ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ Ι.,1 6 19 1 9 5...

_________________________________________________________ Ηλίας Κουρκουλάκος

Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Αναβρύτων __________________________________ 1

ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ Ι.,1 6‐19

ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ‐ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

1. « Οι δ’ Αθηναίοι…. Την βασιλέως κακώς εποίουν»: Οι Αθηναίοι λεηλατούσαν τα παράλια

της Μ. Ασίας, γιατί η περσική πολιτική την εποχή αυτή βοηθούσε τους Λακεδαιμονίους

εναντίον των Αθηναίων. Άλλωστε , ο Κύρος, σατράπης της Λυδίας, ενίσχυε οικονομικά τους

Λακεδαιμονίους.

2. « Επί την Χίον και την Έφεσον επέπλεον»: Οι δύο αυτές πόλεις ήταν σύμμαχοι των

Λακεδαιμονίων και οι βάσεις του Πελοποννησιακού στόλου.

3. « παρεσκευάζοντο προς ναυμαχίαν» : Οι Αθηναίοι ετοιμάζονταν να δώσουν

αποφασιστική ναυμαχία εναντίον των Λακεδαιμονίων, που θα έκρινε ευνοϊκά γι’ αυτούς

την έκβαση του Πελοποννησιακού πολέμου. Άλλωστε, παρά την προηγούμενη ήττα τους

στο « Νότιο Ακρωτήριο» (407 π.χ.) και τη χρηματοδότηση των Λακεδαιμονίων από τους

Πέρσες, υπερτερούσαν στο ναυτικό.

4. « προς τοις υπάρχουσι ( στρατηγοίς)»: Αυτοί ήταν ο Κόνων, ο Αδείμαντος και ο Φιλοκλής.

5. « Μένανδρον, Τυδέα, Κηφισόδοτον προσείλοντο» : Πρόκειται για τρεις νέους

στρατηγούς, που όμως ήταν μετριότητες και φάνηκαν κατώτεροι των περιστάσεων κατά τη

ναυμαχία στους Αιγός ποταμούς απέναντι από την Λάμψακο ( θέρος του 405 π.χ.).

6. Λύσανδρος : Καταγόταν από είλωτες. Έδρασε κυρίως στην 3η περίοδο του

πελοποννησιακού πολέμου ( 411‐404 π.χ.) και υπήρξε ικανότατος στρατηγός και ναύαρχος

των Λακεδαιμονίων όμως υπέρμετρα φιλόδοξος και χωρίς ηθικούς φραγμούς. Υπήρξε

νικητής στην ναυμαχία στο « Νότιο ακρωτήριο» και στους « Αιγός ποταμούς». Πολιιόρκησε

την Αθήνα και την υποχρέωσε σε παράδοση. Αυτός εγκατέστησε σπαρτιατική φρουρά στην

Ακρόπολη και την αρχή των Τριάκοντα τυράννων.

7. « προς τε τον έκπλουν των πλοίων» : Ο Λύσανδρος ξεκίνησε από τη Ρόδο, παρέπλευσε τις

ακτές της φιλικής Μ. Ασίας και κατευθύνθηκε προς τον Ελλήσποντο .Ένας από τους

σκοπούς του ήταν να αποκλείσει τα στενά του Ελλήσποντου, ώστε ν μη βγάινουν εμπορικά

πλοία που μετέφεραν σιτηρά στην Αθήνα.

8. « παρέπλει εις Λάμψακον» : Πρόκειται για πλούσια πόλη σε αγαθά και αξιόλογη για την

πνευματική της κίνηση χτισμένη στα παράλια του Ελλήσποντου ,που ανήκε στην Αθηναϊκή

συμμαχία.

9. « προσβαλλόντες τη πόλει» : Στη Λάμψακο έκαναν διμέτωπη επίθεση ο Λύσανδρος από

τη θάλασσα και ο Θώραξ από την ξηρά.

10. « αιρούσι κατά κράτος και διήρπασαν»: Η πόλη δεν άντεξε στην επίθεση που δέχτηκε

και κυριεύτηκε. Ακολούθησε λεηλασία και αρπαγή καθώς διέθετε πλούσια αγαθά. Η

συντήρηση των στρατευμάτων εξασφαλίζονταν με 2 τρόπους : λεηλασίες και αγορά

τροφίμων ( πλήρωνε κάθε στρατιώτης το αντίτιμο).

AANA B P Y T A

19 5 0



ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

‐ Ορμώμενοι : μτχ ενεστώτα του ρ. ορμώμαι

Ορμώμαι,ωρμώμην, ορμήσομαι,ωρμησάμην/ωρμήθην,ώρμημαι,ωρμήμην

(ορμητήριο,ορμητικός,αφόρμηση,παρορμητικός)

‐ Εποίουν : ορ. παρ. Του ρ. ποιώ

Ποιώ,εποίουν,ποιήσω,επόίης,πεποίηκα,επεποιήκειν

(ποίημα,ποιητής,ποίηση,ποιητικός,ποιότητα,ποιοτικός,εκποίηση,μεταποίηση,οικειοποί

ηση)

‐ Επέπλεον : ορ. Παρ. του ρ. επιπλέω

Επιπλέω,επέπλεον,επιπλεύσομαι/πλευσούμαι,επέπλευσα,επιπέπλευκα,επεπεπλεύκειν

(πλεύση,πλοίο,πλωτός,ακτοπλοϊκός,απόπλους,ατμόπλοιο, διαστημόπλοιο).

‐ Παρεσκευάζοντο: ορ. Παρ. του ρ. παρασκευάζομαι.

Παρασκευάζομαι,παρεσκευαζόμην,παρασκευάσομαι/‐

σθήσομαι,παρεσκευασάμην/σθην,παρεσκεύασμαι,παρεσκευάσμην.

(σκεύασμα,σκεύος,διασκευή,επισκευάζω,κατασκεύασμα,κατασκευαστής,συσκευασία,

συσκευή).

‐ Τοις υπάρχουσι: μτχ ενεστώτα του ρ. υπάρχω

Υπάρχω, υπήρχον, υπάρξω, υπήρξα(υπήρχα,υπήρχειν)

(αρχαϊκός, αρχαίος, αρχαιότητα, αρχείο,αρχηγείο,άρχοντας αρχαιολατρία,αρχαιολόγος

,υπάρχοντα,υπαρχηγός,ταξίαρχος).

‐ Προσείλοντο: ορ. Αορ. Β΄του ρ. προσαιρούμαι

Προσαιρούμαι,προσηρούμην,προσαιρήσομαι/‐θήσομαι,προσειλόμην/προσηρέθην,

προσήρημαι,προσηρήμην.

( αίρεση,

αιρετικός,αναίρεση,αρχαιρεσίες,αυθαίρετος,αφαιρετικός,διαιρέτης,εξαίρετος,καθάιρε

ση,προαιρετικός,υπεξαίρεση).

‐ Αφεστηκυϊας : μτχ παρακ. του ρ. αφίσταμαι

Αφίσταμαι,

αφιστάμην,αποστήσομαι/αποσταθήσομαι,απεστησάμην/απέστην/απεστάθην,αφέστηκ

α,αφειστήκειν.

( ιστός, στάδιο, στάθμη, σταματώ, στάνη, στάση,στασίδι, στασιμότητα, στατικός,

στέκομαι, στήθος).

‐ Ανήγοντο : ορ. Παρατ. του ρ. ανάγομαι

Ανάγομαι,ανηγόμην,ανάξομαι/αναχθήσομαι, ανηγαγόμην/ανήχθην,ανήγμαι,ανήγμην

( απαγωγή, διαγωγή, εισαγωγή, εξαγωγή, καταγωγή, ξεναγός, προαγωγή, παιδαγωγός,

παραγωγή, παραγωγικότητα, παρείσακτος).

‐ Παρήσαν: ορ. Παρ. του ρ. πάρειμι

Πάρειμι, παρή/παρήν,παρέσομαι, παρεγενόμην,παργέγονα, παρεγεγόνειν

(παρουσία, περιουσία, πεμπτουσία, εξουσία, ουσία,παρόντες).

‐ Προσβαλόντες: μτχ αορ. Β΄του ρ. προσβάλλω

Προσβάλλω,προσέβαλλον,προσβαλώ, προσέβαλον,προσβέβληκα,προσεβεβλήκειν

(βελόνη,βέλος, βλήμα, βολή,αναβολή,ανυπερβλητος,εμβόλιο, παραβολή,περίβλημα)

‐ Ηγείτο: ορ. Παρατ. του ρ. ηγούμαι

Ηγούμαι, ηγούμην,ηγήσομαι,ηγησάμην/ηγήθην,ήγημαι,ηγήμην



(ηγεμόνας,ηγεμονία, ηγεσία, ηγεμονικός,ηγέτης, ανεξήγητος,αφήγημα,

αφηγηματικός,αφηγητής,διήγηση).

‐ Αιρούσι: ορ. Ενεστ. Του ρ. αιρέω‐ώ

Αιρώ,ήρουν,αιρήσω‐ελώ,είλον, ήρηκα,ηρήκειν

‐ διήρπασαν : ορ. Αορ. Του ρ. διαρπάζω

διαρπάζω, διήρπαζον,διαρπάσομαι,διαρπάσω, διήρπασα,διήρπακα, διηρπάκειν

( αρπαγή,άρπαγμα,αρπακτικός,ανάρπαστος,συναρπαστικός, τυχάρπαστος,υφαρπαγή).

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να μεταφράσετε τα λεκτικά σύνολα:

Α. προς τοις υπάρχουσι

Β. προς τε των πλοίων τον έκπλουν

Γ. εκ της Χίου πελάγιοι

Δ. ηγείτο δε Θώραξ

Ε. προσβαλόντες τη πόλει

2. Να βρείτε τη συστοιχία των λέξεων στις στήλες Α και Β

Α Β

1. ορμώμενοι α μετοχή β΄αορίστου

2. προς β σύνδεσμος

3. πεζή γ μετοχή ενεστώτα

4. προσβαλόντες δ επίθετο

5. πλήρη ε πρόθεση

6. δε στ επίρρημα

Ζ. ουσιαστικό

3. Να συμπληρώσετε τους ρηματικούς τύπους με βάση την υπόδειξη:

Β΄πληθ. ενεστ. Ορ.

Γ’ εν. αορ. Υποτ.

Β’ πληθ. παρακ. οριστ.

Α .ανάγομαι γ’ πληθ. ενεστ. Προστ.

Β΄εν. αορ. Ορ.

Γ’ εν. αορ. Υποτ.

Α΄πληθ. μέλλ. Ευκτ.

Β. αιρώ γ’ πληθ. αορ. Υποτ.

4. Να χαρακτηρίσετε με σωστό (Σ) και λάθος (Λ) τις παρακάτω προτάσεις:

Α Οι Αθηναίοι δεν συγκρούστηκαν αμέσως με τους Λακεδαιμονίους, γιατί περίμεναν

ενισχύσεις.

Β. Ο Λύσανδρος κατευθυνόταν προς τον Ελλήσποντο, για να υποτάξει τις πόλεις που

είχαν αποστατήσει από την Πελοποννησιακή συμμαχία.

Γ. Οι Αθηναίοι έπλεαν πελάγιοι, γιατί δε φοβούνταν τους αντιπάλους τους.

Δ. Ο Λύσανδρος στράφηκε προς τη Λάμψακο, γατί ήταν σύμμαχος των

Λακεδαιμονίων.

Ε. Ο Λύσανδρος πούλησε ως δούλους τους ελεύθερους πολίτες της Λαμψάκου.



ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Β. Ι 20‐24

ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ‐ΙΣΤΟΡΙΚΑ

1. « εν Ελαιούντι της Χερρονήσου «: Στη θρακική χερσόνησο βρίσκονταν ο Ελαιούντας

και η Σηστός, ενώ στη μικρασιατική ακτή η Άβυδος και η Λάμψακος. Οι πόλεις αυτές

,καθώς ήταν στα στενά του Ελλήσποντου, μπορούσαν να ασκήσουν έλεγχο στο

διαμετακομιστικό εμπόριο της περιοχής .

2. « εις Αιγός ποταμούς» : Κωμόπολη, χτισμένη κοντά στο ομώνυμο ποτάμι της

θρακικής χερσονήσου, απέναντι από τη Λάμψακο. Το όνομά της συνδέθηκε με τη

ναυμαχία ( θέρος του 405 π.Χ.) που έκρινε την έκβαση του Πελοποννησιακού πολέμου

υπέρ των νικητών Λακεδαιμονίων.

3. « σταδίους»: Μονάδα μέτρησης του μήκους ίση με 185 μ. Το πλάτος του

Ελλήσποντου είναι περίπου 2.775 μ.

4. « άριστον» : Είναι το πρωϊνό φαγητό, πρόγευμα, συχνά όμως και το μεσημεριανό

γεύμα.

5. « δείπνον» : Είναι το απογευματινό και συχνά όμως το βραδινό φαγητό, το κύριο

γεύμα.

6. « όρθρος» : Χρονική διαίρεση της ημέρας , η πρώτη φάση αυτής, που συνδέεται με

την ανατολή του ηλίου. Οι αρχαίοι Έλληνες χώριζαν τη φυσική ημέρα σε 3 μέρη : α).

Όρθρος, πρωϊ, « πλήθουσα αγορά» β). Μεσημβρία ή μέσον ημέρας ή μέση ημέρα γ).

Δείλη πρωϊα ( πρώτες απογευματινές ώρες), δείλη οψίηή οψίαή οψέ).

7. « παραβλήματαή παραρρύματα»: Παραπετάσματ α, συνήθως από δέρματα ή χοντρά

υφάσματα. Με αυτά σκέπαζαν τα πλευρά των πλοίων, για να μη βλέπουν οι αντίπαλοι

τις κινήσεις των εχθρικών πληρωμάτων και για να προστατεύονται από τα βέλη.

8). « ναύς ( μακρά) ή τριήρης»: Μακρόστενο πλοίο, με 3 σειρές κουπιά , το οποίο είχε

ευελιξία και ταχύτητα.


‐Αγγέλλεται : ορ. Ενεστ. Του ρ. αγγέλλομαι

Αγγέλλομαι

,ηγγελλόμην,αγγελούμαι/αγγελθήσομαι,ηγγειλάμην/ηγγέλθην,ήγγελμαι,ηγγέλμην

( αγγελία, άγγελμα, άγγελος, αγγελτήριο, διάγγελμα, εισαγγελέας, επάγγελμα).

‐ Ανήχθησαν: ορ. Παθ. Αορ. Του ρ. ανάγομαι

( αγέλη, άγημα, διαγωγή, αγωγή, ανάγωγος, απαγωγέας, ξεναγός, οδηγός, στρατηγός).

‐ Επισιτισάμενοι : μτχ του ρ. επισιτίζομαι

Επισιτίζομαι, επεσιτιζόμην, επισιτιούμαι, επεσιτισάμην, επισεσίτισμαι

( σιτάρι, σιτηρά, σιτιστής, ασιτία, επισιτισμός, σιτεμπόριο,σιτοβολώνας,

σιτοπαραγωγός).

‐ Διείχε: ορ. Παρατ. του ρ. διέχω

( διέχω διείχον, διέξω/διασχήσω, διέσχον, διέσχηκα, διεσχήκειν.

‐ Εσήμαννεν: ορ. Αορ. Του ρ. σημαίνω

Σημαίνω, εσήμαινον,σημανώ, εσήμα(η)να

( σήμα, σημάδι, σημαία, σημείο, σήμανση, σημαντικός, σήμαντρο, ένσημα, παράσημο,

σημαιοφόρος).

‐ Εισβαίνειν: απαρ. ενεστ. Του ρ. εισβαίνω

Εισβαίνω,εισέβαινον,εισβήσομαι,εισέβην,εισβέβηκα, εισεβεβήκειν

( βάδην,βαθμός, βαθμίδα, βάθρο, βακτηρία, βάση, βατήρας, βατός βήμα,βωμός.



‐ Προείπεν: ορ. Αορ. Β΄του ρ. προαγορεύω

Προαγορεύω, προηγόρευον,

προαγορεύσω/προερώ,προηγόρευσα/προείπον,προηγόρευκα/προείρηκα,προηγορεύκ

ειν/προηρήκειν.

( αγορά, αγοραίος, αγοραστικός,αγόρευση,απαγορευτικός, απόρρητος, άρρητος,

ετυμηγορία, αγορανομία, κατηγορία).

‐ Κινήσοιτο : ευκτ. μέλλ. Του ρ. κινούμαι

Κινούμαι, εκινούμην, κινήσομαι/κινηθήσομαι, εκινήθην,κεκίνημαι

( κίνημα, κίνηση, κινητήρας, ακίνητος, κίνητρο, κούνημα, διακίνηση).

‐ Παρετάξαντο: ορ. Αορ. Του ρ. παρατάττομαι

Παρατάττομαι, παρεταττόμην,παρατάξομαι/παραταχθήσομαι,

παρεταξάμην/παρετάχθην,παρατέταγμα ι,παρετετάγμην.

( τάγμα, τακτικός,τάμα, τάξη, ταξίδι, ανυπότακτος, αταξία διαταγή,

έκτακτος,μετάταξη,σύνταξη).

‐ Εκέλευσεν: ορ. Αορ. Του ρ. κελεύω

Κελεύω,εκέλευον,κελεύσω,εκέλευσα,κεκέλευκα, εκεκελεύκειν.

( κέλευσμα, κελευστής).

‐κατιδόντας: μτχ αορ. Β΄του ρ. καθοράω,‐ω

Καθορώ, καθεώρων, κατάψομαι,κατείδον, καθεό(ω)ρακα, καθεωράκειν

Γ’ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Οι πρώτες εντολές του Λύσανδρου δείχνουν

Α. το φόβο του για τους Αθηναίους

Β. τη διάθεσή του για φυγή

Γ. τη μεθοδικότητα και την προνοητικότητά του

Δ. την προετοιμασία του για ναυμαχία.

2. Να συμπληρώσετε τα παρακάτω ουσιαστικά :

Γενική εν.

Νυξ Δοτ. Εν. λιμήν: δοτ. Εν.

Δοτ. Πληθ. κλητ. εν.

Αιτ. πληθ. αιτ. πληθ.

Δοτ. Πληθ.

3.Να συμπληρώσετε με κύκλο τη σωστή απάντηση

Από τα παρακάτω ρήματα ποιο βρίσκεται στο β΄ενικό πρόσωπο

‐ Ωρμίσω επλεύσατε

‐ Αγγέλλεται ανάξοιτο

‐ ανήχθησαν



ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Β.Ι, 25‐26


1. Αλκιβιάδης: Μαθητής του Σωκράτη και συγγενής του Περικλή. Σε μικρή ηλικία

ασχολήθηκε με την πολιτική κι ήταν αυτός κυρίως που έπεισε τους Αθηναίους να

αναλάβουν τη σικελική εκστρατεία (415‐413 π.χ.), για την οποία και εξελέγη

στρατηγός. Κατηγορήθηκε ως Ερμοκοπίδης και γι’ αυτό ανακλήθηκε για να δικαστεί.

Φοβισμένος αυτομόλησε στη Σπάρτη, όπου και έδωσε ολέθριες για την πατρίδα του

συμβουλές. Θεωρήθηκε ύστερα ύποπτος και υποχρεώθηκε σε νέα φυγή. Άλλαξε τότε

στάση, προσέγγισε τους Πέρσες και πάλι την Αθήνα, και πέτυχε την ανάκλησή του,

αφού προηγουμένως στην Άβυδο και την Κύζικο (410 π.χ.) καταναυμάχησε το στόλο

των Λακεδαιμονίων. Επανήλθε στην Αθήνα (408 π.χ.) νικητής και τροπαιούχος και

διορίστηκε στρατηγός με απόλυτη εξουσιοδότηση. Όμως θεωρήθηκε υπαίτιος για την

ήττα που υπέστησαν οι Αθηναίοι από τους Λακεδαιμονίους στο Νότιο Ακρωτήριο,

κοντά την Έφεσο (407 π.χ.),έτσι περιέπεσε σε δυσμένεια, καθαιρέθηκε και αποσύρθηκε

στην Καλλίπολη της Θράκης σε ιδιόκτητη οχυρωμένη περιοχή. Δολοφονήθηκε από

όργανα της Σπάρτης.

΄Ηταν μια από τις μεγαλύτερες φυσιογνωμίες της αρχαίας Ελληνικής ιστορίας. Διέθετε

σωματική ωραιότητα και γοητεία,ευγένεια ,ευφυϊα,ρητορική δεινότητα,ευστροφία και

τόλμη. Ως στρατηγός ήταν ικανότατος, έμπειρος και διορατικός. Ως άνθρωπος όμως

δεν είχε ηθικές αρχές και ποιότητα ήθους,αλλά ήταν σπάταλος ,άσωτος και άπληστος,

υπέρμετρα φιλόδοξος,καιροσκόπος και τυχοδιώκτης.

2. Κατιδών εκ των τειχών: Ο Αλκιβιάδης, μετά την καθαίρεσή του και την αυτοεξορία

του (407 π.χ.) αποσύρθηκε στον ιδιόκτητο πύργο του στη Σηστό. Από εκεί ψηλά ,από τα

τείχη που είχε κτίσει (410‐409 π.χ.) όταν πολεμούσε με μισθοφόρους εναντίον των

Θρακών, παρατηρούσε τις κινήσεις των δύο αντιπάλων.

3. Εν αιγιαλώ ορμούντας: Οι αθηναίοι είχαν αγκυροβολήσει στους Αιγός ποταμούς,

κοντά στην ομώνυμη κωμόπολη ,που δεν μπορούσε να τους εξασφαλίσει επαρκή

επισιτισμό. Γι’ αυτό και αναγκάζονταν να προμηθεύονται τρόφιμα από τη Σηστό.

4. Εν αιγιαλώ ορμούντας : Οι Αθηναίοι είχαν αγκυροβολήσει στους Αιγός ποταμούς,

κοντά στην ομώνυμη κωμόπολη, που δεν μπορούσε να τους εξασφαλίσει επαρκή

επισιτισμό. Γι’ αυτό και αναγκάζονταν να προμηθεύονται τρόφιμα από τη Σηστό.

5. Εν λιμένι και προς πόλει : Οι Λακεδαιμόνιοι αντίθετα, είχαν κυριέψει και διαρπάξει

την πλούσια Λάμψακο και εξασφάλισαν αφθονία τροφίμων. Επίσης, είχαν ναυλοχήσει

εκ του ασφαλούς στο λιμάνι της. Συνεπώς ήταν σε προνομιακή θέση σε σύγκριση με

τους Αθηναίους.

6. Οι δε στρατηγοί……απιέναι αυτόν εκέλευσαν: Οι στρατηγοί των Αθηναίων

απέπεμψαν τον Αλκιβιάδη, γιατί σκέφτηκαν προφανώς ότι, αν συμμορφωθούν με τις

παραινέσεις του και νικήσουν, η επιτυχία θα αποδοθεί σ’ αυτόν. Αν πάλι νικηθούν, η

ευθύνη θα βαρύνει τους ίδιους. Όμως οι εκτιμήσεις τους ήταν εσφαλμένες, και αυτό

αποδείχτηκε από τη ραγδαία και δραματική γι’ αυτούς εξέλιξη των πραγμάτων.

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ –ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Στο απόσπασμα αυτό ο ιστορικός προβάλλει τη φυσιογνωμία του Αλκιβιάδη και

εκθέτει το ενδιαφέρον και την ανησυχία του για τους Αθηναίους. Οι συμβουλές του

προοικονομούν τη δραματική για τους Αθηναίους έκβαση της μελλούμενης ναυμαχίας

και τον δικαιώνουν πλήρως. Οι εκτιμήσεις του δηλώνονται με μετοχικά σύνολα (



κατιδών, ορμούντας και μετιόντας μεν‐ ορμούντας καιέχοντας δε), που δίνουν βάθος

στη σκέψη και αισθητοποιούν κατά τρόπο συγκριτικό την υπεροχή των Λακεδαιμονίων,

καθώς επίσης και με απαρέμφατα και αντιθετικό λόγο. Τέλος, η απεγνωσμένη

προσπάθεια να πειστούν οι Αθηναίοι, εκφράζεται με τη χρήση του παρατατικού ( έφη,

παρήνει, έφη) και κυρίως με την μετάβαση από τον πλάγιο λόγο σε ευθύ.

Ο ιστορικός επιδιώκει να συνδέσει εσωτερικά τα γεγονότα που αφηγείται και να τα

οργανώσει κατά τρόπο αιτιώδη, ώστε να αποκτήσουν ενότητα, συνοχή και αλληλουχία.


‐Κατιδών: καθορώ, καθεώρων, κατόψομαι,

κατείδον,καθεόρακα/καθεώρακα,καθεωράκειν.

ΟΜΟΡΡΙΖΑ: είδος, είδωλο,ιδέα, οπτασία,οπτικός,όραμα,όραση, ορατός

οφθαλμός,όψη,αυτοψία,κάτοψη,κάτοπτρο,οφθαλμός,οφθαλμοφανής,σύνοψη,υπεροπ

τικός.

‐ορμούντας: ορμώ, ώρμουν,ορμήσω, ώρμησα

ΟΜΟΡΡΙΖΑ: όρμος,προσόρμιση, προσορμίζομαι

‐μετιόντας:

μετέρχομαι/μέτειμι,μετηρχόμην/μετήειν/μετήα,μέτειμι,μετήλθον,μετελήλυθα,μετεληλ

ύθειν.

ΟΜΟΡΡΙΖΑ: ελεύθερος, ερχομός, ισθμός, διέλευση, εισιτήριο, προσέλευση,απρόσιτος

‐έχοντας: έχω,είχον,έξω/σχήσω,έσχον,έσχηκα,εσχήκειν

ΟΜΟΡΙΖΑ: έξη,ισχυρός,ισχύς,σχέδιο,σχέση,σχήμα, σχολείο,αποχή,

ενοχή,εχέγγυο,εχεμύθεια,κακουχία,μέτοχος,μετοχή,παροχή

‐έφη: φημί,έφην/έφασκον,φήσω,έφησα/έφην/είπον,είρηκα,ειρήκειν

ΟΜΟΡΡΙΖΑ: φάση,φήμη,φωνή,αντίφαση, αντιφατικός,απόφαση,αφασία

άφατος,θέσφατο,κατάφαση,καταφατικός προφήτης.

‐ορμείν: απαρ. ενεστ. Ορμώ

‐ παρήνει:

παραινώ,παρήνουν,παραινέσομαι/παραινέσω,παρήνεσα,παρήνεκα,παρηνέκειν

ΟΜΟΡΡΙΖΑ: παίνεμα,παινεύω,έπαινος,παρίνεση,συναίνεση,συνεναιτικός.

‐ναυμαχήσετε:

ναυμαχώ,εναυμάχουν,ναυμαχήσω,εναυμάχησα,νεναυμάχηκα,ενεναυμαχήκειν

ΟΜΟΡΙΖΑ: ναυμαχία,ναυμαχώ

‐βούλησθε:

βούλομαι,ε(η)βουλόμην,βουλήσομαι/βουληθήσομαι,ε(η)βουλήθην,βεβούλημαι,εβεβο

υλήμην.

ΟΜΟΡΡΙΖΑ: βούλημα,βούληση,βουλητικός,αβούλητος,αβουλία,άβουλος.

‐εκέλευσαν: κελεύω, εκέλευον,κελέυσω,εκέλευσα,κεκέλευκα,εκεκελεύκειν

ΟΜΟΡΙΖΑ: κέλευσμα,κελευστής,παρακελευστός

‐στρατηγείν:

σταρτηγώ,εστρατηγούν,στρατηγήσω,εστρατήγησα,εστρατήγηκα,εστρατηγήκειν

ΟΜΟΡΡΙΖΑ:

στρατηγείο,στρατήγημα,στρατηγία,στρατηγικός,στρατηγός,καταστρατήγηση.

‐ώχετο: οίχομαι,ωχόμην,οιχήσομαι,ώχωκε/ώχηκε/ώχωται/ώχηται



ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Β,Ι, 27‐29


1. Ημέρα Πέμπτη : Τις προηγούμενες τέσσερεις ημέρες ο Λύσανδρος

κατασκοπεύοντας τους Αθηναίους είχε διαπιστώσει ότι αυτοί, όταν επέστρεφαν στους

Αιγός ποταμούς, ακολουθούσαν πάντα την ίδια τακτική αποβιβάζονταν δηλ. από τα

πλοία τους και διασκορπίζονταν στη Σηστό και σε άλλα μέρη της Θρακικής χερσονήσου

για ανεφοδιασμό. Ήταν, λοιπόν, βέβαιος ότι και αυτή την ηνέρα θα έκαναν το ίδιο.

2. τοις παρ’ αυτοίς επομένοις: Ήταν οι άντρες των ταχύπλοων που είχε αποστείλει ο

Λύσανδρος, για να παρακολουθούν τις κινήσεις των Αθηναίων.

3. ότι ουκ αντανήγε ( Λύσανδρος ναύς): Φαίνεται ότι οι Αθηναίοι στρατηγοί

παρερμήνευσαν την απραξία του Λύσανδρου και γι’ αυτό δεν υποψιάστηκαν ότι

επρόκειτο για στρατήγημα, γεγονός που θα τους στοιχίσει ακριβά.

4. άραι ασπίδα: Ήταν το σύνθημα με το οποίο οι άντρες των ταχύπλοων ειδοποιούσαν

το Λύσανδρο ότι οι Αθηναίοι και τη μέρα αυτή ακολούθησαν την ίδια τακτική.

5. Θώραξ συμπαρήει: Ήταν ο Λακεδαιμόνιος αρχηγός στο πεζικό των Αβυδηνών. Αυτός

βάδιζε παραλιακά της Λαμψάκου και ενθάρρυνε το στόλο του Λύσανδρου.

6. Κόνων: ήταν αθηναίος στρατηγός, που καταγόταν από πλούσια κ αριστοκρατική

οικογένεια και διακρίθηκε στην Τρίτη φάση του Πελοποννησιακού πολέμου (411‐404

π.χ.) και μετά. Ύστερα από την καταστροφή του αθηναϊκού στόλου στους Αιγός

ποταμούς ( Αύγουστος 405 π.χ.), φοβούμενος και τις συνέπειες , κατέφυγε στον

Ευαγόρα της Κύπρου, με τη βοήθεια του οποίου ανασυγκρότησε τις δυνάμεις του και

επάνδρωσε νέο στόλο. Αυτός καταναυμάχησε στην Κνίδο τους Λακεδαιμονίους (394

π.χ.), γεγονός που είχε την ίδια επίπτωση σε αυτούς με αυτήν που είχε για τους

Αθηναίους η ναυμαχία στους Αιγός ποταμούς. Νικητής επέστρεψε στην Αθήνα και

έγινε ο ήρωας της εποχής του. Ανοικοδόμησε τα μακρά τείχη και αναστήλωσε το

γόητρο της πόλης. Αργότερα έπεσε σε δυσμένεια, γεγονός που μείωσε το κύρος του και

πέθανε στην Κύπρο παραγνωρισμένος και αφανής.

7. Κόνων ιδών τον επίπλουν: Ο Κόνων, που βρισκόταν κοντά στην ακτή, φαίνεται ότι

ήταν από τους πρώτους που είδε την επιθετική κίνηση των Λακεδαιμονίων. Έτσι,

πρόφτασε να επιβιβαστεί με τους άνδρες του ,ανοίχτηκε στο πέλαγος, και σώθηκε

όπως και άλλα 8 πλοία.

8. νήες δίκροτοι,μονόκροτοι : Τα πλοία των αθηναίων ήταν τριήρεις, δηλαδή διέθεταν 3

σειρές κωπηλάτες. Η αιφνιδιαστική επίθεση του Λύσανδρου τους υποχρέωσε να

επανδρώσουν λίγα και βιαστικά με 2 ή μια σειρά κωπηλάτες. Τα πλοία άρα δεν

μπορούσαν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τον εχθρό.

9. Η Πάραλος ( ναυς) : Ήταν ένα από τα 3 ελαφρά ,ταχύπλοα και ιερά πλοία των

Αθηναίων. Τα άλλα ήταν η Αρτεμισία και η Σαλαμινία. Χρησιμοποιούνταν για επίσημες

αποστολές : μετακίνηση αντιπροσώπων, εθνικές πανηγύρεις και εορτές ( κυρίως στη

Δήλο),αλλά και για πρεσβείες σε συμμαχικές πόλεις.

10. τάς άλλας πάσας Λύσανδρος έλαβε: Ο αθηναϊκός στόλος είχε 180 πλοία και κα΄θε

πλοίο διέθετε περίπου 200 κωπηλάτες και στρατιώτες. Αφού σώθηκαν μόνο εννιά

πλοία και ελάχιστοι στρατιώτες, καταλαβαίνει κανείς πόσο μεγάλο ήταν το μέγεθος της

πανωλεθρίας που υπέστησαν οι Αθηναίοι. Ενωμένο πιά το πεζικό και το ναυτικό τους



κινεί σε αποστασία συμμαχικές πόλεις της Αθήνας και σύντομα θα αποκλείσει την πόλη

από στεριά και θάλασσα.

11. τα μεγάλα ιστία των νεών: Οι αρχαίοι έλληνες, όταν επρόκειτο να ναυμαχήσουν ,

αφαιρούσαν τα πανιά από το μεγάλο ιστό των πλοίων τους και τα άφηναν στη στεριά,

για να είναι πιο ευέλικτα. Αυτό είχε κάνει και ο Λύσανδρος. Έτσι ο κόνων, με την

παράτολμή του κίνηση να αρπάξει τα μεγάλα πανιά , μπόρεσε να ξεφύγει από τη

καταδίωξη των Λακεδαιμονίων και να σωθεί.

12. Ευαγόρας: Ισχυρός και γενναίος βασιλιάς στη Σαλαμίνα της Κύπρου. Φρόντισε για

την οχύρωση της πόλης και την οργάνωση του στρατού, για την ανάπτυξη του

εμπορίου αλλά και την πνευματική και ηθική προαγωγή των κατοίκων. Για ένα

διάστημα είχε φιλικές σχέσεις με τους Πέρσες, ενώ ήταν σύμμαχος με τους Αθηναίους.

Με τη μεσολάβηση του Κόνωνα συνέβαλλε στην αναγέννηση της Αθήνας. Στη ναυμαχία

της Κνίδου (394 π.χ.) διοικούσε αυτοπροσώπως τον κυπριακό στόλο. Γι’ αυτό αργότερα

τον τίμησαν με ανδριάντα. Στο τέλος της ζωής του έχασε τη δύναμή του και

δολοφονήθηκε από κάποιο ευνούχο. Διάδοχός του υπήρξε ο Νικοκλής.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. « τους δε πλείστους άνδρας νε τη γη συνέλεξεν»: Να ξαναγράψετε την πρόταση με

αλλαγή του ρήματος σε όλους τους χρόνους της οριστικής στο γ΄πληθ. πρόσωπο.

2.πολύς,μέγας: Να γράψετε τις πλάγιες πτώσεις και των τριών γενών στο θετικό βαθμό

και στους 2 αριθμούς.

3. Να συνδυάσεις τις λέξεις της α.ε. με αντίστοιχε ς της ν.ε.

Α Β

1. καθορώ α. ο καθένας,κάθε

2.έκαστος β. άδειος,κούφιος

3.ευθύς γ. βλέπω καθαρά,παρατηρώ

4. κενός δ. αμέσως

5.η ναύς ε.το ακρωτήρι

6. η άκρα στ. το πλοίο

4. Με βάση την εξέλιξη των γεγονότων κρίνετε ως ορθές τις εκτιμήσεις του Αλκιβιάδη;

Να τεκμηριώσετε τη θέση σας.

5. Ποιά εντολή έδωσε ο Λύσανδρος στους άνδρες των ταχύπλοων και πότε;

6. Ποια ήταν η αντίδραση του Κόνωνα , όταν είδε την επιθετική κίνηση του εχθρού;

Πώς την κρίνετε;



ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Β.,Ι. 30‐32


1. τους αιχμαλώτους απήγαγεν: Αυτοί κατά τον Πλούταρχο ήταν 3.000 και κατά τον

Παυσανία 4.000. Όμως πρέπει να ήταν πολύ περισσότεροι ,αφού το σύνολο των

πληρωμάτων του αθηναϊκού στόλου υπερέβαινε τις 34.000 και ξέρουμε ίτι λίγοι

γλίτωσαν.

2. εις Λάμψακον απήγαγεν;: Ο Λύσανδρος μεταφέρει πλοία ,αιχμαλώτους και λάφυρα,

γιατί αυτή η πόλη, αφού την κυρίεψε και τη λεηλάτησε, την είχε καταστήσει ορμητήριο

των πολεμικών του επιχειρήσεων.

3. έπεμψε Θεόπομπον…..τα γεγονότα: Ο Λύσανδρος ήταν υποχρεωμένος να

ενημερώσει την πατρίδα του για το αποτέλεσμα της ναυμαχίας. Η επιλογή αυτή δεν

ήταν τυχαία, γιατί ο Θεόπομπος ως πειρατής ήταν έμπειρος ναυτικός και θα έφτανε

στη Σπάρτη γρήγορα και εκ του ασφαλούς, όπως και έγινε.

4. α τε ήδη παρενενομήκεσαν : Οι Αθηναίοι στη διάρκεια του πολέμου

συμπεριφέρθηκαν σκληρά, κατά την πάγια τακτική τους σε όσες πόλεις ήταν

ουδέτερες ή αποστατούσαν. Έτσι, εκδίωξαν τους κατοίκους από την Ιστιαία της Ευβοίας

(446‐445 π.χ.) και διαμοίρασν τη γη σε Αθηναίους κληρούχους. Σκληρότερα φέρθηκαν

στην Αίγινα (434 π.χ.), οπότε έκαψαν την πόλη, σκότωσαν ,αιχμαλώτισαν και εκδίωξαν

πολλούς κατοίκους του νησιού. Ανάλογη συμπεριφορά έδειξαν και στους κατοίκους της

Τορώνης Χαλκιδικής (422 π.χ.) και στη Σκιώνη Χαλκιδικής (421 π.χ.). Η χειρότερη

καταστροφή σημειώθηκε απέναντι στην ουδέτερη Μήλο (415 π.χ.) μετά από ασφυκτική

πολιορκία. Σκότωσαν τους έφηβους και τους άνδρες, υποδούλωσαν τα γυναικόπαιδα

και τη χώρα κατέστησαν αποικία τους.

5. την δεξιάν χείρα αποκόπτειν των ζωγρηθέντων : Η απάνθρωπη αυτή απόφαση

πάρθηκε στην εκκλησία του Δήμου γιατί οι περισσότεροι άντρες ήταν δεξιόχειρες και

με την αποκοπή της δεξιάς θα γίνονταν ανίκανοι και ακίνδυνοι στον πόλεμο. Κατά τον

Πλούταρχο η απόφαση αφορούσε την αποκοπή μόνο του αντίχειρα, ώστε οι άντρες να

μπορούν να κωπηλατούν, όχι όμως και να φέρουν δόρυ.

6. Φιλοκλής: αυτός πρότεινε στους Αθηναίους να αποκόψουν το δεξί χέρι όσων θα

αιχμαλωτίζονταν στη ναυμαχία. Ήταν επίσης ο κύριος υπεύθυνος της συμφοράς στους

Αιγός ποταμούς, γιατί τη μέρα εκείνη αυτός και η μοίρα των πλοίων του είχαν την

επιφυλακή όλου του αθηναϊκού στόλου. Όμως επειδή υποτίμησε τους

Λακεδαιμονίους, δεν πήρε ατ κατάλληλα μέτρα ασφαλείας. Ο θάνατός του υπήρξε

άδοξος, αλλά τα τελευταία του λόγια συνθέτουν μια περήφανη στάση απέναντι στο

Λύσανδρο.

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ‐ΑΙΣΘΗΤΙΚΑ

Η αλλαγή του χρόνου της αφήγησης από αόριστο σε παρατατικό δείχνει τη διάρκεια

και την ένταση της συζήτησης, τη συνεχή αναμόχλευση της μνήμης και των παθών και

τη συσσώρευση των κατηγοριών , ώστε να δικαιολογηθεί μια βαρβαρότητα.

Η εξαίρεση του Αδείμαντου από την εκτέλεση δεν δικαιολογεί τις σκληρές αποφάσεις

των Λακεδαιμονίων. Η απάνθρωπη πράξη τους συναγωνίζεται τις βαρβαρότητες των

Αθηναίων. Ο πόλεμος δεν προκαλεί μόνο υλικές ζημιές, τραυματισμούς και θανάτους,

επιφέρει και την ψυχική και ηθική φθορά των ανθρώπων. Η νοσηρή κατάσταση του

πολέμου επιφέρει διαστροφή του ήθους και ανατροπή των αξιών, αυθαιρεσία και

κατίσχυση του δικαίου του ισχυροτέρου.



ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 30‐32

‐απήγαγεν: απάγω,απήγον,απάξω,

απήξα/απήγαγον,απήχα/απαγήοχα,απήχειν/απαγηόχειν/απηγηόχειν

ΟΜΟΡΡΙΖΑ: αγέλη,

άγημα,αγωγή,αγωγός,αγώνας,ανάγωγος,απαγωγέας,απαγωγή,διαγωγή,εισαγωγή,εισα

κτέος,εξαγωγή,επαγωγικός,καταγωγή,ξεναγός,παιδαγωγός,παραγωγή,πλοήγηση,προα

γωγή.

‐έλαβε: λαμβάνω,ελάμβανον,λήψομαι,έλαβον,είληφα,ειλήφειν

ΟΜΟΡΡΙΖΑ:

λαβή,λαβίδα,λαβώνω,λάφυρο,λήπτης,λήμμα,ανάληψη,αντιληπτός,ασύλληπτος,εργολά

βος,

περίληψη,περιληπτικός,παραλαβή,παραλήπτης,πρόσληψη,συλλαβή,υπόληψη,χειρολα

βή.

‐κατειργάσατο:

κατεργάζομαι,κατει(η)ργαζόμην,κατεργάσομαι/κατεργασθήσομαι,κατειργασάμην/κατε

ι(η)ργάσθην κατείργασμαι,κατειργάσμην.

ΟΜΟΡΡΙΖΑ:

αργαλειός,εργαλείο,εργασία,εργάσιμος,εργαστήριο,εργάτης,εργοστάσιο,άνεργος,ενέρ

γεια,εργολάβος,εργοτάξιο,εργόχειρο,κάτεργο,κατεργασία,προεργασία.

‐έπεμψε: πέμπω,έπεμπον,πέμψω,έπεμψα,πέπομφα,επεπόμφειν

ΟΜΟΡΡΙΖΑ:

πομπή,πομπός,πομπώδης,εκπομπή,νηοπομπή,ουρανόπεμπτος,παραπομπή,ψυχοπομπ

ός.

‐απαγγελούντα: απαγγέλλω,απήγγελον,απαγγελώ,απήγγειλα,απήγγελκα,απηγγέλκειν

ΟΜΟΡΡΙΖΑ:

αγγελία,άγγελμα,άγγελος,αγγελτήριο,αγγελιοφόρος,απαγγελία,απαγγελτικός,αυτεπεγ‐

γέλτως, διάγγελμα,εισαγγελέας,επάγγελμα,επαγγελματίας,ευαγγελιστής.

‐τα γεγονότα:

γίγνομαι,εγιγνόμηνγενήσομαι/γενηθήσομαι,εγενόμην/εγενήθην,γέγονα/γεγένημαι,εγε

γόνειν/εγεγενήμην.

ΟΜΟΡΡΙΖΑ:

γενέθλια,γένεση,γενιά,γένος,γινόμενο,γονέας,γονίδιο,γόνιμος,αγένεια,απόγονος,ενδογ

ενής, επίγονοι,ευγενής,οικογένεια,παθογόνος,πρόγονος.

‐αφικόμενος: αφικνούμαι,αφικνούμην,αφίξομαι,αφικόμην,αφίγμαι,αφίγμην.

ΟΜΟΡΡΙΖΑ: ικανός,ικεσία,ικετευτικός,ικέτης,ανέφικτος,εφικτός,άφιξη.

‐ Αθροίσας: αθροίζω,ήθροιζον,αθροίσω,ήθροισα,ήθροικα,ηθροίκειν.

ΟΜΟΡΡΙΖΑ: άθροιση,άθροισμα,αθροιστικός,συνάθροιση.

‐εκέλευσε: κελεύω,εκέλευον,κελεύσω,εκέλευσα,κεκέλευκα,εκεκελεύκειν.

ΟΜΟΡΡΙΖΑ: κέλευσμα,κελευστής,παρακελευστός.

‐βουλεύεσθαι: βουλεύομαι,

εβουλευόμην,βουλεύσομαι/βουλευθήσομαι,εβουλευσάμην/εβουλεύθην,βεβούλευμαι

,εβεβουλεύμην.

ΟΜΟΡΡΙΖΑ: βούλευμα,

βουλευτήριο,βουλευτής,βουλευτικός,επιβουλή,συμβούλιο,σύμβουλος.



‐παρενενομήκεσαν:

παρανομώ,παρενόμουν,παρανομήσω,παρενόμησα,παρενόμηκα,παρενομήκειν

ΟΜΟΡΡΙΖΑ: παρανομία, παράνομος

‐ Εψηφισμένοι ήσαν: ψηφίζομαι, εψηφιζόμην,

ψηφιούμαι,/ψηφισθήσομαι,εψηφισάμην/εψηφίσθην,εψήφισμαι,εψηφίσμην.

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ: ψηφίδα, ψηφίο, ψήφισμα, ψήφος, αψηφώ,

δημοψήφισμα,ισοψηφία,καταψήφιση, συμψηφισμός, τριψήφιος,

ψηφοδόχος,ψηφοθήρας,ψηφοφορία.

‐ Ποιείν: ποιώ, εποίουν, ποιήσω,εποίησα,πεποίηκα,επεποιήκειν

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ: ποίημα,ποίηση, ποιητικός, ποιητής, ποιότητα,εκποίηση, μεταποίηση,

οικειοποίηση, παραποίηση,χειροποίητος.

‐ Κρατήσειαν: κρατώ, εκράτουν,κρατήσω,εκράτησα,κεκράτηκα,εκεκρατήκειν

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ: κραταιός, κράτημα,κρατητήριο,ακράτητος,ασυγκράτητος,αυτοκρατορία,

διακρατικός, εγκράτεια,επικράτηση,παντοκράτορας,παρακράτηση.

‐ Αποκόπτειν: αποκόπτω,απέκοπτον,αποκόψω,απέκοψα,αποκέκοφα,απεκεκόφειν

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ: κοπάδι, κοπή,

κόπος,κοπτήρας,κόφτης,κόψη,κόψιμο,ανακοπή,αποκοπή,απόκομμα,περικοπή,προκοπ

ή,συγκοπή,χαρτοκόπτης,

‐ Των ζωγρηθέντων: ζωγρούμαι,εζωγρούμην,ζωγρηθήσομαι,εζωγρήθην,εζώγρημαι

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ: άγρα,άγρευση,αγρευτής,ζωγρία(αιχμαλωσία).

‐ Κατακρημνίσειαν: κατακρημνίζω,κατεκρίμνιζον,κατακρημνιώ,κατεκρήμνισα

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ: γκρεμός,γκρέμισμα,απόκρημνος

‐ Διέφθειρεν: διαφθείρω,διέφθειρον,διαφθερώ,διέφθειρα,διέφθαρκα,διεφθάρκειν

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ:

φθαρμένος,φθορά,αδιάφθαρτος,αδιάφθορος,άφθαρτος,διαφθορά,διεφθαρμένος,ψυχ

οφθόρος.

‐ Ελέγετο: λέγομαι, ελεγόμην,

ρηθήσομαι,λεχθήσομαι,ερρήθην/ελέχθην,είρημαι,/λέλεγμαι,ειρήμην/έλελέγμην

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ:έπος,

λεκτικό,λέξη,λεξικό,λογικός,λόγος,ρήτορας,ρητός,απόρρητος,άρρητος.

‐ Έδοξεν; Δοκεί,εδόκει,δόξει,έδοξε,δέδοκται/δεδογμένον εστί, εδέδοκτο/δεδογμένον ήν

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ: δόγμα, δογματικός, δόξα, δοκιμή, δοκίμιο,δόκιμος,

δοκιμασία,άδοξος,προσδοκία.

‐ Αποκτείναι: αποκτείνω/αποκτίννυμι,

απέκτεινον/αποκτίννυν,αποκτενώ,απέκτεινα,/απέκτανον,απέκτονα,απεκτόνειν

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ: ανθρωποκτονία, αυτοκτονία, ζωοκτονία, μητροκτόνος,

παιδοκτόνος,πατροκτόνος.

‐ Επελάβετο: επιλαμβάνομαι, επελαμβανόμην, επιληφθήσομαι,

επελαβόμην/επελήφθην,επείλημμαι,επειλήμμην.

‐ Ητιάθη: αιτιώμαι,ητιώμην,αιτιάσομαι,ητιασάμην/ητιάθην,ητίαμαι,ητιάμην

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ: αιτία, αιτίαση, αιτιατική, αίτιο, αιτιότητα,αιτιολογώ, αναίτιος.

‐ Προδούναι:

προδίδωμι,προε(ου)δίδουν,προδώσω,προέ(ού)δωκα,προδέδωκα,προε(ου)δεδώκειν

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ: δόση, δώρο, αιμοδότης, ανέκδοτος, ανένδοτος, αντίδοτο, διάδοση,

έκδοση, εκδοτήριο, εκδότης, ενδοτικός, επίδοση,παράδοση,προδοσία.



‐ ‐ερωτήσας: ερωτώ, ηρώτων, ερωτήσω/ερήσομαι,

ηρώτησα/ηρόμην,ηρώτηκα,ηρωτήκειν

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ; Ερώτημα, ερωτηματικό, ερώτηση, ερωταπόκριση,

ερωτηματολόγιο,επερώτηση.

‐ Παθείν: πάσχω, έπασχον, πείσομαι, έπαθον, πέπονθα, επεπόνθειν

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ: πάθημα, πάθηση, παθητικός, πάθος, πασχίζω, πένθος,

αντιπάθεια,απάθεια, απαθής, παθογένεια, συμπαθητικός.

‐ Αρξάμενος: άρχομαι, ηρχόμην, άρξομαι/αρχθήσομαι,ηρξάμην/ήρχθην,ήργμαι,ήργμην

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ: αρχαϊκός, αρχαίος, αρχαιότητα, αρχείο, αρχηγείο, αρχηγέτης, αρχηγός,

αρχικός, άρχοντας, αναρχία, αρχαιολατρία, αρχαιολόγος, αρχιεπισκοπή,

αρχομανία,δήμαρχος,γυμνασιάρχης, υπαρξισμός, ύπαρξη

,υπάρχονατ,υπαρχηγός,φρούραρχος.

‐ Απέσφαξεν:

αποσφάττω/αποσφάζω,απέσφαττον/απέσφαζον,αποσφάξω,απέσφαξα,απέσφακα,απε

σφάκειν.

‐ ΟΜΟΡΡΙΖΑ: σφαγέας,σφαγείο,σφαγή, σφαγιάζω,



ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΙΙ ΠΑΡ. 1‐2


1). « κατεστήσατο τα πράγματα»: Ο Λύσανδρος μετά τη νίκη στους Αιγός

ποταμούς μετέβαλλε το πολίτευμα σε συμμαχικές πόλεις της Αθήνας από

δημοκρατικό σε ολιγαρχικό. Επικεφαλής διόρισε δεκαρχίες ( αρχή 10 ολιγαρχικών

ανδρών),που διοικούσαν σύμφωνα με τις επιθυμίες και τα συμφέροντα της

Σπάρτης.

2). « έπλει επί το Βυζάντιον και Καλχηδόνα»: Πόλεις στην είσοδο του Βοσπόρου

απέναντι η μια στην άλλη. Το Βυζάντιο κυριεύτηκε από τον Αλκιβιάδη με προδοσία

(409 π.χ.) και η Καλχηδόνα από τον στρατηγό Θρασύβουλο.

3). « οι δ’ αυτόν υπεδέχοντο» : Ολιγαρχικοί κάτοικοι του Βυζαντίου και της

Καλχηδόνας ,που μετά τη ναυμαχία είχαν καταλάβει την πολιτική εξουσία και είδαν

το Λύσανδρο ως ελευθερωτή από την Αθηναϊκή κυριαρχία.

4). « τούς των Αθηναίων φρουρούς υποσπόνδους αφέντες»: Η λέξη υπόσπονδοι

αναφέρεται σε ηττημένους που παραδόθηκαν στους νικητές μετά από ένσπονδη

ανακωχή. Σπονδές τελούνταν σε κάθε επίσημη συμφωνία προς τιμήν των θεών που

τους καλούσαν ως μάρτυρες. έτσι, προσδίδοντας ιερότητα στην πράξη, ο

παραβάτης της οποίας αντιμετώπιζε την κοινωνική κατακραυγή και το μένος των

θεών.

5). « τότε έφυγον εις τον Πόντον»: όσοι πρόδωσαν το Βυζάντιο στον Αλκιβιάδη (

409 π.χ.) επειδή ένιωθαν ανασφαλείς μετά την ήττα των Αθηναίων στους Αιγός

ποταμούς αποσύρθηκαν στόν Πόντο.

6). « ύστερον δέ»: Οι αυτοεξόριστοι του Πόντου, μετά την ανατροπή των τριάκοντα

τυράννων και την αποκατάσταση της δημοκρατίας από το Θρασύβουλο, ήρθαν

στην Αθήνα και απέκτησαν πολιτικά δικαιώματα.

7). « θάττον των επιτηδείων ένδειαν έσεσθαι»: Η αθήνα πριν τη λήξη της σικελικής

εκστρατείας (413 π.χ.) πολιορκούνταν από τη μεριά της Δεκέλειας και γι’ αυτό

ανεφοδιάζονταν με τον εμπορικό της στόλο από τη Θράκη και τον Εύξεινο πόντο. Ο

Λύσανδρος όμως θα αποκόψει και αυτούς τους θαλάσσιους δρόμους

ανεφοδιασμού και θα πολιορκήσει την Αθήνα από τη θάλασσα, όπως ο Άγης από

την ξηρά. Έτσι η πόλη θα περάσει δύσκολες ώρες και η θέση της θα επιδεινώνεται,

αφού θα είναι αναγκασμένη να δέχεται και τους Αθηναίους που της στέλνει ο

Λύσανδρος.

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ –ΑΙΣΘΗΤΙΚΑ

Με τη ναυμαχία στους Αιγός ποταμούς ουσιαστικά κρίθηκε ο πελοποννησιακός

πόλεμος υπέρ των Λακεδαιμονίων και ο Λύσανδρος είναι ο κυρίαρχος της

κατάστασης. Σκοπός του είναι η κατάληψη της Αθήνας. Όμως δεν βιάζεται ,γιατί

θέλει πρώτα να αποκόψει τους θαλάσσιους δρόμους του εφοδιασμού των

Αθηναίων. Γι’ αυτό έπλευσε κατά του Βυζαντίου και της Καλχηδόνας. Οι κάτοικοι

τους τον είδαν σαν ελευθερωτή και από σεβασμό στους άγραφους νόμους άφησαν

ελεύθερους τους άνδρες των αθηναϊκών φρουρών. Ο δέ Λύσανδρος αφού

κατέλαβε τις πόλεις αυτές αποπέμπει όποιον Αθηναίο βρίσκει στην Αθήνα με

σκοπό να προκαλέσει επιδείνωση της κατάστασης των πολιορκημένων Αθηναίων

λόγω υπερπληθυσμού. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι κινήσεις του Λυσάνδρου και των

συμμάχων του ,που έχουν κάποια διάρκεια, εκφράζονται με παρατατικό, ενώ για



τα συντελεσμένα γεγονότα χρησιμοποιεί αόριστο. Η διαπλοκή και η εναλλαγή των

παρελθοντικών χρόνων αποκαλύπτει τον επιδιωκόμενο σκοπό του Λύσανδρου, η

πραγματοποίηση του οποίου θα σημάνει την παράδοση της Αθήνας.


‐ κατεστήσατο : καθίσταμαι, καθιστάμην, καταστήσομαι/κατασταθήσομαι,

κατεστησάμην/κατέστην/κατεστάθην, καθέστηκα, καθε(ει)στήκειν.

ΟΜΟΡ.: ιστός, στάδιο, στάθμη, σταθμός , σταματώ, στάση, στασιμότητα ,ανυπόστατος,

ανάσταση, διάσταση, κατάσταση, προστασία, συμπαράσταση, επιστάτης, κατεστημένο.

‐ έπλει: πλέω, έπλεον, πλεύσομαι/πλευσούμαι,έπλευσα, πέπλευκα, επεπλεύκειν.

ΟΜΟΡ.: πλεύση, πλοίο, ,ακτοπλοϊκός, ατμόπλοιο, περίπλους, ναυσιπλοϊα,

κρουαζιερόπλοιο, πλοίαρχος, πλοηγός

‐ υπεδέχοντο: υποδέχομαι, υπεδεχόμην,

υποδέξομαι/υποδεχθήσομαι,υπεδεξάμην/υπεδέχθην, υποδέδεγμαι, υπεδεδέγμην.

ΟΜΟΡ.: δέκτης, δεξαμενή, αποδέκτης, δοχείο, ακατάδεχτος, διάδοχος, ανάδοχος,

εκδοχή, υποδοχή.

‐αφέντες: αφίημι, αφίην, αφήσω, αφήκα, αφείκα, αφείκειν

ΟΜΟΡ.: άνεση, άφεση, αφετηρία, ένεση, εφετείο, εφέτης, κάθετος, συνετός,

σύνεση,χειραφέτηση.

‐προδόντες: προδίδωμι, προε(ου)δίδουν, προδώσω,

προέ(ου)δωκα,προδέδωκα,προ(ε)δεδώκειν.

ΟΜΟΡ.: δόση,

δόσιμο,δώρο,αιμοδότης,αντίδοτο,διάδοση,έκδοση,προδοσία,παράδοση,.

‐έφυγον: φεύγω, έφευγον,φεύξομαι/φευξούμαι,έφυγον,πέφευγα, επεφεύγειν.

ΟΜΟΡ.: φευγάλα, φυγάς, φυγή, φυγαδεύω, αναπόφευκτος, αποφυγή, διαφυγή,

καταφύγιο, πρόσφυγας υπεκφυγή, φυγόπονος

‐εγένοντο: γίγνομαι, εγιγνόμην, γενήσομαι/γενηθήσομαι, εγενόμην/εγενήθην,

γέγονα/γεγένημαι, εγεγόνειν/εγεγενήμην.

ΟΜΟΡ.: γένεση, γενέθλια, γέννα, γενέτειρα, γινόμενο, γνήσιος, γονίδιο, δευτερογενής,

εγγονός, ενδογενής.

απέπεμπεν: αποπέμπω, απέπεμπον, αποπέμψω,

απέπεμψα,αποπέπομφα,απεπεπόμφειν.

ΟΜΟΡ.: πομπή, πομπός, αναπομπή, αποπομπή, διαπόμπευση, εκπομπή, νηοπομπή,

παραπομπή.

‐ ειδώς: οίδα, ήδειν/ήδη, είσομαι/ειδήσω,έγνων, έγνωκα, εγνώκειν.

ΟΜΟΡ.: ειδήμονας, είδηση, ειδίκευση, ειδοποίηση, ειδωλολάτρης, ειδύλλιο, ιδανικός,

ιδεώδης,εξιδανικεύω.



ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΙΙ ΠΑΡ. 3‐4


1). « καταλιπών .... Σθενέλαον αρμοστήν» : Αρχικά οι αρμοστές ήταν στρατιωτικοί και

πολιτικοί άρχοντες, είκοσι στον αριθμό, που διοικούσαν τις πόλεις των περιοίκων. Κατά

τον Πελοποννησιακό πόλεμο και μετά διοικούσαν τις πόλεις που είχαν περιέλθει στην

ηγεμονία της Σπάρτης. Ο θεσμός καταργήθηκε το 371 π.Χ. μετά τη μάχη των Λεύκτρων.

2). « οία εποίησαν Μηλίους τε ...και Ιστιαίας και Σκιωναίους και Τορωναίους και

Αιγινήτας...» : Οι Αθηναίοι εκπροσωπώντας το δίκαιο του ισχυροτέρου και

ακολουθώντας ιμπεριαλιστική πολιτική, δε διστάζουν και χωρίς κανένα ηθικό φραγμό

επεκτείνουν την ηγεμονία τους καταργώντας την αυτονομία και την ανεξαρτησία

μικρών πόλεων‐κρατών, που είτε ακολουθούσαν ουδέτερη τακτική είτε αποστατούσαν

από τη συμμαχία τους είτε ανήκαν στην Πελοποννησιακή συμμαχία.

3). « εκκλησία του Δήμου» : Ήταν το κύριο νομοθετικό όργανο της Αθηναϊκής

δημοκρατίας. Σε αυτή συμμετείχαν όλοι οι Αθηναίοι πολίτες ηλικίας άνω των 21 ετών.

Οι συνελεύσεις της διακρίνονταν σε τακτικές και έκτακτες. Οι συνεδριάσεις γίνονταν

στην Πνύκα. Το έργο της ήταν πολύπλευρο και ουσιώδες καθώς αποφάσιζε για όλα τα

σοβαρά θέματα , πολέμου και ειρήνης, ενέκρινε και απέρριπτε νόμους και άρχοντες,

αλλά είχε και δικαστικές αρμοδιότητες ( υποθέσεις ιεροσυλίας, προδοσίας,

εξοστρακισμού ,στέρησης πολιτικών δικαιωμάτων κ.α.).

4). « δια των μακρών τειχών»: Έτσι ονομάζονταν τα τείχη που προστάτευαν το τμήμα

της Αττικής μεταξύ της Αθήνας, του Πειραιά και του Φαλήρου. Το ένα από αυτά

κατέληγε στον Πειραιά και το άλλο στο Φάληρο. Τις βάσεις τους τις είχε θέσει ο Κίμων (

Κιμώνειο τείχος) , αλλά τα αποπεράτωσε ο Περικλής, που για μεγαλύτερη ασφάλεια

έχτισε στο μέσο τους και το τρίτο σκέλος. Τα τείχη ήταν :βόρειο, μέσον και νότιον.

5). « έδοξε τους λιμένας αποχώσαι πλήν ενός»: Τα λιμάνια της Αθήνας ήταν: α). του

Φαλήρου ( Φαληρικός όρμος) β). της Μουνιχίας ( σημερινό Τουρκολίμανο), γ). της

Ζέας ( σημερινό Πασαλιμάνι), δ). του Πειραιά ή το Εμπόριον και ε). του Κανθάρου (

μέρος του Πειραιά).

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ‐ΑΙΣΘΗΤΙΚΑ

Στην ενότητα αυτή καταγράφεται η απήχηση της συμφοράς μετά την άφιξη της

Παράλου και η συναισθηματική φόρτιση των πολιτών εξαιτίας του κινδύνου. Επίσης

απαριθμούνται τα μέτρα που αποφάσισε η Εκκλησία του Δήμου για την αντιμετώπιση

της κατάστασης. Αξιοπρόσεκτο είναι το γεγονός ότι το πλαίσιο των ενεργειών του

Λύσανδρου δεν είναι μόνο στρατιωτικό αλλά έχει και πολιτικό χαρακτήρα.

Χαρακτηριστική ε ίναι η διαπλοκή και η εναλλαγή των παρελθοντικών χρόνων ,που

αποκαλύπτει τον επιδιωκόμενο σκοπό του Λύσανδρου ( των επιτηδείων ένδειαν

έσεσθαι), η πραγμάτωση του οποίου θα σημάνει και την παράδοση της Αθήνας

Και στην ενότητα αυτή η καταγραφή των αντιδράσεων από τους πολιορκημένους

γίνεται με την εναλλαγή παρατατικού και αόριστου στους χρόνους των ρημάτων. Ο

παρατατικός δείχνει τη διάρκεια και την έκταση του θρήνου, αλλά και τη

συνειδητοποίηση του κινδύνου. Ο Αόριστος δηλώνει την οριστική και αναπότρεπτη

τροπή του πολέμου ,αλλά και την ύστατη προσπάθεια για την αντιμετώπισή του.

Η είδηση της συμφοράς και η απήχησή της, η συνειδητοποίηση της απειλής και οι

αποφάσεις για την αποτροπή της δίνονται με κινηματογραφικό τρόπο και συνθέτουν

έναν πίνακα με βάθος και εναλλαγή σκηνών. Το στοιχείο αυτό καταδεικνύει την



αφηγηματική χάρη και ικανότητα του ιστορικού , που χαρακτηρίστηκε δίκαια αττική

μέλισσα και αττική μούσα.

ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 1‐4 ΒΙΒΛ. ΙΙ

ΠΡΩΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ: ‐Επεί δε τα εν τη Λαμψάκω κατεστήσατο

‐΄επλει επί το Βυζάντιον και Καλχηδόνα

Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ: ‐Οι δε αυτόν υπεδέχοντο

‐αφέντες υποσπόνδους τους φρουρούς των Αθηναίων

Η ΤΥΧΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΟΤΩΝ:‐ Οι προδόντες‐τότε μεν έφυγον εις τον Πόντον

‐ύστερον δ’εις τας Αθήνας.

‐και εγένοντο Αθηναίοι

Η ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ:‐Απέπεμπε εις τας Αθήνας:‐τους τε φρουρούς

‐και ει τινα άλλον Αθηναίον ίδοι

‐διδούς εκείσε μόνον πλέουσι ασφάλειαν....

ΕΠΙΔΙΩΚΟΜΕΝΟΣ ΣΚΟΠΟΣ : Ήδειν : ‐ όσω αν πλείους συλλεγώσιν εις το άστυ....

‐θάττον έσεσθαι ένδειαν των επιτηδείων.

ΑΛΛΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ: ‐Κατέλιπεν αρμοστήν Βυζαντίου.... Σθενέλαον

‐και αυτός αποπλεύσας.... τας ναυς επεσκεύαζεν

Η ΑΠΗΧΗΣΗ ΤΗΣ ΕΙΔΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ:‐Ελ�γετο νυκτός η συμφορά

‐και οιμωγή εκ του Πειραιώς εις το άστυ διήκεν

‐ο έτερος τω ετέρω την συμφορά παρήγγελλε

‐΄ωστε εκείνης της νυκτός ουδείς εκοιμήθη.

Η ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ :‐ Οι Αθηναίοι επένθουν:‐ου μόνον τους απολωλότας

‐αλλά πολύ μάλλον.. εαυτούς

‐ενόμιζον γαρ πείσεσθαι οία εποίησαν Μηλίους...

ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ :Έδοξεν :‐ τους τε λιμένας αποχώσαι πλην ενός

‐και τα τείχη ευτρεπίζειν

‐και φυλακάς εφιστάναι

‐ και τάλλα πάντα ως εις πολιορκίαν.....


‐διδούς :δίδωμι, εδίδουν, δώσω ,έδωκα, δέδωκα, εδεδώκειν

ΟΜΟΡ.: δόση, δώρο, αιμοδότης,αντίδοτο, διάδοση, δωσίλογος, εκδοτήριο, εκδότης,

ενδοτικός, ανέκδοτος, επίδοση,παράδοση,προδότης.

‐ειδώς: οίδα, ήδειν/΄ηδη,είσομαι/ειδήσω,έγνων,έγνωκα,εγνώκειν

ΟΜΟΡ.:ειδήμονας,είδηση, ειδίκευση, ειδικότητα,

ειδώλιο,είδωλο,ειδύλλιο,ιδανικός,ιδεώδης,ειδοποίηση,ειδωλολάτρης,ιστοριογραφία,ι

στοριοδίφης,συνείδηση,συνειδητός,συνειδητοποιώ.

‐συλλεγώσι:: συλλέγομαι,συνελεγόμην, συλλέξομαι

συλλεχθήσομαι/συλλεγήσομαι,συνελεξάμην,συνελέχθην/συνελέγην,συνείλεγμαι/συλλ

έλεγμαι,συνειλέγμην/συνελελέγμην

ΟΜΟΡ. : συλλογή, σύλλογος,επίλεκτος,εκλογή, εκλογέας

‐καταλιπών:καταλείπω, κατέλειπον,καταλείψω, /κατέλιπον,καταλέλοιπα,κατελελοίπειν

ΟΜΟΡ.:λείψανο, αδιάλειπτος, διάλειμμα,

εγκατάλειψη,έκλειψη,έλλειμμα,κατάλοιπο,λειψανδρία,παράλειψη,κατάληψη,λιποτάκτ

ης.



‐

επεσκεύαζεν:επισκευάζω,επεσκεύαζον,επισκευάσω,επεσκεύασα,επεσκεύακα,επεσκευ

άκειν

ΟΜΟΡ.:σκεύασμα,

σκεύος,διασκευή,επισκευαστής,κατασκεύασμα,κατασκευή,παρασκευή,συσκευασία,συ

σκευή.

αφικομένης: αφικνούμαι,αφικνούμην,αφίξομαι,αφικόμην,αφίγμαι,αφίγμην

ΟΜΟΡ.: ικανός, ικανότητα, ικετεύω, ικέτης, ανέφικτος,άφιξη, εφικτός, ικετευτικός

‐

ελέγετο:λέγομαι,ελεγόμην,ρηθήσομαι/λεχθήσομαι,ερρήθην�λέχθην,είρημαι/λέλεγμαι,

ειρήμην/ελελέγμην.

ΟΜΟΡ.: έπος, λέξη ,λεξικό,λογική,

λογικός,λόγιος,λογισμός,λογιστής,ρήτορας,ρήμα,ανθολογία, διάλογος,επίλεκτος

‐διήκεν:διήκω, διήκον, διήξω,διήξα ( διελήλυθα,διεληλύθειν)

ΟΜΟΡ.:άφιξη, καθήκον, προσήκον,προσηκόντως

‐παραγγέλλων:παραγγέλλω ,παρήγγελλον,παραγγελώ,

παρήγγειλα,παρήγγελκα,παρηγγέλκειν

ΟΜΟΡ.:αγγελία, άγγελος,αγγελιοφόρος, αγγελτήριο,απαγγελία,

απαγγελτικός,αυτεπαγγέλτως,διάγγελμα,εισαγγελέας,επάγγελμα,επαγγελματίας,παρα

γγελία,παράγγελμα.

‐

εκοιμήθη:κοιμώμαι,εκοιμώμην,κοιμήσομαι/κοιμηθήσομαι,εκοιμησάμην/εκοιμήθην,κε

κοίμημαι,εκεκοιμήμην.

‐απωλολότας:απόλλυμαι,απωλλύμην,απολούμαι,απωλόμην,απόλωλα,απωλώλειν

ΟΜΟΡ.: ολέθριος, όλεθρος,απώλεια, εξολόθρευση,εξολοθρευτής, πανωλεθρία

‐πενθούντες: πάσχω, έπασχον, πείσομαι,έπαθον,πέπονθα,επεπόνθειν

ΟΜΟΡ.:πάθημα, πάθηση, παθητικός, πάθος, πασχίζω, πένθος,αντιπάθεια,

απαθής,παθογένεια.

‐νομίζοντες: νομίζω, ενόμιζον, νομιώ, ενόμισα,νενόμικα,ενενομίκειν

ΟΜΟΡ.:νομικός, νόμισμα, νόμος, ανομία, νομισματοθήκη,

νομισματοκοπείο,νομοθετικός,νομοσχέδιο,παράνομος.

κρατήσαντες: κρατώ, εκράτουν,κρατήσω, εκράτησα, κεκράτηκα,εκεκρατήκειν

ΟΜΟΡ.: κραταιός, κράτημα, κράτηση, κρατητήριο,κρατικός, κράτος,

ακράτητος,παρακράτηση.

�ποχώσαι:αποχώννυμι/�ποχωννύω,/αποχόω‐

΄ω,απεχώννυν/�πεχώννυον/�πέχουν,αποχώσω,/απέχωσα,αποκέχωκα, απεκεχώκειν

ΟΜΟΡ.:χώμα, χώση, επιχωμάτωση,, επίχωση, χωματόδρομος

‐ευτρεπίζειν :ευτρεπίζω, ηυτρέπιζον, ευτρεπώ, ηυτρέπισα,ευτρεπίσας έχω, ευτρεπίσας

είχον.

ΟΜΟΡ.: ευτρεπισμός, ευτρεπώς

‐εφιστάναι:εφίστημι, εφίστην, επιστήσω,επέστησα,επιστήσας έχω, επιστήσας είχον.

ΟΜΟΡ.:: ιστός, στάδιο, στάση, σταθερός, στέκομαι, στήθος, ανυπόστατος, ανάσταση,

απόσταση, αποστάτης,διάσταση, επιστάτης.

‐παρασκευάζειν:παρασκευάζω, παρεσκεύαζον,παρασκευάσω, παρεσκεύασα,

παρεσκεύακα, παρεσκευάκειν.



ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1η ομάδα : Με βάση το κείμενο των παρ. 1‐4 του 2ου βιβλίου των ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ του

Ξενοφώντα, να γράψετε ημερολόγιο του Λύσανδρου για τις ενέργειες του μετά τη

ναυμαχία στους Αιγός ποταμούς ( 200 λέξεις),στα Νέα Ελληνικά. Αφού ολοκληρωθεί το

ημερολόγιο να το μεταφέρετε στα Αρχαία Ελληνικά.

Πληροφορίες για τα γεγονότα μετά τη ναυμαχία στους Αιγός ποταμούς ως εισαγωγικό

κείμενο για την εργασία ( ενέργειες Λύσανδρου).

2η ομάδα: Να γράψετε μια επιστολή στα Νέα Ελληνικά, κάποιου Αθηναίου πολίτη,

έγκλειστου στην πόλη της Αθήνας. Με την επιστολή αυτή, που θα απευθύνεται σε

φίλους από άλλη πόλη συμμαχική θα ζητά βοήθεια ( 200 λέξεις). Αφού ολοκληρώσετε

την επιστολή να τη μεταφέρετε στα Αρχαία Ελληνικά.

Πληροφορίες για την πολιορκία και την κατάληψη της Αθήνας στην 3η φάση του

Πελοποννησιακού πολέμου ως εισαγωγικό κείμενο στην εργασία.

3η ομάδα: Να γράψετε μια επιστολή στα Νέα ελληνικά ενός κατοίκου της πόλης του

Βυζαντίου , που εκδιώχθηκε από το Λύσανδρο. Με την επιστολή, που θα απευθύνεται

στους Αθηναίους, ο συντάκτης θα πληροφορεί για τα γεγονότα και θα ζητά να γίνει

δεκτός στην Αθήνα ως Αθηναίος πολίτης ( 200 λέξεις). Αφού ολοκληρώσετε την

επιστολή να τη μεταφέρετε στα Αρχαία Ελληνικά.

Πληροφορίες για τα γεγονότα ( ενέργειες του Λύσανδρου) μετά τη ναυμαχία στους

Αιγός ποταμούς, ως εισαγωγικό κείμενο στην εργασία.

4η ομάδα: Να γράψετε μια επιστολή στα Νέα Ελληνικά του Αλκιβιάδη, που θα

απευθύνεται στους Αθηναίους και θα τους επιπλήττει για το γεγονός ότι δεν

εισακούστηκαν οι προτάσεις του και έτσι οδηγήθηκαν στην ήττα στη ναυμαχία στους

Αιγός ποταμούς (200 λέξεις). Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κείμενο προηγούμενων

παραγράφων. Αφού ολοκληρωθεί το κείμενο να μεταφερθεί στα Αρχαία Ελληνικά.

Πληροφορίες για τον Αλκιβιάδη ( ιδιαίτερα σε σχέση με τον πελοποννησιακό πόλεμο

και τη συμβολή του σε αυτόν) ως εισαγωγικό κείμενο στην εργασία.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ

1). Ο κάθε μαθητής της κάθε ομάδας δημιουργεί το δικό του κείμενο και μετά από

συνεργασία, δημιουργείται ένα κοινό κείμενο για κάθε ομάδα.

2). Ο κάθε μαθητής της κάθε ομάδας μεταφέρει στα Αρχαία ελληνικά το κείμενο και

μετά από συνεργασία δημιουργείται το κοινό κείμενο.

3). Τα κείμενα των εργασιών παραδίδονται σε δακτυλογραφημένο κείμενο

συνοδευόμενα από τα κείμενα στα Αρχαία Ελληνικά.

4). Η κάθε ομάδα αναγράφει τα ονόματα των μελών της καθώς και ένα παρωνύμιο.

5). Ο χρόνος παράδοσης των εργασιών είναι μέχρι 25/11/2011

6). Θα παραδοθούν και η εργασίες του κάθε μέλους ( έστω χειρόγραφες ή σε έντυπη

μορφή).

7). Οι εργασίες μπορούν να συνοδεύονται από κάποια παραστατικά μέσα (

διαφάνειες,φωτογραφίες,χάρτες κ.α.), και θα παρουσιαστούν στην τάξη.



ΤΕΣΤ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ

ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

ΠΑΡ. 25‐26

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (Α)

1. Ο Αλκιβιάδης κάνει κάποιες διαπιστώσεις για τη θέση των δύο αντιπάλων πριν τη

ναυμαχία.

Α. Ποιες είναι αυτές;

Β. Ήταν ορθές οι διαπιστώσεις και οι προτάσεις του; Γιατί;

2. α ). Να κλιθούν σε ενικό και πληθυντικό τα παρακάτω ουσιαστικά:

Η ναύς, το τείχος

β ). Εκέλευσαν, έχοντας : Να αναγνωριστούν οι τύποι αυτοί και να γίνει χρονική

αντικατάσταση.

3). α ). Να αναγνωριστούν συντακτικά οι λέξεις‐φράσεις: εκ Σηστού, εν καλώ, τους

Αθηναίους‐τους πολεμίους, ο μεν.

β ). Να γίνει λεπτομερής συντακτική ανάλυση στην πρόταση: « Οι δε στρατηγοί…

εκέλευσαν».

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ( Β).

1). Α ).Οι Αθηναίοι στρατηγοί πώς αντέδρασαν στις υποδείξεις του Αλκιβιάδη; Γιατί;

Β ). Τι προοικονομεί η αντίδρασή τους; Γιατί;

2. α ). Να κλιθούν σε ενικό και πληθυντικό τα ουσιαστικά:

Λιμένα , το στάδιον

β ). Όντες, ναυμαχήσετε : Να αναγνωριστούν οι τύποι αυτοί και να γίνει χρονική

αντικατάσταση

3).α ). Να αναγνωριστούν συντακτικά οι λέξεις‐φράσεις: εν αιγιαλώ,, προς πόλει, οι

στρατηγοί‐Τυδεύς‐ Μένανδρος, εκείνον.

β ). Να γίνει λεπτομερής συντακτική ανάλυση στην πρόταση: « αυτοί γάρ νύν

στρατηγείν ουκ εκείνον»



ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΙΙ, 16‐23

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΑΚΟΥ ΗΛΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΘΗΡΑΜΕΝΗ: ‐ει βούλονται πέμψαι αυτόν παρά Λύσανδρον

‐΄ηξει ειδώς: ‐πότερον οι Λακεδαιμόνιοι αντέχουσι περί

των τειχών βουλόμενοι εξανδραποδίσασθαι

την πόλιν

‐ή ένεκα πίστεως

ΛΟΓΟΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗΣ :‐ επετήρει Θηραμένης

‐οπότε Αθηναίοι έμελλον... ομολογήσειν ό,τι τις λέγοι

ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΕΣ: απήγγειλεν:‐ότι αυτόν Λύσανδρος τέως μεν κατέχοι

‐είτα κελεύοι ιέναι εις Λακεδαίμονα

‐(έλεγε) γάρ ( αυτώ) ουκ είναι ( Λύσανδρος) κύριος...

αλλά τους εφόρους.

ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΘΗΝΑΙΩΝ :‐ Θηραμένης ηρέθη πρεσβευτής εις Λακεδαίμονα αυτοκράτωρ

δέκατος αυτός.

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ :‐ έπεμψε Αριστοτέλην..... αγγελούντα τοις εφόροις

‐ότι αποκρίναιτο Θηραμένει εκείνους κυρίους είναι....

ΕΡΩΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΡΙΣΗ: ‐ ερωτώμενοι δε επί τίνι λόγω ήκοιεν

‐είπαν ότι (ήκοιεν) αυτοκράτορες περί ειρήνης.

ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΑΛΩΝ: ‐αντέλεγον Κορίνθιοι: ‐μή σπένδεσθαι Αθηναίοις

�λλ’εξαιρείν (αυτούς)

Η ΕΝΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΩΝ : ‐Λακεδαιμόνιοι έφασαν ουκ ανδραποδιείν πόλιν

Ελληνίδα

‐ειργασμένην μέγα αγαθόν εν τοις μεγίστοις ....

ΟΙ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ: ‐εφ’ώ τους Αθηναίους έπεσθαι Λακεδαιμονίοις....

‐καθελόντας τα τε μακρά τείχη και τον Πειραιά

‐και παραδόντας τας ναυς πλήν δώδεκα

‐και καθέντας τούς φυγάδας

:

Η ΥΠΟΔΟΧΗ ΚΑΙ Η ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ:‐εισιόντας δ’αυτούς περιεχείτο όχλος πολύς

‐εφοβούντο μή άπρακτοι ήκοιεν

‐ου γάρ έτι ενεχώρει μέλλειν δια το πλήθος των

απολλυνένων τω λιμώ.

Η ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΘΗΡΑΜΕΝΗ: ‐ χρή : ‐πείθεσθαι Λακεδαιμονίοις

‐και τα τείχη περιαιρείν

Η ΑΠΗΧΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ: ‐αντείπον μέν τινές αυτώ

‐πολύ δέ πλείονες συνεπήνεσαν αυτώ



‐έδοξε δέχεσθαι την ειρήνην

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ :‐Λύσανδρος τε κατέπλει εις τον Πειραιά

‐και οι φυγάδες κατήσαν

‐και τα τείχη κατέσκαπτον υπ’αυλητρίδων....

νομίζοντες εκείνην την ημέραν τη Ελλάδι άρχειν της

ελευθερίας.

ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ‐ΙΣΤΟΡΙΚΑ

1). «τοιούτων δε όντων ( των πραγμάτων) : Η κατάσταση των Αθηναίων είναι

απελπιστική ,καθώς τους πολιορκεί ο Άγης από την ξηρά και ο Λύσανδρος από τη

θάλασσα. Δεν έχουν πιά ούτε πλοία ούτε συμμάχους και υποφέρουν από το

συνωστισμό και τη σιτοδεία. Στην αρχή απορρίπτουν κάθε σκέψη για συμβιβασμό

όμως η λιμοκτονία και η γενική αποθάρρυνση τους υποχρεώνουν στο τέλος να

προτείνουν τη μερική κατεδάφιση των τειχών σε έκταση δέκα σταδίων.

2). « διέτριβε παρά Λυσάνδρω»: Την εποχή αυτή ( Μάρτιος του 404 π.Χ.) ο Λύσανδρος

πολιορκούσε τη Σάμο, τη μόνη πόλη που έμεινε πιστή στους Αθηναίους.

3). « Οι Λακεδαιμόνιοι αντέχουσι περί των τειχών»: Οι Σπαρτιάτες ανέκαθεν ήταν

αντίθετοι με την οχύρωση των πόλεων έξω από την Πελοπόννησο. Έτσι, όταν οι

Αθηναίοι μετά τη λήξη των Περσικών πολέμων (478 π.Χ.) ανήγειραν τα μακρά τείχη,

που τους παρείχαν ασφάλεια και συμβόλιζαν το μεγαλείο και την ανεξαρτησία τους, οι

Λακεδαιμόνιοι αντέδρασαν έντονα, γιατί τα θεωρούσαν επικίνδυνα για τη δική τους

ασφάλεια. Γι’αυτό βασικός όρος για την παράδοση της αθήνας ήταν η κατεδάφιση των

τειχών.

4). «επιτηρών οπότε αθηναίοι έμελλον ...ομολογήσειν»:Ως ολιγαρχικός ήθελε την

παράδοση της Αθήνας , ώστε να επιτευχθεί η αλλαγή του καθεστώτος. Γι’αυτό

καθυστέρησε τόσο πολύ, έως ότου οι συμπολίτες του εξαντλημένοι από την πείνα θα

συμφωνούσαν με οποιονδήποτε όρο των Λακεδαιμονίων.

5). «τους εφόρους είναι κυρίους»:Οι έφοροι υπήρξαν η ανώτατη πολιτική αρχή σε

πολλές δωρικές πόλεις και φυσικά στη Σπάρτη. Ήταν πέντε και εκλέγονταν απ’όλους

τους πολίτες και η εξουσία τους διαρκούσε ένα χρόνο. Στην αρχή ήταν θεσμός

δημοκρατικός που επιβλήθηκε για την παρακολούθηση της πειθαρχίας των πολιτών

όμως με το πέρασμα του χρόνου έγιναν θεσμός συντηρητικός και μετά τον 7ο αώνα

κατέστησαν οι πραγματικοί κυβερνήτες της πόλης με εκτελεστική και νομοθετική

εξουσία. Αυτοί συγκαλούσαν την Απέλλα και τη Γερουσί α και εκτελούσαν τις αοφ΄σεις

των σωμάτων αυτών. Διαπραγματεύονταν με τους ξένους πρέσβεις , εφάρμοζαν την

ξενηλασία, δίκαζαν μαζί με τη γερουσία σοβαρές υποθέσεις, φρόντιζαν για την αγωγή

των εφήβων, συγκρατούσαν σε υποταγή τους είλωτες και τους περίοικους και

επέβλεπαν τους πάντες ακόμη και τους βασιλείς. Με τον καιρό έχασαν την εξουσία

τους και έγιναν υποχείριοι των 28 Γερόντων. Ο θεσμός καταργήθηκε οριστικά το 2ο μ.Χ.

αι.

6). «ηρέθη πρεσβευτής αυτοκράτωρ»: ήταν ανώτατο αξίωμα στην Αθήνα σε δύσκολες

πρεσβευτικές αποστολές. Ο πρεσβευτή που τις αναλάμβανε είχε απόλυτη

πληρεξουσιότητα και διαχειριζόταν «εν λευκώ»τις σοβαρές υποθέσεις.

7). «έπεμψεν Αριστοτέλην»: Ήταν εξόριστος Αθηναίος ολιγαρχικός που τον

συμπεριέλαβε ο Λύσανδρος σε αυτή την εμπιστευτική αποστολή προς τους εφόρους.,



γιατί ήξερε ότι πρόθυμα θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της Σπάρτης. αργότερα

μάλιστα έγινε , όπως και ο Θηραμένης ,ένας από τους Τριάκοντα τυράννους.

8). «επεί ήσαν εν Σελλασία»: Πρόκειται για μεθοριακή πόλη της Λακωνικής, βόρεια της

Σπάρτης, με μεγάλη στρατηγική σημασία.

9). «Επεί δ’ ήκον»: Η δεκαμελής αποστολή των Αθηναίων αφού δέχθηκε τον έλεγχο στη

Σελλασία για το λόγο της άφιξής της, έφτασε στη Σπάρτη ύστερα από πρόσκληση των

εφόρων.

10). «εκκλησίαν εποίησαν»: Οι έφοροι συγκάλεσαν στη σπάρτη συνέδριο, στο οποίο

παρευρίσκονταν οι εκπρόσωποι της Πελοποννησιακής συμμαχίας, για να αποφασίσουν

από κοινού για την τύχη της Αθήνας.

11). «αντέλεγον Κορίνθιοι και Θηβαίοι μάλιστα»: Ήταν οι μεγαλύτεροι εχθροί της

Αθήνας κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου αλλά και νωρίτερα. Οι πρώτοι

αντιδρούσαν εξαιτίας του οικονομικού ανταγωνισμού και της πολιτειακής διαφοράς

τους. άλλωστε ήταν η ισχυρότερη ολιγαρχική δύναμη μετά τη Σπάρτη και σταθερός

σύμμαχος αυτής. Οι Θηβαίοι, πάλι ήταν άσπονδος εχθρός της Αθήνας, για τί ένιωθαν

ότι απειλούνταν από την επεκτατική πολιτική της.

12). «εν τοις μεγίστοις κινδύνοις γενομένοις τη Ελλάδι»: Πρόκειται για τους Περσικούς

πολέμους ( 490‐478 π.Χ.), όπου η Αθήνα έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην απόκρουση

των Περσών και τη διατήρηση της ελευθερίας των Ελλήνων.

13). «επανέφερον ταύτα εις τας Αθήνας»: Ήταν οι όροι που οι Λακεδαιμόνιοι

απαίτησαν για τη σύναψη ειρήνης: α. κατεδάφιση των μακρών τειχών και του τείχους

του Πειραιά, β. παράδοση όλου του στόλου εκτός από δώδεκα πλοία γ. επιστροφή

όλων των πολιτικών εξορίστων, δ. αποδοχή των ίδιων εχθρών και φίλων με τους

Λακεδαιμονίους ε. αναγνώριση της ηγεμονίας και της πρωτοπορίας της Σπάρτης αλλ ά

και συμπόρευση μαζί της σε κάθε εκστρατεία.

14). « αντειπόντων δε τινων....έδοξε δέχεσθαι την ειρήνην: Η αποδοχή των όρων

ειρήνης και η παράδοση της Αθήνας έγινε τέλη Μαρτίου αρχές Απριλίου του 404 π.Χ.

15). «Λύσανδρος κατέπλει εις τον Πειραιά»:Ο Λύσανδρος αρχικά πολιορκούσε την

Αθήνα από τη θάλασσα ,όπως ο άγης από την ξηρά. Επειδή όμως οι Αθηναίοι

αντιστέκονταν ,έπλευσε με μέρος του στόλου του εναντίον πόλεων της Μ. Ασίας των

οποίων ρύθμισε την πολιτική κατάσταση βίαια ή ειρηνικά, σύμφωνα με τα συμφέροντα

της Σπάρτης. Η είδηση της παράδοσης της Αθήνας τον βρήκε να πολιορκεί τη Σάμο.

Έλυσε λοιπόν την πολιορκία της και κατέπλευσε στον Πειραιά.

16). «τα τείχη κατέσκαπτον υπ’αυλητρίδων»: Οι Λακεδαιμόνιοι κατά την κατεδάφιση

των τειχών, για να πανηγυρίσουν τη νίκη τους αυτοί και οι ολιγαρχικοί Αθηναίοι

κάλεσαν αυλητρίδες, όπως γινόταν στα γλέντια και στα συμπόσια δίνοντας συμβολικό

χαρακτήρα στην πράξη τους.

17). «νομίζοντες ... άρχειν της ελευθερίας»»: Οι Έλληνες πίστευαν ότι την ημέρα αυτή

απελευθερώνονταν από την τυραννία των Αθηναίων. Γι’αυτό και συμμετέχουν σ’αυτό

το «πανηγύρι της χαράς». Όμως σύντομα το μέλλον έδειξε ότι η προσδοκία τους αυτή

ήταν λανθασμένη, γιατί οι Λακεδαιμόνιοι αποδείχτηκαν χειρότεροι δυνάστες από τους

Αθηναίους.

ΝΟΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

Στην ενότητα αυτή έχουμε μακροπερίοδο υποταγμένο λόγο ( κύριες και δευτερεύουσες

προτάσεις, ρηματικά, απαρεμφατικά και μετοχικά σύνολα). Η δομή αυτή του λόγου



συμβάλλει στη διαβάθμιση του ουσιώδους από το επουσιώδες. Η διαπλοκή και η

διακοπή των δευτερευσών προτάσεων υπηρετεί και αισθητική σκοπιμότητα:

υποδεικνύει τα τεχνάσματα που χρησιμοποιεί ο Θηραμένης για να εξαπατήσει τους

Αθηναίους. Η συσσώρευση ποικίλων ρηματικών τύπων δείχνει τη δράση και την

κινητικότητα, ενώ η αφθονία και διαπλοκή των δευτερευουσών προτάσεων μαρτυρεί

τις σχέσεις Λυσάνδρου και εφόρων αλλά και των Αθηναίων πρεσβευτών με τους

Λακεδαιμονίους. Τα στοιχεία αυτά συνθέτουν το πρώτο σκηνικό της διπλωματικής και

διαπραγματευτικής δραστηριότητας. Σε δεύτερο επίπεδο έχουμε την αγωνία και την

απελπισία των Αθηναίων για την τύχη της πρεσβείας, όπου η συσσώρευση επτά

ρηματικών τύπων και ο κοφτός λόγος την υπερτονίζει. Η διάρκεια και η ένταση των

συζητήσεων στην εκκλησία δηλώνεται με παρατατικούς ( απήγγειλον, ποιοίντο,

προηγόρει), ενω η τελική απόφαση υπογραμμίζεται με τον αόριστο :έδοξε.

Στην παράγραφο 23 παρατηρούμε πολυσύνδετο σχήμα ( τε‐καί‐καί), σύντομες κοφτές

φράσεις, συσσώρευση παρατατικών , που δηλώνουν την ταχύτητα των εξελίξεων, την

ενότητα των ενεργειών και τη συμμόρφωση των πολιτών στα κελεύσματα του νικητή .

ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

‐Η πρεσβευτική αποστολή έχει τη δυνατότητα να εξακριβώσει τις προθέσεις του

αντιπάλου.

‐Η πολιτική διαφωνία και η αρχομανία θέτουν το ατομικό συμφέρον πάνω από το

συλλογικό.

‐Τα ασύστολα ψεύδη είναι η δικαιολογία των αισχρών πράξεων

‐Για σοβαρά θέματα ειρήνης και πολέμου αποφασίζει μόνο η ανώτατη κυβερνητική

αρχή.

‐Οι προδότες εξυπηρετούν τα συμφέροντα των αντιπάλων και όχι της πατρίδας.

‐Ο ηττημένος στον πόλεμο υποχρεώνεται να λογοδοτήσει για τις πράξεις του και να

δεχθεί το συμβιβασμό.

‐‐ Οι πολιτικές διαφορές και τα οικονομικά συμφέροντα οξύνουν τα πάθη και

παρασύρουν σε ακρότητες.

‐Η προσφορά μιας πόλης στο κοινό καλό μένει στη μνήμη και σε περιπτώσεις ατυχίας

της βαρύνει θετικά στη λήψη αποφάσεων.

‐Τα τείχη μιας πόλης, το ναυτικό της και η σταθερότητα των δημοκρατικών θεσμών της

συντελούν στην αυτοδυναμία και αυτονομία της.

‐Ο νικητής είναι κυρίαρχος στην ξηρά και τη θάλασσα και απαιτεί πλήρη συμμόρφωση

στις εντολές του.

‐Όταν πιέζει το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, τότε δημιουργούνται αισθήματα

αγωνίας και φόβου.

‐Η φωνή της ψυχρής λογικής δίνει προτεραιότητα στην επιβίωση.

ΚΟΥΡΚΟΥΛΑΚΟΣ ΗΛΙΑΣ

ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΣΤΟ ΠΡ. ΠΕΙΡ. ΓΕΛ ΑΝΑΒΡΥΤΩΝ



ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ ΙΙ ΠΑΡ. 16‐23


‐βούλονται: βούλομαι, ε(η)βουλόμην, βουλήσομαι/βουληθήσομαι, ε(η)βουλήθην

,βεβούλημαι, εβεβουλήμην.

ΟΜΟΡ. :βούληση, βουλητικός, αβουλία, άβουλος, βουλησιαρχία.

‐πέμψαι: πέμπω, έπεμπον, πέμψω, έπεμψα, πέπομφα, επεπόμφειν.

ΟΜΟΡ. : πομπή, πομπός, πομπώδης, αναπομπή, αποπομπή, νηοπομπή,

παραπεμπτικός, ψυχοπομπός.

‐ειδώς :οίδα, ήδειν/΄ηδη, είσομαι/�ιδήσω, έγνων, έγνωκα, εγνώκειν.

ΟΜΟΡ.: είδηση, ειδήμονας, ιδανικός, ιδεώδης, ιστορία, ειδοποίηση, ειδωλολάτρης,

εξιδανικεύω, ιστοριοδίφης, προϊστορικός, συνειδητός.

‐ήξει: ήκω, ήκον, ήξω, ήξα

ΟΜΟΡ.:άφιξη, ικέτης, καθήκον, προσήκον.

‐εξανδραποδίσασθαι: εξανδραποδίζομαι, εξηνδραποδιζόμην, εξανδραποδιούμαι/

�ξανδραποδισθήσομαι, εξηνδραποδισάμην/�ξηνδραποδίσμην, εξηνδραπόδισμαι,

εξηνδραποδίσμην.

ΟΜΟΡΙΖΑ ΣΤΗ Ν. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

εξανδραποδισμός, ανδράποδον.

‐αντέχουσι: αντέχω, αντείχον, ανθέξω/αντισχήσω, αντέσχον, αντέσχηκα, αντεσχήκειν.

ΟΜΟΡΙΖΑ: ισχυρός, οχυρός, σχέδιο, σχολείο, ακάθεκτος, αποχή, ενοχή, μετοχή.

‐πεμφθείς: πέμπομαι, επεμπόμην, πέμψομαι/πεμφθήσομαι,

ΟΜΟΡ. : πομπή, πομπός, αναπομπή, αυρανόπεμπτος

‐διέτριβε:διατρίβω, διέτριβον, διατρίψω, διέτριψα, διατέτριφα, διετετράφειν.

ΟΜΟΡ.: τριβή, τρίφτης, τρίμμα, διατριβή, παιδοτρίβης.

‐επιτηρών :επιτηρώ, επετήρουν , επιτηρήσω, επετήρησα, επιτέτρικα, επετετρίκειν.

‐έμελλον :μέλλω, έ(ή)μελλον, μελλήσω, ε(η)μέλησα .

ΟΜΟΡ. :μέλλημα, μέλληση, μέλλον, μέλλοντας, μελοθάνατος.

‐επιλελοιπέναι :επιλείπω, επέλειπον, επιλείψω, επέλειψα/�πέλιπον, επιλέλοιπα,

επιλέλοιπα, επελελοίπειν.

‐ομολογήσει : ομολογώ, ωμολόγουν, ομολογήσω, ωμολόγησα, ωμολόγηκα,

ωμολογήκειν.

‐ΟΜΟΡ. : ομολογητής, ομολογία, ομολογιακός, ομόλογο, εξομολόγηση

‐ απήγγειλεν :απαγγέλω, απήγγελον, απαγγελώ, απήγγειλα, απήγγειλα, απήγγελκα,

απηγγέλκειν.

ΟΜΟΡ.: αγγελία, άγγελος, αγγελτήριο, αγγελιοφόρος, απαγγελία, διάγγελμα,

εισαγγελέας, επάγγελμα, επαγγελματίας, παραγγελία, παράγγελμα.

‐ιέναι :έρχομαι/είμι, ήειν/΄ηα, είμι, ήλθον, ελήλυθα, εληλύθειν.

ΟΜΟΡ. :ελεύθερος, ερχομός, ισθμός, ανεξίτηλος, απρόσιτος, διέλευση, εισιτήριο,

προσέλευση.

‐ ερωτώτο:ερωτώμαι,ηρωτώμην, ερωτηθήσομαι, ηρωτήθην, ηρώτημαι, ηρωτήμην.

‐ ΟΜΟΡ. : ερώτημα, ερωτηματικό, ερώτηση, ερωταπόκριση, επερώτηση.

‐ ηρέθη:αιρούμαι, ηρούμην, αιρήσομαι/αιρεθήσομαι, ειλόμην�ρέθην, ήρημαι, ηρήμην



‐ ΟΜΟΡ.;αίρεση, αιρετικός, αιρετός, αναίρεση, ανεξαιρέτως, αρχαιρεσίες, αυθαίρετος,

αυτοπροαίρετα, αφαιρετικός, αφηρημένος, εξαιρετικός, καθαίρεση

‐ ‐αποκρίναιτο: αποκρίνομαι, απεκρινόμην, αποκρινούμαι/αποκριθήσομαι,

απεκρινάμην/απεκρίθην, αποκέκριμαι, απεκεκρίμην.

‐ ΟΜΟΡ.: κρίμα, κρίση, κριτήριο, κριτής, κριτικός, απόκριση, ανάκριση, διάκριση,

έγκριση, επίκριση, επικριτικός, κατάκριση.

‐ καλείν:καλώ, εκάλουν, καλώ/καλέσω, εκάλεσα, κέκληκα, εκεκλήκειν.

‐ ΟΜΟΡ. :κάλεσμα, κλήση, κλητήρας, ανάκληση, ανέγκλητος, αυτόκλητος, έγκλημα,

εγκληματικότητα, εκκλησία, επίκληση.

‐ ‐σπένδεσθαι: σπένδομαι, εσπενδόμην, σπείσομαι, εσπεισάμην/εσπείσθην, έσπεισμαι,

εσπείσμην.

‐ ΟΜΟΡ.:σπονδή, άσπονδος, ομοσπονδία, ομοσπονδιακός, παρασπονδία, υπόσπονδος.

‐ έφασαν : φημί, έφην/έφασκον, φήσω, έφησα,/΄εφην/είπον, είρηκα, ειρήκειν.

‐ ΟΜΟΡ.:φάση, φήμη, φωνή, αντίφαση, αντιφατικός, απόφαση, αφασία, κατάφαση.

‐ ανδραποδιείν: ανδραποδίζω, ηνδραπόδιζον, ανδραποδιώ, ηνδραπόδισα.

‐ ΟΜΟΡ.:ανδράποδο, εξανδραπόδιση, εξανδραποδισμός.

‐ ειργασμένην: εργάζομαι, ει(η)ργαζόμην,

εργάσομαι�ργασθήσομαι,ει(η)ργασάμην/ει(η)ργάσθην, είργασμαι, ειργάσμην.

‐ ΟΜΟΡ.: εργαλείο, εργσάια, εργάσιμος, εργαστήριο, εργάτης, εργατικός, εργοστάσιο,

απεργία, διεργασία, επεξεργασία, εργολάβος, εργοτάξιο, εργόχειρο, καλλιεργήσιμος.

‐ παραδόντας:παραδίδωμι,παρεδίδουν,παραδώσω,παρέδωκα,παραδέδωκα,παρεδεδώκ

ειν.

‐ ΟΜΟΡ.:δόση, δώρο, αιμοδότης, αντίδοτο, διάδοση, δωσίλογος, έκδοση, εκδοτήριο,

εκδότης, ανέκδοτος, επίδοση ,παράδοση.

‐ καθέντας:καθίημι, καθίην, καθήσω, καθήκα, καθείκα, καθείκειν.

‐ ΟΜΟΡ.: άνεση, άνετος, άφεση, αφετηρία, εγκάθετος, έφεση, εφετείο, εφέτης, κάθετος,

σύνεση, συνετός, ύφεση.

‐ νομίζοντας: νομίζω, ενόμιζον, νομιώ, ενόμισα.νενόμικα, ενενομίκειν.

‐ ΟΜΟΡ.: νομικός, νόμισμα, νομισματικός, νόμος, ανομία, νομισματοθήκη,

νομισματοκοπείο, νομοθετικός, νομοσχέδιο, παράνομος.

‐ έπεσθαι:έπομαι, ειπόμην, έψομαι, εσπόμην, ηκολούθηκα, ηκολουθήκειν.

‐ ΟΜΟΡ.:επόμενος, επομένως, συνεπής, συνέπεια.

‐ ηγώνται:ηγούμαι, ηγούμην, ηγήσομαι, ηγησάμην/ηγήθην, ήγημαι, ηγήμην.

‐ ΟΜΟΡ.:ηγεμόνας, ηγεμονία, ηγεμονικός, ηγεσία, ηγέτης, ηγήτορας, ηγούμενος,

ανεξήγητος, αφηγητής, διήγηση, εισηγητής.

‐ επανέφερον:επαναφέρω, επανέφερον, επανοίσω, επανήνεγκα/επανήνεγκον,

επανενήνοχα, επανενηνόχειν.

‐ ΟΜΟΡ.: φαρέτρα, φορά, φορείο, φόρος, αμφορέας, αυτόφωρος, αχθοφόρος,

διάφορος, πληροφορία, εκφορά, επαναφορά.

‐ περιεχείτο:περιχέομαι, περιεχεόμην, περιχέομαι/περιχυθήσομαι,

περιχεάμην/περιεχύθην, περικέχυμαι, περιεκεχύμην.

‐ ΟΜΟΡ.: χοάνη, χούς, χυδαίος, χυλός, χυμός, χύτρα, διάχυτος.

‐ ενεχώρει: εγχωρώ, ενεχώρουν, εγχωρήσομαι/εγχωρήσω, ενεχώρησα, εγκεχώρηκα,

ενεκεχωρήκειν.



‐ ΟΜΟΡ.:χωρικός, χωριό, αναχώρηση, αποχώρηση, ασυγχώρητος, συγχώρηση,

υποχωρητικός, χωροφύλακας, χωροχρόνος.

‐ μέλλειν: μέλλω, έ(ή)μελλον, μελλήσω, έ(ή)μέλλησα.

‐ ΟΜΟΡ.:μέλλημα, μέλληση, μέλλον, μέλλοντας, μελλοντικός, μελοθάνατος.

‐ απολλυμένων:απόλλυμαι, απωλλύμην, απολούμαι, απωλόμην, απόλωλα, απωλώλειν.

‐ ΟΜΟΡ.:ολέθριος, όλεθρος, απώλεια, πανωλεθρία, εξολόθρευση, εξολοθρευτής.

‐ προηγόρει: προηγορέω/΄ω, προηγόρουν‐ ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐

‐ ΟΜΟΡ.: αγορά, αγοραστικός, αγόρευση, ρήση, ρητός, αγορανομία, αναγόρευση

‐ χρη: χρή/χρεών εστί, χρήν, εχρήν,χρήσται

‐ πείθεσθαι: πείθομαι, επειθόμην , πείσομαι, επιθόμην/επείσθην, πέπεισμαι/πέποιθα,

επεπείσμην�πεποίθειν.

‐ ΟΜΟΡ.: πειθήνιος, πειθώ, πείσμα, πειστήριο, πειστικός ,πεποίθηση, πιθανός,

πιθανότητα, παραπειστικός.

‐ συνεπαινεσάντων: συνεπαινώ, συνεπήνουν, συνεπαινέσομαι/συνεπαινέσω,

συνεπήνεσα, συνεπήνεκα, συνεπενήκειν.

‐ ΟΜΟΡ.: παίνεμα, έπαινος, παραίνεση, συναίνεση, συναινετικός.

‐ έδοξε: δοκεί, εδόκει, δόξει, έδοξε, δέδοκται/δεδογμένον εστί, εδέδοκτο/δεδογμένον

ήν.

‐ ΟΜΟΡ.: δόγμα, δοκιμασία,δομή, δογματικός, δοκίμιο, δόκιμος, δόξα, δοξασία, άδοξος.

‐ δέχεσθαι :δέχομαι, εδεχόμην, δέξομαι/δεχθήσομαι, εδεξάμην�δέχθην, δέδεγμαι,

εδεδέγμην.

‐ ΟΜΟΡ.: δέκτης, δεκτός, δεξαμενή, δοχείο, ακατάδεχτος, ανάδοχος, δωροδοκία,

εκδοχή, ευπρόσδεκτος, καταδεκτικός, ξενοδοχείο, υποδοχή.

‐ κατήσαν: κάτειμι/κατέρχομαι, κατήα/κατήειν/κατηρχόμην, κάτειμι, κατήλθον,

κατελήλυθα, κατεληλύθειν.

‐ κατέσκαπτον: κατασκάπτω, κατέσκαπτον, κατασκάψω, κατέσκαψα, κατέσφακα,

κατεσφάκειν.

‐ ΟΜΟΡ.:σκάμμα, σκαπανέας, σκαπάνη, σκάφη, σκάφος, ανασκαφή,.

‐ άρχειν: άρχω, ήρχον, άρξω, ήρξα, ήρχα, ήρχειν.

‐ ΟΜΟΡ.: αρχαϊκός, αρχαιότητα, αρχηγείο, αρχηγός, αρχαιογνωσία, αρχαιολογία,

αρχιτεκτονική, ναύαρχος, υπάρχοντα, υπαρχηγός.

ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ Ι.,1 6 19 1 9 5...

Documents

Transcript of ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΟ Ι.,1 6 19 1 9 5...