ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΟ 10 1

2 Ποια συστήματα διακυβέρνησης επικράτησαν στην Ευρώπη από τον 16 ο έως και τον 18 ο αιώνα; θέματα μοναρχική εξουσία: 1)κρίση φεουδαρχίας 2)αύξηση βασιλικών πόρων μέσω φορολογίας Αγγλία-Γαλλία-Ισπανία-Πρωσία-Ρωσία μονάρχης=επικεφαλής εκτελεστικής, νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας απόλυτη μοναρχία: Γαλλία 17 ος αιώνας 2

3 φωτισμένη απολυταρχία: β ½ 18 ου αιώνα απόπειρες προσαρμογής στα ανθρωπιστικά και ορθολογιστικά κηρύγματα των Διαφωτιστών κοινοβουλευτική μοναρχία: Αγγλία αυξημένες εξουσίες Κοινοβουλίου και υπουργικού συμβουλίου αριστοκρατικές και αστικές ολιγαρχίες ή δημοκρατίες: Ιταλία-Γερμανία-Ολλανδία-Ελβετία 3

4 Ποιοι παράγοντες οδήγησαν στην καθιέρωση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στις ευρωπαϊκές χώρες; έκτακτες εισφορές στους Άγγλους από τον μονάρχη Κάρολο Α Στιούαρτ προσπάθεια επιβολής επισκοπικού συστήματος στην Σκοτία προκλητική περιφρόνηση Κοινοβουλίου εμφύλιοι ηγέτης: Όλιβερ Κρόμγουελ επιρροή από Διαφωτισμό: προσπάθησε να αλλάξει το πολίτευμα 1714: άνοδος Γεωργίου Α στον θρόνο κυβερνητικό έργο: υπουργικό συμβούλιο που στηριζόταν στην πλειοψηφία του Κοινοβουλίου 4

5 πρώτος πρωθυπουργός: σερ Ρόμπερτ Ουόλπολ κυβέρνησε ως αρχηγός της πλειοψηφίας της κοινοβουλευτικής παράταξης υπουργικό συμβούλιο=πραγματική κυβέρνηση 1783: σταθεροποίηση εξουσίας από τον Πιτ τον Νεώτερο πρότυπο για Αμερικανική και Γαλλική Επανάσταση ακολούθησαν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες 5

6 Συγκρίνετε εθνικά κινήματα του 19 ου με αυτά τυ 20 ου αιώνα στην Ευρώπη. Ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά τους και που διαφέρουν τα πρώτα από τα δεύτερα; Τεκμηριώστε την απάντησή σας με ιστορικά γεγονότα. 19 ος αιώνας: εθνικισμός σχηματισμός εθνικών κρατών Ιρλανδία Πολωνία Ελλάδα 6

7 Ιρλανδία: «Ιρλανδική Δημοκρατική Αδελφότητα» το πιο ισχυρό εθνικό αυτονομιστικό κίνημα στη Δυτικη Ευρώπη υποστήριξη από εξαθλιωμένο αγροτικό, καθολικό πληθυσμό, που βρισκόταν υπό αγγλική κυριαρχία Πολωνία: «Πολωνικό Εθνικό Κίνημα» τρεις ανεπιτυχείς ένοπλες εξεγέρσεις κατά των Ρώσων Ελλάδα: «Εθνική Επανάσταση Ελλήνων» εθνικού χαρακτήρα δεν περιοριζόταν σε εξεγέρσεις φυλετικών ομάδων ενάντια σε κάθε μορφής καταπιεστική εξουσία 7

8 20 ος αιώνας: νέα εθνικά κινήματα 1. βαλτικών λαών 2. Εβραίων 3. Σλαβομακεδόνων 4. Αλβανών 5. Ρουθηνών (Ουκρανών) 6. Βάσκων 7. Καταλανών 8. Φλαμαδών Βελγίου 8

9 κοινά χαρακτηριστικά: εξέγερση διαμόρφωση εθνικής συνείδησης προσπάθεια ενοποίησης ή ανεξαρτησίας Διαφορές: 19 ος αι.: μετριοπαθής και φιλελεύθερος 20 ος αι.: επιθετικός, μη ανεκτικός-αφομοιωτικός 19 ος αι.: επαναστατικός και φιλελεύθερος χαρακτήρας 20 ος αι.: επεκτατικός και κατακτητικός χαρακτήρας 9

10 Τί γνωρίζετε για την κρίση της Δυτικής Εκκλησίας και του πνευματικού κόσμου από τον 14 ο έως και τον 16 ο αιώνα; 14 ος αιώνας: συνολική κρίση εγκατάλειψη ενοριών θάνατος ιερέων από πανώλη απομάκρυνση από ποιμενικά καθήκοντα κατηγορίες: εγκατάλειψη καθηκόντων απουσία χαμηλό μορφωτικό επίπεδο ανεπάρκεια χαλαρά ήθη 10

11 13 ος αιώνας: ακμή παπισμού 14 ος αιώνας: κρίση συμβιβασμός πάπα με περιορισμό κοσμικής εξουσίας εμφάνιση αιρέσεων (Αγγλία-Βοημία) Μεσαίωνας: περίοδος θεσμικής κρίσης της Εκκλησίας αξίωμα πάπα: αντικείμενο διαμάχης «Βαβυλώνειος Αιχμαλωσία» 1305-1378 Μεγάλο Σχίσμα 1378-1417 11

12 Εξετάστε εάν και σε ποιο βαθμό ο Διαφωτισμός ήρθε σε ρήξη με τις πολιτικές και κοινωνικές δομές των ευρωπαϊκών κρατών του 18 ου αιώνα Βολταίρος: ατομική ελευθερία θρησκευτική ανεκτικότητα ελευθερία έκφρασης στηλίτευση τυραννικής διακυβέρνησης

απόλυτης μοναρχίας Μοντεσκιέ: εξέταση καθεστώτων πρόταση μοναρχίας φωτισμένης από τη λογική σεβασμός στις ελευθερίες των ατόμων 12

13 Ρουσσώ: δικαίωση και ισότητα ανθρώπων οικονομολόγοι: ενιαία Ευρώπη με ελεύθερη αγορά Ευρώπη βασισμένη στον οικονομικό φιλελευθερισμό κίνημα αναθεώρησης σοφρωνιστικού και ποινικού συστήματος Άρα: μεγάλη ρήξη Διαφωτισμού ανθρωποκεντρισμός 13

14 Η Αναγέννηση Ουμανισμός και η Μεταρρύθμιση συνιστούν δύο κεντρικά φαινόμενα στη διαδικασία μετάβασης της Ευρώπης από τον Μεσαίωνα στους Νεώτερους Χρόνους. Ποια κατά τη γνώμη σας η σχέση μεταξύ Αναγέννησης Ουμανισμού και Μεταρρύθμισης; και τα δύο ρεύματα είχαν τις ρίζες τους σε επαναστατικές και ριζοσπαστικές ιδέες μετασχηματισμού τόσο της κοινωνίας μέσω του ανθρώπου, όσο και της εκκλησίας και των οργάνων της οι επιστήμονες σηματοδωτούν το τέλος του Μεσαίωνα στο 1500, λόγω των δύο αυτών ρευμάτων 14

15 Αναγέννηση: εντυπωσιακή πρόοδος που σημειώθηκε στη σκέψη, στη λογοτεχία και κυρίως στην τέχνη και διακρίνεται ως φάση της διανοητικής και πολιτιστικής ιστορίας βασική διαφορά: αντίληψη για τον άνθρωπο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας ενδιαφέρον για την κλασική Αρχαιότητα ανάπτυξη κλασικών σπουδών και ελληνικής φιλολογίας εξοικίωση με μνημεία και καλλιτεχνικά επιτεύγματα αρχαιότητας 15

16 Ουμανισμός: διανοητικό κίνημα που προσπάθησε να δώσει αξία και αξιοπρέπεια στην ανθρώπινη ύπαρξη, σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο στόχος: δημιουργία ενός εκλεκτού όντος που θα ανέπτυσε αρμονικά όλες τις δυνατότητές του Homo Universalis: Καθολικός Άνθρωπος αυστηρή κριτική σε εκκλησία + πολιτική εκπρόσωπος: Έρασμος συμβιβασμός χριστιανισμού και αρχαιότητας μέσα από τη μελέτη της Αγίας Γραφής 16

17 1500: Τέλος Μεσαίωνα (Ανακαλύψεις + Μεταρρύθμιση) Μεταρρύθμιση: ανατροπή θρησκευτικού καθεστώτος και κοινωνικής τάξης διάσπαση δυτικής χριστιανοσύνης σε καθολικούς και προτεστάντες δεν ήταν ενιαίο επαναστατικό κίνημα με έναν ηγέτη, καθορισμένους στόχους και οργάνωση ξεκίνησε ως κίνημα διαμαρτυρίας κληρικών και διαοούμενων Κεντρική Βόρεια Δυτική Ευρώπη: εκδήλωση προτεσταντισμού 17

18 Ποιες είναι οι φάσεις της Γαλλικής Επανάστασης; Περιγράψτε τα χαρακτηριστικά της κάθε φάσης α περίοδος ( Ιούνιος 1789 - Αύγουστος 1792 ): Χαρακτηρίστηκε από μετριοπάθεια και οι τύχες της επανάστασης βρίσκονταν στα χέρια της Εθνοσυνέλευσης που έλεγχαν οι αστοί β περίοδος ( Σεπτέμβριος 1792 καλοκαίρι 1794) Ήταν η ριζοσπαστική, σ αυτήν κυριάρχησαν οι ριζοσπάστες δημοκρατικοί και οι μικροαστοί γ περίοδος ( καλοκαίρι 1794-1799): θέματα Χαρακτηρίστηκε από τη συντηρητική στροφή της Επανάστασης και την επανάκαμψη της μεγαλοαστικής τάξης 18

19 Συμφωνείτε με την άποψη ότι η ρωμαιοκαθολική εκκλησία βρέθηκε στο απόγειο της δύναμής της και της αίγλης της κατά την περίοδο από τον 11 ο έως και τον 13 ο αιώνα; Τεκμηριώστε την απάντησή σας δίνοντας έμφαση: α) στις εξελίξεις στο εσωτερικό της εκκλησίας β) στις σχέσεις της με την κοσμική εξουσία γ) στις σχέσεις της με τον μη χριστιανικό κόσμο 19

20 περίοδος κλασικού Μεσαιωνα: ανανέωση και αναμόρφωση εκκλησίας επέκτασης της χριστιανικής πίστης ανάδειξης πάπα σε ισχυρό ηγεμόνα και πνευματικό ηγέτη α) εσωτερικό: θρησκευτικό τάγμα Κλυνύ: πνευματική και ηθική αναμόρφωση κλήρου ίδρυση μοναστηριών β ½ 11 ου αι.: άνοδος στο παπικό αξίωμα δυναμικών και μορφωμένων κληρικών = αγώνας εκκλησίας να χειραφετηθεί από κοσμική εξουσία 20

21 αλλαγές: εκλογή πάπα: κολέγιο καρδιναλίων Ρώμης καταδίκη φαινομένων διαφθοράς στην Εκκλησία παραδειγματική καθαίρεση ιερέων απαγόρευση χειροτονίας επισκόπων από κοσμικούς εδραίωση πρωτείων Ρώμης έναντι όλων των εξουσιών 21

22 β) σχέσεις με κοσμική εξουσία: πάπας: εδραίωση πρωτοκαθεδρίας Ρώμης κοσμικός και πνευματικός ηγέτης απαγόρευση κοσμικών στη συμμετοχή στα θρησκευτικά ζητήματα γ) σχέσεις με μη χριστιανικό πληθυσμό αντιμετώπιση αιρέσεων σταυροφορίες προσηλυτισμός αλλόθρησκων 22

23 Συγκρίνετε το σύστημα ευρωπαϊκής ισορροπίας που εγκαθίδρυσαν οι Συνθήκες της Ουτρέχτης (1713-1715) με εκείνο που επιβλήθηκε μετά το Συνέδριο της Βιέννης (1814-1815) αναδεικνύοντας: α) το περιεχόμενο β) τους πρωταγωνιστές γ) τη σημασία λειτουργικότητα δ) τα όρια και τις επιμέρους ανατροπές των εν λόγω συστημάτων 23

24 Συνθήκες Ουτρέχτης: θέματα σταθεροποίηση Δυτικής Ευρώπης για 75 χρόνια οριστική διαμόρφωση ορίων μέχρι σήμερα Ισπανία-Πορτογαλία-Γαλλία-Βέλγιο-Ολλανδία εγκαθίδρυση συστήματος ευρωπαϊκής ισορροπίας εξισορροπημένη κυριαρχία ισχυρών κρατών στόχος: στέρηση δυνατότητας να καταστεί ένα κράτος επικίνδυνο 2) Συνέδριο Βιέννης: σχεδιασμός καθεστηκυίας τάξης στη μεταναπολεόντια Ευρώπη Ρωσία-Αυστρία-Πρωσία-Αγγλία στόχος: αποκατάσταση προεπαναστατικών δομών κοινωνικής και πολιτικής εξουσίας αποτροπή μελλοντικών αναστατώσεων 24

25 Εξετάστε τον ρόλο που έπαιξαν δύο από τα ακόλουθα γεγονότα φαινόμενα στην έκρηξη του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη: α) Συνθήκη Βερσαλλιών β) Παγκόσμια οικονομική κρίση γ) Επικράτηση ναζισμού δ) Πολιτική κατευνασμού 25

26 α) Συνθήκη Βερσαλλιών: θέματα Γερμανία: υποχρέωση αποδοχής όρων Συνθήκης Βερσαλλιών 1918 αλλά: 1. δεν υπέστη ολοσχερήκαταστροφή 2. δε μείωσε τις φιλοδοξίες της για παγκόσμια ηγεμονία όλες οι κυβερνήσεις μετά το 1919 προσπάθησαν να ανατρέψουν την συνθήκη περίοδος Δημοκρατίς Βεϊμάρης (1919-1933): προσπάθεια αναθεώρησης όρων σε ειρηνικό κλίμα 1933: άνοδος Χίτλερ: νέα περίοδος επιθετικής πολιτικής 26

27 β) παγκόσμια οικονομική κρίση: οικονομική εξαθλίωση λόγω πολεμικών επιχειρήσεων λειψανδρία λόγω απώλειας στρατιωτών πείνα οικονομική ανέχεια ιμπεριαλιστές: υποσχέσεις για οικονομική ανάπτυξη 27

28 Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η σημσία και ποιες οι συνέπεις της Γαλλική επανάστασης, καθώς και της ναπολεόντειας κατάκτησης για τη διαμόρφωση της νεώτερης Ευρώπης; Αρχικά θα πρέπει να αναφερθούμε στη σημασία της Γαλλικής Επανάστασης. σε συνδυασμό με τη Βιομηχανική Επανάσταση σημάδεψε την απαρχή μιας νέας εποχής για τον κόσμο, την εποχή της νεωτερικότητας αποτέλεσε την ολοκληρωτική κατάλυση ενός συστήματος διακυβέρνησης μαζί με τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτισμικά του θεμέλια 28

29 Επηρέασε τον κόσμο όλης της Ευρώπης ιδίως κατά το τελευταίο τέταρτο του 18ου αι. Εκείνη την περίοδο έγιναν μια σειρά από επαναστάσεις, στην Ιρλανδία, στην Ολλανδία και στο Βέλγιο. Όμως ο μαζικός κοινωνικός χαρακτήρας, η οικουμενική της διάσταση και η πραγματοποίησή της στην ισχυρότερη πληθυσμιακά χώρα της Ευρώπης, συνέβαλαν ώστε οι συνέπειες της Γαλλικής Επανάστασης να είναι βαθιές και μακροχρόνιες 29

30 ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ: θέματα 1. αποδέσμευσε νέες κοινωνικές δυνάμεις και προώθησε μεταρρυθμίσεις καθοριστικές για την εξέλιξη των ευρωπαϊκών κοινωνιών: τη συγκεντρωτική διοίκηση την εκκοσμίκευση της κοινωνίας τον εκσυγχρονισμό και την φιλελευθεροποίηση της οικονομίας τη συγκρότηση του εθνικού-αστικού κράτους 2. τεράστια ώθηση στην παγίωση του σύγχρονου του νεωτερικού γραφειοκρατικού κράτους 30

31 3. Άνοιξε ο δρόμος για την κατάργηση της δουλοπαροικίαςκαι των φεουδαρχικών προνομίων σε ολόκληρη την Ευρώπη 4. Οι αστοί βρέθηκαν στο προσκήνιο της ιστορίας 5. Οι ατομικές ελευθερίες και τα δικαιώματα του πολίτη έγιναν μόνιμο αντικείμενο πολιτικής διαμάχης 6. Ορίστηκε το δικάιωμα των εθνών για αυτοδιάθεση 7. Διαχωρίστηκε η εκκλησία από το κράτος 8. Ορθολογική αναδιαμόρφωση του ευρωπαϊκού πολιτικού χάρτη 31

32 Ναπολεόντεια κατάκτηση: σημασία-συνέπειες: πολιτικός έλεγχος Ευρώπης διάδοση ιδεών Γαλλικής Επανάστασης ίσχυση γαλλικών θεσμών σε πολλές χώρες παγίωση σύγχρονου κράτους ως μία «περιοχή εδαφικά συνεκτική και ενιαία, με αυστηρά καθορισμένα σύνορα» φιλελευθερισμός εθνικισμός κοινωνικός ριζοσπαστισμός ορθολογική αναδιαμόρφωση ευρωπαϊκού πολιτικού χάρτη 32

33 Συγκρίνετε τα πολιτικά και οικονομικά μοντέλα που επικράτησαν στη Δυτική και Ανατολική Ευρώπη κατά τις πρώτες δύο δεκαετίες του Ψυχρού Πολέμου (μέχρι το 1968) υπονόμευση από κομμουνιστές των υπολοίπων πολιτικών σχηματισμών οικονομική και νομισματική ενοποίηση τριών ζωνών κατοχής Δ. Γερμανία σχέδιο Μάρσαλ ΝΑΤΟ ΟΔΓ ΛΔΓ ΟΗΕ 1961: τείχος Βερολίνου 33

34 Αναδείξτε τα αίτια της εμφάνισης των κινημάτων της Μεταρρύθμισης και της Αντιμεταρρύθμισης, καθώς και τις επιπτώσεις τους στην θρησκευτική και πολιτική πραγματικότητα της Ευρώπης των πρώιμων εότερων χρόνων 34

35 Αίτια Μεταρρύθμισης: θρησκευτικές ανησυχίες πιστών παραβίαση εκκλησιαστικών κανόνων εκκλησιαστική διαφθορά βαθμιαία συγκρότηση ιδιαίτερης ταυτότητας βορειευρωπαϊκών λαών άνοδος απόλυτης μοναρχίας σε Γαλλία και Αγγλία εκκλησιαστική φορολογία ανάγκη αναγνώρισης της επιχειρηματικότητας και των επικερδών δραστηριοτήτων 35

36 Αίτια Αντιμεταρρύθμισης: ανάγκη καταστολής αίρεσης ανάγκη αποσαφίνισης και οριοθέτησης δόγματος ανάγκη πάταξης διαφθοράς ανάγκη αναδιοργάνωσης και αναμόρφωσης της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας 36

37 Επιπτώσεις: διαίρεση δυτικής χριστιανοσύνης δημιουργία νέων εκκλησιών εξεγέρσεις ιπποτών και χωρικών στη Γερμανία επικράτηση κοινωνικού συντηρητισμού συστηματική ανάγνωση Βίβλου αναμόρφωση καθολικής εκκλησίας ίδρυση και δράση Ιεράς Εξέτασης επικράτηση μισαλλοδοξίας, βίας, διώξεων και λογοκρισίας εμφύλιοι θρησκευτικοί πόλεμοι 37

38 Συγκρίνετε τη Γαλλική Επανάσταση με την Οκτωβριανή ως προς τις πολιτικές και ιδεολογικές τους συνέπειες για τη διαμόρφωση της νεώτερης και σύγχρονης Ευρώπης πολιτκές και ιδεολογικές συνέπειες πρότυπα για ιδεολογικά συγγενή επαναστατικά κινήματα διάδοση οικουμενικών ιδεολογιών αντεπανάσταση ιδεολογική πόλωση 38

39 Γαλλική Επανάσταση: πλήγμα στην απολυταρχία ώθηση στην πολιτική χειραφέτηση ώθηση στον κοινοβουλευτισμό πολιτική ενίσχυση-εδραίωση αστικής τάξης κατάργηση δουλοπαροικίας κατάργηση φεουδαρχικών προνομίων διάδοση επαναστατικών ιδεών0ιδεολογιών επαναστατικά κινήματα 1820-1830-1848 ώθηση στην παγίωση σύγχρονου γραφειοκρατικού έθνουςκράτους 39

40 Οκτωβριανή Επανάσταση: επαναστατικά κινήματα βραχύβια επανασταικά καθεστώτα μετά το τέλος Α Παγκοσμίου Πολέμου διαίρεση διεθνούς εργατικού και σοσιαλιστικού κινήματος ίδρυση κομμουνιστικών κομμάτων διάδοση κομμουνιστικής ιδεολογίας πολιτική καθοδήγηση των επαναστατών κομμουνιστών άνοδος αυταρχικών-φασιστικών συστημάτων ανάπτυξη αντικομμουνισμού στην υπόλοιπη Ευρώπη περιχαράκωση Σοβιετικής Ένωσης Ψυχρός Πόλεμος διαίρεση Ευρώπης μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο 40

41 Περιγράψτε την επέκταση του Ισλάμ στις περιοχές της Μεσογειακής λεκάνης και αναφερθείτε στη συμβολή του στη διαμόρφωση του ευρωπαϊού πολιτισμού αρχές 7 ου αιώνα: απαρχές ανάδειξης του Ισλάμ σε μεγάλη δύναμη επιδρομές σε Μ. Ασία και Κων/πολη 8 ος αιώνας: δραίωση κυριαρχίας Αράβων σε Β. Αφρική και Εγγύς Ανατολή κατάληψη Ιβηρικής Χερσονήσου, εμιράτου-χαλιφάτου Κόρδοβας 9 ος -10 ος αιώνας: επιδρομές Αράβων σε ιταλική χερσόνησο και Γαλλία καράληψη Βαλεαρίδων-Κορσικής-περιοχών Προβηγκίας- Δαμασκό 41

42 Πολιτισμικές επιδράσεις: λαμπρή αρχιτεκτονική διάδοση επιστήμης διαφόρων τεχνικών ιατρικής ναυτιλίας χαρτογραφίας μεταφράσεις ελληνικών ινδικών περσικών 42 έργων

43 Αναδείξτε τη σημασία της ευρωπαϊκής εξάπλωσης στον πλανήτη κατά την περίοδο 1870-1914 και εκθέστε τις συνέπεις της παγκόσμιας κυριαρχίας τωμ ευρωπαίων, τόσο για την Ευρώπη όσο και για τον υπόλοιπο κόσμο Σημασία: δημιουργία εράστιων αποικιακών αυτοκρατοριών πρώτη φορά κυριαρχία ενός πολιτισμού μέγιστη έκτααση Ευρώπης 43

44 συνέπεις για την Ευρώπη: οικονομικές: μεγάλα κέρδη από αποικίες πηγές πρώτων υλών αγορές προϊόντων χώροι επένδυσης κεφαλαίων κατασκευή έργων υποδομής πολιτικές-διπλωματικές: αύξηση γοήτρου και διαπραγματευτικής ισχύος ανατροπή έκτασης αντιπάλου ένταση ενδοαευρωπαϊκών ανταγωνισμών εθνικισμός 44

45 πολιτισμικές: διάδοση επιστημονικών και τεχνολογικών προτύπων γλωσσών χριστιανικής θρησκείας ενίσχυση αισθήματος ανωτερότητας εκπολιτιστικές αποστολές 45

46 για τον υπόλοιπο κόσμο: οικονομική εκμετάλλευση εξάρτηση από ευρωπαϊκές μητροπόλεις υιοθέτηση δυτικών ευρωπαϊκών πολιτισμικών προτύπων εκχριστιανισμός πολιτική υποταγή διαμελισμός καταστολή εξεγέρσεων γηγενών βαθμιαία υιοθέτηση δυτικοευρωπαϊκών ιδεολογιών 46

47 Αναδείξτε τους σημαντικότερους παράγοντες που συνετέλεσαν στην ανάδειξη της δυτικής εκκλησίας σε κορυφαίο θεσμό στη Δύση μεταξύ 8 ου και 13 ου αιώνα θέματα υποκατάσταση ρωμαϊκής διοίκησης επίσκοποι: πνευματικοί και κοσμικοί ηγέτες ανάπτυξη και εδραίωση μοναχισμού πάπας Γρηγόριος Α ο Μεγάλος: ενίσχυση παπικής εξουσίας διακύρηξη πρωτείων Ρώμης ιεραποστολές προσηλυτισμός αρειανών εκχριστιανισμός βαρβάρων 47

48 Μετά τον Β Παγκόσμιο πόλεμο σε δυτική και αντολική Ευρώπη σημειώνονται αρκετά κινήματα και εξεγέρσεις Συγκρίνετέ τα όσον αφορά σε: α) πρωταγωνιστές β) στόχους γ) αποτελέσματα 48

49 1968: Βρετανία-Γαλλία-Γερμανία-Ιταλία: φοιτητικές και εργατικές εξεγέρσεις Αγγλία: αντιαμερικανικές πορείες Γερμανία: φοιτητικό κίνημα ενάντια στον κοινοβουλευτισμό όραμα: σοσιαλισμός με ελευθερίες και ανθρώπινο πρόσωπο Γαλλία: μαζικές εκδηλώσεις και αιματηρες συγκρούσεις (Μάης 68) Ιταλία: φοιτητικό και εργατικό κίνημα 49

50 Αποτελέσματα: καμία αλλαγή πολιτικής κατάστασης στο εσωτερικό των δυτικοευρωπαϊκών κρατών φιλελευθεροποίηση ηθών αλλαγή παραδοσιακών νοοτροπιών χειραφέτηση γυναίκας διάδοση νέων μορφών σκέψης και πολιτισμικής έκφρασης καταστολή και διάλυση κινημάτων 50

51 1970, 1980: εθνικές, κοινωνικές και πολιτικές αντιθέσεις Ελλάδα Ισπανία Πορτογαλία απόκτηση δημοκρατικού πολιτεύατος μετά από δικτατορία Ανατολική Ευρώπη: βαθειές οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές 1956: αναταραχές σε Πολωνία και Ουγγαρία-ισχυρή καταστολή 1968: εξέγερση Τσεχοσλοβακίας-προσπάθειες φιλελευθεροποίησης-καταστολή 1980: Πολωνία-εργατικές κινηοποιήσεις-δικτατορία ήπιας μορφής 51

52 Σχολιάστε την ανάδυση της αστικής τάξης στην Ευρώπη με αναφορά σε σημαντικά γεγονότα της ευρωπαϊκής ιστορίας σε διάφορες χώρες Γαλλία: Γαλλική Επανάσταση-Διαφωτισμός-Φιλελευθερισμός Αγγλία-Γερμανία: βιομηχανική επανάσταση-οικονομικός φιλελευθερισμός Αυστρία: απόκτηση τίτλων ευγενείας Πολωνία-Ρουμανία-Ρωσία-Α.Ευρώπη: πολιτική κυριαρχία ευγενών μεγαλογαιοκτημόνων Ελβετία: απουσία αριστοκρατικών παραδόσεων 52

53 Τον 21 ο αιώνα διαδραματίζονται σημαντικά γεγονότα Με ποια ιστορικά γεγονότα και φαινόμενα του αρελθόνοτς θα μπορούσατε να τα συσχετίσετε; 1991-1994: πόλεμος Γιουκοσλαβίας-εξόντωση μουσουλμάνων Σερβών, Κροατών, Βοσνών-τακτική εθνοκάθαρσης

1999: πόλεμος Κοσσυφοπέδιο: Σέρβοι-Αλβανοί ταύτιση με επαναστατικά κινήματα 1820-1830-1848 53

54 21 ος αιώνας: οικονομική κρίση ανέχεια ιμπεριαλισμός απελπιστική κατάσταση αγροτών, μικριεπιχειρηματιών, μισθωτών, μικροαστικών στρωμάτων αντικρουόμενα οικονομικά συμφέροντα αίσθημα ανασφάλειας ενίσχυση τριών ευρωπαϊκών κρατών οικονομικός έλεγχος εθνικισμός ταύτιση με αίτια Α και Β Παγκοσμίων Πολέμων 54

55 Στα μέσα του Μεσαίωνα οι κάτοικοι των γερμανικών πόλεων διατείνονταν ότι «ο αέρας της πόλης απελευθερώνει» Να σχολιάσετε την άποψη αυτή και να εξετάσσετε αφενός τους λόγους που συνέβαλαν στην αλματώδη ανάπτυξη των πόλεων από τον 11 ο έως τον 13 ο αιώνα και αφετέρου τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας τους 55

56 λόγοι ανάπτυξης πόλεων: λήξη εισβολών στα τέλη του 10 ου αιώνα ανάκτηση Μεσογείου από Άραβες δημογραφική ανάπτυξη άνθιση εμπορίου 56

57 κριτήρια διάκρισης πόλεων: προέλευση συνθήκες ίδρυσης μέγεθος γεωγραφική θέση ρόλος λειτουργίες νομικό καθεστώς σύστημα διοίκησης σχέσεις με τους φορείς τοπικής και κεντρικής εξουσίας 57

58 οι περισσότερες πόλεις ήταν: οικισμοί αστικά κέντρα μεγάλες εμπορικές και βιοτεχνικές πόλεις πόλεις με: διευρυμένη ή περιορισμένη αυτονομία υπάγονταν άμεσα στην κεντρική εξουσία ανάπτυξη: γύρω από λιμάνια στις όχθες-διασταυρώσεις ποταμών σε φυσικά υψώματα γύρω από μοναστήρια, επισκοπικές έδρες, πύργους 58

59 Το 1860 ο Ιταλός βουλευτής Μάσιμο ντ Αζέλιο δήλωνε: «Φτιάξαμε την Ιταλία. Τώρα πρέπει να φτιάξουμε τους Ιταλούς» Εντάξτε τα παραπάνω λόγια στο ιστορικό τους πλαίσιο και αναφερθείτε στις ιδεολογικές και πολιτικές τους συνισταμένες 59

60 ενίσχυση ιταλικού εθνικισμού Βίκτωρ Εμμανουήλ Β +Καμίλο Καβούρ = βιομηχανική και εμπορική τάξη Βορρά ενοποίηση Ιταλίας με συνταγματική μοναρχία και φιλελεύθερη οικονομία προϋπόθεση: στρατιωτική ήττα Αυστρίας που είχε τον έλεγχο Βόρειας και Κεντρικής Ιταλίας 60

61 1859: πόλεμος 1860: νίκη και λαϊκές εξεγέρσεις ένωση κρατών κεντρικής Ιταλίας με Πεδεμόντιο + απελευθέρωση Σικελίας 1861: ένωση Βορρά-Νότου-πρωτεύουσα: Φλωρεντία 1870: ολοκλήρωση προσαρτήσεων-κατάληψη Ρώμης 61

62 ΑΛΛΑ: 1. διαφορές Βορρά-Νότου 1. δεν υλοποιήθηκαν: α) αγροτική μεταρρύθμιση β) αναδασμός 3. συνεχιση φεουδαρχικών δομών 4. δύσκολη θέση μικροκαλλιεργητών και αγρεργατών 5. νέοι φόροι για διοίκηση και στρατό 6. υποχρεωτική στρατιωτική θητεία=λιγότερα εργατικά χέρια 7. καταστροφή βιοτεχνίας Νότου λόγω απελευθέρωσης εμπορίου και επιχειρηματικής δραστηριότητας 62