1

1

Φορείς τυποποίησης

Οι Οργανισμοί Τυποποίησης

Ο ρόλος των Οργανισµών Τυποποίησης:

� Οι Οργανισµοί Τυποποίησης είναι τα κύρια όργανα εφαρµογής

της πολιτικής της Τυποποίησης στις χώρες ανά τον κόσµο.

� Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ιδρυθεί στις αρχές του 20ου

αιώνα, κυρίως στο χρονικό διάστηµα µεταξύ των δύο

παγκοσµίων πολέµων.

� Οι Οργανισµοί αυτοί εµφανίζουν µεγάλες οµοιότητες ως προς τη

νοµική µορφή και τον τρόπο λειτουργίας τους.

2

Σύµφωνα µε το Επίπεδο της Τυποποίησης δηλ. το γεωγραφικό,

πολιτικό ή οικονοµικό όριο η Τυποποίηση διακρίνεται σε:

�∆ιεθνή Τυποποίηση (International Standardization)�∆ιεθνή Οργανισµό�∆ιεθνή Πρότυπα

�Περιφερειακή Τυποποίηση (Regional Standardization). Η Ευρωπαϊκή Τυποποίηση είναι το αντιπροσωπευτικό παράδειγµα αυτού του είδους.

�Ευρωπαϊκό Οργανισµό�Ευρωπαϊκά Πρότυπα

� • Εθνική Τυποποίηση (National Standardization)�Εθνικό Οργανισµό�Εθνικά Πρότυπα

3

Φορείς τυποποίησης, Οργάνωση

Οργανισµοί Τυποποίησης σε Εθνικό, Ευρωπαϊκό και ∆ιεθνές Επίπεδο:

�Σε κάθε χώρα υπάρχει ένας Εθνικός Οργανισµός Τυποποίησης

�Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, υπάρχουν 3 Οργανισµοί Τυποποίησης:

�Ο Ευρωπαϊκός Οργανισµός Τυποποίησης (CEN)

�Ο Ευρωπαϊκός Οργανισµός Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης

(CENELEC), που ασχολείται µε ηλεκτροτεχνικής φύσης θέµατα και

�Ο Ευρωπαϊκός Οργανισµός Τυποποίησης Τηλεπικοινωνιών (ETSI),

που ασχολείται µε την τυποποίηση στον τοµέα τηλεπικοινωνιών.

�Σε ∆ιεθνές επίπεδο, υπάρχουν αντίστοιχα 3 ∆ιεθνείς Οργανισµοί

Τυποποίησης:

�∆ιεθνής Οργανισµός Τυποποίησης (ISO),

�∆ιεθνής Οργανισµός Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης (IEC)

� Ο∆ιεθνής Οργανισµός Τυποποίησης Τηλεπικοινωνιών (ITU).4

∆ιεθνής Τυποποίηση

Έχει στόχο την προώθηση της Τυποποίησης παγκοσµίως, έτσι ώστε να: 1. διευκολύνεται η διεθνής ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών,2. Να ξεπερνιούνται ή µειώνονται τεχνικά εµπόδια στο παγκόσµιο εµπόριο

καθώς επίσης και 3. η ανάπτυξη συνεργασίας σε δραστηριότητες πνευµατικού,

επιστηµονικού , τεχνολογικού και οικονοµικού ενδιαφέροντος.

Τα ∆ιεθνή Πρότυπα προσφέρονται προς υιοθέτηση απ’ όσεςχώρες δεν διαθέτουν αντίστοιχα εθνικά, δηλ. κυρίως τιςαναπτυσσόµενες, οπότε τους δίνεται η δυνατότητα να ελέγχουντην ποιότητα των εισαγόµενων προϊόντων και υπηρεσιών αλλά καινα ανταγωνίζονται και οι ίδιες στις διεθνείς αγορές.

Με την υιοθέτηση των Προτύπων αυτών αποφεύγεται η σπατάλη εθνικώνπόρων για την ανάπτυξη εθνικών προτύπων.

5 6

Ευρωπαϊκή Τυποποίηση

Βασικός στόχος των Ευρωπαϊκής Τυποποίησης είναι η προστασία των πολιτών της Ε.Ε. µέσω της εξασφαλισµένης ποιότητας των προϊόντων που χρησιµοποιούν ή καταναλώνουν.

Τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα συµβάλλουν: 1. στη λειτουργία της ενιαίας αγοράς, 2. ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων και

υπηρεσιών, 3. επιβάλλουν την τεχνολογική παρουσία της σε παγκόσµια

κλίµακα, 4. υποστηρίζουν τις εµπορικές συναλλαγές µε τρίτες χώρες, 5. την ανάπτυξη του διεθνούς εµπορίου και 6. την άρση τεχνικών εµποδίων.

2

7 8

Εθνική Τυποποίηση

Η ανάπτυξη των Εθνικών Προτύπων λαµβάνει χώρα όπουδιαπιστώνεται σηµαντική σχετική ανάγκη στη βιοµηχανία,στην αγορά ή στο ευρύ κοινό.

Τα Εθνικά Πρότυπα συνιστούν τεκµηριωµένες, εθελοντικέςσυµφωνίες, οι οποίες καθορίζουν σηµαντικά κριτήρια γιαπροϊόντα, υπηρεσίες και διαδικασίες. ∆ιασφαλίζουν τηνκαταλληλότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών ως προςτους σκοπούς για τους οποίους προορίζονται, καθώς και τη συµβατότητά τους.

Για να θεωρηθεί ένα Πρότυπο Εθνικό, πρέπει να εγκριθείαπό τον αρµόδιο Εθνικό Οργανισµό Τυποποίησης και ναδιατεθεί στο κοινό.

9

Εθνικoί Οργανισµοί Τυποποίησης

Οι Εθνικοί Οργανισµοί Τυποποίησης στην Ε.Ε. παρουσιάζουνµε µια ή δύο εξαιρέσεις µεγάλες οµοιότητες ως προς την σύνθεση,τη δοµή και τον τρόπο λειτουργίας τους.

Στην πλειοψηφία τους πρόκειται για συγκεντρωτικές δοµές πουαποτελούν Πρόσωπα ∆ηµοσίου ∆ικαίου.

Οι Εθνικοί Οργανισµοί Τυποποίησης συνεργάζονται στενά στοπλαίσιο των ∆ιεθνών και Ευρωπαϊκών Οργανισµών ISO, IEC,CEN, CENELEC κλπ., για την επίτευξη κοινά αποδεκτών λύσεωνσε προβλήµατα µε παγκόσµιο ενδιαφέρον.

Στις ΗΠΑ και Καναδά η δηµοσίευση των Προτύπωνανήκει στην αρµοδιότητα εκατοντάδων Οργανισµών, καθέναςαπό τους οποίους είναι εξειδικευµένος σε ένα τοµέα.

10

11

Ελληνικός Οργανισµός Τυποποίησης ΕΛΟΤ

Σύµφωνα µε τον ιδρυτικό του νόµο (Ν.372/1976), ο Ελληνικός Οργανισµός Τυποποίησης είναι ο µοναδικός Οργανισµός, σε εθνικό επίπεδο, έγκρισης, έκδοσης και διάθεσης των Ελληνικών Προτύπων.

Οι διαδικασίες λειτουργίας του ΕΛΟΤ καθορίζονται από� τον Κανονισµό Σύστασης και Λειτουργίας Τεχνικών

Οργάνων Τυποποίησης, και� τον Κανονισµό Σύνταξης και Έκδοσης των Ελληνικών

Προτύπων και Προδιαγραφών.12

Τα Πρότυπα και Τυποποιητικά Έγγραφα του ΕΛΟΤ µπορεί να προέρχονται από την:

1. Υιοθέτηση ως Ελληνικών, Ευρωπαϊκών Προτύπων, τα οποία εκπονούνται από τους Ευρωπαϊκούς Οργανισµούς Τυποποίησης.

2. Υιοθέτηση -ως έχουν ή µε τροποποιήσεις- προτύπων, τα οποία εκπονούνται από τους ∆ιεθνείς Οργανισµούς Τυποποίησης.

3. Εκπόνηση αµιγώς Εθνικών Προτύπων για την κάλυψη άµεσων αναγκών της εθνικής µας Οικονοµίας και εφόσον δεν υφίστανται αντίστοιχα Ευρωπαϊκά ή ∆ιεθνή Πρότυπα.

Πρότυπα και Τυποποιητικά Έγγραφα του ΕΛΟΤ

3

13 14

ISO

∆ιεθνής Οργανισµός Τυποποίησης ISO

(International Organization for Standardization)

� ISO: είναι µια διεθνής οργάνωση δηµιουργίας και έκδοσης προτύπων

� Iδρύθηκε στις 23 Φεβρουαρίου του 1947

� αποτελείται από αντιπροσώπους των εθνικών οργανισµών τυποποίησης

που επί του παρόντος περιλαµβάνει 147 µέλη, ένα από κάθε χώρα.

� παράγει τα παγκόσµια βιοµηχανικά και εµπορικά πρότυπα, τα

επονοµαζόµενα πρότυπα ISO.

� Η Κεντρική του Γραµµατεία εδρεύει στη Γενεύη.

� το ακρωνύµιο "ISO" που προέρχεται από την Ελληνική λέξη "ίσος"

15

Ο στόχος του ISO

�Nα προωθήσει την ανάπτυξη της Τυποποίησης και των σχετικών µε

αυτή δραστηριοτήτων στον κόσµο,

�Nα διευκολύνεται η διεθνής ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών

�η ανάπτυξη συνεργασίας σε δραστηριότητες πνευµατικού,

επιστηµονικού, τεχνολογικού και οικονοµικού ενδιαφέροντος.

�Ο ISO ενώνει τα συµφέροντα των παραγωγών, των χρηστών, των

καταναλωτών, των κυβερνήσεων και της Επιστηµονικής Κοινότητας

κατά την προετοιµασία των ∆ιεθνών Προτύπων.

16

Ιστορικό του ISO

Η ∆ιεθνής Τυποποίηση ξεκίνησε το 1906 ασχολούµενη µε

ηλεκτροτεχνικά θέµατα.

Παρότι έγιναν κάποιες προσπάθειες στην δεκαετία του '30 να

ασχοληθεί και µε άλλα τεχνικά πεδία, δεν είχαν αποτέλεσµα έως

ότου δηµιουργήθηκε ο ISO.

Στο Λονδίνο τον Οκτώβριο του 1946, αντιπρόσωποι από 25 χώρες

αποφάσισαν να δηµιουργήσουν ένα νέο ∆ιεθνή Οργανισµό, ο στόχος

του οποίου θα ήταν "να διευκολύνει τον διεθνή συντονισµό και την

ενοποίηση των βιοµηχανικών Προτύπων".

Ο νέος Οργανισµός ISO άρχισε να λειτουργεί επισήµως στις 23

Φεβρουαρίου 1947.

17

Λειτουργία του ISO

�Ο ISO ορίζεται από τον ίδιο ως µη κυβερνητική οργάνωση,

�θέτει πρότυπα που υιοθετούν κυβερνήσεις

�Ο ISO είναι πιο ισχυρός από άλλες µη κυβερνητικές οργανώσεις

�Είναι µια κοινοπραξία µε ισχυρούς συνδέσµους µε κυβερνήσεις.

�Στον ISO συµµετέχουν µεγάλες εταιρίες και τουλάχιστον ένα σωµατείο

προτυποποίησης από κάθε κράτος µέλος.

� Ο ISO διοικείται από το Συµβούλιο (ISO Council) που λαµβάνει χώρα

κάθε δυο χρόνια και φροντίζει για την ορθή λειτουργία του οργανισµού.

� Σε ετήσια βάση συγκαλείται Γενική Συνέλευση για τη διευθέτηση

εσωτερικών ζητηµάτων και την αξιολόγηση της πορείας του ISO.

� Το έργο του Συµβουλίου υποστηρίζουν και ενισχύουν

� Μόνιµες (Council Standing Committees)

� Ειδικές Επιτροπές (Ad hoc Advisory Committees)

� Επιτροπές CASCO, COPOLCO, DEVCO, οι οποίες παρέχουν

καθοδήγηση για συγκεκριµένα ζητήµατα. 18

Λειτουργία του ISO (συνέχεια)

�Οι δραστηριότητες του Οργανισµού πραγµατοποιούνται σε

περιφερειακό επίπεδο από τις Τεχνικές Επιτροπές και τις

Υποεπιτροπές, οι οποίες οργανώνονται και υποστηρίζονται από

Τεχνικές Γραµµατείες που ανατίθενται στις χώρες µέλη.

�Τα αποτελέσµατα του Τεχνικού Έργου του ISO εκδίδονται υπό την

µορφή των ∆ιεθνών Προτύπων (International Standards ISO).

�Το αντικείµενο του καλύπτει όλα τα πεδία τυποποίησης εκτός των

προτύπων ηλεκτρολογικής και ηλεκτρονικής µηχανικής που αποτελούν

αντικείµενο της IEC.

�Ο ISO διαθέτει πάνω από 2.800 τεχνικές οµάδες εργασίας που

περιλαµβάνουν τεχνικές επιτροπές, υποεπιτροπές, οµάδες εργασίας.

Μέχρι σήµερα ο ISO έχει δηµοσιεύσει πάνω από 11.000 ∆ιεθνή

Πρότυπα.

4

19

Μέλοι του ISO

� Μέλος του ISO µπορεί να γίνει το Εθνικό Ίδρυµα Προτυποποίησης

κάθε χώρας.

Τα υπάρχοντα µέλη ανέρχονται σε 163 και διακρίνονται σε

1. Πλήρη Μέλη,

2. Μη-πλήρη µέλη και

3. Συνδροµητές,

Μόνο η πρώτη κατηγορία έχει δικαίωµα ψήφου.

Ανά πενταετία τα µέλη διαµορφώνουν το στρατηγικό πλάνο το οποίο

πρέπει να ακολουθήσει ο οργανισµός.

Μεµονωµένα άτοµα και επιχειρήσεις µπορούν να συµβάλλουν µε

ποικίλους τρόπους στον ISO χωρίς να θεωρούνται µέλη.

20

Συνεργασίες

Ο ISO αναπτύσσει συνεργασίες µε αρκετούς οργανισµούς σε παγκόσµιο

επίπεδο.

Με περισσότερους από 600 διεθνείς και τοπικούς οργανισµούς.

Με τη ∆ιεθνή Ηλεκτροτεχνική Επιτροπή (IEC) και τη ∆ιεθνή Ένωση

Τηλεπικοινωνιών (ITU) ίδρυσε την Παγκόσµια Συνεργασία

Προτυποποίησης (World Standards Cooperation - WSC) µε στόχο την

ενίσχυση και την προώθηση της διεθνούς τυποποίησης.

∆ιατηρεί συνεργατικές σχέσεις µε

�τον Παγκόσµιο Οργανισµό Εµπορίου,

�τον Οργανισµό Ηνωµένων Εθνών και

�µε άλλους οργανισµούς των Ηνωµένων Εθνών που στηρίζουν τις

αναπτυσσόµενες χώρες.

21

∆ράσεις

Ο ISO παράλληλα µε την παραγωγή προτύπων επεκτείνει τη δράση του

και εκδίδει εγχειρίδια, περιοδικά (ISO Focus+), και υλικό ποικίλης ύλης

και αναπτύσσει βάσεις δεδοµένων.

22

Έγγραφα του ISO

�Πρότυπα:

Τα πρότυπα του ISO είναι αριθµηµένα και ακολουθούν ένα πρότυπο που

περιλαµβάνει «ISO[/IEC] [IS] νννν[:ΧΧΧΧ]: Τίτλος», όπου το νννν

είναι ο αριθµός του προτύπου, «ΧΧΧΧ» είναι η χρονολογία έκδοσης και

ο «Τίτλος» περιγράφει το αντικείµενο.

�τεχνικές εκθέσεις

ISO/IEC TR 17799:2000 Κώδικας χρήσης της διαχείρισης ασφάλειας

πληροφορίας (Code of Practice for Information Security Management)

�Τεχνικές διορθώσεις

Αυτά είναι τροποποιήσεις σε υπάρχοντα πρότυπα, οι οποίες γίνονται εξ

αιτίας τεχνικών σφαλµάτων, ή µε σκοπό τη βελτίωση στη χρηστικότητα

ή µε σκοπό την επέκταση της εφαρµοσιµότητας µε περιορισµένη έκταση.

23

Εφαρµογή

Τα ∆ιεθνή Πρότυπα του ISO δεν είναι δεσµευτικά ως προς τις

κυβερνήσεις ή τις βιοµηχανίες.

Γιατί?

�Κάποια προτύπων συγκρούονται µε κοινωνικές, πολιτισµικές και

νοµοθετικές απαιτήσεις.

� ∆ε γίνονται όλες οι προτάσεις πρότυπα από οµόφωνη ψηφοφορία.

�Τα ανεξάρτητα κράτη και τα σώµατα για τα πρότυπα τους,

παραµένουν οι τελικοί κριτές.

24

Προϊόντα µε ονοµασία «ISO»

Το γεγονός ότι πολλά από τα πρότυπα που έχουν δηµιουργηθεί από τον

ISO έχουν εξαπλωθεί πολύ, έχει οδηγήσει περιστασιακά στη χρήση του

«ISO» ως περιγραφή για ένα προϊόν που ακολουθεί κάποιο πρότυπο.

Μερικά παραδείγµατα είναι:

�Οι εικόνες οπτικών δίσκων (CD image) έχουν ως κατάληξη αρχείου το

.iso που δηλώνει ότι χρησιµοποιούν το πρότυπα συστήµατος αρχείων

ISO 9660 (υπάρχουν και άλλα συστήµατα αρχείων που µπορούν να

χρησιµοποιηθούν). Όλοι οι υπολογιστές µε οδηγούς CD-ROM µπορούν

να διαβάσουν CD που χρησιµοποιούν αυτό το πρότυπο. Τα DVD-ROM

χρησιµοποιούν επίσης το σύστηµα αρχείων ISO 9660.

�Η ευαισθησία στο φως των φωτογραφικών φιλµ, η λεγόµενη ταχύτητά

τους, µετριέται και καθορίζεται από πρότυπο ISO και έτσι η ταχύτητα

του φιλµ αναφέρεται συχνά ως το «νούµερο ISO» του. Υπάρχουν

ανάλογα πρότυπα που δίνουν τα ASA και DIN για τον ίδιο σκοπό.

5

25

IEC

Η ∆ιεθνής Ηλεκτροτεχνική Επιτροπή IEC (International Electrotechnical

Commission) έχει σαν αντικείµενο την ∆ιεθνή Τυποποίηση στα πεδία της

Ηλεκτρολογίας και Ηλεκτρονικής και σχετικών τεχνολογιών

�Ηλεκτρική τεχνολογία

�Ηλεκτρονική τεχνολογία

�µαγνητικές και ηλεκτροµαγνητικές τεχνολογίες,

�τηλεπικοινωνίες,

�παραγωγή και διάθεση ηλεκτρικής ενέργειας και

�Ιατρική τεχνολογία

�γενικά πεδία όπως

�ορολογία και σύµβολα,

�µετρήσεις και αποδοτικότητα,

�εξαρτησιµότητα,

�σχεδίαση και ανάπτυξη,

�ασφάλεια και περιβάλλον.

26

IEC πρότυπα

2616/12/2013 Introduction to IEC

IEC πρότυπα για ασφάλεια

1. Οικιακές ηλεκτρικές συσκευές

2. Ιατρικός εξοπλισµός

Ηλεκτρονικά είδη

1. Ήχος

2. Εικόνα

3. Συνδεσιµότητα

IEC πρότυπα για το µέλλον

1. Ανανεώσιµες πηγές ενέργειας

2. Ηλεκτρικά αυτοκίνητα

3. …

27

∆οµή IEC

� Ιδρύθηκε το 1906.

�Τα κεντρικά γραφεία ISO-IEC βρίσκονται στην Γενεύη.

�Τα µέλη της IEC είναι Εθνικές Επιτροπές , µία για κάθε χώρα.

�Η IEC έχει δηµοσιεύσει πάνω από 4.500 πρότυπα.

�Η µεταφορά των ISO-IEC προτύπων στην εθνική συλλογή

είναι προαιρετικά και µπορεί να γίνει µερική ή ολική.

28

Μέλη IEC

Περιορισµένη συµµετοχή Περιορισµένη συµµετοχή

των χωρών

Πλήρη συµµετοχή στις

δραστηριότητες

τυποποίησης

Με δικαίωµα να

υποβάλουν παρατηρήσεις

σχετικά µε έγγραφα σε 10

TC / SC

Με δικαίωµα να

υποβάλουν παρατηρήσεις

σχετικά µε τα TC / SC

αλλά όχι για τα έγγραφα

του Συµβουλίου

Με δικαίωµα να

υποβάλουν παρατηρήσεις

σχετικά µε όλα τα TC /

SC και έγγραφα του

Συµβουλίου

Χωρίς δικαίωµα ψήφουΜε δικαίωµα συµµετοχής

και ψήφου για 4 περιοχές

TC/SCs

Με δικαίωµα συµµετοχής

και ψήφου για όλα τα

έγγραφα

Συνεργαζόµενοι

(82)

Συνεργαζόµενα

Μέλη (22)

Τακτικά µέλη

(60)

29

IEC Membership – 82 members

16/12/2013 29

AM = Associate member

Albania

Algeria

Argentina

Australia

Austria

Bahrain

BelarusBelgium

Bosnia & Herzegovina

Brazil

Bulgaria

Canada

Chile

China

Colombia

CroatiaCuba

Cyprus

Czech Republic

DenmarkEgypt

Estonia

Finland

France

Georgia

GermanyGreece

HungaryIceland

India

IndonesiaIran

Iraq

Ireland

Israel

Italy

Japan

Jordan

Kazakhstan

Kenya

Korea (Republic of)Latvia

Libya

Lithuania

Luxembourg

Malaysia

Malta

MexicoMoldova

Netherlands

New Zealand

Nigeria

Norway

Pakistan

Philippines, Rep. of

Poland

Portugal

Qatar

RomaniaRussian Federation

Saudi ArabiaSerbia

Singapore

Slovakia

Slovenia

South Africa

Spain

Sri Lanka

SwedenSwitzerland

Thailand

The Former Yugoslav Republic

of MacedoniaTunisia

TurkeyUkraine

United Kingdom

United States of

America

Vietnam

Morocco

Oman

United Arab Emirates

Montenegro

Introduction to IEC

30

IEC-

ReCNA

Boston

IEC-LARC

São Paulo

IECQ-

IECEx

Sydney

IEC CO

Geneva

IEC-APRC

Singapore

22

IEC Offices

25/11/2013 Introduction to IEC

6

31

Πρόσφατο παράδειγµα προτύπου IEC

∆ιεθνές Πρότυπο IEC 62684 (φορτιστής τηλεφώνου)

�Μείωση των αποβλήτων

�Μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων

�Μείωση του κόστους παραγωγής

�∆ιευκόλυνση του τελικού χρήστη

Τα IEC πρότυπα έχουν αριθµούς στην κλίµακα 60000 έως 79999

και παίρνουν τη µορφή IEC 60417

32

ITU

ITU (International Telecommunication Union)

∆ιεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών

Ιδρύθηκε το 1865 προκειµένου να συντονίσουν τη λειτουργία των

τηλεπικοινωνιακών δικτύων και υπηρεσιών ώστε να προαχθεί η

ανάπτυξη της τεχνολογίας στον τοµέα των επικοινωνιών.

Από το 1947 είναι ειδικευµένο τµήµα των Ηνωµένων Εθνών.

Αριθµεί πάνω από 192 χώρες και 700 φορείς του ιδιωτικού τοµέα.

Αντικείµενο της είναι η έκδοση οδηγιών που αναπτύσσονται στα

πεδία των τηλεπικοινωνιών και ραδιοεπικοινωνιών.

33

ITU

�Αναπτύσσει πρότυπα (ITU-T).

�Συντονίζει παγκοσµίως την κοινή χρήση του ραδιοφάσµατος,

προωθεί τη διεθνή συνεργασία για την εκχώρηση δορυφορικών

τροχιών (ITU-R).

�Εργάζεται για τη βελτίωση της τηλεπικοινωνιακής υποδοµής του

αναπτυσσόµενου κόσµου (ITU-D).

3434

Ευρωπαϊκοί Οργανισµοί Τυποποίησης

CEN ���� www.cen.eu

European Committee for Standardization

CENELEC ���� www.cenelec.eu

European Committee for Electrotechnical Standardization

ETSI ���� www.etsi.org

European Telecommunications Standards Institute

3535

Ευρωπαϊκοί Οργανισµοί Τυποποίησης

�Μηχανολογία�Ενέργεια�Περιβάλλον�Πολιτική Μηχανική�Χηµεία�Τρόφιµα�Ασφάλεια & Υγεία�Θέρµανση, Ψύξη

& Εξαερισµός�Υπηρεσίες�Μεταφορά

& Συσκευασίες

�Άλλοι τοµείς …

�Τηλεπικοινωνίες �Ηλεκτροτεχνικά

≈ 550 Ευρωπαϊκές Τεχνικές Επιτροπές

3636

Κοινά στοιχεία &

�Είναι µη κερδοσκοπικοί οργανισµοί

�Εκπονούν πρότυπα µε σκοπό τη δηµιουργία της ενιαίας

Ευρωπαϊκής αγοράς και εξαλείφοντας τα τεχνικά εµπόδια

στη διακίνηση των προϊόντων, υπηρεσιών και τεχνολογιών

�Εξουσιοδοτούνται µε εντολές (mandates) από την Ευρωπαϊκή

Επιτροπή για την εκπόνηση προτύπων κάτω από τις Οδηγίες

Νέας Προσέγγισης

�Τα πρότυπα τους υιοθετούνται από τους Εθνικούς

Οργανισµούς Τυποποίησης ως εθνικά σε όλα τα κράτη µέλη

της Ευρωπαϊκής Ένωσης

�Όλα τα αντιτιθέµενα εθνικά πρότυπα πρέπει να αποσύρονται

7

37

31 Πλήρη Μέλη τα οποία ψηφίζουν τα Ευρωπαϊκά πρότυπα:

Εθνικοί Φορείς Τυποποίησης από � 28 χώρες Ευρωπαϊκής Ένωσης

+ Ισλανδία, Νορβηγία, Ελβετία

37

Μέλη της CEN και CENELEC

3838

Ευρωπαϊκή Τυποποίηση και Ενιαία Αγορά

� Ένα Ευρωπαϊκό πρότυπο …

� Αντικαθιστά 31 διαφορετικά

εθνικά πρότυπα στην Ευρώπη

� ∆ηµιουργεί πρόσβαση σε µια

ενιαία αγορά µεγέθους 490

εκατοµµυρίων

39

Οργανωτική ∆οµή της CEN και CENELEC

39

ΤεχνικέςΕπιτροπέ

ς

ΟµάδεςΕργασίας

∆ιοικητικά Σώµατα:• ∆ιοικούν δραστηριότητες CEN και CENELEC• Προϋπολογισµός• Ιδιότητα µελών και έγκριση νέων µελών• 31 µέλη από εθνικούς φορείς (1 ψήφος καθένας)

• Εγκρίνει νέα εργασία• Ελέγχει την πρόοδο εργασίας των Τεχν.Επιτροπών• 31 µέλη από εθνικούς φορείς (1 ψήφος καθένας)

• Κάθε µια έχει ξεχωριστό τοµέα (≈ 500 Τ.Ε.) • Ελέγχει την πρόοδο εργασίας των Οµάδων Εργασίας• Αντιπροσωπείες διορισµένες από εθνικούς φορείς

• Ετοιµάζουν/συγγράφουν τα πρότυπα• «Αφρόκρεµα» εµπειρογνωµόνων διορισµένοι

από εθνικούς φορείς

4040

EuropeanTechnical

Committee

Εθνικές αντιπροσωπείες αποτελούνται

από εθελοντές εµπειρογνώµονες σε

συγκεκριµένο τοµέα που εκπροσωπούν:

� Κρατικές Υπηρεσίες

� Ηµικρατικούς Οργανισµούς

� Εµποροβιοµήχανους

� Επιχειρήσεις

� Ακαδηµαϊκούς

� Επιστήµονες

� Καταναλωτές

Ευρωπαϊκές Τεχνικές Επιτροπές

41

What are the CEN deliverables ?

• European Standard (EN) (Πρότυπα)

• Technical Specification (CEN/TS)(τεχνικές προδιαγραφές)

• Technical Report (CEN/TR) (Τεχνική Έκθεση)

• CEN Guide (Οδηγία)

• CEN Workshop Agreement (CWA)(Συµφωνία)

42

Ευρωπαϊκό πρότυπο - EN

• Νοµοθετικό κείµενο

• ∆ιαθέσιµο στις 3 επίσηµες γλώσσες του CEN (Αγγλική,

Γαλλική, Γερµανική)

• ∆εν έρχεται σε αντίθεση µε το περιεχόµενο κανενός

άλλου προτύπου CEN/ CENELEC

• Η αξία του ΕΝ προέρχεται από τα ακόλουθα

χαρακτηριστικά της διαδικασίας σύνταξής του :� Συναίνεση

� Ανοικτή και διαφανή διαδικασία

� Εθνική δέσµευση

� Τεχνική συνοχή σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο

8

43

Ιστορία

�Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης CEN και η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης CENELEC είναι µη

κερδοσκοπικοί Οργανισµοί, που έχουν συσταθεί σύµφωνα µε το

Βελγικό ∆ίκαιο.

�Η CEN ιδρύθηκε το 1961

�Η CENELEC ιδρύθηκε το 1959

�Βάσει της συµφωνίας συνεργασίας που υπέγραψαν το 1982, οι

δύο αυτοί Οργανισµοί συστεγάζονται, έχοντας έδρα τις

Βρυξέλλες και αποτελούν πλέον τον Κοινό Ευρωπαϊκό

Οργανισµό Τυποποίησης CEN / CENELEC.

44

ΕΘΝΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ

O Eλληνικός Οργανισµός Τυποποίησης ΕΛΟΤ Α.Ε

� ιδρύθηκε µε το Νόµο 372/76

� είναι ∆ηµόσια Επιχείρηση.

� Τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργού Ανάπτυξης.

� Ο ΕΛΟΤ διοικείται από το ∆ιοικητικό Συµβούλιο

Το οργανόγραµµα του ΕΛΟΤ περιλαµβάνει:

1. τις ∆ιευθύνσεις: Τυποποίησης, Ηλεκτροτεχνικής Τυποποίησης,

Πιστοποίησης, Προβολής & Πληροφόρησης, Οικονοµική &

Εµπορική και Εργαστηρίων & ∆οκιµών

2. τα ανεξάρτητα τµήµατα: ∆ιοικητικού Προσωπικού και

Γραφείου Ηλεκτρονικής Επεξεργασίας Στοιχείων.

45

Σκοπός - ∆ραστηριότητες

Σκοπός του ΕΛΟΤ είναι η προαγωγή και η εφαρµογή της

Τυποποίησης στην Ελλάδα, καθώς και των συναφών µε αυτή

δραστηριοτήτων µε κάθε πρόσφορο τρόπο και µέθοδο.

Οι κύριες δραστηριότητες της Εταιρίας είναι :

1. η εκπόνηση και η διάδοση των Προτύπων ,

2. η απονοµή Σηµάτων Συµµόρφωσης ( ποιότητας ) ,

3. η χορήγηση Πιστοποιητικών Συµµόρφωσης ( ποιότητας ),

4. η πιστοποίηση συστηµάτων ποιότητας επιχειρήσεων, και

5. η διενέργεια εργαστηριακών δοκιµών.

46

Αναλυτικά οι λειτουργίες του ΕΛΟΤ είναι οι ακόλουθες :

1. Εκπονεί, εκδίδει και διαθέτει τα Ελληνικά Πρότυπα.

2. Είναι µέλος των Ευρωπαϊκών και των ∆ιεθνών Οργανισµών Τυποποίησης

και υποστηρίζει τις θέσεις της Ελληνικής βιοµηχανίας κατά την εκπόνηση

των Ευρωπαϊκών και των ∆ιεθνών Προτύπων.

3. Προµηθεύει Πρότυπα των ∆ιεθνών Οργανισµών Τυποποίησης και των

Εθνικών Οργανισµών Τυποποίησης.

4. ∆ιαθέτει βιβλιοθήκη για το κοινό µε τα Πρότυπα όλων των χωρών

5. Απονέµει Σήµα Συµµόρφωσης και χορηγεί Πιστοποιητικά Συµµόρφωσης για

προϊόντα και υλικά

6. Αξιολογεί και πιστοποιεί συστήµατα διασφάλισης ποιότητας επιχειρήσεων

σύµφωνα µε τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα ΕΝ/ISO 45000 και EN/ISO 17000

7. Προωθεί συµφωνίες αµοιβαίας αναγνώρισης σηµάτων και πιστοποιητικών µε

άλλες χώρες

8. Πληροφορεί για σχέδια Τεχνικών Κανονισµών και σχέδια Προτύπων

9. Αποτελεί το σηµείο αναφοράς της συµφωνίας της GATT

10. Εκτελεί δοκιµές σε ηλεκτρικές οικιακές συσκευές, σε ηλεκτρικά καλώδια,

παιδικά παιχνίδια, πλαστικούς σωλήνες κ.ά.

11. Συνεργάζεται µε εργαστήρια του εσωτερικού και του εξωτερικού για έκδοση

εκθέσεων δοκιµής σε είδη που δεν καλύπτονται από τα εργαστήρια του

12. • Λειτουργεί σύστηµα Μελών και Συνδροµητών.

47

Ο ΕΛΟΤ εκπροσωπεί την Ελλάδα στις

παρακάτω οργανώσεις:

1. ∆ιεθνή Οργανισµό Τυποποίησης (ΙSO)

2. ∆ιεθνή Ηλεκτροτεχνική Επιτροπή (ΙΕC)

3. Eυρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης (CEN)

4. Eυρωπαϊκή Επιτροπή Hλεκτροτεχνικής Τυποποίησης

(CENELEC)

5. Ευρωπαϊκό ∆ίκτυο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης

Συστηµάτων Ποιότητας (EQNET)

6. Eυρωπαϊκό Οργανισµό για ∆οκιµές και Πιστοποίηση (ΕΟΤC)

7. Ευρωπαϊκό Οργανισµό για τις Τεχνικές Εγκρίσεις (ΕΟΤΑ)

8. IECEE Σύστηµα για έλεγχο συµµόρφωσης µε Πρότυπα

9. IECEE Φορείς Πιστοποίησης για Ηλεκτρικές συσκευές

10. Ευρωπαϊκό Συµβούλιο για Τυποποίηση EDI (EBES).

48

Το Τεχνικό Έργο του ΕΛΟΤ

Το Τεχνικό Έργο του ΕΛΟΤ υποστηρίζεται από Τεχνικές Επιτροπές

και Οµάδες Εργασίας που υπάγονται στις πρώτες,

Η συγκρότηση των Επιτροπών γίνεται µε αντιπροσωπευτικό τρόπο,

δηλ. εκπροσωπούνται όλοι οι ενδιαφερόµενοι από την

1.Επιστήµη,

2.Παραγωγή,

3.Κατανάλωση,

4.αρµόδιες Κρατικές Υπηρεσίες ή Οργανισµοί ή

5.και άλλοι, ανάλογα µε τη φύση του θέµατος.

9

49

Επιτροπές Τυποποίησης

Οι Επιτροπές Τυποποίησης ασχολούνται µε την :

a. εκπόνηση Ελληνικών Προτύπων, και

b. Ενεργή συμμετοχή στις εργασίες Τυποποίησης των ISO και CEN.

Οι Τεχνικές Επιτροπές και οι Ομάδες Εργασίας, κατά τη διεθνή

πρακτική, χαρακτηρίζονται από αλφαριθμητικό κώδικα που συνίσταται

από το ακρωνύμιο του ΕΛΟΤ, τα αρχικά του όρου «Τεχνική Επιτροπή» και

με την προσθήκη αριθμών σύμφωνα με τη σειρά ίδρυσης τους.

Π.χ. ΕΛΟΤ / ΤΕ 1

Τεχνική Επιτροπή για “Χρώματα και βερνίκια” (1977).

50

Τοµείς ∆ραστηριότητας του ΕΛ.Ο.Τ.

1. Θέσπιση Προτύπων: Τα πρότυπα, τα οποία εγκρίνονται από τον ΕΛ.Ο.Τ.,

χαρακτηρίζονται ελληνικά πρότυπα.

2. Θέσπιση Προδιαγραφών: Προδιαγραφή είναι το έγγραφο, το οποίο καθορίζει τις

απαιτήσεις που πρέπει να πληρεί ένα προϊόν, διεργασία, δραστηριότητα, οργανισµός,

σύστηµα, πρόσωπο ή συνδυασµός αυτών.

3. Πιστοποίηση: Πιστοποίηση είναι η διαδικασία, µέσω της οποίας ένας ανεξάρτητος

οργανισµός βεβαιώνει ότι ένα προϊόν, µια διεργασία, µια δραστηριότητα, ένας

οργανισµός, ένα σύστηµα, ένα πρόσωπο ή συνδυασµός αυτών συµµορφώνεται στις

απαιτήσεις που θέτει κάποιο Πρότυπο.

4. Θέσπιση Συστηµάτων πιστοποίησης: Σύστηµα Πιστοποίησης είναι το σύνολο

κανόνων, οι οποίοι καθορίζουν τη διαδικασία της πιστοποίησης.

5. Απονοµή Σηµάτων Συµµόρφωσης: Σήµα συµµόρφωσης είναι το προστατευόµενο

σήµα, το οποίο απονέµεται από εθνικές ή διεθνείς αρχές ή οργανισµούς σύµφωνα µε

τους κανόνες ενός συστήµατος πιστοποίησης. Το σήµα αυτό υποδηλώνει ότι παρέχεται

επαρκής εµπιστοσύνη ότι ένα προϊόν, διεργασία, δραστηριότητα, οργανισµός, σύστηµα,

πρόσωπο ή συνδυασµός αυτών συµµορφώνεται προς ένα πρότυπο ή προδιαγραφή ή

κανονισµό.

6. Απονοµή Πιστοποιητικού Συµµόρφωσης: Πιστοποιητικό συµµόρφωσης είναι το

έγγραφο, το οποίο εκδίδεται από εθνικές ή διεθνείς αρχές ή οργανισµούς σύµφωνα µε

τους κανόνες ενός συστήµατος πιστοποίησης και υποδηλώνει ότι παρέχεται επαρκής

εµπιστοσύνη ότι ένα προϊόν, διεργασία, δραστηριότητα, οργανισµός, σύστηµα, πρόσωπο

ή συνδυασµός αυτών συµµορφώνεται προς ένα πρότυπο ή προδιαγραφή και κανονισµό.

51

Θεµελιώδεις Αρχές της Τυποποίησης στην Ελλάδα

Η Τυποποίηση στην Ελλάδα στηρίζεται στις εξής θεµελιώδεις αρχές:

1. Ικανοποίηση αναγκών. Τα αµιγώς ελληνικά πρότυπα πρέπει να ικανοποιούν

ανάγκες της εθνικής οικονοµίας και της κοινωνίας.

2. Συναίνεση. Τα ελληνικά πρότυπα πρέπει να απεικονίζουν την ευρύτερη

δυνατή συµφωνία απόψεων και τη συναίνεση σε εθνικό επίπεδο.

3. Αντικειµενικότητα. Τα ελληνικά πρότυπα πρέπει να εκπονούνται προς

όφελος ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας και δεν πρέπει να παρέχουν

συγκριτικό πλεονέκτηµα σε προϊόν ή υπηρεσία οιουδήποτε προµηθευτή.

4. Σύγχρονη τεχνολογία. Τα ελληνικά πρότυπα πρέπει να λαµβάνουν υπόψη

την εκάστοτε επιστηµονική και τεχνολογική εξέλιξη.

5. Ελληνική Γλώσσα. Τα αµιγώς ελληνικά πρότυπα και οι ελληνικές

προδιαγραφές πρέπει να συντάσσονται στην ελληνική γλώσσα κατά τρόπο

σαφή και οµοιογενή από άποψη ορολογίας, συµβόλων και εκφράσεων.

6. Εθελοντικός χαρακτήρας. Η εκπόνηση ελληνικών προτύπων πρέπει να

στηρίζεται στη θέληση όλων των ενδιαφεροµένων µερών να επιτευχθεί

εθελοντικά συµφωνία µεταξύ τους. Η εκπόνηση ενός προτύπου έχει µικρή

αξία εφόσον αυτό δεν εφαρµόζεται.

52

Ο ΕΛΟΤ, για τη συστηµατικότερη παρακολούθηση του τυποποιητικού του έργου,

έχει κατανείµει τα γνωστικά πεδία τυποποίησης σε 17 τοµείς, ως εξής:

1. Μετρήσεις, ∆οκιµές, Όργανα και Υλικά

2. Μηχανική Περιβάλλοντος και Ασφαλείας

3. Ενεργειακή Τεχνολογία

4. Ηλεκτροτεχνολογία

5. Επικοινωνίες – Ηλεκτροµαγνητική Συµβατότητα/Ηλεκτροµαγνητικές

Παρεµβολές

6. Τεχνολογία Η/Υ & Ελέγχου

7. Μηχανολογία

8. Μηχανική παραγωγής

9. Μηχανική µεταφορών

10. Κατασκευές

11. Μεταλλουργία

12. Χηµική τεχνολογία, Ξύλο, χαρτί, ίνες, υφάσµατα

13. Καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες

14. Επιστήµες Υγείας

15. Τεχνολογία Τροφίµων, Καπνού, Αγροτικές και Ιχθυοκαλλιέργειες

16. Επιστήµες ∆ιοίκησης, ανθρωπιστικές και πολιτισµικές επιστήµες

17. Ηλεκτρικά συστήµατα ισχύος-µετατροπείς/µετασχηµατιστές, θέµατα

ασφαλείας και περιβαλλοντικά

53

Οργανισµοί Τυποποίησης των Η.Π.Α.

ANSI (American National Standards Institute)

Ο Αµερικάνικος Οργανισµός Τυποποίησης

� Ιδρύθηκε το 1918 από πέντε τεχνικές εταιρίες και τρεις κρατικές διευθύνσεις.

� Είναι ένας ιδιωτικός µη κερδοσκοπικός οργανισµός υποστηριζόµενος από

πολλές δηµόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις.

� Κύριος στόχος του είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των

Αµερικανικών επιχειρήσεων σε παγκόσµιο επίπεδο και η βελτίωση του

βιοτικού επιπέδου και της ποιότητας ζωής.

� Πιστοποιεί πρότυπα που έχουν αναπτυχθεί από άλλους οργανισµούς

τυποποίησης, κυβερνητικούς φορείς, οµάδες καταναλωτών, εταιρείες, και

άλλοι.

� Πιστοποιεί επίσης οργανισµούς που παρέχουν πιστοποίηση για προϊόντα και

υπηρεσίες σύµφωνα µε τις απαιτήσεις που ορίζονται στα διεθνή πρότυπα.

� Μέλη του ANSI είναι κυβερνητικές υπηρεσίες, οργανισµοί, επιχειρήσεις,

ακαδηµαϊκοί, διεθνείς οργανισµοί και ιδιώτες. Συνολικά, το Ινστιτούτο

εκπροσωπεί τα συµφέροντα περισσότερων από 125.000 επιχειρήσεων και 3,5

εκατοµµύρια επαγγελµατιών.54

�Κύριος σκοπός του ANSI δεν είναι η ανάπτυξη προτύπων αλλά ο έλεγχος και

συντονισµός και έλεγχος των οργανισµών που αναπτύσσουν πρότυπα (SDOs).

�Στις ΗΠΑ σήµερα υπάρχουν εκατοντάδες οργανισµοί ανάπτυξης πρότυπων.

�µε τις 20 µεγαλύτερες SDOs να παράγουν το 90 % των προτύπων