ΜΑΘΗΜΑ 3ο. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ

Ηλίας Χατζηθεοδωρίδης, 2011-2015

Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε

άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.

ΑΔΕΙΑ ΧΡΗΣΗΣ

ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΚΑΙ ΓΡΑΝΙΤΟΕΙΔΗ

ΡΥΟΛΙΘΟΣ

3 ΜΑΓΜΑΤΙΚΑ, ΠΛΟΥΤΩΝΙΑ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ

Εικόνα 1

4 ΟΡΥΚΤΑ ΤΟΥ ΓΡΑΝΙΤΗ

Εικόνα 2

Καλιούχος Άστριος ή Πλαγιόκλαστο

Βιοτίτης ή Κεροστίλβη

Χαλαζίας

+ Μοσχοβίτης (όχι με Κεροστλίβη) + Μαγνητίτης + Τιτανίτης, Ζιρκόνιο, Απατίτης

ΓΡΑΝΙΤΗΣ 5

Εικόνα 3

Πλουτώνιο πέτρωμα Απαντάται σε ηπειρωτικούς φλοιούς κοντά σε περιοχές ορογένεσης

Σχηματίζεται από την κρυστάλλωση μάγματος

Μέση σύσταση ενός γρανιτικού

πετρώματος

ΓΡΑΝΙΤΗΣ – ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΔΟΜΗ 6

Εικόνα 4

Υφή κοκκώδης, μερικές φορές πορφυριτική Πλαγιόκλαστα = άσπροι κρύσταλλοι

Κ-Άστριοι = άσπροι ή ροζ κρύσταλλοι Χαλαζίας = γκρι υελώδεις κρύσταλλοι

ΓΡΑΝΙΤΗΣ – ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΔΟΜΗ 7

Εικόνα 5 Εικόνα 6

Εικόνα 7 Εικόνα 8

ΓΡΑΝΙΤΗΣ – ΠΑΡΟΣ (ΚΟΛΥΜΠΗΘΡΕΣ) 8

Εικόνα 9

Εικόνα 10

Εικόνα 11

ΓΡΑΝΙΤΗΣ – ΞΑΝΘΗ (ΚΙΜΜΕΡΙΑ) 9

Εικόνα 12

Εικόνα 13

ΓΡΑΝΙΤΗΣ – ΓΕΩΧΗΜΙΚΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ 10

Μερική τήξη πετρωμάτων δίνει τα αρχικά μάγματα Η κλασματική κρυστάλλωση αφαιρεί Fe, Mg, Ti, Ca, Na και εμπλουτίζει το υπόλοιπο μάγμα σε Si και K

(→Χαλαζίας και Κ-Άστριος)

Τύποι γρανίτη: • Ι-Type: πυριγενή αρχικά πετρώματα • S-Type: Ιζηματογενή αρχικά πετρώματα • M-Type: προέλευση από τον μανδύα (σπάνιοι) • Α-type: δημιουργία πάνω από hot-spots

ΡΥΟΛΙΘΟΣ 11

Ηφαιστειακό πέτρωμα Το αντίστοιχο του γρανίτη (χημικά και ορυκτολογικά) Υφή: υαλώδης έως αφανιτική (μικροκρυσταλλική), συχνά πορφυρικός ιστός. Υφή: ρευστική, σφαιρολιθική ή περλιτική, κονδυλώδης Μεγάλο ιξώδες→ εκρηκτικά ηφαίστεια Κυρίως με κλειστό πορώδες

Εικόνα 14 Εικόνα 15 Εικόνα 16

Εικόνα 17

ΟΨΙΔΙΑΝΟΣ 12

Εικόνα 18

Εικόνα 19

Εικόνα 20

ΠΕΡΛΙΤΗΣ 13

Άμορφο ηφαιστειακό πέτρωμα Προέρχεται από την ενυδάτωση του Οψιδιανού Διαστέλλεται ισότροπα και δίνει την περλιτική υφή Με αύξηση της θερμοκρασίας έχουμε και αύξηση του όγκου του, μέχρι και 16 φορές, λόγω διαφυγής

του νερού Συμπαγής περλίτης έχει πυκνότητα περίπου 1100kg/m3 Διογκωμένος περλίτης έχει πυκνότητα μεταξύ 30-150kg/m3

Εικόνα 21 Εικόνα 22

Εικόνα 23

ΠΕΡΛΙΤΗΣ: ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΕΤΡΩΜΑ 14

Σε κατασκευές κτιρίων για μόνωση και επένδυση Για μόνωση από υψηλές θερμοκρασίες Στην καλλιέργεια φυτών για τροποποίηση των εδαφών Σαν φίλτρα (π.χ. στην παραγωγή μπύρας) Σαν λειαντικό

Εικόνα 24 Εικόνα 25 Εικόνα 26

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΕΡΛΙΤΗ 15

Η Μήλος είναι η κυριότερη πηγή περλίτη Η Ελλάδα είναι πρώτη στην παραγωγή περλίτη

Εικόνα 27

Εικόνα 28

ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΓΡΑΝΙΤΗ 16

Πλούσιος σε πυρίτιο, αργίλιο και αλκάλια (νάτριο, κάλιο)

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΟΞΕΙΔΙΑ ΑΛΚΑΛΙΩΝ (Na, K) ΚΑΙ ΠΥΡΙΤΙΟΥ Si

17

Ρυόλιθος

Βασάλτης

Εικόνα 29

ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ 18

Ο ρόλος των ιχνοστοιχείων (Rb, Y, Nb) στην διάκριση της τεκτονικής θέσης που σχηματίστηκαν οι γρανίτες

Σύγκρουση ηπειρωτικών πλακών

Ηπειρωτικό και νησιωτικό τόξο

Ωκεάνια ράχη

Μη-ορογενετικές διαδικασίες

Εικόνα 30

ΜΑΓΜΑΤΙΚΑ, ΠΛΟΥΤΩΝΙΑ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ 19

ΓΑΒΒΡΟΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΑ

ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ -

ΒΑΣΑΛΤΗΣ

Εικόνα 31

ΓΑΒΒΡΟΣ 20

Πλουτώνιο μαφικό πέτρωμα του ωκεάνιου φλοιού Κοκκώδης ιστός συνήθως με κρυστάλλους >1mm. Ο μικρογάββρος (διαβάσης) έχει μικρότερους

κρυστάλλους. Ορυκτά: κυρίως κλινοπυρόξενος (Αυγίτης, δίνει το πρασινωπό χρώμα) και Ca-πλαγιόκλαστο Άλλα ορυκτά: αμφίβολος και ολιβίνης, μαγνητίτης, ιλμενίτης, ουλβοσπινέλιος

ΓΑΒΒΡΟΣ – ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ Σχηματίζεται στις μεσωκεάνιες ράχες και σαν στρωματοειδείς διεισδύσεις ή πλουτωνίτες στις ηπείρους Σημαντικό πέτρωμα του βαθύτερου ωκεάνιου φλοιού (από επάνω είναι βασάλτης) Το βρίσκουμε με οφιόλιθους (επωθημένος ωκεάνιος φλοιός)

Εικόνα 32

ΓΑΒΒΡΟΣ 21

Αυγίτης

Πλαγιόκλαστο

Εικόνα 33

Εικόνα 34 Εικόνα 35

ΓΑΒΒΡΟΣ 22

Εικόνα 36

Εικόνα 37

Εικόνα 38 Εικόνα 39

ΧΡΗΣΕΙΣ 23

Κτιριακές κατασκευές και μνημεία (γνωστό σαν ο πράσινος γρανίτης)

Συχνά περιέχει μεταλλικά ορυκτά, π.χ. ιλμενίτη (παίρνουμε το τιτάνιο)

Επίσεις μπορούμε να πάρουμε Cr, Ni, Co, Au, Ag, Pt, Cu

ΒΑΣΑΛΤΗΣ 24

Το ηφαιστειακό του γάββρου Γκρι ή μαύρο χρώμα Πορφυριτικός ιστός με αφανιτική κύρια μάζα Τον βρίσκουμε κυρίως στον ωκεάνιο φλοιό, να σχηματίζεται στις μεσωκεάνιες ράχες από υλικό του

μανδύα Υπάρχει σε ποσότητες και στη Σελήνη αλλά σε άλλους πλανήτες, όπως Άρης και Αφροδίτη

Εικόνα 40

Εικόνα 41 Εικόνα 42

ΒΑΣΑΛΤΗΣ 25

Εικόνα 43 Εικόνα 44

Εικόνα 45

Εικόνα 46 Εικόνα 47

ΒΑΣΑΛΤΙΚΗ ΛΑΒΑ 26

Εικόνα 48

ΒΑΣΑΛΤΗΣ 27

Εικόνα 49

ΒΑΣΑΛΤΗΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΨΑΜΜΙΤΕΣ 28

Εικόνα 50

PILLOW LAVAS - ΒΑΣΑΛΤΙΚΕΣ 29

Στην επιφάνεια της γης (επωθημένα)

Στο βάθος του ωκεανού (επιτόπου σχηματισμός)

Εικόνα 51 Εικόνα 52

ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΒΑΣΑΛΤΩΝ 30

ΜΑΓΜΑΤΙΚΑ, ΠΛΟΥΤΩΝΙΑ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ 31

ΥΠΕΡΜΑΦΙΚΑ, ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΝΔΥΑ

Εικόνα 53

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΥΠΕΡΒΑΣΙΚΩΝ 32

Ολιβίνης

Δουνίτης

Λερζόλιθος Περιδοτίτες

Ορθοπυροξενίτης

Ολιβινικός Βεμπστερίτης

Ορθοπυρόξενος

Βεμπστερίτης

Κλινοπυροξενίτης

Πυροξενίτες

Κλινοπυρόξενος Εικόνα 54

ΥΠΕΡΜΑΦΙΚΑ / ΥΠΕΡΒΑΣΙΚΑ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ 33

Είναι μανδυακά πετρώματα που ορογενετικές τεκτονικές κινήσεις τα έφεραν στην επιφάνεια

Βρίσκονται σε οφιολιθικά συμπλέγματα επωθημένα πάνω στον ηπειρωτικό φλοιό

Στρωματοειδή υπερβασικά είναι διαφοροποιημένα πετρώματα, συνήθως cumulates (συσσωρευτικά

πετρώματα)

Ηφαιστειακά υπερβασικά είναι πολύ σπάνια (π.χ. Boninites –μπονινίτες)

ΣΤΡΩΜΑΤΟΕΙΔΕΙΣ ΥΠΕΡΒΑΣΙΚΕΣ ΕΚΧΥΣΕΙΣ 34

Εικόνα 55

Bushvelt complex

Χρωμίτης

ΒΑΣΑΛΤΗΣ 35

Μανδυακά πετρώματα –σχηματίστηκαν σε μαγαλύτερα από 30km βάθη Ξενόλιθοι σε βασάλτες δίνουν στοιχεία για τον μανδύα της γης Ορυκτά: πυρόξενοι, ολιβίνης και χρωμίτης

Αποτελούν πολύ παλαιό υλικό της γης, όταν αυτή πρωτο-σχηματίστηκε (συσσώρευση και διαφοροποίηση της γης – σχηματισμός του μανδύα)

Όρογενετικά συμπλέγματα οφιολίθων Ξενόλιθοι σε βασάλτες ή κιμπερλίτες Είναι μανδυακό υλικό ή προκύπτει από μανδυακό υλικό που έχει χάσει συστατικά του Συσσωρευτικά πετρώματα (cumulates) κατά την κρυστάλλωση και διαφοροποίηση βασαλτικών

μαγμάτων.

Εικόνα 56 Εικόνα 57 Εικόνα 58

ΠΕΡΙΔΟΤΟ (ΟΡΥΚΤΟ ΠΟΥ ΕΔΩΣΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΣΤΟΝ ΠΕΡΙΔΟΤΙΤΗ)

36

Εικόνα 59

Εικόνα 60

Εικόνα 61

Ολιβίνης Πολύτιμος

λίθος

ΔΟΥΝΙΤΕΣ 37

Κοκκώδης ιστός με εμφανείς κρυστάλλους ολιβίνη Ο ολιβίνης είναι σταθερός μέχρι τα 400km βάθος, μετά μετατρέπεται σε άλλο ορυκτό υψηλών πιέσεων Βρίσκεται εκτεθειμένο σε ηπειρωτικούς φλοιούς μετά από επώθηση οφιολιθικών συμπλεγμάτων κατά

την ορογένεση Επίσης, μπορεί να σχηματιστεί και σε στρωματοειδείς εκχύσεις σαν cumulate.

Εικόνα 66

Εικόνα 62

Εικόνα 65 Εικόνα 63

Εικόνα 64

ΧΡΗΣΕΙΣ 38

Εξαλλοιωμένα δίνουν πλούσια κοιτάσματα αμιάντου (σερπεντίνη) και τάλκη

Οι λατερίτες προκύπτουν από αυτά, πηγή νικελίου

Πολύτιμοι λίθοι

Η εξαλλοίωση των ορυκτών αυτών κατακρατά CO2, ίσως υποβοηθώντας στην δέσμευση αυτού του

αερίου, λύνοντας το πρόβλημα το θερμοκηπίου.

Καλλυντικά (τάλκης)

Εικόνα 67

ΟΦΙΟΛΙΘΙΚΑ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑΤΑ 39

Σειρά βασικών και υπερβασικών πετρωμάτων που προέρχονται από τον ωκεάνιο φλοιό και από

πετρώματα του ανώτερου μανδύα

Επωθήθηκαν τεκτονικά στον ηπειρωτικό φλοιό, ή εμφανίστηκαν πάνω από το επίπεδο της θάλασσας

(μεγάλες ορογενετικές τεκτονικές κινήσεις στα όρια τεκτονικών πλακών)

Ο πλήρης ορισμός των οφιολίθων περιλαμβάνει και ιζηματογενή ή μεταμορφωμένα πετρώματα που

σχηματίστηκαν σε ωκεάνιο περιβάλλον

Κατανομή πετρωμάτων ενός οφιολίθου (απλοποιημένο σχήμα)

Οφιολιθικά συμπλέγματα στην Μεσόγειο

Κατανομή (μαύρες περιοχές) οφιολίθων στην Βόρεια Μεσόγειο. Με «τελείες» οι περιοχές που υπάρχουν ιζηματογενή των οφιολίθων

40

Βαθιά θαλάσσια ιζήματα

Λάβες Pillow

Βασαλτικές φλέβες

Γάββρος

Περιδοτίτης (Έντονα

τεκτονισμένος)

Εικόνα 68 Εικόνα 69

41 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

Εικόνα 1. The South peak of the Stawamus Chief, a granite monolith near Squamish, British Columbia. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stawamus_Chief_South_Peak_2.JPG Εικόνα 2. intrusive rocks. http://study.com/academy/lesson/intrusive-rocks-definition-examples-quiz.html Εικόνα 3. Magma is generated at subduction zones where dense oceanic plates are pushed under lighter continental plates. http://legacy.earlham.edu/~stoneki/geo/siri.htm Εικόνα 4. Various granites (cut and polished surfaces). credit: Jstuby at en.wikipedia. http://www.wikiwand.com/en/Granite Εικόνα 5. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση.Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 6. This piece of granite contains crystals of quartz, feldspar, and mica.Courtesy of Corel. http://www.windows2universe.org/earth/geology/ig_granite.html Εικόνα 7. Granite rock. http://www.geothermie.de/wissenswelt/glossar-lexikon/g/granit.html Εικόνα 8. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 9. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κύριος κάτοχος του δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 10. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κύριος κάτοχος του δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 11. Η παραλία Κολυμπήθρες στο νησί της Πάρου. Φωτογράφος:Vrouhakis Giannis. http://www.digital-camera.gr/index.php?option=photos&action=view&photo_id=11797

42 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

Εικόνα 12. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 13. Η σύγχρονη και η παλιά πόλη της Ξάνθης όπως φαίνονται από ψηλά. Στο βάθος διακρίνεται η κορυφή του Αχλάτ Τσαλ ή Αχλαδοβούνι. http://www.ethnos.gr/entheta.asp?catid=23517&subid=2&pubid=58466950 Εικόνα 14. Rhyolite: A pink specimen rhyolite with numerous very tiny vugs with some evidence of flow structures. The specimen shown here is about two inches across.© 2005-2015 Geology.com. All Rights Reserved. http://geology.com/rocks/rhyolite.shtml Εικόνα 15. A sample of Allandale Rhyolite from the conical hill dome at the head of Lyttelton Harbour, New Zealand. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Allandale_Rhyolite_Lyttelton_New_Zealand.jpg Εικόνα 16. rhyolite (pumice). © The University of Auckland 2005. http://flexiblelearning.auckland.ac.nz/rocks_minerals/rocks/rhyolite.html Εικόνα 17. rhyolite (flow banded). © The University of Auckland 2005. http://flexiblelearning.auckland.ac.nz/rocks_minerals/rocks/rhyolite.html Εικόνα 18. Obsidian, Pumice, and Rhyolite at the base of Panum Crater, Mono County, California. credit: Daniel Mayer. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Different_rocks_at_Panum_Crater.jpg Εικόνα 19. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 20. Obsidian: The specimen shown above is about two inches (five centimeters) across. The curved semi-concentric ridges are breakage marks associated with obsidian's conchoidal fracture. The rock has very sharp edges. © 2005-2015 Geology.com. All Rights Reserved. http://geology.com/rocks/obsidian.shtml

43 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

Εικόνα 21. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 22. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 23. Περλίτης. http://www.aegean-perlites.com/html/gr/perlite-company-greece.htm Εικόνα 24. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 25. Perlite Board. http://www.traderscity.com/board/products-1/offers-to-sell-and-export-1/perlite-board-221760/ Εικόνα 26. Granular drainage material. http://www.houseplantsguru.com/drainage-material-for-houseplants Εικόνα 27. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 28. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 29. TAS Diagram. This version is based upon coordinates provided by Le Maitre et al. (2002). https://commons.wikimedia.org/wiki/File:TAS-Diagramm.svg Εικόνα 30. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 31. Main ridge of the cuillin in skye arp. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Main_ridge_of_the_cuillin_in_skye_arp.jpg

44 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

Εικόνα 32. In the oceanic crust basalt forms near the surface at a divergent boundary but gabbro forms at depth from slow crystallization. © 2005-2015 Geology.com. All Rights Reserved. http://geology.com/rocks/gabbro.shtml Εικόνα 33. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 34. Orbicular Gabbro. http://www.hhgs.org.uk/monthly_meetings/previous_meetings/granitic_magmas/orbicular_gabbro.htm Εικόνα 35. This gabbro is roughly half pyroxene and half plagioclase. http://www.pitt.edu/~cejones/GeoImages/2IgneousRocks/IgneousCompositions/2Gabbro/GabbroPlagPyroxene.jpg Εικόνα 36. Photomicrograph of a thin section of gabbro. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gabbro_pmg_ss_2006.jpg Εικόνα 37. Hornblende gabbro. Credit: Joel Arem. http://www.gettyimages.com/detail/photo/gabbro-is-a-coarse-grained-equigranular-high-res-stock-photography/128582132 Εικόνα 38. Gabbro. Copyright: James St John. https://www.mineralienatlas.de/lexikon/index.php/Geologisches%20Portrait/Ophiolithe?lang=en&language=english Εικόνα 39. Gabbro - close-up. © ESEU, taken by Peter Kennett. http://www.earthscienceeducation.com/virtual_rock_kit/gabbro_C.htm Εικόνα 40. Basalt. Photo Credit: Photo (c) 2006 Andrew Alden, licensed to About.com. http://geology.about.com/od/rocks/ig/igrockindex/rocpicbasalt.htm Εικόνα 41. Vesicular basalt at Sunset Crater, Arizona. US quarter for scale. Credit: Jstuby at en.wikipedia. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:VessicularBasalt1.JPG

45 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

Εικόνα 42. Vesicular Basalt hand sample. http://depthome.brooklyn.cuny.edu/geology/core332/geofield.htm Εικόνα 43. Basalt from Georgia SouthWestern State University. http://www.geol.umd.edu/~jmerck/geol212/lectures/13.html Εικόνα 44. Recently formed pillow lava, off Hawaii. http://www.photolib.noaa.gov/bigs/nur05018.jpg Εικόνα 45. Basaltic Prisms - Santa Maria Regla. Credit: Jesus Wong. http://www.panoramio.com/photo/846423 Εικόνα 46. Basalt. Credit: Saxo. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Basalt-tschechien.jpg Εικόνα 47. Basalt Columns at Reynisfjara Beach, Iceland. http://pixdaus.com/basalt-columns-at-reynisfjara-beach-iceland/items/view/49514/ Εικόνα 48. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κάτοχος του κύριου δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 49. Spectacular columnar basalt as seen from the bascamp near Crusoe Glacier at Expedition Fjord, Axel Heiberg Island. The rocks in the far background are sandstones. © Stromboli online · J. Alean · R. Carniel · M. Fulle. http://www.swisseduc.ch/stromboli/perm-small/axel_heiberg/index-en.html?id=2 Εικόνα 50. A Twin Otter aeroplane is silhouetted against spectacular Bastion Ridge. Whereas the lower strata are sandstones, its uppermost part consists of basaltic deposits, some of which show columnar forms. © Stromboli online · J. Alean · R. Carniel · M. Fulle. http://www.swisseduc.ch/stromboli/perm-small/axel_heiberg/index-en.html?id=3 Εικόνα 51. Cross-section of pillow lava of Eocene age in the cliffs near Oamaru, New Zealand. The central pillow has a dark skin on its upper edge where it has cooled rapidly in contact with the water. The white rock between the pillows is limestone. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pillow_lava_at_Oamaru.jpg Εικόνα 52. Recently formed pillow lava, off Hawaii. http://www.photolib.noaa.gov/bigs/nur05018.jpg

46 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

Εικόνα 53. Stonewall Pass, in the eastern Trinity Alps Wilderness, at the western edge of the Trinity Ultramafic Sheet. The gray mountains in the background are not ultramafic. Photo by Shauna Hee. http://www.fs.fed.us/wildflowers/beauty/serpentines/communities/alpine.shtml Εικόνα 54. Classification diagram for peridotite and pyroxenite, based on proportions of olivine and pyroxene. http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Peridotite Εικόνα 55. Chromitite (black) and anorthosite (light grey) layered igneous rocks in Critical Zone UG1 of the Bushveld. Credit: kevinzim / Kevin Walsh. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chromitite_Bushveld_South_Africa.jpg Εικόνα 56. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κύριος κάτοχος του δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 57. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κύριος κάτοχος του δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 58. Deer-Lake-Peridotite1. credit: James St. John. https://www.flickr.com/photos/jsjgeology/8281240937 Εικόνα 59. PERIDOTITE. Environment of formation = intrusive (plutonic), Texture = coarse, Grain size = 1 mm to 10mm, Color = dark, Density = high, Composition = ultramafic. http://depthome.brooklyn.cuny.edu/geology/core332/geofield.htm Εικόνα 60. A Peridot Gemstone. Image Courtesy of AGTA. http://www.leibish.com/the-august-birthstones-peridot-and-sardonyx-article-529 Εικόνα 61. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κύριος κάτοχος του δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας.

47 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

Εικόνα 62. Dunite- an ultramafic cumulate rock composed of olivine and accessories. (Very interesting primarily green rock). http://www.minecraftforum.net/forums/minecraft-discussion/suggestions/18501-more-rock-dirt-ore-types-image-heavy Εικόνα 63. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κύριος κάτοχος του δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 64. NWA 2968. Width of image is 3 cm. © T. E. Bunch, 2006. http://www.cefns.nau.edu/geology/naml/Meteorite/Dunite.html Εικόνα 65. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κύριος κάτοχος του δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας. Εικόνα 66. Chromite forms in deep ultra-mafic magmas and is one of the first minerals to crystallize. https://www.geocaching.com/seek/cache_details.aspx?wp=GCZP2A&title=chromite-feocr2o3-dp-ec5 Εικόνα 67. Dish of serpentine with inlaid gold fish, 1st century BCE or CE, with 9th century mounts. https://en.wikipedia.org/wiki/Serpentine_group Εικόνα 68. Idealized stratigraphic sequence of an ophiolite. Credit: Fradeve11. http://www.wikiwand.com/en/Ophiolite Εικόνα 69. Υλικό με μη προσδιορισμένη προέλευση. Σε περίπτωση που είστε ο κύριος κάτοχος του δικαιώματος επικοινωνήστε μαζί μας.

Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο « Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.