Εργασία κειμένων Α΄τετραμήνου 2016-17

Κείμενα: «Του νεκρού αδελφού»«Η αρπαγή της γυναίκας του Διγενή»

Υπεύθ. Καθ. Μαγαλιού Λ.

Α1 ΓΕΛ ΑιγινίουΜαθητές που εργάστηκαν:

Δεληγιάννης ΘανάσηςΔημητρούδης ΤάσοςΚοντόπουλος Φώτης

Ο θεσμός του προξενιού

Άσκηση 1:Αναζητήστε στο www.google.gr και στο www.wikepedia.gr την ιστορική εξέλιξη του

θεσμού του προξενιού.Σε σύντομο κείμενο αναφέρετε τις κοινωνικές συνθήκες στις οποίες αναπαράγονται τέτοιοι

θεσμοί.

Είναι ευνόητο ότι ο θεσμός του προξενιού εξελίχθηκε

σε συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες. Παρατηρείται κυρίως στον 9ο-10ο αιώνα π.Χ.,

όπως φαίνεται στα κείμενα‘'Του νεκρού αδελφού''

και ΄΄Η αρπαγή της γυναίκας του Διγενή'' .

Το προξενιό ήταν αυτονόητο εκείνη την εποχή, στην οποία οι γυναίκες δεν είχαν καμία ελευθερία και κανένα δικαίωμα να εκφράσουν την γνώμη τους. Οι οικογένειες ήταν πατριαρχικά οργανωμένες,δηλαδή αρχηγός της οικογένειας ήταν ο πατέρας. Εκείνος έπαιρνε τις αποφάσεις στο σπίτι και σε εκείνον στηριζόταν η οικογένεια.

Οι γυναίκες αντιθέτως αντιμετωπίζονταν σαν άβουλα όντα τα οποία δεν είχαν κανένα δικαίωμα για το οτιδήποτε. Η θέση τους ήταν στο σπίτι, για την ανατροφή των παιδιών και την συντήρηση του νοικοκυριού. Ακόμα και στην περίπτωση των χήρων γυναικών οι γυναίκες δεν ήταν εκείνες που καθόριζαν την τύχη των κοριτσιών, τους αλλά οι μεγαλύτεροι αδελφοί οι οποίοι έπαιρναν τις αποφάσεις και, παρόλο που έδιναν το δικαίωμα στην μητέρα τους να εκφράσει την άποψή της, εκείνοι είχαν τον τελευταίο λόγο (Του νεκρού αδελφού).

Έτσι λοιπόν η άμεσα ενδιαφερόμενη δεν είχε το

δικαίωμα να επιλέξει για σύντροφό της εκείνον

που αγαπούσε ούτε να εκφράσει την άποψή

της για τον άντρα που θα έπρεπε να παντρευτεί.

Κάπως έτσι περνούσε από τον έλεγχο του

πατέρα της στον έλεγχο του συζύγου της.

Ερώτηση 3:Είσαι η γυναίκα του Διγενή.

Πώς θα κρίνεις το γεγονός της αρπαγής σου ως γυναίκα της εποχής εκείνης αλλά και ως

γυναίκα του σήμερα;

Ως γυναίκα του Διγενή

και ως γυναίκα της εποχής εκείνης

το γεγονός της αρπαγής το κρίνω, αν και

χωρίς την θέληση μου, σχεδόν φυσιολογικό, λόγω τηςυποβαθμισμένης θέσης της γυναίκας στην εποχή εκείνη, αφού ως ένα άβουλο ον δεν θα

μπορούσα να αντιδράσω μπροστά σε έναν άντρα, καθώς ήμουν αναγκασμένη να κάνω ό,τι μου

έλεγε.

Ως γυναίκα του σήμερα και με ίση πλέον όσον αφορά τα δικαιώματα θέση με τους

άνδρες, δεν θα μπορούσα να επιτρέψω να γίνει κάτι τέτοιο στον εαυτό μου: να είμαι υποχρεωμένη να κάνω ό,τι μου λέει ένας

άνδρας, μόνο και μόνο επειδή έχει «ανώτερη» κοινωνική θέση από εμένα.

Συνεπώς, οι δύο εποχές και οι γυναίκες των δύο εποχών αυτών έχουν αλλάξει

υπερβολικά. Αν αυτές οι πράξεις σήμερα είναι ασυνήθιστες και πρωτάκουστες, την

ίδια άποψη πιστεύω θα είχαν και οι γυναίκες του τότε για το σήμερα, διότι ούτε οι ίδιες

μπορούσαν να φανταστούν πως η γυναίκα θα είχε τα ίδια δικαιώματα με τον άντρα μια

μέρα.

Ερώτηση 3:Αναφέρετε σύντομα περιστατικά από την

(τοπική) κοινωνία σας που μαρτυρούν την παραβίαση της αξιοπρέπειας της γυναίκας.

● «Αφγανιστάν: Νόμος φιμώνει τις γυναίκες – θύματα βίας» (Φεβρουάριος 2014)

Μια συζήτηση που έκανα πρόσφατα με τη γιαγιά μου στάθηκε η αιτία να

συνειδητοποιήσω πόσο δύσκολη και άδικη υπήρξε στο παρελθόν η στάση των ανδρών ειδικά και της κοινωνίας γενικότερα απέναντι στη δική της γενιά και ακόμη περισσότερο

στη γενιά της προ-προγιαγιάς μου.

Οι διαφορές με την σημερινές αντιλήψεις ως προς την θέση της γυναίκας στον οικογενειακό, εργασιακό και

κοινωνικό χώρο γενικότερα είναι εμφανέστατες.

Η γιαγιά μου είχε την ατυχία να μεγαλώσει με τη γιαγιά της, καθώς ορφάνεψε στην ηλικία των τεσσάρων χρονών

και έτσι είχε αρκετά πράγματα να μου διηγηθεί από τη ζωή της γιαγιάς της και την δική της φυσικά.

Στην οικογένεια, η θέση της γυναίκας στις αρχές του 19ου αιώνα ήταν κάτι

περισσότερο από μειονεκτική σε σχέση με το αντίθετο φύλο,

ειδικά στα χωριά, όπου η έλλειψη της στοιχειώδους εκπαίδευσης ήταν

καθημερινό φαινόμενο.

Δεν υπήρχε περίπτωση η γυναίκα εκείνης της εποχής να μορφωθεί –πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- αφού από την μια δεν υπήρχε η οικονομική άνεση η οποία θα επέτρεπε στις

γυναίκες να μορφωθούν και να μην αναγκαστούν να δουλεύουν από μικρά παιδάκια στα χωράφια και από την

άλλη θεωρούνταν από τους άντρες της εποχής εκείνης άδικος κόπος.

Ήταν πολύ συχνό φαινόμενο, επίσης, οι γυναίκες να μην έχουν την επιλογή του συζύγου τους, αλλά να παντρεύονται με

προξενιό, πράγμα που συνέβη και στη δική μου γιαγιά.

Η ανατροφή των παιδιών ήταν αποκλειστική υποχρέωσή της, όπως επίσης και οι οικιακές δουλειές, αλλά και η δουλειά στα χωράφια.

Μου είπε επίσης ότι η απιστία των αντρών στο γάμο ήταν αποδεκτή από τις γυναίκες και δεν αντιδρούσαν, αφενός γιατί δεν είχαν την παιδεία και τη διάθεση να

διεκδικήσουν τον σύζυγό τους, αφετέρου γιατί αισθάνονταν αδύναμες να κρατήσουν μόνες την

οικογένειά τους και να μεγαλώσουν χωρίς την πατρική παρουσία τα παιδιά τους . «Μια οικογένεια χωρίς τον

πατέρα φάνταζε ορφανή».

Αυτό που θυμάται η γιαγιά μου με μεγάλη πικρία είναι ότι στα μεταγενέστερα χρόνια, στις δεκαετίες του 60 και του 70, όταν δούλευε σε κάποιο εργοστάσιο, ο μισθός της ήταν αρκετά μικρότερος σε σχέση με αυτόν των αντρών, παρόλο που προσέφεραν την ίδια δουλειά!

Αναγκάστηκε δε, να μεταναστεύσει με την οικογένειά της στη Γερμανία για οικονομικούς λόγους, όπου τα πράγματα για τις γυναίκες σε σχέση με την Ελλάδα

ήταν ελαφρώς καλύτερα, αλλά και πάλι δεν ήταν ποτέ το ίδιο με τους άντρες.

Η ψήφος για τις γυναίκες έγινε γεγονός μετά το 1955 περίπου -όχι βέβαια πωςψήφιζαν ό,τι ήθελαν. Η ψήφος ήταν και αυτή επιλογή του συζύγου της.

Ευτυχώς τις τελευταίες δεκαετίες τα πράγματα έχουν αλλάξει . Αισθάνεται ότι έχει κι εκείνη ίσο ρόλο μέσα στην οικογένεια αφού προσφέρει εξίσου (με την σύνταξη της) στο οικογενειακό

ταμείο και απολαμβάνει της στήριξης τόσο των παιδιών της όσο και του παππού μου !!!

Μια οικογένεια στον παραδοσιακό γάμο

Προίκα ευκατάστατης νύφης

● Σε κάποιο ελληνικό χωριό τη δεκαετία του 60. Λίγες μέρες πριν το γάμο μεταφέρουν την προίκα της

νύφης στο νέο της σπίτι.