδη ορισθείς διάδοχος του περσικού θρόνου, Αρσά- κης, είχε υπερασπιστεί σθεναρά τη σύζυ

γό του, Στάτειρα, αδελφή του Τισσαφέρνη. Μάλιστα, η βασίλισσα συχνά τόνιζε ότι ο ένδοξος Ξέρξης Α’ δεν ήταν ο πρωτότοκος γιος του Δαρείου Α’ αλλά ο πρώτος πορφυρογέννητος. Ο παραλληλισμός μεταξύ του πρωτότοκου Αρσάκη και του πρώτου πορφυρογέννητου Κύ- ρου ήταν προφανής. Η προώθηση του τελευταίου στη σημαντική θέση του κα- ράνου της Μικράς Ασίας εντάσσεται στα σχέδια της Παρυσάτιδος για ενίσχυση του ευνοούμενου γιου της έναντι του Αρσάκη, καθώς στην περιοχή αυτή εκείνη την εποχή βρισκόταν μεγάλος όγκος των περσικών δυνάμεων. Επίσης, το νεαρό της ηλικίας του Κύρου, ο οποίος ήταν μόλις δεκαεπτά ετών, ήταν κάτι το εξαιρετικά ασυνήθιστο για ένα τέτοιο αξίωμα. Με αυτήν την ενέργεια, λοιπόν, η βασίλισσα έθεσε το συμφέρον του γιου της πάνω από τα συμφέροντα της πατρίδας της με συνέπειες παραλίγο τραγικές για την αυτοκρατορία.

Με την άφιξή του στη Μικρά Ασία (407 π.Χ.), ο έφηβος σατράπης φρόντισε να ακολουθήσει κατά γράμμα τις εντολές του πατέρα του. Με τον Κύρο επικεφαλής, οι πρωτοβουλίες αλλά και ο ανταγωνισμός μεταξύ των σατραπών μειώθηκαν στο ελάχιστο. Ο Φαρνάβαζος περιορίστηκε σε εκτελεστικό όργανο του Κύρου, ενώ οι σοφές παραινέσεις του Τισσαφέρνη για επανάκαμψη στην προηγούμενη διαιρετική πολιτική έπεσαν στο κενό. Ο Κύρος προσέφερε απλόχερα βοήθεια στους Σπαρτιάτες (εκτιμάται ότι η συνολική οικονομική ενίσχυση προς τη Σπάρτη έ- φθασε τα 5.000 τάλαντα) σι οποίοι κατά- φεραν τελικά να συντρίψουν τους Αθηναίους και να θέσουν οριστικά τέλος στον Πελοποννησιακό πόλεμο (404 π.Χ.). Τον ίδιο χρόνο πέθανε ο Δαρείος και στον θρόνο ανήλθε ο Αρσάκης με το όνομα Αρταξέρξης Β' «Μνήμων» (404- 359/358 π.Χ.). Ο Κύρος, συνοδευόμενος από τον Τισσαφέρνη, ταξίδεψε στις Πα- σαργάδες, θρησκευτική πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, όπου επρόκειτο να στεφθεί ο αδελφός του. Εκεί ο Τισσαφέρνης ειδοποίησε τον Αρταξέρξη ότι ο Κύρος σχεδίαζε να τον δολοφονήσει κατά τη διάρκεια της στέψης του. Αν και η εγκυρότητα της κατηγορίας ελέγχεται, όντως ο Κύρος βρέθηκε σε ύποπτο μέρος μέσα στον ναό όπου επρόκειτο να γί-

Ανάγλυφη παράσταση Κάρα οπλίτη.Οι μικρασιατικοί λαοί αποτελούσαν μια σημαντική δεξαμενή μισθοφόρων για τους σατράπες της περιοχής. Ωστόσο, οι Ελληνες μισθοφόροι παρέμεναν ποιοτικώς ανώτεροι (αρχαιολογικός χώρος Περσέπολης, Ιράν).


νει η τελετή. Αμέσως συνελήφθη, αλλά γλίτωσε την εκτέλεση την τελευταία στιγμή από την παρέμβαση της βασιλο- μήτορος. Η Παρυσάτις όχι μόνο κατάφε- ρε να χαριστεί η ζωή στον Κύρο, αλλά συ- νετέλεσε στο να επιστρέφει στη Μικρά Ασία, αν και κατά πάσα πιθανότητα με μειωμένες αρμοδιότητες.

Αμέσως μετά την επιστροφή του στη σατραπεία του (404/403 π.Χ.), ο χολωμέ- νος Κύρος άρχισε να προετοιμάζεται για την ένοπλη διεκδίκηση του θρόνου. Στην προσπάθεια αυτή είχε ενεργό ρόλο η Σπάρτη, που ανεπίσημα βοήθησε τον Κύρο να στρατολογήσει τους περίφημους Μυρίους του. Με αφορμή την καταστολή κάποιων τοπικών εξεγέρσεων και την αντιπαράθεσή του με τον Τισσαφέρνη, ο Κύρος δικαιολογούσε τη συσσώρευση στρατευμάτων υπό τη διοίκησή του. Ο Αρταξέρξης αντιμετώπιζε θετικά την αντιπαλότητα του αδελφού του με τον Τισσαφέρνη, αφού έτσι θεωρούσε ότι ελέγχει και τους δύο κατά την πάγια τακτική των Περσών βασιλέων. Ωστόσο, ο Κύρος κατάφερε για ένα μεγάλο διάστημα να αποκρύψει τις πραγματικές του προθέσεις. Τελικά, ο Αρταξέρξης πληρο- φορήθηκε τα σχέδια του Κύρου, πιθανότατα από τον Τισσαφέρνη (σύμφωνα με άλλες πηγές, τον Φαρνάβαζο). Ομως εκείνη την περίοδο η αυτοκρατορία αντιμετώπιζε ακόμη μια αιγυπτιακή επανάσταση (405 π.Χ.), καθώς και μια εξέγερση της ιρανικής φυλής των Καδουσίων, στο βορειοδυτικό Ιράν, σχετικά κοντά στο κέντρο της περσικής επικράτειας. Αυτές οι ταραχές ανάγκασαν τον Αρταξέρξη να αρκεστεί στις προστριβές του Κύρου με τον Τισσαφέρνη και κάποιους άλλους διοικητές της Μικρός Ασίας μέχρι να διευθετήσει τις υπόλοιπες εκκρεμότητες.

Στις αρχές του 401 π.Χ., ο Κύρος ξεκίνησε με τον στρατό του με επίσημο στόχο κάποιες τοπικές επαναστάσεις. Σύντομα έγινε αντιληπτό από όλους ότι ο πραγματικός στόχος ήταν ο περσικός θρόνος. Στην περίφημη μάχη στα Κούναξα (Σεπτέμβριος 401 π.Χ.), ο στρατός του Κύρου, χάρη στους Ελληνες μισθοφόρους του, νίκησε το βασιλικό στράτευμα. Ωστόσο ο ίδιος ο Κύρος σκοτώθηκε, θέτοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τέρμα στην επανάσταση. Η αναστάτωση που προκά- λεσε στην Περσική Αυτοκρατορία αυτή η σύγκρουση ήταν τεράστια. Καταρχήν, έδωσε πολύτιμο χρόνο στην αιγυπτιακή επανάστα

ση, η οποία εδραιώθηκε και οδήγησε σε απόσχιση της πλούσιας χώρας του Νείλου μέχρι το 343 π.Χ. Επίσης, η επιτυχημένη επιστροφή των Ελλήνων μισθοφόρων (Κάθοδος των Μυρίων) αποκάλυψε στους Ελληνες πολιτικούς τις αδυναμίες της αχανούς αυτοκρατορίας και οδήγησε τη Σπάρτη σε ανοικτή σύγκρουση με τους Πέρσες.

ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜ ΙΑ ΤΟΥ ΤΙΣΣΑ Φ ΕΡΝ Η

Ο Τισσαφέρνης από την πρώτη στιγμή τάχθηκε στο πλευρό του Αρταξέρξη, προσφέροντας πολύτιμες υπηρεσίες στον κλονιζόμενο βασιλιά. Η ανταμοιβή του ήταν ανάλογη, αφού έλαβε όλη τη διοίκηση που προηγουμένως ανήκε στον Κύρο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο Τισσαφέρνης επανήλθε στη Μικρά Ασία ισχυρότερος από ποτέ, ευρισκόμενος στο απόγειο της σταδιοδρομίας του.

Για τον Φαρνάβαζο οι περισσότερες πηγές σιωπούν, εκτός του Διοδώρου του Σικελιώτου, που έχει τη συνήθεια να αποδίδει πράξεις του Τισσαφέρνη στον Φαρνάβαζο. Οι σύγχρονοι ερευνητές είτε αποδέχονται την άποψη του Διοδώ- ρου, θεωρώντας ότι ο Φαρνάβαζος επέ- δειξε νομιμοφροσύνη προς τον Αρταξέρξη, είτε υποθέτουν ότι ο σατράπης της Ελλησποντιακής Φρυγίας απείχε

από την εμφύλια σύγκρουση, προσπαθώντας να επιβιώσει και να διατηρήσει τη θέση του, ανεξαρτήτως της έκβασης. Επιπλέον, έχει διατυπωθεί η άποψη ότι ο Φαρνάβαζος πιθανώς συνέδραμε τον Κύρο, καθώς στον στρατό του Πέρση πρίγκιπα εντάχθηκε μια ισχυρή μονάδα παφλαγονικού ιππικού (ο ηγεμόνας της Παφλαγονίας υπόκειτο διοικητικά στον σατράπη του Δασκυλείου). Το ότι η θέση του εμφανίζεται ενισχυμένη, αν και πάλι υποδεέστερη αυτής του Τισσαφέρνη, μετά το πέρας του εμφυλίου δεν αποτε- λεί απαραιτήτως κάτι παράδοξο. Οσοι από τους υποστηρικτές του Κύρου άλλαξαν στρατόπεδο εγκαίρως (ακόμη και μετά τη μάχη στα Κούναξα, όπως ο υ- παρχηγός του Κύρου Αριαίος, ο οποίος, αφού δήλωσε πίστη στον Αρταξέρξη, σχεδίασε και εφάρμοσε μαζί με τον Τισσαφέρνη την προδοτική σύλληψη της ηγεσίας των Ελλήνων μισθοφόρων), εμφανίζονται ξανά στις τάξεις της περσικής διοίκησης μετά τη μάχη στα Κούναξα. Το σίγουρο είναι ότι ο Φαρνάβαζος, μετά την αποτυχία της επανάστασης του Κύρου, εμφανίζεται στην επαυξημένη σατραπεία του, όπου το επόμενο έτος ήλθε αντιμέτωπος με τους Μυρίους που επέστρεφαν στις πατρίδες τους μετά την επική πορεία τους μέσα από την περσική ενδοχώρα.

Με την επάνοδο του Τισσαφέρνη στη Μικρά Ασία (άνοιξη 400 π.Χ.), οι υποστη- ρικτές του Κύρου ανησύχησαν, καθώς θεωρούσαν ότι θα αντιμετώπιζαν την εκδικητικότητα του νέου σατράπη. Οι

περισσότερες μη ελληνικές πόλεις έσπευσαν να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με τον Τισσαφέρνη. Ωστόσο, οι Ελληνες της

περιοχής, έχοντας πικρή εμπειρία από την καταπίεση

που είχαν υποστεί από τον τελευταίο κατά τον Ιωνικό πόλεμο, δεν αναγνώρισαν την επικυ

ριαρχία του και απευθύνθηκαν στη Σπάρτη για την παροχή βοήθειας εναντίον της νέας περσικής απειλής. Η Σπάρτη

αμέσως έστειλε τον στρατηγό , Θίβρωνα (φθινόπωρο 400 π.Χ.)

με την εκπεφρασμένη πρόθεση να απαλλάξει τους Μικρασιάτες ομοεθνείς της από τον περσικό ζυγό. Αυτός ενίσχυσε τον στρατό του προσλαμβάνοντας μεγάλο μέρος των Μυρίων που μόλις είχαν επιστρέψει στα παράλια του

Πέρσες στρατιώτες σε απεικόνιση του 19ου αιώνα.


• *» ' l

Ο τάφος του Κύρου Β ’ του Μεγάλου στις Πασαργάδες, αρχική πρωτεύουσα των Περσών και μετέπειτα θρησκευτική πρωτεύουσα.

Αιγαίου. Για ακόμη μια φορά, ο επιτήδειος σατράπης δικαιώθηκε, καθώς η νικήτρια Σπάρτη επεδίωκε να αναλάβει τον ρόλο της Αθήνας ως ηγεμονίδα των Ελλήνων.

Το επόμενο έτος, ο Θίβρων αντικατα- στάθηκε από τον Δερκυλίδα (καλοκαίρι 399 π.Χ.) λόγω της αδράνειας και αναβλητικότητας που επέδειξε. Ο νέος Σπαρτιάτης αρχηγός αποδείχθηκε ιδανική επιλογή για τους Ελληνες. Κατά τον Ξενοφώντα, έφερε το προσωνύμιο «Σίσυφος» λόγω της μεγάλης πανουργίας και εξυπνάδας του, και αμέσως επιβεβαίωσε τον χαρακτηρισμό. Εφόσον δεν διέθετε τα απαραίτητα μέσα για να αντιμετωπίσει και τους δύο σατράπες ταυτόχρονα, εφάρμοσε και αυτός την τακτική του «διαίρει και βασίλευε». Εξασφαλίζοντας την ουδετερότητα του Τισσαφέρνη υπό τον όρο να δράσει εναντίον του Φαρνάβαζου, με τον οποίο άλλωστε και ο ίδιος ο Σπαρτιάτης στρατηγός είχε προσωπική αντιδικία από την εποχή του Πελοποννησιακού πολέμου, ο ελληνικός στρατός εισέβαλε στην Τρωάδα και την

Αιολίδα. Εκεί επικρατούσε παρόμοια κατάσταση, με τον Φαρνάβαζο να αντιμετωπίζει την εξέγερση του τοπικού δυνάστη Μειδιά. Φυσικά, ο οξυδερκής Σπαρτιάτης εκμεταλλεύθηκε τις εσωτερικές διαμάχες της σατραπείας του Δασκυλεί- ου, πετυχαίνοντας εντυπωσιακά αποτελέσματα: ελευθέρωσε πολλές ελληνικές πόλεις της περιοχής εξουδετερώνοντας τον Μειδιά, από τον οποίο απέσπασε τους μισθοφόρους και τους πλούσιους θησαυρούς του. Επειτα, από θέση ισχύος πρότεινε ανακωχή (τέλη 399 π.Χ.) στον Φαρνάβαζο, με τον όρο να διαχειμάσει στην πλούσια Βιθυνία, μια περιοχή εχθρική απέναντι σε Ελληνες και Πέρσες. Μη μπορώντας να κάνει διαφορετικά, ο Φαρνάβαζος δέχθηκε να αποτρέψει, έστω προσωρινά, την απειλή λεηλασίας της περιοχής του ακολουθώντας το παράδειγμα του Τισσαφέρνη. Την άνοιξη του επομένου έτους η ανακωχή ανανεώθηκε και ο Δερκυλίδας απομακρύνθηκε από την περιοχή.

Η ανακωχή έδωσε στον Φαρνάβαζο την ευκαιρία να ταξιδέψει στα Σούσα, ό

που εισηγήθηκε στον Αρταξέρξη τη ναυπήγηση στόλου με σκοπό να αποσπάσει το Αιγαίο από τους Σπαρτιάτες. Ως αρχηγό πρότεινε τον Αθηναίο Κόνωνα, ναύαρχο του αθηναϊκού στόλου κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, ο οποίος μετά την οριστική ήττα της πατρίδας του (405 π.Χ.) είχε καταφύγει στην αυλή του Ευαγόρα, βασιλιά της κυπριακής Σαλαμίνας και υποτελή των Περσών. Ο μεγάλος βασιλιάς πείσθηκε και παρείχε στον Φαρνάβαζο τους απαραίτητους πόρους (500 τάλαντα). Επίσης, αναγνωρίζοντας τα αίτια της δυσπραγίας των περσικών δυνάμεων εναντίον των Ελλήνων, ενοποίησε τη στρατιωτική διοίκηση της Μικράς Ασίας υπό τον Τισσαφέρνη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο Φαρνάβαζος τέθηκε ξεκάθαρα στην υπηρεσία του αντίζηλού του. Ο σατράπης του Δασκυλείου, αφού προέβη στις αντίστοιχες προετοιμασίες (κατασκευή στόλου στα φοινικικά και κυπριακά ναυπηγεία, στρατολόγηση Κόνωνα), επέστρεψε στη σατραπεία του, όπου είχαν ξεκινήσει εκ νέου οι εχθροπραξίες.


ΠΤΠΣΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΤΙΣΣΑ Φ ΕΡΝΗ

Παρά τις επιτυχίες του, ο Δερκυ- λίδας δεν είχε αντιμετωπίσει τον Τισσαφέρνη, που αποτελούσε τον αντικειμενικό σκοπό της εκστρατείας του. Οι Ιωνες, λοιπόν, δια- μαρτυρήθηκαν στις σπαρτιατικές αρχές, με αποτέλεσμα ο Σπαρτιάτης στρατηγός να λάβει σαφή εντολή εισβολής στην Καρία, έδρα του σατράπη-διοικητή της Μικράς Ασίας. Ο Δερκυλίδας υπάκουσε και εισέβαλε στην περιοχή με παράλληλη υποστήριξη του σπαρτιατικού στόλου που είχε μόλις καταφθάσει στα παράλια. Μπροστά στη νέα απειλή, οι δύο σατράπες αναγκάστηκαν να συμπράξουν. Ο Φαρνάβαζος έφθασε στην Καρία και υ- ποσχέθηκε στον Τισσαφέρνη ότι θα τον υπηρετήσει με αφοσίωση. Οι περσικές δυνάμεις υπερτερούσαν σημαντικά των αντιπάλων τους (30.000 άνδρες έναντι 7.000). Ετσι, η συνάντηση των δύο στρατών λίγο έλειψε να αποβεί μοιραία για τους Ελληνες, οι οποίοι ευνοήθηκαν από μια περίεργη τροπή της τύχης. Μολονότι αρκετά μικρασιατικά τμήματα του ελληνικού στρατού λιποψύχησαν και εγκατέλειψαν το πεδίο της μάχης, ο Τισσαφέρνης, γνωρίζοντας τις δεινές πολεμικές ικανότητες των Μυρίων που υπηρετούσαν στον στρατό του Δερκυ- λίδα, φοβήθηκε με τη σειρά του και πρότεινε ανακωχή. Οι παραινέσεις του Φαρνάβαζου να διενεργηθεί επίθεση λόγω της σαφώς πλεονεκτικότερης θ έ σης των Περσών δεν εισακούσθηκαν και τελικά συμφωνήθηκε ανακωχή ενός έτους (άνοιξη 397 π.Χ.).

Παρά την ανακωχή, και οι δύο πλευρές εντατικοποίησαν τις προσπάθειές τους. Η Σπάρτη έστειλε στη Μικρά Ασία τον βασιλιά της Αγησίλαο Β ’ (καλοκαίρι 396 π.Χ.) με επιπλέον στρατό και οικονομικούς πόρους, θέλοντας να επιτύχει μια αποφασιστική νίκη πριν την έλευση του μεγάλου περσικού στόλου. Ο Τισσαφέρνης ταξίδεψε στην περσική πρωτεύουσα για να ζητήσει περισσότερες στρατιωτικές δυνάμεις, ενώ ο Φαρνάβαζος οργάνωσε τα πρώτα τμήματα του στόλου που είχαν ήδη ναυπηγηθεί και, μαζί με τον Κόνωνα, ξεκίνησαν τις επιθετικές ενέργειες κατά του σπαρτιατικού στόλου στο Αιγαίο σημειώνοντας σημαντικές επιτυχίες. Σύντομα όμως ο Φαρνάβαζος αναγκάστηκε να επιστρέψει εσπευσμένα στην σατραπεία του λόγω της αναζωπύρωσης του μετώπου (φθινόπωρο 396 π.Χ.). Ο Αγησίλαος εφάρμοσε

Αργυρός στατήρας που απεικονίζει τονΦαρνάβαζο με ελληνική περιβολή ως σατράπη της Κιλικίας (379-374 π.Χ.)

(Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο).

την τακτική του Δερκυλίδα, η οποία αυτή τη φορά απέδωσε καρπούς, λόγω των περισσότερων πόρων και της μεγαλύτερης ελευθερίας κινήσεων που απολάμβανε ο Σπαρτιάτης βασιλιάς. Παραπλανώντας τους αντιπάλους του, εισέβαλε στην επικράτεια του Φαρνάβαζου, ενώ ο Τισσαφέρνης ανέμενε ότι θα επιτεθεί στην Καρία. Εξω από το Δασκύλειο ο Φαρνάβαζος παρέταξε όσους άνδρες πρόλαβε να συγκεντρώσει και αντιστά- θηκε γενναία στους εισβολείς. Η μάχη ήταν αμφίρροπη, αφού οι Ελληνες υπερτερούσαν στις πεζικές δυνάμεις ενώ οι Πέρσες διέθεταν πολυάριθμο και ικανό ιππικό. Ο Αγησίλαος διέγνωσε την αδυναμία του στρατού του και αποσύρθηκε στην Ιωνία για να ανασυνταχθεί (τέλη 396 π.Χ.).

Στις αρχές του επομένου έτους, ο Αγησίλαος, έχοντας ετοιμάσει ικανό ιππικό εισέβαλε στην Καρία. Ο Τισσαφέρνης απέτυχε πάλι να προβλέψει τις κινήσεις του αντιπάλου του κι έτσι βρέθηκε απροετοίμαστος. Η μοναδική μάχη δόθηκε στον ποταμό Πακτωλό, όπου οι Πέρσες υπέστησαν πανωλεθρία, αφού τα πεζικά τμήματα του σατραπικού στρατού δεν έφθασαν εγκαίρως. Ο Τισσαφέρνης και τα υπολείμματα του στρατού του υποχώρησαν και κλείστηκαν στις Σάρδεις, ενώ ο Αγησίλαος αφού δή- ωσε ανενόχλητος την ύπαιθρο, στράφηκε ακάθεκτος προς τη Μείζονα Φρυγία.

Η συντριπτική ήττα του Τισσαφέρνη σφράγισε τη μοίρα του. Ο Αρταξέρξης, έχοντας ξεχάσει τις πολύτιμες υπηρεσίες του τελευταίου, στον οποίο όφειλε

σε μεγάλο βαθμό τον θρόνο του, αντικατέστησε τον Τισσαφέρνη με τον Τιθραύ-

στη, αρχηγό της βασιλικής σωματοφυλακής, με την εντολή να αποκεφαλίσει τον αποτυχημένο σατράπη. Ο Τι- θραύστης παρέσυρε τον Τισσαφέρνη στην κατοικία του Αριαίου, σατράπη της Μείζονος Φρυγίας (και παλαιού υπαρχηγού του Κύρου), όπου ο πρώην παντοδύναμος σατράπης της Μικράς Ασίας συνελήφθη,

εκτελέστηκε και η κεφαλή του εστάλη στον Αρταξέρξη (395 π.Χ.). Με τον

θάνατο του Τισσαφέρνη εξέλειπε η οι- κογένειά του που είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην περσική διοίκηση για περισσότερο από έναν αιώνα.

Μολονότι ο Ξενοφώντας, σύγχρονος των γεγονότων, υποστηρίζει ότι η αιτία απώλειας της βασιλικής εύνοιας και η επακόλουθη εκτέλεση του Τισσαφέρνη ο- φειλόταν στις συνεχείς αποτυχίες του εναντίον του Αγησιλάου, οι σύγχρονοι ερευνητές, λαμβάνοντας υπ’ όψιν πολλές πηγές, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι στην πτώση του Τισσαφέρνη συνέβαλαν πολλοί εσωτερικοί εχθροί του δραστήριου σατράπη. Την κύρια θέση λαμβάνει η βασιλομήτωρ Παρυσάτις, που είχε ήδη πετύχει την εξόντωση της Στάτειρας (περί το 400 π.Χ.), συζύγου του Αρταξέρξη και αδελφής του Τισσαφέρνη. Μετά τον θάνατο της αδελφής του, ο Τισσαφέρνης έχανε συνεχώς έδαφος στη σκα- κιέρα του αδυσώπητου εσωτερικού ανταγωνισμού, αφού η αδίστακτη Παρυ- σάτιδα κέρδιζε μέρα με τη μέρα την εύνοια προς τον γιο της.

Επίσης, αρκετοί αρχαίοι συγγραφείς (όπως ο Ρωμαίος Κορνήλιος Νέπως) αναφέρουν ότι ο Φαρνάβαζος εξαπέλυσε κατηγορίες περί προδοσίας του Τισσαφέρνη στον μεγάλο βασιλιά όταν ο σατράπης του Δασκυλείου βρέθηκε στην περσική πρωτεύουσα για να εισηγηθεί τη ναυπήγηση στόλου. Επίσης, καθώς ο Αρταξέρξης μπορούσε να αρκεστεί σε μια ήπια πολιτική έναντι των ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας εφόσον κατέβαλλαν τον φόρο υποτέλειας, θεωρούσε τον Τισσαφέρνη υπεύθυνο για τις σπαρτιατικές εκστρατείες λόγω της αδιαλλαξίας του απέναντι στους Ελληνες υπηκόους του. Τέλος, από κάποιους ερευνητές έχει επισημανθεί ότι η συσσώρευση στρατευμάτων υπό τον Τισσαφέρνη λόγω των σπαρτιατικών εισβολών πιθανώς να ανησύχησε τον Αρταξέρξη, φέρνοντας στον νου του τις ανάλογες κινήσεις του Κύρου και καθιστώντας πιο αληθοφανείς τις διαβολές των εχθρών του σατράπη των Σάρδεων.


·#

ΘΡΙΑΜ ΒΟΣ Φ ΑΡΝΑΒΑΖΟΥ - ΕΠΙΛΟ ΓΟ Σ

Παρά τον θάνατο του Τισσαφέρνη, τα προβλήματα του Φαρνάβαζου δεν τελείωσαν αμέσως. Τη θέση του Τισσαφέρνη έλαβε για λίγο καιρό ο Τιθραύστης, ο οποίος, για να απαλλαγεί από τον Αγησίλαο, συνομολόγησε ανακωχή μαζί του, προσφέροντας μάλιστα 30 τάλαντα με τον όρο να αποχωρήσει από την περιοχή του και να διαχειμάσει στην περιοχή του Φαρνάβαζου. Ο Αγησίλαος δέχθηκε και εισέβαλε στην Ελλησποντιακή Φρυγία, έλαβε με το μέρος του τους αποστάτες υφισταμένους του Φαρνάβαζου Σπιθρι- δάτη και Οτυ (ή Κότυ, ηγεμόνα της Βιθυνίας) και από κοινού λεηλάτησαν συστηματικά την ύπαιθρο. Ο άρχοντας του Δα- σκυλείου βρέθηκε στην πιο δύσκολη στιγμή της καριέρας του, αφού είχε με- τατραπεί σε φυγά μέσα στην ίδια του τη χώρα, κατά τη φράση του ιδίου. Για να α- ποφύγει την κύκλωση από τις αντίπαλες δυνάμεις έμενε με τον στρατό του στην ύπαιθρο μετακινούμενος διαρκώς. Ωστόσο προέβαλε ενεργητική αντίσταση και προσέβαλλε τους εισβολείς όπου και όπως μπορούσε, εξολοθρεύοντας κάποια αποσπάσματα που απομακρύνονταν από τον κύριο στράτευμα.

Τέλος, με τη διαμεσολάβηση κοινού φίλου, ο Φαρνάβαζος συναντήθηκε με τον Αγησίλαο. Ο Πέρσης σατράπης δια- μαρτυρήθηκε για την αχαριστία των Σπαρτιατών, υπενθυμίζοντας τον κοινό αγώνα τους κατά της Αθήνας στον Πελο- ποννησιακό πόλεμο. Ο Αγησίλαος απά

Σατράπης δέχεται επισκέπτη. Οι σατράπες αποτελούσαν μικρογραφία του μεγάλου βασιλιά, γεγονός που αντικατοπτριζόταν και στην περίπλοκη εθιμοτυπία της σατραπικής αυλής. Οι πηγές υπαινίσσονται χαρακτηριστικά την παροιμιώδη δυσκολία που αντιμετώπιζε όποιος ήθελε να συναντήσει τον Φαρνάβαζο (Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο).

ντησε ότι δεν πολεμούσε προσωπικά τον ίδιο αλλά τον Αρταξέρξη, καλώντας τον μάλιστα να αποστατήσει. Η σύντομη απόκριση του Φαρνάβαζου συνοψίζει άριστα την επισφαλή θέση των Περσών α- ξιωματούχων στο περιβάλλον των ατέρ- μονων δολοπλοκιών και συνωμοσιών της αυτοκρατορίας, αλλά και της συνεχούς και αγωνιώδους επιδίωξης της βασιλικής εύνοιας: «Αν ο βασιλιάς στείλει άλλον στρατηγό στη θέση μου, θα συνταχθώ με εσάς. Αν με διατηρήσει στη θέση μου, θα κάνω το παν για να σας πολεμήσω». Η πολύχρονη πείρα στις τάξεις της περσικής διοίκησης και οι πολλές εναλλαγές της τύχης, είχαν διδάξει στον Φαρνάβαζο ότι η βασιλική εύνοια και η δυσμένεια χωρίζονται από μια πολύ λεπτή γραμμή. Ωστόσο, θα έπρεπε να παλέψει με το ίδιο πάθος για τα συμφέρο- ντά του, ασχέτως με το ποια πλευρά θα επέλεγε. Ο Αγησίλαος εκτίμησε την ειλικρινή απάντηση του αντιπάλου του και αποχώρησε από την περιοχή του.

Η επιλογή του Φαρνάβαζου να μείνει πιστός στον μεγάλο βασιλιά αποδείχθηκε ορθή. Σύντομα ο Αγησίλαος αποχώρησε εσπευσμένα για τη μητροπολιτική Ελλάδα, όπου είχε ξεσπάσει ένας ακόμη εμφύλιος πόλεμος. Ο Κορινθιακός πόλεμος (395-387 π.Χ.) ξέσπασε κατόπιν των άοκνων ενεργειών του Φαρνάβαζου και συνάθροισε στο ίδιο στρατόπεδο παλαιούς και νέους εχθρούς της Σπάρτης. Ο δραστήριος σατράπης έκανε πράξη την υπόσχεσή του στον Σπαρτιάτη βασιλιά, εκμηδενίζοντας τη σπαρτιατική κυριαρχία στο Αιγαίο, παρότι στο τέλος

του πολέμου η Σπάρτη και η Περσία βρίσκονταν ξανά στο ίδιο στρατόπεδο! Η Ανταλκίδειος Ειρήνη, με την οποία τερματίστηκε ο πόλεμος, ανέδειξε την Περσία σε δικτάτορα της Ελλάδας. Πριν από το τέλος του πολέμου, ο Φαρνάβαζος α- ντικαταστάθηκε και ανακλήθηκε στα Σούσα, όπου τιμήθηκε με αξιώματα και με την κόρη του Αρταξέρξη ως σύζυγο. Κατά τις επόμενες δεκαετίες ανέλαβε την ηγεσία των αποτυχημένων περσικών εκστρατειών εναντίον της Αιγύπτου (386-383 π.Χ. και 374-373 π.Χ.).

Η Μικρά Ασία δεν έμελλε να ησυχάσει για πολύ καιρό. Ο Δατάμης, σατράπης της Καππαδοκίας, εξωθήθηκε σε επανάσταση (372 π.Χ.) λόγω των μηχανορραφιών των πολιτικών του αντιπάλων στην αυλή, εγκαινιάζοντας έναν νέο κύκλο εξεγέρσεων που κορυφώθηκε με τη γενικευμένη Μεγάλη Επανάσταση των Σατραπών (367/366-360 π.Χ.) που συντάραξε τη Μικρά Ασία και τη Συρία. Αυτή η θλιβερή περίοδος συνεχών πολέμων και καταστροφών κατασπατάλησε τις δυνάμεις των δυτικών σατραπειών, υποβαθμίζοντας την ποιότητα των στρατών τους. Ο αριθμός των Περσών γαιοκτημόνων είχε μειωθεί σημαντικά, ενώ κατά τον Ξενοφώντα οι εναπομείναντες άρχοντες έστελναν πλέον στον σατραπικό στρατό τους υπηρέτες και τους εργάτες τους με προφανή επίπτωση στην ποιότητα των στρατευμάτων. Ολα αυτά συνέβαλαν καθοριστικά στην πτώση της αυτοκρατορίας στους Ελληνες του Μεγάλου Αλεξάνδρου λίγες δεκαετίες αργότερα. ΞΙ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ(1) A. Τ. Otmstead: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΣΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ, εκδ. Οδυσσέας, Αθήνα, 2002.(2) Nick Secunda: Ο ΠΕΡΣΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ, εκδ. Τέσσερα Πι Α.Ε. Ειδικές Εκδόσεις, Χαλάνδρι, 2011.(3) Κωνσταντίνος Τ. Κολιόπουλος: Η ΥΨΗΛΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΣΠΑΡΤΗΣ, εκδ. Ποιότητα, Αθήνα, 2002.(4) Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού (http://www.ehw.gr/).(5) ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ, Εκδοτική Αθηνών, 1983-1988(6) ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, Τόμοι Γ1 & Γ2, Εκδοτική Αθηνών, 1972.(7) Αγγέλας Βλάχος: ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα, 2003.(8) Pierre Briant: FROM CYRUS TO ALEXANDER - A HISTORY OF THE PERSIAN EMPIRE, Eisenbrauns, Winona Lake, Indiana, 2002.(9) Paul Rahe: THE MILITARY SITUATION IN WESTERN ASIA ON THE EVE OF CUNAXA, American Journal of Philology, vol. 101, No. 1, Baltimore, 1980.(10) John Hyland: PHARNABAZOS, CYRUS’ REBELLION, AND THE SPARTAN WAR OF 399, www.achemenet.com.11) Westlake, H.D.: DECLINE AND FALL OFTISSAPHERNES, Historia 30, 1981.(12) Stephen Ruzicka: CYRUS AND TISSAPHERNES, 407-401 B.C., The Classical Journal, vol. 80, No. 3, The Classical Association of the Middle West and South, 1985.(13) el.wikipedia.org(14) www.iivius.org(15) Διάφορες ιστοσελίδες στο διαδίκτυο.

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ UTOPIA 191

http://www.ehw.gr/

http://www.achemenet.com

http://www.iivius.org

aasiT O i i i ^

m m gm sm

92 I Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η U T O P I A

Στο α π ο κ ο ρ ύ φ ω μ α τ η ς ι σ χ ύ ο ς ίο υ ο σ τ ρ α τ ό ς ίο υ Ν α π ο Π έ ο ν ι α α π ο ι ε Π ο ύ ο ε μια τεράστια π ο Π υ ε θ ν ι κ η δ ύ ν α μ η , π ε ρ ι Π α μ β ά ν ο ν τ α ς ά ν δ ρ ε ς α π ό Ο ιά ιρ ο ρ α έ θ ν η τ η ς Ε υ ρ ώ π η ς . Α ν ά μ ε σ α σ ε α υ τ ο ύ ς β ρ έ θ η κ α ν και α ρ κ ε το ί Ε Π Π η ν ε ς , οι ο π ο ίο ι σ υ γ κ ρ ό τ η σ α ν ξ ε χ ω ρ ι σ τ ο ύ ς σ τ ρ α τιω τ ικ ο ύ ς σ χ η μ α τ ι σ μ ο ύ ς . Τ ό σ ο η ύ π α ρ ξ η ό σ ο και η δ ρ ά σ η τ ω ν μ ο ν ά δ ω ν α υ τ ώ ν α π ο τ ε λ ε ί έ ν α κ ε ιρ ύ λ α ιο τ η ς ε Π Α η ν ι κ ή ς σ τρ α τιω τ ικ ή ς ι σ τ ο ρ ί α ς π ο υ π α ρ α μ έ ν ε ι σ χ ετικ ά ά γ ν ω σ τ ο στο ε υ ρ ύ κ ο ι ν ό .

Η μάχη της Αλεξάνδρειας (ή μάχη στην Κάνωπο), κατά την οποία οι Ελληνες γρεναδιέροι της Ελληνικής Λεγεώνας πολέμησαν ενταγμένοι στις γαλλικές δυνάμεις εναντίον των Βρετανών.

Γάλλοςυπαξιωματικός εκπαιδεύει στην Κέρκυρα Ελληνες στρατιώτες στη χρήση των πυροβόλων.

Η ένταξη Ελλήνων στρατιωτών στον στρατό του Ναπολέοντα είναι άμεσα συνδεδεμένη με την επέκταση των επιχειρήσεων του Γάλλου στρατηλάτη σε περιοχές όπου κατοικούσαν συμπαγείς ελληνικοί πληθυσμοί. Από

όλα τα θέατρα στα οποία έδρασε ο Γαλλικός Στρατός κατά τους πολέμους της Γαλλικής Επανάστασης και τους Ναπολεόντειους πολέμους, μόνο σε δύο από αυτά τέθηκαν Ελληνες στην υπηρεσία του Βοναπάρ- τη: στην Αίγυπτο και στα Επτάνησα-Αδριατική.

Η εισβολή των Γάλλων υπό τον Ναπολέοντα στην Αίγυπτο, το 1798, εντασσόταν στο πλαίσιο των επιχειρήσεων κατά των Βρετανών. Η κατοχή της χώρας θα παρεμπόδιζε το βρετανικό εμπόριο και θα έθετε την Ινδία υπό γαλλική απειλή. Την περίοδο εκείνη, η Αίγυπτος ανήκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά την πραγματική εξουσία ασκούσε η στρατιωτική δυναστεία των Μαμελούκων.

Οι Γάλλοι, αφού πέρασαν απαρατήρητοι από τον βρετανικό στόλο της Μεσογείου, αποβιβάστηκαν την 1η Ιουλίου 1798 στον όρμο του Αμπουκίρ, κοντά στην Αλεξάνδρεια. Την επομένη κατέλαβαν την πόλη και, από εκεί, βάδισαν εναντίον του Κάιρου. Καθ’ οδόν νίκησαν τον στρατό Μαμελούκων και Οθωμανών σε δύο μάχες (Σουμπραχίτ στις 13 Ιουλίου και μάχη των Πυραμίδων στις 21 Ιουλίου) και στις 25 Ιουλίου εισήλ- θαν θριαμβευτικά στο Κάιρο. Την 1η Αυγούστου του 1798, όμως, ο Βρετανός ναύαρχος Οράτιος Νέλσον συνέτριψε τον γαλλικό στόλο στη ναυμαχία του Νεί- λου-Αμπουκίρ, αποκόπτοντας έτσι τις επικοινωνίες του Ναπολέοντα. Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς ξέσπασε εξέγερση κατά των Γάλλων στο Κάιρο, η οποία κατεστάλη με ιδιαίτερη αγριότητα.

Μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα εισβολής στην οθωμανική Συρία τον χειμώνα του 1799, ο Ναπολέων εγκατέλειψε την Αίγυπτο στις 22 Αυγούστου, ορίζοντας διάδοχό του στην αρχιστρατηγία τον Ζαν-Μπατίστ Κλεμπέρ. Οι διαπραγματεύσεις του τελευταίου με τους Οθωμανούς και τους Βρετανούς τον χειμώνα του 1800 για την εκκένωση της Αιγύπτου δεν καρποφόρησαν και οι εχθροπραξίες συνεχίστηκαν. Ο Γάλλος στρατηγός κατανίκησε τον Οθωμανικό Στρατό στη μάχη της Ηλιούπολης στις 20 Μαρτίου 1800 και κατέστειλε μια δεύτερη εξέγερση στο Κάιρο, την ίδια χρονιά, ωστόσο το καλοκαίρι ο Κλεμπέρ δολοφονήθηκε και τον διαδέχθηκε ο Αμπντ Αλλάχ Ζακ Μενού, Γάλλος στρατηγός που είχε ασπαστεί το Ισλάμ. Τον Μάρτιο του 1801, η συνδυασμένη εισβολή Βρετανών και Οθωμανών ανάγκασε τις γαλλικές δυνάμεις να παραδοθούν και να εγκαταλείψουν ηττημένες την Αίγυπτο τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς.

Ο Πρεβεζάνος οπλαρχηγός Χρηστάκης

Καλόγερος, ένας από τους

διοικητές του Αλβανικού

Συντάγματος.

£ Κατά την εκστρατεία αυτή, συστάθηκε το πρώτο ελληνικό τμήμα στην υπηρεσία των Γάλλων, η λεγάμενη Ελληνική Λεγεώνα, συνέχεια της οποίας ήταν και το σώμα των Κυνηγών της Ανατολής, j

Κατά την εκστρατεία αυτή, συστάθηκε το πρώτο ελληνικό τμήμα στην υπηρεσία των Γάλλων, η λεγάμενη Ελληνική Λεγεώνα, συνέχεια της οποίας κατά κάποιον τρόπο ήταν και το σώμα των Κυνηγών της Ανατολής. Ηγετική μορφή των δύο αυτών μονάδων υπήρξε ο συνταγματάρχης Νικόλαος Παπάζογλου, για τη δράση του οποίου θα μπορούσαν να γραφτούν πάρα πολλές σελίδες. Γεννήθηκε στον Τσε- σμέ της Μικράς Ασίας το 1758 και, ύστερα από έναν έντονα τυχοδιωκτικό βίο, εγκαταστάθηκε στην Αίγυπτο. Την περίοδο της εισβολής του Ναπολέοντα υπηρετούσε ως αξιωματικός στον στόλο των Μαμελούκων, και πολέμησε εναντίον των Γάλλων στη μάχη των Πυραμίδων. Λίγο αργότερα, όμως, πέρασε στο αντίπαλο στρατόπεδο και ήλθε σε επαφή με τον Ναπολέοντα. Κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των Γάλλων επιτελών, ο Ελληνας αξιωματικός διεδραμάτισε αποφασιστικό ρόλο στη σύσταση των πρώτων ελλη

νικών τμημάτων σε γαλλική υπηρεσία.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΕΓΕΟ ΝΛΟ αρχικός πυρήνας της Ελληνικής

Λεγεώνας (Legion Grecque) ήταν τρεις ανεξάρτητοι λόχοι Ελλήνων Αιγυπτιωτών που είχαν συσταθεί από τους Γάλλους το 1798, κατά τα πρώτα στάδια της εισβολής του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο. Καθένας από αυτούς τους λόχους στάθμευε σε μια αιγυπτιακή πόλη: ένας στο Κάιρο, ένας στη Δαμιέττη και ένας στη Ροζέτα. Αποστολή τους ήταν η διασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας των Γάλλων στον Νείλο και η προστασία των γραμμών συγκοινωνίας του Γαλλικού Στρατού. Σύντομα οι Ελληνες στρατιώτες αποδείχθηκαν αξιόμαχοι στις συγκρούσεις τους με τους Μαμελούκους και τους Τούρκους, κερδίζοντας έτσι την εκτίμηση των Γάλλων επιτελών, ενώ στις 17 Σεπτεμβρίου του 1798 ένας ελληνικός λόχος με επικεφαλής τον Παπάζογλου


■Ί

'-f ■ ώΐ!

/ A-MSS <■/ , :::|ί|ϋί^ιοιι

7 ??· ' 9

Στρατιώτης της Ελληνικής Λεγεώνας πριν από τη χορήγηση σε αυτήν ευρωπαϊκών στολών.

κατέπνιξε μια εξέγερση των Μαμελούκων που είχε ξεσπάσει στη Δαμιέττη.

Διαδεχόμενος τον Ναπολέοντα, ο Κλεμπέρ αποφάσισε να συνενώσει τους τρεις ελληνικούς λόχους, να διευρύνει τη στρατολόγηση Αιγυπτιωτών Ελλήνων και να προχωρήσει τελικά στον σχηματισμό της Ελληνικής Λεγεώνας στις 15 Σεπτεμβρίου 1799. Εκτός από Ελληνες κάτοικοι της Αιγύπτου, στρατολογήθηκαν και πολλοί ναύτες ελληνικών πλοίων που είχαν ακινη- τοποιηθεί στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας εξαιτίας του πολέμου.

Η Ελληνική Λεγεώνα αριθμούσε 1.500 άνδρες κα

τανεμημένους σε δύο τάγματα των εννέα λόχων. Κάθε τάγμα διέθετε από έναν λόχο γρεναδιέρων, ενώ υπήρχε και μια πυροβολαρχία που δεν ήταν ενταγμέ- νη σε κάποιο τάγμα. Οι άνδρες της Ελληνικής Λεγεώνας έφεραν γαλλικό εξοπλισμό, αλλά αρκετοί εξακολουθούσαν να προτιμούν ανατολίτικα όπλα, όπως καριοφίλια, γιαταγάνια και κουμπούρες. Διοικητής της Λεγεώνας ορίστηκε ο Νικόλαος Παπάζογλου, ο οποίος πλέον ήταν ταγματάρχης, κερδίζοντας ολοένα και περισσότερο την εμπιστοσύνη του γαλλικού επιτελείου. Ο Ελληνας στρατιωτικός μάλιστα προήχθη στον βαθμό του συνταγματάρχη την άνοιξη του 1800, λόγω της εξαιρετικής επίδοσης της Ελληνικής Λεγεώνας κατά τη δεύτερη εξέγερση του Κάιρου και την ανακατάληψη του προαστίου Μπουλάκ.

Οπως αναφέρθηκε, στις 14 Ιουνίου 1800 ο Κλεμπέρ δολοφονήθηκε στο Κάιρο από έναν Σύρο μουσουλμάνο σπουδαστή, και τη διοίκηση της γαλλικής στρατιάς ανέλαβε ο στρατηγός Μενού. Οι διχογνωμίες και οι αντιζηλίες που εκδηλώθηκαν στο γαλλικό επιτελείο, όμως, άρχισαν σταδιακά να έχουν δυσμενέστατες επιπτώσεις σε ολόκληρο το στράτευμα. Υπό αυτές τις συνθήκες, στις 23 Σεπτεμβρίου 1800, η δύναμη της Ελληνικής Λεγεώνας είχε περιοριστεί στους 670 άνδρες, σι οποίοι υπηρετούσαν ως τμήμα της φρουράς του Κάιρου. Από την άλλη πλευρά, οι Γάλλοι δεν ήταν πλέον σε θέση να στρατολογήσουν εκ νέου Ελληνες της Αιγύπτου.

Στις 21 Μαρτίου 1801, στη γαλλοβρετανική μάχη της Αλεξάνδρειας (γνωστή και ως μάχη στην Κάνω- πο), οι δύο λόχοι γρεναδιέρων της Ελληνικής Λεγεώνας περιλαμβάνονταν σε ένα προσωρινό τάγμα από λόχους γρεναδιέρων διάφορων μονάδων του Γαλλικού Στρατού, το οποίο πολέμησε στο κέντρο της παράταξης των Γάλλων. Παρά το γεγονός ότι οι άνδρες του στρατηγού Μενού υπερτερούσαν αριθμητικά, η

Τμήμα των τειχών του Ντουμπρόβνικ (Ραγουζα), κατά την πολιορκία του οποίου οι Ελληνες των Κυνηγών της Ανατολής ενεπλάκησαν σε φονικές μάχες εναντίον των Ρώσων και των Μαυροβουνίων.


ΣΤΟΛΕΣ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΜΟΝΑΔΟΝ ΤΟΥ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ• Ελληνική Λεγεώνα. Κατά το πρώτο στάδιο του σχηματισμού της συγκεκριμένης μονάδας, οι άνδρες που υπηρετούσαν σε αυτήν έφεραν την παραδοσιακή ελληνική ενδυμασία των νησιών και των παραθαλάσσιων περιοχών (κεντημένο αμάνικο γιλέκο, πουκάμισο, 6ράκα, φέσι κλπ.), Αργότερα όμως, οι Ελληνες λεγεωνάριοι εφοδιάστηκαν με στολή ευρωπαϊκού τύπου, η οποία απο- τελείτο από ένα λευκό παντελόνι κι ένα καφέ/κεραμιδί χιτώνιο με περιλαίμιο και ακροχειρίδες μανικών ίδιου χρώματος. Επίσης, οι επωμίδες είχαν ίδιο χρώμα με το χιτώνιο στους οπλίτες, ενώ στους αξιωματικούς ήταν ασημένιες. Το κάλυμμα κεφαλής των οπλιτών ήταν ένα μαύρο γαλλικό δερμάτινο κράνος με γείσο και α- ναδιπλούμενα δερμάτινα τμήματα για την κάλυψη του αυχένα και των αυτιών. Στην κορυφή του το κράνος έφερε ένα κοντό μάλλινο λοφίο κόκκινου χρώματος. Αντίθετα, οι αξιωματικοί φορούσαν ένα μαύρο τρίκοχο καπέλο, το οποίο στα αριστερά του έφερε μια κυκλική τρίχρωμη κονκάρδα με τα χρώματα της Γαλλίας (λευκό, κόκκινο και μπλε).• Κυνηγοί της Ανατολής. Η στολή της συγκεκριμένης μονάδας καθορίστηκε από τον ίδιο τον Ναπολέοντα με διαταγή του η οποία εκδόθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 1802. Σύμφωνα με αυτήν, οι Κυνηγοί της Ανατολής θα έφεραν την ίδια στολή με τις μονάδες του γαλλικού ελαφρού πεζικού, δηλαδή μπλε σκούρο χιτώνιο με κόκκινο περιλαίμιο και κόκκινες επωμίδες και ακροχειρίδες μανικών, μπλε σκούρο παντελόνι και μαύρο γαλλικό πηλίκιο τύπου σακό το οποίο εμπρός έφερε ρομβοειδή μεταλλική πλάκα με παράσταση κυνηγετικού κέρατος (κόρνου). Τα κουμπιά του χιτωνίου έφεραν κι αυτά παράσταση του ίδιου κυνηγετικού κόρνου μαζί με την επιγραφή Chasseurs d’ Orient (Κυνηγοί της Ανατολής, στα γαλλικά).• Ελληνες Πεζοί Κυνηγοί. Οι άνδρες της συγκεκριμένης μονάδας δεν πρέπει να διέθεταν κάποιο είδος στολής ευρωπαϊκού τύπου. Είναι όμως σίγουρο ότι έφεραν την παραδοσιακή ελληνική ενδυμασία (φουστανέλα, φέσι, κεντημένο γιλέκο κλπ.), όπως οι κλέφτες και οι αρματολοί της κυρίως Ελλάδας.• Αλδανικό Σύνταγμα. Η εμφάνιση των ανδρών που υπηρετούσαν στο Αλδανικό Σύνταγμα δεν διέφερε από αυτήν των κλεφτών και αρματολών, καθώς οπλίτες και αξιωματικοί είχαν διατηρήσει την παραδοσιακή σουλώτικη/ηπειρώτικη ενδυμασία (φουστανέλα, φέσι, κεντημένο γιλέκο κλπ.). Αυτό φαίνεται και σε μια περιγραφή της «στολής» από τον Μινό σε κάποια επιστολή του. Σύμφωνα με τα αρχεία του Γαλλικού Στρατού, σε κάθε άνδρα του Αλβανικού Συντάγματος χορηγούντο τα ακόλουθα είδη: ένας μάλλινος κόκκινος μπερές (φέσι), μια χλαίνη, ένα χιτώνιο, ένα γιλέκο, δύο ζώνες, δύο πουκαμίσες, δύο περισκελίδες, ένα ζευγάρι γκέτες (περικνημίδες), δύο ζευγάρια μάλλινες κάλτσες, έξι ζευ

γάρια παπούτσια, μια φυσιγγιοθήκη, μια δερμάτινη ζώνη για πιστόλα, ένα μουσκέτο και μία πιστόλα. Στους υπαξιωματικούς και οπλίτες του λόχου επιλέκτων καθώς και στους υπαξιωματικούς των λόχων τυφεκιοφόρων χορηγείτο επίσης και μια σπάθη. Ιδιαίτερη εντύπωση είχε προκαλέσει στους Γάλλους η συνήθεια των Σουλιωτών να ξυρίζουν το μπροστινό τμήμα του κεφαλιού και τους κροτάφους τους, αφήνοντας πλούσια χαίτη στο πίσω μέρος.• Επτανησιακό Τάγμα. Το τάγμα είχε στολή όμοια με αυτήν του γαλλικού ελαφρού πεζικού αλλά με κάποιες παραλλαγές. Μπλε σκούρο παντελόνι με γαλάζιο σιρίτι, μπλε σκούρο χιτώνιο με κόκκινες επωμίδες για τους οπλίτες και χρυσές ή ασημένιες σύμφωνα με άλλες πηγές για τους αξιωματικούς. Οι ακροχειρίδες και το περιλαίμιο του χιτωνίου ήταν γαλάζιου χρώματος, αλλά κάποιοι λόχοι ίσως είχαν κόκκινο κολάρο. Τα κουμπιά της στολής ήταν από λευκό μέταλλο και έφεραν παράσταση κυνηγετικού κέρατος. Στο κεφάλι οι άνδρες του Επτανησιακού Τάγματος είχαν μαύρο γαλλικό πηλίκιο τύπου σακό με ρομβοειδή μεταλλική πλάκα που έφερε τους χαρακτήρες «BS», αρχικά του «Bataillon Septinsulaire» (ή απλώς τον αετό του Ναπολέοντα, σύμφωνα με κάποιες πηγές).• Ιόνιοι Σκαπανείς. Στολή παρόμοια με αυτήν του Επτανησιακού Τάγματος, από τα υπολείμματα του οποίου σχηματίστηκε αυτή η μονάδα.• Ιόνιοι Εφιπποι Κυνηγοί. Στολή όμοια με το 25ο Σύνταγμα Εφιππων Κυνηγών με εξαίρεση τα κουμπιά: πράσινο χιτώνιο με κόκκινο περιλαίμιο (κολάρο), ακροχειρίδες μανικών και παραρ- ράμματα ίδιου χρώματος με το κολάρο, πράσινο παντελόνι με λευκό σιρίτι και μαύρο γαλλικό πηλίκιο τύπου σακό το οποίο μπροστά έφερε ρομβοειδή μεταλλική πλάκα με τον αετό του Ναπολέοντα. Τα κουμπιά του χιτωνίου έφεραν την επιγραφή «Chasseurs loniens» (Ιόνιοι Κυνηγοί, στα γαλλικά).• Επτανησιακό Πυροβολικό. Στολή παρόμοια με αυτήν του γαλλικού πυροβολικού γραμμής: μπλε σκούρο χιτώνιο με κόκκινα πα- ραρράμματα και λευκό παντελόνι, γαλλικό πηλίκιο τύπου σακό μαύρου χρώματος το οποίο έφερε ρομβοειδή μεταλλική πλάκα με τον αετό του Ναπολέοντα, χωρίς αριθμό συντάγματος.• Ιόνιοι Βετεράνοι. Δεν υπάρχουν σχετικές πληροφορίες. Ισως να μη υφίστατο καν κάποιο είδος στολής, αφού τα μέλη του σώματος αυτού προέρχονταν από διαφορετικές μονάδες.• Επτανησιακή Χωροφυλακή. Δεν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία για τη στολή της μονάδας αυτής, η οποία κατά πάσα πιθανότητα αποτελείτο από μαύρο γαλλικό πηλίκιο τύπου σακό, μπλε σκούρο χιτώνιο με κόκκινο περιλαίμιο και παραρράμματα ίδιου χρώματος, και μπλε σκούρο παντελόνι.

σύγκρουση κατέληξε σε μια βρετανική νίκη αποφασιστικής σημασίας. Μετά την ήττα, οι δύο ελληνικοί λόχοι μαζί με τα φίλια τμήματα υποχώρησαν στην Αλεξάνδρεια και ενσωματώθηκαν στη φρουρά της πόλης, την οποία οι Βρετανοί άρχισαν να πολιορκούν τον Αύγουστο του 1801. Οι Ελληνες γρεναδιέροι παραδόθηκαν τελικά, μαζί με τις άλλες γαλλικές μονάδες, στις 2 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς, οπότε το βρετανικό εκστρατευτικό σώμα κατέλαβε την Αλεξάνδρεια. Ο κύριος όγκος της Ελληνικής Λεγεώνας που παρέμενε στο Κάιρο είχε ήδη παραδοθεί στους Βρετανούς μαζί με την υπόλοιπη φρουρά της πόλης στις 27 Ιουνίου της ίδιας χρονιάς.

Η ήττα και οι μαζικές λιποταξίες οπλιτών και αξιωματικών που σημειώθηκαν στη συνέχεια, οδήγησαν κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου του 1801 στη σταδιακή διάλυση της Ελληνικής Λεγεώνας. Πολλοί άνδρες της, όμως, ακολούθησαν τους αποχωρού- ντες Γάλλους και η μονάδα έπαυσε να υφίσταται επίσημα μόνο μετά την άφιξή της στο λιμάνι της Τουλόν.


Εκτός από τους Ελληνες, την ίδια πορεία είχαν ακολουθήσει και τα υπολείμματα της Κοπτικής Λεγεώνας, μιας μονάδας που είχαν συστήσει στην Αίγυπτο οι Γάλλοι από χριστιανούς κόπτες εθελοντές. Οι ε- ναπομείναντες Ελληνες λεγεωνάριοι συνενώθηκαν με όσα μέλη της Κοπτικής Λεγεώνας είχαν διαφύγει στη Γαλλία από την Αίγυπτο και αποτέλεσαν έναν νέο ενιαίο στρατιωτικό σχηματισμό, τους Κυνηγούς της Ανατολής.

01 ΚΥΝΗΓΟΙ ΤΗΣ ΑΝ ΑΤΟ Λ Η ΣΗ μονάδα αυτή συγκροτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου

1802, ενώ η δομή της καθορίστηκε με μεταγενέστερη διαταγή, στις 8 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς. Οι Κυνηγοί της Ανατολής (Chasseurs d’Orient) θα είχαν δικό τους επιτελείο, συνιστώντας ένα τάγμα δέκα λόχων, εκ των οποίων ο ένας χαρακτηρίστηκε επίλεκτος λόχος καραμπινιέρων. Διοικητής του τάγματος ορίστηκε ο συνταγματάρχης Νικόλαος Παπά

το πρώτο τάγμα που διέσπασε τις εχθρικές θέσεις, παρά τη σθεναρή αντίσταση Ρώσων και Μαυροβου- νίων. Τέσσερις Σταυροί της Λεγεώνας της Τιμής απο- νεμήθηκαν σε εκείνη τη μάχη σε μέλη των Κυνηγών της Ανατολής: στους λοχαγούς Νικόλαο Κυριάκό από τη Μικρά Ασία, Ιωάννη Χαραγλή από το Κάιρο, Ματθαίο Σαμοθράκη από την Τήνο και στον υποδιοικητή της μονάδας, συνταγματάρχη Γαβριήλ Σιδέριο, ο οποίος στη συγκεκριμένη επιχείρηση εκτελούσε χρέη διοικητή λόγω απουσίας του Παπάζογλου στην Κωνσταντινούπολη. Το τίμημα όμως που πλήρωσαν σε αυτή την εκστρατεία οι Κυνηγοί της Ανατολής ήταν πολύ βαρύ. Στις 20 Νοεμβρίου του 1806, η μονάδα είχε απομείνει μόνο με 17 αξιωματικούς και 60 υπαξιω- ματικούς και οπλίτες. Επιστρέφοντας από την Κωνσταντινούπολη, ο Παπάζογλου διεπίστωσε ιδίοις όμ-

από τη σχετική αδράνεια της μονάδας και την επακόλουθη πτώση του ηθικού των στρατιωτών. Επίσης, η παραμονή του τάγματος πρώτα στη Μασσαλία κι έ πειτα στην Τουλόν ευνοούσε τις λιποταξίες καθώς οι άνδρες έρχονταν σε επαφή με τα ελληνικά πλοία που διέρχονταν πολύ συχνά από τα γαλλικά λιμάνια. Ετσι, παρά το ότι η προβλεπόμενη δύναμη της μονάδας είχε οριστεί από τη διαταγή της 8ης Σεπτεμβρίου 1802 στα 1.000 άτομα, ο αριθμός αυτός δεν επιτεύχθηκε ποτέ. Αρχικά, το σύνολο των υπηρετού- ντων στους Κυνηγούς της Ανατολής ανήλθε στους 339 οπλίτες και αξιωματικούς. Το 1806 ο αριθμός τους είχε μειωθεί στους 288 άνδρες, ενώ δε ξεπέρα- σε ποτέ τους 400 καθ’ όλη τη διάρκεια ύπαρξης του τάγματος.

Παρόλα αυτά, και ενώ δεν είχε ολοκληρωθεί ακόμα η συγκρότηση της μονάδας, 100 άνδρες των Κυνηγών της Ανατολής επιβιβάστηκαν στον στόλο της Τουλόν προκειμένου να υπηρετήσουν ως πεζοναύτες. Το 1805 έλαβαν μέρος στη ναυμαχία του Τραφάλ- γκαρ, όπου τραυματίστηκαν δυο λοχαγοί του συγκεκριμένου τμήματος, ο ένας εκ των οποίων θανάσιμα. Κατά τα άλλα, από το 1802 μέχρι το 1806 η δράση των Κυνηγών της Ανατολής περιορίστηκε στην εκτέλεση καθηκόντων φρουράς στα λιμάνια της Μασσαλίας και της Τουλόν.

Η κατάσταση αδράνειας θα διεκόπτετο το 1806 και οι Κυνηγοί της Ανατολής θα αναλάμβαναν ενεργό δράση σε φονικότατες μάχες στην πρώτη γραμμή του μετώπου της Αδριατικής. Μετά την ήττα της στον πόλεμο του Τρίτου Συνασπισμού, η Αυστρία αναγκάστηκε να παραχωρήσει τη Δαλματία στη Γαλλία. Ο Ναπολέων συμπεριέλαβε τους Κυνηγούς της Ανατολής στις δυνάμεις που εστάλησαν να καταλάβουν την παραχωρηθείσα από την Αυστρία περιοχή. Το φθινόπωρο του 1806, ο Γάλλος στρατηγός Ζακ Λωρι- στόν, που κατείχε την πόλη της Ραγούζας (σημερινό Ντουμπρόβνικ), βρέθηκε πολιορκημένος από τους Ρώσους και τους Μαυροβούνιους συμμάχους τους. Μια γαλλική δύναμη με επικεφαλής τον στρατηγό Μολιτόρ έσπευσε στην περιοχή και πέτυχε τη λύση της πολιορκίας ύστερα από σφοδρές συγκρούσεις. Στο τμήμα του Μολιτόρ ήταν ενταγμένοι οι Κυνηγοί της Ανατολής, οι οποίοι διακρίθηκαν ιδιαίτερα κατά τις επιχειρήσεις γύρω από τη Ραγούζα. Αποτελώντας την εμπροσθοφυλακή των γαλλικών δυνάμεων, ήταν

ζογλου και υποδιοικητής ο επίσης συνταγματάρχης Γαβριήλ Σιδέριος, ο οποίος υπήρξε και ο τελευταίος διοικητής της Κοπτικής Λεγεώνας. Ο οπλισμός της μονάδας ήταν ίδιος με αυτόν του γαλλικού ελαφρού πεζικού.

Παρόλα αυτά, η διαδικασία στρατολόγησης αν- δρών για τους Κυνηγούς της Ανατολής αντιμετώπισε εξαρχής πολλές δυσκολίες και η συγκρότηση της μονάδας προχωρούσε με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς. Αρκετοί από τους υποψήφιους νεοσύλλεκτους κρίθηκαν τελικά ακατάλληλοι για υπηρεσία. Οσοι έγιναν δεκτοί, δυσκολεύονταν να προσαρμοστούν σε ένα εντελώς ξένο γι’ αυτούς περιβάλλον όπως εκείνο της Γαλλίας, ενώ δεν έλειψαν και τα κρούσματα απειθαρχίας. Οι λιποταξίες αποτελού- σαν ένα μόνιμο πρόβλημα το οποίο επιδεινωνόταν

Ο Γάλλος στρατηγός Ζαν Μπατίστ Κλεμπέρ, με πρωτοβουλία του οποίουσχηματίστηκε ηΕλληνικήΛεγεώνα.


_ y* ‘/ t , / f t / 7 V {· / / ')Λ Λ sfW U*'" ie·· b ' an / ■>. ilc la

Ripubliqun Jrunrnise.

N i c o l a s P a p a O u g l o u , C h e f d e b r i g a d e ,

COMMANDANT DES CHASSEURS P O K IEST .

IßE RTf i . EGA LIT!

μασι την οικτρή κατάσταση του τάγματος. Η άμεση στρατολόγηση επιπλέον ανδρών ήταν πλέον απαραίτητη, διαφορετικά οι Κυνηγοί της Ανατολής θα έπαυαν να υφίστανται ως μονάδα.

Στις αρχές του 1807, ο στρατηγός Ωγκύστ ντε Μαρμόν, στρατιωτικός διοικητής της Δαλματίας, α- πέστειλε τον Παπάζογλου μαζί με δύο άλλους αξιωματικούς του τάγματός του σε διπλωματική αποστολή στα Ιωάννινα. Σκοπός του εγχειρήματος αυτού ήταν η στρατιωτική συνεργασία των Γάλλων με τον Αλή πασά εναντίον των Ρώσων, αλλά και η στρατολόγηση Ελλήνων για τους Κυνηγούς της Ανατολής. Η υπο-

Γάλλων. Εκεί, εκτός από τα συνήθη καθήκοντα φρούρησης, οι άνδρες του Παπάζογλου επάνδρωναν επάκτιες πυροβολαρχίες με αποστολή να βάλλουν κατά των διερχόμενων βρετανικών πλοίων, τα οποία αμυνόμενα ανταπέδιδαν τα πυρά. Αυτές οι ανταλλαγές κανονιοβολισμών λάμβαναν χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια παραμονής του τάγματος στην Κέρκυρα και είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο αρκετών αξιωματικών που υπηρετούσαν στις τάξεις του.

Η λειψανδρία συνέχισε να απειλεί την ύπαρξη της μονάδας, το μέγεθος της οποίας μειώθηκε από 293 άνδρες το 1810 σε μόλις 104 το 1812. Η διενέργεια νέας στρατολόγησης δεν απέφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα, καθώς οι περισσότεροι διαθέσιμοι εθελοντές στα Επτάνησα είχαν ήδη καταταγεί στο σώμα των Ελλήνων Κυνηγών. Για να καλύψουν τα κενά, οι Γάλλοι άρχισαν να στρατολογούν άνδρες από κάθε διαθέσιμη πηγή, μετατρέποντας σταδιακά τους Κυνηγούς της Ανατολής σε ένα σώμα με μεγάλη εθνική ανομοιογένεια. Κάτι τέτοιο φανερώνει και μια αναφορά του 1812, σύμφωνα με την οποία η μονάδα αποτελείτο από 30 Ελληνες των Επτανήσων, 14 Ελληνες από τα νησιά του Αιγαίου, 17 Δαλματούς, 18 Γάλλους, 15 Αιγυπτίους, 4 Ιταλούς, έναν Ούγγρο, έναν Πολωνό, έναν Σέρβο, έναν Γερμανό, έναν Μαλτέ- ζο κι έναν άνδρα από το Βασίλειο της Νεάπολης.

Τον Φεβρουάριο του 1813, με τη δύναμή τους να έχει μειωθεί στα 96 άτομα, οι Κυνηγοί της Ανατολής μεταφέρθηκαν από την Κέρκυρα στην Ανγκόνα της Ιταλίας. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, 30 άνδρες του τάγματος αιχμαλωτίστηκαν όταν το μεταγωγικό

Ο γαλλικός υπηρεσιακός φάκελος του Νικολάου Παπάζογλου ως διοικητή των Κυνηγών της Ανατολής.

ί Στη διάρκεια της γαλλικής κυριαρχίας στα Επτάνησα σχηματίστηκαν αρκετές ελληνικές μονάδες που εντάχθηκαν στον στρατό του Ναπολέοντα. y

γραφή όμως της συνθήκης ειρήνης του Τίλσιτ στέρησε την αποστολή του Παπάζογλου από τον βασικό σκοπό της, αφού πλέον η Γαλλία θα ήταν σύμμαχος και όχι εχθρός της Ρωσίας. Παρόλα αυτά, η αλλαγή στη γαλλική εξωτερική πολιτική βοήθησε τον Ελληνα συνταγματάρχη να στρατολογήσει νέα μέλη για το τάγμα του από τους άνδρες ενός ελληνικού σώματος εθελοντών που πολεμούσε για τους Ρώσους την περίοδο 1806-1807 και το οποίο είχε διαλυθεί λίγο μετά τη λήξη του πολέμου.

Κατά το διάστημα που ακολούθησε, οι Κυνηγοί της Ανατολής εκτελούσαν καθήκοντα φρουράς στις βαλκανικές κτήσεις της Γαλλίας, μεταφερόμενοι από τη μια πόλη στην άλλη, ενώ σποραδικά εμπλέκονταν σε μάχες μικρής κλίμακας με Μαυροβούνιους και Αλβανούς.

Τον Απρίλιο του 1809 η μονάδα μετατέθηκε στην Κέρκυρα, που είχε πλέον περάσει στον έλεγχο των

πλοίο στο οποίο επέβαιναν έπεσε στα χέρια του Βρετανικού Ναυτικού. Εν τω μεταξύ, οι Γάλλοι είχαν αναθέσει στον Παπάζογλου τη διοίκηση της άμυνας της Πάργας που βρισκόταν υπό γαλλικό έλεγχο και συνεπώς ο Ελληνας συνταγματάρχης δεν ακολούθησε τη μονάδα του στην Ιταλία. Κατόπιν τούτου, ο Σιδέριος ανέλαβε εκ νέου καθήκοντα διοικητή, θέση την οποία διατήρησε μέχρι τη διάλυση του σώματος. Οι Κυνηγοί της Ανατολής εντάχθηκαν στη φρουρά της Ανγκόνας, αλλά η δύναμη του τάγματός τους είχε μειωθεί απελπιστικά. Μέχρι τον Αύγουστο του 1813, ο Σιδέριος είχε μόνο 33 άνδρες υπό τις διαταγές του και η αναλογία στρατιωτών και αξιωματικών ήταν ένας προς έναν. Παρόλα αυτά η μονάδα συνέχισε να μάχεται στο πλευρό των γαλλικών δυνάμεων μέχρι την κατάρρευση της αυτοκρατορίας του Ναπολέοντα το 1814.

Μετά την ήττα των Γάλλων, οι αποδεκατισμένοι

9 8 IΣΤΡΑΤΙΟΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Κυνηγοί της Ανατολής μεταφέρθηκαν στη Μασσαλία και λίγο αργότερα στη Λυών, όπου και διαλύθηκαν επίσημα στις 24 Σεπτεμβρίου 1814. Ολο αυτό το διάστημα ο Παπάζογλου, έχοντας στη διάθεσή του και αρκετούς ντόπιους Ηπειρώτες, υπερασπιζόταν την Πάργα από τις επιθέσεις του Αλή πασά, ο οποίος ήταν πλέον σύμμαχος της Βρετανίας. Τον Μάρτιο του 1814, όμως, ο Ελληνας συνταγματάρχης αναγκάστηκε να παραδώσει την πόλη στους Βρετανούς και να επιστρέφει στη Μασσαλία για να ενωθεί με ό,τι είχε απομείνει από τη μονάδα του. Πέντε χρόνια αργότερα πέθανε άνεργος και πάμπτωχος στη Γαλλία των Βουρβόνων, οι οποίοι διέκειντο εχθρικά προς όλους τους ξένους που είχαν πολεμήσει για τον Ναπολέοντα.

01 ΓΑΛΛΟΙ ΣΤΑ ΕΠ ΤΑΝ Η ΣΑΤα Επτάνησα αποτελούσαν βενετική κτήση μέχρι

το 1797, οπότε παραχωρήθηκαν στη Γαλλία με τη συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο. Την περίοδο 1798-1799, η περιοχή πέρασε στον κοινό έλεγχο Ρώσων και Τούρκων που εκδίωξαν τους Γάλλους, ενώ το 1800 ιδρύθηκε το κράτος της Επτανήσου Πολιτείας. Το κρατίδιο αυτό θα τελούσε υπό την επικυριαρχία και την προστασία του Οθωμανού σουλτάνου, στον οποίο θα κατέβαλλε φόρο κάθε τρία χρόνια. Ο τσάρος της Ρωσίας τέθηκε εγγυητής της ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας της Επτανήσου Πολιτείας. Οι σαρωτικές νίκες του Ναπολέοντα, όμως, στα χρόνια που ακολούθησαν, μετέβαλαν άρδην την κατάσταση. Με τη συνθήκη του Τίλσιτ το 1807, η Γαλλία αποκτούσε για δεύτερη φορά τον έλεγχο των Επτανήσων, διορίζοντας ως διοικητή τους τον στρατηγό Σεζάρ Μπερτιέ. Η Βρετανία, συνεχίζοντας τον πόλεμο εναντίον του Ναπολέοντα, κατάφερε να αποσπάσει από τους Γάλλους σχεδόν όλα τα νησιά του Ιονίου κατά την περίοδο 1809-1810, ενώ μέχρι το 1814 είχε ολοκληρώσει την κατάκτησή τους.

Στη διάρκεια της γαλλικής κυριαρχίας στα Επτάνησα σχηματίστηκαν αρκετές ελληνικές μονάδες που εντάχθηκαν στον στρατό του Ναπολέοντα.

ΕΛ Λ Η Ν ΕΣ ΠΕΖΟΙ ΚΥΝΗΓΟΙ

Το σώμα των Ελλήνων Πεζών Κυνηγών (Chasseurs a Pied Grecs) δύναμης ενός τάγματος σχηματίστηκε στις 10 Μαρτίου 1808. Τα μέλη του προέρχονταν από Ελληνες πρόσφυγες στα Επτάνησα τους οποίους οι Γάλλοι βρήκαν καταλαμβάνοντας

Οπλίτης της Ελληνικής Λεγεώνας με την ευρωπαϊκού τύπου στολή που χορηγή&ηκε στη μονάδα του.

Ανδρας του Αλβανικού Συντάγματος με τοχαρακτηριστικ ό ξύρισμα του μπροστινού τμήματος της κεφαλής και τις πιστόλες με ίσια λαβή.

την περιοχή, μετά τη συνθήκη του Τίλ- σιτ. Το τάγμα των Ελλήνων Πεζών Κυνηγών αποτελείτο από 951 άνδρες κατανεμημένους σε οκτώ λόχους, οι τρεις εκ των οποίων χαρακτηρίζονταν ως λόχοι επίλεκτων. Η μονάδα συγχωνεύθηκε τελικά με το Αλβανικό Σύνταγμα την 1η Ιουλίου 1809 και έπαυσε να υφίσταταιως ξεχωριστός σχηματισμός.

ΑΛΒ ΑΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜ ΑΟπως προαναφέρθηκε, καταλαμβά

νοντας τα Επτάνησα, οι Γάλλοι βρήκαν χιλιάδες πρόσφυγες Σουλιώτες, Ηπειρώτες και άλλους Ελληνες, αλλά και Αλβανούς χριστιανούς που είχαν καταφύγει εκεί προκειμένου να απαλλαγούν από την τυραννία του Αλή πασά. Ο Ναπολέων

θεώρησε ότι τα άτομα αυτά αποτελούσαν μια πρώτης τάξης πηγή στρατολόγησης, λαμβάνοντας υπόψη την τρομερή φήμη που είχαν ως πολεμιστές οι Σουλιώτες και γενικότερα οι αρματολοί της ηπειρωτικής Ελλάδας. Την περίοδο που οι Ρώσοι κατείχαν τα Επτάνησα, είχαν συστήσει ένα σώμα από Ηπειρώτες και Σουλιώτες, οι άνδρες του οποίου εντάχθηκαν αργότερα στον Γαλλικό Στρατό. Με αρχικό πυρήνα αυτούς, οι Γάλλοι σχημάτισαν δύο στρατιωτικές μονάδες από τους Ελληνες πρόσφυγες των Ιονίων νήσων: το τάγμα των Ελλήνων Πεζών Κυνηγών, που αναφέρθηκε πριν, και το Αλβανικό Σύνταγμα (Regiment Albanais). Το τελευταίο, παρά την ονομασία του, αποτελείτο στη συντριπτική του πλειοψηφία από Σουλιώτες. Το επίθετο «αλβανικός» στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είχε εθνική σημασία, αλλά οφείλεται στο γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι εκείνη την εποχή δεν είχαν σαφή εικόνα για τα έθνη των Βαλκανίων, με αποτέλεσμα να συγχέουν διαφορετικές φυλές και να δίνουν λανθασμένα συνεκδοχικές ονομασίες, όπως οι Βυζαντινοί αποκαλούσαν «Φράγκους» όλους τους Δυτικούς, ανεξαρτήτως του αν ήταν Γάλλοι ή όχι. Κατ’ άλλους, ο όρος «αλβανικός» αναφερόταν στην πολεμική τακτική των βαλκανικών λαών, η οποία, σύμφωνα με τις πεποιθήσεις των Γάλλων, είχε την προέλευσή της στα δυτικά Βαλκάνια και την Αλβανία.

Αρχικά, οι Γάλλοι σκέφτηκαν να προσκολλήσουν από δύο λόχους Ελλήνων σε κάθε γαλλικό σύνταγμα, αλλά τελικά επικράτησε η πρόταση για σχηματισμό αυτοτελούς μονάδας. Το Αλβανικό Σύνταγμα συστά- θηκε στις 12 Οκτωβρίου 1807 στην Κέρκυρα. Αποτελείτο από τρία τάγματα των εννέα λόχων, καθένα εκ των οποίων διέθετε το δικό του επιτελείο. Παρά τις προσπάθειες εντατικής στρατολόγησης, η δύναμη της μονάδας δεν έφθασε ποτέ τον προβλεπόμενο αριθμό των 3.254 ανδρών. Την 1η Ιουλίου 1809 το Αλβανικό Σύνταγμα αναδιοργανώθηκε, ύστερα από την ενσωμάτωση σε αυτό του τάγματος των Ελλήνων Πεζών Κυνηγών. Ακολουθώντας το γαλλικό πρότυπο, η μονάδα διέθετε δικό της επιτελείο και αποτελείτο πλέον από έξι τάγματα των έξι λόχων, εκ των οποίων οι πέντε ήταν λόχοι τυφεκιοφόρων και ένας ήταν λόχος επιλέκτων. Η συνολική δύναμη του σώματος α-

ΙΤΡΑΤΙΟΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ I 9 9

νήλθε στους 160 αξιωματικούς και 2.394 οπλίτες. Εκτός από τα γαλλικό μουσκέτα, ο οπλισμός των αν- δρών περιελάμβανε επίσης παραδοσιακά βαλκανικά όπλα, όπως καριοφίλια, γιαταγάνια και πιστόλες με ίσια λαβή.

Αρχικά, διοικητής του Αλβανικού Συντάγματος ορίστηκε ο Χρηστάκης Καλόγερος από την Πρέβεζα, ο οποίος όμως παρέμεινε στη θέση για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, αφού υπήρξαν έντονες αντιδράσεις από τους οπλαρχηγούς που ανήκαν σε φάρες αντίπαλες με αυτήν του Χρηστάκη Καλόγερου. Ετσι, τον Νοέμβριο του 1807, ο Πρεβεζάνος αρχηγός αντι- καταστάθηκε από τον συνταγματάρχη Ζαν Λουί Του- σαίν Μινό, βετεράνο των εκστρατειών της Ιταλίας και της Αιγύπτου. Ο Γάλλος αξιωματικός, μάλιστα, συνήθιζε να φέρει σουλιώτικη ενδυμασία όσο ήταν επικεφαλής του συντάγματος. Οι διοικητές των έξι οριστικών ταγμάτων της μονάδας ήταν οι Κωνσταντίνος Ανδρούτσης, Χρήστος Καλόγερος (δεν πρέπει να συγχέεται με τον οπλαρχηγό από την Πρέβεζα), Φώ- τος Τζαβέλλας, Χρηστάκης Καλόγερος (ο πρώην διοικητής του συντάγματος), Κίτσος Μπότσαρης και Ανα- γνωσταράς. Μεγάλες μορφές της μετέπειτα Ελληνικής Επανάστασης υπηρέτησαν ως αξιωματικοί στη συγκεκριμένη μονάδα, όπως ο Κίτσος Τζαβέλας, ο Μάρκος Μπότσαρης, ο Χριστόφορος Περραιβός κ.ά. Τα τάγματα και οι επιμέρους λόχοι του Αλβανικού Συντάγματος τοποθετήθηκαν στα διάφορα νησιά του Ιονίου και στην περιοχή της Πάργας, προς ενίσχυση των γαλλικών φρουρών.

Τον Οκτώβριο του 1809 οι Βρετανοί κατέπλευσαν με τον στόλο τους στο Ιόνιο και πραγματοποίησαν αποβάσεις στα περισσότερα Επτάνησα. Στη Ζάκυνθο στις 4 Οκτωβρίου, ο Αναγνωσταράς με τέσσερις λόχους του Αλβανικού Συντάγματος δεν κατόρθωσε να καταφύγει στο φρούριο του νησιού και παραδόθηκε ύστερα από σύντομη μάχη. Την ίδια ημέρα κατέθεσαν τα όπλα και οι υπόλοιπες γαλλικές δυνάμεις του

C Κατά τη βρετανική επίθεση που οδήγησε στην κατάληψη της Λευκάδας την άνοιξη του 1810, οι άνδρες του Επτανησιακού Τάγματος υπέστησαν μεγάλες απώλειες, κυρίως σε αξιωματικούς, j

νησιού. Εξίσου εύκολα οι Βρετανοί κατέλαβαν την Κεφαλονιά (4 Οκτωβρίου), την Ιθάκη (8 Οκτωβρίου) και τα Κύθηρα (12 Οκτωβρίου). Πολλοί από τους άνδρες του Αλβανικού Συντάγματος που παραδόθηκαν προσχώρησαν στο αντίπαλο στρατόπεδο και συμμετείχαν στο Ελληνικό Ελαφρύ Πεζικό των Βρετανών. Την άνοιξη της επόμενης χρονιάς ήταν η σειρά της Λευκάδας να δεχθεί τη βρετανική επίθεση. Αυτή τη φορά, η γαλλική φρουρά αμύνθηκε σθεναρά, με τα τμήματα του Αλβανικού Συντάγματος να διακρίνονται στις σκληρές συγκρούσεις που ακολούθησαν την απόβαση. Οι θέσεις των αμυνομένων ήταν ιδιαίτερα ισχυρές καθώς προστατεύονταν από τρεις σειρές πυροβόλων. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις βρετανικές δυνάμεις περιλαμβάνονταν και 500 περίπου οπλίτες και αξιωματικοί του συντάγματος Ελληνικού Ελαφρού Πεζικού με επικεφαλής τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, οι οποίοι συνεπλάκησαν με τους άνδρες του Αλβανικού Συντάγματος. Ετσι, Ελληνες πολέμησαν εναντίον Ελλήνων σε μια αγγλογαλλική. μάχη. Παρά την επίμονη αντίσταση που συνάντησαν, οι Βρετανοί κατέλαβαν τελικά τη Λευκάδα και το φρούριό της στις 21 Απριλίου 1810.

Ο Ναπολέων δεν έμεινε ικανοποιημένος από την απόδοση του Αλβανικού Συντάγματος κατά τις βρετανικές αποβάσεις στα Επτάνησα. Ετσι, σκέφθηκε να περιορίσει τη δύναμη της μονάδας σε 1.000 άνδρες, εντάσσοντας τους υπόλοιπους στον στρατό του Βασιλείου της Νεάπολης. Η γαλλική διοίκηση πρότεινε επίσης διάφορα άλλα σχέδια, όπως την εν- σωμάτωση του Αλβανικού Συντάγματος στην Αυτο- κρατορική Φρουρά, ή τη συγχώνευσή του με τους Κυνηγούς της Ανατολής. Τίποτε όμως από όλα αυτά δεν εφαρμόστηκε τελικά. Στις 6 Νοεμβρίου 1813, το Αλβανικό Σύνταγμα αναδιοργανώθηκε και η δύναμή του μειώθηκε σημαντικά. Αυτή τη φορά, η μονάδα θα αποτελείτο από ένα επιτελείο και δύο μόνο τάγματα των έξι λόχων (ενός επιλέκτων και πέντε τυφε- κιοφόρων). Ο κάθε λόχος θα αποτελείτο από τρεις αξιωματικούς και 100 υπαξιωματικούς και οπλίτες. Η συνολική δύναμη του Συντάγματος μετά την αναδιοργάνωση ανήλθε τελικά στους 47 αξιωματικούς και 1.204 στρατιώτες. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι σύμφωνα με τα γαλλικά αρχεία, στις καταστάσεις της μονάδας περιλαμβάνονταν εκτός από τους μάχιμους άνδρες 1.036 γυναικόπαιδα, 1.426 αι

Ο Ναπολέων και το επιτελείο του στην Αίγυπτο, σε πίνακα του Γάλλουζωγράφου Ζαν Λεόν Ζερόμ. Οι πρώτες μονάδες Ελλήνων στην υπηρεσία των Γάλλωνσχηματίστηκαν κατά την εκστρατεία της Αιγύπτου.

k1 0 0 1 ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

γοπρόβατα, 36 άλογα, ένας ημίονος και μια αγελάδα.Αυτό φανερώνει ότι οι πολεμιστές συνοδεύονταν όχι μόνο από τις οικογένειές τους αλλά και από τα κοπάδια τους.

Το καλοκαίρι του 1813 ο συνταγματάρχης Μινό προήχθη σε ταξίαρχο και μετατέθηκε στη Γαλλία.Ετσι, η διοίκηση του Αλβανικού Συντάγματος πέρασε ξανά στον Χρηστάκη Καλόγερο. Η μονάδα δεν έμελλε να λά6ει ξανά μέρος σε κάποια σημαντική πολεμική επιχείρηση. Το 1814 οι εναπομείνασες γαλλικές κτήσεις στα Επτάνησα δέχθηκαν εκ νέου τη συνδυασμένη επίθεση των Βρετανών. Στις 13 Φεβρουάριου κατέλαβαν τους Παξούς και στις 22 Μαρτίου την Πάρ- γα, την άμυνα της οποίας είχε αναλάβει ο Παπάζογλου, όπως προαναφέρθηκε. Μετά την πτώση του Ναπολέοντα, η απομονωμένη Κέρκυρα καταλήφθηκε από τις βρετανικές δυνάμεις στις 21 Ιουνίου 1814.Ηταν το οριστικό τέλος της παρουσίας του Ναπολέοντα στην περιοχή. Η τελική επικράτηση των Βρετα- Ανδρες του νών επέφερε και τη διάλυση του Αλβανικού Συντάγ- Επτανησιακούματος, καθώς οι νικητές δεν είχαν πλέον σκοπό να ΤαΥνα™ ϊ σε . , , _ γκραβουραχρησιμοποιήσουν για λογαριασμο τους τους ανδρες J0U Ανρίαυτής της μονάδας. Μπουασελιέ.

ΕΠ ΤΑΝ Η ΣΙΑΚ Ο ΤΑΓΜΑΤο Επτανησιακό Τάγμα (Bataillon Septinsulaire)

σχηματίστηκε στην Κέρκυρα στις 13 Σεπτεμβρίου 1807. Αρχικός του πυρήνας ήταν οι άνδρες μιας διαλυμένης μονάδας του Βενετικού Στρατού, οι οποίοι είχαν περάσει αργότερα στην υπηρεσία των Ρώσων. Σύμφωνα με το διάταγμα της ίδρυσής του, το Επτανησιακό Τάγμα περιελάμβανε έξι λόχους των 150 αν- δρών. Την 1η Ιανουαρίου, όμως, η μονάδα αναδιοργανώθηκε σε τάγμα αποτελούμενο από 9 λόχους των 100 ανδρών. Ο οπλισμός και οι εξαρτύσεις τους ήταν ίδιου τύπου με του γαλλικού ελαφρού πεζικού. Πηγή στρατολόγησης του σώματος αυτού απετέλεσε ο τοπικός πληθυσμός των Επτανήσων, και διοικητής του ορίστηκε ο ταγματάρχης (σύμφωνα με άλλες πηγές συνταγματάρχης) Λορέντζος Πιέρρης, βετεράνος στρατιωτικός που είχε γεννηθεί στη Ζάκυνθο το 1744. Αλλοι αξιωματικοί του Επτανησιακού Τάγματος ήταν ο ταγματάρχης Ανδρέας Γκαρτσόνης και οι λοχαγοί Μεταξάς Λίσκος, Χριστόδουλος Μακρής, Τιμόθεος Ουγκάρος, Σταματέλλος Σουμάκης, Θεόδωρος Τσιταντίνος και Μιχαήλ Χαμοσφακίδης. Χρέη στρατιωτικού χειρουργού της μονάδας εκτελούσε ο Νικόλαος Ραζής. Οι διάφορες υπομονάδες του Επτανησιακού Τάγματος τοποθετήθηκαν στα νησιά του Ιονί- ου, ενισχύοντας έτσι την άμυνά τους.

Το τάγμα όμως δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες του Ναπολέοντα, όταν τον Οκτώβριο του 1809 οι Βρετανοί επιτέθηκαν στα Επτάνησα και κατέλαβαν, όπως προαναφέρθηκε, σχετικά εύκολα την Κε- φαλονιά, τη Ζάκυνθο, την Ιθάκη και τα Κύθηρα. Ο Λορέντζος Πιέρρης με έναν λόχο του Επτανησιακού Τάγματος στην Κεφαλονιά παραδόθηκε στις βρετανικές δυνάμεις χωρίς οι άνδρες του να ρίξουν ούτε έναν πυροβολισμό. Οταν απελευθερώθηκε ο ηλικιωμένος συνταγματάρχης, τέθηκε σε αποστρατεία και τη διοίκηση της μονάδας ανέλαθε ο Ανδρέας Γκαρτσόνης. Κατά τη βρετανική επίθεση που οδήγησε στην κατάληψη της Λευκάδας την άνοιξη του 1810, οι άνδρες του Επτανησιακού Τάγματος υπέστησαν μεγάλες απώλειες, κυρίως σε αξιωματικούς. Τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς, κατά τη διάρκεια βρετανικής επιδρομής στην Κέρκυρα, η οποία όμως αποκρού- στηκε με επιτυχία, τραυματίστηκε ο λοχαγός Λίσκος.

Η μονάδα αντιμετώπιζε πλέον σοβαρά προβλήματα επάνδρωσης. Η στρατολόγηση από τον τοπικό πληθυσμό των Ιονίων νήσων δεν απέδιδε πια τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ετσι στο Επτανησιακό Τάγμα άρχισαν να κατατάσσονται Ιταλοί, Δαλματοί, άνδρες από το Βασίλειο της Νεάπολης, ακόμα και Αυστριακοί αιχμάλωτοι που είχαν προσχωρήσει στη γαλλική πλευρά. Μια πρόταση να γίνουν δεκτοί και Ισπανοί αιχμάλωτοι απορρίφθηκε από τον Ναπολέοντα, ο οποίος δεν εμπιστευόταν τους Ιβηρες. Εκτός αυτών των προβλημάτων όμως, στη μονάδα παρουσιάζονταν πλέον και κρούσματα απειθαρχίας και ανυπακοής προς τις διαταγές της διοίκησης. Με το πέρασμα του χρόνου, ο Γάλλος αυτοκράτορας πεί- σθηκε τελικά ότι αφενός το Επτανησιακό Τάγμα δεν είχε πια καμία χρησιμότητα, αφετέρου το κόστος συντήρησής του ήταν υπερβολικά υψηλό. Ετσι, η μονά

ΙΤΡΑΤΙΟΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 1 1 0 1

δα διαλύθηκε επίσημα το 1812 και τα υπολείμματά της αποτέλεσαν τη βάση των Ιόνιων Σκαπανέων.

ΙΟΝΙΟΙ ΣΚ Α Π Α Ν ΕΙΣ/ΥΠ Ο Ν Ο Μ ΕΥΤΕΣ

Η μονάδα των Ιόνιων Σκαπανέων (Sapeurs loniens), δύναμης ενός λόχου, σχηματίστηκε στις 7 Αυγούστου 1812 από τα υπολείμματα του διαλυθέντος Επτανησιακού Τάγματος, τα οποία συνενώθηκαν με τον 9ο Λόχο των Λευκών Σκαπανέων (Pionniers Blancs). Οι τελευταίοι αποτελούσαν ένα σώμα αυτόμολων πρώην αιχμαλώτων, αρχικά Αυστριακών και αργότερα προερχόμενων και από άλλα ευρωπαϊκά έθνη. Ο 9ος Λόχος στάθμευσε διαδοχικά στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και στην Ιταλία. Λίγα είναι γνωστά σχετικά με τη δράση των Ιόνιων Σκαπανέων. Μετά την παραίτηση του Ναπολέοντα, μεταφέρθηκαν στη Γαλλία και διαλύθηκαν στη Λυών την 5η Σεπτεμβρίου 1814.

ΙΟΝΙΟΙ ΕΦ ΙΠΠΟΙ ΚΥΝΗΓΟΙΟι Ιόνιοι Εφιπποι Κυνηγοί (Chasseurs a Cheval

loniens) συγκροτήθηκαν στην Κέρκυρα στις 27 Νοεμβρίου 1807 από τον στρατηγό Μπερτιέ και οργανώθηκαν σύμφωνα με τα πρότυπα των αντίστοιχων γαλλικών σχηματισμών κυνηγών του ιππικού. Ο οπλισμός και οι εξαρτύσεις των ανδρών ήταν ίδιου τύπου με του γαλλικού ελαφρού ιππικού, όπως ήταν φυσικό. Ο αρχικός πυρήνας της μονάδας αυτής ήταν κά- ποια στελέχη του 25ου Συντάγματος Εφιππων Κυνη-

Γκραβούρα του Μπουασελιέ που απεικονίζει στρατιώτη των Ιονίων Εφιππων Κυνηγών.

£ Οι Ιόνιοι Εφιπποι Κυνηγοί (Chasseurs a Cheval loniens) συγκροτήθηκαν στην Κέρκυρα στις 27 Νοεμβρίου 1807 από τον στρατηγό Μπερτιέ και οργανώθηκαν σύμφωνα με τα πρότυπα των αντίστοιχων γαλλικών σχηματισμών κυνηγών του ιππικού, y

Ανδρες των Κυνηγών της Ανατολής με Αιγύπτιο αστυνομικό, από γκραβούρα του Μπουασελιέ.

γών που βρισκόταν στο Βασίλειο της Νεάπολης. Αυτό ήταν και η αιτία για την οποία οι Ιόνιοι Εφιπποι Κυνηγοί υιοθέτησαν τη στολή του συγκεκριμένου σώματος. Η μόνη διαφορά βρισκόταν στα κουμπιά του χιτωνίου των Επτανησίων στρατιωτών και αξιωματικών τα οποία έφεραν την επιγραφή Chasseurs loniens (Ιόνιοι Κυνηγοί, στα γαλλικά). Σύντομα, στον αρχικό πυρήνα προστέθηκαν εθελοντές στρατολογημένοι από τον τοπικό πληθυσμό των Επτανήσων, οι οποίοι και αποτέλεσαν τη συντριπτική πλειοψηφία του σχηματισμού. Αρχικά υπήρχε μεγάλη προσέλευση εθελοντών, με αποτέλεσμα η μονάδα των Ιόνιων Εφιππων Κυνηγών να αποκτήσει το μέγεθος επιλαρχίας (τάγματος ιππικού). Ως διοικητής της αναφέρεται ο Γάλλος αξιωματικός Λαστούρ. Στη συνέχεια όμως η δύναμή της άρχισε να μειώνεται με γρήγορους ρυθμούς, και τελικά, σύμφωνα με σχετικό διάταγμα που εκδόθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 1808, απέμεινε μόνο μια ίλη (λόχος ιππικού) αποτελούμενη από 128 αξιωματικούς και οπλίτες. Οι Επτανήσιοι ιππείς υπηρέτησαν σε όλα τα νησιά του Ιονίου κατά τη διάρκεια της

γαλλικής κυριαρχίας. Μετά την οριστική επικράτηση των Βρετανών στην περιοχή το 1814, η μονάδα μεταφέρθηκε στη Γαλλία μαζί με την υπόλοιπη γαλλική φρουρά που υπερασπιζόταν την Κέρκυρα. Τα υπολείμματα των Ιονίων Εφιππων Κυνηγών ενσωματώθηκαν στο 6ο Σύνταγμα Λογχοφόρων στη Λυών στις12 Σεπτεμβρίου 1814.

ΕΠ ΤΑΝΗΣΙΑΚΟ ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟ

Οι δύο λόχοι του Επτανησιακού Πυροβολικού (Artillerie Septinsulaire) σχηματίστηκαν την 1η Ιανουαρίου 1808. Η μονάδα αυτή, εκτός από Ελληνες, περιε-

1 0 2 1 ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

λάμβανε επίσης Βενετούς και Αυστριακούς, ενώ η οργάνωση και ο εξοπλισμός της ακολουθούσαν τα πρότυπα του Γαλλικού Πυροβολικού. Την άνοιξη του 1810, άνδρες του Επτανησιακού Πυροβολικού περιλαμβάνονταν στη γαλλική δύναμη που αντιμετώπισε τη βρετανική επίθεση εναντίον της Λευκάδας (Αγία Μαύρα). Διοικητής τους ήταν ο λοχαγός Νικόλας Βλατάς, ο οποίος αιχμαλωτίστηκε από τους Βρετανούς μετά τη συνθηκολόγηση των Γάλλων και την κατάληψη του νησιού από τον Βρετανικό Στρατό. Η μονάδα διαλύθηκε το 1814. Κατά τα άλλα, δεν υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες γΓ αυτήν.

ΕΠ ΤΑΝ Η ΣΙ0 Ι/Ι0 Ν Ι0 Ι ΒΕΤΕΡΑΝΟΙΓια το σώμα των Επτανησίων/Ιονίων Βετεράνων

(Veterans Septinsulaires/loniens), ελάχιστα στοιχεία είναι γνωστά, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι δεν επρόκειτο για μάχιμο σχηματισμό. Ο σκοπός της ίδρυσής του ήταν η παροχή στέγης και περίθαλψης σε ηλικιωμένους και ανάπηρους απόμαχους στρατιώτες των διάφορων επτανησιακών μονάδων.

ΕΠ ΤΑΝΗΣΙΑΚΗ ΧΩΡΟΦ ΥΛΑΚΗΗ μονάδα αυτή συστάθηκε στην Κέρκυρα μάλλον

περί το 1812 και ήταν διάδοχος ενός άλλου σώματος, των Κερκυραίων Χωροφυλάκων, που είχαν σχηματιστεί την περίοδο 1799-1800. Η Επτανησιακή Χωροφυλακή (Gendarmerie Septinsulaire), είχε πιθανώς δύναμη ενός λόχου και οι άνδρες της πρέπει να υπηρέτησαν αποκλειστικά στο νησί της Κέρκυρας. Ο εξοπλισμός τους περιελάμβανε, εκτός από το μουσκέτο και το κοντό σπαθί που έφεραν οι πεζοί του Γαλλικού Στρατού, και ένα ζευγάρι πιστόλες.

ΕΠ ΙΛΟΓΟΣΕκτός από τις μονάδες που προαναφέρθηκαν,

Ελληνες στρατιώτες υπηρέτησαν επίσης στην Κοπτι- κή Λεγεώνα και τους Μαμελούκους του Γαλλικού Στρατού. Τα δύο όμως αυτά σώματα δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να χαρακτηριστούν ελληνικά, καθώς οι Ελληνες που συμμετείχαν σε αυτά ήταν ελάχιστοι σε σχέση με τη συνολική δύναμη των ανδρών.

Είναι σίγουρο ότι οι Ελληνες που υπηρέτησαν στον στρατό του Ναπολέοντα δεν είχαν όλοι τα ίδια κίνητρα. Κάποιοι ήταν ιδεολόγοι και οραματιστές που προσδοκούσαν την απελευθέρωση των υπόδουλων ομοεθνών τους με τη βοήθεια της Γαλλικής Αυτοκρατορίας. Αλλοι κατετάγησαν για βιοποριστικούς λόγους, είτε για να γλιτώσουν από τη φτώχεια είτε επιδιώκοντας μια λαμπρή καριέρα στον ισχυρότερο στρατό της εποχής. Τέλος, υπήρχαν και εκείνοι που, λόγω της τυχοδιωκτικής τους φύσης, αναζητούσαν την περιπέτεια χωρίς να τους ενδιαφέρει ιδιαίτερα ο χώρος και οι συνθήκες. Ολοι τους όμως συνέβαλαν με τον τρόπο τους στην πολεμική αλλά και την ιδεολογική προετοιμασία της ελληνικής Επανάστασης, κατά τη διάρκεια της οποίας οι Ελληνες βετεράνοι των Ναπολεόντειων πολέμων αξιοποίησαν στο έπακρο τις γνώσεις που είχαν αποκομίσει σχετικά με τα

Ανδρας του Επτανησιακού Πυροβολικού

(αριστερά) και Γάλλος πεζός

(δεξιά) σε γκραβούρα του

Μπουασελιέ.

οπλικά συστήματα, τις τακτικές και την οργάνωση των ευρωπαϊκών στρατών. Από την άλλη πλευρά, η υπηρεσία στον στρατό του Ναπολέοντα έφερε σχεδόν αναπόφευκτα τους Ελληνες στρατιώτες σε επαφή με τις ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης, τις οποίες μετέδωσαν στους ομοεθνείς τους. Με αυτόν τον τρόπο επιταχύνθηκε η αφύπνιση των υποδούλων και η ωρί- μανση των κατάλληλων συνθηκών για έναν γενικό ξεσηκωμό εναντίον της οθωμανικής τυραννίας.El

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ(1) Guy C. Dempsey: NAPOLEON’S MERCENARIES, Greenhill Books, London/Stackpole Books, Pennsylvania, 2002.(2) Michael Barthorp: NAPOLEON’S EGYPTIAN CAMPAIGNS 1798-1801, Men At Arms, Osprey, London, 1978.(3) ΙΣΤΟΡΙΑ TOY ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, τόμος ΙΑ', Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1975.(4) Vladimir Brnardic: NAPOLEOON’S BALKAN TROOPS, Men At Arms, Osprey, Oxford, 2004.(5) Παντελής Καρύκας: ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΕΥΧΟΣ 34: ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΕ ΞΕΝΟΥΣ ΣΤΡΑΤΟΥΣ, Επικοινωνίες Α.Ε., Αθήνα, 2003.(6) Περιοδικό «Figurines»: LES LEGIONS ETRANGERESAU SERVICE DE LA FRANCE, τεύχος 99, Αύγουστος-Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2012.(7) Περιοδικό «Figurines»: LES FRAN_AIS DANS LES ILESIONIENNES, τεύχος 100, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2012.(8) Otto Von Pivka: NAPOLEON’S ITALIAN AND NEAPOLITAN TROOPS, Men At Arms, Osprey, London, 1979.(9) Διάφορες ιστοσελίδες στο διαδίκτυο.

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 1 1 0 3

Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Σ A vö peac ΑιιάηονΠου

Επιχείρηση «Βαλκυρία»

Κάθε έθνος έχει κατασκευάσει τους εθνικούς του «μύθους». Για τη σύγχρονη Γερμανία, ένας «μύθος» που βοήθησε σημαντικά στην εξισορρόπηση του ενοχικού βάρους που προήλθε από τις επιπτώσεις των ενεργειών του ενθικοσοσιαλιστικού καθεστώτος, ήταν η ενεργός συμμετοχή κορυφαίων αξιωματικών του Γερμανικού Στρατού σε απόπειρες ανατροπής του Χίτλερ. Μεταξύ άλλων, ο συνταγματάρχης κόμης Κλάους φον Στάουφενμπεργκ υπήρξε μια ξεχωριστή μορφή που διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στο σχέδιο ανατροπής και δολοφονίας του Χίτλερ το οποίο πραγματοποιήθηκε, με βομβιστική επίθεση, στις 20 Ιουλίου του 1944. Θαρραλέος αξιωματικός, ευγενικής καταγωγής, με σημαντικό ηθικό ανάστημα και πάνω από όλα ιδεαλιστής, ο Στάουφενμπεργκ δεν δίστασε να εκθέσει τον εαυτό του και την οικογένειά του στον απόλυτο κίνδυνο, προκειμένου να «σώσει» τη Γερμανία από τους εθνικοσοσιαλιστές. Ωστόσο, οι ανατρεπτικές ενέργειες της ομάδας των αξιωματικών της οποίας ηγήθηκε ο

Στάουφενμπεργκ, παρόλο τον καλό σχεδίασμά τους, τις ευνοϊκές συγκυρίες και τις καλές προθέσεις τους, δεν μπόρεσαν να επιφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ο Χίτλερ επιβίωσε της επίθεσης, το σχέδιο κινητοποίησης στρατιωτικών δυνάμεων για ανακατάληψη της εξουσίας από τους εθνικοσοσιαλιστές δεν ευοδώθηκε και η οργή του καθεστώτος απέναντι στους «επαναστάτες» εκδηλώθηκε με απόλυτο τρόπο.

Παρόλα αυτά, ο Στάουφενμπεργκ και οι ομοϊδεάτες του, χωρίς να το γνωρίζουν, προσέφεραν μοναδικές υπηρεσίες προς το έθνος τους, το ευεργέτημα των οποίων θα αποκαλυπτόταν με το βάθος του χρόνου. Στην αρχή, οι ίδιοι αλλά και οι συγγενείς τους καταγράφηκαν στο γερμανικό συλλογικό συνειδητό ως προδότες. Ακόμα και μετά τη λήξη του πολέμου και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950, η γερμανική κοινωνία δεν είχε αποδεχθεί το ηθικό έρεισμα των ενεργειών τους. Ομως, με το πέρας του χρόνου και με τη σταδιακή αποκάλυψη των

φρικαλεοτήτων του ναζιστικού καθεστώτος και της φαυλότητάς του, η ενέργεια του Στάουφενμπεργκ αποτέλεσε το ηθικό έρεισμα και το ψυχικό υπόβαθρο για την οικοδόμηση της σύγχρονης συλλογικής ταυτότητας των Γερμανών αλλά και την εξιλέωσή τους προς τον υπόλοιπο κόσμο. Οι ενέργειες ανατροπής του Χίτλερ και ο μαρτυρικός θάνατος των υψηλόβαθμων «επαναστατών» Γερμανών αξιωματικών κατέδειξαν στην παγκόσμια κοινή γνώμη ότι δεν ήταν όλοι οι Γερμανοί εθνικοσοσιαλιστές.

Αυτή, λοιπόν, η δραματική ιστορία προσέλκυσε το ενδιαφέρον των σεναριογράφων Κρίστοφερ Μακουάρι και Νέιθαν Αλεξάντερ κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής τους στη Γερμανία. Ο Μακουάρι είχε συνεργαστεί στο παρελθόν με τον σκηνοθέτη Μπράιαν Σίνγκερ για το επιτυχημένο αστυνομικό θρίλερ «Συνήθεις Υποπτοι» (1995), φιλμ που αποτέλεσε το εισιτήριο και των δύο για το Χόλυγουντ. Τόσο ο Μακουάρι όσο και ο Σίνγκερ από το 1995 εξειδικεύθηκαν στην παραγωγή φιλμ περιπέτειας και επιστημονικής φαντασίας με μεγάλη επιτυχία. Με αυτόν τον τρόπο εξοικειώθηκαν με τα μυστικά της κινηματογραφικής βιομηχανίας ως προς τη δημιουργία εμπορικά

επιτυχημένων παραγωγών. Ο Μακουάρι προσέγγισε τον Σίνγκερ με την πρότασή του για τη μεταφορά στον κινηματογράφο των δραματικών γεγονότων που εξελίχθηκαν το καλοκαίρι του 1944 στη Γερμανία και ο Σίνγκερ δέχθηκε με μεγάλο ενθουσιασμό. Ωστόσο, κορυφαίος αρωγός της όλης προσπάθειας υπήρξε ο Τομ Κρούζπου, όταν του παρουσιάστηκε το σενάριο, δέχθηκε να συμμετάσχει με ζήλο (λέγεται ότι ο Κρούζ εντυπωσιάστηκε από την ομοιότητα που παρουσίαζε με τον Στάουφενμπεργκ βλέποντας το προφίλ του τελευταίου σε φωτογραφίες). Ο Τομ Κρούζ δεν ανέλαβε μόνο τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία, αλλά υπήρξε εμψυχωτής και ενεργός συμμέτοχος σε όλες τις διαδικασίες του φιλμ. Οι προσπάθειές του υπήρξαν κρίσιμες και συνέβαλαν προκειμένου να καμφθούν οι αντιρρήσεις των Γερμανών ιθυνόντων και να υλοποιηθούν τα γυρίσματα της ταινίας στα κτίρια και στις τοποθεσίες όπου εξελίχθηκαν τα δραματικά γεγονότα. Ο φόβος των Γερμανών ήταν να μην παραποιηθεί και, εντέλει, μειωθεί το αντίκτυπο της πραγματικής ιστορίας. Ωστόσο, οι αντιρρήσεις κάμφθηκαν μπροστά στις διαβεβαιώσεις -προσωπικά του Τομ Κρουζ- για το ειλικρινές

1 0 4 I Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α

. V

g . . . 9 1 - f

της προσπάθειας των κινηματογραφιστών να αποδώσουν την ιστορία με σεβασμό στα γεγονότα και στα πραγματικά πρόσωπα, αλλά και στη σημαντική θετική προβολή που θα σήμαινε για τη Γερμανία η θέαση αυτής της ιστορίας από ένα ευρύ κοινό που μόνο η αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία γνωρίζει πώς να ελκύει.

Το ερώτημα, λοιπόν, ήταν μεγάλο και η πρόκληση διττή: μπορούσε μια ταινία του Χόλυγουντ να καταφέρει να αποδώσει με σεβασμό και

αρμόζουσα βαρύτητα τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα και αντίστροφα μήπως αυτή ήταν η ευκαιρία για να καταστεί ευρέως γνωστή (ελέω Τομ Κρούζ) μια ιστορία που κατέδειξε με απόλυτο τρόπο ότι δεν ήταν όλοι οι Γερμανοί εθνικοσοσιαλιστές; Ακόμα παραπέρα, πόση εμπορική επιτυχία θα μπορούσε να γνωρίσει μια ταινία που επρόκειτο να περιγράφει μια ιστορία δίχως ευτυχές τέλος, αφού είναι γνωστό ότι η απόπειρα ανατροπής του ναζιστικού καθεστώτος υπήρξε ανεπιτυχής;

Καταρχάς, εμπορικά το φιλμ

κινήθηκε σε αξιοπρεπέστατα επίπεδα. Η «Επιχείρηση Βαλκυρία» αποτέλεσε μία από τις μεγάλες εμπορικές επιτυχίες του 2008 καθώς και μία από τις πολεμικές ταινίες με τις μεγαλύτερες εισπράξεις στην ιστορία του κινηματογράφου. Επιπλέον, η ταινία μπορεί να μην απέσπασε μεγάλες διακρίσεις σε κινηματογραφικά φεστιβάλ, αλλά -αν μη τι άλλο- υπήρξε μια αξιόλογη και προσεγμένη σε όλα τα επίπεδα κινηματογραφική παραγωγή με μεστό σενάριο και καλοδουλεμένη πλοκή, ενώ οι κριτικές που δέχθηκε ήταν θετικές. Η ταινία καταφέρνει να αποδώσει με επιτυχία τα πραγματικά γεγονότα, χωρίς να φλυαρεί ούτε και να υπερβάλλει στην ηρωοποίηση των πρωταγωνιστών. Με τη γνωστή γρήγορη αμερικανική κινηματογραφική αφήγηση, καταφέρνει να εντάξει τον θεατή στο πλαίσιο της ιστορίας και να προσελκύσει με επιτυχία το ενδιαφέρον του. Παράλληλα, αποδίδει έναν πραγματικό φόρο τιμής στους συντελεστές της πραγματικής επιχείρησης «Βαλκυρία», ενώ στο τέλος του φιλμ δεν μπορείς παρά να νιώσεις ευγνωμοσύνη απέναντι σε ανθρώπους που δεν δίστασαν να θυσιάσουν τη ζωή τους για αδιαμφισβήτητες κοινωνικές αξίες και ιδεώδη. Ως εκ τούτου, το μήνυμα της ταινίας είναι πανανθρώπινο και επίκαιρο. Εντύπωση προκαλεί το επιτελείο ηθοποιών το οποίο αποτελείται

από πολύ αξιόλογους εκπροσώπους του βρετανικού κινηματογράφου με κορυφαίους όλων τον Κένεθ Μπράνα. Βέβαια ξενίζει το γεγονός ότι δεν χρησιμοποιήθηκαν στους ρόλους περισσότεροι Γερμανοί ηθοποιοί, αλλά είναι η αλήθεια ότι η ταινία γυρίστηκε στην αγγλική γλώσσα (με ένα τέχνασμα στην αρχή της ταινίας σι ηθοποιοί από γερμανικά αρχίζουν να μιλούν αγγλικά), χωρίς να προσπαθούν -ευτυχώς- οι συντελεστές του έργου να αποδώσουν την αγγλική γλώσσα με γερμανική χροιά.

Εν κατακλείδι, η «Επιχείρηση Βαλκυρία» αποτελεί ένα φιλμ που γυρίστηκε από μια ομάδα ανθρώπων με ταλέντο στη δημιουργία επιτυχημένων κινηματογραφικών περιπετειών. Ωστόσο, αν και ακολουθεί επιτυχημένες εμπορικές συνταγές της κινηματογραφικής αφήγησης, ποτέ δεν ξεπερνάει το μέτρο και δεν προσπαθεί να εντυπωσιάσει, αλλά να αφηγηθεί. Σε αυτό ίσως συνέβαλε η δύναμη της πραγματικής δραματικής ιστορίας που φάνηκε ότι οι συντελεστές σεβάστηκαν απόλυτα.

Γιατί αξίζει να δεις την ταινία:• Μια γνήσια πολεμική ταινία από αυτές που σε εντυπωσιάζουν με τη δύναμη της πλοκής και όχι με τα εφέ.• Γιατί η υπόθεση είναι ξεχωριστή και ιστορικά σημαντική, ενώ αποτελεί κομμάτι της σύγχρονης γερμανικής κουλτούρας.

Επ ιχείρηση «Βαλκυρία»

Τίτλος: ValkyrieΕταιρία παραγωγής: Metro-Goldwyn-Mayer, United ArtistsΠαραγωγός: Γκίλμπερτ ΑντλερΣκηνοθεσία: Μπράιαν ΣίνγκερΣενάριο: Κρίστοφερ Μακουάρι, Νέιθαν ΑλεξάντερΜουσική: Τζων ΟτμανΕτος:2008Πρωταγωνιστές: Τομ Κρούζ, Κένεθ Μπράνα, Μπιλ Νάιγκι, Κάρις φαν Χάουτεν, Εντι Λίζαρντ, Τέρενς Σταμπ,Τομ Γουίλκινσον, κ.ά.Διάρκεια: 121 λεπτάΣλόγκαν: Πολλοί είδαν το κακό. Αυτοί τόλμησαννα το αντιμετωπίσουν (Many saw evil. They dared to stop it)

Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η U T O P I A 1 1 0 5

Μ Ο Ν Τ Ε Λ Ι Σ Μ Ο Σ A ü s E a v ö p o c Ν . Λ ν έ ο ι ι κ

Tr u mpet e r 1 / 7 2 ( 0 1 6 6 1 )Su-27 (Early type) Flanker

Η καλλιτεχνική απεικόνιση του κουτιού έχει τις καταβολές της στο επεισόδιο του 1987μεταξύ ενός σοβιετικού Su-27 και ενός νορβηγικού P-3C.

Η Trumpeter κυκλοφόρησε σχετικά πρόσφατα ένα ακόμη κιτ της γνωστής οικογενείας των Flanker, το οποίο αποτελεί την πρώιμη έκδοση παραγωγής του Su- 27, ενώ έχουν προηγηθεί οι εκδόσεις οι οποίες έχουν ενταχθεί σε υπηρεσία στην Κινεζική Αεροπορία, όπως το J-11 και το Su- 30ΜΚΚ, καθώς και η διθέσια έκδοση επιχειρησιακής εκπαίδευσης SU-27UB.

Ανοίγοντας το κουτί, εντύπωση προκαλούν τα χάρτινα διαχωριστικά, τα οποία, μαζί με τις σακούλες και το επιπλέον υλικό συσκευασίας σε επιλεγμένα και ευαίσθητα μέρη όπως το συγκρότημα της καλύπτρας και τους αεραγωγούς, παρέχουν τη μεγίστη προστασία στα μέρη του κιτ.

Το πλούσιο περιεχόμενο του

Οι κατατοπιστικοί έγχρωμοι οδηγοί βαψίματος και σήμανσης των προτεινόμενων αεροσκαφών και των εξωτερικών φορτίων τους.

κουτιού περιλαμβάνει τον οδηγό συναρμολόγησης, ο οποίος συνοδεύεται από τα συνήθη πλέον έγχρωμα φύλλα τοποθέτησης χαλκομανιών για το αεροσκάφος και τον οπλισμό του, τέσσερα φύλλα χαλκομανιών, 11 πλαίσια σκούρου γκρι χρώματος και ένα με διαφανή μέρη, τα οποία περιλαμβάνουν συνολικά 140 κομμάτια.

Το κιτ παρέχει δύο ζεύγη κάθετων σταθερών και πηδαλίων ανόδου-καθόδου καθώς επίσης και δύο κώνους ραντάρ και πίνακες οργάνων, γεγονός που μαρτυρά την προσπάθεια της κινεζικής εταιρίας να αναπαραστήσει όσο το δυνατόν πιστότερα την κάθε έκδοση της οικογενείας των Flanker.

Οι επιφάνειες του μοντέλου διαθέτουν πολύ καλή εγχάρακτη

Η εξαιρετική αναπαράσταση της κατάληξης του οπίσθιου μέρους της ατράκτου για την πρώιμη έκδοση του Su-27.

γράμμωση, η εικόνα της οποίας συμπληρώνεται από τα λιγοστά και πολύ διακριτικά, επίσης εγχάρακτα, πριτσίνια σε επιλεγμένα σημεία, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην αυθεντικότερη αναπαράσταση του ανάγλυφου του μοντέλου.

Οπως προτείνει και το φύλλο οδηγιών, η συναρμολόγηση του μοντέλου θα αρχίσει από το κόκπιτ, που αποτελείται από την μπανιέρα -από την οποία απουσιάζουν τα ποδωστήρια-, το χειριστήριο, ένα μέτριο εκτινασσόμενο κάθισμα -το οποίο θα προτείναμε να αντικατασταθεί με ένα αυθεντικότερο Κ-36 από ρητίνη-, τον πίνακα οργάνων και τις πλαϊνές κονσόλες. Τα δύο τελευταία δεν διαθέτουν ανάγλυφη λεπτομέρεια, αλλά η αναπαράστασή τους γίνεται από το μικρό φύλλο χαλκομανιών που είναι αφιερωμένο στη διακόσμηση του θαλάμου χειριστού.

Η άτρακτος αποτελείται από δυο τμήματα, άνω και κάτω, στο καθένα από τα οποία είναι προσκολλημένα τα αντίστοιχα μέρη των πτερύγων, διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη σωστή γεωμετρία μεταξύ σκάφους και πτερύγων. Σωστά έχει αποδοθεί επίσης η κατάληξη του οπίσθιου μέρους της ατράκτου, η οποία στις πρώιμες εκδόσεις παραγωγής του Su-27 ήταν ελαφρώς διαφορετική από αυτήν που χρησιμοποιήθηκε ευρέως στις εκδόσεις που ακολούθησαν.

Οι αεραγωγοί, οι οποίοι διαθέτουν αληθοφανές βάθος, καταλήγουν στην πρώτη βαθμίδα του συμπιεστή του κινητήρα, ενώ περιλαμβάνονται επίσης τα τμήματα που προστατεύουν τον κινητήρα από την εισροή ξένων σωμάτων (FOD), αλλά και οι γρίλιες στο κάτω μέρος τους. Στα ίδια επίπεδα κινείται και το συγκρότημα του θαλάμου μετάκαυσης, που διαθέτει ανάλογο βάθος και καταλήγει στον στρόβιλο του κινητήρα.

Οι φωλεές του συστήματος

προσγείωσης διαθέτουν ικανοποιητικό βάθος αλλά όχι ιδιαίτερη ανάγλυφη λεπτομέρεια, ενώ μέτριες από πλευράς εσωτερικής λεπτομέρειας χαρακτηρίζονται και οι αντίστοιχες θυρίδες του συστήματος προσγείωσης.

Ολοι οι τροχοί είναι ενιαίοι και όχι διαιρούμενοι, ενώ θετικό είναι το γεγονός ότι ο ριναίος τροχός είναι ανεξάρτητος και όχι πακτωμένος στο σκέλος, όπως συμβαίνει σε πολλά κιτ της κλίμακας. Βέβαια, οι κύριοι τροχοί και ο λασπωτήρας του ριναίου χρειάζονται κάποιες μικρές τροποποιήσεις, γιατί αναπαριστούν τα αντίστοιχα μέρη νεώτερων εκδόσεων του αεροσκάφους, και όχι αυτά της πρώιμης. Τα σκέλη του συστήματος προσγείωσης είναι λεπτά και διαθέτουν καλή λεπτομέρεια για την κλίμακα.

Η Trumpeter μερίμνησε και για την περιοχή του αερόφρενου, το οποίο δίνεται σε ξεχωριστό κομμάτι ώστε να μπορεί να τοποθετηθεί σε ανοικτή ή κλειστή θέση.

Το άνω και κάτω μέρος της ατράκτου και των πτερύγων. Προσέξτε το επιπρόσθετο υλικό συσκευασίας και το πλαστικό το οποίο περιβάλλει τα ακροπτερύγια για τη μέγιστη προστασία των ευαίσθητων περιοχών του μοντέλου.

1 0 6 I Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α

Στοιχεία των αεραγωγών και των εξαγωγών καυσαερίων των κινητήρων Τα δύο ζεύγη πηδαλίων ανόδου-καθόδου, ο μη χρησιμοποιούμενος και ο κώνος του ραντάρ. κώνος του ραντάρ καθώς και στοιχεία του κόκπιτ, του αερόφρενου των

σκελών των τροχών και των θυρίδων του συστήματος προσγείωσης συνθέτουν ένα από τα βασικότερα πλαίσια του κιτ.

Τα δύο εναλλακτικά ζεύγη των κάθετων σταθερών.

Το ένα από τα δύο ζεύγη των κάθετων σταθερών είναι τα σωστά για την πρώιμη έκδοση, διότι φέρουν τα στοιχεία απόσβεσης πτερυγισμών, ενώ το δεύτερο ζεύγος αναπαριστά τον τύπο που χρησιμοποιήθηκε στις μετέπειτα εκδόσεις (ή ίσως και σε παλαιότερες εκδόσεις υπό μορφή εκσυγχρονισμού). Τα πηδάλια ανόδου-καθόδου αποτελούν ανεξάρτητα τμήματα, αλλά λόγω του μηχανισμού κίνησής τους μπορούν να κολληθούν μόνο στην ουδέτερη θέση. Αξίζει επίσης να αναφερθούν η λεπτή κεραία

Οι πολυπληθείς πύραυλοι αέρος- αέρος μικρής και μεσαίας-μακράς ακτίνας δράσης και οι αντίστοιχοι φορείς ανάρτησής τους.

επικοινωνιών και οι σωλήνες λήψης στοιχείων αέρα, τα οποία συμβάλλουν στην αυθεντικότερη εικόνα του τελειωμένου μοντέλου.

Ο οπλισμός είναι και σε αυτήν την περίπτωση ένα ακόμα δυνατό σημείο του κιτ. Τα τέσσερα πλαίσια περιλαμβάνουν κομμάτια από τα οποία μπορούν να κατασκευαστούν οι βασικότεροι πύραυλοι αέρος-αέρος που μπορούσε να μεταφέρει το αεροσκάφος, συνοδευόμενοι από τους αντίστοιχους σταθμούς ανάρτησης και φορείς. Πιο συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται

πύραυλοι αέρος-αέρος μικρής και μεσαίας-μακράς ακτίνας δράσης, για τους κοιλιακούς και πτερυγικούς φορείς όπως οι R- 73Ε (ΑΑ-11 Archer), R-27T και R-27R (ΑΑ-10 Alamo) αντίστοιχα.Μάλιστα, στην τελευταία σελίδα του οδηγού συναρμολόγησης παρατίθεται ειδικό διάγραμμα με τον συνδυασμό των εξωτερικών φορτίων ανά σταθμό ανάρτησης. Τα διαυγή διαφανή μέρη αναπαριστούν το διαιρούμενο συγκρότημα αλεξήνεμου- καλύπτρας, το σκοπευτικό, και τους προβολείς τροχοδρόμησης και απο/προσγείωσης.

Εκτός από το μικρό φύλλο, το οποίο όπως αναφέρθηκε περιέχει τη σήμανση του θαλάμου χειριστού, τα υπόλοιπα τρία μεγαλύτερα φύλλα χαλκομανιών περιλαμβάνουν ξεχωριστά τα πολυάριθμα προειδοποιητικά για το αεροσκάφος, τους φορείς και τους πυραύλους του, ενώ το τέταρτο προσφέρει δύο επιλογές για την διακόσμηση του αεροσκάφους. Αυτές αφορούν δύο τρίχρωμα γκρι αεροσκάφη, για τα οποία, όπως (κακώς) συνηθίζει η Trumpeter, δεν αναφέρονται σχετικές πληροφορίες. Ωστόσο, η καθόλου τυχαία -όπως ανακαλύψαμε αργότερα- επιλογή της εικαστικής απεικόνισης του αεροσκάφους με

Τα τέσσερα φύλλα χαλκομανιών και το πλαίσιο με τα διαυγή διαφανή μέρη. Καθένα από τα φύλλα χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την επένδυση του κόκπιτ, του αεροσκάφους με προειδοποιητικά, εθνόσημα και σειριακούς αριθμούς, καθώς και για τη σήμανση των εξωτερικών φορτίων.

το «σχισμένο» αριστερό κάθετο σταθερό, μας δελέασε και αποτέλεσε αφορμή για περαιτέρω έρευνα. Ετσι, οδηγηθήκαμε στη διαδικτυακή διεύθυνση του acig.org, στην οποία αναφέρεται εκτενώς το περιστατικό σύγκρουσης του Su-27, με σειριακό αριθμό «36» και πρωταγωνιστή τον υποσμηναγό Βασίλι Τσιμπάλ του 941 Συντάγματος, με ένα P-3C της Βασιλικής Αεροπορίας της Νορβηγίας, το οποίο συνέβη στις13 Σεπτεμβρίου του 1987.

Είναι σίγουρο ότι οι φίλοι του συγκεκριμένου τύπου αεροσκάφους θα αναζητήσουν κι άλλα αεροσκάφη, τα οποία θα φέρουν ασυνήθιστα εθνόσημα και εξωτικές παραλλαγές, κάποια από τα οποία είναι ήδη διαθέσιμα.

Το νέο κττ της Trumpeter έρχεται να συμπληρώσει ένα σημαντικό κενό, προσφέροντας ένα πραγματικά σύγχρονο Su-27, αποτελώντας την καλύτερη αναπαράσταση του τύπου στην κλίμακα 1/72. Για όλα τα παραπάνω, το προτείνουμε ανεπιφύλακτα σε όλους τους φίλους σύγχρονων αεροσκαφών ανεξαρτήτως κλίμακας, ευελπιστώντας ότι κάποια στιγμή θα δούμε ακόμη περισσότερα μέλη της δημοφιλούς οικογενείας του ρωσικού μαχητικού.

Τα μοντέλα της Trumpeter εισάγονται από το Plastimodelismo, Ιπποκράτους 59, Αθήνα. Περισσότερες πληροφορίες στο www.plastimodellismo.com και στο τηλ.: 2103613011.

Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α 1107

http://www.plastimodellismo.com

ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ A V I I Ü V I O C n o n o ö o K o c

Züaßoc noüEpioinc (5oc - 6oc αιώνας M.)

Σλάβος τοξότης, στη σύγχρονη εκδοχή του, από Ρώσο αναπαραστάτη.

Οι Σ λ ά β ο ι ε ρ ιρ αν ίοτηκαν σ ιη ν π ε ρ ιο χ ή m e σ η μ ε ρ ι ν ή ς Β α λ κ α ν ι κ ή ς χ ε ρ ο ο ν ή ο ο υ ιον 5ο α ιώ να ρ . Χ . , ο υ ρ π ο λ ε ρ ώ ν τ α ς ρε ασιατικά φ ύ λ α , οια οποία ε ί χ α ν υ π ο τ α χ θ ε ί. Η ια ν ρια κ ο ι ν ω ν ία π α τρια ρχ ικώ ν ο ι κ ο γ ε ν ε ιώ ν , χ ω ρ ί ς ιδιαίτερη στρατιωτική η πολίτικη ο ρ γ ά ν ω σ η .

Ol Σλάβοι συνήθως τάσσονταν υπό την εξουσία της ισχυρότερης οικογένειας της φυλής τους, αν και κατά τον 5ο-6ο αιώνα ήταν συνήθως υποτελείς άλλων λαών. Για τον λόγο αυτόν, οι Βυζαντινοί τούς ονόμαζαν σκλάβους, από όπου, κατά μια εκδοχή, προήλθε και το εθνικό τους όνομα Σλάβοι. Ζούσαν σε «ζαντρούγκες», δηλαδή μεγάλες πατριαρχικές οικογένειες ή ομάδες πατριαρχικών οικογενειών, με εκατοντάδες, πολλές φορές, μέλη.

Το 581, περίπου 100.000 Σλάβοι -άνδρες, γυναίκες και παιδιά- με επικεφαλείς τους Αντες, αλλά περιλαμβάνοντας στις τάξεις τους πολλούς Γερμανούς, ακόμα και Αλανούς του Καυκάσου, εισέβαλαν στη Βαλκανική. Το 602 ηττήθηκαν από τους Αβάρους και υποτάχθηκαν σε αυτούς.

«Τα έθνη των Σκλάβων και των Αντών [...] ομότροπα είναι. [...] Απιστα είναι κατά πάντα και καταπατούν τις συνθήκες. Με τον φόβο δε καταλαβαίνουν, και όχι με τα δώρα». Με τα λόγια αυτά περιγράφει ο αυτοκράτορας Μαυρίκιος τους Σλάβους, στα τέλη του 6ου αιώνα. Κάποιοι μελετητές θεωρούν ότι το έθνος των Βένετων, που είχε κάνει την εμφάνισή του στην περιοχή μεταξύ του 1ου και 2ου αιώνα, ανήκε στη σλαβική ομοεθνία. Ωστόσο, οι βυζαντινές πηγές αναφέρουν τους Βένετους τον 6ο αιώνα μ.Χ. και τους διαχωρίζουν σε δύο ομάδες, τους Σκλάβους ή Σκλαβηνούς και στους Αντες, τους προγόνους δηλαδή των Σλάβων της Δύσης και της Ανατολής, αντίστοιχα.

Από τους Σκλαβηνούς προήλθαν οι φυλές των Πολωνών, των Πομερανών, των Βενδών, των Βοημών, των Μοραβών, των Σιλεσιανών,

αλλά και των Σέρβων και των Κροατών, οι οποίοι είχαν έλθει σε επιμιξίες με τους Σαρμάτες. Οι Ανατολικοί Σλάβοι, σε επιμιξία με τους Σκανδιναβούς εισβολείς, τους Βίκινγκς και άλλα φύλα, είναι πρόγονοι των Ρώσων, των Λευκορώσων και των Ουκρανών.

Οι Σλάβοι εγκαταστάθηκαν αργότερα στα εδάφη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, για να προστατευθούν κυρίως από τους Αβάρους. Τον 6ο αιώνα προκάλεσαν κάποιες ταραχές και μικροεπιθέσεις, οι οποίες εύκολα αποκρούστηκαν. Κάποιοι από αυτούς εγκαταστάθηκαν στη νότια ορεινή Πελοπόννησο, αλλά σύντομα εξελληνίστηκαν.

Η στρατιωτική τους οργάνωση βασιζόταν στην πάτριά. Οι πολεμιστές δήλωναν πίστη στον ισχυρότερο ηγέτη της πάτριάς, σχηματίζοντας μια «ντρουζίνα», δηλαδή μια ομάδα ακολούθων μάχης, η οποία μπορούσε να αριθμεί από μερικές δεκάδες μέχρι μερικές χιλιάδες ανδρών, ανάλογα με το κύρος του εκάστοτε αρχηγού και την περιοχή την οποία ήλεγχε. Οι πολεμιστές της ντρουζίνας ονομάζονταν ντρουζίνικ, δηλαδή ακόλουθοι. Κατώτερη τακτική μονάδα ήταν η εκατοντάδα.

Ο αυτοκράτορας Μαυρίκιος, που τους αντιμετώπισε στο πεδίο της μάχης, αναφέρει στο «Στρατηγικό» του ότι ως πολεμιστές οι Σλάβοι «...καμία παράταξη και τάξη δεν γνωρίζουν, ούτε στον σώμα με σώμα αγώνα είναι επιτήδειοι, ούτε σε ομαλό τόπο μπορούν να πολεμήσουν».

Οι Σλάβοι ήταν κυρίως πεζοί, με ελάχιστους ευγενείς ιππείς, οπλισμένοι με «κυνηγετικό» εξοπλισμό, δηλαδή με ασπίδες, ακόντια, πελέκεις και, μερικοί, με τόξα. Πολεμούσαν κυρίως με ενέδρες. Σε ομαλό πεδίο δεν είχαν καμιά ελπίδα έναντι ισχυρών δυνάμεων πεζικού, εφόσον το πεζικό των Σλάβων δεν διέθετε εκπαίδευση, άρα ούτε και συνοχή, ούτε τον κατάλληλο οπλισμό ώστε να αντεπεξέλθει σε μια αντίπαλη επέλαση.

Οι σλαβικοί στρατοί άρχισαν να αναπτύσσουν ισχυρές δυνάμεις ιππικού από τον 9ο αιώνα και έπειτα. Για τον λόγο αυτόν, προτιμούσαν να μάχονται σε δύσβατα ορεινά εδάφη ή σε δάση, όπου το αντίπαλο ιππικό και το βαρύ πεζικό δεν μπορούσαν να δράσουν.

Στο «Στρατηγικό», ο Μαυρίκιος επίσης αναφέρει ότι οι Σλάβοι έκαναν χρήση δηλητηριασμένων βελών. Ο αντίπαλος που θα πολεμούσε εναντίον τους θα έπρεπε να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός και να έχει προπαρασκευάσει άριστα τον στρατό του. Ηταν απαραίτητο να διαθέτει ικανό αριθμό ελαφρά οπλισμένων πεζών, τοξοτών και ακοντιστών, ιππικό -το οποίο θα τηρούσε σε εφεδρεία και θα το εξαπέλυε μόνο όταν ο αντίπαλος θα είχε τραπεί σε φυγή ή για τη διενέργεια αιφνιδιαστικών επιδρομών- και μεγάλο απόθεμα εφοδίων και βλημάτων.

108ΙΠΜΜΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ Α η ι ι ή ι ρ ι κ ί ε δ ε ώ ν

Αλλαγή στρατοπέδου στη διάρκεια των μαχών

Η μάχη της Αγκυρας μεταξύ Οθωμανών και Μογγάλων.

Εξετάζοντας τα πολλά παραδείγματα της στρατιωτικής ιστορίας, διακρίνονται διάφορες περιπτώσεις:• Πολυεθνικοί στρατοί (όπως, για παράδειγμα, ο οθωμανικός) στους οποίους συγγενή φύλα με τον αντίπαλο προσχωρούν σε αυτόν.• Απουσία υποστήριξης σε κρίσιμο σημείο της μάχης από ένα τμήμα του στρατού λόγω αντιπαλότητας μεταξύ των ηγετών του (όταν η ήττα του ενός αποβαίνει σε όφελος του άλλου).• Εμφύλιος πόλεμος, όταν τμήματα της μίας πλευράς καιροσκοπούν και, όταν η νίκη κλίνει προς την αντίπαλη πλευρά, προσχωρούν σε αυτήν προκειμένου να αποφύγουν ενδεχόμενες συνέπειες.

Κλασικό παράδειγμα στην πρώτη περίπτωση είναι η μάχη της Αγκυρας το 1204, μεταξύ του Οθωμανού σουλτάνου Βαγιαζήτ και του Μογγόλου κατακτητή Ταμερλάνου. Ο στρατός του Βαγιαζήτ περιελάμβανε τους λεγάμενους Μαύρους Τατάρους και τμήματα σπαχήδων προερχόμενα από τις πρόσφατες κατακτήσεις των μπεηλικίων της Ανατολίας. Ωστόσο, οι μπέηδες της Ανατολίας είχαν καταφύγει στον Ταμερλάνο, ο οποίος, φυσικά, εκμεταλλεύθηκε την κατάσταση.

Ο Βαγιαζήτ είχε φροντίσει να τοποθετήσει τους Τατάρους ως εφεδρεία πίσω από το αριστερό πλευρό του στρατού του και τους

Ko Bo p i o i i k o c παράγονιαί οιην έκβασή iouc

llo n n c c ιρ ο ρ έ ς οιην ιοιορία μ ά χ ε ς κ ε ρ Ο η Θ η κ α ν ή χ ά θ η κ α ν επ ε ιδ ή οιη διά ρκεια ι ο υ ς ιμήμαια ίου ε ν ό ς ατραιού ιο ν εγκατέίίειιυαν οε κρίοιμο οημ ε ίο ι η ς μ ά χ η ς ή , ακ ό μα χ ε ιρ ό τε ρ α , π ρ ο σ χ ώ ρ η ο α ν αιον αντίπα λο.

σπαχήδες πίσω από το δεξιό. Αγνωστο πώς, ο Ταμερλάνος είχε επικοινωνήσει με τους Τατάρους και τους έπεισε να προσβάλουν από τα νώτα το αριστερό πλευρό, το οποίο υποτίθεται ότι κάλυπταν. Παράλληλα, διέταξε τους μπέηδες της Ανατολίας να κάνουν αισθητή την παρουσία τους στο πεδίο της μάχης. Οι σπαχήδες αντιλήφθηκαν τους φυσικούς αρχηγούς τους (μπέηδες Ανατολίας) και προσέβαλαν με τη σειρά τους τα νώτα του δεξιού πλευρού. Με τον τρόπο αυτό, εξουδετερώθηκαν οι πτέρυγες της διάταξης του Βαγιαζήτ, με αποτέλεσμα την τελική ήττα και την άδοξη κατάληξή του.

Αντιπροσωπευτική της δεύτερης περίπτωσης είναι η μάχη του Μαντζικέρτ το 1071. Η μάχη διεξήχθη μεταξύ τμημάτων του Σελτζούκου σουλτάνου Αρπ Ασλάν και βυζαντινών τμημάτων υπό τον ίδιο τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ρωμανό Διογένη. Η αναμέτρηση διήρκεσε όλη την ημέρα χωρίς αποφασιστικό αποτέλεσμα, έως ότου ο αυτοκράτορας έδωσε διαταγή να επιστρέφει στο στρατόπεδο ένα τμήμα του κέντρου της παράταξής του. Η δεξιά πτέρυγα του Ρωμανού δεν αντιλήφθηκε τον σκοπό της κίνησης και την εξέλαβε ως υποχώρηση, με αποτέλεσμα να προκληθεί σύγχυση. Τότε ο διοικητής των εφεδρειών Ανδρόνικος Δούκας, γιος του καίσαρα Ιωάννη Δούκα, βρήκε την ευκαιρία να προδώσει τον αυτοκράτορα προς τον οποίο ο πατέρας του έτρεφε άσβεστο μίσος. Ο Ανδρόνικος διέδωσε ότι ο αυτοκράτορας είχε σκοτωθεί και με τη δικαιολογία αυτή απομακρύνθηκε από τη μάχη με 30.000 άνδρες, αντί να καλύψει την υποχώρηση του Ρωμανού. Με τη μειωμένη δύναμη που του απέμεινε, ο αυτοκράτορας πολέμησε γενναία, αλλά τελικά ηττήθηκε και αιχμαλωτίστηκε από τον Αρπ Ασλάν, ο οποίος του φέρθηκε με μεγάλη ευγένεια.

Παράδειγμα της τρίτης περίπτωσης είναι η μάχη της Σεκιγκαχάρα στην Ιαπωνία το 1600, με την οποία ο Τοκουγκάουα Ιεγιάσου παγίωσε την κυριαρχία του στην Ιαπωνία και τον μετέπειτα τίτλο του σογκούν. Η μάχη διεξήχθη μεταξύ των δυνάμεων της Ανατολικής και της Δυτικής Ιαπωνίας, με διοικητές τους πολέμαρχους Ιεγιάσου και Ισίντα αντίστοιχα. Οι δυνάμεις των δύο αντιπάλων ήταν σχεδόν ισοδύναμες, αλλά ο Ιεγιάσου είχε την υπόσχεση ενός στρατηγού του Ισίντα ότι θα προσχωρούσε σε αυτόν. Επειδή, όμως, ο στρατηγός έδειχνε διστακτικότητα, ο Ιεγιάσου διέταξε τους άνδρες του να βάλουν εναντίον του ώστε να τον αναγκάσει να συμμετέχει στη μάχη. Ετσι και έγινε και, παρά το γεγονός ότι ο αυτόμολος στρατηγός δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα, ο Ιεγιάσου βρέθηκε να υπερτερεί αριθμητικά. Βλέποντας αυτή την υπεροχή του αντιπάλου, άλλοι τέσσερις στρατηγοί του Ισίντα αυτομόλησαν στον Ιεγιάσου, γεγονός που έκρινε το αποτέλεσμα της μάχης.


ΚΑΣΤΡΑ ΚΑΙ Ο ΧΥΡΑ Anunipnc Σ . Mnsüezoc

To oxupo me Αμωμου ΣυϋϋηιρεωεΕ ν ο μ ν η μ ε ί ο m e α π ο ι κ ι ο κ ρ α τ ί α ς · Ρ Ρ Ρ Γ

ο ι α β ά θ η m e ζ ο ύ ν κ ϋ α ς _

Το ο χ υ ρ ό της Α μ ω μ ο υ Σ υ ϋ Π ή ιμ ε ω ς αποτελεί ένααπο ια πιο ενδια ιρ ερ ονια καταλοιπα της ισπ ανικής α π ο ικ ια κ ή ς κ υ ρ ια ρ χ ία ς στην Κεντρική Α μ ε ρ ικ ή . Κ ατασκευάστηκε με σκοπό την προστασία της ε ν ΰ ο χ ώ ρ α ς τη ς Ν ικ α ρ ά γ ο υ α ς από ε π ιθ έ σ ε ις πειρατώ ν και παρέχει πολύτιμα στοιχεία σχετικά με τις ο χ υ ρ ώ σ ε ι ς τη ς ε π ο χ ή ς .

Το οχυρό της Αμώμου Συλλήψεως (Castillo de la Inmaculada Concepcion στα ισπανικά), βρίσκεται στον νότο της Νικαράγουας, κοντά στα σύνορα της χώρας με την Κόστα Ρίκα, και πιο συγκεκριμένα στις όχθες του ποταμού Σαν Χουάν, ο οποίος διατρέχει τη ζούγκλα της περιοχής και στο σημείο του οχυρού σχηματίζει εντυπωσιακούς καταρράκτες. Στα βορειοδυτικά της βρίσκεται η λίμνη της Νικαράγουας, η οποία συνδέεται με την Καραϊβική θάλασσα μέσω του ποταμού Σαν Χουάν.

Οι πρώτοι Ισπανοί εξερευνητές της περιοχής έφθασαν στην περιοχή της λίμνης ακολουθώντας τον ρου του ποταμού κατά τον 16ο αιώνα. Οι εύφορες όχθες της προσέλκυσαν το ενδιαφέρον αποίκων από την Ισπανία, και λίγες δεκαετίες αργότερα αναπτύχθηκαν στην περιοχή ανθηροί οικισμοί γεωργών και κτηνοτροφών. Ο σημαντικότερος από αυτούς τους οικισμούς ήταν η πόλη της Γρανάδας, στο δυτικό τμήμα της λίμνης. Ο πλούτος των αποίκων, ωστόσο, δεν άφησε αδιάφορους ούτε τους πειρατές που λυμαίνονταν την Καραϊβική, οι οποίοι εισέβαλλαν στην περιοχή μέσω του ποταμού Σαν Χουάν, που ήταν πλωτός από μικρά σκάφη στο μεγαλύτερο τμήμα του, και έτσι έφθαναν ως τις όχθες της λίμνης. Γΐ αυτόν τον λόγο, ο κυβερνήτης της περιοχής επόπτευσε την περιοχή σε συνεργασία με μηχανικούς του ισπανικού στρατού και τελικά επιλέχθηκαν οι καταρράκτες ως η καλύτερη θέση για τη δημιουργία του νέου οχυρού. Η κατασκευή του οχυρού άρχισε το 1673 και ολοκληρώθηκε ύστερα από δύο χρόνια. Περιμετρικά του οχυρού αναπτύχθηκε ένας μικρός οικισμός, ο οποίος ονομάστηκε από τους κατοίκους του Ελ Καστίγιο («Το Κάστρο» στα ισπανικά), λόγω της ασφάλειας που παρείχε πλέον η περιοχή.

Η ύπαρξη του οχυρού απέτρεψε τις επιθέσεις από μικρές ομάδες

πειρατών. Το καλοκαίρι του 1762, ωστόσο, η περιοχή της Νικαράγουας υπήρξε στόχος του βρετανικού στρατού. Οι βρετανικές δυνάμεις αποτελούντο από 2.000 άνδρες, Βρετανούς και ιθαγενείς μισθοφόρους, και διέθεταν 50 σκάφη. Η ισπανική φρουρά, αντίθετα, αποτελείτο από 100 μόλις στρατιώτες. Οι οχυρώσεις αποδείχθηκαν εξαιρετικά ισχυρές για τους εισβολείς. Μετά από πολιορκία έξι ημερών, και αφού είχε φονευθεί ο Ισπανός διοικητής του οχυρού, οι Βρετανοί αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν.

Το 1779, κατά τη διάρκεια της Αμερικανικής Επανάστασης, η Ισπανία τάχθηκε με το μέρος των επαναστατών, επιδιώκοντας την αποδυνάμωση της βρετανικής παρουσίας στην Αμερική. Η στάση αυτή της Ισπανίας προσέφερε στις βρετανικές αρχές της Τζαμάικας την αφορμή για μια νέα επίθεση στη Νικαράγουα. Στόχος των Βρετανών δεν ήταν να πραγματοποιήσουν απλώς μια επιδρομή, αλλά να καταλάβουν ολόκληρη την περιοχή, καθώς η κατάληψη της Νικαράγουας θα εξασφάλιζε στους Βρετανούς έξοδο από την Καραϊβική προς τον Ειρηνικό ωκεανό και θα διέκοπτε τη γεωγραφική συνοχή των ισπανικών κτήσεων της Αμερικής. Το σχέδιο των Βρετανών προέβλεπε να ακολουθήσουν τον ρου του ποταμού Σαν Χουάν και, αφού εξουδετερώσουν τη φρουρά στο οχυρό της Αμώμου Συλλήψεως, να καταλάβουν την περιοχή της λίμνης Νικαράγουα. Η εκστρατεία αυτή πραγματοποιήθηκε το 1780 και μεταξύ των αξιωματικών που συμμετείχαν ήταν και ο Οράτιος Νέλσον, ο οποίος οδήγησε μέσα από τη ζούγκλα μια ομάδα πεζοναυτών και κατόρθωσε να καταλάβει το οχυρό. Οι Βρετανοί παρέμειναν στο οχυρό για λίγους μήνες. Τελικά, όμως, αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν λόγω μιας επιδημίας χολέρας που εμφανίστηκε μεταξύ των ανδρών τους και της αδράνειας της ανώτερης διοίκησης των βρετανικών δυνάμεων, η οποία δεν κατόρθωσε να εκμεταλλευτεί την ταχεία κατάληψη του οχυρού και να εισβάλει στην ενδοχώρα της Νικαράγουας.

Στη σύγχρονη εποχή το οχυρό διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση και φιλοξενεί ένα μουσείο και μια βιβλιοθήκη. Θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μνημεία στη Νικαράγουα και, παρά τη σχετικά δυσπρόσιτη θέση του, αφού βρίσκεται αε μια περιοχή το μεγαλύτερο μέρος της οποίας καλύπτεται από ζούγκλα, δέχεται πολλούς επισκέπτες.

Η πλευρά του οχυρού που δεσπόζει στην όχθη του ποταμού. Στο κάτω μέρος της εικόνας διακρίνονται κάποιες από τις κατοικίες του μικρού οικισμού που περιβάλλει το οχυρό.


rmvvnc Bopoaunc I T O Γ Ν Ω Ρ Ι Ζ Α Τ Ε ;

ΠΑΣ ΦΟΝΕΥΘΗΚΕ Ο «ΑΓΝ Π ΣΤΟ Σ» KENENTY;

Ο Τζόζεφ Πάτρικ Τζο Κένεντυ Τζούνιορ (25 Ιουλίου 1915 -12 Αυγούστου 1944)ήταν το μεγαλύτερο από τα εννέα παιδιά του Τζόζεφ Πάτρικ Τζο Κένεντυ και της Ρόουζ Ελίζαμπεθ Φιτζέραλντ και αδελφός του μετέπειτα Αμερικανού προέδρου Τζων Φιτζέραλντ Τζακ Κένεντυ (29 Μαϊου 1917-22 Νοεμβρίου 1963). Στον ορίζοντα του μεγαλύτερου αδελφού Κένεντυ προδιαγραφόταν μια σημαντική πολιτική καριέρα και πιθανώς να

Οι δύο αδελφοί Κένεντυ με ήταν εκείνος που κανονικά θα στολές του Αμερικανικού ανελισσόταν στο ανώτατο αξίωμαΝαυτικου, αριστερα ο Τζων και των ηπαδεξιά ο Τζόζεφ. ΤΤον Αυγουστο του 1944 ο

υποπλοίαρχος Τζόζεφ Κένεντυ, έμπειρος αεροπόρος με 25 πολεμικές αποστολές, συμμετείχε στην επιχείρηση «Aphrodite» του Αμερικανικού Ναυτικού. Το σκεπτικό πίσω από την επιχείρηση ήταν απλό: η μετατροπή τετρακινητήριων βομβαρδιστικών Β-17 και Β-24 σε τηλεκατευθυνόμενα βομβαρδιστικά υπό την καθοδήγηση Lockheed Ventura. Μετά την

εκτέλεση των πρώτων αποστολών από τη USAAF, ο Τζόζεφ Κένεντυ και ο υποπλοίαρχος Ουίλφορντ Τζων Ουίλι αποτέλεσαν το πρώτο πλήρωμα του Αμερικανικού Ναυτικού που θα συμμετείχε σε μια αποστολή βομβαρδισμού. Οι δύο αεροπόροι επάνδρωσαν ένα τροποποιημένο Β-24 με την ονομασία «BQ-8», το οποίο μετέφερε 9.600 kg εκρηκτικών Torpex. Στόχος του τηλεκατευθυνόμενου βομβαρδιστικού ήταν οι εγκαταστάσεις στο Μιμογιέκ της βόρειας Γαλλίας, όπου οι Γερμανοί ανέπτυσσαν μια σειρά υπερπυροβόλων που θα μπορούσαν να πλήξουν το Λονδίνο.

Το απόγευμα της 12ης Αυγούστου 1944 ο αμερικανικός σχηματισμός απογειώθηκε από τη βάση του Φέρσφιλντ. Αποτελείτο από δύο Lockheed Ventura για την καθοδήγηση και ένα Β-17 για ναυτιλία, ενώ πίσω τους ακολουθούσε ένα αναγνωριστικό Mosquito της USAAF που είχε αναλάβει την κινηματογράφηση της αποστολής. Το διμελές πλήρωμα ενεργοποίησε τα εκρηκτικά και μετέδωσε την κωδική ονομασία. Δύο λεπτά αργότερα, το BQ-8 εξερράγη στον αέρα, λίγο πριν την προκαθορισμένη εγκατάλειψη του πληρώματος, φονεύοντας ακαριαία τους δύο άνδρες. Τα συντρίμμια κατέπεσαν κοντά στο Μπλάιθμπουργκ, στο Σάφολκ, προκαλώντας υλικές ζημιές. Ο Κένεντυ τιμήθηκε μεταθανάτια με τον Σταυρό του Ναυτικού, τον Σταυρό Διακεκριμένου Ιπταμένου και το Μετάλλιο Αεροπόρου. Το δυστύχημα αποδόθηκε σε αστοχία του ηλεκτρικού συστήματος, που οδήγησε στην πρόωρη πυροδότηση των εκρηκτικών.

ΗΤΑΝ ΤΟ ΠΡΠΤΟ ΚΙΝΕΖΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΤΙΚΟ;

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 οι σχέσεις Σοβιετικής Ενωσης και Κίνας βρίσκονταν ακόμα σε άριστα επίπεδα. Ετσι, παραχωρήθηκαν 25 στρατηγικά βομβαρδιστικά Tupolev Tu-4 (κωδική ονομασία NATO: «Bull») που αποτελούσαν τα σοβιετικά αντίγραφα των Β-29Α Superfortress. Η κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη, με τον πόλεμο της Κορέας σε πλήρη εξέλιξη, ενώ η αντιπαράθεση με την Ταϊβάν ήταν στην πραγματικότητα ένας ακήρυκτος πόλεμος. Η επιχειρησιακή μετάπτωση των κινεζικών πληρωμάτων δεν είχε ολοκληρωθεί όταν ξεκίνησαν οι πρώτες πολεμικές αποστολές και Σοβιετικοί εκπαιδευτές ανέλαβαν ως κυβερνήτες των αποστολών αυτών. Οι εγγραφές στα ημερολόγια υπήρξαν χαρακτηριστικές: «εκπαιδευτική πτήση με πραγματική άφεση βομβών πάνω από το πεδίο βολής - νησί Ταϊβάν». Σε ορισμένες περιπτώσεις οι Κινέζοι αντάμειψαν τους Σοβιετικούς εκπαιδευτές με αυτοκίνητα, μια ιδιαίτερη πολυτέλεια για τα δεδομένα της εποχής.

Βασική αποστολή των κινεζικών Tu-4 υπήρξε η μεταφορά πυρηνικών βομβών. Ολα έδειχναν ότι θα αντικαθίσταντο σύντομα από τα αεριωθούμενα Tu-16, αλλά η Πολιτιστική Επανάσταση του Μάο οδήγησε σε αποδιοργάνωση της κινεζικής αεροπορικής βιομηχανίας. Η επιχειρησιακή καριέρα των Tu-4 υπήρξε ιδιαίτερα μακρόβια και, εκτός από βομβαρδιστικά, χρησιμοποιήθηκαν και ως αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας και για αποστολές μεταφορών. Κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους, τα αεροσκάφη εκσυγχρονίστηκαν με ηλεκτρονικά συστήματα αυτοπροστασίας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα κατά τη δεκαετία του 1970 ήταν η έλλειψη των αστεροειδών κινητήρων ASh-73TK των 2.400 shp, που

Το 225008 υπήρξε ένα από τα κινεζικά Τυ-4 που εκσυγχρονίστηκαν με τους ελικοστρόβιλους WJ-6.

πλέον είχαν φθάσει στο τέλος της ωφέλιμης ζωής τους. Η κινεζική βιομηχανία ανέπτυξε μια ευφυή λύση και οι αστεροειδείς κινητήρες αντικαταστάθηκαν από ελικοστρόβιλους WJ-6 των 4.250 shp τους οποίους κινούσαν τετράφυλλες έλικες. Το προωστικό σύστημα προήλθε από το μεταφορικό Υ-8, το οποίο με τη σειρά του βασιζόταν στο Antonov An-12BK. Τα εκσυγχρονισμένα βομβαρδιστικά αεροσκάφη εκτιμάται ότι παρέμειναν σε υπηρεσία μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Ενα βομβαρδιστικό μετατράπηκε σε αεροσκάφος έγκαιρης προειδοποίησης KJ-1 με χαρακτηριστικό θόλο στην άτρακτο. Τουλάχιστον ένα ακόμα αεροσκάφος μετατράπηκε σε φορέα εκτόξευσης αναγνωριστικών οχημάτων Chang Hong 1 (αντίγραφα των AQM-34N Firebee). Τα αεροσκάφη αυτά χρησιμοποιήθηκαν σε δοκιμές και τα τελευταία Bull εκτιμάται ότι αποσύρθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ω Τ Ι Κ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α 1113

Β Ι Β Λ Ι Α Ε ι ρ ή ν η Π α ν έ Α η

M y k e l H a w k e

Ε Γ Χ Ε Ι Ρ Ι Δ Ι Ο Ε Π Ι Β Ι Ω Σ Η Σ Ε Ι Δ Ι Κ Π Ν Δ Υ Ν Α Μ Ε Ω ΝΟ σ ύ νχ ρ ο νο ς ujopm öc oönvoc επιΒιωσηα

Εκ δ ό σ ε ις Eu ro b o o ks Α θ ή να 2 0 1 3 , Is rliö s c 320

Τι θα κάνατε αν χανόσασταν στο δάσος στη διάρκεια μιας πεζοπορίας; Αν βρισκόσασταν αποκλεισμένοι στο χιόνι ή ναυαγούσατε στη θάλασσα; Κανείς δεν περιμένει ότι θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει μια τέτοια κατάσταση, ωστόσο παρόμοια περιστατικά συμβαίνουν κάθε χρόνο σε χιλιάδες ανθρώπους.

Το νέο βιβλίο του Μάικελ Χωκ, βετεράνου λοχαγού των Ειδικών Δυνάμεων του Στρατού των Η ΠΑ και ειδικού σε θέματα επιβίωσης, αποτελεί ένα χρήσιμο εικονογραφημένο εγχειρίδιο για την αντιμετώπιση τέτοιου είδους κρίσιμων καταστάσεων που θα μπορούσε να σας σώσει τη ζωή. Ο οδηγός αυτός δεν απευθύνεται στους γνώστες του αντικειμένου, αλλά στον απλό, καθημερινό άνθρωπο, ο οποίος, φυσικά, δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένος -πρακτικά ή ψυχολογικά- ώστε να αντεπεξέλθει σε μια τέτοια κατάσταση.

Στο εγχειρίδιο του Χωκ ο αναγνώστης θα βρει πολύτιμες πληροφορίες και οδηγίες -πλαισιωμένες από κατατοπιστική εικονογράφηση- σχετικά με την εξεύρεση καταφυγίου και νερού, την εξασφάλιση τροφής και το άναμμα φωτιάς, τα εργαλεία που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ή να κατασκευάσει από απλούστατες

πρώτες ύλες, τα φάρμακα με τα οποία θα μπορούσε να προστατεύσει την υγεία του ή να αντιμετωπίσει κάποιον τραυματισμό ή μόλυνση, τον προσανατολισμό και τα σήματα, αλλά και την ψυχολογία της επιβίωσης.

Το βιβλίο διατίθεται από τις εκδόσεις Eurobooks, Ιπποκράτους 112,11472, Αθήνα, τηλ.; 2103614736, και από τα γραφεία της ΓΝΩΜΩΝ Εκδοτική, Λέσβου 14,17237, Δάφνη, τηλ.: 2109758090, www.gnomonpublications.gr.

Γιώια Σιρυρή

Μ Α Κ Ε Δ Ο Ν Ι Α ( 1 8 7 0 - 1 9 0 8 )Εκ Ο όο ε ίϋ A n d y ’ s Pub lish e rs Α θ ή ν α 2 0 0 9 , Zs rliö s c 234

Το βιβλίο της Γιώτας Σφυρή καλύπτει ενδελεχώς την περίοδο 1870-1908 και τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στην περιοχή της Μακεδονίας και γενικότερα των Βαλκανίων, γεγονότα που έχουν αντίκτυπο στην πολιτική ζωή της χώρας μας ακόμη και σήμερα.

Οι πρώτες προσπάθειες για εθνική ολοκλήρωση των χριστιανικών λαών που βρίσκονταν υπό οθωμανική κυριαρχία κατά τη δεκαετία του 1870 είχαν ως συνέπεια την εμφάνιση πληθώρας κινημάτων ανεξαρτησίας στα Βαλκάνια. Ετσι, η Οικουμενική Ορθοδοξία άρχισε να διασπάται σε μικρότερα εθνικά σύνολα, καθένα εκ των οποίων είχε δικές του διεκδικήσεις και οράματα: κοινό χαρακτηριστικό, όμως, όλων ήταν η επιθυμία για αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού και απαλλαγή από την κηδεμονία του Πατριαρχείου.

Με την υποστήριξη της Ρωσίας, τα κινήματα των βαλκανικών λαών ισχυροποιήθηκαν, με βασικότερο εκείνο της Βουλγαρίας, η οποία επιχείρησε να επηρεάσει τη διεθνή κοινή γνώμη υποστηρίζοντας ότι η Ανατολική Ρωμυλία, η Θράκη και η Μακεδονία αποτελούσαν μέρος της βουλγαρικής επικράτειας και ότι οι ελληνικοί πληθυσμοί που κατοικούσαν εκεί ήταν Βούλγαροι που είχαν εξελληνιστεί από το Πατριαρχείο. Η συγγραφέας στο έργο της περιγράφει τα σημαντικότερα γεγονότα που έλαβαν χώρα από την εμφάνιση του

Μακεδονικού προβλήματος μέχρι και το 1908 και τις μάχες που δόθηκαν στη Μακεδονία, παρουσιάζει τους οπλαρχηγούς και τα σώματα που έδρασαν στην περιοχή αλλά και το πολιτικό και στρατιωτικό παρασκήνιο.

Πρόκειται για ένα αξιόλογο εγχείρημα, που συμπυκνώνει μέσα σε λίγες, σχετικά σελίδες έναν ολόκληρο αγώνα, ο οποίος έχει αφήσει ανεξίτηλα τα ίχνη του στην ιστορία μας και, δυστυχώς, εξακολουθεί να αποτελεί ένα αγκάθι στις σχέσεις της χώρας μας με τις βαλκανικές χώρες.

Το βιβλίο διατίθεται από τις εκδόσεις Andy's Publishers, Σόλωνος 54,10672, Αθήνα, τηλ.: 2103628288.

Γ Ε Σ/ Α ΙΙ

0 1 Ε Λ Λ Η Ν 0 Α Μ Ε Ρ Ι Κ Α Ν 0 Ι Ε Θ Ε Λ Ο Ν Τ Ε Σ Σ Τ Η Ν Ε 0 Ν Ι Κ Η Α Ν Τ Ι Σ Τ Α Σ ΗΙστορικό ίω ν επιχειρήσεω ν στην ΕΠΠάΟο ίου 2671 Ανεξάρτητου Ειδικού Tavuoioc Αναγνω ρίσεω νΑ θ ή ν α 2 0 0 5 . le iliö s c 203

Το 122 Ελλληνοαμερικανικό Ανεξάρτητο Τάγμα Πεζικού αποτελεί ένα μόνο από τα πολλά παραδείγματα της έμπρακτης βοήθειας την οποία έσπευδε ανέκαθεν να προσφέρει στη χώρα μας ο απόδημος Ελληνισμός. Συγκροτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου του 1943, με διαταγή του προέδρου Ρούσβελτ και με τη συναίνεση της ελληνικής κυβέρνησης, και από αυτό προέκυψε το 2671 Ειδικό Τάγμα Αναγνωρίσεων (ΕΤΑ). Ο Γ’

Λόχος του, έχοντας εισέλθει μυστικά στην Ελλάδα, έδρασε επί 216 ημέρες σημειώνοντας εντυπωσιακές επιτυχίες.

Το παρόν βιβλίο, που βασίζεται σε αρχεία του Γραφείου Στρατηγικών Υπηρεσιών (OSS) τα οποία παρέμεναν απόρρητα μέχρι το 1988, παρουσιάζει τη δράση του Γ’ Λόχου του 2671 ΕΤΑ καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής του στη χώρα μας, αποκαλύπτοντας άγνωστα μέχρι σήμερα γεγονότα και πληροφορίες, ανδραγαθήματα και επιχειρήσεις, τα οποία αποδεικνύουν με τον καλύτερο τρόπο τους στενούς δεσμούς των Ελλήνων της διασποράς με την πατρίδα μας, σε όποιο σημείο του πλανήτη κι αν βρίσκονται.

Συνεργαζόμενοι άριστα με τις ελληνικές και τις βρετανικές δυνάμεις, οι Ελληνοαμερικανοί επέδειξαν μοναδική γενναιότητα και αυτοθυσία. Η δράση τους αποτυπώνεται με κάθε λεπτομέρεια στις σελίδες της παρούσας έκδοσης, στις οποίες περιγράφονται αναλυτικά οι επιχειρήσεις που ανέλαβαν οι Ομάδες στις οποίες χωρίστηκε ο Γ’ Λόχος, οι ημερολογιακές τους αναφορές, ο κατάλογος με τα ονόματα των αξιωματικών και των οπλιτών που επάνδρωσαν τηνελληνοαμερικανική δύναμη, αλλά και ο θλιβερός κατάλογος των νεκρών και των τραυματιών της. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης το φωτογραφικό υλικό και οι κατατοπιστικοί χάρτες στο παράρτημα στο τέλος του βιβλίου.

Η κεντρική διάθεση γίνεται από το Τυπογραφείο Ε.Σ., στρατόπεδο Παπάγου, Μεσογείων 227-231,15451, Νέο Ψυχικό - Χολαργός, τηλ.: 2106553532.

Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΦΟΡΗΤΟΣ

1/ ΟΔΗΓΟΣ Ί ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ

Ι Ξ γ χ ι ε ι ρ ι δ Ί ο Ι Ξ Ι Ί I B Ι Ω Σ Η Σ ΙΞ I Δ I Κ ί ) Ν Δ Υ Ν Α Μ Ε Ω Ν

HAWKE

ΟΙ ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΚποοκό vm EmxiipAotuv σιην ΕΜΟβοτου 2*71 Avttootmou ΕΛχου Tövuotoc ÄKOyvudOiuv<23 ΛηριΛου - 20 NOCUftMxj 19441



Στρατιωτική Ιστορία 199 (Γνώμων) Stratiotiki Istoria

Documents

Transcript of Στρατιωτική Ιστορία 199 (Γνώμων) Stratiotiki Istoria