ΔΊΚΤΥΑ’ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΏΝ– ΔΊΚΤΥΑ’ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΏΝ’ΚΑΙ’...

Post on 17-Sep-2019

20 views 0 download

Transcript of ΔΊΚΤΥΑ’ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΏΝ– ΔΊΚΤΥΑ’ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΏΝ’ΚΑΙ’...

ΔΊΚΤΥΑ  ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΏΝ –ΔΊΚΤΥΑ  ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΏΝ  ΚΑΙ  ΔΙΑΔΊΚΤΥΟΔΙΔΆΣΚΟΝΤΕΣ:  ΔΡ.  ΕΥΓΕΝΊΑ  ΑΔΑΜΟΠΟΎΛΟΥ,  ΔΡ.  ΚΏΣΤΑΣ  ΔΕΜΈΣΤΙΧΑΣ

ΔΠΜΣ  «Τεχνο-­‐Οικονομικά  Συστήματα»Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Τηλεπικοινωνιών

Ιστοσελίδα  Μαθήματος

¨ http://people.cn.ntua.gr/jenny/index.php/courses

¨ e-mail επικοινωνίας:  ¤ eadam@cn.ntua.gr ¤ cdemest@cn.ntua.gr

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

2

Βιβλιογραφία

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

3

¨ J. Kurose and K. Ross, “Computer Networking – A top down approach”, Pearson, 6th edition, 2013

Τι  είναι  επικοινωνία;

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

4

¨ Προσωρινή  συνεργασία  (σχέση)  μεταξύ  χρηστώνμιας  τηλεπικοινωνιακής  υπηρεσίας  με  σκοπό  την  ανταλλαγή  πληροφοριών

Πληροφορία  – Χρήστες  -­‐ Υπηρεσίες

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

5

¨ Πληροφορία¤ Φωνή¤ Ήχος¤ Γραφικά¤ Data¤ Κινούμενη  εικόνα

¨ Χρήστες¤ Φυσικά  πρόσωπα¤ Συσκευές  ¤ Προγράμματα

¨ Υπηρεσίες¤ Τηλεφωνία   (κινητή,  σταθερή),   fax

¤ Ραδιοφωνία,  τηλεόραση

¤ Μεταφορά  αρχείων¤ Τραπεζικές  συναλλαγές

¤ Εμπόριο

Σε  τι  χρειάζεται  ένα  δίκτυο

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

6

¨ Η  ανταλλαγή  πληροφοριών  μεταξύ  δύο  τερματικών  Α  και  Β  μπορεί  να  γίνει  με  ζεύξη  σημείου  προς  σημείο,  η  οποία  τα  συνδέει   μόνιμα

¨ Ερωτήματα:¤ Ποιο  είναι  το  φυσικό  μέσο  μετάδοσης;¤ Κάθε  πότε  στέλνονται  δεδομένα;¤ Ποια  μορφή  έχουν  τα  δεδομένα;¤ Τι  γίνεται  όταν  υπάρχουν  περισσότερα  τερματικά;

Αποστολή  δεδομένων

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

7

¨ Μια  τερματική  συσκευή  στέλνει  δεδομένα:¤ έχει  δεδομένο  πλήθος  bytes

που  επιθυμεί  να  αποστείλει¤ τa χωρίζει  σε  μικρότερα  

κομμάτια  μήκους  L bits το  καθένα

¤ τα  μεταδίδει  στο  δίκτυο  με  ρυθμό  μετάδοσης  Rn ο  μέγιστος  υποστηριζόμενος  ρυθμός  μετάδοσης  καλείται  χωρητικότητα  της  ζεύξης

R:  ρυθμός  μετάδοσης  ζεύξηςτερματική  συσκευή

12

δυο πακέτα,  L bits καθένα

καθυστέρηση  μετάδοσης  πακέτου  =  χρόνος  που  χρειάζεται  να  μεταδοθεί  πακέτο  L bits στη  ζεύξη  =  L (bits) / R (bits/sec)

Πρωτόκολλα

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

8

¨ Τα  πρωτόκολλα  είναι  η  «γλώσσα  επικοινωνίας»  μεταξύ  των  «μηχανών»  που  αποτελούν  το  Internet

¨ Τα  πρωτόκολλα  ορίζουν τη  μορφή  και  την  αλληλουχία  των  μηνυμάτων  που  στέλνονται  και  λαμβάνονται  μεταξύ  των  δικτυακών  οντοτήτων  καθώς  και  τις  ενέργειες που  εκτελούνται  με  την  αποστολή  και  λήψη

¨ Το  σύνολο  των  επικοινωνιών  στο  Internet πραγματοποιείται  βάσει  πρωτοκόλλων

Πρωτόκολλα

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

9

¨ Ανθρώπινο  πρωτόκολλο  vs. δικτυακό  πρωτόκολλο

Hi

Hi

Got  thetime?2:00

TCP  connectionresponse

<file>time

TCP  connectionrequest

Get http://www.awl.com/kurose-­ross

Κλιμάκωση

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

10

¨ Τι  συμβαίνει  όταν  έχουμε  περισσότερα  του  ενός  τερματικά;  

• Για  Ν  τερματικά  απαιτούνται  Ν(Ν-­‐1)/2  γραμμές

• Χρησιμοποιούνται  ταυτόχρονα  το  πολύ  Ν/2  ζεύξεις

Κλιμάκωση

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

11

¨ Για  μεγάλο  αριθμό  τερματικών  δεν  είναι  δυνατό  να  υπάρχει  ζεύξη  από  σημείο  προς  σημείο  ανάμεσα  σε  κάθε  ζεύγος  τερματικών¤ απαγορευτικό  κόστος,  κατασπατάληση  πόρων

¨ Κλιμακώσιμη (scalable)  λύση¤ Υπάρχουν  δύο  τύποι  συσκευών

n τερματικές  συσκευές  (hosts, σταθμοί)n ενδιάμεσοι  κόμβοι  (μεταγωγείς,  δρομολογητές)

¤ Οι  ενδιάμεσοι  κόμβοι  δεν  παράγουν  πληροφορία!n Οι  κόμβοι  στοχεύουν  στη  μεταφορά  πληροφορίας  από  μια  τερματική  συσκευή  σε  μια  άλλη

Μεταγωγή

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

12

¨ Ανάγκη  για  από  κοινού  χρήση  των  πόρων  του  δικτύου

¨ Λύση:  Δίκτυο  με  μεταγωγή¤ Κάποιες  φορές  παίρνει  πόρους  η  πλευρά  «Α»¤ Κάποιες  φορές  παίρνει  πόρους  η  πλευρά  «Β»¤ Οι  εσωτερικοί   κόμβοι  λειτουργούν  ως  «κόμβοι  μεταγωγής»

Μεταγωγή

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

13

¨ Ταξινόμηση  δικτύων  με  βάση  τον  τρόπο  που  οι  κόμβοι  ανταλλάσσουν  την  πληροφορία

Μεταγωγή  κυκλώματος

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

14

1. Η  πηγή  εγκαθιστά  πρώτα  μια  σύνδεση  (κύκλωμα)  προς  τον  προορισμό

¤ Κάθε  κόμβος  μεταγωγής  κατά  μήκος  της  διαδρομής  αποθηκεύει  πληροφορία  για  τη  σύνδεση  (και  εκχωρεί  πόρους)

2. Η  πηγή  στέλνει  την  πληροφορία  σε  αυτό  το  κύκλωμα¤ Δεν  χρειάζεται  να  συμπεριλαμβάνει  τη  διεύθυνση  

προορισμού  σε  αυτήν  την  πληροφορία  καθώς  οι  κόμβοι  μεταγωγής  ορίζουν  τη  διαδρομή

3. Γίνεται  υποχρεωτική  απόλυση  της  σύνδεσης  μετά  το  πέρας  της  επικοινωνίας

Μεταγωγή  κυκλώματος

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

15

Μεταγωγή  κυκλώματος

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

16

¨ Πλεονεκτήματα¤ Γρήγορη  και  απλή  μεταφορά  της  επικοινωνίας   μετά  την  εγκατάσταση   του  κυκλώματος

¤ Προβλέψιμη  επίδοση¤ Εγγυημένο  εύρος  ζώνης

¨ Μειονεκτήματα¤ Πολλές  χρονικές  περίοδοι  αδράνειας¤ Αδυναμία  αποτελεσματικής  αντιμετώπισης   της  εκρηκτικής  (bursty) κίνησης

¤ Ανάγκη  χρήσης  πολλαπλών  κυκλωμάτων  για  χρήστες  με  διαφορετικές  απαιτήσεις  εύρους  ζώνης

Μεταγωγή  κυκλώματος

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

17

Υλοποίηση  μεταγωγής  κυκλώματος

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

18

FDMΠολυπλεξίαΔιαίρεσης  Συχνότητας

συχνότητα

χρόνοςTDMΠολυπλεξία Διαίρεσης  Χρόνου

συχνότητα

χρόνος

4  χρήστεςΠαράδειγμα:

Μεταγωγή  πακέτου

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

19

¨ Η  πληροφορία  στέλνεται  ως  σύνολο  από  σχηματισμένες  ακολουθίες  bit, τα  «πακέτα», που  έχουν  την  ακόλουθη  γενική  μορφή

¨ Κάθε  πακέτο  «ταξιδεύει»  στο  δίκτυο  από  κόμβο  σε  κόμβο  ακολουθώντας   κάποια  διαδρομή

¨ Σε  κάθε  κόμβο  λαμβάνεται  όλο  το  πακέτο,  αποθηκεύεται   προσωρινά  και  προωθείται  στον  επόμενο  κόμβο  (store-and-forward)

Header Data Trailer

Μεταγωγή  πακέτου  – Στατιστική  πολυπλεξία

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

20

• Οι  κόμβοι  μεταγωγής  κρίνουν  ποια  είσοδος  θα  εξυπηρετηθεί• Οι  ζεύξεις  δεν  είναι  ποτέ  αδρανείς  όταν  υπάρχει  κίνηση  (καλή  απόδοση)

Μεταγωγή  πακέτου  – Store-and-forward

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

21

¨ Απαιτούνται  L/R δευτερόλεπτα  για  να  μεταδοθεί  πακέτο  μήκους   L bits στη  ζεύξη  των  R bps

¨ Ολόκληρο  το  πακέτο  πρέπει  να  φθάσει  στο  router προτού  μεταδοθεί  στην  επόμενη   ζεύξη

πηγήR bps προορισμός

123

L bitsανά  πακέτο

R bps

¨ Αριθμητικό  παράδειγμα  για  ένα  βήμα¤ L = 7.5 Mbits

¤ R= 1.5 Mbps¤ Καθυστέρηση  μετάδοσης  (σε  ένα  

βήμα)  =  5    sec

Μεταγωγή  πακέτου  – Καθυστέρηση  αναμονής  – Απώλειες

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

22

¨ Αν  ο  ρυθμός  άφιξης  (σε  bits) υπερβαίνει  τη  χωρητικότητα  μιας  ζεύξης  (για  μια  χρονική  περίοδο)¤ τα  πακέτα  θα  περιμένουν  στην  ουρά  να  μεταδοθούν¤ ενδέχεται  να  υπάρχει  απώλεια  πακέτων  (αν  γεμίσει  ο  

buffer) του  κόμβου

A

B

R =  100  Mb/s

R =  1.5  Mb/s D

Eουρά  πακέτων  στην  έξοδο

Μεταγωγή  πακέτου  vs. μεταγωγή  κυκλώματος

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

23

¨ Παράδειγμα:¤ έχουμε  ζεύξη  χωρητικότητας  1  

Mbps¤ κάθε  χρήστης  μεταδίδει  100 Kbps

όταν  είναι  ενεργός¤ κάθε  χρήστης  είναι  ενεργός  στο  

10%  του  χρόνου

¨ Μεταγωγή  κυκλώματος¤ εξυπηρέτηση  10  χρηστών

¨ Μεταγωγή  πακέτου¤ Με  35  χρήστες  η  πιθανότητα  

περισσότεροι  από  10  από  αυτούς  να  είναι  ταυτόχρονα  ενεργοί  είναι  μικρότερη  από  0.0004

Nχρήστες

1  Mbps  ζεύξη

Τα  4  είδη  καθυστέρησης  των  πακέτων

¨ Καθυστέρηση  επεξεργασίας  κόμβου  (dproc:  nodal  processing)¤ έλεγχος  σφαλμάτων bit¤ προσδιορισμός  της  ζεύξης  όπου  

πρέπει  να  προωθηθεί  το  πακέτο  (ζεύξη  εξόδου)

¤ συνήθεις  τιμές:  <  msec

¨ Καθυστέρηση  επί  της  ουράς  (dqueue:  queueing delay)¤ χρόνος  αναμονής  στη  ζεύξη  

εξόδου  μέχρι  την  αποστολή¤ εξαρτάται  από  το  επίπεδο  

φόρτου  του  δρομολογητή

24

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

A

B

propagation

transmission

nodalprocessing queueing

dnodal = dproc + dqueue + dtrans + dprop

Τα  4  είδη  καθυστέρησης  των  πακέτων

¨ Καθυστέρηση   μετάδοσης  (dtrans:  transmission  delay)¤ L:  μήκος  πακέτου  σε  bits¤ R:  εύρος  ζώνης  της  ζεύξης  σε  

bps¤ dtrans = L/R

¨ Καθυστέρηση   διάδοσης  (dprop:  propagation  delay)¤ d:  μήκος  της  φυσικής  ζεύξης¤ s:  ταχύτητας  διάδοσης  στο  

φυσικό  μέσον  (~2x108 m/sec)¤ dprop =  d/s

25

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

A

B

propagation

transmission

nodalprocessing queueing

dnodal = dproc + dqueue + dtrans + dprop

traffic intensity = aL/R

aver

age

que

uein

gde

lay

Καθυστέρηση  επί  της  ουράς

¨ R: εύρος  ζώνης  ζεύξης (bps)¨ L: μήκους  πακέτου (bits)¨ a:  μέσος  ρυθμός  άφιξης¨ Ο  λόγος  aL/R καλείται  

ένταση  κίνησης¤ Αν  aL/Rà 0,  τότε  η  μέση  

καθυστέρηση  στην  ουρά  είναι  μικρή

¤ Αν  aL/R  à 1,  τότε  η  μέση  καθυστέρηση  στην  ουρά  είναι  μεγάλη

¤ Αν  aL/R  >  1,  τότε  καταφθάνουν  περισσότερα  πακέτα  από  όσα  μπορούν  να  εξυπηρετηθούν,  δηλ.  η  μέση  καθυστέρηση  είναι  άπειρη

26

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

aL/R  à 0

aL/R  à 1

Απώλεια  πακέτων

¨ Η  ουρά  (δηλ.  ο  buffer)  σε  κάθε  ζεύξη  ενός  δρομολογητή  έχει  πεπερασμένη  χωρητικότητα  

¨ Ένα  πακέτο  που  καταφθάνει  σε  γεμάτη  ουρά  χάνεται  (λέμε  ότι  «απορρίπτεται»)  

¨ Το  πακέτο  που  χάνεται  μπορεί  είτε  να  επαναμεταδοθείαργότερα  από  τον  προηγούμενο  κόμβο  ή  από  την  πηγή  των  πακέτων  είτε  να  μην  επαναμεταδοθεί καθόλου

27

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

A

B

packet  being  transmitted

packet  arriving  tofull  buffer  is  lost

buffer  (waiting  area)

Διεκπεραιωτικότητα ή  ρυθμαπόδοση (throughput)

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

28

¨ Διεκπεραιωτικότηταή  ρυθμαπόδοση (throughput)  είναι  ο  ρυθμός  (σε  bps)  με  τον  οποίο  μεταφέρονται  τα  bits  από  τον  αποστολέα  στον  παραλήπτη  ¤ στιγμιαία  (instantaneous):  ρυθμός  μια  δεδομένη  χρονική  στιγμή  

¤ μέση  (average):  ρυθμός  σε  μια  χρονική  περίοδο

ο  διακομιστής  στέλνει  bits  

(ρευστό)  στη  ζεύξη  (σωλήνα)

σωλήνας  που  μπορεί  να  μεταφέρει  ρευστό  με  ρυθμό Rs bits/sec

σωλήνας  που  μπορεί  να  μεταφέρει  ρευστό  μερυθμό  Rc bits/sec

Διεκπεραιωτικότητα ή  ρυθμαπόδοση (throughput)

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

29

¨ Αν  Rs <  Rc ποιο  είναι  το  μέσο  throughput  απ’  άκρο  εις  άκρο;

¨ Αν  Rs > Rc ποιο  είναι  το  μέσο  throughput  απ’  άκρο  εις  άκρο;

Rs bits/sec Rc bits/sec

Rs bits/sec Rc bits/sec

Η  ζεύξη  που  περιορίζει το  μέσο  απ’  άκρο  εις  άκρο  throughput  καλείται  bottleneck (ζεύξη  συμφόρησης)

Throughput  – Γενικό  σενάριο

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

30

¨ Έστω  ότι  n ταυτόχρονες  συνδέσεις  ισομοιράζονται τη  ζεύξη  κορμού  των  R bits/sec¤ Το  throughput  κάθε  μεμονωμένης   σύνδεσης  είναι  min(Rc, Rs, R/n)

¨ Πρακτικά,  το  bottleneck  μπορεί  να  δημιουργείται  είτε  από  τη  ζεύξη  κορμού  (R)  είτε  από  τις  ζεύξεις  πρόσβασης (Rc, Rs)

Rs

Rs

Rs

Rc

Rc

Rc

R

Στρώματα  πρωτοκόλλων

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

31

¨ Τα  δίκτυα  είναι  πολύπλοκα  και  απαρτίζονται  από  πολλά  μέρη¤ τελικοί   κόμβοι¤ δρομολογητές¤ ζεύξεις  διαφόρων  ειδών¤ εφαρμογές¤ πρωτόκολλα¤ υλικό  και  λογισμικό

Πώς  μπορεί  να  οργανωθεί  η  δομή  ενός  δικτύου;

Οργάνωση  ενός  αεροπορικού  ταξιδιού

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

32

¨ Σειρά  βημάτων

εισιτήριο  (αγορά)

αποσκευές  (παράδοση)

πύλες (επιβίβαση)

διάδρομος  (απογείωση)

δρομολόγηση  αεροπλάνου

εισιτήριο  (παράπονα)

αποσκευές  (παραλαβή)

πύλες  (αποβίβαση)

διάδρομος  (προσγείωση)

δρομολόγηση  αεροπλάνου

δρομολόγηση  αεροπλάνου

Διαστρωμάτωση  των  λειτουργιών  μιας  αεροπορικής  γραμμής

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

33

¨ Στρώματα  ή  επίπεδα (layers):  Κάθε  στρώμα  υλοποιεί  μια  υπηρεσίαβάσει  της  δικής  του  λειτουργικότητας  και  στηριζόμενο  στις  λειτουργίες  που  προσφέρει  το  από  κάτω  στρώμα

εισιτήριο  (αγορά)αποσκευές  (παράδοση)

πύλες  (επιβίβαση)

διάδρομος  (απογείωση)δρομολόγηση  αεροπλάνου

αεροδρόμιοαναχώρησης

αεροδρόμιοάφιξης

ενδιάμεσα  κέντρα  ελέγχου  εναέριας  κυκλοφορίας

δρομολόγηση  αεροπλάνου

δρομολόγηση  αεροπλάνου

εισιτήριο  (παράπονα)

αποσκευές  (παραλαβή)

πύλες  (αποβίβαση)

διάδρομος  (προσγείωση)δρομολόγηση  αεροπλάνου

εισιτήριο

αποσκευές

πύλη

απογείωση/προσγείωση

δρομολόγηση  αεροπλάνου

Διαστρωμάτωση

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

34

¨ Η  διαστρωμάτωση  είναι  απαραίτητη  σε  πολύπλοκα  συστήματα¤ η  σαφής  δομή  επιτρέπει   τον  προσδιορισμό   των  σχέσεων  των  διαφόρων  συνιστωσών   του  πολύπλοκου  συστήματος

¤ η  διάκριση  σε  ξεχωριστά  τμήματα  διευκολύνει   τη  συντήρηση  και  ενημέρωση  του  συστήματοςn η  αλλαγή  της  υλοποίησης  στην  υπηρεσία  ενός  στρώματος  δεν  επηρεάζει  το  υπόλοιπο  σύστημα

Στοίβα  IP

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

35

¨ Η  στοίβα  πρωτοκόλλων  του  Διαδικτύου   (Internet Protocol stack – IP stack) περιλαμβάνει  τα  εξής  στρώματα:¤ εφαρμογής  (application),  με  σκοπό  την  υποστήριξη  

δικτυακών  εφαρμογών  (π.χ. FTP, SMTP, HTTP)¤ μεταφοράς  (transport),  με  σκοπό  τη  μεταφορά  

δεδομένων  μεταξύ  διεργασιών  (κυρίως,  TCP καιUDP)

¤ δικτύου  (network), για  τη  δρομολόγηση  πακέτων  από  τον  κόμβο  προέλευσης  στον  κόμβο  προορισμού  (IP, routing protocols)

¤ ζεύξης  δεδομένων  (link), για  τη  μεταφορά  δεδομένων  μεταξύ  γειτονικών  δικτυακών  στοιχείων  (π.χ.  Ethernet, WiFi, PPP)

¤ φυσικό  (physical),  για  τη  μετάδοση  των  bits πάνω  στο  φυσικό  μέσο  (ενσύρματο  ή  ασύρματο)

application

transport

network

link

physical

Μοντέλο  αναφοράς  ISO/OSI

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

36

¨ Διαθέτει  δύο  επιπλέον  επίπεδα:  ¤ παρουσίασης  (presentation),  με  σκοπό  να  επιτρέπει  στις  εφαρμογές  να  ερμηνεύουν  τη  σημασία  των  δεδομένων  (π.χ.  χρησιμοποιώντας  κρυπτογράφηση,  συμπίεση,  άλλες  συμβάσεις)  

¤ συνόδου  (session),  με  σκοπό  το  συγχρονισμό, τον  έλεγχο  και  τηνανάκτηση  δεδομένων

¨ Η  IP  στοίβα  δεν  περιλαμβάνει  αυτά  τα  στρώματα¤ εφόσον  χρειάζονται,  οι  υπηρεσίες  αυτές  πρέπει  να  υλοποιούνται  από  το  στρώμα  εφαρμογής

application

presentationsession

transportnetwork

linkphysical

Κανόνες  επικοινωνίας

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

37

Αντιστοίχιση  βασικών  πρωτοκόλλων  σε  στρώματα

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

38

Ενθυλάκωση39

¨ Μ:  Μήνυμα  (Message)

¨ Hi:  Επικεφαλίδα  (Header) του  στρώματος  i

sourceapplicationtransportnetworklink

physical

HtHn M

segment Ht

datagram

destinationapplicationtransportnetworklink

physicalHtHnHl M

HtHn M

Ht M

M

networklink

physical

linkphysical

HtHnHl M

HtHn M

HtHn M

HtHnHl M

router

switch

message M

Ht M

Hn

frame

Ενθυλάκωση  και  επικεφαλίδες

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

40

ΔΙΚΤΥΑ  ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ακ.  Έτος  2013-14

-2-

http://www.networksorcery.com/enp επιλέγοντας   από το menu στα   αριστερά   τον   υπερσύνδεσμο  “IP protocol suite”.

Δεδομένα

ΔεδομέναTCP/UDP

ΕπικεφαλίδαTCP/UDP

ΕπικεφαλίδαIP

CRCΕπικεφαλίδαπλαισίου

Δεδομένα IP

Δεδομένα  πλαισίου

Παρατηρείστε   όμως   ότι, από   λειτουργικής   πλευράς, η   αντιστοιχία   των   πρωτοκόλλων  TCP/IP σε  στρώματα  κατά  OSI δεν  είναι  προφανής  και  άμεση. Αυτό  συμβαίνει  διότι  το  TCP/IP προηγήθηκε  χρονικά   του   μοντέλου   OSI. Για   παράδειγμα, η   λειτουργία   του πρωτοκόλλου ARP, αυτή   της  ανεύρεσης  διευθύνσεων Ethernet,  δεν  αφορά  τη  μετάδοση  πακέτων  από  το  ένα  άκρο  του  δικτύου  στο   άλλο   και   για   αυτό, κατά   OSI, βρίσκεται   στο   στρώμα   ζεύξης   δεδομένων,   ενώ   αντίθετα  θεωρείται   πρωτόκολλο   του   στρώματος δικτύου   στο Internet, επειδή   τα   δεδομένα   του   ARP ενθυλακώνονται   απ’ ευθείας   σε   πλαίσια  Ethernet. Στο   σχήμα της   επόμενης   σελίδας, για   λόγους  πληρότητας, παρουσιάζεται   η   αντιστοίχηση   μερικών   βασικών   πρωτοκόλλων   του   Internet στα  στρώματα  του  μοντέλου  αναφοράς  OSI.

Στρώμα  δικτύου

Πρωτόκολλαδρομολόγησης

PIM

OSPF

RIP

Στρώμα  εφαρμογής

Στρώμα  ζεύξης  δεδομένων

IP

ARP Ethernet

Κάρτα δικτύου

Στρώμα  μεταφοράςTCP UDP

SNMPFTP DNSHTTP

ICMP

IGMP

ping Telnet

DHCP

RARP

BGP

Στο   υπόλοιπο   του   κειμένου   θα   θεωρούμε   την   ιεραρχία   πρωτοκόλλων   σύμφωνα   με   τη   σουίτα  TCP/IP. Για  διάκριση  των  μονάδων  πληροφορίας  ανά  στρώμα  της  ιεραρχίας  αυτής,  στη  συνέχεια,  θα  αποκαλούμε  “πλαίσιο” τη  μονάδα  δεδομένων  πρωτοκόλλου του  στρώματος ζεύξης  δεδομένων, “πακέτο” τη   μονάδα   δεδομένων   πρωτοκόλλου του   στρώματος   δικτύου,   “τεμάχιο”   ή  

Άσκηση  -­‐ Ενθυλάκωση

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

41

¨ Μια  εφαρμογή  που  τρέχει  στον  υπολογιστή  μας  παράγει  μήνυμα  επιπέδου  εφαρμογής  μήκους  1000  bytes, το  οποίο  επιθυμούμε  να  μεταδοθεί  σε  κάποιον  προορισμό.  Η  επικεφαλίδα  του  χρησιμοποιούμενου  πρωτοκόλλου  στρώματος  μεταφοράς  είναι  28 bytes.  Η  επικεφαλίδα  του  πρωτοκόλλου  στρώματος  δικτύου  είναι  20 bytes και  η  επικεφαλίδα  του  στρώματος  ζεύξης  δεδομένων  είναι  14  bytes. Λόγω  περιορισμών  στο  επίπεδο  δικτύου  επιτρέπεται  η  μεταφορά  πακέτων  μέγιστου  μήκους  250  bytes και  ελάχιστου  μήκους  64  bytes. Πόσα  bytes τελικά  λαμβάνονται  συνολικά  από  τον  παραλήπτη;  Ποια  είναι  η  επιβάρυνση  (overhead) λόγω  ενθυλάκωσης;

Άσκηση  -­‐ Ενθυλάκωση

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

42

1000  bytes

1000  bytes28

bytes

230bytes

20bytes

230bytes

20bytes

230bytes

20bytes

230bytes

20bytes

108bytes

20bytes

250bytes

14bytes

250bytes

14bytes

250bytes

14bytes

250bytes

14bytes

128bytes

14bytes

Στρώμα  Εφαρμογής

Στρώμα  Δικτύου

Στρώμα  Ζεύξης  Δεδομένων

Στρώμα  Μεταφοράς

Άσκηση  -­‐ Ενθυλάκωση

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

43

¨ Στρώμα  εφαρμογής: 1000    bytes¨ Στρώμα  μεταφοράς: 28    bytes header +  1000  bytes data =

1028 bytes¨ Στρώμα  δικτύου: 4*(20  bytes header + 230 bytes data) + (20

bytes header +  108  bytes data) = 1128 bytes¤ Θέλουμε  να  μεταφέρουμε  1028  bytes σε  πακέτα  250  bytes όπου  το  πεδίο  δεδομένων  

μεταφέρει  έως  230    bytes. Άρα  1028  =  4*230  +  108

¨ Στρώμα  ζεύξης  δεδομένων:  4*(14  bytes header + 250 bytes data) + (14 bytes header + 128 bytes data) =1198 bytes

¨ Απ:  Συνολικά  ο  παραλήπτης  έλαβε  1198  bytes¨ Απ:  Το  overhead λόγω  ενθυλάκωσης είναι  198/1000  =  0.198  =  

19.8%

Τι  είναι  το  Internet?

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

44

¨ εκατομμύρια  συνδεδεμένων  υπολογιστικών  συσκευών:  ¤ hosts  = end  systems¤ εκτελούμενες   δικτυακές  εφαρμογές

¨δίαυλοι  επικοινωνίας¤ χαλκός,  οπτικές  ίνες,  ασύρματες  ζεύξεις,  δορυφορικές  ζεύξεις

¤ ρυθμός  μετάδοσης:  εύρος  ζώνης

ενσύρματεςζεύξεις

ασύρματες  ζεύξεις

δρομολογητής  /  router

δίκτυο  κινητών  επικοινωνιών

παγκόσμιος ISP

τοπικόςISP

οικιακόδίκτυο

δίκτυο  οργανισμού

smartphone

PC

εξυπηρετητής/serverlaptop

Τι  είναι  το  Internet?

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

45

¨ Το  Internet είναι  το  «δίκτυο  των  δικτύων»¤ Πλήθος  διασυνδεδεμένων  

ISPs (Internet Service Providers)

¤ Η  αποστολή/λήψη  μηνυμάτων  ελέγχεται  από  πρωτόκολλα

¨ Πρότυπα  για  το  Internet¤ RFC: Request for Comments¤ IETF: Internet Engineering Task

Force

δίκτυο  κινητών  επικοινωνιών

παγκόσμιος ISP

τοπικόςISP

οικιακόδίκτυο

δίκτυο  οργανισμού

Τι  είναι  το  Internet? – Οι  υπηρεσίες

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

46

¨ Υποδομή  που  παρέχει  υπηρεσίες  σε  εφαρμογές¤ Web, VoIP, email, παιχνίδια,  κοινωνικά   δίκτυα

¨ Παρέχει  προγραμματιστικές  διεπαφές  στις  εφαρμογές¤ τρόποι  «σύνδεσης»  στο  

Internet για  την  αποστολή  και  λήψη  μηνυμάτων

¤ παρέχει  επιλογές  υπηρεσίες,  παρόμοιες  με  αυτές  του  συμβατικού  ταχυδρομείου

δίκτυο  κινητών  επικοινωνιών

παγκόσμιος ISP

τοπικόςISP

οικιακόδίκτυο

δίκτυο  οργανισμού

Δομή  δικτύων

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

47

¨ άκρα  δικτύου¤ hosts: πελάτες  και  εξυπηρετητές

¨ δίκτυα  πρόσβασης,  φυσικά  μέσα¤ ενσύρματες,  ασύρματες  ζεύξεις  επικοινωνίας

¨ κορμός  δικτύου¤ διασυνδεδεμένοι  δρομολογητές

¤ δίκτυο  δικτύων

δίκτυο  κινητών  επικοινωνιών

παγκόσμιος ISP

τοπικόςISP

οικιακόδίκτυο

δίκτυο  οργανισμού

Δίκτυο  πρόσβασης  – DSL

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

48

¨ χρήση  της  υπάρχουσας  τηλεφωνικής  γραμμής¨ τα  δεδομένα  κατευθύνονται  στο  Internet μέσω  της  υπάρχουσας τηλεφωνικής  

γραμμής¨ η  φωνή  κατευθύνεται  στο  δίκτυο  τηλεφωνίας μέσω  της  υπάρχουσας

τηλεφωνικής  γραμμής

δίκτυο  κορμού

ISP

τηλεφωνικό  δίκτυο

DSLAM

φωνή και  δεδομένα που  μεταδίδονταισε  διαφορετικές  συχνότητες

πάνω  από  αποκλειστική  γραμμήπρος  το  δίκτυο  κορμού

DSLmodem

splitter

DSL  πολυπλέκτηςπρόσβασης

Ταχύτητες  DSL

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

49

¨ SDSL (Symmetric digital subscriber line) – Ίδιος  ρυθμός  δεδομένων  ανά  κατεύθυνση¤ 192Kbps έως  2.36Mbps

¨ ADSL (Asymmetric digital subscriber line) –Διαφορετικός  ρυθμός  δεδομένων  ανά  κατεύθυνση¤ ADSL2 – Downlink: έως  12Mbps, Uplink: έως  3.5Mbps¤ ADSL2+ – Downlink: έως  24Mbps, Uplink: έως  3.5Mbps¤ VDSL – Downlink: έως  52Mbps, Uplink: έως  16Mbps

Καλωδιακό  δίκτυο

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

50

¨ Υβριδικό  οπτικό-­‐ομοαξονικό  δίκτυο¤ – Uplink: έως  30Mbps, Downlink: έως  2Mbps

cablemodem

splitter

CMTS

ISP

cable  modemtermination  system

δεδομένα,  τηλεοπτικό  πρόγραμμαπου  μεταδίδεται

σε  διαφορετικές  συχνότητες  επίδιαμοιραζόμενουκαλωδιακού  

δικτύου  

Οικιακό  δίκτυο

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

51

modem

router,  firewall,  NAT

ενσύρματο Ethernet  (100  Mbps)

ασύρματο  σημείο  πρόσβασης  (54  

Mbps)

ασύρματες  συσκευές

Εταιρικό  δίκτυο

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

52

¨ Χρησιμοποιείται  συχνά  σε  πανεπιστήμια,  εταιρείες,  δημόσιους  φορείς  κτλ.¨ Ρυθμοί  μετάδοσης  της  τάξης  των  10Mbps, 1Gbps, 10Gbps

Ethernet  switch

εταιρικοί mail,web  servers

εταιρικός router

εταιρική  ζεύξη  με  τονISP  (Internet)

Δίκτυα  ασύρματης  πρόσβασης

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

53

¨ Το  διαμοιραζόμενο  δίκτυο  ασύρματης  πρόσβασης  συνδέει  τους  τελικούς  κόμβους  με  το  δρομολογητή

¨ Ασύρματα  τοπικά  δίκτυα  (WLANs)¤ 802.11b/g

n εντός  κτιρίου: 35m, εξωτερικά:  100mn έως  54  Μbpsn 2.4GHz

¤ 802.11nn εντός  κτιρίου: 70m, εξωτερικά:  200mn έως  600 Μbpsn 2.4GHz και  5GHz

¨ Ασύρματα  δίκτυα  ευρείας  κάλυψης¤ παρέχονται  από  τους  παρόχους κινητής  τηλεφωνίας

n έως  μερικές  δεκάδες  kmn downlink έως  326  Μbps, uplink έως  86Μbpsn 2G, 3G, LTE, …

προς Internet

προς Internet

Φυσικό  μέσο

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

54

¨ bit: «ταξιδεύει»  μεταξύ  ζευγών  αποστολέα/παραλήπτη

¨ φυσική  ζεύξη:  το  φυσικό  μέσο  μεταξύ  αποστολέα/παραλήπτη

¨ ενσύρματα  μέσα:  χαλκός,  ομοαξονικό  καλώδιο,  οπτική  ίνα

¨ ασύρματο  μέσο:  αέρας,  κενό

Ενσύρματα  φυσικά  μέσα

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

55

¨ Συνεστραμμένο ζεύγος¤ δύο  μονωμένα  χάλκινα  καλώδια¤ category 5: 100Mbps, 1 Gbps Ethernet¤ category 6: 10 Gbps

¨ Ομοαξονικό  καλώδιο¤ δύο  ομόκεντροι  χάλκινοι  αγωγοί¤ αμφίδρομη  μεταφορά¤ υποστήριξη  ευρυζωνικότητας

n πολλαπλά  κανάλια  ανά  καλώδιο¨ Οπτική  ίνα

¤ μεταφέρει  παλμούς  φωτός  (ένα  bit/παλμό)¤ υποστήριξη  υψηλών  ταχυτήτων  (εκατοντάδες  

Gbps)¤ μικρό  ποσοστό  λαθών

n δεν  είναι  ευάλωτη  σε  ηλεκτρομαγνητικό  θόρυβο

Ασύρματο  μέσο

Τεχνολογία  Πληροφορίας  και  Επικοινωνιών  -­‐ Ε.  Αδαμοπούλου,  Κ.  Δεμέστιχας

56

¨ Μεταφορά  ηλεκτρομαγνητικού  σήματος

¨ Αμφίδρομη  μεταφορά¨ Χαρακτηριστικά  περιβάλλοντος  διάδοσης¤ ανάκλαση¤ παρεμβολή¤ απώλειες

¨ επίγειες  μικροκυματικέςζεύξεις¤ έως  45  Mbps

¨ WLAN (π.χ.  WiFi)¤ 802.11b/g έως  54Mbps

¨ δίκτυα  ευρείας  κάλυψης¤ 2G, 3G, LTE

¨ δορυφορικές  ζεύξεις¤ Κbps έως  45Mbps¤ 270msec καθυστέρηση  απ’  άκρο  σε  άκρο