Τα δέντρα των ελληνικών δασών

Αποστολοπούλου Κατερίνα Μάιος 2016

Μεσογειακά δάση κωνοφόρων

Μεσογειακά δάση κωνοφόρων είναι χαρακτηριστικά συστήματα στις παράλιες ζώνες της χώρας, όπου κατά περίπτωση κυριαρχεί ένα μόνο είδος κωνοφόρου (0-1.200 μ.)

• Χαλέπιος πεύκη (Pinus halepensis),• Κουκουναριά (Pinus pinea)• Κυπαρίσσι (Cupressus sempervirens)

Χαλέπιος πεύκη Pinus halepensis

Το όνομα “halepensis” προέρχεται από την πόλη Αλέπο (Halepo) της Συρίας. Αειθαλές δένδρο.Φύλλα βελονοειδή, ανά δύο σε βραχυκλάδια, μήκους 6-15 εκ., σε σπειροειδή διάταξη, λεπτά, ανοιχτοπράσινα, με ελαφρώς οδοντωτές παρυφές.Κώνοι μεγέθους 5-12 x 4-6 εκ., ωοειδείς, οξυκόρυφοι, στην αρχή είναι κοκκινοκάστανοι, όταν όμως μένουν πολλά χρόνια πάνω στα δένδρα το χρώμα τους είναι σκούρο σταχτί.

ΚουκουναριάPinus pinea

Αειθαλές δένδρο. Φύλλα βελονοειδή ανά 2, μήκους 10-15 εκ., δύσκαμπτα.Κώνοι μεγέθους 8-15 x 7-10 εκ., πλατιά ωοειδείς μέχρι σφαιρικοί, γυαλιστεροί, καστανωποί.

Κυπαρίσσι Cupressus sempervirens

Αειθαλές δένδρο.Φύλλα λεπιοειδή, μήκους 0,5-1 χιλ., πιεσμένα πάνω στο βλαστό, ωοειδή, σκουροπράσινα.

Μικτά δάση φυλλοβόλωνΑποτελούν φυτικές διαπλάσεις όπου κυριαρχούν είδη βελανιδιάς (είδη Quercus). Στη συμπαγή και συνεχή τους μορφή απαντώνται στη βόρειο Ελλάδα.

• Πλατύφυλλη βελανιδιά (Quercus conferta)• Χνοώδης δρυς (Quercus pubescens)• Ήμερη βελανιδιά (Quercus macrocarpa) 

Δρυς Quercus pubescens

Φυλλοβόλο δέντρο, ύψους έως 25 m, με διάμετρο κορμού 1,5 m ή περισσότερο. Ο φλοιός του είναι σταχτοκάστανος και μετατρέπεται σε ξηρόφλοιο που σχίζεται σε ορθογώνια τμήματα.Τα φύλλα, μήκους 3-13 cm, είναι ποικιλόμορφα, γενικά επιμήκως αντωοειδή. Η πάνω επιφάνεια είναι γκριζοπράσινη, ενώ ηκάτω ωχροπράσινη με περισσότερο ή λιγότερο πυκνό γκριζόλευκο τρίχωμα. Ο μίσχος, μήκους έως 2,5 cm,δεν έχει αυλάκωση, αλλά έχει πυκνό χνούδι. Καρπός κυπελλοφόρο κάρυο (βαλανίδι).

Ορεινά δάση κωνοφόρων Σε υψόμετρα πάνω από τα 800 μέτρα επικρατούν είδη κωνοφόρων που αντέχουν στο ψύχος

• μαύρη πεύκη (Pinus nigra), • κεφαλληνιακή ελάτη (Abies cephalonica), • δασική πεύκη (Pinus sylvestris)

Μαύρη πεύκη Pinus nigra

H μαύρη πεύκη δεν είναι μαύρη, αλλά το όνομά της οφείλεται στο κουκουνάρι της. Εσωτερικά είναι πολύ σκούρα σαν καρβουνιασμένα. Αειθαλές δένδρο. Φύλλα βελονοειδή, ανά 2, μήκους 8-12εκ., σκουροπράσινα.Κώνοι μήκους 5-9(-12) εκ., ωοειδείς. 

Κεφαλληνιακή ελάτη Abies cephalonica

Αειθαλές δέντρο. Βελόνες που όταν πέφτουν αφήνουν κυκλική ουλή στα κλαδιά, με αυλάκωση στην επάνω επιφάνεια και με δύο λευκές γραμμές στοματίων στην κάτω επιφάνεια.

Ηπειρωτικές κεντροευρωπαϊκές

δενδρώδεις διαπλάσεις Παρουσιάζονται σε περιοχές που η θερμοκρασία το χειμώνα πέφτει κάτω από το όριο του παγετού. Οι βροχοπτώσεις κατανέμονται σχετικά ομοιόμορφα σε όλη τη διάρκεια του χρόνου και κυμαίνονται από 600 μέχρι 1500 χιλιοστά. Αποτελούν τα πλουσιότερα αποθέματα ξύλου της χώρας. Διακρίνονται δύο κύριες ζώνες: i) Κυριαρχία της πλατύφυλλης βελανιδιάς στις βόρειες οροσειρές της χώρας, στην Πελοπόννησο και στη Στερεά Ελλάδα • ευθύφυλλης βελανιδιάς (Quercus cerris)• καστανιά (Castanea sativa)και ii) Τα αμιγή δάση • δασικής οξιάς (Fagus sylvatica) απαντώνται στις ορεινές περιοχές της

Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Μακεδονίας πάνω από τα 700 και μέχρι τα 1700 μέτρα.

• ανατολική οξιά (Fagus orientalis) στην Ανατολική Μακεδονία και μέχρι τη χερσόνησο του Άθω

Οξιά Fagus sylvatica

Φυλλοβόλο δένδρο με λευκό κορμό. Φύλλα κατ’ εναλλαγή, απλά, έμμισχα, πλατιά ωοειδή ή ελλειψοειδή.Καρπός κάρυο, τριγωνικό, ανά 2-3 μέσα σε ξυλώδες κύπελλο.

Καστανιά Castanea sativa

Φυλλοβόλο δένδρο. Φύλλα κατ’ εναλλαγή, απλά, δίσειρα, έμμισχα, επιμήκη ελλειψοειδή, μεγέθους 12-20 Χ 3-6 εκ., με παρυφές πριονωτές που καταλήγουν σε ακίδα. Κάθε νεύρο του φύλλου καταλήγει σε πριόνι.Άνθη μονογενή σε σταχυόμορφες ταξιανθίες.Καρπός κάρυο καστανό, γυαλιστερό.

Ίταμος Το συγκεκριμένο δέντρο Ίταμος (Taxus baccata), στο Όρος Ίταμος, Σιθωνίας Χαλκιδικής είναι ηλικίας περίπου 2000 χρόνων, ζει στην ομώνυμη δασική θέση (υψόμετρο 720 μ.). Έχει διάμετρο κορμού 1,60 μ. και ύψος περίπου 10 μέτρα.Στην αρχαία ελληνική μυθολογία ο ίταμος ήταν αφιερωμένος στις Ερινύες, οι οποίες τιμωρούσαν τους ανθρώπους με τη χρήση του δηλητηρίου του.Η θεά Άρτεμις χρησιμοποιούσε βέλη ποτισμένα σε δηλητήριο ίταμου.Με εντολή της μητέρας της Λητούς σκότωσε με αυτά τα βέλη τα παιδιά της Νιόβης, η οποία καυχιόταν για την πολυτεκνία της

Διάταξη φύλλων

Τύπος φύλλων

Νεύρωση φύλλων

Προσάρτηση φύλλων

Σχήμα φύλλων

Παρυφές φύλλων – Κορυφή φύλλων

Βάση φύλλων

Καρποί