ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ

Αισθητική αξία θεωρήθηκε κατώτερη από καλών τεχνών

Χειροτεχνία δανείζεται ύφος, χρώματα, μορφή «μεγάλων τεχνών»

Απομίμηση παρελθοντικών μορφών «περιφρονητική αξία» χ. αντικειμένων

ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΑ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ

Καταμερισμός εργασίας

Μηχανικές επεμβάσεις μικρής κλίμακας στη χειροτεχνική παραγωγή

∆ιαφορετική αντίληψη της παρέκκλισης από το πρωτότυπο

Χειροτέχνημα: «παραδοσιακό», «πολυτελές», «αναμνηστικό»

Σημερινή θέση χειροτεχνίας

Αντίδραση σε «φθηνό», «ευτελές», κοινό», συνθετικό», «απρόσωπο»

Αποστασιοποίηση από μαζικό γούστο

Αναζήτηση αυθεντικότητας στα υλικά

Επιθυμία για φυσικό/οικολογικό τρόπο παραγωγής

Σεβασμός στη δεξιοτεχνία

Θαυμασμό για φαντασία και δημιουργικότητα

Βιομηχανοποίηση και ιδεολογία

∆ιαφορά Ε.Π.Α. και Αγγλίας

Αρχές φιλελευθερισμού (περισσότερα σε λιγότερο χρόνο, επιπτώσεις σε ποιότητα)

«Χάρη στις καινούργιες μηχανές, οι κατασκευαστές ήταν σε θέση να ρίξουνΣτην αγορά χιλιάδες αντικείμενα σε καλή τιμή, στον ίδιο χρόνο και με το ίδιο κόστοςπου χρειαζόταν μια φορά για την παραγωγή ενός μόνο καλοφτιαγμένου αντικειμένου.Σε όλους τους κλάδους της βιομηχανίας άλλαζε η φύση των υλικών και της τεχνικής. Η επιδέξια εργασία των χειροτεχνών (…) αντικαταστάθηκε από τη μηχανική ρουτίνα.Η ζήτηση αυξανόταν από χρόνο σε χρόνο, αλλά προερχόταν από έναν κόσμοαμόρφωτο και άξεστο, που ζούσε σα σκλάβος μέσα στη βρώμα και τη φτώχεια.Ο καλλιτέχνης αποτραβιόταν αηδιασμένος από μια παρόμοια αθλιότητα».

N. Pevsner

Οι βιομήχανοι θεωρούσαν το καλό γούστο σαν εμπόδιο στις πωλήσεις.Η θέση τους μπορεί να συνοψιστεί στη θεμελιώδη αρχή: «το καλύτερο είναιαυτό που πουλάει καλύτερα».

Richard Redgrave

Βιομηχανική παραγωγήΥποχώρηση στο γούστο του «ακαλλιέργητου» και «αμόρφωτου» κοινού

Παρουσία της διακόσμησης σε κάθε αντικείμενο(συμβολισμός-αποδοχή)

Εμφάνιση χειροποίητου (αξία συνδέεται με κόπο, ικανότητα, κόπο χεριού)

Προσποίηση της φύσης των υλικών

Πρέσες για κατασκευή ολόκληρων αντικειμένων

Η παραποίηση συμβαίνει σε είδη πολυτελείας(δηλ. επουσιώδη αντικείμενα, όχι καθημερινής χρήσης)

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΑΓΓΛΙΑ

Lewis Hine

Henry Cole (1808-82)

Όρος Art ManufacturerΠεριοδικό Journal of design and manufacturers Κύριος δημιουργός Μεγάλης Έκθεσης του 1851Επιβλέπει όλες τις αγγλικές σχολές σχεδίου

Απλά αντικείμενα καθημερινής χρήσηςΑξία πηγαίας καλλιτεχνικότητας

Αναζήτηση σχεδιαστικής μεθοδολογίαςΣχεδιασμός δομικού τύπουΓεωμετρία, οργανισμός, σταθεροί χαρακτήρες,Τάση για απλοποίηση και αφαίρεση

John Ruskin

…πιστεύω πως η σωστή ερώτηση που πρέπει κάποιος να υποβάλειΣχετικά με το διάκοσμο είναι απλώς η ακόλουθη: έγινε με μεράκι; …ήτανΟ χαράκτης χαρούμενος την ώρα που έκανε τη δουλειά του; …

John Ruskin

«Η βιομηχανία χωρίς την τέχνη είναι βαρβαρότητα».

John Ruskin

Ο καταμερισμός της εργασίας στερεί από τον εργάτη την ολοκλήρωση,Την πληρότητα και την ευχαρίστηση που του παρείχε η χαρά της δημιουργίας.

DANTE GABRIEL ROSSETIAstarte Syriaca 1876-1877

Προραφαηλίτες (μέσα 19ου)

Τζον Έβερετ ΜιλέΓουίλιαμ Χόλμαντ ΧαντΝτάντε Γκαμπριέλ Ροσέτι

Τέχνη μέσα από αγνό, απλό και αυθόρμητο συναίσθημα (μεσαίωνας)Φυσικό βασίλειοΑντανάκλαση μεγαλείου ψυχής

JOHN EVERETT MILLAIS

JOHN EVERETT MILLAIS

JOHN EVERETT MILLAIS

William Morris (1834-96)

Κίνημα Τεχνών και Χειροτεχνιών(Arts and Crafts)

Philip WebbEdward Burne JonesWilliam HuntFord Madox BrownPeter Paul MarshallCharles Faulkner

William Morris (1834-96)

Μοντέλο: συνεταιρισμοίτρόπος εργασίας και μορφολογία μεσαιωνικών προϊόντων

(τιμιότητα των εργασιακών σχέσεωνΣωστή χρήση υλικώνΑξιοπρεπή χειρονακτική εκτέλεσηΧαρά στην εργασία)

1863

Βιβλίο του John Ruskin τυπωμένο από το τυπογραφείο του

Βιτρώ του Morris και του Burne-Jones, Εκκλησία της Αγίας Τρ

Art Nouveau (Νέα Τέχνη)

Αρ Νουβώ

Ολικό στυλΑρχιτεκτονική, διακοσμητικές τέχνες,Γραφιστική, αργυροχρυσοχοΐα

Αρ Νουβώ

Ελεύθερο παιχνίδι κυματιστής γραμμήςΑνάλαφρα διακοσμητικά στοιχείαΦυτικά οργανικά μοτίβαΓιαπωνέζικη τέχνη

Γερμανία JugenstilΙσπανία Modernismo (e)Αυστρία SezessionstilΙταλία Stile Liberty

Άκανθος με ρίζες

Σχέδιο για την σκάλα του Tassel HouseΑπαλές καμπύλες, στριφογυριστές γραμμές, απείθαρχα μοτίβα

Εξώφυλλο του βιβλίου Οιεκκλησίες της πόλης 1883

Tassel House

ΑΓΓΛΙΑ

Αρχιτεκτονικές κατασκευέςΕπιμήκεις μορφές

Γλυπτική δυνατότητα ξύλου

…ειλικρίνεια έκφρασης στην αρχιτεκτονική, ανάγκη για λειτουργικότητα του σχεδιασμού, Για διακόσμηση της κατασκευής, όχι γιακατασκευή της διακόσμησης, και την κυρίαρχηανάγκη για δημιουργική ανεξαρτησία μαζί μεΈναν σεβασμό για το παρελθόν.

ΑπόστασηΑρχιτεκτόνημα ως έργο τέχνης

ΒΕΛΓΙΟ

Tassel House

Henry Van Der Velde (1907)

Πρέπει να συλλαμβάνεις τη μορφή και την κατασκευή όλων τωναντικειμένων μόνο με την έννοια της στοιχειώδους, αυστηρήςλογικής και του δικαιώματος ύπαρξης τους.Πρέπει ναπροσαρμόζεις και να υποτάσσεις αυτές τις μορφές και τιςκατασκευές στην ουσιαστική χρήση του υλικού πουχρησιμοποιείς.

…

Henry Van Der Velde (1903)

Πρέπεινα γνωρίσουμε τηνέννοια, τη μορφή, τοσκοπό όλωντωνπραγμάτων του υλικούσύγχρονουκόσμουμετην ίδιααλήθεια, με την οποίαοιΈλληνες, ανάμεσα σε τόσα άλλα , αναγνώρισαντη μορφήκαιτοσκοπότης κολόνας. Δενείναιεύκολονα βρούμε σήμερα τηνακριβή έννοιακαιτην ακριβήμορφήγια τα απλούστεραπράγματα.

ΓΑΛΛΙΑ

Lalique

ΙΣΠΑΝΙΑ

Peter Berhens

Γερμανία, Αυστρία

Γ. Μ. Όλμπριτς