Ζωφόρος του ΠαρθενώναΕργασία των μαθητών του Α1/Α2 του Γυμνασίου Μανιάκων με θέμα:

«Ανασαίνω τη δύναμη της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Ζωγραφίζω αρχαίους λίθους. Στοχάζομαι την τύχη τους. Διεκδικώ την επιστροφή τους».

Επισκέπτομαι: http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/parthenonas/zoforos.htm

http://www.parthenonfrieze.gr/

Μια μικρή εισαγωγή:

Σε αντίθεση με τα μυθολογικά θέματα των μετοπών και των αετωμάτων, για τη ζωφόρο του Παρθενώνα, ο Φειδίας επέλεξε ως θέμα τη μεγαλύτερη γιορτή της πόλης, τα Μεγάλα Παναθήναια, τη γιορτή προς τιμήν της θεάς Αθηνάς. Η γιορτή διοργανωνόταν κάθε τέσσερα χρόνια, διαρκούσε 12 μέρες και περιελάμβανε τελετές, θυσίες, γυμνικούς και μουσικούς αγώνες. Η πιο επίσημη μέρα ήταν η τελευταία, η 28η του μηνός Εκατομβαιώνος (μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού), ημέρα των γενεθλίων της θεάς. Την ημέρα αυτή σχηματιζόταν πομπή που έφτανε στο ναό της Αθηνάς Πολιάδος (στον Αρχαίο Ναό, ο οποίος αντικαταστάθηκε αργότερα από το Ερέχθειο), για να παραδώσει στους ιερείς τον καινούργιο πέπλο για το ξόανο της θεάς. Αυτή ακριβώς η πομπή ξετυλίγεται στα 160 μέτρα της ζωφόρου του Παρθενώνα.   http://www.theacropolismuseum.gr/el/content/i-zoforos-0  

▲ http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/parthenonas/zoforos.htm

H ζωφόρος αποτελείτο από 115 λίθους. Είχε συνολικό μήκος 160 μέτρα, ύψος 1,02 μέτρα και πάχος 0,6 μέτρα. Στην πομπή εικονίζονταν περίπου 378 ανθρώπινες και θεϊκές μορφές, καθώς και περισσότερα από 200 ζώα, κυρίως άλογα. Oμάδες ιππέων και αρμάτων καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της ζωφόρου. Ακολουθεί η πομπή της θυσίας, με τα ζώα και τις ομάδες ανδρών και γυναικών που φέρουν ιερά τελετουργικά σκεύη και προσφορές. Στη μέση της ανατολικής πλευράς, πάνω από την είσοδο του ναού, εικονίζεται το τέλος της πομπής, το αποκορύφωμα του πολυήμερου εορτασμού των Παναθηναίων: η παράδοση του πέπλου, του δώρου των Αθηναίων στο λατρευτικό διιπετές ξόανο της θεάς. Αριστερά και δεξιά εικονίζονται καθιστοί οι δώδεκα θεοί του Ολύμπου.http://www.theacropolismuseum.gr/el/content/i-zoforos-0

Από το σύνολο της ζωφόρου, σήμερα σώζονται 50 μέτρα στο Μουσείο της Ακρόπολης, 80 μέτρα στο Βρετανικό Μουσείο, ένας λίθος στο Μουσείο του Λούβρου, ενώ άλλα τμήματα είναι διασκορπισμένα σε μουσεία στο Παλέρμο, στο Βατικανό, στο Würzburg, στη Βιέννη, στο Μόναχο και στην Κοπεγχάγη.http://www.theacropolismuseum.gr/el/content/i-zoforos-0

▲ Νέο Μουσείο Ακρόπολης: Η ΖΩΦΟΡΟΣhttp://history-pages.blogspot.gr/2012/05/blog-post_01.html

Από τις μεγαλύτερες καινοτομίες στο γλυπτικό πρόγραμμα του Παρθενώνα είναι η αναπαράσταση της πομπής των Παναθηναίων. Ο Φειδίας, ενώ εξωτερικά στις μετόπες, επάνω από τους κίονες του πτερού, ιστορεί τους άθλους των παλαιών ηρώων, όπως ήθελε η παράδοση, μέσα από το περιστύλιο και ψηλά στους τοίχους του σηκού ιστορεί μια από τις κορυφαίες στιγμές της αθηναϊκής ζωής, την πομπή των Παναθηναίων, έτσι καθώς αυτή διέσχιζε από τον Κεραμεικό την Αγορά και κατέληγε στην Ακρόπολη, μεταφέροντας με μεγάλες τιμές τον πέπλο στο άγαλμα της πολιούχου θεάς Αθηνάς.

Έτσι, στο κορυφαίο αυτό μνημείο της αθηναϊκής αρχιτεκτονικής ο καθημερινός

άνθρωπος απεικονίζεται μαζί με τους θεούς, γεγονός που αντανακλά την έπαρση της πόλης με την αποθέωση του πολίτη της

αθηναϊκής δημοκρατίας.

▲ Το 1801 μ.Χ. ο Thomas Bruce, κόμης του Έλγιν, πρεσβευτής της Αγγλίας στην Υψηλή Πύλη, κατάφερε να αποσπάσει από το Σουλτάνο φιρμάνι με το οποίο του δινόταν η άδεια να αφαιρέσει από τις χώρες που βρίσκονταν στη δικαιοδοσία του σουλτάνου, ό,τι αρχαιότητα ήθελε. Έτσι ο Έλγιν απέσπασε από την Ακρόπολη διάφορα γλυπτά. Στην προσπάθειά του να αρπάξει όσο περισσότερα μπορούσε, προκάλεσε και μεγάλες ζημιές. Συνολικά μετέφερε στο Λονδίνο δεκαοκτώ (18) αγάλματα από τα αετώματα, δεκαπέντε (15) μετόπες και πενήντα (50) λίθους από τη ζωφόρο μήκους εβδομήντα πέντε (75) μέτρων.  Το 1815 το Βρετανικό Μουσείο αγόρασε από τον Έλγιν τα γλυπτά του Παρθενώνα.

◄ Parthenon by Costa-Gavras

▲ Parthenon by Costa-Gavras

Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου.

Η επιστροφή των μαρμάρων είναι πρωτίστως ηθικό αίτημα και συνδέεται με την απόδοση δικαιοσύνης, αφού αποτελούν προϊόν κλοπής και αρχαιοκαπηλίας.

Όχι, δεν πάσχω από μισαλλοδοξία, εαυτολατρία, μπανάλ σωβινισμό,

στείρα αρχαιολατρία… Σέβομαι τους λαούς και τα δημιουργήματά τους. Τα

μάρμαρα του Παρθενώνα δεν είναι αυτοτελή έργα. Είναι αναπόσπαστα

και εκ γενετής στοιχεία του μνημείου του Παρθενώνα. Είναι απαραίτητο, λοιπόν, να ενταχθούν στο όλον για να εκπληρώσουν τον αισθητικό τους

ρόλο και για να διαμορφωθεί το ενιαίο μνημείο. Μπορώ να παραθέσω κι ένα πλήθος ακόμη επιχειρημάτων.

Αλλά να μην σας κουράσω.

Παρθενώνας, Ανατολική ζωφόρος

Παρθενώνας, Δυτική ζωφόρος

Παρθενώνας, Βόρεια ζωφόρος

Παρθενώνας, Νότια ζωφόρος