Η Άλωση της Πόλης - 1453

Ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος (1870-1934) αποδίδει την Άλωση και τον Κων/νο ΙΆ΄ Παλαιολόγο

I. Η εξάπλωση των Οθωμανών (1300-1390)

• Πού οφείλεται; Πώς δικαιολογείται; • Γιατί είναι τόσο γρήγορη και τόσο ορμητική;

Η εξάπλωση του Οθωμανικού κράτους

Στις αδυναμίες του Βυζαντινού κράτους

• Εμφύλιοι πόλεμοι μεταξύ Δυνατών για το θρόνο.

• Οικονομική παρακμή - το νόμισμα χάνει την αξία του.

• Βαριά φορολογία αποξενώνει το κράτος από το λαό: επαναστάσεις κατά των ευγενών.

• Στρατιωτική αδυναμία, βασίζεται σε μισθοφόρους.

Στη δύναμη του Οθωμανικού κράτους

• Έχει φανατικούς μαχητές του Ισλάμ (γαζήδες).

• Άνανεώνει συνεχώς το στρατό με στρατολόγηση από τον πληθυσμό των λαών που υποδουλώνει (παιδομάζωμα).

• Νέος – δυναμικός στρατός που μάχεται με όρεξη και φανατισμό (γενίτσαροι).

Άπάντηση

Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος(1259-1282)

Το Βυζαντινό Κράτος ανασυστήθηκε (1261) από τον Μιχαήλ Η' και γνώρισε χάρη στη διπλωματία του μια τελευταία αναλαμπή που διήρκεσε ως τα 1350 περίπου.

Η νίκη στη μάχη της Πελαγονίας (1259) εναντίον των Φράγκων και η επανίδρυση της

αυτοκρατορίας (1261)

• Αποτέλεσμα: ο μισθοφορικός βυζαντινός στρατός νίκησε.

Ο πρίγκιπας της Άχαΐας αιχμαλωτίστηκε και ελευθερώθηκε με αντάλλαγμα: Μυστρά – Μονεμβασιά – Μάνη

• Συνέπειες: Η νίκη άνοιξε το δρόμο στον Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο για την ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης, που ήταν ακόμα υπό λατινικό έλεγχο.

1η ενέργεια

Η Σύνοδος της Λυών 1272-1274

•Με σειρά υποχωρήσεων σε εκκλησιαστικά θέματα, οι αντιπρόσωποι της Άνατολικής Εκκλησίας υπογράφουν στη Λυών το 1274 συμφωνία ενώσεως με τους Καθολικούς. •Η συμφωνία αυτή δεν έγινε δεκτή από τον ορθόδοξο κλήρο και το λαό και ο μόνος που τυπικά υποτάχθηκε στον πάπα ήταν ο ίδιος ο Μιχαήλ και ο γιος του Άνδρόνικος Β‘.

Ο καρδινάλιος Bonaventura δέχεται τους έλληνες απεσταλμένους στη Σύνοδο της Λυών

2η ενέργεια

Οι αιτίες της εξάπλωσης των Οθωμανών

• Το παιδομάζωμα (devşirme) = απαγωγή νέων χριστιανών αγοριών με σκοπό την ανατροφή τους ως στρατιωτών του σουλτάνου. • Πρωτοεμφανίζεται περίπου στα 1360 και συστηματοποιείται το 1430. • Τα αγόρια εξισλαμίζονταν και εκπαιδεύονταν. Η πλειονότητα προοριζόταν για τα τάγματα του καπίκουλου, (= σκλάβοι της Πύλης, γενίτσαροι).• Άναφέρεται και ως «φόρος αίματος» σε αντιπαραβολή με τον κεφαλικό φόρο.

Η δύναμη των Οθωμανών

Γαζήδες, οι φανατισμένοι

πολεμιστές του Ισλάμ

ικανοί Οθωμανοί ηγέτεςΟσμάν: ο ιδρυτής της οθωμανικής αυτοκρατορίας (1299-1324)

Ορχάν: Κατέλαβε: Νίκαια, Προύσα, Καλλίπολη-1354 (1324-1360)

Η εξάπλωση των Οθωμανών

Ο Orhan Gazi • κατέλαβε την Προύσα (1326, η

νέα πρωτεύουσα), τη Νίκαια (1331), τη Νικομήδεια (1337), την Καλλίπολη (1354).

• και ίδρυσε το τάγμα των Γενίτσαρων.

Ο σουλτάνος Ορχάν (1336-1362) πρωτότοκος γιος του ιδρυτή της δυναστείας των Οσμανληδών, από την οποία το κράτος ονομάστηκε Οθωμανικό

100 χρόνια πριν την Άλωση: το Βυζαντινό

κράτος περιορίζεται στη

Θράκη, τη Θεσ/νίκη και την

Πελοπόννησο

Εδραίωση της οθωμανικής κυριαρχίας στα Βαλκάνια

Μουράτ Α΄: κατέλαβε Άδριανούπολη, Σόφια (1360-1389) Η μεγάλη νίκη στο Κοσσυφοπέδιο

εναντίον των Σέρβων το 1389