ΛΙΘΟΞΟΥ Δ - Η σκοτεινή πλευρά του 1821 (freewebs.com)

7/31/2019 ΛΙΘΟΞΟΥ Δ - Η σκοτεινή πλευρά του 1821 (freewebs.com)

http://slidepdf.com/reader/full/-1821-freewebscom 1/9

Δημήτρης Λιθοξόου π Η σκοτεινή λευρά του 1821

“Τούρκος μη μείνει στο Μοριά” μηδέ στον κόσμο όλο

πδημοτικό τραγούδι ε οχής

**

1828 π , πΤο ο κυβερνήτης Ιωάννης Κα οδίστριας α αντώντας

π ,σε ερώτημα των μεγάλων δυνάμεων της ε οχής για τον

π π πληθυσμό των Τούρκων ου κατοικούσαν στην Πελο όννησο

π 1821 π (ριν το και τον ληθυσμό τους μετά με τη δημιουργία

), : 42.750του νεοελληνικού κράτους έδωσε δύο νούμερα και 0 ( ) [ 1973: . 31].μηδέν Χουλιαράκης σ

π ,Η ε ίσημη αυτή ψυχρή δημογραφική αναφορά έκρυβε μέσα π ’21, πτης τη σκοτεινή λευρά του την εξόντωση δηλαδή α ό

π ,λευράς εξεγερμένων του συνόλου του μουσουλμανικού

π ,άμαχου ληθυσμού π π 15.138ου στην ραγματικότητα ήταν

63.813 [ π 1979, . 211].οικογένειες ή άτομα Σιμό ουλος σπ “Πρόκειται για την ρώτη γενοκτονία στο όνομα της εθνικής

π ”, πυ όθεσης ε ί βαλκανικών εδαφών κατά τους νεώτερους

. π πχρόνους Ας την αρακολουθήσουμε χρονολογικά α ό το

π :Γαλάτσι μέχρι την Τρι ολιτσά

π π π ,Οι ρώτες σφαγές ραγματο οιούνται στη Μολδοβλαχία

π , πυ ό την καθοδήγηση του Αλέξανδρου Υψηλάντη ου

π “εριστοιχιζόταν π , πα ό ένα συρφετό καταχραστών α είθαρχων πκαι ύ ουλων ατόμων ” [ π 1993, . 116],Τρικού ης σ και

π πα οτελούν το ροοίμιο των όσων θα ακολουθήσουν στην

.Ελλάδα Πρωταγωνιστής στο μακελειό βρίσκεται ο Φιλικός

π ,ο λαρχηγός Βασίλης Καραβιάς αρχηγός ως τότε της

.χωροφυλακής στο Γαλάτσι21 , πΣτις Φεβρουαρίου αραμονή της εισόδου του Υψηλάντη

,στις ηγεμονίες ο Καραβιάς σφάζει με τους μισθοφόρους του την οθωμανική φρουρά και όλους τους άμαχους τούρκους

π πεμ όρους και ναυτικούς ου βρίσκονται στο Γαλάτσι και π πλιατσικολογεί τα εμ ορικά τουρκικά καταστήματα

[ π 1980, . 425]. ,Βακαλό ουλος σ Λίγες μέρες αργότερα

π ,αρουσία του ίδιου του Υψηλάντη ο Καραβιάς διατάζει τη

, πσφαγή της οθωμανικής φρουράς του Ιασίου ου είχε

π π [ παραδοθεί και όλων των τούρκων εμ όρων Βακαλό ουλος

1980, . 185]. π π ,σ Ο Υψηλάντης γνωστο οιεί τις ροθέσεις του

πχαρακτηρίζοντας με ροκήρυξη τις σφαγές των αιχμαλώτων



π πστρατιωτών και των αμάχων εμ όρων και το λιάτσικο της

π , “εριουσίας τους ως ηρωικά κατορθώματα”.

, π 21Η εξέγερση στο Μοριά αρχίζει α ό τα Καλάβρυτα στις

. π ,Μαρτίου Πρωτοστατούν οι Φιλικοί Σωτήρης Χαραλάμ ης

, ,Ασημάκης Φωτήλας Βασίλης Πετμεζάς Σωτήρης

π . π πΘεοχαρό ουλος και Νίκος Σολιώτης Οι τριακόσιοι ερί ου

π , πτούρκοι κάτοικοι της κωμό ολης μετά α ό μικρή αντίσταση

π , π π παραδίδονται με συνθήκη η ο οία αμέσως κατα ατάται α ό .τους νικητές Οι άντρες αιχμάλωτοι σφαγιάζονται και τα

π πγυναικό αιδα γίνονται δούλοι στα σ ίτια των ισχυρότερων

π ,Ρωμιών της εριοχής σύμφωνα με τη μαρτυρία του γάλλου

π .αξιωματικού Μαξίμ Ρεϊμ ό

23 . πΑκολουθεί η Πάτρα στις Μαρτίου Ε ικεφαλής βρίσκονται ,οι Φιλικοί Παλαιών Πατρών Γερμανός Ιωάννης

π ( π ), ,Βλασσό ουλος ρώσος ρόξενος Ανδρέας Ζαΐμης Ανδρέας

π π .Λόντος και Ιωάννης Πα αδιαμαντό ουλος Οι μουσουλμάνοι

.κλείνονται στο κάστροπ . :Ο γάλλος ρόξενος Χ Πουκεβίλ γράφει στο ημερολόγιο του

“ π π π Δεν ίστευα ως θα ξαναδώ το φως ύστερα α ό αυτή την … , πτρομερή νύχτα Κραυγές ασυνάρτητες μια όλη είκοσι

… π π χιλιάδων κατοίκων χάνεται Οι Έλληνες υρ ολούν τη

. π . μουσουλμανική συνοικία Οι δρόμοι γεμάτοι τώματα Ο

π π …αρχιε ίσκο ος Γερμανός φορτώθηκε μεγάλη ευθύνη Οι π “Έλληνες φθάνουν α ό τα χωριά κραυγάζοντας θάνατος

”… πστους Τούρκους Η σημαία του Σταυρού κυματίζει άνω στα

. π π π π π … πτζαμιά Οι α άδες βα τίζουν ολλά τουρκό ουλα Μ αίνουν π π . π πστην όλη οι ροεστοί της Βοστίτσας Μ ροστά ηγαίνουν π π π π πάνθρω οί τους ου έχουν μ ηγμένα ε άνω σε κοντάρια έντε

τουρκικά κεφάλια ”[ π 1979, . 189 - 190].Σιμό ουλος σπΟ ρόξενος της Σουηδίας στην Πάτρα και μέλος της Φιλικής

, π (26/3) πΛουδοβίκος Στράνης σημειώνει σε ε ιστολή του ρος

π π :τον σουηδό ρέσβη στην Κωνσταντινού ολη “ Όλα σχεδόν π .τα τούρκικα σ ίτια καταστράφηκαν και λεηλατήθηκαν

π π πΠυρ ολήθηκαν ε ίσης ολλά”. πΤα ίδια αρατηρεί και ο άγγλος

π π : “ρόξενος Φίλι Γκριν π π Στην όλη ε ικρατούσε σύγχυση και

, π λεηλασία τα σ ίτια των Τούρκων ανοίχτηκαν και . π π λεηλατήθηκαν Τα τζαμιά υρ ολήθηκαν ή γκρεμίστηκαν ”

[ π 1979, . 192, 203].Σιμό ουλος σ

23 , πΣτις Μαρτίου μ αίνουν στην Καλαμάτα οι εξεγερμένοι με

,αρχηγούς τους Φιλικούς Θόδωρο Κολοκοτρώνη Αναγνώστη

π ( ), πΠα αγεωργίου Αναγνωσταρά Πετρόμ εη Μαυρομιχάλη και ,π πΝικήτα Τουρκολέκα ου σύντομα λαμβάνει τα αρατσούκλια

[ π 1980,Νικηταράς ο τουρκοφάγος ή Νικηταρού Βακαλό ουλος

. 363].σ



π , πΟι τούρκοι κάτοικοι αραδίδονται αίρνοντας όρκους

π .ροστασίας της ζωής και της τιμής τους Οι αιχμάλωτοι . π π ,μοιράζονται δούλοι Τους ερισσότερους α ό αυτούς με

, “εξαίρεση τα όμορφα κορίτσια σύντομα τους έφαγε το

σκοτάδι”, σύμφωνα με την έκφραση του Φιλικού Αμβρόσιου

.Φραντζή

24Στις Μαρτίου ο αρματολός και μέλος της Φιλικής

,Ξηροδημήτρης Πανουργιάς μαζί με τον ξάδελφό του π , πο λαρχηγό Γιάννη Γκούρα ηγούνται ε ίθεσης στα Σάλωνα

( ). , πΆμφισσα Οι μουσουλμάνοι κάτοικοι μαζί με εκείνους ου

π π ,έχουν εράσει στα Σάλωνα α ό τη Βοστίτσα κλείνονται στο

. π π ,κάστρο Οι ολιορκημένοι αραδίδονται με όρους λόγω

. π π .δίψας Οι ερισσότεροι α ό αυτούς σφάζονται Όσοι γλίτωσαν

[ π 1980, . 425].γίνονται δούλοι Βακαλό ουλος σ

πΤη Λιβαδειά κτυ ά ο αρματολός Φιλικός Θανάσης Διάκος

30 .στις Μαρτίου Τούρκοι και Αλβανοί μουσουλμάνοι

25καταφεύγουν στο κάστρο και αμύνονται μέχρι τις π . .Α ριλίου Παραδίδονται και σφάζονται όλοι χωρίς διάκριση

π 1Το Μεσολόγγι έφτει την η .Ιουνίου Οι μουσουλμάνοι .κάτοικοί του σφάζονται ή μοιράζονται δούλοι

( ) 9 .Ακολουθεί το Βραχώρι Αγρίνιο στις Ιουνίου Εδώ

500 , πμακελεύονται μουσουλμανικές οικογένειες ου είχαν

π παραδώσει με συνθήκη τα ό λα και το σύνολο του εβραϊκού

π π (200 ).ληθυσμού της όλης κάτοικοι Την ίδια τύχη έχουν και

π .οι μουσουλμάνοι στο Ζα άντι Πρωταγωνιστής στις σφαγές ,στη δυτική Ρούμελη ήταν ο αρματολός Γιωργάκης Νικολού ή

, π π πΒαρνακιώτης ο ο οίος αργότερα ροσέφερε τις υ ηρεσίες

πτου στους Οθωμανούς κατά των εξεγερμένων συμ ατριωτών

π π ,του και τελικά ξανα έρασε στο ελληνικό στρατό εδο μετά

π .την έλευση του Κα οδίστρια

’21 ,Ο κορυφαίος ιστορικός του Τζορτζ Φίνλεϋ γράφει για τις

π : “σφαγές των ρώτων ημερών στη Ρούμελη Σε όλη την , πέκταση α ό το ακρωτήριο Σούνιο ως την κοιλάδα του

π , , Σ ερχειού οι μουσουλμανικές οικογένειες σε εκατοντάδες , π – , χωριά εξοντώθηκαν και τα τώματά τους ανδρών

π – π π π ,γυναικών και αιδιών ετάχτηκαν σε κά οιο σ ίτι στην , π .άκρη του χωριού ου του έβαλαν φωτιά Κι αυτό γιατί

π πκανένας χριστιανός δεν ε έτρε ε στον εαυτό του τον πεξευτελισμό να σκάψει λάκκο για να θάψει ενός α ίστου το

πτώμα” [ , 226].Φίνλεϋ σ Παρόμοια γεγονότα συνέβησαν σύμφωνα με τον Φίνλεϋ και

: “στο Μοριά π , Σε κάθε εριοχή της χερσονήσου το χριστιανικό

.στοιχείο είχε ξεσηκωθεί και θανάτωνε τους μουσουλμάνους π πΠυρ όλησαν τους ύργους και τις αγροικίες τους και



π , πκατέστρεψαν ολότελα τις εριουσίες τους έτσι ου να κάνουν π ,εκείνους ου είχαν καταφύγει στα κάστρα να χάσουν κάθε

π π . π π , π 26ελ ίδα ε ανόδου Υ ολογίζεται ως α ό τις Μαρτίου ως , π π 22την Κυριακή του Πάσχα ου τη χρονιά εκείνη έ εσε στις

π , π Α ριλίου θανατώθηκαν ανελέητα δέκα ως δεκα έντε χιλιάδες π π περί ου ψυχές και εξολοθρεύτηκαν τρεις χιλιάδες άνω κάτω

τουρκικές αγροικίες και νοικοκυριά”. ,Και συνεχίζει ο Φίνλεϋ

π : “αρατηρώντας εύστοχα πΗ εξόντωση των Τούρκων α ό τους

π .Έλληνες έγινε σύμφωνα με ρομελετημένο σχέδιο Και ήταν π π π πα οτέλεσμα ερισσότερο των εκδικητικών ροτρο ών των πΕταιριστών και των ανθρώ ων των γραμμάτων ” [ , .Φίνλεϋ σ

214 –215].

, π π 19Ο Δημήτρης Υψηλάντης ου βρίσκεται στο Μοριά α ό τις

πΙουνίου ως ληρεξούσιος του αδελφού του Αλέξανδρου και , π παρχηγός της Φιλικής στην Ελλάδα ροβαίνει σε μία ράξη

. πανατριχιαστική Ε ικηρύσσει το σύνολο του αντρικού

π .μουσουλμανικού ληθυσμού Για κάθε κομμένο κεφάλι

π , π .Τούρκου ου του φέρνουν ληρώνει τρία γρόσια Τόσα ήταν π πτα εταμένα κεφάλια γύρω α ό την σκηνή του Υψηλάντη στο

π π (στρατό εδο της Τρι ολιτσάς κατά τη διάρκεια της

π ), πολιορκίας ώστε ήταν αδύνατον να μ εις μέσα χωρίς να

π .σκοντάψεις άνω τουςπ , πΔύο ευρω αίοι αξιωματικοί ο ροαναφερόμενος γάλλος

π π , πΡειμ ό και ο άγγλος Ουίλιαμ Χάμ φρεϋ εριγράφουν με

π π π πφρίκη δύο ανομοιότυ α εριστατικά ου έζησαν και π παφορούν ερι τώσεις άφιξης κεφαλοκυνηγών στο Δημήτρη

, π π πΥψηλάντη για αράδοση των τρο αίων και είσ ραξης της . παμοιβής Και στα δυο εριστατικά οι ρωμιοί δολοφόνοι έχουν

π πκυνηγήσει και αιχμαλωτίσει τρεις εινασμένους άο λους

, π π πνεαρούς μουσουλμάνους ου αναζητούσαν α ελ ισμένοι π . π ,τροφή στην ύ αιθρο χώρα Σκοτώνουν τους δύο α ό αυτούς

κόβουν τα κεφάλια τους και τα δίνουν στον τρίτο να τα

,μεταφέρει στον Υψηλάντη έτσι ώστε οι θύτες να γλιτώσουν

π . ,τον κό ο της μεταφοράς Το μεταφορέα αιχμάλωτο

π π πσκο εύουν να α αλλάξουν α ό το βάρος της κεφαλής του στο

, πτέλος της διαδρομής γεγονός ου στις συγκεκριμένες

π π π περι τώσεις α οφεύχθηκε εξ αιτίας της αρουσίας των δύο [ π 1979, . 246].ξένων αξιωματικών Σιμό ουλος σ

,Ανάμεσα στις μαζικές σφαγές των μουσουλμάνων το

( ) πμακελειό στο Νεόκαστρο ή Ναβαρίνο Πύλο υ ερβαίνει όσα

π π .μ ορεί να χωρέσει ο ανθρώ ινος νους Η εδώ θηριωδία

π .συντελείται σε δύο ράξειςπ , 14 . 350 π πΠράξη ρώτη στις Ιουλίου Μια ομάδα ερί ου

, π π π πμουσουλμάνων ου α οτελείται α ό εινασμένα

π , π π .γυναικό αιδα και γέροντες αραδίδεται στους ολιορκητές π , 16 ,Α ό αυτούς άνδρες ηλικίας κάτω των εξήντα ετών



( π )μεταφέρονται στο κάστρο της Αρκαδιάς Κυ αρισσίας και π . π πγκρεμίζονται α ό τα τείχη Οι υ όλοι οι μεταφέρονται με

π π π πβάρκες και εγκαταλεί ονται να εθάνουν α ό την είνα στο

.ερημονήσι Χελωνάκι κοντά στη Σφακτηρία Ο ιστοριογράφος

π , π π ,ρωτοσύγκελος Αμβρόσιος Φραντζής ου ήταν αρόν

π : “εριγράφει το τέλος τους Δεν εξήρκει εις τους δυστυχείς παυτούς ότι εινώντες κατέτρωγον τα των θνησιμαίων

π πτωμάτων των άλλων ομοίων αυτοίς ανθρώ ων κρέατα αλλά

π πκαι μη έχοντες ώς να α οβώσιν εις την ξηράν ελάμβανον τα π ,τώματα των τεθνεώτων και μετεχειρίζοντο αυτά ως είδος π λέμβου κω ηλατούντες δια των ιδίων χειρών των αλλά και

πκατά τούτο α ετύγχανον διότι οι Έλληνες δεν τους άφηνον π ,να λησιάσωσιν εις την ξηράν ή φονεύοντες αυτούς ή και

π π π πεμ οδίζοντες αντοιοτρό ως την εις την ξηράν α οβίβασίν , πτων έως ότου κατελύθησαν ά αντες με τοιούτον τραγικόν

τέλος ” [ 1839, . 395].Φραντζής σ, 7 . πΠράξη δεύτερη στις Αυγούστου Οι ολιορκημένοι

, πμουσουλμάνοι στο Ναβαρίνο αραδίδονται με όρους

. π πσεβασμού της ζωής και της τιμής τους Η συμφωνία ροβλέ ει π πτην αράδοση της εριουσίας τους και μεταφορά τους με

π . πκαράβια στην Αίγυ το Για τα όσα δια ράττουν στη συνέχεια

, π π ,οι νικητές με αρχηγό τον ε ίσκο ο Μεθώνης Γρηγόριο δεν

π π .υ άρχουν ε ίθετα να τα χαρακτηρίσουν Η μαρτυρία του

π π :Φραντζή το ιστο οιεί“ Τοιαύτη σφαγή τραγική και φόνος δεν εφάνησαν εις

, πκανενός αιώνος ιστορίαν καθότι όσοι εθανατώνοντο α ό

π π , βολήν υροβόλου άραυτα ελυτρούντο αλλά όσοι

π , ,ε ληγώντο γυναίκες και άνδρες έτρεχον εις την θάλασσαν , π , π ’ ημιθανείς τους ο οίους λέοντας εις την θάλασσαν δι

π π . παλλε αλλήλων υροβολισμών εθανάτωναν Άλλοι δε άλιν π , βλέ οντες άλλους να θανατώνονται ανηλεώς δειλιώντες τον

, ,θάνατον μάλιστα αι γυναίκες με τα βρέφη εις τας αγκάλας π ( ερρί τοντο εις την θάλασσαν ολόγυμνοι καθότι τους εξέδυον

), πολογύμνους οι δε Έλληνες και εν τη θαλάσση ε υροβόλουν ’ ,κατ αυτών ώστε τα ύδατα της θαλάσσης κατεφοινίσσοντο

(κοκκίνισαν ) πα ό τα εκχεόμενα αίματα των δυστυχών αυτών π . π πανθρώ ων Πολλοί δε άλιν Έλληνες ήρ αζον εις χείρας των

π π ,τα βρέφη και τους τριετείς και ενταετείς αίδας και άλλα μεν π π ,έρρι τον κατά των ετρών και τα εθανάτωναν άλλα δε

π , π ’ ρί τοντες ζώντα εις ην θάλλασσαν ε υροβόλουν κατ αυτών π πεντός του ύδατος ώστε τα δυστυχή λάσματα και νιγόμενα

π , πακόμη υ ό των θαλασσίων υδάτων ε υροβολούντο”

[ 1839, . 384].Φραντζής σ

Καταγραμμένες μαζικές σφαγές άμαχου ισλαμικού

π , π ,ληθυσμού έχουμε ε ίσης στα Λαγκάδια τη Μονεμβασία την

, . , πΑταλάντη το Βαθύ Σάμου Στα Λεχώνια Μαγνησίας υ ό την π προτρο ή του στελέχους της Φιλικής αρχιμανδρίτη Άνθιμου



, 600 , .Γαζή αφανίζονται άτομα το σύνολο των κατοίκων Στην

, 600 .Αθήνα μέσα σε δύο ώρες μακελεύονται άλλοι Τούρκοι

, π π 1300Στον Ακροκόρινθο αραδίδονται οι μισοί α ό τους

π π π πμουσουλμάνους ου ε έζησαν α ό την είνα και τις

. , παρρώστιες Τους μεταφέρουν στο Λουτράκι ό ου τα όμορφα

π .αγόρια και κορίτσια τα μοιράζουν για να ουληθούν δούλοι

π π π ,Α ό τους υ όλοι ους άλλους σφάζουν και άλλους

. ,φορτώνουν σε δυο σκάφη Με εντολή του Πανουργιά τα σκάφη βυθίζονται στον Κορινθιακό και οι αιχμάλωτοι π .νίγονται

, π ( ),Στη Νάξο τις Σ έτσες και το Τσιρίγο Κύθηρα σφάζεται πμεγάλος αριθμός μουσουλμάνων ου είχε μεταφερθεί εκεί

.αιχμάλωτοςπ , π ,Δύο υδραίικα μ ρίκια υ ό τον Σαχτούρη και τον Πινότση

π πκυριεύουν ένα καράβι ου ε ιβαίνει ο ανώτατος θρησκευτικός

, ,αρχηγός των Οθωμανών ο Σέιχ Ουλ Ισλάμ κάτι αντίστοιχο

.του Πατριάρχη των ορθοδόξων Στο σκάφος βρίσκονται και π . ,ολλές τουρκικές οικογένειες Σύμφωνα με το Φίνλεϋ οι

π π :υδραίοι ναύτες τους σκοτώνουν όλους με ολύ άγριο τρό ο

“ π π , , ,Γέροι ανυ εράσ ιστοι αρχόντισσες όμορφες σκλάβες , πακόμη και βρέφη σφάχτηκαν άνω στο κατάστρωμα σαν

τραγιά” [ , . 239].Φίνλεϋ σ

π , ,Όλα ωστόσο τα ροαναφερόμενα ακόμα και το Ναβαρίνο

πυστερούν σε θηριωδία μ ροστά σε όσα συνέβησαν στην

π ( π ).άλωση της Τρι ολιτσάς Τρί ολης Η λέξη πΤρι ολιτσά πμ ορεί να θεωρηθεί συνώνυμο της γενοκτονίας .π , π πΣτην οχυρωμένη Τρι ολιτσά ου α οτελούσε τη διοικητική

π , πρωτεύουσα του Μοριά είχε καταφύγει κυνηγημένος α ό τις

πρώτες μέρες της εξέγερσης μεγάλος αριθμός

. π ,μουσουλμάνων Κατά τη διάρκεια της ολιορκίας μέσα εις αυτήν εκατοίκουν , σύμφωνα με το Φωτάκο, “ π 35000υ έρ τας

, ,ψυχαί Τούρκοι Χριστιανοί και Εβραίοι και είχον έλθει εκεί και 4000 π .έως Αλβανοί με τον Κεχαγιάμ εη Ήλθον ακόμη μέσα

8000 π , , ,έως ψυχαί Μ αρδουνιώται Μυστριώται Φαναρίται

, π Λεονταρίται Καρυτινοί και λοι οί ( )”.μουσουλμάνοι Οι π π 7000 , περισσότεροι α ό τους χριστιανούς ου ζούσαν εκεί π , π [ριν την εξέγερση είχαν εγκαταλείψει την όλη Φωτάκος

1960, . 134].σ,Αρχηγός των εξεγερμένων ήταν ο Δημήτρης Υψηλάντης

π ,ε ικεφαλής δε των τεσσάρων διοικήσεων οι Κολοκοτρώνης

π , .Πετρόμ εης Γιατράκος και Αναγνωσταράς Κοντολογίς τα

π ,άντα ήταν στα χέρια της Εταιρείας των Φιλικών δικό της

π π πε ομένως α οκλειστικά έργο ήταν η γενοκτονία ου

.ακολούθησε



π , πΛίγες μέρες ριν την άλωσή της η είνα και ο τύφος θερίζει π .τους ολιορκημένους Ο Υψηλάντης γνωρίζοντας το τι θα

πε ακολουθήσει και θέλοντας να μην χρεωθεί στα μάτια της

π ,Ευρώ ης την ευθύνη του μακελειού αναχωρεί με ένα μικρό

π πσώμα για να αρακολουθήσει α ό τις ακτές τις κινήσεις μιας

.τουρκικής ναυτικής μοίραςπ πΗ ηγεσία της όλης δια ραγματεύεται τους όρους για μια

π . π π ,συνθήκη αράδοσης Οι ο λαρχηγοί των ολιορκητών

πυ όσχονται χωριστά στις αρχοντικές οικογένειες των π π .Τούρκων ροστασία με αντάλλαγμα τις εριουσίες τους

Χιλιάδες χριστιανοί αγρότες έχουν αφήσει τα χωριά τους και π π .έχουν μαζευτεί για να άρουν μέρος στο λιάτσικο Ο

π –Κολοκοτρώνης ουλάει χωριστή συμφωνία άδεια διαφυγής

π ,στους τουρκαλβανούς στρατιώτες του Ελμάζ μ έη έναντι , πθησαυρού αξίας τεσσάρων εκατομμυρίων γροσίων ου του

π 13 ( παραδίδεται εντός κιβωτίων βάσει αυτής θα εράσουν στη

800 ). π π π πΡούμελη άτομα Η Μ ουμ ουλίνα μ αίνει στην όλη και π π πμαζεύει τα κοσμήματα α ό τις α ελ ισμένες τουρκάλες

.αρχόντισσεςπ π π πΟ γάλλος Ρεϋμ ό ου αίρνει μέρος στην ολιορκία σαν

π ,αρχηγός του υροβολικού γράφει για όσα συμβαίνουν αυτές

: “τις τελευταίες μέρες πΤότε άρχισαν εκείνες οι ε αίσχυντες , πσυναλλαγές ου μέσα σε λίγες μέρες φόρτωσαν με αμύθητα

π π π , , λούτη την Μ ουμ ουλίνα τον Κολοκοτρώνη τον …Μαυρομιχάλη και άλλους Τρέμοντας οι Τούρκοι και οι

,Εβραίοι για τη ζωή τους και τη ζωή των δικών τους έτρεχαν πνα εξαγοράσουν με τεράστια οσά ένα καταφύγιο στο

. πτσαντίρι των εχθρών τους Τα αζάρια γίνονταν την ημέρα . παλλά το τίμημα του αίματος καταβαλλόταν τη νύχτα Α ό το

π , πσούρου ο ως την αυγή υ οζύγια φορτωμένα με ασήμι και π π πολύτιμα αντικείμενα έβγαιναν α ό την όλη και τραβούσαν

πγια τις τέντες των κα εταναίων ” [ π 1979, . 260 –Σιμό ουλος σ

261].

π 23 .Η α οφράδα ημέρα ξημερώνει την Παρασκευή Ιουλίου Η

π παντίσταση της όλης καταρρέει σε μια μικρή ε ίθεση και οι π π π .ολιορκητές σαν εινασμένοι λύκοι ξεχύνονται στην όλη

“ π Αδύνατη η εριγραφή” ,των όσων ακολουθούν σημειώνει ο

π . “Ρεϋμ ό π π Σε κάθε βήμα μας βλέ αμε να εκσφεδονίζωνται α ό π , , π .τα αράθυρα γυναίκες κορίτσια αιδιά Παρθένες

, μεγαλωμένες στη σκιά του μοναχικού χαρεμιού αντίκριζαν , πξαφνικά με τρόμο φρίκη και αγωμένο αίμα το ματωμένο

π χέρι ενός άγριου στρατιώτη να τις αρ άζει και να τις γκρεμίζει π …α ό ψηλά στο δρόμο Οι στρατιώτες διεκδικούσαν με λύσσα

π π .την είσοδο στα λουσιόσ ιτα Ολόκληροι τοίχοι γκρεμίζονταν π π ,καθώς χιμούσε ορμητικό α άνω τους το μανιακό λήθος λες

π …και ήταν αρχαίος ολεμικός κριός Κόλαση φωτιάς και

. π π ,αίματος Ο βρόντος των σ ιτιών ου σωριάζονταν συντρίμμια , ,το ατελείωτο τουφεκίδι οι εκρήξεις των κανονιών οι κραυγές



των ετοιμοθάνατων και τα άγρια ξεφωνητά των νικητών , .ανακατεύονταν δημιουργώντας μια συναυλία ανατριχιαστική

Οι Έλληνες βγάζουν μια ιδιαίτερη κραυγή όταν ορμούν στον : π π .εχθρό ένα ούρλιασμα ου τινάζεται α ό το λαρύγγι Αλλά

αυτή η κραυγή γίνεται αλλιώτικη όταν υψώνουν το στιλέτο ή

π . π :το γιαταγάνι άνω στο θύμα τους Αδύνατο να το εριγράψω

π , ,η ικρή ειρωνεία της νίκης η μανία για εκδίκηση η

π π ,α άνθρω η δίψα του αίματος όλα μαζί εκφράζονται με αυτή

π πτην κραυγή ου συνοδεύεται συνήθως α ό ένα γέλιο , .σαρδόνιο άγριο και τρομακτικό Αυτή την κραυγή του

π – , π π πανθρώ ου τίγρη του ανθρώ ου ου κατασ αράζει τον πάνθρω ο” [ π 1979, . 270 – 271].Σιμό ουλος σ

π :Αυτή την εικόνα της κόλασης συμ ληρώνει ο Φιλήμονας

“Γυναίκες , ,σημειώνει πων η λευκότης διεφιλονείκει και ρος , , ’ αυτήν την χιόνα νεάνιδες ων ουδ ο θάνατος κατεμάρανε

, , πτην χιόνα βρέφη τα μεν χειρα τάζοντα τους μαστούς και , π βαβάζοντα τα δε το στόμα έχοντα ε ί του μαστού μητρός

, , , ,αιμοφύρτου νέοι γέροντες άνδρες ανάμικτοι κατέκειντο

π … πθέαμα βαρυ ενθές Ιδίως δε η εκ της ύλης των Καλαβρύτων π π μέχρι του σατρα είου λεωφόρος α ό λιθοστρώτου

, ’ π , π , ’ μετεσχηματίσθη ίν εί ωμεν εις τωματόστρωτον και ούθ ο

π , ’ ππ π π , ’ π πεζός ούθ ο ί ος ε άτει ε ί της γης αλλ ε ί τωμάτων ”.

’ π ,Γι αυτό το τωματόστρωτο μιλάει ο Κολοκοτρώνης στη

“διήγησή” : “του όταν λέει πτο άλογο μου α ό τα τείχη ως τα

πσαράγια δεν ε άτησε γη”. : “Και συνεχίζει δηλώνοντας Το

π πασκέρι ο ού ήταν μέσα το Ελληνικό έκοβε και εσκότωνε α ό

, , π 32000,Παρασκευή έως Κυριακή γυναίκες αιδιά και άνδραις

π μια ώρα ολόγυρα της Τρι ολιτζάς ” [ 1851, .Κολοκοτρώνης σ 82].

Την ίδια τύχη με τους μουσουλμάνους έχει και ο εβραϊκός

π π .ληθυσμός της όληςπ ,Οι εξεγερμένοι μη χορταίνοντας α ό τους βιασμούς το αίμα

, π π (των χιλιάδων θυμάτων το λιάτσικο των άντων ακόμα και π )των σκουριασμένων καρφιών α ό τους τοίχους και την

π π π ,αιχμαλωσία όμορφων αιδιών ρος δουλεμ ορία

,καταφεύγουν στα ισλαμικά και ιουδαϊκά νεκροταφεία για να

π .ανοίξουν τους τάφους και να ετάξουν έξω τους σκελετούς

π , πΜετά αρχίζουν να χτυ ιούνται μεταξύ τους για να άρει ο π .ένας τα λάφυρα α ό τον άλλο

.Στο τέλος οι αρχηγοί κάνουν ταμείο Ο Κολοκοτρώνης

,αναγνωρίζεται ικανότερος έχοντας συγκεντρώσει σαράντα

’ πεκατομμύρια γρόσια γι αυτό και λαμβάνει το αρατσούκλι “ λαφύρας ”. , , π πΟ Γιατράκος με μια σκηνή λάφυρα υ ολεί εται

π π π ,του Πετρόμ εη ου άρ αξε δύο εκατομμύρια γρόσια ενώ

πα οστέλλει στη Μάνη δύο καμήλες και είκοσι μουλάρια

. π π ,φορτίο Η δε Μ ουμ ουλίνα βάζει στο κεμέρι της τέσσερα [ π 1980, . 669].εκατομμύρια γρόσια Βακαλό ουλος σ



π πΟι νικητές εγκατέλει ουν την Τρι ολιτσά και γυρίζουν στα

.χωριά τους κουβαλώντας δούλους και λάφυρα Πίσω τους

, π παφήνουν ερεί ια και χιλιάδες άταφα τώματα να

π π π πκατασ αράσσονται α ό εινασμένες αγέλες αδέσ οτων

.σκύλων

**

:Πηγές π 1980: π π ,Βακαλό ουλος Α όστολου Βακαλό ουλου Ιστορία

, , πτου Νέου Ελληνισμού τόμος Ε΄ Η μεγάλη Ε ανάσταση

(1821 – 1829) – π π (1813 – Οι ροϋ οθέσεις και οι βάσεις της

1822), 1980.Θεσσαλονίκη1851: ,Κολοκοτρώνης Θεοδώρου Κολοκοτρώνη Διήγησις

π 1770 1836συμβάντων της ελληνικής φυλής α ό τα έως τα ,

1851.Αθήναι π 1979: π ,Σιμό ουλος Κυριάκου Σιμό ουλου Πως είδαν οι

’21, 1821 – 1822ξένοι την Ελλάδα του Πρώτος τόμος , Αθήνα 1979.

π 1993: π π ,Τρικού ης Σ υρίδωνος Τρικού η Ιστορία της πΕλληνικής Ε αναστάσης , , 1993.τόμος Α΄ Αθήνα

: ,Φίνλεϋ Γεωργίου Φίνλεϋ Ιστορία της Ελληνικής πΕ αναστάσεως , ,μετάφραση Αλίκη Γεωργούλη χωρίς

.χρονολογία1839: ,Φραντζής Αμβροσίου Φραντζή πΕ ιτομή της ιστορίας

της αναγεννηθείσης Ελλάδος , 1839.Αθήναι

1960: π ,Φωτάκος Φωτίου Χρυσανθο ούλου ή Φωτάκου π π π Α ομνημονεύματα ερί της Ελληνικής Ε αναστάσεως , τόμος

, 1960.Α΄ Αθήναι1973: ,Χουλιαράκης Μιχαήλ Χουλιαράκη ,Γεωγραφική

π 1821 – 1971διοικητική και ληθυσμιακή εξέλιξις της Ελλάδος ,

, 1973.τόμος Α΄ Αθήναι

ΛΙΘΟΞΟΥ Δ - Η σκοτεινή πλευρά του 1821 (freewebs.com)

Documents

Transcript of ΛΙΘΟΞΟΥ Δ - Η σκοτεινή πλευρά του 1821 (freewebs.com)