Post on 29-Nov-2021
Ευρωπαϊκή Επιτροπή Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα Βασιλίσσης Σοφίας 2 GR-106 74 ndash ΑΘΗΝΑ Τηλ απευθείας +30-210-7272-133 ηλε-ταχυ DGT-ATHENSeceuropaeu
copy Ευρωπαϊκή Ένωση 2015 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής
Παρουσιάσεις
Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη
μετάφραση
29 και 30 Μαΐου 2015
Συνδιοργάνωση
Εθνικό Σύστημα Υποδομών ΠοιότηταςΕλληνικός Οργανισμός
Τυποποίησης (ΕΣΥΠΕΛΟΤ)
Ελληνική Εταιρεία Ορολογίας (ΕΛΕΤΟ)
Γραφείο Αθηνών της Γενικής Διεύθυνσης Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Εισαγωγή Ορολογικές ανάγκες και σκοπός του σεμιναρίου
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
Ανάπτυξη επαγγελματικών ικανοτήτων στις ορολογικές εργασίες
Σε ένα περιβάλλον μη τυποποιημένης χρήσης με πολλαπλές αποδόσεις των εννοιών στη γλωσσική επικοινωνία στην ελληνική απαιτείται ανάπτυξη ικανότητας υλοποίησης ορολογικών εργασιών και ελέγχου ποιότητας των ορολογικών πόρων και των ορολογικών προϊόντων Ο σκοπός του σεμιναρίου είναι η απόκτηση γνώσης για τις θεμελιώδεις αρχές και μεθόδους ορολογικών εργασιών σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα (Βλ τα πρότυπα της επιτροπής τυποποίησης ISO TC 37)
Μετά την επιτυχή παρακολούθηση του σεμιναρίου ο εκπαιδευόμενος-μεταφραστής θα είναι σε θέση
να κατανοεί το υποκείμενο σύστημα εννοιών του μεταφραστέου κειμένου
Να αναγνωρίζει τις έννοιες και τις σχέσεις τους από τα διακριτικά τους χαρακτηριστικά και να αξιολογεί τις ορολογικές και εννοιακές πληροφορίες του κειμένου
να αξιολογεί και να αξιοποιεί πιο αποτελεσματικά τους διαθέσιμους ορολογικούς πόρους και
να επιλέγει τον κατάλληλο όρο για την υποδήλωση των εννοιών με πιο μεθοδικό και συστηματικό τρόπο
Σκοπός
ΕΛΟΤ 402 (ISO 704) Ορολογική εργασία ndash Αρχές και μέθοδοι
ΕΛΟΤ 561-1 (ISO 1087-1) Ορολογική εργασία ndash Λεξιλόγιο ndash Μέρος 1 Θεωρία και εφαρμογή
ΕΛΟΤ 561-2 (ISO 1087-2) Ορολογική εργασία ndash Λεξιλόγιο ndash Μέρος 2 Πληροφορικές εφαρμογές
ΕΛΟΤ 562 (ISO 860) Ορολογική εργασία ndash Εναρμόνιση εννοιών και όρων
ΕΛΟΤ 1445 (ISO 23185) Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις και
Σχέδιο ΕΛΟΤ 1447 (ISO 12616) Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Πρότυπα αναφοράς
α) η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο β) η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή
μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών ή χαρακτηριστικών οριοθέτησης από συγγενικές έννοιες
γ) η αναγνώριση των διαφορετικών όρων συνωνύμων που χρησιμοποιούνται για
την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές στο δεδομένο πλαίσιο εφαρμογής
δ) η επιλογή του κατάλληλου προτιμώμενου όρου (preferred term) ε) η διαβάθμιση της αποδεκτότητας συνώνυμων όρων Δηλαδή η αξιολόγηση της
ποιότητας των χρησιμοποιούμενων όρων και η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς πλην προτιμώμενου όρου χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής και
στ) Ορογραφία Δηλαδή η καταγραφή των ορολογικών προϊόντων και δεδομένων ως
μέρος του παραδοτέου μετάφρασης ή για ιδία μελλοντική χρήση από μεταφραστή
Ορολογικές εργασίες στη μετάφραση
Καταλληλότητα για χρήσηεξυπηρέτηση σκοπού (για το μετάφρασμα)
ποιότητα ορολογικών εργασιών ως βασική συνιστώσα της ποιότητας μετάφρασης ή ποιότητα διαχείρισης (καιή επικοινωνίας) της γνώσηςπληροφορίας
ικανότητα capability μιας οντότητας (προσωπικού) να διαχειρίζεται να αξιοποιεί γνώση ορολογικούς και γλωσσικούς πόρους και εργαλεία και να παράγει αποτελέσματα (πχ μετάφρασμα που ικανοποιεί ανάγκες επικοινωνίας των πελατών ή πολιτών και άλλων ενδιαφερομένων) ή προσθήκη αξίας στην αλυσίδα επικοινωνίας Η ποιότητα αφορά δραστηριότητεςαποτελέσματα και την επίτευξη αποτελεσμάτων και των στόχων και συναρτάται από πόρους Για την ανταγωνιστικότηταβιωσιμότητα της δραστηριότητας (μετάφρασης) ενδιαφέρει και η αποδοτικότητα (σχέση αποτελεσμάτων με χρησιμοποιούμενους πόρους) και όχι μόνο ο βαθμός επίτευξης στόχωναποτελεσματικότητα Αφορά και τους επαγγελματίες της μετάφρασης και τις εταιρείες μετάφρασης
ISOFDIS 171002015 Translation Services mdash Requirements for translation services
ISOTS 11669 Translation projects mdash General guidance
EN 150382006 Translation services mdash Service requirements
Ορολογία (ως κλάδος της Επιστήμης) είναι διεπιστημονική και υποστηρίζεται από τις γνωσιακές επιστήμες τη Λογική την επιστημολογία και φιλοσοφία των επιστημών τις επιστήμες της πληροφορίας τη γλωσσολογία και ειδικότερα τη σημασιολογία
Ποιότητα στη μετάφραση και Ορολογία
Συνιστώσες ποιότητας ορολογικών εργασιών
διαθέσιμοι πόροι εργαλεία λοιπά μέσα
ποιότητα εργασιών και
ποιότητα ορολογικών προϊόντων ανάλογα με τη χρήση
Για την αποτελεσματική επικοινωνία γνώσηςπληροφορίας επικεντρωνόμαστε στη στάθμη των εννοιών Αναζητούμε την υποδηλούμενη έννοιατον ορισμό ή περιγραφή της έννοιας Εννοιοστρέφεια Βασιζόμαστε στο διαγλωσσικό κοινό στοιχείο (η έννοια είναι ανεξάρτητη από τη γλώσσα)
Εξισώσεις επικοινωνίας να διασφαλίσουμε ότι προτιμώμενος όρος = έννοια = αντικείμενο α) αβεβαιότητα και β)διακινδύνευση
αβεβαιότητα
στο γλωσσικό υλικό οι λέξεις έχουν πολλές σημασίες Αφορά τον όρο της γλώσσας πηγής και τον όρο της γλώσσας στόχου που επιλέγουμε
ποιότητα στην εξίσωση όρου πηγής = υποδηλούμενη έννοια
ποιότητα ορισμού της έννοιας ώστε να αντιστοιχούν με τα αντικείμενα
ποιότητα στην εξίσωση πχ ελληνικού όρου που επιλέγουμε =υποδηλούμενη έννοια
πολλαπλοί καθιερωμένοι όροι μη τυποποιημένες χρήσεις διανοητικός αναρχισμός
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα
Διακινδύνευση πιθανότητα και επιπτώσεις της αστοχίας στις εξισώσεις επικοινωνίας
εξέταση πλαισίου επικοινωνίας και γλωσσική κοινότητα
στάθμη διακινδύνευσης πιθανότητα εμφάνισης απόκλισης Χ σοβαρότητα συνεπειών Συγγενικές έννοιες προσεχές γένοςείδος ή παρατασσόμενες έννοιεςίδιο κριτήριο υποδιαίρεσηςταξινόμησης ή υποτασσόμενες με διαφορετικό κριτήριο ταξινόμησης ή συσχετική σχέση
Γλωσσική επικοινωνία στην ελληνική γλώσσα με εστίαση κυρίως σε θεσμικά έγγραφα ευρωπαϊκά και εθνικά
θεσμικά έγγραφα τα διοικητικά έγγραφα των οργάνων της ΕΕ και της ελληνικής δημόσιας διοίκησης (νομοθετικάδεσμευτικά κείμενα εκθέσεις και ανακοινώσεις αιτιολογήσεις γνωμοδοτήσεις πράσινη και λευκή βίβλος πρακτικά συνεδριάσεωναπόψεις εκπροσώπων μας αλληλογραφία με εθνικές Αρχές ή πολίτες) και τα πρότυπα
ειδικότερα τα (κοινοτικά) νομοθετικά κείμενα δεσμευτικού χαρακτήρα (hard law) που θεσπίζουν δικαιώματα και υποχρεώσεις επισύρουν κυρώσεις και προορίζονται να ενταχθούν στην ελληνική έννομη τάξη η μετάφρασή τους εμπεριέχει διακινδύνευση υψηλής στάθμης
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα (συν1)
Οι μεταφραστικές αστοχίες έχουν υψηλότερο κόστος
Πρέπει να διασφαλίζεται σαφήνεια συνέπεια ή ομοιογένεια ή συνεκτικότητα ή εναρμόνιση κυρίως ανά νομοθετική Πράξη που αποβλέπει στην αποτροπή εμφάνισης ερμηνευτικών προβλημάτων ώστε να διασφαλίζονται
ασφάλεια δικαίου για τους πολίτες της Ένωσης
διευκόλυνση της ορθής εφαρμογής του νόμου και
ευχερής δικαστικός έλεγχος
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα (συν2)
τα ορολογικά δεδομένα θεωρούνται δημόσιο αγαθό
ευαισθητοποίηση για την ατομική κοινωνική ευθύνη σχετικά με την ελληνική ορολογία (ακριβολογία) Για τη μείωση της διακινδύνευσης παρανόησης ή μη κατανόησης και απώλειας πληροφορίας Για την ποιότητα επικοινωνίας στην ελληνική γλώσσα Η ασάφεια στις συναλλαγές στη θεσμική εναρμόνιση και τη νομική συμμόρφωση κοστίζει και δεν είναι βιώσιμη Γίνεται σεβαστή η αρχή της καθιερωμένης χρήσης και αξιοποιούνται οι βάσεις ορολογικών δεδομένων που είναι προϊόντα συμφωνίας μεταξύ ειδικών ανά πεδίο
η εννοιοστρέφεια και εστίαση στο διακριτικό χαρακτηριστικό ή
χαρακτηριστικό οριοθέτησης και σε αντιδιαστολή αντίθετη ή αντιφατική
έννοια
διαθέτουμε επιδεκτική στάση έναντι των νεολογισμών αξιοποιώντας την
ελληνική γλώσσα στη διαχρονία και στις παραλλαγές της
ακολουθούμε διεθνή και εθνικά πρότυπα στις ορολογικές εργασίες
καινοτομική σκέψη προσέγγιση αναζήτησης ευκαιριών και λύσεων που
οδηγούν σε αποτελέσματα υψηλότερης αξίας από τα υφιστάμενα
Χαρακτηριστικά του σεμιναρίου
Συντονισμός και εναρμόνιση ήκαι τυποποίηση ελληνικής ορολογίας ανάλογα με τη στάθμη διακινδύνευσης όπως νομική ορολογία κανονιστική εναρμόνιση θέματα ασφάλειαςδιαχείριση κρίσεων και επικοινωνία
Δίκτυο για την ελληνική ορολογία και μετάφραση Συντελεστές Μεταφραστές ορολόγοι διαχειριστές βάσεων ορολογικών δεδομένων εμπειρογνώμονες στα διάφορα θεματικά πεδία και στελέχη διοίκησηςυπεύθυνοι λήψης αποφάσεων
Δίκτυο ελληνικής ορολογίας
Λαμβάνοντας υπόψη ότι
Η διακινδύνευση (risk) ορίζεται ως η επίδραση της αβεβαιότητας στην επίτευξη των στόχων
Στην γλωσσική επικοινωνία της γνώσηςπληροφορίας και στη μετάφραση η επίδραση της αβεβαιότητας είναι μια αρνητική απόκλιση στην ζητούμενη εξίσωση (ισότητα) όρου και έννοιας
Ως εκ τούτου σε ένα μεταφραστικό έργο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το laquoκόστος της ενδεχόμενης αστοχίας ή απόκλισης raquo ή καλύτερα η στάθμη (ή επίπεδο) διακινδύνευσης δηλαδή το μέγεθος της διακινδύνευσης ως συνδυασμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της πιθανότητας εμφάνισής τους
Ερωτήματα 1
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης της γλωσσολογίας ο οποίος μελετά τις σημασίες των λέξεων
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους (όρους ονόματα και σύμβολα) και σχετίζεται με τις επιστήμες της helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της επικοινωνίας ή της πληροφόρησης
Η γνώση είναι η αντίληψη που μπορεί να helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και βασίζεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Η πληροφορία είναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip που κοινοποιείται
Η προσαρμογή ενός προϊόντος και η επικοινωνία με μια κοινότητα χρηστών με σεβασμό στις γλωσσικές πολιτιστικές νομικές πολιτικές και τεχνολογικές ιδιαιτερότητες αναφέρεται ως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ένας ορολογικός πόρος περιέχει γενικά δεδομένα για έννοιες και τις παραστάσεις εννοιών σε μια γλώσσα (όρους) Η αξιολόγηση της ποιότητας ενός ορολογικού πόρου είναι δραστηριότητα που αποσκοπεί να αποδείξει εάν ο ορολογικός πόρος ικανοποιεί ή μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ερωτήματα 2-7
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη
Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 1
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Βάσεις ορολογικών δεδομένων άλλοι ορολογικοί πόροι
Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
29 Μαϊου 2015
bull Η Ορολογία ασχολείται με τις έννοιες με τις
σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες και με τις σχέσεις
ανάμεσα στις έννοιες και τις κατασημάνσεις
τους
bull Ορογραφία είναι η Ορολογία στην πράξη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 2
1 Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
2
bull έννοια (concept) είναι μονάδα γνώσης που δημιουργείται από ένα μοναδικό συνδυασμό χαρακτηριστικών
bull Παραδείγματα
laquoποταμόςraquo laquoΠηνειός ποταμόςraquo laquoπύργοςraquo laquoΠύργος του Άιφελraquo laquoπληροφορίαraquo laquoτετραγωνική ρίζα του 16raquo laquoεμπορικό σήμαraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 3
εννοιοκεντρική διάσταση της Ορολογίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
το laquoσημάδιraquo που υποδηλώνει μια συγκεκριμένη έννοια
λεκτική μορφή (να είναι δηλαδή όρος πχ ποιητής ή όνομα πχ Όμηρος)
σύμβολο πχ κωδικός (πχ ο ταξινομικός κωδικός 7209 όπως δηλώνεται το θεματικό πεδίο laquoΙστορία της Αρχιτεκτονικήςraquo στο δεκαδικό ταξινομικό σύστημα Dewey)
τύπος (μαθηματικός πχ radic16 όπως δηλώνεται η τετραγωνική ρίζα του 16 ή χημικός πχ H2O όπως δηλώνεται το νερό)
γράφημα (πχ copy όπως δηλώνεται η πνευματική ιδιοκτησία reg όπως δηλώνεται το σήμα κατατεθέν)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 4
κατασήμανση
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
3
δεδομένα που σχετίζονται με έννοιες ή τις κατασημάνσεις τους bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής
5
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος μιας συλλογής ορολογικών δεδομένων το οποίο περιέχει τα ορολογικά δεδομένα που σχετίζονται με μια έννοια
(terminological entry)
6
ορολογικό λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
4
bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής 7
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όρος που είναι επικεφαλής ενός ορολογικού λήμματος
Συνήθως είναι ο προτιμώμενος όρος Άλλοι τύποι όρων είναι τα συνώνυμα συντομομορφές πλήρεις μορφές του όρου σύμβολα τύποι φρασεολογικές μονάδες τυποποιημένα κείμενα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 8
εισόδιος όρος (entry term)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
5
παράσταση μιας έννοιας μέσω μιας περιγραφικής δήλωσης που εξυπηρετεί τη διαφοροποίησή της από συναφείς έννοιες
Ο ορισμός μπορεί να είναι
bull εντατικός όταν δηλώνεται η υπερτασσόμενη έννοια ακολουθούμενη από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την οριζόμενη έννοια από άλλες ή
bull εκτατικός όταν διατυπώνεται ως απαρίθμηση των υποτασσόμενων εννοιών που αποτελούν και το πλάτος της οριζόμενης έννοιας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
9
ορισμός
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
δήλωση που παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε μέρος ενός ορολογικού λήμματος
Μπορεί να αφορά χρήση γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό εμπορικό χαρακτηριστικό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 10
σημείωση(note)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
6
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν τα γραμματικά γνωρίσματα ενός όρου
πχ μέρος του λόγου γένος αριθμός
(grammatical label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 11
γραμματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το θεματικό πεδίο
(subject label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 12
θεματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
7
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γλώσσας
Σειρά προτύπων ISO 639
(language identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 13
αναγνωριστικό γλώσσας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γεωγραφικής περιοχής όπου χρησιμοποιείται ο κατασήμανση
(country identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 14
αναγνωριστικό χώρας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
8
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν την πηγή τεκμηρίωσης των ορολογικών δεδομένων
(source identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 15
αναγνωριστικό πηγής
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
προκαθορισμένη διευθέτηση των δεδομένων
bull διευθέτηση σε κάθε λήμμα μιας συλλογής λημμάτων (μικροδομή)
bull διευθέτηση των λημμάτων μιας συλλογής λημμάτων (μακροδομή)
(terminological format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
16
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
9
bull μορφότυπο εισόδου (input format)
bull μορφότυπο αποθήκευσης (storage format)
bull μορφότυπο εξόδου (output format)
bull μορφότυπο οπτικής παρουσίασης (display format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 17
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορολογικά δεδομένα (από ΕΛΟΤ 56112006)
24062015
10
bull βάση ορολογικών δεδομένων βάση δεδομένων που περιέχει ορολογικά δεδομένα
bull ορολογικό λεξικό συλλογή ορολογικών λημμάτων που παρουσιάζουν πληροφορίες σχετικές με έννοιες ή κατασημάνσεις από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull λεξιλόγιο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατασημάνσεις και ορισμούς από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull γλωσσάριο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατάλογο κατασημάνσεων από ένα θεματικό πεδίο μαζί με ισοδύναμα σε μία ή περισσότερες γλώσσες
bull θησαυρός ελεγχόμενο και δομημένο λεξιλόγιο στο οποίο οι έννοιες παριστάνονται από όρους οργανωμένους με τέτοιο τρόπο ώστε οι σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες να είναι εμφανείς και οι προτιμώμενοι όροι συνοδεύονται από λήμματα-οδηγούς για συνώνυμα ή οιονεί συνώνυμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 19
παρουσίαση ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 20
24062015
11
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 22
24062015
12
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 23
Παρουσίαση εγγραφής σε δίγλωσσο (αγγλο-ισπανικό) θησαυρό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 24
Ορολογικά προϊόντα
24062015
13
εργασία που αφορά τη συστηματική συλλογή περιγραφή επεξεργασία και παρουσίαση των εννοιών και των κατασημάνσεών τους
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 25
ορολογική εργασία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος της ορολογικής εργασίας που αφορά την εγγραφή και παρουσίαση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 26
ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
14
Η Ορογραφία bull ασχολείται με τις έννοιες (εννοιοκεντρική - concept-centered)
και όχι με τις λέξεις bull συνδέεται με ειδική γλώσσα bull καλύπτει (συνήθως) ένα συγκεκριμένο θεματικό πεδίο bull αντιμετωπίζει τα μεν συνώνυμα στο ίδιο ορολογικό λήμμα
(στο πλαίσιο της ίδιας έννοιας) ενώ τα ομώνυμα και πολύσημα ως χωριστά ορολογικά λήμματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 27
ορογραφία ne λεξικογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 28
Επόψεις της ορολογικής εργασίας
24062015
15
bull η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο
bull η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών από συγγενικές έννοιες
bull η αναγνώριση των διαφορετικών όρων που χρησιμοποιούνται για την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές και η άντληση ορολογικών πληροφοριών αξιοποιώντας ορολογικούς πόρους όπως βάσεις ορολογικών δεδομένων πχ ΙΑΤΕ
bull η επιλογή του (κατάλληλου) προτιμώμενου όρου και
bull η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 29
στο πλαίσιο του μεταφραστικού έργου και πριν από την ορογραφία
ορολογικές εργασίες
bull ISO 126162002 Translation-oriented terminography περιέχει κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας που είναι απαραίτητη στη μεταφραστική εργασία
bull ΣΕΠ ΕΛΟΤ 1447 Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 30
μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
16
κατηγορία δεδομένων (data category)
προδιαγραφή ενός πεδίου δεδομένων
στοιχείο δεδομένων (data element)
μονάδα δεδομένων που σε ορισμένο συγκείμενο θεωρείται αδιαίρετη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 31
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όχι μόνο το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα)
αλλά και
το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 32
αντικείμενο μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
17
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο (κατά κανόνα πληροφορικοποιημένο)
και επιπλέον
την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 33
εφαρμογή μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull βασική μονάδα μιας συλλογής ορολογικών πληροφοριών από κατηγορίες ορολογικών δεδομένων που σχετίζονται μεταξύ τους και ομαδοποιούνται με βάση διαφορετικά κριτήρια
bull μια συλλογή ορολογικών λημμάτων μπορεί να συγκροτηθεί σε βάση δεδομένων με ευέλικτη εσωτερική δομή για να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών
bull τα ορολογικά λήμματα μπορούν να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
bull το μορφότυπο των ορολογικών λημμάτων να προσαρμόζεται στην πολύγλωσση διαχείριση πληροφοριών όπως ονόματα φρασεολογικές μονάδες και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 34
ορολογικό λήμμα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
18
Η δομή του ορολογικού λήμματος πρέπει να διασφαλίζει
bull ότι όλες οι ορολογικές πληροφορίες συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη σημασία στη χρήση ανάλογα με το συγκείμενο κτλ μπορούν να εγγραφούν επαρκώς και
bull ότι όλες οι πληροφορίες είναι εύκολα επεξεργάσιμες και ανακτήσιμες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 35
δομή ορολογικού λήμματος
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Κάθε τύπος πληροφορίας που εγγράφεται σε ένα ορολογικό λήμμα παριστάνεται σε διαφορετικές κατηγορίες δεδομένων ώστε να είναι εύκολη και διαχειρίσιμη η αξιοποίησή τους στη συνέχεια
bull Συνιστάται δε οι κατηγορίες δεδομένων που σχετίζονται με τον όρο να καταχωρούνται για δύο τουλάχιστον γλώσσες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 36
τύποι πληροφορίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
19
bull ουσιώδεις (essential) bull περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που απαιτούνται ώστε ένα
ορολογικό λήμμα να είναι πλήρες
bull προαιρετικές (optional) bull μπορούν να προστεθούν στο ορολογικό λήμμα ανάλογα με τις
ειδικές ανάγκες του χρήστη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 37
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull κύριος εισόδιος όρος (main entry term)
bull ημερομηνία εισόδου (input date)
bull πηγή (source)
Σημ Ο μεταφραστής μπορεί ανάλογα με τον σκοπό της συλλογής ορολογικών δεδομένων να ορίσει ως ουσιώδη μία ή περισσότερες προαιρετικές κατηγορίες δεδομένων όπως το laquoθεματικό πεδίοraquo το laquoαναγνωριστικό λήμματοςraquo ή το laquoσυνώνυμοraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 38
ουσιώδεις κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
20
bull κύριους εισόδιους όρους σε περισσότερες από μία γλώσσες (επαναληψιμότητα ανά γλώσσα και όχι εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα συνώνυμα για κάθε γλώσσα (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας και ανά γλώσσα)
bull οι γραμματικές πληροφορίες (πχ το γένος ή ο αριθμός ενικός - πληθυντικός) να επαναλαμβάνονται για κάθε όρο (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα από ένα συγκείμενα πιθανώς ένα ανά συνώνυμο και καθένα με τη δική του πληροφορία σε σχέση με την πηγή (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 39
επαναλαμβανόμενες κατηγορίες δεδομένων (παραδείγματα)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Κατηγορίες δεδομένων
bull που αφορούν τους όρους και τις πληροφορίες που σχετίζονται με αυτούς
bull που σχετίζονται με την περιγραφή της έννοιας και
bull κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 40
ISO 126202009 Computer applications in terminology mdash Data categories
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 41
Κατηγορίες δεδομένων για τους διάφορους τύπους όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 42
Κατηγορίες δεδομένων για πληροφορίες που αφορούν τους όρους στην πραγματική τους χρήση σε ένα δεδομένο συγκείμενο
24062015
22
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 43
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την έννοια οι ορολογικές πληροφορίες μπορούν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους για παράδειγμα ως προς το θεματικό πεδίο (πχ ιατρική οικονομία) ή τον τύπο της πληροφορίας (πχ όνομα φορέα επάγγελμα όνομα πελάτη ή έργου)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 44
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την περιγραφή της έννοιας
24062015
23
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 45
Κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
bull πρέπει αρχικά να σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη ή των χρηστών της
bull είναι καλό να υπάρχει μια σχετική ευελιξία ώστε να συμπληρωθούν και τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις
bull πρέπει να προσδιοριστεί ο τύπος ο αριθμός και η επαναληψιμότητα των κατηγοριών δεδομένων που πρόκειται να συμπεριληφθούν στα ορολογικά λήμματα
bull χωρίς να αποκλείεται και η δυνατότητα μελλοντικής προσθήκης κατηγοριών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 46
2 Βάσεις ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
24
Αποφάσεις για
bull τύπο λειτουργικού συστήματος
bull επίδοση του συστήματος (τύπο επεξεργαστή χρόνο πρόσβασης του σκληρού δίσκου κτλ)
bull επίδοση περιφερειακού εξοπλισμού (πληκτρολόγιο οθόνη εκτυπωτή διαποδιαμορφωτή κτλ)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
47
γενικές απαιτήσεις βάσης ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull γλώσσα-ες και γραφικός σχεδιασμός (πχ παράθυρα) της διεπαφής χρήστη
bull κατάλληλο σύνολο χαρακτήρων για κάθε γλώσσα
bull καθορισμός των οθονών παρουσίασης εισόδου και εξόδου
bull φιλικότητα προς τον χρήστη (πχ λειτουργίες εκπαίδευσης ή βοήθειας του χρήστη ευκολία πρόσβασης κατά τη μετάφραση)
bull δυνατότητες του δικτύου
bull πρόσβαση σε εξωτερικά δεδομένα (πχ βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων)
bull δυνατότητες εισαγωγήςεξαγωγής δεδομένων
bull ασφάλεια και προστασία δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
48
απαιτήσεις λογισμικού
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
25
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 49
Δομή βάσης ορολογικών δεδομένων (Πηγή httpwwwtermsciencesfrtermsciencessitestermsciencesIMGpngTERMSCIENCES2png)
να τηρούνται ορισμένες ελάχιστες συμβάσεις όπως να συμπεριλαμβάνουν
bull τις ημερομηνίες εισόδου ή ενημέρωσης
bull τις πληροφορίες που αφορούν το θεματικό πεδίο και
bull τις πληροφορίες που σχετίζονται με την έννοια (όπως ορισμούς συγκείμενα και σημειώσεις)
για να αποφεύγεται η επανάληψη ίδιων ενεργειών να διευκολύνονται ο συντονισμός και η συνεργασία με άλλους και να καταδεικνύεται η ποιότητα της πραγματοποιηθείσας εργασίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 50
απαιτήσεις για τους μεταφραστές
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
26
bull συνιστάται η δομή της βάσης ορολογικών δεδομένων να επιτρέπει τη χρήση χωριστών σχεδιοτύπων εισόδου και εξόδου για συγκεκριμένα ζεύγη γλωσσών
bull πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ομοιόμορφη εφαρμογή των αναγνωριστικών πηγής και των κωδικών αξιοπιστίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 51
απαιτήσεις για τους μεταφραστές όταν εργάζονται ομαδικά
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull συνιστάται να γίνεται με τυποποιημένο τρόπο ώστε να είναι εύκολη η εισαγωγή των δεδομένων από κατηγορίες δεδομένων που επαναλαμβάνονται αλλά και η διαχείρισή τους στη συνέχεια (αναζήτηση παρουσίαση κτλ)
bull χρησιμοποιούνται μορφότυπα εισόδου με τυποποιημένο τρόπο εγγραφής δεδομένων όπως laquoημερομηνίαraquo laquoεισήχθη απόraquo κτλ
bull εάν χρησιμοποιείται φύλλο εγγραφής πρέπει να είναι συμβατό με το σχεδιότυπο που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη ορολογική συλλογή
bull συνιστάται να υπάρχει λογική δομή στη σειρά των πληροφοριών που εγγράφονται ώστε να διευκολύνεται το έργο του χρήστη της συλλογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 52
εισαγωγή δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
27
bull αποκοπή (δεξιά αριστερή αμφίπλευρη truncation) bull πχ γλωσσικ νέμω βλητ
bull χρήση φίλτρων bull πχ [ημερομηνία εισαγωγής]gt01012015
bull χρήση μπούλειων τελεστών και τελεστών απόστασης bull πχ [κύριος εισόδιος όρος]=αγορά AND [θεματικό πεδίο]=οικονομία
bull διαφύλλιση του ευρετηρίου
bull πχ αναζήτηση στο αλφαβητικό ευρετήριο όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 53
δυνατότητες αναζήτησης δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull μπορεί να αφορά την ανάκτηση ενός συγκεκριμένου λήμματος (εμφάνιση στην οθόνη ή εκτύπωση στο χαρτί)
ή
bull την ανάκτηση συνόλων λημμάτων (εκτύπωση στο χαρτί ή καταφόρτωση σε αποθηκευτικό μέσον)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 54
ανάκτηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
28
bull χρησιμοποιούνται τυποποιημένοι τρόποι - σχεδιότυπα εξόδου (output templates) ώστε να είναι ομοιόμορφη και εύκολα laquoαναγνώσιμηraquo στο χρήστη ενώ το αποτέλεσμα εφόσον είναι σε πληροφορικοποιημένη μορφή μπορεί να τροποποιείται (ως προς την εμφάνιση) και να προσαρμόζεται σε συγκεκριμένες ανάγκες που μπορεί να προκύπτουν
bull συνιστάται να υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης του συνόλου των δεδομένων ή μέρους αυτού υπό μορφή λιστών όρων μαζί με τα ισοδύναμα σε όλες τις γλώσσες-στόχους και προς όλες τις κατευθύνσεις
bull συνιστάται επίσης να υπάρχει δυνατότητα εξαγωγής αλφαβητικών ευρετηρίων γλωσσαρίων ανά θεματικό πεδίο κτλ
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 55
παρουσίαση των δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull να ακολουθούνται κανόνες ώστε να αντιμετωπίζονται ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από ενδογενείς (πχ λάθη αβλεψίας ανάγκη ενημέρωσης κτλ) ή εξωγενείς παράγοντες (πχ αιφνίδια διακοπή ρεύματος καταστροφή δίσκου κτλ)
bull να δημιουργηθούν μηχανισμοί προστασίας των δεδομένων (σχετικά πχ με τον τύπο του μέσου αποθήκευσης με τη δημιουργία εφεδρικού αντιγράφου σε τακτά διαστήματα και με την αντιμετώπιση του πλεονασμού των δεδομένων) καθώς και μέθοδοι ασφάλειας των δεδομένων (όπως είναι ο έλεγχος της πρόσβασης ιδίως σε συστήματα πολλών χρηστών)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 56
συντήρηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
29
bull να θεσπιστούν πρωτόκολλα που να διασφαλίζουν την ορθότητα της εγγραφής των ορολογικών λημμάτων καθώς και των πληροφοριών ενημέρωσης
bull δυνατότητα αναθεώρησης συμπλήρωσης και διόρθωσης των υπαρχόντων λημμάτων βάσει νέων στοιχείων που προκύπτουν
bull διόρθωση λαθών στα υπάρχοντα λήμματα
bull ενημέρωση των υπαρχόντων λημμάτων για την επικαιροποίηση των δεδομένων
bull εξάλειψη ή σύμπτυξη διπλοεγγραφών (διπλών λημμάτων που έχουν το ίδιο κλειδί ή που αναφέρονται στην ίδια έννοια)
bull προσθήκη νέων λημμάτων
bull δημιουργία νέων διαπαραπομπών που να επιτρέπουν την προσθήκη νέου υλικού
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 57
ενημέρωση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
να πληρούνται οι ακόλουθες ελάχιστες απαιτήσεις
bull συμβατή επιλογή και συνεπής εφαρμογή των κατηγοριών δεδομένων
bull ευελιξία στην ικανότητα μετατροπής και αναδιάρθρωση των μορφοτύπων των λημμάτων ώστε να ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες ή να αντανακλούν διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις
bull πχ αν δεν έχει γίνει διαχωρισμός μεταξύ ορισμού επεξήγησης και συγκειμένου σε ορολογικά λήμματα που έχουν προκύψει κατόπιν ανταλλαγής τότε είναι σκόπιμο αυτές οι κατηγορίες δεδομένων να αναγνωρισθούν αρχικά ως επεξηγήσεις μετά από χρήση και επαλήθευση αυτών των στοιχείων μπορεί να γίνει ακριβέστερη κατηγοριοποίηση
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 58
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
30
bull μετατροπή σε σύστημα ταξινόμησης ή θησαυρού ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητα των παραπομπών που αναφέρονται στο θεματικό πεδίο
bull πχ χρήση γνωστού διεθνούς ταξινομικού συστήματος όπως τα Lenoch (που αναπτύχθηκε από την Ευρ Επιτροπή για τη βάση Eurodicautom) Dewey ή LC (που χρησιμοποιούνται κύρια στις βιβλιοθήκες
bull αντιστρέψιμος μεταγραμματισμός σε ομοιόμορφες παραστάσεις συνόλων χαρακτήρων
Συνιστάται να χρησιμοποιείται ένα τυποποιημένο μορφότυπο μετατροπής Στο Διεθνές Πρότυπο ISO 12616 συνιστάται ως ελάχιστη απαίτηση το κάθε σύστημα να επιτρέπει τη μετατροπή τού μορφοτύπου των ορολογικών εγγραφών σε μορφότυπο MARTIF (ISO 12200) ή MATER (ISO 6156)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 59
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Ενδεικτικά παραδείγματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 60
3 Βάσεις ορολογικών δεδομένων και άλλοι ορολογικοί πόροι
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
31
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 61
TERMTERM - Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι
οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 62
TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική (συνεργασία με την ΕΛΕΤΟ) Δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg (και httptestserverkaleidoscopeattermtermPagesMainSearchaspx) INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
24062015
32
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 63
ISO Concept Database Παράγεται από τον ISO και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης από Διεθνή Πρότυπα και άλλες εκδόσεις του ISO Περιέχει τους όρους και τους ορισμούς των εννοιών από όλα τα Διεθνή Πρότυπα ISO (συνήθως κεφάλαιο 3 Terms and Definitions) και παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης με όρο με λέξη από οποιοδήποτε μέρος των κειμένων των προτύπων που έχουν καταχωρισθεί στη βάση (τίτλος προτύπου όρος ορισμός) Επίσης μπορεί να γίνει αναζήτηση από τις άλλες συλλογές καθώς και των γραφικών συμβόλων httpswwwisoorgobpui
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 64
Βάσεις ορολογικών δεδομένων των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων Είναι βάσεις δεδομένων σε γενικά ή ειδικά θέματα στις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναζήτησης σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες bull IATE bull CELEX bull EUR-LEX bull EURAMIS bull Κείμεναμνήμες Υπηρεσιών
24062015
33
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 65
IATE (Inter-Active Terminology for Europe) Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων για όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης iateeuropaeu
Lenoch ταξινομικό σύστημα Ταξινομικό σύστημα που αναπτύχθηκε για την Eurodicautom Χρησιμοποιεί 48 θεματικά πεδία httpwww2uibkacattranslationtermlogylenochhtml
Eurovoc Thesaurus Πολύγλωσσος θησαυρός που αναπτύχθηκε για την ευρετηρίαση των τεκμηρίων των Ευρωπαϊκών οργάνων Χρησιμοποιεί 21 θεματικά πεδία httpeuropaeuintcelexeurovoc
EuroTermBank Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων httpwwweurotermbankcomdefaultaspx
TermCoord Στον ιστότοπο του TermCoord υπάρχει μεγάλος αριθμός από βάσεις ορολογικών δεδομένων httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 66
Ελληνικοί ιστότοποι για γλώσσα και μετάφραση bull Translatum wwwtranslatumgr bull Lexilogia lexilogiagr
24062015
34
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 67
Chebi παράδειγμα βάσης δεδομένων με οντολογίες στο πεδίο της βιοχημείας httpwwwebiacukchebi
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 68
4 Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου
θεματικό πεδίο τομέας (subject field domain) πεδίο ειδικής γνώσης
ειδική γλώσσα (special language language for special purposes LSP) γλώσσα που χρησιμοποιείται σε ένα θεματικό πεδίο και χαρακτηρίζεται από τη χρήση είδιων γλωσσικών μέσων έκφρασης
ορολόγιο ορολογία (terminology) σύνολο κατασημάνσεων που ανήκει σε μία ειδική γλώσσα
Ορολογία επιστήμη των όρων (terminology) επιστήμη που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους και τη δομή το σχηματισμό την ανάπτυξη τη χρήση και τη διαχείριση ορολογίων σε διάφορα θεματικά πεδία
ονοματολόγιο ονοματολογία (nomenclature) ορολόγιο δομημένο συστηματικά σύμφωνα με προκαθορισμένους κανόνες ονοματοδοσίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
35
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 69
bull η ορολογική εργασία δεν είναι απλή μετάφραση και επομένως οι μεταφραστές χρειάζεται να ακολουθούν τους κανόνες τυποποίησης και ορολογίας ενώ είναι συχνά απαραίτητη η συνεργασία με ορολόγους καθώς και με ειδικούς του θεματικού πεδίου
bull να χρησιμοποιούν πηγές προκειμένου να αναζητηθούν ελεγχθούν και επιλεγούν οι κατάλληλοι όροι
bull οι πηγές αυτές είναι γλωσσικά και λεξικογραφικά βοηθήματα καθώς και πηγές (προφορικές και γραπτές) από τον χώρο του θεματικού πεδίου
bull να διασφαλίζεται αξιοπιστία και πληρότητα ως προς το εξεταζόμενο θεματικό πεδίο να είναι ενημερωμένες ως προς τις εξελίξεις στο ίδιο πεδίο να είναι η ελληνική η κύρια (αρχική) γλώσσα των πηγών αυτών
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 70
Ορογραφία μεταφραστές και
ειδική ορολογία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
36
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 71
Τα βήματα που ακολουθούνται από τον ορολόγο όταν τεθεί ένα ερώτημα (Πηγή M Teresa Cabreacute Terminology Theory methods and applications)
Οι δύο κύριες απαιτήσεις για χρησιμοποιήσιμα ορολογικά δεδομένα είναι
bull τα ορολογικά δεδομένα να ικανοποιούν την ανάγκη του χρήστη να αποκτήσει ορολογικό πληροφοριακό περιεχόμενο
bull τα ορολογικά δεδομένα να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν επιθυμητή πρόσβαση ή επεξεργασία
bull ΕΛΟΤ 14452014 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις
bull ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 72
5 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
37
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 73
μοντέλο αξιολόγησης
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull προδιαγραφή δομής δεδομένων
bull κάλυψη κατηγοριών δεδομένων
bull θεματική κάλυψη
bull γλωσσική κάλυψη
bull συμμόρφωση με κανόνες συνοχής
bull χρήση ελεγχόμενων εξωτερικών δεδομένων
bull χρήση έγκυρων πηγών
bull ένδειξη κατοχής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
bull συμμετρία της συλλογής ορολογικών δεδομένων
bull μέγεθος της συλλογής ορολογικών δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 74
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τα ορολογικά δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
38
bull επικύρωση δεδομένων
bull πληρότητα
bull γλωσσική ορθότητα
bull συμμόρφωσης με συμβάσεις παρουσίασης
bull έλεγχος πλεονασμού έλεγχος των διπλοεγγραφών σε στάθμη εννοιών
bull τακτή συντήρηση των δεδομένων
bull τακτή συντήρηση των μεταδεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 75
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τη διαχείριση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull αναγνωσιμότητα των δεδομένων εξόδου
bull πρόσβαση στα δεδομένα
bull εξατομικευμένη επιλογή των δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 76
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την έξοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
39
bull φιλικό στον χρήστη μορφότυπο για την είσοδο δεδομένων
bull επικύρωση δεδομένων
bull συμβατότητα με άλλες δομές δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 77
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την είσοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Ποιες είναι οι ορολογικές εργασίες στο πλαίσιο ενός μεταφραστικού έργου
bull Τι είναι Ορογραφία bull Διαφορές ανάμεσα στην Ορογραφία και τη Λεξικογραφία bull Αναφέρετε μερικά παραδείγματα ορολογικών προϊόντων bull Αναφέρετε κατηγορίες δεδομένων που κατά τη γνώμη σας πρέπει να
ορίζονται υποχρεωτικά σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε μερικές δυνατότητες αναζήτησης που πρέπει να
προβλέπονται σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε κριτήρια αξιολόγησης ορολογικών πόρων ως προς τη
διαχείριση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 78
ερωτήσεις
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
40
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 79
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Σας ευχαριστώ
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Ορολογική εναρμόνιση και αστοχίες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
ανά κείμενο
κάθε όρος επιλέγεται με δεδομένη συγκεκριμένη μία σημασία οι λέξεις μπορεί να έχουν πολλές σημασίες ο όρος χρησιμοποιείται μόνο με μία σημασία
κάθε όρος αντιστοιχεί αμφιμονοσήμαντα με μία έννοια Στο πρωτογενές κείμενο μεταφραστέο μπορεί α) μία έννοια να δηλώνεται με περισσότερους του ενός όρου ή β) ένας όρος να αντιστοιχεί σε δύο ή περισσότερες έννοιες Επισημαίνονται τα ορολογικά ευρήματα αναφέροντας τους συνώνυμους όρους και τις διαφορετικές έννοιες Ενδεχομένως και αναφορά στο αδόκιμον του πρωτογενούς όρουόρος της γλώσσας πηγής γιατί η αρχή της laquoανακλησιμότηταςraquo έχει καθιερώσει αντιστοιχίες όρων
στο συγκείμενο νομοθετική Πράξη ή πλαίσιο εφαρμογής
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
διαπεδιακή ή οριζόντια
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
Ορολογική εναρμόνιση
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜIΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι
Όμως την μαστοριά σου όληνα την θέμε τώρα Για τον Αμμόνη που πέθανε 29 ετών στα 610
Κ Καβάφης
Ορολογική εναρμόνιση οδηγός
σε μια τροποποίηση ή εφαρμοστική πράξη η αρχή της εναρμόνισης ή συνοχής και ομοιογένειας της νομοθετικής πράξης επιβάλλει περιορισμούς στη διόρθωση λανθασμένων ή αδόκιμων όρων αλλά
laquoτα λάθη πρέπει να διορθώνονταιraquo
α) επιλέγοντας και χρησιμοποιώντας τον προτιμώμενο όρο και αναφέροντας τον αδόκιμο laquoσυνώνυμοraquo όρο που χρησιμοποιείται στην ίδια Πράξη στα σχετικά έγγραφα και ενδεχομένως γενικά στη νομοθεσία
β) συνοδεύοντας το μετάφρασμα με γλωσσάρι ισοδυνάμων όρων πχ στην αγγλική και ελληνική ή γλώσσες πηγής παραπέμποντας κατά περίπτωση σε ισχύοντες ορισμούς εννοιών Η επιλογή των όρων θα πρέπει να περιορίζεται στην ανάγκη επισήμανσης των laquoδιορθώσεωνraquo και στις πιθανές αστοχίες (βάσει της αποτίμησης διακινδύνευσης)
με επισήμανση για τη χρήση του προτιμώμενου όρου αντί του παλαιού όρου με σαφή προσδιορισμό της έννοιας που δηλώνεται πχ παραπέμποντας στον ορισμό ή την περιγραφή της έννοιας
Εναρμόνιση και διόρθωση λαθών
εκπονούνται ή καταρτίζονται (Καν 10252012)
The technical specifications are coherent as they do not conflict with European standards
Οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται με συνέπεια προκειμένου να είναι συμβατές μη αντικρουόμενες με άλλα ευρωπαϊκά πρότυπα (να αποτελούν ένα συνεκτικό σύστημα laquoτεχνικής νομοθεσίαςraquo)
Τα πρότυπα εκπονούνται ή καταρτίζονται ή αναπτύσσονται (development) και καθιερώνονται (are established) Στην καθιέρωση περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες formulating-σύνταξης adopting-υιοθέτησηςissuing-έκδοσης implementing-εφαρμογής Η έκδοση περιλαμβάνει τη δημοσίευση publication
Καθιέρωση προτύπωνEstablishing stds
process procedure δραστηριότητα ndash τρόπος εκτέλεσής της
The technical specifications were developed through processes which fulfil the following criteria
Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται μέσω διαδικασιών (διεργασιών) που πληρούν (ικανοποιούν) τα ακόλουθα κριτήρια
Στην κοινή νεοελληνική χρησιμοποιείται ο όρος laquoδιαδικασίεςraquo και με τις δυο σημασίες Με τη σημασία των λειτουργιών διεργασιών δραστηριοτήτων και laquoπροκαθορισμένος τρόπος εκτέλεσηςraquo
Τυποποίηση Για την υλοποίησηεκτέλεση μιας δραστηριότητας διεργασίας ενέργειας ακολουθούνται προδιαγεγραμμένες διαδικασίες που αποσκοπούν στη διασφάλιση του σεβασμούτης τήρησης αρχών καιή της ικανοποίησης απαιτήσεων
Διαδικασίες procedures ή δραστηριότητες
openness the technical specifications were developed on the basis of open decision-making accessible to all interested parties in the market or markets affected by those technical specifications
ανοικτή προσέγγιση Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται με βάση ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά ή στις αγορές τις οποίες αφορούν οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές
ανοικτότητα (για ελεύθερη πρόσβαση) και ανοικτή προσέγγιση (διασφάλιση ενημέρωσης και εκπροσώπησης κύριων συμφερόντων)
Ανοικτή προσέγγιση και ανοικτότητα
στα ουσιώδη από κύρια συμφέρονταconcerned or affected interested p
consensus the decision-making process was collaborative and consensus based and did not favour any particular stakeholder Consensus means a general agreement characterised by the absence of sustained opposition to substantial issues by any important part of the concerned interests and by a process that involves seeking to take into account the views of all parties concerned and to reconcile any conflicting arguments Consensus does not imply unanimity
συναίνεση Η διαδικασία λήψης αποφάσεων βασίζεται στη συνεργασία και στη συναίνεση χωρίς να ευνοούνται κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα Η συναίνεση σημαίνει γενική συμφωνία η οποία χαρακτηρίζεται από την απουσία συνεχιζόμενης εναντίωσης σε ουσιώδη ζητήματα από κάποιο σημαντικό τμήμα των θιγόμενων συμφερόντων καθώς και από μια διαδικασία που επιδιώκει να συνυπολογίσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών και να γεφυρώσει ενδεχομένως αντικρουόμενες απόψεις Η συναίνεση δεν προϋποθέτει ομοφωνία
Συναίνεση από κύρια συμφέροντα στα ουσιώδη (substantial issues) και ανεξαρτησία από ειδικά συμφέροντα εξισορρόπηση συμφερόντων απουσία δεσπόζοντος συμφέροντοςbalance
Συναίνεση ως συμφωνία και όχι ομοφωνία
neutrality and stability a) specifications whenever possible are performance oriented rather than based on design or descriptive characteristics b) specifications do not distort the market or limit the possibilities for implementers to develop competition and innovation based upon them
ουδετερότητα και σταθερότητα α) οι προδιαγραφές αν είναι δυνατόν έχουν ως γνώμονα τις επιδόσεις και δεν βασίζονται τόσο στον σχεδιασμό ή στα περιγραφικά χαρακτηριστικά β) οι προδιαγραφές δεν προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά (στον ανταγωνισμό) ούτε περιορίζουν τις δυνατότητες που έχουν οι φορείς που τις εφαρμόζουν (υπόχρεοι εφαρμογής) όσον αφορά την ανάπτυξη ανταγωνισμού και καινοτομίας
Επιτελεστικά πρότυπα πρότυπα επιδόσεων performance oriented regulationprovisions (πρόνοιες) και prescriptivedescriptive regulation Στρέβλωση του ανταγωνισμού όχι της αγοράς Υπόχρεοι εφαρμογής χρήστες implementers-economic operator-producer ecc
στρέβλωση του ανταγωνισμού υπόχρεοι εφαρμογής
Επιτελεστικά και μεθοδολογικά πρότυπα
με καθορισμό ουσιωδών απαιτήσεων πχ στην ευρωπαϊκή νομοθεσία CE
performance provision provision for fitness for purpose that concerns the behaviour of a product process or service in or related to use
επιτελεστική διάταξη πρόνοια διάταξη για καταλληλότητα εξυπηρέτησης του σκοπού που αφορά τη συμπεριφορά ενός προϊόντος μιας διεργασίας ή μιας υπηρεσίας στη χρήση τους ή σε σχέση με τη χρήση του
harmonized standards εναρμονισμένα πρότυπα πρότυπα εναρμόνισης που εξειδικεύουν τις νομοθετικές απαιτήσεις
Τελολογική προσέγγιση στη νομοθέτηση
advanced or consolidated findings of science technology and experience
specifications are based on advanced scientific and technological developments
οι προδιαγραφές βασίζονται σε προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις
state of the art developed stage of technical capability at a given time as regards products processes and services based on the relevant
consolidated findings of science technology and experience
καθιερωμένη τεχνική στάδιο ανάπτυξης της τεχνικής ικανότητας σε δεδομένο χρόνο όσον αφορά προϊόντα διεργασίες και υπηρεσίες που βασίζεται σε παγιωμένα ευρήματα της επιστήμης της τεχνολογίας και της εμπειρίας
Προηγμένη και καθιερωμένη τεχνική
εξασφάλιση και διασφάλιση
The technical specifications meet the following requirements
maintenance ongoing support and maintenance of published
specifications are guaranteed over a long period
Οι τεχνικές προδιαγραφές ικανοποιούν τις ακόλουθες απαιτήσεις
διατήρηση εξασφαλίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα η συνεχιζόμενη
υποστήριξη και η τήρηση δημοσιευμένων προδιαγραφών
guarantee vs ensure ndashεξασφάλιση και διασφάλιση
2 τήρηση αμφίσημο συμμόρφωση ή τήρηση αρχείου ή επικαιροποίηση
guaranteed vs ensuring
Η διανοητική περιλαμβάνει την πνευματική ιδιοκτησία
intellectual property rights essential to the implementation of specifications are licensed to applicants on a (fair) reasonable and non-discriminatory basis ((F)RAND) which includes at the discretion of the intellectual property right-holder licensing essential intellectual property without compensation
η άδεια άσκησης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που είναι σημαντικά για την εφαρμογή προδιαγραφών παρέχεται στους αιτούντες με (δίκαια) εύλογα κριτήρια χωρίς διακρίσεις τα οποία περιλαμβάνουν κατά τη διακριτική ευχέρεια του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αδειοδότηση βασικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς αποζημίωση
Η διανοητική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τόσο την πνευματική ιδιοκτησία (propriete litteraire et artistiquedroit d auteurcopyright) για πρωτότυπα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα μουσική τηλεοπτικές εκπομπές λογισμικό βάσεις δεδομένων αρχιτεκτονικά σχέδια διαφημίσεις και πολυμέσα όσο και τη βιομηχανική ιδιοκτησία (propriete industrielleindustrial property) όπως εφευρέσειςευρεσιτεχνίες εμπορικά σήματα βιομηχανικά σχέδια νέες ποικιλίες φυτών και γεωγραφικές ενδείξεις προέλευσης δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες προέλευσης
Διανοητική και πνευματική ιδιοκτησία
Οι νομοθετικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν τις κανονιστικές και νομικές
relevance a) the specifications are effective and relevant b) specifications need to respond to market needs and regulatory requirements
συνάφεια α) οι προδιαγραφές είναι αποτελεσματικές και σχετικές β) οι προδιαγραφές πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και στις κανονιστικές απαιτήσεις
legal=statutory +regulatory οι απαιτήσεις της νομοθεσίας διακρίνονται σε γενικές νομικές και κανονιστικές απαιτήσειςτεχνική νομοθεσία)
Συνάφεια της τεχνικής νομοθεσίας
risk source ie hazard and risk
ldquomanaging risks and opportunitiesrdquo) Πώς μεταφράζεται
Για την ασφάλεια των προϊόντων των διεργασιών και των υπηρεσιών (= απουσία μη αποδεκτής διακινδύνευσης για πρόκληση βλάβης) γενικά εξετάζεται με σκοπό να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία ενός αριθμού παραγόντων συμπεριλαμβανομένων μη τεχνικών παραγόντων όπως η ανθρώπινη συμπεριφορά που θα μειώνουν σε αποδεκτό βαθμό τη διακινδύνευση πρόκλησης βλάβης
level of risk στάθμη διακινδύνευσης
risk appetite στάση έναντι της διακινδύνευσης
Η διαχείριση της διακινδύνευσης (risk management) περιλαμβάνει την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και την αντιμετώπιση
risk evaluation αποτίμηση της διακινδύνευσης ως τελικό φάση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης (risk assessment)
risk treatment αντιμετώπιση της διακινδύνευσης
Κίνδυνος και διακινδύνευση
κοινωνική ευθύνη των οργανισμών και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) Issues and core subjects of social responsibilitydomaines drsquoaction e questions centrales (fr)
θέματα και πεδία κοινωνικής ευθύνης (ενότητα θεμάτων)
management διοίκηση και διαχείριση top management- Διοίκηση
applicable requirements εφαρμόσιμες ή εφαρμοστέες
υγεία και ασφάλεια στην εργασία (health) vs Υγιεινή (hygiene)
stakeholders=interested parties affected partiesinternal and external parties)
ενδιαφερόμενα μέρη συμμέτοχοισυμπράττοντες στο επιχειρείν και αποδέκτες
Plan ndashDo ndashCheck- Act Deming
κύκλος βελτίωσης Σχεδιάζω-υλοποιώ-ελέγχω-βελτιώνω
review ανασκόπηση=επανεξέταση
process approach και system approach διεργασιακή προσέγγιση και συστημική προσέγγιση
capability and competence skills and personal attributes integrity of personnel
Διάφορα 1
Άδεια άσκησης και πρακτική εξάσκησης
work-experience programme πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης και
mine surveyors licence άδεια εξάσκησης τοπογραφικού επαγγέλματος Ποιο είναι σωστό
societal security
ασφάλεια σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για κοινωνία-πολίτες πολιτική προστασία (απαρχαιωμένος όρος)
business continuity disruptive events
επιχειρησιακή συνέχειααποδιοργανωτικά συμβάντα
βιωσιμότητα και αειφορία
conformity assessment
αξιολόγηση της συμμόρφωσης ή πιστότητας
notified bodies ενέργεια διακοίνωσης
κοινοποιημένοι φορείς
intended use
προβλεπόμενη χρήση ή σκοπούμενη
Διάφορα 2
Design planning verification validation benchmarking conformity assessment attestation
Normative or informative annex
preparatoryappraisalmonitoring and evaluation measures
standard on data to be providednorme sur les donneacutees agrave fournir
πρότυπο δηλωτέων δεδομένων
mandatory requirement vs exclusive
αναφαίρετη δεσμία απαίτηση vs optional requirement (αναγκαία συνθήκη) απαίτηση τυποποιητικού εγγράφου που πρέπει απαραιτήτως να ικανοποιείται προκειμένου να υπάρχει συμμόρφωση με το συγκεκριμένο έγγραφο ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο όρος υποχρεωτική απαίτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν δηλώνεται μια απαίτηση που έχει γίνει υποχρεωτική με νόμο ή κανονισμό
Διάφορα 3
Knowledge management
explicit and implicittacit knowledge
ρητή και υπόρρητη γνώση Έχει αποτυπωθεί ή αποκωδικοποιηθεί πχ σε διαδικασία ατομική ή συλλογικήεπιχειρησιακή
intangible assets
άυλο κεφάλαιο ή άυλα στοιχεία ενεργητικού
best practice (model) - good practice
βέλτιστες πρακτικές ndash ορθές πρακτικές
Διάφορα 4
accountability
αρχή της λογοδοσίας principle that individuals organizations and the community are responsible for their actions and may be required to explain them to others
λογοδότηση state of being answerable for decisions and activities to the organizations governing bodies legal authorities and more broadly its stakeholders
Η λογοδότηση επί επαγγελματικών ευθυνών αφορά ένα άτυπο συμβόλαιο μεταξύ του παροχέα υπηρεσιών και του αποδέκτη σύμφωνα με το οποίο ο πρώτος είναι υπόλογος σε περίπτωση κακής παροχής υπηρεσιών
accountability-λογοδοσία
laquomanagementraquo = assurance + improvement
Food safety (FS) management = FS assurance + improvement
food safety assurance that food will not cause harm to the consumer when it is prepared andor eaten according to its intended use
Για τη δοκιμή της εγκυρότητας ενός ορισμού μιας έννοιας εφαρμόζεται η
αρχή της υποκατάστασης
Ο ορισμός είναι έγκυρος αν μπορεί να αντικαταστήσει τον όρο σε ένα
κείμενο χωρίς να επιφέρει απώλεια ή μείζονα μεταβολή νοήματος
Λαμβάνοντας υπόψη ότι Food safety (FS) management = FS assurance +
improvement κάνετε έλεγχο της ορθότητας του παρακάτω ορισμού
αντικαθιστώντας στο 1ο μέρος της ισότητας τον όρο FS με τον ορισμό της
έννοιας
Έλεγχος ορθότητας ορισμού έννοιας
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
30 Μαϊου 2015
ISO is derived from the Greek isos meaning equal Whatever the country whatever the language we are
always ISO
httpwwwisoorg
2 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
2
bull ΕΣΥΠΕΛΟΤ (Ελλάδα) Εθνικό Σύστημα Υποδομών ΠοιότηταςΕλληνικός Οργανισμός Τυποποίησης httpwwwelotgr
bull BSI (Μεγάλη Βρετανία) British Standards Institute httpwwwstandardsukcombsi
bull AFNOR (Γαλλία) Association Franccedilaise de Normalisation httpwwwafnororg
bull DIN (Γερμανία) Deutsches Institut fuumlr Normung httpwwwdinde
bull ANSI (ΗΠΑ) American National Standards Institute httpwwwansiorg
3 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
bull CEN European Committee for Standardization httpwwwcenormbe
4 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
3
Στάδια εκπόνησης προτύπων Στάδιο της πρότασης (Proposal stage) Στάδιο της προετοιmicroασίας (Preparatory stage) Στάδιο της επιτροπής (Committee stage) Στάδιο της εξέτασης (Enquiry stage) Στάδιο της αποδοχής (Approval stage) Στάδιο της έκδοσης (Publication stage) Στάδιο της αναθεώρησης (Review stage)
5 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
PWI Preliminary stage Preliminary work item (project) (προκαταρκτικό στάδιο ndash προκαταρκτικό έγγραφο εργασίας)
AWI Approved Work Item NP Proposal stage New proposal for a work item (στάδιο πρότασης ndash νέα
πρόταση για έγγραφο εργασίας) WD Preparatory stage Working draft(s) (προπαρασκευαστικό στάδιο ndash
σχέδια εργασίας) CD Committee stage Committee draft(s) (στάδιο Επιτροπής ndash σχέδια
Επιτροπής) Enquiry stage Draft International Standard DIS (στάδιο έρευνας ndash σχέδιο
Διεθνούς Προτύπου) FDIS Approval stage Final Draft International Standard (στάδιο έγκρισης ndash
τελικό σχέδιο Διεθνούς Προτύπου) IS Publication stage International Standard (στάδιο έκδοσης ndash Διεθνές
Πρότυπο)
6 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
4
7 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
κωδικοί σταδίων εκπόνησης Προτύπων ISO
8 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Παραδείγματα αναγνώρισης Διεθνών Προτύπων ISO
παραδείγματα αναγνώρισης Προτύπων ISO
24062015
5
bull ACI (American Concrete Institute) bull IEEE (Institution of Electrical amp Electronic Engineers) bull IFLA (International Federation of Library Associations) bull ITU (International Telecommunications Union) bull
9 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ΕΛΟΤ 1976- πλέον των 100 Τεχνικών Επιτροπών wwwelotgr
10 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
6
ldquoTerminology and other language and content resourcesrdquo ISOTC 37AG 0 Advisory group ISOTC 37JAC 0 ISO 639 RA Joint Advisory Committee ISO TC 37TCG Terminology Coordination Group for TC37 ISOTC 37WG 9 Data category registry TC 37SC1 Principles and methods TC 37SC 2 Terminographical and lexicographical working
methods TC 37SC 3 Systems to manage terminology knowledge and
content TC 37SC 4 Language resource management
11 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
laquoΟρολογία ndash Γλωσσικοί πόροιraquo 1978- ΤΕΕ γραμματειακή υποστήριξη Μέλη ΕΛΟΤ ΤΕΕ ΕΛΕΤΟ Ακαδημία Αθηνών ΕΜΠ
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ένωση Ελλήνων Χημικών Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Παρατηρητές
12 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
7
ζητήματα της τυποποίησης στην ορολογία bull θέσπισηυιοθέτηση των κανόνων Ορολογίας
bull επεξεργασία και απόδοση στην ελληνική των προτύπων Ορολογίας του ISO
bull επεξεργασία για έκδοση ελληνικών προτύπων στον τομέα της Ορολογίας
ημερίδες σεμινάρια συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και
προσωπικότητες
13 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
πλήρες μέλος (P-Member) της TC 37 παρακολουθεί και ενημερώνεται για όλο το έργο της
Διεθνούς Επιτροπής συμμετέχει στις συζητήσεις και ψηφοφορίες για τα
νέα πρότυπα και άλλα τυποποιητικά κείμενα που προκύπτουν
Μέλη ISOTC 37 P-members O-members
14 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
8
Στάδιο 1 Επιλογή προτύπου Στάδιο 2 Προετοιμασία του Σχεδίου Ελληνικού Προτύπου
(ΣΕΠ) Στάδιο 3 Δημόσια κρίση Στάδιο 4 Έκδοση του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ επιθυμητό και Στάδιο 5 Αναθεώρηση προτύπου
15 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Προβολή και προώθηση Συνεργασίες και Δημόσιες σχέσεις Κατάρτιση Επιμόρφωση Ιστότοπος
bull httpportalteegrportalpageportalSCIENTIFIC_WORKscient_typopoiisiepitropesELOT-TE21
16 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
9
ΕΛΕΤΟ 1992- httpwwweletogr
Σκοπός της ΕΛΕΤΟ είναι
η μελέτη εκπόνηση απόδοση επεξεργασία συγκέντρωση συστηματοποίηση διάδοση αξιοποίηση και με οποιοδήποτε τρόπο ανάπτυξη της Ελληνικής Ορολογίας και ορολογικής έρευνας
η συμβολή στη συνεχή και σύμμετρη ανάπτυξη της Ελληνικής Γλώσσας για την κάλυψη των πολύπλευρων και επιτακτικών σύγχρονων αναγκών και
η κατάδειξη προς κάθε κατεύθυνση του θεμελιακού ρόλου της Ελληνικής Γλώσσας ως υλικού συνάμα και εργαλείου για το διεθνές ορολογικό υπόβαθρο και η προώθηση και προαγωγή αυτού του ρόλου για την κάλυψη σημερινών και μελλοντικών αναγκών της διεθνούς Ορολογίας
17 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Η ΕΛΕΤΟ είναι μέλος και συμμετέχει στις εργασίες των παρακάτω οργανώσεων Διεθνές Κέντρο Πληροφοριών Ορολογίας (INFOTERM) Ευρωπαϊκή Ένωση Ορολογίας (EAFT) Διεθνές Δίκτυο Ορολογίας (Termnet) Διεθνές Ινστιτούτο Ορολογικής Έρευνας (IIFT)
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
10
Συνέδρια laquoΕλληνική Γλώσσα και Ορολογίαraquo κάθε δύο χρόνια σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως ο ΕΛΟΤ το ΤΕΕ το ΕΜΠ το ΕΚΠΑ το Ιόνιο Πανεπιστήμιο κά ενώ κατά την ιδρυτική της χρονιά το 1992 είχε διοργανώσει μαζί με το ΤΕΕ και την ΕΛΟΤΤΕ21 την ημερίδα laquoΤυποποίηση Ορολογίαςraquo
Συμμετέσχε ενεργά τόσο στην Επιτροπή Συντονισμού του
Εθνικού Προγράμματος Ορολογικού Συντονισμού (ΕΠΟΣ) όσο και στην Ομάδα Εργασίας του ΕΠΟΣ και συνέβαλε τα μέγιστα στη σύνταξη της laquoΣτρατηγικής Μελέτηςraquo και του laquoΕπιχειρησιακού Προγράμματος Ορολογίαςraquo του ΕΠΟΣ που υποβλήθηκε (το 2000) για έγκριση για χρηματοδότηση από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αλλά δεν εγκρίθηκε
19 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
TERMTERM Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
20 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
11
Λεξικά και Γλωσσάρια Στον ιστότοπο της ΕΛΕΤΟ αναρτώνται έργα των συλλογικών μελών της ή έργα άλλων φορέων τα οποία έχει εγκρίνει η ΕΛΕΤΟ httpwwweletogrLexicaAndGlossarieshtm TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg
21 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
22 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
12
23 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας bull httpeceuropaeugreecenews201520150323_diktyo_orologias_elhtm
Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και
Νεολογισμών bull httpwwwacademyofathensgrecportalaspid=63ampnt=109amplang=1
Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ)
bull httpwwwilspgr
Μόνιμη Ομάδα Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας (ΜΟΤΟ) bull httpwwwmoto-teletermgrmoto_grhtm
24 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
13
Δομικά υλικά ΤΕΕ
bull httpportalteegrportalpageportalMATERIAL_GUIDES
Αγγλο-Ελληνικό Λεξικό Χημικών Oρων
bull httpwwwchemuoagrvocabularyloginasp
Ιατρικοί όροι ΙΑΤΡΟΤΕΚ
bull wwwiatrotekorgsearchasp
25 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
26 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
14
27 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
International Information Centre for Terminology (Infoterm) bull httpwwwinfoterminfo
International Network for Terminology (TermNet)
bull httpwwwtermnetorg
European Association for Terminology (EAFT)
bull httpwwweaft-aetnet
IATE (Inter-Active Terminology for Europe)
bull iateeuropaeu
TermCoord bull httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
bull υποστήριξη και αραβικής (κυρίως βδ από UN)
28 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
15
29 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικά Πρότυπα Ορολογίας (Μάιος 2015)
ISO 7042000 Terminology work ndash Principles and methods αναγνώριση εννοιών και σχέσεων εννοιών ανάλυση και μοντελοποίηση συστημάτων εννοιών βάσει των
αναγνωρισμένων εννοιών και σχέσεων εννοιών καθιέρωση παραστάσεων συστημάτων εννοιών μέσω
εννοιοδιαγραμμάτων ορισμό εννοιών απόδοση κατασημάνσεων (κυρίως όρων) σε κάθε έννοια σε μία ή
περισσότερες γλώσσες εγγραφή και παρουσίαση ορολογικών δεδομένων κυρίως σε έντυπα
και ηλεκτρονικά μέσα (ορογραφία)
30 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
16
ISO 1087-12000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 1 Theory and application καθιερώνει ένα βασικό λεξιλόγιο για τη θεωρία και την εφαρμογή
της ορολογικής εργασίας πέραν των όρων και των ορισμών είναι σημαντικά τα
εννοιοδιαγράμματα που περιέχονται στα Παραρτήματα και διευκολύνουν την κατανόηση των εννοιών και των σχέσεων μεταξύ τους
Στον ISO διεξάγεται συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά με την αναθεώρηση των Προτύπων ISO 1087-1 amp -2 και έχουν προταθεί λύσεις όπως η δημιουργία ορολογικής βάσης δεδομένων με το περιεχόμενο των δύο προτύπων αντί της εκπόνησης νέου ή νέων προτύπων κειμενικής μορφής
31 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 1087-22000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 2 Theory and application
ορίζει έννοιες επεξεργασίας γλώσσας και επεξεργασίας πληροφοριών για εφαρμογές στην ορολογική εργασία και στην ορογραφία
32 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
17
ISO 8602007 Terminology work ndash Harmonization of concepts and terms
προδιαγράφει μια μεθοδολογική προσέγγιση της εναρμόνισης εννοιών συστημάτων εννοιών ορισμών και όρων
έχει εφαρμογή στην ανάπτυξη εναρμονισμένων ορολογίων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο σε μονόγλωσσο ή πολύγλωσσο συγκείμενο
Η εναρμόνιση αποτελεί ζητούμενο διότι οι διαφορές μεταξύ των εννοιών δεν γίνονται κατrsquo ανάγκην εμφανείς σε επίπεδο
κατασήμανσης η ομοιότητα σε επίπεδο κατασήμανσης δεν σημαίνει κατrsquo ανάγκην ότι ταυτίζονται οι
έννοιες που αντιστοιχούν στις κατασημάνσεις εμφανίζονται σφάλματα όταν μία έννοια κατασημαίνεται από δύο συνώνυμα τα οποία
εκ παραδρομής θεωρούνται κατασημάνσεις δύο διαφορετικών εννοιών Η εναρμόνιση αρχίζει από το επίπεδο της έννοιας και συνεχίζεται στο επίπεδο του όρου
33 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
34
ΤΕΛΟΣ
Συντάσσεται ορισμός έννοιας που υπάρχει σε ένα σύστημα
εννοιών αλλά όχι σε άλλο
(5)
Όχι
Ανάλυση των συστημάτων εννοιών (432)
Ναι
Υπάρχουν άλλες έννοιες
για εναρμόνιση
ΑΡΧΗ
Προκαταρκτικά θέματα (421)
Ανάλυση του θεματικού πεδίου
(422)
Πρόκειται για
συστήματα εννοιών από το ίδιο θεματικό
πεδίο (421)
Όχι
Ναι
Σύγκριση μεμονωμένων εννοιών
(434)
Ανάλυση των ομοιοτήτων μεταξύ των εννοιών
(423)
Υπάρχουν
ευνοϊκές πιθανότητες εναρμόνισης
Όχι
Όχι
Όχι
Ναι
Ναι
Ναι
Υπάρχει μερική επικάλυψη των
εννοιών
Είναι ίδια
τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται για
τον ορισμό των εννοιών
Δεν γίνεται εναρμόνιση
Γίνεται εναρμόνιση των εννοιών
(43431 α)
Συντάσσονται χωριστοί ορισμοί
Δεν γίνεται εναρμόνιση
(43431 β)
Συντάσσεται εναρμονισμένος ορισμός
(5)
Ναι Όχι
Οι διαφορές είναι
ελάσσονες
Συντάσσεται εναρμονισμένος
ορισμός (5)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Διεργασία εναρμόνισης εννοιών
24062015
18
ISO 293832010 Terminology policies ndash Development and implementation
γενικές αρχές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένης πολιτικής προσαρμοσμένης σε δεδομένο σύνολο περιστάσεων
διατύπωση συστάσεων για ποικιλία δράσεων οι οποίες αποδεδειγμένα εξυπηρετούν σε διαφορετικές καταστάσεις
bull κάποιες ουσιώδεις σε όλα τα περιβάλλοντα πολιτικής
bull άλλες μπορεί να μην βρίσκουν εφαρμογή σε κάποια από αυτά Οι ορολογικές πολιτικές μπορεί να λαμβάνουν διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πλαίσιο εφαρμογής σε εθνικό πλαίσιο μορφή ενός θεσμοθετημένου εγγράφου ή μέρους ενός ευρύτερου τέτοιου
εγγράφου (γλωσσικής ή εκπαιδευτικής πολιτικής ή πολιτικής πληροφόρησης) σε μεγάλη μη-κυβερνητική ή διακυβερνητική οργάνωση πρέπει να αντιμετωπίσει μια σύνθετη
πολιτικής χροιάς κατάσταση και διάφορα επίπεδα διαλειτουργικότητας (πολιτισμικά πολιτικά σημασιολογικά hellip)
σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και μικρότερους οργανισμούς μορφή κατευθυντήριων οδηγιών ή παραπομπών για τη διαχείρισή της
35 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Οι ορολογικές πολιτικές βασίζονται σε στοιχεία˙ είναι οραματικές (μακροπρόθεσμη προοπτική)˙ βασίζονται στα πρότυπα και στη διαχείριση ποιότητας˙ υποστηρίζονται από τη διοίκηση (προσέγγιση από πάνω προς τα
κάτω) και είναι συμμετοχικές (προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω)˙
είναι βιώσιμες˙ είναι συνεπείς και σθεναρές˙ είναι συμμετοχικές και ενισχυτικές˙ είναι διαφανείς και επικαιροποιημένες˙ προσανατολίζονται στην ανάπτυξη ικανοτήτων
36 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
19
37 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
μοντέλο φάσεων μιας ορολογικής πολιτικής
ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
αποτελεσματική χρήση των ορολογικών δεδομένων γενικές αρχές για ένα μοντέλο εφαρμόσιμο σε ποικιλία ορολογικών πόρων
διασαφηνίζει τα ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που συνιστούν το μοντέλο αυτό και
παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνολική αξιολόγηση των ορολογικών πόρων λαμβάνοντας υπόψη τους αντικειμενικούς σκοπούς των χρηστών
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
38 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
20
39 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
40 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
21
41 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
42 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
22
ISO 151882001 Project management guidelines for terminology standardization
προδιαγράφει τις κατευθυντήριες οδηγίες που καθορίζουν τις ακολουθητέες φάσεις και διαδικασίες σε έργα τυποποίησης ορολογίας και σε έργα εναρμόνισης και ενοποίησης εντός και εκτός του πλαισίου τυποποίησης
διαιρείται σε δύο τμήματα με το πρώτο να ασχολείται γενικά με την ορολογική τυποποίηση και το δεύτερο να ασχολείται με την ορολογική τυποποίηση μέσα σε οργανισμούς διεθνών προτύπων
δεν διατυπώνει τις αρχές ορολογικής εργασίας (για παράδειγμα βλέπε ISO 704ΕΛΟΤ 402) ούτε και τη μεθοδολογική προσέγγιση σε διεθνή εναρμόνιση εννοιών εννοιών συστημάτων εννοιών όρων και ορισμών εννοιών (ISO 860ΕΛΟΤ 562)
δεν πραγματεύεται τους κανόνες για την προετοιμασία και την κατάστρωση των Διεθνών Προτύπων ορολογίας (ISO 10241)
ούτε και παρέχει συμβουλές για τη δημιουργία και χρήση βάσεων ορολογικών δεδομένων (ISOTR 12618)
δεν πραγματεύεται τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ποιότητα στη διαχείριση έργων οι οποίες παρέχονται στο ISO 10006
43
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
44 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ένα έργο Τυποποίησης της Ορολογίας
24062015
23
ISO 126162002 Translation-oriented terminography
κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας
έχει ως αντικείμενό της το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα) αλλά και το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο και επιπλέον την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
η εσωτερική δομή της βάσης δεδομένων να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών
τα ορολογικά λήμματα να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως για παράδειγμα βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
45 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 102412011 Terminological entries in standards -- Part 1 General requirements and examples of presentation
ISO 102412012Terminological entries in standards -- Part 2 Adoption of standardized terminological entries
ISO 126202009 Terminology and other language and content resources -- Specification of data categories and management of a Data Category Registry for language resources
ISO 171002015 Translation services -- Requirements for translation services ISO 222742013 Systems to manage terminology knowledge and content --
Concept-related aspects for developing and internationalizing classification systems
ISO 24156-12014 Graphic notations for concept modelling in terminology work and its relationship with UML -- Part 1 Guidelines for using UML notation in terminology work
Επίσης New work item proposal for ldquoTypology of language registersrdquo
46
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
24
47 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Σας ευχαριστώ
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Τυποποιητικές εκφράσεις και βοηθητικά ρήματα
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
τυποποίηση
συμφωνία και καθιέρωση προνοιών μη υποχρεωτικής εφαρμογής από ένα αναγνωρισμένο φορέα για ένα αντικείμενο κοινής χρήσης σε μια κοινότητα εφαρμογής με σκοπό το κοινό όφελος
Σημείωση Η τυποποίηση καθιερώνει πρότυπα προδιαγραφές κώδικες πρακτικής και άλλα τυποποιητικά έγγραφα μέσω τήρησης διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφάνεια συμμετοχήεκπροσώπηση των κύριων συμφερόντων και τη συναίνεσή τους
αντικείμενο τυποποίησης δραστηριότητεςδιεργασίες ndash αποτελέσματά τους όπως προϊόντα και υπηρεσίες ndash πόροι για αυτές τις δραστηριότητεςδιεργασίες
πρότυπαstandards σε αντιδιαστολή με τα laquoregulationsraquo (hard law)
συναίνεση των κύριων ενδιαφερομένων μερών για την εξυπηρέτηση σκοπού του αντικειμένου τυποποίησης καταλληλότητα για την προβλεπόμενη χρήση (intended use)-ποιότητα
καθιερωμένη τεχνική state of the art - Καθιερωμένοι κανόνες της επιστήμης τέχνης και εμπειρίας
Τυποποίηση και πρότυπα
provisions τα προϊόντα της τυποποιητικής ρύθμισης τυποποιητικό περιεχόμενο διατάξεις σωστότερα πρόνοιες
Μπορεί να είναι απαιτήσεις συστάσεις δηλώσειςπληροφορίες (statement) εντολήπρακτέα (instruction) Η απαίτηση μπορεί να είναι αναφαίρετη (mandatoryexclusive) ή προαιρετική ή κατrsquo επιλογήν (optionalfacultative) αναφορικά με τη συμμόρφωση με το πρότυπο Οι διατάξεις για ένα αντικείμενο τυποποίησης μπορεί να είναι περιγραφικές (descriptive) ή επίδοσης (performance)
harmonized standards τα ευρωπαϊκά πρότυπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ευρωπαϊκών οδηγιών ως μέσα απόδειξης της συμμόρφωσης εναρμονισμένα πρότυπα σωστότερα πρότυπα εναρμόνισης (για να δηλώνεται ο σκοπός που εξυπηρετούν) Καν ΕΕ 10252012
normative documents= τυποποιητικά έγγραφα περιλαμβάνουν πρότυπα και κανονισμούςregulationscompulsory documents
ΕΛΟΤ EN 450202006 και Καν 10252012
Ένα πρότυπο περιέχει πρόνοιεςδιατάξεις (τυποποιητικό περιεχόμενο) και πληροφορίες (πληροφοριακό περιεχόμενο) Οι πρόνοιες των προτύπων διακρίνονται σε
απαιτήσεις κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να αποφασίζεται η συμμόρφωση ή μη με το πρότυπο
συστάσεις για την προτιμητέα ή καταλληλότερη επιλογή ανάμεσα σε άλλες δυνατότητες
το επιτρεπτόν επιτρεπόμενες ή αποδεκτές επιλογές και
δυνατότητα και ικανότητα
Τυποποιητικές εκφράσεις
Τυποποιητικές εκφράσεις
ΑγγλικήΕλληνική δηλώνει
shallshall not
απαίτηση
πρέπει ναδεν πρέπει να
should beshould not
σύσταση
συνιστάται να συνιστάται να μην
mayneed not
το επιτρεπτόν
δύναται ναδεν χρειάζεται να
cancannot
ικανότητα
μπορεί ναδεν είναι σε θέση να
Νομοθεσία διαφορές
Αγγλική Ελληνική
shall ή must
ενεστώτας οριστικής (στην κύρια πρόταση)
should beshould not θα πρέπει να δεν θα πρέπει να
mayneed not μπορεί να δεν χρειάζεται να
cancannot μπορεί να μπορεί να μην
will ενεστώτας οριστικής γ΄πρόσωπο
στο διατακτικό των δεσμευτικών πράξεων οι χρησιμοποιούμενοι ρηματικοί τύποι πρέπει να είναι επιτακτικοί
Στα ελληνικά το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής (όπως γίνεται και στα γαλλικάmiddot στα αγγλικά χρησιμοποιούν τον τύπο shall με απαρέμφατο)
ΠΡΟΣΟΧΗ Το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής μόνο στις κύριες προτάσεις και όχι για τις δευτερεύουσες αφού οι δευτερεύουσες προτάσεις δεν επιβάλλουν επιταγές απαγορεύσεις ή κυρώσεις ούτε περιγράφουν διαδικασίες αλλά ανάλογα με το είδος τους επιτελούν άλλες λειτουργίες (πχ αναφοράς σκοπού εναντίωσης υπόθεσης κλπ) σε σχέση με την κύρια πρόταση
Ο μέλλοντας πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού η λέξη laquoθαraquo δεν συνάδει σε κείμενα κανονιστικού περιεχομένου
Δεν πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως θα πρέπει θα έπρεπε κλπ
Όταν το αγγλικό πρωτότυπο χρησιμοποιεί προστακτική το ίδιο κάνει και η ελληνική μετάφρασηmiddot όταν στα αγγλικά χρησιμοποιείται το must (αντί του shall)] ο έλληνας μεταφραστής μεταφράζει πρέπει να (+ απαρέμφατο κύριο ρήμα)
Διαφορές απόδοσης στα νομοθετικά έγγραφα
24062015
1
Σπύρος Δόικας translatumgr
ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ndash
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΣΤΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΡΟΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αντιπροσωπεία
της
Ευρωπαϊκής
Επιτροπής
στην Ελλάδα
Αθήνα
30 Μαΐου
2015
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
ΣΤΑΔΙΩΝ
24062015
2
1
bull ΠροετοιμασίαΔημιουργία αρχείων WordExcel [Οριοθέτες πινακοποίηση οντολογία υφολογία διαχείριση διπλοεγγραφών]
2
bull Μετατροπή αρχείων Excel για χρήση σε εργαλεία [MultiTerm Glossary Converter Xbench Magenta]
3
bull Αξιοποίηση ορολογίας σε SDL Studio [Χρήση autosuggest]
4
bull Προσθήκη μεμονωμένων όρων [Διαμόρφωση προβολής χρήση συντόμευσης]
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΧΕΙΩΝ
WORDEXCEL
24062015
3
Αν ξεκινάμε από το μηδέν με ένα γλωσσάρι στο Word
θα πρέπει να έχουμε δύο βασικά πράγματα κατά νου
1 Οριοθέτη όρου-απόδοσης
2 Οριοθέτη συνωνύμων
Το πρώτο μπορεί να μην χρειάζεται αν υιοθετήσουμε
μια μορφή δίστηλου πίνακα (είτε με δημιουργία
πίνακα από Word είτε με αντιγραφήεπικόλληση
κελιών από Excel) Πώς γίνονται αυτά
5
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΣΕ WORD
6
24062015
4
7
8
24062015
5
Το Word από προεπιλογή μετατρέπει το πρώτο
γράμμα κάθε κελιού ενός πίνακα σε κεφαλαίο Για να
μη γίνεται αυτό αποεπιλέγουμε το παρακάτω στοιχείο
EN File gt Options gt Proofing gt AutoCorrect Options gt
Capitalize first letter of table cells
EL Αρχείο gt Επιλογές gt Γλωσσικός έλεγχος gt Επιλογές
Αυτόματης Διόρθωσης gt Το πρώτο γράμμα των κελιών
του πίνακα κεφαλαίο
9
ΑΛΛΑΓΗ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
10
ΑΠΟΕΠΙΛΟΓΗ
ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ -
ΠΟΙΗΣΗΣ
24062015
6
Αν το γλωσσάρι μας έχει συνώνυμα θα μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε ως οριοθέτη το κόμμα Τι
γίνεται όμως αν υπάρχει το κόμμα ως μέρος του
όρου Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε έναν διακριτό οριοθέτη Πχ το
σύμβολο laquo|raquo Αυτό θα μας βοηθήσει στη σωστή
εισαγωγή των συνωνύμων σε μια ορολογική βάση σε
μεταγενέστερο στάδιο
11
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ
Πριν ξεκινήσουμε τη σύνταξη ενός γλωσσαρίου θα
πρέπει να έχουμε καθορίσει κάποιες υφολογικές
παραμέτρους Πχ
Χρήση πεζώνκεφαλαίων
Καλό είναι οι λέξεις να ξεκινούν με πεζό
γράμμα εκτός κι αν απαιτείται διαφορετικά
λόγω γραμματικών κανόνων ή σε ειδικές
περιπτώσεις (πχ ονόματα οργανισμών)
12
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [1]
24062015
7
Ακρώνυμα
Αν χρησιμοποιούμε και ακρώνυμα για τους
όρους τότε να τυποποιήσουμε τη χρήση τους
Πχ να είναι πάντα σε παρένθεση και στο τέλος
του (ανεπτυγμένου) όρου Πχ
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ)
και όχι πότε έτσι και πότε αλλιώς
13
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [2]
Ακρώνυμα ndash Πιθανές εκδοχές
(ΟΤΕ) Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος )
[ΟΤΕ] Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ [Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος]
ΟΤΕ ndash Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος ndash ΟΤΕ
ΟΤΕ
14
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [3]
24062015
8
Εναλλακτικά μπορούμε να έχουμε επιπλέον στήλες για
τα ακρώνυμα (γλώσσας πηγής και γλώσσας στόχου)
Τα ακρώνυμα δεν χρειάζεται να έχουν τελεία
Να σημειώσουμε εδώ ότι αν θέλουμε να
χρησιμοποιήσουμε τους όρους για αυτόματη
αναγνώριση (term recognition) στο SDL Studio τότε θα
ήταν καλύτερα να παρατίθενται χωρίς το ακρώνυμο
έτσι ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες για
αυτόματη αναγνώρισή τους (και ως εκ τούτου
ημιαυτόματη εισαγωγή μέσω autosuggest)
15
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [4]
Αποφυγή περιληπτικών γραφών με παρενθέσεις
καθέτους κτλ
Βλέπε και httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=2033450
16
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [5]
Όρος Όχι Ναι
βαθμολογική εξέλιξη (grade) advancement advancement grade
advancement
responsible finance υπεύθυνη
οικονομίαχρηματοδότηση
υπεύθυνη οικονομία
υπεύθυνη χρηματοδότηση
24062015
9
Αποφυγή αρίθμησης αποδόσεων παρενθέσεων με σχόλια
παρενθέσεων με εναλλακτική μορφή μέρος του λόγου θεματικό
πεδίο κτλ Παραδείγματα προς αποφυγή
1 ΙΑΤΕ 2 IATE
17
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [6]
localization τοπική προσαρμογή (Microsoft) τοπικοποίηση (ΕΛΕΤΟ)
ελληνοποίηση (μόνο για τα ελληνικά) ελληνικοποίηση
(μόνο για τα ελληνικά) εξελληνισμός (μόνο για τα
ελληνικά)
Garden sorrel οξαλίδα οξυλάπαθο ξυνίθρα(κοιν)
Run τρέξιμο (ουσ) τρέχω (ρ)
Protocol πρωτόκολλο(ν)
mixing1 ανάμ(ε)ιξημ(ε)ίξη
free of viral
contaminants2
1 (προϊόν) ελεύθερο ιών 2 (προϊόν) που δεν έχει
προσβληθεί από ιούς
Αν έχουμε τηρήσει απαρέγκλιτα τους οριοθέτες μας
τόσο για τον διαχωρισμό όρου πηγήςόρων στόχου όσο
και για τα συνώνυμα τότε η εισαγωγή στο Excel είναι
πολύ απλή Πχ αν για οριοθέτη όρου πηγήςόρων
στόχου έχουμε χρησιμοποιήσει το σύμβολο ίσον (=)
τότε απλά κάνουμε εύρεση και αντικατάσταση στο
Word (Ctrl+H)
18
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
= ^t
24062015
10
Στη συνέχεια κάνουμε επικόλληση σε ένα κενό φύλλο
Excel Αν έχουμε χρησιμοποιήσει το κόμμα ως οριοθέτη
συνωνύμων (έχουμε βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν όροι
που περιέχουν το κόμμα ως μέρος του) κάνουμε
ακόμη μία ενέργεια πριν την επικόλληση σε Excel
Προσοχή πριν το κόμμα βάζουμε και ένα διάστημα Αυτό το
κάνουμε έτσι ώστε να μην διαχωριστεί η λέξη laquoότιraquo (σε
περίπτωση που υπάρχει στο αρχείο μας) Δεν χρειάζεται να
υπάρχουν διαστήματα πριν ή μετά το σύμβολο της καθέτου 19
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
|
Με τη χρήση του εργαλείου ASAP Utilities μπορεί να
αυτοματοποιηθεί μια σειρά ποιοτικών ελέγχων
Πρώτα κάνουμε ταξινόμηση (Sort) στη στήλη Α
Κοιτάμε στο τέλος της να δούμε αν υπάρχουν
αποδόσεις για όλους τους όρους Αν δεν υπάρχουν
για κάποιους τους συμπληρώνουμε ή τους σβήνουμε
Επαναλαμβάνουμε τα ίδια για τη στήλη Β
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities επιλέγουμε Text gt Delete leading
trailing and excessive spaces
20
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [1]
24062015
11
Αν οι όροι μας ξεκινάνε με κεφαλαίο και στη συνέχεια
υπάρχουν κεφαλαία που δεν θέλουμε να αλλάξουμε
(πχ ακρώνυμα ή κύρια ονόματα) μπορούμε να
αλλάξουμε μόνο το πρώτο γράμμα κάθε κελιού σε πεζό
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Text gt Change Case (with options) gt
glossary case
21
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [2]
Αν θέλουμε να έχουμε ομοιόμορφη μορφοποίηση αφού
επιλέξουμε τις στήλες από το μενού ASAP Utilities gt
Format gt Apply standard format to selected cells
Αν θέλουμε να απαλείψουμε τις κενές σειρές (χωρίς
ταξινόμηση) ASAP Utilities gt Columns and Rows gt
Delete all empty rows
22
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [3]
24062015
12
Ένα συνηθισμένο πρόβλημα σε γλωσσάρια είναι οι
διπλοεγγραφές
Ένας εύκολος τρόπος να τις εντοπίσουμε είναι
κάνοντας ταξινόμηση (sort) στη στήλη Α Και πάλι όμως
δεν θα είναι τόσο εύκολο γιατί θα πρέπει να τις
εξετάσουμε μία μία
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Range gt Count duplicates and give its
set of duplicates its own colour
ή Count andor colour duplicates in selection
23
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [4]
Τι γίνεται όμως αν θέλουμε να επισημανθούν οι
διπλοεγγραφές που είναι ακριβώς ίδιες τόσο στη στήλη
Α όσο και στη στήλη Β
Χρησιμοποιούμε το Duplicate Master Αφού ανοίξουμε
το Excel κάνουμε κλικ στο αρχείο Duplicate Master
V218xla και μετά επιλέγουμε τις δύο στήλες και το
εκτελούμε από τα Add-ins
24
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [5]
24062015
13
25
26
24062015
14
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ
ΑΡΧΕΙΩΝ EXCEL
ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Θα πρέπει πρώτα να έχουμε εγκαταστήσει τα
Glossary Converter και Glossary Plugin
(δωρεάν) wwwcerebusdeglossaryconverter
Ανοίγουμε το γλωσσάριο σε μορφή Excel
προσθέτουμε μια σειρά (row) στο πάνω μέρος
του φύλλου και γράφουμε τους κωδικούς
γλώσσας για κάθε στήλη πχ στην πρώτη στήλη
γράφουμε EN και στη δεύτερη EL
28
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [1]
24062015
15
Για υποστήριξη συνωνύμων πρώτα αλλαγή
ρύθμισης στο Glossary Converter (το αυτόνομο
πρόγραμμα settings gt Synonyms in Excel files gt
επιλέγουμε Full support one row per entry gt
πατάμε ΟΚ) και στη συνέχεια συνεχίζουμε από το
SDL Studio 2014 (Projects View)
Υποθέτουμε ότι ως οριοθέτη συνωνύμων έχουμε
χρησιμοποιήσει το laquo|raquo αλλά μπορούμε και άλλους
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οριοθέτηση
συνωνύμων στο πεδίο του όρου πηγή (πρώτη
στήλη) Βλέπε httpswwwyoutubecomwatchv=2HwBC4VhDto
29
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [2]
Το Glossary Plugin είναι ο συντομότερος και
ευκολότερος τρόπος Ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός
Άλλες δυνατότητες
Translatum Excel to MultiTerm Converter (online)
MultiTerm Convert
Επίσης αντί για MultiTerm μπορεί κανείς να
χρησιμοποιήσει για διαχείριση ορολογίας τα
Xbench (δωρεάν η έκδοση 29 η έκδοση 3 δωρεάν
για 1 μήνα)
Dictionaries Explorer της Magenta
30
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERM ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
24062015
16
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ
SDL STUDIO
Το Studio από προεπιλογή κάνει διάκριση
πεζώνκεφαλαίων στο Autosuggest πράγμα που
σημαίνει ότι αν οι όροι έχουν καταχωρηθεί με
κεφαλαίο και εμείς πατάμε το μικρό γράμμα της
απόδοσής τους δεν θα εμφανιστούν προτάσεις στο
Autosuggest
Πώς αλλάζουμε αυτή τη ρύθμιση
File gt Options gt Autosuggest
32
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
24062015
17
33
34
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
Αλλαγή από
File gt
Options gt
Autosuggest
24062015
18
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ
ΟΡΩΝ
Σε περίπτωση που έχουμε επέμβει με κάποιο
τρόπο στην προβολή μπορούμε να
επαναφέρουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις
πατώντας View gt Reset Screen Layout Το
Termbase Viewer ως προεπιλογή είναι μια
καρτέλα αριστερά με αυτόματη απόκρυψη
Δηλαδή όταν προσθέτουμε έναν όρο
αναπτύσσεται η καρτέλα προς τα δεξιά και
πρέπει να περιμένουμε να συμπτυχθεί κάνοντας
κλικ στον Editor για να συνεχίσουμε την εργασία 36
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [1]
24062015
19
Για να αποφύγουμε αυτή την καθυστέρηση
μπορούμε να μετακινήσουμε το Termbase
Viewer κάνοντας πρώτα κλικ στο εικονίδιο
αυτόματης απόκρυψης και μετά με μεταφορά
και απόθεση πάνω δεξιά κάτω από το Term
recognition Θα εμφανιστεί ένας σταυρός
τοποθέτησης και όταν δούμε να σκουραίνει το
κάτω τμήμα του αφήνουμε το Termbase Viewer
37
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [2]
1 Επιλογή όρου κειμένου πηγής
2 Επιλογή όρου κειμένου στόχου
3 Πατάμε Ctrl+Shift+F2 για αυτόματη
προσθήκη ή Ctrl+F2 για προσθήκη με
παράθυρο διαλόγου Για προσθήκη
συνωνύμων πατάμε F2 (επεξεργασία) μετά
κλικ στο βελάκι του όρου στόχου και
προσθήκη νέου και μετά F12 (Αποθήκευση)
Δεν έχετε το Studio 2014 Δείτε εδώ httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=500090
38
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ
ΣΤΟ STUDIO 2014
24062015
20
KINDER ΕΚΠΛΗΞΗ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΠΟ ΤΟ STUDIO
Το Web lookup είναι ένα plug-in SDL που εμφανίζει
αποτελέσματα από πηγές αναφοράς μέσα σε ένα
πλαίσιο του Studio (επιλέγοντας τη λέξη και πατώντας
Alt+F8 (αν δεν λειτουργεί αλλαγή από το File gt Options
gt Keyboard Shortcuts gt Web Lookup ή δεξί κλικ στη
λέξη και επιλογή Web Lookup) και δίνει τη δυνατότητα
προσθήκης οποιασδήποτε πηγής αναφοράς
Το Terminotix Plug-in πραγματοποιεί αναζήτηση σε 1
πηγή της επιλογής σας (η δωρεάν έκδοση πχ ΙΑΤΕ ή
Linguee) όταν γίνεται αναζήτηση στο Concordance (F3)
Έτσι έχετε αποτελέσματα τόσο από τις μνήμες σας όσο
και από το Διαδίκτυο 40
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
24062015
21
41
Στο κάτω μέρος της αναζήτησης του Web lookup κλικ
στα Settings κύλιση κάτω προσθήκη νέας
καταχώρησης και στο πεδίο URL επικόλληση
Για συνδυασμό EN-EL
httpwwwtranslatumgrdictionarylookup_groupph
pword=phraseampgroup=English-Greek
Για άλλες γλώσσεςσυνδυασμούς αλλάζετε στο τέλος το
English-Greek πχ Greek-English ή French-Greek
42
ΠΡΟΣΘΗΚΗ TRANSLATUM MAGIC SEARCH
ΣΤΟ WEB LOOKUP
24062015
22
43
44
24062015
23
45
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
46
24062015
24
Μπορείτε να πραγματοποιήσετε λήψη της βάσης TermTerm από εδώ 47
ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ MULTITERM
Θα βρείτε τον σύνδεσμο στο
facebookcomtranslatum
48
ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
24062015
25
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Καθώς και τον άνθρωπο-ορχήστρα
για την οργάνωση
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Εισαγωγή Ορολογικές ανάγκες και σκοπός του σεμιναρίου
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
Ανάπτυξη επαγγελματικών ικανοτήτων στις ορολογικές εργασίες
Σε ένα περιβάλλον μη τυποποιημένης χρήσης με πολλαπλές αποδόσεις των εννοιών στη γλωσσική επικοινωνία στην ελληνική απαιτείται ανάπτυξη ικανότητας υλοποίησης ορολογικών εργασιών και ελέγχου ποιότητας των ορολογικών πόρων και των ορολογικών προϊόντων Ο σκοπός του σεμιναρίου είναι η απόκτηση γνώσης για τις θεμελιώδεις αρχές και μεθόδους ορολογικών εργασιών σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα (Βλ τα πρότυπα της επιτροπής τυποποίησης ISO TC 37)
Μετά την επιτυχή παρακολούθηση του σεμιναρίου ο εκπαιδευόμενος-μεταφραστής θα είναι σε θέση
να κατανοεί το υποκείμενο σύστημα εννοιών του μεταφραστέου κειμένου
Να αναγνωρίζει τις έννοιες και τις σχέσεις τους από τα διακριτικά τους χαρακτηριστικά και να αξιολογεί τις ορολογικές και εννοιακές πληροφορίες του κειμένου
να αξιολογεί και να αξιοποιεί πιο αποτελεσματικά τους διαθέσιμους ορολογικούς πόρους και
να επιλέγει τον κατάλληλο όρο για την υποδήλωση των εννοιών με πιο μεθοδικό και συστηματικό τρόπο
Σκοπός
ΕΛΟΤ 402 (ISO 704) Ορολογική εργασία ndash Αρχές και μέθοδοι
ΕΛΟΤ 561-1 (ISO 1087-1) Ορολογική εργασία ndash Λεξιλόγιο ndash Μέρος 1 Θεωρία και εφαρμογή
ΕΛΟΤ 561-2 (ISO 1087-2) Ορολογική εργασία ndash Λεξιλόγιο ndash Μέρος 2 Πληροφορικές εφαρμογές
ΕΛΟΤ 562 (ISO 860) Ορολογική εργασία ndash Εναρμόνιση εννοιών και όρων
ΕΛΟΤ 1445 (ISO 23185) Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις και
Σχέδιο ΕΛΟΤ 1447 (ISO 12616) Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Πρότυπα αναφοράς
α) η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο β) η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή
μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών ή χαρακτηριστικών οριοθέτησης από συγγενικές έννοιες
γ) η αναγνώριση των διαφορετικών όρων συνωνύμων που χρησιμοποιούνται για
την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές στο δεδομένο πλαίσιο εφαρμογής
δ) η επιλογή του κατάλληλου προτιμώμενου όρου (preferred term) ε) η διαβάθμιση της αποδεκτότητας συνώνυμων όρων Δηλαδή η αξιολόγηση της
ποιότητας των χρησιμοποιούμενων όρων και η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς πλην προτιμώμενου όρου χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής και
στ) Ορογραφία Δηλαδή η καταγραφή των ορολογικών προϊόντων και δεδομένων ως
μέρος του παραδοτέου μετάφρασης ή για ιδία μελλοντική χρήση από μεταφραστή
Ορολογικές εργασίες στη μετάφραση
Καταλληλότητα για χρήσηεξυπηρέτηση σκοπού (για το μετάφρασμα)
ποιότητα ορολογικών εργασιών ως βασική συνιστώσα της ποιότητας μετάφρασης ή ποιότητα διαχείρισης (καιή επικοινωνίας) της γνώσηςπληροφορίας
ικανότητα capability μιας οντότητας (προσωπικού) να διαχειρίζεται να αξιοποιεί γνώση ορολογικούς και γλωσσικούς πόρους και εργαλεία και να παράγει αποτελέσματα (πχ μετάφρασμα που ικανοποιεί ανάγκες επικοινωνίας των πελατών ή πολιτών και άλλων ενδιαφερομένων) ή προσθήκη αξίας στην αλυσίδα επικοινωνίας Η ποιότητα αφορά δραστηριότητεςαποτελέσματα και την επίτευξη αποτελεσμάτων και των στόχων και συναρτάται από πόρους Για την ανταγωνιστικότηταβιωσιμότητα της δραστηριότητας (μετάφρασης) ενδιαφέρει και η αποδοτικότητα (σχέση αποτελεσμάτων με χρησιμοποιούμενους πόρους) και όχι μόνο ο βαθμός επίτευξης στόχωναποτελεσματικότητα Αφορά και τους επαγγελματίες της μετάφρασης και τις εταιρείες μετάφρασης
ISOFDIS 171002015 Translation Services mdash Requirements for translation services
ISOTS 11669 Translation projects mdash General guidance
EN 150382006 Translation services mdash Service requirements
Ορολογία (ως κλάδος της Επιστήμης) είναι διεπιστημονική και υποστηρίζεται από τις γνωσιακές επιστήμες τη Λογική την επιστημολογία και φιλοσοφία των επιστημών τις επιστήμες της πληροφορίας τη γλωσσολογία και ειδικότερα τη σημασιολογία
Ποιότητα στη μετάφραση και Ορολογία
Συνιστώσες ποιότητας ορολογικών εργασιών
διαθέσιμοι πόροι εργαλεία λοιπά μέσα
ποιότητα εργασιών και
ποιότητα ορολογικών προϊόντων ανάλογα με τη χρήση
Για την αποτελεσματική επικοινωνία γνώσηςπληροφορίας επικεντρωνόμαστε στη στάθμη των εννοιών Αναζητούμε την υποδηλούμενη έννοιατον ορισμό ή περιγραφή της έννοιας Εννοιοστρέφεια Βασιζόμαστε στο διαγλωσσικό κοινό στοιχείο (η έννοια είναι ανεξάρτητη από τη γλώσσα)
Εξισώσεις επικοινωνίας να διασφαλίσουμε ότι προτιμώμενος όρος = έννοια = αντικείμενο α) αβεβαιότητα και β)διακινδύνευση
αβεβαιότητα
στο γλωσσικό υλικό οι λέξεις έχουν πολλές σημασίες Αφορά τον όρο της γλώσσας πηγής και τον όρο της γλώσσας στόχου που επιλέγουμε
ποιότητα στην εξίσωση όρου πηγής = υποδηλούμενη έννοια
ποιότητα ορισμού της έννοιας ώστε να αντιστοιχούν με τα αντικείμενα
ποιότητα στην εξίσωση πχ ελληνικού όρου που επιλέγουμε =υποδηλούμενη έννοια
πολλαπλοί καθιερωμένοι όροι μη τυποποιημένες χρήσεις διανοητικός αναρχισμός
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα
Διακινδύνευση πιθανότητα και επιπτώσεις της αστοχίας στις εξισώσεις επικοινωνίας
εξέταση πλαισίου επικοινωνίας και γλωσσική κοινότητα
στάθμη διακινδύνευσης πιθανότητα εμφάνισης απόκλισης Χ σοβαρότητα συνεπειών Συγγενικές έννοιες προσεχές γένοςείδος ή παρατασσόμενες έννοιεςίδιο κριτήριο υποδιαίρεσηςταξινόμησης ή υποτασσόμενες με διαφορετικό κριτήριο ταξινόμησης ή συσχετική σχέση
Γλωσσική επικοινωνία στην ελληνική γλώσσα με εστίαση κυρίως σε θεσμικά έγγραφα ευρωπαϊκά και εθνικά
θεσμικά έγγραφα τα διοικητικά έγγραφα των οργάνων της ΕΕ και της ελληνικής δημόσιας διοίκησης (νομοθετικάδεσμευτικά κείμενα εκθέσεις και ανακοινώσεις αιτιολογήσεις γνωμοδοτήσεις πράσινη και λευκή βίβλος πρακτικά συνεδριάσεωναπόψεις εκπροσώπων μας αλληλογραφία με εθνικές Αρχές ή πολίτες) και τα πρότυπα
ειδικότερα τα (κοινοτικά) νομοθετικά κείμενα δεσμευτικού χαρακτήρα (hard law) που θεσπίζουν δικαιώματα και υποχρεώσεις επισύρουν κυρώσεις και προορίζονται να ενταχθούν στην ελληνική έννομη τάξη η μετάφρασή τους εμπεριέχει διακινδύνευση υψηλής στάθμης
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα (συν1)
Οι μεταφραστικές αστοχίες έχουν υψηλότερο κόστος
Πρέπει να διασφαλίζεται σαφήνεια συνέπεια ή ομοιογένεια ή συνεκτικότητα ή εναρμόνιση κυρίως ανά νομοθετική Πράξη που αποβλέπει στην αποτροπή εμφάνισης ερμηνευτικών προβλημάτων ώστε να διασφαλίζονται
ασφάλεια δικαίου για τους πολίτες της Ένωσης
διευκόλυνση της ορθής εφαρμογής του νόμου και
ευχερής δικαστικός έλεγχος
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα (συν2)
τα ορολογικά δεδομένα θεωρούνται δημόσιο αγαθό
ευαισθητοποίηση για την ατομική κοινωνική ευθύνη σχετικά με την ελληνική ορολογία (ακριβολογία) Για τη μείωση της διακινδύνευσης παρανόησης ή μη κατανόησης και απώλειας πληροφορίας Για την ποιότητα επικοινωνίας στην ελληνική γλώσσα Η ασάφεια στις συναλλαγές στη θεσμική εναρμόνιση και τη νομική συμμόρφωση κοστίζει και δεν είναι βιώσιμη Γίνεται σεβαστή η αρχή της καθιερωμένης χρήσης και αξιοποιούνται οι βάσεις ορολογικών δεδομένων που είναι προϊόντα συμφωνίας μεταξύ ειδικών ανά πεδίο
η εννοιοστρέφεια και εστίαση στο διακριτικό χαρακτηριστικό ή
χαρακτηριστικό οριοθέτησης και σε αντιδιαστολή αντίθετη ή αντιφατική
έννοια
διαθέτουμε επιδεκτική στάση έναντι των νεολογισμών αξιοποιώντας την
ελληνική γλώσσα στη διαχρονία και στις παραλλαγές της
ακολουθούμε διεθνή και εθνικά πρότυπα στις ορολογικές εργασίες
καινοτομική σκέψη προσέγγιση αναζήτησης ευκαιριών και λύσεων που
οδηγούν σε αποτελέσματα υψηλότερης αξίας από τα υφιστάμενα
Χαρακτηριστικά του σεμιναρίου
Συντονισμός και εναρμόνιση ήκαι τυποποίηση ελληνικής ορολογίας ανάλογα με τη στάθμη διακινδύνευσης όπως νομική ορολογία κανονιστική εναρμόνιση θέματα ασφάλειαςδιαχείριση κρίσεων και επικοινωνία
Δίκτυο για την ελληνική ορολογία και μετάφραση Συντελεστές Μεταφραστές ορολόγοι διαχειριστές βάσεων ορολογικών δεδομένων εμπειρογνώμονες στα διάφορα θεματικά πεδία και στελέχη διοίκησηςυπεύθυνοι λήψης αποφάσεων
Δίκτυο ελληνικής ορολογίας
Λαμβάνοντας υπόψη ότι
Η διακινδύνευση (risk) ορίζεται ως η επίδραση της αβεβαιότητας στην επίτευξη των στόχων
Στην γλωσσική επικοινωνία της γνώσηςπληροφορίας και στη μετάφραση η επίδραση της αβεβαιότητας είναι μια αρνητική απόκλιση στην ζητούμενη εξίσωση (ισότητα) όρου και έννοιας
Ως εκ τούτου σε ένα μεταφραστικό έργο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το laquoκόστος της ενδεχόμενης αστοχίας ή απόκλισης raquo ή καλύτερα η στάθμη (ή επίπεδο) διακινδύνευσης δηλαδή το μέγεθος της διακινδύνευσης ως συνδυασμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της πιθανότητας εμφάνισής τους
Ερωτήματα 1
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης της γλωσσολογίας ο οποίος μελετά τις σημασίες των λέξεων
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους (όρους ονόματα και σύμβολα) και σχετίζεται με τις επιστήμες της helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της επικοινωνίας ή της πληροφόρησης
Η γνώση είναι η αντίληψη που μπορεί να helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και βασίζεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Η πληροφορία είναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip που κοινοποιείται
Η προσαρμογή ενός προϊόντος και η επικοινωνία με μια κοινότητα χρηστών με σεβασμό στις γλωσσικές πολιτιστικές νομικές πολιτικές και τεχνολογικές ιδιαιτερότητες αναφέρεται ως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ένας ορολογικός πόρος περιέχει γενικά δεδομένα για έννοιες και τις παραστάσεις εννοιών σε μια γλώσσα (όρους) Η αξιολόγηση της ποιότητας ενός ορολογικού πόρου είναι δραστηριότητα που αποσκοπεί να αποδείξει εάν ο ορολογικός πόρος ικανοποιεί ή μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ερωτήματα 2-7
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη
Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 1
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Βάσεις ορολογικών δεδομένων άλλοι ορολογικοί πόροι
Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
29 Μαϊου 2015
bull Η Ορολογία ασχολείται με τις έννοιες με τις
σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες και με τις σχέσεις
ανάμεσα στις έννοιες και τις κατασημάνσεις
τους
bull Ορογραφία είναι η Ορολογία στην πράξη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 2
1 Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
2
bull έννοια (concept) είναι μονάδα γνώσης που δημιουργείται από ένα μοναδικό συνδυασμό χαρακτηριστικών
bull Παραδείγματα
laquoποταμόςraquo laquoΠηνειός ποταμόςraquo laquoπύργοςraquo laquoΠύργος του Άιφελraquo laquoπληροφορίαraquo laquoτετραγωνική ρίζα του 16raquo laquoεμπορικό σήμαraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 3
εννοιοκεντρική διάσταση της Ορολογίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
το laquoσημάδιraquo που υποδηλώνει μια συγκεκριμένη έννοια
λεκτική μορφή (να είναι δηλαδή όρος πχ ποιητής ή όνομα πχ Όμηρος)
σύμβολο πχ κωδικός (πχ ο ταξινομικός κωδικός 7209 όπως δηλώνεται το θεματικό πεδίο laquoΙστορία της Αρχιτεκτονικήςraquo στο δεκαδικό ταξινομικό σύστημα Dewey)
τύπος (μαθηματικός πχ radic16 όπως δηλώνεται η τετραγωνική ρίζα του 16 ή χημικός πχ H2O όπως δηλώνεται το νερό)
γράφημα (πχ copy όπως δηλώνεται η πνευματική ιδιοκτησία reg όπως δηλώνεται το σήμα κατατεθέν)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 4
κατασήμανση
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
3
δεδομένα που σχετίζονται με έννοιες ή τις κατασημάνσεις τους bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής
5
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος μιας συλλογής ορολογικών δεδομένων το οποίο περιέχει τα ορολογικά δεδομένα που σχετίζονται με μια έννοια
(terminological entry)
6
ορολογικό λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
4
bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής 7
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όρος που είναι επικεφαλής ενός ορολογικού λήμματος
Συνήθως είναι ο προτιμώμενος όρος Άλλοι τύποι όρων είναι τα συνώνυμα συντομομορφές πλήρεις μορφές του όρου σύμβολα τύποι φρασεολογικές μονάδες τυποποιημένα κείμενα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 8
εισόδιος όρος (entry term)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
5
παράσταση μιας έννοιας μέσω μιας περιγραφικής δήλωσης που εξυπηρετεί τη διαφοροποίησή της από συναφείς έννοιες
Ο ορισμός μπορεί να είναι
bull εντατικός όταν δηλώνεται η υπερτασσόμενη έννοια ακολουθούμενη από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την οριζόμενη έννοια από άλλες ή
bull εκτατικός όταν διατυπώνεται ως απαρίθμηση των υποτασσόμενων εννοιών που αποτελούν και το πλάτος της οριζόμενης έννοιας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
9
ορισμός
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
δήλωση που παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε μέρος ενός ορολογικού λήμματος
Μπορεί να αφορά χρήση γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό εμπορικό χαρακτηριστικό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 10
σημείωση(note)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
6
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν τα γραμματικά γνωρίσματα ενός όρου
πχ μέρος του λόγου γένος αριθμός
(grammatical label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 11
γραμματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το θεματικό πεδίο
(subject label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 12
θεματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
7
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γλώσσας
Σειρά προτύπων ISO 639
(language identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 13
αναγνωριστικό γλώσσας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γεωγραφικής περιοχής όπου χρησιμοποιείται ο κατασήμανση
(country identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 14
αναγνωριστικό χώρας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
8
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν την πηγή τεκμηρίωσης των ορολογικών δεδομένων
(source identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 15
αναγνωριστικό πηγής
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
προκαθορισμένη διευθέτηση των δεδομένων
bull διευθέτηση σε κάθε λήμμα μιας συλλογής λημμάτων (μικροδομή)
bull διευθέτηση των λημμάτων μιας συλλογής λημμάτων (μακροδομή)
(terminological format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
16
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
9
bull μορφότυπο εισόδου (input format)
bull μορφότυπο αποθήκευσης (storage format)
bull μορφότυπο εξόδου (output format)
bull μορφότυπο οπτικής παρουσίασης (display format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 17
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορολογικά δεδομένα (από ΕΛΟΤ 56112006)
24062015
10
bull βάση ορολογικών δεδομένων βάση δεδομένων που περιέχει ορολογικά δεδομένα
bull ορολογικό λεξικό συλλογή ορολογικών λημμάτων που παρουσιάζουν πληροφορίες σχετικές με έννοιες ή κατασημάνσεις από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull λεξιλόγιο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατασημάνσεις και ορισμούς από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull γλωσσάριο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατάλογο κατασημάνσεων από ένα θεματικό πεδίο μαζί με ισοδύναμα σε μία ή περισσότερες γλώσσες
bull θησαυρός ελεγχόμενο και δομημένο λεξιλόγιο στο οποίο οι έννοιες παριστάνονται από όρους οργανωμένους με τέτοιο τρόπο ώστε οι σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες να είναι εμφανείς και οι προτιμώμενοι όροι συνοδεύονται από λήμματα-οδηγούς για συνώνυμα ή οιονεί συνώνυμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 19
παρουσίαση ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 20
24062015
11
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 22
24062015
12
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 23
Παρουσίαση εγγραφής σε δίγλωσσο (αγγλο-ισπανικό) θησαυρό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 24
Ορολογικά προϊόντα
24062015
13
εργασία που αφορά τη συστηματική συλλογή περιγραφή επεξεργασία και παρουσίαση των εννοιών και των κατασημάνσεών τους
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 25
ορολογική εργασία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος της ορολογικής εργασίας που αφορά την εγγραφή και παρουσίαση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 26
ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
14
Η Ορογραφία bull ασχολείται με τις έννοιες (εννοιοκεντρική - concept-centered)
και όχι με τις λέξεις bull συνδέεται με ειδική γλώσσα bull καλύπτει (συνήθως) ένα συγκεκριμένο θεματικό πεδίο bull αντιμετωπίζει τα μεν συνώνυμα στο ίδιο ορολογικό λήμμα
(στο πλαίσιο της ίδιας έννοιας) ενώ τα ομώνυμα και πολύσημα ως χωριστά ορολογικά λήμματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 27
ορογραφία ne λεξικογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 28
Επόψεις της ορολογικής εργασίας
24062015
15
bull η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο
bull η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών από συγγενικές έννοιες
bull η αναγνώριση των διαφορετικών όρων που χρησιμοποιούνται για την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές και η άντληση ορολογικών πληροφοριών αξιοποιώντας ορολογικούς πόρους όπως βάσεις ορολογικών δεδομένων πχ ΙΑΤΕ
bull η επιλογή του (κατάλληλου) προτιμώμενου όρου και
bull η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 29
στο πλαίσιο του μεταφραστικού έργου και πριν από την ορογραφία
ορολογικές εργασίες
bull ISO 126162002 Translation-oriented terminography περιέχει κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας που είναι απαραίτητη στη μεταφραστική εργασία
bull ΣΕΠ ΕΛΟΤ 1447 Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 30
μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
16
κατηγορία δεδομένων (data category)
προδιαγραφή ενός πεδίου δεδομένων
στοιχείο δεδομένων (data element)
μονάδα δεδομένων που σε ορισμένο συγκείμενο θεωρείται αδιαίρετη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 31
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όχι μόνο το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα)
αλλά και
το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 32
αντικείμενο μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
17
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο (κατά κανόνα πληροφορικοποιημένο)
και επιπλέον
την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 33
εφαρμογή μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull βασική μονάδα μιας συλλογής ορολογικών πληροφοριών από κατηγορίες ορολογικών δεδομένων που σχετίζονται μεταξύ τους και ομαδοποιούνται με βάση διαφορετικά κριτήρια
bull μια συλλογή ορολογικών λημμάτων μπορεί να συγκροτηθεί σε βάση δεδομένων με ευέλικτη εσωτερική δομή για να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών
bull τα ορολογικά λήμματα μπορούν να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
bull το μορφότυπο των ορολογικών λημμάτων να προσαρμόζεται στην πολύγλωσση διαχείριση πληροφοριών όπως ονόματα φρασεολογικές μονάδες και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 34
ορολογικό λήμμα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
18
Η δομή του ορολογικού λήμματος πρέπει να διασφαλίζει
bull ότι όλες οι ορολογικές πληροφορίες συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη σημασία στη χρήση ανάλογα με το συγκείμενο κτλ μπορούν να εγγραφούν επαρκώς και
bull ότι όλες οι πληροφορίες είναι εύκολα επεξεργάσιμες και ανακτήσιμες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 35
δομή ορολογικού λήμματος
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Κάθε τύπος πληροφορίας που εγγράφεται σε ένα ορολογικό λήμμα παριστάνεται σε διαφορετικές κατηγορίες δεδομένων ώστε να είναι εύκολη και διαχειρίσιμη η αξιοποίησή τους στη συνέχεια
bull Συνιστάται δε οι κατηγορίες δεδομένων που σχετίζονται με τον όρο να καταχωρούνται για δύο τουλάχιστον γλώσσες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 36
τύποι πληροφορίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
19
bull ουσιώδεις (essential) bull περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που απαιτούνται ώστε ένα
ορολογικό λήμμα να είναι πλήρες
bull προαιρετικές (optional) bull μπορούν να προστεθούν στο ορολογικό λήμμα ανάλογα με τις
ειδικές ανάγκες του χρήστη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 37
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull κύριος εισόδιος όρος (main entry term)
bull ημερομηνία εισόδου (input date)
bull πηγή (source)
Σημ Ο μεταφραστής μπορεί ανάλογα με τον σκοπό της συλλογής ορολογικών δεδομένων να ορίσει ως ουσιώδη μία ή περισσότερες προαιρετικές κατηγορίες δεδομένων όπως το laquoθεματικό πεδίοraquo το laquoαναγνωριστικό λήμματοςraquo ή το laquoσυνώνυμοraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 38
ουσιώδεις κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
20
bull κύριους εισόδιους όρους σε περισσότερες από μία γλώσσες (επαναληψιμότητα ανά γλώσσα και όχι εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα συνώνυμα για κάθε γλώσσα (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας και ανά γλώσσα)
bull οι γραμματικές πληροφορίες (πχ το γένος ή ο αριθμός ενικός - πληθυντικός) να επαναλαμβάνονται για κάθε όρο (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα από ένα συγκείμενα πιθανώς ένα ανά συνώνυμο και καθένα με τη δική του πληροφορία σε σχέση με την πηγή (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 39
επαναλαμβανόμενες κατηγορίες δεδομένων (παραδείγματα)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Κατηγορίες δεδομένων
bull που αφορούν τους όρους και τις πληροφορίες που σχετίζονται με αυτούς
bull που σχετίζονται με την περιγραφή της έννοιας και
bull κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 40
ISO 126202009 Computer applications in terminology mdash Data categories
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 41
Κατηγορίες δεδομένων για τους διάφορους τύπους όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 42
Κατηγορίες δεδομένων για πληροφορίες που αφορούν τους όρους στην πραγματική τους χρήση σε ένα δεδομένο συγκείμενο
24062015
22
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 43
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την έννοια οι ορολογικές πληροφορίες μπορούν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους για παράδειγμα ως προς το θεματικό πεδίο (πχ ιατρική οικονομία) ή τον τύπο της πληροφορίας (πχ όνομα φορέα επάγγελμα όνομα πελάτη ή έργου)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 44
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την περιγραφή της έννοιας
24062015
23
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 45
Κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
bull πρέπει αρχικά να σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη ή των χρηστών της
bull είναι καλό να υπάρχει μια σχετική ευελιξία ώστε να συμπληρωθούν και τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις
bull πρέπει να προσδιοριστεί ο τύπος ο αριθμός και η επαναληψιμότητα των κατηγοριών δεδομένων που πρόκειται να συμπεριληφθούν στα ορολογικά λήμματα
bull χωρίς να αποκλείεται και η δυνατότητα μελλοντικής προσθήκης κατηγοριών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 46
2 Βάσεις ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
24
Αποφάσεις για
bull τύπο λειτουργικού συστήματος
bull επίδοση του συστήματος (τύπο επεξεργαστή χρόνο πρόσβασης του σκληρού δίσκου κτλ)
bull επίδοση περιφερειακού εξοπλισμού (πληκτρολόγιο οθόνη εκτυπωτή διαποδιαμορφωτή κτλ)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
47
γενικές απαιτήσεις βάσης ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull γλώσσα-ες και γραφικός σχεδιασμός (πχ παράθυρα) της διεπαφής χρήστη
bull κατάλληλο σύνολο χαρακτήρων για κάθε γλώσσα
bull καθορισμός των οθονών παρουσίασης εισόδου και εξόδου
bull φιλικότητα προς τον χρήστη (πχ λειτουργίες εκπαίδευσης ή βοήθειας του χρήστη ευκολία πρόσβασης κατά τη μετάφραση)
bull δυνατότητες του δικτύου
bull πρόσβαση σε εξωτερικά δεδομένα (πχ βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων)
bull δυνατότητες εισαγωγήςεξαγωγής δεδομένων
bull ασφάλεια και προστασία δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
48
απαιτήσεις λογισμικού
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
25
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 49
Δομή βάσης ορολογικών δεδομένων (Πηγή httpwwwtermsciencesfrtermsciencessitestermsciencesIMGpngTERMSCIENCES2png)
να τηρούνται ορισμένες ελάχιστες συμβάσεις όπως να συμπεριλαμβάνουν
bull τις ημερομηνίες εισόδου ή ενημέρωσης
bull τις πληροφορίες που αφορούν το θεματικό πεδίο και
bull τις πληροφορίες που σχετίζονται με την έννοια (όπως ορισμούς συγκείμενα και σημειώσεις)
για να αποφεύγεται η επανάληψη ίδιων ενεργειών να διευκολύνονται ο συντονισμός και η συνεργασία με άλλους και να καταδεικνύεται η ποιότητα της πραγματοποιηθείσας εργασίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 50
απαιτήσεις για τους μεταφραστές
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
26
bull συνιστάται η δομή της βάσης ορολογικών δεδομένων να επιτρέπει τη χρήση χωριστών σχεδιοτύπων εισόδου και εξόδου για συγκεκριμένα ζεύγη γλωσσών
bull πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ομοιόμορφη εφαρμογή των αναγνωριστικών πηγής και των κωδικών αξιοπιστίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 51
απαιτήσεις για τους μεταφραστές όταν εργάζονται ομαδικά
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull συνιστάται να γίνεται με τυποποιημένο τρόπο ώστε να είναι εύκολη η εισαγωγή των δεδομένων από κατηγορίες δεδομένων που επαναλαμβάνονται αλλά και η διαχείρισή τους στη συνέχεια (αναζήτηση παρουσίαση κτλ)
bull χρησιμοποιούνται μορφότυπα εισόδου με τυποποιημένο τρόπο εγγραφής δεδομένων όπως laquoημερομηνίαraquo laquoεισήχθη απόraquo κτλ
bull εάν χρησιμοποιείται φύλλο εγγραφής πρέπει να είναι συμβατό με το σχεδιότυπο που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη ορολογική συλλογή
bull συνιστάται να υπάρχει λογική δομή στη σειρά των πληροφοριών που εγγράφονται ώστε να διευκολύνεται το έργο του χρήστη της συλλογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 52
εισαγωγή δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
27
bull αποκοπή (δεξιά αριστερή αμφίπλευρη truncation) bull πχ γλωσσικ νέμω βλητ
bull χρήση φίλτρων bull πχ [ημερομηνία εισαγωγής]gt01012015
bull χρήση μπούλειων τελεστών και τελεστών απόστασης bull πχ [κύριος εισόδιος όρος]=αγορά AND [θεματικό πεδίο]=οικονομία
bull διαφύλλιση του ευρετηρίου
bull πχ αναζήτηση στο αλφαβητικό ευρετήριο όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 53
δυνατότητες αναζήτησης δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull μπορεί να αφορά την ανάκτηση ενός συγκεκριμένου λήμματος (εμφάνιση στην οθόνη ή εκτύπωση στο χαρτί)
ή
bull την ανάκτηση συνόλων λημμάτων (εκτύπωση στο χαρτί ή καταφόρτωση σε αποθηκευτικό μέσον)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 54
ανάκτηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
28
bull χρησιμοποιούνται τυποποιημένοι τρόποι - σχεδιότυπα εξόδου (output templates) ώστε να είναι ομοιόμορφη και εύκολα laquoαναγνώσιμηraquo στο χρήστη ενώ το αποτέλεσμα εφόσον είναι σε πληροφορικοποιημένη μορφή μπορεί να τροποποιείται (ως προς την εμφάνιση) και να προσαρμόζεται σε συγκεκριμένες ανάγκες που μπορεί να προκύπτουν
bull συνιστάται να υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης του συνόλου των δεδομένων ή μέρους αυτού υπό μορφή λιστών όρων μαζί με τα ισοδύναμα σε όλες τις γλώσσες-στόχους και προς όλες τις κατευθύνσεις
bull συνιστάται επίσης να υπάρχει δυνατότητα εξαγωγής αλφαβητικών ευρετηρίων γλωσσαρίων ανά θεματικό πεδίο κτλ
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 55
παρουσίαση των δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull να ακολουθούνται κανόνες ώστε να αντιμετωπίζονται ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από ενδογενείς (πχ λάθη αβλεψίας ανάγκη ενημέρωσης κτλ) ή εξωγενείς παράγοντες (πχ αιφνίδια διακοπή ρεύματος καταστροφή δίσκου κτλ)
bull να δημιουργηθούν μηχανισμοί προστασίας των δεδομένων (σχετικά πχ με τον τύπο του μέσου αποθήκευσης με τη δημιουργία εφεδρικού αντιγράφου σε τακτά διαστήματα και με την αντιμετώπιση του πλεονασμού των δεδομένων) καθώς και μέθοδοι ασφάλειας των δεδομένων (όπως είναι ο έλεγχος της πρόσβασης ιδίως σε συστήματα πολλών χρηστών)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 56
συντήρηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
29
bull να θεσπιστούν πρωτόκολλα που να διασφαλίζουν την ορθότητα της εγγραφής των ορολογικών λημμάτων καθώς και των πληροφοριών ενημέρωσης
bull δυνατότητα αναθεώρησης συμπλήρωσης και διόρθωσης των υπαρχόντων λημμάτων βάσει νέων στοιχείων που προκύπτουν
bull διόρθωση λαθών στα υπάρχοντα λήμματα
bull ενημέρωση των υπαρχόντων λημμάτων για την επικαιροποίηση των δεδομένων
bull εξάλειψη ή σύμπτυξη διπλοεγγραφών (διπλών λημμάτων που έχουν το ίδιο κλειδί ή που αναφέρονται στην ίδια έννοια)
bull προσθήκη νέων λημμάτων
bull δημιουργία νέων διαπαραπομπών που να επιτρέπουν την προσθήκη νέου υλικού
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 57
ενημέρωση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
να πληρούνται οι ακόλουθες ελάχιστες απαιτήσεις
bull συμβατή επιλογή και συνεπής εφαρμογή των κατηγοριών δεδομένων
bull ευελιξία στην ικανότητα μετατροπής και αναδιάρθρωση των μορφοτύπων των λημμάτων ώστε να ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες ή να αντανακλούν διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις
bull πχ αν δεν έχει γίνει διαχωρισμός μεταξύ ορισμού επεξήγησης και συγκειμένου σε ορολογικά λήμματα που έχουν προκύψει κατόπιν ανταλλαγής τότε είναι σκόπιμο αυτές οι κατηγορίες δεδομένων να αναγνωρισθούν αρχικά ως επεξηγήσεις μετά από χρήση και επαλήθευση αυτών των στοιχείων μπορεί να γίνει ακριβέστερη κατηγοριοποίηση
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 58
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
30
bull μετατροπή σε σύστημα ταξινόμησης ή θησαυρού ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητα των παραπομπών που αναφέρονται στο θεματικό πεδίο
bull πχ χρήση γνωστού διεθνούς ταξινομικού συστήματος όπως τα Lenoch (που αναπτύχθηκε από την Ευρ Επιτροπή για τη βάση Eurodicautom) Dewey ή LC (που χρησιμοποιούνται κύρια στις βιβλιοθήκες
bull αντιστρέψιμος μεταγραμματισμός σε ομοιόμορφες παραστάσεις συνόλων χαρακτήρων
Συνιστάται να χρησιμοποιείται ένα τυποποιημένο μορφότυπο μετατροπής Στο Διεθνές Πρότυπο ISO 12616 συνιστάται ως ελάχιστη απαίτηση το κάθε σύστημα να επιτρέπει τη μετατροπή τού μορφοτύπου των ορολογικών εγγραφών σε μορφότυπο MARTIF (ISO 12200) ή MATER (ISO 6156)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 59
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Ενδεικτικά παραδείγματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 60
3 Βάσεις ορολογικών δεδομένων και άλλοι ορολογικοί πόροι
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
31
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 61
TERMTERM - Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι
οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 62
TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική (συνεργασία με την ΕΛΕΤΟ) Δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg (και httptestserverkaleidoscopeattermtermPagesMainSearchaspx) INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
24062015
32
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 63
ISO Concept Database Παράγεται από τον ISO και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης από Διεθνή Πρότυπα και άλλες εκδόσεις του ISO Περιέχει τους όρους και τους ορισμούς των εννοιών από όλα τα Διεθνή Πρότυπα ISO (συνήθως κεφάλαιο 3 Terms and Definitions) και παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης με όρο με λέξη από οποιοδήποτε μέρος των κειμένων των προτύπων που έχουν καταχωρισθεί στη βάση (τίτλος προτύπου όρος ορισμός) Επίσης μπορεί να γίνει αναζήτηση από τις άλλες συλλογές καθώς και των γραφικών συμβόλων httpswwwisoorgobpui
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 64
Βάσεις ορολογικών δεδομένων των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων Είναι βάσεις δεδομένων σε γενικά ή ειδικά θέματα στις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναζήτησης σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες bull IATE bull CELEX bull EUR-LEX bull EURAMIS bull Κείμεναμνήμες Υπηρεσιών
24062015
33
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 65
IATE (Inter-Active Terminology for Europe) Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων για όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης iateeuropaeu
Lenoch ταξινομικό σύστημα Ταξινομικό σύστημα που αναπτύχθηκε για την Eurodicautom Χρησιμοποιεί 48 θεματικά πεδία httpwww2uibkacattranslationtermlogylenochhtml
Eurovoc Thesaurus Πολύγλωσσος θησαυρός που αναπτύχθηκε για την ευρετηρίαση των τεκμηρίων των Ευρωπαϊκών οργάνων Χρησιμοποιεί 21 θεματικά πεδία httpeuropaeuintcelexeurovoc
EuroTermBank Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων httpwwweurotermbankcomdefaultaspx
TermCoord Στον ιστότοπο του TermCoord υπάρχει μεγάλος αριθμός από βάσεις ορολογικών δεδομένων httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 66
Ελληνικοί ιστότοποι για γλώσσα και μετάφραση bull Translatum wwwtranslatumgr bull Lexilogia lexilogiagr
24062015
34
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 67
Chebi παράδειγμα βάσης δεδομένων με οντολογίες στο πεδίο της βιοχημείας httpwwwebiacukchebi
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 68
4 Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου
θεματικό πεδίο τομέας (subject field domain) πεδίο ειδικής γνώσης
ειδική γλώσσα (special language language for special purposes LSP) γλώσσα που χρησιμοποιείται σε ένα θεματικό πεδίο και χαρακτηρίζεται από τη χρήση είδιων γλωσσικών μέσων έκφρασης
ορολόγιο ορολογία (terminology) σύνολο κατασημάνσεων που ανήκει σε μία ειδική γλώσσα
Ορολογία επιστήμη των όρων (terminology) επιστήμη που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους και τη δομή το σχηματισμό την ανάπτυξη τη χρήση και τη διαχείριση ορολογίων σε διάφορα θεματικά πεδία
ονοματολόγιο ονοματολογία (nomenclature) ορολόγιο δομημένο συστηματικά σύμφωνα με προκαθορισμένους κανόνες ονοματοδοσίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
35
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 69
bull η ορολογική εργασία δεν είναι απλή μετάφραση και επομένως οι μεταφραστές χρειάζεται να ακολουθούν τους κανόνες τυποποίησης και ορολογίας ενώ είναι συχνά απαραίτητη η συνεργασία με ορολόγους καθώς και με ειδικούς του θεματικού πεδίου
bull να χρησιμοποιούν πηγές προκειμένου να αναζητηθούν ελεγχθούν και επιλεγούν οι κατάλληλοι όροι
bull οι πηγές αυτές είναι γλωσσικά και λεξικογραφικά βοηθήματα καθώς και πηγές (προφορικές και γραπτές) από τον χώρο του θεματικού πεδίου
bull να διασφαλίζεται αξιοπιστία και πληρότητα ως προς το εξεταζόμενο θεματικό πεδίο να είναι ενημερωμένες ως προς τις εξελίξεις στο ίδιο πεδίο να είναι η ελληνική η κύρια (αρχική) γλώσσα των πηγών αυτών
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 70
Ορογραφία μεταφραστές και
ειδική ορολογία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
36
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 71
Τα βήματα που ακολουθούνται από τον ορολόγο όταν τεθεί ένα ερώτημα (Πηγή M Teresa Cabreacute Terminology Theory methods and applications)
Οι δύο κύριες απαιτήσεις για χρησιμοποιήσιμα ορολογικά δεδομένα είναι
bull τα ορολογικά δεδομένα να ικανοποιούν την ανάγκη του χρήστη να αποκτήσει ορολογικό πληροφοριακό περιεχόμενο
bull τα ορολογικά δεδομένα να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν επιθυμητή πρόσβαση ή επεξεργασία
bull ΕΛΟΤ 14452014 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις
bull ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 72
5 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
37
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 73
μοντέλο αξιολόγησης
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull προδιαγραφή δομής δεδομένων
bull κάλυψη κατηγοριών δεδομένων
bull θεματική κάλυψη
bull γλωσσική κάλυψη
bull συμμόρφωση με κανόνες συνοχής
bull χρήση ελεγχόμενων εξωτερικών δεδομένων
bull χρήση έγκυρων πηγών
bull ένδειξη κατοχής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
bull συμμετρία της συλλογής ορολογικών δεδομένων
bull μέγεθος της συλλογής ορολογικών δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 74
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τα ορολογικά δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
38
bull επικύρωση δεδομένων
bull πληρότητα
bull γλωσσική ορθότητα
bull συμμόρφωσης με συμβάσεις παρουσίασης
bull έλεγχος πλεονασμού έλεγχος των διπλοεγγραφών σε στάθμη εννοιών
bull τακτή συντήρηση των δεδομένων
bull τακτή συντήρηση των μεταδεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 75
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τη διαχείριση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull αναγνωσιμότητα των δεδομένων εξόδου
bull πρόσβαση στα δεδομένα
bull εξατομικευμένη επιλογή των δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 76
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την έξοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
39
bull φιλικό στον χρήστη μορφότυπο για την είσοδο δεδομένων
bull επικύρωση δεδομένων
bull συμβατότητα με άλλες δομές δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 77
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την είσοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Ποιες είναι οι ορολογικές εργασίες στο πλαίσιο ενός μεταφραστικού έργου
bull Τι είναι Ορογραφία bull Διαφορές ανάμεσα στην Ορογραφία και τη Λεξικογραφία bull Αναφέρετε μερικά παραδείγματα ορολογικών προϊόντων bull Αναφέρετε κατηγορίες δεδομένων που κατά τη γνώμη σας πρέπει να
ορίζονται υποχρεωτικά σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε μερικές δυνατότητες αναζήτησης που πρέπει να
προβλέπονται σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε κριτήρια αξιολόγησης ορολογικών πόρων ως προς τη
διαχείριση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 78
ερωτήσεις
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
40
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 79
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Σας ευχαριστώ
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Ορολογική εναρμόνιση και αστοχίες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
ανά κείμενο
κάθε όρος επιλέγεται με δεδομένη συγκεκριμένη μία σημασία οι λέξεις μπορεί να έχουν πολλές σημασίες ο όρος χρησιμοποιείται μόνο με μία σημασία
κάθε όρος αντιστοιχεί αμφιμονοσήμαντα με μία έννοια Στο πρωτογενές κείμενο μεταφραστέο μπορεί α) μία έννοια να δηλώνεται με περισσότερους του ενός όρου ή β) ένας όρος να αντιστοιχεί σε δύο ή περισσότερες έννοιες Επισημαίνονται τα ορολογικά ευρήματα αναφέροντας τους συνώνυμους όρους και τις διαφορετικές έννοιες Ενδεχομένως και αναφορά στο αδόκιμον του πρωτογενούς όρουόρος της γλώσσας πηγής γιατί η αρχή της laquoανακλησιμότηταςraquo έχει καθιερώσει αντιστοιχίες όρων
στο συγκείμενο νομοθετική Πράξη ή πλαίσιο εφαρμογής
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
διαπεδιακή ή οριζόντια
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
Ορολογική εναρμόνιση
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜIΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι
Όμως την μαστοριά σου όληνα την θέμε τώρα Για τον Αμμόνη που πέθανε 29 ετών στα 610
Κ Καβάφης
Ορολογική εναρμόνιση οδηγός
σε μια τροποποίηση ή εφαρμοστική πράξη η αρχή της εναρμόνισης ή συνοχής και ομοιογένειας της νομοθετικής πράξης επιβάλλει περιορισμούς στη διόρθωση λανθασμένων ή αδόκιμων όρων αλλά
laquoτα λάθη πρέπει να διορθώνονταιraquo
α) επιλέγοντας και χρησιμοποιώντας τον προτιμώμενο όρο και αναφέροντας τον αδόκιμο laquoσυνώνυμοraquo όρο που χρησιμοποιείται στην ίδια Πράξη στα σχετικά έγγραφα και ενδεχομένως γενικά στη νομοθεσία
β) συνοδεύοντας το μετάφρασμα με γλωσσάρι ισοδυνάμων όρων πχ στην αγγλική και ελληνική ή γλώσσες πηγής παραπέμποντας κατά περίπτωση σε ισχύοντες ορισμούς εννοιών Η επιλογή των όρων θα πρέπει να περιορίζεται στην ανάγκη επισήμανσης των laquoδιορθώσεωνraquo και στις πιθανές αστοχίες (βάσει της αποτίμησης διακινδύνευσης)
με επισήμανση για τη χρήση του προτιμώμενου όρου αντί του παλαιού όρου με σαφή προσδιορισμό της έννοιας που δηλώνεται πχ παραπέμποντας στον ορισμό ή την περιγραφή της έννοιας
Εναρμόνιση και διόρθωση λαθών
εκπονούνται ή καταρτίζονται (Καν 10252012)
The technical specifications are coherent as they do not conflict with European standards
Οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται με συνέπεια προκειμένου να είναι συμβατές μη αντικρουόμενες με άλλα ευρωπαϊκά πρότυπα (να αποτελούν ένα συνεκτικό σύστημα laquoτεχνικής νομοθεσίαςraquo)
Τα πρότυπα εκπονούνται ή καταρτίζονται ή αναπτύσσονται (development) και καθιερώνονται (are established) Στην καθιέρωση περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες formulating-σύνταξης adopting-υιοθέτησηςissuing-έκδοσης implementing-εφαρμογής Η έκδοση περιλαμβάνει τη δημοσίευση publication
Καθιέρωση προτύπωνEstablishing stds
process procedure δραστηριότητα ndash τρόπος εκτέλεσής της
The technical specifications were developed through processes which fulfil the following criteria
Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται μέσω διαδικασιών (διεργασιών) που πληρούν (ικανοποιούν) τα ακόλουθα κριτήρια
Στην κοινή νεοελληνική χρησιμοποιείται ο όρος laquoδιαδικασίεςraquo και με τις δυο σημασίες Με τη σημασία των λειτουργιών διεργασιών δραστηριοτήτων και laquoπροκαθορισμένος τρόπος εκτέλεσηςraquo
Τυποποίηση Για την υλοποίησηεκτέλεση μιας δραστηριότητας διεργασίας ενέργειας ακολουθούνται προδιαγεγραμμένες διαδικασίες που αποσκοπούν στη διασφάλιση του σεβασμούτης τήρησης αρχών καιή της ικανοποίησης απαιτήσεων
Διαδικασίες procedures ή δραστηριότητες
openness the technical specifications were developed on the basis of open decision-making accessible to all interested parties in the market or markets affected by those technical specifications
ανοικτή προσέγγιση Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται με βάση ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά ή στις αγορές τις οποίες αφορούν οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές
ανοικτότητα (για ελεύθερη πρόσβαση) και ανοικτή προσέγγιση (διασφάλιση ενημέρωσης και εκπροσώπησης κύριων συμφερόντων)
Ανοικτή προσέγγιση και ανοικτότητα
στα ουσιώδη από κύρια συμφέρονταconcerned or affected interested p
consensus the decision-making process was collaborative and consensus based and did not favour any particular stakeholder Consensus means a general agreement characterised by the absence of sustained opposition to substantial issues by any important part of the concerned interests and by a process that involves seeking to take into account the views of all parties concerned and to reconcile any conflicting arguments Consensus does not imply unanimity
συναίνεση Η διαδικασία λήψης αποφάσεων βασίζεται στη συνεργασία και στη συναίνεση χωρίς να ευνοούνται κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα Η συναίνεση σημαίνει γενική συμφωνία η οποία χαρακτηρίζεται από την απουσία συνεχιζόμενης εναντίωσης σε ουσιώδη ζητήματα από κάποιο σημαντικό τμήμα των θιγόμενων συμφερόντων καθώς και από μια διαδικασία που επιδιώκει να συνυπολογίσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών και να γεφυρώσει ενδεχομένως αντικρουόμενες απόψεις Η συναίνεση δεν προϋποθέτει ομοφωνία
Συναίνεση από κύρια συμφέροντα στα ουσιώδη (substantial issues) και ανεξαρτησία από ειδικά συμφέροντα εξισορρόπηση συμφερόντων απουσία δεσπόζοντος συμφέροντοςbalance
Συναίνεση ως συμφωνία και όχι ομοφωνία
neutrality and stability a) specifications whenever possible are performance oriented rather than based on design or descriptive characteristics b) specifications do not distort the market or limit the possibilities for implementers to develop competition and innovation based upon them
ουδετερότητα και σταθερότητα α) οι προδιαγραφές αν είναι δυνατόν έχουν ως γνώμονα τις επιδόσεις και δεν βασίζονται τόσο στον σχεδιασμό ή στα περιγραφικά χαρακτηριστικά β) οι προδιαγραφές δεν προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά (στον ανταγωνισμό) ούτε περιορίζουν τις δυνατότητες που έχουν οι φορείς που τις εφαρμόζουν (υπόχρεοι εφαρμογής) όσον αφορά την ανάπτυξη ανταγωνισμού και καινοτομίας
Επιτελεστικά πρότυπα πρότυπα επιδόσεων performance oriented regulationprovisions (πρόνοιες) και prescriptivedescriptive regulation Στρέβλωση του ανταγωνισμού όχι της αγοράς Υπόχρεοι εφαρμογής χρήστες implementers-economic operator-producer ecc
στρέβλωση του ανταγωνισμού υπόχρεοι εφαρμογής
Επιτελεστικά και μεθοδολογικά πρότυπα
με καθορισμό ουσιωδών απαιτήσεων πχ στην ευρωπαϊκή νομοθεσία CE
performance provision provision for fitness for purpose that concerns the behaviour of a product process or service in or related to use
επιτελεστική διάταξη πρόνοια διάταξη για καταλληλότητα εξυπηρέτησης του σκοπού που αφορά τη συμπεριφορά ενός προϊόντος μιας διεργασίας ή μιας υπηρεσίας στη χρήση τους ή σε σχέση με τη χρήση του
harmonized standards εναρμονισμένα πρότυπα πρότυπα εναρμόνισης που εξειδικεύουν τις νομοθετικές απαιτήσεις
Τελολογική προσέγγιση στη νομοθέτηση
advanced or consolidated findings of science technology and experience
specifications are based on advanced scientific and technological developments
οι προδιαγραφές βασίζονται σε προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις
state of the art developed stage of technical capability at a given time as regards products processes and services based on the relevant
consolidated findings of science technology and experience
καθιερωμένη τεχνική στάδιο ανάπτυξης της τεχνικής ικανότητας σε δεδομένο χρόνο όσον αφορά προϊόντα διεργασίες και υπηρεσίες που βασίζεται σε παγιωμένα ευρήματα της επιστήμης της τεχνολογίας και της εμπειρίας
Προηγμένη και καθιερωμένη τεχνική
εξασφάλιση και διασφάλιση
The technical specifications meet the following requirements
maintenance ongoing support and maintenance of published
specifications are guaranteed over a long period
Οι τεχνικές προδιαγραφές ικανοποιούν τις ακόλουθες απαιτήσεις
διατήρηση εξασφαλίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα η συνεχιζόμενη
υποστήριξη και η τήρηση δημοσιευμένων προδιαγραφών
guarantee vs ensure ndashεξασφάλιση και διασφάλιση
2 τήρηση αμφίσημο συμμόρφωση ή τήρηση αρχείου ή επικαιροποίηση
guaranteed vs ensuring
Η διανοητική περιλαμβάνει την πνευματική ιδιοκτησία
intellectual property rights essential to the implementation of specifications are licensed to applicants on a (fair) reasonable and non-discriminatory basis ((F)RAND) which includes at the discretion of the intellectual property right-holder licensing essential intellectual property without compensation
η άδεια άσκησης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που είναι σημαντικά για την εφαρμογή προδιαγραφών παρέχεται στους αιτούντες με (δίκαια) εύλογα κριτήρια χωρίς διακρίσεις τα οποία περιλαμβάνουν κατά τη διακριτική ευχέρεια του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αδειοδότηση βασικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς αποζημίωση
Η διανοητική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τόσο την πνευματική ιδιοκτησία (propriete litteraire et artistiquedroit d auteurcopyright) για πρωτότυπα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα μουσική τηλεοπτικές εκπομπές λογισμικό βάσεις δεδομένων αρχιτεκτονικά σχέδια διαφημίσεις και πολυμέσα όσο και τη βιομηχανική ιδιοκτησία (propriete industrielleindustrial property) όπως εφευρέσειςευρεσιτεχνίες εμπορικά σήματα βιομηχανικά σχέδια νέες ποικιλίες φυτών και γεωγραφικές ενδείξεις προέλευσης δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες προέλευσης
Διανοητική και πνευματική ιδιοκτησία
Οι νομοθετικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν τις κανονιστικές και νομικές
relevance a) the specifications are effective and relevant b) specifications need to respond to market needs and regulatory requirements
συνάφεια α) οι προδιαγραφές είναι αποτελεσματικές και σχετικές β) οι προδιαγραφές πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και στις κανονιστικές απαιτήσεις
legal=statutory +regulatory οι απαιτήσεις της νομοθεσίας διακρίνονται σε γενικές νομικές και κανονιστικές απαιτήσειςτεχνική νομοθεσία)
Συνάφεια της τεχνικής νομοθεσίας
risk source ie hazard and risk
ldquomanaging risks and opportunitiesrdquo) Πώς μεταφράζεται
Για την ασφάλεια των προϊόντων των διεργασιών και των υπηρεσιών (= απουσία μη αποδεκτής διακινδύνευσης για πρόκληση βλάβης) γενικά εξετάζεται με σκοπό να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία ενός αριθμού παραγόντων συμπεριλαμβανομένων μη τεχνικών παραγόντων όπως η ανθρώπινη συμπεριφορά που θα μειώνουν σε αποδεκτό βαθμό τη διακινδύνευση πρόκλησης βλάβης
level of risk στάθμη διακινδύνευσης
risk appetite στάση έναντι της διακινδύνευσης
Η διαχείριση της διακινδύνευσης (risk management) περιλαμβάνει την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και την αντιμετώπιση
risk evaluation αποτίμηση της διακινδύνευσης ως τελικό φάση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης (risk assessment)
risk treatment αντιμετώπιση της διακινδύνευσης
Κίνδυνος και διακινδύνευση
κοινωνική ευθύνη των οργανισμών και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) Issues and core subjects of social responsibilitydomaines drsquoaction e questions centrales (fr)
θέματα και πεδία κοινωνικής ευθύνης (ενότητα θεμάτων)
management διοίκηση και διαχείριση top management- Διοίκηση
applicable requirements εφαρμόσιμες ή εφαρμοστέες
υγεία και ασφάλεια στην εργασία (health) vs Υγιεινή (hygiene)
stakeholders=interested parties affected partiesinternal and external parties)
ενδιαφερόμενα μέρη συμμέτοχοισυμπράττοντες στο επιχειρείν και αποδέκτες
Plan ndashDo ndashCheck- Act Deming
κύκλος βελτίωσης Σχεδιάζω-υλοποιώ-ελέγχω-βελτιώνω
review ανασκόπηση=επανεξέταση
process approach και system approach διεργασιακή προσέγγιση και συστημική προσέγγιση
capability and competence skills and personal attributes integrity of personnel
Διάφορα 1
Άδεια άσκησης και πρακτική εξάσκησης
work-experience programme πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης και
mine surveyors licence άδεια εξάσκησης τοπογραφικού επαγγέλματος Ποιο είναι σωστό
societal security
ασφάλεια σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για κοινωνία-πολίτες πολιτική προστασία (απαρχαιωμένος όρος)
business continuity disruptive events
επιχειρησιακή συνέχειααποδιοργανωτικά συμβάντα
βιωσιμότητα και αειφορία
conformity assessment
αξιολόγηση της συμμόρφωσης ή πιστότητας
notified bodies ενέργεια διακοίνωσης
κοινοποιημένοι φορείς
intended use
προβλεπόμενη χρήση ή σκοπούμενη
Διάφορα 2
Design planning verification validation benchmarking conformity assessment attestation
Normative or informative annex
preparatoryappraisalmonitoring and evaluation measures
standard on data to be providednorme sur les donneacutees agrave fournir
πρότυπο δηλωτέων δεδομένων
mandatory requirement vs exclusive
αναφαίρετη δεσμία απαίτηση vs optional requirement (αναγκαία συνθήκη) απαίτηση τυποποιητικού εγγράφου που πρέπει απαραιτήτως να ικανοποιείται προκειμένου να υπάρχει συμμόρφωση με το συγκεκριμένο έγγραφο ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο όρος υποχρεωτική απαίτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν δηλώνεται μια απαίτηση που έχει γίνει υποχρεωτική με νόμο ή κανονισμό
Διάφορα 3
Knowledge management
explicit and implicittacit knowledge
ρητή και υπόρρητη γνώση Έχει αποτυπωθεί ή αποκωδικοποιηθεί πχ σε διαδικασία ατομική ή συλλογικήεπιχειρησιακή
intangible assets
άυλο κεφάλαιο ή άυλα στοιχεία ενεργητικού
best practice (model) - good practice
βέλτιστες πρακτικές ndash ορθές πρακτικές
Διάφορα 4
accountability
αρχή της λογοδοσίας principle that individuals organizations and the community are responsible for their actions and may be required to explain them to others
λογοδότηση state of being answerable for decisions and activities to the organizations governing bodies legal authorities and more broadly its stakeholders
Η λογοδότηση επί επαγγελματικών ευθυνών αφορά ένα άτυπο συμβόλαιο μεταξύ του παροχέα υπηρεσιών και του αποδέκτη σύμφωνα με το οποίο ο πρώτος είναι υπόλογος σε περίπτωση κακής παροχής υπηρεσιών
accountability-λογοδοσία
laquomanagementraquo = assurance + improvement
Food safety (FS) management = FS assurance + improvement
food safety assurance that food will not cause harm to the consumer when it is prepared andor eaten according to its intended use
Για τη δοκιμή της εγκυρότητας ενός ορισμού μιας έννοιας εφαρμόζεται η
αρχή της υποκατάστασης
Ο ορισμός είναι έγκυρος αν μπορεί να αντικαταστήσει τον όρο σε ένα
κείμενο χωρίς να επιφέρει απώλεια ή μείζονα μεταβολή νοήματος
Λαμβάνοντας υπόψη ότι Food safety (FS) management = FS assurance +
improvement κάνετε έλεγχο της ορθότητας του παρακάτω ορισμού
αντικαθιστώντας στο 1ο μέρος της ισότητας τον όρο FS με τον ορισμό της
έννοιας
Έλεγχος ορθότητας ορισμού έννοιας
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
30 Μαϊου 2015
ISO is derived from the Greek isos meaning equal Whatever the country whatever the language we are
always ISO
httpwwwisoorg
2 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
2
bull ΕΣΥΠΕΛΟΤ (Ελλάδα) Εθνικό Σύστημα Υποδομών ΠοιότηταςΕλληνικός Οργανισμός Τυποποίησης httpwwwelotgr
bull BSI (Μεγάλη Βρετανία) British Standards Institute httpwwwstandardsukcombsi
bull AFNOR (Γαλλία) Association Franccedilaise de Normalisation httpwwwafnororg
bull DIN (Γερμανία) Deutsches Institut fuumlr Normung httpwwwdinde
bull ANSI (ΗΠΑ) American National Standards Institute httpwwwansiorg
3 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
bull CEN European Committee for Standardization httpwwwcenormbe
4 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
3
Στάδια εκπόνησης προτύπων Στάδιο της πρότασης (Proposal stage) Στάδιο της προετοιmicroασίας (Preparatory stage) Στάδιο της επιτροπής (Committee stage) Στάδιο της εξέτασης (Enquiry stage) Στάδιο της αποδοχής (Approval stage) Στάδιο της έκδοσης (Publication stage) Στάδιο της αναθεώρησης (Review stage)
5 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
PWI Preliminary stage Preliminary work item (project) (προκαταρκτικό στάδιο ndash προκαταρκτικό έγγραφο εργασίας)
AWI Approved Work Item NP Proposal stage New proposal for a work item (στάδιο πρότασης ndash νέα
πρόταση για έγγραφο εργασίας) WD Preparatory stage Working draft(s) (προπαρασκευαστικό στάδιο ndash
σχέδια εργασίας) CD Committee stage Committee draft(s) (στάδιο Επιτροπής ndash σχέδια
Επιτροπής) Enquiry stage Draft International Standard DIS (στάδιο έρευνας ndash σχέδιο
Διεθνούς Προτύπου) FDIS Approval stage Final Draft International Standard (στάδιο έγκρισης ndash
τελικό σχέδιο Διεθνούς Προτύπου) IS Publication stage International Standard (στάδιο έκδοσης ndash Διεθνές
Πρότυπο)
6 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
4
7 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
κωδικοί σταδίων εκπόνησης Προτύπων ISO
8 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Παραδείγματα αναγνώρισης Διεθνών Προτύπων ISO
παραδείγματα αναγνώρισης Προτύπων ISO
24062015
5
bull ACI (American Concrete Institute) bull IEEE (Institution of Electrical amp Electronic Engineers) bull IFLA (International Federation of Library Associations) bull ITU (International Telecommunications Union) bull
9 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ΕΛΟΤ 1976- πλέον των 100 Τεχνικών Επιτροπών wwwelotgr
10 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
6
ldquoTerminology and other language and content resourcesrdquo ISOTC 37AG 0 Advisory group ISOTC 37JAC 0 ISO 639 RA Joint Advisory Committee ISO TC 37TCG Terminology Coordination Group for TC37 ISOTC 37WG 9 Data category registry TC 37SC1 Principles and methods TC 37SC 2 Terminographical and lexicographical working
methods TC 37SC 3 Systems to manage terminology knowledge and
content TC 37SC 4 Language resource management
11 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
laquoΟρολογία ndash Γλωσσικοί πόροιraquo 1978- ΤΕΕ γραμματειακή υποστήριξη Μέλη ΕΛΟΤ ΤΕΕ ΕΛΕΤΟ Ακαδημία Αθηνών ΕΜΠ
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ένωση Ελλήνων Χημικών Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Παρατηρητές
12 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
7
ζητήματα της τυποποίησης στην ορολογία bull θέσπισηυιοθέτηση των κανόνων Ορολογίας
bull επεξεργασία και απόδοση στην ελληνική των προτύπων Ορολογίας του ISO
bull επεξεργασία για έκδοση ελληνικών προτύπων στον τομέα της Ορολογίας
ημερίδες σεμινάρια συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και
προσωπικότητες
13 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
πλήρες μέλος (P-Member) της TC 37 παρακολουθεί και ενημερώνεται για όλο το έργο της
Διεθνούς Επιτροπής συμμετέχει στις συζητήσεις και ψηφοφορίες για τα
νέα πρότυπα και άλλα τυποποιητικά κείμενα που προκύπτουν
Μέλη ISOTC 37 P-members O-members
14 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
8
Στάδιο 1 Επιλογή προτύπου Στάδιο 2 Προετοιμασία του Σχεδίου Ελληνικού Προτύπου
(ΣΕΠ) Στάδιο 3 Δημόσια κρίση Στάδιο 4 Έκδοση του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ επιθυμητό και Στάδιο 5 Αναθεώρηση προτύπου
15 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Προβολή και προώθηση Συνεργασίες και Δημόσιες σχέσεις Κατάρτιση Επιμόρφωση Ιστότοπος
bull httpportalteegrportalpageportalSCIENTIFIC_WORKscient_typopoiisiepitropesELOT-TE21
16 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
9
ΕΛΕΤΟ 1992- httpwwweletogr
Σκοπός της ΕΛΕΤΟ είναι
η μελέτη εκπόνηση απόδοση επεξεργασία συγκέντρωση συστηματοποίηση διάδοση αξιοποίηση και με οποιοδήποτε τρόπο ανάπτυξη της Ελληνικής Ορολογίας και ορολογικής έρευνας
η συμβολή στη συνεχή και σύμμετρη ανάπτυξη της Ελληνικής Γλώσσας για την κάλυψη των πολύπλευρων και επιτακτικών σύγχρονων αναγκών και
η κατάδειξη προς κάθε κατεύθυνση του θεμελιακού ρόλου της Ελληνικής Γλώσσας ως υλικού συνάμα και εργαλείου για το διεθνές ορολογικό υπόβαθρο και η προώθηση και προαγωγή αυτού του ρόλου για την κάλυψη σημερινών και μελλοντικών αναγκών της διεθνούς Ορολογίας
17 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Η ΕΛΕΤΟ είναι μέλος και συμμετέχει στις εργασίες των παρακάτω οργανώσεων Διεθνές Κέντρο Πληροφοριών Ορολογίας (INFOTERM) Ευρωπαϊκή Ένωση Ορολογίας (EAFT) Διεθνές Δίκτυο Ορολογίας (Termnet) Διεθνές Ινστιτούτο Ορολογικής Έρευνας (IIFT)
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
10
Συνέδρια laquoΕλληνική Γλώσσα και Ορολογίαraquo κάθε δύο χρόνια σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως ο ΕΛΟΤ το ΤΕΕ το ΕΜΠ το ΕΚΠΑ το Ιόνιο Πανεπιστήμιο κά ενώ κατά την ιδρυτική της χρονιά το 1992 είχε διοργανώσει μαζί με το ΤΕΕ και την ΕΛΟΤΤΕ21 την ημερίδα laquoΤυποποίηση Ορολογίαςraquo
Συμμετέσχε ενεργά τόσο στην Επιτροπή Συντονισμού του
Εθνικού Προγράμματος Ορολογικού Συντονισμού (ΕΠΟΣ) όσο και στην Ομάδα Εργασίας του ΕΠΟΣ και συνέβαλε τα μέγιστα στη σύνταξη της laquoΣτρατηγικής Μελέτηςraquo και του laquoΕπιχειρησιακού Προγράμματος Ορολογίαςraquo του ΕΠΟΣ που υποβλήθηκε (το 2000) για έγκριση για χρηματοδότηση από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αλλά δεν εγκρίθηκε
19 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
TERMTERM Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
20 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
11
Λεξικά και Γλωσσάρια Στον ιστότοπο της ΕΛΕΤΟ αναρτώνται έργα των συλλογικών μελών της ή έργα άλλων φορέων τα οποία έχει εγκρίνει η ΕΛΕΤΟ httpwwweletogrLexicaAndGlossarieshtm TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg
21 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
22 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
12
23 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας bull httpeceuropaeugreecenews201520150323_diktyo_orologias_elhtm
Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και
Νεολογισμών bull httpwwwacademyofathensgrecportalaspid=63ampnt=109amplang=1
Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ)
bull httpwwwilspgr
Μόνιμη Ομάδα Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας (ΜΟΤΟ) bull httpwwwmoto-teletermgrmoto_grhtm
24 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
13
Δομικά υλικά ΤΕΕ
bull httpportalteegrportalpageportalMATERIAL_GUIDES
Αγγλο-Ελληνικό Λεξικό Χημικών Oρων
bull httpwwwchemuoagrvocabularyloginasp
Ιατρικοί όροι ΙΑΤΡΟΤΕΚ
bull wwwiatrotekorgsearchasp
25 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
26 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
14
27 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
International Information Centre for Terminology (Infoterm) bull httpwwwinfoterminfo
International Network for Terminology (TermNet)
bull httpwwwtermnetorg
European Association for Terminology (EAFT)
bull httpwwweaft-aetnet
IATE (Inter-Active Terminology for Europe)
bull iateeuropaeu
TermCoord bull httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
bull υποστήριξη και αραβικής (κυρίως βδ από UN)
28 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
15
29 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικά Πρότυπα Ορολογίας (Μάιος 2015)
ISO 7042000 Terminology work ndash Principles and methods αναγνώριση εννοιών και σχέσεων εννοιών ανάλυση και μοντελοποίηση συστημάτων εννοιών βάσει των
αναγνωρισμένων εννοιών και σχέσεων εννοιών καθιέρωση παραστάσεων συστημάτων εννοιών μέσω
εννοιοδιαγραμμάτων ορισμό εννοιών απόδοση κατασημάνσεων (κυρίως όρων) σε κάθε έννοια σε μία ή
περισσότερες γλώσσες εγγραφή και παρουσίαση ορολογικών δεδομένων κυρίως σε έντυπα
και ηλεκτρονικά μέσα (ορογραφία)
30 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
16
ISO 1087-12000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 1 Theory and application καθιερώνει ένα βασικό λεξιλόγιο για τη θεωρία και την εφαρμογή
της ορολογικής εργασίας πέραν των όρων και των ορισμών είναι σημαντικά τα
εννοιοδιαγράμματα που περιέχονται στα Παραρτήματα και διευκολύνουν την κατανόηση των εννοιών και των σχέσεων μεταξύ τους
Στον ISO διεξάγεται συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά με την αναθεώρηση των Προτύπων ISO 1087-1 amp -2 και έχουν προταθεί λύσεις όπως η δημιουργία ορολογικής βάσης δεδομένων με το περιεχόμενο των δύο προτύπων αντί της εκπόνησης νέου ή νέων προτύπων κειμενικής μορφής
31 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 1087-22000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 2 Theory and application
ορίζει έννοιες επεξεργασίας γλώσσας και επεξεργασίας πληροφοριών για εφαρμογές στην ορολογική εργασία και στην ορογραφία
32 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
17
ISO 8602007 Terminology work ndash Harmonization of concepts and terms
προδιαγράφει μια μεθοδολογική προσέγγιση της εναρμόνισης εννοιών συστημάτων εννοιών ορισμών και όρων
έχει εφαρμογή στην ανάπτυξη εναρμονισμένων ορολογίων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο σε μονόγλωσσο ή πολύγλωσσο συγκείμενο
Η εναρμόνιση αποτελεί ζητούμενο διότι οι διαφορές μεταξύ των εννοιών δεν γίνονται κατrsquo ανάγκην εμφανείς σε επίπεδο
κατασήμανσης η ομοιότητα σε επίπεδο κατασήμανσης δεν σημαίνει κατrsquo ανάγκην ότι ταυτίζονται οι
έννοιες που αντιστοιχούν στις κατασημάνσεις εμφανίζονται σφάλματα όταν μία έννοια κατασημαίνεται από δύο συνώνυμα τα οποία
εκ παραδρομής θεωρούνται κατασημάνσεις δύο διαφορετικών εννοιών Η εναρμόνιση αρχίζει από το επίπεδο της έννοιας και συνεχίζεται στο επίπεδο του όρου
33 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
34
ΤΕΛΟΣ
Συντάσσεται ορισμός έννοιας που υπάρχει σε ένα σύστημα
εννοιών αλλά όχι σε άλλο
(5)
Όχι
Ανάλυση των συστημάτων εννοιών (432)
Ναι
Υπάρχουν άλλες έννοιες
για εναρμόνιση
ΑΡΧΗ
Προκαταρκτικά θέματα (421)
Ανάλυση του θεματικού πεδίου
(422)
Πρόκειται για
συστήματα εννοιών από το ίδιο θεματικό
πεδίο (421)
Όχι
Ναι
Σύγκριση μεμονωμένων εννοιών
(434)
Ανάλυση των ομοιοτήτων μεταξύ των εννοιών
(423)
Υπάρχουν
ευνοϊκές πιθανότητες εναρμόνισης
Όχι
Όχι
Όχι
Ναι
Ναι
Ναι
Υπάρχει μερική επικάλυψη των
εννοιών
Είναι ίδια
τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται για
τον ορισμό των εννοιών
Δεν γίνεται εναρμόνιση
Γίνεται εναρμόνιση των εννοιών
(43431 α)
Συντάσσονται χωριστοί ορισμοί
Δεν γίνεται εναρμόνιση
(43431 β)
Συντάσσεται εναρμονισμένος ορισμός
(5)
Ναι Όχι
Οι διαφορές είναι
ελάσσονες
Συντάσσεται εναρμονισμένος
ορισμός (5)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Διεργασία εναρμόνισης εννοιών
24062015
18
ISO 293832010 Terminology policies ndash Development and implementation
γενικές αρχές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένης πολιτικής προσαρμοσμένης σε δεδομένο σύνολο περιστάσεων
διατύπωση συστάσεων για ποικιλία δράσεων οι οποίες αποδεδειγμένα εξυπηρετούν σε διαφορετικές καταστάσεις
bull κάποιες ουσιώδεις σε όλα τα περιβάλλοντα πολιτικής
bull άλλες μπορεί να μην βρίσκουν εφαρμογή σε κάποια από αυτά Οι ορολογικές πολιτικές μπορεί να λαμβάνουν διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πλαίσιο εφαρμογής σε εθνικό πλαίσιο μορφή ενός θεσμοθετημένου εγγράφου ή μέρους ενός ευρύτερου τέτοιου
εγγράφου (γλωσσικής ή εκπαιδευτικής πολιτικής ή πολιτικής πληροφόρησης) σε μεγάλη μη-κυβερνητική ή διακυβερνητική οργάνωση πρέπει να αντιμετωπίσει μια σύνθετη
πολιτικής χροιάς κατάσταση και διάφορα επίπεδα διαλειτουργικότητας (πολιτισμικά πολιτικά σημασιολογικά hellip)
σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και μικρότερους οργανισμούς μορφή κατευθυντήριων οδηγιών ή παραπομπών για τη διαχείρισή της
35 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Οι ορολογικές πολιτικές βασίζονται σε στοιχεία˙ είναι οραματικές (μακροπρόθεσμη προοπτική)˙ βασίζονται στα πρότυπα και στη διαχείριση ποιότητας˙ υποστηρίζονται από τη διοίκηση (προσέγγιση από πάνω προς τα
κάτω) και είναι συμμετοχικές (προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω)˙
είναι βιώσιμες˙ είναι συνεπείς και σθεναρές˙ είναι συμμετοχικές και ενισχυτικές˙ είναι διαφανείς και επικαιροποιημένες˙ προσανατολίζονται στην ανάπτυξη ικανοτήτων
36 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
19
37 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
μοντέλο φάσεων μιας ορολογικής πολιτικής
ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
αποτελεσματική χρήση των ορολογικών δεδομένων γενικές αρχές για ένα μοντέλο εφαρμόσιμο σε ποικιλία ορολογικών πόρων
διασαφηνίζει τα ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που συνιστούν το μοντέλο αυτό και
παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνολική αξιολόγηση των ορολογικών πόρων λαμβάνοντας υπόψη τους αντικειμενικούς σκοπούς των χρηστών
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
38 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
20
39 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
40 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
21
41 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
42 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
22
ISO 151882001 Project management guidelines for terminology standardization
προδιαγράφει τις κατευθυντήριες οδηγίες που καθορίζουν τις ακολουθητέες φάσεις και διαδικασίες σε έργα τυποποίησης ορολογίας και σε έργα εναρμόνισης και ενοποίησης εντός και εκτός του πλαισίου τυποποίησης
διαιρείται σε δύο τμήματα με το πρώτο να ασχολείται γενικά με την ορολογική τυποποίηση και το δεύτερο να ασχολείται με την ορολογική τυποποίηση μέσα σε οργανισμούς διεθνών προτύπων
δεν διατυπώνει τις αρχές ορολογικής εργασίας (για παράδειγμα βλέπε ISO 704ΕΛΟΤ 402) ούτε και τη μεθοδολογική προσέγγιση σε διεθνή εναρμόνιση εννοιών εννοιών συστημάτων εννοιών όρων και ορισμών εννοιών (ISO 860ΕΛΟΤ 562)
δεν πραγματεύεται τους κανόνες για την προετοιμασία και την κατάστρωση των Διεθνών Προτύπων ορολογίας (ISO 10241)
ούτε και παρέχει συμβουλές για τη δημιουργία και χρήση βάσεων ορολογικών δεδομένων (ISOTR 12618)
δεν πραγματεύεται τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ποιότητα στη διαχείριση έργων οι οποίες παρέχονται στο ISO 10006
43
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
44 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ένα έργο Τυποποίησης της Ορολογίας
24062015
23
ISO 126162002 Translation-oriented terminography
κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας
έχει ως αντικείμενό της το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα) αλλά και το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο και επιπλέον την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
η εσωτερική δομή της βάσης δεδομένων να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών
τα ορολογικά λήμματα να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως για παράδειγμα βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
45 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 102412011 Terminological entries in standards -- Part 1 General requirements and examples of presentation
ISO 102412012Terminological entries in standards -- Part 2 Adoption of standardized terminological entries
ISO 126202009 Terminology and other language and content resources -- Specification of data categories and management of a Data Category Registry for language resources
ISO 171002015 Translation services -- Requirements for translation services ISO 222742013 Systems to manage terminology knowledge and content --
Concept-related aspects for developing and internationalizing classification systems
ISO 24156-12014 Graphic notations for concept modelling in terminology work and its relationship with UML -- Part 1 Guidelines for using UML notation in terminology work
Επίσης New work item proposal for ldquoTypology of language registersrdquo
46
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
24
47 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Σας ευχαριστώ
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Τυποποιητικές εκφράσεις και βοηθητικά ρήματα
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
τυποποίηση
συμφωνία και καθιέρωση προνοιών μη υποχρεωτικής εφαρμογής από ένα αναγνωρισμένο φορέα για ένα αντικείμενο κοινής χρήσης σε μια κοινότητα εφαρμογής με σκοπό το κοινό όφελος
Σημείωση Η τυποποίηση καθιερώνει πρότυπα προδιαγραφές κώδικες πρακτικής και άλλα τυποποιητικά έγγραφα μέσω τήρησης διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφάνεια συμμετοχήεκπροσώπηση των κύριων συμφερόντων και τη συναίνεσή τους
αντικείμενο τυποποίησης δραστηριότητεςδιεργασίες ndash αποτελέσματά τους όπως προϊόντα και υπηρεσίες ndash πόροι για αυτές τις δραστηριότητεςδιεργασίες
πρότυπαstandards σε αντιδιαστολή με τα laquoregulationsraquo (hard law)
συναίνεση των κύριων ενδιαφερομένων μερών για την εξυπηρέτηση σκοπού του αντικειμένου τυποποίησης καταλληλότητα για την προβλεπόμενη χρήση (intended use)-ποιότητα
καθιερωμένη τεχνική state of the art - Καθιερωμένοι κανόνες της επιστήμης τέχνης και εμπειρίας
Τυποποίηση και πρότυπα
provisions τα προϊόντα της τυποποιητικής ρύθμισης τυποποιητικό περιεχόμενο διατάξεις σωστότερα πρόνοιες
Μπορεί να είναι απαιτήσεις συστάσεις δηλώσειςπληροφορίες (statement) εντολήπρακτέα (instruction) Η απαίτηση μπορεί να είναι αναφαίρετη (mandatoryexclusive) ή προαιρετική ή κατrsquo επιλογήν (optionalfacultative) αναφορικά με τη συμμόρφωση με το πρότυπο Οι διατάξεις για ένα αντικείμενο τυποποίησης μπορεί να είναι περιγραφικές (descriptive) ή επίδοσης (performance)
harmonized standards τα ευρωπαϊκά πρότυπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ευρωπαϊκών οδηγιών ως μέσα απόδειξης της συμμόρφωσης εναρμονισμένα πρότυπα σωστότερα πρότυπα εναρμόνισης (για να δηλώνεται ο σκοπός που εξυπηρετούν) Καν ΕΕ 10252012
normative documents= τυποποιητικά έγγραφα περιλαμβάνουν πρότυπα και κανονισμούςregulationscompulsory documents
ΕΛΟΤ EN 450202006 και Καν 10252012
Ένα πρότυπο περιέχει πρόνοιεςδιατάξεις (τυποποιητικό περιεχόμενο) και πληροφορίες (πληροφοριακό περιεχόμενο) Οι πρόνοιες των προτύπων διακρίνονται σε
απαιτήσεις κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να αποφασίζεται η συμμόρφωση ή μη με το πρότυπο
συστάσεις για την προτιμητέα ή καταλληλότερη επιλογή ανάμεσα σε άλλες δυνατότητες
το επιτρεπτόν επιτρεπόμενες ή αποδεκτές επιλογές και
δυνατότητα και ικανότητα
Τυποποιητικές εκφράσεις
Τυποποιητικές εκφράσεις
ΑγγλικήΕλληνική δηλώνει
shallshall not
απαίτηση
πρέπει ναδεν πρέπει να
should beshould not
σύσταση
συνιστάται να συνιστάται να μην
mayneed not
το επιτρεπτόν
δύναται ναδεν χρειάζεται να
cancannot
ικανότητα
μπορεί ναδεν είναι σε θέση να
Νομοθεσία διαφορές
Αγγλική Ελληνική
shall ή must
ενεστώτας οριστικής (στην κύρια πρόταση)
should beshould not θα πρέπει να δεν θα πρέπει να
mayneed not μπορεί να δεν χρειάζεται να
cancannot μπορεί να μπορεί να μην
will ενεστώτας οριστικής γ΄πρόσωπο
στο διατακτικό των δεσμευτικών πράξεων οι χρησιμοποιούμενοι ρηματικοί τύποι πρέπει να είναι επιτακτικοί
Στα ελληνικά το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής (όπως γίνεται και στα γαλλικάmiddot στα αγγλικά χρησιμοποιούν τον τύπο shall με απαρέμφατο)
ΠΡΟΣΟΧΗ Το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής μόνο στις κύριες προτάσεις και όχι για τις δευτερεύουσες αφού οι δευτερεύουσες προτάσεις δεν επιβάλλουν επιταγές απαγορεύσεις ή κυρώσεις ούτε περιγράφουν διαδικασίες αλλά ανάλογα με το είδος τους επιτελούν άλλες λειτουργίες (πχ αναφοράς σκοπού εναντίωσης υπόθεσης κλπ) σε σχέση με την κύρια πρόταση
Ο μέλλοντας πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού η λέξη laquoθαraquo δεν συνάδει σε κείμενα κανονιστικού περιεχομένου
Δεν πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως θα πρέπει θα έπρεπε κλπ
Όταν το αγγλικό πρωτότυπο χρησιμοποιεί προστακτική το ίδιο κάνει και η ελληνική μετάφρασηmiddot όταν στα αγγλικά χρησιμοποιείται το must (αντί του shall)] ο έλληνας μεταφραστής μεταφράζει πρέπει να (+ απαρέμφατο κύριο ρήμα)
Διαφορές απόδοσης στα νομοθετικά έγγραφα
24062015
1
Σπύρος Δόικας translatumgr
ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ndash
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΣΤΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΡΟΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αντιπροσωπεία
της
Ευρωπαϊκής
Επιτροπής
στην Ελλάδα
Αθήνα
30 Μαΐου
2015
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
ΣΤΑΔΙΩΝ
24062015
2
1
bull ΠροετοιμασίαΔημιουργία αρχείων WordExcel [Οριοθέτες πινακοποίηση οντολογία υφολογία διαχείριση διπλοεγγραφών]
2
bull Μετατροπή αρχείων Excel για χρήση σε εργαλεία [MultiTerm Glossary Converter Xbench Magenta]
3
bull Αξιοποίηση ορολογίας σε SDL Studio [Χρήση autosuggest]
4
bull Προσθήκη μεμονωμένων όρων [Διαμόρφωση προβολής χρήση συντόμευσης]
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΧΕΙΩΝ
WORDEXCEL
24062015
3
Αν ξεκινάμε από το μηδέν με ένα γλωσσάρι στο Word
θα πρέπει να έχουμε δύο βασικά πράγματα κατά νου
1 Οριοθέτη όρου-απόδοσης
2 Οριοθέτη συνωνύμων
Το πρώτο μπορεί να μην χρειάζεται αν υιοθετήσουμε
μια μορφή δίστηλου πίνακα (είτε με δημιουργία
πίνακα από Word είτε με αντιγραφήεπικόλληση
κελιών από Excel) Πώς γίνονται αυτά
5
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΣΕ WORD
6
24062015
4
7
8
24062015
5
Το Word από προεπιλογή μετατρέπει το πρώτο
γράμμα κάθε κελιού ενός πίνακα σε κεφαλαίο Για να
μη γίνεται αυτό αποεπιλέγουμε το παρακάτω στοιχείο
EN File gt Options gt Proofing gt AutoCorrect Options gt
Capitalize first letter of table cells
EL Αρχείο gt Επιλογές gt Γλωσσικός έλεγχος gt Επιλογές
Αυτόματης Διόρθωσης gt Το πρώτο γράμμα των κελιών
του πίνακα κεφαλαίο
9
ΑΛΛΑΓΗ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
10
ΑΠΟΕΠΙΛΟΓΗ
ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ -
ΠΟΙΗΣΗΣ
24062015
6
Αν το γλωσσάρι μας έχει συνώνυμα θα μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε ως οριοθέτη το κόμμα Τι
γίνεται όμως αν υπάρχει το κόμμα ως μέρος του
όρου Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε έναν διακριτό οριοθέτη Πχ το
σύμβολο laquo|raquo Αυτό θα μας βοηθήσει στη σωστή
εισαγωγή των συνωνύμων σε μια ορολογική βάση σε
μεταγενέστερο στάδιο
11
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ
Πριν ξεκινήσουμε τη σύνταξη ενός γλωσσαρίου θα
πρέπει να έχουμε καθορίσει κάποιες υφολογικές
παραμέτρους Πχ
Χρήση πεζώνκεφαλαίων
Καλό είναι οι λέξεις να ξεκινούν με πεζό
γράμμα εκτός κι αν απαιτείται διαφορετικά
λόγω γραμματικών κανόνων ή σε ειδικές
περιπτώσεις (πχ ονόματα οργανισμών)
12
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [1]
24062015
7
Ακρώνυμα
Αν χρησιμοποιούμε και ακρώνυμα για τους
όρους τότε να τυποποιήσουμε τη χρήση τους
Πχ να είναι πάντα σε παρένθεση και στο τέλος
του (ανεπτυγμένου) όρου Πχ
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ)
και όχι πότε έτσι και πότε αλλιώς
13
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [2]
Ακρώνυμα ndash Πιθανές εκδοχές
(ΟΤΕ) Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος )
[ΟΤΕ] Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ [Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος]
ΟΤΕ ndash Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος ndash ΟΤΕ
ΟΤΕ
14
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [3]
24062015
8
Εναλλακτικά μπορούμε να έχουμε επιπλέον στήλες για
τα ακρώνυμα (γλώσσας πηγής και γλώσσας στόχου)
Τα ακρώνυμα δεν χρειάζεται να έχουν τελεία
Να σημειώσουμε εδώ ότι αν θέλουμε να
χρησιμοποιήσουμε τους όρους για αυτόματη
αναγνώριση (term recognition) στο SDL Studio τότε θα
ήταν καλύτερα να παρατίθενται χωρίς το ακρώνυμο
έτσι ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες για
αυτόματη αναγνώρισή τους (και ως εκ τούτου
ημιαυτόματη εισαγωγή μέσω autosuggest)
15
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [4]
Αποφυγή περιληπτικών γραφών με παρενθέσεις
καθέτους κτλ
Βλέπε και httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=2033450
16
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [5]
Όρος Όχι Ναι
βαθμολογική εξέλιξη (grade) advancement advancement grade
advancement
responsible finance υπεύθυνη
οικονομίαχρηματοδότηση
υπεύθυνη οικονομία
υπεύθυνη χρηματοδότηση
24062015
9
Αποφυγή αρίθμησης αποδόσεων παρενθέσεων με σχόλια
παρενθέσεων με εναλλακτική μορφή μέρος του λόγου θεματικό
πεδίο κτλ Παραδείγματα προς αποφυγή
1 ΙΑΤΕ 2 IATE
17
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [6]
localization τοπική προσαρμογή (Microsoft) τοπικοποίηση (ΕΛΕΤΟ)
ελληνοποίηση (μόνο για τα ελληνικά) ελληνικοποίηση
(μόνο για τα ελληνικά) εξελληνισμός (μόνο για τα
ελληνικά)
Garden sorrel οξαλίδα οξυλάπαθο ξυνίθρα(κοιν)
Run τρέξιμο (ουσ) τρέχω (ρ)
Protocol πρωτόκολλο(ν)
mixing1 ανάμ(ε)ιξημ(ε)ίξη
free of viral
contaminants2
1 (προϊόν) ελεύθερο ιών 2 (προϊόν) που δεν έχει
προσβληθεί από ιούς
Αν έχουμε τηρήσει απαρέγκλιτα τους οριοθέτες μας
τόσο για τον διαχωρισμό όρου πηγήςόρων στόχου όσο
και για τα συνώνυμα τότε η εισαγωγή στο Excel είναι
πολύ απλή Πχ αν για οριοθέτη όρου πηγήςόρων
στόχου έχουμε χρησιμοποιήσει το σύμβολο ίσον (=)
τότε απλά κάνουμε εύρεση και αντικατάσταση στο
Word (Ctrl+H)
18
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
= ^t
24062015
10
Στη συνέχεια κάνουμε επικόλληση σε ένα κενό φύλλο
Excel Αν έχουμε χρησιμοποιήσει το κόμμα ως οριοθέτη
συνωνύμων (έχουμε βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν όροι
που περιέχουν το κόμμα ως μέρος του) κάνουμε
ακόμη μία ενέργεια πριν την επικόλληση σε Excel
Προσοχή πριν το κόμμα βάζουμε και ένα διάστημα Αυτό το
κάνουμε έτσι ώστε να μην διαχωριστεί η λέξη laquoότιraquo (σε
περίπτωση που υπάρχει στο αρχείο μας) Δεν χρειάζεται να
υπάρχουν διαστήματα πριν ή μετά το σύμβολο της καθέτου 19
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
|
Με τη χρήση του εργαλείου ASAP Utilities μπορεί να
αυτοματοποιηθεί μια σειρά ποιοτικών ελέγχων
Πρώτα κάνουμε ταξινόμηση (Sort) στη στήλη Α
Κοιτάμε στο τέλος της να δούμε αν υπάρχουν
αποδόσεις για όλους τους όρους Αν δεν υπάρχουν
για κάποιους τους συμπληρώνουμε ή τους σβήνουμε
Επαναλαμβάνουμε τα ίδια για τη στήλη Β
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities επιλέγουμε Text gt Delete leading
trailing and excessive spaces
20
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [1]
24062015
11
Αν οι όροι μας ξεκινάνε με κεφαλαίο και στη συνέχεια
υπάρχουν κεφαλαία που δεν θέλουμε να αλλάξουμε
(πχ ακρώνυμα ή κύρια ονόματα) μπορούμε να
αλλάξουμε μόνο το πρώτο γράμμα κάθε κελιού σε πεζό
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Text gt Change Case (with options) gt
glossary case
21
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [2]
Αν θέλουμε να έχουμε ομοιόμορφη μορφοποίηση αφού
επιλέξουμε τις στήλες από το μενού ASAP Utilities gt
Format gt Apply standard format to selected cells
Αν θέλουμε να απαλείψουμε τις κενές σειρές (χωρίς
ταξινόμηση) ASAP Utilities gt Columns and Rows gt
Delete all empty rows
22
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [3]
24062015
12
Ένα συνηθισμένο πρόβλημα σε γλωσσάρια είναι οι
διπλοεγγραφές
Ένας εύκολος τρόπος να τις εντοπίσουμε είναι
κάνοντας ταξινόμηση (sort) στη στήλη Α Και πάλι όμως
δεν θα είναι τόσο εύκολο γιατί θα πρέπει να τις
εξετάσουμε μία μία
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Range gt Count duplicates and give its
set of duplicates its own colour
ή Count andor colour duplicates in selection
23
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [4]
Τι γίνεται όμως αν θέλουμε να επισημανθούν οι
διπλοεγγραφές που είναι ακριβώς ίδιες τόσο στη στήλη
Α όσο και στη στήλη Β
Χρησιμοποιούμε το Duplicate Master Αφού ανοίξουμε
το Excel κάνουμε κλικ στο αρχείο Duplicate Master
V218xla και μετά επιλέγουμε τις δύο στήλες και το
εκτελούμε από τα Add-ins
24
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [5]
24062015
13
25
26
24062015
14
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ
ΑΡΧΕΙΩΝ EXCEL
ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Θα πρέπει πρώτα να έχουμε εγκαταστήσει τα
Glossary Converter και Glossary Plugin
(δωρεάν) wwwcerebusdeglossaryconverter
Ανοίγουμε το γλωσσάριο σε μορφή Excel
προσθέτουμε μια σειρά (row) στο πάνω μέρος
του φύλλου και γράφουμε τους κωδικούς
γλώσσας για κάθε στήλη πχ στην πρώτη στήλη
γράφουμε EN και στη δεύτερη EL
28
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [1]
24062015
15
Για υποστήριξη συνωνύμων πρώτα αλλαγή
ρύθμισης στο Glossary Converter (το αυτόνομο
πρόγραμμα settings gt Synonyms in Excel files gt
επιλέγουμε Full support one row per entry gt
πατάμε ΟΚ) και στη συνέχεια συνεχίζουμε από το
SDL Studio 2014 (Projects View)
Υποθέτουμε ότι ως οριοθέτη συνωνύμων έχουμε
χρησιμοποιήσει το laquo|raquo αλλά μπορούμε και άλλους
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οριοθέτηση
συνωνύμων στο πεδίο του όρου πηγή (πρώτη
στήλη) Βλέπε httpswwwyoutubecomwatchv=2HwBC4VhDto
29
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [2]
Το Glossary Plugin είναι ο συντομότερος και
ευκολότερος τρόπος Ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός
Άλλες δυνατότητες
Translatum Excel to MultiTerm Converter (online)
MultiTerm Convert
Επίσης αντί για MultiTerm μπορεί κανείς να
χρησιμοποιήσει για διαχείριση ορολογίας τα
Xbench (δωρεάν η έκδοση 29 η έκδοση 3 δωρεάν
για 1 μήνα)
Dictionaries Explorer της Magenta
30
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERM ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
24062015
16
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ
SDL STUDIO
Το Studio από προεπιλογή κάνει διάκριση
πεζώνκεφαλαίων στο Autosuggest πράγμα που
σημαίνει ότι αν οι όροι έχουν καταχωρηθεί με
κεφαλαίο και εμείς πατάμε το μικρό γράμμα της
απόδοσής τους δεν θα εμφανιστούν προτάσεις στο
Autosuggest
Πώς αλλάζουμε αυτή τη ρύθμιση
File gt Options gt Autosuggest
32
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
24062015
17
33
34
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
Αλλαγή από
File gt
Options gt
Autosuggest
24062015
18
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ
ΟΡΩΝ
Σε περίπτωση που έχουμε επέμβει με κάποιο
τρόπο στην προβολή μπορούμε να
επαναφέρουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις
πατώντας View gt Reset Screen Layout Το
Termbase Viewer ως προεπιλογή είναι μια
καρτέλα αριστερά με αυτόματη απόκρυψη
Δηλαδή όταν προσθέτουμε έναν όρο
αναπτύσσεται η καρτέλα προς τα δεξιά και
πρέπει να περιμένουμε να συμπτυχθεί κάνοντας
κλικ στον Editor για να συνεχίσουμε την εργασία 36
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [1]
24062015
19
Για να αποφύγουμε αυτή την καθυστέρηση
μπορούμε να μετακινήσουμε το Termbase
Viewer κάνοντας πρώτα κλικ στο εικονίδιο
αυτόματης απόκρυψης και μετά με μεταφορά
και απόθεση πάνω δεξιά κάτω από το Term
recognition Θα εμφανιστεί ένας σταυρός
τοποθέτησης και όταν δούμε να σκουραίνει το
κάτω τμήμα του αφήνουμε το Termbase Viewer
37
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [2]
1 Επιλογή όρου κειμένου πηγής
2 Επιλογή όρου κειμένου στόχου
3 Πατάμε Ctrl+Shift+F2 για αυτόματη
προσθήκη ή Ctrl+F2 για προσθήκη με
παράθυρο διαλόγου Για προσθήκη
συνωνύμων πατάμε F2 (επεξεργασία) μετά
κλικ στο βελάκι του όρου στόχου και
προσθήκη νέου και μετά F12 (Αποθήκευση)
Δεν έχετε το Studio 2014 Δείτε εδώ httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=500090
38
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ
ΣΤΟ STUDIO 2014
24062015
20
KINDER ΕΚΠΛΗΞΗ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΠΟ ΤΟ STUDIO
Το Web lookup είναι ένα plug-in SDL που εμφανίζει
αποτελέσματα από πηγές αναφοράς μέσα σε ένα
πλαίσιο του Studio (επιλέγοντας τη λέξη και πατώντας
Alt+F8 (αν δεν λειτουργεί αλλαγή από το File gt Options
gt Keyboard Shortcuts gt Web Lookup ή δεξί κλικ στη
λέξη και επιλογή Web Lookup) και δίνει τη δυνατότητα
προσθήκης οποιασδήποτε πηγής αναφοράς
Το Terminotix Plug-in πραγματοποιεί αναζήτηση σε 1
πηγή της επιλογής σας (η δωρεάν έκδοση πχ ΙΑΤΕ ή
Linguee) όταν γίνεται αναζήτηση στο Concordance (F3)
Έτσι έχετε αποτελέσματα τόσο από τις μνήμες σας όσο
και από το Διαδίκτυο 40
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
24062015
21
41
Στο κάτω μέρος της αναζήτησης του Web lookup κλικ
στα Settings κύλιση κάτω προσθήκη νέας
καταχώρησης και στο πεδίο URL επικόλληση
Για συνδυασμό EN-EL
httpwwwtranslatumgrdictionarylookup_groupph
pword=phraseampgroup=English-Greek
Για άλλες γλώσσεςσυνδυασμούς αλλάζετε στο τέλος το
English-Greek πχ Greek-English ή French-Greek
42
ΠΡΟΣΘΗΚΗ TRANSLATUM MAGIC SEARCH
ΣΤΟ WEB LOOKUP
24062015
22
43
44
24062015
23
45
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
46
24062015
24
Μπορείτε να πραγματοποιήσετε λήψη της βάσης TermTerm από εδώ 47
ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ MULTITERM
Θα βρείτε τον σύνδεσμο στο
facebookcomtranslatum
48
ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
24062015
25
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Καθώς και τον άνθρωπο-ορχήστρα
για την οργάνωση
ΕΛΟΤ 402 (ISO 704) Ορολογική εργασία ndash Αρχές και μέθοδοι
ΕΛΟΤ 561-1 (ISO 1087-1) Ορολογική εργασία ndash Λεξιλόγιο ndash Μέρος 1 Θεωρία και εφαρμογή
ΕΛΟΤ 561-2 (ISO 1087-2) Ορολογική εργασία ndash Λεξιλόγιο ndash Μέρος 2 Πληροφορικές εφαρμογές
ΕΛΟΤ 562 (ISO 860) Ορολογική εργασία ndash Εναρμόνιση εννοιών και όρων
ΕΛΟΤ 1445 (ISO 23185) Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις και
Σχέδιο ΕΛΟΤ 1447 (ISO 12616) Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Πρότυπα αναφοράς
α) η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο β) η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή
μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών ή χαρακτηριστικών οριοθέτησης από συγγενικές έννοιες
γ) η αναγνώριση των διαφορετικών όρων συνωνύμων που χρησιμοποιούνται για
την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές στο δεδομένο πλαίσιο εφαρμογής
δ) η επιλογή του κατάλληλου προτιμώμενου όρου (preferred term) ε) η διαβάθμιση της αποδεκτότητας συνώνυμων όρων Δηλαδή η αξιολόγηση της
ποιότητας των χρησιμοποιούμενων όρων και η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς πλην προτιμώμενου όρου χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής και
στ) Ορογραφία Δηλαδή η καταγραφή των ορολογικών προϊόντων και δεδομένων ως
μέρος του παραδοτέου μετάφρασης ή για ιδία μελλοντική χρήση από μεταφραστή
Ορολογικές εργασίες στη μετάφραση
Καταλληλότητα για χρήσηεξυπηρέτηση σκοπού (για το μετάφρασμα)
ποιότητα ορολογικών εργασιών ως βασική συνιστώσα της ποιότητας μετάφρασης ή ποιότητα διαχείρισης (καιή επικοινωνίας) της γνώσηςπληροφορίας
ικανότητα capability μιας οντότητας (προσωπικού) να διαχειρίζεται να αξιοποιεί γνώση ορολογικούς και γλωσσικούς πόρους και εργαλεία και να παράγει αποτελέσματα (πχ μετάφρασμα που ικανοποιεί ανάγκες επικοινωνίας των πελατών ή πολιτών και άλλων ενδιαφερομένων) ή προσθήκη αξίας στην αλυσίδα επικοινωνίας Η ποιότητα αφορά δραστηριότητεςαποτελέσματα και την επίτευξη αποτελεσμάτων και των στόχων και συναρτάται από πόρους Για την ανταγωνιστικότηταβιωσιμότητα της δραστηριότητας (μετάφρασης) ενδιαφέρει και η αποδοτικότητα (σχέση αποτελεσμάτων με χρησιμοποιούμενους πόρους) και όχι μόνο ο βαθμός επίτευξης στόχωναποτελεσματικότητα Αφορά και τους επαγγελματίες της μετάφρασης και τις εταιρείες μετάφρασης
ISOFDIS 171002015 Translation Services mdash Requirements for translation services
ISOTS 11669 Translation projects mdash General guidance
EN 150382006 Translation services mdash Service requirements
Ορολογία (ως κλάδος της Επιστήμης) είναι διεπιστημονική και υποστηρίζεται από τις γνωσιακές επιστήμες τη Λογική την επιστημολογία και φιλοσοφία των επιστημών τις επιστήμες της πληροφορίας τη γλωσσολογία και ειδικότερα τη σημασιολογία
Ποιότητα στη μετάφραση και Ορολογία
Συνιστώσες ποιότητας ορολογικών εργασιών
διαθέσιμοι πόροι εργαλεία λοιπά μέσα
ποιότητα εργασιών και
ποιότητα ορολογικών προϊόντων ανάλογα με τη χρήση
Για την αποτελεσματική επικοινωνία γνώσηςπληροφορίας επικεντρωνόμαστε στη στάθμη των εννοιών Αναζητούμε την υποδηλούμενη έννοιατον ορισμό ή περιγραφή της έννοιας Εννοιοστρέφεια Βασιζόμαστε στο διαγλωσσικό κοινό στοιχείο (η έννοια είναι ανεξάρτητη από τη γλώσσα)
Εξισώσεις επικοινωνίας να διασφαλίσουμε ότι προτιμώμενος όρος = έννοια = αντικείμενο α) αβεβαιότητα και β)διακινδύνευση
αβεβαιότητα
στο γλωσσικό υλικό οι λέξεις έχουν πολλές σημασίες Αφορά τον όρο της γλώσσας πηγής και τον όρο της γλώσσας στόχου που επιλέγουμε
ποιότητα στην εξίσωση όρου πηγής = υποδηλούμενη έννοια
ποιότητα ορισμού της έννοιας ώστε να αντιστοιχούν με τα αντικείμενα
ποιότητα στην εξίσωση πχ ελληνικού όρου που επιλέγουμε =υποδηλούμενη έννοια
πολλαπλοί καθιερωμένοι όροι μη τυποποιημένες χρήσεις διανοητικός αναρχισμός
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα
Διακινδύνευση πιθανότητα και επιπτώσεις της αστοχίας στις εξισώσεις επικοινωνίας
εξέταση πλαισίου επικοινωνίας και γλωσσική κοινότητα
στάθμη διακινδύνευσης πιθανότητα εμφάνισης απόκλισης Χ σοβαρότητα συνεπειών Συγγενικές έννοιες προσεχές γένοςείδος ή παρατασσόμενες έννοιεςίδιο κριτήριο υποδιαίρεσηςταξινόμησης ή υποτασσόμενες με διαφορετικό κριτήριο ταξινόμησης ή συσχετική σχέση
Γλωσσική επικοινωνία στην ελληνική γλώσσα με εστίαση κυρίως σε θεσμικά έγγραφα ευρωπαϊκά και εθνικά
θεσμικά έγγραφα τα διοικητικά έγγραφα των οργάνων της ΕΕ και της ελληνικής δημόσιας διοίκησης (νομοθετικάδεσμευτικά κείμενα εκθέσεις και ανακοινώσεις αιτιολογήσεις γνωμοδοτήσεις πράσινη και λευκή βίβλος πρακτικά συνεδριάσεωναπόψεις εκπροσώπων μας αλληλογραφία με εθνικές Αρχές ή πολίτες) και τα πρότυπα
ειδικότερα τα (κοινοτικά) νομοθετικά κείμενα δεσμευτικού χαρακτήρα (hard law) που θεσπίζουν δικαιώματα και υποχρεώσεις επισύρουν κυρώσεις και προορίζονται να ενταχθούν στην ελληνική έννομη τάξη η μετάφρασή τους εμπεριέχει διακινδύνευση υψηλής στάθμης
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα (συν1)
Οι μεταφραστικές αστοχίες έχουν υψηλότερο κόστος
Πρέπει να διασφαλίζεται σαφήνεια συνέπεια ή ομοιογένεια ή συνεκτικότητα ή εναρμόνιση κυρίως ανά νομοθετική Πράξη που αποβλέπει στην αποτροπή εμφάνισης ερμηνευτικών προβλημάτων ώστε να διασφαλίζονται
ασφάλεια δικαίου για τους πολίτες της Ένωσης
διευκόλυνση της ορθής εφαρμογής του νόμου και
ευχερής δικαστικός έλεγχος
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα (συν2)
τα ορολογικά δεδομένα θεωρούνται δημόσιο αγαθό
ευαισθητοποίηση για την ατομική κοινωνική ευθύνη σχετικά με την ελληνική ορολογία (ακριβολογία) Για τη μείωση της διακινδύνευσης παρανόησης ή μη κατανόησης και απώλειας πληροφορίας Για την ποιότητα επικοινωνίας στην ελληνική γλώσσα Η ασάφεια στις συναλλαγές στη θεσμική εναρμόνιση και τη νομική συμμόρφωση κοστίζει και δεν είναι βιώσιμη Γίνεται σεβαστή η αρχή της καθιερωμένης χρήσης και αξιοποιούνται οι βάσεις ορολογικών δεδομένων που είναι προϊόντα συμφωνίας μεταξύ ειδικών ανά πεδίο
η εννοιοστρέφεια και εστίαση στο διακριτικό χαρακτηριστικό ή
χαρακτηριστικό οριοθέτησης και σε αντιδιαστολή αντίθετη ή αντιφατική
έννοια
διαθέτουμε επιδεκτική στάση έναντι των νεολογισμών αξιοποιώντας την
ελληνική γλώσσα στη διαχρονία και στις παραλλαγές της
ακολουθούμε διεθνή και εθνικά πρότυπα στις ορολογικές εργασίες
καινοτομική σκέψη προσέγγιση αναζήτησης ευκαιριών και λύσεων που
οδηγούν σε αποτελέσματα υψηλότερης αξίας από τα υφιστάμενα
Χαρακτηριστικά του σεμιναρίου
Συντονισμός και εναρμόνιση ήκαι τυποποίηση ελληνικής ορολογίας ανάλογα με τη στάθμη διακινδύνευσης όπως νομική ορολογία κανονιστική εναρμόνιση θέματα ασφάλειαςδιαχείριση κρίσεων και επικοινωνία
Δίκτυο για την ελληνική ορολογία και μετάφραση Συντελεστές Μεταφραστές ορολόγοι διαχειριστές βάσεων ορολογικών δεδομένων εμπειρογνώμονες στα διάφορα θεματικά πεδία και στελέχη διοίκησηςυπεύθυνοι λήψης αποφάσεων
Δίκτυο ελληνικής ορολογίας
Λαμβάνοντας υπόψη ότι
Η διακινδύνευση (risk) ορίζεται ως η επίδραση της αβεβαιότητας στην επίτευξη των στόχων
Στην γλωσσική επικοινωνία της γνώσηςπληροφορίας και στη μετάφραση η επίδραση της αβεβαιότητας είναι μια αρνητική απόκλιση στην ζητούμενη εξίσωση (ισότητα) όρου και έννοιας
Ως εκ τούτου σε ένα μεταφραστικό έργο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το laquoκόστος της ενδεχόμενης αστοχίας ή απόκλισης raquo ή καλύτερα η στάθμη (ή επίπεδο) διακινδύνευσης δηλαδή το μέγεθος της διακινδύνευσης ως συνδυασμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της πιθανότητας εμφάνισής τους
Ερωτήματα 1
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης της γλωσσολογίας ο οποίος μελετά τις σημασίες των λέξεων
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους (όρους ονόματα και σύμβολα) και σχετίζεται με τις επιστήμες της helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της επικοινωνίας ή της πληροφόρησης
Η γνώση είναι η αντίληψη που μπορεί να helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και βασίζεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Η πληροφορία είναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip που κοινοποιείται
Η προσαρμογή ενός προϊόντος και η επικοινωνία με μια κοινότητα χρηστών με σεβασμό στις γλωσσικές πολιτιστικές νομικές πολιτικές και τεχνολογικές ιδιαιτερότητες αναφέρεται ως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ένας ορολογικός πόρος περιέχει γενικά δεδομένα για έννοιες και τις παραστάσεις εννοιών σε μια γλώσσα (όρους) Η αξιολόγηση της ποιότητας ενός ορολογικού πόρου είναι δραστηριότητα που αποσκοπεί να αποδείξει εάν ο ορολογικός πόρος ικανοποιεί ή μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ερωτήματα 2-7
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη
Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 1
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Βάσεις ορολογικών δεδομένων άλλοι ορολογικοί πόροι
Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
29 Μαϊου 2015
bull Η Ορολογία ασχολείται με τις έννοιες με τις
σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες και με τις σχέσεις
ανάμεσα στις έννοιες και τις κατασημάνσεις
τους
bull Ορογραφία είναι η Ορολογία στην πράξη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 2
1 Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
2
bull έννοια (concept) είναι μονάδα γνώσης που δημιουργείται από ένα μοναδικό συνδυασμό χαρακτηριστικών
bull Παραδείγματα
laquoποταμόςraquo laquoΠηνειός ποταμόςraquo laquoπύργοςraquo laquoΠύργος του Άιφελraquo laquoπληροφορίαraquo laquoτετραγωνική ρίζα του 16raquo laquoεμπορικό σήμαraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 3
εννοιοκεντρική διάσταση της Ορολογίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
το laquoσημάδιraquo που υποδηλώνει μια συγκεκριμένη έννοια
λεκτική μορφή (να είναι δηλαδή όρος πχ ποιητής ή όνομα πχ Όμηρος)
σύμβολο πχ κωδικός (πχ ο ταξινομικός κωδικός 7209 όπως δηλώνεται το θεματικό πεδίο laquoΙστορία της Αρχιτεκτονικήςraquo στο δεκαδικό ταξινομικό σύστημα Dewey)
τύπος (μαθηματικός πχ radic16 όπως δηλώνεται η τετραγωνική ρίζα του 16 ή χημικός πχ H2O όπως δηλώνεται το νερό)
γράφημα (πχ copy όπως δηλώνεται η πνευματική ιδιοκτησία reg όπως δηλώνεται το σήμα κατατεθέν)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 4
κατασήμανση
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
3
δεδομένα που σχετίζονται με έννοιες ή τις κατασημάνσεις τους bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής
5
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος μιας συλλογής ορολογικών δεδομένων το οποίο περιέχει τα ορολογικά δεδομένα που σχετίζονται με μια έννοια
(terminological entry)
6
ορολογικό λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
4
bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής 7
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όρος που είναι επικεφαλής ενός ορολογικού λήμματος
Συνήθως είναι ο προτιμώμενος όρος Άλλοι τύποι όρων είναι τα συνώνυμα συντομομορφές πλήρεις μορφές του όρου σύμβολα τύποι φρασεολογικές μονάδες τυποποιημένα κείμενα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 8
εισόδιος όρος (entry term)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
5
παράσταση μιας έννοιας μέσω μιας περιγραφικής δήλωσης που εξυπηρετεί τη διαφοροποίησή της από συναφείς έννοιες
Ο ορισμός μπορεί να είναι
bull εντατικός όταν δηλώνεται η υπερτασσόμενη έννοια ακολουθούμενη από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την οριζόμενη έννοια από άλλες ή
bull εκτατικός όταν διατυπώνεται ως απαρίθμηση των υποτασσόμενων εννοιών που αποτελούν και το πλάτος της οριζόμενης έννοιας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
9
ορισμός
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
δήλωση που παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε μέρος ενός ορολογικού λήμματος
Μπορεί να αφορά χρήση γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό εμπορικό χαρακτηριστικό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 10
σημείωση(note)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
6
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν τα γραμματικά γνωρίσματα ενός όρου
πχ μέρος του λόγου γένος αριθμός
(grammatical label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 11
γραμματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το θεματικό πεδίο
(subject label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 12
θεματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
7
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γλώσσας
Σειρά προτύπων ISO 639
(language identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 13
αναγνωριστικό γλώσσας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γεωγραφικής περιοχής όπου χρησιμοποιείται ο κατασήμανση
(country identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 14
αναγνωριστικό χώρας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
8
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν την πηγή τεκμηρίωσης των ορολογικών δεδομένων
(source identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 15
αναγνωριστικό πηγής
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
προκαθορισμένη διευθέτηση των δεδομένων
bull διευθέτηση σε κάθε λήμμα μιας συλλογής λημμάτων (μικροδομή)
bull διευθέτηση των λημμάτων μιας συλλογής λημμάτων (μακροδομή)
(terminological format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
16
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
9
bull μορφότυπο εισόδου (input format)
bull μορφότυπο αποθήκευσης (storage format)
bull μορφότυπο εξόδου (output format)
bull μορφότυπο οπτικής παρουσίασης (display format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 17
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορολογικά δεδομένα (από ΕΛΟΤ 56112006)
24062015
10
bull βάση ορολογικών δεδομένων βάση δεδομένων που περιέχει ορολογικά δεδομένα
bull ορολογικό λεξικό συλλογή ορολογικών λημμάτων που παρουσιάζουν πληροφορίες σχετικές με έννοιες ή κατασημάνσεις από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull λεξιλόγιο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατασημάνσεις και ορισμούς από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull γλωσσάριο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατάλογο κατασημάνσεων από ένα θεματικό πεδίο μαζί με ισοδύναμα σε μία ή περισσότερες γλώσσες
bull θησαυρός ελεγχόμενο και δομημένο λεξιλόγιο στο οποίο οι έννοιες παριστάνονται από όρους οργανωμένους με τέτοιο τρόπο ώστε οι σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες να είναι εμφανείς και οι προτιμώμενοι όροι συνοδεύονται από λήμματα-οδηγούς για συνώνυμα ή οιονεί συνώνυμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 19
παρουσίαση ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 20
24062015
11
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 22
24062015
12
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 23
Παρουσίαση εγγραφής σε δίγλωσσο (αγγλο-ισπανικό) θησαυρό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 24
Ορολογικά προϊόντα
24062015
13
εργασία που αφορά τη συστηματική συλλογή περιγραφή επεξεργασία και παρουσίαση των εννοιών και των κατασημάνσεών τους
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 25
ορολογική εργασία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος της ορολογικής εργασίας που αφορά την εγγραφή και παρουσίαση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 26
ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
14
Η Ορογραφία bull ασχολείται με τις έννοιες (εννοιοκεντρική - concept-centered)
και όχι με τις λέξεις bull συνδέεται με ειδική γλώσσα bull καλύπτει (συνήθως) ένα συγκεκριμένο θεματικό πεδίο bull αντιμετωπίζει τα μεν συνώνυμα στο ίδιο ορολογικό λήμμα
(στο πλαίσιο της ίδιας έννοιας) ενώ τα ομώνυμα και πολύσημα ως χωριστά ορολογικά λήμματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 27
ορογραφία ne λεξικογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 28
Επόψεις της ορολογικής εργασίας
24062015
15
bull η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο
bull η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών από συγγενικές έννοιες
bull η αναγνώριση των διαφορετικών όρων που χρησιμοποιούνται για την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές και η άντληση ορολογικών πληροφοριών αξιοποιώντας ορολογικούς πόρους όπως βάσεις ορολογικών δεδομένων πχ ΙΑΤΕ
bull η επιλογή του (κατάλληλου) προτιμώμενου όρου και
bull η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 29
στο πλαίσιο του μεταφραστικού έργου και πριν από την ορογραφία
ορολογικές εργασίες
bull ISO 126162002 Translation-oriented terminography περιέχει κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας που είναι απαραίτητη στη μεταφραστική εργασία
bull ΣΕΠ ΕΛΟΤ 1447 Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 30
μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
16
κατηγορία δεδομένων (data category)
προδιαγραφή ενός πεδίου δεδομένων
στοιχείο δεδομένων (data element)
μονάδα δεδομένων που σε ορισμένο συγκείμενο θεωρείται αδιαίρετη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 31
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όχι μόνο το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα)
αλλά και
το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 32
αντικείμενο μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
17
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο (κατά κανόνα πληροφορικοποιημένο)
και επιπλέον
την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 33
εφαρμογή μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull βασική μονάδα μιας συλλογής ορολογικών πληροφοριών από κατηγορίες ορολογικών δεδομένων που σχετίζονται μεταξύ τους και ομαδοποιούνται με βάση διαφορετικά κριτήρια
bull μια συλλογή ορολογικών λημμάτων μπορεί να συγκροτηθεί σε βάση δεδομένων με ευέλικτη εσωτερική δομή για να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών
bull τα ορολογικά λήμματα μπορούν να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
bull το μορφότυπο των ορολογικών λημμάτων να προσαρμόζεται στην πολύγλωσση διαχείριση πληροφοριών όπως ονόματα φρασεολογικές μονάδες και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 34
ορολογικό λήμμα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
18
Η δομή του ορολογικού λήμματος πρέπει να διασφαλίζει
bull ότι όλες οι ορολογικές πληροφορίες συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη σημασία στη χρήση ανάλογα με το συγκείμενο κτλ μπορούν να εγγραφούν επαρκώς και
bull ότι όλες οι πληροφορίες είναι εύκολα επεξεργάσιμες και ανακτήσιμες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 35
δομή ορολογικού λήμματος
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Κάθε τύπος πληροφορίας που εγγράφεται σε ένα ορολογικό λήμμα παριστάνεται σε διαφορετικές κατηγορίες δεδομένων ώστε να είναι εύκολη και διαχειρίσιμη η αξιοποίησή τους στη συνέχεια
bull Συνιστάται δε οι κατηγορίες δεδομένων που σχετίζονται με τον όρο να καταχωρούνται για δύο τουλάχιστον γλώσσες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 36
τύποι πληροφορίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
19
bull ουσιώδεις (essential) bull περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που απαιτούνται ώστε ένα
ορολογικό λήμμα να είναι πλήρες
bull προαιρετικές (optional) bull μπορούν να προστεθούν στο ορολογικό λήμμα ανάλογα με τις
ειδικές ανάγκες του χρήστη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 37
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull κύριος εισόδιος όρος (main entry term)
bull ημερομηνία εισόδου (input date)
bull πηγή (source)
Σημ Ο μεταφραστής μπορεί ανάλογα με τον σκοπό της συλλογής ορολογικών δεδομένων να ορίσει ως ουσιώδη μία ή περισσότερες προαιρετικές κατηγορίες δεδομένων όπως το laquoθεματικό πεδίοraquo το laquoαναγνωριστικό λήμματοςraquo ή το laquoσυνώνυμοraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 38
ουσιώδεις κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
20
bull κύριους εισόδιους όρους σε περισσότερες από μία γλώσσες (επαναληψιμότητα ανά γλώσσα και όχι εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα συνώνυμα για κάθε γλώσσα (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας και ανά γλώσσα)
bull οι γραμματικές πληροφορίες (πχ το γένος ή ο αριθμός ενικός - πληθυντικός) να επαναλαμβάνονται για κάθε όρο (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα από ένα συγκείμενα πιθανώς ένα ανά συνώνυμο και καθένα με τη δική του πληροφορία σε σχέση με την πηγή (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 39
επαναλαμβανόμενες κατηγορίες δεδομένων (παραδείγματα)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Κατηγορίες δεδομένων
bull που αφορούν τους όρους και τις πληροφορίες που σχετίζονται με αυτούς
bull που σχετίζονται με την περιγραφή της έννοιας και
bull κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 40
ISO 126202009 Computer applications in terminology mdash Data categories
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 41
Κατηγορίες δεδομένων για τους διάφορους τύπους όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 42
Κατηγορίες δεδομένων για πληροφορίες που αφορούν τους όρους στην πραγματική τους χρήση σε ένα δεδομένο συγκείμενο
24062015
22
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 43
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την έννοια οι ορολογικές πληροφορίες μπορούν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους για παράδειγμα ως προς το θεματικό πεδίο (πχ ιατρική οικονομία) ή τον τύπο της πληροφορίας (πχ όνομα φορέα επάγγελμα όνομα πελάτη ή έργου)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 44
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την περιγραφή της έννοιας
24062015
23
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 45
Κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
bull πρέπει αρχικά να σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη ή των χρηστών της
bull είναι καλό να υπάρχει μια σχετική ευελιξία ώστε να συμπληρωθούν και τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις
bull πρέπει να προσδιοριστεί ο τύπος ο αριθμός και η επαναληψιμότητα των κατηγοριών δεδομένων που πρόκειται να συμπεριληφθούν στα ορολογικά λήμματα
bull χωρίς να αποκλείεται και η δυνατότητα μελλοντικής προσθήκης κατηγοριών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 46
2 Βάσεις ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
24
Αποφάσεις για
bull τύπο λειτουργικού συστήματος
bull επίδοση του συστήματος (τύπο επεξεργαστή χρόνο πρόσβασης του σκληρού δίσκου κτλ)
bull επίδοση περιφερειακού εξοπλισμού (πληκτρολόγιο οθόνη εκτυπωτή διαποδιαμορφωτή κτλ)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
47
γενικές απαιτήσεις βάσης ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull γλώσσα-ες και γραφικός σχεδιασμός (πχ παράθυρα) της διεπαφής χρήστη
bull κατάλληλο σύνολο χαρακτήρων για κάθε γλώσσα
bull καθορισμός των οθονών παρουσίασης εισόδου και εξόδου
bull φιλικότητα προς τον χρήστη (πχ λειτουργίες εκπαίδευσης ή βοήθειας του χρήστη ευκολία πρόσβασης κατά τη μετάφραση)
bull δυνατότητες του δικτύου
bull πρόσβαση σε εξωτερικά δεδομένα (πχ βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων)
bull δυνατότητες εισαγωγήςεξαγωγής δεδομένων
bull ασφάλεια και προστασία δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
48
απαιτήσεις λογισμικού
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
25
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 49
Δομή βάσης ορολογικών δεδομένων (Πηγή httpwwwtermsciencesfrtermsciencessitestermsciencesIMGpngTERMSCIENCES2png)
να τηρούνται ορισμένες ελάχιστες συμβάσεις όπως να συμπεριλαμβάνουν
bull τις ημερομηνίες εισόδου ή ενημέρωσης
bull τις πληροφορίες που αφορούν το θεματικό πεδίο και
bull τις πληροφορίες που σχετίζονται με την έννοια (όπως ορισμούς συγκείμενα και σημειώσεις)
για να αποφεύγεται η επανάληψη ίδιων ενεργειών να διευκολύνονται ο συντονισμός και η συνεργασία με άλλους και να καταδεικνύεται η ποιότητα της πραγματοποιηθείσας εργασίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 50
απαιτήσεις για τους μεταφραστές
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
26
bull συνιστάται η δομή της βάσης ορολογικών δεδομένων να επιτρέπει τη χρήση χωριστών σχεδιοτύπων εισόδου και εξόδου για συγκεκριμένα ζεύγη γλωσσών
bull πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ομοιόμορφη εφαρμογή των αναγνωριστικών πηγής και των κωδικών αξιοπιστίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 51
απαιτήσεις για τους μεταφραστές όταν εργάζονται ομαδικά
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull συνιστάται να γίνεται με τυποποιημένο τρόπο ώστε να είναι εύκολη η εισαγωγή των δεδομένων από κατηγορίες δεδομένων που επαναλαμβάνονται αλλά και η διαχείρισή τους στη συνέχεια (αναζήτηση παρουσίαση κτλ)
bull χρησιμοποιούνται μορφότυπα εισόδου με τυποποιημένο τρόπο εγγραφής δεδομένων όπως laquoημερομηνίαraquo laquoεισήχθη απόraquo κτλ
bull εάν χρησιμοποιείται φύλλο εγγραφής πρέπει να είναι συμβατό με το σχεδιότυπο που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη ορολογική συλλογή
bull συνιστάται να υπάρχει λογική δομή στη σειρά των πληροφοριών που εγγράφονται ώστε να διευκολύνεται το έργο του χρήστη της συλλογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 52
εισαγωγή δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
27
bull αποκοπή (δεξιά αριστερή αμφίπλευρη truncation) bull πχ γλωσσικ νέμω βλητ
bull χρήση φίλτρων bull πχ [ημερομηνία εισαγωγής]gt01012015
bull χρήση μπούλειων τελεστών και τελεστών απόστασης bull πχ [κύριος εισόδιος όρος]=αγορά AND [θεματικό πεδίο]=οικονομία
bull διαφύλλιση του ευρετηρίου
bull πχ αναζήτηση στο αλφαβητικό ευρετήριο όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 53
δυνατότητες αναζήτησης δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull μπορεί να αφορά την ανάκτηση ενός συγκεκριμένου λήμματος (εμφάνιση στην οθόνη ή εκτύπωση στο χαρτί)
ή
bull την ανάκτηση συνόλων λημμάτων (εκτύπωση στο χαρτί ή καταφόρτωση σε αποθηκευτικό μέσον)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 54
ανάκτηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
28
bull χρησιμοποιούνται τυποποιημένοι τρόποι - σχεδιότυπα εξόδου (output templates) ώστε να είναι ομοιόμορφη και εύκολα laquoαναγνώσιμηraquo στο χρήστη ενώ το αποτέλεσμα εφόσον είναι σε πληροφορικοποιημένη μορφή μπορεί να τροποποιείται (ως προς την εμφάνιση) και να προσαρμόζεται σε συγκεκριμένες ανάγκες που μπορεί να προκύπτουν
bull συνιστάται να υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης του συνόλου των δεδομένων ή μέρους αυτού υπό μορφή λιστών όρων μαζί με τα ισοδύναμα σε όλες τις γλώσσες-στόχους και προς όλες τις κατευθύνσεις
bull συνιστάται επίσης να υπάρχει δυνατότητα εξαγωγής αλφαβητικών ευρετηρίων γλωσσαρίων ανά θεματικό πεδίο κτλ
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 55
παρουσίαση των δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull να ακολουθούνται κανόνες ώστε να αντιμετωπίζονται ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από ενδογενείς (πχ λάθη αβλεψίας ανάγκη ενημέρωσης κτλ) ή εξωγενείς παράγοντες (πχ αιφνίδια διακοπή ρεύματος καταστροφή δίσκου κτλ)
bull να δημιουργηθούν μηχανισμοί προστασίας των δεδομένων (σχετικά πχ με τον τύπο του μέσου αποθήκευσης με τη δημιουργία εφεδρικού αντιγράφου σε τακτά διαστήματα και με την αντιμετώπιση του πλεονασμού των δεδομένων) καθώς και μέθοδοι ασφάλειας των δεδομένων (όπως είναι ο έλεγχος της πρόσβασης ιδίως σε συστήματα πολλών χρηστών)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 56
συντήρηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
29
bull να θεσπιστούν πρωτόκολλα που να διασφαλίζουν την ορθότητα της εγγραφής των ορολογικών λημμάτων καθώς και των πληροφοριών ενημέρωσης
bull δυνατότητα αναθεώρησης συμπλήρωσης και διόρθωσης των υπαρχόντων λημμάτων βάσει νέων στοιχείων που προκύπτουν
bull διόρθωση λαθών στα υπάρχοντα λήμματα
bull ενημέρωση των υπαρχόντων λημμάτων για την επικαιροποίηση των δεδομένων
bull εξάλειψη ή σύμπτυξη διπλοεγγραφών (διπλών λημμάτων που έχουν το ίδιο κλειδί ή που αναφέρονται στην ίδια έννοια)
bull προσθήκη νέων λημμάτων
bull δημιουργία νέων διαπαραπομπών που να επιτρέπουν την προσθήκη νέου υλικού
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 57
ενημέρωση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
να πληρούνται οι ακόλουθες ελάχιστες απαιτήσεις
bull συμβατή επιλογή και συνεπής εφαρμογή των κατηγοριών δεδομένων
bull ευελιξία στην ικανότητα μετατροπής και αναδιάρθρωση των μορφοτύπων των λημμάτων ώστε να ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες ή να αντανακλούν διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις
bull πχ αν δεν έχει γίνει διαχωρισμός μεταξύ ορισμού επεξήγησης και συγκειμένου σε ορολογικά λήμματα που έχουν προκύψει κατόπιν ανταλλαγής τότε είναι σκόπιμο αυτές οι κατηγορίες δεδομένων να αναγνωρισθούν αρχικά ως επεξηγήσεις μετά από χρήση και επαλήθευση αυτών των στοιχείων μπορεί να γίνει ακριβέστερη κατηγοριοποίηση
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 58
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
30
bull μετατροπή σε σύστημα ταξινόμησης ή θησαυρού ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητα των παραπομπών που αναφέρονται στο θεματικό πεδίο
bull πχ χρήση γνωστού διεθνούς ταξινομικού συστήματος όπως τα Lenoch (που αναπτύχθηκε από την Ευρ Επιτροπή για τη βάση Eurodicautom) Dewey ή LC (που χρησιμοποιούνται κύρια στις βιβλιοθήκες
bull αντιστρέψιμος μεταγραμματισμός σε ομοιόμορφες παραστάσεις συνόλων χαρακτήρων
Συνιστάται να χρησιμοποιείται ένα τυποποιημένο μορφότυπο μετατροπής Στο Διεθνές Πρότυπο ISO 12616 συνιστάται ως ελάχιστη απαίτηση το κάθε σύστημα να επιτρέπει τη μετατροπή τού μορφοτύπου των ορολογικών εγγραφών σε μορφότυπο MARTIF (ISO 12200) ή MATER (ISO 6156)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 59
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Ενδεικτικά παραδείγματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 60
3 Βάσεις ορολογικών δεδομένων και άλλοι ορολογικοί πόροι
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
31
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 61
TERMTERM - Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι
οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 62
TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική (συνεργασία με την ΕΛΕΤΟ) Δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg (και httptestserverkaleidoscopeattermtermPagesMainSearchaspx) INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
24062015
32
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 63
ISO Concept Database Παράγεται από τον ISO και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης από Διεθνή Πρότυπα και άλλες εκδόσεις του ISO Περιέχει τους όρους και τους ορισμούς των εννοιών από όλα τα Διεθνή Πρότυπα ISO (συνήθως κεφάλαιο 3 Terms and Definitions) και παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης με όρο με λέξη από οποιοδήποτε μέρος των κειμένων των προτύπων που έχουν καταχωρισθεί στη βάση (τίτλος προτύπου όρος ορισμός) Επίσης μπορεί να γίνει αναζήτηση από τις άλλες συλλογές καθώς και των γραφικών συμβόλων httpswwwisoorgobpui
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 64
Βάσεις ορολογικών δεδομένων των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων Είναι βάσεις δεδομένων σε γενικά ή ειδικά θέματα στις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναζήτησης σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες bull IATE bull CELEX bull EUR-LEX bull EURAMIS bull Κείμεναμνήμες Υπηρεσιών
24062015
33
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 65
IATE (Inter-Active Terminology for Europe) Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων για όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης iateeuropaeu
Lenoch ταξινομικό σύστημα Ταξινομικό σύστημα που αναπτύχθηκε για την Eurodicautom Χρησιμοποιεί 48 θεματικά πεδία httpwww2uibkacattranslationtermlogylenochhtml
Eurovoc Thesaurus Πολύγλωσσος θησαυρός που αναπτύχθηκε για την ευρετηρίαση των τεκμηρίων των Ευρωπαϊκών οργάνων Χρησιμοποιεί 21 θεματικά πεδία httpeuropaeuintcelexeurovoc
EuroTermBank Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων httpwwweurotermbankcomdefaultaspx
TermCoord Στον ιστότοπο του TermCoord υπάρχει μεγάλος αριθμός από βάσεις ορολογικών δεδομένων httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 66
Ελληνικοί ιστότοποι για γλώσσα και μετάφραση bull Translatum wwwtranslatumgr bull Lexilogia lexilogiagr
24062015
34
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 67
Chebi παράδειγμα βάσης δεδομένων με οντολογίες στο πεδίο της βιοχημείας httpwwwebiacukchebi
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 68
4 Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου
θεματικό πεδίο τομέας (subject field domain) πεδίο ειδικής γνώσης
ειδική γλώσσα (special language language for special purposes LSP) γλώσσα που χρησιμοποιείται σε ένα θεματικό πεδίο και χαρακτηρίζεται από τη χρήση είδιων γλωσσικών μέσων έκφρασης
ορολόγιο ορολογία (terminology) σύνολο κατασημάνσεων που ανήκει σε μία ειδική γλώσσα
Ορολογία επιστήμη των όρων (terminology) επιστήμη που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους και τη δομή το σχηματισμό την ανάπτυξη τη χρήση και τη διαχείριση ορολογίων σε διάφορα θεματικά πεδία
ονοματολόγιο ονοματολογία (nomenclature) ορολόγιο δομημένο συστηματικά σύμφωνα με προκαθορισμένους κανόνες ονοματοδοσίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
35
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 69
bull η ορολογική εργασία δεν είναι απλή μετάφραση και επομένως οι μεταφραστές χρειάζεται να ακολουθούν τους κανόνες τυποποίησης και ορολογίας ενώ είναι συχνά απαραίτητη η συνεργασία με ορολόγους καθώς και με ειδικούς του θεματικού πεδίου
bull να χρησιμοποιούν πηγές προκειμένου να αναζητηθούν ελεγχθούν και επιλεγούν οι κατάλληλοι όροι
bull οι πηγές αυτές είναι γλωσσικά και λεξικογραφικά βοηθήματα καθώς και πηγές (προφορικές και γραπτές) από τον χώρο του θεματικού πεδίου
bull να διασφαλίζεται αξιοπιστία και πληρότητα ως προς το εξεταζόμενο θεματικό πεδίο να είναι ενημερωμένες ως προς τις εξελίξεις στο ίδιο πεδίο να είναι η ελληνική η κύρια (αρχική) γλώσσα των πηγών αυτών
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 70
Ορογραφία μεταφραστές και
ειδική ορολογία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
36
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 71
Τα βήματα που ακολουθούνται από τον ορολόγο όταν τεθεί ένα ερώτημα (Πηγή M Teresa Cabreacute Terminology Theory methods and applications)
Οι δύο κύριες απαιτήσεις για χρησιμοποιήσιμα ορολογικά δεδομένα είναι
bull τα ορολογικά δεδομένα να ικανοποιούν την ανάγκη του χρήστη να αποκτήσει ορολογικό πληροφοριακό περιεχόμενο
bull τα ορολογικά δεδομένα να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν επιθυμητή πρόσβαση ή επεξεργασία
bull ΕΛΟΤ 14452014 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις
bull ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 72
5 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
37
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 73
μοντέλο αξιολόγησης
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull προδιαγραφή δομής δεδομένων
bull κάλυψη κατηγοριών δεδομένων
bull θεματική κάλυψη
bull γλωσσική κάλυψη
bull συμμόρφωση με κανόνες συνοχής
bull χρήση ελεγχόμενων εξωτερικών δεδομένων
bull χρήση έγκυρων πηγών
bull ένδειξη κατοχής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
bull συμμετρία της συλλογής ορολογικών δεδομένων
bull μέγεθος της συλλογής ορολογικών δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 74
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τα ορολογικά δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
38
bull επικύρωση δεδομένων
bull πληρότητα
bull γλωσσική ορθότητα
bull συμμόρφωσης με συμβάσεις παρουσίασης
bull έλεγχος πλεονασμού έλεγχος των διπλοεγγραφών σε στάθμη εννοιών
bull τακτή συντήρηση των δεδομένων
bull τακτή συντήρηση των μεταδεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 75
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τη διαχείριση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull αναγνωσιμότητα των δεδομένων εξόδου
bull πρόσβαση στα δεδομένα
bull εξατομικευμένη επιλογή των δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 76
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την έξοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
39
bull φιλικό στον χρήστη μορφότυπο για την είσοδο δεδομένων
bull επικύρωση δεδομένων
bull συμβατότητα με άλλες δομές δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 77
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την είσοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Ποιες είναι οι ορολογικές εργασίες στο πλαίσιο ενός μεταφραστικού έργου
bull Τι είναι Ορογραφία bull Διαφορές ανάμεσα στην Ορογραφία και τη Λεξικογραφία bull Αναφέρετε μερικά παραδείγματα ορολογικών προϊόντων bull Αναφέρετε κατηγορίες δεδομένων που κατά τη γνώμη σας πρέπει να
ορίζονται υποχρεωτικά σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε μερικές δυνατότητες αναζήτησης που πρέπει να
προβλέπονται σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε κριτήρια αξιολόγησης ορολογικών πόρων ως προς τη
διαχείριση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 78
ερωτήσεις
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
40
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 79
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Σας ευχαριστώ
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Ορολογική εναρμόνιση και αστοχίες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
ανά κείμενο
κάθε όρος επιλέγεται με δεδομένη συγκεκριμένη μία σημασία οι λέξεις μπορεί να έχουν πολλές σημασίες ο όρος χρησιμοποιείται μόνο με μία σημασία
κάθε όρος αντιστοιχεί αμφιμονοσήμαντα με μία έννοια Στο πρωτογενές κείμενο μεταφραστέο μπορεί α) μία έννοια να δηλώνεται με περισσότερους του ενός όρου ή β) ένας όρος να αντιστοιχεί σε δύο ή περισσότερες έννοιες Επισημαίνονται τα ορολογικά ευρήματα αναφέροντας τους συνώνυμους όρους και τις διαφορετικές έννοιες Ενδεχομένως και αναφορά στο αδόκιμον του πρωτογενούς όρουόρος της γλώσσας πηγής γιατί η αρχή της laquoανακλησιμότηταςraquo έχει καθιερώσει αντιστοιχίες όρων
στο συγκείμενο νομοθετική Πράξη ή πλαίσιο εφαρμογής
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
διαπεδιακή ή οριζόντια
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
Ορολογική εναρμόνιση
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜIΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι
Όμως την μαστοριά σου όληνα την θέμε τώρα Για τον Αμμόνη που πέθανε 29 ετών στα 610
Κ Καβάφης
Ορολογική εναρμόνιση οδηγός
σε μια τροποποίηση ή εφαρμοστική πράξη η αρχή της εναρμόνισης ή συνοχής και ομοιογένειας της νομοθετικής πράξης επιβάλλει περιορισμούς στη διόρθωση λανθασμένων ή αδόκιμων όρων αλλά
laquoτα λάθη πρέπει να διορθώνονταιraquo
α) επιλέγοντας και χρησιμοποιώντας τον προτιμώμενο όρο και αναφέροντας τον αδόκιμο laquoσυνώνυμοraquo όρο που χρησιμοποιείται στην ίδια Πράξη στα σχετικά έγγραφα και ενδεχομένως γενικά στη νομοθεσία
β) συνοδεύοντας το μετάφρασμα με γλωσσάρι ισοδυνάμων όρων πχ στην αγγλική και ελληνική ή γλώσσες πηγής παραπέμποντας κατά περίπτωση σε ισχύοντες ορισμούς εννοιών Η επιλογή των όρων θα πρέπει να περιορίζεται στην ανάγκη επισήμανσης των laquoδιορθώσεωνraquo και στις πιθανές αστοχίες (βάσει της αποτίμησης διακινδύνευσης)
με επισήμανση για τη χρήση του προτιμώμενου όρου αντί του παλαιού όρου με σαφή προσδιορισμό της έννοιας που δηλώνεται πχ παραπέμποντας στον ορισμό ή την περιγραφή της έννοιας
Εναρμόνιση και διόρθωση λαθών
εκπονούνται ή καταρτίζονται (Καν 10252012)
The technical specifications are coherent as they do not conflict with European standards
Οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται με συνέπεια προκειμένου να είναι συμβατές μη αντικρουόμενες με άλλα ευρωπαϊκά πρότυπα (να αποτελούν ένα συνεκτικό σύστημα laquoτεχνικής νομοθεσίαςraquo)
Τα πρότυπα εκπονούνται ή καταρτίζονται ή αναπτύσσονται (development) και καθιερώνονται (are established) Στην καθιέρωση περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες formulating-σύνταξης adopting-υιοθέτησηςissuing-έκδοσης implementing-εφαρμογής Η έκδοση περιλαμβάνει τη δημοσίευση publication
Καθιέρωση προτύπωνEstablishing stds
process procedure δραστηριότητα ndash τρόπος εκτέλεσής της
The technical specifications were developed through processes which fulfil the following criteria
Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται μέσω διαδικασιών (διεργασιών) που πληρούν (ικανοποιούν) τα ακόλουθα κριτήρια
Στην κοινή νεοελληνική χρησιμοποιείται ο όρος laquoδιαδικασίεςraquo και με τις δυο σημασίες Με τη σημασία των λειτουργιών διεργασιών δραστηριοτήτων και laquoπροκαθορισμένος τρόπος εκτέλεσηςraquo
Τυποποίηση Για την υλοποίησηεκτέλεση μιας δραστηριότητας διεργασίας ενέργειας ακολουθούνται προδιαγεγραμμένες διαδικασίες που αποσκοπούν στη διασφάλιση του σεβασμούτης τήρησης αρχών καιή της ικανοποίησης απαιτήσεων
Διαδικασίες procedures ή δραστηριότητες
openness the technical specifications were developed on the basis of open decision-making accessible to all interested parties in the market or markets affected by those technical specifications
ανοικτή προσέγγιση Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται με βάση ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά ή στις αγορές τις οποίες αφορούν οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές
ανοικτότητα (για ελεύθερη πρόσβαση) και ανοικτή προσέγγιση (διασφάλιση ενημέρωσης και εκπροσώπησης κύριων συμφερόντων)
Ανοικτή προσέγγιση και ανοικτότητα
στα ουσιώδη από κύρια συμφέρονταconcerned or affected interested p
consensus the decision-making process was collaborative and consensus based and did not favour any particular stakeholder Consensus means a general agreement characterised by the absence of sustained opposition to substantial issues by any important part of the concerned interests and by a process that involves seeking to take into account the views of all parties concerned and to reconcile any conflicting arguments Consensus does not imply unanimity
συναίνεση Η διαδικασία λήψης αποφάσεων βασίζεται στη συνεργασία και στη συναίνεση χωρίς να ευνοούνται κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα Η συναίνεση σημαίνει γενική συμφωνία η οποία χαρακτηρίζεται από την απουσία συνεχιζόμενης εναντίωσης σε ουσιώδη ζητήματα από κάποιο σημαντικό τμήμα των θιγόμενων συμφερόντων καθώς και από μια διαδικασία που επιδιώκει να συνυπολογίσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών και να γεφυρώσει ενδεχομένως αντικρουόμενες απόψεις Η συναίνεση δεν προϋποθέτει ομοφωνία
Συναίνεση από κύρια συμφέροντα στα ουσιώδη (substantial issues) και ανεξαρτησία από ειδικά συμφέροντα εξισορρόπηση συμφερόντων απουσία δεσπόζοντος συμφέροντοςbalance
Συναίνεση ως συμφωνία και όχι ομοφωνία
neutrality and stability a) specifications whenever possible are performance oriented rather than based on design or descriptive characteristics b) specifications do not distort the market or limit the possibilities for implementers to develop competition and innovation based upon them
ουδετερότητα και σταθερότητα α) οι προδιαγραφές αν είναι δυνατόν έχουν ως γνώμονα τις επιδόσεις και δεν βασίζονται τόσο στον σχεδιασμό ή στα περιγραφικά χαρακτηριστικά β) οι προδιαγραφές δεν προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά (στον ανταγωνισμό) ούτε περιορίζουν τις δυνατότητες που έχουν οι φορείς που τις εφαρμόζουν (υπόχρεοι εφαρμογής) όσον αφορά την ανάπτυξη ανταγωνισμού και καινοτομίας
Επιτελεστικά πρότυπα πρότυπα επιδόσεων performance oriented regulationprovisions (πρόνοιες) και prescriptivedescriptive regulation Στρέβλωση του ανταγωνισμού όχι της αγοράς Υπόχρεοι εφαρμογής χρήστες implementers-economic operator-producer ecc
στρέβλωση του ανταγωνισμού υπόχρεοι εφαρμογής
Επιτελεστικά και μεθοδολογικά πρότυπα
με καθορισμό ουσιωδών απαιτήσεων πχ στην ευρωπαϊκή νομοθεσία CE
performance provision provision for fitness for purpose that concerns the behaviour of a product process or service in or related to use
επιτελεστική διάταξη πρόνοια διάταξη για καταλληλότητα εξυπηρέτησης του σκοπού που αφορά τη συμπεριφορά ενός προϊόντος μιας διεργασίας ή μιας υπηρεσίας στη χρήση τους ή σε σχέση με τη χρήση του
harmonized standards εναρμονισμένα πρότυπα πρότυπα εναρμόνισης που εξειδικεύουν τις νομοθετικές απαιτήσεις
Τελολογική προσέγγιση στη νομοθέτηση
advanced or consolidated findings of science technology and experience
specifications are based on advanced scientific and technological developments
οι προδιαγραφές βασίζονται σε προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις
state of the art developed stage of technical capability at a given time as regards products processes and services based on the relevant
consolidated findings of science technology and experience
καθιερωμένη τεχνική στάδιο ανάπτυξης της τεχνικής ικανότητας σε δεδομένο χρόνο όσον αφορά προϊόντα διεργασίες και υπηρεσίες που βασίζεται σε παγιωμένα ευρήματα της επιστήμης της τεχνολογίας και της εμπειρίας
Προηγμένη και καθιερωμένη τεχνική
εξασφάλιση και διασφάλιση
The technical specifications meet the following requirements
maintenance ongoing support and maintenance of published
specifications are guaranteed over a long period
Οι τεχνικές προδιαγραφές ικανοποιούν τις ακόλουθες απαιτήσεις
διατήρηση εξασφαλίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα η συνεχιζόμενη
υποστήριξη και η τήρηση δημοσιευμένων προδιαγραφών
guarantee vs ensure ndashεξασφάλιση και διασφάλιση
2 τήρηση αμφίσημο συμμόρφωση ή τήρηση αρχείου ή επικαιροποίηση
guaranteed vs ensuring
Η διανοητική περιλαμβάνει την πνευματική ιδιοκτησία
intellectual property rights essential to the implementation of specifications are licensed to applicants on a (fair) reasonable and non-discriminatory basis ((F)RAND) which includes at the discretion of the intellectual property right-holder licensing essential intellectual property without compensation
η άδεια άσκησης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που είναι σημαντικά για την εφαρμογή προδιαγραφών παρέχεται στους αιτούντες με (δίκαια) εύλογα κριτήρια χωρίς διακρίσεις τα οποία περιλαμβάνουν κατά τη διακριτική ευχέρεια του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αδειοδότηση βασικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς αποζημίωση
Η διανοητική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τόσο την πνευματική ιδιοκτησία (propriete litteraire et artistiquedroit d auteurcopyright) για πρωτότυπα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα μουσική τηλεοπτικές εκπομπές λογισμικό βάσεις δεδομένων αρχιτεκτονικά σχέδια διαφημίσεις και πολυμέσα όσο και τη βιομηχανική ιδιοκτησία (propriete industrielleindustrial property) όπως εφευρέσειςευρεσιτεχνίες εμπορικά σήματα βιομηχανικά σχέδια νέες ποικιλίες φυτών και γεωγραφικές ενδείξεις προέλευσης δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες προέλευσης
Διανοητική και πνευματική ιδιοκτησία
Οι νομοθετικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν τις κανονιστικές και νομικές
relevance a) the specifications are effective and relevant b) specifications need to respond to market needs and regulatory requirements
συνάφεια α) οι προδιαγραφές είναι αποτελεσματικές και σχετικές β) οι προδιαγραφές πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και στις κανονιστικές απαιτήσεις
legal=statutory +regulatory οι απαιτήσεις της νομοθεσίας διακρίνονται σε γενικές νομικές και κανονιστικές απαιτήσειςτεχνική νομοθεσία)
Συνάφεια της τεχνικής νομοθεσίας
risk source ie hazard and risk
ldquomanaging risks and opportunitiesrdquo) Πώς μεταφράζεται
Για την ασφάλεια των προϊόντων των διεργασιών και των υπηρεσιών (= απουσία μη αποδεκτής διακινδύνευσης για πρόκληση βλάβης) γενικά εξετάζεται με σκοπό να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία ενός αριθμού παραγόντων συμπεριλαμβανομένων μη τεχνικών παραγόντων όπως η ανθρώπινη συμπεριφορά που θα μειώνουν σε αποδεκτό βαθμό τη διακινδύνευση πρόκλησης βλάβης
level of risk στάθμη διακινδύνευσης
risk appetite στάση έναντι της διακινδύνευσης
Η διαχείριση της διακινδύνευσης (risk management) περιλαμβάνει την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και την αντιμετώπιση
risk evaluation αποτίμηση της διακινδύνευσης ως τελικό φάση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης (risk assessment)
risk treatment αντιμετώπιση της διακινδύνευσης
Κίνδυνος και διακινδύνευση
κοινωνική ευθύνη των οργανισμών και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) Issues and core subjects of social responsibilitydomaines drsquoaction e questions centrales (fr)
θέματα και πεδία κοινωνικής ευθύνης (ενότητα θεμάτων)
management διοίκηση και διαχείριση top management- Διοίκηση
applicable requirements εφαρμόσιμες ή εφαρμοστέες
υγεία και ασφάλεια στην εργασία (health) vs Υγιεινή (hygiene)
stakeholders=interested parties affected partiesinternal and external parties)
ενδιαφερόμενα μέρη συμμέτοχοισυμπράττοντες στο επιχειρείν και αποδέκτες
Plan ndashDo ndashCheck- Act Deming
κύκλος βελτίωσης Σχεδιάζω-υλοποιώ-ελέγχω-βελτιώνω
review ανασκόπηση=επανεξέταση
process approach και system approach διεργασιακή προσέγγιση και συστημική προσέγγιση
capability and competence skills and personal attributes integrity of personnel
Διάφορα 1
Άδεια άσκησης και πρακτική εξάσκησης
work-experience programme πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης και
mine surveyors licence άδεια εξάσκησης τοπογραφικού επαγγέλματος Ποιο είναι σωστό
societal security
ασφάλεια σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για κοινωνία-πολίτες πολιτική προστασία (απαρχαιωμένος όρος)
business continuity disruptive events
επιχειρησιακή συνέχειααποδιοργανωτικά συμβάντα
βιωσιμότητα και αειφορία
conformity assessment
αξιολόγηση της συμμόρφωσης ή πιστότητας
notified bodies ενέργεια διακοίνωσης
κοινοποιημένοι φορείς
intended use
προβλεπόμενη χρήση ή σκοπούμενη
Διάφορα 2
Design planning verification validation benchmarking conformity assessment attestation
Normative or informative annex
preparatoryappraisalmonitoring and evaluation measures
standard on data to be providednorme sur les donneacutees agrave fournir
πρότυπο δηλωτέων δεδομένων
mandatory requirement vs exclusive
αναφαίρετη δεσμία απαίτηση vs optional requirement (αναγκαία συνθήκη) απαίτηση τυποποιητικού εγγράφου που πρέπει απαραιτήτως να ικανοποιείται προκειμένου να υπάρχει συμμόρφωση με το συγκεκριμένο έγγραφο ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο όρος υποχρεωτική απαίτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν δηλώνεται μια απαίτηση που έχει γίνει υποχρεωτική με νόμο ή κανονισμό
Διάφορα 3
Knowledge management
explicit and implicittacit knowledge
ρητή και υπόρρητη γνώση Έχει αποτυπωθεί ή αποκωδικοποιηθεί πχ σε διαδικασία ατομική ή συλλογικήεπιχειρησιακή
intangible assets
άυλο κεφάλαιο ή άυλα στοιχεία ενεργητικού
best practice (model) - good practice
βέλτιστες πρακτικές ndash ορθές πρακτικές
Διάφορα 4
accountability
αρχή της λογοδοσίας principle that individuals organizations and the community are responsible for their actions and may be required to explain them to others
λογοδότηση state of being answerable for decisions and activities to the organizations governing bodies legal authorities and more broadly its stakeholders
Η λογοδότηση επί επαγγελματικών ευθυνών αφορά ένα άτυπο συμβόλαιο μεταξύ του παροχέα υπηρεσιών και του αποδέκτη σύμφωνα με το οποίο ο πρώτος είναι υπόλογος σε περίπτωση κακής παροχής υπηρεσιών
accountability-λογοδοσία
laquomanagementraquo = assurance + improvement
Food safety (FS) management = FS assurance + improvement
food safety assurance that food will not cause harm to the consumer when it is prepared andor eaten according to its intended use
Για τη δοκιμή της εγκυρότητας ενός ορισμού μιας έννοιας εφαρμόζεται η
αρχή της υποκατάστασης
Ο ορισμός είναι έγκυρος αν μπορεί να αντικαταστήσει τον όρο σε ένα
κείμενο χωρίς να επιφέρει απώλεια ή μείζονα μεταβολή νοήματος
Λαμβάνοντας υπόψη ότι Food safety (FS) management = FS assurance +
improvement κάνετε έλεγχο της ορθότητας του παρακάτω ορισμού
αντικαθιστώντας στο 1ο μέρος της ισότητας τον όρο FS με τον ορισμό της
έννοιας
Έλεγχος ορθότητας ορισμού έννοιας
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
30 Μαϊου 2015
ISO is derived from the Greek isos meaning equal Whatever the country whatever the language we are
always ISO
httpwwwisoorg
2 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
2
bull ΕΣΥΠΕΛΟΤ (Ελλάδα) Εθνικό Σύστημα Υποδομών ΠοιότηταςΕλληνικός Οργανισμός Τυποποίησης httpwwwelotgr
bull BSI (Μεγάλη Βρετανία) British Standards Institute httpwwwstandardsukcombsi
bull AFNOR (Γαλλία) Association Franccedilaise de Normalisation httpwwwafnororg
bull DIN (Γερμανία) Deutsches Institut fuumlr Normung httpwwwdinde
bull ANSI (ΗΠΑ) American National Standards Institute httpwwwansiorg
3 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
bull CEN European Committee for Standardization httpwwwcenormbe
4 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
3
Στάδια εκπόνησης προτύπων Στάδιο της πρότασης (Proposal stage) Στάδιο της προετοιmicroασίας (Preparatory stage) Στάδιο της επιτροπής (Committee stage) Στάδιο της εξέτασης (Enquiry stage) Στάδιο της αποδοχής (Approval stage) Στάδιο της έκδοσης (Publication stage) Στάδιο της αναθεώρησης (Review stage)
5 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
PWI Preliminary stage Preliminary work item (project) (προκαταρκτικό στάδιο ndash προκαταρκτικό έγγραφο εργασίας)
AWI Approved Work Item NP Proposal stage New proposal for a work item (στάδιο πρότασης ndash νέα
πρόταση για έγγραφο εργασίας) WD Preparatory stage Working draft(s) (προπαρασκευαστικό στάδιο ndash
σχέδια εργασίας) CD Committee stage Committee draft(s) (στάδιο Επιτροπής ndash σχέδια
Επιτροπής) Enquiry stage Draft International Standard DIS (στάδιο έρευνας ndash σχέδιο
Διεθνούς Προτύπου) FDIS Approval stage Final Draft International Standard (στάδιο έγκρισης ndash
τελικό σχέδιο Διεθνούς Προτύπου) IS Publication stage International Standard (στάδιο έκδοσης ndash Διεθνές
Πρότυπο)
6 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
4
7 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
κωδικοί σταδίων εκπόνησης Προτύπων ISO
8 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Παραδείγματα αναγνώρισης Διεθνών Προτύπων ISO
παραδείγματα αναγνώρισης Προτύπων ISO
24062015
5
bull ACI (American Concrete Institute) bull IEEE (Institution of Electrical amp Electronic Engineers) bull IFLA (International Federation of Library Associations) bull ITU (International Telecommunications Union) bull
9 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ΕΛΟΤ 1976- πλέον των 100 Τεχνικών Επιτροπών wwwelotgr
10 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
6
ldquoTerminology and other language and content resourcesrdquo ISOTC 37AG 0 Advisory group ISOTC 37JAC 0 ISO 639 RA Joint Advisory Committee ISO TC 37TCG Terminology Coordination Group for TC37 ISOTC 37WG 9 Data category registry TC 37SC1 Principles and methods TC 37SC 2 Terminographical and lexicographical working
methods TC 37SC 3 Systems to manage terminology knowledge and
content TC 37SC 4 Language resource management
11 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
laquoΟρολογία ndash Γλωσσικοί πόροιraquo 1978- ΤΕΕ γραμματειακή υποστήριξη Μέλη ΕΛΟΤ ΤΕΕ ΕΛΕΤΟ Ακαδημία Αθηνών ΕΜΠ
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ένωση Ελλήνων Χημικών Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Παρατηρητές
12 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
7
ζητήματα της τυποποίησης στην ορολογία bull θέσπισηυιοθέτηση των κανόνων Ορολογίας
bull επεξεργασία και απόδοση στην ελληνική των προτύπων Ορολογίας του ISO
bull επεξεργασία για έκδοση ελληνικών προτύπων στον τομέα της Ορολογίας
ημερίδες σεμινάρια συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και
προσωπικότητες
13 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
πλήρες μέλος (P-Member) της TC 37 παρακολουθεί και ενημερώνεται για όλο το έργο της
Διεθνούς Επιτροπής συμμετέχει στις συζητήσεις και ψηφοφορίες για τα
νέα πρότυπα και άλλα τυποποιητικά κείμενα που προκύπτουν
Μέλη ISOTC 37 P-members O-members
14 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
8
Στάδιο 1 Επιλογή προτύπου Στάδιο 2 Προετοιμασία του Σχεδίου Ελληνικού Προτύπου
(ΣΕΠ) Στάδιο 3 Δημόσια κρίση Στάδιο 4 Έκδοση του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ επιθυμητό και Στάδιο 5 Αναθεώρηση προτύπου
15 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Προβολή και προώθηση Συνεργασίες και Δημόσιες σχέσεις Κατάρτιση Επιμόρφωση Ιστότοπος
bull httpportalteegrportalpageportalSCIENTIFIC_WORKscient_typopoiisiepitropesELOT-TE21
16 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
9
ΕΛΕΤΟ 1992- httpwwweletogr
Σκοπός της ΕΛΕΤΟ είναι
η μελέτη εκπόνηση απόδοση επεξεργασία συγκέντρωση συστηματοποίηση διάδοση αξιοποίηση και με οποιοδήποτε τρόπο ανάπτυξη της Ελληνικής Ορολογίας και ορολογικής έρευνας
η συμβολή στη συνεχή και σύμμετρη ανάπτυξη της Ελληνικής Γλώσσας για την κάλυψη των πολύπλευρων και επιτακτικών σύγχρονων αναγκών και
η κατάδειξη προς κάθε κατεύθυνση του θεμελιακού ρόλου της Ελληνικής Γλώσσας ως υλικού συνάμα και εργαλείου για το διεθνές ορολογικό υπόβαθρο και η προώθηση και προαγωγή αυτού του ρόλου για την κάλυψη σημερινών και μελλοντικών αναγκών της διεθνούς Ορολογίας
17 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Η ΕΛΕΤΟ είναι μέλος και συμμετέχει στις εργασίες των παρακάτω οργανώσεων Διεθνές Κέντρο Πληροφοριών Ορολογίας (INFOTERM) Ευρωπαϊκή Ένωση Ορολογίας (EAFT) Διεθνές Δίκτυο Ορολογίας (Termnet) Διεθνές Ινστιτούτο Ορολογικής Έρευνας (IIFT)
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
10
Συνέδρια laquoΕλληνική Γλώσσα και Ορολογίαraquo κάθε δύο χρόνια σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως ο ΕΛΟΤ το ΤΕΕ το ΕΜΠ το ΕΚΠΑ το Ιόνιο Πανεπιστήμιο κά ενώ κατά την ιδρυτική της χρονιά το 1992 είχε διοργανώσει μαζί με το ΤΕΕ και την ΕΛΟΤΤΕ21 την ημερίδα laquoΤυποποίηση Ορολογίαςraquo
Συμμετέσχε ενεργά τόσο στην Επιτροπή Συντονισμού του
Εθνικού Προγράμματος Ορολογικού Συντονισμού (ΕΠΟΣ) όσο και στην Ομάδα Εργασίας του ΕΠΟΣ και συνέβαλε τα μέγιστα στη σύνταξη της laquoΣτρατηγικής Μελέτηςraquo και του laquoΕπιχειρησιακού Προγράμματος Ορολογίαςraquo του ΕΠΟΣ που υποβλήθηκε (το 2000) για έγκριση για χρηματοδότηση από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αλλά δεν εγκρίθηκε
19 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
TERMTERM Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
20 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
11
Λεξικά και Γλωσσάρια Στον ιστότοπο της ΕΛΕΤΟ αναρτώνται έργα των συλλογικών μελών της ή έργα άλλων φορέων τα οποία έχει εγκρίνει η ΕΛΕΤΟ httpwwweletogrLexicaAndGlossarieshtm TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg
21 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
22 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
12
23 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας bull httpeceuropaeugreecenews201520150323_diktyo_orologias_elhtm
Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και
Νεολογισμών bull httpwwwacademyofathensgrecportalaspid=63ampnt=109amplang=1
Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ)
bull httpwwwilspgr
Μόνιμη Ομάδα Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας (ΜΟΤΟ) bull httpwwwmoto-teletermgrmoto_grhtm
24 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
13
Δομικά υλικά ΤΕΕ
bull httpportalteegrportalpageportalMATERIAL_GUIDES
Αγγλο-Ελληνικό Λεξικό Χημικών Oρων
bull httpwwwchemuoagrvocabularyloginasp
Ιατρικοί όροι ΙΑΤΡΟΤΕΚ
bull wwwiatrotekorgsearchasp
25 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
26 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
14
27 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
International Information Centre for Terminology (Infoterm) bull httpwwwinfoterminfo
International Network for Terminology (TermNet)
bull httpwwwtermnetorg
European Association for Terminology (EAFT)
bull httpwwweaft-aetnet
IATE (Inter-Active Terminology for Europe)
bull iateeuropaeu
TermCoord bull httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
bull υποστήριξη και αραβικής (κυρίως βδ από UN)
28 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
15
29 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικά Πρότυπα Ορολογίας (Μάιος 2015)
ISO 7042000 Terminology work ndash Principles and methods αναγνώριση εννοιών και σχέσεων εννοιών ανάλυση και μοντελοποίηση συστημάτων εννοιών βάσει των
αναγνωρισμένων εννοιών και σχέσεων εννοιών καθιέρωση παραστάσεων συστημάτων εννοιών μέσω
εννοιοδιαγραμμάτων ορισμό εννοιών απόδοση κατασημάνσεων (κυρίως όρων) σε κάθε έννοια σε μία ή
περισσότερες γλώσσες εγγραφή και παρουσίαση ορολογικών δεδομένων κυρίως σε έντυπα
και ηλεκτρονικά μέσα (ορογραφία)
30 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
16
ISO 1087-12000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 1 Theory and application καθιερώνει ένα βασικό λεξιλόγιο για τη θεωρία και την εφαρμογή
της ορολογικής εργασίας πέραν των όρων και των ορισμών είναι σημαντικά τα
εννοιοδιαγράμματα που περιέχονται στα Παραρτήματα και διευκολύνουν την κατανόηση των εννοιών και των σχέσεων μεταξύ τους
Στον ISO διεξάγεται συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά με την αναθεώρηση των Προτύπων ISO 1087-1 amp -2 και έχουν προταθεί λύσεις όπως η δημιουργία ορολογικής βάσης δεδομένων με το περιεχόμενο των δύο προτύπων αντί της εκπόνησης νέου ή νέων προτύπων κειμενικής μορφής
31 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 1087-22000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 2 Theory and application
ορίζει έννοιες επεξεργασίας γλώσσας και επεξεργασίας πληροφοριών για εφαρμογές στην ορολογική εργασία και στην ορογραφία
32 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
17
ISO 8602007 Terminology work ndash Harmonization of concepts and terms
προδιαγράφει μια μεθοδολογική προσέγγιση της εναρμόνισης εννοιών συστημάτων εννοιών ορισμών και όρων
έχει εφαρμογή στην ανάπτυξη εναρμονισμένων ορολογίων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο σε μονόγλωσσο ή πολύγλωσσο συγκείμενο
Η εναρμόνιση αποτελεί ζητούμενο διότι οι διαφορές μεταξύ των εννοιών δεν γίνονται κατrsquo ανάγκην εμφανείς σε επίπεδο
κατασήμανσης η ομοιότητα σε επίπεδο κατασήμανσης δεν σημαίνει κατrsquo ανάγκην ότι ταυτίζονται οι
έννοιες που αντιστοιχούν στις κατασημάνσεις εμφανίζονται σφάλματα όταν μία έννοια κατασημαίνεται από δύο συνώνυμα τα οποία
εκ παραδρομής θεωρούνται κατασημάνσεις δύο διαφορετικών εννοιών Η εναρμόνιση αρχίζει από το επίπεδο της έννοιας και συνεχίζεται στο επίπεδο του όρου
33 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
34
ΤΕΛΟΣ
Συντάσσεται ορισμός έννοιας που υπάρχει σε ένα σύστημα
εννοιών αλλά όχι σε άλλο
(5)
Όχι
Ανάλυση των συστημάτων εννοιών (432)
Ναι
Υπάρχουν άλλες έννοιες
για εναρμόνιση
ΑΡΧΗ
Προκαταρκτικά θέματα (421)
Ανάλυση του θεματικού πεδίου
(422)
Πρόκειται για
συστήματα εννοιών από το ίδιο θεματικό
πεδίο (421)
Όχι
Ναι
Σύγκριση μεμονωμένων εννοιών
(434)
Ανάλυση των ομοιοτήτων μεταξύ των εννοιών
(423)
Υπάρχουν
ευνοϊκές πιθανότητες εναρμόνισης
Όχι
Όχι
Όχι
Ναι
Ναι
Ναι
Υπάρχει μερική επικάλυψη των
εννοιών
Είναι ίδια
τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται για
τον ορισμό των εννοιών
Δεν γίνεται εναρμόνιση
Γίνεται εναρμόνιση των εννοιών
(43431 α)
Συντάσσονται χωριστοί ορισμοί
Δεν γίνεται εναρμόνιση
(43431 β)
Συντάσσεται εναρμονισμένος ορισμός
(5)
Ναι Όχι
Οι διαφορές είναι
ελάσσονες
Συντάσσεται εναρμονισμένος
ορισμός (5)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Διεργασία εναρμόνισης εννοιών
24062015
18
ISO 293832010 Terminology policies ndash Development and implementation
γενικές αρχές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένης πολιτικής προσαρμοσμένης σε δεδομένο σύνολο περιστάσεων
διατύπωση συστάσεων για ποικιλία δράσεων οι οποίες αποδεδειγμένα εξυπηρετούν σε διαφορετικές καταστάσεις
bull κάποιες ουσιώδεις σε όλα τα περιβάλλοντα πολιτικής
bull άλλες μπορεί να μην βρίσκουν εφαρμογή σε κάποια από αυτά Οι ορολογικές πολιτικές μπορεί να λαμβάνουν διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πλαίσιο εφαρμογής σε εθνικό πλαίσιο μορφή ενός θεσμοθετημένου εγγράφου ή μέρους ενός ευρύτερου τέτοιου
εγγράφου (γλωσσικής ή εκπαιδευτικής πολιτικής ή πολιτικής πληροφόρησης) σε μεγάλη μη-κυβερνητική ή διακυβερνητική οργάνωση πρέπει να αντιμετωπίσει μια σύνθετη
πολιτικής χροιάς κατάσταση και διάφορα επίπεδα διαλειτουργικότητας (πολιτισμικά πολιτικά σημασιολογικά hellip)
σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και μικρότερους οργανισμούς μορφή κατευθυντήριων οδηγιών ή παραπομπών για τη διαχείρισή της
35 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Οι ορολογικές πολιτικές βασίζονται σε στοιχεία˙ είναι οραματικές (μακροπρόθεσμη προοπτική)˙ βασίζονται στα πρότυπα και στη διαχείριση ποιότητας˙ υποστηρίζονται από τη διοίκηση (προσέγγιση από πάνω προς τα
κάτω) και είναι συμμετοχικές (προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω)˙
είναι βιώσιμες˙ είναι συνεπείς και σθεναρές˙ είναι συμμετοχικές και ενισχυτικές˙ είναι διαφανείς και επικαιροποιημένες˙ προσανατολίζονται στην ανάπτυξη ικανοτήτων
36 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
19
37 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
μοντέλο φάσεων μιας ορολογικής πολιτικής
ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
αποτελεσματική χρήση των ορολογικών δεδομένων γενικές αρχές για ένα μοντέλο εφαρμόσιμο σε ποικιλία ορολογικών πόρων
διασαφηνίζει τα ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που συνιστούν το μοντέλο αυτό και
παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνολική αξιολόγηση των ορολογικών πόρων λαμβάνοντας υπόψη τους αντικειμενικούς σκοπούς των χρηστών
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
38 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
20
39 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
40 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
21
41 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
42 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
22
ISO 151882001 Project management guidelines for terminology standardization
προδιαγράφει τις κατευθυντήριες οδηγίες που καθορίζουν τις ακολουθητέες φάσεις και διαδικασίες σε έργα τυποποίησης ορολογίας και σε έργα εναρμόνισης και ενοποίησης εντός και εκτός του πλαισίου τυποποίησης
διαιρείται σε δύο τμήματα με το πρώτο να ασχολείται γενικά με την ορολογική τυποποίηση και το δεύτερο να ασχολείται με την ορολογική τυποποίηση μέσα σε οργανισμούς διεθνών προτύπων
δεν διατυπώνει τις αρχές ορολογικής εργασίας (για παράδειγμα βλέπε ISO 704ΕΛΟΤ 402) ούτε και τη μεθοδολογική προσέγγιση σε διεθνή εναρμόνιση εννοιών εννοιών συστημάτων εννοιών όρων και ορισμών εννοιών (ISO 860ΕΛΟΤ 562)
δεν πραγματεύεται τους κανόνες για την προετοιμασία και την κατάστρωση των Διεθνών Προτύπων ορολογίας (ISO 10241)
ούτε και παρέχει συμβουλές για τη δημιουργία και χρήση βάσεων ορολογικών δεδομένων (ISOTR 12618)
δεν πραγματεύεται τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ποιότητα στη διαχείριση έργων οι οποίες παρέχονται στο ISO 10006
43
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
44 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ένα έργο Τυποποίησης της Ορολογίας
24062015
23
ISO 126162002 Translation-oriented terminography
κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας
έχει ως αντικείμενό της το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα) αλλά και το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο και επιπλέον την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
η εσωτερική δομή της βάσης δεδομένων να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών
τα ορολογικά λήμματα να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως για παράδειγμα βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
45 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 102412011 Terminological entries in standards -- Part 1 General requirements and examples of presentation
ISO 102412012Terminological entries in standards -- Part 2 Adoption of standardized terminological entries
ISO 126202009 Terminology and other language and content resources -- Specification of data categories and management of a Data Category Registry for language resources
ISO 171002015 Translation services -- Requirements for translation services ISO 222742013 Systems to manage terminology knowledge and content --
Concept-related aspects for developing and internationalizing classification systems
ISO 24156-12014 Graphic notations for concept modelling in terminology work and its relationship with UML -- Part 1 Guidelines for using UML notation in terminology work
Επίσης New work item proposal for ldquoTypology of language registersrdquo
46
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
24
47 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Σας ευχαριστώ
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Τυποποιητικές εκφράσεις και βοηθητικά ρήματα
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
τυποποίηση
συμφωνία και καθιέρωση προνοιών μη υποχρεωτικής εφαρμογής από ένα αναγνωρισμένο φορέα για ένα αντικείμενο κοινής χρήσης σε μια κοινότητα εφαρμογής με σκοπό το κοινό όφελος
Σημείωση Η τυποποίηση καθιερώνει πρότυπα προδιαγραφές κώδικες πρακτικής και άλλα τυποποιητικά έγγραφα μέσω τήρησης διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφάνεια συμμετοχήεκπροσώπηση των κύριων συμφερόντων και τη συναίνεσή τους
αντικείμενο τυποποίησης δραστηριότητεςδιεργασίες ndash αποτελέσματά τους όπως προϊόντα και υπηρεσίες ndash πόροι για αυτές τις δραστηριότητεςδιεργασίες
πρότυπαstandards σε αντιδιαστολή με τα laquoregulationsraquo (hard law)
συναίνεση των κύριων ενδιαφερομένων μερών για την εξυπηρέτηση σκοπού του αντικειμένου τυποποίησης καταλληλότητα για την προβλεπόμενη χρήση (intended use)-ποιότητα
καθιερωμένη τεχνική state of the art - Καθιερωμένοι κανόνες της επιστήμης τέχνης και εμπειρίας
Τυποποίηση και πρότυπα
provisions τα προϊόντα της τυποποιητικής ρύθμισης τυποποιητικό περιεχόμενο διατάξεις σωστότερα πρόνοιες
Μπορεί να είναι απαιτήσεις συστάσεις δηλώσειςπληροφορίες (statement) εντολήπρακτέα (instruction) Η απαίτηση μπορεί να είναι αναφαίρετη (mandatoryexclusive) ή προαιρετική ή κατrsquo επιλογήν (optionalfacultative) αναφορικά με τη συμμόρφωση με το πρότυπο Οι διατάξεις για ένα αντικείμενο τυποποίησης μπορεί να είναι περιγραφικές (descriptive) ή επίδοσης (performance)
harmonized standards τα ευρωπαϊκά πρότυπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ευρωπαϊκών οδηγιών ως μέσα απόδειξης της συμμόρφωσης εναρμονισμένα πρότυπα σωστότερα πρότυπα εναρμόνισης (για να δηλώνεται ο σκοπός που εξυπηρετούν) Καν ΕΕ 10252012
normative documents= τυποποιητικά έγγραφα περιλαμβάνουν πρότυπα και κανονισμούςregulationscompulsory documents
ΕΛΟΤ EN 450202006 και Καν 10252012
Ένα πρότυπο περιέχει πρόνοιεςδιατάξεις (τυποποιητικό περιεχόμενο) και πληροφορίες (πληροφοριακό περιεχόμενο) Οι πρόνοιες των προτύπων διακρίνονται σε
απαιτήσεις κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να αποφασίζεται η συμμόρφωση ή μη με το πρότυπο
συστάσεις για την προτιμητέα ή καταλληλότερη επιλογή ανάμεσα σε άλλες δυνατότητες
το επιτρεπτόν επιτρεπόμενες ή αποδεκτές επιλογές και
δυνατότητα και ικανότητα
Τυποποιητικές εκφράσεις
Τυποποιητικές εκφράσεις
ΑγγλικήΕλληνική δηλώνει
shallshall not
απαίτηση
πρέπει ναδεν πρέπει να
should beshould not
σύσταση
συνιστάται να συνιστάται να μην
mayneed not
το επιτρεπτόν
δύναται ναδεν χρειάζεται να
cancannot
ικανότητα
μπορεί ναδεν είναι σε θέση να
Νομοθεσία διαφορές
Αγγλική Ελληνική
shall ή must
ενεστώτας οριστικής (στην κύρια πρόταση)
should beshould not θα πρέπει να δεν θα πρέπει να
mayneed not μπορεί να δεν χρειάζεται να
cancannot μπορεί να μπορεί να μην
will ενεστώτας οριστικής γ΄πρόσωπο
στο διατακτικό των δεσμευτικών πράξεων οι χρησιμοποιούμενοι ρηματικοί τύποι πρέπει να είναι επιτακτικοί
Στα ελληνικά το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής (όπως γίνεται και στα γαλλικάmiddot στα αγγλικά χρησιμοποιούν τον τύπο shall με απαρέμφατο)
ΠΡΟΣΟΧΗ Το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής μόνο στις κύριες προτάσεις και όχι για τις δευτερεύουσες αφού οι δευτερεύουσες προτάσεις δεν επιβάλλουν επιταγές απαγορεύσεις ή κυρώσεις ούτε περιγράφουν διαδικασίες αλλά ανάλογα με το είδος τους επιτελούν άλλες λειτουργίες (πχ αναφοράς σκοπού εναντίωσης υπόθεσης κλπ) σε σχέση με την κύρια πρόταση
Ο μέλλοντας πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού η λέξη laquoθαraquo δεν συνάδει σε κείμενα κανονιστικού περιεχομένου
Δεν πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως θα πρέπει θα έπρεπε κλπ
Όταν το αγγλικό πρωτότυπο χρησιμοποιεί προστακτική το ίδιο κάνει και η ελληνική μετάφρασηmiddot όταν στα αγγλικά χρησιμοποιείται το must (αντί του shall)] ο έλληνας μεταφραστής μεταφράζει πρέπει να (+ απαρέμφατο κύριο ρήμα)
Διαφορές απόδοσης στα νομοθετικά έγγραφα
24062015
1
Σπύρος Δόικας translatumgr
ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ndash
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΣΤΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΡΟΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αντιπροσωπεία
της
Ευρωπαϊκής
Επιτροπής
στην Ελλάδα
Αθήνα
30 Μαΐου
2015
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
ΣΤΑΔΙΩΝ
24062015
2
1
bull ΠροετοιμασίαΔημιουργία αρχείων WordExcel [Οριοθέτες πινακοποίηση οντολογία υφολογία διαχείριση διπλοεγγραφών]
2
bull Μετατροπή αρχείων Excel για χρήση σε εργαλεία [MultiTerm Glossary Converter Xbench Magenta]
3
bull Αξιοποίηση ορολογίας σε SDL Studio [Χρήση autosuggest]
4
bull Προσθήκη μεμονωμένων όρων [Διαμόρφωση προβολής χρήση συντόμευσης]
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΧΕΙΩΝ
WORDEXCEL
24062015
3
Αν ξεκινάμε από το μηδέν με ένα γλωσσάρι στο Word
θα πρέπει να έχουμε δύο βασικά πράγματα κατά νου
1 Οριοθέτη όρου-απόδοσης
2 Οριοθέτη συνωνύμων
Το πρώτο μπορεί να μην χρειάζεται αν υιοθετήσουμε
μια μορφή δίστηλου πίνακα (είτε με δημιουργία
πίνακα από Word είτε με αντιγραφήεπικόλληση
κελιών από Excel) Πώς γίνονται αυτά
5
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΣΕ WORD
6
24062015
4
7
8
24062015
5
Το Word από προεπιλογή μετατρέπει το πρώτο
γράμμα κάθε κελιού ενός πίνακα σε κεφαλαίο Για να
μη γίνεται αυτό αποεπιλέγουμε το παρακάτω στοιχείο
EN File gt Options gt Proofing gt AutoCorrect Options gt
Capitalize first letter of table cells
EL Αρχείο gt Επιλογές gt Γλωσσικός έλεγχος gt Επιλογές
Αυτόματης Διόρθωσης gt Το πρώτο γράμμα των κελιών
του πίνακα κεφαλαίο
9
ΑΛΛΑΓΗ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
10
ΑΠΟΕΠΙΛΟΓΗ
ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ -
ΠΟΙΗΣΗΣ
24062015
6
Αν το γλωσσάρι μας έχει συνώνυμα θα μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε ως οριοθέτη το κόμμα Τι
γίνεται όμως αν υπάρχει το κόμμα ως μέρος του
όρου Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε έναν διακριτό οριοθέτη Πχ το
σύμβολο laquo|raquo Αυτό θα μας βοηθήσει στη σωστή
εισαγωγή των συνωνύμων σε μια ορολογική βάση σε
μεταγενέστερο στάδιο
11
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ
Πριν ξεκινήσουμε τη σύνταξη ενός γλωσσαρίου θα
πρέπει να έχουμε καθορίσει κάποιες υφολογικές
παραμέτρους Πχ
Χρήση πεζώνκεφαλαίων
Καλό είναι οι λέξεις να ξεκινούν με πεζό
γράμμα εκτός κι αν απαιτείται διαφορετικά
λόγω γραμματικών κανόνων ή σε ειδικές
περιπτώσεις (πχ ονόματα οργανισμών)
12
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [1]
24062015
7
Ακρώνυμα
Αν χρησιμοποιούμε και ακρώνυμα για τους
όρους τότε να τυποποιήσουμε τη χρήση τους
Πχ να είναι πάντα σε παρένθεση και στο τέλος
του (ανεπτυγμένου) όρου Πχ
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ)
και όχι πότε έτσι και πότε αλλιώς
13
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [2]
Ακρώνυμα ndash Πιθανές εκδοχές
(ΟΤΕ) Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος )
[ΟΤΕ] Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ [Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος]
ΟΤΕ ndash Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος ndash ΟΤΕ
ΟΤΕ
14
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [3]
24062015
8
Εναλλακτικά μπορούμε να έχουμε επιπλέον στήλες για
τα ακρώνυμα (γλώσσας πηγής και γλώσσας στόχου)
Τα ακρώνυμα δεν χρειάζεται να έχουν τελεία
Να σημειώσουμε εδώ ότι αν θέλουμε να
χρησιμοποιήσουμε τους όρους για αυτόματη
αναγνώριση (term recognition) στο SDL Studio τότε θα
ήταν καλύτερα να παρατίθενται χωρίς το ακρώνυμο
έτσι ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες για
αυτόματη αναγνώρισή τους (και ως εκ τούτου
ημιαυτόματη εισαγωγή μέσω autosuggest)
15
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [4]
Αποφυγή περιληπτικών γραφών με παρενθέσεις
καθέτους κτλ
Βλέπε και httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=2033450
16
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [5]
Όρος Όχι Ναι
βαθμολογική εξέλιξη (grade) advancement advancement grade
advancement
responsible finance υπεύθυνη
οικονομίαχρηματοδότηση
υπεύθυνη οικονομία
υπεύθυνη χρηματοδότηση
24062015
9
Αποφυγή αρίθμησης αποδόσεων παρενθέσεων με σχόλια
παρενθέσεων με εναλλακτική μορφή μέρος του λόγου θεματικό
πεδίο κτλ Παραδείγματα προς αποφυγή
1 ΙΑΤΕ 2 IATE
17
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [6]
localization τοπική προσαρμογή (Microsoft) τοπικοποίηση (ΕΛΕΤΟ)
ελληνοποίηση (μόνο για τα ελληνικά) ελληνικοποίηση
(μόνο για τα ελληνικά) εξελληνισμός (μόνο για τα
ελληνικά)
Garden sorrel οξαλίδα οξυλάπαθο ξυνίθρα(κοιν)
Run τρέξιμο (ουσ) τρέχω (ρ)
Protocol πρωτόκολλο(ν)
mixing1 ανάμ(ε)ιξημ(ε)ίξη
free of viral
contaminants2
1 (προϊόν) ελεύθερο ιών 2 (προϊόν) που δεν έχει
προσβληθεί από ιούς
Αν έχουμε τηρήσει απαρέγκλιτα τους οριοθέτες μας
τόσο για τον διαχωρισμό όρου πηγήςόρων στόχου όσο
και για τα συνώνυμα τότε η εισαγωγή στο Excel είναι
πολύ απλή Πχ αν για οριοθέτη όρου πηγήςόρων
στόχου έχουμε χρησιμοποιήσει το σύμβολο ίσον (=)
τότε απλά κάνουμε εύρεση και αντικατάσταση στο
Word (Ctrl+H)
18
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
= ^t
24062015
10
Στη συνέχεια κάνουμε επικόλληση σε ένα κενό φύλλο
Excel Αν έχουμε χρησιμοποιήσει το κόμμα ως οριοθέτη
συνωνύμων (έχουμε βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν όροι
που περιέχουν το κόμμα ως μέρος του) κάνουμε
ακόμη μία ενέργεια πριν την επικόλληση σε Excel
Προσοχή πριν το κόμμα βάζουμε και ένα διάστημα Αυτό το
κάνουμε έτσι ώστε να μην διαχωριστεί η λέξη laquoότιraquo (σε
περίπτωση που υπάρχει στο αρχείο μας) Δεν χρειάζεται να
υπάρχουν διαστήματα πριν ή μετά το σύμβολο της καθέτου 19
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
|
Με τη χρήση του εργαλείου ASAP Utilities μπορεί να
αυτοματοποιηθεί μια σειρά ποιοτικών ελέγχων
Πρώτα κάνουμε ταξινόμηση (Sort) στη στήλη Α
Κοιτάμε στο τέλος της να δούμε αν υπάρχουν
αποδόσεις για όλους τους όρους Αν δεν υπάρχουν
για κάποιους τους συμπληρώνουμε ή τους σβήνουμε
Επαναλαμβάνουμε τα ίδια για τη στήλη Β
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities επιλέγουμε Text gt Delete leading
trailing and excessive spaces
20
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [1]
24062015
11
Αν οι όροι μας ξεκινάνε με κεφαλαίο και στη συνέχεια
υπάρχουν κεφαλαία που δεν θέλουμε να αλλάξουμε
(πχ ακρώνυμα ή κύρια ονόματα) μπορούμε να
αλλάξουμε μόνο το πρώτο γράμμα κάθε κελιού σε πεζό
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Text gt Change Case (with options) gt
glossary case
21
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [2]
Αν θέλουμε να έχουμε ομοιόμορφη μορφοποίηση αφού
επιλέξουμε τις στήλες από το μενού ASAP Utilities gt
Format gt Apply standard format to selected cells
Αν θέλουμε να απαλείψουμε τις κενές σειρές (χωρίς
ταξινόμηση) ASAP Utilities gt Columns and Rows gt
Delete all empty rows
22
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [3]
24062015
12
Ένα συνηθισμένο πρόβλημα σε γλωσσάρια είναι οι
διπλοεγγραφές
Ένας εύκολος τρόπος να τις εντοπίσουμε είναι
κάνοντας ταξινόμηση (sort) στη στήλη Α Και πάλι όμως
δεν θα είναι τόσο εύκολο γιατί θα πρέπει να τις
εξετάσουμε μία μία
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Range gt Count duplicates and give its
set of duplicates its own colour
ή Count andor colour duplicates in selection
23
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [4]
Τι γίνεται όμως αν θέλουμε να επισημανθούν οι
διπλοεγγραφές που είναι ακριβώς ίδιες τόσο στη στήλη
Α όσο και στη στήλη Β
Χρησιμοποιούμε το Duplicate Master Αφού ανοίξουμε
το Excel κάνουμε κλικ στο αρχείο Duplicate Master
V218xla και μετά επιλέγουμε τις δύο στήλες και το
εκτελούμε από τα Add-ins
24
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [5]
24062015
13
25
26
24062015
14
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ
ΑΡΧΕΙΩΝ EXCEL
ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Θα πρέπει πρώτα να έχουμε εγκαταστήσει τα
Glossary Converter και Glossary Plugin
(δωρεάν) wwwcerebusdeglossaryconverter
Ανοίγουμε το γλωσσάριο σε μορφή Excel
προσθέτουμε μια σειρά (row) στο πάνω μέρος
του φύλλου και γράφουμε τους κωδικούς
γλώσσας για κάθε στήλη πχ στην πρώτη στήλη
γράφουμε EN και στη δεύτερη EL
28
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [1]
24062015
15
Για υποστήριξη συνωνύμων πρώτα αλλαγή
ρύθμισης στο Glossary Converter (το αυτόνομο
πρόγραμμα settings gt Synonyms in Excel files gt
επιλέγουμε Full support one row per entry gt
πατάμε ΟΚ) και στη συνέχεια συνεχίζουμε από το
SDL Studio 2014 (Projects View)
Υποθέτουμε ότι ως οριοθέτη συνωνύμων έχουμε
χρησιμοποιήσει το laquo|raquo αλλά μπορούμε και άλλους
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οριοθέτηση
συνωνύμων στο πεδίο του όρου πηγή (πρώτη
στήλη) Βλέπε httpswwwyoutubecomwatchv=2HwBC4VhDto
29
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [2]
Το Glossary Plugin είναι ο συντομότερος και
ευκολότερος τρόπος Ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός
Άλλες δυνατότητες
Translatum Excel to MultiTerm Converter (online)
MultiTerm Convert
Επίσης αντί για MultiTerm μπορεί κανείς να
χρησιμοποιήσει για διαχείριση ορολογίας τα
Xbench (δωρεάν η έκδοση 29 η έκδοση 3 δωρεάν
για 1 μήνα)
Dictionaries Explorer της Magenta
30
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERM ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
24062015
16
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ
SDL STUDIO
Το Studio από προεπιλογή κάνει διάκριση
πεζώνκεφαλαίων στο Autosuggest πράγμα που
σημαίνει ότι αν οι όροι έχουν καταχωρηθεί με
κεφαλαίο και εμείς πατάμε το μικρό γράμμα της
απόδοσής τους δεν θα εμφανιστούν προτάσεις στο
Autosuggest
Πώς αλλάζουμε αυτή τη ρύθμιση
File gt Options gt Autosuggest
32
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
24062015
17
33
34
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
Αλλαγή από
File gt
Options gt
Autosuggest
24062015
18
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ
ΟΡΩΝ
Σε περίπτωση που έχουμε επέμβει με κάποιο
τρόπο στην προβολή μπορούμε να
επαναφέρουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις
πατώντας View gt Reset Screen Layout Το
Termbase Viewer ως προεπιλογή είναι μια
καρτέλα αριστερά με αυτόματη απόκρυψη
Δηλαδή όταν προσθέτουμε έναν όρο
αναπτύσσεται η καρτέλα προς τα δεξιά και
πρέπει να περιμένουμε να συμπτυχθεί κάνοντας
κλικ στον Editor για να συνεχίσουμε την εργασία 36
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [1]
24062015
19
Για να αποφύγουμε αυτή την καθυστέρηση
μπορούμε να μετακινήσουμε το Termbase
Viewer κάνοντας πρώτα κλικ στο εικονίδιο
αυτόματης απόκρυψης και μετά με μεταφορά
και απόθεση πάνω δεξιά κάτω από το Term
recognition Θα εμφανιστεί ένας σταυρός
τοποθέτησης και όταν δούμε να σκουραίνει το
κάτω τμήμα του αφήνουμε το Termbase Viewer
37
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [2]
1 Επιλογή όρου κειμένου πηγής
2 Επιλογή όρου κειμένου στόχου
3 Πατάμε Ctrl+Shift+F2 για αυτόματη
προσθήκη ή Ctrl+F2 για προσθήκη με
παράθυρο διαλόγου Για προσθήκη
συνωνύμων πατάμε F2 (επεξεργασία) μετά
κλικ στο βελάκι του όρου στόχου και
προσθήκη νέου και μετά F12 (Αποθήκευση)
Δεν έχετε το Studio 2014 Δείτε εδώ httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=500090
38
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ
ΣΤΟ STUDIO 2014
24062015
20
KINDER ΕΚΠΛΗΞΗ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΠΟ ΤΟ STUDIO
Το Web lookup είναι ένα plug-in SDL που εμφανίζει
αποτελέσματα από πηγές αναφοράς μέσα σε ένα
πλαίσιο του Studio (επιλέγοντας τη λέξη και πατώντας
Alt+F8 (αν δεν λειτουργεί αλλαγή από το File gt Options
gt Keyboard Shortcuts gt Web Lookup ή δεξί κλικ στη
λέξη και επιλογή Web Lookup) και δίνει τη δυνατότητα
προσθήκης οποιασδήποτε πηγής αναφοράς
Το Terminotix Plug-in πραγματοποιεί αναζήτηση σε 1
πηγή της επιλογής σας (η δωρεάν έκδοση πχ ΙΑΤΕ ή
Linguee) όταν γίνεται αναζήτηση στο Concordance (F3)
Έτσι έχετε αποτελέσματα τόσο από τις μνήμες σας όσο
και από το Διαδίκτυο 40
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
24062015
21
41
Στο κάτω μέρος της αναζήτησης του Web lookup κλικ
στα Settings κύλιση κάτω προσθήκη νέας
καταχώρησης και στο πεδίο URL επικόλληση
Για συνδυασμό EN-EL
httpwwwtranslatumgrdictionarylookup_groupph
pword=phraseampgroup=English-Greek
Για άλλες γλώσσεςσυνδυασμούς αλλάζετε στο τέλος το
English-Greek πχ Greek-English ή French-Greek
42
ΠΡΟΣΘΗΚΗ TRANSLATUM MAGIC SEARCH
ΣΤΟ WEB LOOKUP
24062015
22
43
44
24062015
23
45
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
46
24062015
24
Μπορείτε να πραγματοποιήσετε λήψη της βάσης TermTerm από εδώ 47
ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ MULTITERM
Θα βρείτε τον σύνδεσμο στο
facebookcomtranslatum
48
ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
24062015
25
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Καθώς και τον άνθρωπο-ορχήστρα
για την οργάνωση
Καταλληλότητα για χρήσηεξυπηρέτηση σκοπού (για το μετάφρασμα)
ποιότητα ορολογικών εργασιών ως βασική συνιστώσα της ποιότητας μετάφρασης ή ποιότητα διαχείρισης (καιή επικοινωνίας) της γνώσηςπληροφορίας
ικανότητα capability μιας οντότητας (προσωπικού) να διαχειρίζεται να αξιοποιεί γνώση ορολογικούς και γλωσσικούς πόρους και εργαλεία και να παράγει αποτελέσματα (πχ μετάφρασμα που ικανοποιεί ανάγκες επικοινωνίας των πελατών ή πολιτών και άλλων ενδιαφερομένων) ή προσθήκη αξίας στην αλυσίδα επικοινωνίας Η ποιότητα αφορά δραστηριότητεςαποτελέσματα και την επίτευξη αποτελεσμάτων και των στόχων και συναρτάται από πόρους Για την ανταγωνιστικότηταβιωσιμότητα της δραστηριότητας (μετάφρασης) ενδιαφέρει και η αποδοτικότητα (σχέση αποτελεσμάτων με χρησιμοποιούμενους πόρους) και όχι μόνο ο βαθμός επίτευξης στόχωναποτελεσματικότητα Αφορά και τους επαγγελματίες της μετάφρασης και τις εταιρείες μετάφρασης
ISOFDIS 171002015 Translation Services mdash Requirements for translation services
ISOTS 11669 Translation projects mdash General guidance
EN 150382006 Translation services mdash Service requirements
Ορολογία (ως κλάδος της Επιστήμης) είναι διεπιστημονική και υποστηρίζεται από τις γνωσιακές επιστήμες τη Λογική την επιστημολογία και φιλοσοφία των επιστημών τις επιστήμες της πληροφορίας τη γλωσσολογία και ειδικότερα τη σημασιολογία
Ποιότητα στη μετάφραση και Ορολογία
Συνιστώσες ποιότητας ορολογικών εργασιών
διαθέσιμοι πόροι εργαλεία λοιπά μέσα
ποιότητα εργασιών και
ποιότητα ορολογικών προϊόντων ανάλογα με τη χρήση
Για την αποτελεσματική επικοινωνία γνώσηςπληροφορίας επικεντρωνόμαστε στη στάθμη των εννοιών Αναζητούμε την υποδηλούμενη έννοιατον ορισμό ή περιγραφή της έννοιας Εννοιοστρέφεια Βασιζόμαστε στο διαγλωσσικό κοινό στοιχείο (η έννοια είναι ανεξάρτητη από τη γλώσσα)
Εξισώσεις επικοινωνίας να διασφαλίσουμε ότι προτιμώμενος όρος = έννοια = αντικείμενο α) αβεβαιότητα και β)διακινδύνευση
αβεβαιότητα
στο γλωσσικό υλικό οι λέξεις έχουν πολλές σημασίες Αφορά τον όρο της γλώσσας πηγής και τον όρο της γλώσσας στόχου που επιλέγουμε
ποιότητα στην εξίσωση όρου πηγής = υποδηλούμενη έννοια
ποιότητα ορισμού της έννοιας ώστε να αντιστοιχούν με τα αντικείμενα
ποιότητα στην εξίσωση πχ ελληνικού όρου που επιλέγουμε =υποδηλούμενη έννοια
πολλαπλοί καθιερωμένοι όροι μη τυποποιημένες χρήσεις διανοητικός αναρχισμός
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα
Διακινδύνευση πιθανότητα και επιπτώσεις της αστοχίας στις εξισώσεις επικοινωνίας
εξέταση πλαισίου επικοινωνίας και γλωσσική κοινότητα
στάθμη διακινδύνευσης πιθανότητα εμφάνισης απόκλισης Χ σοβαρότητα συνεπειών Συγγενικές έννοιες προσεχές γένοςείδος ή παρατασσόμενες έννοιεςίδιο κριτήριο υποδιαίρεσηςταξινόμησης ή υποτασσόμενες με διαφορετικό κριτήριο ταξινόμησης ή συσχετική σχέση
Γλωσσική επικοινωνία στην ελληνική γλώσσα με εστίαση κυρίως σε θεσμικά έγγραφα ευρωπαϊκά και εθνικά
θεσμικά έγγραφα τα διοικητικά έγγραφα των οργάνων της ΕΕ και της ελληνικής δημόσιας διοίκησης (νομοθετικάδεσμευτικά κείμενα εκθέσεις και ανακοινώσεις αιτιολογήσεις γνωμοδοτήσεις πράσινη και λευκή βίβλος πρακτικά συνεδριάσεωναπόψεις εκπροσώπων μας αλληλογραφία με εθνικές Αρχές ή πολίτες) και τα πρότυπα
ειδικότερα τα (κοινοτικά) νομοθετικά κείμενα δεσμευτικού χαρακτήρα (hard law) που θεσπίζουν δικαιώματα και υποχρεώσεις επισύρουν κυρώσεις και προορίζονται να ενταχθούν στην ελληνική έννομη τάξη η μετάφρασή τους εμπεριέχει διακινδύνευση υψηλής στάθμης
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα (συν1)
Οι μεταφραστικές αστοχίες έχουν υψηλότερο κόστος
Πρέπει να διασφαλίζεται σαφήνεια συνέπεια ή ομοιογένεια ή συνεκτικότητα ή εναρμόνιση κυρίως ανά νομοθετική Πράξη που αποβλέπει στην αποτροπή εμφάνισης ερμηνευτικών προβλημάτων ώστε να διασφαλίζονται
ασφάλεια δικαίου για τους πολίτες της Ένωσης
διευκόλυνση της ορθής εφαρμογής του νόμου και
ευχερής δικαστικός έλεγχος
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα (συν2)
τα ορολογικά δεδομένα θεωρούνται δημόσιο αγαθό
ευαισθητοποίηση για την ατομική κοινωνική ευθύνη σχετικά με την ελληνική ορολογία (ακριβολογία) Για τη μείωση της διακινδύνευσης παρανόησης ή μη κατανόησης και απώλειας πληροφορίας Για την ποιότητα επικοινωνίας στην ελληνική γλώσσα Η ασάφεια στις συναλλαγές στη θεσμική εναρμόνιση και τη νομική συμμόρφωση κοστίζει και δεν είναι βιώσιμη Γίνεται σεβαστή η αρχή της καθιερωμένης χρήσης και αξιοποιούνται οι βάσεις ορολογικών δεδομένων που είναι προϊόντα συμφωνίας μεταξύ ειδικών ανά πεδίο
η εννοιοστρέφεια και εστίαση στο διακριτικό χαρακτηριστικό ή
χαρακτηριστικό οριοθέτησης και σε αντιδιαστολή αντίθετη ή αντιφατική
έννοια
διαθέτουμε επιδεκτική στάση έναντι των νεολογισμών αξιοποιώντας την
ελληνική γλώσσα στη διαχρονία και στις παραλλαγές της
ακολουθούμε διεθνή και εθνικά πρότυπα στις ορολογικές εργασίες
καινοτομική σκέψη προσέγγιση αναζήτησης ευκαιριών και λύσεων που
οδηγούν σε αποτελέσματα υψηλότερης αξίας από τα υφιστάμενα
Χαρακτηριστικά του σεμιναρίου
Συντονισμός και εναρμόνιση ήκαι τυποποίηση ελληνικής ορολογίας ανάλογα με τη στάθμη διακινδύνευσης όπως νομική ορολογία κανονιστική εναρμόνιση θέματα ασφάλειαςδιαχείριση κρίσεων και επικοινωνία
Δίκτυο για την ελληνική ορολογία και μετάφραση Συντελεστές Μεταφραστές ορολόγοι διαχειριστές βάσεων ορολογικών δεδομένων εμπειρογνώμονες στα διάφορα θεματικά πεδία και στελέχη διοίκησηςυπεύθυνοι λήψης αποφάσεων
Δίκτυο ελληνικής ορολογίας
Λαμβάνοντας υπόψη ότι
Η διακινδύνευση (risk) ορίζεται ως η επίδραση της αβεβαιότητας στην επίτευξη των στόχων
Στην γλωσσική επικοινωνία της γνώσηςπληροφορίας και στη μετάφραση η επίδραση της αβεβαιότητας είναι μια αρνητική απόκλιση στην ζητούμενη εξίσωση (ισότητα) όρου και έννοιας
Ως εκ τούτου σε ένα μεταφραστικό έργο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το laquoκόστος της ενδεχόμενης αστοχίας ή απόκλισης raquo ή καλύτερα η στάθμη (ή επίπεδο) διακινδύνευσης δηλαδή το μέγεθος της διακινδύνευσης ως συνδυασμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της πιθανότητας εμφάνισής τους
Ερωτήματα 1
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης της γλωσσολογίας ο οποίος μελετά τις σημασίες των λέξεων
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους (όρους ονόματα και σύμβολα) και σχετίζεται με τις επιστήμες της helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της επικοινωνίας ή της πληροφόρησης
Η γνώση είναι η αντίληψη που μπορεί να helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και βασίζεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Η πληροφορία είναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip που κοινοποιείται
Η προσαρμογή ενός προϊόντος και η επικοινωνία με μια κοινότητα χρηστών με σεβασμό στις γλωσσικές πολιτιστικές νομικές πολιτικές και τεχνολογικές ιδιαιτερότητες αναφέρεται ως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ένας ορολογικός πόρος περιέχει γενικά δεδομένα για έννοιες και τις παραστάσεις εννοιών σε μια γλώσσα (όρους) Η αξιολόγηση της ποιότητας ενός ορολογικού πόρου είναι δραστηριότητα που αποσκοπεί να αποδείξει εάν ο ορολογικός πόρος ικανοποιεί ή μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ερωτήματα 2-7
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη
Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 1
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Βάσεις ορολογικών δεδομένων άλλοι ορολογικοί πόροι
Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
29 Μαϊου 2015
bull Η Ορολογία ασχολείται με τις έννοιες με τις
σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες και με τις σχέσεις
ανάμεσα στις έννοιες και τις κατασημάνσεις
τους
bull Ορογραφία είναι η Ορολογία στην πράξη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 2
1 Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
2
bull έννοια (concept) είναι μονάδα γνώσης που δημιουργείται από ένα μοναδικό συνδυασμό χαρακτηριστικών
bull Παραδείγματα
laquoποταμόςraquo laquoΠηνειός ποταμόςraquo laquoπύργοςraquo laquoΠύργος του Άιφελraquo laquoπληροφορίαraquo laquoτετραγωνική ρίζα του 16raquo laquoεμπορικό σήμαraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 3
εννοιοκεντρική διάσταση της Ορολογίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
το laquoσημάδιraquo που υποδηλώνει μια συγκεκριμένη έννοια
λεκτική μορφή (να είναι δηλαδή όρος πχ ποιητής ή όνομα πχ Όμηρος)
σύμβολο πχ κωδικός (πχ ο ταξινομικός κωδικός 7209 όπως δηλώνεται το θεματικό πεδίο laquoΙστορία της Αρχιτεκτονικήςraquo στο δεκαδικό ταξινομικό σύστημα Dewey)
τύπος (μαθηματικός πχ radic16 όπως δηλώνεται η τετραγωνική ρίζα του 16 ή χημικός πχ H2O όπως δηλώνεται το νερό)
γράφημα (πχ copy όπως δηλώνεται η πνευματική ιδιοκτησία reg όπως δηλώνεται το σήμα κατατεθέν)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 4
κατασήμανση
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
3
δεδομένα που σχετίζονται με έννοιες ή τις κατασημάνσεις τους bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής
5
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος μιας συλλογής ορολογικών δεδομένων το οποίο περιέχει τα ορολογικά δεδομένα που σχετίζονται με μια έννοια
(terminological entry)
6
ορολογικό λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
4
bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής 7
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όρος που είναι επικεφαλής ενός ορολογικού λήμματος
Συνήθως είναι ο προτιμώμενος όρος Άλλοι τύποι όρων είναι τα συνώνυμα συντομομορφές πλήρεις μορφές του όρου σύμβολα τύποι φρασεολογικές μονάδες τυποποιημένα κείμενα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 8
εισόδιος όρος (entry term)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
5
παράσταση μιας έννοιας μέσω μιας περιγραφικής δήλωσης που εξυπηρετεί τη διαφοροποίησή της από συναφείς έννοιες
Ο ορισμός μπορεί να είναι
bull εντατικός όταν δηλώνεται η υπερτασσόμενη έννοια ακολουθούμενη από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την οριζόμενη έννοια από άλλες ή
bull εκτατικός όταν διατυπώνεται ως απαρίθμηση των υποτασσόμενων εννοιών που αποτελούν και το πλάτος της οριζόμενης έννοιας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
9
ορισμός
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
δήλωση που παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε μέρος ενός ορολογικού λήμματος
Μπορεί να αφορά χρήση γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό εμπορικό χαρακτηριστικό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 10
σημείωση(note)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
6
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν τα γραμματικά γνωρίσματα ενός όρου
πχ μέρος του λόγου γένος αριθμός
(grammatical label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 11
γραμματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το θεματικό πεδίο
(subject label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 12
θεματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
7
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γλώσσας
Σειρά προτύπων ISO 639
(language identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 13
αναγνωριστικό γλώσσας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γεωγραφικής περιοχής όπου χρησιμοποιείται ο κατασήμανση
(country identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 14
αναγνωριστικό χώρας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
8
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν την πηγή τεκμηρίωσης των ορολογικών δεδομένων
(source identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 15
αναγνωριστικό πηγής
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
προκαθορισμένη διευθέτηση των δεδομένων
bull διευθέτηση σε κάθε λήμμα μιας συλλογής λημμάτων (μικροδομή)
bull διευθέτηση των λημμάτων μιας συλλογής λημμάτων (μακροδομή)
(terminological format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
16
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
9
bull μορφότυπο εισόδου (input format)
bull μορφότυπο αποθήκευσης (storage format)
bull μορφότυπο εξόδου (output format)
bull μορφότυπο οπτικής παρουσίασης (display format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 17
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορολογικά δεδομένα (από ΕΛΟΤ 56112006)
24062015
10
bull βάση ορολογικών δεδομένων βάση δεδομένων που περιέχει ορολογικά δεδομένα
bull ορολογικό λεξικό συλλογή ορολογικών λημμάτων που παρουσιάζουν πληροφορίες σχετικές με έννοιες ή κατασημάνσεις από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull λεξιλόγιο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατασημάνσεις και ορισμούς από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull γλωσσάριο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατάλογο κατασημάνσεων από ένα θεματικό πεδίο μαζί με ισοδύναμα σε μία ή περισσότερες γλώσσες
bull θησαυρός ελεγχόμενο και δομημένο λεξιλόγιο στο οποίο οι έννοιες παριστάνονται από όρους οργανωμένους με τέτοιο τρόπο ώστε οι σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες να είναι εμφανείς και οι προτιμώμενοι όροι συνοδεύονται από λήμματα-οδηγούς για συνώνυμα ή οιονεί συνώνυμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 19
παρουσίαση ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 20
24062015
11
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 22
24062015
12
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 23
Παρουσίαση εγγραφής σε δίγλωσσο (αγγλο-ισπανικό) θησαυρό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 24
Ορολογικά προϊόντα
24062015
13
εργασία που αφορά τη συστηματική συλλογή περιγραφή επεξεργασία και παρουσίαση των εννοιών και των κατασημάνσεών τους
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 25
ορολογική εργασία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος της ορολογικής εργασίας που αφορά την εγγραφή και παρουσίαση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 26
ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
14
Η Ορογραφία bull ασχολείται με τις έννοιες (εννοιοκεντρική - concept-centered)
και όχι με τις λέξεις bull συνδέεται με ειδική γλώσσα bull καλύπτει (συνήθως) ένα συγκεκριμένο θεματικό πεδίο bull αντιμετωπίζει τα μεν συνώνυμα στο ίδιο ορολογικό λήμμα
(στο πλαίσιο της ίδιας έννοιας) ενώ τα ομώνυμα και πολύσημα ως χωριστά ορολογικά λήμματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 27
ορογραφία ne λεξικογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 28
Επόψεις της ορολογικής εργασίας
24062015
15
bull η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο
bull η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών από συγγενικές έννοιες
bull η αναγνώριση των διαφορετικών όρων που χρησιμοποιούνται για την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές και η άντληση ορολογικών πληροφοριών αξιοποιώντας ορολογικούς πόρους όπως βάσεις ορολογικών δεδομένων πχ ΙΑΤΕ
bull η επιλογή του (κατάλληλου) προτιμώμενου όρου και
bull η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 29
στο πλαίσιο του μεταφραστικού έργου και πριν από την ορογραφία
ορολογικές εργασίες
bull ISO 126162002 Translation-oriented terminography περιέχει κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας που είναι απαραίτητη στη μεταφραστική εργασία
bull ΣΕΠ ΕΛΟΤ 1447 Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 30
μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
16
κατηγορία δεδομένων (data category)
προδιαγραφή ενός πεδίου δεδομένων
στοιχείο δεδομένων (data element)
μονάδα δεδομένων που σε ορισμένο συγκείμενο θεωρείται αδιαίρετη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 31
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όχι μόνο το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα)
αλλά και
το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 32
αντικείμενο μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
17
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο (κατά κανόνα πληροφορικοποιημένο)
και επιπλέον
την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 33
εφαρμογή μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull βασική μονάδα μιας συλλογής ορολογικών πληροφοριών από κατηγορίες ορολογικών δεδομένων που σχετίζονται μεταξύ τους και ομαδοποιούνται με βάση διαφορετικά κριτήρια
bull μια συλλογή ορολογικών λημμάτων μπορεί να συγκροτηθεί σε βάση δεδομένων με ευέλικτη εσωτερική δομή για να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών
bull τα ορολογικά λήμματα μπορούν να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
bull το μορφότυπο των ορολογικών λημμάτων να προσαρμόζεται στην πολύγλωσση διαχείριση πληροφοριών όπως ονόματα φρασεολογικές μονάδες και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 34
ορολογικό λήμμα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
18
Η δομή του ορολογικού λήμματος πρέπει να διασφαλίζει
bull ότι όλες οι ορολογικές πληροφορίες συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη σημασία στη χρήση ανάλογα με το συγκείμενο κτλ μπορούν να εγγραφούν επαρκώς και
bull ότι όλες οι πληροφορίες είναι εύκολα επεξεργάσιμες και ανακτήσιμες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 35
δομή ορολογικού λήμματος
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Κάθε τύπος πληροφορίας που εγγράφεται σε ένα ορολογικό λήμμα παριστάνεται σε διαφορετικές κατηγορίες δεδομένων ώστε να είναι εύκολη και διαχειρίσιμη η αξιοποίησή τους στη συνέχεια
bull Συνιστάται δε οι κατηγορίες δεδομένων που σχετίζονται με τον όρο να καταχωρούνται για δύο τουλάχιστον γλώσσες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 36
τύποι πληροφορίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
19
bull ουσιώδεις (essential) bull περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που απαιτούνται ώστε ένα
ορολογικό λήμμα να είναι πλήρες
bull προαιρετικές (optional) bull μπορούν να προστεθούν στο ορολογικό λήμμα ανάλογα με τις
ειδικές ανάγκες του χρήστη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 37
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull κύριος εισόδιος όρος (main entry term)
bull ημερομηνία εισόδου (input date)
bull πηγή (source)
Σημ Ο μεταφραστής μπορεί ανάλογα με τον σκοπό της συλλογής ορολογικών δεδομένων να ορίσει ως ουσιώδη μία ή περισσότερες προαιρετικές κατηγορίες δεδομένων όπως το laquoθεματικό πεδίοraquo το laquoαναγνωριστικό λήμματοςraquo ή το laquoσυνώνυμοraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 38
ουσιώδεις κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
20
bull κύριους εισόδιους όρους σε περισσότερες από μία γλώσσες (επαναληψιμότητα ανά γλώσσα και όχι εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα συνώνυμα για κάθε γλώσσα (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας και ανά γλώσσα)
bull οι γραμματικές πληροφορίες (πχ το γένος ή ο αριθμός ενικός - πληθυντικός) να επαναλαμβάνονται για κάθε όρο (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα από ένα συγκείμενα πιθανώς ένα ανά συνώνυμο και καθένα με τη δική του πληροφορία σε σχέση με την πηγή (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 39
επαναλαμβανόμενες κατηγορίες δεδομένων (παραδείγματα)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Κατηγορίες δεδομένων
bull που αφορούν τους όρους και τις πληροφορίες που σχετίζονται με αυτούς
bull που σχετίζονται με την περιγραφή της έννοιας και
bull κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 40
ISO 126202009 Computer applications in terminology mdash Data categories
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 41
Κατηγορίες δεδομένων για τους διάφορους τύπους όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 42
Κατηγορίες δεδομένων για πληροφορίες που αφορούν τους όρους στην πραγματική τους χρήση σε ένα δεδομένο συγκείμενο
24062015
22
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 43
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την έννοια οι ορολογικές πληροφορίες μπορούν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους για παράδειγμα ως προς το θεματικό πεδίο (πχ ιατρική οικονομία) ή τον τύπο της πληροφορίας (πχ όνομα φορέα επάγγελμα όνομα πελάτη ή έργου)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 44
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την περιγραφή της έννοιας
24062015
23
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 45
Κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
bull πρέπει αρχικά να σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη ή των χρηστών της
bull είναι καλό να υπάρχει μια σχετική ευελιξία ώστε να συμπληρωθούν και τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις
bull πρέπει να προσδιοριστεί ο τύπος ο αριθμός και η επαναληψιμότητα των κατηγοριών δεδομένων που πρόκειται να συμπεριληφθούν στα ορολογικά λήμματα
bull χωρίς να αποκλείεται και η δυνατότητα μελλοντικής προσθήκης κατηγοριών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 46
2 Βάσεις ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
24
Αποφάσεις για
bull τύπο λειτουργικού συστήματος
bull επίδοση του συστήματος (τύπο επεξεργαστή χρόνο πρόσβασης του σκληρού δίσκου κτλ)
bull επίδοση περιφερειακού εξοπλισμού (πληκτρολόγιο οθόνη εκτυπωτή διαποδιαμορφωτή κτλ)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
47
γενικές απαιτήσεις βάσης ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull γλώσσα-ες και γραφικός σχεδιασμός (πχ παράθυρα) της διεπαφής χρήστη
bull κατάλληλο σύνολο χαρακτήρων για κάθε γλώσσα
bull καθορισμός των οθονών παρουσίασης εισόδου και εξόδου
bull φιλικότητα προς τον χρήστη (πχ λειτουργίες εκπαίδευσης ή βοήθειας του χρήστη ευκολία πρόσβασης κατά τη μετάφραση)
bull δυνατότητες του δικτύου
bull πρόσβαση σε εξωτερικά δεδομένα (πχ βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων)
bull δυνατότητες εισαγωγήςεξαγωγής δεδομένων
bull ασφάλεια και προστασία δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
48
απαιτήσεις λογισμικού
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
25
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 49
Δομή βάσης ορολογικών δεδομένων (Πηγή httpwwwtermsciencesfrtermsciencessitestermsciencesIMGpngTERMSCIENCES2png)
να τηρούνται ορισμένες ελάχιστες συμβάσεις όπως να συμπεριλαμβάνουν
bull τις ημερομηνίες εισόδου ή ενημέρωσης
bull τις πληροφορίες που αφορούν το θεματικό πεδίο και
bull τις πληροφορίες που σχετίζονται με την έννοια (όπως ορισμούς συγκείμενα και σημειώσεις)
για να αποφεύγεται η επανάληψη ίδιων ενεργειών να διευκολύνονται ο συντονισμός και η συνεργασία με άλλους και να καταδεικνύεται η ποιότητα της πραγματοποιηθείσας εργασίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 50
απαιτήσεις για τους μεταφραστές
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
26
bull συνιστάται η δομή της βάσης ορολογικών δεδομένων να επιτρέπει τη χρήση χωριστών σχεδιοτύπων εισόδου και εξόδου για συγκεκριμένα ζεύγη γλωσσών
bull πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ομοιόμορφη εφαρμογή των αναγνωριστικών πηγής και των κωδικών αξιοπιστίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 51
απαιτήσεις για τους μεταφραστές όταν εργάζονται ομαδικά
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull συνιστάται να γίνεται με τυποποιημένο τρόπο ώστε να είναι εύκολη η εισαγωγή των δεδομένων από κατηγορίες δεδομένων που επαναλαμβάνονται αλλά και η διαχείρισή τους στη συνέχεια (αναζήτηση παρουσίαση κτλ)
bull χρησιμοποιούνται μορφότυπα εισόδου με τυποποιημένο τρόπο εγγραφής δεδομένων όπως laquoημερομηνίαraquo laquoεισήχθη απόraquo κτλ
bull εάν χρησιμοποιείται φύλλο εγγραφής πρέπει να είναι συμβατό με το σχεδιότυπο που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη ορολογική συλλογή
bull συνιστάται να υπάρχει λογική δομή στη σειρά των πληροφοριών που εγγράφονται ώστε να διευκολύνεται το έργο του χρήστη της συλλογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 52
εισαγωγή δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
27
bull αποκοπή (δεξιά αριστερή αμφίπλευρη truncation) bull πχ γλωσσικ νέμω βλητ
bull χρήση φίλτρων bull πχ [ημερομηνία εισαγωγής]gt01012015
bull χρήση μπούλειων τελεστών και τελεστών απόστασης bull πχ [κύριος εισόδιος όρος]=αγορά AND [θεματικό πεδίο]=οικονομία
bull διαφύλλιση του ευρετηρίου
bull πχ αναζήτηση στο αλφαβητικό ευρετήριο όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 53
δυνατότητες αναζήτησης δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull μπορεί να αφορά την ανάκτηση ενός συγκεκριμένου λήμματος (εμφάνιση στην οθόνη ή εκτύπωση στο χαρτί)
ή
bull την ανάκτηση συνόλων λημμάτων (εκτύπωση στο χαρτί ή καταφόρτωση σε αποθηκευτικό μέσον)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 54
ανάκτηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
28
bull χρησιμοποιούνται τυποποιημένοι τρόποι - σχεδιότυπα εξόδου (output templates) ώστε να είναι ομοιόμορφη και εύκολα laquoαναγνώσιμηraquo στο χρήστη ενώ το αποτέλεσμα εφόσον είναι σε πληροφορικοποιημένη μορφή μπορεί να τροποποιείται (ως προς την εμφάνιση) και να προσαρμόζεται σε συγκεκριμένες ανάγκες που μπορεί να προκύπτουν
bull συνιστάται να υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης του συνόλου των δεδομένων ή μέρους αυτού υπό μορφή λιστών όρων μαζί με τα ισοδύναμα σε όλες τις γλώσσες-στόχους και προς όλες τις κατευθύνσεις
bull συνιστάται επίσης να υπάρχει δυνατότητα εξαγωγής αλφαβητικών ευρετηρίων γλωσσαρίων ανά θεματικό πεδίο κτλ
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 55
παρουσίαση των δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull να ακολουθούνται κανόνες ώστε να αντιμετωπίζονται ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από ενδογενείς (πχ λάθη αβλεψίας ανάγκη ενημέρωσης κτλ) ή εξωγενείς παράγοντες (πχ αιφνίδια διακοπή ρεύματος καταστροφή δίσκου κτλ)
bull να δημιουργηθούν μηχανισμοί προστασίας των δεδομένων (σχετικά πχ με τον τύπο του μέσου αποθήκευσης με τη δημιουργία εφεδρικού αντιγράφου σε τακτά διαστήματα και με την αντιμετώπιση του πλεονασμού των δεδομένων) καθώς και μέθοδοι ασφάλειας των δεδομένων (όπως είναι ο έλεγχος της πρόσβασης ιδίως σε συστήματα πολλών χρηστών)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 56
συντήρηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
29
bull να θεσπιστούν πρωτόκολλα που να διασφαλίζουν την ορθότητα της εγγραφής των ορολογικών λημμάτων καθώς και των πληροφοριών ενημέρωσης
bull δυνατότητα αναθεώρησης συμπλήρωσης και διόρθωσης των υπαρχόντων λημμάτων βάσει νέων στοιχείων που προκύπτουν
bull διόρθωση λαθών στα υπάρχοντα λήμματα
bull ενημέρωση των υπαρχόντων λημμάτων για την επικαιροποίηση των δεδομένων
bull εξάλειψη ή σύμπτυξη διπλοεγγραφών (διπλών λημμάτων που έχουν το ίδιο κλειδί ή που αναφέρονται στην ίδια έννοια)
bull προσθήκη νέων λημμάτων
bull δημιουργία νέων διαπαραπομπών που να επιτρέπουν την προσθήκη νέου υλικού
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 57
ενημέρωση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
να πληρούνται οι ακόλουθες ελάχιστες απαιτήσεις
bull συμβατή επιλογή και συνεπής εφαρμογή των κατηγοριών δεδομένων
bull ευελιξία στην ικανότητα μετατροπής και αναδιάρθρωση των μορφοτύπων των λημμάτων ώστε να ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες ή να αντανακλούν διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις
bull πχ αν δεν έχει γίνει διαχωρισμός μεταξύ ορισμού επεξήγησης και συγκειμένου σε ορολογικά λήμματα που έχουν προκύψει κατόπιν ανταλλαγής τότε είναι σκόπιμο αυτές οι κατηγορίες δεδομένων να αναγνωρισθούν αρχικά ως επεξηγήσεις μετά από χρήση και επαλήθευση αυτών των στοιχείων μπορεί να γίνει ακριβέστερη κατηγοριοποίηση
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 58
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
30
bull μετατροπή σε σύστημα ταξινόμησης ή θησαυρού ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητα των παραπομπών που αναφέρονται στο θεματικό πεδίο
bull πχ χρήση γνωστού διεθνούς ταξινομικού συστήματος όπως τα Lenoch (που αναπτύχθηκε από την Ευρ Επιτροπή για τη βάση Eurodicautom) Dewey ή LC (που χρησιμοποιούνται κύρια στις βιβλιοθήκες
bull αντιστρέψιμος μεταγραμματισμός σε ομοιόμορφες παραστάσεις συνόλων χαρακτήρων
Συνιστάται να χρησιμοποιείται ένα τυποποιημένο μορφότυπο μετατροπής Στο Διεθνές Πρότυπο ISO 12616 συνιστάται ως ελάχιστη απαίτηση το κάθε σύστημα να επιτρέπει τη μετατροπή τού μορφοτύπου των ορολογικών εγγραφών σε μορφότυπο MARTIF (ISO 12200) ή MATER (ISO 6156)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 59
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Ενδεικτικά παραδείγματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 60
3 Βάσεις ορολογικών δεδομένων και άλλοι ορολογικοί πόροι
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
31
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 61
TERMTERM - Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι
οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 62
TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική (συνεργασία με την ΕΛΕΤΟ) Δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg (και httptestserverkaleidoscopeattermtermPagesMainSearchaspx) INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
24062015
32
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 63
ISO Concept Database Παράγεται από τον ISO και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης από Διεθνή Πρότυπα και άλλες εκδόσεις του ISO Περιέχει τους όρους και τους ορισμούς των εννοιών από όλα τα Διεθνή Πρότυπα ISO (συνήθως κεφάλαιο 3 Terms and Definitions) και παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης με όρο με λέξη από οποιοδήποτε μέρος των κειμένων των προτύπων που έχουν καταχωρισθεί στη βάση (τίτλος προτύπου όρος ορισμός) Επίσης μπορεί να γίνει αναζήτηση από τις άλλες συλλογές καθώς και των γραφικών συμβόλων httpswwwisoorgobpui
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 64
Βάσεις ορολογικών δεδομένων των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων Είναι βάσεις δεδομένων σε γενικά ή ειδικά θέματα στις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναζήτησης σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες bull IATE bull CELEX bull EUR-LEX bull EURAMIS bull Κείμεναμνήμες Υπηρεσιών
24062015
33
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 65
IATE (Inter-Active Terminology for Europe) Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων για όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης iateeuropaeu
Lenoch ταξινομικό σύστημα Ταξινομικό σύστημα που αναπτύχθηκε για την Eurodicautom Χρησιμοποιεί 48 θεματικά πεδία httpwww2uibkacattranslationtermlogylenochhtml
Eurovoc Thesaurus Πολύγλωσσος θησαυρός που αναπτύχθηκε για την ευρετηρίαση των τεκμηρίων των Ευρωπαϊκών οργάνων Χρησιμοποιεί 21 θεματικά πεδία httpeuropaeuintcelexeurovoc
EuroTermBank Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων httpwwweurotermbankcomdefaultaspx
TermCoord Στον ιστότοπο του TermCoord υπάρχει μεγάλος αριθμός από βάσεις ορολογικών δεδομένων httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 66
Ελληνικοί ιστότοποι για γλώσσα και μετάφραση bull Translatum wwwtranslatumgr bull Lexilogia lexilogiagr
24062015
34
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 67
Chebi παράδειγμα βάσης δεδομένων με οντολογίες στο πεδίο της βιοχημείας httpwwwebiacukchebi
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 68
4 Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου
θεματικό πεδίο τομέας (subject field domain) πεδίο ειδικής γνώσης
ειδική γλώσσα (special language language for special purposes LSP) γλώσσα που χρησιμοποιείται σε ένα θεματικό πεδίο και χαρακτηρίζεται από τη χρήση είδιων γλωσσικών μέσων έκφρασης
ορολόγιο ορολογία (terminology) σύνολο κατασημάνσεων που ανήκει σε μία ειδική γλώσσα
Ορολογία επιστήμη των όρων (terminology) επιστήμη που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους και τη δομή το σχηματισμό την ανάπτυξη τη χρήση και τη διαχείριση ορολογίων σε διάφορα θεματικά πεδία
ονοματολόγιο ονοματολογία (nomenclature) ορολόγιο δομημένο συστηματικά σύμφωνα με προκαθορισμένους κανόνες ονοματοδοσίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
35
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 69
bull η ορολογική εργασία δεν είναι απλή μετάφραση και επομένως οι μεταφραστές χρειάζεται να ακολουθούν τους κανόνες τυποποίησης και ορολογίας ενώ είναι συχνά απαραίτητη η συνεργασία με ορολόγους καθώς και με ειδικούς του θεματικού πεδίου
bull να χρησιμοποιούν πηγές προκειμένου να αναζητηθούν ελεγχθούν και επιλεγούν οι κατάλληλοι όροι
bull οι πηγές αυτές είναι γλωσσικά και λεξικογραφικά βοηθήματα καθώς και πηγές (προφορικές και γραπτές) από τον χώρο του θεματικού πεδίου
bull να διασφαλίζεται αξιοπιστία και πληρότητα ως προς το εξεταζόμενο θεματικό πεδίο να είναι ενημερωμένες ως προς τις εξελίξεις στο ίδιο πεδίο να είναι η ελληνική η κύρια (αρχική) γλώσσα των πηγών αυτών
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 70
Ορογραφία μεταφραστές και
ειδική ορολογία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
36
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 71
Τα βήματα που ακολουθούνται από τον ορολόγο όταν τεθεί ένα ερώτημα (Πηγή M Teresa Cabreacute Terminology Theory methods and applications)
Οι δύο κύριες απαιτήσεις για χρησιμοποιήσιμα ορολογικά δεδομένα είναι
bull τα ορολογικά δεδομένα να ικανοποιούν την ανάγκη του χρήστη να αποκτήσει ορολογικό πληροφοριακό περιεχόμενο
bull τα ορολογικά δεδομένα να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν επιθυμητή πρόσβαση ή επεξεργασία
bull ΕΛΟΤ 14452014 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις
bull ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 72
5 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
37
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 73
μοντέλο αξιολόγησης
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull προδιαγραφή δομής δεδομένων
bull κάλυψη κατηγοριών δεδομένων
bull θεματική κάλυψη
bull γλωσσική κάλυψη
bull συμμόρφωση με κανόνες συνοχής
bull χρήση ελεγχόμενων εξωτερικών δεδομένων
bull χρήση έγκυρων πηγών
bull ένδειξη κατοχής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
bull συμμετρία της συλλογής ορολογικών δεδομένων
bull μέγεθος της συλλογής ορολογικών δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 74
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τα ορολογικά δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
38
bull επικύρωση δεδομένων
bull πληρότητα
bull γλωσσική ορθότητα
bull συμμόρφωσης με συμβάσεις παρουσίασης
bull έλεγχος πλεονασμού έλεγχος των διπλοεγγραφών σε στάθμη εννοιών
bull τακτή συντήρηση των δεδομένων
bull τακτή συντήρηση των μεταδεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 75
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τη διαχείριση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull αναγνωσιμότητα των δεδομένων εξόδου
bull πρόσβαση στα δεδομένα
bull εξατομικευμένη επιλογή των δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 76
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την έξοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
39
bull φιλικό στον χρήστη μορφότυπο για την είσοδο δεδομένων
bull επικύρωση δεδομένων
bull συμβατότητα με άλλες δομές δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 77
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την είσοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Ποιες είναι οι ορολογικές εργασίες στο πλαίσιο ενός μεταφραστικού έργου
bull Τι είναι Ορογραφία bull Διαφορές ανάμεσα στην Ορογραφία και τη Λεξικογραφία bull Αναφέρετε μερικά παραδείγματα ορολογικών προϊόντων bull Αναφέρετε κατηγορίες δεδομένων που κατά τη γνώμη σας πρέπει να
ορίζονται υποχρεωτικά σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε μερικές δυνατότητες αναζήτησης που πρέπει να
προβλέπονται σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε κριτήρια αξιολόγησης ορολογικών πόρων ως προς τη
διαχείριση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 78
ερωτήσεις
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
40
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 79
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Σας ευχαριστώ
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Ορολογική εναρμόνιση και αστοχίες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
ανά κείμενο
κάθε όρος επιλέγεται με δεδομένη συγκεκριμένη μία σημασία οι λέξεις μπορεί να έχουν πολλές σημασίες ο όρος χρησιμοποιείται μόνο με μία σημασία
κάθε όρος αντιστοιχεί αμφιμονοσήμαντα με μία έννοια Στο πρωτογενές κείμενο μεταφραστέο μπορεί α) μία έννοια να δηλώνεται με περισσότερους του ενός όρου ή β) ένας όρος να αντιστοιχεί σε δύο ή περισσότερες έννοιες Επισημαίνονται τα ορολογικά ευρήματα αναφέροντας τους συνώνυμους όρους και τις διαφορετικές έννοιες Ενδεχομένως και αναφορά στο αδόκιμον του πρωτογενούς όρουόρος της γλώσσας πηγής γιατί η αρχή της laquoανακλησιμότηταςraquo έχει καθιερώσει αντιστοιχίες όρων
στο συγκείμενο νομοθετική Πράξη ή πλαίσιο εφαρμογής
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
διαπεδιακή ή οριζόντια
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
Ορολογική εναρμόνιση
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜIΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι
Όμως την μαστοριά σου όληνα την θέμε τώρα Για τον Αμμόνη που πέθανε 29 ετών στα 610
Κ Καβάφης
Ορολογική εναρμόνιση οδηγός
σε μια τροποποίηση ή εφαρμοστική πράξη η αρχή της εναρμόνισης ή συνοχής και ομοιογένειας της νομοθετικής πράξης επιβάλλει περιορισμούς στη διόρθωση λανθασμένων ή αδόκιμων όρων αλλά
laquoτα λάθη πρέπει να διορθώνονταιraquo
α) επιλέγοντας και χρησιμοποιώντας τον προτιμώμενο όρο και αναφέροντας τον αδόκιμο laquoσυνώνυμοraquo όρο που χρησιμοποιείται στην ίδια Πράξη στα σχετικά έγγραφα και ενδεχομένως γενικά στη νομοθεσία
β) συνοδεύοντας το μετάφρασμα με γλωσσάρι ισοδυνάμων όρων πχ στην αγγλική και ελληνική ή γλώσσες πηγής παραπέμποντας κατά περίπτωση σε ισχύοντες ορισμούς εννοιών Η επιλογή των όρων θα πρέπει να περιορίζεται στην ανάγκη επισήμανσης των laquoδιορθώσεωνraquo και στις πιθανές αστοχίες (βάσει της αποτίμησης διακινδύνευσης)
με επισήμανση για τη χρήση του προτιμώμενου όρου αντί του παλαιού όρου με σαφή προσδιορισμό της έννοιας που δηλώνεται πχ παραπέμποντας στον ορισμό ή την περιγραφή της έννοιας
Εναρμόνιση και διόρθωση λαθών
εκπονούνται ή καταρτίζονται (Καν 10252012)
The technical specifications are coherent as they do not conflict with European standards
Οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται με συνέπεια προκειμένου να είναι συμβατές μη αντικρουόμενες με άλλα ευρωπαϊκά πρότυπα (να αποτελούν ένα συνεκτικό σύστημα laquoτεχνικής νομοθεσίαςraquo)
Τα πρότυπα εκπονούνται ή καταρτίζονται ή αναπτύσσονται (development) και καθιερώνονται (are established) Στην καθιέρωση περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες formulating-σύνταξης adopting-υιοθέτησηςissuing-έκδοσης implementing-εφαρμογής Η έκδοση περιλαμβάνει τη δημοσίευση publication
Καθιέρωση προτύπωνEstablishing stds
process procedure δραστηριότητα ndash τρόπος εκτέλεσής της
The technical specifications were developed through processes which fulfil the following criteria
Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται μέσω διαδικασιών (διεργασιών) που πληρούν (ικανοποιούν) τα ακόλουθα κριτήρια
Στην κοινή νεοελληνική χρησιμοποιείται ο όρος laquoδιαδικασίεςraquo και με τις δυο σημασίες Με τη σημασία των λειτουργιών διεργασιών δραστηριοτήτων και laquoπροκαθορισμένος τρόπος εκτέλεσηςraquo
Τυποποίηση Για την υλοποίησηεκτέλεση μιας δραστηριότητας διεργασίας ενέργειας ακολουθούνται προδιαγεγραμμένες διαδικασίες που αποσκοπούν στη διασφάλιση του σεβασμούτης τήρησης αρχών καιή της ικανοποίησης απαιτήσεων
Διαδικασίες procedures ή δραστηριότητες
openness the technical specifications were developed on the basis of open decision-making accessible to all interested parties in the market or markets affected by those technical specifications
ανοικτή προσέγγιση Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται με βάση ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά ή στις αγορές τις οποίες αφορούν οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές
ανοικτότητα (για ελεύθερη πρόσβαση) και ανοικτή προσέγγιση (διασφάλιση ενημέρωσης και εκπροσώπησης κύριων συμφερόντων)
Ανοικτή προσέγγιση και ανοικτότητα
στα ουσιώδη από κύρια συμφέρονταconcerned or affected interested p
consensus the decision-making process was collaborative and consensus based and did not favour any particular stakeholder Consensus means a general agreement characterised by the absence of sustained opposition to substantial issues by any important part of the concerned interests and by a process that involves seeking to take into account the views of all parties concerned and to reconcile any conflicting arguments Consensus does not imply unanimity
συναίνεση Η διαδικασία λήψης αποφάσεων βασίζεται στη συνεργασία και στη συναίνεση χωρίς να ευνοούνται κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα Η συναίνεση σημαίνει γενική συμφωνία η οποία χαρακτηρίζεται από την απουσία συνεχιζόμενης εναντίωσης σε ουσιώδη ζητήματα από κάποιο σημαντικό τμήμα των θιγόμενων συμφερόντων καθώς και από μια διαδικασία που επιδιώκει να συνυπολογίσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών και να γεφυρώσει ενδεχομένως αντικρουόμενες απόψεις Η συναίνεση δεν προϋποθέτει ομοφωνία
Συναίνεση από κύρια συμφέροντα στα ουσιώδη (substantial issues) και ανεξαρτησία από ειδικά συμφέροντα εξισορρόπηση συμφερόντων απουσία δεσπόζοντος συμφέροντοςbalance
Συναίνεση ως συμφωνία και όχι ομοφωνία
neutrality and stability a) specifications whenever possible are performance oriented rather than based on design or descriptive characteristics b) specifications do not distort the market or limit the possibilities for implementers to develop competition and innovation based upon them
ουδετερότητα και σταθερότητα α) οι προδιαγραφές αν είναι δυνατόν έχουν ως γνώμονα τις επιδόσεις και δεν βασίζονται τόσο στον σχεδιασμό ή στα περιγραφικά χαρακτηριστικά β) οι προδιαγραφές δεν προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά (στον ανταγωνισμό) ούτε περιορίζουν τις δυνατότητες που έχουν οι φορείς που τις εφαρμόζουν (υπόχρεοι εφαρμογής) όσον αφορά την ανάπτυξη ανταγωνισμού και καινοτομίας
Επιτελεστικά πρότυπα πρότυπα επιδόσεων performance oriented regulationprovisions (πρόνοιες) και prescriptivedescriptive regulation Στρέβλωση του ανταγωνισμού όχι της αγοράς Υπόχρεοι εφαρμογής χρήστες implementers-economic operator-producer ecc
στρέβλωση του ανταγωνισμού υπόχρεοι εφαρμογής
Επιτελεστικά και μεθοδολογικά πρότυπα
με καθορισμό ουσιωδών απαιτήσεων πχ στην ευρωπαϊκή νομοθεσία CE
performance provision provision for fitness for purpose that concerns the behaviour of a product process or service in or related to use
επιτελεστική διάταξη πρόνοια διάταξη για καταλληλότητα εξυπηρέτησης του σκοπού που αφορά τη συμπεριφορά ενός προϊόντος μιας διεργασίας ή μιας υπηρεσίας στη χρήση τους ή σε σχέση με τη χρήση του
harmonized standards εναρμονισμένα πρότυπα πρότυπα εναρμόνισης που εξειδικεύουν τις νομοθετικές απαιτήσεις
Τελολογική προσέγγιση στη νομοθέτηση
advanced or consolidated findings of science technology and experience
specifications are based on advanced scientific and technological developments
οι προδιαγραφές βασίζονται σε προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις
state of the art developed stage of technical capability at a given time as regards products processes and services based on the relevant
consolidated findings of science technology and experience
καθιερωμένη τεχνική στάδιο ανάπτυξης της τεχνικής ικανότητας σε δεδομένο χρόνο όσον αφορά προϊόντα διεργασίες και υπηρεσίες που βασίζεται σε παγιωμένα ευρήματα της επιστήμης της τεχνολογίας και της εμπειρίας
Προηγμένη και καθιερωμένη τεχνική
εξασφάλιση και διασφάλιση
The technical specifications meet the following requirements
maintenance ongoing support and maintenance of published
specifications are guaranteed over a long period
Οι τεχνικές προδιαγραφές ικανοποιούν τις ακόλουθες απαιτήσεις
διατήρηση εξασφαλίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα η συνεχιζόμενη
υποστήριξη και η τήρηση δημοσιευμένων προδιαγραφών
guarantee vs ensure ndashεξασφάλιση και διασφάλιση
2 τήρηση αμφίσημο συμμόρφωση ή τήρηση αρχείου ή επικαιροποίηση
guaranteed vs ensuring
Η διανοητική περιλαμβάνει την πνευματική ιδιοκτησία
intellectual property rights essential to the implementation of specifications are licensed to applicants on a (fair) reasonable and non-discriminatory basis ((F)RAND) which includes at the discretion of the intellectual property right-holder licensing essential intellectual property without compensation
η άδεια άσκησης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που είναι σημαντικά για την εφαρμογή προδιαγραφών παρέχεται στους αιτούντες με (δίκαια) εύλογα κριτήρια χωρίς διακρίσεις τα οποία περιλαμβάνουν κατά τη διακριτική ευχέρεια του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αδειοδότηση βασικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς αποζημίωση
Η διανοητική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τόσο την πνευματική ιδιοκτησία (propriete litteraire et artistiquedroit d auteurcopyright) για πρωτότυπα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα μουσική τηλεοπτικές εκπομπές λογισμικό βάσεις δεδομένων αρχιτεκτονικά σχέδια διαφημίσεις και πολυμέσα όσο και τη βιομηχανική ιδιοκτησία (propriete industrielleindustrial property) όπως εφευρέσειςευρεσιτεχνίες εμπορικά σήματα βιομηχανικά σχέδια νέες ποικιλίες φυτών και γεωγραφικές ενδείξεις προέλευσης δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες προέλευσης
Διανοητική και πνευματική ιδιοκτησία
Οι νομοθετικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν τις κανονιστικές και νομικές
relevance a) the specifications are effective and relevant b) specifications need to respond to market needs and regulatory requirements
συνάφεια α) οι προδιαγραφές είναι αποτελεσματικές και σχετικές β) οι προδιαγραφές πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και στις κανονιστικές απαιτήσεις
legal=statutory +regulatory οι απαιτήσεις της νομοθεσίας διακρίνονται σε γενικές νομικές και κανονιστικές απαιτήσειςτεχνική νομοθεσία)
Συνάφεια της τεχνικής νομοθεσίας
risk source ie hazard and risk
ldquomanaging risks and opportunitiesrdquo) Πώς μεταφράζεται
Για την ασφάλεια των προϊόντων των διεργασιών και των υπηρεσιών (= απουσία μη αποδεκτής διακινδύνευσης για πρόκληση βλάβης) γενικά εξετάζεται με σκοπό να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία ενός αριθμού παραγόντων συμπεριλαμβανομένων μη τεχνικών παραγόντων όπως η ανθρώπινη συμπεριφορά που θα μειώνουν σε αποδεκτό βαθμό τη διακινδύνευση πρόκλησης βλάβης
level of risk στάθμη διακινδύνευσης
risk appetite στάση έναντι της διακινδύνευσης
Η διαχείριση της διακινδύνευσης (risk management) περιλαμβάνει την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και την αντιμετώπιση
risk evaluation αποτίμηση της διακινδύνευσης ως τελικό φάση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης (risk assessment)
risk treatment αντιμετώπιση της διακινδύνευσης
Κίνδυνος και διακινδύνευση
κοινωνική ευθύνη των οργανισμών και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) Issues and core subjects of social responsibilitydomaines drsquoaction e questions centrales (fr)
θέματα και πεδία κοινωνικής ευθύνης (ενότητα θεμάτων)
management διοίκηση και διαχείριση top management- Διοίκηση
applicable requirements εφαρμόσιμες ή εφαρμοστέες
υγεία και ασφάλεια στην εργασία (health) vs Υγιεινή (hygiene)
stakeholders=interested parties affected partiesinternal and external parties)
ενδιαφερόμενα μέρη συμμέτοχοισυμπράττοντες στο επιχειρείν και αποδέκτες
Plan ndashDo ndashCheck- Act Deming
κύκλος βελτίωσης Σχεδιάζω-υλοποιώ-ελέγχω-βελτιώνω
review ανασκόπηση=επανεξέταση
process approach και system approach διεργασιακή προσέγγιση και συστημική προσέγγιση
capability and competence skills and personal attributes integrity of personnel
Διάφορα 1
Άδεια άσκησης και πρακτική εξάσκησης
work-experience programme πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης και
mine surveyors licence άδεια εξάσκησης τοπογραφικού επαγγέλματος Ποιο είναι σωστό
societal security
ασφάλεια σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για κοινωνία-πολίτες πολιτική προστασία (απαρχαιωμένος όρος)
business continuity disruptive events
επιχειρησιακή συνέχειααποδιοργανωτικά συμβάντα
βιωσιμότητα και αειφορία
conformity assessment
αξιολόγηση της συμμόρφωσης ή πιστότητας
notified bodies ενέργεια διακοίνωσης
κοινοποιημένοι φορείς
intended use
προβλεπόμενη χρήση ή σκοπούμενη
Διάφορα 2
Design planning verification validation benchmarking conformity assessment attestation
Normative or informative annex
preparatoryappraisalmonitoring and evaluation measures
standard on data to be providednorme sur les donneacutees agrave fournir
πρότυπο δηλωτέων δεδομένων
mandatory requirement vs exclusive
αναφαίρετη δεσμία απαίτηση vs optional requirement (αναγκαία συνθήκη) απαίτηση τυποποιητικού εγγράφου που πρέπει απαραιτήτως να ικανοποιείται προκειμένου να υπάρχει συμμόρφωση με το συγκεκριμένο έγγραφο ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο όρος υποχρεωτική απαίτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν δηλώνεται μια απαίτηση που έχει γίνει υποχρεωτική με νόμο ή κανονισμό
Διάφορα 3
Knowledge management
explicit and implicittacit knowledge
ρητή και υπόρρητη γνώση Έχει αποτυπωθεί ή αποκωδικοποιηθεί πχ σε διαδικασία ατομική ή συλλογικήεπιχειρησιακή
intangible assets
άυλο κεφάλαιο ή άυλα στοιχεία ενεργητικού
best practice (model) - good practice
βέλτιστες πρακτικές ndash ορθές πρακτικές
Διάφορα 4
accountability
αρχή της λογοδοσίας principle that individuals organizations and the community are responsible for their actions and may be required to explain them to others
λογοδότηση state of being answerable for decisions and activities to the organizations governing bodies legal authorities and more broadly its stakeholders
Η λογοδότηση επί επαγγελματικών ευθυνών αφορά ένα άτυπο συμβόλαιο μεταξύ του παροχέα υπηρεσιών και του αποδέκτη σύμφωνα με το οποίο ο πρώτος είναι υπόλογος σε περίπτωση κακής παροχής υπηρεσιών
accountability-λογοδοσία
laquomanagementraquo = assurance + improvement
Food safety (FS) management = FS assurance + improvement
food safety assurance that food will not cause harm to the consumer when it is prepared andor eaten according to its intended use
Για τη δοκιμή της εγκυρότητας ενός ορισμού μιας έννοιας εφαρμόζεται η
αρχή της υποκατάστασης
Ο ορισμός είναι έγκυρος αν μπορεί να αντικαταστήσει τον όρο σε ένα
κείμενο χωρίς να επιφέρει απώλεια ή μείζονα μεταβολή νοήματος
Λαμβάνοντας υπόψη ότι Food safety (FS) management = FS assurance +
improvement κάνετε έλεγχο της ορθότητας του παρακάτω ορισμού
αντικαθιστώντας στο 1ο μέρος της ισότητας τον όρο FS με τον ορισμό της
έννοιας
Έλεγχος ορθότητας ορισμού έννοιας
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
30 Μαϊου 2015
ISO is derived from the Greek isos meaning equal Whatever the country whatever the language we are
always ISO
httpwwwisoorg
2 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
2
bull ΕΣΥΠΕΛΟΤ (Ελλάδα) Εθνικό Σύστημα Υποδομών ΠοιότηταςΕλληνικός Οργανισμός Τυποποίησης httpwwwelotgr
bull BSI (Μεγάλη Βρετανία) British Standards Institute httpwwwstandardsukcombsi
bull AFNOR (Γαλλία) Association Franccedilaise de Normalisation httpwwwafnororg
bull DIN (Γερμανία) Deutsches Institut fuumlr Normung httpwwwdinde
bull ANSI (ΗΠΑ) American National Standards Institute httpwwwansiorg
3 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
bull CEN European Committee for Standardization httpwwwcenormbe
4 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
3
Στάδια εκπόνησης προτύπων Στάδιο της πρότασης (Proposal stage) Στάδιο της προετοιmicroασίας (Preparatory stage) Στάδιο της επιτροπής (Committee stage) Στάδιο της εξέτασης (Enquiry stage) Στάδιο της αποδοχής (Approval stage) Στάδιο της έκδοσης (Publication stage) Στάδιο της αναθεώρησης (Review stage)
5 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
PWI Preliminary stage Preliminary work item (project) (προκαταρκτικό στάδιο ndash προκαταρκτικό έγγραφο εργασίας)
AWI Approved Work Item NP Proposal stage New proposal for a work item (στάδιο πρότασης ndash νέα
πρόταση για έγγραφο εργασίας) WD Preparatory stage Working draft(s) (προπαρασκευαστικό στάδιο ndash
σχέδια εργασίας) CD Committee stage Committee draft(s) (στάδιο Επιτροπής ndash σχέδια
Επιτροπής) Enquiry stage Draft International Standard DIS (στάδιο έρευνας ndash σχέδιο
Διεθνούς Προτύπου) FDIS Approval stage Final Draft International Standard (στάδιο έγκρισης ndash
τελικό σχέδιο Διεθνούς Προτύπου) IS Publication stage International Standard (στάδιο έκδοσης ndash Διεθνές
Πρότυπο)
6 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
4
7 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
κωδικοί σταδίων εκπόνησης Προτύπων ISO
8 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Παραδείγματα αναγνώρισης Διεθνών Προτύπων ISO
παραδείγματα αναγνώρισης Προτύπων ISO
24062015
5
bull ACI (American Concrete Institute) bull IEEE (Institution of Electrical amp Electronic Engineers) bull IFLA (International Federation of Library Associations) bull ITU (International Telecommunications Union) bull
9 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ΕΛΟΤ 1976- πλέον των 100 Τεχνικών Επιτροπών wwwelotgr
10 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
6
ldquoTerminology and other language and content resourcesrdquo ISOTC 37AG 0 Advisory group ISOTC 37JAC 0 ISO 639 RA Joint Advisory Committee ISO TC 37TCG Terminology Coordination Group for TC37 ISOTC 37WG 9 Data category registry TC 37SC1 Principles and methods TC 37SC 2 Terminographical and lexicographical working
methods TC 37SC 3 Systems to manage terminology knowledge and
content TC 37SC 4 Language resource management
11 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
laquoΟρολογία ndash Γλωσσικοί πόροιraquo 1978- ΤΕΕ γραμματειακή υποστήριξη Μέλη ΕΛΟΤ ΤΕΕ ΕΛΕΤΟ Ακαδημία Αθηνών ΕΜΠ
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ένωση Ελλήνων Χημικών Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Παρατηρητές
12 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
7
ζητήματα της τυποποίησης στην ορολογία bull θέσπισηυιοθέτηση των κανόνων Ορολογίας
bull επεξεργασία και απόδοση στην ελληνική των προτύπων Ορολογίας του ISO
bull επεξεργασία για έκδοση ελληνικών προτύπων στον τομέα της Ορολογίας
ημερίδες σεμινάρια συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και
προσωπικότητες
13 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
πλήρες μέλος (P-Member) της TC 37 παρακολουθεί και ενημερώνεται για όλο το έργο της
Διεθνούς Επιτροπής συμμετέχει στις συζητήσεις και ψηφοφορίες για τα
νέα πρότυπα και άλλα τυποποιητικά κείμενα που προκύπτουν
Μέλη ISOTC 37 P-members O-members
14 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
8
Στάδιο 1 Επιλογή προτύπου Στάδιο 2 Προετοιμασία του Σχεδίου Ελληνικού Προτύπου
(ΣΕΠ) Στάδιο 3 Δημόσια κρίση Στάδιο 4 Έκδοση του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ επιθυμητό και Στάδιο 5 Αναθεώρηση προτύπου
15 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Προβολή και προώθηση Συνεργασίες και Δημόσιες σχέσεις Κατάρτιση Επιμόρφωση Ιστότοπος
bull httpportalteegrportalpageportalSCIENTIFIC_WORKscient_typopoiisiepitropesELOT-TE21
16 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
9
ΕΛΕΤΟ 1992- httpwwweletogr
Σκοπός της ΕΛΕΤΟ είναι
η μελέτη εκπόνηση απόδοση επεξεργασία συγκέντρωση συστηματοποίηση διάδοση αξιοποίηση και με οποιοδήποτε τρόπο ανάπτυξη της Ελληνικής Ορολογίας και ορολογικής έρευνας
η συμβολή στη συνεχή και σύμμετρη ανάπτυξη της Ελληνικής Γλώσσας για την κάλυψη των πολύπλευρων και επιτακτικών σύγχρονων αναγκών και
η κατάδειξη προς κάθε κατεύθυνση του θεμελιακού ρόλου της Ελληνικής Γλώσσας ως υλικού συνάμα και εργαλείου για το διεθνές ορολογικό υπόβαθρο και η προώθηση και προαγωγή αυτού του ρόλου για την κάλυψη σημερινών και μελλοντικών αναγκών της διεθνούς Ορολογίας
17 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Η ΕΛΕΤΟ είναι μέλος και συμμετέχει στις εργασίες των παρακάτω οργανώσεων Διεθνές Κέντρο Πληροφοριών Ορολογίας (INFOTERM) Ευρωπαϊκή Ένωση Ορολογίας (EAFT) Διεθνές Δίκτυο Ορολογίας (Termnet) Διεθνές Ινστιτούτο Ορολογικής Έρευνας (IIFT)
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
10
Συνέδρια laquoΕλληνική Γλώσσα και Ορολογίαraquo κάθε δύο χρόνια σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως ο ΕΛΟΤ το ΤΕΕ το ΕΜΠ το ΕΚΠΑ το Ιόνιο Πανεπιστήμιο κά ενώ κατά την ιδρυτική της χρονιά το 1992 είχε διοργανώσει μαζί με το ΤΕΕ και την ΕΛΟΤΤΕ21 την ημερίδα laquoΤυποποίηση Ορολογίαςraquo
Συμμετέσχε ενεργά τόσο στην Επιτροπή Συντονισμού του
Εθνικού Προγράμματος Ορολογικού Συντονισμού (ΕΠΟΣ) όσο και στην Ομάδα Εργασίας του ΕΠΟΣ και συνέβαλε τα μέγιστα στη σύνταξη της laquoΣτρατηγικής Μελέτηςraquo και του laquoΕπιχειρησιακού Προγράμματος Ορολογίαςraquo του ΕΠΟΣ που υποβλήθηκε (το 2000) για έγκριση για χρηματοδότηση από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αλλά δεν εγκρίθηκε
19 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
TERMTERM Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
20 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
11
Λεξικά και Γλωσσάρια Στον ιστότοπο της ΕΛΕΤΟ αναρτώνται έργα των συλλογικών μελών της ή έργα άλλων φορέων τα οποία έχει εγκρίνει η ΕΛΕΤΟ httpwwweletogrLexicaAndGlossarieshtm TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg
21 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
22 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
12
23 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας bull httpeceuropaeugreecenews201520150323_diktyo_orologias_elhtm
Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και
Νεολογισμών bull httpwwwacademyofathensgrecportalaspid=63ampnt=109amplang=1
Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ)
bull httpwwwilspgr
Μόνιμη Ομάδα Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας (ΜΟΤΟ) bull httpwwwmoto-teletermgrmoto_grhtm
24 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
13
Δομικά υλικά ΤΕΕ
bull httpportalteegrportalpageportalMATERIAL_GUIDES
Αγγλο-Ελληνικό Λεξικό Χημικών Oρων
bull httpwwwchemuoagrvocabularyloginasp
Ιατρικοί όροι ΙΑΤΡΟΤΕΚ
bull wwwiatrotekorgsearchasp
25 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
26 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
14
27 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
International Information Centre for Terminology (Infoterm) bull httpwwwinfoterminfo
International Network for Terminology (TermNet)
bull httpwwwtermnetorg
European Association for Terminology (EAFT)
bull httpwwweaft-aetnet
IATE (Inter-Active Terminology for Europe)
bull iateeuropaeu
TermCoord bull httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
bull υποστήριξη και αραβικής (κυρίως βδ από UN)
28 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
15
29 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικά Πρότυπα Ορολογίας (Μάιος 2015)
ISO 7042000 Terminology work ndash Principles and methods αναγνώριση εννοιών και σχέσεων εννοιών ανάλυση και μοντελοποίηση συστημάτων εννοιών βάσει των
αναγνωρισμένων εννοιών και σχέσεων εννοιών καθιέρωση παραστάσεων συστημάτων εννοιών μέσω
εννοιοδιαγραμμάτων ορισμό εννοιών απόδοση κατασημάνσεων (κυρίως όρων) σε κάθε έννοια σε μία ή
περισσότερες γλώσσες εγγραφή και παρουσίαση ορολογικών δεδομένων κυρίως σε έντυπα
και ηλεκτρονικά μέσα (ορογραφία)
30 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
16
ISO 1087-12000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 1 Theory and application καθιερώνει ένα βασικό λεξιλόγιο για τη θεωρία και την εφαρμογή
της ορολογικής εργασίας πέραν των όρων και των ορισμών είναι σημαντικά τα
εννοιοδιαγράμματα που περιέχονται στα Παραρτήματα και διευκολύνουν την κατανόηση των εννοιών και των σχέσεων μεταξύ τους
Στον ISO διεξάγεται συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά με την αναθεώρηση των Προτύπων ISO 1087-1 amp -2 και έχουν προταθεί λύσεις όπως η δημιουργία ορολογικής βάσης δεδομένων με το περιεχόμενο των δύο προτύπων αντί της εκπόνησης νέου ή νέων προτύπων κειμενικής μορφής
31 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 1087-22000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 2 Theory and application
ορίζει έννοιες επεξεργασίας γλώσσας και επεξεργασίας πληροφοριών για εφαρμογές στην ορολογική εργασία και στην ορογραφία
32 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
17
ISO 8602007 Terminology work ndash Harmonization of concepts and terms
προδιαγράφει μια μεθοδολογική προσέγγιση της εναρμόνισης εννοιών συστημάτων εννοιών ορισμών και όρων
έχει εφαρμογή στην ανάπτυξη εναρμονισμένων ορολογίων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο σε μονόγλωσσο ή πολύγλωσσο συγκείμενο
Η εναρμόνιση αποτελεί ζητούμενο διότι οι διαφορές μεταξύ των εννοιών δεν γίνονται κατrsquo ανάγκην εμφανείς σε επίπεδο
κατασήμανσης η ομοιότητα σε επίπεδο κατασήμανσης δεν σημαίνει κατrsquo ανάγκην ότι ταυτίζονται οι
έννοιες που αντιστοιχούν στις κατασημάνσεις εμφανίζονται σφάλματα όταν μία έννοια κατασημαίνεται από δύο συνώνυμα τα οποία
εκ παραδρομής θεωρούνται κατασημάνσεις δύο διαφορετικών εννοιών Η εναρμόνιση αρχίζει από το επίπεδο της έννοιας και συνεχίζεται στο επίπεδο του όρου
33 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
34
ΤΕΛΟΣ
Συντάσσεται ορισμός έννοιας που υπάρχει σε ένα σύστημα
εννοιών αλλά όχι σε άλλο
(5)
Όχι
Ανάλυση των συστημάτων εννοιών (432)
Ναι
Υπάρχουν άλλες έννοιες
για εναρμόνιση
ΑΡΧΗ
Προκαταρκτικά θέματα (421)
Ανάλυση του θεματικού πεδίου
(422)
Πρόκειται για
συστήματα εννοιών από το ίδιο θεματικό
πεδίο (421)
Όχι
Ναι
Σύγκριση μεμονωμένων εννοιών
(434)
Ανάλυση των ομοιοτήτων μεταξύ των εννοιών
(423)
Υπάρχουν
ευνοϊκές πιθανότητες εναρμόνισης
Όχι
Όχι
Όχι
Ναι
Ναι
Ναι
Υπάρχει μερική επικάλυψη των
εννοιών
Είναι ίδια
τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται για
τον ορισμό των εννοιών
Δεν γίνεται εναρμόνιση
Γίνεται εναρμόνιση των εννοιών
(43431 α)
Συντάσσονται χωριστοί ορισμοί
Δεν γίνεται εναρμόνιση
(43431 β)
Συντάσσεται εναρμονισμένος ορισμός
(5)
Ναι Όχι
Οι διαφορές είναι
ελάσσονες
Συντάσσεται εναρμονισμένος
ορισμός (5)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Διεργασία εναρμόνισης εννοιών
24062015
18
ISO 293832010 Terminology policies ndash Development and implementation
γενικές αρχές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένης πολιτικής προσαρμοσμένης σε δεδομένο σύνολο περιστάσεων
διατύπωση συστάσεων για ποικιλία δράσεων οι οποίες αποδεδειγμένα εξυπηρετούν σε διαφορετικές καταστάσεις
bull κάποιες ουσιώδεις σε όλα τα περιβάλλοντα πολιτικής
bull άλλες μπορεί να μην βρίσκουν εφαρμογή σε κάποια από αυτά Οι ορολογικές πολιτικές μπορεί να λαμβάνουν διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πλαίσιο εφαρμογής σε εθνικό πλαίσιο μορφή ενός θεσμοθετημένου εγγράφου ή μέρους ενός ευρύτερου τέτοιου
εγγράφου (γλωσσικής ή εκπαιδευτικής πολιτικής ή πολιτικής πληροφόρησης) σε μεγάλη μη-κυβερνητική ή διακυβερνητική οργάνωση πρέπει να αντιμετωπίσει μια σύνθετη
πολιτικής χροιάς κατάσταση και διάφορα επίπεδα διαλειτουργικότητας (πολιτισμικά πολιτικά σημασιολογικά hellip)
σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και μικρότερους οργανισμούς μορφή κατευθυντήριων οδηγιών ή παραπομπών για τη διαχείρισή της
35 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Οι ορολογικές πολιτικές βασίζονται σε στοιχεία˙ είναι οραματικές (μακροπρόθεσμη προοπτική)˙ βασίζονται στα πρότυπα και στη διαχείριση ποιότητας˙ υποστηρίζονται από τη διοίκηση (προσέγγιση από πάνω προς τα
κάτω) και είναι συμμετοχικές (προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω)˙
είναι βιώσιμες˙ είναι συνεπείς και σθεναρές˙ είναι συμμετοχικές και ενισχυτικές˙ είναι διαφανείς και επικαιροποιημένες˙ προσανατολίζονται στην ανάπτυξη ικανοτήτων
36 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
19
37 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
μοντέλο φάσεων μιας ορολογικής πολιτικής
ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
αποτελεσματική χρήση των ορολογικών δεδομένων γενικές αρχές για ένα μοντέλο εφαρμόσιμο σε ποικιλία ορολογικών πόρων
διασαφηνίζει τα ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που συνιστούν το μοντέλο αυτό και
παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνολική αξιολόγηση των ορολογικών πόρων λαμβάνοντας υπόψη τους αντικειμενικούς σκοπούς των χρηστών
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
38 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
20
39 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
40 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
21
41 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
42 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
22
ISO 151882001 Project management guidelines for terminology standardization
προδιαγράφει τις κατευθυντήριες οδηγίες που καθορίζουν τις ακολουθητέες φάσεις και διαδικασίες σε έργα τυποποίησης ορολογίας και σε έργα εναρμόνισης και ενοποίησης εντός και εκτός του πλαισίου τυποποίησης
διαιρείται σε δύο τμήματα με το πρώτο να ασχολείται γενικά με την ορολογική τυποποίηση και το δεύτερο να ασχολείται με την ορολογική τυποποίηση μέσα σε οργανισμούς διεθνών προτύπων
δεν διατυπώνει τις αρχές ορολογικής εργασίας (για παράδειγμα βλέπε ISO 704ΕΛΟΤ 402) ούτε και τη μεθοδολογική προσέγγιση σε διεθνή εναρμόνιση εννοιών εννοιών συστημάτων εννοιών όρων και ορισμών εννοιών (ISO 860ΕΛΟΤ 562)
δεν πραγματεύεται τους κανόνες για την προετοιμασία και την κατάστρωση των Διεθνών Προτύπων ορολογίας (ISO 10241)
ούτε και παρέχει συμβουλές για τη δημιουργία και χρήση βάσεων ορολογικών δεδομένων (ISOTR 12618)
δεν πραγματεύεται τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ποιότητα στη διαχείριση έργων οι οποίες παρέχονται στο ISO 10006
43
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
44 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ένα έργο Τυποποίησης της Ορολογίας
24062015
23
ISO 126162002 Translation-oriented terminography
κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας
έχει ως αντικείμενό της το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα) αλλά και το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο και επιπλέον την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
η εσωτερική δομή της βάσης δεδομένων να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών
τα ορολογικά λήμματα να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως για παράδειγμα βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
45 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 102412011 Terminological entries in standards -- Part 1 General requirements and examples of presentation
ISO 102412012Terminological entries in standards -- Part 2 Adoption of standardized terminological entries
ISO 126202009 Terminology and other language and content resources -- Specification of data categories and management of a Data Category Registry for language resources
ISO 171002015 Translation services -- Requirements for translation services ISO 222742013 Systems to manage terminology knowledge and content --
Concept-related aspects for developing and internationalizing classification systems
ISO 24156-12014 Graphic notations for concept modelling in terminology work and its relationship with UML -- Part 1 Guidelines for using UML notation in terminology work
Επίσης New work item proposal for ldquoTypology of language registersrdquo
46
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
24
47 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Σας ευχαριστώ
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Τυποποιητικές εκφράσεις και βοηθητικά ρήματα
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
τυποποίηση
συμφωνία και καθιέρωση προνοιών μη υποχρεωτικής εφαρμογής από ένα αναγνωρισμένο φορέα για ένα αντικείμενο κοινής χρήσης σε μια κοινότητα εφαρμογής με σκοπό το κοινό όφελος
Σημείωση Η τυποποίηση καθιερώνει πρότυπα προδιαγραφές κώδικες πρακτικής και άλλα τυποποιητικά έγγραφα μέσω τήρησης διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφάνεια συμμετοχήεκπροσώπηση των κύριων συμφερόντων και τη συναίνεσή τους
αντικείμενο τυποποίησης δραστηριότητεςδιεργασίες ndash αποτελέσματά τους όπως προϊόντα και υπηρεσίες ndash πόροι για αυτές τις δραστηριότητεςδιεργασίες
πρότυπαstandards σε αντιδιαστολή με τα laquoregulationsraquo (hard law)
συναίνεση των κύριων ενδιαφερομένων μερών για την εξυπηρέτηση σκοπού του αντικειμένου τυποποίησης καταλληλότητα για την προβλεπόμενη χρήση (intended use)-ποιότητα
καθιερωμένη τεχνική state of the art - Καθιερωμένοι κανόνες της επιστήμης τέχνης και εμπειρίας
Τυποποίηση και πρότυπα
provisions τα προϊόντα της τυποποιητικής ρύθμισης τυποποιητικό περιεχόμενο διατάξεις σωστότερα πρόνοιες
Μπορεί να είναι απαιτήσεις συστάσεις δηλώσειςπληροφορίες (statement) εντολήπρακτέα (instruction) Η απαίτηση μπορεί να είναι αναφαίρετη (mandatoryexclusive) ή προαιρετική ή κατrsquo επιλογήν (optionalfacultative) αναφορικά με τη συμμόρφωση με το πρότυπο Οι διατάξεις για ένα αντικείμενο τυποποίησης μπορεί να είναι περιγραφικές (descriptive) ή επίδοσης (performance)
harmonized standards τα ευρωπαϊκά πρότυπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ευρωπαϊκών οδηγιών ως μέσα απόδειξης της συμμόρφωσης εναρμονισμένα πρότυπα σωστότερα πρότυπα εναρμόνισης (για να δηλώνεται ο σκοπός που εξυπηρετούν) Καν ΕΕ 10252012
normative documents= τυποποιητικά έγγραφα περιλαμβάνουν πρότυπα και κανονισμούςregulationscompulsory documents
ΕΛΟΤ EN 450202006 και Καν 10252012
Ένα πρότυπο περιέχει πρόνοιεςδιατάξεις (τυποποιητικό περιεχόμενο) και πληροφορίες (πληροφοριακό περιεχόμενο) Οι πρόνοιες των προτύπων διακρίνονται σε
απαιτήσεις κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να αποφασίζεται η συμμόρφωση ή μη με το πρότυπο
συστάσεις για την προτιμητέα ή καταλληλότερη επιλογή ανάμεσα σε άλλες δυνατότητες
το επιτρεπτόν επιτρεπόμενες ή αποδεκτές επιλογές και
δυνατότητα και ικανότητα
Τυποποιητικές εκφράσεις
Τυποποιητικές εκφράσεις
ΑγγλικήΕλληνική δηλώνει
shallshall not
απαίτηση
πρέπει ναδεν πρέπει να
should beshould not
σύσταση
συνιστάται να συνιστάται να μην
mayneed not
το επιτρεπτόν
δύναται ναδεν χρειάζεται να
cancannot
ικανότητα
μπορεί ναδεν είναι σε θέση να
Νομοθεσία διαφορές
Αγγλική Ελληνική
shall ή must
ενεστώτας οριστικής (στην κύρια πρόταση)
should beshould not θα πρέπει να δεν θα πρέπει να
mayneed not μπορεί να δεν χρειάζεται να
cancannot μπορεί να μπορεί να μην
will ενεστώτας οριστικής γ΄πρόσωπο
στο διατακτικό των δεσμευτικών πράξεων οι χρησιμοποιούμενοι ρηματικοί τύποι πρέπει να είναι επιτακτικοί
Στα ελληνικά το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής (όπως γίνεται και στα γαλλικάmiddot στα αγγλικά χρησιμοποιούν τον τύπο shall με απαρέμφατο)
ΠΡΟΣΟΧΗ Το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής μόνο στις κύριες προτάσεις και όχι για τις δευτερεύουσες αφού οι δευτερεύουσες προτάσεις δεν επιβάλλουν επιταγές απαγορεύσεις ή κυρώσεις ούτε περιγράφουν διαδικασίες αλλά ανάλογα με το είδος τους επιτελούν άλλες λειτουργίες (πχ αναφοράς σκοπού εναντίωσης υπόθεσης κλπ) σε σχέση με την κύρια πρόταση
Ο μέλλοντας πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού η λέξη laquoθαraquo δεν συνάδει σε κείμενα κανονιστικού περιεχομένου
Δεν πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως θα πρέπει θα έπρεπε κλπ
Όταν το αγγλικό πρωτότυπο χρησιμοποιεί προστακτική το ίδιο κάνει και η ελληνική μετάφρασηmiddot όταν στα αγγλικά χρησιμοποιείται το must (αντί του shall)] ο έλληνας μεταφραστής μεταφράζει πρέπει να (+ απαρέμφατο κύριο ρήμα)
Διαφορές απόδοσης στα νομοθετικά έγγραφα
24062015
1
Σπύρος Δόικας translatumgr
ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ndash
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΣΤΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΡΟΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αντιπροσωπεία
της
Ευρωπαϊκής
Επιτροπής
στην Ελλάδα
Αθήνα
30 Μαΐου
2015
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
ΣΤΑΔΙΩΝ
24062015
2
1
bull ΠροετοιμασίαΔημιουργία αρχείων WordExcel [Οριοθέτες πινακοποίηση οντολογία υφολογία διαχείριση διπλοεγγραφών]
2
bull Μετατροπή αρχείων Excel για χρήση σε εργαλεία [MultiTerm Glossary Converter Xbench Magenta]
3
bull Αξιοποίηση ορολογίας σε SDL Studio [Χρήση autosuggest]
4
bull Προσθήκη μεμονωμένων όρων [Διαμόρφωση προβολής χρήση συντόμευσης]
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΧΕΙΩΝ
WORDEXCEL
24062015
3
Αν ξεκινάμε από το μηδέν με ένα γλωσσάρι στο Word
θα πρέπει να έχουμε δύο βασικά πράγματα κατά νου
1 Οριοθέτη όρου-απόδοσης
2 Οριοθέτη συνωνύμων
Το πρώτο μπορεί να μην χρειάζεται αν υιοθετήσουμε
μια μορφή δίστηλου πίνακα (είτε με δημιουργία
πίνακα από Word είτε με αντιγραφήεπικόλληση
κελιών από Excel) Πώς γίνονται αυτά
5
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΣΕ WORD
6
24062015
4
7
8
24062015
5
Το Word από προεπιλογή μετατρέπει το πρώτο
γράμμα κάθε κελιού ενός πίνακα σε κεφαλαίο Για να
μη γίνεται αυτό αποεπιλέγουμε το παρακάτω στοιχείο
EN File gt Options gt Proofing gt AutoCorrect Options gt
Capitalize first letter of table cells
EL Αρχείο gt Επιλογές gt Γλωσσικός έλεγχος gt Επιλογές
Αυτόματης Διόρθωσης gt Το πρώτο γράμμα των κελιών
του πίνακα κεφαλαίο
9
ΑΛΛΑΓΗ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
10
ΑΠΟΕΠΙΛΟΓΗ
ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ -
ΠΟΙΗΣΗΣ
24062015
6
Αν το γλωσσάρι μας έχει συνώνυμα θα μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε ως οριοθέτη το κόμμα Τι
γίνεται όμως αν υπάρχει το κόμμα ως μέρος του
όρου Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε έναν διακριτό οριοθέτη Πχ το
σύμβολο laquo|raquo Αυτό θα μας βοηθήσει στη σωστή
εισαγωγή των συνωνύμων σε μια ορολογική βάση σε
μεταγενέστερο στάδιο
11
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ
Πριν ξεκινήσουμε τη σύνταξη ενός γλωσσαρίου θα
πρέπει να έχουμε καθορίσει κάποιες υφολογικές
παραμέτρους Πχ
Χρήση πεζώνκεφαλαίων
Καλό είναι οι λέξεις να ξεκινούν με πεζό
γράμμα εκτός κι αν απαιτείται διαφορετικά
λόγω γραμματικών κανόνων ή σε ειδικές
περιπτώσεις (πχ ονόματα οργανισμών)
12
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [1]
24062015
7
Ακρώνυμα
Αν χρησιμοποιούμε και ακρώνυμα για τους
όρους τότε να τυποποιήσουμε τη χρήση τους
Πχ να είναι πάντα σε παρένθεση και στο τέλος
του (ανεπτυγμένου) όρου Πχ
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ)
και όχι πότε έτσι και πότε αλλιώς
13
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [2]
Ακρώνυμα ndash Πιθανές εκδοχές
(ΟΤΕ) Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος )
[ΟΤΕ] Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ [Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος]
ΟΤΕ ndash Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος ndash ΟΤΕ
ΟΤΕ
14
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [3]
24062015
8
Εναλλακτικά μπορούμε να έχουμε επιπλέον στήλες για
τα ακρώνυμα (γλώσσας πηγής και γλώσσας στόχου)
Τα ακρώνυμα δεν χρειάζεται να έχουν τελεία
Να σημειώσουμε εδώ ότι αν θέλουμε να
χρησιμοποιήσουμε τους όρους για αυτόματη
αναγνώριση (term recognition) στο SDL Studio τότε θα
ήταν καλύτερα να παρατίθενται χωρίς το ακρώνυμο
έτσι ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες για
αυτόματη αναγνώρισή τους (και ως εκ τούτου
ημιαυτόματη εισαγωγή μέσω autosuggest)
15
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [4]
Αποφυγή περιληπτικών γραφών με παρενθέσεις
καθέτους κτλ
Βλέπε και httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=2033450
16
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [5]
Όρος Όχι Ναι
βαθμολογική εξέλιξη (grade) advancement advancement grade
advancement
responsible finance υπεύθυνη
οικονομίαχρηματοδότηση
υπεύθυνη οικονομία
υπεύθυνη χρηματοδότηση
24062015
9
Αποφυγή αρίθμησης αποδόσεων παρενθέσεων με σχόλια
παρενθέσεων με εναλλακτική μορφή μέρος του λόγου θεματικό
πεδίο κτλ Παραδείγματα προς αποφυγή
1 ΙΑΤΕ 2 IATE
17
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [6]
localization τοπική προσαρμογή (Microsoft) τοπικοποίηση (ΕΛΕΤΟ)
ελληνοποίηση (μόνο για τα ελληνικά) ελληνικοποίηση
(μόνο για τα ελληνικά) εξελληνισμός (μόνο για τα
ελληνικά)
Garden sorrel οξαλίδα οξυλάπαθο ξυνίθρα(κοιν)
Run τρέξιμο (ουσ) τρέχω (ρ)
Protocol πρωτόκολλο(ν)
mixing1 ανάμ(ε)ιξημ(ε)ίξη
free of viral
contaminants2
1 (προϊόν) ελεύθερο ιών 2 (προϊόν) που δεν έχει
προσβληθεί από ιούς
Αν έχουμε τηρήσει απαρέγκλιτα τους οριοθέτες μας
τόσο για τον διαχωρισμό όρου πηγήςόρων στόχου όσο
και για τα συνώνυμα τότε η εισαγωγή στο Excel είναι
πολύ απλή Πχ αν για οριοθέτη όρου πηγήςόρων
στόχου έχουμε χρησιμοποιήσει το σύμβολο ίσον (=)
τότε απλά κάνουμε εύρεση και αντικατάσταση στο
Word (Ctrl+H)
18
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
= ^t
24062015
10
Στη συνέχεια κάνουμε επικόλληση σε ένα κενό φύλλο
Excel Αν έχουμε χρησιμοποιήσει το κόμμα ως οριοθέτη
συνωνύμων (έχουμε βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν όροι
που περιέχουν το κόμμα ως μέρος του) κάνουμε
ακόμη μία ενέργεια πριν την επικόλληση σε Excel
Προσοχή πριν το κόμμα βάζουμε και ένα διάστημα Αυτό το
κάνουμε έτσι ώστε να μην διαχωριστεί η λέξη laquoότιraquo (σε
περίπτωση που υπάρχει στο αρχείο μας) Δεν χρειάζεται να
υπάρχουν διαστήματα πριν ή μετά το σύμβολο της καθέτου 19
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
|
Με τη χρήση του εργαλείου ASAP Utilities μπορεί να
αυτοματοποιηθεί μια σειρά ποιοτικών ελέγχων
Πρώτα κάνουμε ταξινόμηση (Sort) στη στήλη Α
Κοιτάμε στο τέλος της να δούμε αν υπάρχουν
αποδόσεις για όλους τους όρους Αν δεν υπάρχουν
για κάποιους τους συμπληρώνουμε ή τους σβήνουμε
Επαναλαμβάνουμε τα ίδια για τη στήλη Β
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities επιλέγουμε Text gt Delete leading
trailing and excessive spaces
20
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [1]
24062015
11
Αν οι όροι μας ξεκινάνε με κεφαλαίο και στη συνέχεια
υπάρχουν κεφαλαία που δεν θέλουμε να αλλάξουμε
(πχ ακρώνυμα ή κύρια ονόματα) μπορούμε να
αλλάξουμε μόνο το πρώτο γράμμα κάθε κελιού σε πεζό
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Text gt Change Case (with options) gt
glossary case
21
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [2]
Αν θέλουμε να έχουμε ομοιόμορφη μορφοποίηση αφού
επιλέξουμε τις στήλες από το μενού ASAP Utilities gt
Format gt Apply standard format to selected cells
Αν θέλουμε να απαλείψουμε τις κενές σειρές (χωρίς
ταξινόμηση) ASAP Utilities gt Columns and Rows gt
Delete all empty rows
22
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [3]
24062015
12
Ένα συνηθισμένο πρόβλημα σε γλωσσάρια είναι οι
διπλοεγγραφές
Ένας εύκολος τρόπος να τις εντοπίσουμε είναι
κάνοντας ταξινόμηση (sort) στη στήλη Α Και πάλι όμως
δεν θα είναι τόσο εύκολο γιατί θα πρέπει να τις
εξετάσουμε μία μία
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Range gt Count duplicates and give its
set of duplicates its own colour
ή Count andor colour duplicates in selection
23
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [4]
Τι γίνεται όμως αν θέλουμε να επισημανθούν οι
διπλοεγγραφές που είναι ακριβώς ίδιες τόσο στη στήλη
Α όσο και στη στήλη Β
Χρησιμοποιούμε το Duplicate Master Αφού ανοίξουμε
το Excel κάνουμε κλικ στο αρχείο Duplicate Master
V218xla και μετά επιλέγουμε τις δύο στήλες και το
εκτελούμε από τα Add-ins
24
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [5]
24062015
13
25
26
24062015
14
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ
ΑΡΧΕΙΩΝ EXCEL
ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Θα πρέπει πρώτα να έχουμε εγκαταστήσει τα
Glossary Converter και Glossary Plugin
(δωρεάν) wwwcerebusdeglossaryconverter
Ανοίγουμε το γλωσσάριο σε μορφή Excel
προσθέτουμε μια σειρά (row) στο πάνω μέρος
του φύλλου και γράφουμε τους κωδικούς
γλώσσας για κάθε στήλη πχ στην πρώτη στήλη
γράφουμε EN και στη δεύτερη EL
28
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [1]
24062015
15
Για υποστήριξη συνωνύμων πρώτα αλλαγή
ρύθμισης στο Glossary Converter (το αυτόνομο
πρόγραμμα settings gt Synonyms in Excel files gt
επιλέγουμε Full support one row per entry gt
πατάμε ΟΚ) και στη συνέχεια συνεχίζουμε από το
SDL Studio 2014 (Projects View)
Υποθέτουμε ότι ως οριοθέτη συνωνύμων έχουμε
χρησιμοποιήσει το laquo|raquo αλλά μπορούμε και άλλους
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οριοθέτηση
συνωνύμων στο πεδίο του όρου πηγή (πρώτη
στήλη) Βλέπε httpswwwyoutubecomwatchv=2HwBC4VhDto
29
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [2]
Το Glossary Plugin είναι ο συντομότερος και
ευκολότερος τρόπος Ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός
Άλλες δυνατότητες
Translatum Excel to MultiTerm Converter (online)
MultiTerm Convert
Επίσης αντί για MultiTerm μπορεί κανείς να
χρησιμοποιήσει για διαχείριση ορολογίας τα
Xbench (δωρεάν η έκδοση 29 η έκδοση 3 δωρεάν
για 1 μήνα)
Dictionaries Explorer της Magenta
30
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERM ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
24062015
16
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ
SDL STUDIO
Το Studio από προεπιλογή κάνει διάκριση
πεζώνκεφαλαίων στο Autosuggest πράγμα που
σημαίνει ότι αν οι όροι έχουν καταχωρηθεί με
κεφαλαίο και εμείς πατάμε το μικρό γράμμα της
απόδοσής τους δεν θα εμφανιστούν προτάσεις στο
Autosuggest
Πώς αλλάζουμε αυτή τη ρύθμιση
File gt Options gt Autosuggest
32
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
24062015
17
33
34
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
Αλλαγή από
File gt
Options gt
Autosuggest
24062015
18
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ
ΟΡΩΝ
Σε περίπτωση που έχουμε επέμβει με κάποιο
τρόπο στην προβολή μπορούμε να
επαναφέρουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις
πατώντας View gt Reset Screen Layout Το
Termbase Viewer ως προεπιλογή είναι μια
καρτέλα αριστερά με αυτόματη απόκρυψη
Δηλαδή όταν προσθέτουμε έναν όρο
αναπτύσσεται η καρτέλα προς τα δεξιά και
πρέπει να περιμένουμε να συμπτυχθεί κάνοντας
κλικ στον Editor για να συνεχίσουμε την εργασία 36
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [1]
24062015
19
Για να αποφύγουμε αυτή την καθυστέρηση
μπορούμε να μετακινήσουμε το Termbase
Viewer κάνοντας πρώτα κλικ στο εικονίδιο
αυτόματης απόκρυψης και μετά με μεταφορά
και απόθεση πάνω δεξιά κάτω από το Term
recognition Θα εμφανιστεί ένας σταυρός
τοποθέτησης και όταν δούμε να σκουραίνει το
κάτω τμήμα του αφήνουμε το Termbase Viewer
37
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [2]
1 Επιλογή όρου κειμένου πηγής
2 Επιλογή όρου κειμένου στόχου
3 Πατάμε Ctrl+Shift+F2 για αυτόματη
προσθήκη ή Ctrl+F2 για προσθήκη με
παράθυρο διαλόγου Για προσθήκη
συνωνύμων πατάμε F2 (επεξεργασία) μετά
κλικ στο βελάκι του όρου στόχου και
προσθήκη νέου και μετά F12 (Αποθήκευση)
Δεν έχετε το Studio 2014 Δείτε εδώ httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=500090
38
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ
ΣΤΟ STUDIO 2014
24062015
20
KINDER ΕΚΠΛΗΞΗ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΠΟ ΤΟ STUDIO
Το Web lookup είναι ένα plug-in SDL που εμφανίζει
αποτελέσματα από πηγές αναφοράς μέσα σε ένα
πλαίσιο του Studio (επιλέγοντας τη λέξη και πατώντας
Alt+F8 (αν δεν λειτουργεί αλλαγή από το File gt Options
gt Keyboard Shortcuts gt Web Lookup ή δεξί κλικ στη
λέξη και επιλογή Web Lookup) και δίνει τη δυνατότητα
προσθήκης οποιασδήποτε πηγής αναφοράς
Το Terminotix Plug-in πραγματοποιεί αναζήτηση σε 1
πηγή της επιλογής σας (η δωρεάν έκδοση πχ ΙΑΤΕ ή
Linguee) όταν γίνεται αναζήτηση στο Concordance (F3)
Έτσι έχετε αποτελέσματα τόσο από τις μνήμες σας όσο
και από το Διαδίκτυο 40
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
24062015
21
41
Στο κάτω μέρος της αναζήτησης του Web lookup κλικ
στα Settings κύλιση κάτω προσθήκη νέας
καταχώρησης και στο πεδίο URL επικόλληση
Για συνδυασμό EN-EL
httpwwwtranslatumgrdictionarylookup_groupph
pword=phraseampgroup=English-Greek
Για άλλες γλώσσεςσυνδυασμούς αλλάζετε στο τέλος το
English-Greek πχ Greek-English ή French-Greek
42
ΠΡΟΣΘΗΚΗ TRANSLATUM MAGIC SEARCH
ΣΤΟ WEB LOOKUP
24062015
22
43
44
24062015
23
45
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
46
24062015
24
Μπορείτε να πραγματοποιήσετε λήψη της βάσης TermTerm από εδώ 47
ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ MULTITERM
Θα βρείτε τον σύνδεσμο στο
facebookcomtranslatum
48
ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
24062015
25
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Καθώς και τον άνθρωπο-ορχήστρα
για την οργάνωση
Διακινδύνευση πιθανότητα και επιπτώσεις της αστοχίας στις εξισώσεις επικοινωνίας
εξέταση πλαισίου επικοινωνίας και γλωσσική κοινότητα
στάθμη διακινδύνευσης πιθανότητα εμφάνισης απόκλισης Χ σοβαρότητα συνεπειών Συγγενικές έννοιες προσεχές γένοςείδος ή παρατασσόμενες έννοιεςίδιο κριτήριο υποδιαίρεσηςταξινόμησης ή υποτασσόμενες με διαφορετικό κριτήριο ταξινόμησης ή συσχετική σχέση
Γλωσσική επικοινωνία στην ελληνική γλώσσα με εστίαση κυρίως σε θεσμικά έγγραφα ευρωπαϊκά και εθνικά
θεσμικά έγγραφα τα διοικητικά έγγραφα των οργάνων της ΕΕ και της ελληνικής δημόσιας διοίκησης (νομοθετικάδεσμευτικά κείμενα εκθέσεις και ανακοινώσεις αιτιολογήσεις γνωμοδοτήσεις πράσινη και λευκή βίβλος πρακτικά συνεδριάσεωναπόψεις εκπροσώπων μας αλληλογραφία με εθνικές Αρχές ή πολίτες) και τα πρότυπα
ειδικότερα τα (κοινοτικά) νομοθετικά κείμενα δεσμευτικού χαρακτήρα (hard law) που θεσπίζουν δικαιώματα και υποχρεώσεις επισύρουν κυρώσεις και προορίζονται να ενταχθούν στην ελληνική έννομη τάξη η μετάφρασή τους εμπεριέχει διακινδύνευση υψηλής στάθμης
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα (συν1)
Οι μεταφραστικές αστοχίες έχουν υψηλότερο κόστος
Πρέπει να διασφαλίζεται σαφήνεια συνέπεια ή ομοιογένεια ή συνεκτικότητα ή εναρμόνιση κυρίως ανά νομοθετική Πράξη που αποβλέπει στην αποτροπή εμφάνισης ερμηνευτικών προβλημάτων ώστε να διασφαλίζονται
ασφάλεια δικαίου για τους πολίτες της Ένωσης
διευκόλυνση της ορθής εφαρμογής του νόμου και
ευχερής δικαστικός έλεγχος
Ποιότητα ορολογικών εργασιών δεδομένα (συν2)
τα ορολογικά δεδομένα θεωρούνται δημόσιο αγαθό
ευαισθητοποίηση για την ατομική κοινωνική ευθύνη σχετικά με την ελληνική ορολογία (ακριβολογία) Για τη μείωση της διακινδύνευσης παρανόησης ή μη κατανόησης και απώλειας πληροφορίας Για την ποιότητα επικοινωνίας στην ελληνική γλώσσα Η ασάφεια στις συναλλαγές στη θεσμική εναρμόνιση και τη νομική συμμόρφωση κοστίζει και δεν είναι βιώσιμη Γίνεται σεβαστή η αρχή της καθιερωμένης χρήσης και αξιοποιούνται οι βάσεις ορολογικών δεδομένων που είναι προϊόντα συμφωνίας μεταξύ ειδικών ανά πεδίο
η εννοιοστρέφεια και εστίαση στο διακριτικό χαρακτηριστικό ή
χαρακτηριστικό οριοθέτησης και σε αντιδιαστολή αντίθετη ή αντιφατική
έννοια
διαθέτουμε επιδεκτική στάση έναντι των νεολογισμών αξιοποιώντας την
ελληνική γλώσσα στη διαχρονία και στις παραλλαγές της
ακολουθούμε διεθνή και εθνικά πρότυπα στις ορολογικές εργασίες
καινοτομική σκέψη προσέγγιση αναζήτησης ευκαιριών και λύσεων που
οδηγούν σε αποτελέσματα υψηλότερης αξίας από τα υφιστάμενα
Χαρακτηριστικά του σεμιναρίου
Συντονισμός και εναρμόνιση ήκαι τυποποίηση ελληνικής ορολογίας ανάλογα με τη στάθμη διακινδύνευσης όπως νομική ορολογία κανονιστική εναρμόνιση θέματα ασφάλειαςδιαχείριση κρίσεων και επικοινωνία
Δίκτυο για την ελληνική ορολογία και μετάφραση Συντελεστές Μεταφραστές ορολόγοι διαχειριστές βάσεων ορολογικών δεδομένων εμπειρογνώμονες στα διάφορα θεματικά πεδία και στελέχη διοίκησηςυπεύθυνοι λήψης αποφάσεων
Δίκτυο ελληνικής ορολογίας
Λαμβάνοντας υπόψη ότι
Η διακινδύνευση (risk) ορίζεται ως η επίδραση της αβεβαιότητας στην επίτευξη των στόχων
Στην γλωσσική επικοινωνία της γνώσηςπληροφορίας και στη μετάφραση η επίδραση της αβεβαιότητας είναι μια αρνητική απόκλιση στην ζητούμενη εξίσωση (ισότητα) όρου και έννοιας
Ως εκ τούτου σε ένα μεταφραστικό έργο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το laquoκόστος της ενδεχόμενης αστοχίας ή απόκλισης raquo ή καλύτερα η στάθμη (ή επίπεδο) διακινδύνευσης δηλαδή το μέγεθος της διακινδύνευσης ως συνδυασμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της πιθανότητας εμφάνισής τους
Ερωτήματα 1
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης της γλωσσολογίας ο οποίος μελετά τις σημασίες των λέξεων
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους (όρους ονόματα και σύμβολα) και σχετίζεται με τις επιστήμες της helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της επικοινωνίας ή της πληροφόρησης
Η γνώση είναι η αντίληψη που μπορεί να helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και βασίζεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Η πληροφορία είναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip που κοινοποιείται
Η προσαρμογή ενός προϊόντος και η επικοινωνία με μια κοινότητα χρηστών με σεβασμό στις γλωσσικές πολιτιστικές νομικές πολιτικές και τεχνολογικές ιδιαιτερότητες αναφέρεται ως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ένας ορολογικός πόρος περιέχει γενικά δεδομένα για έννοιες και τις παραστάσεις εννοιών σε μια γλώσσα (όρους) Η αξιολόγηση της ποιότητας ενός ορολογικού πόρου είναι δραστηριότητα που αποσκοπεί να αποδείξει εάν ο ορολογικός πόρος ικανοποιεί ή μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ερωτήματα 2-7
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη
Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 1
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Βάσεις ορολογικών δεδομένων άλλοι ορολογικοί πόροι
Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
29 Μαϊου 2015
bull Η Ορολογία ασχολείται με τις έννοιες με τις
σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες και με τις σχέσεις
ανάμεσα στις έννοιες και τις κατασημάνσεις
τους
bull Ορογραφία είναι η Ορολογία στην πράξη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 2
1 Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
2
bull έννοια (concept) είναι μονάδα γνώσης που δημιουργείται από ένα μοναδικό συνδυασμό χαρακτηριστικών
bull Παραδείγματα
laquoποταμόςraquo laquoΠηνειός ποταμόςraquo laquoπύργοςraquo laquoΠύργος του Άιφελraquo laquoπληροφορίαraquo laquoτετραγωνική ρίζα του 16raquo laquoεμπορικό σήμαraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 3
εννοιοκεντρική διάσταση της Ορολογίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
το laquoσημάδιraquo που υποδηλώνει μια συγκεκριμένη έννοια
λεκτική μορφή (να είναι δηλαδή όρος πχ ποιητής ή όνομα πχ Όμηρος)
σύμβολο πχ κωδικός (πχ ο ταξινομικός κωδικός 7209 όπως δηλώνεται το θεματικό πεδίο laquoΙστορία της Αρχιτεκτονικήςraquo στο δεκαδικό ταξινομικό σύστημα Dewey)
τύπος (μαθηματικός πχ radic16 όπως δηλώνεται η τετραγωνική ρίζα του 16 ή χημικός πχ H2O όπως δηλώνεται το νερό)
γράφημα (πχ copy όπως δηλώνεται η πνευματική ιδιοκτησία reg όπως δηλώνεται το σήμα κατατεθέν)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 4
κατασήμανση
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
3
δεδομένα που σχετίζονται με έννοιες ή τις κατασημάνσεις τους bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής
5
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος μιας συλλογής ορολογικών δεδομένων το οποίο περιέχει τα ορολογικά δεδομένα που σχετίζονται με μια έννοια
(terminological entry)
6
ορολογικό λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
4
bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής 7
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όρος που είναι επικεφαλής ενός ορολογικού λήμματος
Συνήθως είναι ο προτιμώμενος όρος Άλλοι τύποι όρων είναι τα συνώνυμα συντομομορφές πλήρεις μορφές του όρου σύμβολα τύποι φρασεολογικές μονάδες τυποποιημένα κείμενα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 8
εισόδιος όρος (entry term)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
5
παράσταση μιας έννοιας μέσω μιας περιγραφικής δήλωσης που εξυπηρετεί τη διαφοροποίησή της από συναφείς έννοιες
Ο ορισμός μπορεί να είναι
bull εντατικός όταν δηλώνεται η υπερτασσόμενη έννοια ακολουθούμενη από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την οριζόμενη έννοια από άλλες ή
bull εκτατικός όταν διατυπώνεται ως απαρίθμηση των υποτασσόμενων εννοιών που αποτελούν και το πλάτος της οριζόμενης έννοιας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
9
ορισμός
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
δήλωση που παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε μέρος ενός ορολογικού λήμματος
Μπορεί να αφορά χρήση γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό εμπορικό χαρακτηριστικό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 10
σημείωση(note)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
6
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν τα γραμματικά γνωρίσματα ενός όρου
πχ μέρος του λόγου γένος αριθμός
(grammatical label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 11
γραμματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το θεματικό πεδίο
(subject label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 12
θεματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
7
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γλώσσας
Σειρά προτύπων ISO 639
(language identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 13
αναγνωριστικό γλώσσας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γεωγραφικής περιοχής όπου χρησιμοποιείται ο κατασήμανση
(country identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 14
αναγνωριστικό χώρας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
8
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν την πηγή τεκμηρίωσης των ορολογικών δεδομένων
(source identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 15
αναγνωριστικό πηγής
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
προκαθορισμένη διευθέτηση των δεδομένων
bull διευθέτηση σε κάθε λήμμα μιας συλλογής λημμάτων (μικροδομή)
bull διευθέτηση των λημμάτων μιας συλλογής λημμάτων (μακροδομή)
(terminological format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
16
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
9
bull μορφότυπο εισόδου (input format)
bull μορφότυπο αποθήκευσης (storage format)
bull μορφότυπο εξόδου (output format)
bull μορφότυπο οπτικής παρουσίασης (display format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 17
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορολογικά δεδομένα (από ΕΛΟΤ 56112006)
24062015
10
bull βάση ορολογικών δεδομένων βάση δεδομένων που περιέχει ορολογικά δεδομένα
bull ορολογικό λεξικό συλλογή ορολογικών λημμάτων που παρουσιάζουν πληροφορίες σχετικές με έννοιες ή κατασημάνσεις από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull λεξιλόγιο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατασημάνσεις και ορισμούς από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull γλωσσάριο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατάλογο κατασημάνσεων από ένα θεματικό πεδίο μαζί με ισοδύναμα σε μία ή περισσότερες γλώσσες
bull θησαυρός ελεγχόμενο και δομημένο λεξιλόγιο στο οποίο οι έννοιες παριστάνονται από όρους οργανωμένους με τέτοιο τρόπο ώστε οι σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες να είναι εμφανείς και οι προτιμώμενοι όροι συνοδεύονται από λήμματα-οδηγούς για συνώνυμα ή οιονεί συνώνυμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 19
παρουσίαση ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 20
24062015
11
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 22
24062015
12
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 23
Παρουσίαση εγγραφής σε δίγλωσσο (αγγλο-ισπανικό) θησαυρό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 24
Ορολογικά προϊόντα
24062015
13
εργασία που αφορά τη συστηματική συλλογή περιγραφή επεξεργασία και παρουσίαση των εννοιών και των κατασημάνσεών τους
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 25
ορολογική εργασία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος της ορολογικής εργασίας που αφορά την εγγραφή και παρουσίαση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 26
ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
14
Η Ορογραφία bull ασχολείται με τις έννοιες (εννοιοκεντρική - concept-centered)
και όχι με τις λέξεις bull συνδέεται με ειδική γλώσσα bull καλύπτει (συνήθως) ένα συγκεκριμένο θεματικό πεδίο bull αντιμετωπίζει τα μεν συνώνυμα στο ίδιο ορολογικό λήμμα
(στο πλαίσιο της ίδιας έννοιας) ενώ τα ομώνυμα και πολύσημα ως χωριστά ορολογικά λήμματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 27
ορογραφία ne λεξικογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 28
Επόψεις της ορολογικής εργασίας
24062015
15
bull η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο
bull η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών από συγγενικές έννοιες
bull η αναγνώριση των διαφορετικών όρων που χρησιμοποιούνται για την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές και η άντληση ορολογικών πληροφοριών αξιοποιώντας ορολογικούς πόρους όπως βάσεις ορολογικών δεδομένων πχ ΙΑΤΕ
bull η επιλογή του (κατάλληλου) προτιμώμενου όρου και
bull η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 29
στο πλαίσιο του μεταφραστικού έργου και πριν από την ορογραφία
ορολογικές εργασίες
bull ISO 126162002 Translation-oriented terminography περιέχει κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας που είναι απαραίτητη στη μεταφραστική εργασία
bull ΣΕΠ ΕΛΟΤ 1447 Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 30
μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
16
κατηγορία δεδομένων (data category)
προδιαγραφή ενός πεδίου δεδομένων
στοιχείο δεδομένων (data element)
μονάδα δεδομένων που σε ορισμένο συγκείμενο θεωρείται αδιαίρετη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 31
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όχι μόνο το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα)
αλλά και
το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 32
αντικείμενο μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
17
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο (κατά κανόνα πληροφορικοποιημένο)
και επιπλέον
την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 33
εφαρμογή μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull βασική μονάδα μιας συλλογής ορολογικών πληροφοριών από κατηγορίες ορολογικών δεδομένων που σχετίζονται μεταξύ τους και ομαδοποιούνται με βάση διαφορετικά κριτήρια
bull μια συλλογή ορολογικών λημμάτων μπορεί να συγκροτηθεί σε βάση δεδομένων με ευέλικτη εσωτερική δομή για να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών
bull τα ορολογικά λήμματα μπορούν να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
bull το μορφότυπο των ορολογικών λημμάτων να προσαρμόζεται στην πολύγλωσση διαχείριση πληροφοριών όπως ονόματα φρασεολογικές μονάδες και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 34
ορολογικό λήμμα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
18
Η δομή του ορολογικού λήμματος πρέπει να διασφαλίζει
bull ότι όλες οι ορολογικές πληροφορίες συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη σημασία στη χρήση ανάλογα με το συγκείμενο κτλ μπορούν να εγγραφούν επαρκώς και
bull ότι όλες οι πληροφορίες είναι εύκολα επεξεργάσιμες και ανακτήσιμες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 35
δομή ορολογικού λήμματος
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Κάθε τύπος πληροφορίας που εγγράφεται σε ένα ορολογικό λήμμα παριστάνεται σε διαφορετικές κατηγορίες δεδομένων ώστε να είναι εύκολη και διαχειρίσιμη η αξιοποίησή τους στη συνέχεια
bull Συνιστάται δε οι κατηγορίες δεδομένων που σχετίζονται με τον όρο να καταχωρούνται για δύο τουλάχιστον γλώσσες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 36
τύποι πληροφορίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
19
bull ουσιώδεις (essential) bull περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που απαιτούνται ώστε ένα
ορολογικό λήμμα να είναι πλήρες
bull προαιρετικές (optional) bull μπορούν να προστεθούν στο ορολογικό λήμμα ανάλογα με τις
ειδικές ανάγκες του χρήστη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 37
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull κύριος εισόδιος όρος (main entry term)
bull ημερομηνία εισόδου (input date)
bull πηγή (source)
Σημ Ο μεταφραστής μπορεί ανάλογα με τον σκοπό της συλλογής ορολογικών δεδομένων να ορίσει ως ουσιώδη μία ή περισσότερες προαιρετικές κατηγορίες δεδομένων όπως το laquoθεματικό πεδίοraquo το laquoαναγνωριστικό λήμματοςraquo ή το laquoσυνώνυμοraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 38
ουσιώδεις κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
20
bull κύριους εισόδιους όρους σε περισσότερες από μία γλώσσες (επαναληψιμότητα ανά γλώσσα και όχι εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα συνώνυμα για κάθε γλώσσα (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας και ανά γλώσσα)
bull οι γραμματικές πληροφορίες (πχ το γένος ή ο αριθμός ενικός - πληθυντικός) να επαναλαμβάνονται για κάθε όρο (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα από ένα συγκείμενα πιθανώς ένα ανά συνώνυμο και καθένα με τη δική του πληροφορία σε σχέση με την πηγή (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 39
επαναλαμβανόμενες κατηγορίες δεδομένων (παραδείγματα)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Κατηγορίες δεδομένων
bull που αφορούν τους όρους και τις πληροφορίες που σχετίζονται με αυτούς
bull που σχετίζονται με την περιγραφή της έννοιας και
bull κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 40
ISO 126202009 Computer applications in terminology mdash Data categories
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 41
Κατηγορίες δεδομένων για τους διάφορους τύπους όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 42
Κατηγορίες δεδομένων για πληροφορίες που αφορούν τους όρους στην πραγματική τους χρήση σε ένα δεδομένο συγκείμενο
24062015
22
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 43
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την έννοια οι ορολογικές πληροφορίες μπορούν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους για παράδειγμα ως προς το θεματικό πεδίο (πχ ιατρική οικονομία) ή τον τύπο της πληροφορίας (πχ όνομα φορέα επάγγελμα όνομα πελάτη ή έργου)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 44
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την περιγραφή της έννοιας
24062015
23
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 45
Κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
bull πρέπει αρχικά να σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη ή των χρηστών της
bull είναι καλό να υπάρχει μια σχετική ευελιξία ώστε να συμπληρωθούν και τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις
bull πρέπει να προσδιοριστεί ο τύπος ο αριθμός και η επαναληψιμότητα των κατηγοριών δεδομένων που πρόκειται να συμπεριληφθούν στα ορολογικά λήμματα
bull χωρίς να αποκλείεται και η δυνατότητα μελλοντικής προσθήκης κατηγοριών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 46
2 Βάσεις ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
24
Αποφάσεις για
bull τύπο λειτουργικού συστήματος
bull επίδοση του συστήματος (τύπο επεξεργαστή χρόνο πρόσβασης του σκληρού δίσκου κτλ)
bull επίδοση περιφερειακού εξοπλισμού (πληκτρολόγιο οθόνη εκτυπωτή διαποδιαμορφωτή κτλ)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
47
γενικές απαιτήσεις βάσης ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull γλώσσα-ες και γραφικός σχεδιασμός (πχ παράθυρα) της διεπαφής χρήστη
bull κατάλληλο σύνολο χαρακτήρων για κάθε γλώσσα
bull καθορισμός των οθονών παρουσίασης εισόδου και εξόδου
bull φιλικότητα προς τον χρήστη (πχ λειτουργίες εκπαίδευσης ή βοήθειας του χρήστη ευκολία πρόσβασης κατά τη μετάφραση)
bull δυνατότητες του δικτύου
bull πρόσβαση σε εξωτερικά δεδομένα (πχ βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων)
bull δυνατότητες εισαγωγήςεξαγωγής δεδομένων
bull ασφάλεια και προστασία δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
48
απαιτήσεις λογισμικού
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
25
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 49
Δομή βάσης ορολογικών δεδομένων (Πηγή httpwwwtermsciencesfrtermsciencessitestermsciencesIMGpngTERMSCIENCES2png)
να τηρούνται ορισμένες ελάχιστες συμβάσεις όπως να συμπεριλαμβάνουν
bull τις ημερομηνίες εισόδου ή ενημέρωσης
bull τις πληροφορίες που αφορούν το θεματικό πεδίο και
bull τις πληροφορίες που σχετίζονται με την έννοια (όπως ορισμούς συγκείμενα και σημειώσεις)
για να αποφεύγεται η επανάληψη ίδιων ενεργειών να διευκολύνονται ο συντονισμός και η συνεργασία με άλλους και να καταδεικνύεται η ποιότητα της πραγματοποιηθείσας εργασίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 50
απαιτήσεις για τους μεταφραστές
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
26
bull συνιστάται η δομή της βάσης ορολογικών δεδομένων να επιτρέπει τη χρήση χωριστών σχεδιοτύπων εισόδου και εξόδου για συγκεκριμένα ζεύγη γλωσσών
bull πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ομοιόμορφη εφαρμογή των αναγνωριστικών πηγής και των κωδικών αξιοπιστίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 51
απαιτήσεις για τους μεταφραστές όταν εργάζονται ομαδικά
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull συνιστάται να γίνεται με τυποποιημένο τρόπο ώστε να είναι εύκολη η εισαγωγή των δεδομένων από κατηγορίες δεδομένων που επαναλαμβάνονται αλλά και η διαχείρισή τους στη συνέχεια (αναζήτηση παρουσίαση κτλ)
bull χρησιμοποιούνται μορφότυπα εισόδου με τυποποιημένο τρόπο εγγραφής δεδομένων όπως laquoημερομηνίαraquo laquoεισήχθη απόraquo κτλ
bull εάν χρησιμοποιείται φύλλο εγγραφής πρέπει να είναι συμβατό με το σχεδιότυπο που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη ορολογική συλλογή
bull συνιστάται να υπάρχει λογική δομή στη σειρά των πληροφοριών που εγγράφονται ώστε να διευκολύνεται το έργο του χρήστη της συλλογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 52
εισαγωγή δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
27
bull αποκοπή (δεξιά αριστερή αμφίπλευρη truncation) bull πχ γλωσσικ νέμω βλητ
bull χρήση φίλτρων bull πχ [ημερομηνία εισαγωγής]gt01012015
bull χρήση μπούλειων τελεστών και τελεστών απόστασης bull πχ [κύριος εισόδιος όρος]=αγορά AND [θεματικό πεδίο]=οικονομία
bull διαφύλλιση του ευρετηρίου
bull πχ αναζήτηση στο αλφαβητικό ευρετήριο όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 53
δυνατότητες αναζήτησης δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull μπορεί να αφορά την ανάκτηση ενός συγκεκριμένου λήμματος (εμφάνιση στην οθόνη ή εκτύπωση στο χαρτί)
ή
bull την ανάκτηση συνόλων λημμάτων (εκτύπωση στο χαρτί ή καταφόρτωση σε αποθηκευτικό μέσον)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 54
ανάκτηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
28
bull χρησιμοποιούνται τυποποιημένοι τρόποι - σχεδιότυπα εξόδου (output templates) ώστε να είναι ομοιόμορφη και εύκολα laquoαναγνώσιμηraquo στο χρήστη ενώ το αποτέλεσμα εφόσον είναι σε πληροφορικοποιημένη μορφή μπορεί να τροποποιείται (ως προς την εμφάνιση) και να προσαρμόζεται σε συγκεκριμένες ανάγκες που μπορεί να προκύπτουν
bull συνιστάται να υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης του συνόλου των δεδομένων ή μέρους αυτού υπό μορφή λιστών όρων μαζί με τα ισοδύναμα σε όλες τις γλώσσες-στόχους και προς όλες τις κατευθύνσεις
bull συνιστάται επίσης να υπάρχει δυνατότητα εξαγωγής αλφαβητικών ευρετηρίων γλωσσαρίων ανά θεματικό πεδίο κτλ
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 55
παρουσίαση των δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull να ακολουθούνται κανόνες ώστε να αντιμετωπίζονται ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από ενδογενείς (πχ λάθη αβλεψίας ανάγκη ενημέρωσης κτλ) ή εξωγενείς παράγοντες (πχ αιφνίδια διακοπή ρεύματος καταστροφή δίσκου κτλ)
bull να δημιουργηθούν μηχανισμοί προστασίας των δεδομένων (σχετικά πχ με τον τύπο του μέσου αποθήκευσης με τη δημιουργία εφεδρικού αντιγράφου σε τακτά διαστήματα και με την αντιμετώπιση του πλεονασμού των δεδομένων) καθώς και μέθοδοι ασφάλειας των δεδομένων (όπως είναι ο έλεγχος της πρόσβασης ιδίως σε συστήματα πολλών χρηστών)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 56
συντήρηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
29
bull να θεσπιστούν πρωτόκολλα που να διασφαλίζουν την ορθότητα της εγγραφής των ορολογικών λημμάτων καθώς και των πληροφοριών ενημέρωσης
bull δυνατότητα αναθεώρησης συμπλήρωσης και διόρθωσης των υπαρχόντων λημμάτων βάσει νέων στοιχείων που προκύπτουν
bull διόρθωση λαθών στα υπάρχοντα λήμματα
bull ενημέρωση των υπαρχόντων λημμάτων για την επικαιροποίηση των δεδομένων
bull εξάλειψη ή σύμπτυξη διπλοεγγραφών (διπλών λημμάτων που έχουν το ίδιο κλειδί ή που αναφέρονται στην ίδια έννοια)
bull προσθήκη νέων λημμάτων
bull δημιουργία νέων διαπαραπομπών που να επιτρέπουν την προσθήκη νέου υλικού
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 57
ενημέρωση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
να πληρούνται οι ακόλουθες ελάχιστες απαιτήσεις
bull συμβατή επιλογή και συνεπής εφαρμογή των κατηγοριών δεδομένων
bull ευελιξία στην ικανότητα μετατροπής και αναδιάρθρωση των μορφοτύπων των λημμάτων ώστε να ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες ή να αντανακλούν διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις
bull πχ αν δεν έχει γίνει διαχωρισμός μεταξύ ορισμού επεξήγησης και συγκειμένου σε ορολογικά λήμματα που έχουν προκύψει κατόπιν ανταλλαγής τότε είναι σκόπιμο αυτές οι κατηγορίες δεδομένων να αναγνωρισθούν αρχικά ως επεξηγήσεις μετά από χρήση και επαλήθευση αυτών των στοιχείων μπορεί να γίνει ακριβέστερη κατηγοριοποίηση
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 58
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
30
bull μετατροπή σε σύστημα ταξινόμησης ή θησαυρού ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητα των παραπομπών που αναφέρονται στο θεματικό πεδίο
bull πχ χρήση γνωστού διεθνούς ταξινομικού συστήματος όπως τα Lenoch (που αναπτύχθηκε από την Ευρ Επιτροπή για τη βάση Eurodicautom) Dewey ή LC (που χρησιμοποιούνται κύρια στις βιβλιοθήκες
bull αντιστρέψιμος μεταγραμματισμός σε ομοιόμορφες παραστάσεις συνόλων χαρακτήρων
Συνιστάται να χρησιμοποιείται ένα τυποποιημένο μορφότυπο μετατροπής Στο Διεθνές Πρότυπο ISO 12616 συνιστάται ως ελάχιστη απαίτηση το κάθε σύστημα να επιτρέπει τη μετατροπή τού μορφοτύπου των ορολογικών εγγραφών σε μορφότυπο MARTIF (ISO 12200) ή MATER (ISO 6156)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 59
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Ενδεικτικά παραδείγματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 60
3 Βάσεις ορολογικών δεδομένων και άλλοι ορολογικοί πόροι
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
31
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 61
TERMTERM - Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι
οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 62
TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική (συνεργασία με την ΕΛΕΤΟ) Δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg (και httptestserverkaleidoscopeattermtermPagesMainSearchaspx) INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
24062015
32
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 63
ISO Concept Database Παράγεται από τον ISO και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης από Διεθνή Πρότυπα και άλλες εκδόσεις του ISO Περιέχει τους όρους και τους ορισμούς των εννοιών από όλα τα Διεθνή Πρότυπα ISO (συνήθως κεφάλαιο 3 Terms and Definitions) και παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης με όρο με λέξη από οποιοδήποτε μέρος των κειμένων των προτύπων που έχουν καταχωρισθεί στη βάση (τίτλος προτύπου όρος ορισμός) Επίσης μπορεί να γίνει αναζήτηση από τις άλλες συλλογές καθώς και των γραφικών συμβόλων httpswwwisoorgobpui
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 64
Βάσεις ορολογικών δεδομένων των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων Είναι βάσεις δεδομένων σε γενικά ή ειδικά θέματα στις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναζήτησης σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες bull IATE bull CELEX bull EUR-LEX bull EURAMIS bull Κείμεναμνήμες Υπηρεσιών
24062015
33
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 65
IATE (Inter-Active Terminology for Europe) Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων για όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης iateeuropaeu
Lenoch ταξινομικό σύστημα Ταξινομικό σύστημα που αναπτύχθηκε για την Eurodicautom Χρησιμοποιεί 48 θεματικά πεδία httpwww2uibkacattranslationtermlogylenochhtml
Eurovoc Thesaurus Πολύγλωσσος θησαυρός που αναπτύχθηκε για την ευρετηρίαση των τεκμηρίων των Ευρωπαϊκών οργάνων Χρησιμοποιεί 21 θεματικά πεδία httpeuropaeuintcelexeurovoc
EuroTermBank Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων httpwwweurotermbankcomdefaultaspx
TermCoord Στον ιστότοπο του TermCoord υπάρχει μεγάλος αριθμός από βάσεις ορολογικών δεδομένων httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 66
Ελληνικοί ιστότοποι για γλώσσα και μετάφραση bull Translatum wwwtranslatumgr bull Lexilogia lexilogiagr
24062015
34
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 67
Chebi παράδειγμα βάσης δεδομένων με οντολογίες στο πεδίο της βιοχημείας httpwwwebiacukchebi
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 68
4 Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου
θεματικό πεδίο τομέας (subject field domain) πεδίο ειδικής γνώσης
ειδική γλώσσα (special language language for special purposes LSP) γλώσσα που χρησιμοποιείται σε ένα θεματικό πεδίο και χαρακτηρίζεται από τη χρήση είδιων γλωσσικών μέσων έκφρασης
ορολόγιο ορολογία (terminology) σύνολο κατασημάνσεων που ανήκει σε μία ειδική γλώσσα
Ορολογία επιστήμη των όρων (terminology) επιστήμη που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους και τη δομή το σχηματισμό την ανάπτυξη τη χρήση και τη διαχείριση ορολογίων σε διάφορα θεματικά πεδία
ονοματολόγιο ονοματολογία (nomenclature) ορολόγιο δομημένο συστηματικά σύμφωνα με προκαθορισμένους κανόνες ονοματοδοσίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
35
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 69
bull η ορολογική εργασία δεν είναι απλή μετάφραση και επομένως οι μεταφραστές χρειάζεται να ακολουθούν τους κανόνες τυποποίησης και ορολογίας ενώ είναι συχνά απαραίτητη η συνεργασία με ορολόγους καθώς και με ειδικούς του θεματικού πεδίου
bull να χρησιμοποιούν πηγές προκειμένου να αναζητηθούν ελεγχθούν και επιλεγούν οι κατάλληλοι όροι
bull οι πηγές αυτές είναι γλωσσικά και λεξικογραφικά βοηθήματα καθώς και πηγές (προφορικές και γραπτές) από τον χώρο του θεματικού πεδίου
bull να διασφαλίζεται αξιοπιστία και πληρότητα ως προς το εξεταζόμενο θεματικό πεδίο να είναι ενημερωμένες ως προς τις εξελίξεις στο ίδιο πεδίο να είναι η ελληνική η κύρια (αρχική) γλώσσα των πηγών αυτών
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 70
Ορογραφία μεταφραστές και
ειδική ορολογία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
36
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 71
Τα βήματα που ακολουθούνται από τον ορολόγο όταν τεθεί ένα ερώτημα (Πηγή M Teresa Cabreacute Terminology Theory methods and applications)
Οι δύο κύριες απαιτήσεις για χρησιμοποιήσιμα ορολογικά δεδομένα είναι
bull τα ορολογικά δεδομένα να ικανοποιούν την ανάγκη του χρήστη να αποκτήσει ορολογικό πληροφοριακό περιεχόμενο
bull τα ορολογικά δεδομένα να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν επιθυμητή πρόσβαση ή επεξεργασία
bull ΕΛΟΤ 14452014 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις
bull ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 72
5 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
37
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 73
μοντέλο αξιολόγησης
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull προδιαγραφή δομής δεδομένων
bull κάλυψη κατηγοριών δεδομένων
bull θεματική κάλυψη
bull γλωσσική κάλυψη
bull συμμόρφωση με κανόνες συνοχής
bull χρήση ελεγχόμενων εξωτερικών δεδομένων
bull χρήση έγκυρων πηγών
bull ένδειξη κατοχής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
bull συμμετρία της συλλογής ορολογικών δεδομένων
bull μέγεθος της συλλογής ορολογικών δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 74
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τα ορολογικά δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
38
bull επικύρωση δεδομένων
bull πληρότητα
bull γλωσσική ορθότητα
bull συμμόρφωσης με συμβάσεις παρουσίασης
bull έλεγχος πλεονασμού έλεγχος των διπλοεγγραφών σε στάθμη εννοιών
bull τακτή συντήρηση των δεδομένων
bull τακτή συντήρηση των μεταδεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 75
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τη διαχείριση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull αναγνωσιμότητα των δεδομένων εξόδου
bull πρόσβαση στα δεδομένα
bull εξατομικευμένη επιλογή των δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 76
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την έξοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
39
bull φιλικό στον χρήστη μορφότυπο για την είσοδο δεδομένων
bull επικύρωση δεδομένων
bull συμβατότητα με άλλες δομές δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 77
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την είσοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Ποιες είναι οι ορολογικές εργασίες στο πλαίσιο ενός μεταφραστικού έργου
bull Τι είναι Ορογραφία bull Διαφορές ανάμεσα στην Ορογραφία και τη Λεξικογραφία bull Αναφέρετε μερικά παραδείγματα ορολογικών προϊόντων bull Αναφέρετε κατηγορίες δεδομένων που κατά τη γνώμη σας πρέπει να
ορίζονται υποχρεωτικά σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε μερικές δυνατότητες αναζήτησης που πρέπει να
προβλέπονται σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε κριτήρια αξιολόγησης ορολογικών πόρων ως προς τη
διαχείριση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 78
ερωτήσεις
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
40
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 79
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Σας ευχαριστώ
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Ορολογική εναρμόνιση και αστοχίες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
ανά κείμενο
κάθε όρος επιλέγεται με δεδομένη συγκεκριμένη μία σημασία οι λέξεις μπορεί να έχουν πολλές σημασίες ο όρος χρησιμοποιείται μόνο με μία σημασία
κάθε όρος αντιστοιχεί αμφιμονοσήμαντα με μία έννοια Στο πρωτογενές κείμενο μεταφραστέο μπορεί α) μία έννοια να δηλώνεται με περισσότερους του ενός όρου ή β) ένας όρος να αντιστοιχεί σε δύο ή περισσότερες έννοιες Επισημαίνονται τα ορολογικά ευρήματα αναφέροντας τους συνώνυμους όρους και τις διαφορετικές έννοιες Ενδεχομένως και αναφορά στο αδόκιμον του πρωτογενούς όρουόρος της γλώσσας πηγής γιατί η αρχή της laquoανακλησιμότηταςraquo έχει καθιερώσει αντιστοιχίες όρων
στο συγκείμενο νομοθετική Πράξη ή πλαίσιο εφαρμογής
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
διαπεδιακή ή οριζόντια
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
Ορολογική εναρμόνιση
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜIΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι
Όμως την μαστοριά σου όληνα την θέμε τώρα Για τον Αμμόνη που πέθανε 29 ετών στα 610
Κ Καβάφης
Ορολογική εναρμόνιση οδηγός
σε μια τροποποίηση ή εφαρμοστική πράξη η αρχή της εναρμόνισης ή συνοχής και ομοιογένειας της νομοθετικής πράξης επιβάλλει περιορισμούς στη διόρθωση λανθασμένων ή αδόκιμων όρων αλλά
laquoτα λάθη πρέπει να διορθώνονταιraquo
α) επιλέγοντας και χρησιμοποιώντας τον προτιμώμενο όρο και αναφέροντας τον αδόκιμο laquoσυνώνυμοraquo όρο που χρησιμοποιείται στην ίδια Πράξη στα σχετικά έγγραφα και ενδεχομένως γενικά στη νομοθεσία
β) συνοδεύοντας το μετάφρασμα με γλωσσάρι ισοδυνάμων όρων πχ στην αγγλική και ελληνική ή γλώσσες πηγής παραπέμποντας κατά περίπτωση σε ισχύοντες ορισμούς εννοιών Η επιλογή των όρων θα πρέπει να περιορίζεται στην ανάγκη επισήμανσης των laquoδιορθώσεωνraquo και στις πιθανές αστοχίες (βάσει της αποτίμησης διακινδύνευσης)
με επισήμανση για τη χρήση του προτιμώμενου όρου αντί του παλαιού όρου με σαφή προσδιορισμό της έννοιας που δηλώνεται πχ παραπέμποντας στον ορισμό ή την περιγραφή της έννοιας
Εναρμόνιση και διόρθωση λαθών
εκπονούνται ή καταρτίζονται (Καν 10252012)
The technical specifications are coherent as they do not conflict with European standards
Οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται με συνέπεια προκειμένου να είναι συμβατές μη αντικρουόμενες με άλλα ευρωπαϊκά πρότυπα (να αποτελούν ένα συνεκτικό σύστημα laquoτεχνικής νομοθεσίαςraquo)
Τα πρότυπα εκπονούνται ή καταρτίζονται ή αναπτύσσονται (development) και καθιερώνονται (are established) Στην καθιέρωση περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες formulating-σύνταξης adopting-υιοθέτησηςissuing-έκδοσης implementing-εφαρμογής Η έκδοση περιλαμβάνει τη δημοσίευση publication
Καθιέρωση προτύπωνEstablishing stds
process procedure δραστηριότητα ndash τρόπος εκτέλεσής της
The technical specifications were developed through processes which fulfil the following criteria
Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται μέσω διαδικασιών (διεργασιών) που πληρούν (ικανοποιούν) τα ακόλουθα κριτήρια
Στην κοινή νεοελληνική χρησιμοποιείται ο όρος laquoδιαδικασίεςraquo και με τις δυο σημασίες Με τη σημασία των λειτουργιών διεργασιών δραστηριοτήτων και laquoπροκαθορισμένος τρόπος εκτέλεσηςraquo
Τυποποίηση Για την υλοποίησηεκτέλεση μιας δραστηριότητας διεργασίας ενέργειας ακολουθούνται προδιαγεγραμμένες διαδικασίες που αποσκοπούν στη διασφάλιση του σεβασμούτης τήρησης αρχών καιή της ικανοποίησης απαιτήσεων
Διαδικασίες procedures ή δραστηριότητες
openness the technical specifications were developed on the basis of open decision-making accessible to all interested parties in the market or markets affected by those technical specifications
ανοικτή προσέγγιση Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται με βάση ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά ή στις αγορές τις οποίες αφορούν οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές
ανοικτότητα (για ελεύθερη πρόσβαση) και ανοικτή προσέγγιση (διασφάλιση ενημέρωσης και εκπροσώπησης κύριων συμφερόντων)
Ανοικτή προσέγγιση και ανοικτότητα
στα ουσιώδη από κύρια συμφέρονταconcerned or affected interested p
consensus the decision-making process was collaborative and consensus based and did not favour any particular stakeholder Consensus means a general agreement characterised by the absence of sustained opposition to substantial issues by any important part of the concerned interests and by a process that involves seeking to take into account the views of all parties concerned and to reconcile any conflicting arguments Consensus does not imply unanimity
συναίνεση Η διαδικασία λήψης αποφάσεων βασίζεται στη συνεργασία και στη συναίνεση χωρίς να ευνοούνται κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα Η συναίνεση σημαίνει γενική συμφωνία η οποία χαρακτηρίζεται από την απουσία συνεχιζόμενης εναντίωσης σε ουσιώδη ζητήματα από κάποιο σημαντικό τμήμα των θιγόμενων συμφερόντων καθώς και από μια διαδικασία που επιδιώκει να συνυπολογίσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών και να γεφυρώσει ενδεχομένως αντικρουόμενες απόψεις Η συναίνεση δεν προϋποθέτει ομοφωνία
Συναίνεση από κύρια συμφέροντα στα ουσιώδη (substantial issues) και ανεξαρτησία από ειδικά συμφέροντα εξισορρόπηση συμφερόντων απουσία δεσπόζοντος συμφέροντοςbalance
Συναίνεση ως συμφωνία και όχι ομοφωνία
neutrality and stability a) specifications whenever possible are performance oriented rather than based on design or descriptive characteristics b) specifications do not distort the market or limit the possibilities for implementers to develop competition and innovation based upon them
ουδετερότητα και σταθερότητα α) οι προδιαγραφές αν είναι δυνατόν έχουν ως γνώμονα τις επιδόσεις και δεν βασίζονται τόσο στον σχεδιασμό ή στα περιγραφικά χαρακτηριστικά β) οι προδιαγραφές δεν προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά (στον ανταγωνισμό) ούτε περιορίζουν τις δυνατότητες που έχουν οι φορείς που τις εφαρμόζουν (υπόχρεοι εφαρμογής) όσον αφορά την ανάπτυξη ανταγωνισμού και καινοτομίας
Επιτελεστικά πρότυπα πρότυπα επιδόσεων performance oriented regulationprovisions (πρόνοιες) και prescriptivedescriptive regulation Στρέβλωση του ανταγωνισμού όχι της αγοράς Υπόχρεοι εφαρμογής χρήστες implementers-economic operator-producer ecc
στρέβλωση του ανταγωνισμού υπόχρεοι εφαρμογής
Επιτελεστικά και μεθοδολογικά πρότυπα
με καθορισμό ουσιωδών απαιτήσεων πχ στην ευρωπαϊκή νομοθεσία CE
performance provision provision for fitness for purpose that concerns the behaviour of a product process or service in or related to use
επιτελεστική διάταξη πρόνοια διάταξη για καταλληλότητα εξυπηρέτησης του σκοπού που αφορά τη συμπεριφορά ενός προϊόντος μιας διεργασίας ή μιας υπηρεσίας στη χρήση τους ή σε σχέση με τη χρήση του
harmonized standards εναρμονισμένα πρότυπα πρότυπα εναρμόνισης που εξειδικεύουν τις νομοθετικές απαιτήσεις
Τελολογική προσέγγιση στη νομοθέτηση
advanced or consolidated findings of science technology and experience
specifications are based on advanced scientific and technological developments
οι προδιαγραφές βασίζονται σε προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις
state of the art developed stage of technical capability at a given time as regards products processes and services based on the relevant
consolidated findings of science technology and experience
καθιερωμένη τεχνική στάδιο ανάπτυξης της τεχνικής ικανότητας σε δεδομένο χρόνο όσον αφορά προϊόντα διεργασίες και υπηρεσίες που βασίζεται σε παγιωμένα ευρήματα της επιστήμης της τεχνολογίας και της εμπειρίας
Προηγμένη και καθιερωμένη τεχνική
εξασφάλιση και διασφάλιση
The technical specifications meet the following requirements
maintenance ongoing support and maintenance of published
specifications are guaranteed over a long period
Οι τεχνικές προδιαγραφές ικανοποιούν τις ακόλουθες απαιτήσεις
διατήρηση εξασφαλίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα η συνεχιζόμενη
υποστήριξη και η τήρηση δημοσιευμένων προδιαγραφών
guarantee vs ensure ndashεξασφάλιση και διασφάλιση
2 τήρηση αμφίσημο συμμόρφωση ή τήρηση αρχείου ή επικαιροποίηση
guaranteed vs ensuring
Η διανοητική περιλαμβάνει την πνευματική ιδιοκτησία
intellectual property rights essential to the implementation of specifications are licensed to applicants on a (fair) reasonable and non-discriminatory basis ((F)RAND) which includes at the discretion of the intellectual property right-holder licensing essential intellectual property without compensation
η άδεια άσκησης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που είναι σημαντικά για την εφαρμογή προδιαγραφών παρέχεται στους αιτούντες με (δίκαια) εύλογα κριτήρια χωρίς διακρίσεις τα οποία περιλαμβάνουν κατά τη διακριτική ευχέρεια του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αδειοδότηση βασικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς αποζημίωση
Η διανοητική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τόσο την πνευματική ιδιοκτησία (propriete litteraire et artistiquedroit d auteurcopyright) για πρωτότυπα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα μουσική τηλεοπτικές εκπομπές λογισμικό βάσεις δεδομένων αρχιτεκτονικά σχέδια διαφημίσεις και πολυμέσα όσο και τη βιομηχανική ιδιοκτησία (propriete industrielleindustrial property) όπως εφευρέσειςευρεσιτεχνίες εμπορικά σήματα βιομηχανικά σχέδια νέες ποικιλίες φυτών και γεωγραφικές ενδείξεις προέλευσης δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες προέλευσης
Διανοητική και πνευματική ιδιοκτησία
Οι νομοθετικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν τις κανονιστικές και νομικές
relevance a) the specifications are effective and relevant b) specifications need to respond to market needs and regulatory requirements
συνάφεια α) οι προδιαγραφές είναι αποτελεσματικές και σχετικές β) οι προδιαγραφές πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και στις κανονιστικές απαιτήσεις
legal=statutory +regulatory οι απαιτήσεις της νομοθεσίας διακρίνονται σε γενικές νομικές και κανονιστικές απαιτήσειςτεχνική νομοθεσία)
Συνάφεια της τεχνικής νομοθεσίας
risk source ie hazard and risk
ldquomanaging risks and opportunitiesrdquo) Πώς μεταφράζεται
Για την ασφάλεια των προϊόντων των διεργασιών και των υπηρεσιών (= απουσία μη αποδεκτής διακινδύνευσης για πρόκληση βλάβης) γενικά εξετάζεται με σκοπό να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία ενός αριθμού παραγόντων συμπεριλαμβανομένων μη τεχνικών παραγόντων όπως η ανθρώπινη συμπεριφορά που θα μειώνουν σε αποδεκτό βαθμό τη διακινδύνευση πρόκλησης βλάβης
level of risk στάθμη διακινδύνευσης
risk appetite στάση έναντι της διακινδύνευσης
Η διαχείριση της διακινδύνευσης (risk management) περιλαμβάνει την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και την αντιμετώπιση
risk evaluation αποτίμηση της διακινδύνευσης ως τελικό φάση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης (risk assessment)
risk treatment αντιμετώπιση της διακινδύνευσης
Κίνδυνος και διακινδύνευση
κοινωνική ευθύνη των οργανισμών και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) Issues and core subjects of social responsibilitydomaines drsquoaction e questions centrales (fr)
θέματα και πεδία κοινωνικής ευθύνης (ενότητα θεμάτων)
management διοίκηση και διαχείριση top management- Διοίκηση
applicable requirements εφαρμόσιμες ή εφαρμοστέες
υγεία και ασφάλεια στην εργασία (health) vs Υγιεινή (hygiene)
stakeholders=interested parties affected partiesinternal and external parties)
ενδιαφερόμενα μέρη συμμέτοχοισυμπράττοντες στο επιχειρείν και αποδέκτες
Plan ndashDo ndashCheck- Act Deming
κύκλος βελτίωσης Σχεδιάζω-υλοποιώ-ελέγχω-βελτιώνω
review ανασκόπηση=επανεξέταση
process approach και system approach διεργασιακή προσέγγιση και συστημική προσέγγιση
capability and competence skills and personal attributes integrity of personnel
Διάφορα 1
Άδεια άσκησης και πρακτική εξάσκησης
work-experience programme πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης και
mine surveyors licence άδεια εξάσκησης τοπογραφικού επαγγέλματος Ποιο είναι σωστό
societal security
ασφάλεια σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για κοινωνία-πολίτες πολιτική προστασία (απαρχαιωμένος όρος)
business continuity disruptive events
επιχειρησιακή συνέχειααποδιοργανωτικά συμβάντα
βιωσιμότητα και αειφορία
conformity assessment
αξιολόγηση της συμμόρφωσης ή πιστότητας
notified bodies ενέργεια διακοίνωσης
κοινοποιημένοι φορείς
intended use
προβλεπόμενη χρήση ή σκοπούμενη
Διάφορα 2
Design planning verification validation benchmarking conformity assessment attestation
Normative or informative annex
preparatoryappraisalmonitoring and evaluation measures
standard on data to be providednorme sur les donneacutees agrave fournir
πρότυπο δηλωτέων δεδομένων
mandatory requirement vs exclusive
αναφαίρετη δεσμία απαίτηση vs optional requirement (αναγκαία συνθήκη) απαίτηση τυποποιητικού εγγράφου που πρέπει απαραιτήτως να ικανοποιείται προκειμένου να υπάρχει συμμόρφωση με το συγκεκριμένο έγγραφο ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο όρος υποχρεωτική απαίτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν δηλώνεται μια απαίτηση που έχει γίνει υποχρεωτική με νόμο ή κανονισμό
Διάφορα 3
Knowledge management
explicit and implicittacit knowledge
ρητή και υπόρρητη γνώση Έχει αποτυπωθεί ή αποκωδικοποιηθεί πχ σε διαδικασία ατομική ή συλλογικήεπιχειρησιακή
intangible assets
άυλο κεφάλαιο ή άυλα στοιχεία ενεργητικού
best practice (model) - good practice
βέλτιστες πρακτικές ndash ορθές πρακτικές
Διάφορα 4
accountability
αρχή της λογοδοσίας principle that individuals organizations and the community are responsible for their actions and may be required to explain them to others
λογοδότηση state of being answerable for decisions and activities to the organizations governing bodies legal authorities and more broadly its stakeholders
Η λογοδότηση επί επαγγελματικών ευθυνών αφορά ένα άτυπο συμβόλαιο μεταξύ του παροχέα υπηρεσιών και του αποδέκτη σύμφωνα με το οποίο ο πρώτος είναι υπόλογος σε περίπτωση κακής παροχής υπηρεσιών
accountability-λογοδοσία
laquomanagementraquo = assurance + improvement
Food safety (FS) management = FS assurance + improvement
food safety assurance that food will not cause harm to the consumer when it is prepared andor eaten according to its intended use
Για τη δοκιμή της εγκυρότητας ενός ορισμού μιας έννοιας εφαρμόζεται η
αρχή της υποκατάστασης
Ο ορισμός είναι έγκυρος αν μπορεί να αντικαταστήσει τον όρο σε ένα
κείμενο χωρίς να επιφέρει απώλεια ή μείζονα μεταβολή νοήματος
Λαμβάνοντας υπόψη ότι Food safety (FS) management = FS assurance +
improvement κάνετε έλεγχο της ορθότητας του παρακάτω ορισμού
αντικαθιστώντας στο 1ο μέρος της ισότητας τον όρο FS με τον ορισμό της
έννοιας
Έλεγχος ορθότητας ορισμού έννοιας
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
30 Μαϊου 2015
ISO is derived from the Greek isos meaning equal Whatever the country whatever the language we are
always ISO
httpwwwisoorg
2 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
2
bull ΕΣΥΠΕΛΟΤ (Ελλάδα) Εθνικό Σύστημα Υποδομών ΠοιότηταςΕλληνικός Οργανισμός Τυποποίησης httpwwwelotgr
bull BSI (Μεγάλη Βρετανία) British Standards Institute httpwwwstandardsukcombsi
bull AFNOR (Γαλλία) Association Franccedilaise de Normalisation httpwwwafnororg
bull DIN (Γερμανία) Deutsches Institut fuumlr Normung httpwwwdinde
bull ANSI (ΗΠΑ) American National Standards Institute httpwwwansiorg
3 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
bull CEN European Committee for Standardization httpwwwcenormbe
4 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
3
Στάδια εκπόνησης προτύπων Στάδιο της πρότασης (Proposal stage) Στάδιο της προετοιmicroασίας (Preparatory stage) Στάδιο της επιτροπής (Committee stage) Στάδιο της εξέτασης (Enquiry stage) Στάδιο της αποδοχής (Approval stage) Στάδιο της έκδοσης (Publication stage) Στάδιο της αναθεώρησης (Review stage)
5 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
PWI Preliminary stage Preliminary work item (project) (προκαταρκτικό στάδιο ndash προκαταρκτικό έγγραφο εργασίας)
AWI Approved Work Item NP Proposal stage New proposal for a work item (στάδιο πρότασης ndash νέα
πρόταση για έγγραφο εργασίας) WD Preparatory stage Working draft(s) (προπαρασκευαστικό στάδιο ndash
σχέδια εργασίας) CD Committee stage Committee draft(s) (στάδιο Επιτροπής ndash σχέδια
Επιτροπής) Enquiry stage Draft International Standard DIS (στάδιο έρευνας ndash σχέδιο
Διεθνούς Προτύπου) FDIS Approval stage Final Draft International Standard (στάδιο έγκρισης ndash
τελικό σχέδιο Διεθνούς Προτύπου) IS Publication stage International Standard (στάδιο έκδοσης ndash Διεθνές
Πρότυπο)
6 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
4
7 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
κωδικοί σταδίων εκπόνησης Προτύπων ISO
8 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Παραδείγματα αναγνώρισης Διεθνών Προτύπων ISO
παραδείγματα αναγνώρισης Προτύπων ISO
24062015
5
bull ACI (American Concrete Institute) bull IEEE (Institution of Electrical amp Electronic Engineers) bull IFLA (International Federation of Library Associations) bull ITU (International Telecommunications Union) bull
9 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ΕΛΟΤ 1976- πλέον των 100 Τεχνικών Επιτροπών wwwelotgr
10 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
6
ldquoTerminology and other language and content resourcesrdquo ISOTC 37AG 0 Advisory group ISOTC 37JAC 0 ISO 639 RA Joint Advisory Committee ISO TC 37TCG Terminology Coordination Group for TC37 ISOTC 37WG 9 Data category registry TC 37SC1 Principles and methods TC 37SC 2 Terminographical and lexicographical working
methods TC 37SC 3 Systems to manage terminology knowledge and
content TC 37SC 4 Language resource management
11 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
laquoΟρολογία ndash Γλωσσικοί πόροιraquo 1978- ΤΕΕ γραμματειακή υποστήριξη Μέλη ΕΛΟΤ ΤΕΕ ΕΛΕΤΟ Ακαδημία Αθηνών ΕΜΠ
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ένωση Ελλήνων Χημικών Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Παρατηρητές
12 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
7
ζητήματα της τυποποίησης στην ορολογία bull θέσπισηυιοθέτηση των κανόνων Ορολογίας
bull επεξεργασία και απόδοση στην ελληνική των προτύπων Ορολογίας του ISO
bull επεξεργασία για έκδοση ελληνικών προτύπων στον τομέα της Ορολογίας
ημερίδες σεμινάρια συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και
προσωπικότητες
13 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
πλήρες μέλος (P-Member) της TC 37 παρακολουθεί και ενημερώνεται για όλο το έργο της
Διεθνούς Επιτροπής συμμετέχει στις συζητήσεις και ψηφοφορίες για τα
νέα πρότυπα και άλλα τυποποιητικά κείμενα που προκύπτουν
Μέλη ISOTC 37 P-members O-members
14 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
8
Στάδιο 1 Επιλογή προτύπου Στάδιο 2 Προετοιμασία του Σχεδίου Ελληνικού Προτύπου
(ΣΕΠ) Στάδιο 3 Δημόσια κρίση Στάδιο 4 Έκδοση του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ επιθυμητό και Στάδιο 5 Αναθεώρηση προτύπου
15 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Προβολή και προώθηση Συνεργασίες και Δημόσιες σχέσεις Κατάρτιση Επιμόρφωση Ιστότοπος
bull httpportalteegrportalpageportalSCIENTIFIC_WORKscient_typopoiisiepitropesELOT-TE21
16 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
9
ΕΛΕΤΟ 1992- httpwwweletogr
Σκοπός της ΕΛΕΤΟ είναι
η μελέτη εκπόνηση απόδοση επεξεργασία συγκέντρωση συστηματοποίηση διάδοση αξιοποίηση και με οποιοδήποτε τρόπο ανάπτυξη της Ελληνικής Ορολογίας και ορολογικής έρευνας
η συμβολή στη συνεχή και σύμμετρη ανάπτυξη της Ελληνικής Γλώσσας για την κάλυψη των πολύπλευρων και επιτακτικών σύγχρονων αναγκών και
η κατάδειξη προς κάθε κατεύθυνση του θεμελιακού ρόλου της Ελληνικής Γλώσσας ως υλικού συνάμα και εργαλείου για το διεθνές ορολογικό υπόβαθρο και η προώθηση και προαγωγή αυτού του ρόλου για την κάλυψη σημερινών και μελλοντικών αναγκών της διεθνούς Ορολογίας
17 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Η ΕΛΕΤΟ είναι μέλος και συμμετέχει στις εργασίες των παρακάτω οργανώσεων Διεθνές Κέντρο Πληροφοριών Ορολογίας (INFOTERM) Ευρωπαϊκή Ένωση Ορολογίας (EAFT) Διεθνές Δίκτυο Ορολογίας (Termnet) Διεθνές Ινστιτούτο Ορολογικής Έρευνας (IIFT)
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
10
Συνέδρια laquoΕλληνική Γλώσσα και Ορολογίαraquo κάθε δύο χρόνια σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως ο ΕΛΟΤ το ΤΕΕ το ΕΜΠ το ΕΚΠΑ το Ιόνιο Πανεπιστήμιο κά ενώ κατά την ιδρυτική της χρονιά το 1992 είχε διοργανώσει μαζί με το ΤΕΕ και την ΕΛΟΤΤΕ21 την ημερίδα laquoΤυποποίηση Ορολογίαςraquo
Συμμετέσχε ενεργά τόσο στην Επιτροπή Συντονισμού του
Εθνικού Προγράμματος Ορολογικού Συντονισμού (ΕΠΟΣ) όσο και στην Ομάδα Εργασίας του ΕΠΟΣ και συνέβαλε τα μέγιστα στη σύνταξη της laquoΣτρατηγικής Μελέτηςraquo και του laquoΕπιχειρησιακού Προγράμματος Ορολογίαςraquo του ΕΠΟΣ που υποβλήθηκε (το 2000) για έγκριση για χρηματοδότηση από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αλλά δεν εγκρίθηκε
19 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
TERMTERM Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
20 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
11
Λεξικά και Γλωσσάρια Στον ιστότοπο της ΕΛΕΤΟ αναρτώνται έργα των συλλογικών μελών της ή έργα άλλων φορέων τα οποία έχει εγκρίνει η ΕΛΕΤΟ httpwwweletogrLexicaAndGlossarieshtm TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg
21 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
22 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
12
23 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας bull httpeceuropaeugreecenews201520150323_diktyo_orologias_elhtm
Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και
Νεολογισμών bull httpwwwacademyofathensgrecportalaspid=63ampnt=109amplang=1
Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ)
bull httpwwwilspgr
Μόνιμη Ομάδα Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας (ΜΟΤΟ) bull httpwwwmoto-teletermgrmoto_grhtm
24 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
13
Δομικά υλικά ΤΕΕ
bull httpportalteegrportalpageportalMATERIAL_GUIDES
Αγγλο-Ελληνικό Λεξικό Χημικών Oρων
bull httpwwwchemuoagrvocabularyloginasp
Ιατρικοί όροι ΙΑΤΡΟΤΕΚ
bull wwwiatrotekorgsearchasp
25 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
26 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
14
27 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
International Information Centre for Terminology (Infoterm) bull httpwwwinfoterminfo
International Network for Terminology (TermNet)
bull httpwwwtermnetorg
European Association for Terminology (EAFT)
bull httpwwweaft-aetnet
IATE (Inter-Active Terminology for Europe)
bull iateeuropaeu
TermCoord bull httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
bull υποστήριξη και αραβικής (κυρίως βδ από UN)
28 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
15
29 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικά Πρότυπα Ορολογίας (Μάιος 2015)
ISO 7042000 Terminology work ndash Principles and methods αναγνώριση εννοιών και σχέσεων εννοιών ανάλυση και μοντελοποίηση συστημάτων εννοιών βάσει των
αναγνωρισμένων εννοιών και σχέσεων εννοιών καθιέρωση παραστάσεων συστημάτων εννοιών μέσω
εννοιοδιαγραμμάτων ορισμό εννοιών απόδοση κατασημάνσεων (κυρίως όρων) σε κάθε έννοια σε μία ή
περισσότερες γλώσσες εγγραφή και παρουσίαση ορολογικών δεδομένων κυρίως σε έντυπα
και ηλεκτρονικά μέσα (ορογραφία)
30 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
16
ISO 1087-12000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 1 Theory and application καθιερώνει ένα βασικό λεξιλόγιο για τη θεωρία και την εφαρμογή
της ορολογικής εργασίας πέραν των όρων και των ορισμών είναι σημαντικά τα
εννοιοδιαγράμματα που περιέχονται στα Παραρτήματα και διευκολύνουν την κατανόηση των εννοιών και των σχέσεων μεταξύ τους
Στον ISO διεξάγεται συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά με την αναθεώρηση των Προτύπων ISO 1087-1 amp -2 και έχουν προταθεί λύσεις όπως η δημιουργία ορολογικής βάσης δεδομένων με το περιεχόμενο των δύο προτύπων αντί της εκπόνησης νέου ή νέων προτύπων κειμενικής μορφής
31 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 1087-22000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 2 Theory and application
ορίζει έννοιες επεξεργασίας γλώσσας και επεξεργασίας πληροφοριών για εφαρμογές στην ορολογική εργασία και στην ορογραφία
32 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
17
ISO 8602007 Terminology work ndash Harmonization of concepts and terms
προδιαγράφει μια μεθοδολογική προσέγγιση της εναρμόνισης εννοιών συστημάτων εννοιών ορισμών και όρων
έχει εφαρμογή στην ανάπτυξη εναρμονισμένων ορολογίων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο σε μονόγλωσσο ή πολύγλωσσο συγκείμενο
Η εναρμόνιση αποτελεί ζητούμενο διότι οι διαφορές μεταξύ των εννοιών δεν γίνονται κατrsquo ανάγκην εμφανείς σε επίπεδο
κατασήμανσης η ομοιότητα σε επίπεδο κατασήμανσης δεν σημαίνει κατrsquo ανάγκην ότι ταυτίζονται οι
έννοιες που αντιστοιχούν στις κατασημάνσεις εμφανίζονται σφάλματα όταν μία έννοια κατασημαίνεται από δύο συνώνυμα τα οποία
εκ παραδρομής θεωρούνται κατασημάνσεις δύο διαφορετικών εννοιών Η εναρμόνιση αρχίζει από το επίπεδο της έννοιας και συνεχίζεται στο επίπεδο του όρου
33 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
34
ΤΕΛΟΣ
Συντάσσεται ορισμός έννοιας που υπάρχει σε ένα σύστημα
εννοιών αλλά όχι σε άλλο
(5)
Όχι
Ανάλυση των συστημάτων εννοιών (432)
Ναι
Υπάρχουν άλλες έννοιες
για εναρμόνιση
ΑΡΧΗ
Προκαταρκτικά θέματα (421)
Ανάλυση του θεματικού πεδίου
(422)
Πρόκειται για
συστήματα εννοιών από το ίδιο θεματικό
πεδίο (421)
Όχι
Ναι
Σύγκριση μεμονωμένων εννοιών
(434)
Ανάλυση των ομοιοτήτων μεταξύ των εννοιών
(423)
Υπάρχουν
ευνοϊκές πιθανότητες εναρμόνισης
Όχι
Όχι
Όχι
Ναι
Ναι
Ναι
Υπάρχει μερική επικάλυψη των
εννοιών
Είναι ίδια
τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται για
τον ορισμό των εννοιών
Δεν γίνεται εναρμόνιση
Γίνεται εναρμόνιση των εννοιών
(43431 α)
Συντάσσονται χωριστοί ορισμοί
Δεν γίνεται εναρμόνιση
(43431 β)
Συντάσσεται εναρμονισμένος ορισμός
(5)
Ναι Όχι
Οι διαφορές είναι
ελάσσονες
Συντάσσεται εναρμονισμένος
ορισμός (5)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Διεργασία εναρμόνισης εννοιών
24062015
18
ISO 293832010 Terminology policies ndash Development and implementation
γενικές αρχές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένης πολιτικής προσαρμοσμένης σε δεδομένο σύνολο περιστάσεων
διατύπωση συστάσεων για ποικιλία δράσεων οι οποίες αποδεδειγμένα εξυπηρετούν σε διαφορετικές καταστάσεις
bull κάποιες ουσιώδεις σε όλα τα περιβάλλοντα πολιτικής
bull άλλες μπορεί να μην βρίσκουν εφαρμογή σε κάποια από αυτά Οι ορολογικές πολιτικές μπορεί να λαμβάνουν διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πλαίσιο εφαρμογής σε εθνικό πλαίσιο μορφή ενός θεσμοθετημένου εγγράφου ή μέρους ενός ευρύτερου τέτοιου
εγγράφου (γλωσσικής ή εκπαιδευτικής πολιτικής ή πολιτικής πληροφόρησης) σε μεγάλη μη-κυβερνητική ή διακυβερνητική οργάνωση πρέπει να αντιμετωπίσει μια σύνθετη
πολιτικής χροιάς κατάσταση και διάφορα επίπεδα διαλειτουργικότητας (πολιτισμικά πολιτικά σημασιολογικά hellip)
σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και μικρότερους οργανισμούς μορφή κατευθυντήριων οδηγιών ή παραπομπών για τη διαχείρισή της
35 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Οι ορολογικές πολιτικές βασίζονται σε στοιχεία˙ είναι οραματικές (μακροπρόθεσμη προοπτική)˙ βασίζονται στα πρότυπα και στη διαχείριση ποιότητας˙ υποστηρίζονται από τη διοίκηση (προσέγγιση από πάνω προς τα
κάτω) και είναι συμμετοχικές (προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω)˙
είναι βιώσιμες˙ είναι συνεπείς και σθεναρές˙ είναι συμμετοχικές και ενισχυτικές˙ είναι διαφανείς και επικαιροποιημένες˙ προσανατολίζονται στην ανάπτυξη ικανοτήτων
36 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
19
37 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
μοντέλο φάσεων μιας ορολογικής πολιτικής
ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
αποτελεσματική χρήση των ορολογικών δεδομένων γενικές αρχές για ένα μοντέλο εφαρμόσιμο σε ποικιλία ορολογικών πόρων
διασαφηνίζει τα ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που συνιστούν το μοντέλο αυτό και
παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνολική αξιολόγηση των ορολογικών πόρων λαμβάνοντας υπόψη τους αντικειμενικούς σκοπούς των χρηστών
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
38 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
20
39 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
40 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
21
41 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
42 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
22
ISO 151882001 Project management guidelines for terminology standardization
προδιαγράφει τις κατευθυντήριες οδηγίες που καθορίζουν τις ακολουθητέες φάσεις και διαδικασίες σε έργα τυποποίησης ορολογίας και σε έργα εναρμόνισης και ενοποίησης εντός και εκτός του πλαισίου τυποποίησης
διαιρείται σε δύο τμήματα με το πρώτο να ασχολείται γενικά με την ορολογική τυποποίηση και το δεύτερο να ασχολείται με την ορολογική τυποποίηση μέσα σε οργανισμούς διεθνών προτύπων
δεν διατυπώνει τις αρχές ορολογικής εργασίας (για παράδειγμα βλέπε ISO 704ΕΛΟΤ 402) ούτε και τη μεθοδολογική προσέγγιση σε διεθνή εναρμόνιση εννοιών εννοιών συστημάτων εννοιών όρων και ορισμών εννοιών (ISO 860ΕΛΟΤ 562)
δεν πραγματεύεται τους κανόνες για την προετοιμασία και την κατάστρωση των Διεθνών Προτύπων ορολογίας (ISO 10241)
ούτε και παρέχει συμβουλές για τη δημιουργία και χρήση βάσεων ορολογικών δεδομένων (ISOTR 12618)
δεν πραγματεύεται τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ποιότητα στη διαχείριση έργων οι οποίες παρέχονται στο ISO 10006
43
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
44 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ένα έργο Τυποποίησης της Ορολογίας
24062015
23
ISO 126162002 Translation-oriented terminography
κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας
έχει ως αντικείμενό της το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα) αλλά και το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο και επιπλέον την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
η εσωτερική δομή της βάσης δεδομένων να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών
τα ορολογικά λήμματα να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως για παράδειγμα βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
45 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 102412011 Terminological entries in standards -- Part 1 General requirements and examples of presentation
ISO 102412012Terminological entries in standards -- Part 2 Adoption of standardized terminological entries
ISO 126202009 Terminology and other language and content resources -- Specification of data categories and management of a Data Category Registry for language resources
ISO 171002015 Translation services -- Requirements for translation services ISO 222742013 Systems to manage terminology knowledge and content --
Concept-related aspects for developing and internationalizing classification systems
ISO 24156-12014 Graphic notations for concept modelling in terminology work and its relationship with UML -- Part 1 Guidelines for using UML notation in terminology work
Επίσης New work item proposal for ldquoTypology of language registersrdquo
46
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
24
47 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Σας ευχαριστώ
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Τυποποιητικές εκφράσεις και βοηθητικά ρήματα
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
τυποποίηση
συμφωνία και καθιέρωση προνοιών μη υποχρεωτικής εφαρμογής από ένα αναγνωρισμένο φορέα για ένα αντικείμενο κοινής χρήσης σε μια κοινότητα εφαρμογής με σκοπό το κοινό όφελος
Σημείωση Η τυποποίηση καθιερώνει πρότυπα προδιαγραφές κώδικες πρακτικής και άλλα τυποποιητικά έγγραφα μέσω τήρησης διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφάνεια συμμετοχήεκπροσώπηση των κύριων συμφερόντων και τη συναίνεσή τους
αντικείμενο τυποποίησης δραστηριότητεςδιεργασίες ndash αποτελέσματά τους όπως προϊόντα και υπηρεσίες ndash πόροι για αυτές τις δραστηριότητεςδιεργασίες
πρότυπαstandards σε αντιδιαστολή με τα laquoregulationsraquo (hard law)
συναίνεση των κύριων ενδιαφερομένων μερών για την εξυπηρέτηση σκοπού του αντικειμένου τυποποίησης καταλληλότητα για την προβλεπόμενη χρήση (intended use)-ποιότητα
καθιερωμένη τεχνική state of the art - Καθιερωμένοι κανόνες της επιστήμης τέχνης και εμπειρίας
Τυποποίηση και πρότυπα
provisions τα προϊόντα της τυποποιητικής ρύθμισης τυποποιητικό περιεχόμενο διατάξεις σωστότερα πρόνοιες
Μπορεί να είναι απαιτήσεις συστάσεις δηλώσειςπληροφορίες (statement) εντολήπρακτέα (instruction) Η απαίτηση μπορεί να είναι αναφαίρετη (mandatoryexclusive) ή προαιρετική ή κατrsquo επιλογήν (optionalfacultative) αναφορικά με τη συμμόρφωση με το πρότυπο Οι διατάξεις για ένα αντικείμενο τυποποίησης μπορεί να είναι περιγραφικές (descriptive) ή επίδοσης (performance)
harmonized standards τα ευρωπαϊκά πρότυπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ευρωπαϊκών οδηγιών ως μέσα απόδειξης της συμμόρφωσης εναρμονισμένα πρότυπα σωστότερα πρότυπα εναρμόνισης (για να δηλώνεται ο σκοπός που εξυπηρετούν) Καν ΕΕ 10252012
normative documents= τυποποιητικά έγγραφα περιλαμβάνουν πρότυπα και κανονισμούςregulationscompulsory documents
ΕΛΟΤ EN 450202006 και Καν 10252012
Ένα πρότυπο περιέχει πρόνοιεςδιατάξεις (τυποποιητικό περιεχόμενο) και πληροφορίες (πληροφοριακό περιεχόμενο) Οι πρόνοιες των προτύπων διακρίνονται σε
απαιτήσεις κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να αποφασίζεται η συμμόρφωση ή μη με το πρότυπο
συστάσεις για την προτιμητέα ή καταλληλότερη επιλογή ανάμεσα σε άλλες δυνατότητες
το επιτρεπτόν επιτρεπόμενες ή αποδεκτές επιλογές και
δυνατότητα και ικανότητα
Τυποποιητικές εκφράσεις
Τυποποιητικές εκφράσεις
ΑγγλικήΕλληνική δηλώνει
shallshall not
απαίτηση
πρέπει ναδεν πρέπει να
should beshould not
σύσταση
συνιστάται να συνιστάται να μην
mayneed not
το επιτρεπτόν
δύναται ναδεν χρειάζεται να
cancannot
ικανότητα
μπορεί ναδεν είναι σε θέση να
Νομοθεσία διαφορές
Αγγλική Ελληνική
shall ή must
ενεστώτας οριστικής (στην κύρια πρόταση)
should beshould not θα πρέπει να δεν θα πρέπει να
mayneed not μπορεί να δεν χρειάζεται να
cancannot μπορεί να μπορεί να μην
will ενεστώτας οριστικής γ΄πρόσωπο
στο διατακτικό των δεσμευτικών πράξεων οι χρησιμοποιούμενοι ρηματικοί τύποι πρέπει να είναι επιτακτικοί
Στα ελληνικά το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής (όπως γίνεται και στα γαλλικάmiddot στα αγγλικά χρησιμοποιούν τον τύπο shall με απαρέμφατο)
ΠΡΟΣΟΧΗ Το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής μόνο στις κύριες προτάσεις και όχι για τις δευτερεύουσες αφού οι δευτερεύουσες προτάσεις δεν επιβάλλουν επιταγές απαγορεύσεις ή κυρώσεις ούτε περιγράφουν διαδικασίες αλλά ανάλογα με το είδος τους επιτελούν άλλες λειτουργίες (πχ αναφοράς σκοπού εναντίωσης υπόθεσης κλπ) σε σχέση με την κύρια πρόταση
Ο μέλλοντας πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού η λέξη laquoθαraquo δεν συνάδει σε κείμενα κανονιστικού περιεχομένου
Δεν πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως θα πρέπει θα έπρεπε κλπ
Όταν το αγγλικό πρωτότυπο χρησιμοποιεί προστακτική το ίδιο κάνει και η ελληνική μετάφρασηmiddot όταν στα αγγλικά χρησιμοποιείται το must (αντί του shall)] ο έλληνας μεταφραστής μεταφράζει πρέπει να (+ απαρέμφατο κύριο ρήμα)
Διαφορές απόδοσης στα νομοθετικά έγγραφα
24062015
1
Σπύρος Δόικας translatumgr
ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ndash
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΣΤΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΡΟΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αντιπροσωπεία
της
Ευρωπαϊκής
Επιτροπής
στην Ελλάδα
Αθήνα
30 Μαΐου
2015
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
ΣΤΑΔΙΩΝ
24062015
2
1
bull ΠροετοιμασίαΔημιουργία αρχείων WordExcel [Οριοθέτες πινακοποίηση οντολογία υφολογία διαχείριση διπλοεγγραφών]
2
bull Μετατροπή αρχείων Excel για χρήση σε εργαλεία [MultiTerm Glossary Converter Xbench Magenta]
3
bull Αξιοποίηση ορολογίας σε SDL Studio [Χρήση autosuggest]
4
bull Προσθήκη μεμονωμένων όρων [Διαμόρφωση προβολής χρήση συντόμευσης]
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΧΕΙΩΝ
WORDEXCEL
24062015
3
Αν ξεκινάμε από το μηδέν με ένα γλωσσάρι στο Word
θα πρέπει να έχουμε δύο βασικά πράγματα κατά νου
1 Οριοθέτη όρου-απόδοσης
2 Οριοθέτη συνωνύμων
Το πρώτο μπορεί να μην χρειάζεται αν υιοθετήσουμε
μια μορφή δίστηλου πίνακα (είτε με δημιουργία
πίνακα από Word είτε με αντιγραφήεπικόλληση
κελιών από Excel) Πώς γίνονται αυτά
5
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΣΕ WORD
6
24062015
4
7
8
24062015
5
Το Word από προεπιλογή μετατρέπει το πρώτο
γράμμα κάθε κελιού ενός πίνακα σε κεφαλαίο Για να
μη γίνεται αυτό αποεπιλέγουμε το παρακάτω στοιχείο
EN File gt Options gt Proofing gt AutoCorrect Options gt
Capitalize first letter of table cells
EL Αρχείο gt Επιλογές gt Γλωσσικός έλεγχος gt Επιλογές
Αυτόματης Διόρθωσης gt Το πρώτο γράμμα των κελιών
του πίνακα κεφαλαίο
9
ΑΛΛΑΓΗ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
10
ΑΠΟΕΠΙΛΟΓΗ
ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ -
ΠΟΙΗΣΗΣ
24062015
6
Αν το γλωσσάρι μας έχει συνώνυμα θα μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε ως οριοθέτη το κόμμα Τι
γίνεται όμως αν υπάρχει το κόμμα ως μέρος του
όρου Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε έναν διακριτό οριοθέτη Πχ το
σύμβολο laquo|raquo Αυτό θα μας βοηθήσει στη σωστή
εισαγωγή των συνωνύμων σε μια ορολογική βάση σε
μεταγενέστερο στάδιο
11
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ
Πριν ξεκινήσουμε τη σύνταξη ενός γλωσσαρίου θα
πρέπει να έχουμε καθορίσει κάποιες υφολογικές
παραμέτρους Πχ
Χρήση πεζώνκεφαλαίων
Καλό είναι οι λέξεις να ξεκινούν με πεζό
γράμμα εκτός κι αν απαιτείται διαφορετικά
λόγω γραμματικών κανόνων ή σε ειδικές
περιπτώσεις (πχ ονόματα οργανισμών)
12
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [1]
24062015
7
Ακρώνυμα
Αν χρησιμοποιούμε και ακρώνυμα για τους
όρους τότε να τυποποιήσουμε τη χρήση τους
Πχ να είναι πάντα σε παρένθεση και στο τέλος
του (ανεπτυγμένου) όρου Πχ
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ)
και όχι πότε έτσι και πότε αλλιώς
13
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [2]
Ακρώνυμα ndash Πιθανές εκδοχές
(ΟΤΕ) Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος )
[ΟΤΕ] Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ [Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος]
ΟΤΕ ndash Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος ndash ΟΤΕ
ΟΤΕ
14
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [3]
24062015
8
Εναλλακτικά μπορούμε να έχουμε επιπλέον στήλες για
τα ακρώνυμα (γλώσσας πηγής και γλώσσας στόχου)
Τα ακρώνυμα δεν χρειάζεται να έχουν τελεία
Να σημειώσουμε εδώ ότι αν θέλουμε να
χρησιμοποιήσουμε τους όρους για αυτόματη
αναγνώριση (term recognition) στο SDL Studio τότε θα
ήταν καλύτερα να παρατίθενται χωρίς το ακρώνυμο
έτσι ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες για
αυτόματη αναγνώρισή τους (και ως εκ τούτου
ημιαυτόματη εισαγωγή μέσω autosuggest)
15
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [4]
Αποφυγή περιληπτικών γραφών με παρενθέσεις
καθέτους κτλ
Βλέπε και httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=2033450
16
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [5]
Όρος Όχι Ναι
βαθμολογική εξέλιξη (grade) advancement advancement grade
advancement
responsible finance υπεύθυνη
οικονομίαχρηματοδότηση
υπεύθυνη οικονομία
υπεύθυνη χρηματοδότηση
24062015
9
Αποφυγή αρίθμησης αποδόσεων παρενθέσεων με σχόλια
παρενθέσεων με εναλλακτική μορφή μέρος του λόγου θεματικό
πεδίο κτλ Παραδείγματα προς αποφυγή
1 ΙΑΤΕ 2 IATE
17
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [6]
localization τοπική προσαρμογή (Microsoft) τοπικοποίηση (ΕΛΕΤΟ)
ελληνοποίηση (μόνο για τα ελληνικά) ελληνικοποίηση
(μόνο για τα ελληνικά) εξελληνισμός (μόνο για τα
ελληνικά)
Garden sorrel οξαλίδα οξυλάπαθο ξυνίθρα(κοιν)
Run τρέξιμο (ουσ) τρέχω (ρ)
Protocol πρωτόκολλο(ν)
mixing1 ανάμ(ε)ιξημ(ε)ίξη
free of viral
contaminants2
1 (προϊόν) ελεύθερο ιών 2 (προϊόν) που δεν έχει
προσβληθεί από ιούς
Αν έχουμε τηρήσει απαρέγκλιτα τους οριοθέτες μας
τόσο για τον διαχωρισμό όρου πηγήςόρων στόχου όσο
και για τα συνώνυμα τότε η εισαγωγή στο Excel είναι
πολύ απλή Πχ αν για οριοθέτη όρου πηγήςόρων
στόχου έχουμε χρησιμοποιήσει το σύμβολο ίσον (=)
τότε απλά κάνουμε εύρεση και αντικατάσταση στο
Word (Ctrl+H)
18
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
= ^t
24062015
10
Στη συνέχεια κάνουμε επικόλληση σε ένα κενό φύλλο
Excel Αν έχουμε χρησιμοποιήσει το κόμμα ως οριοθέτη
συνωνύμων (έχουμε βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν όροι
που περιέχουν το κόμμα ως μέρος του) κάνουμε
ακόμη μία ενέργεια πριν την επικόλληση σε Excel
Προσοχή πριν το κόμμα βάζουμε και ένα διάστημα Αυτό το
κάνουμε έτσι ώστε να μην διαχωριστεί η λέξη laquoότιraquo (σε
περίπτωση που υπάρχει στο αρχείο μας) Δεν χρειάζεται να
υπάρχουν διαστήματα πριν ή μετά το σύμβολο της καθέτου 19
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
|
Με τη χρήση του εργαλείου ASAP Utilities μπορεί να
αυτοματοποιηθεί μια σειρά ποιοτικών ελέγχων
Πρώτα κάνουμε ταξινόμηση (Sort) στη στήλη Α
Κοιτάμε στο τέλος της να δούμε αν υπάρχουν
αποδόσεις για όλους τους όρους Αν δεν υπάρχουν
για κάποιους τους συμπληρώνουμε ή τους σβήνουμε
Επαναλαμβάνουμε τα ίδια για τη στήλη Β
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities επιλέγουμε Text gt Delete leading
trailing and excessive spaces
20
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [1]
24062015
11
Αν οι όροι μας ξεκινάνε με κεφαλαίο και στη συνέχεια
υπάρχουν κεφαλαία που δεν θέλουμε να αλλάξουμε
(πχ ακρώνυμα ή κύρια ονόματα) μπορούμε να
αλλάξουμε μόνο το πρώτο γράμμα κάθε κελιού σε πεζό
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Text gt Change Case (with options) gt
glossary case
21
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [2]
Αν θέλουμε να έχουμε ομοιόμορφη μορφοποίηση αφού
επιλέξουμε τις στήλες από το μενού ASAP Utilities gt
Format gt Apply standard format to selected cells
Αν θέλουμε να απαλείψουμε τις κενές σειρές (χωρίς
ταξινόμηση) ASAP Utilities gt Columns and Rows gt
Delete all empty rows
22
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [3]
24062015
12
Ένα συνηθισμένο πρόβλημα σε γλωσσάρια είναι οι
διπλοεγγραφές
Ένας εύκολος τρόπος να τις εντοπίσουμε είναι
κάνοντας ταξινόμηση (sort) στη στήλη Α Και πάλι όμως
δεν θα είναι τόσο εύκολο γιατί θα πρέπει να τις
εξετάσουμε μία μία
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Range gt Count duplicates and give its
set of duplicates its own colour
ή Count andor colour duplicates in selection
23
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [4]
Τι γίνεται όμως αν θέλουμε να επισημανθούν οι
διπλοεγγραφές που είναι ακριβώς ίδιες τόσο στη στήλη
Α όσο και στη στήλη Β
Χρησιμοποιούμε το Duplicate Master Αφού ανοίξουμε
το Excel κάνουμε κλικ στο αρχείο Duplicate Master
V218xla και μετά επιλέγουμε τις δύο στήλες και το
εκτελούμε από τα Add-ins
24
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [5]
24062015
13
25
26
24062015
14
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ
ΑΡΧΕΙΩΝ EXCEL
ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Θα πρέπει πρώτα να έχουμε εγκαταστήσει τα
Glossary Converter και Glossary Plugin
(δωρεάν) wwwcerebusdeglossaryconverter
Ανοίγουμε το γλωσσάριο σε μορφή Excel
προσθέτουμε μια σειρά (row) στο πάνω μέρος
του φύλλου και γράφουμε τους κωδικούς
γλώσσας για κάθε στήλη πχ στην πρώτη στήλη
γράφουμε EN και στη δεύτερη EL
28
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [1]
24062015
15
Για υποστήριξη συνωνύμων πρώτα αλλαγή
ρύθμισης στο Glossary Converter (το αυτόνομο
πρόγραμμα settings gt Synonyms in Excel files gt
επιλέγουμε Full support one row per entry gt
πατάμε ΟΚ) και στη συνέχεια συνεχίζουμε από το
SDL Studio 2014 (Projects View)
Υποθέτουμε ότι ως οριοθέτη συνωνύμων έχουμε
χρησιμοποιήσει το laquo|raquo αλλά μπορούμε και άλλους
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οριοθέτηση
συνωνύμων στο πεδίο του όρου πηγή (πρώτη
στήλη) Βλέπε httpswwwyoutubecomwatchv=2HwBC4VhDto
29
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [2]
Το Glossary Plugin είναι ο συντομότερος και
ευκολότερος τρόπος Ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός
Άλλες δυνατότητες
Translatum Excel to MultiTerm Converter (online)
MultiTerm Convert
Επίσης αντί για MultiTerm μπορεί κανείς να
χρησιμοποιήσει για διαχείριση ορολογίας τα
Xbench (δωρεάν η έκδοση 29 η έκδοση 3 δωρεάν
για 1 μήνα)
Dictionaries Explorer της Magenta
30
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERM ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
24062015
16
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ
SDL STUDIO
Το Studio από προεπιλογή κάνει διάκριση
πεζώνκεφαλαίων στο Autosuggest πράγμα που
σημαίνει ότι αν οι όροι έχουν καταχωρηθεί με
κεφαλαίο και εμείς πατάμε το μικρό γράμμα της
απόδοσής τους δεν θα εμφανιστούν προτάσεις στο
Autosuggest
Πώς αλλάζουμε αυτή τη ρύθμιση
File gt Options gt Autosuggest
32
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
24062015
17
33
34
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
Αλλαγή από
File gt
Options gt
Autosuggest
24062015
18
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ
ΟΡΩΝ
Σε περίπτωση που έχουμε επέμβει με κάποιο
τρόπο στην προβολή μπορούμε να
επαναφέρουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις
πατώντας View gt Reset Screen Layout Το
Termbase Viewer ως προεπιλογή είναι μια
καρτέλα αριστερά με αυτόματη απόκρυψη
Δηλαδή όταν προσθέτουμε έναν όρο
αναπτύσσεται η καρτέλα προς τα δεξιά και
πρέπει να περιμένουμε να συμπτυχθεί κάνοντας
κλικ στον Editor για να συνεχίσουμε την εργασία 36
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [1]
24062015
19
Για να αποφύγουμε αυτή την καθυστέρηση
μπορούμε να μετακινήσουμε το Termbase
Viewer κάνοντας πρώτα κλικ στο εικονίδιο
αυτόματης απόκρυψης και μετά με μεταφορά
και απόθεση πάνω δεξιά κάτω από το Term
recognition Θα εμφανιστεί ένας σταυρός
τοποθέτησης και όταν δούμε να σκουραίνει το
κάτω τμήμα του αφήνουμε το Termbase Viewer
37
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [2]
1 Επιλογή όρου κειμένου πηγής
2 Επιλογή όρου κειμένου στόχου
3 Πατάμε Ctrl+Shift+F2 για αυτόματη
προσθήκη ή Ctrl+F2 για προσθήκη με
παράθυρο διαλόγου Για προσθήκη
συνωνύμων πατάμε F2 (επεξεργασία) μετά
κλικ στο βελάκι του όρου στόχου και
προσθήκη νέου και μετά F12 (Αποθήκευση)
Δεν έχετε το Studio 2014 Δείτε εδώ httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=500090
38
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ
ΣΤΟ STUDIO 2014
24062015
20
KINDER ΕΚΠΛΗΞΗ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΠΟ ΤΟ STUDIO
Το Web lookup είναι ένα plug-in SDL που εμφανίζει
αποτελέσματα από πηγές αναφοράς μέσα σε ένα
πλαίσιο του Studio (επιλέγοντας τη λέξη και πατώντας
Alt+F8 (αν δεν λειτουργεί αλλαγή από το File gt Options
gt Keyboard Shortcuts gt Web Lookup ή δεξί κλικ στη
λέξη και επιλογή Web Lookup) και δίνει τη δυνατότητα
προσθήκης οποιασδήποτε πηγής αναφοράς
Το Terminotix Plug-in πραγματοποιεί αναζήτηση σε 1
πηγή της επιλογής σας (η δωρεάν έκδοση πχ ΙΑΤΕ ή
Linguee) όταν γίνεται αναζήτηση στο Concordance (F3)
Έτσι έχετε αποτελέσματα τόσο από τις μνήμες σας όσο
και από το Διαδίκτυο 40
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
24062015
21
41
Στο κάτω μέρος της αναζήτησης του Web lookup κλικ
στα Settings κύλιση κάτω προσθήκη νέας
καταχώρησης και στο πεδίο URL επικόλληση
Για συνδυασμό EN-EL
httpwwwtranslatumgrdictionarylookup_groupph
pword=phraseampgroup=English-Greek
Για άλλες γλώσσεςσυνδυασμούς αλλάζετε στο τέλος το
English-Greek πχ Greek-English ή French-Greek
42
ΠΡΟΣΘΗΚΗ TRANSLATUM MAGIC SEARCH
ΣΤΟ WEB LOOKUP
24062015
22
43
44
24062015
23
45
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
46
24062015
24
Μπορείτε να πραγματοποιήσετε λήψη της βάσης TermTerm από εδώ 47
ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ MULTITERM
Θα βρείτε τον σύνδεσμο στο
facebookcomtranslatum
48
ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
24062015
25
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Καθώς και τον άνθρωπο-ορχήστρα
για την οργάνωση
τα ορολογικά δεδομένα θεωρούνται δημόσιο αγαθό
ευαισθητοποίηση για την ατομική κοινωνική ευθύνη σχετικά με την ελληνική ορολογία (ακριβολογία) Για τη μείωση της διακινδύνευσης παρανόησης ή μη κατανόησης και απώλειας πληροφορίας Για την ποιότητα επικοινωνίας στην ελληνική γλώσσα Η ασάφεια στις συναλλαγές στη θεσμική εναρμόνιση και τη νομική συμμόρφωση κοστίζει και δεν είναι βιώσιμη Γίνεται σεβαστή η αρχή της καθιερωμένης χρήσης και αξιοποιούνται οι βάσεις ορολογικών δεδομένων που είναι προϊόντα συμφωνίας μεταξύ ειδικών ανά πεδίο
η εννοιοστρέφεια και εστίαση στο διακριτικό χαρακτηριστικό ή
χαρακτηριστικό οριοθέτησης και σε αντιδιαστολή αντίθετη ή αντιφατική
έννοια
διαθέτουμε επιδεκτική στάση έναντι των νεολογισμών αξιοποιώντας την
ελληνική γλώσσα στη διαχρονία και στις παραλλαγές της
ακολουθούμε διεθνή και εθνικά πρότυπα στις ορολογικές εργασίες
καινοτομική σκέψη προσέγγιση αναζήτησης ευκαιριών και λύσεων που
οδηγούν σε αποτελέσματα υψηλότερης αξίας από τα υφιστάμενα
Χαρακτηριστικά του σεμιναρίου
Συντονισμός και εναρμόνιση ήκαι τυποποίηση ελληνικής ορολογίας ανάλογα με τη στάθμη διακινδύνευσης όπως νομική ορολογία κανονιστική εναρμόνιση θέματα ασφάλειαςδιαχείριση κρίσεων και επικοινωνία
Δίκτυο για την ελληνική ορολογία και μετάφραση Συντελεστές Μεταφραστές ορολόγοι διαχειριστές βάσεων ορολογικών δεδομένων εμπειρογνώμονες στα διάφορα θεματικά πεδία και στελέχη διοίκησηςυπεύθυνοι λήψης αποφάσεων
Δίκτυο ελληνικής ορολογίας
Λαμβάνοντας υπόψη ότι
Η διακινδύνευση (risk) ορίζεται ως η επίδραση της αβεβαιότητας στην επίτευξη των στόχων
Στην γλωσσική επικοινωνία της γνώσηςπληροφορίας και στη μετάφραση η επίδραση της αβεβαιότητας είναι μια αρνητική απόκλιση στην ζητούμενη εξίσωση (ισότητα) όρου και έννοιας
Ως εκ τούτου σε ένα μεταφραστικό έργο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το laquoκόστος της ενδεχόμενης αστοχίας ή απόκλισης raquo ή καλύτερα η στάθμη (ή επίπεδο) διακινδύνευσης δηλαδή το μέγεθος της διακινδύνευσης ως συνδυασμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της πιθανότητας εμφάνισής τους
Ερωτήματα 1
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης της γλωσσολογίας ο οποίος μελετά τις σημασίες των λέξεων
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους (όρους ονόματα και σύμβολα) και σχετίζεται με τις επιστήμες της helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της επικοινωνίας ή της πληροφόρησης
Η γνώση είναι η αντίληψη που μπορεί να helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και βασίζεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Η πληροφορία είναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip που κοινοποιείται
Η προσαρμογή ενός προϊόντος και η επικοινωνία με μια κοινότητα χρηστών με σεβασμό στις γλωσσικές πολιτιστικές νομικές πολιτικές και τεχνολογικές ιδιαιτερότητες αναφέρεται ως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ένας ορολογικός πόρος περιέχει γενικά δεδομένα για έννοιες και τις παραστάσεις εννοιών σε μια γλώσσα (όρους) Η αξιολόγηση της ποιότητας ενός ορολογικού πόρου είναι δραστηριότητα που αποσκοπεί να αποδείξει εάν ο ορολογικός πόρος ικανοποιεί ή μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ερωτήματα 2-7
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη
Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 1
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Βάσεις ορολογικών δεδομένων άλλοι ορολογικοί πόροι
Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
29 Μαϊου 2015
bull Η Ορολογία ασχολείται με τις έννοιες με τις
σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες και με τις σχέσεις
ανάμεσα στις έννοιες και τις κατασημάνσεις
τους
bull Ορογραφία είναι η Ορολογία στην πράξη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 2
1 Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
2
bull έννοια (concept) είναι μονάδα γνώσης που δημιουργείται από ένα μοναδικό συνδυασμό χαρακτηριστικών
bull Παραδείγματα
laquoποταμόςraquo laquoΠηνειός ποταμόςraquo laquoπύργοςraquo laquoΠύργος του Άιφελraquo laquoπληροφορίαraquo laquoτετραγωνική ρίζα του 16raquo laquoεμπορικό σήμαraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 3
εννοιοκεντρική διάσταση της Ορολογίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
το laquoσημάδιraquo που υποδηλώνει μια συγκεκριμένη έννοια
λεκτική μορφή (να είναι δηλαδή όρος πχ ποιητής ή όνομα πχ Όμηρος)
σύμβολο πχ κωδικός (πχ ο ταξινομικός κωδικός 7209 όπως δηλώνεται το θεματικό πεδίο laquoΙστορία της Αρχιτεκτονικήςraquo στο δεκαδικό ταξινομικό σύστημα Dewey)
τύπος (μαθηματικός πχ radic16 όπως δηλώνεται η τετραγωνική ρίζα του 16 ή χημικός πχ H2O όπως δηλώνεται το νερό)
γράφημα (πχ copy όπως δηλώνεται η πνευματική ιδιοκτησία reg όπως δηλώνεται το σήμα κατατεθέν)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 4
κατασήμανση
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
3
δεδομένα που σχετίζονται με έννοιες ή τις κατασημάνσεις τους bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής
5
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος μιας συλλογής ορολογικών δεδομένων το οποίο περιέχει τα ορολογικά δεδομένα που σχετίζονται με μια έννοια
(terminological entry)
6
ορολογικό λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
4
bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής 7
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όρος που είναι επικεφαλής ενός ορολογικού λήμματος
Συνήθως είναι ο προτιμώμενος όρος Άλλοι τύποι όρων είναι τα συνώνυμα συντομομορφές πλήρεις μορφές του όρου σύμβολα τύποι φρασεολογικές μονάδες τυποποιημένα κείμενα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 8
εισόδιος όρος (entry term)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
5
παράσταση μιας έννοιας μέσω μιας περιγραφικής δήλωσης που εξυπηρετεί τη διαφοροποίησή της από συναφείς έννοιες
Ο ορισμός μπορεί να είναι
bull εντατικός όταν δηλώνεται η υπερτασσόμενη έννοια ακολουθούμενη από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την οριζόμενη έννοια από άλλες ή
bull εκτατικός όταν διατυπώνεται ως απαρίθμηση των υποτασσόμενων εννοιών που αποτελούν και το πλάτος της οριζόμενης έννοιας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
9
ορισμός
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
δήλωση που παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε μέρος ενός ορολογικού λήμματος
Μπορεί να αφορά χρήση γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό εμπορικό χαρακτηριστικό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 10
σημείωση(note)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
6
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν τα γραμματικά γνωρίσματα ενός όρου
πχ μέρος του λόγου γένος αριθμός
(grammatical label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 11
γραμματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το θεματικό πεδίο
(subject label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 12
θεματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
7
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γλώσσας
Σειρά προτύπων ISO 639
(language identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 13
αναγνωριστικό γλώσσας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γεωγραφικής περιοχής όπου χρησιμοποιείται ο κατασήμανση
(country identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 14
αναγνωριστικό χώρας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
8
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν την πηγή τεκμηρίωσης των ορολογικών δεδομένων
(source identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 15
αναγνωριστικό πηγής
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
προκαθορισμένη διευθέτηση των δεδομένων
bull διευθέτηση σε κάθε λήμμα μιας συλλογής λημμάτων (μικροδομή)
bull διευθέτηση των λημμάτων μιας συλλογής λημμάτων (μακροδομή)
(terminological format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
16
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
9
bull μορφότυπο εισόδου (input format)
bull μορφότυπο αποθήκευσης (storage format)
bull μορφότυπο εξόδου (output format)
bull μορφότυπο οπτικής παρουσίασης (display format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 17
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορολογικά δεδομένα (από ΕΛΟΤ 56112006)
24062015
10
bull βάση ορολογικών δεδομένων βάση δεδομένων που περιέχει ορολογικά δεδομένα
bull ορολογικό λεξικό συλλογή ορολογικών λημμάτων που παρουσιάζουν πληροφορίες σχετικές με έννοιες ή κατασημάνσεις από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull λεξιλόγιο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατασημάνσεις και ορισμούς από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull γλωσσάριο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατάλογο κατασημάνσεων από ένα θεματικό πεδίο μαζί με ισοδύναμα σε μία ή περισσότερες γλώσσες
bull θησαυρός ελεγχόμενο και δομημένο λεξιλόγιο στο οποίο οι έννοιες παριστάνονται από όρους οργανωμένους με τέτοιο τρόπο ώστε οι σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες να είναι εμφανείς και οι προτιμώμενοι όροι συνοδεύονται από λήμματα-οδηγούς για συνώνυμα ή οιονεί συνώνυμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 19
παρουσίαση ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 20
24062015
11
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 22
24062015
12
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 23
Παρουσίαση εγγραφής σε δίγλωσσο (αγγλο-ισπανικό) θησαυρό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 24
Ορολογικά προϊόντα
24062015
13
εργασία που αφορά τη συστηματική συλλογή περιγραφή επεξεργασία και παρουσίαση των εννοιών και των κατασημάνσεών τους
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 25
ορολογική εργασία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος της ορολογικής εργασίας που αφορά την εγγραφή και παρουσίαση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 26
ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
14
Η Ορογραφία bull ασχολείται με τις έννοιες (εννοιοκεντρική - concept-centered)
και όχι με τις λέξεις bull συνδέεται με ειδική γλώσσα bull καλύπτει (συνήθως) ένα συγκεκριμένο θεματικό πεδίο bull αντιμετωπίζει τα μεν συνώνυμα στο ίδιο ορολογικό λήμμα
(στο πλαίσιο της ίδιας έννοιας) ενώ τα ομώνυμα και πολύσημα ως χωριστά ορολογικά λήμματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 27
ορογραφία ne λεξικογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 28
Επόψεις της ορολογικής εργασίας
24062015
15
bull η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο
bull η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών από συγγενικές έννοιες
bull η αναγνώριση των διαφορετικών όρων που χρησιμοποιούνται για την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές και η άντληση ορολογικών πληροφοριών αξιοποιώντας ορολογικούς πόρους όπως βάσεις ορολογικών δεδομένων πχ ΙΑΤΕ
bull η επιλογή του (κατάλληλου) προτιμώμενου όρου και
bull η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 29
στο πλαίσιο του μεταφραστικού έργου και πριν από την ορογραφία
ορολογικές εργασίες
bull ISO 126162002 Translation-oriented terminography περιέχει κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας που είναι απαραίτητη στη μεταφραστική εργασία
bull ΣΕΠ ΕΛΟΤ 1447 Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 30
μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
16
κατηγορία δεδομένων (data category)
προδιαγραφή ενός πεδίου δεδομένων
στοιχείο δεδομένων (data element)
μονάδα δεδομένων που σε ορισμένο συγκείμενο θεωρείται αδιαίρετη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 31
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όχι μόνο το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα)
αλλά και
το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 32
αντικείμενο μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
17
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο (κατά κανόνα πληροφορικοποιημένο)
και επιπλέον
την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 33
εφαρμογή μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull βασική μονάδα μιας συλλογής ορολογικών πληροφοριών από κατηγορίες ορολογικών δεδομένων που σχετίζονται μεταξύ τους και ομαδοποιούνται με βάση διαφορετικά κριτήρια
bull μια συλλογή ορολογικών λημμάτων μπορεί να συγκροτηθεί σε βάση δεδομένων με ευέλικτη εσωτερική δομή για να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών
bull τα ορολογικά λήμματα μπορούν να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
bull το μορφότυπο των ορολογικών λημμάτων να προσαρμόζεται στην πολύγλωσση διαχείριση πληροφοριών όπως ονόματα φρασεολογικές μονάδες και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 34
ορολογικό λήμμα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
18
Η δομή του ορολογικού λήμματος πρέπει να διασφαλίζει
bull ότι όλες οι ορολογικές πληροφορίες συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη σημασία στη χρήση ανάλογα με το συγκείμενο κτλ μπορούν να εγγραφούν επαρκώς και
bull ότι όλες οι πληροφορίες είναι εύκολα επεξεργάσιμες και ανακτήσιμες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 35
δομή ορολογικού λήμματος
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Κάθε τύπος πληροφορίας που εγγράφεται σε ένα ορολογικό λήμμα παριστάνεται σε διαφορετικές κατηγορίες δεδομένων ώστε να είναι εύκολη και διαχειρίσιμη η αξιοποίησή τους στη συνέχεια
bull Συνιστάται δε οι κατηγορίες δεδομένων που σχετίζονται με τον όρο να καταχωρούνται για δύο τουλάχιστον γλώσσες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 36
τύποι πληροφορίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
19
bull ουσιώδεις (essential) bull περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που απαιτούνται ώστε ένα
ορολογικό λήμμα να είναι πλήρες
bull προαιρετικές (optional) bull μπορούν να προστεθούν στο ορολογικό λήμμα ανάλογα με τις
ειδικές ανάγκες του χρήστη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 37
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull κύριος εισόδιος όρος (main entry term)
bull ημερομηνία εισόδου (input date)
bull πηγή (source)
Σημ Ο μεταφραστής μπορεί ανάλογα με τον σκοπό της συλλογής ορολογικών δεδομένων να ορίσει ως ουσιώδη μία ή περισσότερες προαιρετικές κατηγορίες δεδομένων όπως το laquoθεματικό πεδίοraquo το laquoαναγνωριστικό λήμματοςraquo ή το laquoσυνώνυμοraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 38
ουσιώδεις κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
20
bull κύριους εισόδιους όρους σε περισσότερες από μία γλώσσες (επαναληψιμότητα ανά γλώσσα και όχι εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα συνώνυμα για κάθε γλώσσα (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας και ανά γλώσσα)
bull οι γραμματικές πληροφορίες (πχ το γένος ή ο αριθμός ενικός - πληθυντικός) να επαναλαμβάνονται για κάθε όρο (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα από ένα συγκείμενα πιθανώς ένα ανά συνώνυμο και καθένα με τη δική του πληροφορία σε σχέση με την πηγή (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 39
επαναλαμβανόμενες κατηγορίες δεδομένων (παραδείγματα)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Κατηγορίες δεδομένων
bull που αφορούν τους όρους και τις πληροφορίες που σχετίζονται με αυτούς
bull που σχετίζονται με την περιγραφή της έννοιας και
bull κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 40
ISO 126202009 Computer applications in terminology mdash Data categories
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 41
Κατηγορίες δεδομένων για τους διάφορους τύπους όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 42
Κατηγορίες δεδομένων για πληροφορίες που αφορούν τους όρους στην πραγματική τους χρήση σε ένα δεδομένο συγκείμενο
24062015
22
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 43
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την έννοια οι ορολογικές πληροφορίες μπορούν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους για παράδειγμα ως προς το θεματικό πεδίο (πχ ιατρική οικονομία) ή τον τύπο της πληροφορίας (πχ όνομα φορέα επάγγελμα όνομα πελάτη ή έργου)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 44
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την περιγραφή της έννοιας
24062015
23
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 45
Κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
bull πρέπει αρχικά να σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη ή των χρηστών της
bull είναι καλό να υπάρχει μια σχετική ευελιξία ώστε να συμπληρωθούν και τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις
bull πρέπει να προσδιοριστεί ο τύπος ο αριθμός και η επαναληψιμότητα των κατηγοριών δεδομένων που πρόκειται να συμπεριληφθούν στα ορολογικά λήμματα
bull χωρίς να αποκλείεται και η δυνατότητα μελλοντικής προσθήκης κατηγοριών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 46
2 Βάσεις ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
24
Αποφάσεις για
bull τύπο λειτουργικού συστήματος
bull επίδοση του συστήματος (τύπο επεξεργαστή χρόνο πρόσβασης του σκληρού δίσκου κτλ)
bull επίδοση περιφερειακού εξοπλισμού (πληκτρολόγιο οθόνη εκτυπωτή διαποδιαμορφωτή κτλ)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
47
γενικές απαιτήσεις βάσης ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull γλώσσα-ες και γραφικός σχεδιασμός (πχ παράθυρα) της διεπαφής χρήστη
bull κατάλληλο σύνολο χαρακτήρων για κάθε γλώσσα
bull καθορισμός των οθονών παρουσίασης εισόδου και εξόδου
bull φιλικότητα προς τον χρήστη (πχ λειτουργίες εκπαίδευσης ή βοήθειας του χρήστη ευκολία πρόσβασης κατά τη μετάφραση)
bull δυνατότητες του δικτύου
bull πρόσβαση σε εξωτερικά δεδομένα (πχ βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων)
bull δυνατότητες εισαγωγήςεξαγωγής δεδομένων
bull ασφάλεια και προστασία δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
48
απαιτήσεις λογισμικού
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
25
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 49
Δομή βάσης ορολογικών δεδομένων (Πηγή httpwwwtermsciencesfrtermsciencessitestermsciencesIMGpngTERMSCIENCES2png)
να τηρούνται ορισμένες ελάχιστες συμβάσεις όπως να συμπεριλαμβάνουν
bull τις ημερομηνίες εισόδου ή ενημέρωσης
bull τις πληροφορίες που αφορούν το θεματικό πεδίο και
bull τις πληροφορίες που σχετίζονται με την έννοια (όπως ορισμούς συγκείμενα και σημειώσεις)
για να αποφεύγεται η επανάληψη ίδιων ενεργειών να διευκολύνονται ο συντονισμός και η συνεργασία με άλλους και να καταδεικνύεται η ποιότητα της πραγματοποιηθείσας εργασίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 50
απαιτήσεις για τους μεταφραστές
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
26
bull συνιστάται η δομή της βάσης ορολογικών δεδομένων να επιτρέπει τη χρήση χωριστών σχεδιοτύπων εισόδου και εξόδου για συγκεκριμένα ζεύγη γλωσσών
bull πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ομοιόμορφη εφαρμογή των αναγνωριστικών πηγής και των κωδικών αξιοπιστίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 51
απαιτήσεις για τους μεταφραστές όταν εργάζονται ομαδικά
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull συνιστάται να γίνεται με τυποποιημένο τρόπο ώστε να είναι εύκολη η εισαγωγή των δεδομένων από κατηγορίες δεδομένων που επαναλαμβάνονται αλλά και η διαχείρισή τους στη συνέχεια (αναζήτηση παρουσίαση κτλ)
bull χρησιμοποιούνται μορφότυπα εισόδου με τυποποιημένο τρόπο εγγραφής δεδομένων όπως laquoημερομηνίαraquo laquoεισήχθη απόraquo κτλ
bull εάν χρησιμοποιείται φύλλο εγγραφής πρέπει να είναι συμβατό με το σχεδιότυπο που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη ορολογική συλλογή
bull συνιστάται να υπάρχει λογική δομή στη σειρά των πληροφοριών που εγγράφονται ώστε να διευκολύνεται το έργο του χρήστη της συλλογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 52
εισαγωγή δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
27
bull αποκοπή (δεξιά αριστερή αμφίπλευρη truncation) bull πχ γλωσσικ νέμω βλητ
bull χρήση φίλτρων bull πχ [ημερομηνία εισαγωγής]gt01012015
bull χρήση μπούλειων τελεστών και τελεστών απόστασης bull πχ [κύριος εισόδιος όρος]=αγορά AND [θεματικό πεδίο]=οικονομία
bull διαφύλλιση του ευρετηρίου
bull πχ αναζήτηση στο αλφαβητικό ευρετήριο όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 53
δυνατότητες αναζήτησης δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull μπορεί να αφορά την ανάκτηση ενός συγκεκριμένου λήμματος (εμφάνιση στην οθόνη ή εκτύπωση στο χαρτί)
ή
bull την ανάκτηση συνόλων λημμάτων (εκτύπωση στο χαρτί ή καταφόρτωση σε αποθηκευτικό μέσον)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 54
ανάκτηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
28
bull χρησιμοποιούνται τυποποιημένοι τρόποι - σχεδιότυπα εξόδου (output templates) ώστε να είναι ομοιόμορφη και εύκολα laquoαναγνώσιμηraquo στο χρήστη ενώ το αποτέλεσμα εφόσον είναι σε πληροφορικοποιημένη μορφή μπορεί να τροποποιείται (ως προς την εμφάνιση) και να προσαρμόζεται σε συγκεκριμένες ανάγκες που μπορεί να προκύπτουν
bull συνιστάται να υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης του συνόλου των δεδομένων ή μέρους αυτού υπό μορφή λιστών όρων μαζί με τα ισοδύναμα σε όλες τις γλώσσες-στόχους και προς όλες τις κατευθύνσεις
bull συνιστάται επίσης να υπάρχει δυνατότητα εξαγωγής αλφαβητικών ευρετηρίων γλωσσαρίων ανά θεματικό πεδίο κτλ
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 55
παρουσίαση των δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull να ακολουθούνται κανόνες ώστε να αντιμετωπίζονται ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από ενδογενείς (πχ λάθη αβλεψίας ανάγκη ενημέρωσης κτλ) ή εξωγενείς παράγοντες (πχ αιφνίδια διακοπή ρεύματος καταστροφή δίσκου κτλ)
bull να δημιουργηθούν μηχανισμοί προστασίας των δεδομένων (σχετικά πχ με τον τύπο του μέσου αποθήκευσης με τη δημιουργία εφεδρικού αντιγράφου σε τακτά διαστήματα και με την αντιμετώπιση του πλεονασμού των δεδομένων) καθώς και μέθοδοι ασφάλειας των δεδομένων (όπως είναι ο έλεγχος της πρόσβασης ιδίως σε συστήματα πολλών χρηστών)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 56
συντήρηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
29
bull να θεσπιστούν πρωτόκολλα που να διασφαλίζουν την ορθότητα της εγγραφής των ορολογικών λημμάτων καθώς και των πληροφοριών ενημέρωσης
bull δυνατότητα αναθεώρησης συμπλήρωσης και διόρθωσης των υπαρχόντων λημμάτων βάσει νέων στοιχείων που προκύπτουν
bull διόρθωση λαθών στα υπάρχοντα λήμματα
bull ενημέρωση των υπαρχόντων λημμάτων για την επικαιροποίηση των δεδομένων
bull εξάλειψη ή σύμπτυξη διπλοεγγραφών (διπλών λημμάτων που έχουν το ίδιο κλειδί ή που αναφέρονται στην ίδια έννοια)
bull προσθήκη νέων λημμάτων
bull δημιουργία νέων διαπαραπομπών που να επιτρέπουν την προσθήκη νέου υλικού
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 57
ενημέρωση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
να πληρούνται οι ακόλουθες ελάχιστες απαιτήσεις
bull συμβατή επιλογή και συνεπής εφαρμογή των κατηγοριών δεδομένων
bull ευελιξία στην ικανότητα μετατροπής και αναδιάρθρωση των μορφοτύπων των λημμάτων ώστε να ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες ή να αντανακλούν διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις
bull πχ αν δεν έχει γίνει διαχωρισμός μεταξύ ορισμού επεξήγησης και συγκειμένου σε ορολογικά λήμματα που έχουν προκύψει κατόπιν ανταλλαγής τότε είναι σκόπιμο αυτές οι κατηγορίες δεδομένων να αναγνωρισθούν αρχικά ως επεξηγήσεις μετά από χρήση και επαλήθευση αυτών των στοιχείων μπορεί να γίνει ακριβέστερη κατηγοριοποίηση
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 58
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
30
bull μετατροπή σε σύστημα ταξινόμησης ή θησαυρού ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητα των παραπομπών που αναφέρονται στο θεματικό πεδίο
bull πχ χρήση γνωστού διεθνούς ταξινομικού συστήματος όπως τα Lenoch (που αναπτύχθηκε από την Ευρ Επιτροπή για τη βάση Eurodicautom) Dewey ή LC (που χρησιμοποιούνται κύρια στις βιβλιοθήκες
bull αντιστρέψιμος μεταγραμματισμός σε ομοιόμορφες παραστάσεις συνόλων χαρακτήρων
Συνιστάται να χρησιμοποιείται ένα τυποποιημένο μορφότυπο μετατροπής Στο Διεθνές Πρότυπο ISO 12616 συνιστάται ως ελάχιστη απαίτηση το κάθε σύστημα να επιτρέπει τη μετατροπή τού μορφοτύπου των ορολογικών εγγραφών σε μορφότυπο MARTIF (ISO 12200) ή MATER (ISO 6156)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 59
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Ενδεικτικά παραδείγματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 60
3 Βάσεις ορολογικών δεδομένων και άλλοι ορολογικοί πόροι
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
31
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 61
TERMTERM - Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι
οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 62
TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική (συνεργασία με την ΕΛΕΤΟ) Δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg (και httptestserverkaleidoscopeattermtermPagesMainSearchaspx) INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
24062015
32
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 63
ISO Concept Database Παράγεται από τον ISO και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης από Διεθνή Πρότυπα και άλλες εκδόσεις του ISO Περιέχει τους όρους και τους ορισμούς των εννοιών από όλα τα Διεθνή Πρότυπα ISO (συνήθως κεφάλαιο 3 Terms and Definitions) και παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης με όρο με λέξη από οποιοδήποτε μέρος των κειμένων των προτύπων που έχουν καταχωρισθεί στη βάση (τίτλος προτύπου όρος ορισμός) Επίσης μπορεί να γίνει αναζήτηση από τις άλλες συλλογές καθώς και των γραφικών συμβόλων httpswwwisoorgobpui
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 64
Βάσεις ορολογικών δεδομένων των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων Είναι βάσεις δεδομένων σε γενικά ή ειδικά θέματα στις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναζήτησης σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες bull IATE bull CELEX bull EUR-LEX bull EURAMIS bull Κείμεναμνήμες Υπηρεσιών
24062015
33
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 65
IATE (Inter-Active Terminology for Europe) Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων για όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης iateeuropaeu
Lenoch ταξινομικό σύστημα Ταξινομικό σύστημα που αναπτύχθηκε για την Eurodicautom Χρησιμοποιεί 48 θεματικά πεδία httpwww2uibkacattranslationtermlogylenochhtml
Eurovoc Thesaurus Πολύγλωσσος θησαυρός που αναπτύχθηκε για την ευρετηρίαση των τεκμηρίων των Ευρωπαϊκών οργάνων Χρησιμοποιεί 21 θεματικά πεδία httpeuropaeuintcelexeurovoc
EuroTermBank Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων httpwwweurotermbankcomdefaultaspx
TermCoord Στον ιστότοπο του TermCoord υπάρχει μεγάλος αριθμός από βάσεις ορολογικών δεδομένων httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 66
Ελληνικοί ιστότοποι για γλώσσα και μετάφραση bull Translatum wwwtranslatumgr bull Lexilogia lexilogiagr
24062015
34
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 67
Chebi παράδειγμα βάσης δεδομένων με οντολογίες στο πεδίο της βιοχημείας httpwwwebiacukchebi
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 68
4 Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου
θεματικό πεδίο τομέας (subject field domain) πεδίο ειδικής γνώσης
ειδική γλώσσα (special language language for special purposes LSP) γλώσσα που χρησιμοποιείται σε ένα θεματικό πεδίο και χαρακτηρίζεται από τη χρήση είδιων γλωσσικών μέσων έκφρασης
ορολόγιο ορολογία (terminology) σύνολο κατασημάνσεων που ανήκει σε μία ειδική γλώσσα
Ορολογία επιστήμη των όρων (terminology) επιστήμη που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους και τη δομή το σχηματισμό την ανάπτυξη τη χρήση και τη διαχείριση ορολογίων σε διάφορα θεματικά πεδία
ονοματολόγιο ονοματολογία (nomenclature) ορολόγιο δομημένο συστηματικά σύμφωνα με προκαθορισμένους κανόνες ονοματοδοσίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
35
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 69
bull η ορολογική εργασία δεν είναι απλή μετάφραση και επομένως οι μεταφραστές χρειάζεται να ακολουθούν τους κανόνες τυποποίησης και ορολογίας ενώ είναι συχνά απαραίτητη η συνεργασία με ορολόγους καθώς και με ειδικούς του θεματικού πεδίου
bull να χρησιμοποιούν πηγές προκειμένου να αναζητηθούν ελεγχθούν και επιλεγούν οι κατάλληλοι όροι
bull οι πηγές αυτές είναι γλωσσικά και λεξικογραφικά βοηθήματα καθώς και πηγές (προφορικές και γραπτές) από τον χώρο του θεματικού πεδίου
bull να διασφαλίζεται αξιοπιστία και πληρότητα ως προς το εξεταζόμενο θεματικό πεδίο να είναι ενημερωμένες ως προς τις εξελίξεις στο ίδιο πεδίο να είναι η ελληνική η κύρια (αρχική) γλώσσα των πηγών αυτών
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 70
Ορογραφία μεταφραστές και
ειδική ορολογία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
36
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 71
Τα βήματα που ακολουθούνται από τον ορολόγο όταν τεθεί ένα ερώτημα (Πηγή M Teresa Cabreacute Terminology Theory methods and applications)
Οι δύο κύριες απαιτήσεις για χρησιμοποιήσιμα ορολογικά δεδομένα είναι
bull τα ορολογικά δεδομένα να ικανοποιούν την ανάγκη του χρήστη να αποκτήσει ορολογικό πληροφοριακό περιεχόμενο
bull τα ορολογικά δεδομένα να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν επιθυμητή πρόσβαση ή επεξεργασία
bull ΕΛΟΤ 14452014 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις
bull ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 72
5 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
37
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 73
μοντέλο αξιολόγησης
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull προδιαγραφή δομής δεδομένων
bull κάλυψη κατηγοριών δεδομένων
bull θεματική κάλυψη
bull γλωσσική κάλυψη
bull συμμόρφωση με κανόνες συνοχής
bull χρήση ελεγχόμενων εξωτερικών δεδομένων
bull χρήση έγκυρων πηγών
bull ένδειξη κατοχής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
bull συμμετρία της συλλογής ορολογικών δεδομένων
bull μέγεθος της συλλογής ορολογικών δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 74
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τα ορολογικά δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
38
bull επικύρωση δεδομένων
bull πληρότητα
bull γλωσσική ορθότητα
bull συμμόρφωσης με συμβάσεις παρουσίασης
bull έλεγχος πλεονασμού έλεγχος των διπλοεγγραφών σε στάθμη εννοιών
bull τακτή συντήρηση των δεδομένων
bull τακτή συντήρηση των μεταδεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 75
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τη διαχείριση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull αναγνωσιμότητα των δεδομένων εξόδου
bull πρόσβαση στα δεδομένα
bull εξατομικευμένη επιλογή των δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 76
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την έξοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
39
bull φιλικό στον χρήστη μορφότυπο για την είσοδο δεδομένων
bull επικύρωση δεδομένων
bull συμβατότητα με άλλες δομές δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 77
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την είσοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Ποιες είναι οι ορολογικές εργασίες στο πλαίσιο ενός μεταφραστικού έργου
bull Τι είναι Ορογραφία bull Διαφορές ανάμεσα στην Ορογραφία και τη Λεξικογραφία bull Αναφέρετε μερικά παραδείγματα ορολογικών προϊόντων bull Αναφέρετε κατηγορίες δεδομένων που κατά τη γνώμη σας πρέπει να
ορίζονται υποχρεωτικά σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε μερικές δυνατότητες αναζήτησης που πρέπει να
προβλέπονται σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε κριτήρια αξιολόγησης ορολογικών πόρων ως προς τη
διαχείριση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 78
ερωτήσεις
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
40
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 79
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Σας ευχαριστώ
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Ορολογική εναρμόνιση και αστοχίες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
ανά κείμενο
κάθε όρος επιλέγεται με δεδομένη συγκεκριμένη μία σημασία οι λέξεις μπορεί να έχουν πολλές σημασίες ο όρος χρησιμοποιείται μόνο με μία σημασία
κάθε όρος αντιστοιχεί αμφιμονοσήμαντα με μία έννοια Στο πρωτογενές κείμενο μεταφραστέο μπορεί α) μία έννοια να δηλώνεται με περισσότερους του ενός όρου ή β) ένας όρος να αντιστοιχεί σε δύο ή περισσότερες έννοιες Επισημαίνονται τα ορολογικά ευρήματα αναφέροντας τους συνώνυμους όρους και τις διαφορετικές έννοιες Ενδεχομένως και αναφορά στο αδόκιμον του πρωτογενούς όρουόρος της γλώσσας πηγής γιατί η αρχή της laquoανακλησιμότηταςraquo έχει καθιερώσει αντιστοιχίες όρων
στο συγκείμενο νομοθετική Πράξη ή πλαίσιο εφαρμογής
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
διαπεδιακή ή οριζόντια
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
Ορολογική εναρμόνιση
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜIΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι
Όμως την μαστοριά σου όληνα την θέμε τώρα Για τον Αμμόνη που πέθανε 29 ετών στα 610
Κ Καβάφης
Ορολογική εναρμόνιση οδηγός
σε μια τροποποίηση ή εφαρμοστική πράξη η αρχή της εναρμόνισης ή συνοχής και ομοιογένειας της νομοθετικής πράξης επιβάλλει περιορισμούς στη διόρθωση λανθασμένων ή αδόκιμων όρων αλλά
laquoτα λάθη πρέπει να διορθώνονταιraquo
α) επιλέγοντας και χρησιμοποιώντας τον προτιμώμενο όρο και αναφέροντας τον αδόκιμο laquoσυνώνυμοraquo όρο που χρησιμοποιείται στην ίδια Πράξη στα σχετικά έγγραφα και ενδεχομένως γενικά στη νομοθεσία
β) συνοδεύοντας το μετάφρασμα με γλωσσάρι ισοδυνάμων όρων πχ στην αγγλική και ελληνική ή γλώσσες πηγής παραπέμποντας κατά περίπτωση σε ισχύοντες ορισμούς εννοιών Η επιλογή των όρων θα πρέπει να περιορίζεται στην ανάγκη επισήμανσης των laquoδιορθώσεωνraquo και στις πιθανές αστοχίες (βάσει της αποτίμησης διακινδύνευσης)
με επισήμανση για τη χρήση του προτιμώμενου όρου αντί του παλαιού όρου με σαφή προσδιορισμό της έννοιας που δηλώνεται πχ παραπέμποντας στον ορισμό ή την περιγραφή της έννοιας
Εναρμόνιση και διόρθωση λαθών
εκπονούνται ή καταρτίζονται (Καν 10252012)
The technical specifications are coherent as they do not conflict with European standards
Οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται με συνέπεια προκειμένου να είναι συμβατές μη αντικρουόμενες με άλλα ευρωπαϊκά πρότυπα (να αποτελούν ένα συνεκτικό σύστημα laquoτεχνικής νομοθεσίαςraquo)
Τα πρότυπα εκπονούνται ή καταρτίζονται ή αναπτύσσονται (development) και καθιερώνονται (are established) Στην καθιέρωση περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες formulating-σύνταξης adopting-υιοθέτησηςissuing-έκδοσης implementing-εφαρμογής Η έκδοση περιλαμβάνει τη δημοσίευση publication
Καθιέρωση προτύπωνEstablishing stds
process procedure δραστηριότητα ndash τρόπος εκτέλεσής της
The technical specifications were developed through processes which fulfil the following criteria
Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται μέσω διαδικασιών (διεργασιών) που πληρούν (ικανοποιούν) τα ακόλουθα κριτήρια
Στην κοινή νεοελληνική χρησιμοποιείται ο όρος laquoδιαδικασίεςraquo και με τις δυο σημασίες Με τη σημασία των λειτουργιών διεργασιών δραστηριοτήτων και laquoπροκαθορισμένος τρόπος εκτέλεσηςraquo
Τυποποίηση Για την υλοποίησηεκτέλεση μιας δραστηριότητας διεργασίας ενέργειας ακολουθούνται προδιαγεγραμμένες διαδικασίες που αποσκοπούν στη διασφάλιση του σεβασμούτης τήρησης αρχών καιή της ικανοποίησης απαιτήσεων
Διαδικασίες procedures ή δραστηριότητες
openness the technical specifications were developed on the basis of open decision-making accessible to all interested parties in the market or markets affected by those technical specifications
ανοικτή προσέγγιση Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται με βάση ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά ή στις αγορές τις οποίες αφορούν οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές
ανοικτότητα (για ελεύθερη πρόσβαση) και ανοικτή προσέγγιση (διασφάλιση ενημέρωσης και εκπροσώπησης κύριων συμφερόντων)
Ανοικτή προσέγγιση και ανοικτότητα
στα ουσιώδη από κύρια συμφέρονταconcerned or affected interested p
consensus the decision-making process was collaborative and consensus based and did not favour any particular stakeholder Consensus means a general agreement characterised by the absence of sustained opposition to substantial issues by any important part of the concerned interests and by a process that involves seeking to take into account the views of all parties concerned and to reconcile any conflicting arguments Consensus does not imply unanimity
συναίνεση Η διαδικασία λήψης αποφάσεων βασίζεται στη συνεργασία και στη συναίνεση χωρίς να ευνοούνται κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα Η συναίνεση σημαίνει γενική συμφωνία η οποία χαρακτηρίζεται από την απουσία συνεχιζόμενης εναντίωσης σε ουσιώδη ζητήματα από κάποιο σημαντικό τμήμα των θιγόμενων συμφερόντων καθώς και από μια διαδικασία που επιδιώκει να συνυπολογίσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών και να γεφυρώσει ενδεχομένως αντικρουόμενες απόψεις Η συναίνεση δεν προϋποθέτει ομοφωνία
Συναίνεση από κύρια συμφέροντα στα ουσιώδη (substantial issues) και ανεξαρτησία από ειδικά συμφέροντα εξισορρόπηση συμφερόντων απουσία δεσπόζοντος συμφέροντοςbalance
Συναίνεση ως συμφωνία και όχι ομοφωνία
neutrality and stability a) specifications whenever possible are performance oriented rather than based on design or descriptive characteristics b) specifications do not distort the market or limit the possibilities for implementers to develop competition and innovation based upon them
ουδετερότητα και σταθερότητα α) οι προδιαγραφές αν είναι δυνατόν έχουν ως γνώμονα τις επιδόσεις και δεν βασίζονται τόσο στον σχεδιασμό ή στα περιγραφικά χαρακτηριστικά β) οι προδιαγραφές δεν προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά (στον ανταγωνισμό) ούτε περιορίζουν τις δυνατότητες που έχουν οι φορείς που τις εφαρμόζουν (υπόχρεοι εφαρμογής) όσον αφορά την ανάπτυξη ανταγωνισμού και καινοτομίας
Επιτελεστικά πρότυπα πρότυπα επιδόσεων performance oriented regulationprovisions (πρόνοιες) και prescriptivedescriptive regulation Στρέβλωση του ανταγωνισμού όχι της αγοράς Υπόχρεοι εφαρμογής χρήστες implementers-economic operator-producer ecc
στρέβλωση του ανταγωνισμού υπόχρεοι εφαρμογής
Επιτελεστικά και μεθοδολογικά πρότυπα
με καθορισμό ουσιωδών απαιτήσεων πχ στην ευρωπαϊκή νομοθεσία CE
performance provision provision for fitness for purpose that concerns the behaviour of a product process or service in or related to use
επιτελεστική διάταξη πρόνοια διάταξη για καταλληλότητα εξυπηρέτησης του σκοπού που αφορά τη συμπεριφορά ενός προϊόντος μιας διεργασίας ή μιας υπηρεσίας στη χρήση τους ή σε σχέση με τη χρήση του
harmonized standards εναρμονισμένα πρότυπα πρότυπα εναρμόνισης που εξειδικεύουν τις νομοθετικές απαιτήσεις
Τελολογική προσέγγιση στη νομοθέτηση
advanced or consolidated findings of science technology and experience
specifications are based on advanced scientific and technological developments
οι προδιαγραφές βασίζονται σε προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις
state of the art developed stage of technical capability at a given time as regards products processes and services based on the relevant
consolidated findings of science technology and experience
καθιερωμένη τεχνική στάδιο ανάπτυξης της τεχνικής ικανότητας σε δεδομένο χρόνο όσον αφορά προϊόντα διεργασίες και υπηρεσίες που βασίζεται σε παγιωμένα ευρήματα της επιστήμης της τεχνολογίας και της εμπειρίας
Προηγμένη και καθιερωμένη τεχνική
εξασφάλιση και διασφάλιση
The technical specifications meet the following requirements
maintenance ongoing support and maintenance of published
specifications are guaranteed over a long period
Οι τεχνικές προδιαγραφές ικανοποιούν τις ακόλουθες απαιτήσεις
διατήρηση εξασφαλίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα η συνεχιζόμενη
υποστήριξη και η τήρηση δημοσιευμένων προδιαγραφών
guarantee vs ensure ndashεξασφάλιση και διασφάλιση
2 τήρηση αμφίσημο συμμόρφωση ή τήρηση αρχείου ή επικαιροποίηση
guaranteed vs ensuring
Η διανοητική περιλαμβάνει την πνευματική ιδιοκτησία
intellectual property rights essential to the implementation of specifications are licensed to applicants on a (fair) reasonable and non-discriminatory basis ((F)RAND) which includes at the discretion of the intellectual property right-holder licensing essential intellectual property without compensation
η άδεια άσκησης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που είναι σημαντικά για την εφαρμογή προδιαγραφών παρέχεται στους αιτούντες με (δίκαια) εύλογα κριτήρια χωρίς διακρίσεις τα οποία περιλαμβάνουν κατά τη διακριτική ευχέρεια του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αδειοδότηση βασικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς αποζημίωση
Η διανοητική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τόσο την πνευματική ιδιοκτησία (propriete litteraire et artistiquedroit d auteurcopyright) για πρωτότυπα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα μουσική τηλεοπτικές εκπομπές λογισμικό βάσεις δεδομένων αρχιτεκτονικά σχέδια διαφημίσεις και πολυμέσα όσο και τη βιομηχανική ιδιοκτησία (propriete industrielleindustrial property) όπως εφευρέσειςευρεσιτεχνίες εμπορικά σήματα βιομηχανικά σχέδια νέες ποικιλίες φυτών και γεωγραφικές ενδείξεις προέλευσης δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες προέλευσης
Διανοητική και πνευματική ιδιοκτησία
Οι νομοθετικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν τις κανονιστικές και νομικές
relevance a) the specifications are effective and relevant b) specifications need to respond to market needs and regulatory requirements
συνάφεια α) οι προδιαγραφές είναι αποτελεσματικές και σχετικές β) οι προδιαγραφές πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και στις κανονιστικές απαιτήσεις
legal=statutory +regulatory οι απαιτήσεις της νομοθεσίας διακρίνονται σε γενικές νομικές και κανονιστικές απαιτήσειςτεχνική νομοθεσία)
Συνάφεια της τεχνικής νομοθεσίας
risk source ie hazard and risk
ldquomanaging risks and opportunitiesrdquo) Πώς μεταφράζεται
Για την ασφάλεια των προϊόντων των διεργασιών και των υπηρεσιών (= απουσία μη αποδεκτής διακινδύνευσης για πρόκληση βλάβης) γενικά εξετάζεται με σκοπό να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία ενός αριθμού παραγόντων συμπεριλαμβανομένων μη τεχνικών παραγόντων όπως η ανθρώπινη συμπεριφορά που θα μειώνουν σε αποδεκτό βαθμό τη διακινδύνευση πρόκλησης βλάβης
level of risk στάθμη διακινδύνευσης
risk appetite στάση έναντι της διακινδύνευσης
Η διαχείριση της διακινδύνευσης (risk management) περιλαμβάνει την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και την αντιμετώπιση
risk evaluation αποτίμηση της διακινδύνευσης ως τελικό φάση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης (risk assessment)
risk treatment αντιμετώπιση της διακινδύνευσης
Κίνδυνος και διακινδύνευση
κοινωνική ευθύνη των οργανισμών και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) Issues and core subjects of social responsibilitydomaines drsquoaction e questions centrales (fr)
θέματα και πεδία κοινωνικής ευθύνης (ενότητα θεμάτων)
management διοίκηση και διαχείριση top management- Διοίκηση
applicable requirements εφαρμόσιμες ή εφαρμοστέες
υγεία και ασφάλεια στην εργασία (health) vs Υγιεινή (hygiene)
stakeholders=interested parties affected partiesinternal and external parties)
ενδιαφερόμενα μέρη συμμέτοχοισυμπράττοντες στο επιχειρείν και αποδέκτες
Plan ndashDo ndashCheck- Act Deming
κύκλος βελτίωσης Σχεδιάζω-υλοποιώ-ελέγχω-βελτιώνω
review ανασκόπηση=επανεξέταση
process approach και system approach διεργασιακή προσέγγιση και συστημική προσέγγιση
capability and competence skills and personal attributes integrity of personnel
Διάφορα 1
Άδεια άσκησης και πρακτική εξάσκησης
work-experience programme πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης και
mine surveyors licence άδεια εξάσκησης τοπογραφικού επαγγέλματος Ποιο είναι σωστό
societal security
ασφάλεια σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για κοινωνία-πολίτες πολιτική προστασία (απαρχαιωμένος όρος)
business continuity disruptive events
επιχειρησιακή συνέχειααποδιοργανωτικά συμβάντα
βιωσιμότητα και αειφορία
conformity assessment
αξιολόγηση της συμμόρφωσης ή πιστότητας
notified bodies ενέργεια διακοίνωσης
κοινοποιημένοι φορείς
intended use
προβλεπόμενη χρήση ή σκοπούμενη
Διάφορα 2
Design planning verification validation benchmarking conformity assessment attestation
Normative or informative annex
preparatoryappraisalmonitoring and evaluation measures
standard on data to be providednorme sur les donneacutees agrave fournir
πρότυπο δηλωτέων δεδομένων
mandatory requirement vs exclusive
αναφαίρετη δεσμία απαίτηση vs optional requirement (αναγκαία συνθήκη) απαίτηση τυποποιητικού εγγράφου που πρέπει απαραιτήτως να ικανοποιείται προκειμένου να υπάρχει συμμόρφωση με το συγκεκριμένο έγγραφο ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο όρος υποχρεωτική απαίτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν δηλώνεται μια απαίτηση που έχει γίνει υποχρεωτική με νόμο ή κανονισμό
Διάφορα 3
Knowledge management
explicit and implicittacit knowledge
ρητή και υπόρρητη γνώση Έχει αποτυπωθεί ή αποκωδικοποιηθεί πχ σε διαδικασία ατομική ή συλλογικήεπιχειρησιακή
intangible assets
άυλο κεφάλαιο ή άυλα στοιχεία ενεργητικού
best practice (model) - good practice
βέλτιστες πρακτικές ndash ορθές πρακτικές
Διάφορα 4
accountability
αρχή της λογοδοσίας principle that individuals organizations and the community are responsible for their actions and may be required to explain them to others
λογοδότηση state of being answerable for decisions and activities to the organizations governing bodies legal authorities and more broadly its stakeholders
Η λογοδότηση επί επαγγελματικών ευθυνών αφορά ένα άτυπο συμβόλαιο μεταξύ του παροχέα υπηρεσιών και του αποδέκτη σύμφωνα με το οποίο ο πρώτος είναι υπόλογος σε περίπτωση κακής παροχής υπηρεσιών
accountability-λογοδοσία
laquomanagementraquo = assurance + improvement
Food safety (FS) management = FS assurance + improvement
food safety assurance that food will not cause harm to the consumer when it is prepared andor eaten according to its intended use
Για τη δοκιμή της εγκυρότητας ενός ορισμού μιας έννοιας εφαρμόζεται η
αρχή της υποκατάστασης
Ο ορισμός είναι έγκυρος αν μπορεί να αντικαταστήσει τον όρο σε ένα
κείμενο χωρίς να επιφέρει απώλεια ή μείζονα μεταβολή νοήματος
Λαμβάνοντας υπόψη ότι Food safety (FS) management = FS assurance +
improvement κάνετε έλεγχο της ορθότητας του παρακάτω ορισμού
αντικαθιστώντας στο 1ο μέρος της ισότητας τον όρο FS με τον ορισμό της
έννοιας
Έλεγχος ορθότητας ορισμού έννοιας
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
30 Μαϊου 2015
ISO is derived from the Greek isos meaning equal Whatever the country whatever the language we are
always ISO
httpwwwisoorg
2 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
2
bull ΕΣΥΠΕΛΟΤ (Ελλάδα) Εθνικό Σύστημα Υποδομών ΠοιότηταςΕλληνικός Οργανισμός Τυποποίησης httpwwwelotgr
bull BSI (Μεγάλη Βρετανία) British Standards Institute httpwwwstandardsukcombsi
bull AFNOR (Γαλλία) Association Franccedilaise de Normalisation httpwwwafnororg
bull DIN (Γερμανία) Deutsches Institut fuumlr Normung httpwwwdinde
bull ANSI (ΗΠΑ) American National Standards Institute httpwwwansiorg
3 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
bull CEN European Committee for Standardization httpwwwcenormbe
4 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
3
Στάδια εκπόνησης προτύπων Στάδιο της πρότασης (Proposal stage) Στάδιο της προετοιmicroασίας (Preparatory stage) Στάδιο της επιτροπής (Committee stage) Στάδιο της εξέτασης (Enquiry stage) Στάδιο της αποδοχής (Approval stage) Στάδιο της έκδοσης (Publication stage) Στάδιο της αναθεώρησης (Review stage)
5 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
PWI Preliminary stage Preliminary work item (project) (προκαταρκτικό στάδιο ndash προκαταρκτικό έγγραφο εργασίας)
AWI Approved Work Item NP Proposal stage New proposal for a work item (στάδιο πρότασης ndash νέα
πρόταση για έγγραφο εργασίας) WD Preparatory stage Working draft(s) (προπαρασκευαστικό στάδιο ndash
σχέδια εργασίας) CD Committee stage Committee draft(s) (στάδιο Επιτροπής ndash σχέδια
Επιτροπής) Enquiry stage Draft International Standard DIS (στάδιο έρευνας ndash σχέδιο
Διεθνούς Προτύπου) FDIS Approval stage Final Draft International Standard (στάδιο έγκρισης ndash
τελικό σχέδιο Διεθνούς Προτύπου) IS Publication stage International Standard (στάδιο έκδοσης ndash Διεθνές
Πρότυπο)
6 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
4
7 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
κωδικοί σταδίων εκπόνησης Προτύπων ISO
8 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Παραδείγματα αναγνώρισης Διεθνών Προτύπων ISO
παραδείγματα αναγνώρισης Προτύπων ISO
24062015
5
bull ACI (American Concrete Institute) bull IEEE (Institution of Electrical amp Electronic Engineers) bull IFLA (International Federation of Library Associations) bull ITU (International Telecommunications Union) bull
9 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ΕΛΟΤ 1976- πλέον των 100 Τεχνικών Επιτροπών wwwelotgr
10 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
6
ldquoTerminology and other language and content resourcesrdquo ISOTC 37AG 0 Advisory group ISOTC 37JAC 0 ISO 639 RA Joint Advisory Committee ISO TC 37TCG Terminology Coordination Group for TC37 ISOTC 37WG 9 Data category registry TC 37SC1 Principles and methods TC 37SC 2 Terminographical and lexicographical working
methods TC 37SC 3 Systems to manage terminology knowledge and
content TC 37SC 4 Language resource management
11 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
laquoΟρολογία ndash Γλωσσικοί πόροιraquo 1978- ΤΕΕ γραμματειακή υποστήριξη Μέλη ΕΛΟΤ ΤΕΕ ΕΛΕΤΟ Ακαδημία Αθηνών ΕΜΠ
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ένωση Ελλήνων Χημικών Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Παρατηρητές
12 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
7
ζητήματα της τυποποίησης στην ορολογία bull θέσπισηυιοθέτηση των κανόνων Ορολογίας
bull επεξεργασία και απόδοση στην ελληνική των προτύπων Ορολογίας του ISO
bull επεξεργασία για έκδοση ελληνικών προτύπων στον τομέα της Ορολογίας
ημερίδες σεμινάρια συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και
προσωπικότητες
13 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
πλήρες μέλος (P-Member) της TC 37 παρακολουθεί και ενημερώνεται για όλο το έργο της
Διεθνούς Επιτροπής συμμετέχει στις συζητήσεις και ψηφοφορίες για τα
νέα πρότυπα και άλλα τυποποιητικά κείμενα που προκύπτουν
Μέλη ISOTC 37 P-members O-members
14 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
8
Στάδιο 1 Επιλογή προτύπου Στάδιο 2 Προετοιμασία του Σχεδίου Ελληνικού Προτύπου
(ΣΕΠ) Στάδιο 3 Δημόσια κρίση Στάδιο 4 Έκδοση του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ επιθυμητό και Στάδιο 5 Αναθεώρηση προτύπου
15 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Προβολή και προώθηση Συνεργασίες και Δημόσιες σχέσεις Κατάρτιση Επιμόρφωση Ιστότοπος
bull httpportalteegrportalpageportalSCIENTIFIC_WORKscient_typopoiisiepitropesELOT-TE21
16 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
9
ΕΛΕΤΟ 1992- httpwwweletogr
Σκοπός της ΕΛΕΤΟ είναι
η μελέτη εκπόνηση απόδοση επεξεργασία συγκέντρωση συστηματοποίηση διάδοση αξιοποίηση και με οποιοδήποτε τρόπο ανάπτυξη της Ελληνικής Ορολογίας και ορολογικής έρευνας
η συμβολή στη συνεχή και σύμμετρη ανάπτυξη της Ελληνικής Γλώσσας για την κάλυψη των πολύπλευρων και επιτακτικών σύγχρονων αναγκών και
η κατάδειξη προς κάθε κατεύθυνση του θεμελιακού ρόλου της Ελληνικής Γλώσσας ως υλικού συνάμα και εργαλείου για το διεθνές ορολογικό υπόβαθρο και η προώθηση και προαγωγή αυτού του ρόλου για την κάλυψη σημερινών και μελλοντικών αναγκών της διεθνούς Ορολογίας
17 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Η ΕΛΕΤΟ είναι μέλος και συμμετέχει στις εργασίες των παρακάτω οργανώσεων Διεθνές Κέντρο Πληροφοριών Ορολογίας (INFOTERM) Ευρωπαϊκή Ένωση Ορολογίας (EAFT) Διεθνές Δίκτυο Ορολογίας (Termnet) Διεθνές Ινστιτούτο Ορολογικής Έρευνας (IIFT)
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
10
Συνέδρια laquoΕλληνική Γλώσσα και Ορολογίαraquo κάθε δύο χρόνια σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως ο ΕΛΟΤ το ΤΕΕ το ΕΜΠ το ΕΚΠΑ το Ιόνιο Πανεπιστήμιο κά ενώ κατά την ιδρυτική της χρονιά το 1992 είχε διοργανώσει μαζί με το ΤΕΕ και την ΕΛΟΤΤΕ21 την ημερίδα laquoΤυποποίηση Ορολογίαςraquo
Συμμετέσχε ενεργά τόσο στην Επιτροπή Συντονισμού του
Εθνικού Προγράμματος Ορολογικού Συντονισμού (ΕΠΟΣ) όσο και στην Ομάδα Εργασίας του ΕΠΟΣ και συνέβαλε τα μέγιστα στη σύνταξη της laquoΣτρατηγικής Μελέτηςraquo και του laquoΕπιχειρησιακού Προγράμματος Ορολογίαςraquo του ΕΠΟΣ που υποβλήθηκε (το 2000) για έγκριση για χρηματοδότηση από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αλλά δεν εγκρίθηκε
19 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
TERMTERM Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
20 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
11
Λεξικά και Γλωσσάρια Στον ιστότοπο της ΕΛΕΤΟ αναρτώνται έργα των συλλογικών μελών της ή έργα άλλων φορέων τα οποία έχει εγκρίνει η ΕΛΕΤΟ httpwwweletogrLexicaAndGlossarieshtm TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg
21 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
22 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
12
23 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας bull httpeceuropaeugreecenews201520150323_diktyo_orologias_elhtm
Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και
Νεολογισμών bull httpwwwacademyofathensgrecportalaspid=63ampnt=109amplang=1
Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ)
bull httpwwwilspgr
Μόνιμη Ομάδα Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας (ΜΟΤΟ) bull httpwwwmoto-teletermgrmoto_grhtm
24 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
13
Δομικά υλικά ΤΕΕ
bull httpportalteegrportalpageportalMATERIAL_GUIDES
Αγγλο-Ελληνικό Λεξικό Χημικών Oρων
bull httpwwwchemuoagrvocabularyloginasp
Ιατρικοί όροι ΙΑΤΡΟΤΕΚ
bull wwwiatrotekorgsearchasp
25 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
26 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
14
27 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
International Information Centre for Terminology (Infoterm) bull httpwwwinfoterminfo
International Network for Terminology (TermNet)
bull httpwwwtermnetorg
European Association for Terminology (EAFT)
bull httpwwweaft-aetnet
IATE (Inter-Active Terminology for Europe)
bull iateeuropaeu
TermCoord bull httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
bull υποστήριξη και αραβικής (κυρίως βδ από UN)
28 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
15
29 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικά Πρότυπα Ορολογίας (Μάιος 2015)
ISO 7042000 Terminology work ndash Principles and methods αναγνώριση εννοιών και σχέσεων εννοιών ανάλυση και μοντελοποίηση συστημάτων εννοιών βάσει των
αναγνωρισμένων εννοιών και σχέσεων εννοιών καθιέρωση παραστάσεων συστημάτων εννοιών μέσω
εννοιοδιαγραμμάτων ορισμό εννοιών απόδοση κατασημάνσεων (κυρίως όρων) σε κάθε έννοια σε μία ή
περισσότερες γλώσσες εγγραφή και παρουσίαση ορολογικών δεδομένων κυρίως σε έντυπα
και ηλεκτρονικά μέσα (ορογραφία)
30 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
16
ISO 1087-12000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 1 Theory and application καθιερώνει ένα βασικό λεξιλόγιο για τη θεωρία και την εφαρμογή
της ορολογικής εργασίας πέραν των όρων και των ορισμών είναι σημαντικά τα
εννοιοδιαγράμματα που περιέχονται στα Παραρτήματα και διευκολύνουν την κατανόηση των εννοιών και των σχέσεων μεταξύ τους
Στον ISO διεξάγεται συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά με την αναθεώρηση των Προτύπων ISO 1087-1 amp -2 και έχουν προταθεί λύσεις όπως η δημιουργία ορολογικής βάσης δεδομένων με το περιεχόμενο των δύο προτύπων αντί της εκπόνησης νέου ή νέων προτύπων κειμενικής μορφής
31 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 1087-22000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 2 Theory and application
ορίζει έννοιες επεξεργασίας γλώσσας και επεξεργασίας πληροφοριών για εφαρμογές στην ορολογική εργασία και στην ορογραφία
32 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
17
ISO 8602007 Terminology work ndash Harmonization of concepts and terms
προδιαγράφει μια μεθοδολογική προσέγγιση της εναρμόνισης εννοιών συστημάτων εννοιών ορισμών και όρων
έχει εφαρμογή στην ανάπτυξη εναρμονισμένων ορολογίων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο σε μονόγλωσσο ή πολύγλωσσο συγκείμενο
Η εναρμόνιση αποτελεί ζητούμενο διότι οι διαφορές μεταξύ των εννοιών δεν γίνονται κατrsquo ανάγκην εμφανείς σε επίπεδο
κατασήμανσης η ομοιότητα σε επίπεδο κατασήμανσης δεν σημαίνει κατrsquo ανάγκην ότι ταυτίζονται οι
έννοιες που αντιστοιχούν στις κατασημάνσεις εμφανίζονται σφάλματα όταν μία έννοια κατασημαίνεται από δύο συνώνυμα τα οποία
εκ παραδρομής θεωρούνται κατασημάνσεις δύο διαφορετικών εννοιών Η εναρμόνιση αρχίζει από το επίπεδο της έννοιας και συνεχίζεται στο επίπεδο του όρου
33 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
34
ΤΕΛΟΣ
Συντάσσεται ορισμός έννοιας που υπάρχει σε ένα σύστημα
εννοιών αλλά όχι σε άλλο
(5)
Όχι
Ανάλυση των συστημάτων εννοιών (432)
Ναι
Υπάρχουν άλλες έννοιες
για εναρμόνιση
ΑΡΧΗ
Προκαταρκτικά θέματα (421)
Ανάλυση του θεματικού πεδίου
(422)
Πρόκειται για
συστήματα εννοιών από το ίδιο θεματικό
πεδίο (421)
Όχι
Ναι
Σύγκριση μεμονωμένων εννοιών
(434)
Ανάλυση των ομοιοτήτων μεταξύ των εννοιών
(423)
Υπάρχουν
ευνοϊκές πιθανότητες εναρμόνισης
Όχι
Όχι
Όχι
Ναι
Ναι
Ναι
Υπάρχει μερική επικάλυψη των
εννοιών
Είναι ίδια
τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται για
τον ορισμό των εννοιών
Δεν γίνεται εναρμόνιση
Γίνεται εναρμόνιση των εννοιών
(43431 α)
Συντάσσονται χωριστοί ορισμοί
Δεν γίνεται εναρμόνιση
(43431 β)
Συντάσσεται εναρμονισμένος ορισμός
(5)
Ναι Όχι
Οι διαφορές είναι
ελάσσονες
Συντάσσεται εναρμονισμένος
ορισμός (5)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Διεργασία εναρμόνισης εννοιών
24062015
18
ISO 293832010 Terminology policies ndash Development and implementation
γενικές αρχές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένης πολιτικής προσαρμοσμένης σε δεδομένο σύνολο περιστάσεων
διατύπωση συστάσεων για ποικιλία δράσεων οι οποίες αποδεδειγμένα εξυπηρετούν σε διαφορετικές καταστάσεις
bull κάποιες ουσιώδεις σε όλα τα περιβάλλοντα πολιτικής
bull άλλες μπορεί να μην βρίσκουν εφαρμογή σε κάποια από αυτά Οι ορολογικές πολιτικές μπορεί να λαμβάνουν διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πλαίσιο εφαρμογής σε εθνικό πλαίσιο μορφή ενός θεσμοθετημένου εγγράφου ή μέρους ενός ευρύτερου τέτοιου
εγγράφου (γλωσσικής ή εκπαιδευτικής πολιτικής ή πολιτικής πληροφόρησης) σε μεγάλη μη-κυβερνητική ή διακυβερνητική οργάνωση πρέπει να αντιμετωπίσει μια σύνθετη
πολιτικής χροιάς κατάσταση και διάφορα επίπεδα διαλειτουργικότητας (πολιτισμικά πολιτικά σημασιολογικά hellip)
σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και μικρότερους οργανισμούς μορφή κατευθυντήριων οδηγιών ή παραπομπών για τη διαχείρισή της
35 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Οι ορολογικές πολιτικές βασίζονται σε στοιχεία˙ είναι οραματικές (μακροπρόθεσμη προοπτική)˙ βασίζονται στα πρότυπα και στη διαχείριση ποιότητας˙ υποστηρίζονται από τη διοίκηση (προσέγγιση από πάνω προς τα
κάτω) και είναι συμμετοχικές (προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω)˙
είναι βιώσιμες˙ είναι συνεπείς και σθεναρές˙ είναι συμμετοχικές και ενισχυτικές˙ είναι διαφανείς και επικαιροποιημένες˙ προσανατολίζονται στην ανάπτυξη ικανοτήτων
36 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
19
37 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
μοντέλο φάσεων μιας ορολογικής πολιτικής
ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
αποτελεσματική χρήση των ορολογικών δεδομένων γενικές αρχές για ένα μοντέλο εφαρμόσιμο σε ποικιλία ορολογικών πόρων
διασαφηνίζει τα ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που συνιστούν το μοντέλο αυτό και
παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνολική αξιολόγηση των ορολογικών πόρων λαμβάνοντας υπόψη τους αντικειμενικούς σκοπούς των χρηστών
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
38 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
20
39 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
40 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
21
41 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
42 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
22
ISO 151882001 Project management guidelines for terminology standardization
προδιαγράφει τις κατευθυντήριες οδηγίες που καθορίζουν τις ακολουθητέες φάσεις και διαδικασίες σε έργα τυποποίησης ορολογίας και σε έργα εναρμόνισης και ενοποίησης εντός και εκτός του πλαισίου τυποποίησης
διαιρείται σε δύο τμήματα με το πρώτο να ασχολείται γενικά με την ορολογική τυποποίηση και το δεύτερο να ασχολείται με την ορολογική τυποποίηση μέσα σε οργανισμούς διεθνών προτύπων
δεν διατυπώνει τις αρχές ορολογικής εργασίας (για παράδειγμα βλέπε ISO 704ΕΛΟΤ 402) ούτε και τη μεθοδολογική προσέγγιση σε διεθνή εναρμόνιση εννοιών εννοιών συστημάτων εννοιών όρων και ορισμών εννοιών (ISO 860ΕΛΟΤ 562)
δεν πραγματεύεται τους κανόνες για την προετοιμασία και την κατάστρωση των Διεθνών Προτύπων ορολογίας (ISO 10241)
ούτε και παρέχει συμβουλές για τη δημιουργία και χρήση βάσεων ορολογικών δεδομένων (ISOTR 12618)
δεν πραγματεύεται τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ποιότητα στη διαχείριση έργων οι οποίες παρέχονται στο ISO 10006
43
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
44 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ένα έργο Τυποποίησης της Ορολογίας
24062015
23
ISO 126162002 Translation-oriented terminography
κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας
έχει ως αντικείμενό της το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα) αλλά και το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο και επιπλέον την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
η εσωτερική δομή της βάσης δεδομένων να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών
τα ορολογικά λήμματα να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως για παράδειγμα βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
45 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 102412011 Terminological entries in standards -- Part 1 General requirements and examples of presentation
ISO 102412012Terminological entries in standards -- Part 2 Adoption of standardized terminological entries
ISO 126202009 Terminology and other language and content resources -- Specification of data categories and management of a Data Category Registry for language resources
ISO 171002015 Translation services -- Requirements for translation services ISO 222742013 Systems to manage terminology knowledge and content --
Concept-related aspects for developing and internationalizing classification systems
ISO 24156-12014 Graphic notations for concept modelling in terminology work and its relationship with UML -- Part 1 Guidelines for using UML notation in terminology work
Επίσης New work item proposal for ldquoTypology of language registersrdquo
46
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
24
47 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Σας ευχαριστώ
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Τυποποιητικές εκφράσεις και βοηθητικά ρήματα
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
τυποποίηση
συμφωνία και καθιέρωση προνοιών μη υποχρεωτικής εφαρμογής από ένα αναγνωρισμένο φορέα για ένα αντικείμενο κοινής χρήσης σε μια κοινότητα εφαρμογής με σκοπό το κοινό όφελος
Σημείωση Η τυποποίηση καθιερώνει πρότυπα προδιαγραφές κώδικες πρακτικής και άλλα τυποποιητικά έγγραφα μέσω τήρησης διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφάνεια συμμετοχήεκπροσώπηση των κύριων συμφερόντων και τη συναίνεσή τους
αντικείμενο τυποποίησης δραστηριότητεςδιεργασίες ndash αποτελέσματά τους όπως προϊόντα και υπηρεσίες ndash πόροι για αυτές τις δραστηριότητεςδιεργασίες
πρότυπαstandards σε αντιδιαστολή με τα laquoregulationsraquo (hard law)
συναίνεση των κύριων ενδιαφερομένων μερών για την εξυπηρέτηση σκοπού του αντικειμένου τυποποίησης καταλληλότητα για την προβλεπόμενη χρήση (intended use)-ποιότητα
καθιερωμένη τεχνική state of the art - Καθιερωμένοι κανόνες της επιστήμης τέχνης και εμπειρίας
Τυποποίηση και πρότυπα
provisions τα προϊόντα της τυποποιητικής ρύθμισης τυποποιητικό περιεχόμενο διατάξεις σωστότερα πρόνοιες
Μπορεί να είναι απαιτήσεις συστάσεις δηλώσειςπληροφορίες (statement) εντολήπρακτέα (instruction) Η απαίτηση μπορεί να είναι αναφαίρετη (mandatoryexclusive) ή προαιρετική ή κατrsquo επιλογήν (optionalfacultative) αναφορικά με τη συμμόρφωση με το πρότυπο Οι διατάξεις για ένα αντικείμενο τυποποίησης μπορεί να είναι περιγραφικές (descriptive) ή επίδοσης (performance)
harmonized standards τα ευρωπαϊκά πρότυπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ευρωπαϊκών οδηγιών ως μέσα απόδειξης της συμμόρφωσης εναρμονισμένα πρότυπα σωστότερα πρότυπα εναρμόνισης (για να δηλώνεται ο σκοπός που εξυπηρετούν) Καν ΕΕ 10252012
normative documents= τυποποιητικά έγγραφα περιλαμβάνουν πρότυπα και κανονισμούςregulationscompulsory documents
ΕΛΟΤ EN 450202006 και Καν 10252012
Ένα πρότυπο περιέχει πρόνοιεςδιατάξεις (τυποποιητικό περιεχόμενο) και πληροφορίες (πληροφοριακό περιεχόμενο) Οι πρόνοιες των προτύπων διακρίνονται σε
απαιτήσεις κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να αποφασίζεται η συμμόρφωση ή μη με το πρότυπο
συστάσεις για την προτιμητέα ή καταλληλότερη επιλογή ανάμεσα σε άλλες δυνατότητες
το επιτρεπτόν επιτρεπόμενες ή αποδεκτές επιλογές και
δυνατότητα και ικανότητα
Τυποποιητικές εκφράσεις
Τυποποιητικές εκφράσεις
ΑγγλικήΕλληνική δηλώνει
shallshall not
απαίτηση
πρέπει ναδεν πρέπει να
should beshould not
σύσταση
συνιστάται να συνιστάται να μην
mayneed not
το επιτρεπτόν
δύναται ναδεν χρειάζεται να
cancannot
ικανότητα
μπορεί ναδεν είναι σε θέση να
Νομοθεσία διαφορές
Αγγλική Ελληνική
shall ή must
ενεστώτας οριστικής (στην κύρια πρόταση)
should beshould not θα πρέπει να δεν θα πρέπει να
mayneed not μπορεί να δεν χρειάζεται να
cancannot μπορεί να μπορεί να μην
will ενεστώτας οριστικής γ΄πρόσωπο
στο διατακτικό των δεσμευτικών πράξεων οι χρησιμοποιούμενοι ρηματικοί τύποι πρέπει να είναι επιτακτικοί
Στα ελληνικά το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής (όπως γίνεται και στα γαλλικάmiddot στα αγγλικά χρησιμοποιούν τον τύπο shall με απαρέμφατο)
ΠΡΟΣΟΧΗ Το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής μόνο στις κύριες προτάσεις και όχι για τις δευτερεύουσες αφού οι δευτερεύουσες προτάσεις δεν επιβάλλουν επιταγές απαγορεύσεις ή κυρώσεις ούτε περιγράφουν διαδικασίες αλλά ανάλογα με το είδος τους επιτελούν άλλες λειτουργίες (πχ αναφοράς σκοπού εναντίωσης υπόθεσης κλπ) σε σχέση με την κύρια πρόταση
Ο μέλλοντας πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού η λέξη laquoθαraquo δεν συνάδει σε κείμενα κανονιστικού περιεχομένου
Δεν πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως θα πρέπει θα έπρεπε κλπ
Όταν το αγγλικό πρωτότυπο χρησιμοποιεί προστακτική το ίδιο κάνει και η ελληνική μετάφρασηmiddot όταν στα αγγλικά χρησιμοποιείται το must (αντί του shall)] ο έλληνας μεταφραστής μεταφράζει πρέπει να (+ απαρέμφατο κύριο ρήμα)
Διαφορές απόδοσης στα νομοθετικά έγγραφα
24062015
1
Σπύρος Δόικας translatumgr
ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ndash
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΣΤΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΡΟΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αντιπροσωπεία
της
Ευρωπαϊκής
Επιτροπής
στην Ελλάδα
Αθήνα
30 Μαΐου
2015
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
ΣΤΑΔΙΩΝ
24062015
2
1
bull ΠροετοιμασίαΔημιουργία αρχείων WordExcel [Οριοθέτες πινακοποίηση οντολογία υφολογία διαχείριση διπλοεγγραφών]
2
bull Μετατροπή αρχείων Excel για χρήση σε εργαλεία [MultiTerm Glossary Converter Xbench Magenta]
3
bull Αξιοποίηση ορολογίας σε SDL Studio [Χρήση autosuggest]
4
bull Προσθήκη μεμονωμένων όρων [Διαμόρφωση προβολής χρήση συντόμευσης]
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΧΕΙΩΝ
WORDEXCEL
24062015
3
Αν ξεκινάμε από το μηδέν με ένα γλωσσάρι στο Word
θα πρέπει να έχουμε δύο βασικά πράγματα κατά νου
1 Οριοθέτη όρου-απόδοσης
2 Οριοθέτη συνωνύμων
Το πρώτο μπορεί να μην χρειάζεται αν υιοθετήσουμε
μια μορφή δίστηλου πίνακα (είτε με δημιουργία
πίνακα από Word είτε με αντιγραφήεπικόλληση
κελιών από Excel) Πώς γίνονται αυτά
5
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΣΕ WORD
6
24062015
4
7
8
24062015
5
Το Word από προεπιλογή μετατρέπει το πρώτο
γράμμα κάθε κελιού ενός πίνακα σε κεφαλαίο Για να
μη γίνεται αυτό αποεπιλέγουμε το παρακάτω στοιχείο
EN File gt Options gt Proofing gt AutoCorrect Options gt
Capitalize first letter of table cells
EL Αρχείο gt Επιλογές gt Γλωσσικός έλεγχος gt Επιλογές
Αυτόματης Διόρθωσης gt Το πρώτο γράμμα των κελιών
του πίνακα κεφαλαίο
9
ΑΛΛΑΓΗ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
10
ΑΠΟΕΠΙΛΟΓΗ
ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ -
ΠΟΙΗΣΗΣ
24062015
6
Αν το γλωσσάρι μας έχει συνώνυμα θα μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε ως οριοθέτη το κόμμα Τι
γίνεται όμως αν υπάρχει το κόμμα ως μέρος του
όρου Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε έναν διακριτό οριοθέτη Πχ το
σύμβολο laquo|raquo Αυτό θα μας βοηθήσει στη σωστή
εισαγωγή των συνωνύμων σε μια ορολογική βάση σε
μεταγενέστερο στάδιο
11
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ
Πριν ξεκινήσουμε τη σύνταξη ενός γλωσσαρίου θα
πρέπει να έχουμε καθορίσει κάποιες υφολογικές
παραμέτρους Πχ
Χρήση πεζώνκεφαλαίων
Καλό είναι οι λέξεις να ξεκινούν με πεζό
γράμμα εκτός κι αν απαιτείται διαφορετικά
λόγω γραμματικών κανόνων ή σε ειδικές
περιπτώσεις (πχ ονόματα οργανισμών)
12
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [1]
24062015
7
Ακρώνυμα
Αν χρησιμοποιούμε και ακρώνυμα για τους
όρους τότε να τυποποιήσουμε τη χρήση τους
Πχ να είναι πάντα σε παρένθεση και στο τέλος
του (ανεπτυγμένου) όρου Πχ
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ)
και όχι πότε έτσι και πότε αλλιώς
13
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [2]
Ακρώνυμα ndash Πιθανές εκδοχές
(ΟΤΕ) Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος )
[ΟΤΕ] Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ [Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος]
ΟΤΕ ndash Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος ndash ΟΤΕ
ΟΤΕ
14
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [3]
24062015
8
Εναλλακτικά μπορούμε να έχουμε επιπλέον στήλες για
τα ακρώνυμα (γλώσσας πηγής και γλώσσας στόχου)
Τα ακρώνυμα δεν χρειάζεται να έχουν τελεία
Να σημειώσουμε εδώ ότι αν θέλουμε να
χρησιμοποιήσουμε τους όρους για αυτόματη
αναγνώριση (term recognition) στο SDL Studio τότε θα
ήταν καλύτερα να παρατίθενται χωρίς το ακρώνυμο
έτσι ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες για
αυτόματη αναγνώρισή τους (και ως εκ τούτου
ημιαυτόματη εισαγωγή μέσω autosuggest)
15
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [4]
Αποφυγή περιληπτικών γραφών με παρενθέσεις
καθέτους κτλ
Βλέπε και httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=2033450
16
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [5]
Όρος Όχι Ναι
βαθμολογική εξέλιξη (grade) advancement advancement grade
advancement
responsible finance υπεύθυνη
οικονομίαχρηματοδότηση
υπεύθυνη οικονομία
υπεύθυνη χρηματοδότηση
24062015
9
Αποφυγή αρίθμησης αποδόσεων παρενθέσεων με σχόλια
παρενθέσεων με εναλλακτική μορφή μέρος του λόγου θεματικό
πεδίο κτλ Παραδείγματα προς αποφυγή
1 ΙΑΤΕ 2 IATE
17
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [6]
localization τοπική προσαρμογή (Microsoft) τοπικοποίηση (ΕΛΕΤΟ)
ελληνοποίηση (μόνο για τα ελληνικά) ελληνικοποίηση
(μόνο για τα ελληνικά) εξελληνισμός (μόνο για τα
ελληνικά)
Garden sorrel οξαλίδα οξυλάπαθο ξυνίθρα(κοιν)
Run τρέξιμο (ουσ) τρέχω (ρ)
Protocol πρωτόκολλο(ν)
mixing1 ανάμ(ε)ιξημ(ε)ίξη
free of viral
contaminants2
1 (προϊόν) ελεύθερο ιών 2 (προϊόν) που δεν έχει
προσβληθεί από ιούς
Αν έχουμε τηρήσει απαρέγκλιτα τους οριοθέτες μας
τόσο για τον διαχωρισμό όρου πηγήςόρων στόχου όσο
και για τα συνώνυμα τότε η εισαγωγή στο Excel είναι
πολύ απλή Πχ αν για οριοθέτη όρου πηγήςόρων
στόχου έχουμε χρησιμοποιήσει το σύμβολο ίσον (=)
τότε απλά κάνουμε εύρεση και αντικατάσταση στο
Word (Ctrl+H)
18
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
= ^t
24062015
10
Στη συνέχεια κάνουμε επικόλληση σε ένα κενό φύλλο
Excel Αν έχουμε χρησιμοποιήσει το κόμμα ως οριοθέτη
συνωνύμων (έχουμε βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν όροι
που περιέχουν το κόμμα ως μέρος του) κάνουμε
ακόμη μία ενέργεια πριν την επικόλληση σε Excel
Προσοχή πριν το κόμμα βάζουμε και ένα διάστημα Αυτό το
κάνουμε έτσι ώστε να μην διαχωριστεί η λέξη laquoότιraquo (σε
περίπτωση που υπάρχει στο αρχείο μας) Δεν χρειάζεται να
υπάρχουν διαστήματα πριν ή μετά το σύμβολο της καθέτου 19
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
|
Με τη χρήση του εργαλείου ASAP Utilities μπορεί να
αυτοματοποιηθεί μια σειρά ποιοτικών ελέγχων
Πρώτα κάνουμε ταξινόμηση (Sort) στη στήλη Α
Κοιτάμε στο τέλος της να δούμε αν υπάρχουν
αποδόσεις για όλους τους όρους Αν δεν υπάρχουν
για κάποιους τους συμπληρώνουμε ή τους σβήνουμε
Επαναλαμβάνουμε τα ίδια για τη στήλη Β
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities επιλέγουμε Text gt Delete leading
trailing and excessive spaces
20
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [1]
24062015
11
Αν οι όροι μας ξεκινάνε με κεφαλαίο και στη συνέχεια
υπάρχουν κεφαλαία που δεν θέλουμε να αλλάξουμε
(πχ ακρώνυμα ή κύρια ονόματα) μπορούμε να
αλλάξουμε μόνο το πρώτο γράμμα κάθε κελιού σε πεζό
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Text gt Change Case (with options) gt
glossary case
21
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [2]
Αν θέλουμε να έχουμε ομοιόμορφη μορφοποίηση αφού
επιλέξουμε τις στήλες από το μενού ASAP Utilities gt
Format gt Apply standard format to selected cells
Αν θέλουμε να απαλείψουμε τις κενές σειρές (χωρίς
ταξινόμηση) ASAP Utilities gt Columns and Rows gt
Delete all empty rows
22
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [3]
24062015
12
Ένα συνηθισμένο πρόβλημα σε γλωσσάρια είναι οι
διπλοεγγραφές
Ένας εύκολος τρόπος να τις εντοπίσουμε είναι
κάνοντας ταξινόμηση (sort) στη στήλη Α Και πάλι όμως
δεν θα είναι τόσο εύκολο γιατί θα πρέπει να τις
εξετάσουμε μία μία
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Range gt Count duplicates and give its
set of duplicates its own colour
ή Count andor colour duplicates in selection
23
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [4]
Τι γίνεται όμως αν θέλουμε να επισημανθούν οι
διπλοεγγραφές που είναι ακριβώς ίδιες τόσο στη στήλη
Α όσο και στη στήλη Β
Χρησιμοποιούμε το Duplicate Master Αφού ανοίξουμε
το Excel κάνουμε κλικ στο αρχείο Duplicate Master
V218xla και μετά επιλέγουμε τις δύο στήλες και το
εκτελούμε από τα Add-ins
24
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [5]
24062015
13
25
26
24062015
14
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ
ΑΡΧΕΙΩΝ EXCEL
ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Θα πρέπει πρώτα να έχουμε εγκαταστήσει τα
Glossary Converter και Glossary Plugin
(δωρεάν) wwwcerebusdeglossaryconverter
Ανοίγουμε το γλωσσάριο σε μορφή Excel
προσθέτουμε μια σειρά (row) στο πάνω μέρος
του φύλλου και γράφουμε τους κωδικούς
γλώσσας για κάθε στήλη πχ στην πρώτη στήλη
γράφουμε EN και στη δεύτερη EL
28
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [1]
24062015
15
Για υποστήριξη συνωνύμων πρώτα αλλαγή
ρύθμισης στο Glossary Converter (το αυτόνομο
πρόγραμμα settings gt Synonyms in Excel files gt
επιλέγουμε Full support one row per entry gt
πατάμε ΟΚ) και στη συνέχεια συνεχίζουμε από το
SDL Studio 2014 (Projects View)
Υποθέτουμε ότι ως οριοθέτη συνωνύμων έχουμε
χρησιμοποιήσει το laquo|raquo αλλά μπορούμε και άλλους
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οριοθέτηση
συνωνύμων στο πεδίο του όρου πηγή (πρώτη
στήλη) Βλέπε httpswwwyoutubecomwatchv=2HwBC4VhDto
29
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [2]
Το Glossary Plugin είναι ο συντομότερος και
ευκολότερος τρόπος Ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός
Άλλες δυνατότητες
Translatum Excel to MultiTerm Converter (online)
MultiTerm Convert
Επίσης αντί για MultiTerm μπορεί κανείς να
χρησιμοποιήσει για διαχείριση ορολογίας τα
Xbench (δωρεάν η έκδοση 29 η έκδοση 3 δωρεάν
για 1 μήνα)
Dictionaries Explorer της Magenta
30
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERM ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
24062015
16
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ
SDL STUDIO
Το Studio από προεπιλογή κάνει διάκριση
πεζώνκεφαλαίων στο Autosuggest πράγμα που
σημαίνει ότι αν οι όροι έχουν καταχωρηθεί με
κεφαλαίο και εμείς πατάμε το μικρό γράμμα της
απόδοσής τους δεν θα εμφανιστούν προτάσεις στο
Autosuggest
Πώς αλλάζουμε αυτή τη ρύθμιση
File gt Options gt Autosuggest
32
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
24062015
17
33
34
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
Αλλαγή από
File gt
Options gt
Autosuggest
24062015
18
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ
ΟΡΩΝ
Σε περίπτωση που έχουμε επέμβει με κάποιο
τρόπο στην προβολή μπορούμε να
επαναφέρουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις
πατώντας View gt Reset Screen Layout Το
Termbase Viewer ως προεπιλογή είναι μια
καρτέλα αριστερά με αυτόματη απόκρυψη
Δηλαδή όταν προσθέτουμε έναν όρο
αναπτύσσεται η καρτέλα προς τα δεξιά και
πρέπει να περιμένουμε να συμπτυχθεί κάνοντας
κλικ στον Editor για να συνεχίσουμε την εργασία 36
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [1]
24062015
19
Για να αποφύγουμε αυτή την καθυστέρηση
μπορούμε να μετακινήσουμε το Termbase
Viewer κάνοντας πρώτα κλικ στο εικονίδιο
αυτόματης απόκρυψης και μετά με μεταφορά
και απόθεση πάνω δεξιά κάτω από το Term
recognition Θα εμφανιστεί ένας σταυρός
τοποθέτησης και όταν δούμε να σκουραίνει το
κάτω τμήμα του αφήνουμε το Termbase Viewer
37
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [2]
1 Επιλογή όρου κειμένου πηγής
2 Επιλογή όρου κειμένου στόχου
3 Πατάμε Ctrl+Shift+F2 για αυτόματη
προσθήκη ή Ctrl+F2 για προσθήκη με
παράθυρο διαλόγου Για προσθήκη
συνωνύμων πατάμε F2 (επεξεργασία) μετά
κλικ στο βελάκι του όρου στόχου και
προσθήκη νέου και μετά F12 (Αποθήκευση)
Δεν έχετε το Studio 2014 Δείτε εδώ httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=500090
38
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ
ΣΤΟ STUDIO 2014
24062015
20
KINDER ΕΚΠΛΗΞΗ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΠΟ ΤΟ STUDIO
Το Web lookup είναι ένα plug-in SDL που εμφανίζει
αποτελέσματα από πηγές αναφοράς μέσα σε ένα
πλαίσιο του Studio (επιλέγοντας τη λέξη και πατώντας
Alt+F8 (αν δεν λειτουργεί αλλαγή από το File gt Options
gt Keyboard Shortcuts gt Web Lookup ή δεξί κλικ στη
λέξη και επιλογή Web Lookup) και δίνει τη δυνατότητα
προσθήκης οποιασδήποτε πηγής αναφοράς
Το Terminotix Plug-in πραγματοποιεί αναζήτηση σε 1
πηγή της επιλογής σας (η δωρεάν έκδοση πχ ΙΑΤΕ ή
Linguee) όταν γίνεται αναζήτηση στο Concordance (F3)
Έτσι έχετε αποτελέσματα τόσο από τις μνήμες σας όσο
και από το Διαδίκτυο 40
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
24062015
21
41
Στο κάτω μέρος της αναζήτησης του Web lookup κλικ
στα Settings κύλιση κάτω προσθήκη νέας
καταχώρησης και στο πεδίο URL επικόλληση
Για συνδυασμό EN-EL
httpwwwtranslatumgrdictionarylookup_groupph
pword=phraseampgroup=English-Greek
Για άλλες γλώσσεςσυνδυασμούς αλλάζετε στο τέλος το
English-Greek πχ Greek-English ή French-Greek
42
ΠΡΟΣΘΗΚΗ TRANSLATUM MAGIC SEARCH
ΣΤΟ WEB LOOKUP
24062015
22
43
44
24062015
23
45
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
46
24062015
24
Μπορείτε να πραγματοποιήσετε λήψη της βάσης TermTerm από εδώ 47
ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ MULTITERM
Θα βρείτε τον σύνδεσμο στο
facebookcomtranslatum
48
ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
24062015
25
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Καθώς και τον άνθρωπο-ορχήστρα
για την οργάνωση
Λαμβάνοντας υπόψη ότι
Η διακινδύνευση (risk) ορίζεται ως η επίδραση της αβεβαιότητας στην επίτευξη των στόχων
Στην γλωσσική επικοινωνία της γνώσηςπληροφορίας και στη μετάφραση η επίδραση της αβεβαιότητας είναι μια αρνητική απόκλιση στην ζητούμενη εξίσωση (ισότητα) όρου και έννοιας
Ως εκ τούτου σε ένα μεταφραστικό έργο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το laquoκόστος της ενδεχόμενης αστοχίας ή απόκλισης raquo ή καλύτερα η στάθμη (ή επίπεδο) διακινδύνευσης δηλαδή το μέγεθος της διακινδύνευσης ως συνδυασμός helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της πιθανότητας εμφάνισής τους
Ερωτήματα 1
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης της γλωσσολογίας ο οποίος μελετά τις σημασίες των λέξεων
helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip είναι κλάδος της επιστήμης που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους (όρους ονόματα και σύμβολα) και σχετίζεται με τις επιστήμες της helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και της επικοινωνίας ή της πληροφόρησης
Η γνώση είναι η αντίληψη που μπορεί να helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip και βασίζεται helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Η πληροφορία είναι helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip που κοινοποιείται
Η προσαρμογή ενός προϊόντος και η επικοινωνία με μια κοινότητα χρηστών με σεβασμό στις γλωσσικές πολιτιστικές νομικές πολιτικές και τεχνολογικές ιδιαιτερότητες αναφέρεται ως helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ένας ορολογικός πόρος περιέχει γενικά δεδομένα για έννοιες και τις παραστάσεις εννοιών σε μια γλώσσα (όρους) Η αξιολόγηση της ποιότητας ενός ορολογικού πόρου είναι δραστηριότητα που αποσκοπεί να αποδείξει εάν ο ορολογικός πόρος ικανοποιεί ή μη helliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip
Ερωτήματα 2-7
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη
Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 1
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Βάσεις ορολογικών δεδομένων άλλοι ορολογικοί πόροι
Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
29 Μαϊου 2015
bull Η Ορολογία ασχολείται με τις έννοιες με τις
σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες και με τις σχέσεις
ανάμεσα στις έννοιες και τις κατασημάνσεις
τους
bull Ορογραφία είναι η Ορολογία στην πράξη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 2
1 Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
2
bull έννοια (concept) είναι μονάδα γνώσης που δημιουργείται από ένα μοναδικό συνδυασμό χαρακτηριστικών
bull Παραδείγματα
laquoποταμόςraquo laquoΠηνειός ποταμόςraquo laquoπύργοςraquo laquoΠύργος του Άιφελraquo laquoπληροφορίαraquo laquoτετραγωνική ρίζα του 16raquo laquoεμπορικό σήμαraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 3
εννοιοκεντρική διάσταση της Ορολογίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
το laquoσημάδιraquo που υποδηλώνει μια συγκεκριμένη έννοια
λεκτική μορφή (να είναι δηλαδή όρος πχ ποιητής ή όνομα πχ Όμηρος)
σύμβολο πχ κωδικός (πχ ο ταξινομικός κωδικός 7209 όπως δηλώνεται το θεματικό πεδίο laquoΙστορία της Αρχιτεκτονικήςraquo στο δεκαδικό ταξινομικό σύστημα Dewey)
τύπος (μαθηματικός πχ radic16 όπως δηλώνεται η τετραγωνική ρίζα του 16 ή χημικός πχ H2O όπως δηλώνεται το νερό)
γράφημα (πχ copy όπως δηλώνεται η πνευματική ιδιοκτησία reg όπως δηλώνεται το σήμα κατατεθέν)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 4
κατασήμανση
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
3
δεδομένα που σχετίζονται με έννοιες ή τις κατασημάνσεις τους bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής
5
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος μιας συλλογής ορολογικών δεδομένων το οποίο περιέχει τα ορολογικά δεδομένα που σχετίζονται με μια έννοια
(terminological entry)
6
ορολογικό λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
4
bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής 7
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όρος που είναι επικεφαλής ενός ορολογικού λήμματος
Συνήθως είναι ο προτιμώμενος όρος Άλλοι τύποι όρων είναι τα συνώνυμα συντομομορφές πλήρεις μορφές του όρου σύμβολα τύποι φρασεολογικές μονάδες τυποποιημένα κείμενα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 8
εισόδιος όρος (entry term)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
5
παράσταση μιας έννοιας μέσω μιας περιγραφικής δήλωσης που εξυπηρετεί τη διαφοροποίησή της από συναφείς έννοιες
Ο ορισμός μπορεί να είναι
bull εντατικός όταν δηλώνεται η υπερτασσόμενη έννοια ακολουθούμενη από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την οριζόμενη έννοια από άλλες ή
bull εκτατικός όταν διατυπώνεται ως απαρίθμηση των υποτασσόμενων εννοιών που αποτελούν και το πλάτος της οριζόμενης έννοιας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
9
ορισμός
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
δήλωση που παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε μέρος ενός ορολογικού λήμματος
Μπορεί να αφορά χρήση γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό εμπορικό χαρακτηριστικό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 10
σημείωση(note)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
6
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν τα γραμματικά γνωρίσματα ενός όρου
πχ μέρος του λόγου γένος αριθμός
(grammatical label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 11
γραμματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το θεματικό πεδίο
(subject label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 12
θεματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
7
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γλώσσας
Σειρά προτύπων ISO 639
(language identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 13
αναγνωριστικό γλώσσας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γεωγραφικής περιοχής όπου χρησιμοποιείται ο κατασήμανση
(country identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 14
αναγνωριστικό χώρας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
8
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν την πηγή τεκμηρίωσης των ορολογικών δεδομένων
(source identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 15
αναγνωριστικό πηγής
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
προκαθορισμένη διευθέτηση των δεδομένων
bull διευθέτηση σε κάθε λήμμα μιας συλλογής λημμάτων (μικροδομή)
bull διευθέτηση των λημμάτων μιας συλλογής λημμάτων (μακροδομή)
(terminological format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
16
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
9
bull μορφότυπο εισόδου (input format)
bull μορφότυπο αποθήκευσης (storage format)
bull μορφότυπο εξόδου (output format)
bull μορφότυπο οπτικής παρουσίασης (display format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 17
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορολογικά δεδομένα (από ΕΛΟΤ 56112006)
24062015
10
bull βάση ορολογικών δεδομένων βάση δεδομένων που περιέχει ορολογικά δεδομένα
bull ορολογικό λεξικό συλλογή ορολογικών λημμάτων που παρουσιάζουν πληροφορίες σχετικές με έννοιες ή κατασημάνσεις από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull λεξιλόγιο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατασημάνσεις και ορισμούς από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull γλωσσάριο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατάλογο κατασημάνσεων από ένα θεματικό πεδίο μαζί με ισοδύναμα σε μία ή περισσότερες γλώσσες
bull θησαυρός ελεγχόμενο και δομημένο λεξιλόγιο στο οποίο οι έννοιες παριστάνονται από όρους οργανωμένους με τέτοιο τρόπο ώστε οι σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες να είναι εμφανείς και οι προτιμώμενοι όροι συνοδεύονται από λήμματα-οδηγούς για συνώνυμα ή οιονεί συνώνυμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 19
παρουσίαση ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 20
24062015
11
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 22
24062015
12
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 23
Παρουσίαση εγγραφής σε δίγλωσσο (αγγλο-ισπανικό) θησαυρό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 24
Ορολογικά προϊόντα
24062015
13
εργασία που αφορά τη συστηματική συλλογή περιγραφή επεξεργασία και παρουσίαση των εννοιών και των κατασημάνσεών τους
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 25
ορολογική εργασία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος της ορολογικής εργασίας που αφορά την εγγραφή και παρουσίαση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 26
ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
14
Η Ορογραφία bull ασχολείται με τις έννοιες (εννοιοκεντρική - concept-centered)
και όχι με τις λέξεις bull συνδέεται με ειδική γλώσσα bull καλύπτει (συνήθως) ένα συγκεκριμένο θεματικό πεδίο bull αντιμετωπίζει τα μεν συνώνυμα στο ίδιο ορολογικό λήμμα
(στο πλαίσιο της ίδιας έννοιας) ενώ τα ομώνυμα και πολύσημα ως χωριστά ορολογικά λήμματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 27
ορογραφία ne λεξικογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 28
Επόψεις της ορολογικής εργασίας
24062015
15
bull η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο
bull η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών από συγγενικές έννοιες
bull η αναγνώριση των διαφορετικών όρων που χρησιμοποιούνται για την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές και η άντληση ορολογικών πληροφοριών αξιοποιώντας ορολογικούς πόρους όπως βάσεις ορολογικών δεδομένων πχ ΙΑΤΕ
bull η επιλογή του (κατάλληλου) προτιμώμενου όρου και
bull η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 29
στο πλαίσιο του μεταφραστικού έργου και πριν από την ορογραφία
ορολογικές εργασίες
bull ISO 126162002 Translation-oriented terminography περιέχει κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας που είναι απαραίτητη στη μεταφραστική εργασία
bull ΣΕΠ ΕΛΟΤ 1447 Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 30
μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
16
κατηγορία δεδομένων (data category)
προδιαγραφή ενός πεδίου δεδομένων
στοιχείο δεδομένων (data element)
μονάδα δεδομένων που σε ορισμένο συγκείμενο θεωρείται αδιαίρετη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 31
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όχι μόνο το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα)
αλλά και
το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 32
αντικείμενο μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
17
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο (κατά κανόνα πληροφορικοποιημένο)
και επιπλέον
την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 33
εφαρμογή μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull βασική μονάδα μιας συλλογής ορολογικών πληροφοριών από κατηγορίες ορολογικών δεδομένων που σχετίζονται μεταξύ τους και ομαδοποιούνται με βάση διαφορετικά κριτήρια
bull μια συλλογή ορολογικών λημμάτων μπορεί να συγκροτηθεί σε βάση δεδομένων με ευέλικτη εσωτερική δομή για να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών
bull τα ορολογικά λήμματα μπορούν να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
bull το μορφότυπο των ορολογικών λημμάτων να προσαρμόζεται στην πολύγλωσση διαχείριση πληροφοριών όπως ονόματα φρασεολογικές μονάδες και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 34
ορολογικό λήμμα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
18
Η δομή του ορολογικού λήμματος πρέπει να διασφαλίζει
bull ότι όλες οι ορολογικές πληροφορίες συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη σημασία στη χρήση ανάλογα με το συγκείμενο κτλ μπορούν να εγγραφούν επαρκώς και
bull ότι όλες οι πληροφορίες είναι εύκολα επεξεργάσιμες και ανακτήσιμες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 35
δομή ορολογικού λήμματος
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Κάθε τύπος πληροφορίας που εγγράφεται σε ένα ορολογικό λήμμα παριστάνεται σε διαφορετικές κατηγορίες δεδομένων ώστε να είναι εύκολη και διαχειρίσιμη η αξιοποίησή τους στη συνέχεια
bull Συνιστάται δε οι κατηγορίες δεδομένων που σχετίζονται με τον όρο να καταχωρούνται για δύο τουλάχιστον γλώσσες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 36
τύποι πληροφορίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
19
bull ουσιώδεις (essential) bull περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που απαιτούνται ώστε ένα
ορολογικό λήμμα να είναι πλήρες
bull προαιρετικές (optional) bull μπορούν να προστεθούν στο ορολογικό λήμμα ανάλογα με τις
ειδικές ανάγκες του χρήστη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 37
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull κύριος εισόδιος όρος (main entry term)
bull ημερομηνία εισόδου (input date)
bull πηγή (source)
Σημ Ο μεταφραστής μπορεί ανάλογα με τον σκοπό της συλλογής ορολογικών δεδομένων να ορίσει ως ουσιώδη μία ή περισσότερες προαιρετικές κατηγορίες δεδομένων όπως το laquoθεματικό πεδίοraquo το laquoαναγνωριστικό λήμματοςraquo ή το laquoσυνώνυμοraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 38
ουσιώδεις κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
20
bull κύριους εισόδιους όρους σε περισσότερες από μία γλώσσες (επαναληψιμότητα ανά γλώσσα και όχι εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα συνώνυμα για κάθε γλώσσα (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας και ανά γλώσσα)
bull οι γραμματικές πληροφορίες (πχ το γένος ή ο αριθμός ενικός - πληθυντικός) να επαναλαμβάνονται για κάθε όρο (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα από ένα συγκείμενα πιθανώς ένα ανά συνώνυμο και καθένα με τη δική του πληροφορία σε σχέση με την πηγή (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 39
επαναλαμβανόμενες κατηγορίες δεδομένων (παραδείγματα)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Κατηγορίες δεδομένων
bull που αφορούν τους όρους και τις πληροφορίες που σχετίζονται με αυτούς
bull που σχετίζονται με την περιγραφή της έννοιας και
bull κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 40
ISO 126202009 Computer applications in terminology mdash Data categories
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 41
Κατηγορίες δεδομένων για τους διάφορους τύπους όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 42
Κατηγορίες δεδομένων για πληροφορίες που αφορούν τους όρους στην πραγματική τους χρήση σε ένα δεδομένο συγκείμενο
24062015
22
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 43
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την έννοια οι ορολογικές πληροφορίες μπορούν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους για παράδειγμα ως προς το θεματικό πεδίο (πχ ιατρική οικονομία) ή τον τύπο της πληροφορίας (πχ όνομα φορέα επάγγελμα όνομα πελάτη ή έργου)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 44
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την περιγραφή της έννοιας
24062015
23
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 45
Κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
bull πρέπει αρχικά να σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη ή των χρηστών της
bull είναι καλό να υπάρχει μια σχετική ευελιξία ώστε να συμπληρωθούν και τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις
bull πρέπει να προσδιοριστεί ο τύπος ο αριθμός και η επαναληψιμότητα των κατηγοριών δεδομένων που πρόκειται να συμπεριληφθούν στα ορολογικά λήμματα
bull χωρίς να αποκλείεται και η δυνατότητα μελλοντικής προσθήκης κατηγοριών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 46
2 Βάσεις ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
24
Αποφάσεις για
bull τύπο λειτουργικού συστήματος
bull επίδοση του συστήματος (τύπο επεξεργαστή χρόνο πρόσβασης του σκληρού δίσκου κτλ)
bull επίδοση περιφερειακού εξοπλισμού (πληκτρολόγιο οθόνη εκτυπωτή διαποδιαμορφωτή κτλ)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
47
γενικές απαιτήσεις βάσης ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull γλώσσα-ες και γραφικός σχεδιασμός (πχ παράθυρα) της διεπαφής χρήστη
bull κατάλληλο σύνολο χαρακτήρων για κάθε γλώσσα
bull καθορισμός των οθονών παρουσίασης εισόδου και εξόδου
bull φιλικότητα προς τον χρήστη (πχ λειτουργίες εκπαίδευσης ή βοήθειας του χρήστη ευκολία πρόσβασης κατά τη μετάφραση)
bull δυνατότητες του δικτύου
bull πρόσβαση σε εξωτερικά δεδομένα (πχ βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων)
bull δυνατότητες εισαγωγήςεξαγωγής δεδομένων
bull ασφάλεια και προστασία δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
48
απαιτήσεις λογισμικού
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
25
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 49
Δομή βάσης ορολογικών δεδομένων (Πηγή httpwwwtermsciencesfrtermsciencessitestermsciencesIMGpngTERMSCIENCES2png)
να τηρούνται ορισμένες ελάχιστες συμβάσεις όπως να συμπεριλαμβάνουν
bull τις ημερομηνίες εισόδου ή ενημέρωσης
bull τις πληροφορίες που αφορούν το θεματικό πεδίο και
bull τις πληροφορίες που σχετίζονται με την έννοια (όπως ορισμούς συγκείμενα και σημειώσεις)
για να αποφεύγεται η επανάληψη ίδιων ενεργειών να διευκολύνονται ο συντονισμός και η συνεργασία με άλλους και να καταδεικνύεται η ποιότητα της πραγματοποιηθείσας εργασίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 50
απαιτήσεις για τους μεταφραστές
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
26
bull συνιστάται η δομή της βάσης ορολογικών δεδομένων να επιτρέπει τη χρήση χωριστών σχεδιοτύπων εισόδου και εξόδου για συγκεκριμένα ζεύγη γλωσσών
bull πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ομοιόμορφη εφαρμογή των αναγνωριστικών πηγής και των κωδικών αξιοπιστίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 51
απαιτήσεις για τους μεταφραστές όταν εργάζονται ομαδικά
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull συνιστάται να γίνεται με τυποποιημένο τρόπο ώστε να είναι εύκολη η εισαγωγή των δεδομένων από κατηγορίες δεδομένων που επαναλαμβάνονται αλλά και η διαχείρισή τους στη συνέχεια (αναζήτηση παρουσίαση κτλ)
bull χρησιμοποιούνται μορφότυπα εισόδου με τυποποιημένο τρόπο εγγραφής δεδομένων όπως laquoημερομηνίαraquo laquoεισήχθη απόraquo κτλ
bull εάν χρησιμοποιείται φύλλο εγγραφής πρέπει να είναι συμβατό με το σχεδιότυπο που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη ορολογική συλλογή
bull συνιστάται να υπάρχει λογική δομή στη σειρά των πληροφοριών που εγγράφονται ώστε να διευκολύνεται το έργο του χρήστη της συλλογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 52
εισαγωγή δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
27
bull αποκοπή (δεξιά αριστερή αμφίπλευρη truncation) bull πχ γλωσσικ νέμω βλητ
bull χρήση φίλτρων bull πχ [ημερομηνία εισαγωγής]gt01012015
bull χρήση μπούλειων τελεστών και τελεστών απόστασης bull πχ [κύριος εισόδιος όρος]=αγορά AND [θεματικό πεδίο]=οικονομία
bull διαφύλλιση του ευρετηρίου
bull πχ αναζήτηση στο αλφαβητικό ευρετήριο όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 53
δυνατότητες αναζήτησης δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull μπορεί να αφορά την ανάκτηση ενός συγκεκριμένου λήμματος (εμφάνιση στην οθόνη ή εκτύπωση στο χαρτί)
ή
bull την ανάκτηση συνόλων λημμάτων (εκτύπωση στο χαρτί ή καταφόρτωση σε αποθηκευτικό μέσον)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 54
ανάκτηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
28
bull χρησιμοποιούνται τυποποιημένοι τρόποι - σχεδιότυπα εξόδου (output templates) ώστε να είναι ομοιόμορφη και εύκολα laquoαναγνώσιμηraquo στο χρήστη ενώ το αποτέλεσμα εφόσον είναι σε πληροφορικοποιημένη μορφή μπορεί να τροποποιείται (ως προς την εμφάνιση) και να προσαρμόζεται σε συγκεκριμένες ανάγκες που μπορεί να προκύπτουν
bull συνιστάται να υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης του συνόλου των δεδομένων ή μέρους αυτού υπό μορφή λιστών όρων μαζί με τα ισοδύναμα σε όλες τις γλώσσες-στόχους και προς όλες τις κατευθύνσεις
bull συνιστάται επίσης να υπάρχει δυνατότητα εξαγωγής αλφαβητικών ευρετηρίων γλωσσαρίων ανά θεματικό πεδίο κτλ
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 55
παρουσίαση των δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull να ακολουθούνται κανόνες ώστε να αντιμετωπίζονται ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από ενδογενείς (πχ λάθη αβλεψίας ανάγκη ενημέρωσης κτλ) ή εξωγενείς παράγοντες (πχ αιφνίδια διακοπή ρεύματος καταστροφή δίσκου κτλ)
bull να δημιουργηθούν μηχανισμοί προστασίας των δεδομένων (σχετικά πχ με τον τύπο του μέσου αποθήκευσης με τη δημιουργία εφεδρικού αντιγράφου σε τακτά διαστήματα και με την αντιμετώπιση του πλεονασμού των δεδομένων) καθώς και μέθοδοι ασφάλειας των δεδομένων (όπως είναι ο έλεγχος της πρόσβασης ιδίως σε συστήματα πολλών χρηστών)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 56
συντήρηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
29
bull να θεσπιστούν πρωτόκολλα που να διασφαλίζουν την ορθότητα της εγγραφής των ορολογικών λημμάτων καθώς και των πληροφοριών ενημέρωσης
bull δυνατότητα αναθεώρησης συμπλήρωσης και διόρθωσης των υπαρχόντων λημμάτων βάσει νέων στοιχείων που προκύπτουν
bull διόρθωση λαθών στα υπάρχοντα λήμματα
bull ενημέρωση των υπαρχόντων λημμάτων για την επικαιροποίηση των δεδομένων
bull εξάλειψη ή σύμπτυξη διπλοεγγραφών (διπλών λημμάτων που έχουν το ίδιο κλειδί ή που αναφέρονται στην ίδια έννοια)
bull προσθήκη νέων λημμάτων
bull δημιουργία νέων διαπαραπομπών που να επιτρέπουν την προσθήκη νέου υλικού
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 57
ενημέρωση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
να πληρούνται οι ακόλουθες ελάχιστες απαιτήσεις
bull συμβατή επιλογή και συνεπής εφαρμογή των κατηγοριών δεδομένων
bull ευελιξία στην ικανότητα μετατροπής και αναδιάρθρωση των μορφοτύπων των λημμάτων ώστε να ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες ή να αντανακλούν διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις
bull πχ αν δεν έχει γίνει διαχωρισμός μεταξύ ορισμού επεξήγησης και συγκειμένου σε ορολογικά λήμματα που έχουν προκύψει κατόπιν ανταλλαγής τότε είναι σκόπιμο αυτές οι κατηγορίες δεδομένων να αναγνωρισθούν αρχικά ως επεξηγήσεις μετά από χρήση και επαλήθευση αυτών των στοιχείων μπορεί να γίνει ακριβέστερη κατηγοριοποίηση
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 58
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
30
bull μετατροπή σε σύστημα ταξινόμησης ή θησαυρού ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητα των παραπομπών που αναφέρονται στο θεματικό πεδίο
bull πχ χρήση γνωστού διεθνούς ταξινομικού συστήματος όπως τα Lenoch (που αναπτύχθηκε από την Ευρ Επιτροπή για τη βάση Eurodicautom) Dewey ή LC (που χρησιμοποιούνται κύρια στις βιβλιοθήκες
bull αντιστρέψιμος μεταγραμματισμός σε ομοιόμορφες παραστάσεις συνόλων χαρακτήρων
Συνιστάται να χρησιμοποιείται ένα τυποποιημένο μορφότυπο μετατροπής Στο Διεθνές Πρότυπο ISO 12616 συνιστάται ως ελάχιστη απαίτηση το κάθε σύστημα να επιτρέπει τη μετατροπή τού μορφοτύπου των ορολογικών εγγραφών σε μορφότυπο MARTIF (ISO 12200) ή MATER (ISO 6156)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 59
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Ενδεικτικά παραδείγματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 60
3 Βάσεις ορολογικών δεδομένων και άλλοι ορολογικοί πόροι
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
31
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 61
TERMTERM - Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι
οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 62
TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική (συνεργασία με την ΕΛΕΤΟ) Δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg (και httptestserverkaleidoscopeattermtermPagesMainSearchaspx) INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
24062015
32
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 63
ISO Concept Database Παράγεται από τον ISO και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης από Διεθνή Πρότυπα και άλλες εκδόσεις του ISO Περιέχει τους όρους και τους ορισμούς των εννοιών από όλα τα Διεθνή Πρότυπα ISO (συνήθως κεφάλαιο 3 Terms and Definitions) και παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης με όρο με λέξη από οποιοδήποτε μέρος των κειμένων των προτύπων που έχουν καταχωρισθεί στη βάση (τίτλος προτύπου όρος ορισμός) Επίσης μπορεί να γίνει αναζήτηση από τις άλλες συλλογές καθώς και των γραφικών συμβόλων httpswwwisoorgobpui
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 64
Βάσεις ορολογικών δεδομένων των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων Είναι βάσεις δεδομένων σε γενικά ή ειδικά θέματα στις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναζήτησης σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες bull IATE bull CELEX bull EUR-LEX bull EURAMIS bull Κείμεναμνήμες Υπηρεσιών
24062015
33
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 65
IATE (Inter-Active Terminology for Europe) Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων για όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης iateeuropaeu
Lenoch ταξινομικό σύστημα Ταξινομικό σύστημα που αναπτύχθηκε για την Eurodicautom Χρησιμοποιεί 48 θεματικά πεδία httpwww2uibkacattranslationtermlogylenochhtml
Eurovoc Thesaurus Πολύγλωσσος θησαυρός που αναπτύχθηκε για την ευρετηρίαση των τεκμηρίων των Ευρωπαϊκών οργάνων Χρησιμοποιεί 21 θεματικά πεδία httpeuropaeuintcelexeurovoc
EuroTermBank Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων httpwwweurotermbankcomdefaultaspx
TermCoord Στον ιστότοπο του TermCoord υπάρχει μεγάλος αριθμός από βάσεις ορολογικών δεδομένων httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 66
Ελληνικοί ιστότοποι για γλώσσα και μετάφραση bull Translatum wwwtranslatumgr bull Lexilogia lexilogiagr
24062015
34
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 67
Chebi παράδειγμα βάσης δεδομένων με οντολογίες στο πεδίο της βιοχημείας httpwwwebiacukchebi
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 68
4 Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου
θεματικό πεδίο τομέας (subject field domain) πεδίο ειδικής γνώσης
ειδική γλώσσα (special language language for special purposes LSP) γλώσσα που χρησιμοποιείται σε ένα θεματικό πεδίο και χαρακτηρίζεται από τη χρήση είδιων γλωσσικών μέσων έκφρασης
ορολόγιο ορολογία (terminology) σύνολο κατασημάνσεων που ανήκει σε μία ειδική γλώσσα
Ορολογία επιστήμη των όρων (terminology) επιστήμη που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους και τη δομή το σχηματισμό την ανάπτυξη τη χρήση και τη διαχείριση ορολογίων σε διάφορα θεματικά πεδία
ονοματολόγιο ονοματολογία (nomenclature) ορολόγιο δομημένο συστηματικά σύμφωνα με προκαθορισμένους κανόνες ονοματοδοσίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
35
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 69
bull η ορολογική εργασία δεν είναι απλή μετάφραση και επομένως οι μεταφραστές χρειάζεται να ακολουθούν τους κανόνες τυποποίησης και ορολογίας ενώ είναι συχνά απαραίτητη η συνεργασία με ορολόγους καθώς και με ειδικούς του θεματικού πεδίου
bull να χρησιμοποιούν πηγές προκειμένου να αναζητηθούν ελεγχθούν και επιλεγούν οι κατάλληλοι όροι
bull οι πηγές αυτές είναι γλωσσικά και λεξικογραφικά βοηθήματα καθώς και πηγές (προφορικές και γραπτές) από τον χώρο του θεματικού πεδίου
bull να διασφαλίζεται αξιοπιστία και πληρότητα ως προς το εξεταζόμενο θεματικό πεδίο να είναι ενημερωμένες ως προς τις εξελίξεις στο ίδιο πεδίο να είναι η ελληνική η κύρια (αρχική) γλώσσα των πηγών αυτών
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 70
Ορογραφία μεταφραστές και
ειδική ορολογία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
36
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 71
Τα βήματα που ακολουθούνται από τον ορολόγο όταν τεθεί ένα ερώτημα (Πηγή M Teresa Cabreacute Terminology Theory methods and applications)
Οι δύο κύριες απαιτήσεις για χρησιμοποιήσιμα ορολογικά δεδομένα είναι
bull τα ορολογικά δεδομένα να ικανοποιούν την ανάγκη του χρήστη να αποκτήσει ορολογικό πληροφοριακό περιεχόμενο
bull τα ορολογικά δεδομένα να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν επιθυμητή πρόσβαση ή επεξεργασία
bull ΕΛΟΤ 14452014 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις
bull ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 72
5 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
37
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 73
μοντέλο αξιολόγησης
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull προδιαγραφή δομής δεδομένων
bull κάλυψη κατηγοριών δεδομένων
bull θεματική κάλυψη
bull γλωσσική κάλυψη
bull συμμόρφωση με κανόνες συνοχής
bull χρήση ελεγχόμενων εξωτερικών δεδομένων
bull χρήση έγκυρων πηγών
bull ένδειξη κατοχής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
bull συμμετρία της συλλογής ορολογικών δεδομένων
bull μέγεθος της συλλογής ορολογικών δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 74
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τα ορολογικά δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
38
bull επικύρωση δεδομένων
bull πληρότητα
bull γλωσσική ορθότητα
bull συμμόρφωσης με συμβάσεις παρουσίασης
bull έλεγχος πλεονασμού έλεγχος των διπλοεγγραφών σε στάθμη εννοιών
bull τακτή συντήρηση των δεδομένων
bull τακτή συντήρηση των μεταδεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 75
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τη διαχείριση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull αναγνωσιμότητα των δεδομένων εξόδου
bull πρόσβαση στα δεδομένα
bull εξατομικευμένη επιλογή των δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 76
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την έξοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
39
bull φιλικό στον χρήστη μορφότυπο για την είσοδο δεδομένων
bull επικύρωση δεδομένων
bull συμβατότητα με άλλες δομές δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 77
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την είσοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Ποιες είναι οι ορολογικές εργασίες στο πλαίσιο ενός μεταφραστικού έργου
bull Τι είναι Ορογραφία bull Διαφορές ανάμεσα στην Ορογραφία και τη Λεξικογραφία bull Αναφέρετε μερικά παραδείγματα ορολογικών προϊόντων bull Αναφέρετε κατηγορίες δεδομένων που κατά τη γνώμη σας πρέπει να
ορίζονται υποχρεωτικά σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε μερικές δυνατότητες αναζήτησης που πρέπει να
προβλέπονται σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε κριτήρια αξιολόγησης ορολογικών πόρων ως προς τη
διαχείριση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 78
ερωτήσεις
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
40
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 79
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Σας ευχαριστώ
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Ορολογική εναρμόνιση και αστοχίες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
ανά κείμενο
κάθε όρος επιλέγεται με δεδομένη συγκεκριμένη μία σημασία οι λέξεις μπορεί να έχουν πολλές σημασίες ο όρος χρησιμοποιείται μόνο με μία σημασία
κάθε όρος αντιστοιχεί αμφιμονοσήμαντα με μία έννοια Στο πρωτογενές κείμενο μεταφραστέο μπορεί α) μία έννοια να δηλώνεται με περισσότερους του ενός όρου ή β) ένας όρος να αντιστοιχεί σε δύο ή περισσότερες έννοιες Επισημαίνονται τα ορολογικά ευρήματα αναφέροντας τους συνώνυμους όρους και τις διαφορετικές έννοιες Ενδεχομένως και αναφορά στο αδόκιμον του πρωτογενούς όρουόρος της γλώσσας πηγής γιατί η αρχή της laquoανακλησιμότηταςraquo έχει καθιερώσει αντιστοιχίες όρων
στο συγκείμενο νομοθετική Πράξη ή πλαίσιο εφαρμογής
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
διαπεδιακή ή οριζόντια
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
Ορολογική εναρμόνιση
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜIΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι
Όμως την μαστοριά σου όληνα την θέμε τώρα Για τον Αμμόνη που πέθανε 29 ετών στα 610
Κ Καβάφης
Ορολογική εναρμόνιση οδηγός
σε μια τροποποίηση ή εφαρμοστική πράξη η αρχή της εναρμόνισης ή συνοχής και ομοιογένειας της νομοθετικής πράξης επιβάλλει περιορισμούς στη διόρθωση λανθασμένων ή αδόκιμων όρων αλλά
laquoτα λάθη πρέπει να διορθώνονταιraquo
α) επιλέγοντας και χρησιμοποιώντας τον προτιμώμενο όρο και αναφέροντας τον αδόκιμο laquoσυνώνυμοraquo όρο που χρησιμοποιείται στην ίδια Πράξη στα σχετικά έγγραφα και ενδεχομένως γενικά στη νομοθεσία
β) συνοδεύοντας το μετάφρασμα με γλωσσάρι ισοδυνάμων όρων πχ στην αγγλική και ελληνική ή γλώσσες πηγής παραπέμποντας κατά περίπτωση σε ισχύοντες ορισμούς εννοιών Η επιλογή των όρων θα πρέπει να περιορίζεται στην ανάγκη επισήμανσης των laquoδιορθώσεωνraquo και στις πιθανές αστοχίες (βάσει της αποτίμησης διακινδύνευσης)
με επισήμανση για τη χρήση του προτιμώμενου όρου αντί του παλαιού όρου με σαφή προσδιορισμό της έννοιας που δηλώνεται πχ παραπέμποντας στον ορισμό ή την περιγραφή της έννοιας
Εναρμόνιση και διόρθωση λαθών
εκπονούνται ή καταρτίζονται (Καν 10252012)
The technical specifications are coherent as they do not conflict with European standards
Οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται με συνέπεια προκειμένου να είναι συμβατές μη αντικρουόμενες με άλλα ευρωπαϊκά πρότυπα (να αποτελούν ένα συνεκτικό σύστημα laquoτεχνικής νομοθεσίαςraquo)
Τα πρότυπα εκπονούνται ή καταρτίζονται ή αναπτύσσονται (development) και καθιερώνονται (are established) Στην καθιέρωση περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες formulating-σύνταξης adopting-υιοθέτησηςissuing-έκδοσης implementing-εφαρμογής Η έκδοση περιλαμβάνει τη δημοσίευση publication
Καθιέρωση προτύπωνEstablishing stds
process procedure δραστηριότητα ndash τρόπος εκτέλεσής της
The technical specifications were developed through processes which fulfil the following criteria
Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται μέσω διαδικασιών (διεργασιών) που πληρούν (ικανοποιούν) τα ακόλουθα κριτήρια
Στην κοινή νεοελληνική χρησιμοποιείται ο όρος laquoδιαδικασίεςraquo και με τις δυο σημασίες Με τη σημασία των λειτουργιών διεργασιών δραστηριοτήτων και laquoπροκαθορισμένος τρόπος εκτέλεσηςraquo
Τυποποίηση Για την υλοποίησηεκτέλεση μιας δραστηριότητας διεργασίας ενέργειας ακολουθούνται προδιαγεγραμμένες διαδικασίες που αποσκοπούν στη διασφάλιση του σεβασμούτης τήρησης αρχών καιή της ικανοποίησης απαιτήσεων
Διαδικασίες procedures ή δραστηριότητες
openness the technical specifications were developed on the basis of open decision-making accessible to all interested parties in the market or markets affected by those technical specifications
ανοικτή προσέγγιση Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται με βάση ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά ή στις αγορές τις οποίες αφορούν οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές
ανοικτότητα (για ελεύθερη πρόσβαση) και ανοικτή προσέγγιση (διασφάλιση ενημέρωσης και εκπροσώπησης κύριων συμφερόντων)
Ανοικτή προσέγγιση και ανοικτότητα
στα ουσιώδη από κύρια συμφέρονταconcerned or affected interested p
consensus the decision-making process was collaborative and consensus based and did not favour any particular stakeholder Consensus means a general agreement characterised by the absence of sustained opposition to substantial issues by any important part of the concerned interests and by a process that involves seeking to take into account the views of all parties concerned and to reconcile any conflicting arguments Consensus does not imply unanimity
συναίνεση Η διαδικασία λήψης αποφάσεων βασίζεται στη συνεργασία και στη συναίνεση χωρίς να ευνοούνται κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα Η συναίνεση σημαίνει γενική συμφωνία η οποία χαρακτηρίζεται από την απουσία συνεχιζόμενης εναντίωσης σε ουσιώδη ζητήματα από κάποιο σημαντικό τμήμα των θιγόμενων συμφερόντων καθώς και από μια διαδικασία που επιδιώκει να συνυπολογίσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών και να γεφυρώσει ενδεχομένως αντικρουόμενες απόψεις Η συναίνεση δεν προϋποθέτει ομοφωνία
Συναίνεση από κύρια συμφέροντα στα ουσιώδη (substantial issues) και ανεξαρτησία από ειδικά συμφέροντα εξισορρόπηση συμφερόντων απουσία δεσπόζοντος συμφέροντοςbalance
Συναίνεση ως συμφωνία και όχι ομοφωνία
neutrality and stability a) specifications whenever possible are performance oriented rather than based on design or descriptive characteristics b) specifications do not distort the market or limit the possibilities for implementers to develop competition and innovation based upon them
ουδετερότητα και σταθερότητα α) οι προδιαγραφές αν είναι δυνατόν έχουν ως γνώμονα τις επιδόσεις και δεν βασίζονται τόσο στον σχεδιασμό ή στα περιγραφικά χαρακτηριστικά β) οι προδιαγραφές δεν προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά (στον ανταγωνισμό) ούτε περιορίζουν τις δυνατότητες που έχουν οι φορείς που τις εφαρμόζουν (υπόχρεοι εφαρμογής) όσον αφορά την ανάπτυξη ανταγωνισμού και καινοτομίας
Επιτελεστικά πρότυπα πρότυπα επιδόσεων performance oriented regulationprovisions (πρόνοιες) και prescriptivedescriptive regulation Στρέβλωση του ανταγωνισμού όχι της αγοράς Υπόχρεοι εφαρμογής χρήστες implementers-economic operator-producer ecc
στρέβλωση του ανταγωνισμού υπόχρεοι εφαρμογής
Επιτελεστικά και μεθοδολογικά πρότυπα
με καθορισμό ουσιωδών απαιτήσεων πχ στην ευρωπαϊκή νομοθεσία CE
performance provision provision for fitness for purpose that concerns the behaviour of a product process or service in or related to use
επιτελεστική διάταξη πρόνοια διάταξη για καταλληλότητα εξυπηρέτησης του σκοπού που αφορά τη συμπεριφορά ενός προϊόντος μιας διεργασίας ή μιας υπηρεσίας στη χρήση τους ή σε σχέση με τη χρήση του
harmonized standards εναρμονισμένα πρότυπα πρότυπα εναρμόνισης που εξειδικεύουν τις νομοθετικές απαιτήσεις
Τελολογική προσέγγιση στη νομοθέτηση
advanced or consolidated findings of science technology and experience
specifications are based on advanced scientific and technological developments
οι προδιαγραφές βασίζονται σε προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις
state of the art developed stage of technical capability at a given time as regards products processes and services based on the relevant
consolidated findings of science technology and experience
καθιερωμένη τεχνική στάδιο ανάπτυξης της τεχνικής ικανότητας σε δεδομένο χρόνο όσον αφορά προϊόντα διεργασίες και υπηρεσίες που βασίζεται σε παγιωμένα ευρήματα της επιστήμης της τεχνολογίας και της εμπειρίας
Προηγμένη και καθιερωμένη τεχνική
εξασφάλιση και διασφάλιση
The technical specifications meet the following requirements
maintenance ongoing support and maintenance of published
specifications are guaranteed over a long period
Οι τεχνικές προδιαγραφές ικανοποιούν τις ακόλουθες απαιτήσεις
διατήρηση εξασφαλίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα η συνεχιζόμενη
υποστήριξη και η τήρηση δημοσιευμένων προδιαγραφών
guarantee vs ensure ndashεξασφάλιση και διασφάλιση
2 τήρηση αμφίσημο συμμόρφωση ή τήρηση αρχείου ή επικαιροποίηση
guaranteed vs ensuring
Η διανοητική περιλαμβάνει την πνευματική ιδιοκτησία
intellectual property rights essential to the implementation of specifications are licensed to applicants on a (fair) reasonable and non-discriminatory basis ((F)RAND) which includes at the discretion of the intellectual property right-holder licensing essential intellectual property without compensation
η άδεια άσκησης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που είναι σημαντικά για την εφαρμογή προδιαγραφών παρέχεται στους αιτούντες με (δίκαια) εύλογα κριτήρια χωρίς διακρίσεις τα οποία περιλαμβάνουν κατά τη διακριτική ευχέρεια του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αδειοδότηση βασικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς αποζημίωση
Η διανοητική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τόσο την πνευματική ιδιοκτησία (propriete litteraire et artistiquedroit d auteurcopyright) για πρωτότυπα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα μουσική τηλεοπτικές εκπομπές λογισμικό βάσεις δεδομένων αρχιτεκτονικά σχέδια διαφημίσεις και πολυμέσα όσο και τη βιομηχανική ιδιοκτησία (propriete industrielleindustrial property) όπως εφευρέσειςευρεσιτεχνίες εμπορικά σήματα βιομηχανικά σχέδια νέες ποικιλίες φυτών και γεωγραφικές ενδείξεις προέλευσης δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες προέλευσης
Διανοητική και πνευματική ιδιοκτησία
Οι νομοθετικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν τις κανονιστικές και νομικές
relevance a) the specifications are effective and relevant b) specifications need to respond to market needs and regulatory requirements
συνάφεια α) οι προδιαγραφές είναι αποτελεσματικές και σχετικές β) οι προδιαγραφές πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και στις κανονιστικές απαιτήσεις
legal=statutory +regulatory οι απαιτήσεις της νομοθεσίας διακρίνονται σε γενικές νομικές και κανονιστικές απαιτήσειςτεχνική νομοθεσία)
Συνάφεια της τεχνικής νομοθεσίας
risk source ie hazard and risk
ldquomanaging risks and opportunitiesrdquo) Πώς μεταφράζεται
Για την ασφάλεια των προϊόντων των διεργασιών και των υπηρεσιών (= απουσία μη αποδεκτής διακινδύνευσης για πρόκληση βλάβης) γενικά εξετάζεται με σκοπό να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία ενός αριθμού παραγόντων συμπεριλαμβανομένων μη τεχνικών παραγόντων όπως η ανθρώπινη συμπεριφορά που θα μειώνουν σε αποδεκτό βαθμό τη διακινδύνευση πρόκλησης βλάβης
level of risk στάθμη διακινδύνευσης
risk appetite στάση έναντι της διακινδύνευσης
Η διαχείριση της διακινδύνευσης (risk management) περιλαμβάνει την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και την αντιμετώπιση
risk evaluation αποτίμηση της διακινδύνευσης ως τελικό φάση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης (risk assessment)
risk treatment αντιμετώπιση της διακινδύνευσης
Κίνδυνος και διακινδύνευση
κοινωνική ευθύνη των οργανισμών και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) Issues and core subjects of social responsibilitydomaines drsquoaction e questions centrales (fr)
θέματα και πεδία κοινωνικής ευθύνης (ενότητα θεμάτων)
management διοίκηση και διαχείριση top management- Διοίκηση
applicable requirements εφαρμόσιμες ή εφαρμοστέες
υγεία και ασφάλεια στην εργασία (health) vs Υγιεινή (hygiene)
stakeholders=interested parties affected partiesinternal and external parties)
ενδιαφερόμενα μέρη συμμέτοχοισυμπράττοντες στο επιχειρείν και αποδέκτες
Plan ndashDo ndashCheck- Act Deming
κύκλος βελτίωσης Σχεδιάζω-υλοποιώ-ελέγχω-βελτιώνω
review ανασκόπηση=επανεξέταση
process approach και system approach διεργασιακή προσέγγιση και συστημική προσέγγιση
capability and competence skills and personal attributes integrity of personnel
Διάφορα 1
Άδεια άσκησης και πρακτική εξάσκησης
work-experience programme πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης και
mine surveyors licence άδεια εξάσκησης τοπογραφικού επαγγέλματος Ποιο είναι σωστό
societal security
ασφάλεια σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για κοινωνία-πολίτες πολιτική προστασία (απαρχαιωμένος όρος)
business continuity disruptive events
επιχειρησιακή συνέχειααποδιοργανωτικά συμβάντα
βιωσιμότητα και αειφορία
conformity assessment
αξιολόγηση της συμμόρφωσης ή πιστότητας
notified bodies ενέργεια διακοίνωσης
κοινοποιημένοι φορείς
intended use
προβλεπόμενη χρήση ή σκοπούμενη
Διάφορα 2
Design planning verification validation benchmarking conformity assessment attestation
Normative or informative annex
preparatoryappraisalmonitoring and evaluation measures
standard on data to be providednorme sur les donneacutees agrave fournir
πρότυπο δηλωτέων δεδομένων
mandatory requirement vs exclusive
αναφαίρετη δεσμία απαίτηση vs optional requirement (αναγκαία συνθήκη) απαίτηση τυποποιητικού εγγράφου που πρέπει απαραιτήτως να ικανοποιείται προκειμένου να υπάρχει συμμόρφωση με το συγκεκριμένο έγγραφο ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο όρος υποχρεωτική απαίτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν δηλώνεται μια απαίτηση που έχει γίνει υποχρεωτική με νόμο ή κανονισμό
Διάφορα 3
Knowledge management
explicit and implicittacit knowledge
ρητή και υπόρρητη γνώση Έχει αποτυπωθεί ή αποκωδικοποιηθεί πχ σε διαδικασία ατομική ή συλλογικήεπιχειρησιακή
intangible assets
άυλο κεφάλαιο ή άυλα στοιχεία ενεργητικού
best practice (model) - good practice
βέλτιστες πρακτικές ndash ορθές πρακτικές
Διάφορα 4
accountability
αρχή της λογοδοσίας principle that individuals organizations and the community are responsible for their actions and may be required to explain them to others
λογοδότηση state of being answerable for decisions and activities to the organizations governing bodies legal authorities and more broadly its stakeholders
Η λογοδότηση επί επαγγελματικών ευθυνών αφορά ένα άτυπο συμβόλαιο μεταξύ του παροχέα υπηρεσιών και του αποδέκτη σύμφωνα με το οποίο ο πρώτος είναι υπόλογος σε περίπτωση κακής παροχής υπηρεσιών
accountability-λογοδοσία
laquomanagementraquo = assurance + improvement
Food safety (FS) management = FS assurance + improvement
food safety assurance that food will not cause harm to the consumer when it is prepared andor eaten according to its intended use
Για τη δοκιμή της εγκυρότητας ενός ορισμού μιας έννοιας εφαρμόζεται η
αρχή της υποκατάστασης
Ο ορισμός είναι έγκυρος αν μπορεί να αντικαταστήσει τον όρο σε ένα
κείμενο χωρίς να επιφέρει απώλεια ή μείζονα μεταβολή νοήματος
Λαμβάνοντας υπόψη ότι Food safety (FS) management = FS assurance +
improvement κάνετε έλεγχο της ορθότητας του παρακάτω ορισμού
αντικαθιστώντας στο 1ο μέρος της ισότητας τον όρο FS με τον ορισμό της
έννοιας
Έλεγχος ορθότητας ορισμού έννοιας
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
30 Μαϊου 2015
ISO is derived from the Greek isos meaning equal Whatever the country whatever the language we are
always ISO
httpwwwisoorg
2 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
2
bull ΕΣΥΠΕΛΟΤ (Ελλάδα) Εθνικό Σύστημα Υποδομών ΠοιότηταςΕλληνικός Οργανισμός Τυποποίησης httpwwwelotgr
bull BSI (Μεγάλη Βρετανία) British Standards Institute httpwwwstandardsukcombsi
bull AFNOR (Γαλλία) Association Franccedilaise de Normalisation httpwwwafnororg
bull DIN (Γερμανία) Deutsches Institut fuumlr Normung httpwwwdinde
bull ANSI (ΗΠΑ) American National Standards Institute httpwwwansiorg
3 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
bull CEN European Committee for Standardization httpwwwcenormbe
4 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
3
Στάδια εκπόνησης προτύπων Στάδιο της πρότασης (Proposal stage) Στάδιο της προετοιmicroασίας (Preparatory stage) Στάδιο της επιτροπής (Committee stage) Στάδιο της εξέτασης (Enquiry stage) Στάδιο της αποδοχής (Approval stage) Στάδιο της έκδοσης (Publication stage) Στάδιο της αναθεώρησης (Review stage)
5 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
PWI Preliminary stage Preliminary work item (project) (προκαταρκτικό στάδιο ndash προκαταρκτικό έγγραφο εργασίας)
AWI Approved Work Item NP Proposal stage New proposal for a work item (στάδιο πρότασης ndash νέα
πρόταση για έγγραφο εργασίας) WD Preparatory stage Working draft(s) (προπαρασκευαστικό στάδιο ndash
σχέδια εργασίας) CD Committee stage Committee draft(s) (στάδιο Επιτροπής ndash σχέδια
Επιτροπής) Enquiry stage Draft International Standard DIS (στάδιο έρευνας ndash σχέδιο
Διεθνούς Προτύπου) FDIS Approval stage Final Draft International Standard (στάδιο έγκρισης ndash
τελικό σχέδιο Διεθνούς Προτύπου) IS Publication stage International Standard (στάδιο έκδοσης ndash Διεθνές
Πρότυπο)
6 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
4
7 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
κωδικοί σταδίων εκπόνησης Προτύπων ISO
8 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Παραδείγματα αναγνώρισης Διεθνών Προτύπων ISO
παραδείγματα αναγνώρισης Προτύπων ISO
24062015
5
bull ACI (American Concrete Institute) bull IEEE (Institution of Electrical amp Electronic Engineers) bull IFLA (International Federation of Library Associations) bull ITU (International Telecommunications Union) bull
9 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ΕΛΟΤ 1976- πλέον των 100 Τεχνικών Επιτροπών wwwelotgr
10 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
6
ldquoTerminology and other language and content resourcesrdquo ISOTC 37AG 0 Advisory group ISOTC 37JAC 0 ISO 639 RA Joint Advisory Committee ISO TC 37TCG Terminology Coordination Group for TC37 ISOTC 37WG 9 Data category registry TC 37SC1 Principles and methods TC 37SC 2 Terminographical and lexicographical working
methods TC 37SC 3 Systems to manage terminology knowledge and
content TC 37SC 4 Language resource management
11 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
laquoΟρολογία ndash Γλωσσικοί πόροιraquo 1978- ΤΕΕ γραμματειακή υποστήριξη Μέλη ΕΛΟΤ ΤΕΕ ΕΛΕΤΟ Ακαδημία Αθηνών ΕΜΠ
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ένωση Ελλήνων Χημικών Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Παρατηρητές
12 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
7
ζητήματα της τυποποίησης στην ορολογία bull θέσπισηυιοθέτηση των κανόνων Ορολογίας
bull επεξεργασία και απόδοση στην ελληνική των προτύπων Ορολογίας του ISO
bull επεξεργασία για έκδοση ελληνικών προτύπων στον τομέα της Ορολογίας
ημερίδες σεμινάρια συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και
προσωπικότητες
13 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
πλήρες μέλος (P-Member) της TC 37 παρακολουθεί και ενημερώνεται για όλο το έργο της
Διεθνούς Επιτροπής συμμετέχει στις συζητήσεις και ψηφοφορίες για τα
νέα πρότυπα και άλλα τυποποιητικά κείμενα που προκύπτουν
Μέλη ISOTC 37 P-members O-members
14 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
8
Στάδιο 1 Επιλογή προτύπου Στάδιο 2 Προετοιμασία του Σχεδίου Ελληνικού Προτύπου
(ΣΕΠ) Στάδιο 3 Δημόσια κρίση Στάδιο 4 Έκδοση του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ επιθυμητό και Στάδιο 5 Αναθεώρηση προτύπου
15 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Προβολή και προώθηση Συνεργασίες και Δημόσιες σχέσεις Κατάρτιση Επιμόρφωση Ιστότοπος
bull httpportalteegrportalpageportalSCIENTIFIC_WORKscient_typopoiisiepitropesELOT-TE21
16 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
9
ΕΛΕΤΟ 1992- httpwwweletogr
Σκοπός της ΕΛΕΤΟ είναι
η μελέτη εκπόνηση απόδοση επεξεργασία συγκέντρωση συστηματοποίηση διάδοση αξιοποίηση και με οποιοδήποτε τρόπο ανάπτυξη της Ελληνικής Ορολογίας και ορολογικής έρευνας
η συμβολή στη συνεχή και σύμμετρη ανάπτυξη της Ελληνικής Γλώσσας για την κάλυψη των πολύπλευρων και επιτακτικών σύγχρονων αναγκών και
η κατάδειξη προς κάθε κατεύθυνση του θεμελιακού ρόλου της Ελληνικής Γλώσσας ως υλικού συνάμα και εργαλείου για το διεθνές ορολογικό υπόβαθρο και η προώθηση και προαγωγή αυτού του ρόλου για την κάλυψη σημερινών και μελλοντικών αναγκών της διεθνούς Ορολογίας
17 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Η ΕΛΕΤΟ είναι μέλος και συμμετέχει στις εργασίες των παρακάτω οργανώσεων Διεθνές Κέντρο Πληροφοριών Ορολογίας (INFOTERM) Ευρωπαϊκή Ένωση Ορολογίας (EAFT) Διεθνές Δίκτυο Ορολογίας (Termnet) Διεθνές Ινστιτούτο Ορολογικής Έρευνας (IIFT)
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
10
Συνέδρια laquoΕλληνική Γλώσσα και Ορολογίαraquo κάθε δύο χρόνια σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως ο ΕΛΟΤ το ΤΕΕ το ΕΜΠ το ΕΚΠΑ το Ιόνιο Πανεπιστήμιο κά ενώ κατά την ιδρυτική της χρονιά το 1992 είχε διοργανώσει μαζί με το ΤΕΕ και την ΕΛΟΤΤΕ21 την ημερίδα laquoΤυποποίηση Ορολογίαςraquo
Συμμετέσχε ενεργά τόσο στην Επιτροπή Συντονισμού του
Εθνικού Προγράμματος Ορολογικού Συντονισμού (ΕΠΟΣ) όσο και στην Ομάδα Εργασίας του ΕΠΟΣ και συνέβαλε τα μέγιστα στη σύνταξη της laquoΣτρατηγικής Μελέτηςraquo και του laquoΕπιχειρησιακού Προγράμματος Ορολογίαςraquo του ΕΠΟΣ που υποβλήθηκε (το 2000) για έγκριση για χρηματοδότηση από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αλλά δεν εγκρίθηκε
19 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
TERMTERM Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
20 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
11
Λεξικά και Γλωσσάρια Στον ιστότοπο της ΕΛΕΤΟ αναρτώνται έργα των συλλογικών μελών της ή έργα άλλων φορέων τα οποία έχει εγκρίνει η ΕΛΕΤΟ httpwwweletogrLexicaAndGlossarieshtm TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg
21 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
22 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
12
23 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας bull httpeceuropaeugreecenews201520150323_diktyo_orologias_elhtm
Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και
Νεολογισμών bull httpwwwacademyofathensgrecportalaspid=63ampnt=109amplang=1
Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ)
bull httpwwwilspgr
Μόνιμη Ομάδα Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας (ΜΟΤΟ) bull httpwwwmoto-teletermgrmoto_grhtm
24 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
13
Δομικά υλικά ΤΕΕ
bull httpportalteegrportalpageportalMATERIAL_GUIDES
Αγγλο-Ελληνικό Λεξικό Χημικών Oρων
bull httpwwwchemuoagrvocabularyloginasp
Ιατρικοί όροι ΙΑΤΡΟΤΕΚ
bull wwwiatrotekorgsearchasp
25 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
26 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
14
27 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
International Information Centre for Terminology (Infoterm) bull httpwwwinfoterminfo
International Network for Terminology (TermNet)
bull httpwwwtermnetorg
European Association for Terminology (EAFT)
bull httpwwweaft-aetnet
IATE (Inter-Active Terminology for Europe)
bull iateeuropaeu
TermCoord bull httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
bull υποστήριξη και αραβικής (κυρίως βδ από UN)
28 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
15
29 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικά Πρότυπα Ορολογίας (Μάιος 2015)
ISO 7042000 Terminology work ndash Principles and methods αναγνώριση εννοιών και σχέσεων εννοιών ανάλυση και μοντελοποίηση συστημάτων εννοιών βάσει των
αναγνωρισμένων εννοιών και σχέσεων εννοιών καθιέρωση παραστάσεων συστημάτων εννοιών μέσω
εννοιοδιαγραμμάτων ορισμό εννοιών απόδοση κατασημάνσεων (κυρίως όρων) σε κάθε έννοια σε μία ή
περισσότερες γλώσσες εγγραφή και παρουσίαση ορολογικών δεδομένων κυρίως σε έντυπα
και ηλεκτρονικά μέσα (ορογραφία)
30 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
16
ISO 1087-12000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 1 Theory and application καθιερώνει ένα βασικό λεξιλόγιο για τη θεωρία και την εφαρμογή
της ορολογικής εργασίας πέραν των όρων και των ορισμών είναι σημαντικά τα
εννοιοδιαγράμματα που περιέχονται στα Παραρτήματα και διευκολύνουν την κατανόηση των εννοιών και των σχέσεων μεταξύ τους
Στον ISO διεξάγεται συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά με την αναθεώρηση των Προτύπων ISO 1087-1 amp -2 και έχουν προταθεί λύσεις όπως η δημιουργία ορολογικής βάσης δεδομένων με το περιεχόμενο των δύο προτύπων αντί της εκπόνησης νέου ή νέων προτύπων κειμενικής μορφής
31 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 1087-22000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 2 Theory and application
ορίζει έννοιες επεξεργασίας γλώσσας και επεξεργασίας πληροφοριών για εφαρμογές στην ορολογική εργασία και στην ορογραφία
32 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
17
ISO 8602007 Terminology work ndash Harmonization of concepts and terms
προδιαγράφει μια μεθοδολογική προσέγγιση της εναρμόνισης εννοιών συστημάτων εννοιών ορισμών και όρων
έχει εφαρμογή στην ανάπτυξη εναρμονισμένων ορολογίων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο σε μονόγλωσσο ή πολύγλωσσο συγκείμενο
Η εναρμόνιση αποτελεί ζητούμενο διότι οι διαφορές μεταξύ των εννοιών δεν γίνονται κατrsquo ανάγκην εμφανείς σε επίπεδο
κατασήμανσης η ομοιότητα σε επίπεδο κατασήμανσης δεν σημαίνει κατrsquo ανάγκην ότι ταυτίζονται οι
έννοιες που αντιστοιχούν στις κατασημάνσεις εμφανίζονται σφάλματα όταν μία έννοια κατασημαίνεται από δύο συνώνυμα τα οποία
εκ παραδρομής θεωρούνται κατασημάνσεις δύο διαφορετικών εννοιών Η εναρμόνιση αρχίζει από το επίπεδο της έννοιας και συνεχίζεται στο επίπεδο του όρου
33 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
34
ΤΕΛΟΣ
Συντάσσεται ορισμός έννοιας που υπάρχει σε ένα σύστημα
εννοιών αλλά όχι σε άλλο
(5)
Όχι
Ανάλυση των συστημάτων εννοιών (432)
Ναι
Υπάρχουν άλλες έννοιες
για εναρμόνιση
ΑΡΧΗ
Προκαταρκτικά θέματα (421)
Ανάλυση του θεματικού πεδίου
(422)
Πρόκειται για
συστήματα εννοιών από το ίδιο θεματικό
πεδίο (421)
Όχι
Ναι
Σύγκριση μεμονωμένων εννοιών
(434)
Ανάλυση των ομοιοτήτων μεταξύ των εννοιών
(423)
Υπάρχουν
ευνοϊκές πιθανότητες εναρμόνισης
Όχι
Όχι
Όχι
Ναι
Ναι
Ναι
Υπάρχει μερική επικάλυψη των
εννοιών
Είναι ίδια
τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται για
τον ορισμό των εννοιών
Δεν γίνεται εναρμόνιση
Γίνεται εναρμόνιση των εννοιών
(43431 α)
Συντάσσονται χωριστοί ορισμοί
Δεν γίνεται εναρμόνιση
(43431 β)
Συντάσσεται εναρμονισμένος ορισμός
(5)
Ναι Όχι
Οι διαφορές είναι
ελάσσονες
Συντάσσεται εναρμονισμένος
ορισμός (5)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Διεργασία εναρμόνισης εννοιών
24062015
18
ISO 293832010 Terminology policies ndash Development and implementation
γενικές αρχές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένης πολιτικής προσαρμοσμένης σε δεδομένο σύνολο περιστάσεων
διατύπωση συστάσεων για ποικιλία δράσεων οι οποίες αποδεδειγμένα εξυπηρετούν σε διαφορετικές καταστάσεις
bull κάποιες ουσιώδεις σε όλα τα περιβάλλοντα πολιτικής
bull άλλες μπορεί να μην βρίσκουν εφαρμογή σε κάποια από αυτά Οι ορολογικές πολιτικές μπορεί να λαμβάνουν διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πλαίσιο εφαρμογής σε εθνικό πλαίσιο μορφή ενός θεσμοθετημένου εγγράφου ή μέρους ενός ευρύτερου τέτοιου
εγγράφου (γλωσσικής ή εκπαιδευτικής πολιτικής ή πολιτικής πληροφόρησης) σε μεγάλη μη-κυβερνητική ή διακυβερνητική οργάνωση πρέπει να αντιμετωπίσει μια σύνθετη
πολιτικής χροιάς κατάσταση και διάφορα επίπεδα διαλειτουργικότητας (πολιτισμικά πολιτικά σημασιολογικά hellip)
σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και μικρότερους οργανισμούς μορφή κατευθυντήριων οδηγιών ή παραπομπών για τη διαχείρισή της
35 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Οι ορολογικές πολιτικές βασίζονται σε στοιχεία˙ είναι οραματικές (μακροπρόθεσμη προοπτική)˙ βασίζονται στα πρότυπα και στη διαχείριση ποιότητας˙ υποστηρίζονται από τη διοίκηση (προσέγγιση από πάνω προς τα
κάτω) και είναι συμμετοχικές (προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω)˙
είναι βιώσιμες˙ είναι συνεπείς και σθεναρές˙ είναι συμμετοχικές και ενισχυτικές˙ είναι διαφανείς και επικαιροποιημένες˙ προσανατολίζονται στην ανάπτυξη ικανοτήτων
36 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
19
37 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
μοντέλο φάσεων μιας ορολογικής πολιτικής
ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
αποτελεσματική χρήση των ορολογικών δεδομένων γενικές αρχές για ένα μοντέλο εφαρμόσιμο σε ποικιλία ορολογικών πόρων
διασαφηνίζει τα ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που συνιστούν το μοντέλο αυτό και
παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνολική αξιολόγηση των ορολογικών πόρων λαμβάνοντας υπόψη τους αντικειμενικούς σκοπούς των χρηστών
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
38 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
20
39 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
40 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
21
41 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
42 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
22
ISO 151882001 Project management guidelines for terminology standardization
προδιαγράφει τις κατευθυντήριες οδηγίες που καθορίζουν τις ακολουθητέες φάσεις και διαδικασίες σε έργα τυποποίησης ορολογίας και σε έργα εναρμόνισης και ενοποίησης εντός και εκτός του πλαισίου τυποποίησης
διαιρείται σε δύο τμήματα με το πρώτο να ασχολείται γενικά με την ορολογική τυποποίηση και το δεύτερο να ασχολείται με την ορολογική τυποποίηση μέσα σε οργανισμούς διεθνών προτύπων
δεν διατυπώνει τις αρχές ορολογικής εργασίας (για παράδειγμα βλέπε ISO 704ΕΛΟΤ 402) ούτε και τη μεθοδολογική προσέγγιση σε διεθνή εναρμόνιση εννοιών εννοιών συστημάτων εννοιών όρων και ορισμών εννοιών (ISO 860ΕΛΟΤ 562)
δεν πραγματεύεται τους κανόνες για την προετοιμασία και την κατάστρωση των Διεθνών Προτύπων ορολογίας (ISO 10241)
ούτε και παρέχει συμβουλές για τη δημιουργία και χρήση βάσεων ορολογικών δεδομένων (ISOTR 12618)
δεν πραγματεύεται τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ποιότητα στη διαχείριση έργων οι οποίες παρέχονται στο ISO 10006
43
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
44 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ένα έργο Τυποποίησης της Ορολογίας
24062015
23
ISO 126162002 Translation-oriented terminography
κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας
έχει ως αντικείμενό της το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα) αλλά και το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο και επιπλέον την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
η εσωτερική δομή της βάσης δεδομένων να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών
τα ορολογικά λήμματα να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως για παράδειγμα βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
45 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 102412011 Terminological entries in standards -- Part 1 General requirements and examples of presentation
ISO 102412012Terminological entries in standards -- Part 2 Adoption of standardized terminological entries
ISO 126202009 Terminology and other language and content resources -- Specification of data categories and management of a Data Category Registry for language resources
ISO 171002015 Translation services -- Requirements for translation services ISO 222742013 Systems to manage terminology knowledge and content --
Concept-related aspects for developing and internationalizing classification systems
ISO 24156-12014 Graphic notations for concept modelling in terminology work and its relationship with UML -- Part 1 Guidelines for using UML notation in terminology work
Επίσης New work item proposal for ldquoTypology of language registersrdquo
46
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
24
47 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Σας ευχαριστώ
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Τυποποιητικές εκφράσεις και βοηθητικά ρήματα
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
τυποποίηση
συμφωνία και καθιέρωση προνοιών μη υποχρεωτικής εφαρμογής από ένα αναγνωρισμένο φορέα για ένα αντικείμενο κοινής χρήσης σε μια κοινότητα εφαρμογής με σκοπό το κοινό όφελος
Σημείωση Η τυποποίηση καθιερώνει πρότυπα προδιαγραφές κώδικες πρακτικής και άλλα τυποποιητικά έγγραφα μέσω τήρησης διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφάνεια συμμετοχήεκπροσώπηση των κύριων συμφερόντων και τη συναίνεσή τους
αντικείμενο τυποποίησης δραστηριότητεςδιεργασίες ndash αποτελέσματά τους όπως προϊόντα και υπηρεσίες ndash πόροι για αυτές τις δραστηριότητεςδιεργασίες
πρότυπαstandards σε αντιδιαστολή με τα laquoregulationsraquo (hard law)
συναίνεση των κύριων ενδιαφερομένων μερών για την εξυπηρέτηση σκοπού του αντικειμένου τυποποίησης καταλληλότητα για την προβλεπόμενη χρήση (intended use)-ποιότητα
καθιερωμένη τεχνική state of the art - Καθιερωμένοι κανόνες της επιστήμης τέχνης και εμπειρίας
Τυποποίηση και πρότυπα
provisions τα προϊόντα της τυποποιητικής ρύθμισης τυποποιητικό περιεχόμενο διατάξεις σωστότερα πρόνοιες
Μπορεί να είναι απαιτήσεις συστάσεις δηλώσειςπληροφορίες (statement) εντολήπρακτέα (instruction) Η απαίτηση μπορεί να είναι αναφαίρετη (mandatoryexclusive) ή προαιρετική ή κατrsquo επιλογήν (optionalfacultative) αναφορικά με τη συμμόρφωση με το πρότυπο Οι διατάξεις για ένα αντικείμενο τυποποίησης μπορεί να είναι περιγραφικές (descriptive) ή επίδοσης (performance)
harmonized standards τα ευρωπαϊκά πρότυπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ευρωπαϊκών οδηγιών ως μέσα απόδειξης της συμμόρφωσης εναρμονισμένα πρότυπα σωστότερα πρότυπα εναρμόνισης (για να δηλώνεται ο σκοπός που εξυπηρετούν) Καν ΕΕ 10252012
normative documents= τυποποιητικά έγγραφα περιλαμβάνουν πρότυπα και κανονισμούςregulationscompulsory documents
ΕΛΟΤ EN 450202006 και Καν 10252012
Ένα πρότυπο περιέχει πρόνοιεςδιατάξεις (τυποποιητικό περιεχόμενο) και πληροφορίες (πληροφοριακό περιεχόμενο) Οι πρόνοιες των προτύπων διακρίνονται σε
απαιτήσεις κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να αποφασίζεται η συμμόρφωση ή μη με το πρότυπο
συστάσεις για την προτιμητέα ή καταλληλότερη επιλογή ανάμεσα σε άλλες δυνατότητες
το επιτρεπτόν επιτρεπόμενες ή αποδεκτές επιλογές και
δυνατότητα και ικανότητα
Τυποποιητικές εκφράσεις
Τυποποιητικές εκφράσεις
ΑγγλικήΕλληνική δηλώνει
shallshall not
απαίτηση
πρέπει ναδεν πρέπει να
should beshould not
σύσταση
συνιστάται να συνιστάται να μην
mayneed not
το επιτρεπτόν
δύναται ναδεν χρειάζεται να
cancannot
ικανότητα
μπορεί ναδεν είναι σε θέση να
Νομοθεσία διαφορές
Αγγλική Ελληνική
shall ή must
ενεστώτας οριστικής (στην κύρια πρόταση)
should beshould not θα πρέπει να δεν θα πρέπει να
mayneed not μπορεί να δεν χρειάζεται να
cancannot μπορεί να μπορεί να μην
will ενεστώτας οριστικής γ΄πρόσωπο
στο διατακτικό των δεσμευτικών πράξεων οι χρησιμοποιούμενοι ρηματικοί τύποι πρέπει να είναι επιτακτικοί
Στα ελληνικά το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής (όπως γίνεται και στα γαλλικάmiddot στα αγγλικά χρησιμοποιούν τον τύπο shall με απαρέμφατο)
ΠΡΟΣΟΧΗ Το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής μόνο στις κύριες προτάσεις και όχι για τις δευτερεύουσες αφού οι δευτερεύουσες προτάσεις δεν επιβάλλουν επιταγές απαγορεύσεις ή κυρώσεις ούτε περιγράφουν διαδικασίες αλλά ανάλογα με το είδος τους επιτελούν άλλες λειτουργίες (πχ αναφοράς σκοπού εναντίωσης υπόθεσης κλπ) σε σχέση με την κύρια πρόταση
Ο μέλλοντας πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού η λέξη laquoθαraquo δεν συνάδει σε κείμενα κανονιστικού περιεχομένου
Δεν πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως θα πρέπει θα έπρεπε κλπ
Όταν το αγγλικό πρωτότυπο χρησιμοποιεί προστακτική το ίδιο κάνει και η ελληνική μετάφρασηmiddot όταν στα αγγλικά χρησιμοποιείται το must (αντί του shall)] ο έλληνας μεταφραστής μεταφράζει πρέπει να (+ απαρέμφατο κύριο ρήμα)
Διαφορές απόδοσης στα νομοθετικά έγγραφα
24062015
1
Σπύρος Δόικας translatumgr
ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ndash
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΣΤΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΡΟΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αντιπροσωπεία
της
Ευρωπαϊκής
Επιτροπής
στην Ελλάδα
Αθήνα
30 Μαΐου
2015
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
ΣΤΑΔΙΩΝ
24062015
2
1
bull ΠροετοιμασίαΔημιουργία αρχείων WordExcel [Οριοθέτες πινακοποίηση οντολογία υφολογία διαχείριση διπλοεγγραφών]
2
bull Μετατροπή αρχείων Excel για χρήση σε εργαλεία [MultiTerm Glossary Converter Xbench Magenta]
3
bull Αξιοποίηση ορολογίας σε SDL Studio [Χρήση autosuggest]
4
bull Προσθήκη μεμονωμένων όρων [Διαμόρφωση προβολής χρήση συντόμευσης]
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΧΕΙΩΝ
WORDEXCEL
24062015
3
Αν ξεκινάμε από το μηδέν με ένα γλωσσάρι στο Word
θα πρέπει να έχουμε δύο βασικά πράγματα κατά νου
1 Οριοθέτη όρου-απόδοσης
2 Οριοθέτη συνωνύμων
Το πρώτο μπορεί να μην χρειάζεται αν υιοθετήσουμε
μια μορφή δίστηλου πίνακα (είτε με δημιουργία
πίνακα από Word είτε με αντιγραφήεπικόλληση
κελιών από Excel) Πώς γίνονται αυτά
5
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΣΕ WORD
6
24062015
4
7
8
24062015
5
Το Word από προεπιλογή μετατρέπει το πρώτο
γράμμα κάθε κελιού ενός πίνακα σε κεφαλαίο Για να
μη γίνεται αυτό αποεπιλέγουμε το παρακάτω στοιχείο
EN File gt Options gt Proofing gt AutoCorrect Options gt
Capitalize first letter of table cells
EL Αρχείο gt Επιλογές gt Γλωσσικός έλεγχος gt Επιλογές
Αυτόματης Διόρθωσης gt Το πρώτο γράμμα των κελιών
του πίνακα κεφαλαίο
9
ΑΛΛΑΓΗ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
10
ΑΠΟΕΠΙΛΟΓΗ
ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ -
ΠΟΙΗΣΗΣ
24062015
6
Αν το γλωσσάρι μας έχει συνώνυμα θα μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε ως οριοθέτη το κόμμα Τι
γίνεται όμως αν υπάρχει το κόμμα ως μέρος του
όρου Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε έναν διακριτό οριοθέτη Πχ το
σύμβολο laquo|raquo Αυτό θα μας βοηθήσει στη σωστή
εισαγωγή των συνωνύμων σε μια ορολογική βάση σε
μεταγενέστερο στάδιο
11
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ
Πριν ξεκινήσουμε τη σύνταξη ενός γλωσσαρίου θα
πρέπει να έχουμε καθορίσει κάποιες υφολογικές
παραμέτρους Πχ
Χρήση πεζώνκεφαλαίων
Καλό είναι οι λέξεις να ξεκινούν με πεζό
γράμμα εκτός κι αν απαιτείται διαφορετικά
λόγω γραμματικών κανόνων ή σε ειδικές
περιπτώσεις (πχ ονόματα οργανισμών)
12
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [1]
24062015
7
Ακρώνυμα
Αν χρησιμοποιούμε και ακρώνυμα για τους
όρους τότε να τυποποιήσουμε τη χρήση τους
Πχ να είναι πάντα σε παρένθεση και στο τέλος
του (ανεπτυγμένου) όρου Πχ
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ)
και όχι πότε έτσι και πότε αλλιώς
13
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [2]
Ακρώνυμα ndash Πιθανές εκδοχές
(ΟΤΕ) Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος )
[ΟΤΕ] Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ [Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος]
ΟΤΕ ndash Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος ndash ΟΤΕ
ΟΤΕ
14
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [3]
24062015
8
Εναλλακτικά μπορούμε να έχουμε επιπλέον στήλες για
τα ακρώνυμα (γλώσσας πηγής και γλώσσας στόχου)
Τα ακρώνυμα δεν χρειάζεται να έχουν τελεία
Να σημειώσουμε εδώ ότι αν θέλουμε να
χρησιμοποιήσουμε τους όρους για αυτόματη
αναγνώριση (term recognition) στο SDL Studio τότε θα
ήταν καλύτερα να παρατίθενται χωρίς το ακρώνυμο
έτσι ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες για
αυτόματη αναγνώρισή τους (και ως εκ τούτου
ημιαυτόματη εισαγωγή μέσω autosuggest)
15
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [4]
Αποφυγή περιληπτικών γραφών με παρενθέσεις
καθέτους κτλ
Βλέπε και httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=2033450
16
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [5]
Όρος Όχι Ναι
βαθμολογική εξέλιξη (grade) advancement advancement grade
advancement
responsible finance υπεύθυνη
οικονομίαχρηματοδότηση
υπεύθυνη οικονομία
υπεύθυνη χρηματοδότηση
24062015
9
Αποφυγή αρίθμησης αποδόσεων παρενθέσεων με σχόλια
παρενθέσεων με εναλλακτική μορφή μέρος του λόγου θεματικό
πεδίο κτλ Παραδείγματα προς αποφυγή
1 ΙΑΤΕ 2 IATE
17
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [6]
localization τοπική προσαρμογή (Microsoft) τοπικοποίηση (ΕΛΕΤΟ)
ελληνοποίηση (μόνο για τα ελληνικά) ελληνικοποίηση
(μόνο για τα ελληνικά) εξελληνισμός (μόνο για τα
ελληνικά)
Garden sorrel οξαλίδα οξυλάπαθο ξυνίθρα(κοιν)
Run τρέξιμο (ουσ) τρέχω (ρ)
Protocol πρωτόκολλο(ν)
mixing1 ανάμ(ε)ιξημ(ε)ίξη
free of viral
contaminants2
1 (προϊόν) ελεύθερο ιών 2 (προϊόν) που δεν έχει
προσβληθεί από ιούς
Αν έχουμε τηρήσει απαρέγκλιτα τους οριοθέτες μας
τόσο για τον διαχωρισμό όρου πηγήςόρων στόχου όσο
και για τα συνώνυμα τότε η εισαγωγή στο Excel είναι
πολύ απλή Πχ αν για οριοθέτη όρου πηγήςόρων
στόχου έχουμε χρησιμοποιήσει το σύμβολο ίσον (=)
τότε απλά κάνουμε εύρεση και αντικατάσταση στο
Word (Ctrl+H)
18
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
= ^t
24062015
10
Στη συνέχεια κάνουμε επικόλληση σε ένα κενό φύλλο
Excel Αν έχουμε χρησιμοποιήσει το κόμμα ως οριοθέτη
συνωνύμων (έχουμε βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν όροι
που περιέχουν το κόμμα ως μέρος του) κάνουμε
ακόμη μία ενέργεια πριν την επικόλληση σε Excel
Προσοχή πριν το κόμμα βάζουμε και ένα διάστημα Αυτό το
κάνουμε έτσι ώστε να μην διαχωριστεί η λέξη laquoότιraquo (σε
περίπτωση που υπάρχει στο αρχείο μας) Δεν χρειάζεται να
υπάρχουν διαστήματα πριν ή μετά το σύμβολο της καθέτου 19
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
|
Με τη χρήση του εργαλείου ASAP Utilities μπορεί να
αυτοματοποιηθεί μια σειρά ποιοτικών ελέγχων
Πρώτα κάνουμε ταξινόμηση (Sort) στη στήλη Α
Κοιτάμε στο τέλος της να δούμε αν υπάρχουν
αποδόσεις για όλους τους όρους Αν δεν υπάρχουν
για κάποιους τους συμπληρώνουμε ή τους σβήνουμε
Επαναλαμβάνουμε τα ίδια για τη στήλη Β
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities επιλέγουμε Text gt Delete leading
trailing and excessive spaces
20
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [1]
24062015
11
Αν οι όροι μας ξεκινάνε με κεφαλαίο και στη συνέχεια
υπάρχουν κεφαλαία που δεν θέλουμε να αλλάξουμε
(πχ ακρώνυμα ή κύρια ονόματα) μπορούμε να
αλλάξουμε μόνο το πρώτο γράμμα κάθε κελιού σε πεζό
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Text gt Change Case (with options) gt
glossary case
21
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [2]
Αν θέλουμε να έχουμε ομοιόμορφη μορφοποίηση αφού
επιλέξουμε τις στήλες από το μενού ASAP Utilities gt
Format gt Apply standard format to selected cells
Αν θέλουμε να απαλείψουμε τις κενές σειρές (χωρίς
ταξινόμηση) ASAP Utilities gt Columns and Rows gt
Delete all empty rows
22
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [3]
24062015
12
Ένα συνηθισμένο πρόβλημα σε γλωσσάρια είναι οι
διπλοεγγραφές
Ένας εύκολος τρόπος να τις εντοπίσουμε είναι
κάνοντας ταξινόμηση (sort) στη στήλη Α Και πάλι όμως
δεν θα είναι τόσο εύκολο γιατί θα πρέπει να τις
εξετάσουμε μία μία
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Range gt Count duplicates and give its
set of duplicates its own colour
ή Count andor colour duplicates in selection
23
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [4]
Τι γίνεται όμως αν θέλουμε να επισημανθούν οι
διπλοεγγραφές που είναι ακριβώς ίδιες τόσο στη στήλη
Α όσο και στη στήλη Β
Χρησιμοποιούμε το Duplicate Master Αφού ανοίξουμε
το Excel κάνουμε κλικ στο αρχείο Duplicate Master
V218xla και μετά επιλέγουμε τις δύο στήλες και το
εκτελούμε από τα Add-ins
24
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [5]
24062015
13
25
26
24062015
14
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ
ΑΡΧΕΙΩΝ EXCEL
ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Θα πρέπει πρώτα να έχουμε εγκαταστήσει τα
Glossary Converter και Glossary Plugin
(δωρεάν) wwwcerebusdeglossaryconverter
Ανοίγουμε το γλωσσάριο σε μορφή Excel
προσθέτουμε μια σειρά (row) στο πάνω μέρος
του φύλλου και γράφουμε τους κωδικούς
γλώσσας για κάθε στήλη πχ στην πρώτη στήλη
γράφουμε EN και στη δεύτερη EL
28
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [1]
24062015
15
Για υποστήριξη συνωνύμων πρώτα αλλαγή
ρύθμισης στο Glossary Converter (το αυτόνομο
πρόγραμμα settings gt Synonyms in Excel files gt
επιλέγουμε Full support one row per entry gt
πατάμε ΟΚ) και στη συνέχεια συνεχίζουμε από το
SDL Studio 2014 (Projects View)
Υποθέτουμε ότι ως οριοθέτη συνωνύμων έχουμε
χρησιμοποιήσει το laquo|raquo αλλά μπορούμε και άλλους
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οριοθέτηση
συνωνύμων στο πεδίο του όρου πηγή (πρώτη
στήλη) Βλέπε httpswwwyoutubecomwatchv=2HwBC4VhDto
29
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [2]
Το Glossary Plugin είναι ο συντομότερος και
ευκολότερος τρόπος Ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός
Άλλες δυνατότητες
Translatum Excel to MultiTerm Converter (online)
MultiTerm Convert
Επίσης αντί για MultiTerm μπορεί κανείς να
χρησιμοποιήσει για διαχείριση ορολογίας τα
Xbench (δωρεάν η έκδοση 29 η έκδοση 3 δωρεάν
για 1 μήνα)
Dictionaries Explorer της Magenta
30
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERM ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
24062015
16
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ
SDL STUDIO
Το Studio από προεπιλογή κάνει διάκριση
πεζώνκεφαλαίων στο Autosuggest πράγμα που
σημαίνει ότι αν οι όροι έχουν καταχωρηθεί με
κεφαλαίο και εμείς πατάμε το μικρό γράμμα της
απόδοσής τους δεν θα εμφανιστούν προτάσεις στο
Autosuggest
Πώς αλλάζουμε αυτή τη ρύθμιση
File gt Options gt Autosuggest
32
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
24062015
17
33
34
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
Αλλαγή από
File gt
Options gt
Autosuggest
24062015
18
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ
ΟΡΩΝ
Σε περίπτωση που έχουμε επέμβει με κάποιο
τρόπο στην προβολή μπορούμε να
επαναφέρουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις
πατώντας View gt Reset Screen Layout Το
Termbase Viewer ως προεπιλογή είναι μια
καρτέλα αριστερά με αυτόματη απόκρυψη
Δηλαδή όταν προσθέτουμε έναν όρο
αναπτύσσεται η καρτέλα προς τα δεξιά και
πρέπει να περιμένουμε να συμπτυχθεί κάνοντας
κλικ στον Editor για να συνεχίσουμε την εργασία 36
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [1]
24062015
19
Για να αποφύγουμε αυτή την καθυστέρηση
μπορούμε να μετακινήσουμε το Termbase
Viewer κάνοντας πρώτα κλικ στο εικονίδιο
αυτόματης απόκρυψης και μετά με μεταφορά
και απόθεση πάνω δεξιά κάτω από το Term
recognition Θα εμφανιστεί ένας σταυρός
τοποθέτησης και όταν δούμε να σκουραίνει το
κάτω τμήμα του αφήνουμε το Termbase Viewer
37
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [2]
1 Επιλογή όρου κειμένου πηγής
2 Επιλογή όρου κειμένου στόχου
3 Πατάμε Ctrl+Shift+F2 για αυτόματη
προσθήκη ή Ctrl+F2 για προσθήκη με
παράθυρο διαλόγου Για προσθήκη
συνωνύμων πατάμε F2 (επεξεργασία) μετά
κλικ στο βελάκι του όρου στόχου και
προσθήκη νέου και μετά F12 (Αποθήκευση)
Δεν έχετε το Studio 2014 Δείτε εδώ httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=500090
38
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ
ΣΤΟ STUDIO 2014
24062015
20
KINDER ΕΚΠΛΗΞΗ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΠΟ ΤΟ STUDIO
Το Web lookup είναι ένα plug-in SDL που εμφανίζει
αποτελέσματα από πηγές αναφοράς μέσα σε ένα
πλαίσιο του Studio (επιλέγοντας τη λέξη και πατώντας
Alt+F8 (αν δεν λειτουργεί αλλαγή από το File gt Options
gt Keyboard Shortcuts gt Web Lookup ή δεξί κλικ στη
λέξη και επιλογή Web Lookup) και δίνει τη δυνατότητα
προσθήκης οποιασδήποτε πηγής αναφοράς
Το Terminotix Plug-in πραγματοποιεί αναζήτηση σε 1
πηγή της επιλογής σας (η δωρεάν έκδοση πχ ΙΑΤΕ ή
Linguee) όταν γίνεται αναζήτηση στο Concordance (F3)
Έτσι έχετε αποτελέσματα τόσο από τις μνήμες σας όσο
και από το Διαδίκτυο 40
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
24062015
21
41
Στο κάτω μέρος της αναζήτησης του Web lookup κλικ
στα Settings κύλιση κάτω προσθήκη νέας
καταχώρησης και στο πεδίο URL επικόλληση
Για συνδυασμό EN-EL
httpwwwtranslatumgrdictionarylookup_groupph
pword=phraseampgroup=English-Greek
Για άλλες γλώσσεςσυνδυασμούς αλλάζετε στο τέλος το
English-Greek πχ Greek-English ή French-Greek
42
ΠΡΟΣΘΗΚΗ TRANSLATUM MAGIC SEARCH
ΣΤΟ WEB LOOKUP
24062015
22
43
44
24062015
23
45
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
46
24062015
24
Μπορείτε να πραγματοποιήσετε λήψη της βάσης TermTerm από εδώ 47
ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ MULTITERM
Θα βρείτε τον σύνδεσμο στο
facebookcomtranslatum
48
ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
24062015
25
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Καθώς και τον άνθρωπο-ορχήστρα
για την οργάνωση
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη
Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 1
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Βάσεις ορολογικών δεδομένων άλλοι ορολογικοί πόροι
Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
29 Μαϊου 2015
bull Η Ορολογία ασχολείται με τις έννοιες με τις
σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες και με τις σχέσεις
ανάμεσα στις έννοιες και τις κατασημάνσεις
τους
bull Ορογραφία είναι η Ορολογία στην πράξη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 2
1 Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
2
bull έννοια (concept) είναι μονάδα γνώσης που δημιουργείται από ένα μοναδικό συνδυασμό χαρακτηριστικών
bull Παραδείγματα
laquoποταμόςraquo laquoΠηνειός ποταμόςraquo laquoπύργοςraquo laquoΠύργος του Άιφελraquo laquoπληροφορίαraquo laquoτετραγωνική ρίζα του 16raquo laquoεμπορικό σήμαraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 3
εννοιοκεντρική διάσταση της Ορολογίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
το laquoσημάδιraquo που υποδηλώνει μια συγκεκριμένη έννοια
λεκτική μορφή (να είναι δηλαδή όρος πχ ποιητής ή όνομα πχ Όμηρος)
σύμβολο πχ κωδικός (πχ ο ταξινομικός κωδικός 7209 όπως δηλώνεται το θεματικό πεδίο laquoΙστορία της Αρχιτεκτονικήςraquo στο δεκαδικό ταξινομικό σύστημα Dewey)
τύπος (μαθηματικός πχ radic16 όπως δηλώνεται η τετραγωνική ρίζα του 16 ή χημικός πχ H2O όπως δηλώνεται το νερό)
γράφημα (πχ copy όπως δηλώνεται η πνευματική ιδιοκτησία reg όπως δηλώνεται το σήμα κατατεθέν)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 4
κατασήμανση
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
3
δεδομένα που σχετίζονται με έννοιες ή τις κατασημάνσεις τους bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής
5
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος μιας συλλογής ορολογικών δεδομένων το οποίο περιέχει τα ορολογικά δεδομένα που σχετίζονται με μια έννοια
(terminological entry)
6
ορολογικό λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
4
bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής 7
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όρος που είναι επικεφαλής ενός ορολογικού λήμματος
Συνήθως είναι ο προτιμώμενος όρος Άλλοι τύποι όρων είναι τα συνώνυμα συντομομορφές πλήρεις μορφές του όρου σύμβολα τύποι φρασεολογικές μονάδες τυποποιημένα κείμενα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 8
εισόδιος όρος (entry term)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
5
παράσταση μιας έννοιας μέσω μιας περιγραφικής δήλωσης που εξυπηρετεί τη διαφοροποίησή της από συναφείς έννοιες
Ο ορισμός μπορεί να είναι
bull εντατικός όταν δηλώνεται η υπερτασσόμενη έννοια ακολουθούμενη από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την οριζόμενη έννοια από άλλες ή
bull εκτατικός όταν διατυπώνεται ως απαρίθμηση των υποτασσόμενων εννοιών που αποτελούν και το πλάτος της οριζόμενης έννοιας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
9
ορισμός
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
δήλωση που παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε μέρος ενός ορολογικού λήμματος
Μπορεί να αφορά χρήση γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό εμπορικό χαρακτηριστικό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 10
σημείωση(note)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
6
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν τα γραμματικά γνωρίσματα ενός όρου
πχ μέρος του λόγου γένος αριθμός
(grammatical label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 11
γραμματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το θεματικό πεδίο
(subject label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 12
θεματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
7
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γλώσσας
Σειρά προτύπων ISO 639
(language identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 13
αναγνωριστικό γλώσσας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γεωγραφικής περιοχής όπου χρησιμοποιείται ο κατασήμανση
(country identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 14
αναγνωριστικό χώρας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
8
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν την πηγή τεκμηρίωσης των ορολογικών δεδομένων
(source identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 15
αναγνωριστικό πηγής
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
προκαθορισμένη διευθέτηση των δεδομένων
bull διευθέτηση σε κάθε λήμμα μιας συλλογής λημμάτων (μικροδομή)
bull διευθέτηση των λημμάτων μιας συλλογής λημμάτων (μακροδομή)
(terminological format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
16
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
9
bull μορφότυπο εισόδου (input format)
bull μορφότυπο αποθήκευσης (storage format)
bull μορφότυπο εξόδου (output format)
bull μορφότυπο οπτικής παρουσίασης (display format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 17
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορολογικά δεδομένα (από ΕΛΟΤ 56112006)
24062015
10
bull βάση ορολογικών δεδομένων βάση δεδομένων που περιέχει ορολογικά δεδομένα
bull ορολογικό λεξικό συλλογή ορολογικών λημμάτων που παρουσιάζουν πληροφορίες σχετικές με έννοιες ή κατασημάνσεις από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull λεξιλόγιο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατασημάνσεις και ορισμούς από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull γλωσσάριο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατάλογο κατασημάνσεων από ένα θεματικό πεδίο μαζί με ισοδύναμα σε μία ή περισσότερες γλώσσες
bull θησαυρός ελεγχόμενο και δομημένο λεξιλόγιο στο οποίο οι έννοιες παριστάνονται από όρους οργανωμένους με τέτοιο τρόπο ώστε οι σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες να είναι εμφανείς και οι προτιμώμενοι όροι συνοδεύονται από λήμματα-οδηγούς για συνώνυμα ή οιονεί συνώνυμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 19
παρουσίαση ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 20
24062015
11
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 22
24062015
12
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 23
Παρουσίαση εγγραφής σε δίγλωσσο (αγγλο-ισπανικό) θησαυρό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 24
Ορολογικά προϊόντα
24062015
13
εργασία που αφορά τη συστηματική συλλογή περιγραφή επεξεργασία και παρουσίαση των εννοιών και των κατασημάνσεών τους
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 25
ορολογική εργασία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος της ορολογικής εργασίας που αφορά την εγγραφή και παρουσίαση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 26
ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
14
Η Ορογραφία bull ασχολείται με τις έννοιες (εννοιοκεντρική - concept-centered)
και όχι με τις λέξεις bull συνδέεται με ειδική γλώσσα bull καλύπτει (συνήθως) ένα συγκεκριμένο θεματικό πεδίο bull αντιμετωπίζει τα μεν συνώνυμα στο ίδιο ορολογικό λήμμα
(στο πλαίσιο της ίδιας έννοιας) ενώ τα ομώνυμα και πολύσημα ως χωριστά ορολογικά λήμματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 27
ορογραφία ne λεξικογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 28
Επόψεις της ορολογικής εργασίας
24062015
15
bull η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο
bull η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών από συγγενικές έννοιες
bull η αναγνώριση των διαφορετικών όρων που χρησιμοποιούνται για την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές και η άντληση ορολογικών πληροφοριών αξιοποιώντας ορολογικούς πόρους όπως βάσεις ορολογικών δεδομένων πχ ΙΑΤΕ
bull η επιλογή του (κατάλληλου) προτιμώμενου όρου και
bull η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 29
στο πλαίσιο του μεταφραστικού έργου και πριν από την ορογραφία
ορολογικές εργασίες
bull ISO 126162002 Translation-oriented terminography περιέχει κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας που είναι απαραίτητη στη μεταφραστική εργασία
bull ΣΕΠ ΕΛΟΤ 1447 Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 30
μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
16
κατηγορία δεδομένων (data category)
προδιαγραφή ενός πεδίου δεδομένων
στοιχείο δεδομένων (data element)
μονάδα δεδομένων που σε ορισμένο συγκείμενο θεωρείται αδιαίρετη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 31
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όχι μόνο το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα)
αλλά και
το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 32
αντικείμενο μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
17
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο (κατά κανόνα πληροφορικοποιημένο)
και επιπλέον
την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 33
εφαρμογή μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull βασική μονάδα μιας συλλογής ορολογικών πληροφοριών από κατηγορίες ορολογικών δεδομένων που σχετίζονται μεταξύ τους και ομαδοποιούνται με βάση διαφορετικά κριτήρια
bull μια συλλογή ορολογικών λημμάτων μπορεί να συγκροτηθεί σε βάση δεδομένων με ευέλικτη εσωτερική δομή για να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών
bull τα ορολογικά λήμματα μπορούν να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
bull το μορφότυπο των ορολογικών λημμάτων να προσαρμόζεται στην πολύγλωσση διαχείριση πληροφοριών όπως ονόματα φρασεολογικές μονάδες και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 34
ορολογικό λήμμα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
18
Η δομή του ορολογικού λήμματος πρέπει να διασφαλίζει
bull ότι όλες οι ορολογικές πληροφορίες συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη σημασία στη χρήση ανάλογα με το συγκείμενο κτλ μπορούν να εγγραφούν επαρκώς και
bull ότι όλες οι πληροφορίες είναι εύκολα επεξεργάσιμες και ανακτήσιμες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 35
δομή ορολογικού λήμματος
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Κάθε τύπος πληροφορίας που εγγράφεται σε ένα ορολογικό λήμμα παριστάνεται σε διαφορετικές κατηγορίες δεδομένων ώστε να είναι εύκολη και διαχειρίσιμη η αξιοποίησή τους στη συνέχεια
bull Συνιστάται δε οι κατηγορίες δεδομένων που σχετίζονται με τον όρο να καταχωρούνται για δύο τουλάχιστον γλώσσες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 36
τύποι πληροφορίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
19
bull ουσιώδεις (essential) bull περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που απαιτούνται ώστε ένα
ορολογικό λήμμα να είναι πλήρες
bull προαιρετικές (optional) bull μπορούν να προστεθούν στο ορολογικό λήμμα ανάλογα με τις
ειδικές ανάγκες του χρήστη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 37
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull κύριος εισόδιος όρος (main entry term)
bull ημερομηνία εισόδου (input date)
bull πηγή (source)
Σημ Ο μεταφραστής μπορεί ανάλογα με τον σκοπό της συλλογής ορολογικών δεδομένων να ορίσει ως ουσιώδη μία ή περισσότερες προαιρετικές κατηγορίες δεδομένων όπως το laquoθεματικό πεδίοraquo το laquoαναγνωριστικό λήμματοςraquo ή το laquoσυνώνυμοraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 38
ουσιώδεις κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
20
bull κύριους εισόδιους όρους σε περισσότερες από μία γλώσσες (επαναληψιμότητα ανά γλώσσα και όχι εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα συνώνυμα για κάθε γλώσσα (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας και ανά γλώσσα)
bull οι γραμματικές πληροφορίες (πχ το γένος ή ο αριθμός ενικός - πληθυντικός) να επαναλαμβάνονται για κάθε όρο (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα από ένα συγκείμενα πιθανώς ένα ανά συνώνυμο και καθένα με τη δική του πληροφορία σε σχέση με την πηγή (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 39
επαναλαμβανόμενες κατηγορίες δεδομένων (παραδείγματα)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Κατηγορίες δεδομένων
bull που αφορούν τους όρους και τις πληροφορίες που σχετίζονται με αυτούς
bull που σχετίζονται με την περιγραφή της έννοιας και
bull κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 40
ISO 126202009 Computer applications in terminology mdash Data categories
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 41
Κατηγορίες δεδομένων για τους διάφορους τύπους όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 42
Κατηγορίες δεδομένων για πληροφορίες που αφορούν τους όρους στην πραγματική τους χρήση σε ένα δεδομένο συγκείμενο
24062015
22
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 43
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την έννοια οι ορολογικές πληροφορίες μπορούν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους για παράδειγμα ως προς το θεματικό πεδίο (πχ ιατρική οικονομία) ή τον τύπο της πληροφορίας (πχ όνομα φορέα επάγγελμα όνομα πελάτη ή έργου)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 44
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την περιγραφή της έννοιας
24062015
23
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 45
Κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
bull πρέπει αρχικά να σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη ή των χρηστών της
bull είναι καλό να υπάρχει μια σχετική ευελιξία ώστε να συμπληρωθούν και τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις
bull πρέπει να προσδιοριστεί ο τύπος ο αριθμός και η επαναληψιμότητα των κατηγοριών δεδομένων που πρόκειται να συμπεριληφθούν στα ορολογικά λήμματα
bull χωρίς να αποκλείεται και η δυνατότητα μελλοντικής προσθήκης κατηγοριών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 46
2 Βάσεις ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
24
Αποφάσεις για
bull τύπο λειτουργικού συστήματος
bull επίδοση του συστήματος (τύπο επεξεργαστή χρόνο πρόσβασης του σκληρού δίσκου κτλ)
bull επίδοση περιφερειακού εξοπλισμού (πληκτρολόγιο οθόνη εκτυπωτή διαποδιαμορφωτή κτλ)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
47
γενικές απαιτήσεις βάσης ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull γλώσσα-ες και γραφικός σχεδιασμός (πχ παράθυρα) της διεπαφής χρήστη
bull κατάλληλο σύνολο χαρακτήρων για κάθε γλώσσα
bull καθορισμός των οθονών παρουσίασης εισόδου και εξόδου
bull φιλικότητα προς τον χρήστη (πχ λειτουργίες εκπαίδευσης ή βοήθειας του χρήστη ευκολία πρόσβασης κατά τη μετάφραση)
bull δυνατότητες του δικτύου
bull πρόσβαση σε εξωτερικά δεδομένα (πχ βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων)
bull δυνατότητες εισαγωγήςεξαγωγής δεδομένων
bull ασφάλεια και προστασία δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
48
απαιτήσεις λογισμικού
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
25
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 49
Δομή βάσης ορολογικών δεδομένων (Πηγή httpwwwtermsciencesfrtermsciencessitestermsciencesIMGpngTERMSCIENCES2png)
να τηρούνται ορισμένες ελάχιστες συμβάσεις όπως να συμπεριλαμβάνουν
bull τις ημερομηνίες εισόδου ή ενημέρωσης
bull τις πληροφορίες που αφορούν το θεματικό πεδίο και
bull τις πληροφορίες που σχετίζονται με την έννοια (όπως ορισμούς συγκείμενα και σημειώσεις)
για να αποφεύγεται η επανάληψη ίδιων ενεργειών να διευκολύνονται ο συντονισμός και η συνεργασία με άλλους και να καταδεικνύεται η ποιότητα της πραγματοποιηθείσας εργασίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 50
απαιτήσεις για τους μεταφραστές
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
26
bull συνιστάται η δομή της βάσης ορολογικών δεδομένων να επιτρέπει τη χρήση χωριστών σχεδιοτύπων εισόδου και εξόδου για συγκεκριμένα ζεύγη γλωσσών
bull πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ομοιόμορφη εφαρμογή των αναγνωριστικών πηγής και των κωδικών αξιοπιστίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 51
απαιτήσεις για τους μεταφραστές όταν εργάζονται ομαδικά
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull συνιστάται να γίνεται με τυποποιημένο τρόπο ώστε να είναι εύκολη η εισαγωγή των δεδομένων από κατηγορίες δεδομένων που επαναλαμβάνονται αλλά και η διαχείρισή τους στη συνέχεια (αναζήτηση παρουσίαση κτλ)
bull χρησιμοποιούνται μορφότυπα εισόδου με τυποποιημένο τρόπο εγγραφής δεδομένων όπως laquoημερομηνίαraquo laquoεισήχθη απόraquo κτλ
bull εάν χρησιμοποιείται φύλλο εγγραφής πρέπει να είναι συμβατό με το σχεδιότυπο που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη ορολογική συλλογή
bull συνιστάται να υπάρχει λογική δομή στη σειρά των πληροφοριών που εγγράφονται ώστε να διευκολύνεται το έργο του χρήστη της συλλογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 52
εισαγωγή δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
27
bull αποκοπή (δεξιά αριστερή αμφίπλευρη truncation) bull πχ γλωσσικ νέμω βλητ
bull χρήση φίλτρων bull πχ [ημερομηνία εισαγωγής]gt01012015
bull χρήση μπούλειων τελεστών και τελεστών απόστασης bull πχ [κύριος εισόδιος όρος]=αγορά AND [θεματικό πεδίο]=οικονομία
bull διαφύλλιση του ευρετηρίου
bull πχ αναζήτηση στο αλφαβητικό ευρετήριο όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 53
δυνατότητες αναζήτησης δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull μπορεί να αφορά την ανάκτηση ενός συγκεκριμένου λήμματος (εμφάνιση στην οθόνη ή εκτύπωση στο χαρτί)
ή
bull την ανάκτηση συνόλων λημμάτων (εκτύπωση στο χαρτί ή καταφόρτωση σε αποθηκευτικό μέσον)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 54
ανάκτηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
28
bull χρησιμοποιούνται τυποποιημένοι τρόποι - σχεδιότυπα εξόδου (output templates) ώστε να είναι ομοιόμορφη και εύκολα laquoαναγνώσιμηraquo στο χρήστη ενώ το αποτέλεσμα εφόσον είναι σε πληροφορικοποιημένη μορφή μπορεί να τροποποιείται (ως προς την εμφάνιση) και να προσαρμόζεται σε συγκεκριμένες ανάγκες που μπορεί να προκύπτουν
bull συνιστάται να υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης του συνόλου των δεδομένων ή μέρους αυτού υπό μορφή λιστών όρων μαζί με τα ισοδύναμα σε όλες τις γλώσσες-στόχους και προς όλες τις κατευθύνσεις
bull συνιστάται επίσης να υπάρχει δυνατότητα εξαγωγής αλφαβητικών ευρετηρίων γλωσσαρίων ανά θεματικό πεδίο κτλ
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 55
παρουσίαση των δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull να ακολουθούνται κανόνες ώστε να αντιμετωπίζονται ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από ενδογενείς (πχ λάθη αβλεψίας ανάγκη ενημέρωσης κτλ) ή εξωγενείς παράγοντες (πχ αιφνίδια διακοπή ρεύματος καταστροφή δίσκου κτλ)
bull να δημιουργηθούν μηχανισμοί προστασίας των δεδομένων (σχετικά πχ με τον τύπο του μέσου αποθήκευσης με τη δημιουργία εφεδρικού αντιγράφου σε τακτά διαστήματα και με την αντιμετώπιση του πλεονασμού των δεδομένων) καθώς και μέθοδοι ασφάλειας των δεδομένων (όπως είναι ο έλεγχος της πρόσβασης ιδίως σε συστήματα πολλών χρηστών)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 56
συντήρηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
29
bull να θεσπιστούν πρωτόκολλα που να διασφαλίζουν την ορθότητα της εγγραφής των ορολογικών λημμάτων καθώς και των πληροφοριών ενημέρωσης
bull δυνατότητα αναθεώρησης συμπλήρωσης και διόρθωσης των υπαρχόντων λημμάτων βάσει νέων στοιχείων που προκύπτουν
bull διόρθωση λαθών στα υπάρχοντα λήμματα
bull ενημέρωση των υπαρχόντων λημμάτων για την επικαιροποίηση των δεδομένων
bull εξάλειψη ή σύμπτυξη διπλοεγγραφών (διπλών λημμάτων που έχουν το ίδιο κλειδί ή που αναφέρονται στην ίδια έννοια)
bull προσθήκη νέων λημμάτων
bull δημιουργία νέων διαπαραπομπών που να επιτρέπουν την προσθήκη νέου υλικού
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 57
ενημέρωση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
να πληρούνται οι ακόλουθες ελάχιστες απαιτήσεις
bull συμβατή επιλογή και συνεπής εφαρμογή των κατηγοριών δεδομένων
bull ευελιξία στην ικανότητα μετατροπής και αναδιάρθρωση των μορφοτύπων των λημμάτων ώστε να ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες ή να αντανακλούν διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις
bull πχ αν δεν έχει γίνει διαχωρισμός μεταξύ ορισμού επεξήγησης και συγκειμένου σε ορολογικά λήμματα που έχουν προκύψει κατόπιν ανταλλαγής τότε είναι σκόπιμο αυτές οι κατηγορίες δεδομένων να αναγνωρισθούν αρχικά ως επεξηγήσεις μετά από χρήση και επαλήθευση αυτών των στοιχείων μπορεί να γίνει ακριβέστερη κατηγοριοποίηση
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 58
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
30
bull μετατροπή σε σύστημα ταξινόμησης ή θησαυρού ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητα των παραπομπών που αναφέρονται στο θεματικό πεδίο
bull πχ χρήση γνωστού διεθνούς ταξινομικού συστήματος όπως τα Lenoch (που αναπτύχθηκε από την Ευρ Επιτροπή για τη βάση Eurodicautom) Dewey ή LC (που χρησιμοποιούνται κύρια στις βιβλιοθήκες
bull αντιστρέψιμος μεταγραμματισμός σε ομοιόμορφες παραστάσεις συνόλων χαρακτήρων
Συνιστάται να χρησιμοποιείται ένα τυποποιημένο μορφότυπο μετατροπής Στο Διεθνές Πρότυπο ISO 12616 συνιστάται ως ελάχιστη απαίτηση το κάθε σύστημα να επιτρέπει τη μετατροπή τού μορφοτύπου των ορολογικών εγγραφών σε μορφότυπο MARTIF (ISO 12200) ή MATER (ISO 6156)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 59
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Ενδεικτικά παραδείγματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 60
3 Βάσεις ορολογικών δεδομένων και άλλοι ορολογικοί πόροι
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
31
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 61
TERMTERM - Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι
οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 62
TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική (συνεργασία με την ΕΛΕΤΟ) Δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg (και httptestserverkaleidoscopeattermtermPagesMainSearchaspx) INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
24062015
32
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 63
ISO Concept Database Παράγεται από τον ISO και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης από Διεθνή Πρότυπα και άλλες εκδόσεις του ISO Περιέχει τους όρους και τους ορισμούς των εννοιών από όλα τα Διεθνή Πρότυπα ISO (συνήθως κεφάλαιο 3 Terms and Definitions) και παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης με όρο με λέξη από οποιοδήποτε μέρος των κειμένων των προτύπων που έχουν καταχωρισθεί στη βάση (τίτλος προτύπου όρος ορισμός) Επίσης μπορεί να γίνει αναζήτηση από τις άλλες συλλογές καθώς και των γραφικών συμβόλων httpswwwisoorgobpui
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 64
Βάσεις ορολογικών δεδομένων των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων Είναι βάσεις δεδομένων σε γενικά ή ειδικά θέματα στις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναζήτησης σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες bull IATE bull CELEX bull EUR-LEX bull EURAMIS bull Κείμεναμνήμες Υπηρεσιών
24062015
33
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 65
IATE (Inter-Active Terminology for Europe) Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων για όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης iateeuropaeu
Lenoch ταξινομικό σύστημα Ταξινομικό σύστημα που αναπτύχθηκε για την Eurodicautom Χρησιμοποιεί 48 θεματικά πεδία httpwww2uibkacattranslationtermlogylenochhtml
Eurovoc Thesaurus Πολύγλωσσος θησαυρός που αναπτύχθηκε για την ευρετηρίαση των τεκμηρίων των Ευρωπαϊκών οργάνων Χρησιμοποιεί 21 θεματικά πεδία httpeuropaeuintcelexeurovoc
EuroTermBank Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων httpwwweurotermbankcomdefaultaspx
TermCoord Στον ιστότοπο του TermCoord υπάρχει μεγάλος αριθμός από βάσεις ορολογικών δεδομένων httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 66
Ελληνικοί ιστότοποι για γλώσσα και μετάφραση bull Translatum wwwtranslatumgr bull Lexilogia lexilogiagr
24062015
34
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 67
Chebi παράδειγμα βάσης δεδομένων με οντολογίες στο πεδίο της βιοχημείας httpwwwebiacukchebi
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 68
4 Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου
θεματικό πεδίο τομέας (subject field domain) πεδίο ειδικής γνώσης
ειδική γλώσσα (special language language for special purposes LSP) γλώσσα που χρησιμοποιείται σε ένα θεματικό πεδίο και χαρακτηρίζεται από τη χρήση είδιων γλωσσικών μέσων έκφρασης
ορολόγιο ορολογία (terminology) σύνολο κατασημάνσεων που ανήκει σε μία ειδική γλώσσα
Ορολογία επιστήμη των όρων (terminology) επιστήμη που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους και τη δομή το σχηματισμό την ανάπτυξη τη χρήση και τη διαχείριση ορολογίων σε διάφορα θεματικά πεδία
ονοματολόγιο ονοματολογία (nomenclature) ορολόγιο δομημένο συστηματικά σύμφωνα με προκαθορισμένους κανόνες ονοματοδοσίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
35
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 69
bull η ορολογική εργασία δεν είναι απλή μετάφραση και επομένως οι μεταφραστές χρειάζεται να ακολουθούν τους κανόνες τυποποίησης και ορολογίας ενώ είναι συχνά απαραίτητη η συνεργασία με ορολόγους καθώς και με ειδικούς του θεματικού πεδίου
bull να χρησιμοποιούν πηγές προκειμένου να αναζητηθούν ελεγχθούν και επιλεγούν οι κατάλληλοι όροι
bull οι πηγές αυτές είναι γλωσσικά και λεξικογραφικά βοηθήματα καθώς και πηγές (προφορικές και γραπτές) από τον χώρο του θεματικού πεδίου
bull να διασφαλίζεται αξιοπιστία και πληρότητα ως προς το εξεταζόμενο θεματικό πεδίο να είναι ενημερωμένες ως προς τις εξελίξεις στο ίδιο πεδίο να είναι η ελληνική η κύρια (αρχική) γλώσσα των πηγών αυτών
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 70
Ορογραφία μεταφραστές και
ειδική ορολογία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
36
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 71
Τα βήματα που ακολουθούνται από τον ορολόγο όταν τεθεί ένα ερώτημα (Πηγή M Teresa Cabreacute Terminology Theory methods and applications)
Οι δύο κύριες απαιτήσεις για χρησιμοποιήσιμα ορολογικά δεδομένα είναι
bull τα ορολογικά δεδομένα να ικανοποιούν την ανάγκη του χρήστη να αποκτήσει ορολογικό πληροφοριακό περιεχόμενο
bull τα ορολογικά δεδομένα να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν επιθυμητή πρόσβαση ή επεξεργασία
bull ΕΛΟΤ 14452014 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις
bull ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 72
5 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
37
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 73
μοντέλο αξιολόγησης
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull προδιαγραφή δομής δεδομένων
bull κάλυψη κατηγοριών δεδομένων
bull θεματική κάλυψη
bull γλωσσική κάλυψη
bull συμμόρφωση με κανόνες συνοχής
bull χρήση ελεγχόμενων εξωτερικών δεδομένων
bull χρήση έγκυρων πηγών
bull ένδειξη κατοχής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
bull συμμετρία της συλλογής ορολογικών δεδομένων
bull μέγεθος της συλλογής ορολογικών δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 74
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τα ορολογικά δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
38
bull επικύρωση δεδομένων
bull πληρότητα
bull γλωσσική ορθότητα
bull συμμόρφωσης με συμβάσεις παρουσίασης
bull έλεγχος πλεονασμού έλεγχος των διπλοεγγραφών σε στάθμη εννοιών
bull τακτή συντήρηση των δεδομένων
bull τακτή συντήρηση των μεταδεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 75
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τη διαχείριση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull αναγνωσιμότητα των δεδομένων εξόδου
bull πρόσβαση στα δεδομένα
bull εξατομικευμένη επιλογή των δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 76
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την έξοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
39
bull φιλικό στον χρήστη μορφότυπο για την είσοδο δεδομένων
bull επικύρωση δεδομένων
bull συμβατότητα με άλλες δομές δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 77
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την είσοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Ποιες είναι οι ορολογικές εργασίες στο πλαίσιο ενός μεταφραστικού έργου
bull Τι είναι Ορογραφία bull Διαφορές ανάμεσα στην Ορογραφία και τη Λεξικογραφία bull Αναφέρετε μερικά παραδείγματα ορολογικών προϊόντων bull Αναφέρετε κατηγορίες δεδομένων που κατά τη γνώμη σας πρέπει να
ορίζονται υποχρεωτικά σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε μερικές δυνατότητες αναζήτησης που πρέπει να
προβλέπονται σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε κριτήρια αξιολόγησης ορολογικών πόρων ως προς τη
διαχείριση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 78
ερωτήσεις
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
40
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 79
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Σας ευχαριστώ
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Ορολογική εναρμόνιση και αστοχίες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
ανά κείμενο
κάθε όρος επιλέγεται με δεδομένη συγκεκριμένη μία σημασία οι λέξεις μπορεί να έχουν πολλές σημασίες ο όρος χρησιμοποιείται μόνο με μία σημασία
κάθε όρος αντιστοιχεί αμφιμονοσήμαντα με μία έννοια Στο πρωτογενές κείμενο μεταφραστέο μπορεί α) μία έννοια να δηλώνεται με περισσότερους του ενός όρου ή β) ένας όρος να αντιστοιχεί σε δύο ή περισσότερες έννοιες Επισημαίνονται τα ορολογικά ευρήματα αναφέροντας τους συνώνυμους όρους και τις διαφορετικές έννοιες Ενδεχομένως και αναφορά στο αδόκιμον του πρωτογενούς όρουόρος της γλώσσας πηγής γιατί η αρχή της laquoανακλησιμότηταςraquo έχει καθιερώσει αντιστοιχίες όρων
στο συγκείμενο νομοθετική Πράξη ή πλαίσιο εφαρμογής
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
διαπεδιακή ή οριζόντια
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
Ορολογική εναρμόνιση
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜIΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι
Όμως την μαστοριά σου όληνα την θέμε τώρα Για τον Αμμόνη που πέθανε 29 ετών στα 610
Κ Καβάφης
Ορολογική εναρμόνιση οδηγός
σε μια τροποποίηση ή εφαρμοστική πράξη η αρχή της εναρμόνισης ή συνοχής και ομοιογένειας της νομοθετικής πράξης επιβάλλει περιορισμούς στη διόρθωση λανθασμένων ή αδόκιμων όρων αλλά
laquoτα λάθη πρέπει να διορθώνονταιraquo
α) επιλέγοντας και χρησιμοποιώντας τον προτιμώμενο όρο και αναφέροντας τον αδόκιμο laquoσυνώνυμοraquo όρο που χρησιμοποιείται στην ίδια Πράξη στα σχετικά έγγραφα και ενδεχομένως γενικά στη νομοθεσία
β) συνοδεύοντας το μετάφρασμα με γλωσσάρι ισοδυνάμων όρων πχ στην αγγλική και ελληνική ή γλώσσες πηγής παραπέμποντας κατά περίπτωση σε ισχύοντες ορισμούς εννοιών Η επιλογή των όρων θα πρέπει να περιορίζεται στην ανάγκη επισήμανσης των laquoδιορθώσεωνraquo και στις πιθανές αστοχίες (βάσει της αποτίμησης διακινδύνευσης)
με επισήμανση για τη χρήση του προτιμώμενου όρου αντί του παλαιού όρου με σαφή προσδιορισμό της έννοιας που δηλώνεται πχ παραπέμποντας στον ορισμό ή την περιγραφή της έννοιας
Εναρμόνιση και διόρθωση λαθών
εκπονούνται ή καταρτίζονται (Καν 10252012)
The technical specifications are coherent as they do not conflict with European standards
Οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται με συνέπεια προκειμένου να είναι συμβατές μη αντικρουόμενες με άλλα ευρωπαϊκά πρότυπα (να αποτελούν ένα συνεκτικό σύστημα laquoτεχνικής νομοθεσίαςraquo)
Τα πρότυπα εκπονούνται ή καταρτίζονται ή αναπτύσσονται (development) και καθιερώνονται (are established) Στην καθιέρωση περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες formulating-σύνταξης adopting-υιοθέτησηςissuing-έκδοσης implementing-εφαρμογής Η έκδοση περιλαμβάνει τη δημοσίευση publication
Καθιέρωση προτύπωνEstablishing stds
process procedure δραστηριότητα ndash τρόπος εκτέλεσής της
The technical specifications were developed through processes which fulfil the following criteria
Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται μέσω διαδικασιών (διεργασιών) που πληρούν (ικανοποιούν) τα ακόλουθα κριτήρια
Στην κοινή νεοελληνική χρησιμοποιείται ο όρος laquoδιαδικασίεςraquo και με τις δυο σημασίες Με τη σημασία των λειτουργιών διεργασιών δραστηριοτήτων και laquoπροκαθορισμένος τρόπος εκτέλεσηςraquo
Τυποποίηση Για την υλοποίησηεκτέλεση μιας δραστηριότητας διεργασίας ενέργειας ακολουθούνται προδιαγεγραμμένες διαδικασίες που αποσκοπούν στη διασφάλιση του σεβασμούτης τήρησης αρχών καιή της ικανοποίησης απαιτήσεων
Διαδικασίες procedures ή δραστηριότητες
openness the technical specifications were developed on the basis of open decision-making accessible to all interested parties in the market or markets affected by those technical specifications
ανοικτή προσέγγιση Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται με βάση ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά ή στις αγορές τις οποίες αφορούν οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές
ανοικτότητα (για ελεύθερη πρόσβαση) και ανοικτή προσέγγιση (διασφάλιση ενημέρωσης και εκπροσώπησης κύριων συμφερόντων)
Ανοικτή προσέγγιση και ανοικτότητα
στα ουσιώδη από κύρια συμφέρονταconcerned or affected interested p
consensus the decision-making process was collaborative and consensus based and did not favour any particular stakeholder Consensus means a general agreement characterised by the absence of sustained opposition to substantial issues by any important part of the concerned interests and by a process that involves seeking to take into account the views of all parties concerned and to reconcile any conflicting arguments Consensus does not imply unanimity
συναίνεση Η διαδικασία λήψης αποφάσεων βασίζεται στη συνεργασία και στη συναίνεση χωρίς να ευνοούνται κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα Η συναίνεση σημαίνει γενική συμφωνία η οποία χαρακτηρίζεται από την απουσία συνεχιζόμενης εναντίωσης σε ουσιώδη ζητήματα από κάποιο σημαντικό τμήμα των θιγόμενων συμφερόντων καθώς και από μια διαδικασία που επιδιώκει να συνυπολογίσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών και να γεφυρώσει ενδεχομένως αντικρουόμενες απόψεις Η συναίνεση δεν προϋποθέτει ομοφωνία
Συναίνεση από κύρια συμφέροντα στα ουσιώδη (substantial issues) και ανεξαρτησία από ειδικά συμφέροντα εξισορρόπηση συμφερόντων απουσία δεσπόζοντος συμφέροντοςbalance
Συναίνεση ως συμφωνία και όχι ομοφωνία
neutrality and stability a) specifications whenever possible are performance oriented rather than based on design or descriptive characteristics b) specifications do not distort the market or limit the possibilities for implementers to develop competition and innovation based upon them
ουδετερότητα και σταθερότητα α) οι προδιαγραφές αν είναι δυνατόν έχουν ως γνώμονα τις επιδόσεις και δεν βασίζονται τόσο στον σχεδιασμό ή στα περιγραφικά χαρακτηριστικά β) οι προδιαγραφές δεν προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά (στον ανταγωνισμό) ούτε περιορίζουν τις δυνατότητες που έχουν οι φορείς που τις εφαρμόζουν (υπόχρεοι εφαρμογής) όσον αφορά την ανάπτυξη ανταγωνισμού και καινοτομίας
Επιτελεστικά πρότυπα πρότυπα επιδόσεων performance oriented regulationprovisions (πρόνοιες) και prescriptivedescriptive regulation Στρέβλωση του ανταγωνισμού όχι της αγοράς Υπόχρεοι εφαρμογής χρήστες implementers-economic operator-producer ecc
στρέβλωση του ανταγωνισμού υπόχρεοι εφαρμογής
Επιτελεστικά και μεθοδολογικά πρότυπα
με καθορισμό ουσιωδών απαιτήσεων πχ στην ευρωπαϊκή νομοθεσία CE
performance provision provision for fitness for purpose that concerns the behaviour of a product process or service in or related to use
επιτελεστική διάταξη πρόνοια διάταξη για καταλληλότητα εξυπηρέτησης του σκοπού που αφορά τη συμπεριφορά ενός προϊόντος μιας διεργασίας ή μιας υπηρεσίας στη χρήση τους ή σε σχέση με τη χρήση του
harmonized standards εναρμονισμένα πρότυπα πρότυπα εναρμόνισης που εξειδικεύουν τις νομοθετικές απαιτήσεις
Τελολογική προσέγγιση στη νομοθέτηση
advanced or consolidated findings of science technology and experience
specifications are based on advanced scientific and technological developments
οι προδιαγραφές βασίζονται σε προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις
state of the art developed stage of technical capability at a given time as regards products processes and services based on the relevant
consolidated findings of science technology and experience
καθιερωμένη τεχνική στάδιο ανάπτυξης της τεχνικής ικανότητας σε δεδομένο χρόνο όσον αφορά προϊόντα διεργασίες και υπηρεσίες που βασίζεται σε παγιωμένα ευρήματα της επιστήμης της τεχνολογίας και της εμπειρίας
Προηγμένη και καθιερωμένη τεχνική
εξασφάλιση και διασφάλιση
The technical specifications meet the following requirements
maintenance ongoing support and maintenance of published
specifications are guaranteed over a long period
Οι τεχνικές προδιαγραφές ικανοποιούν τις ακόλουθες απαιτήσεις
διατήρηση εξασφαλίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα η συνεχιζόμενη
υποστήριξη και η τήρηση δημοσιευμένων προδιαγραφών
guarantee vs ensure ndashεξασφάλιση και διασφάλιση
2 τήρηση αμφίσημο συμμόρφωση ή τήρηση αρχείου ή επικαιροποίηση
guaranteed vs ensuring
Η διανοητική περιλαμβάνει την πνευματική ιδιοκτησία
intellectual property rights essential to the implementation of specifications are licensed to applicants on a (fair) reasonable and non-discriminatory basis ((F)RAND) which includes at the discretion of the intellectual property right-holder licensing essential intellectual property without compensation
η άδεια άσκησης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που είναι σημαντικά για την εφαρμογή προδιαγραφών παρέχεται στους αιτούντες με (δίκαια) εύλογα κριτήρια χωρίς διακρίσεις τα οποία περιλαμβάνουν κατά τη διακριτική ευχέρεια του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αδειοδότηση βασικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς αποζημίωση
Η διανοητική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τόσο την πνευματική ιδιοκτησία (propriete litteraire et artistiquedroit d auteurcopyright) για πρωτότυπα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα μουσική τηλεοπτικές εκπομπές λογισμικό βάσεις δεδομένων αρχιτεκτονικά σχέδια διαφημίσεις και πολυμέσα όσο και τη βιομηχανική ιδιοκτησία (propriete industrielleindustrial property) όπως εφευρέσειςευρεσιτεχνίες εμπορικά σήματα βιομηχανικά σχέδια νέες ποικιλίες φυτών και γεωγραφικές ενδείξεις προέλευσης δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες προέλευσης
Διανοητική και πνευματική ιδιοκτησία
Οι νομοθετικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν τις κανονιστικές και νομικές
relevance a) the specifications are effective and relevant b) specifications need to respond to market needs and regulatory requirements
συνάφεια α) οι προδιαγραφές είναι αποτελεσματικές και σχετικές β) οι προδιαγραφές πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και στις κανονιστικές απαιτήσεις
legal=statutory +regulatory οι απαιτήσεις της νομοθεσίας διακρίνονται σε γενικές νομικές και κανονιστικές απαιτήσειςτεχνική νομοθεσία)
Συνάφεια της τεχνικής νομοθεσίας
risk source ie hazard and risk
ldquomanaging risks and opportunitiesrdquo) Πώς μεταφράζεται
Για την ασφάλεια των προϊόντων των διεργασιών και των υπηρεσιών (= απουσία μη αποδεκτής διακινδύνευσης για πρόκληση βλάβης) γενικά εξετάζεται με σκοπό να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία ενός αριθμού παραγόντων συμπεριλαμβανομένων μη τεχνικών παραγόντων όπως η ανθρώπινη συμπεριφορά που θα μειώνουν σε αποδεκτό βαθμό τη διακινδύνευση πρόκλησης βλάβης
level of risk στάθμη διακινδύνευσης
risk appetite στάση έναντι της διακινδύνευσης
Η διαχείριση της διακινδύνευσης (risk management) περιλαμβάνει την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και την αντιμετώπιση
risk evaluation αποτίμηση της διακινδύνευσης ως τελικό φάση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης (risk assessment)
risk treatment αντιμετώπιση της διακινδύνευσης
Κίνδυνος και διακινδύνευση
κοινωνική ευθύνη των οργανισμών και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) Issues and core subjects of social responsibilitydomaines drsquoaction e questions centrales (fr)
θέματα και πεδία κοινωνικής ευθύνης (ενότητα θεμάτων)
management διοίκηση και διαχείριση top management- Διοίκηση
applicable requirements εφαρμόσιμες ή εφαρμοστέες
υγεία και ασφάλεια στην εργασία (health) vs Υγιεινή (hygiene)
stakeholders=interested parties affected partiesinternal and external parties)
ενδιαφερόμενα μέρη συμμέτοχοισυμπράττοντες στο επιχειρείν και αποδέκτες
Plan ndashDo ndashCheck- Act Deming
κύκλος βελτίωσης Σχεδιάζω-υλοποιώ-ελέγχω-βελτιώνω
review ανασκόπηση=επανεξέταση
process approach και system approach διεργασιακή προσέγγιση και συστημική προσέγγιση
capability and competence skills and personal attributes integrity of personnel
Διάφορα 1
Άδεια άσκησης και πρακτική εξάσκησης
work-experience programme πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης και
mine surveyors licence άδεια εξάσκησης τοπογραφικού επαγγέλματος Ποιο είναι σωστό
societal security
ασφάλεια σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για κοινωνία-πολίτες πολιτική προστασία (απαρχαιωμένος όρος)
business continuity disruptive events
επιχειρησιακή συνέχειααποδιοργανωτικά συμβάντα
βιωσιμότητα και αειφορία
conformity assessment
αξιολόγηση της συμμόρφωσης ή πιστότητας
notified bodies ενέργεια διακοίνωσης
κοινοποιημένοι φορείς
intended use
προβλεπόμενη χρήση ή σκοπούμενη
Διάφορα 2
Design planning verification validation benchmarking conformity assessment attestation
Normative or informative annex
preparatoryappraisalmonitoring and evaluation measures
standard on data to be providednorme sur les donneacutees agrave fournir
πρότυπο δηλωτέων δεδομένων
mandatory requirement vs exclusive
αναφαίρετη δεσμία απαίτηση vs optional requirement (αναγκαία συνθήκη) απαίτηση τυποποιητικού εγγράφου που πρέπει απαραιτήτως να ικανοποιείται προκειμένου να υπάρχει συμμόρφωση με το συγκεκριμένο έγγραφο ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο όρος υποχρεωτική απαίτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν δηλώνεται μια απαίτηση που έχει γίνει υποχρεωτική με νόμο ή κανονισμό
Διάφορα 3
Knowledge management
explicit and implicittacit knowledge
ρητή και υπόρρητη γνώση Έχει αποτυπωθεί ή αποκωδικοποιηθεί πχ σε διαδικασία ατομική ή συλλογικήεπιχειρησιακή
intangible assets
άυλο κεφάλαιο ή άυλα στοιχεία ενεργητικού
best practice (model) - good practice
βέλτιστες πρακτικές ndash ορθές πρακτικές
Διάφορα 4
accountability
αρχή της λογοδοσίας principle that individuals organizations and the community are responsible for their actions and may be required to explain them to others
λογοδότηση state of being answerable for decisions and activities to the organizations governing bodies legal authorities and more broadly its stakeholders
Η λογοδότηση επί επαγγελματικών ευθυνών αφορά ένα άτυπο συμβόλαιο μεταξύ του παροχέα υπηρεσιών και του αποδέκτη σύμφωνα με το οποίο ο πρώτος είναι υπόλογος σε περίπτωση κακής παροχής υπηρεσιών
accountability-λογοδοσία
laquomanagementraquo = assurance + improvement
Food safety (FS) management = FS assurance + improvement
food safety assurance that food will not cause harm to the consumer when it is prepared andor eaten according to its intended use
Για τη δοκιμή της εγκυρότητας ενός ορισμού μιας έννοιας εφαρμόζεται η
αρχή της υποκατάστασης
Ο ορισμός είναι έγκυρος αν μπορεί να αντικαταστήσει τον όρο σε ένα
κείμενο χωρίς να επιφέρει απώλεια ή μείζονα μεταβολή νοήματος
Λαμβάνοντας υπόψη ότι Food safety (FS) management = FS assurance +
improvement κάνετε έλεγχο της ορθότητας του παρακάτω ορισμού
αντικαθιστώντας στο 1ο μέρος της ισότητας τον όρο FS με τον ορισμό της
έννοιας
Έλεγχος ορθότητας ορισμού έννοιας
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
30 Μαϊου 2015
ISO is derived from the Greek isos meaning equal Whatever the country whatever the language we are
always ISO
httpwwwisoorg
2 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
2
bull ΕΣΥΠΕΛΟΤ (Ελλάδα) Εθνικό Σύστημα Υποδομών ΠοιότηταςΕλληνικός Οργανισμός Τυποποίησης httpwwwelotgr
bull BSI (Μεγάλη Βρετανία) British Standards Institute httpwwwstandardsukcombsi
bull AFNOR (Γαλλία) Association Franccedilaise de Normalisation httpwwwafnororg
bull DIN (Γερμανία) Deutsches Institut fuumlr Normung httpwwwdinde
bull ANSI (ΗΠΑ) American National Standards Institute httpwwwansiorg
3 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
bull CEN European Committee for Standardization httpwwwcenormbe
4 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
3
Στάδια εκπόνησης προτύπων Στάδιο της πρότασης (Proposal stage) Στάδιο της προετοιmicroασίας (Preparatory stage) Στάδιο της επιτροπής (Committee stage) Στάδιο της εξέτασης (Enquiry stage) Στάδιο της αποδοχής (Approval stage) Στάδιο της έκδοσης (Publication stage) Στάδιο της αναθεώρησης (Review stage)
5 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
PWI Preliminary stage Preliminary work item (project) (προκαταρκτικό στάδιο ndash προκαταρκτικό έγγραφο εργασίας)
AWI Approved Work Item NP Proposal stage New proposal for a work item (στάδιο πρότασης ndash νέα
πρόταση για έγγραφο εργασίας) WD Preparatory stage Working draft(s) (προπαρασκευαστικό στάδιο ndash
σχέδια εργασίας) CD Committee stage Committee draft(s) (στάδιο Επιτροπής ndash σχέδια
Επιτροπής) Enquiry stage Draft International Standard DIS (στάδιο έρευνας ndash σχέδιο
Διεθνούς Προτύπου) FDIS Approval stage Final Draft International Standard (στάδιο έγκρισης ndash
τελικό σχέδιο Διεθνούς Προτύπου) IS Publication stage International Standard (στάδιο έκδοσης ndash Διεθνές
Πρότυπο)
6 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
4
7 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
κωδικοί σταδίων εκπόνησης Προτύπων ISO
8 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Παραδείγματα αναγνώρισης Διεθνών Προτύπων ISO
παραδείγματα αναγνώρισης Προτύπων ISO
24062015
5
bull ACI (American Concrete Institute) bull IEEE (Institution of Electrical amp Electronic Engineers) bull IFLA (International Federation of Library Associations) bull ITU (International Telecommunications Union) bull
9 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ΕΛΟΤ 1976- πλέον των 100 Τεχνικών Επιτροπών wwwelotgr
10 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
6
ldquoTerminology and other language and content resourcesrdquo ISOTC 37AG 0 Advisory group ISOTC 37JAC 0 ISO 639 RA Joint Advisory Committee ISO TC 37TCG Terminology Coordination Group for TC37 ISOTC 37WG 9 Data category registry TC 37SC1 Principles and methods TC 37SC 2 Terminographical and lexicographical working
methods TC 37SC 3 Systems to manage terminology knowledge and
content TC 37SC 4 Language resource management
11 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
laquoΟρολογία ndash Γλωσσικοί πόροιraquo 1978- ΤΕΕ γραμματειακή υποστήριξη Μέλη ΕΛΟΤ ΤΕΕ ΕΛΕΤΟ Ακαδημία Αθηνών ΕΜΠ
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ένωση Ελλήνων Χημικών Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Παρατηρητές
12 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
7
ζητήματα της τυποποίησης στην ορολογία bull θέσπισηυιοθέτηση των κανόνων Ορολογίας
bull επεξεργασία και απόδοση στην ελληνική των προτύπων Ορολογίας του ISO
bull επεξεργασία για έκδοση ελληνικών προτύπων στον τομέα της Ορολογίας
ημερίδες σεμινάρια συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και
προσωπικότητες
13 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
πλήρες μέλος (P-Member) της TC 37 παρακολουθεί και ενημερώνεται για όλο το έργο της
Διεθνούς Επιτροπής συμμετέχει στις συζητήσεις και ψηφοφορίες για τα
νέα πρότυπα και άλλα τυποποιητικά κείμενα που προκύπτουν
Μέλη ISOTC 37 P-members O-members
14 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
8
Στάδιο 1 Επιλογή προτύπου Στάδιο 2 Προετοιμασία του Σχεδίου Ελληνικού Προτύπου
(ΣΕΠ) Στάδιο 3 Δημόσια κρίση Στάδιο 4 Έκδοση του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ επιθυμητό και Στάδιο 5 Αναθεώρηση προτύπου
15 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Προβολή και προώθηση Συνεργασίες και Δημόσιες σχέσεις Κατάρτιση Επιμόρφωση Ιστότοπος
bull httpportalteegrportalpageportalSCIENTIFIC_WORKscient_typopoiisiepitropesELOT-TE21
16 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
9
ΕΛΕΤΟ 1992- httpwwweletogr
Σκοπός της ΕΛΕΤΟ είναι
η μελέτη εκπόνηση απόδοση επεξεργασία συγκέντρωση συστηματοποίηση διάδοση αξιοποίηση και με οποιοδήποτε τρόπο ανάπτυξη της Ελληνικής Ορολογίας και ορολογικής έρευνας
η συμβολή στη συνεχή και σύμμετρη ανάπτυξη της Ελληνικής Γλώσσας για την κάλυψη των πολύπλευρων και επιτακτικών σύγχρονων αναγκών και
η κατάδειξη προς κάθε κατεύθυνση του θεμελιακού ρόλου της Ελληνικής Γλώσσας ως υλικού συνάμα και εργαλείου για το διεθνές ορολογικό υπόβαθρο και η προώθηση και προαγωγή αυτού του ρόλου για την κάλυψη σημερινών και μελλοντικών αναγκών της διεθνούς Ορολογίας
17 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Η ΕΛΕΤΟ είναι μέλος και συμμετέχει στις εργασίες των παρακάτω οργανώσεων Διεθνές Κέντρο Πληροφοριών Ορολογίας (INFOTERM) Ευρωπαϊκή Ένωση Ορολογίας (EAFT) Διεθνές Δίκτυο Ορολογίας (Termnet) Διεθνές Ινστιτούτο Ορολογικής Έρευνας (IIFT)
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
10
Συνέδρια laquoΕλληνική Γλώσσα και Ορολογίαraquo κάθε δύο χρόνια σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως ο ΕΛΟΤ το ΤΕΕ το ΕΜΠ το ΕΚΠΑ το Ιόνιο Πανεπιστήμιο κά ενώ κατά την ιδρυτική της χρονιά το 1992 είχε διοργανώσει μαζί με το ΤΕΕ και την ΕΛΟΤΤΕ21 την ημερίδα laquoΤυποποίηση Ορολογίαςraquo
Συμμετέσχε ενεργά τόσο στην Επιτροπή Συντονισμού του
Εθνικού Προγράμματος Ορολογικού Συντονισμού (ΕΠΟΣ) όσο και στην Ομάδα Εργασίας του ΕΠΟΣ και συνέβαλε τα μέγιστα στη σύνταξη της laquoΣτρατηγικής Μελέτηςraquo και του laquoΕπιχειρησιακού Προγράμματος Ορολογίαςraquo του ΕΠΟΣ που υποβλήθηκε (το 2000) για έγκριση για χρηματοδότηση από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αλλά δεν εγκρίθηκε
19 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
TERMTERM Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
20 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
11
Λεξικά και Γλωσσάρια Στον ιστότοπο της ΕΛΕΤΟ αναρτώνται έργα των συλλογικών μελών της ή έργα άλλων φορέων τα οποία έχει εγκρίνει η ΕΛΕΤΟ httpwwweletogrLexicaAndGlossarieshtm TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg
21 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
22 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
12
23 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας bull httpeceuropaeugreecenews201520150323_diktyo_orologias_elhtm
Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και
Νεολογισμών bull httpwwwacademyofathensgrecportalaspid=63ampnt=109amplang=1
Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ)
bull httpwwwilspgr
Μόνιμη Ομάδα Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας (ΜΟΤΟ) bull httpwwwmoto-teletermgrmoto_grhtm
24 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
13
Δομικά υλικά ΤΕΕ
bull httpportalteegrportalpageportalMATERIAL_GUIDES
Αγγλο-Ελληνικό Λεξικό Χημικών Oρων
bull httpwwwchemuoagrvocabularyloginasp
Ιατρικοί όροι ΙΑΤΡΟΤΕΚ
bull wwwiatrotekorgsearchasp
25 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
26 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
14
27 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
International Information Centre for Terminology (Infoterm) bull httpwwwinfoterminfo
International Network for Terminology (TermNet)
bull httpwwwtermnetorg
European Association for Terminology (EAFT)
bull httpwwweaft-aetnet
IATE (Inter-Active Terminology for Europe)
bull iateeuropaeu
TermCoord bull httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
bull υποστήριξη και αραβικής (κυρίως βδ από UN)
28 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
15
29 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικά Πρότυπα Ορολογίας (Μάιος 2015)
ISO 7042000 Terminology work ndash Principles and methods αναγνώριση εννοιών και σχέσεων εννοιών ανάλυση και μοντελοποίηση συστημάτων εννοιών βάσει των
αναγνωρισμένων εννοιών και σχέσεων εννοιών καθιέρωση παραστάσεων συστημάτων εννοιών μέσω
εννοιοδιαγραμμάτων ορισμό εννοιών απόδοση κατασημάνσεων (κυρίως όρων) σε κάθε έννοια σε μία ή
περισσότερες γλώσσες εγγραφή και παρουσίαση ορολογικών δεδομένων κυρίως σε έντυπα
και ηλεκτρονικά μέσα (ορογραφία)
30 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
16
ISO 1087-12000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 1 Theory and application καθιερώνει ένα βασικό λεξιλόγιο για τη θεωρία και την εφαρμογή
της ορολογικής εργασίας πέραν των όρων και των ορισμών είναι σημαντικά τα
εννοιοδιαγράμματα που περιέχονται στα Παραρτήματα και διευκολύνουν την κατανόηση των εννοιών και των σχέσεων μεταξύ τους
Στον ISO διεξάγεται συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά με την αναθεώρηση των Προτύπων ISO 1087-1 amp -2 και έχουν προταθεί λύσεις όπως η δημιουργία ορολογικής βάσης δεδομένων με το περιεχόμενο των δύο προτύπων αντί της εκπόνησης νέου ή νέων προτύπων κειμενικής μορφής
31 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 1087-22000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 2 Theory and application
ορίζει έννοιες επεξεργασίας γλώσσας και επεξεργασίας πληροφοριών για εφαρμογές στην ορολογική εργασία και στην ορογραφία
32 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
17
ISO 8602007 Terminology work ndash Harmonization of concepts and terms
προδιαγράφει μια μεθοδολογική προσέγγιση της εναρμόνισης εννοιών συστημάτων εννοιών ορισμών και όρων
έχει εφαρμογή στην ανάπτυξη εναρμονισμένων ορολογίων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο σε μονόγλωσσο ή πολύγλωσσο συγκείμενο
Η εναρμόνιση αποτελεί ζητούμενο διότι οι διαφορές μεταξύ των εννοιών δεν γίνονται κατrsquo ανάγκην εμφανείς σε επίπεδο
κατασήμανσης η ομοιότητα σε επίπεδο κατασήμανσης δεν σημαίνει κατrsquo ανάγκην ότι ταυτίζονται οι
έννοιες που αντιστοιχούν στις κατασημάνσεις εμφανίζονται σφάλματα όταν μία έννοια κατασημαίνεται από δύο συνώνυμα τα οποία
εκ παραδρομής θεωρούνται κατασημάνσεις δύο διαφορετικών εννοιών Η εναρμόνιση αρχίζει από το επίπεδο της έννοιας και συνεχίζεται στο επίπεδο του όρου
33 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
34
ΤΕΛΟΣ
Συντάσσεται ορισμός έννοιας που υπάρχει σε ένα σύστημα
εννοιών αλλά όχι σε άλλο
(5)
Όχι
Ανάλυση των συστημάτων εννοιών (432)
Ναι
Υπάρχουν άλλες έννοιες
για εναρμόνιση
ΑΡΧΗ
Προκαταρκτικά θέματα (421)
Ανάλυση του θεματικού πεδίου
(422)
Πρόκειται για
συστήματα εννοιών από το ίδιο θεματικό
πεδίο (421)
Όχι
Ναι
Σύγκριση μεμονωμένων εννοιών
(434)
Ανάλυση των ομοιοτήτων μεταξύ των εννοιών
(423)
Υπάρχουν
ευνοϊκές πιθανότητες εναρμόνισης
Όχι
Όχι
Όχι
Ναι
Ναι
Ναι
Υπάρχει μερική επικάλυψη των
εννοιών
Είναι ίδια
τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται για
τον ορισμό των εννοιών
Δεν γίνεται εναρμόνιση
Γίνεται εναρμόνιση των εννοιών
(43431 α)
Συντάσσονται χωριστοί ορισμοί
Δεν γίνεται εναρμόνιση
(43431 β)
Συντάσσεται εναρμονισμένος ορισμός
(5)
Ναι Όχι
Οι διαφορές είναι
ελάσσονες
Συντάσσεται εναρμονισμένος
ορισμός (5)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Διεργασία εναρμόνισης εννοιών
24062015
18
ISO 293832010 Terminology policies ndash Development and implementation
γενικές αρχές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένης πολιτικής προσαρμοσμένης σε δεδομένο σύνολο περιστάσεων
διατύπωση συστάσεων για ποικιλία δράσεων οι οποίες αποδεδειγμένα εξυπηρετούν σε διαφορετικές καταστάσεις
bull κάποιες ουσιώδεις σε όλα τα περιβάλλοντα πολιτικής
bull άλλες μπορεί να μην βρίσκουν εφαρμογή σε κάποια από αυτά Οι ορολογικές πολιτικές μπορεί να λαμβάνουν διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πλαίσιο εφαρμογής σε εθνικό πλαίσιο μορφή ενός θεσμοθετημένου εγγράφου ή μέρους ενός ευρύτερου τέτοιου
εγγράφου (γλωσσικής ή εκπαιδευτικής πολιτικής ή πολιτικής πληροφόρησης) σε μεγάλη μη-κυβερνητική ή διακυβερνητική οργάνωση πρέπει να αντιμετωπίσει μια σύνθετη
πολιτικής χροιάς κατάσταση και διάφορα επίπεδα διαλειτουργικότητας (πολιτισμικά πολιτικά σημασιολογικά hellip)
σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και μικρότερους οργανισμούς μορφή κατευθυντήριων οδηγιών ή παραπομπών για τη διαχείρισή της
35 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Οι ορολογικές πολιτικές βασίζονται σε στοιχεία˙ είναι οραματικές (μακροπρόθεσμη προοπτική)˙ βασίζονται στα πρότυπα και στη διαχείριση ποιότητας˙ υποστηρίζονται από τη διοίκηση (προσέγγιση από πάνω προς τα
κάτω) και είναι συμμετοχικές (προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω)˙
είναι βιώσιμες˙ είναι συνεπείς και σθεναρές˙ είναι συμμετοχικές και ενισχυτικές˙ είναι διαφανείς και επικαιροποιημένες˙ προσανατολίζονται στην ανάπτυξη ικανοτήτων
36 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
19
37 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
μοντέλο φάσεων μιας ορολογικής πολιτικής
ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
αποτελεσματική χρήση των ορολογικών δεδομένων γενικές αρχές για ένα μοντέλο εφαρμόσιμο σε ποικιλία ορολογικών πόρων
διασαφηνίζει τα ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που συνιστούν το μοντέλο αυτό και
παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνολική αξιολόγηση των ορολογικών πόρων λαμβάνοντας υπόψη τους αντικειμενικούς σκοπούς των χρηστών
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
38 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
20
39 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
40 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
21
41 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
42 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
22
ISO 151882001 Project management guidelines for terminology standardization
προδιαγράφει τις κατευθυντήριες οδηγίες που καθορίζουν τις ακολουθητέες φάσεις και διαδικασίες σε έργα τυποποίησης ορολογίας και σε έργα εναρμόνισης και ενοποίησης εντός και εκτός του πλαισίου τυποποίησης
διαιρείται σε δύο τμήματα με το πρώτο να ασχολείται γενικά με την ορολογική τυποποίηση και το δεύτερο να ασχολείται με την ορολογική τυποποίηση μέσα σε οργανισμούς διεθνών προτύπων
δεν διατυπώνει τις αρχές ορολογικής εργασίας (για παράδειγμα βλέπε ISO 704ΕΛΟΤ 402) ούτε και τη μεθοδολογική προσέγγιση σε διεθνή εναρμόνιση εννοιών εννοιών συστημάτων εννοιών όρων και ορισμών εννοιών (ISO 860ΕΛΟΤ 562)
δεν πραγματεύεται τους κανόνες για την προετοιμασία και την κατάστρωση των Διεθνών Προτύπων ορολογίας (ISO 10241)
ούτε και παρέχει συμβουλές για τη δημιουργία και χρήση βάσεων ορολογικών δεδομένων (ISOTR 12618)
δεν πραγματεύεται τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ποιότητα στη διαχείριση έργων οι οποίες παρέχονται στο ISO 10006
43
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
44 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ένα έργο Τυποποίησης της Ορολογίας
24062015
23
ISO 126162002 Translation-oriented terminography
κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας
έχει ως αντικείμενό της το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα) αλλά και το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο και επιπλέον την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
η εσωτερική δομή της βάσης δεδομένων να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών
τα ορολογικά λήμματα να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως για παράδειγμα βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
45 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 102412011 Terminological entries in standards -- Part 1 General requirements and examples of presentation
ISO 102412012Terminological entries in standards -- Part 2 Adoption of standardized terminological entries
ISO 126202009 Terminology and other language and content resources -- Specification of data categories and management of a Data Category Registry for language resources
ISO 171002015 Translation services -- Requirements for translation services ISO 222742013 Systems to manage terminology knowledge and content --
Concept-related aspects for developing and internationalizing classification systems
ISO 24156-12014 Graphic notations for concept modelling in terminology work and its relationship with UML -- Part 1 Guidelines for using UML notation in terminology work
Επίσης New work item proposal for ldquoTypology of language registersrdquo
46
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
24
47 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Σας ευχαριστώ
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Τυποποιητικές εκφράσεις και βοηθητικά ρήματα
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
τυποποίηση
συμφωνία και καθιέρωση προνοιών μη υποχρεωτικής εφαρμογής από ένα αναγνωρισμένο φορέα για ένα αντικείμενο κοινής χρήσης σε μια κοινότητα εφαρμογής με σκοπό το κοινό όφελος
Σημείωση Η τυποποίηση καθιερώνει πρότυπα προδιαγραφές κώδικες πρακτικής και άλλα τυποποιητικά έγγραφα μέσω τήρησης διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφάνεια συμμετοχήεκπροσώπηση των κύριων συμφερόντων και τη συναίνεσή τους
αντικείμενο τυποποίησης δραστηριότητεςδιεργασίες ndash αποτελέσματά τους όπως προϊόντα και υπηρεσίες ndash πόροι για αυτές τις δραστηριότητεςδιεργασίες
πρότυπαstandards σε αντιδιαστολή με τα laquoregulationsraquo (hard law)
συναίνεση των κύριων ενδιαφερομένων μερών για την εξυπηρέτηση σκοπού του αντικειμένου τυποποίησης καταλληλότητα για την προβλεπόμενη χρήση (intended use)-ποιότητα
καθιερωμένη τεχνική state of the art - Καθιερωμένοι κανόνες της επιστήμης τέχνης και εμπειρίας
Τυποποίηση και πρότυπα
provisions τα προϊόντα της τυποποιητικής ρύθμισης τυποποιητικό περιεχόμενο διατάξεις σωστότερα πρόνοιες
Μπορεί να είναι απαιτήσεις συστάσεις δηλώσειςπληροφορίες (statement) εντολήπρακτέα (instruction) Η απαίτηση μπορεί να είναι αναφαίρετη (mandatoryexclusive) ή προαιρετική ή κατrsquo επιλογήν (optionalfacultative) αναφορικά με τη συμμόρφωση με το πρότυπο Οι διατάξεις για ένα αντικείμενο τυποποίησης μπορεί να είναι περιγραφικές (descriptive) ή επίδοσης (performance)
harmonized standards τα ευρωπαϊκά πρότυπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ευρωπαϊκών οδηγιών ως μέσα απόδειξης της συμμόρφωσης εναρμονισμένα πρότυπα σωστότερα πρότυπα εναρμόνισης (για να δηλώνεται ο σκοπός που εξυπηρετούν) Καν ΕΕ 10252012
normative documents= τυποποιητικά έγγραφα περιλαμβάνουν πρότυπα και κανονισμούςregulationscompulsory documents
ΕΛΟΤ EN 450202006 και Καν 10252012
Ένα πρότυπο περιέχει πρόνοιεςδιατάξεις (τυποποιητικό περιεχόμενο) και πληροφορίες (πληροφοριακό περιεχόμενο) Οι πρόνοιες των προτύπων διακρίνονται σε
απαιτήσεις κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να αποφασίζεται η συμμόρφωση ή μη με το πρότυπο
συστάσεις για την προτιμητέα ή καταλληλότερη επιλογή ανάμεσα σε άλλες δυνατότητες
το επιτρεπτόν επιτρεπόμενες ή αποδεκτές επιλογές και
δυνατότητα και ικανότητα
Τυποποιητικές εκφράσεις
Τυποποιητικές εκφράσεις
ΑγγλικήΕλληνική δηλώνει
shallshall not
απαίτηση
πρέπει ναδεν πρέπει να
should beshould not
σύσταση
συνιστάται να συνιστάται να μην
mayneed not
το επιτρεπτόν
δύναται ναδεν χρειάζεται να
cancannot
ικανότητα
μπορεί ναδεν είναι σε θέση να
Νομοθεσία διαφορές
Αγγλική Ελληνική
shall ή must
ενεστώτας οριστικής (στην κύρια πρόταση)
should beshould not θα πρέπει να δεν θα πρέπει να
mayneed not μπορεί να δεν χρειάζεται να
cancannot μπορεί να μπορεί να μην
will ενεστώτας οριστικής γ΄πρόσωπο
στο διατακτικό των δεσμευτικών πράξεων οι χρησιμοποιούμενοι ρηματικοί τύποι πρέπει να είναι επιτακτικοί
Στα ελληνικά το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής (όπως γίνεται και στα γαλλικάmiddot στα αγγλικά χρησιμοποιούν τον τύπο shall με απαρέμφατο)
ΠΡΟΣΟΧΗ Το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής μόνο στις κύριες προτάσεις και όχι για τις δευτερεύουσες αφού οι δευτερεύουσες προτάσεις δεν επιβάλλουν επιταγές απαγορεύσεις ή κυρώσεις ούτε περιγράφουν διαδικασίες αλλά ανάλογα με το είδος τους επιτελούν άλλες λειτουργίες (πχ αναφοράς σκοπού εναντίωσης υπόθεσης κλπ) σε σχέση με την κύρια πρόταση
Ο μέλλοντας πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού η λέξη laquoθαraquo δεν συνάδει σε κείμενα κανονιστικού περιεχομένου
Δεν πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως θα πρέπει θα έπρεπε κλπ
Όταν το αγγλικό πρωτότυπο χρησιμοποιεί προστακτική το ίδιο κάνει και η ελληνική μετάφρασηmiddot όταν στα αγγλικά χρησιμοποιείται το must (αντί του shall)] ο έλληνας μεταφραστής μεταφράζει πρέπει να (+ απαρέμφατο κύριο ρήμα)
Διαφορές απόδοσης στα νομοθετικά έγγραφα
24062015
1
Σπύρος Δόικας translatumgr
ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ndash
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΣΤΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΡΟΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αντιπροσωπεία
της
Ευρωπαϊκής
Επιτροπής
στην Ελλάδα
Αθήνα
30 Μαΐου
2015
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
ΣΤΑΔΙΩΝ
24062015
2
1
bull ΠροετοιμασίαΔημιουργία αρχείων WordExcel [Οριοθέτες πινακοποίηση οντολογία υφολογία διαχείριση διπλοεγγραφών]
2
bull Μετατροπή αρχείων Excel για χρήση σε εργαλεία [MultiTerm Glossary Converter Xbench Magenta]
3
bull Αξιοποίηση ορολογίας σε SDL Studio [Χρήση autosuggest]
4
bull Προσθήκη μεμονωμένων όρων [Διαμόρφωση προβολής χρήση συντόμευσης]
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΧΕΙΩΝ
WORDEXCEL
24062015
3
Αν ξεκινάμε από το μηδέν με ένα γλωσσάρι στο Word
θα πρέπει να έχουμε δύο βασικά πράγματα κατά νου
1 Οριοθέτη όρου-απόδοσης
2 Οριοθέτη συνωνύμων
Το πρώτο μπορεί να μην χρειάζεται αν υιοθετήσουμε
μια μορφή δίστηλου πίνακα (είτε με δημιουργία
πίνακα από Word είτε με αντιγραφήεπικόλληση
κελιών από Excel) Πώς γίνονται αυτά
5
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΣΕ WORD
6
24062015
4
7
8
24062015
5
Το Word από προεπιλογή μετατρέπει το πρώτο
γράμμα κάθε κελιού ενός πίνακα σε κεφαλαίο Για να
μη γίνεται αυτό αποεπιλέγουμε το παρακάτω στοιχείο
EN File gt Options gt Proofing gt AutoCorrect Options gt
Capitalize first letter of table cells
EL Αρχείο gt Επιλογές gt Γλωσσικός έλεγχος gt Επιλογές
Αυτόματης Διόρθωσης gt Το πρώτο γράμμα των κελιών
του πίνακα κεφαλαίο
9
ΑΛΛΑΓΗ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
10
ΑΠΟΕΠΙΛΟΓΗ
ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ -
ΠΟΙΗΣΗΣ
24062015
6
Αν το γλωσσάρι μας έχει συνώνυμα θα μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε ως οριοθέτη το κόμμα Τι
γίνεται όμως αν υπάρχει το κόμμα ως μέρος του
όρου Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε έναν διακριτό οριοθέτη Πχ το
σύμβολο laquo|raquo Αυτό θα μας βοηθήσει στη σωστή
εισαγωγή των συνωνύμων σε μια ορολογική βάση σε
μεταγενέστερο στάδιο
11
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ
Πριν ξεκινήσουμε τη σύνταξη ενός γλωσσαρίου θα
πρέπει να έχουμε καθορίσει κάποιες υφολογικές
παραμέτρους Πχ
Χρήση πεζώνκεφαλαίων
Καλό είναι οι λέξεις να ξεκινούν με πεζό
γράμμα εκτός κι αν απαιτείται διαφορετικά
λόγω γραμματικών κανόνων ή σε ειδικές
περιπτώσεις (πχ ονόματα οργανισμών)
12
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [1]
24062015
7
Ακρώνυμα
Αν χρησιμοποιούμε και ακρώνυμα για τους
όρους τότε να τυποποιήσουμε τη χρήση τους
Πχ να είναι πάντα σε παρένθεση και στο τέλος
του (ανεπτυγμένου) όρου Πχ
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ)
και όχι πότε έτσι και πότε αλλιώς
13
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [2]
Ακρώνυμα ndash Πιθανές εκδοχές
(ΟΤΕ) Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος )
[ΟΤΕ] Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ [Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος]
ΟΤΕ ndash Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος ndash ΟΤΕ
ΟΤΕ
14
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [3]
24062015
8
Εναλλακτικά μπορούμε να έχουμε επιπλέον στήλες για
τα ακρώνυμα (γλώσσας πηγής και γλώσσας στόχου)
Τα ακρώνυμα δεν χρειάζεται να έχουν τελεία
Να σημειώσουμε εδώ ότι αν θέλουμε να
χρησιμοποιήσουμε τους όρους για αυτόματη
αναγνώριση (term recognition) στο SDL Studio τότε θα
ήταν καλύτερα να παρατίθενται χωρίς το ακρώνυμο
έτσι ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες για
αυτόματη αναγνώρισή τους (και ως εκ τούτου
ημιαυτόματη εισαγωγή μέσω autosuggest)
15
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [4]
Αποφυγή περιληπτικών γραφών με παρενθέσεις
καθέτους κτλ
Βλέπε και httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=2033450
16
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [5]
Όρος Όχι Ναι
βαθμολογική εξέλιξη (grade) advancement advancement grade
advancement
responsible finance υπεύθυνη
οικονομίαχρηματοδότηση
υπεύθυνη οικονομία
υπεύθυνη χρηματοδότηση
24062015
9
Αποφυγή αρίθμησης αποδόσεων παρενθέσεων με σχόλια
παρενθέσεων με εναλλακτική μορφή μέρος του λόγου θεματικό
πεδίο κτλ Παραδείγματα προς αποφυγή
1 ΙΑΤΕ 2 IATE
17
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [6]
localization τοπική προσαρμογή (Microsoft) τοπικοποίηση (ΕΛΕΤΟ)
ελληνοποίηση (μόνο για τα ελληνικά) ελληνικοποίηση
(μόνο για τα ελληνικά) εξελληνισμός (μόνο για τα
ελληνικά)
Garden sorrel οξαλίδα οξυλάπαθο ξυνίθρα(κοιν)
Run τρέξιμο (ουσ) τρέχω (ρ)
Protocol πρωτόκολλο(ν)
mixing1 ανάμ(ε)ιξημ(ε)ίξη
free of viral
contaminants2
1 (προϊόν) ελεύθερο ιών 2 (προϊόν) που δεν έχει
προσβληθεί από ιούς
Αν έχουμε τηρήσει απαρέγκλιτα τους οριοθέτες μας
τόσο για τον διαχωρισμό όρου πηγήςόρων στόχου όσο
και για τα συνώνυμα τότε η εισαγωγή στο Excel είναι
πολύ απλή Πχ αν για οριοθέτη όρου πηγήςόρων
στόχου έχουμε χρησιμοποιήσει το σύμβολο ίσον (=)
τότε απλά κάνουμε εύρεση και αντικατάσταση στο
Word (Ctrl+H)
18
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
= ^t
24062015
10
Στη συνέχεια κάνουμε επικόλληση σε ένα κενό φύλλο
Excel Αν έχουμε χρησιμοποιήσει το κόμμα ως οριοθέτη
συνωνύμων (έχουμε βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν όροι
που περιέχουν το κόμμα ως μέρος του) κάνουμε
ακόμη μία ενέργεια πριν την επικόλληση σε Excel
Προσοχή πριν το κόμμα βάζουμε και ένα διάστημα Αυτό το
κάνουμε έτσι ώστε να μην διαχωριστεί η λέξη laquoότιraquo (σε
περίπτωση που υπάρχει στο αρχείο μας) Δεν χρειάζεται να
υπάρχουν διαστήματα πριν ή μετά το σύμβολο της καθέτου 19
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
|
Με τη χρήση του εργαλείου ASAP Utilities μπορεί να
αυτοματοποιηθεί μια σειρά ποιοτικών ελέγχων
Πρώτα κάνουμε ταξινόμηση (Sort) στη στήλη Α
Κοιτάμε στο τέλος της να δούμε αν υπάρχουν
αποδόσεις για όλους τους όρους Αν δεν υπάρχουν
για κάποιους τους συμπληρώνουμε ή τους σβήνουμε
Επαναλαμβάνουμε τα ίδια για τη στήλη Β
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities επιλέγουμε Text gt Delete leading
trailing and excessive spaces
20
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [1]
24062015
11
Αν οι όροι μας ξεκινάνε με κεφαλαίο και στη συνέχεια
υπάρχουν κεφαλαία που δεν θέλουμε να αλλάξουμε
(πχ ακρώνυμα ή κύρια ονόματα) μπορούμε να
αλλάξουμε μόνο το πρώτο γράμμα κάθε κελιού σε πεζό
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Text gt Change Case (with options) gt
glossary case
21
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [2]
Αν θέλουμε να έχουμε ομοιόμορφη μορφοποίηση αφού
επιλέξουμε τις στήλες από το μενού ASAP Utilities gt
Format gt Apply standard format to selected cells
Αν θέλουμε να απαλείψουμε τις κενές σειρές (χωρίς
ταξινόμηση) ASAP Utilities gt Columns and Rows gt
Delete all empty rows
22
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [3]
24062015
12
Ένα συνηθισμένο πρόβλημα σε γλωσσάρια είναι οι
διπλοεγγραφές
Ένας εύκολος τρόπος να τις εντοπίσουμε είναι
κάνοντας ταξινόμηση (sort) στη στήλη Α Και πάλι όμως
δεν θα είναι τόσο εύκολο γιατί θα πρέπει να τις
εξετάσουμε μία μία
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Range gt Count duplicates and give its
set of duplicates its own colour
ή Count andor colour duplicates in selection
23
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [4]
Τι γίνεται όμως αν θέλουμε να επισημανθούν οι
διπλοεγγραφές που είναι ακριβώς ίδιες τόσο στη στήλη
Α όσο και στη στήλη Β
Χρησιμοποιούμε το Duplicate Master Αφού ανοίξουμε
το Excel κάνουμε κλικ στο αρχείο Duplicate Master
V218xla και μετά επιλέγουμε τις δύο στήλες και το
εκτελούμε από τα Add-ins
24
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [5]
24062015
13
25
26
24062015
14
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ
ΑΡΧΕΙΩΝ EXCEL
ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Θα πρέπει πρώτα να έχουμε εγκαταστήσει τα
Glossary Converter και Glossary Plugin
(δωρεάν) wwwcerebusdeglossaryconverter
Ανοίγουμε το γλωσσάριο σε μορφή Excel
προσθέτουμε μια σειρά (row) στο πάνω μέρος
του φύλλου και γράφουμε τους κωδικούς
γλώσσας για κάθε στήλη πχ στην πρώτη στήλη
γράφουμε EN και στη δεύτερη EL
28
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [1]
24062015
15
Για υποστήριξη συνωνύμων πρώτα αλλαγή
ρύθμισης στο Glossary Converter (το αυτόνομο
πρόγραμμα settings gt Synonyms in Excel files gt
επιλέγουμε Full support one row per entry gt
πατάμε ΟΚ) και στη συνέχεια συνεχίζουμε από το
SDL Studio 2014 (Projects View)
Υποθέτουμε ότι ως οριοθέτη συνωνύμων έχουμε
χρησιμοποιήσει το laquo|raquo αλλά μπορούμε και άλλους
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οριοθέτηση
συνωνύμων στο πεδίο του όρου πηγή (πρώτη
στήλη) Βλέπε httpswwwyoutubecomwatchv=2HwBC4VhDto
29
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [2]
Το Glossary Plugin είναι ο συντομότερος και
ευκολότερος τρόπος Ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός
Άλλες δυνατότητες
Translatum Excel to MultiTerm Converter (online)
MultiTerm Convert
Επίσης αντί για MultiTerm μπορεί κανείς να
χρησιμοποιήσει για διαχείριση ορολογίας τα
Xbench (δωρεάν η έκδοση 29 η έκδοση 3 δωρεάν
για 1 μήνα)
Dictionaries Explorer της Magenta
30
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERM ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
24062015
16
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ
SDL STUDIO
Το Studio από προεπιλογή κάνει διάκριση
πεζώνκεφαλαίων στο Autosuggest πράγμα που
σημαίνει ότι αν οι όροι έχουν καταχωρηθεί με
κεφαλαίο και εμείς πατάμε το μικρό γράμμα της
απόδοσής τους δεν θα εμφανιστούν προτάσεις στο
Autosuggest
Πώς αλλάζουμε αυτή τη ρύθμιση
File gt Options gt Autosuggest
32
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
24062015
17
33
34
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
Αλλαγή από
File gt
Options gt
Autosuggest
24062015
18
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ
ΟΡΩΝ
Σε περίπτωση που έχουμε επέμβει με κάποιο
τρόπο στην προβολή μπορούμε να
επαναφέρουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις
πατώντας View gt Reset Screen Layout Το
Termbase Viewer ως προεπιλογή είναι μια
καρτέλα αριστερά με αυτόματη απόκρυψη
Δηλαδή όταν προσθέτουμε έναν όρο
αναπτύσσεται η καρτέλα προς τα δεξιά και
πρέπει να περιμένουμε να συμπτυχθεί κάνοντας
κλικ στον Editor για να συνεχίσουμε την εργασία 36
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [1]
24062015
19
Για να αποφύγουμε αυτή την καθυστέρηση
μπορούμε να μετακινήσουμε το Termbase
Viewer κάνοντας πρώτα κλικ στο εικονίδιο
αυτόματης απόκρυψης και μετά με μεταφορά
και απόθεση πάνω δεξιά κάτω από το Term
recognition Θα εμφανιστεί ένας σταυρός
τοποθέτησης και όταν δούμε να σκουραίνει το
κάτω τμήμα του αφήνουμε το Termbase Viewer
37
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [2]
1 Επιλογή όρου κειμένου πηγής
2 Επιλογή όρου κειμένου στόχου
3 Πατάμε Ctrl+Shift+F2 για αυτόματη
προσθήκη ή Ctrl+F2 για προσθήκη με
παράθυρο διαλόγου Για προσθήκη
συνωνύμων πατάμε F2 (επεξεργασία) μετά
κλικ στο βελάκι του όρου στόχου και
προσθήκη νέου και μετά F12 (Αποθήκευση)
Δεν έχετε το Studio 2014 Δείτε εδώ httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=500090
38
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ
ΣΤΟ STUDIO 2014
24062015
20
KINDER ΕΚΠΛΗΞΗ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΠΟ ΤΟ STUDIO
Το Web lookup είναι ένα plug-in SDL που εμφανίζει
αποτελέσματα από πηγές αναφοράς μέσα σε ένα
πλαίσιο του Studio (επιλέγοντας τη λέξη και πατώντας
Alt+F8 (αν δεν λειτουργεί αλλαγή από το File gt Options
gt Keyboard Shortcuts gt Web Lookup ή δεξί κλικ στη
λέξη και επιλογή Web Lookup) και δίνει τη δυνατότητα
προσθήκης οποιασδήποτε πηγής αναφοράς
Το Terminotix Plug-in πραγματοποιεί αναζήτηση σε 1
πηγή της επιλογής σας (η δωρεάν έκδοση πχ ΙΑΤΕ ή
Linguee) όταν γίνεται αναζήτηση στο Concordance (F3)
Έτσι έχετε αποτελέσματα τόσο από τις μνήμες σας όσο
και από το Διαδίκτυο 40
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
24062015
21
41
Στο κάτω μέρος της αναζήτησης του Web lookup κλικ
στα Settings κύλιση κάτω προσθήκη νέας
καταχώρησης και στο πεδίο URL επικόλληση
Για συνδυασμό EN-EL
httpwwwtranslatumgrdictionarylookup_groupph
pword=phraseampgroup=English-Greek
Για άλλες γλώσσεςσυνδυασμούς αλλάζετε στο τέλος το
English-Greek πχ Greek-English ή French-Greek
42
ΠΡΟΣΘΗΚΗ TRANSLATUM MAGIC SEARCH
ΣΤΟ WEB LOOKUP
24062015
22
43
44
24062015
23
45
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
46
24062015
24
Μπορείτε να πραγματοποιήσετε λήψη της βάσης TermTerm από εδώ 47
ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ MULTITERM
Θα βρείτε τον σύνδεσμο στο
facebookcomtranslatum
48
ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
24062015
25
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Καθώς και τον άνθρωπο-ορχήστρα
για την οργάνωση
24062015
2
bull έννοια (concept) είναι μονάδα γνώσης που δημιουργείται από ένα μοναδικό συνδυασμό χαρακτηριστικών
bull Παραδείγματα
laquoποταμόςraquo laquoΠηνειός ποταμόςraquo laquoπύργοςraquo laquoΠύργος του Άιφελraquo laquoπληροφορίαraquo laquoτετραγωνική ρίζα του 16raquo laquoεμπορικό σήμαraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 3
εννοιοκεντρική διάσταση της Ορολογίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
το laquoσημάδιraquo που υποδηλώνει μια συγκεκριμένη έννοια
λεκτική μορφή (να είναι δηλαδή όρος πχ ποιητής ή όνομα πχ Όμηρος)
σύμβολο πχ κωδικός (πχ ο ταξινομικός κωδικός 7209 όπως δηλώνεται το θεματικό πεδίο laquoΙστορία της Αρχιτεκτονικήςraquo στο δεκαδικό ταξινομικό σύστημα Dewey)
τύπος (μαθηματικός πχ radic16 όπως δηλώνεται η τετραγωνική ρίζα του 16 ή χημικός πχ H2O όπως δηλώνεται το νερό)
γράφημα (πχ copy όπως δηλώνεται η πνευματική ιδιοκτησία reg όπως δηλώνεται το σήμα κατατεθέν)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 4
κατασήμανση
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
3
δεδομένα που σχετίζονται με έννοιες ή τις κατασημάνσεις τους bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής
5
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος μιας συλλογής ορολογικών δεδομένων το οποίο περιέχει τα ορολογικά δεδομένα που σχετίζονται με μια έννοια
(terminological entry)
6
ορολογικό λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
4
bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής 7
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όρος που είναι επικεφαλής ενός ορολογικού λήμματος
Συνήθως είναι ο προτιμώμενος όρος Άλλοι τύποι όρων είναι τα συνώνυμα συντομομορφές πλήρεις μορφές του όρου σύμβολα τύποι φρασεολογικές μονάδες τυποποιημένα κείμενα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 8
εισόδιος όρος (entry term)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
5
παράσταση μιας έννοιας μέσω μιας περιγραφικής δήλωσης που εξυπηρετεί τη διαφοροποίησή της από συναφείς έννοιες
Ο ορισμός μπορεί να είναι
bull εντατικός όταν δηλώνεται η υπερτασσόμενη έννοια ακολουθούμενη από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την οριζόμενη έννοια από άλλες ή
bull εκτατικός όταν διατυπώνεται ως απαρίθμηση των υποτασσόμενων εννοιών που αποτελούν και το πλάτος της οριζόμενης έννοιας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
9
ορισμός
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
δήλωση που παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε μέρος ενός ορολογικού λήμματος
Μπορεί να αφορά χρήση γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό εμπορικό χαρακτηριστικό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 10
σημείωση(note)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
6
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν τα γραμματικά γνωρίσματα ενός όρου
πχ μέρος του λόγου γένος αριθμός
(grammatical label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 11
γραμματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το θεματικό πεδίο
(subject label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 12
θεματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
7
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γλώσσας
Σειρά προτύπων ISO 639
(language identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 13
αναγνωριστικό γλώσσας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γεωγραφικής περιοχής όπου χρησιμοποιείται ο κατασήμανση
(country identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 14
αναγνωριστικό χώρας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
8
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν την πηγή τεκμηρίωσης των ορολογικών δεδομένων
(source identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 15
αναγνωριστικό πηγής
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
προκαθορισμένη διευθέτηση των δεδομένων
bull διευθέτηση σε κάθε λήμμα μιας συλλογής λημμάτων (μικροδομή)
bull διευθέτηση των λημμάτων μιας συλλογής λημμάτων (μακροδομή)
(terminological format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
16
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
9
bull μορφότυπο εισόδου (input format)
bull μορφότυπο αποθήκευσης (storage format)
bull μορφότυπο εξόδου (output format)
bull μορφότυπο οπτικής παρουσίασης (display format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 17
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορολογικά δεδομένα (από ΕΛΟΤ 56112006)
24062015
10
bull βάση ορολογικών δεδομένων βάση δεδομένων που περιέχει ορολογικά δεδομένα
bull ορολογικό λεξικό συλλογή ορολογικών λημμάτων που παρουσιάζουν πληροφορίες σχετικές με έννοιες ή κατασημάνσεις από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull λεξιλόγιο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατασημάνσεις και ορισμούς από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull γλωσσάριο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατάλογο κατασημάνσεων από ένα θεματικό πεδίο μαζί με ισοδύναμα σε μία ή περισσότερες γλώσσες
bull θησαυρός ελεγχόμενο και δομημένο λεξιλόγιο στο οποίο οι έννοιες παριστάνονται από όρους οργανωμένους με τέτοιο τρόπο ώστε οι σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες να είναι εμφανείς και οι προτιμώμενοι όροι συνοδεύονται από λήμματα-οδηγούς για συνώνυμα ή οιονεί συνώνυμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 19
παρουσίαση ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 20
24062015
11
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 22
24062015
12
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 23
Παρουσίαση εγγραφής σε δίγλωσσο (αγγλο-ισπανικό) θησαυρό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 24
Ορολογικά προϊόντα
24062015
13
εργασία που αφορά τη συστηματική συλλογή περιγραφή επεξεργασία και παρουσίαση των εννοιών και των κατασημάνσεών τους
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 25
ορολογική εργασία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος της ορολογικής εργασίας που αφορά την εγγραφή και παρουσίαση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 26
ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
14
Η Ορογραφία bull ασχολείται με τις έννοιες (εννοιοκεντρική - concept-centered)
και όχι με τις λέξεις bull συνδέεται με ειδική γλώσσα bull καλύπτει (συνήθως) ένα συγκεκριμένο θεματικό πεδίο bull αντιμετωπίζει τα μεν συνώνυμα στο ίδιο ορολογικό λήμμα
(στο πλαίσιο της ίδιας έννοιας) ενώ τα ομώνυμα και πολύσημα ως χωριστά ορολογικά λήμματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 27
ορογραφία ne λεξικογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 28
Επόψεις της ορολογικής εργασίας
24062015
15
bull η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο
bull η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών από συγγενικές έννοιες
bull η αναγνώριση των διαφορετικών όρων που χρησιμοποιούνται για την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές και η άντληση ορολογικών πληροφοριών αξιοποιώντας ορολογικούς πόρους όπως βάσεις ορολογικών δεδομένων πχ ΙΑΤΕ
bull η επιλογή του (κατάλληλου) προτιμώμενου όρου και
bull η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 29
στο πλαίσιο του μεταφραστικού έργου και πριν από την ορογραφία
ορολογικές εργασίες
bull ISO 126162002 Translation-oriented terminography περιέχει κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας που είναι απαραίτητη στη μεταφραστική εργασία
bull ΣΕΠ ΕΛΟΤ 1447 Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 30
μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
16
κατηγορία δεδομένων (data category)
προδιαγραφή ενός πεδίου δεδομένων
στοιχείο δεδομένων (data element)
μονάδα δεδομένων που σε ορισμένο συγκείμενο θεωρείται αδιαίρετη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 31
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όχι μόνο το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα)
αλλά και
το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 32
αντικείμενο μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
17
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο (κατά κανόνα πληροφορικοποιημένο)
και επιπλέον
την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 33
εφαρμογή μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull βασική μονάδα μιας συλλογής ορολογικών πληροφοριών από κατηγορίες ορολογικών δεδομένων που σχετίζονται μεταξύ τους και ομαδοποιούνται με βάση διαφορετικά κριτήρια
bull μια συλλογή ορολογικών λημμάτων μπορεί να συγκροτηθεί σε βάση δεδομένων με ευέλικτη εσωτερική δομή για να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών
bull τα ορολογικά λήμματα μπορούν να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
bull το μορφότυπο των ορολογικών λημμάτων να προσαρμόζεται στην πολύγλωσση διαχείριση πληροφοριών όπως ονόματα φρασεολογικές μονάδες και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 34
ορολογικό λήμμα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
18
Η δομή του ορολογικού λήμματος πρέπει να διασφαλίζει
bull ότι όλες οι ορολογικές πληροφορίες συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη σημασία στη χρήση ανάλογα με το συγκείμενο κτλ μπορούν να εγγραφούν επαρκώς και
bull ότι όλες οι πληροφορίες είναι εύκολα επεξεργάσιμες και ανακτήσιμες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 35
δομή ορολογικού λήμματος
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Κάθε τύπος πληροφορίας που εγγράφεται σε ένα ορολογικό λήμμα παριστάνεται σε διαφορετικές κατηγορίες δεδομένων ώστε να είναι εύκολη και διαχειρίσιμη η αξιοποίησή τους στη συνέχεια
bull Συνιστάται δε οι κατηγορίες δεδομένων που σχετίζονται με τον όρο να καταχωρούνται για δύο τουλάχιστον γλώσσες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 36
τύποι πληροφορίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
19
bull ουσιώδεις (essential) bull περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που απαιτούνται ώστε ένα
ορολογικό λήμμα να είναι πλήρες
bull προαιρετικές (optional) bull μπορούν να προστεθούν στο ορολογικό λήμμα ανάλογα με τις
ειδικές ανάγκες του χρήστη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 37
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull κύριος εισόδιος όρος (main entry term)
bull ημερομηνία εισόδου (input date)
bull πηγή (source)
Σημ Ο μεταφραστής μπορεί ανάλογα με τον σκοπό της συλλογής ορολογικών δεδομένων να ορίσει ως ουσιώδη μία ή περισσότερες προαιρετικές κατηγορίες δεδομένων όπως το laquoθεματικό πεδίοraquo το laquoαναγνωριστικό λήμματοςraquo ή το laquoσυνώνυμοraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 38
ουσιώδεις κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
20
bull κύριους εισόδιους όρους σε περισσότερες από μία γλώσσες (επαναληψιμότητα ανά γλώσσα και όχι εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα συνώνυμα για κάθε γλώσσα (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας και ανά γλώσσα)
bull οι γραμματικές πληροφορίες (πχ το γένος ή ο αριθμός ενικός - πληθυντικός) να επαναλαμβάνονται για κάθε όρο (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα από ένα συγκείμενα πιθανώς ένα ανά συνώνυμο και καθένα με τη δική του πληροφορία σε σχέση με την πηγή (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 39
επαναλαμβανόμενες κατηγορίες δεδομένων (παραδείγματα)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Κατηγορίες δεδομένων
bull που αφορούν τους όρους και τις πληροφορίες που σχετίζονται με αυτούς
bull που σχετίζονται με την περιγραφή της έννοιας και
bull κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 40
ISO 126202009 Computer applications in terminology mdash Data categories
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 41
Κατηγορίες δεδομένων για τους διάφορους τύπους όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 42
Κατηγορίες δεδομένων για πληροφορίες που αφορούν τους όρους στην πραγματική τους χρήση σε ένα δεδομένο συγκείμενο
24062015
22
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 43
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την έννοια οι ορολογικές πληροφορίες μπορούν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους για παράδειγμα ως προς το θεματικό πεδίο (πχ ιατρική οικονομία) ή τον τύπο της πληροφορίας (πχ όνομα φορέα επάγγελμα όνομα πελάτη ή έργου)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 44
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την περιγραφή της έννοιας
24062015
23
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 45
Κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
bull πρέπει αρχικά να σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη ή των χρηστών της
bull είναι καλό να υπάρχει μια σχετική ευελιξία ώστε να συμπληρωθούν και τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις
bull πρέπει να προσδιοριστεί ο τύπος ο αριθμός και η επαναληψιμότητα των κατηγοριών δεδομένων που πρόκειται να συμπεριληφθούν στα ορολογικά λήμματα
bull χωρίς να αποκλείεται και η δυνατότητα μελλοντικής προσθήκης κατηγοριών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 46
2 Βάσεις ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
24
Αποφάσεις για
bull τύπο λειτουργικού συστήματος
bull επίδοση του συστήματος (τύπο επεξεργαστή χρόνο πρόσβασης του σκληρού δίσκου κτλ)
bull επίδοση περιφερειακού εξοπλισμού (πληκτρολόγιο οθόνη εκτυπωτή διαποδιαμορφωτή κτλ)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
47
γενικές απαιτήσεις βάσης ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull γλώσσα-ες και γραφικός σχεδιασμός (πχ παράθυρα) της διεπαφής χρήστη
bull κατάλληλο σύνολο χαρακτήρων για κάθε γλώσσα
bull καθορισμός των οθονών παρουσίασης εισόδου και εξόδου
bull φιλικότητα προς τον χρήστη (πχ λειτουργίες εκπαίδευσης ή βοήθειας του χρήστη ευκολία πρόσβασης κατά τη μετάφραση)
bull δυνατότητες του δικτύου
bull πρόσβαση σε εξωτερικά δεδομένα (πχ βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων)
bull δυνατότητες εισαγωγήςεξαγωγής δεδομένων
bull ασφάλεια και προστασία δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
48
απαιτήσεις λογισμικού
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
25
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 49
Δομή βάσης ορολογικών δεδομένων (Πηγή httpwwwtermsciencesfrtermsciencessitestermsciencesIMGpngTERMSCIENCES2png)
να τηρούνται ορισμένες ελάχιστες συμβάσεις όπως να συμπεριλαμβάνουν
bull τις ημερομηνίες εισόδου ή ενημέρωσης
bull τις πληροφορίες που αφορούν το θεματικό πεδίο και
bull τις πληροφορίες που σχετίζονται με την έννοια (όπως ορισμούς συγκείμενα και σημειώσεις)
για να αποφεύγεται η επανάληψη ίδιων ενεργειών να διευκολύνονται ο συντονισμός και η συνεργασία με άλλους και να καταδεικνύεται η ποιότητα της πραγματοποιηθείσας εργασίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 50
απαιτήσεις για τους μεταφραστές
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
26
bull συνιστάται η δομή της βάσης ορολογικών δεδομένων να επιτρέπει τη χρήση χωριστών σχεδιοτύπων εισόδου και εξόδου για συγκεκριμένα ζεύγη γλωσσών
bull πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ομοιόμορφη εφαρμογή των αναγνωριστικών πηγής και των κωδικών αξιοπιστίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 51
απαιτήσεις για τους μεταφραστές όταν εργάζονται ομαδικά
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull συνιστάται να γίνεται με τυποποιημένο τρόπο ώστε να είναι εύκολη η εισαγωγή των δεδομένων από κατηγορίες δεδομένων που επαναλαμβάνονται αλλά και η διαχείρισή τους στη συνέχεια (αναζήτηση παρουσίαση κτλ)
bull χρησιμοποιούνται μορφότυπα εισόδου με τυποποιημένο τρόπο εγγραφής δεδομένων όπως laquoημερομηνίαraquo laquoεισήχθη απόraquo κτλ
bull εάν χρησιμοποιείται φύλλο εγγραφής πρέπει να είναι συμβατό με το σχεδιότυπο που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη ορολογική συλλογή
bull συνιστάται να υπάρχει λογική δομή στη σειρά των πληροφοριών που εγγράφονται ώστε να διευκολύνεται το έργο του χρήστη της συλλογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 52
εισαγωγή δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
27
bull αποκοπή (δεξιά αριστερή αμφίπλευρη truncation) bull πχ γλωσσικ νέμω βλητ
bull χρήση φίλτρων bull πχ [ημερομηνία εισαγωγής]gt01012015
bull χρήση μπούλειων τελεστών και τελεστών απόστασης bull πχ [κύριος εισόδιος όρος]=αγορά AND [θεματικό πεδίο]=οικονομία
bull διαφύλλιση του ευρετηρίου
bull πχ αναζήτηση στο αλφαβητικό ευρετήριο όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 53
δυνατότητες αναζήτησης δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull μπορεί να αφορά την ανάκτηση ενός συγκεκριμένου λήμματος (εμφάνιση στην οθόνη ή εκτύπωση στο χαρτί)
ή
bull την ανάκτηση συνόλων λημμάτων (εκτύπωση στο χαρτί ή καταφόρτωση σε αποθηκευτικό μέσον)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 54
ανάκτηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
28
bull χρησιμοποιούνται τυποποιημένοι τρόποι - σχεδιότυπα εξόδου (output templates) ώστε να είναι ομοιόμορφη και εύκολα laquoαναγνώσιμηraquo στο χρήστη ενώ το αποτέλεσμα εφόσον είναι σε πληροφορικοποιημένη μορφή μπορεί να τροποποιείται (ως προς την εμφάνιση) και να προσαρμόζεται σε συγκεκριμένες ανάγκες που μπορεί να προκύπτουν
bull συνιστάται να υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης του συνόλου των δεδομένων ή μέρους αυτού υπό μορφή λιστών όρων μαζί με τα ισοδύναμα σε όλες τις γλώσσες-στόχους και προς όλες τις κατευθύνσεις
bull συνιστάται επίσης να υπάρχει δυνατότητα εξαγωγής αλφαβητικών ευρετηρίων γλωσσαρίων ανά θεματικό πεδίο κτλ
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 55
παρουσίαση των δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull να ακολουθούνται κανόνες ώστε να αντιμετωπίζονται ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από ενδογενείς (πχ λάθη αβλεψίας ανάγκη ενημέρωσης κτλ) ή εξωγενείς παράγοντες (πχ αιφνίδια διακοπή ρεύματος καταστροφή δίσκου κτλ)
bull να δημιουργηθούν μηχανισμοί προστασίας των δεδομένων (σχετικά πχ με τον τύπο του μέσου αποθήκευσης με τη δημιουργία εφεδρικού αντιγράφου σε τακτά διαστήματα και με την αντιμετώπιση του πλεονασμού των δεδομένων) καθώς και μέθοδοι ασφάλειας των δεδομένων (όπως είναι ο έλεγχος της πρόσβασης ιδίως σε συστήματα πολλών χρηστών)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 56
συντήρηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
29
bull να θεσπιστούν πρωτόκολλα που να διασφαλίζουν την ορθότητα της εγγραφής των ορολογικών λημμάτων καθώς και των πληροφοριών ενημέρωσης
bull δυνατότητα αναθεώρησης συμπλήρωσης και διόρθωσης των υπαρχόντων λημμάτων βάσει νέων στοιχείων που προκύπτουν
bull διόρθωση λαθών στα υπάρχοντα λήμματα
bull ενημέρωση των υπαρχόντων λημμάτων για την επικαιροποίηση των δεδομένων
bull εξάλειψη ή σύμπτυξη διπλοεγγραφών (διπλών λημμάτων που έχουν το ίδιο κλειδί ή που αναφέρονται στην ίδια έννοια)
bull προσθήκη νέων λημμάτων
bull δημιουργία νέων διαπαραπομπών που να επιτρέπουν την προσθήκη νέου υλικού
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 57
ενημέρωση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
να πληρούνται οι ακόλουθες ελάχιστες απαιτήσεις
bull συμβατή επιλογή και συνεπής εφαρμογή των κατηγοριών δεδομένων
bull ευελιξία στην ικανότητα μετατροπής και αναδιάρθρωση των μορφοτύπων των λημμάτων ώστε να ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες ή να αντανακλούν διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις
bull πχ αν δεν έχει γίνει διαχωρισμός μεταξύ ορισμού επεξήγησης και συγκειμένου σε ορολογικά λήμματα που έχουν προκύψει κατόπιν ανταλλαγής τότε είναι σκόπιμο αυτές οι κατηγορίες δεδομένων να αναγνωρισθούν αρχικά ως επεξηγήσεις μετά από χρήση και επαλήθευση αυτών των στοιχείων μπορεί να γίνει ακριβέστερη κατηγοριοποίηση
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 58
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
30
bull μετατροπή σε σύστημα ταξινόμησης ή θησαυρού ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητα των παραπομπών που αναφέρονται στο θεματικό πεδίο
bull πχ χρήση γνωστού διεθνούς ταξινομικού συστήματος όπως τα Lenoch (που αναπτύχθηκε από την Ευρ Επιτροπή για τη βάση Eurodicautom) Dewey ή LC (που χρησιμοποιούνται κύρια στις βιβλιοθήκες
bull αντιστρέψιμος μεταγραμματισμός σε ομοιόμορφες παραστάσεις συνόλων χαρακτήρων
Συνιστάται να χρησιμοποιείται ένα τυποποιημένο μορφότυπο μετατροπής Στο Διεθνές Πρότυπο ISO 12616 συνιστάται ως ελάχιστη απαίτηση το κάθε σύστημα να επιτρέπει τη μετατροπή τού μορφοτύπου των ορολογικών εγγραφών σε μορφότυπο MARTIF (ISO 12200) ή MATER (ISO 6156)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 59
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Ενδεικτικά παραδείγματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 60
3 Βάσεις ορολογικών δεδομένων και άλλοι ορολογικοί πόροι
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
31
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 61
TERMTERM - Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι
οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 62
TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική (συνεργασία με την ΕΛΕΤΟ) Δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg (και httptestserverkaleidoscopeattermtermPagesMainSearchaspx) INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
24062015
32
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 63
ISO Concept Database Παράγεται από τον ISO και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης από Διεθνή Πρότυπα και άλλες εκδόσεις του ISO Περιέχει τους όρους και τους ορισμούς των εννοιών από όλα τα Διεθνή Πρότυπα ISO (συνήθως κεφάλαιο 3 Terms and Definitions) και παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης με όρο με λέξη από οποιοδήποτε μέρος των κειμένων των προτύπων που έχουν καταχωρισθεί στη βάση (τίτλος προτύπου όρος ορισμός) Επίσης μπορεί να γίνει αναζήτηση από τις άλλες συλλογές καθώς και των γραφικών συμβόλων httpswwwisoorgobpui
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 64
Βάσεις ορολογικών δεδομένων των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων Είναι βάσεις δεδομένων σε γενικά ή ειδικά θέματα στις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναζήτησης σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες bull IATE bull CELEX bull EUR-LEX bull EURAMIS bull Κείμεναμνήμες Υπηρεσιών
24062015
33
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 65
IATE (Inter-Active Terminology for Europe) Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων για όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης iateeuropaeu
Lenoch ταξινομικό σύστημα Ταξινομικό σύστημα που αναπτύχθηκε για την Eurodicautom Χρησιμοποιεί 48 θεματικά πεδία httpwww2uibkacattranslationtermlogylenochhtml
Eurovoc Thesaurus Πολύγλωσσος θησαυρός που αναπτύχθηκε για την ευρετηρίαση των τεκμηρίων των Ευρωπαϊκών οργάνων Χρησιμοποιεί 21 θεματικά πεδία httpeuropaeuintcelexeurovoc
EuroTermBank Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων httpwwweurotermbankcomdefaultaspx
TermCoord Στον ιστότοπο του TermCoord υπάρχει μεγάλος αριθμός από βάσεις ορολογικών δεδομένων httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 66
Ελληνικοί ιστότοποι για γλώσσα και μετάφραση bull Translatum wwwtranslatumgr bull Lexilogia lexilogiagr
24062015
34
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 67
Chebi παράδειγμα βάσης δεδομένων με οντολογίες στο πεδίο της βιοχημείας httpwwwebiacukchebi
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 68
4 Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου
θεματικό πεδίο τομέας (subject field domain) πεδίο ειδικής γνώσης
ειδική γλώσσα (special language language for special purposes LSP) γλώσσα που χρησιμοποιείται σε ένα θεματικό πεδίο και χαρακτηρίζεται από τη χρήση είδιων γλωσσικών μέσων έκφρασης
ορολόγιο ορολογία (terminology) σύνολο κατασημάνσεων που ανήκει σε μία ειδική γλώσσα
Ορολογία επιστήμη των όρων (terminology) επιστήμη που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους και τη δομή το σχηματισμό την ανάπτυξη τη χρήση και τη διαχείριση ορολογίων σε διάφορα θεματικά πεδία
ονοματολόγιο ονοματολογία (nomenclature) ορολόγιο δομημένο συστηματικά σύμφωνα με προκαθορισμένους κανόνες ονοματοδοσίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
35
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 69
bull η ορολογική εργασία δεν είναι απλή μετάφραση και επομένως οι μεταφραστές χρειάζεται να ακολουθούν τους κανόνες τυποποίησης και ορολογίας ενώ είναι συχνά απαραίτητη η συνεργασία με ορολόγους καθώς και με ειδικούς του θεματικού πεδίου
bull να χρησιμοποιούν πηγές προκειμένου να αναζητηθούν ελεγχθούν και επιλεγούν οι κατάλληλοι όροι
bull οι πηγές αυτές είναι γλωσσικά και λεξικογραφικά βοηθήματα καθώς και πηγές (προφορικές και γραπτές) από τον χώρο του θεματικού πεδίου
bull να διασφαλίζεται αξιοπιστία και πληρότητα ως προς το εξεταζόμενο θεματικό πεδίο να είναι ενημερωμένες ως προς τις εξελίξεις στο ίδιο πεδίο να είναι η ελληνική η κύρια (αρχική) γλώσσα των πηγών αυτών
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 70
Ορογραφία μεταφραστές και
ειδική ορολογία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
36
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 71
Τα βήματα που ακολουθούνται από τον ορολόγο όταν τεθεί ένα ερώτημα (Πηγή M Teresa Cabreacute Terminology Theory methods and applications)
Οι δύο κύριες απαιτήσεις για χρησιμοποιήσιμα ορολογικά δεδομένα είναι
bull τα ορολογικά δεδομένα να ικανοποιούν την ανάγκη του χρήστη να αποκτήσει ορολογικό πληροφοριακό περιεχόμενο
bull τα ορολογικά δεδομένα να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν επιθυμητή πρόσβαση ή επεξεργασία
bull ΕΛΟΤ 14452014 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις
bull ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 72
5 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
37
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 73
μοντέλο αξιολόγησης
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull προδιαγραφή δομής δεδομένων
bull κάλυψη κατηγοριών δεδομένων
bull θεματική κάλυψη
bull γλωσσική κάλυψη
bull συμμόρφωση με κανόνες συνοχής
bull χρήση ελεγχόμενων εξωτερικών δεδομένων
bull χρήση έγκυρων πηγών
bull ένδειξη κατοχής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
bull συμμετρία της συλλογής ορολογικών δεδομένων
bull μέγεθος της συλλογής ορολογικών δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 74
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τα ορολογικά δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
38
bull επικύρωση δεδομένων
bull πληρότητα
bull γλωσσική ορθότητα
bull συμμόρφωσης με συμβάσεις παρουσίασης
bull έλεγχος πλεονασμού έλεγχος των διπλοεγγραφών σε στάθμη εννοιών
bull τακτή συντήρηση των δεδομένων
bull τακτή συντήρηση των μεταδεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 75
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τη διαχείριση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull αναγνωσιμότητα των δεδομένων εξόδου
bull πρόσβαση στα δεδομένα
bull εξατομικευμένη επιλογή των δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 76
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την έξοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
39
bull φιλικό στον χρήστη μορφότυπο για την είσοδο δεδομένων
bull επικύρωση δεδομένων
bull συμβατότητα με άλλες δομές δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 77
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την είσοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Ποιες είναι οι ορολογικές εργασίες στο πλαίσιο ενός μεταφραστικού έργου
bull Τι είναι Ορογραφία bull Διαφορές ανάμεσα στην Ορογραφία και τη Λεξικογραφία bull Αναφέρετε μερικά παραδείγματα ορολογικών προϊόντων bull Αναφέρετε κατηγορίες δεδομένων που κατά τη γνώμη σας πρέπει να
ορίζονται υποχρεωτικά σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε μερικές δυνατότητες αναζήτησης που πρέπει να
προβλέπονται σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε κριτήρια αξιολόγησης ορολογικών πόρων ως προς τη
διαχείριση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 78
ερωτήσεις
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
40
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 79
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Σας ευχαριστώ
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Ορολογική εναρμόνιση και αστοχίες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
ανά κείμενο
κάθε όρος επιλέγεται με δεδομένη συγκεκριμένη μία σημασία οι λέξεις μπορεί να έχουν πολλές σημασίες ο όρος χρησιμοποιείται μόνο με μία σημασία
κάθε όρος αντιστοιχεί αμφιμονοσήμαντα με μία έννοια Στο πρωτογενές κείμενο μεταφραστέο μπορεί α) μία έννοια να δηλώνεται με περισσότερους του ενός όρου ή β) ένας όρος να αντιστοιχεί σε δύο ή περισσότερες έννοιες Επισημαίνονται τα ορολογικά ευρήματα αναφέροντας τους συνώνυμους όρους και τις διαφορετικές έννοιες Ενδεχομένως και αναφορά στο αδόκιμον του πρωτογενούς όρουόρος της γλώσσας πηγής γιατί η αρχή της laquoανακλησιμότηταςraquo έχει καθιερώσει αντιστοιχίες όρων
στο συγκείμενο νομοθετική Πράξη ή πλαίσιο εφαρμογής
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
διαπεδιακή ή οριζόντια
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
Ορολογική εναρμόνιση
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜIΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι
Όμως την μαστοριά σου όληνα την θέμε τώρα Για τον Αμμόνη που πέθανε 29 ετών στα 610
Κ Καβάφης
Ορολογική εναρμόνιση οδηγός
σε μια τροποποίηση ή εφαρμοστική πράξη η αρχή της εναρμόνισης ή συνοχής και ομοιογένειας της νομοθετικής πράξης επιβάλλει περιορισμούς στη διόρθωση λανθασμένων ή αδόκιμων όρων αλλά
laquoτα λάθη πρέπει να διορθώνονταιraquo
α) επιλέγοντας και χρησιμοποιώντας τον προτιμώμενο όρο και αναφέροντας τον αδόκιμο laquoσυνώνυμοraquo όρο που χρησιμοποιείται στην ίδια Πράξη στα σχετικά έγγραφα και ενδεχομένως γενικά στη νομοθεσία
β) συνοδεύοντας το μετάφρασμα με γλωσσάρι ισοδυνάμων όρων πχ στην αγγλική και ελληνική ή γλώσσες πηγής παραπέμποντας κατά περίπτωση σε ισχύοντες ορισμούς εννοιών Η επιλογή των όρων θα πρέπει να περιορίζεται στην ανάγκη επισήμανσης των laquoδιορθώσεωνraquo και στις πιθανές αστοχίες (βάσει της αποτίμησης διακινδύνευσης)
με επισήμανση για τη χρήση του προτιμώμενου όρου αντί του παλαιού όρου με σαφή προσδιορισμό της έννοιας που δηλώνεται πχ παραπέμποντας στον ορισμό ή την περιγραφή της έννοιας
Εναρμόνιση και διόρθωση λαθών
εκπονούνται ή καταρτίζονται (Καν 10252012)
The technical specifications are coherent as they do not conflict with European standards
Οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται με συνέπεια προκειμένου να είναι συμβατές μη αντικρουόμενες με άλλα ευρωπαϊκά πρότυπα (να αποτελούν ένα συνεκτικό σύστημα laquoτεχνικής νομοθεσίαςraquo)
Τα πρότυπα εκπονούνται ή καταρτίζονται ή αναπτύσσονται (development) και καθιερώνονται (are established) Στην καθιέρωση περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες formulating-σύνταξης adopting-υιοθέτησηςissuing-έκδοσης implementing-εφαρμογής Η έκδοση περιλαμβάνει τη δημοσίευση publication
Καθιέρωση προτύπωνEstablishing stds
process procedure δραστηριότητα ndash τρόπος εκτέλεσής της
The technical specifications were developed through processes which fulfil the following criteria
Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται μέσω διαδικασιών (διεργασιών) που πληρούν (ικανοποιούν) τα ακόλουθα κριτήρια
Στην κοινή νεοελληνική χρησιμοποιείται ο όρος laquoδιαδικασίεςraquo και με τις δυο σημασίες Με τη σημασία των λειτουργιών διεργασιών δραστηριοτήτων και laquoπροκαθορισμένος τρόπος εκτέλεσηςraquo
Τυποποίηση Για την υλοποίησηεκτέλεση μιας δραστηριότητας διεργασίας ενέργειας ακολουθούνται προδιαγεγραμμένες διαδικασίες που αποσκοπούν στη διασφάλιση του σεβασμούτης τήρησης αρχών καιή της ικανοποίησης απαιτήσεων
Διαδικασίες procedures ή δραστηριότητες
openness the technical specifications were developed on the basis of open decision-making accessible to all interested parties in the market or markets affected by those technical specifications
ανοικτή προσέγγιση Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται με βάση ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά ή στις αγορές τις οποίες αφορούν οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές
ανοικτότητα (για ελεύθερη πρόσβαση) και ανοικτή προσέγγιση (διασφάλιση ενημέρωσης και εκπροσώπησης κύριων συμφερόντων)
Ανοικτή προσέγγιση και ανοικτότητα
στα ουσιώδη από κύρια συμφέρονταconcerned or affected interested p
consensus the decision-making process was collaborative and consensus based and did not favour any particular stakeholder Consensus means a general agreement characterised by the absence of sustained opposition to substantial issues by any important part of the concerned interests and by a process that involves seeking to take into account the views of all parties concerned and to reconcile any conflicting arguments Consensus does not imply unanimity
συναίνεση Η διαδικασία λήψης αποφάσεων βασίζεται στη συνεργασία και στη συναίνεση χωρίς να ευνοούνται κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα Η συναίνεση σημαίνει γενική συμφωνία η οποία χαρακτηρίζεται από την απουσία συνεχιζόμενης εναντίωσης σε ουσιώδη ζητήματα από κάποιο σημαντικό τμήμα των θιγόμενων συμφερόντων καθώς και από μια διαδικασία που επιδιώκει να συνυπολογίσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών και να γεφυρώσει ενδεχομένως αντικρουόμενες απόψεις Η συναίνεση δεν προϋποθέτει ομοφωνία
Συναίνεση από κύρια συμφέροντα στα ουσιώδη (substantial issues) και ανεξαρτησία από ειδικά συμφέροντα εξισορρόπηση συμφερόντων απουσία δεσπόζοντος συμφέροντοςbalance
Συναίνεση ως συμφωνία και όχι ομοφωνία
neutrality and stability a) specifications whenever possible are performance oriented rather than based on design or descriptive characteristics b) specifications do not distort the market or limit the possibilities for implementers to develop competition and innovation based upon them
ουδετερότητα και σταθερότητα α) οι προδιαγραφές αν είναι δυνατόν έχουν ως γνώμονα τις επιδόσεις και δεν βασίζονται τόσο στον σχεδιασμό ή στα περιγραφικά χαρακτηριστικά β) οι προδιαγραφές δεν προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά (στον ανταγωνισμό) ούτε περιορίζουν τις δυνατότητες που έχουν οι φορείς που τις εφαρμόζουν (υπόχρεοι εφαρμογής) όσον αφορά την ανάπτυξη ανταγωνισμού και καινοτομίας
Επιτελεστικά πρότυπα πρότυπα επιδόσεων performance oriented regulationprovisions (πρόνοιες) και prescriptivedescriptive regulation Στρέβλωση του ανταγωνισμού όχι της αγοράς Υπόχρεοι εφαρμογής χρήστες implementers-economic operator-producer ecc
στρέβλωση του ανταγωνισμού υπόχρεοι εφαρμογής
Επιτελεστικά και μεθοδολογικά πρότυπα
με καθορισμό ουσιωδών απαιτήσεων πχ στην ευρωπαϊκή νομοθεσία CE
performance provision provision for fitness for purpose that concerns the behaviour of a product process or service in or related to use
επιτελεστική διάταξη πρόνοια διάταξη για καταλληλότητα εξυπηρέτησης του σκοπού που αφορά τη συμπεριφορά ενός προϊόντος μιας διεργασίας ή μιας υπηρεσίας στη χρήση τους ή σε σχέση με τη χρήση του
harmonized standards εναρμονισμένα πρότυπα πρότυπα εναρμόνισης που εξειδικεύουν τις νομοθετικές απαιτήσεις
Τελολογική προσέγγιση στη νομοθέτηση
advanced or consolidated findings of science technology and experience
specifications are based on advanced scientific and technological developments
οι προδιαγραφές βασίζονται σε προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις
state of the art developed stage of technical capability at a given time as regards products processes and services based on the relevant
consolidated findings of science technology and experience
καθιερωμένη τεχνική στάδιο ανάπτυξης της τεχνικής ικανότητας σε δεδομένο χρόνο όσον αφορά προϊόντα διεργασίες και υπηρεσίες που βασίζεται σε παγιωμένα ευρήματα της επιστήμης της τεχνολογίας και της εμπειρίας
Προηγμένη και καθιερωμένη τεχνική
εξασφάλιση και διασφάλιση
The technical specifications meet the following requirements
maintenance ongoing support and maintenance of published
specifications are guaranteed over a long period
Οι τεχνικές προδιαγραφές ικανοποιούν τις ακόλουθες απαιτήσεις
διατήρηση εξασφαλίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα η συνεχιζόμενη
υποστήριξη και η τήρηση δημοσιευμένων προδιαγραφών
guarantee vs ensure ndashεξασφάλιση και διασφάλιση
2 τήρηση αμφίσημο συμμόρφωση ή τήρηση αρχείου ή επικαιροποίηση
guaranteed vs ensuring
Η διανοητική περιλαμβάνει την πνευματική ιδιοκτησία
intellectual property rights essential to the implementation of specifications are licensed to applicants on a (fair) reasonable and non-discriminatory basis ((F)RAND) which includes at the discretion of the intellectual property right-holder licensing essential intellectual property without compensation
η άδεια άσκησης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που είναι σημαντικά για την εφαρμογή προδιαγραφών παρέχεται στους αιτούντες με (δίκαια) εύλογα κριτήρια χωρίς διακρίσεις τα οποία περιλαμβάνουν κατά τη διακριτική ευχέρεια του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αδειοδότηση βασικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς αποζημίωση
Η διανοητική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τόσο την πνευματική ιδιοκτησία (propriete litteraire et artistiquedroit d auteurcopyright) για πρωτότυπα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα μουσική τηλεοπτικές εκπομπές λογισμικό βάσεις δεδομένων αρχιτεκτονικά σχέδια διαφημίσεις και πολυμέσα όσο και τη βιομηχανική ιδιοκτησία (propriete industrielleindustrial property) όπως εφευρέσειςευρεσιτεχνίες εμπορικά σήματα βιομηχανικά σχέδια νέες ποικιλίες φυτών και γεωγραφικές ενδείξεις προέλευσης δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες προέλευσης
Διανοητική και πνευματική ιδιοκτησία
Οι νομοθετικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν τις κανονιστικές και νομικές
relevance a) the specifications are effective and relevant b) specifications need to respond to market needs and regulatory requirements
συνάφεια α) οι προδιαγραφές είναι αποτελεσματικές και σχετικές β) οι προδιαγραφές πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και στις κανονιστικές απαιτήσεις
legal=statutory +regulatory οι απαιτήσεις της νομοθεσίας διακρίνονται σε γενικές νομικές και κανονιστικές απαιτήσειςτεχνική νομοθεσία)
Συνάφεια της τεχνικής νομοθεσίας
risk source ie hazard and risk
ldquomanaging risks and opportunitiesrdquo) Πώς μεταφράζεται
Για την ασφάλεια των προϊόντων των διεργασιών και των υπηρεσιών (= απουσία μη αποδεκτής διακινδύνευσης για πρόκληση βλάβης) γενικά εξετάζεται με σκοπό να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία ενός αριθμού παραγόντων συμπεριλαμβανομένων μη τεχνικών παραγόντων όπως η ανθρώπινη συμπεριφορά που θα μειώνουν σε αποδεκτό βαθμό τη διακινδύνευση πρόκλησης βλάβης
level of risk στάθμη διακινδύνευσης
risk appetite στάση έναντι της διακινδύνευσης
Η διαχείριση της διακινδύνευσης (risk management) περιλαμβάνει την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και την αντιμετώπιση
risk evaluation αποτίμηση της διακινδύνευσης ως τελικό φάση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης (risk assessment)
risk treatment αντιμετώπιση της διακινδύνευσης
Κίνδυνος και διακινδύνευση
κοινωνική ευθύνη των οργανισμών και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) Issues and core subjects of social responsibilitydomaines drsquoaction e questions centrales (fr)
θέματα και πεδία κοινωνικής ευθύνης (ενότητα θεμάτων)
management διοίκηση και διαχείριση top management- Διοίκηση
applicable requirements εφαρμόσιμες ή εφαρμοστέες
υγεία και ασφάλεια στην εργασία (health) vs Υγιεινή (hygiene)
stakeholders=interested parties affected partiesinternal and external parties)
ενδιαφερόμενα μέρη συμμέτοχοισυμπράττοντες στο επιχειρείν και αποδέκτες
Plan ndashDo ndashCheck- Act Deming
κύκλος βελτίωσης Σχεδιάζω-υλοποιώ-ελέγχω-βελτιώνω
review ανασκόπηση=επανεξέταση
process approach και system approach διεργασιακή προσέγγιση και συστημική προσέγγιση
capability and competence skills and personal attributes integrity of personnel
Διάφορα 1
Άδεια άσκησης και πρακτική εξάσκησης
work-experience programme πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης και
mine surveyors licence άδεια εξάσκησης τοπογραφικού επαγγέλματος Ποιο είναι σωστό
societal security
ασφάλεια σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για κοινωνία-πολίτες πολιτική προστασία (απαρχαιωμένος όρος)
business continuity disruptive events
επιχειρησιακή συνέχειααποδιοργανωτικά συμβάντα
βιωσιμότητα και αειφορία
conformity assessment
αξιολόγηση της συμμόρφωσης ή πιστότητας
notified bodies ενέργεια διακοίνωσης
κοινοποιημένοι φορείς
intended use
προβλεπόμενη χρήση ή σκοπούμενη
Διάφορα 2
Design planning verification validation benchmarking conformity assessment attestation
Normative or informative annex
preparatoryappraisalmonitoring and evaluation measures
standard on data to be providednorme sur les donneacutees agrave fournir
πρότυπο δηλωτέων δεδομένων
mandatory requirement vs exclusive
αναφαίρετη δεσμία απαίτηση vs optional requirement (αναγκαία συνθήκη) απαίτηση τυποποιητικού εγγράφου που πρέπει απαραιτήτως να ικανοποιείται προκειμένου να υπάρχει συμμόρφωση με το συγκεκριμένο έγγραφο ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο όρος υποχρεωτική απαίτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν δηλώνεται μια απαίτηση που έχει γίνει υποχρεωτική με νόμο ή κανονισμό
Διάφορα 3
Knowledge management
explicit and implicittacit knowledge
ρητή και υπόρρητη γνώση Έχει αποτυπωθεί ή αποκωδικοποιηθεί πχ σε διαδικασία ατομική ή συλλογικήεπιχειρησιακή
intangible assets
άυλο κεφάλαιο ή άυλα στοιχεία ενεργητικού
best practice (model) - good practice
βέλτιστες πρακτικές ndash ορθές πρακτικές
Διάφορα 4
accountability
αρχή της λογοδοσίας principle that individuals organizations and the community are responsible for their actions and may be required to explain them to others
λογοδότηση state of being answerable for decisions and activities to the organizations governing bodies legal authorities and more broadly its stakeholders
Η λογοδότηση επί επαγγελματικών ευθυνών αφορά ένα άτυπο συμβόλαιο μεταξύ του παροχέα υπηρεσιών και του αποδέκτη σύμφωνα με το οποίο ο πρώτος είναι υπόλογος σε περίπτωση κακής παροχής υπηρεσιών
accountability-λογοδοσία
laquomanagementraquo = assurance + improvement
Food safety (FS) management = FS assurance + improvement
food safety assurance that food will not cause harm to the consumer when it is prepared andor eaten according to its intended use
Για τη δοκιμή της εγκυρότητας ενός ορισμού μιας έννοιας εφαρμόζεται η
αρχή της υποκατάστασης
Ο ορισμός είναι έγκυρος αν μπορεί να αντικαταστήσει τον όρο σε ένα
κείμενο χωρίς να επιφέρει απώλεια ή μείζονα μεταβολή νοήματος
Λαμβάνοντας υπόψη ότι Food safety (FS) management = FS assurance +
improvement κάνετε έλεγχο της ορθότητας του παρακάτω ορισμού
αντικαθιστώντας στο 1ο μέρος της ισότητας τον όρο FS με τον ορισμό της
έννοιας
Έλεγχος ορθότητας ορισμού έννοιας
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
30 Μαϊου 2015
ISO is derived from the Greek isos meaning equal Whatever the country whatever the language we are
always ISO
httpwwwisoorg
2 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
2
bull ΕΣΥΠΕΛΟΤ (Ελλάδα) Εθνικό Σύστημα Υποδομών ΠοιότηταςΕλληνικός Οργανισμός Τυποποίησης httpwwwelotgr
bull BSI (Μεγάλη Βρετανία) British Standards Institute httpwwwstandardsukcombsi
bull AFNOR (Γαλλία) Association Franccedilaise de Normalisation httpwwwafnororg
bull DIN (Γερμανία) Deutsches Institut fuumlr Normung httpwwwdinde
bull ANSI (ΗΠΑ) American National Standards Institute httpwwwansiorg
3 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
bull CEN European Committee for Standardization httpwwwcenormbe
4 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
3
Στάδια εκπόνησης προτύπων Στάδιο της πρότασης (Proposal stage) Στάδιο της προετοιmicroασίας (Preparatory stage) Στάδιο της επιτροπής (Committee stage) Στάδιο της εξέτασης (Enquiry stage) Στάδιο της αποδοχής (Approval stage) Στάδιο της έκδοσης (Publication stage) Στάδιο της αναθεώρησης (Review stage)
5 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
PWI Preliminary stage Preliminary work item (project) (προκαταρκτικό στάδιο ndash προκαταρκτικό έγγραφο εργασίας)
AWI Approved Work Item NP Proposal stage New proposal for a work item (στάδιο πρότασης ndash νέα
πρόταση για έγγραφο εργασίας) WD Preparatory stage Working draft(s) (προπαρασκευαστικό στάδιο ndash
σχέδια εργασίας) CD Committee stage Committee draft(s) (στάδιο Επιτροπής ndash σχέδια
Επιτροπής) Enquiry stage Draft International Standard DIS (στάδιο έρευνας ndash σχέδιο
Διεθνούς Προτύπου) FDIS Approval stage Final Draft International Standard (στάδιο έγκρισης ndash
τελικό σχέδιο Διεθνούς Προτύπου) IS Publication stage International Standard (στάδιο έκδοσης ndash Διεθνές
Πρότυπο)
6 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
4
7 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
κωδικοί σταδίων εκπόνησης Προτύπων ISO
8 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Παραδείγματα αναγνώρισης Διεθνών Προτύπων ISO
παραδείγματα αναγνώρισης Προτύπων ISO
24062015
5
bull ACI (American Concrete Institute) bull IEEE (Institution of Electrical amp Electronic Engineers) bull IFLA (International Federation of Library Associations) bull ITU (International Telecommunications Union) bull
9 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ΕΛΟΤ 1976- πλέον των 100 Τεχνικών Επιτροπών wwwelotgr
10 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
6
ldquoTerminology and other language and content resourcesrdquo ISOTC 37AG 0 Advisory group ISOTC 37JAC 0 ISO 639 RA Joint Advisory Committee ISO TC 37TCG Terminology Coordination Group for TC37 ISOTC 37WG 9 Data category registry TC 37SC1 Principles and methods TC 37SC 2 Terminographical and lexicographical working
methods TC 37SC 3 Systems to manage terminology knowledge and
content TC 37SC 4 Language resource management
11 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
laquoΟρολογία ndash Γλωσσικοί πόροιraquo 1978- ΤΕΕ γραμματειακή υποστήριξη Μέλη ΕΛΟΤ ΤΕΕ ΕΛΕΤΟ Ακαδημία Αθηνών ΕΜΠ
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ένωση Ελλήνων Χημικών Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Παρατηρητές
12 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
7
ζητήματα της τυποποίησης στην ορολογία bull θέσπισηυιοθέτηση των κανόνων Ορολογίας
bull επεξεργασία και απόδοση στην ελληνική των προτύπων Ορολογίας του ISO
bull επεξεργασία για έκδοση ελληνικών προτύπων στον τομέα της Ορολογίας
ημερίδες σεμινάρια συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και
προσωπικότητες
13 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
πλήρες μέλος (P-Member) της TC 37 παρακολουθεί και ενημερώνεται για όλο το έργο της
Διεθνούς Επιτροπής συμμετέχει στις συζητήσεις και ψηφοφορίες για τα
νέα πρότυπα και άλλα τυποποιητικά κείμενα που προκύπτουν
Μέλη ISOTC 37 P-members O-members
14 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
8
Στάδιο 1 Επιλογή προτύπου Στάδιο 2 Προετοιμασία του Σχεδίου Ελληνικού Προτύπου
(ΣΕΠ) Στάδιο 3 Δημόσια κρίση Στάδιο 4 Έκδοση του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ επιθυμητό και Στάδιο 5 Αναθεώρηση προτύπου
15 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Προβολή και προώθηση Συνεργασίες και Δημόσιες σχέσεις Κατάρτιση Επιμόρφωση Ιστότοπος
bull httpportalteegrportalpageportalSCIENTIFIC_WORKscient_typopoiisiepitropesELOT-TE21
16 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
9
ΕΛΕΤΟ 1992- httpwwweletogr
Σκοπός της ΕΛΕΤΟ είναι
η μελέτη εκπόνηση απόδοση επεξεργασία συγκέντρωση συστηματοποίηση διάδοση αξιοποίηση και με οποιοδήποτε τρόπο ανάπτυξη της Ελληνικής Ορολογίας και ορολογικής έρευνας
η συμβολή στη συνεχή και σύμμετρη ανάπτυξη της Ελληνικής Γλώσσας για την κάλυψη των πολύπλευρων και επιτακτικών σύγχρονων αναγκών και
η κατάδειξη προς κάθε κατεύθυνση του θεμελιακού ρόλου της Ελληνικής Γλώσσας ως υλικού συνάμα και εργαλείου για το διεθνές ορολογικό υπόβαθρο και η προώθηση και προαγωγή αυτού του ρόλου για την κάλυψη σημερινών και μελλοντικών αναγκών της διεθνούς Ορολογίας
17 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Η ΕΛΕΤΟ είναι μέλος και συμμετέχει στις εργασίες των παρακάτω οργανώσεων Διεθνές Κέντρο Πληροφοριών Ορολογίας (INFOTERM) Ευρωπαϊκή Ένωση Ορολογίας (EAFT) Διεθνές Δίκτυο Ορολογίας (Termnet) Διεθνές Ινστιτούτο Ορολογικής Έρευνας (IIFT)
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
10
Συνέδρια laquoΕλληνική Γλώσσα και Ορολογίαraquo κάθε δύο χρόνια σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως ο ΕΛΟΤ το ΤΕΕ το ΕΜΠ το ΕΚΠΑ το Ιόνιο Πανεπιστήμιο κά ενώ κατά την ιδρυτική της χρονιά το 1992 είχε διοργανώσει μαζί με το ΤΕΕ και την ΕΛΟΤΤΕ21 την ημερίδα laquoΤυποποίηση Ορολογίαςraquo
Συμμετέσχε ενεργά τόσο στην Επιτροπή Συντονισμού του
Εθνικού Προγράμματος Ορολογικού Συντονισμού (ΕΠΟΣ) όσο και στην Ομάδα Εργασίας του ΕΠΟΣ και συνέβαλε τα μέγιστα στη σύνταξη της laquoΣτρατηγικής Μελέτηςraquo και του laquoΕπιχειρησιακού Προγράμματος Ορολογίαςraquo του ΕΠΟΣ που υποβλήθηκε (το 2000) για έγκριση για χρηματοδότηση από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αλλά δεν εγκρίθηκε
19 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
TERMTERM Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
20 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
11
Λεξικά και Γλωσσάρια Στον ιστότοπο της ΕΛΕΤΟ αναρτώνται έργα των συλλογικών μελών της ή έργα άλλων φορέων τα οποία έχει εγκρίνει η ΕΛΕΤΟ httpwwweletogrLexicaAndGlossarieshtm TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg
21 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
22 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
12
23 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας bull httpeceuropaeugreecenews201520150323_diktyo_orologias_elhtm
Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και
Νεολογισμών bull httpwwwacademyofathensgrecportalaspid=63ampnt=109amplang=1
Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ)
bull httpwwwilspgr
Μόνιμη Ομάδα Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας (ΜΟΤΟ) bull httpwwwmoto-teletermgrmoto_grhtm
24 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
13
Δομικά υλικά ΤΕΕ
bull httpportalteegrportalpageportalMATERIAL_GUIDES
Αγγλο-Ελληνικό Λεξικό Χημικών Oρων
bull httpwwwchemuoagrvocabularyloginasp
Ιατρικοί όροι ΙΑΤΡΟΤΕΚ
bull wwwiatrotekorgsearchasp
25 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
26 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
14
27 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
International Information Centre for Terminology (Infoterm) bull httpwwwinfoterminfo
International Network for Terminology (TermNet)
bull httpwwwtermnetorg
European Association for Terminology (EAFT)
bull httpwwweaft-aetnet
IATE (Inter-Active Terminology for Europe)
bull iateeuropaeu
TermCoord bull httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
bull υποστήριξη και αραβικής (κυρίως βδ από UN)
28 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
15
29 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικά Πρότυπα Ορολογίας (Μάιος 2015)
ISO 7042000 Terminology work ndash Principles and methods αναγνώριση εννοιών και σχέσεων εννοιών ανάλυση και μοντελοποίηση συστημάτων εννοιών βάσει των
αναγνωρισμένων εννοιών και σχέσεων εννοιών καθιέρωση παραστάσεων συστημάτων εννοιών μέσω
εννοιοδιαγραμμάτων ορισμό εννοιών απόδοση κατασημάνσεων (κυρίως όρων) σε κάθε έννοια σε μία ή
περισσότερες γλώσσες εγγραφή και παρουσίαση ορολογικών δεδομένων κυρίως σε έντυπα
και ηλεκτρονικά μέσα (ορογραφία)
30 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
16
ISO 1087-12000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 1 Theory and application καθιερώνει ένα βασικό λεξιλόγιο για τη θεωρία και την εφαρμογή
της ορολογικής εργασίας πέραν των όρων και των ορισμών είναι σημαντικά τα
εννοιοδιαγράμματα που περιέχονται στα Παραρτήματα και διευκολύνουν την κατανόηση των εννοιών και των σχέσεων μεταξύ τους
Στον ISO διεξάγεται συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά με την αναθεώρηση των Προτύπων ISO 1087-1 amp -2 και έχουν προταθεί λύσεις όπως η δημιουργία ορολογικής βάσης δεδομένων με το περιεχόμενο των δύο προτύπων αντί της εκπόνησης νέου ή νέων προτύπων κειμενικής μορφής
31 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 1087-22000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 2 Theory and application
ορίζει έννοιες επεξεργασίας γλώσσας και επεξεργασίας πληροφοριών για εφαρμογές στην ορολογική εργασία και στην ορογραφία
32 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
17
ISO 8602007 Terminology work ndash Harmonization of concepts and terms
προδιαγράφει μια μεθοδολογική προσέγγιση της εναρμόνισης εννοιών συστημάτων εννοιών ορισμών και όρων
έχει εφαρμογή στην ανάπτυξη εναρμονισμένων ορολογίων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο σε μονόγλωσσο ή πολύγλωσσο συγκείμενο
Η εναρμόνιση αποτελεί ζητούμενο διότι οι διαφορές μεταξύ των εννοιών δεν γίνονται κατrsquo ανάγκην εμφανείς σε επίπεδο
κατασήμανσης η ομοιότητα σε επίπεδο κατασήμανσης δεν σημαίνει κατrsquo ανάγκην ότι ταυτίζονται οι
έννοιες που αντιστοιχούν στις κατασημάνσεις εμφανίζονται σφάλματα όταν μία έννοια κατασημαίνεται από δύο συνώνυμα τα οποία
εκ παραδρομής θεωρούνται κατασημάνσεις δύο διαφορετικών εννοιών Η εναρμόνιση αρχίζει από το επίπεδο της έννοιας και συνεχίζεται στο επίπεδο του όρου
33 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
34
ΤΕΛΟΣ
Συντάσσεται ορισμός έννοιας που υπάρχει σε ένα σύστημα
εννοιών αλλά όχι σε άλλο
(5)
Όχι
Ανάλυση των συστημάτων εννοιών (432)
Ναι
Υπάρχουν άλλες έννοιες
για εναρμόνιση
ΑΡΧΗ
Προκαταρκτικά θέματα (421)
Ανάλυση του θεματικού πεδίου
(422)
Πρόκειται για
συστήματα εννοιών από το ίδιο θεματικό
πεδίο (421)
Όχι
Ναι
Σύγκριση μεμονωμένων εννοιών
(434)
Ανάλυση των ομοιοτήτων μεταξύ των εννοιών
(423)
Υπάρχουν
ευνοϊκές πιθανότητες εναρμόνισης
Όχι
Όχι
Όχι
Ναι
Ναι
Ναι
Υπάρχει μερική επικάλυψη των
εννοιών
Είναι ίδια
τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται για
τον ορισμό των εννοιών
Δεν γίνεται εναρμόνιση
Γίνεται εναρμόνιση των εννοιών
(43431 α)
Συντάσσονται χωριστοί ορισμοί
Δεν γίνεται εναρμόνιση
(43431 β)
Συντάσσεται εναρμονισμένος ορισμός
(5)
Ναι Όχι
Οι διαφορές είναι
ελάσσονες
Συντάσσεται εναρμονισμένος
ορισμός (5)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Διεργασία εναρμόνισης εννοιών
24062015
18
ISO 293832010 Terminology policies ndash Development and implementation
γενικές αρχές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένης πολιτικής προσαρμοσμένης σε δεδομένο σύνολο περιστάσεων
διατύπωση συστάσεων για ποικιλία δράσεων οι οποίες αποδεδειγμένα εξυπηρετούν σε διαφορετικές καταστάσεις
bull κάποιες ουσιώδεις σε όλα τα περιβάλλοντα πολιτικής
bull άλλες μπορεί να μην βρίσκουν εφαρμογή σε κάποια από αυτά Οι ορολογικές πολιτικές μπορεί να λαμβάνουν διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πλαίσιο εφαρμογής σε εθνικό πλαίσιο μορφή ενός θεσμοθετημένου εγγράφου ή μέρους ενός ευρύτερου τέτοιου
εγγράφου (γλωσσικής ή εκπαιδευτικής πολιτικής ή πολιτικής πληροφόρησης) σε μεγάλη μη-κυβερνητική ή διακυβερνητική οργάνωση πρέπει να αντιμετωπίσει μια σύνθετη
πολιτικής χροιάς κατάσταση και διάφορα επίπεδα διαλειτουργικότητας (πολιτισμικά πολιτικά σημασιολογικά hellip)
σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και μικρότερους οργανισμούς μορφή κατευθυντήριων οδηγιών ή παραπομπών για τη διαχείρισή της
35 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Οι ορολογικές πολιτικές βασίζονται σε στοιχεία˙ είναι οραματικές (μακροπρόθεσμη προοπτική)˙ βασίζονται στα πρότυπα και στη διαχείριση ποιότητας˙ υποστηρίζονται από τη διοίκηση (προσέγγιση από πάνω προς τα
κάτω) και είναι συμμετοχικές (προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω)˙
είναι βιώσιμες˙ είναι συνεπείς και σθεναρές˙ είναι συμμετοχικές και ενισχυτικές˙ είναι διαφανείς και επικαιροποιημένες˙ προσανατολίζονται στην ανάπτυξη ικανοτήτων
36 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
19
37 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
μοντέλο φάσεων μιας ορολογικής πολιτικής
ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
αποτελεσματική χρήση των ορολογικών δεδομένων γενικές αρχές για ένα μοντέλο εφαρμόσιμο σε ποικιλία ορολογικών πόρων
διασαφηνίζει τα ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που συνιστούν το μοντέλο αυτό και
παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνολική αξιολόγηση των ορολογικών πόρων λαμβάνοντας υπόψη τους αντικειμενικούς σκοπούς των χρηστών
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
38 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
20
39 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
40 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
21
41 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
42 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
22
ISO 151882001 Project management guidelines for terminology standardization
προδιαγράφει τις κατευθυντήριες οδηγίες που καθορίζουν τις ακολουθητέες φάσεις και διαδικασίες σε έργα τυποποίησης ορολογίας και σε έργα εναρμόνισης και ενοποίησης εντός και εκτός του πλαισίου τυποποίησης
διαιρείται σε δύο τμήματα με το πρώτο να ασχολείται γενικά με την ορολογική τυποποίηση και το δεύτερο να ασχολείται με την ορολογική τυποποίηση μέσα σε οργανισμούς διεθνών προτύπων
δεν διατυπώνει τις αρχές ορολογικής εργασίας (για παράδειγμα βλέπε ISO 704ΕΛΟΤ 402) ούτε και τη μεθοδολογική προσέγγιση σε διεθνή εναρμόνιση εννοιών εννοιών συστημάτων εννοιών όρων και ορισμών εννοιών (ISO 860ΕΛΟΤ 562)
δεν πραγματεύεται τους κανόνες για την προετοιμασία και την κατάστρωση των Διεθνών Προτύπων ορολογίας (ISO 10241)
ούτε και παρέχει συμβουλές για τη δημιουργία και χρήση βάσεων ορολογικών δεδομένων (ISOTR 12618)
δεν πραγματεύεται τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ποιότητα στη διαχείριση έργων οι οποίες παρέχονται στο ISO 10006
43
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
44 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ένα έργο Τυποποίησης της Ορολογίας
24062015
23
ISO 126162002 Translation-oriented terminography
κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας
έχει ως αντικείμενό της το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα) αλλά και το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο και επιπλέον την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
η εσωτερική δομή της βάσης δεδομένων να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών
τα ορολογικά λήμματα να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως για παράδειγμα βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
45 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 102412011 Terminological entries in standards -- Part 1 General requirements and examples of presentation
ISO 102412012Terminological entries in standards -- Part 2 Adoption of standardized terminological entries
ISO 126202009 Terminology and other language and content resources -- Specification of data categories and management of a Data Category Registry for language resources
ISO 171002015 Translation services -- Requirements for translation services ISO 222742013 Systems to manage terminology knowledge and content --
Concept-related aspects for developing and internationalizing classification systems
ISO 24156-12014 Graphic notations for concept modelling in terminology work and its relationship with UML -- Part 1 Guidelines for using UML notation in terminology work
Επίσης New work item proposal for ldquoTypology of language registersrdquo
46
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
24
47 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Σας ευχαριστώ
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Τυποποιητικές εκφράσεις και βοηθητικά ρήματα
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
τυποποίηση
συμφωνία και καθιέρωση προνοιών μη υποχρεωτικής εφαρμογής από ένα αναγνωρισμένο φορέα για ένα αντικείμενο κοινής χρήσης σε μια κοινότητα εφαρμογής με σκοπό το κοινό όφελος
Σημείωση Η τυποποίηση καθιερώνει πρότυπα προδιαγραφές κώδικες πρακτικής και άλλα τυποποιητικά έγγραφα μέσω τήρησης διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφάνεια συμμετοχήεκπροσώπηση των κύριων συμφερόντων και τη συναίνεσή τους
αντικείμενο τυποποίησης δραστηριότητεςδιεργασίες ndash αποτελέσματά τους όπως προϊόντα και υπηρεσίες ndash πόροι για αυτές τις δραστηριότητεςδιεργασίες
πρότυπαstandards σε αντιδιαστολή με τα laquoregulationsraquo (hard law)
συναίνεση των κύριων ενδιαφερομένων μερών για την εξυπηρέτηση σκοπού του αντικειμένου τυποποίησης καταλληλότητα για την προβλεπόμενη χρήση (intended use)-ποιότητα
καθιερωμένη τεχνική state of the art - Καθιερωμένοι κανόνες της επιστήμης τέχνης και εμπειρίας
Τυποποίηση και πρότυπα
provisions τα προϊόντα της τυποποιητικής ρύθμισης τυποποιητικό περιεχόμενο διατάξεις σωστότερα πρόνοιες
Μπορεί να είναι απαιτήσεις συστάσεις δηλώσειςπληροφορίες (statement) εντολήπρακτέα (instruction) Η απαίτηση μπορεί να είναι αναφαίρετη (mandatoryexclusive) ή προαιρετική ή κατrsquo επιλογήν (optionalfacultative) αναφορικά με τη συμμόρφωση με το πρότυπο Οι διατάξεις για ένα αντικείμενο τυποποίησης μπορεί να είναι περιγραφικές (descriptive) ή επίδοσης (performance)
harmonized standards τα ευρωπαϊκά πρότυπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ευρωπαϊκών οδηγιών ως μέσα απόδειξης της συμμόρφωσης εναρμονισμένα πρότυπα σωστότερα πρότυπα εναρμόνισης (για να δηλώνεται ο σκοπός που εξυπηρετούν) Καν ΕΕ 10252012
normative documents= τυποποιητικά έγγραφα περιλαμβάνουν πρότυπα και κανονισμούςregulationscompulsory documents
ΕΛΟΤ EN 450202006 και Καν 10252012
Ένα πρότυπο περιέχει πρόνοιεςδιατάξεις (τυποποιητικό περιεχόμενο) και πληροφορίες (πληροφοριακό περιεχόμενο) Οι πρόνοιες των προτύπων διακρίνονται σε
απαιτήσεις κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να αποφασίζεται η συμμόρφωση ή μη με το πρότυπο
συστάσεις για την προτιμητέα ή καταλληλότερη επιλογή ανάμεσα σε άλλες δυνατότητες
το επιτρεπτόν επιτρεπόμενες ή αποδεκτές επιλογές και
δυνατότητα και ικανότητα
Τυποποιητικές εκφράσεις
Τυποποιητικές εκφράσεις
ΑγγλικήΕλληνική δηλώνει
shallshall not
απαίτηση
πρέπει ναδεν πρέπει να
should beshould not
σύσταση
συνιστάται να συνιστάται να μην
mayneed not
το επιτρεπτόν
δύναται ναδεν χρειάζεται να
cancannot
ικανότητα
μπορεί ναδεν είναι σε θέση να
Νομοθεσία διαφορές
Αγγλική Ελληνική
shall ή must
ενεστώτας οριστικής (στην κύρια πρόταση)
should beshould not θα πρέπει να δεν θα πρέπει να
mayneed not μπορεί να δεν χρειάζεται να
cancannot μπορεί να μπορεί να μην
will ενεστώτας οριστικής γ΄πρόσωπο
στο διατακτικό των δεσμευτικών πράξεων οι χρησιμοποιούμενοι ρηματικοί τύποι πρέπει να είναι επιτακτικοί
Στα ελληνικά το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής (όπως γίνεται και στα γαλλικάmiddot στα αγγλικά χρησιμοποιούν τον τύπο shall με απαρέμφατο)
ΠΡΟΣΟΧΗ Το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής μόνο στις κύριες προτάσεις και όχι για τις δευτερεύουσες αφού οι δευτερεύουσες προτάσεις δεν επιβάλλουν επιταγές απαγορεύσεις ή κυρώσεις ούτε περιγράφουν διαδικασίες αλλά ανάλογα με το είδος τους επιτελούν άλλες λειτουργίες (πχ αναφοράς σκοπού εναντίωσης υπόθεσης κλπ) σε σχέση με την κύρια πρόταση
Ο μέλλοντας πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού η λέξη laquoθαraquo δεν συνάδει σε κείμενα κανονιστικού περιεχομένου
Δεν πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως θα πρέπει θα έπρεπε κλπ
Όταν το αγγλικό πρωτότυπο χρησιμοποιεί προστακτική το ίδιο κάνει και η ελληνική μετάφρασηmiddot όταν στα αγγλικά χρησιμοποιείται το must (αντί του shall)] ο έλληνας μεταφραστής μεταφράζει πρέπει να (+ απαρέμφατο κύριο ρήμα)
Διαφορές απόδοσης στα νομοθετικά έγγραφα
24062015
1
Σπύρος Δόικας translatumgr
ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ndash
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΣΤΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΡΟΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αντιπροσωπεία
της
Ευρωπαϊκής
Επιτροπής
στην Ελλάδα
Αθήνα
30 Μαΐου
2015
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
ΣΤΑΔΙΩΝ
24062015
2
1
bull ΠροετοιμασίαΔημιουργία αρχείων WordExcel [Οριοθέτες πινακοποίηση οντολογία υφολογία διαχείριση διπλοεγγραφών]
2
bull Μετατροπή αρχείων Excel για χρήση σε εργαλεία [MultiTerm Glossary Converter Xbench Magenta]
3
bull Αξιοποίηση ορολογίας σε SDL Studio [Χρήση autosuggest]
4
bull Προσθήκη μεμονωμένων όρων [Διαμόρφωση προβολής χρήση συντόμευσης]
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΧΕΙΩΝ
WORDEXCEL
24062015
3
Αν ξεκινάμε από το μηδέν με ένα γλωσσάρι στο Word
θα πρέπει να έχουμε δύο βασικά πράγματα κατά νου
1 Οριοθέτη όρου-απόδοσης
2 Οριοθέτη συνωνύμων
Το πρώτο μπορεί να μην χρειάζεται αν υιοθετήσουμε
μια μορφή δίστηλου πίνακα (είτε με δημιουργία
πίνακα από Word είτε με αντιγραφήεπικόλληση
κελιών από Excel) Πώς γίνονται αυτά
5
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΣΕ WORD
6
24062015
4
7
8
24062015
5
Το Word από προεπιλογή μετατρέπει το πρώτο
γράμμα κάθε κελιού ενός πίνακα σε κεφαλαίο Για να
μη γίνεται αυτό αποεπιλέγουμε το παρακάτω στοιχείο
EN File gt Options gt Proofing gt AutoCorrect Options gt
Capitalize first letter of table cells
EL Αρχείο gt Επιλογές gt Γλωσσικός έλεγχος gt Επιλογές
Αυτόματης Διόρθωσης gt Το πρώτο γράμμα των κελιών
του πίνακα κεφαλαίο
9
ΑΛΛΑΓΗ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
10
ΑΠΟΕΠΙΛΟΓΗ
ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ -
ΠΟΙΗΣΗΣ
24062015
6
Αν το γλωσσάρι μας έχει συνώνυμα θα μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε ως οριοθέτη το κόμμα Τι
γίνεται όμως αν υπάρχει το κόμμα ως μέρος του
όρου Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε έναν διακριτό οριοθέτη Πχ το
σύμβολο laquo|raquo Αυτό θα μας βοηθήσει στη σωστή
εισαγωγή των συνωνύμων σε μια ορολογική βάση σε
μεταγενέστερο στάδιο
11
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ
Πριν ξεκινήσουμε τη σύνταξη ενός γλωσσαρίου θα
πρέπει να έχουμε καθορίσει κάποιες υφολογικές
παραμέτρους Πχ
Χρήση πεζώνκεφαλαίων
Καλό είναι οι λέξεις να ξεκινούν με πεζό
γράμμα εκτός κι αν απαιτείται διαφορετικά
λόγω γραμματικών κανόνων ή σε ειδικές
περιπτώσεις (πχ ονόματα οργανισμών)
12
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [1]
24062015
7
Ακρώνυμα
Αν χρησιμοποιούμε και ακρώνυμα για τους
όρους τότε να τυποποιήσουμε τη χρήση τους
Πχ να είναι πάντα σε παρένθεση και στο τέλος
του (ανεπτυγμένου) όρου Πχ
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ)
και όχι πότε έτσι και πότε αλλιώς
13
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [2]
Ακρώνυμα ndash Πιθανές εκδοχές
(ΟΤΕ) Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος )
[ΟΤΕ] Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ [Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος]
ΟΤΕ ndash Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος ndash ΟΤΕ
ΟΤΕ
14
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [3]
24062015
8
Εναλλακτικά μπορούμε να έχουμε επιπλέον στήλες για
τα ακρώνυμα (γλώσσας πηγής και γλώσσας στόχου)
Τα ακρώνυμα δεν χρειάζεται να έχουν τελεία
Να σημειώσουμε εδώ ότι αν θέλουμε να
χρησιμοποιήσουμε τους όρους για αυτόματη
αναγνώριση (term recognition) στο SDL Studio τότε θα
ήταν καλύτερα να παρατίθενται χωρίς το ακρώνυμο
έτσι ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες για
αυτόματη αναγνώρισή τους (και ως εκ τούτου
ημιαυτόματη εισαγωγή μέσω autosuggest)
15
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [4]
Αποφυγή περιληπτικών γραφών με παρενθέσεις
καθέτους κτλ
Βλέπε και httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=2033450
16
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [5]
Όρος Όχι Ναι
βαθμολογική εξέλιξη (grade) advancement advancement grade
advancement
responsible finance υπεύθυνη
οικονομίαχρηματοδότηση
υπεύθυνη οικονομία
υπεύθυνη χρηματοδότηση
24062015
9
Αποφυγή αρίθμησης αποδόσεων παρενθέσεων με σχόλια
παρενθέσεων με εναλλακτική μορφή μέρος του λόγου θεματικό
πεδίο κτλ Παραδείγματα προς αποφυγή
1 ΙΑΤΕ 2 IATE
17
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [6]
localization τοπική προσαρμογή (Microsoft) τοπικοποίηση (ΕΛΕΤΟ)
ελληνοποίηση (μόνο για τα ελληνικά) ελληνικοποίηση
(μόνο για τα ελληνικά) εξελληνισμός (μόνο για τα
ελληνικά)
Garden sorrel οξαλίδα οξυλάπαθο ξυνίθρα(κοιν)
Run τρέξιμο (ουσ) τρέχω (ρ)
Protocol πρωτόκολλο(ν)
mixing1 ανάμ(ε)ιξημ(ε)ίξη
free of viral
contaminants2
1 (προϊόν) ελεύθερο ιών 2 (προϊόν) που δεν έχει
προσβληθεί από ιούς
Αν έχουμε τηρήσει απαρέγκλιτα τους οριοθέτες μας
τόσο για τον διαχωρισμό όρου πηγήςόρων στόχου όσο
και για τα συνώνυμα τότε η εισαγωγή στο Excel είναι
πολύ απλή Πχ αν για οριοθέτη όρου πηγήςόρων
στόχου έχουμε χρησιμοποιήσει το σύμβολο ίσον (=)
τότε απλά κάνουμε εύρεση και αντικατάσταση στο
Word (Ctrl+H)
18
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
= ^t
24062015
10
Στη συνέχεια κάνουμε επικόλληση σε ένα κενό φύλλο
Excel Αν έχουμε χρησιμοποιήσει το κόμμα ως οριοθέτη
συνωνύμων (έχουμε βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν όροι
που περιέχουν το κόμμα ως μέρος του) κάνουμε
ακόμη μία ενέργεια πριν την επικόλληση σε Excel
Προσοχή πριν το κόμμα βάζουμε και ένα διάστημα Αυτό το
κάνουμε έτσι ώστε να μην διαχωριστεί η λέξη laquoότιraquo (σε
περίπτωση που υπάρχει στο αρχείο μας) Δεν χρειάζεται να
υπάρχουν διαστήματα πριν ή μετά το σύμβολο της καθέτου 19
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
|
Με τη χρήση του εργαλείου ASAP Utilities μπορεί να
αυτοματοποιηθεί μια σειρά ποιοτικών ελέγχων
Πρώτα κάνουμε ταξινόμηση (Sort) στη στήλη Α
Κοιτάμε στο τέλος της να δούμε αν υπάρχουν
αποδόσεις για όλους τους όρους Αν δεν υπάρχουν
για κάποιους τους συμπληρώνουμε ή τους σβήνουμε
Επαναλαμβάνουμε τα ίδια για τη στήλη Β
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities επιλέγουμε Text gt Delete leading
trailing and excessive spaces
20
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [1]
24062015
11
Αν οι όροι μας ξεκινάνε με κεφαλαίο και στη συνέχεια
υπάρχουν κεφαλαία που δεν θέλουμε να αλλάξουμε
(πχ ακρώνυμα ή κύρια ονόματα) μπορούμε να
αλλάξουμε μόνο το πρώτο γράμμα κάθε κελιού σε πεζό
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Text gt Change Case (with options) gt
glossary case
21
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [2]
Αν θέλουμε να έχουμε ομοιόμορφη μορφοποίηση αφού
επιλέξουμε τις στήλες από το μενού ASAP Utilities gt
Format gt Apply standard format to selected cells
Αν θέλουμε να απαλείψουμε τις κενές σειρές (χωρίς
ταξινόμηση) ASAP Utilities gt Columns and Rows gt
Delete all empty rows
22
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [3]
24062015
12
Ένα συνηθισμένο πρόβλημα σε γλωσσάρια είναι οι
διπλοεγγραφές
Ένας εύκολος τρόπος να τις εντοπίσουμε είναι
κάνοντας ταξινόμηση (sort) στη στήλη Α Και πάλι όμως
δεν θα είναι τόσο εύκολο γιατί θα πρέπει να τις
εξετάσουμε μία μία
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Range gt Count duplicates and give its
set of duplicates its own colour
ή Count andor colour duplicates in selection
23
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [4]
Τι γίνεται όμως αν θέλουμε να επισημανθούν οι
διπλοεγγραφές που είναι ακριβώς ίδιες τόσο στη στήλη
Α όσο και στη στήλη Β
Χρησιμοποιούμε το Duplicate Master Αφού ανοίξουμε
το Excel κάνουμε κλικ στο αρχείο Duplicate Master
V218xla και μετά επιλέγουμε τις δύο στήλες και το
εκτελούμε από τα Add-ins
24
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [5]
24062015
13
25
26
24062015
14
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ
ΑΡΧΕΙΩΝ EXCEL
ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Θα πρέπει πρώτα να έχουμε εγκαταστήσει τα
Glossary Converter και Glossary Plugin
(δωρεάν) wwwcerebusdeglossaryconverter
Ανοίγουμε το γλωσσάριο σε μορφή Excel
προσθέτουμε μια σειρά (row) στο πάνω μέρος
του φύλλου και γράφουμε τους κωδικούς
γλώσσας για κάθε στήλη πχ στην πρώτη στήλη
γράφουμε EN και στη δεύτερη EL
28
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [1]
24062015
15
Για υποστήριξη συνωνύμων πρώτα αλλαγή
ρύθμισης στο Glossary Converter (το αυτόνομο
πρόγραμμα settings gt Synonyms in Excel files gt
επιλέγουμε Full support one row per entry gt
πατάμε ΟΚ) και στη συνέχεια συνεχίζουμε από το
SDL Studio 2014 (Projects View)
Υποθέτουμε ότι ως οριοθέτη συνωνύμων έχουμε
χρησιμοποιήσει το laquo|raquo αλλά μπορούμε και άλλους
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οριοθέτηση
συνωνύμων στο πεδίο του όρου πηγή (πρώτη
στήλη) Βλέπε httpswwwyoutubecomwatchv=2HwBC4VhDto
29
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [2]
Το Glossary Plugin είναι ο συντομότερος και
ευκολότερος τρόπος Ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός
Άλλες δυνατότητες
Translatum Excel to MultiTerm Converter (online)
MultiTerm Convert
Επίσης αντί για MultiTerm μπορεί κανείς να
χρησιμοποιήσει για διαχείριση ορολογίας τα
Xbench (δωρεάν η έκδοση 29 η έκδοση 3 δωρεάν
για 1 μήνα)
Dictionaries Explorer της Magenta
30
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERM ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
24062015
16
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ
SDL STUDIO
Το Studio από προεπιλογή κάνει διάκριση
πεζώνκεφαλαίων στο Autosuggest πράγμα που
σημαίνει ότι αν οι όροι έχουν καταχωρηθεί με
κεφαλαίο και εμείς πατάμε το μικρό γράμμα της
απόδοσής τους δεν θα εμφανιστούν προτάσεις στο
Autosuggest
Πώς αλλάζουμε αυτή τη ρύθμιση
File gt Options gt Autosuggest
32
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
24062015
17
33
34
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
Αλλαγή από
File gt
Options gt
Autosuggest
24062015
18
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ
ΟΡΩΝ
Σε περίπτωση που έχουμε επέμβει με κάποιο
τρόπο στην προβολή μπορούμε να
επαναφέρουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις
πατώντας View gt Reset Screen Layout Το
Termbase Viewer ως προεπιλογή είναι μια
καρτέλα αριστερά με αυτόματη απόκρυψη
Δηλαδή όταν προσθέτουμε έναν όρο
αναπτύσσεται η καρτέλα προς τα δεξιά και
πρέπει να περιμένουμε να συμπτυχθεί κάνοντας
κλικ στον Editor για να συνεχίσουμε την εργασία 36
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [1]
24062015
19
Για να αποφύγουμε αυτή την καθυστέρηση
μπορούμε να μετακινήσουμε το Termbase
Viewer κάνοντας πρώτα κλικ στο εικονίδιο
αυτόματης απόκρυψης και μετά με μεταφορά
και απόθεση πάνω δεξιά κάτω από το Term
recognition Θα εμφανιστεί ένας σταυρός
τοποθέτησης και όταν δούμε να σκουραίνει το
κάτω τμήμα του αφήνουμε το Termbase Viewer
37
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [2]
1 Επιλογή όρου κειμένου πηγής
2 Επιλογή όρου κειμένου στόχου
3 Πατάμε Ctrl+Shift+F2 για αυτόματη
προσθήκη ή Ctrl+F2 για προσθήκη με
παράθυρο διαλόγου Για προσθήκη
συνωνύμων πατάμε F2 (επεξεργασία) μετά
κλικ στο βελάκι του όρου στόχου και
προσθήκη νέου και μετά F12 (Αποθήκευση)
Δεν έχετε το Studio 2014 Δείτε εδώ httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=500090
38
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ
ΣΤΟ STUDIO 2014
24062015
20
KINDER ΕΚΠΛΗΞΗ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΠΟ ΤΟ STUDIO
Το Web lookup είναι ένα plug-in SDL που εμφανίζει
αποτελέσματα από πηγές αναφοράς μέσα σε ένα
πλαίσιο του Studio (επιλέγοντας τη λέξη και πατώντας
Alt+F8 (αν δεν λειτουργεί αλλαγή από το File gt Options
gt Keyboard Shortcuts gt Web Lookup ή δεξί κλικ στη
λέξη και επιλογή Web Lookup) και δίνει τη δυνατότητα
προσθήκης οποιασδήποτε πηγής αναφοράς
Το Terminotix Plug-in πραγματοποιεί αναζήτηση σε 1
πηγή της επιλογής σας (η δωρεάν έκδοση πχ ΙΑΤΕ ή
Linguee) όταν γίνεται αναζήτηση στο Concordance (F3)
Έτσι έχετε αποτελέσματα τόσο από τις μνήμες σας όσο
και από το Διαδίκτυο 40
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
24062015
21
41
Στο κάτω μέρος της αναζήτησης του Web lookup κλικ
στα Settings κύλιση κάτω προσθήκη νέας
καταχώρησης και στο πεδίο URL επικόλληση
Για συνδυασμό EN-EL
httpwwwtranslatumgrdictionarylookup_groupph
pword=phraseampgroup=English-Greek
Για άλλες γλώσσεςσυνδυασμούς αλλάζετε στο τέλος το
English-Greek πχ Greek-English ή French-Greek
42
ΠΡΟΣΘΗΚΗ TRANSLATUM MAGIC SEARCH
ΣΤΟ WEB LOOKUP
24062015
22
43
44
24062015
23
45
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
46
24062015
24
Μπορείτε να πραγματοποιήσετε λήψη της βάσης TermTerm από εδώ 47
ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ MULTITERM
Θα βρείτε τον σύνδεσμο στο
facebookcomtranslatum
48
ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
24062015
25
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Καθώς και τον άνθρωπο-ορχήστρα
για την οργάνωση
24062015
3
δεδομένα που σχετίζονται με έννοιες ή τις κατασημάνσεις τους bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής
5
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος μιας συλλογής ορολογικών δεδομένων το οποίο περιέχει τα ορολογικά δεδομένα που σχετίζονται με μια έννοια
(terminological entry)
6
ορολογικό λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
4
bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής 7
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όρος που είναι επικεφαλής ενός ορολογικού λήμματος
Συνήθως είναι ο προτιμώμενος όρος Άλλοι τύποι όρων είναι τα συνώνυμα συντομομορφές πλήρεις μορφές του όρου σύμβολα τύποι φρασεολογικές μονάδες τυποποιημένα κείμενα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 8
εισόδιος όρος (entry term)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
5
παράσταση μιας έννοιας μέσω μιας περιγραφικής δήλωσης που εξυπηρετεί τη διαφοροποίησή της από συναφείς έννοιες
Ο ορισμός μπορεί να είναι
bull εντατικός όταν δηλώνεται η υπερτασσόμενη έννοια ακολουθούμενη από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την οριζόμενη έννοια από άλλες ή
bull εκτατικός όταν διατυπώνεται ως απαρίθμηση των υποτασσόμενων εννοιών που αποτελούν και το πλάτος της οριζόμενης έννοιας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
9
ορισμός
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
δήλωση που παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε μέρος ενός ορολογικού λήμματος
Μπορεί να αφορά χρήση γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό εμπορικό χαρακτηριστικό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 10
σημείωση(note)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
6
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν τα γραμματικά γνωρίσματα ενός όρου
πχ μέρος του λόγου γένος αριθμός
(grammatical label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 11
γραμματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το θεματικό πεδίο
(subject label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 12
θεματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
7
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γλώσσας
Σειρά προτύπων ISO 639
(language identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 13
αναγνωριστικό γλώσσας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γεωγραφικής περιοχής όπου χρησιμοποιείται ο κατασήμανση
(country identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 14
αναγνωριστικό χώρας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
8
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν την πηγή τεκμηρίωσης των ορολογικών δεδομένων
(source identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 15
αναγνωριστικό πηγής
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
προκαθορισμένη διευθέτηση των δεδομένων
bull διευθέτηση σε κάθε λήμμα μιας συλλογής λημμάτων (μικροδομή)
bull διευθέτηση των λημμάτων μιας συλλογής λημμάτων (μακροδομή)
(terminological format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
16
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
9
bull μορφότυπο εισόδου (input format)
bull μορφότυπο αποθήκευσης (storage format)
bull μορφότυπο εξόδου (output format)
bull μορφότυπο οπτικής παρουσίασης (display format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 17
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορολογικά δεδομένα (από ΕΛΟΤ 56112006)
24062015
10
bull βάση ορολογικών δεδομένων βάση δεδομένων που περιέχει ορολογικά δεδομένα
bull ορολογικό λεξικό συλλογή ορολογικών λημμάτων που παρουσιάζουν πληροφορίες σχετικές με έννοιες ή κατασημάνσεις από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull λεξιλόγιο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατασημάνσεις και ορισμούς από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull γλωσσάριο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατάλογο κατασημάνσεων από ένα θεματικό πεδίο μαζί με ισοδύναμα σε μία ή περισσότερες γλώσσες
bull θησαυρός ελεγχόμενο και δομημένο λεξιλόγιο στο οποίο οι έννοιες παριστάνονται από όρους οργανωμένους με τέτοιο τρόπο ώστε οι σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες να είναι εμφανείς και οι προτιμώμενοι όροι συνοδεύονται από λήμματα-οδηγούς για συνώνυμα ή οιονεί συνώνυμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 19
παρουσίαση ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 20
24062015
11
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 22
24062015
12
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 23
Παρουσίαση εγγραφής σε δίγλωσσο (αγγλο-ισπανικό) θησαυρό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 24
Ορολογικά προϊόντα
24062015
13
εργασία που αφορά τη συστηματική συλλογή περιγραφή επεξεργασία και παρουσίαση των εννοιών και των κατασημάνσεών τους
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 25
ορολογική εργασία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος της ορολογικής εργασίας που αφορά την εγγραφή και παρουσίαση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 26
ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
14
Η Ορογραφία bull ασχολείται με τις έννοιες (εννοιοκεντρική - concept-centered)
και όχι με τις λέξεις bull συνδέεται με ειδική γλώσσα bull καλύπτει (συνήθως) ένα συγκεκριμένο θεματικό πεδίο bull αντιμετωπίζει τα μεν συνώνυμα στο ίδιο ορολογικό λήμμα
(στο πλαίσιο της ίδιας έννοιας) ενώ τα ομώνυμα και πολύσημα ως χωριστά ορολογικά λήμματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 27
ορογραφία ne λεξικογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 28
Επόψεις της ορολογικής εργασίας
24062015
15
bull η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο
bull η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών από συγγενικές έννοιες
bull η αναγνώριση των διαφορετικών όρων που χρησιμοποιούνται για την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές και η άντληση ορολογικών πληροφοριών αξιοποιώντας ορολογικούς πόρους όπως βάσεις ορολογικών δεδομένων πχ ΙΑΤΕ
bull η επιλογή του (κατάλληλου) προτιμώμενου όρου και
bull η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 29
στο πλαίσιο του μεταφραστικού έργου και πριν από την ορογραφία
ορολογικές εργασίες
bull ISO 126162002 Translation-oriented terminography περιέχει κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας που είναι απαραίτητη στη μεταφραστική εργασία
bull ΣΕΠ ΕΛΟΤ 1447 Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 30
μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
16
κατηγορία δεδομένων (data category)
προδιαγραφή ενός πεδίου δεδομένων
στοιχείο δεδομένων (data element)
μονάδα δεδομένων που σε ορισμένο συγκείμενο θεωρείται αδιαίρετη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 31
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όχι μόνο το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα)
αλλά και
το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 32
αντικείμενο μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
17
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο (κατά κανόνα πληροφορικοποιημένο)
και επιπλέον
την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 33
εφαρμογή μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull βασική μονάδα μιας συλλογής ορολογικών πληροφοριών από κατηγορίες ορολογικών δεδομένων που σχετίζονται μεταξύ τους και ομαδοποιούνται με βάση διαφορετικά κριτήρια
bull μια συλλογή ορολογικών λημμάτων μπορεί να συγκροτηθεί σε βάση δεδομένων με ευέλικτη εσωτερική δομή για να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών
bull τα ορολογικά λήμματα μπορούν να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
bull το μορφότυπο των ορολογικών λημμάτων να προσαρμόζεται στην πολύγλωσση διαχείριση πληροφοριών όπως ονόματα φρασεολογικές μονάδες και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 34
ορολογικό λήμμα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
18
Η δομή του ορολογικού λήμματος πρέπει να διασφαλίζει
bull ότι όλες οι ορολογικές πληροφορίες συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη σημασία στη χρήση ανάλογα με το συγκείμενο κτλ μπορούν να εγγραφούν επαρκώς και
bull ότι όλες οι πληροφορίες είναι εύκολα επεξεργάσιμες και ανακτήσιμες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 35
δομή ορολογικού λήμματος
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Κάθε τύπος πληροφορίας που εγγράφεται σε ένα ορολογικό λήμμα παριστάνεται σε διαφορετικές κατηγορίες δεδομένων ώστε να είναι εύκολη και διαχειρίσιμη η αξιοποίησή τους στη συνέχεια
bull Συνιστάται δε οι κατηγορίες δεδομένων που σχετίζονται με τον όρο να καταχωρούνται για δύο τουλάχιστον γλώσσες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 36
τύποι πληροφορίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
19
bull ουσιώδεις (essential) bull περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που απαιτούνται ώστε ένα
ορολογικό λήμμα να είναι πλήρες
bull προαιρετικές (optional) bull μπορούν να προστεθούν στο ορολογικό λήμμα ανάλογα με τις
ειδικές ανάγκες του χρήστη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 37
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull κύριος εισόδιος όρος (main entry term)
bull ημερομηνία εισόδου (input date)
bull πηγή (source)
Σημ Ο μεταφραστής μπορεί ανάλογα με τον σκοπό της συλλογής ορολογικών δεδομένων να ορίσει ως ουσιώδη μία ή περισσότερες προαιρετικές κατηγορίες δεδομένων όπως το laquoθεματικό πεδίοraquo το laquoαναγνωριστικό λήμματοςraquo ή το laquoσυνώνυμοraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 38
ουσιώδεις κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
20
bull κύριους εισόδιους όρους σε περισσότερες από μία γλώσσες (επαναληψιμότητα ανά γλώσσα και όχι εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα συνώνυμα για κάθε γλώσσα (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας και ανά γλώσσα)
bull οι γραμματικές πληροφορίες (πχ το γένος ή ο αριθμός ενικός - πληθυντικός) να επαναλαμβάνονται για κάθε όρο (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα από ένα συγκείμενα πιθανώς ένα ανά συνώνυμο και καθένα με τη δική του πληροφορία σε σχέση με την πηγή (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 39
επαναλαμβανόμενες κατηγορίες δεδομένων (παραδείγματα)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Κατηγορίες δεδομένων
bull που αφορούν τους όρους και τις πληροφορίες που σχετίζονται με αυτούς
bull που σχετίζονται με την περιγραφή της έννοιας και
bull κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 40
ISO 126202009 Computer applications in terminology mdash Data categories
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 41
Κατηγορίες δεδομένων για τους διάφορους τύπους όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 42
Κατηγορίες δεδομένων για πληροφορίες που αφορούν τους όρους στην πραγματική τους χρήση σε ένα δεδομένο συγκείμενο
24062015
22
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 43
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την έννοια οι ορολογικές πληροφορίες μπορούν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους για παράδειγμα ως προς το θεματικό πεδίο (πχ ιατρική οικονομία) ή τον τύπο της πληροφορίας (πχ όνομα φορέα επάγγελμα όνομα πελάτη ή έργου)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 44
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την περιγραφή της έννοιας
24062015
23
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 45
Κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
bull πρέπει αρχικά να σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη ή των χρηστών της
bull είναι καλό να υπάρχει μια σχετική ευελιξία ώστε να συμπληρωθούν και τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις
bull πρέπει να προσδιοριστεί ο τύπος ο αριθμός και η επαναληψιμότητα των κατηγοριών δεδομένων που πρόκειται να συμπεριληφθούν στα ορολογικά λήμματα
bull χωρίς να αποκλείεται και η δυνατότητα μελλοντικής προσθήκης κατηγοριών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 46
2 Βάσεις ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
24
Αποφάσεις για
bull τύπο λειτουργικού συστήματος
bull επίδοση του συστήματος (τύπο επεξεργαστή χρόνο πρόσβασης του σκληρού δίσκου κτλ)
bull επίδοση περιφερειακού εξοπλισμού (πληκτρολόγιο οθόνη εκτυπωτή διαποδιαμορφωτή κτλ)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
47
γενικές απαιτήσεις βάσης ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull γλώσσα-ες και γραφικός σχεδιασμός (πχ παράθυρα) της διεπαφής χρήστη
bull κατάλληλο σύνολο χαρακτήρων για κάθε γλώσσα
bull καθορισμός των οθονών παρουσίασης εισόδου και εξόδου
bull φιλικότητα προς τον χρήστη (πχ λειτουργίες εκπαίδευσης ή βοήθειας του χρήστη ευκολία πρόσβασης κατά τη μετάφραση)
bull δυνατότητες του δικτύου
bull πρόσβαση σε εξωτερικά δεδομένα (πχ βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων)
bull δυνατότητες εισαγωγήςεξαγωγής δεδομένων
bull ασφάλεια και προστασία δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
48
απαιτήσεις λογισμικού
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
25
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 49
Δομή βάσης ορολογικών δεδομένων (Πηγή httpwwwtermsciencesfrtermsciencessitestermsciencesIMGpngTERMSCIENCES2png)
να τηρούνται ορισμένες ελάχιστες συμβάσεις όπως να συμπεριλαμβάνουν
bull τις ημερομηνίες εισόδου ή ενημέρωσης
bull τις πληροφορίες που αφορούν το θεματικό πεδίο και
bull τις πληροφορίες που σχετίζονται με την έννοια (όπως ορισμούς συγκείμενα και σημειώσεις)
για να αποφεύγεται η επανάληψη ίδιων ενεργειών να διευκολύνονται ο συντονισμός και η συνεργασία με άλλους και να καταδεικνύεται η ποιότητα της πραγματοποιηθείσας εργασίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 50
απαιτήσεις για τους μεταφραστές
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
26
bull συνιστάται η δομή της βάσης ορολογικών δεδομένων να επιτρέπει τη χρήση χωριστών σχεδιοτύπων εισόδου και εξόδου για συγκεκριμένα ζεύγη γλωσσών
bull πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ομοιόμορφη εφαρμογή των αναγνωριστικών πηγής και των κωδικών αξιοπιστίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 51
απαιτήσεις για τους μεταφραστές όταν εργάζονται ομαδικά
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull συνιστάται να γίνεται με τυποποιημένο τρόπο ώστε να είναι εύκολη η εισαγωγή των δεδομένων από κατηγορίες δεδομένων που επαναλαμβάνονται αλλά και η διαχείρισή τους στη συνέχεια (αναζήτηση παρουσίαση κτλ)
bull χρησιμοποιούνται μορφότυπα εισόδου με τυποποιημένο τρόπο εγγραφής δεδομένων όπως laquoημερομηνίαraquo laquoεισήχθη απόraquo κτλ
bull εάν χρησιμοποιείται φύλλο εγγραφής πρέπει να είναι συμβατό με το σχεδιότυπο που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη ορολογική συλλογή
bull συνιστάται να υπάρχει λογική δομή στη σειρά των πληροφοριών που εγγράφονται ώστε να διευκολύνεται το έργο του χρήστη της συλλογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 52
εισαγωγή δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
27
bull αποκοπή (δεξιά αριστερή αμφίπλευρη truncation) bull πχ γλωσσικ νέμω βλητ
bull χρήση φίλτρων bull πχ [ημερομηνία εισαγωγής]gt01012015
bull χρήση μπούλειων τελεστών και τελεστών απόστασης bull πχ [κύριος εισόδιος όρος]=αγορά AND [θεματικό πεδίο]=οικονομία
bull διαφύλλιση του ευρετηρίου
bull πχ αναζήτηση στο αλφαβητικό ευρετήριο όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 53
δυνατότητες αναζήτησης δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull μπορεί να αφορά την ανάκτηση ενός συγκεκριμένου λήμματος (εμφάνιση στην οθόνη ή εκτύπωση στο χαρτί)
ή
bull την ανάκτηση συνόλων λημμάτων (εκτύπωση στο χαρτί ή καταφόρτωση σε αποθηκευτικό μέσον)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 54
ανάκτηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
28
bull χρησιμοποιούνται τυποποιημένοι τρόποι - σχεδιότυπα εξόδου (output templates) ώστε να είναι ομοιόμορφη και εύκολα laquoαναγνώσιμηraquo στο χρήστη ενώ το αποτέλεσμα εφόσον είναι σε πληροφορικοποιημένη μορφή μπορεί να τροποποιείται (ως προς την εμφάνιση) και να προσαρμόζεται σε συγκεκριμένες ανάγκες που μπορεί να προκύπτουν
bull συνιστάται να υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης του συνόλου των δεδομένων ή μέρους αυτού υπό μορφή λιστών όρων μαζί με τα ισοδύναμα σε όλες τις γλώσσες-στόχους και προς όλες τις κατευθύνσεις
bull συνιστάται επίσης να υπάρχει δυνατότητα εξαγωγής αλφαβητικών ευρετηρίων γλωσσαρίων ανά θεματικό πεδίο κτλ
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 55
παρουσίαση των δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull να ακολουθούνται κανόνες ώστε να αντιμετωπίζονται ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από ενδογενείς (πχ λάθη αβλεψίας ανάγκη ενημέρωσης κτλ) ή εξωγενείς παράγοντες (πχ αιφνίδια διακοπή ρεύματος καταστροφή δίσκου κτλ)
bull να δημιουργηθούν μηχανισμοί προστασίας των δεδομένων (σχετικά πχ με τον τύπο του μέσου αποθήκευσης με τη δημιουργία εφεδρικού αντιγράφου σε τακτά διαστήματα και με την αντιμετώπιση του πλεονασμού των δεδομένων) καθώς και μέθοδοι ασφάλειας των δεδομένων (όπως είναι ο έλεγχος της πρόσβασης ιδίως σε συστήματα πολλών χρηστών)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 56
συντήρηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
29
bull να θεσπιστούν πρωτόκολλα που να διασφαλίζουν την ορθότητα της εγγραφής των ορολογικών λημμάτων καθώς και των πληροφοριών ενημέρωσης
bull δυνατότητα αναθεώρησης συμπλήρωσης και διόρθωσης των υπαρχόντων λημμάτων βάσει νέων στοιχείων που προκύπτουν
bull διόρθωση λαθών στα υπάρχοντα λήμματα
bull ενημέρωση των υπαρχόντων λημμάτων για την επικαιροποίηση των δεδομένων
bull εξάλειψη ή σύμπτυξη διπλοεγγραφών (διπλών λημμάτων που έχουν το ίδιο κλειδί ή που αναφέρονται στην ίδια έννοια)
bull προσθήκη νέων λημμάτων
bull δημιουργία νέων διαπαραπομπών που να επιτρέπουν την προσθήκη νέου υλικού
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 57
ενημέρωση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
να πληρούνται οι ακόλουθες ελάχιστες απαιτήσεις
bull συμβατή επιλογή και συνεπής εφαρμογή των κατηγοριών δεδομένων
bull ευελιξία στην ικανότητα μετατροπής και αναδιάρθρωση των μορφοτύπων των λημμάτων ώστε να ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες ή να αντανακλούν διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις
bull πχ αν δεν έχει γίνει διαχωρισμός μεταξύ ορισμού επεξήγησης και συγκειμένου σε ορολογικά λήμματα που έχουν προκύψει κατόπιν ανταλλαγής τότε είναι σκόπιμο αυτές οι κατηγορίες δεδομένων να αναγνωρισθούν αρχικά ως επεξηγήσεις μετά από χρήση και επαλήθευση αυτών των στοιχείων μπορεί να γίνει ακριβέστερη κατηγοριοποίηση
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 58
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
30
bull μετατροπή σε σύστημα ταξινόμησης ή θησαυρού ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητα των παραπομπών που αναφέρονται στο θεματικό πεδίο
bull πχ χρήση γνωστού διεθνούς ταξινομικού συστήματος όπως τα Lenoch (που αναπτύχθηκε από την Ευρ Επιτροπή για τη βάση Eurodicautom) Dewey ή LC (που χρησιμοποιούνται κύρια στις βιβλιοθήκες
bull αντιστρέψιμος μεταγραμματισμός σε ομοιόμορφες παραστάσεις συνόλων χαρακτήρων
Συνιστάται να χρησιμοποιείται ένα τυποποιημένο μορφότυπο μετατροπής Στο Διεθνές Πρότυπο ISO 12616 συνιστάται ως ελάχιστη απαίτηση το κάθε σύστημα να επιτρέπει τη μετατροπή τού μορφοτύπου των ορολογικών εγγραφών σε μορφότυπο MARTIF (ISO 12200) ή MATER (ISO 6156)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 59
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Ενδεικτικά παραδείγματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 60
3 Βάσεις ορολογικών δεδομένων και άλλοι ορολογικοί πόροι
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
31
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 61
TERMTERM - Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι
οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 62
TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική (συνεργασία με την ΕΛΕΤΟ) Δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg (και httptestserverkaleidoscopeattermtermPagesMainSearchaspx) INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
24062015
32
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 63
ISO Concept Database Παράγεται από τον ISO και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης από Διεθνή Πρότυπα και άλλες εκδόσεις του ISO Περιέχει τους όρους και τους ορισμούς των εννοιών από όλα τα Διεθνή Πρότυπα ISO (συνήθως κεφάλαιο 3 Terms and Definitions) και παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης με όρο με λέξη από οποιοδήποτε μέρος των κειμένων των προτύπων που έχουν καταχωρισθεί στη βάση (τίτλος προτύπου όρος ορισμός) Επίσης μπορεί να γίνει αναζήτηση από τις άλλες συλλογές καθώς και των γραφικών συμβόλων httpswwwisoorgobpui
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 64
Βάσεις ορολογικών δεδομένων των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων Είναι βάσεις δεδομένων σε γενικά ή ειδικά θέματα στις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναζήτησης σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες bull IATE bull CELEX bull EUR-LEX bull EURAMIS bull Κείμεναμνήμες Υπηρεσιών
24062015
33
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 65
IATE (Inter-Active Terminology for Europe) Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων για όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης iateeuropaeu
Lenoch ταξινομικό σύστημα Ταξινομικό σύστημα που αναπτύχθηκε για την Eurodicautom Χρησιμοποιεί 48 θεματικά πεδία httpwww2uibkacattranslationtermlogylenochhtml
Eurovoc Thesaurus Πολύγλωσσος θησαυρός που αναπτύχθηκε για την ευρετηρίαση των τεκμηρίων των Ευρωπαϊκών οργάνων Χρησιμοποιεί 21 θεματικά πεδία httpeuropaeuintcelexeurovoc
EuroTermBank Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων httpwwweurotermbankcomdefaultaspx
TermCoord Στον ιστότοπο του TermCoord υπάρχει μεγάλος αριθμός από βάσεις ορολογικών δεδομένων httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 66
Ελληνικοί ιστότοποι για γλώσσα και μετάφραση bull Translatum wwwtranslatumgr bull Lexilogia lexilogiagr
24062015
34
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 67
Chebi παράδειγμα βάσης δεδομένων με οντολογίες στο πεδίο της βιοχημείας httpwwwebiacukchebi
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 68
4 Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου
θεματικό πεδίο τομέας (subject field domain) πεδίο ειδικής γνώσης
ειδική γλώσσα (special language language for special purposes LSP) γλώσσα που χρησιμοποιείται σε ένα θεματικό πεδίο και χαρακτηρίζεται από τη χρήση είδιων γλωσσικών μέσων έκφρασης
ορολόγιο ορολογία (terminology) σύνολο κατασημάνσεων που ανήκει σε μία ειδική γλώσσα
Ορολογία επιστήμη των όρων (terminology) επιστήμη που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους και τη δομή το σχηματισμό την ανάπτυξη τη χρήση και τη διαχείριση ορολογίων σε διάφορα θεματικά πεδία
ονοματολόγιο ονοματολογία (nomenclature) ορολόγιο δομημένο συστηματικά σύμφωνα με προκαθορισμένους κανόνες ονοματοδοσίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
35
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 69
bull η ορολογική εργασία δεν είναι απλή μετάφραση και επομένως οι μεταφραστές χρειάζεται να ακολουθούν τους κανόνες τυποποίησης και ορολογίας ενώ είναι συχνά απαραίτητη η συνεργασία με ορολόγους καθώς και με ειδικούς του θεματικού πεδίου
bull να χρησιμοποιούν πηγές προκειμένου να αναζητηθούν ελεγχθούν και επιλεγούν οι κατάλληλοι όροι
bull οι πηγές αυτές είναι γλωσσικά και λεξικογραφικά βοηθήματα καθώς και πηγές (προφορικές και γραπτές) από τον χώρο του θεματικού πεδίου
bull να διασφαλίζεται αξιοπιστία και πληρότητα ως προς το εξεταζόμενο θεματικό πεδίο να είναι ενημερωμένες ως προς τις εξελίξεις στο ίδιο πεδίο να είναι η ελληνική η κύρια (αρχική) γλώσσα των πηγών αυτών
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 70
Ορογραφία μεταφραστές και
ειδική ορολογία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
36
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 71
Τα βήματα που ακολουθούνται από τον ορολόγο όταν τεθεί ένα ερώτημα (Πηγή M Teresa Cabreacute Terminology Theory methods and applications)
Οι δύο κύριες απαιτήσεις για χρησιμοποιήσιμα ορολογικά δεδομένα είναι
bull τα ορολογικά δεδομένα να ικανοποιούν την ανάγκη του χρήστη να αποκτήσει ορολογικό πληροφοριακό περιεχόμενο
bull τα ορολογικά δεδομένα να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν επιθυμητή πρόσβαση ή επεξεργασία
bull ΕΛΟΤ 14452014 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις
bull ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 72
5 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
37
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 73
μοντέλο αξιολόγησης
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull προδιαγραφή δομής δεδομένων
bull κάλυψη κατηγοριών δεδομένων
bull θεματική κάλυψη
bull γλωσσική κάλυψη
bull συμμόρφωση με κανόνες συνοχής
bull χρήση ελεγχόμενων εξωτερικών δεδομένων
bull χρήση έγκυρων πηγών
bull ένδειξη κατοχής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
bull συμμετρία της συλλογής ορολογικών δεδομένων
bull μέγεθος της συλλογής ορολογικών δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 74
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τα ορολογικά δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
38
bull επικύρωση δεδομένων
bull πληρότητα
bull γλωσσική ορθότητα
bull συμμόρφωσης με συμβάσεις παρουσίασης
bull έλεγχος πλεονασμού έλεγχος των διπλοεγγραφών σε στάθμη εννοιών
bull τακτή συντήρηση των δεδομένων
bull τακτή συντήρηση των μεταδεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 75
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τη διαχείριση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull αναγνωσιμότητα των δεδομένων εξόδου
bull πρόσβαση στα δεδομένα
bull εξατομικευμένη επιλογή των δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 76
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την έξοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
39
bull φιλικό στον χρήστη μορφότυπο για την είσοδο δεδομένων
bull επικύρωση δεδομένων
bull συμβατότητα με άλλες δομές δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 77
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την είσοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Ποιες είναι οι ορολογικές εργασίες στο πλαίσιο ενός μεταφραστικού έργου
bull Τι είναι Ορογραφία bull Διαφορές ανάμεσα στην Ορογραφία και τη Λεξικογραφία bull Αναφέρετε μερικά παραδείγματα ορολογικών προϊόντων bull Αναφέρετε κατηγορίες δεδομένων που κατά τη γνώμη σας πρέπει να
ορίζονται υποχρεωτικά σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε μερικές δυνατότητες αναζήτησης που πρέπει να
προβλέπονται σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε κριτήρια αξιολόγησης ορολογικών πόρων ως προς τη
διαχείριση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 78
ερωτήσεις
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
40
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 79
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Σας ευχαριστώ
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Ορολογική εναρμόνιση και αστοχίες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
ανά κείμενο
κάθε όρος επιλέγεται με δεδομένη συγκεκριμένη μία σημασία οι λέξεις μπορεί να έχουν πολλές σημασίες ο όρος χρησιμοποιείται μόνο με μία σημασία
κάθε όρος αντιστοιχεί αμφιμονοσήμαντα με μία έννοια Στο πρωτογενές κείμενο μεταφραστέο μπορεί α) μία έννοια να δηλώνεται με περισσότερους του ενός όρου ή β) ένας όρος να αντιστοιχεί σε δύο ή περισσότερες έννοιες Επισημαίνονται τα ορολογικά ευρήματα αναφέροντας τους συνώνυμους όρους και τις διαφορετικές έννοιες Ενδεχομένως και αναφορά στο αδόκιμον του πρωτογενούς όρουόρος της γλώσσας πηγής γιατί η αρχή της laquoανακλησιμότηταςraquo έχει καθιερώσει αντιστοιχίες όρων
στο συγκείμενο νομοθετική Πράξη ή πλαίσιο εφαρμογής
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
διαπεδιακή ή οριζόντια
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
Ορολογική εναρμόνιση
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜIΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι
Όμως την μαστοριά σου όληνα την θέμε τώρα Για τον Αμμόνη που πέθανε 29 ετών στα 610
Κ Καβάφης
Ορολογική εναρμόνιση οδηγός
σε μια τροποποίηση ή εφαρμοστική πράξη η αρχή της εναρμόνισης ή συνοχής και ομοιογένειας της νομοθετικής πράξης επιβάλλει περιορισμούς στη διόρθωση λανθασμένων ή αδόκιμων όρων αλλά
laquoτα λάθη πρέπει να διορθώνονταιraquo
α) επιλέγοντας και χρησιμοποιώντας τον προτιμώμενο όρο και αναφέροντας τον αδόκιμο laquoσυνώνυμοraquo όρο που χρησιμοποιείται στην ίδια Πράξη στα σχετικά έγγραφα και ενδεχομένως γενικά στη νομοθεσία
β) συνοδεύοντας το μετάφρασμα με γλωσσάρι ισοδυνάμων όρων πχ στην αγγλική και ελληνική ή γλώσσες πηγής παραπέμποντας κατά περίπτωση σε ισχύοντες ορισμούς εννοιών Η επιλογή των όρων θα πρέπει να περιορίζεται στην ανάγκη επισήμανσης των laquoδιορθώσεωνraquo και στις πιθανές αστοχίες (βάσει της αποτίμησης διακινδύνευσης)
με επισήμανση για τη χρήση του προτιμώμενου όρου αντί του παλαιού όρου με σαφή προσδιορισμό της έννοιας που δηλώνεται πχ παραπέμποντας στον ορισμό ή την περιγραφή της έννοιας
Εναρμόνιση και διόρθωση λαθών
εκπονούνται ή καταρτίζονται (Καν 10252012)
The technical specifications are coherent as they do not conflict with European standards
Οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται με συνέπεια προκειμένου να είναι συμβατές μη αντικρουόμενες με άλλα ευρωπαϊκά πρότυπα (να αποτελούν ένα συνεκτικό σύστημα laquoτεχνικής νομοθεσίαςraquo)
Τα πρότυπα εκπονούνται ή καταρτίζονται ή αναπτύσσονται (development) και καθιερώνονται (are established) Στην καθιέρωση περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες formulating-σύνταξης adopting-υιοθέτησηςissuing-έκδοσης implementing-εφαρμογής Η έκδοση περιλαμβάνει τη δημοσίευση publication
Καθιέρωση προτύπωνEstablishing stds
process procedure δραστηριότητα ndash τρόπος εκτέλεσής της
The technical specifications were developed through processes which fulfil the following criteria
Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται μέσω διαδικασιών (διεργασιών) που πληρούν (ικανοποιούν) τα ακόλουθα κριτήρια
Στην κοινή νεοελληνική χρησιμοποιείται ο όρος laquoδιαδικασίεςraquo και με τις δυο σημασίες Με τη σημασία των λειτουργιών διεργασιών δραστηριοτήτων και laquoπροκαθορισμένος τρόπος εκτέλεσηςraquo
Τυποποίηση Για την υλοποίησηεκτέλεση μιας δραστηριότητας διεργασίας ενέργειας ακολουθούνται προδιαγεγραμμένες διαδικασίες που αποσκοπούν στη διασφάλιση του σεβασμούτης τήρησης αρχών καιή της ικανοποίησης απαιτήσεων
Διαδικασίες procedures ή δραστηριότητες
openness the technical specifications were developed on the basis of open decision-making accessible to all interested parties in the market or markets affected by those technical specifications
ανοικτή προσέγγιση Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται με βάση ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά ή στις αγορές τις οποίες αφορούν οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές
ανοικτότητα (για ελεύθερη πρόσβαση) και ανοικτή προσέγγιση (διασφάλιση ενημέρωσης και εκπροσώπησης κύριων συμφερόντων)
Ανοικτή προσέγγιση και ανοικτότητα
στα ουσιώδη από κύρια συμφέρονταconcerned or affected interested p
consensus the decision-making process was collaborative and consensus based and did not favour any particular stakeholder Consensus means a general agreement characterised by the absence of sustained opposition to substantial issues by any important part of the concerned interests and by a process that involves seeking to take into account the views of all parties concerned and to reconcile any conflicting arguments Consensus does not imply unanimity
συναίνεση Η διαδικασία λήψης αποφάσεων βασίζεται στη συνεργασία και στη συναίνεση χωρίς να ευνοούνται κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα Η συναίνεση σημαίνει γενική συμφωνία η οποία χαρακτηρίζεται από την απουσία συνεχιζόμενης εναντίωσης σε ουσιώδη ζητήματα από κάποιο σημαντικό τμήμα των θιγόμενων συμφερόντων καθώς και από μια διαδικασία που επιδιώκει να συνυπολογίσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών και να γεφυρώσει ενδεχομένως αντικρουόμενες απόψεις Η συναίνεση δεν προϋποθέτει ομοφωνία
Συναίνεση από κύρια συμφέροντα στα ουσιώδη (substantial issues) και ανεξαρτησία από ειδικά συμφέροντα εξισορρόπηση συμφερόντων απουσία δεσπόζοντος συμφέροντοςbalance
Συναίνεση ως συμφωνία και όχι ομοφωνία
neutrality and stability a) specifications whenever possible are performance oriented rather than based on design or descriptive characteristics b) specifications do not distort the market or limit the possibilities for implementers to develop competition and innovation based upon them
ουδετερότητα και σταθερότητα α) οι προδιαγραφές αν είναι δυνατόν έχουν ως γνώμονα τις επιδόσεις και δεν βασίζονται τόσο στον σχεδιασμό ή στα περιγραφικά χαρακτηριστικά β) οι προδιαγραφές δεν προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά (στον ανταγωνισμό) ούτε περιορίζουν τις δυνατότητες που έχουν οι φορείς που τις εφαρμόζουν (υπόχρεοι εφαρμογής) όσον αφορά την ανάπτυξη ανταγωνισμού και καινοτομίας
Επιτελεστικά πρότυπα πρότυπα επιδόσεων performance oriented regulationprovisions (πρόνοιες) και prescriptivedescriptive regulation Στρέβλωση του ανταγωνισμού όχι της αγοράς Υπόχρεοι εφαρμογής χρήστες implementers-economic operator-producer ecc
στρέβλωση του ανταγωνισμού υπόχρεοι εφαρμογής
Επιτελεστικά και μεθοδολογικά πρότυπα
με καθορισμό ουσιωδών απαιτήσεων πχ στην ευρωπαϊκή νομοθεσία CE
performance provision provision for fitness for purpose that concerns the behaviour of a product process or service in or related to use
επιτελεστική διάταξη πρόνοια διάταξη για καταλληλότητα εξυπηρέτησης του σκοπού που αφορά τη συμπεριφορά ενός προϊόντος μιας διεργασίας ή μιας υπηρεσίας στη χρήση τους ή σε σχέση με τη χρήση του
harmonized standards εναρμονισμένα πρότυπα πρότυπα εναρμόνισης που εξειδικεύουν τις νομοθετικές απαιτήσεις
Τελολογική προσέγγιση στη νομοθέτηση
advanced or consolidated findings of science technology and experience
specifications are based on advanced scientific and technological developments
οι προδιαγραφές βασίζονται σε προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις
state of the art developed stage of technical capability at a given time as regards products processes and services based on the relevant
consolidated findings of science technology and experience
καθιερωμένη τεχνική στάδιο ανάπτυξης της τεχνικής ικανότητας σε δεδομένο χρόνο όσον αφορά προϊόντα διεργασίες και υπηρεσίες που βασίζεται σε παγιωμένα ευρήματα της επιστήμης της τεχνολογίας και της εμπειρίας
Προηγμένη και καθιερωμένη τεχνική
εξασφάλιση και διασφάλιση
The technical specifications meet the following requirements
maintenance ongoing support and maintenance of published
specifications are guaranteed over a long period
Οι τεχνικές προδιαγραφές ικανοποιούν τις ακόλουθες απαιτήσεις
διατήρηση εξασφαλίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα η συνεχιζόμενη
υποστήριξη και η τήρηση δημοσιευμένων προδιαγραφών
guarantee vs ensure ndashεξασφάλιση και διασφάλιση
2 τήρηση αμφίσημο συμμόρφωση ή τήρηση αρχείου ή επικαιροποίηση
guaranteed vs ensuring
Η διανοητική περιλαμβάνει την πνευματική ιδιοκτησία
intellectual property rights essential to the implementation of specifications are licensed to applicants on a (fair) reasonable and non-discriminatory basis ((F)RAND) which includes at the discretion of the intellectual property right-holder licensing essential intellectual property without compensation
η άδεια άσκησης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που είναι σημαντικά για την εφαρμογή προδιαγραφών παρέχεται στους αιτούντες με (δίκαια) εύλογα κριτήρια χωρίς διακρίσεις τα οποία περιλαμβάνουν κατά τη διακριτική ευχέρεια του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αδειοδότηση βασικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς αποζημίωση
Η διανοητική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τόσο την πνευματική ιδιοκτησία (propriete litteraire et artistiquedroit d auteurcopyright) για πρωτότυπα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα μουσική τηλεοπτικές εκπομπές λογισμικό βάσεις δεδομένων αρχιτεκτονικά σχέδια διαφημίσεις και πολυμέσα όσο και τη βιομηχανική ιδιοκτησία (propriete industrielleindustrial property) όπως εφευρέσειςευρεσιτεχνίες εμπορικά σήματα βιομηχανικά σχέδια νέες ποικιλίες φυτών και γεωγραφικές ενδείξεις προέλευσης δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες προέλευσης
Διανοητική και πνευματική ιδιοκτησία
Οι νομοθετικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν τις κανονιστικές και νομικές
relevance a) the specifications are effective and relevant b) specifications need to respond to market needs and regulatory requirements
συνάφεια α) οι προδιαγραφές είναι αποτελεσματικές και σχετικές β) οι προδιαγραφές πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και στις κανονιστικές απαιτήσεις
legal=statutory +regulatory οι απαιτήσεις της νομοθεσίας διακρίνονται σε γενικές νομικές και κανονιστικές απαιτήσειςτεχνική νομοθεσία)
Συνάφεια της τεχνικής νομοθεσίας
risk source ie hazard and risk
ldquomanaging risks and opportunitiesrdquo) Πώς μεταφράζεται
Για την ασφάλεια των προϊόντων των διεργασιών και των υπηρεσιών (= απουσία μη αποδεκτής διακινδύνευσης για πρόκληση βλάβης) γενικά εξετάζεται με σκοπό να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία ενός αριθμού παραγόντων συμπεριλαμβανομένων μη τεχνικών παραγόντων όπως η ανθρώπινη συμπεριφορά που θα μειώνουν σε αποδεκτό βαθμό τη διακινδύνευση πρόκλησης βλάβης
level of risk στάθμη διακινδύνευσης
risk appetite στάση έναντι της διακινδύνευσης
Η διαχείριση της διακινδύνευσης (risk management) περιλαμβάνει την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και την αντιμετώπιση
risk evaluation αποτίμηση της διακινδύνευσης ως τελικό φάση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης (risk assessment)
risk treatment αντιμετώπιση της διακινδύνευσης
Κίνδυνος και διακινδύνευση
κοινωνική ευθύνη των οργανισμών και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) Issues and core subjects of social responsibilitydomaines drsquoaction e questions centrales (fr)
θέματα και πεδία κοινωνικής ευθύνης (ενότητα θεμάτων)
management διοίκηση και διαχείριση top management- Διοίκηση
applicable requirements εφαρμόσιμες ή εφαρμοστέες
υγεία και ασφάλεια στην εργασία (health) vs Υγιεινή (hygiene)
stakeholders=interested parties affected partiesinternal and external parties)
ενδιαφερόμενα μέρη συμμέτοχοισυμπράττοντες στο επιχειρείν και αποδέκτες
Plan ndashDo ndashCheck- Act Deming
κύκλος βελτίωσης Σχεδιάζω-υλοποιώ-ελέγχω-βελτιώνω
review ανασκόπηση=επανεξέταση
process approach και system approach διεργασιακή προσέγγιση και συστημική προσέγγιση
capability and competence skills and personal attributes integrity of personnel
Διάφορα 1
Άδεια άσκησης και πρακτική εξάσκησης
work-experience programme πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης και
mine surveyors licence άδεια εξάσκησης τοπογραφικού επαγγέλματος Ποιο είναι σωστό
societal security
ασφάλεια σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για κοινωνία-πολίτες πολιτική προστασία (απαρχαιωμένος όρος)
business continuity disruptive events
επιχειρησιακή συνέχειααποδιοργανωτικά συμβάντα
βιωσιμότητα και αειφορία
conformity assessment
αξιολόγηση της συμμόρφωσης ή πιστότητας
notified bodies ενέργεια διακοίνωσης
κοινοποιημένοι φορείς
intended use
προβλεπόμενη χρήση ή σκοπούμενη
Διάφορα 2
Design planning verification validation benchmarking conformity assessment attestation
Normative or informative annex
preparatoryappraisalmonitoring and evaluation measures
standard on data to be providednorme sur les donneacutees agrave fournir
πρότυπο δηλωτέων δεδομένων
mandatory requirement vs exclusive
αναφαίρετη δεσμία απαίτηση vs optional requirement (αναγκαία συνθήκη) απαίτηση τυποποιητικού εγγράφου που πρέπει απαραιτήτως να ικανοποιείται προκειμένου να υπάρχει συμμόρφωση με το συγκεκριμένο έγγραφο ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο όρος υποχρεωτική απαίτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν δηλώνεται μια απαίτηση που έχει γίνει υποχρεωτική με νόμο ή κανονισμό
Διάφορα 3
Knowledge management
explicit and implicittacit knowledge
ρητή και υπόρρητη γνώση Έχει αποτυπωθεί ή αποκωδικοποιηθεί πχ σε διαδικασία ατομική ή συλλογικήεπιχειρησιακή
intangible assets
άυλο κεφάλαιο ή άυλα στοιχεία ενεργητικού
best practice (model) - good practice
βέλτιστες πρακτικές ndash ορθές πρακτικές
Διάφορα 4
accountability
αρχή της λογοδοσίας principle that individuals organizations and the community are responsible for their actions and may be required to explain them to others
λογοδότηση state of being answerable for decisions and activities to the organizations governing bodies legal authorities and more broadly its stakeholders
Η λογοδότηση επί επαγγελματικών ευθυνών αφορά ένα άτυπο συμβόλαιο μεταξύ του παροχέα υπηρεσιών και του αποδέκτη σύμφωνα με το οποίο ο πρώτος είναι υπόλογος σε περίπτωση κακής παροχής υπηρεσιών
accountability-λογοδοσία
laquomanagementraquo = assurance + improvement
Food safety (FS) management = FS assurance + improvement
food safety assurance that food will not cause harm to the consumer when it is prepared andor eaten according to its intended use
Για τη δοκιμή της εγκυρότητας ενός ορισμού μιας έννοιας εφαρμόζεται η
αρχή της υποκατάστασης
Ο ορισμός είναι έγκυρος αν μπορεί να αντικαταστήσει τον όρο σε ένα
κείμενο χωρίς να επιφέρει απώλεια ή μείζονα μεταβολή νοήματος
Λαμβάνοντας υπόψη ότι Food safety (FS) management = FS assurance +
improvement κάνετε έλεγχο της ορθότητας του παρακάτω ορισμού
αντικαθιστώντας στο 1ο μέρος της ισότητας τον όρο FS με τον ορισμό της
έννοιας
Έλεγχος ορθότητας ορισμού έννοιας
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
30 Μαϊου 2015
ISO is derived from the Greek isos meaning equal Whatever the country whatever the language we are
always ISO
httpwwwisoorg
2 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
2
bull ΕΣΥΠΕΛΟΤ (Ελλάδα) Εθνικό Σύστημα Υποδομών ΠοιότηταςΕλληνικός Οργανισμός Τυποποίησης httpwwwelotgr
bull BSI (Μεγάλη Βρετανία) British Standards Institute httpwwwstandardsukcombsi
bull AFNOR (Γαλλία) Association Franccedilaise de Normalisation httpwwwafnororg
bull DIN (Γερμανία) Deutsches Institut fuumlr Normung httpwwwdinde
bull ANSI (ΗΠΑ) American National Standards Institute httpwwwansiorg
3 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
bull CEN European Committee for Standardization httpwwwcenormbe
4 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
3
Στάδια εκπόνησης προτύπων Στάδιο της πρότασης (Proposal stage) Στάδιο της προετοιmicroασίας (Preparatory stage) Στάδιο της επιτροπής (Committee stage) Στάδιο της εξέτασης (Enquiry stage) Στάδιο της αποδοχής (Approval stage) Στάδιο της έκδοσης (Publication stage) Στάδιο της αναθεώρησης (Review stage)
5 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
PWI Preliminary stage Preliminary work item (project) (προκαταρκτικό στάδιο ndash προκαταρκτικό έγγραφο εργασίας)
AWI Approved Work Item NP Proposal stage New proposal for a work item (στάδιο πρότασης ndash νέα
πρόταση για έγγραφο εργασίας) WD Preparatory stage Working draft(s) (προπαρασκευαστικό στάδιο ndash
σχέδια εργασίας) CD Committee stage Committee draft(s) (στάδιο Επιτροπής ndash σχέδια
Επιτροπής) Enquiry stage Draft International Standard DIS (στάδιο έρευνας ndash σχέδιο
Διεθνούς Προτύπου) FDIS Approval stage Final Draft International Standard (στάδιο έγκρισης ndash
τελικό σχέδιο Διεθνούς Προτύπου) IS Publication stage International Standard (στάδιο έκδοσης ndash Διεθνές
Πρότυπο)
6 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
4
7 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
κωδικοί σταδίων εκπόνησης Προτύπων ISO
8 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Παραδείγματα αναγνώρισης Διεθνών Προτύπων ISO
παραδείγματα αναγνώρισης Προτύπων ISO
24062015
5
bull ACI (American Concrete Institute) bull IEEE (Institution of Electrical amp Electronic Engineers) bull IFLA (International Federation of Library Associations) bull ITU (International Telecommunications Union) bull
9 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ΕΛΟΤ 1976- πλέον των 100 Τεχνικών Επιτροπών wwwelotgr
10 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
6
ldquoTerminology and other language and content resourcesrdquo ISOTC 37AG 0 Advisory group ISOTC 37JAC 0 ISO 639 RA Joint Advisory Committee ISO TC 37TCG Terminology Coordination Group for TC37 ISOTC 37WG 9 Data category registry TC 37SC1 Principles and methods TC 37SC 2 Terminographical and lexicographical working
methods TC 37SC 3 Systems to manage terminology knowledge and
content TC 37SC 4 Language resource management
11 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
laquoΟρολογία ndash Γλωσσικοί πόροιraquo 1978- ΤΕΕ γραμματειακή υποστήριξη Μέλη ΕΛΟΤ ΤΕΕ ΕΛΕΤΟ Ακαδημία Αθηνών ΕΜΠ
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ένωση Ελλήνων Χημικών Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Παρατηρητές
12 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
7
ζητήματα της τυποποίησης στην ορολογία bull θέσπισηυιοθέτηση των κανόνων Ορολογίας
bull επεξεργασία και απόδοση στην ελληνική των προτύπων Ορολογίας του ISO
bull επεξεργασία για έκδοση ελληνικών προτύπων στον τομέα της Ορολογίας
ημερίδες σεμινάρια συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και
προσωπικότητες
13 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
πλήρες μέλος (P-Member) της TC 37 παρακολουθεί και ενημερώνεται για όλο το έργο της
Διεθνούς Επιτροπής συμμετέχει στις συζητήσεις και ψηφοφορίες για τα
νέα πρότυπα και άλλα τυποποιητικά κείμενα που προκύπτουν
Μέλη ISOTC 37 P-members O-members
14 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
8
Στάδιο 1 Επιλογή προτύπου Στάδιο 2 Προετοιμασία του Σχεδίου Ελληνικού Προτύπου
(ΣΕΠ) Στάδιο 3 Δημόσια κρίση Στάδιο 4 Έκδοση του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ επιθυμητό και Στάδιο 5 Αναθεώρηση προτύπου
15 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Προβολή και προώθηση Συνεργασίες και Δημόσιες σχέσεις Κατάρτιση Επιμόρφωση Ιστότοπος
bull httpportalteegrportalpageportalSCIENTIFIC_WORKscient_typopoiisiepitropesELOT-TE21
16 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
9
ΕΛΕΤΟ 1992- httpwwweletogr
Σκοπός της ΕΛΕΤΟ είναι
η μελέτη εκπόνηση απόδοση επεξεργασία συγκέντρωση συστηματοποίηση διάδοση αξιοποίηση και με οποιοδήποτε τρόπο ανάπτυξη της Ελληνικής Ορολογίας και ορολογικής έρευνας
η συμβολή στη συνεχή και σύμμετρη ανάπτυξη της Ελληνικής Γλώσσας για την κάλυψη των πολύπλευρων και επιτακτικών σύγχρονων αναγκών και
η κατάδειξη προς κάθε κατεύθυνση του θεμελιακού ρόλου της Ελληνικής Γλώσσας ως υλικού συνάμα και εργαλείου για το διεθνές ορολογικό υπόβαθρο και η προώθηση και προαγωγή αυτού του ρόλου για την κάλυψη σημερινών και μελλοντικών αναγκών της διεθνούς Ορολογίας
17 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Η ΕΛΕΤΟ είναι μέλος και συμμετέχει στις εργασίες των παρακάτω οργανώσεων Διεθνές Κέντρο Πληροφοριών Ορολογίας (INFOTERM) Ευρωπαϊκή Ένωση Ορολογίας (EAFT) Διεθνές Δίκτυο Ορολογίας (Termnet) Διεθνές Ινστιτούτο Ορολογικής Έρευνας (IIFT)
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
10
Συνέδρια laquoΕλληνική Γλώσσα και Ορολογίαraquo κάθε δύο χρόνια σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως ο ΕΛΟΤ το ΤΕΕ το ΕΜΠ το ΕΚΠΑ το Ιόνιο Πανεπιστήμιο κά ενώ κατά την ιδρυτική της χρονιά το 1992 είχε διοργανώσει μαζί με το ΤΕΕ και την ΕΛΟΤΤΕ21 την ημερίδα laquoΤυποποίηση Ορολογίαςraquo
Συμμετέσχε ενεργά τόσο στην Επιτροπή Συντονισμού του
Εθνικού Προγράμματος Ορολογικού Συντονισμού (ΕΠΟΣ) όσο και στην Ομάδα Εργασίας του ΕΠΟΣ και συνέβαλε τα μέγιστα στη σύνταξη της laquoΣτρατηγικής Μελέτηςraquo και του laquoΕπιχειρησιακού Προγράμματος Ορολογίαςraquo του ΕΠΟΣ που υποβλήθηκε (το 2000) για έγκριση για χρηματοδότηση από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αλλά δεν εγκρίθηκε
19 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
TERMTERM Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
20 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
11
Λεξικά και Γλωσσάρια Στον ιστότοπο της ΕΛΕΤΟ αναρτώνται έργα των συλλογικών μελών της ή έργα άλλων φορέων τα οποία έχει εγκρίνει η ΕΛΕΤΟ httpwwweletogrLexicaAndGlossarieshtm TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg
21 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
22 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
12
23 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας bull httpeceuropaeugreecenews201520150323_diktyo_orologias_elhtm
Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και
Νεολογισμών bull httpwwwacademyofathensgrecportalaspid=63ampnt=109amplang=1
Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ)
bull httpwwwilspgr
Μόνιμη Ομάδα Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας (ΜΟΤΟ) bull httpwwwmoto-teletermgrmoto_grhtm
24 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
13
Δομικά υλικά ΤΕΕ
bull httpportalteegrportalpageportalMATERIAL_GUIDES
Αγγλο-Ελληνικό Λεξικό Χημικών Oρων
bull httpwwwchemuoagrvocabularyloginasp
Ιατρικοί όροι ΙΑΤΡΟΤΕΚ
bull wwwiatrotekorgsearchasp
25 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
26 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
14
27 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
International Information Centre for Terminology (Infoterm) bull httpwwwinfoterminfo
International Network for Terminology (TermNet)
bull httpwwwtermnetorg
European Association for Terminology (EAFT)
bull httpwwweaft-aetnet
IATE (Inter-Active Terminology for Europe)
bull iateeuropaeu
TermCoord bull httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
bull υποστήριξη και αραβικής (κυρίως βδ από UN)
28 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
15
29 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικά Πρότυπα Ορολογίας (Μάιος 2015)
ISO 7042000 Terminology work ndash Principles and methods αναγνώριση εννοιών και σχέσεων εννοιών ανάλυση και μοντελοποίηση συστημάτων εννοιών βάσει των
αναγνωρισμένων εννοιών και σχέσεων εννοιών καθιέρωση παραστάσεων συστημάτων εννοιών μέσω
εννοιοδιαγραμμάτων ορισμό εννοιών απόδοση κατασημάνσεων (κυρίως όρων) σε κάθε έννοια σε μία ή
περισσότερες γλώσσες εγγραφή και παρουσίαση ορολογικών δεδομένων κυρίως σε έντυπα
και ηλεκτρονικά μέσα (ορογραφία)
30 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
16
ISO 1087-12000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 1 Theory and application καθιερώνει ένα βασικό λεξιλόγιο για τη θεωρία και την εφαρμογή
της ορολογικής εργασίας πέραν των όρων και των ορισμών είναι σημαντικά τα
εννοιοδιαγράμματα που περιέχονται στα Παραρτήματα και διευκολύνουν την κατανόηση των εννοιών και των σχέσεων μεταξύ τους
Στον ISO διεξάγεται συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά με την αναθεώρηση των Προτύπων ISO 1087-1 amp -2 και έχουν προταθεί λύσεις όπως η δημιουργία ορολογικής βάσης δεδομένων με το περιεχόμενο των δύο προτύπων αντί της εκπόνησης νέου ή νέων προτύπων κειμενικής μορφής
31 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 1087-22000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 2 Theory and application
ορίζει έννοιες επεξεργασίας γλώσσας και επεξεργασίας πληροφοριών για εφαρμογές στην ορολογική εργασία και στην ορογραφία
32 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
17
ISO 8602007 Terminology work ndash Harmonization of concepts and terms
προδιαγράφει μια μεθοδολογική προσέγγιση της εναρμόνισης εννοιών συστημάτων εννοιών ορισμών και όρων
έχει εφαρμογή στην ανάπτυξη εναρμονισμένων ορολογίων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο σε μονόγλωσσο ή πολύγλωσσο συγκείμενο
Η εναρμόνιση αποτελεί ζητούμενο διότι οι διαφορές μεταξύ των εννοιών δεν γίνονται κατrsquo ανάγκην εμφανείς σε επίπεδο
κατασήμανσης η ομοιότητα σε επίπεδο κατασήμανσης δεν σημαίνει κατrsquo ανάγκην ότι ταυτίζονται οι
έννοιες που αντιστοιχούν στις κατασημάνσεις εμφανίζονται σφάλματα όταν μία έννοια κατασημαίνεται από δύο συνώνυμα τα οποία
εκ παραδρομής θεωρούνται κατασημάνσεις δύο διαφορετικών εννοιών Η εναρμόνιση αρχίζει από το επίπεδο της έννοιας και συνεχίζεται στο επίπεδο του όρου
33 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
34
ΤΕΛΟΣ
Συντάσσεται ορισμός έννοιας που υπάρχει σε ένα σύστημα
εννοιών αλλά όχι σε άλλο
(5)
Όχι
Ανάλυση των συστημάτων εννοιών (432)
Ναι
Υπάρχουν άλλες έννοιες
για εναρμόνιση
ΑΡΧΗ
Προκαταρκτικά θέματα (421)
Ανάλυση του θεματικού πεδίου
(422)
Πρόκειται για
συστήματα εννοιών από το ίδιο θεματικό
πεδίο (421)
Όχι
Ναι
Σύγκριση μεμονωμένων εννοιών
(434)
Ανάλυση των ομοιοτήτων μεταξύ των εννοιών
(423)
Υπάρχουν
ευνοϊκές πιθανότητες εναρμόνισης
Όχι
Όχι
Όχι
Ναι
Ναι
Ναι
Υπάρχει μερική επικάλυψη των
εννοιών
Είναι ίδια
τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται για
τον ορισμό των εννοιών
Δεν γίνεται εναρμόνιση
Γίνεται εναρμόνιση των εννοιών
(43431 α)
Συντάσσονται χωριστοί ορισμοί
Δεν γίνεται εναρμόνιση
(43431 β)
Συντάσσεται εναρμονισμένος ορισμός
(5)
Ναι Όχι
Οι διαφορές είναι
ελάσσονες
Συντάσσεται εναρμονισμένος
ορισμός (5)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Διεργασία εναρμόνισης εννοιών
24062015
18
ISO 293832010 Terminology policies ndash Development and implementation
γενικές αρχές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένης πολιτικής προσαρμοσμένης σε δεδομένο σύνολο περιστάσεων
διατύπωση συστάσεων για ποικιλία δράσεων οι οποίες αποδεδειγμένα εξυπηρετούν σε διαφορετικές καταστάσεις
bull κάποιες ουσιώδεις σε όλα τα περιβάλλοντα πολιτικής
bull άλλες μπορεί να μην βρίσκουν εφαρμογή σε κάποια από αυτά Οι ορολογικές πολιτικές μπορεί να λαμβάνουν διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πλαίσιο εφαρμογής σε εθνικό πλαίσιο μορφή ενός θεσμοθετημένου εγγράφου ή μέρους ενός ευρύτερου τέτοιου
εγγράφου (γλωσσικής ή εκπαιδευτικής πολιτικής ή πολιτικής πληροφόρησης) σε μεγάλη μη-κυβερνητική ή διακυβερνητική οργάνωση πρέπει να αντιμετωπίσει μια σύνθετη
πολιτικής χροιάς κατάσταση και διάφορα επίπεδα διαλειτουργικότητας (πολιτισμικά πολιτικά σημασιολογικά hellip)
σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και μικρότερους οργανισμούς μορφή κατευθυντήριων οδηγιών ή παραπομπών για τη διαχείρισή της
35 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Οι ορολογικές πολιτικές βασίζονται σε στοιχεία˙ είναι οραματικές (μακροπρόθεσμη προοπτική)˙ βασίζονται στα πρότυπα και στη διαχείριση ποιότητας˙ υποστηρίζονται από τη διοίκηση (προσέγγιση από πάνω προς τα
κάτω) και είναι συμμετοχικές (προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω)˙
είναι βιώσιμες˙ είναι συνεπείς και σθεναρές˙ είναι συμμετοχικές και ενισχυτικές˙ είναι διαφανείς και επικαιροποιημένες˙ προσανατολίζονται στην ανάπτυξη ικανοτήτων
36 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
19
37 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
μοντέλο φάσεων μιας ορολογικής πολιτικής
ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
αποτελεσματική χρήση των ορολογικών δεδομένων γενικές αρχές για ένα μοντέλο εφαρμόσιμο σε ποικιλία ορολογικών πόρων
διασαφηνίζει τα ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που συνιστούν το μοντέλο αυτό και
παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνολική αξιολόγηση των ορολογικών πόρων λαμβάνοντας υπόψη τους αντικειμενικούς σκοπούς των χρηστών
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
38 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
20
39 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
40 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
21
41 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
42 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
22
ISO 151882001 Project management guidelines for terminology standardization
προδιαγράφει τις κατευθυντήριες οδηγίες που καθορίζουν τις ακολουθητέες φάσεις και διαδικασίες σε έργα τυποποίησης ορολογίας και σε έργα εναρμόνισης και ενοποίησης εντός και εκτός του πλαισίου τυποποίησης
διαιρείται σε δύο τμήματα με το πρώτο να ασχολείται γενικά με την ορολογική τυποποίηση και το δεύτερο να ασχολείται με την ορολογική τυποποίηση μέσα σε οργανισμούς διεθνών προτύπων
δεν διατυπώνει τις αρχές ορολογικής εργασίας (για παράδειγμα βλέπε ISO 704ΕΛΟΤ 402) ούτε και τη μεθοδολογική προσέγγιση σε διεθνή εναρμόνιση εννοιών εννοιών συστημάτων εννοιών όρων και ορισμών εννοιών (ISO 860ΕΛΟΤ 562)
δεν πραγματεύεται τους κανόνες για την προετοιμασία και την κατάστρωση των Διεθνών Προτύπων ορολογίας (ISO 10241)
ούτε και παρέχει συμβουλές για τη δημιουργία και χρήση βάσεων ορολογικών δεδομένων (ISOTR 12618)
δεν πραγματεύεται τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ποιότητα στη διαχείριση έργων οι οποίες παρέχονται στο ISO 10006
43
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
44 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ένα έργο Τυποποίησης της Ορολογίας
24062015
23
ISO 126162002 Translation-oriented terminography
κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας
έχει ως αντικείμενό της το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα) αλλά και το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο και επιπλέον την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
η εσωτερική δομή της βάσης δεδομένων να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών
τα ορολογικά λήμματα να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως για παράδειγμα βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
45 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 102412011 Terminological entries in standards -- Part 1 General requirements and examples of presentation
ISO 102412012Terminological entries in standards -- Part 2 Adoption of standardized terminological entries
ISO 126202009 Terminology and other language and content resources -- Specification of data categories and management of a Data Category Registry for language resources
ISO 171002015 Translation services -- Requirements for translation services ISO 222742013 Systems to manage terminology knowledge and content --
Concept-related aspects for developing and internationalizing classification systems
ISO 24156-12014 Graphic notations for concept modelling in terminology work and its relationship with UML -- Part 1 Guidelines for using UML notation in terminology work
Επίσης New work item proposal for ldquoTypology of language registersrdquo
46
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
24
47 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Σας ευχαριστώ
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Τυποποιητικές εκφράσεις και βοηθητικά ρήματα
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
τυποποίηση
συμφωνία και καθιέρωση προνοιών μη υποχρεωτικής εφαρμογής από ένα αναγνωρισμένο φορέα για ένα αντικείμενο κοινής χρήσης σε μια κοινότητα εφαρμογής με σκοπό το κοινό όφελος
Σημείωση Η τυποποίηση καθιερώνει πρότυπα προδιαγραφές κώδικες πρακτικής και άλλα τυποποιητικά έγγραφα μέσω τήρησης διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφάνεια συμμετοχήεκπροσώπηση των κύριων συμφερόντων και τη συναίνεσή τους
αντικείμενο τυποποίησης δραστηριότητεςδιεργασίες ndash αποτελέσματά τους όπως προϊόντα και υπηρεσίες ndash πόροι για αυτές τις δραστηριότητεςδιεργασίες
πρότυπαstandards σε αντιδιαστολή με τα laquoregulationsraquo (hard law)
συναίνεση των κύριων ενδιαφερομένων μερών για την εξυπηρέτηση σκοπού του αντικειμένου τυποποίησης καταλληλότητα για την προβλεπόμενη χρήση (intended use)-ποιότητα
καθιερωμένη τεχνική state of the art - Καθιερωμένοι κανόνες της επιστήμης τέχνης και εμπειρίας
Τυποποίηση και πρότυπα
provisions τα προϊόντα της τυποποιητικής ρύθμισης τυποποιητικό περιεχόμενο διατάξεις σωστότερα πρόνοιες
Μπορεί να είναι απαιτήσεις συστάσεις δηλώσειςπληροφορίες (statement) εντολήπρακτέα (instruction) Η απαίτηση μπορεί να είναι αναφαίρετη (mandatoryexclusive) ή προαιρετική ή κατrsquo επιλογήν (optionalfacultative) αναφορικά με τη συμμόρφωση με το πρότυπο Οι διατάξεις για ένα αντικείμενο τυποποίησης μπορεί να είναι περιγραφικές (descriptive) ή επίδοσης (performance)
harmonized standards τα ευρωπαϊκά πρότυπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ευρωπαϊκών οδηγιών ως μέσα απόδειξης της συμμόρφωσης εναρμονισμένα πρότυπα σωστότερα πρότυπα εναρμόνισης (για να δηλώνεται ο σκοπός που εξυπηρετούν) Καν ΕΕ 10252012
normative documents= τυποποιητικά έγγραφα περιλαμβάνουν πρότυπα και κανονισμούςregulationscompulsory documents
ΕΛΟΤ EN 450202006 και Καν 10252012
Ένα πρότυπο περιέχει πρόνοιεςδιατάξεις (τυποποιητικό περιεχόμενο) και πληροφορίες (πληροφοριακό περιεχόμενο) Οι πρόνοιες των προτύπων διακρίνονται σε
απαιτήσεις κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να αποφασίζεται η συμμόρφωση ή μη με το πρότυπο
συστάσεις για την προτιμητέα ή καταλληλότερη επιλογή ανάμεσα σε άλλες δυνατότητες
το επιτρεπτόν επιτρεπόμενες ή αποδεκτές επιλογές και
δυνατότητα και ικανότητα
Τυποποιητικές εκφράσεις
Τυποποιητικές εκφράσεις
ΑγγλικήΕλληνική δηλώνει
shallshall not
απαίτηση
πρέπει ναδεν πρέπει να
should beshould not
σύσταση
συνιστάται να συνιστάται να μην
mayneed not
το επιτρεπτόν
δύναται ναδεν χρειάζεται να
cancannot
ικανότητα
μπορεί ναδεν είναι σε θέση να
Νομοθεσία διαφορές
Αγγλική Ελληνική
shall ή must
ενεστώτας οριστικής (στην κύρια πρόταση)
should beshould not θα πρέπει να δεν θα πρέπει να
mayneed not μπορεί να δεν χρειάζεται να
cancannot μπορεί να μπορεί να μην
will ενεστώτας οριστικής γ΄πρόσωπο
στο διατακτικό των δεσμευτικών πράξεων οι χρησιμοποιούμενοι ρηματικοί τύποι πρέπει να είναι επιτακτικοί
Στα ελληνικά το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής (όπως γίνεται και στα γαλλικάmiddot στα αγγλικά χρησιμοποιούν τον τύπο shall με απαρέμφατο)
ΠΡΟΣΟΧΗ Το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής μόνο στις κύριες προτάσεις και όχι για τις δευτερεύουσες αφού οι δευτερεύουσες προτάσεις δεν επιβάλλουν επιταγές απαγορεύσεις ή κυρώσεις ούτε περιγράφουν διαδικασίες αλλά ανάλογα με το είδος τους επιτελούν άλλες λειτουργίες (πχ αναφοράς σκοπού εναντίωσης υπόθεσης κλπ) σε σχέση με την κύρια πρόταση
Ο μέλλοντας πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού η λέξη laquoθαraquo δεν συνάδει σε κείμενα κανονιστικού περιεχομένου
Δεν πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως θα πρέπει θα έπρεπε κλπ
Όταν το αγγλικό πρωτότυπο χρησιμοποιεί προστακτική το ίδιο κάνει και η ελληνική μετάφρασηmiddot όταν στα αγγλικά χρησιμοποιείται το must (αντί του shall)] ο έλληνας μεταφραστής μεταφράζει πρέπει να (+ απαρέμφατο κύριο ρήμα)
Διαφορές απόδοσης στα νομοθετικά έγγραφα
24062015
1
Σπύρος Δόικας translatumgr
ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ndash
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΣΤΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΡΟΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αντιπροσωπεία
της
Ευρωπαϊκής
Επιτροπής
στην Ελλάδα
Αθήνα
30 Μαΐου
2015
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
ΣΤΑΔΙΩΝ
24062015
2
1
bull ΠροετοιμασίαΔημιουργία αρχείων WordExcel [Οριοθέτες πινακοποίηση οντολογία υφολογία διαχείριση διπλοεγγραφών]
2
bull Μετατροπή αρχείων Excel για χρήση σε εργαλεία [MultiTerm Glossary Converter Xbench Magenta]
3
bull Αξιοποίηση ορολογίας σε SDL Studio [Χρήση autosuggest]
4
bull Προσθήκη μεμονωμένων όρων [Διαμόρφωση προβολής χρήση συντόμευσης]
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΧΕΙΩΝ
WORDEXCEL
24062015
3
Αν ξεκινάμε από το μηδέν με ένα γλωσσάρι στο Word
θα πρέπει να έχουμε δύο βασικά πράγματα κατά νου
1 Οριοθέτη όρου-απόδοσης
2 Οριοθέτη συνωνύμων
Το πρώτο μπορεί να μην χρειάζεται αν υιοθετήσουμε
μια μορφή δίστηλου πίνακα (είτε με δημιουργία
πίνακα από Word είτε με αντιγραφήεπικόλληση
κελιών από Excel) Πώς γίνονται αυτά
5
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΣΕ WORD
6
24062015
4
7
8
24062015
5
Το Word από προεπιλογή μετατρέπει το πρώτο
γράμμα κάθε κελιού ενός πίνακα σε κεφαλαίο Για να
μη γίνεται αυτό αποεπιλέγουμε το παρακάτω στοιχείο
EN File gt Options gt Proofing gt AutoCorrect Options gt
Capitalize first letter of table cells
EL Αρχείο gt Επιλογές gt Γλωσσικός έλεγχος gt Επιλογές
Αυτόματης Διόρθωσης gt Το πρώτο γράμμα των κελιών
του πίνακα κεφαλαίο
9
ΑΛΛΑΓΗ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
10
ΑΠΟΕΠΙΛΟΓΗ
ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ -
ΠΟΙΗΣΗΣ
24062015
6
Αν το γλωσσάρι μας έχει συνώνυμα θα μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε ως οριοθέτη το κόμμα Τι
γίνεται όμως αν υπάρχει το κόμμα ως μέρος του
όρου Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε έναν διακριτό οριοθέτη Πχ το
σύμβολο laquo|raquo Αυτό θα μας βοηθήσει στη σωστή
εισαγωγή των συνωνύμων σε μια ορολογική βάση σε
μεταγενέστερο στάδιο
11
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ
Πριν ξεκινήσουμε τη σύνταξη ενός γλωσσαρίου θα
πρέπει να έχουμε καθορίσει κάποιες υφολογικές
παραμέτρους Πχ
Χρήση πεζώνκεφαλαίων
Καλό είναι οι λέξεις να ξεκινούν με πεζό
γράμμα εκτός κι αν απαιτείται διαφορετικά
λόγω γραμματικών κανόνων ή σε ειδικές
περιπτώσεις (πχ ονόματα οργανισμών)
12
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [1]
24062015
7
Ακρώνυμα
Αν χρησιμοποιούμε και ακρώνυμα για τους
όρους τότε να τυποποιήσουμε τη χρήση τους
Πχ να είναι πάντα σε παρένθεση και στο τέλος
του (ανεπτυγμένου) όρου Πχ
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ)
και όχι πότε έτσι και πότε αλλιώς
13
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [2]
Ακρώνυμα ndash Πιθανές εκδοχές
(ΟΤΕ) Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος )
[ΟΤΕ] Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ [Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος]
ΟΤΕ ndash Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος ndash ΟΤΕ
ΟΤΕ
14
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [3]
24062015
8
Εναλλακτικά μπορούμε να έχουμε επιπλέον στήλες για
τα ακρώνυμα (γλώσσας πηγής και γλώσσας στόχου)
Τα ακρώνυμα δεν χρειάζεται να έχουν τελεία
Να σημειώσουμε εδώ ότι αν θέλουμε να
χρησιμοποιήσουμε τους όρους για αυτόματη
αναγνώριση (term recognition) στο SDL Studio τότε θα
ήταν καλύτερα να παρατίθενται χωρίς το ακρώνυμο
έτσι ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες για
αυτόματη αναγνώρισή τους (και ως εκ τούτου
ημιαυτόματη εισαγωγή μέσω autosuggest)
15
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [4]
Αποφυγή περιληπτικών γραφών με παρενθέσεις
καθέτους κτλ
Βλέπε και httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=2033450
16
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [5]
Όρος Όχι Ναι
βαθμολογική εξέλιξη (grade) advancement advancement grade
advancement
responsible finance υπεύθυνη
οικονομίαχρηματοδότηση
υπεύθυνη οικονομία
υπεύθυνη χρηματοδότηση
24062015
9
Αποφυγή αρίθμησης αποδόσεων παρενθέσεων με σχόλια
παρενθέσεων με εναλλακτική μορφή μέρος του λόγου θεματικό
πεδίο κτλ Παραδείγματα προς αποφυγή
1 ΙΑΤΕ 2 IATE
17
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [6]
localization τοπική προσαρμογή (Microsoft) τοπικοποίηση (ΕΛΕΤΟ)
ελληνοποίηση (μόνο για τα ελληνικά) ελληνικοποίηση
(μόνο για τα ελληνικά) εξελληνισμός (μόνο για τα
ελληνικά)
Garden sorrel οξαλίδα οξυλάπαθο ξυνίθρα(κοιν)
Run τρέξιμο (ουσ) τρέχω (ρ)
Protocol πρωτόκολλο(ν)
mixing1 ανάμ(ε)ιξημ(ε)ίξη
free of viral
contaminants2
1 (προϊόν) ελεύθερο ιών 2 (προϊόν) που δεν έχει
προσβληθεί από ιούς
Αν έχουμε τηρήσει απαρέγκλιτα τους οριοθέτες μας
τόσο για τον διαχωρισμό όρου πηγήςόρων στόχου όσο
και για τα συνώνυμα τότε η εισαγωγή στο Excel είναι
πολύ απλή Πχ αν για οριοθέτη όρου πηγήςόρων
στόχου έχουμε χρησιμοποιήσει το σύμβολο ίσον (=)
τότε απλά κάνουμε εύρεση και αντικατάσταση στο
Word (Ctrl+H)
18
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
= ^t
24062015
10
Στη συνέχεια κάνουμε επικόλληση σε ένα κενό φύλλο
Excel Αν έχουμε χρησιμοποιήσει το κόμμα ως οριοθέτη
συνωνύμων (έχουμε βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν όροι
που περιέχουν το κόμμα ως μέρος του) κάνουμε
ακόμη μία ενέργεια πριν την επικόλληση σε Excel
Προσοχή πριν το κόμμα βάζουμε και ένα διάστημα Αυτό το
κάνουμε έτσι ώστε να μην διαχωριστεί η λέξη laquoότιraquo (σε
περίπτωση που υπάρχει στο αρχείο μας) Δεν χρειάζεται να
υπάρχουν διαστήματα πριν ή μετά το σύμβολο της καθέτου 19
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
|
Με τη χρήση του εργαλείου ASAP Utilities μπορεί να
αυτοματοποιηθεί μια σειρά ποιοτικών ελέγχων
Πρώτα κάνουμε ταξινόμηση (Sort) στη στήλη Α
Κοιτάμε στο τέλος της να δούμε αν υπάρχουν
αποδόσεις για όλους τους όρους Αν δεν υπάρχουν
για κάποιους τους συμπληρώνουμε ή τους σβήνουμε
Επαναλαμβάνουμε τα ίδια για τη στήλη Β
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities επιλέγουμε Text gt Delete leading
trailing and excessive spaces
20
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [1]
24062015
11
Αν οι όροι μας ξεκινάνε με κεφαλαίο και στη συνέχεια
υπάρχουν κεφαλαία που δεν θέλουμε να αλλάξουμε
(πχ ακρώνυμα ή κύρια ονόματα) μπορούμε να
αλλάξουμε μόνο το πρώτο γράμμα κάθε κελιού σε πεζό
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Text gt Change Case (with options) gt
glossary case
21
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [2]
Αν θέλουμε να έχουμε ομοιόμορφη μορφοποίηση αφού
επιλέξουμε τις στήλες από το μενού ASAP Utilities gt
Format gt Apply standard format to selected cells
Αν θέλουμε να απαλείψουμε τις κενές σειρές (χωρίς
ταξινόμηση) ASAP Utilities gt Columns and Rows gt
Delete all empty rows
22
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [3]
24062015
12
Ένα συνηθισμένο πρόβλημα σε γλωσσάρια είναι οι
διπλοεγγραφές
Ένας εύκολος τρόπος να τις εντοπίσουμε είναι
κάνοντας ταξινόμηση (sort) στη στήλη Α Και πάλι όμως
δεν θα είναι τόσο εύκολο γιατί θα πρέπει να τις
εξετάσουμε μία μία
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Range gt Count duplicates and give its
set of duplicates its own colour
ή Count andor colour duplicates in selection
23
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [4]
Τι γίνεται όμως αν θέλουμε να επισημανθούν οι
διπλοεγγραφές που είναι ακριβώς ίδιες τόσο στη στήλη
Α όσο και στη στήλη Β
Χρησιμοποιούμε το Duplicate Master Αφού ανοίξουμε
το Excel κάνουμε κλικ στο αρχείο Duplicate Master
V218xla και μετά επιλέγουμε τις δύο στήλες και το
εκτελούμε από τα Add-ins
24
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [5]
24062015
13
25
26
24062015
14
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ
ΑΡΧΕΙΩΝ EXCEL
ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Θα πρέπει πρώτα να έχουμε εγκαταστήσει τα
Glossary Converter και Glossary Plugin
(δωρεάν) wwwcerebusdeglossaryconverter
Ανοίγουμε το γλωσσάριο σε μορφή Excel
προσθέτουμε μια σειρά (row) στο πάνω μέρος
του φύλλου και γράφουμε τους κωδικούς
γλώσσας για κάθε στήλη πχ στην πρώτη στήλη
γράφουμε EN και στη δεύτερη EL
28
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [1]
24062015
15
Για υποστήριξη συνωνύμων πρώτα αλλαγή
ρύθμισης στο Glossary Converter (το αυτόνομο
πρόγραμμα settings gt Synonyms in Excel files gt
επιλέγουμε Full support one row per entry gt
πατάμε ΟΚ) και στη συνέχεια συνεχίζουμε από το
SDL Studio 2014 (Projects View)
Υποθέτουμε ότι ως οριοθέτη συνωνύμων έχουμε
χρησιμοποιήσει το laquo|raquo αλλά μπορούμε και άλλους
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οριοθέτηση
συνωνύμων στο πεδίο του όρου πηγή (πρώτη
στήλη) Βλέπε httpswwwyoutubecomwatchv=2HwBC4VhDto
29
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [2]
Το Glossary Plugin είναι ο συντομότερος και
ευκολότερος τρόπος Ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός
Άλλες δυνατότητες
Translatum Excel to MultiTerm Converter (online)
MultiTerm Convert
Επίσης αντί για MultiTerm μπορεί κανείς να
χρησιμοποιήσει για διαχείριση ορολογίας τα
Xbench (δωρεάν η έκδοση 29 η έκδοση 3 δωρεάν
για 1 μήνα)
Dictionaries Explorer της Magenta
30
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERM ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
24062015
16
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ
SDL STUDIO
Το Studio από προεπιλογή κάνει διάκριση
πεζώνκεφαλαίων στο Autosuggest πράγμα που
σημαίνει ότι αν οι όροι έχουν καταχωρηθεί με
κεφαλαίο και εμείς πατάμε το μικρό γράμμα της
απόδοσής τους δεν θα εμφανιστούν προτάσεις στο
Autosuggest
Πώς αλλάζουμε αυτή τη ρύθμιση
File gt Options gt Autosuggest
32
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
24062015
17
33
34
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
Αλλαγή από
File gt
Options gt
Autosuggest
24062015
18
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ
ΟΡΩΝ
Σε περίπτωση που έχουμε επέμβει με κάποιο
τρόπο στην προβολή μπορούμε να
επαναφέρουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις
πατώντας View gt Reset Screen Layout Το
Termbase Viewer ως προεπιλογή είναι μια
καρτέλα αριστερά με αυτόματη απόκρυψη
Δηλαδή όταν προσθέτουμε έναν όρο
αναπτύσσεται η καρτέλα προς τα δεξιά και
πρέπει να περιμένουμε να συμπτυχθεί κάνοντας
κλικ στον Editor για να συνεχίσουμε την εργασία 36
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [1]
24062015
19
Για να αποφύγουμε αυτή την καθυστέρηση
μπορούμε να μετακινήσουμε το Termbase
Viewer κάνοντας πρώτα κλικ στο εικονίδιο
αυτόματης απόκρυψης και μετά με μεταφορά
και απόθεση πάνω δεξιά κάτω από το Term
recognition Θα εμφανιστεί ένας σταυρός
τοποθέτησης και όταν δούμε να σκουραίνει το
κάτω τμήμα του αφήνουμε το Termbase Viewer
37
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [2]
1 Επιλογή όρου κειμένου πηγής
2 Επιλογή όρου κειμένου στόχου
3 Πατάμε Ctrl+Shift+F2 για αυτόματη
προσθήκη ή Ctrl+F2 για προσθήκη με
παράθυρο διαλόγου Για προσθήκη
συνωνύμων πατάμε F2 (επεξεργασία) μετά
κλικ στο βελάκι του όρου στόχου και
προσθήκη νέου και μετά F12 (Αποθήκευση)
Δεν έχετε το Studio 2014 Δείτε εδώ httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=500090
38
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ
ΣΤΟ STUDIO 2014
24062015
20
KINDER ΕΚΠΛΗΞΗ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΠΟ ΤΟ STUDIO
Το Web lookup είναι ένα plug-in SDL που εμφανίζει
αποτελέσματα από πηγές αναφοράς μέσα σε ένα
πλαίσιο του Studio (επιλέγοντας τη λέξη και πατώντας
Alt+F8 (αν δεν λειτουργεί αλλαγή από το File gt Options
gt Keyboard Shortcuts gt Web Lookup ή δεξί κλικ στη
λέξη και επιλογή Web Lookup) και δίνει τη δυνατότητα
προσθήκης οποιασδήποτε πηγής αναφοράς
Το Terminotix Plug-in πραγματοποιεί αναζήτηση σε 1
πηγή της επιλογής σας (η δωρεάν έκδοση πχ ΙΑΤΕ ή
Linguee) όταν γίνεται αναζήτηση στο Concordance (F3)
Έτσι έχετε αποτελέσματα τόσο από τις μνήμες σας όσο
και από το Διαδίκτυο 40
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
24062015
21
41
Στο κάτω μέρος της αναζήτησης του Web lookup κλικ
στα Settings κύλιση κάτω προσθήκη νέας
καταχώρησης και στο πεδίο URL επικόλληση
Για συνδυασμό EN-EL
httpwwwtranslatumgrdictionarylookup_groupph
pword=phraseampgroup=English-Greek
Για άλλες γλώσσεςσυνδυασμούς αλλάζετε στο τέλος το
English-Greek πχ Greek-English ή French-Greek
42
ΠΡΟΣΘΗΚΗ TRANSLATUM MAGIC SEARCH
ΣΤΟ WEB LOOKUP
24062015
22
43
44
24062015
23
45
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
46
24062015
24
Μπορείτε να πραγματοποιήσετε λήψη της βάσης TermTerm από εδώ 47
ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ MULTITERM
Θα βρείτε τον σύνδεσμο στο
facebookcomtranslatum
48
ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
24062015
25
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Καθώς και τον άνθρωπο-ορχήστρα
για την οργάνωση
24062015
4
bull εισόδιος όρος
bull ορισμός
bull σημείωση
bull γραμματικό επίσημα
bull θεματικό επίσημα
bull αναγνωριστικό γλώσσας
bull αναγνωριστικό χώρας
bull αναγνωριστικό πηγής 7
ορολογικά δεδομένα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όρος που είναι επικεφαλής ενός ορολογικού λήμματος
Συνήθως είναι ο προτιμώμενος όρος Άλλοι τύποι όρων είναι τα συνώνυμα συντομομορφές πλήρεις μορφές του όρου σύμβολα τύποι φρασεολογικές μονάδες τυποποιημένα κείμενα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 8
εισόδιος όρος (entry term)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
5
παράσταση μιας έννοιας μέσω μιας περιγραφικής δήλωσης που εξυπηρετεί τη διαφοροποίησή της από συναφείς έννοιες
Ο ορισμός μπορεί να είναι
bull εντατικός όταν δηλώνεται η υπερτασσόμενη έννοια ακολουθούμενη από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την οριζόμενη έννοια από άλλες ή
bull εκτατικός όταν διατυπώνεται ως απαρίθμηση των υποτασσόμενων εννοιών που αποτελούν και το πλάτος της οριζόμενης έννοιας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
9
ορισμός
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
δήλωση που παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε μέρος ενός ορολογικού λήμματος
Μπορεί να αφορά χρήση γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό εμπορικό χαρακτηριστικό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 10
σημείωση(note)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
6
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν τα γραμματικά γνωρίσματα ενός όρου
πχ μέρος του λόγου γένος αριθμός
(grammatical label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 11
γραμματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το θεματικό πεδίο
(subject label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 12
θεματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
7
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γλώσσας
Σειρά προτύπων ISO 639
(language identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 13
αναγνωριστικό γλώσσας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γεωγραφικής περιοχής όπου χρησιμοποιείται ο κατασήμανση
(country identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 14
αναγνωριστικό χώρας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
8
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν την πηγή τεκμηρίωσης των ορολογικών δεδομένων
(source identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 15
αναγνωριστικό πηγής
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
προκαθορισμένη διευθέτηση των δεδομένων
bull διευθέτηση σε κάθε λήμμα μιας συλλογής λημμάτων (μικροδομή)
bull διευθέτηση των λημμάτων μιας συλλογής λημμάτων (μακροδομή)
(terminological format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
16
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
9
bull μορφότυπο εισόδου (input format)
bull μορφότυπο αποθήκευσης (storage format)
bull μορφότυπο εξόδου (output format)
bull μορφότυπο οπτικής παρουσίασης (display format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 17
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορολογικά δεδομένα (από ΕΛΟΤ 56112006)
24062015
10
bull βάση ορολογικών δεδομένων βάση δεδομένων που περιέχει ορολογικά δεδομένα
bull ορολογικό λεξικό συλλογή ορολογικών λημμάτων που παρουσιάζουν πληροφορίες σχετικές με έννοιες ή κατασημάνσεις από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull λεξιλόγιο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατασημάνσεις και ορισμούς από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull γλωσσάριο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατάλογο κατασημάνσεων από ένα θεματικό πεδίο μαζί με ισοδύναμα σε μία ή περισσότερες γλώσσες
bull θησαυρός ελεγχόμενο και δομημένο λεξιλόγιο στο οποίο οι έννοιες παριστάνονται από όρους οργανωμένους με τέτοιο τρόπο ώστε οι σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες να είναι εμφανείς και οι προτιμώμενοι όροι συνοδεύονται από λήμματα-οδηγούς για συνώνυμα ή οιονεί συνώνυμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 19
παρουσίαση ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 20
24062015
11
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 22
24062015
12
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 23
Παρουσίαση εγγραφής σε δίγλωσσο (αγγλο-ισπανικό) θησαυρό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 24
Ορολογικά προϊόντα
24062015
13
εργασία που αφορά τη συστηματική συλλογή περιγραφή επεξεργασία και παρουσίαση των εννοιών και των κατασημάνσεών τους
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 25
ορολογική εργασία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος της ορολογικής εργασίας που αφορά την εγγραφή και παρουσίαση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 26
ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
14
Η Ορογραφία bull ασχολείται με τις έννοιες (εννοιοκεντρική - concept-centered)
και όχι με τις λέξεις bull συνδέεται με ειδική γλώσσα bull καλύπτει (συνήθως) ένα συγκεκριμένο θεματικό πεδίο bull αντιμετωπίζει τα μεν συνώνυμα στο ίδιο ορολογικό λήμμα
(στο πλαίσιο της ίδιας έννοιας) ενώ τα ομώνυμα και πολύσημα ως χωριστά ορολογικά λήμματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 27
ορογραφία ne λεξικογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 28
Επόψεις της ορολογικής εργασίας
24062015
15
bull η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο
bull η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών από συγγενικές έννοιες
bull η αναγνώριση των διαφορετικών όρων που χρησιμοποιούνται για την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές και η άντληση ορολογικών πληροφοριών αξιοποιώντας ορολογικούς πόρους όπως βάσεις ορολογικών δεδομένων πχ ΙΑΤΕ
bull η επιλογή του (κατάλληλου) προτιμώμενου όρου και
bull η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 29
στο πλαίσιο του μεταφραστικού έργου και πριν από την ορογραφία
ορολογικές εργασίες
bull ISO 126162002 Translation-oriented terminography περιέχει κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας που είναι απαραίτητη στη μεταφραστική εργασία
bull ΣΕΠ ΕΛΟΤ 1447 Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 30
μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
16
κατηγορία δεδομένων (data category)
προδιαγραφή ενός πεδίου δεδομένων
στοιχείο δεδομένων (data element)
μονάδα δεδομένων που σε ορισμένο συγκείμενο θεωρείται αδιαίρετη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 31
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όχι μόνο το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα)
αλλά και
το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 32
αντικείμενο μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
17
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο (κατά κανόνα πληροφορικοποιημένο)
και επιπλέον
την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 33
εφαρμογή μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull βασική μονάδα μιας συλλογής ορολογικών πληροφοριών από κατηγορίες ορολογικών δεδομένων που σχετίζονται μεταξύ τους και ομαδοποιούνται με βάση διαφορετικά κριτήρια
bull μια συλλογή ορολογικών λημμάτων μπορεί να συγκροτηθεί σε βάση δεδομένων με ευέλικτη εσωτερική δομή για να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών
bull τα ορολογικά λήμματα μπορούν να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
bull το μορφότυπο των ορολογικών λημμάτων να προσαρμόζεται στην πολύγλωσση διαχείριση πληροφοριών όπως ονόματα φρασεολογικές μονάδες και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 34
ορολογικό λήμμα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
18
Η δομή του ορολογικού λήμματος πρέπει να διασφαλίζει
bull ότι όλες οι ορολογικές πληροφορίες συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη σημασία στη χρήση ανάλογα με το συγκείμενο κτλ μπορούν να εγγραφούν επαρκώς και
bull ότι όλες οι πληροφορίες είναι εύκολα επεξεργάσιμες και ανακτήσιμες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 35
δομή ορολογικού λήμματος
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Κάθε τύπος πληροφορίας που εγγράφεται σε ένα ορολογικό λήμμα παριστάνεται σε διαφορετικές κατηγορίες δεδομένων ώστε να είναι εύκολη και διαχειρίσιμη η αξιοποίησή τους στη συνέχεια
bull Συνιστάται δε οι κατηγορίες δεδομένων που σχετίζονται με τον όρο να καταχωρούνται για δύο τουλάχιστον γλώσσες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 36
τύποι πληροφορίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
19
bull ουσιώδεις (essential) bull περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που απαιτούνται ώστε ένα
ορολογικό λήμμα να είναι πλήρες
bull προαιρετικές (optional) bull μπορούν να προστεθούν στο ορολογικό λήμμα ανάλογα με τις
ειδικές ανάγκες του χρήστη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 37
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull κύριος εισόδιος όρος (main entry term)
bull ημερομηνία εισόδου (input date)
bull πηγή (source)
Σημ Ο μεταφραστής μπορεί ανάλογα με τον σκοπό της συλλογής ορολογικών δεδομένων να ορίσει ως ουσιώδη μία ή περισσότερες προαιρετικές κατηγορίες δεδομένων όπως το laquoθεματικό πεδίοraquo το laquoαναγνωριστικό λήμματοςraquo ή το laquoσυνώνυμοraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 38
ουσιώδεις κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
20
bull κύριους εισόδιους όρους σε περισσότερες από μία γλώσσες (επαναληψιμότητα ανά γλώσσα και όχι εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα συνώνυμα για κάθε γλώσσα (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας και ανά γλώσσα)
bull οι γραμματικές πληροφορίες (πχ το γένος ή ο αριθμός ενικός - πληθυντικός) να επαναλαμβάνονται για κάθε όρο (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα από ένα συγκείμενα πιθανώς ένα ανά συνώνυμο και καθένα με τη δική του πληροφορία σε σχέση με την πηγή (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 39
επαναλαμβανόμενες κατηγορίες δεδομένων (παραδείγματα)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Κατηγορίες δεδομένων
bull που αφορούν τους όρους και τις πληροφορίες που σχετίζονται με αυτούς
bull που σχετίζονται με την περιγραφή της έννοιας και
bull κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 40
ISO 126202009 Computer applications in terminology mdash Data categories
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 41
Κατηγορίες δεδομένων για τους διάφορους τύπους όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 42
Κατηγορίες δεδομένων για πληροφορίες που αφορούν τους όρους στην πραγματική τους χρήση σε ένα δεδομένο συγκείμενο
24062015
22
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 43
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την έννοια οι ορολογικές πληροφορίες μπορούν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους για παράδειγμα ως προς το θεματικό πεδίο (πχ ιατρική οικονομία) ή τον τύπο της πληροφορίας (πχ όνομα φορέα επάγγελμα όνομα πελάτη ή έργου)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 44
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την περιγραφή της έννοιας
24062015
23
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 45
Κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
bull πρέπει αρχικά να σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη ή των χρηστών της
bull είναι καλό να υπάρχει μια σχετική ευελιξία ώστε να συμπληρωθούν και τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις
bull πρέπει να προσδιοριστεί ο τύπος ο αριθμός και η επαναληψιμότητα των κατηγοριών δεδομένων που πρόκειται να συμπεριληφθούν στα ορολογικά λήμματα
bull χωρίς να αποκλείεται και η δυνατότητα μελλοντικής προσθήκης κατηγοριών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 46
2 Βάσεις ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
24
Αποφάσεις για
bull τύπο λειτουργικού συστήματος
bull επίδοση του συστήματος (τύπο επεξεργαστή χρόνο πρόσβασης του σκληρού δίσκου κτλ)
bull επίδοση περιφερειακού εξοπλισμού (πληκτρολόγιο οθόνη εκτυπωτή διαποδιαμορφωτή κτλ)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
47
γενικές απαιτήσεις βάσης ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull γλώσσα-ες και γραφικός σχεδιασμός (πχ παράθυρα) της διεπαφής χρήστη
bull κατάλληλο σύνολο χαρακτήρων για κάθε γλώσσα
bull καθορισμός των οθονών παρουσίασης εισόδου και εξόδου
bull φιλικότητα προς τον χρήστη (πχ λειτουργίες εκπαίδευσης ή βοήθειας του χρήστη ευκολία πρόσβασης κατά τη μετάφραση)
bull δυνατότητες του δικτύου
bull πρόσβαση σε εξωτερικά δεδομένα (πχ βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων)
bull δυνατότητες εισαγωγήςεξαγωγής δεδομένων
bull ασφάλεια και προστασία δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
48
απαιτήσεις λογισμικού
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
25
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 49
Δομή βάσης ορολογικών δεδομένων (Πηγή httpwwwtermsciencesfrtermsciencessitestermsciencesIMGpngTERMSCIENCES2png)
να τηρούνται ορισμένες ελάχιστες συμβάσεις όπως να συμπεριλαμβάνουν
bull τις ημερομηνίες εισόδου ή ενημέρωσης
bull τις πληροφορίες που αφορούν το θεματικό πεδίο και
bull τις πληροφορίες που σχετίζονται με την έννοια (όπως ορισμούς συγκείμενα και σημειώσεις)
για να αποφεύγεται η επανάληψη ίδιων ενεργειών να διευκολύνονται ο συντονισμός και η συνεργασία με άλλους και να καταδεικνύεται η ποιότητα της πραγματοποιηθείσας εργασίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 50
απαιτήσεις για τους μεταφραστές
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
26
bull συνιστάται η δομή της βάσης ορολογικών δεδομένων να επιτρέπει τη χρήση χωριστών σχεδιοτύπων εισόδου και εξόδου για συγκεκριμένα ζεύγη γλωσσών
bull πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ομοιόμορφη εφαρμογή των αναγνωριστικών πηγής και των κωδικών αξιοπιστίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 51
απαιτήσεις για τους μεταφραστές όταν εργάζονται ομαδικά
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull συνιστάται να γίνεται με τυποποιημένο τρόπο ώστε να είναι εύκολη η εισαγωγή των δεδομένων από κατηγορίες δεδομένων που επαναλαμβάνονται αλλά και η διαχείρισή τους στη συνέχεια (αναζήτηση παρουσίαση κτλ)
bull χρησιμοποιούνται μορφότυπα εισόδου με τυποποιημένο τρόπο εγγραφής δεδομένων όπως laquoημερομηνίαraquo laquoεισήχθη απόraquo κτλ
bull εάν χρησιμοποιείται φύλλο εγγραφής πρέπει να είναι συμβατό με το σχεδιότυπο που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη ορολογική συλλογή
bull συνιστάται να υπάρχει λογική δομή στη σειρά των πληροφοριών που εγγράφονται ώστε να διευκολύνεται το έργο του χρήστη της συλλογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 52
εισαγωγή δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
27
bull αποκοπή (δεξιά αριστερή αμφίπλευρη truncation) bull πχ γλωσσικ νέμω βλητ
bull χρήση φίλτρων bull πχ [ημερομηνία εισαγωγής]gt01012015
bull χρήση μπούλειων τελεστών και τελεστών απόστασης bull πχ [κύριος εισόδιος όρος]=αγορά AND [θεματικό πεδίο]=οικονομία
bull διαφύλλιση του ευρετηρίου
bull πχ αναζήτηση στο αλφαβητικό ευρετήριο όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 53
δυνατότητες αναζήτησης δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull μπορεί να αφορά την ανάκτηση ενός συγκεκριμένου λήμματος (εμφάνιση στην οθόνη ή εκτύπωση στο χαρτί)
ή
bull την ανάκτηση συνόλων λημμάτων (εκτύπωση στο χαρτί ή καταφόρτωση σε αποθηκευτικό μέσον)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 54
ανάκτηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
28
bull χρησιμοποιούνται τυποποιημένοι τρόποι - σχεδιότυπα εξόδου (output templates) ώστε να είναι ομοιόμορφη και εύκολα laquoαναγνώσιμηraquo στο χρήστη ενώ το αποτέλεσμα εφόσον είναι σε πληροφορικοποιημένη μορφή μπορεί να τροποποιείται (ως προς την εμφάνιση) και να προσαρμόζεται σε συγκεκριμένες ανάγκες που μπορεί να προκύπτουν
bull συνιστάται να υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης του συνόλου των δεδομένων ή μέρους αυτού υπό μορφή λιστών όρων μαζί με τα ισοδύναμα σε όλες τις γλώσσες-στόχους και προς όλες τις κατευθύνσεις
bull συνιστάται επίσης να υπάρχει δυνατότητα εξαγωγής αλφαβητικών ευρετηρίων γλωσσαρίων ανά θεματικό πεδίο κτλ
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 55
παρουσίαση των δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull να ακολουθούνται κανόνες ώστε να αντιμετωπίζονται ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από ενδογενείς (πχ λάθη αβλεψίας ανάγκη ενημέρωσης κτλ) ή εξωγενείς παράγοντες (πχ αιφνίδια διακοπή ρεύματος καταστροφή δίσκου κτλ)
bull να δημιουργηθούν μηχανισμοί προστασίας των δεδομένων (σχετικά πχ με τον τύπο του μέσου αποθήκευσης με τη δημιουργία εφεδρικού αντιγράφου σε τακτά διαστήματα και με την αντιμετώπιση του πλεονασμού των δεδομένων) καθώς και μέθοδοι ασφάλειας των δεδομένων (όπως είναι ο έλεγχος της πρόσβασης ιδίως σε συστήματα πολλών χρηστών)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 56
συντήρηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
29
bull να θεσπιστούν πρωτόκολλα που να διασφαλίζουν την ορθότητα της εγγραφής των ορολογικών λημμάτων καθώς και των πληροφοριών ενημέρωσης
bull δυνατότητα αναθεώρησης συμπλήρωσης και διόρθωσης των υπαρχόντων λημμάτων βάσει νέων στοιχείων που προκύπτουν
bull διόρθωση λαθών στα υπάρχοντα λήμματα
bull ενημέρωση των υπαρχόντων λημμάτων για την επικαιροποίηση των δεδομένων
bull εξάλειψη ή σύμπτυξη διπλοεγγραφών (διπλών λημμάτων που έχουν το ίδιο κλειδί ή που αναφέρονται στην ίδια έννοια)
bull προσθήκη νέων λημμάτων
bull δημιουργία νέων διαπαραπομπών που να επιτρέπουν την προσθήκη νέου υλικού
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 57
ενημέρωση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
να πληρούνται οι ακόλουθες ελάχιστες απαιτήσεις
bull συμβατή επιλογή και συνεπής εφαρμογή των κατηγοριών δεδομένων
bull ευελιξία στην ικανότητα μετατροπής και αναδιάρθρωση των μορφοτύπων των λημμάτων ώστε να ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες ή να αντανακλούν διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις
bull πχ αν δεν έχει γίνει διαχωρισμός μεταξύ ορισμού επεξήγησης και συγκειμένου σε ορολογικά λήμματα που έχουν προκύψει κατόπιν ανταλλαγής τότε είναι σκόπιμο αυτές οι κατηγορίες δεδομένων να αναγνωρισθούν αρχικά ως επεξηγήσεις μετά από χρήση και επαλήθευση αυτών των στοιχείων μπορεί να γίνει ακριβέστερη κατηγοριοποίηση
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 58
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
30
bull μετατροπή σε σύστημα ταξινόμησης ή θησαυρού ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητα των παραπομπών που αναφέρονται στο θεματικό πεδίο
bull πχ χρήση γνωστού διεθνούς ταξινομικού συστήματος όπως τα Lenoch (που αναπτύχθηκε από την Ευρ Επιτροπή για τη βάση Eurodicautom) Dewey ή LC (που χρησιμοποιούνται κύρια στις βιβλιοθήκες
bull αντιστρέψιμος μεταγραμματισμός σε ομοιόμορφες παραστάσεις συνόλων χαρακτήρων
Συνιστάται να χρησιμοποιείται ένα τυποποιημένο μορφότυπο μετατροπής Στο Διεθνές Πρότυπο ISO 12616 συνιστάται ως ελάχιστη απαίτηση το κάθε σύστημα να επιτρέπει τη μετατροπή τού μορφοτύπου των ορολογικών εγγραφών σε μορφότυπο MARTIF (ISO 12200) ή MATER (ISO 6156)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 59
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Ενδεικτικά παραδείγματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 60
3 Βάσεις ορολογικών δεδομένων και άλλοι ορολογικοί πόροι
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
31
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 61
TERMTERM - Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι
οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 62
TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική (συνεργασία με την ΕΛΕΤΟ) Δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg (και httptestserverkaleidoscopeattermtermPagesMainSearchaspx) INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
24062015
32
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 63
ISO Concept Database Παράγεται από τον ISO και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης από Διεθνή Πρότυπα και άλλες εκδόσεις του ISO Περιέχει τους όρους και τους ορισμούς των εννοιών από όλα τα Διεθνή Πρότυπα ISO (συνήθως κεφάλαιο 3 Terms and Definitions) και παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης με όρο με λέξη από οποιοδήποτε μέρος των κειμένων των προτύπων που έχουν καταχωρισθεί στη βάση (τίτλος προτύπου όρος ορισμός) Επίσης μπορεί να γίνει αναζήτηση από τις άλλες συλλογές καθώς και των γραφικών συμβόλων httpswwwisoorgobpui
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 64
Βάσεις ορολογικών δεδομένων των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων Είναι βάσεις δεδομένων σε γενικά ή ειδικά θέματα στις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναζήτησης σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες bull IATE bull CELEX bull EUR-LEX bull EURAMIS bull Κείμεναμνήμες Υπηρεσιών
24062015
33
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 65
IATE (Inter-Active Terminology for Europe) Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων για όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης iateeuropaeu
Lenoch ταξινομικό σύστημα Ταξινομικό σύστημα που αναπτύχθηκε για την Eurodicautom Χρησιμοποιεί 48 θεματικά πεδία httpwww2uibkacattranslationtermlogylenochhtml
Eurovoc Thesaurus Πολύγλωσσος θησαυρός που αναπτύχθηκε για την ευρετηρίαση των τεκμηρίων των Ευρωπαϊκών οργάνων Χρησιμοποιεί 21 θεματικά πεδία httpeuropaeuintcelexeurovoc
EuroTermBank Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων httpwwweurotermbankcomdefaultaspx
TermCoord Στον ιστότοπο του TermCoord υπάρχει μεγάλος αριθμός από βάσεις ορολογικών δεδομένων httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 66
Ελληνικοί ιστότοποι για γλώσσα και μετάφραση bull Translatum wwwtranslatumgr bull Lexilogia lexilogiagr
24062015
34
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 67
Chebi παράδειγμα βάσης δεδομένων με οντολογίες στο πεδίο της βιοχημείας httpwwwebiacukchebi
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 68
4 Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου
θεματικό πεδίο τομέας (subject field domain) πεδίο ειδικής γνώσης
ειδική γλώσσα (special language language for special purposes LSP) γλώσσα που χρησιμοποιείται σε ένα θεματικό πεδίο και χαρακτηρίζεται από τη χρήση είδιων γλωσσικών μέσων έκφρασης
ορολόγιο ορολογία (terminology) σύνολο κατασημάνσεων που ανήκει σε μία ειδική γλώσσα
Ορολογία επιστήμη των όρων (terminology) επιστήμη που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους και τη δομή το σχηματισμό την ανάπτυξη τη χρήση και τη διαχείριση ορολογίων σε διάφορα θεματικά πεδία
ονοματολόγιο ονοματολογία (nomenclature) ορολόγιο δομημένο συστηματικά σύμφωνα με προκαθορισμένους κανόνες ονοματοδοσίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
35
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 69
bull η ορολογική εργασία δεν είναι απλή μετάφραση και επομένως οι μεταφραστές χρειάζεται να ακολουθούν τους κανόνες τυποποίησης και ορολογίας ενώ είναι συχνά απαραίτητη η συνεργασία με ορολόγους καθώς και με ειδικούς του θεματικού πεδίου
bull να χρησιμοποιούν πηγές προκειμένου να αναζητηθούν ελεγχθούν και επιλεγούν οι κατάλληλοι όροι
bull οι πηγές αυτές είναι γλωσσικά και λεξικογραφικά βοηθήματα καθώς και πηγές (προφορικές και γραπτές) από τον χώρο του θεματικού πεδίου
bull να διασφαλίζεται αξιοπιστία και πληρότητα ως προς το εξεταζόμενο θεματικό πεδίο να είναι ενημερωμένες ως προς τις εξελίξεις στο ίδιο πεδίο να είναι η ελληνική η κύρια (αρχική) γλώσσα των πηγών αυτών
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 70
Ορογραφία μεταφραστές και
ειδική ορολογία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
36
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 71
Τα βήματα που ακολουθούνται από τον ορολόγο όταν τεθεί ένα ερώτημα (Πηγή M Teresa Cabreacute Terminology Theory methods and applications)
Οι δύο κύριες απαιτήσεις για χρησιμοποιήσιμα ορολογικά δεδομένα είναι
bull τα ορολογικά δεδομένα να ικανοποιούν την ανάγκη του χρήστη να αποκτήσει ορολογικό πληροφοριακό περιεχόμενο
bull τα ορολογικά δεδομένα να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν επιθυμητή πρόσβαση ή επεξεργασία
bull ΕΛΟΤ 14452014 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις
bull ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 72
5 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
37
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 73
μοντέλο αξιολόγησης
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull προδιαγραφή δομής δεδομένων
bull κάλυψη κατηγοριών δεδομένων
bull θεματική κάλυψη
bull γλωσσική κάλυψη
bull συμμόρφωση με κανόνες συνοχής
bull χρήση ελεγχόμενων εξωτερικών δεδομένων
bull χρήση έγκυρων πηγών
bull ένδειξη κατοχής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
bull συμμετρία της συλλογής ορολογικών δεδομένων
bull μέγεθος της συλλογής ορολογικών δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 74
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τα ορολογικά δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
38
bull επικύρωση δεδομένων
bull πληρότητα
bull γλωσσική ορθότητα
bull συμμόρφωσης με συμβάσεις παρουσίασης
bull έλεγχος πλεονασμού έλεγχος των διπλοεγγραφών σε στάθμη εννοιών
bull τακτή συντήρηση των δεδομένων
bull τακτή συντήρηση των μεταδεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 75
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τη διαχείριση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull αναγνωσιμότητα των δεδομένων εξόδου
bull πρόσβαση στα δεδομένα
bull εξατομικευμένη επιλογή των δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 76
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την έξοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
39
bull φιλικό στον χρήστη μορφότυπο για την είσοδο δεδομένων
bull επικύρωση δεδομένων
bull συμβατότητα με άλλες δομές δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 77
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την είσοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Ποιες είναι οι ορολογικές εργασίες στο πλαίσιο ενός μεταφραστικού έργου
bull Τι είναι Ορογραφία bull Διαφορές ανάμεσα στην Ορογραφία και τη Λεξικογραφία bull Αναφέρετε μερικά παραδείγματα ορολογικών προϊόντων bull Αναφέρετε κατηγορίες δεδομένων που κατά τη γνώμη σας πρέπει να
ορίζονται υποχρεωτικά σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε μερικές δυνατότητες αναζήτησης που πρέπει να
προβλέπονται σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε κριτήρια αξιολόγησης ορολογικών πόρων ως προς τη
διαχείριση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 78
ερωτήσεις
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
40
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 79
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Σας ευχαριστώ
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Ορολογική εναρμόνιση και αστοχίες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
ανά κείμενο
κάθε όρος επιλέγεται με δεδομένη συγκεκριμένη μία σημασία οι λέξεις μπορεί να έχουν πολλές σημασίες ο όρος χρησιμοποιείται μόνο με μία σημασία
κάθε όρος αντιστοιχεί αμφιμονοσήμαντα με μία έννοια Στο πρωτογενές κείμενο μεταφραστέο μπορεί α) μία έννοια να δηλώνεται με περισσότερους του ενός όρου ή β) ένας όρος να αντιστοιχεί σε δύο ή περισσότερες έννοιες Επισημαίνονται τα ορολογικά ευρήματα αναφέροντας τους συνώνυμους όρους και τις διαφορετικές έννοιες Ενδεχομένως και αναφορά στο αδόκιμον του πρωτογενούς όρουόρος της γλώσσας πηγής γιατί η αρχή της laquoανακλησιμότηταςraquo έχει καθιερώσει αντιστοιχίες όρων
στο συγκείμενο νομοθετική Πράξη ή πλαίσιο εφαρμογής
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
διαπεδιακή ή οριζόντια
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
Ορολογική εναρμόνιση
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜIΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι
Όμως την μαστοριά σου όληνα την θέμε τώρα Για τον Αμμόνη που πέθανε 29 ετών στα 610
Κ Καβάφης
Ορολογική εναρμόνιση οδηγός
σε μια τροποποίηση ή εφαρμοστική πράξη η αρχή της εναρμόνισης ή συνοχής και ομοιογένειας της νομοθετικής πράξης επιβάλλει περιορισμούς στη διόρθωση λανθασμένων ή αδόκιμων όρων αλλά
laquoτα λάθη πρέπει να διορθώνονταιraquo
α) επιλέγοντας και χρησιμοποιώντας τον προτιμώμενο όρο και αναφέροντας τον αδόκιμο laquoσυνώνυμοraquo όρο που χρησιμοποιείται στην ίδια Πράξη στα σχετικά έγγραφα και ενδεχομένως γενικά στη νομοθεσία
β) συνοδεύοντας το μετάφρασμα με γλωσσάρι ισοδυνάμων όρων πχ στην αγγλική και ελληνική ή γλώσσες πηγής παραπέμποντας κατά περίπτωση σε ισχύοντες ορισμούς εννοιών Η επιλογή των όρων θα πρέπει να περιορίζεται στην ανάγκη επισήμανσης των laquoδιορθώσεωνraquo και στις πιθανές αστοχίες (βάσει της αποτίμησης διακινδύνευσης)
με επισήμανση για τη χρήση του προτιμώμενου όρου αντί του παλαιού όρου με σαφή προσδιορισμό της έννοιας που δηλώνεται πχ παραπέμποντας στον ορισμό ή την περιγραφή της έννοιας
Εναρμόνιση και διόρθωση λαθών
εκπονούνται ή καταρτίζονται (Καν 10252012)
The technical specifications are coherent as they do not conflict with European standards
Οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται με συνέπεια προκειμένου να είναι συμβατές μη αντικρουόμενες με άλλα ευρωπαϊκά πρότυπα (να αποτελούν ένα συνεκτικό σύστημα laquoτεχνικής νομοθεσίαςraquo)
Τα πρότυπα εκπονούνται ή καταρτίζονται ή αναπτύσσονται (development) και καθιερώνονται (are established) Στην καθιέρωση περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες formulating-σύνταξης adopting-υιοθέτησηςissuing-έκδοσης implementing-εφαρμογής Η έκδοση περιλαμβάνει τη δημοσίευση publication
Καθιέρωση προτύπωνEstablishing stds
process procedure δραστηριότητα ndash τρόπος εκτέλεσής της
The technical specifications were developed through processes which fulfil the following criteria
Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται μέσω διαδικασιών (διεργασιών) που πληρούν (ικανοποιούν) τα ακόλουθα κριτήρια
Στην κοινή νεοελληνική χρησιμοποιείται ο όρος laquoδιαδικασίεςraquo και με τις δυο σημασίες Με τη σημασία των λειτουργιών διεργασιών δραστηριοτήτων και laquoπροκαθορισμένος τρόπος εκτέλεσηςraquo
Τυποποίηση Για την υλοποίησηεκτέλεση μιας δραστηριότητας διεργασίας ενέργειας ακολουθούνται προδιαγεγραμμένες διαδικασίες που αποσκοπούν στη διασφάλιση του σεβασμούτης τήρησης αρχών καιή της ικανοποίησης απαιτήσεων
Διαδικασίες procedures ή δραστηριότητες
openness the technical specifications were developed on the basis of open decision-making accessible to all interested parties in the market or markets affected by those technical specifications
ανοικτή προσέγγιση Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται με βάση ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά ή στις αγορές τις οποίες αφορούν οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές
ανοικτότητα (για ελεύθερη πρόσβαση) και ανοικτή προσέγγιση (διασφάλιση ενημέρωσης και εκπροσώπησης κύριων συμφερόντων)
Ανοικτή προσέγγιση και ανοικτότητα
στα ουσιώδη από κύρια συμφέρονταconcerned or affected interested p
consensus the decision-making process was collaborative and consensus based and did not favour any particular stakeholder Consensus means a general agreement characterised by the absence of sustained opposition to substantial issues by any important part of the concerned interests and by a process that involves seeking to take into account the views of all parties concerned and to reconcile any conflicting arguments Consensus does not imply unanimity
συναίνεση Η διαδικασία λήψης αποφάσεων βασίζεται στη συνεργασία και στη συναίνεση χωρίς να ευνοούνται κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα Η συναίνεση σημαίνει γενική συμφωνία η οποία χαρακτηρίζεται από την απουσία συνεχιζόμενης εναντίωσης σε ουσιώδη ζητήματα από κάποιο σημαντικό τμήμα των θιγόμενων συμφερόντων καθώς και από μια διαδικασία που επιδιώκει να συνυπολογίσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών και να γεφυρώσει ενδεχομένως αντικρουόμενες απόψεις Η συναίνεση δεν προϋποθέτει ομοφωνία
Συναίνεση από κύρια συμφέροντα στα ουσιώδη (substantial issues) και ανεξαρτησία από ειδικά συμφέροντα εξισορρόπηση συμφερόντων απουσία δεσπόζοντος συμφέροντοςbalance
Συναίνεση ως συμφωνία και όχι ομοφωνία
neutrality and stability a) specifications whenever possible are performance oriented rather than based on design or descriptive characteristics b) specifications do not distort the market or limit the possibilities for implementers to develop competition and innovation based upon them
ουδετερότητα και σταθερότητα α) οι προδιαγραφές αν είναι δυνατόν έχουν ως γνώμονα τις επιδόσεις και δεν βασίζονται τόσο στον σχεδιασμό ή στα περιγραφικά χαρακτηριστικά β) οι προδιαγραφές δεν προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά (στον ανταγωνισμό) ούτε περιορίζουν τις δυνατότητες που έχουν οι φορείς που τις εφαρμόζουν (υπόχρεοι εφαρμογής) όσον αφορά την ανάπτυξη ανταγωνισμού και καινοτομίας
Επιτελεστικά πρότυπα πρότυπα επιδόσεων performance oriented regulationprovisions (πρόνοιες) και prescriptivedescriptive regulation Στρέβλωση του ανταγωνισμού όχι της αγοράς Υπόχρεοι εφαρμογής χρήστες implementers-economic operator-producer ecc
στρέβλωση του ανταγωνισμού υπόχρεοι εφαρμογής
Επιτελεστικά και μεθοδολογικά πρότυπα
με καθορισμό ουσιωδών απαιτήσεων πχ στην ευρωπαϊκή νομοθεσία CE
performance provision provision for fitness for purpose that concerns the behaviour of a product process or service in or related to use
επιτελεστική διάταξη πρόνοια διάταξη για καταλληλότητα εξυπηρέτησης του σκοπού που αφορά τη συμπεριφορά ενός προϊόντος μιας διεργασίας ή μιας υπηρεσίας στη χρήση τους ή σε σχέση με τη χρήση του
harmonized standards εναρμονισμένα πρότυπα πρότυπα εναρμόνισης που εξειδικεύουν τις νομοθετικές απαιτήσεις
Τελολογική προσέγγιση στη νομοθέτηση
advanced or consolidated findings of science technology and experience
specifications are based on advanced scientific and technological developments
οι προδιαγραφές βασίζονται σε προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις
state of the art developed stage of technical capability at a given time as regards products processes and services based on the relevant
consolidated findings of science technology and experience
καθιερωμένη τεχνική στάδιο ανάπτυξης της τεχνικής ικανότητας σε δεδομένο χρόνο όσον αφορά προϊόντα διεργασίες και υπηρεσίες που βασίζεται σε παγιωμένα ευρήματα της επιστήμης της τεχνολογίας και της εμπειρίας
Προηγμένη και καθιερωμένη τεχνική
εξασφάλιση και διασφάλιση
The technical specifications meet the following requirements
maintenance ongoing support and maintenance of published
specifications are guaranteed over a long period
Οι τεχνικές προδιαγραφές ικανοποιούν τις ακόλουθες απαιτήσεις
διατήρηση εξασφαλίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα η συνεχιζόμενη
υποστήριξη και η τήρηση δημοσιευμένων προδιαγραφών
guarantee vs ensure ndashεξασφάλιση και διασφάλιση
2 τήρηση αμφίσημο συμμόρφωση ή τήρηση αρχείου ή επικαιροποίηση
guaranteed vs ensuring
Η διανοητική περιλαμβάνει την πνευματική ιδιοκτησία
intellectual property rights essential to the implementation of specifications are licensed to applicants on a (fair) reasonable and non-discriminatory basis ((F)RAND) which includes at the discretion of the intellectual property right-holder licensing essential intellectual property without compensation
η άδεια άσκησης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που είναι σημαντικά για την εφαρμογή προδιαγραφών παρέχεται στους αιτούντες με (δίκαια) εύλογα κριτήρια χωρίς διακρίσεις τα οποία περιλαμβάνουν κατά τη διακριτική ευχέρεια του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αδειοδότηση βασικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς αποζημίωση
Η διανοητική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τόσο την πνευματική ιδιοκτησία (propriete litteraire et artistiquedroit d auteurcopyright) για πρωτότυπα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα μουσική τηλεοπτικές εκπομπές λογισμικό βάσεις δεδομένων αρχιτεκτονικά σχέδια διαφημίσεις και πολυμέσα όσο και τη βιομηχανική ιδιοκτησία (propriete industrielleindustrial property) όπως εφευρέσειςευρεσιτεχνίες εμπορικά σήματα βιομηχανικά σχέδια νέες ποικιλίες φυτών και γεωγραφικές ενδείξεις προέλευσης δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες προέλευσης
Διανοητική και πνευματική ιδιοκτησία
Οι νομοθετικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν τις κανονιστικές και νομικές
relevance a) the specifications are effective and relevant b) specifications need to respond to market needs and regulatory requirements
συνάφεια α) οι προδιαγραφές είναι αποτελεσματικές και σχετικές β) οι προδιαγραφές πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και στις κανονιστικές απαιτήσεις
legal=statutory +regulatory οι απαιτήσεις της νομοθεσίας διακρίνονται σε γενικές νομικές και κανονιστικές απαιτήσειςτεχνική νομοθεσία)
Συνάφεια της τεχνικής νομοθεσίας
risk source ie hazard and risk
ldquomanaging risks and opportunitiesrdquo) Πώς μεταφράζεται
Για την ασφάλεια των προϊόντων των διεργασιών και των υπηρεσιών (= απουσία μη αποδεκτής διακινδύνευσης για πρόκληση βλάβης) γενικά εξετάζεται με σκοπό να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία ενός αριθμού παραγόντων συμπεριλαμβανομένων μη τεχνικών παραγόντων όπως η ανθρώπινη συμπεριφορά που θα μειώνουν σε αποδεκτό βαθμό τη διακινδύνευση πρόκλησης βλάβης
level of risk στάθμη διακινδύνευσης
risk appetite στάση έναντι της διακινδύνευσης
Η διαχείριση της διακινδύνευσης (risk management) περιλαμβάνει την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και την αντιμετώπιση
risk evaluation αποτίμηση της διακινδύνευσης ως τελικό φάση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης (risk assessment)
risk treatment αντιμετώπιση της διακινδύνευσης
Κίνδυνος και διακινδύνευση
κοινωνική ευθύνη των οργανισμών και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) Issues and core subjects of social responsibilitydomaines drsquoaction e questions centrales (fr)
θέματα και πεδία κοινωνικής ευθύνης (ενότητα θεμάτων)
management διοίκηση και διαχείριση top management- Διοίκηση
applicable requirements εφαρμόσιμες ή εφαρμοστέες
υγεία και ασφάλεια στην εργασία (health) vs Υγιεινή (hygiene)
stakeholders=interested parties affected partiesinternal and external parties)
ενδιαφερόμενα μέρη συμμέτοχοισυμπράττοντες στο επιχειρείν και αποδέκτες
Plan ndashDo ndashCheck- Act Deming
κύκλος βελτίωσης Σχεδιάζω-υλοποιώ-ελέγχω-βελτιώνω
review ανασκόπηση=επανεξέταση
process approach και system approach διεργασιακή προσέγγιση και συστημική προσέγγιση
capability and competence skills and personal attributes integrity of personnel
Διάφορα 1
Άδεια άσκησης και πρακτική εξάσκησης
work-experience programme πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης και
mine surveyors licence άδεια εξάσκησης τοπογραφικού επαγγέλματος Ποιο είναι σωστό
societal security
ασφάλεια σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για κοινωνία-πολίτες πολιτική προστασία (απαρχαιωμένος όρος)
business continuity disruptive events
επιχειρησιακή συνέχειααποδιοργανωτικά συμβάντα
βιωσιμότητα και αειφορία
conformity assessment
αξιολόγηση της συμμόρφωσης ή πιστότητας
notified bodies ενέργεια διακοίνωσης
κοινοποιημένοι φορείς
intended use
προβλεπόμενη χρήση ή σκοπούμενη
Διάφορα 2
Design planning verification validation benchmarking conformity assessment attestation
Normative or informative annex
preparatoryappraisalmonitoring and evaluation measures
standard on data to be providednorme sur les donneacutees agrave fournir
πρότυπο δηλωτέων δεδομένων
mandatory requirement vs exclusive
αναφαίρετη δεσμία απαίτηση vs optional requirement (αναγκαία συνθήκη) απαίτηση τυποποιητικού εγγράφου που πρέπει απαραιτήτως να ικανοποιείται προκειμένου να υπάρχει συμμόρφωση με το συγκεκριμένο έγγραφο ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο όρος υποχρεωτική απαίτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν δηλώνεται μια απαίτηση που έχει γίνει υποχρεωτική με νόμο ή κανονισμό
Διάφορα 3
Knowledge management
explicit and implicittacit knowledge
ρητή και υπόρρητη γνώση Έχει αποτυπωθεί ή αποκωδικοποιηθεί πχ σε διαδικασία ατομική ή συλλογικήεπιχειρησιακή
intangible assets
άυλο κεφάλαιο ή άυλα στοιχεία ενεργητικού
best practice (model) - good practice
βέλτιστες πρακτικές ndash ορθές πρακτικές
Διάφορα 4
accountability
αρχή της λογοδοσίας principle that individuals organizations and the community are responsible for their actions and may be required to explain them to others
λογοδότηση state of being answerable for decisions and activities to the organizations governing bodies legal authorities and more broadly its stakeholders
Η λογοδότηση επί επαγγελματικών ευθυνών αφορά ένα άτυπο συμβόλαιο μεταξύ του παροχέα υπηρεσιών και του αποδέκτη σύμφωνα με το οποίο ο πρώτος είναι υπόλογος σε περίπτωση κακής παροχής υπηρεσιών
accountability-λογοδοσία
laquomanagementraquo = assurance + improvement
Food safety (FS) management = FS assurance + improvement
food safety assurance that food will not cause harm to the consumer when it is prepared andor eaten according to its intended use
Για τη δοκιμή της εγκυρότητας ενός ορισμού μιας έννοιας εφαρμόζεται η
αρχή της υποκατάστασης
Ο ορισμός είναι έγκυρος αν μπορεί να αντικαταστήσει τον όρο σε ένα
κείμενο χωρίς να επιφέρει απώλεια ή μείζονα μεταβολή νοήματος
Λαμβάνοντας υπόψη ότι Food safety (FS) management = FS assurance +
improvement κάνετε έλεγχο της ορθότητας του παρακάτω ορισμού
αντικαθιστώντας στο 1ο μέρος της ισότητας τον όρο FS με τον ορισμό της
έννοιας
Έλεγχος ορθότητας ορισμού έννοιας
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
30 Μαϊου 2015
ISO is derived from the Greek isos meaning equal Whatever the country whatever the language we are
always ISO
httpwwwisoorg
2 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
2
bull ΕΣΥΠΕΛΟΤ (Ελλάδα) Εθνικό Σύστημα Υποδομών ΠοιότηταςΕλληνικός Οργανισμός Τυποποίησης httpwwwelotgr
bull BSI (Μεγάλη Βρετανία) British Standards Institute httpwwwstandardsukcombsi
bull AFNOR (Γαλλία) Association Franccedilaise de Normalisation httpwwwafnororg
bull DIN (Γερμανία) Deutsches Institut fuumlr Normung httpwwwdinde
bull ANSI (ΗΠΑ) American National Standards Institute httpwwwansiorg
3 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
bull CEN European Committee for Standardization httpwwwcenormbe
4 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
3
Στάδια εκπόνησης προτύπων Στάδιο της πρότασης (Proposal stage) Στάδιο της προετοιmicroασίας (Preparatory stage) Στάδιο της επιτροπής (Committee stage) Στάδιο της εξέτασης (Enquiry stage) Στάδιο της αποδοχής (Approval stage) Στάδιο της έκδοσης (Publication stage) Στάδιο της αναθεώρησης (Review stage)
5 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
PWI Preliminary stage Preliminary work item (project) (προκαταρκτικό στάδιο ndash προκαταρκτικό έγγραφο εργασίας)
AWI Approved Work Item NP Proposal stage New proposal for a work item (στάδιο πρότασης ndash νέα
πρόταση για έγγραφο εργασίας) WD Preparatory stage Working draft(s) (προπαρασκευαστικό στάδιο ndash
σχέδια εργασίας) CD Committee stage Committee draft(s) (στάδιο Επιτροπής ndash σχέδια
Επιτροπής) Enquiry stage Draft International Standard DIS (στάδιο έρευνας ndash σχέδιο
Διεθνούς Προτύπου) FDIS Approval stage Final Draft International Standard (στάδιο έγκρισης ndash
τελικό σχέδιο Διεθνούς Προτύπου) IS Publication stage International Standard (στάδιο έκδοσης ndash Διεθνές
Πρότυπο)
6 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
4
7 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
κωδικοί σταδίων εκπόνησης Προτύπων ISO
8 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Παραδείγματα αναγνώρισης Διεθνών Προτύπων ISO
παραδείγματα αναγνώρισης Προτύπων ISO
24062015
5
bull ACI (American Concrete Institute) bull IEEE (Institution of Electrical amp Electronic Engineers) bull IFLA (International Federation of Library Associations) bull ITU (International Telecommunications Union) bull
9 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ΕΛΟΤ 1976- πλέον των 100 Τεχνικών Επιτροπών wwwelotgr
10 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
6
ldquoTerminology and other language and content resourcesrdquo ISOTC 37AG 0 Advisory group ISOTC 37JAC 0 ISO 639 RA Joint Advisory Committee ISO TC 37TCG Terminology Coordination Group for TC37 ISOTC 37WG 9 Data category registry TC 37SC1 Principles and methods TC 37SC 2 Terminographical and lexicographical working
methods TC 37SC 3 Systems to manage terminology knowledge and
content TC 37SC 4 Language resource management
11 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
laquoΟρολογία ndash Γλωσσικοί πόροιraquo 1978- ΤΕΕ γραμματειακή υποστήριξη Μέλη ΕΛΟΤ ΤΕΕ ΕΛΕΤΟ Ακαδημία Αθηνών ΕΜΠ
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ένωση Ελλήνων Χημικών Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Παρατηρητές
12 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
7
ζητήματα της τυποποίησης στην ορολογία bull θέσπισηυιοθέτηση των κανόνων Ορολογίας
bull επεξεργασία και απόδοση στην ελληνική των προτύπων Ορολογίας του ISO
bull επεξεργασία για έκδοση ελληνικών προτύπων στον τομέα της Ορολογίας
ημερίδες σεμινάρια συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και
προσωπικότητες
13 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
πλήρες μέλος (P-Member) της TC 37 παρακολουθεί και ενημερώνεται για όλο το έργο της
Διεθνούς Επιτροπής συμμετέχει στις συζητήσεις και ψηφοφορίες για τα
νέα πρότυπα και άλλα τυποποιητικά κείμενα που προκύπτουν
Μέλη ISOTC 37 P-members O-members
14 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
8
Στάδιο 1 Επιλογή προτύπου Στάδιο 2 Προετοιμασία του Σχεδίου Ελληνικού Προτύπου
(ΣΕΠ) Στάδιο 3 Δημόσια κρίση Στάδιο 4 Έκδοση του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ επιθυμητό και Στάδιο 5 Αναθεώρηση προτύπου
15 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Προβολή και προώθηση Συνεργασίες και Δημόσιες σχέσεις Κατάρτιση Επιμόρφωση Ιστότοπος
bull httpportalteegrportalpageportalSCIENTIFIC_WORKscient_typopoiisiepitropesELOT-TE21
16 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
9
ΕΛΕΤΟ 1992- httpwwweletogr
Σκοπός της ΕΛΕΤΟ είναι
η μελέτη εκπόνηση απόδοση επεξεργασία συγκέντρωση συστηματοποίηση διάδοση αξιοποίηση και με οποιοδήποτε τρόπο ανάπτυξη της Ελληνικής Ορολογίας και ορολογικής έρευνας
η συμβολή στη συνεχή και σύμμετρη ανάπτυξη της Ελληνικής Γλώσσας για την κάλυψη των πολύπλευρων και επιτακτικών σύγχρονων αναγκών και
η κατάδειξη προς κάθε κατεύθυνση του θεμελιακού ρόλου της Ελληνικής Γλώσσας ως υλικού συνάμα και εργαλείου για το διεθνές ορολογικό υπόβαθρο και η προώθηση και προαγωγή αυτού του ρόλου για την κάλυψη σημερινών και μελλοντικών αναγκών της διεθνούς Ορολογίας
17 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Η ΕΛΕΤΟ είναι μέλος και συμμετέχει στις εργασίες των παρακάτω οργανώσεων Διεθνές Κέντρο Πληροφοριών Ορολογίας (INFOTERM) Ευρωπαϊκή Ένωση Ορολογίας (EAFT) Διεθνές Δίκτυο Ορολογίας (Termnet) Διεθνές Ινστιτούτο Ορολογικής Έρευνας (IIFT)
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
10
Συνέδρια laquoΕλληνική Γλώσσα και Ορολογίαraquo κάθε δύο χρόνια σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως ο ΕΛΟΤ το ΤΕΕ το ΕΜΠ το ΕΚΠΑ το Ιόνιο Πανεπιστήμιο κά ενώ κατά την ιδρυτική της χρονιά το 1992 είχε διοργανώσει μαζί με το ΤΕΕ και την ΕΛΟΤΤΕ21 την ημερίδα laquoΤυποποίηση Ορολογίαςraquo
Συμμετέσχε ενεργά τόσο στην Επιτροπή Συντονισμού του
Εθνικού Προγράμματος Ορολογικού Συντονισμού (ΕΠΟΣ) όσο και στην Ομάδα Εργασίας του ΕΠΟΣ και συνέβαλε τα μέγιστα στη σύνταξη της laquoΣτρατηγικής Μελέτηςraquo και του laquoΕπιχειρησιακού Προγράμματος Ορολογίαςraquo του ΕΠΟΣ που υποβλήθηκε (το 2000) για έγκριση για χρηματοδότηση από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αλλά δεν εγκρίθηκε
19 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
TERMTERM Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
20 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
11
Λεξικά και Γλωσσάρια Στον ιστότοπο της ΕΛΕΤΟ αναρτώνται έργα των συλλογικών μελών της ή έργα άλλων φορέων τα οποία έχει εγκρίνει η ΕΛΕΤΟ httpwwweletogrLexicaAndGlossarieshtm TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg
21 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
22 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
12
23 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας bull httpeceuropaeugreecenews201520150323_diktyo_orologias_elhtm
Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και
Νεολογισμών bull httpwwwacademyofathensgrecportalaspid=63ampnt=109amplang=1
Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ)
bull httpwwwilspgr
Μόνιμη Ομάδα Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας (ΜΟΤΟ) bull httpwwwmoto-teletermgrmoto_grhtm
24 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
13
Δομικά υλικά ΤΕΕ
bull httpportalteegrportalpageportalMATERIAL_GUIDES
Αγγλο-Ελληνικό Λεξικό Χημικών Oρων
bull httpwwwchemuoagrvocabularyloginasp
Ιατρικοί όροι ΙΑΤΡΟΤΕΚ
bull wwwiatrotekorgsearchasp
25 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
26 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
14
27 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
International Information Centre for Terminology (Infoterm) bull httpwwwinfoterminfo
International Network for Terminology (TermNet)
bull httpwwwtermnetorg
European Association for Terminology (EAFT)
bull httpwwweaft-aetnet
IATE (Inter-Active Terminology for Europe)
bull iateeuropaeu
TermCoord bull httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
bull υποστήριξη και αραβικής (κυρίως βδ από UN)
28 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
15
29 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικά Πρότυπα Ορολογίας (Μάιος 2015)
ISO 7042000 Terminology work ndash Principles and methods αναγνώριση εννοιών και σχέσεων εννοιών ανάλυση και μοντελοποίηση συστημάτων εννοιών βάσει των
αναγνωρισμένων εννοιών και σχέσεων εννοιών καθιέρωση παραστάσεων συστημάτων εννοιών μέσω
εννοιοδιαγραμμάτων ορισμό εννοιών απόδοση κατασημάνσεων (κυρίως όρων) σε κάθε έννοια σε μία ή
περισσότερες γλώσσες εγγραφή και παρουσίαση ορολογικών δεδομένων κυρίως σε έντυπα
και ηλεκτρονικά μέσα (ορογραφία)
30 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
16
ISO 1087-12000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 1 Theory and application καθιερώνει ένα βασικό λεξιλόγιο για τη θεωρία και την εφαρμογή
της ορολογικής εργασίας πέραν των όρων και των ορισμών είναι σημαντικά τα
εννοιοδιαγράμματα που περιέχονται στα Παραρτήματα και διευκολύνουν την κατανόηση των εννοιών και των σχέσεων μεταξύ τους
Στον ISO διεξάγεται συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά με την αναθεώρηση των Προτύπων ISO 1087-1 amp -2 και έχουν προταθεί λύσεις όπως η δημιουργία ορολογικής βάσης δεδομένων με το περιεχόμενο των δύο προτύπων αντί της εκπόνησης νέου ή νέων προτύπων κειμενικής μορφής
31 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 1087-22000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 2 Theory and application
ορίζει έννοιες επεξεργασίας γλώσσας και επεξεργασίας πληροφοριών για εφαρμογές στην ορολογική εργασία και στην ορογραφία
32 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
17
ISO 8602007 Terminology work ndash Harmonization of concepts and terms
προδιαγράφει μια μεθοδολογική προσέγγιση της εναρμόνισης εννοιών συστημάτων εννοιών ορισμών και όρων
έχει εφαρμογή στην ανάπτυξη εναρμονισμένων ορολογίων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο σε μονόγλωσσο ή πολύγλωσσο συγκείμενο
Η εναρμόνιση αποτελεί ζητούμενο διότι οι διαφορές μεταξύ των εννοιών δεν γίνονται κατrsquo ανάγκην εμφανείς σε επίπεδο
κατασήμανσης η ομοιότητα σε επίπεδο κατασήμανσης δεν σημαίνει κατrsquo ανάγκην ότι ταυτίζονται οι
έννοιες που αντιστοιχούν στις κατασημάνσεις εμφανίζονται σφάλματα όταν μία έννοια κατασημαίνεται από δύο συνώνυμα τα οποία
εκ παραδρομής θεωρούνται κατασημάνσεις δύο διαφορετικών εννοιών Η εναρμόνιση αρχίζει από το επίπεδο της έννοιας και συνεχίζεται στο επίπεδο του όρου
33 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
34
ΤΕΛΟΣ
Συντάσσεται ορισμός έννοιας που υπάρχει σε ένα σύστημα
εννοιών αλλά όχι σε άλλο
(5)
Όχι
Ανάλυση των συστημάτων εννοιών (432)
Ναι
Υπάρχουν άλλες έννοιες
για εναρμόνιση
ΑΡΧΗ
Προκαταρκτικά θέματα (421)
Ανάλυση του θεματικού πεδίου
(422)
Πρόκειται για
συστήματα εννοιών από το ίδιο θεματικό
πεδίο (421)
Όχι
Ναι
Σύγκριση μεμονωμένων εννοιών
(434)
Ανάλυση των ομοιοτήτων μεταξύ των εννοιών
(423)
Υπάρχουν
ευνοϊκές πιθανότητες εναρμόνισης
Όχι
Όχι
Όχι
Ναι
Ναι
Ναι
Υπάρχει μερική επικάλυψη των
εννοιών
Είναι ίδια
τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται για
τον ορισμό των εννοιών
Δεν γίνεται εναρμόνιση
Γίνεται εναρμόνιση των εννοιών
(43431 α)
Συντάσσονται χωριστοί ορισμοί
Δεν γίνεται εναρμόνιση
(43431 β)
Συντάσσεται εναρμονισμένος ορισμός
(5)
Ναι Όχι
Οι διαφορές είναι
ελάσσονες
Συντάσσεται εναρμονισμένος
ορισμός (5)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Διεργασία εναρμόνισης εννοιών
24062015
18
ISO 293832010 Terminology policies ndash Development and implementation
γενικές αρχές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένης πολιτικής προσαρμοσμένης σε δεδομένο σύνολο περιστάσεων
διατύπωση συστάσεων για ποικιλία δράσεων οι οποίες αποδεδειγμένα εξυπηρετούν σε διαφορετικές καταστάσεις
bull κάποιες ουσιώδεις σε όλα τα περιβάλλοντα πολιτικής
bull άλλες μπορεί να μην βρίσκουν εφαρμογή σε κάποια από αυτά Οι ορολογικές πολιτικές μπορεί να λαμβάνουν διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πλαίσιο εφαρμογής σε εθνικό πλαίσιο μορφή ενός θεσμοθετημένου εγγράφου ή μέρους ενός ευρύτερου τέτοιου
εγγράφου (γλωσσικής ή εκπαιδευτικής πολιτικής ή πολιτικής πληροφόρησης) σε μεγάλη μη-κυβερνητική ή διακυβερνητική οργάνωση πρέπει να αντιμετωπίσει μια σύνθετη
πολιτικής χροιάς κατάσταση και διάφορα επίπεδα διαλειτουργικότητας (πολιτισμικά πολιτικά σημασιολογικά hellip)
σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και μικρότερους οργανισμούς μορφή κατευθυντήριων οδηγιών ή παραπομπών για τη διαχείρισή της
35 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Οι ορολογικές πολιτικές βασίζονται σε στοιχεία˙ είναι οραματικές (μακροπρόθεσμη προοπτική)˙ βασίζονται στα πρότυπα και στη διαχείριση ποιότητας˙ υποστηρίζονται από τη διοίκηση (προσέγγιση από πάνω προς τα
κάτω) και είναι συμμετοχικές (προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω)˙
είναι βιώσιμες˙ είναι συνεπείς και σθεναρές˙ είναι συμμετοχικές και ενισχυτικές˙ είναι διαφανείς και επικαιροποιημένες˙ προσανατολίζονται στην ανάπτυξη ικανοτήτων
36 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
19
37 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
μοντέλο φάσεων μιας ορολογικής πολιτικής
ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
αποτελεσματική χρήση των ορολογικών δεδομένων γενικές αρχές για ένα μοντέλο εφαρμόσιμο σε ποικιλία ορολογικών πόρων
διασαφηνίζει τα ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που συνιστούν το μοντέλο αυτό και
παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνολική αξιολόγηση των ορολογικών πόρων λαμβάνοντας υπόψη τους αντικειμενικούς σκοπούς των χρηστών
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
38 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
20
39 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
40 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
21
41 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
42 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
22
ISO 151882001 Project management guidelines for terminology standardization
προδιαγράφει τις κατευθυντήριες οδηγίες που καθορίζουν τις ακολουθητέες φάσεις και διαδικασίες σε έργα τυποποίησης ορολογίας και σε έργα εναρμόνισης και ενοποίησης εντός και εκτός του πλαισίου τυποποίησης
διαιρείται σε δύο τμήματα με το πρώτο να ασχολείται γενικά με την ορολογική τυποποίηση και το δεύτερο να ασχολείται με την ορολογική τυποποίηση μέσα σε οργανισμούς διεθνών προτύπων
δεν διατυπώνει τις αρχές ορολογικής εργασίας (για παράδειγμα βλέπε ISO 704ΕΛΟΤ 402) ούτε και τη μεθοδολογική προσέγγιση σε διεθνή εναρμόνιση εννοιών εννοιών συστημάτων εννοιών όρων και ορισμών εννοιών (ISO 860ΕΛΟΤ 562)
δεν πραγματεύεται τους κανόνες για την προετοιμασία και την κατάστρωση των Διεθνών Προτύπων ορολογίας (ISO 10241)
ούτε και παρέχει συμβουλές για τη δημιουργία και χρήση βάσεων ορολογικών δεδομένων (ISOTR 12618)
δεν πραγματεύεται τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ποιότητα στη διαχείριση έργων οι οποίες παρέχονται στο ISO 10006
43
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
44 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ένα έργο Τυποποίησης της Ορολογίας
24062015
23
ISO 126162002 Translation-oriented terminography
κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας
έχει ως αντικείμενό της το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα) αλλά και το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο και επιπλέον την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
η εσωτερική δομή της βάσης δεδομένων να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών
τα ορολογικά λήμματα να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως για παράδειγμα βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
45 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 102412011 Terminological entries in standards -- Part 1 General requirements and examples of presentation
ISO 102412012Terminological entries in standards -- Part 2 Adoption of standardized terminological entries
ISO 126202009 Terminology and other language and content resources -- Specification of data categories and management of a Data Category Registry for language resources
ISO 171002015 Translation services -- Requirements for translation services ISO 222742013 Systems to manage terminology knowledge and content --
Concept-related aspects for developing and internationalizing classification systems
ISO 24156-12014 Graphic notations for concept modelling in terminology work and its relationship with UML -- Part 1 Guidelines for using UML notation in terminology work
Επίσης New work item proposal for ldquoTypology of language registersrdquo
46
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
24
47 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Σας ευχαριστώ
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Τυποποιητικές εκφράσεις και βοηθητικά ρήματα
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
τυποποίηση
συμφωνία και καθιέρωση προνοιών μη υποχρεωτικής εφαρμογής από ένα αναγνωρισμένο φορέα για ένα αντικείμενο κοινής χρήσης σε μια κοινότητα εφαρμογής με σκοπό το κοινό όφελος
Σημείωση Η τυποποίηση καθιερώνει πρότυπα προδιαγραφές κώδικες πρακτικής και άλλα τυποποιητικά έγγραφα μέσω τήρησης διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφάνεια συμμετοχήεκπροσώπηση των κύριων συμφερόντων και τη συναίνεσή τους
αντικείμενο τυποποίησης δραστηριότητεςδιεργασίες ndash αποτελέσματά τους όπως προϊόντα και υπηρεσίες ndash πόροι για αυτές τις δραστηριότητεςδιεργασίες
πρότυπαstandards σε αντιδιαστολή με τα laquoregulationsraquo (hard law)
συναίνεση των κύριων ενδιαφερομένων μερών για την εξυπηρέτηση σκοπού του αντικειμένου τυποποίησης καταλληλότητα για την προβλεπόμενη χρήση (intended use)-ποιότητα
καθιερωμένη τεχνική state of the art - Καθιερωμένοι κανόνες της επιστήμης τέχνης και εμπειρίας
Τυποποίηση και πρότυπα
provisions τα προϊόντα της τυποποιητικής ρύθμισης τυποποιητικό περιεχόμενο διατάξεις σωστότερα πρόνοιες
Μπορεί να είναι απαιτήσεις συστάσεις δηλώσειςπληροφορίες (statement) εντολήπρακτέα (instruction) Η απαίτηση μπορεί να είναι αναφαίρετη (mandatoryexclusive) ή προαιρετική ή κατrsquo επιλογήν (optionalfacultative) αναφορικά με τη συμμόρφωση με το πρότυπο Οι διατάξεις για ένα αντικείμενο τυποποίησης μπορεί να είναι περιγραφικές (descriptive) ή επίδοσης (performance)
harmonized standards τα ευρωπαϊκά πρότυπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ευρωπαϊκών οδηγιών ως μέσα απόδειξης της συμμόρφωσης εναρμονισμένα πρότυπα σωστότερα πρότυπα εναρμόνισης (για να δηλώνεται ο σκοπός που εξυπηρετούν) Καν ΕΕ 10252012
normative documents= τυποποιητικά έγγραφα περιλαμβάνουν πρότυπα και κανονισμούςregulationscompulsory documents
ΕΛΟΤ EN 450202006 και Καν 10252012
Ένα πρότυπο περιέχει πρόνοιεςδιατάξεις (τυποποιητικό περιεχόμενο) και πληροφορίες (πληροφοριακό περιεχόμενο) Οι πρόνοιες των προτύπων διακρίνονται σε
απαιτήσεις κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να αποφασίζεται η συμμόρφωση ή μη με το πρότυπο
συστάσεις για την προτιμητέα ή καταλληλότερη επιλογή ανάμεσα σε άλλες δυνατότητες
το επιτρεπτόν επιτρεπόμενες ή αποδεκτές επιλογές και
δυνατότητα και ικανότητα
Τυποποιητικές εκφράσεις
Τυποποιητικές εκφράσεις
ΑγγλικήΕλληνική δηλώνει
shallshall not
απαίτηση
πρέπει ναδεν πρέπει να
should beshould not
σύσταση
συνιστάται να συνιστάται να μην
mayneed not
το επιτρεπτόν
δύναται ναδεν χρειάζεται να
cancannot
ικανότητα
μπορεί ναδεν είναι σε θέση να
Νομοθεσία διαφορές
Αγγλική Ελληνική
shall ή must
ενεστώτας οριστικής (στην κύρια πρόταση)
should beshould not θα πρέπει να δεν θα πρέπει να
mayneed not μπορεί να δεν χρειάζεται να
cancannot μπορεί να μπορεί να μην
will ενεστώτας οριστικής γ΄πρόσωπο
στο διατακτικό των δεσμευτικών πράξεων οι χρησιμοποιούμενοι ρηματικοί τύποι πρέπει να είναι επιτακτικοί
Στα ελληνικά το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής (όπως γίνεται και στα γαλλικάmiddot στα αγγλικά χρησιμοποιούν τον τύπο shall με απαρέμφατο)
ΠΡΟΣΟΧΗ Το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής μόνο στις κύριες προτάσεις και όχι για τις δευτερεύουσες αφού οι δευτερεύουσες προτάσεις δεν επιβάλλουν επιταγές απαγορεύσεις ή κυρώσεις ούτε περιγράφουν διαδικασίες αλλά ανάλογα με το είδος τους επιτελούν άλλες λειτουργίες (πχ αναφοράς σκοπού εναντίωσης υπόθεσης κλπ) σε σχέση με την κύρια πρόταση
Ο μέλλοντας πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού η λέξη laquoθαraquo δεν συνάδει σε κείμενα κανονιστικού περιεχομένου
Δεν πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως θα πρέπει θα έπρεπε κλπ
Όταν το αγγλικό πρωτότυπο χρησιμοποιεί προστακτική το ίδιο κάνει και η ελληνική μετάφρασηmiddot όταν στα αγγλικά χρησιμοποιείται το must (αντί του shall)] ο έλληνας μεταφραστής μεταφράζει πρέπει να (+ απαρέμφατο κύριο ρήμα)
Διαφορές απόδοσης στα νομοθετικά έγγραφα
24062015
1
Σπύρος Δόικας translatumgr
ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ndash
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΣΤΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΡΟΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αντιπροσωπεία
της
Ευρωπαϊκής
Επιτροπής
στην Ελλάδα
Αθήνα
30 Μαΐου
2015
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
ΣΤΑΔΙΩΝ
24062015
2
1
bull ΠροετοιμασίαΔημιουργία αρχείων WordExcel [Οριοθέτες πινακοποίηση οντολογία υφολογία διαχείριση διπλοεγγραφών]
2
bull Μετατροπή αρχείων Excel για χρήση σε εργαλεία [MultiTerm Glossary Converter Xbench Magenta]
3
bull Αξιοποίηση ορολογίας σε SDL Studio [Χρήση autosuggest]
4
bull Προσθήκη μεμονωμένων όρων [Διαμόρφωση προβολής χρήση συντόμευσης]
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΧΕΙΩΝ
WORDEXCEL
24062015
3
Αν ξεκινάμε από το μηδέν με ένα γλωσσάρι στο Word
θα πρέπει να έχουμε δύο βασικά πράγματα κατά νου
1 Οριοθέτη όρου-απόδοσης
2 Οριοθέτη συνωνύμων
Το πρώτο μπορεί να μην χρειάζεται αν υιοθετήσουμε
μια μορφή δίστηλου πίνακα (είτε με δημιουργία
πίνακα από Word είτε με αντιγραφήεπικόλληση
κελιών από Excel) Πώς γίνονται αυτά
5
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΣΕ WORD
6
24062015
4
7
8
24062015
5
Το Word από προεπιλογή μετατρέπει το πρώτο
γράμμα κάθε κελιού ενός πίνακα σε κεφαλαίο Για να
μη γίνεται αυτό αποεπιλέγουμε το παρακάτω στοιχείο
EN File gt Options gt Proofing gt AutoCorrect Options gt
Capitalize first letter of table cells
EL Αρχείο gt Επιλογές gt Γλωσσικός έλεγχος gt Επιλογές
Αυτόματης Διόρθωσης gt Το πρώτο γράμμα των κελιών
του πίνακα κεφαλαίο
9
ΑΛΛΑΓΗ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
10
ΑΠΟΕΠΙΛΟΓΗ
ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ -
ΠΟΙΗΣΗΣ
24062015
6
Αν το γλωσσάρι μας έχει συνώνυμα θα μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε ως οριοθέτη το κόμμα Τι
γίνεται όμως αν υπάρχει το κόμμα ως μέρος του
όρου Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε έναν διακριτό οριοθέτη Πχ το
σύμβολο laquo|raquo Αυτό θα μας βοηθήσει στη σωστή
εισαγωγή των συνωνύμων σε μια ορολογική βάση σε
μεταγενέστερο στάδιο
11
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ
Πριν ξεκινήσουμε τη σύνταξη ενός γλωσσαρίου θα
πρέπει να έχουμε καθορίσει κάποιες υφολογικές
παραμέτρους Πχ
Χρήση πεζώνκεφαλαίων
Καλό είναι οι λέξεις να ξεκινούν με πεζό
γράμμα εκτός κι αν απαιτείται διαφορετικά
λόγω γραμματικών κανόνων ή σε ειδικές
περιπτώσεις (πχ ονόματα οργανισμών)
12
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [1]
24062015
7
Ακρώνυμα
Αν χρησιμοποιούμε και ακρώνυμα για τους
όρους τότε να τυποποιήσουμε τη χρήση τους
Πχ να είναι πάντα σε παρένθεση και στο τέλος
του (ανεπτυγμένου) όρου Πχ
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ)
και όχι πότε έτσι και πότε αλλιώς
13
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [2]
Ακρώνυμα ndash Πιθανές εκδοχές
(ΟΤΕ) Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος )
[ΟΤΕ] Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ [Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος]
ΟΤΕ ndash Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος ndash ΟΤΕ
ΟΤΕ
14
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [3]
24062015
8
Εναλλακτικά μπορούμε να έχουμε επιπλέον στήλες για
τα ακρώνυμα (γλώσσας πηγής και γλώσσας στόχου)
Τα ακρώνυμα δεν χρειάζεται να έχουν τελεία
Να σημειώσουμε εδώ ότι αν θέλουμε να
χρησιμοποιήσουμε τους όρους για αυτόματη
αναγνώριση (term recognition) στο SDL Studio τότε θα
ήταν καλύτερα να παρατίθενται χωρίς το ακρώνυμο
έτσι ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες για
αυτόματη αναγνώρισή τους (και ως εκ τούτου
ημιαυτόματη εισαγωγή μέσω autosuggest)
15
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [4]
Αποφυγή περιληπτικών γραφών με παρενθέσεις
καθέτους κτλ
Βλέπε και httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=2033450
16
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [5]
Όρος Όχι Ναι
βαθμολογική εξέλιξη (grade) advancement advancement grade
advancement
responsible finance υπεύθυνη
οικονομίαχρηματοδότηση
υπεύθυνη οικονομία
υπεύθυνη χρηματοδότηση
24062015
9
Αποφυγή αρίθμησης αποδόσεων παρενθέσεων με σχόλια
παρενθέσεων με εναλλακτική μορφή μέρος του λόγου θεματικό
πεδίο κτλ Παραδείγματα προς αποφυγή
1 ΙΑΤΕ 2 IATE
17
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [6]
localization τοπική προσαρμογή (Microsoft) τοπικοποίηση (ΕΛΕΤΟ)
ελληνοποίηση (μόνο για τα ελληνικά) ελληνικοποίηση
(μόνο για τα ελληνικά) εξελληνισμός (μόνο για τα
ελληνικά)
Garden sorrel οξαλίδα οξυλάπαθο ξυνίθρα(κοιν)
Run τρέξιμο (ουσ) τρέχω (ρ)
Protocol πρωτόκολλο(ν)
mixing1 ανάμ(ε)ιξημ(ε)ίξη
free of viral
contaminants2
1 (προϊόν) ελεύθερο ιών 2 (προϊόν) που δεν έχει
προσβληθεί από ιούς
Αν έχουμε τηρήσει απαρέγκλιτα τους οριοθέτες μας
τόσο για τον διαχωρισμό όρου πηγήςόρων στόχου όσο
και για τα συνώνυμα τότε η εισαγωγή στο Excel είναι
πολύ απλή Πχ αν για οριοθέτη όρου πηγήςόρων
στόχου έχουμε χρησιμοποιήσει το σύμβολο ίσον (=)
τότε απλά κάνουμε εύρεση και αντικατάσταση στο
Word (Ctrl+H)
18
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
= ^t
24062015
10
Στη συνέχεια κάνουμε επικόλληση σε ένα κενό φύλλο
Excel Αν έχουμε χρησιμοποιήσει το κόμμα ως οριοθέτη
συνωνύμων (έχουμε βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν όροι
που περιέχουν το κόμμα ως μέρος του) κάνουμε
ακόμη μία ενέργεια πριν την επικόλληση σε Excel
Προσοχή πριν το κόμμα βάζουμε και ένα διάστημα Αυτό το
κάνουμε έτσι ώστε να μην διαχωριστεί η λέξη laquoότιraquo (σε
περίπτωση που υπάρχει στο αρχείο μας) Δεν χρειάζεται να
υπάρχουν διαστήματα πριν ή μετά το σύμβολο της καθέτου 19
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
|
Με τη χρήση του εργαλείου ASAP Utilities μπορεί να
αυτοματοποιηθεί μια σειρά ποιοτικών ελέγχων
Πρώτα κάνουμε ταξινόμηση (Sort) στη στήλη Α
Κοιτάμε στο τέλος της να δούμε αν υπάρχουν
αποδόσεις για όλους τους όρους Αν δεν υπάρχουν
για κάποιους τους συμπληρώνουμε ή τους σβήνουμε
Επαναλαμβάνουμε τα ίδια για τη στήλη Β
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities επιλέγουμε Text gt Delete leading
trailing and excessive spaces
20
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [1]
24062015
11
Αν οι όροι μας ξεκινάνε με κεφαλαίο και στη συνέχεια
υπάρχουν κεφαλαία που δεν θέλουμε να αλλάξουμε
(πχ ακρώνυμα ή κύρια ονόματα) μπορούμε να
αλλάξουμε μόνο το πρώτο γράμμα κάθε κελιού σε πεζό
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Text gt Change Case (with options) gt
glossary case
21
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [2]
Αν θέλουμε να έχουμε ομοιόμορφη μορφοποίηση αφού
επιλέξουμε τις στήλες από το μενού ASAP Utilities gt
Format gt Apply standard format to selected cells
Αν θέλουμε να απαλείψουμε τις κενές σειρές (χωρίς
ταξινόμηση) ASAP Utilities gt Columns and Rows gt
Delete all empty rows
22
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [3]
24062015
12
Ένα συνηθισμένο πρόβλημα σε γλωσσάρια είναι οι
διπλοεγγραφές
Ένας εύκολος τρόπος να τις εντοπίσουμε είναι
κάνοντας ταξινόμηση (sort) στη στήλη Α Και πάλι όμως
δεν θα είναι τόσο εύκολο γιατί θα πρέπει να τις
εξετάσουμε μία μία
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Range gt Count duplicates and give its
set of duplicates its own colour
ή Count andor colour duplicates in selection
23
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [4]
Τι γίνεται όμως αν θέλουμε να επισημανθούν οι
διπλοεγγραφές που είναι ακριβώς ίδιες τόσο στη στήλη
Α όσο και στη στήλη Β
Χρησιμοποιούμε το Duplicate Master Αφού ανοίξουμε
το Excel κάνουμε κλικ στο αρχείο Duplicate Master
V218xla και μετά επιλέγουμε τις δύο στήλες και το
εκτελούμε από τα Add-ins
24
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [5]
24062015
13
25
26
24062015
14
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ
ΑΡΧΕΙΩΝ EXCEL
ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Θα πρέπει πρώτα να έχουμε εγκαταστήσει τα
Glossary Converter και Glossary Plugin
(δωρεάν) wwwcerebusdeglossaryconverter
Ανοίγουμε το γλωσσάριο σε μορφή Excel
προσθέτουμε μια σειρά (row) στο πάνω μέρος
του φύλλου και γράφουμε τους κωδικούς
γλώσσας για κάθε στήλη πχ στην πρώτη στήλη
γράφουμε EN και στη δεύτερη EL
28
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [1]
24062015
15
Για υποστήριξη συνωνύμων πρώτα αλλαγή
ρύθμισης στο Glossary Converter (το αυτόνομο
πρόγραμμα settings gt Synonyms in Excel files gt
επιλέγουμε Full support one row per entry gt
πατάμε ΟΚ) και στη συνέχεια συνεχίζουμε από το
SDL Studio 2014 (Projects View)
Υποθέτουμε ότι ως οριοθέτη συνωνύμων έχουμε
χρησιμοποιήσει το laquo|raquo αλλά μπορούμε και άλλους
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οριοθέτηση
συνωνύμων στο πεδίο του όρου πηγή (πρώτη
στήλη) Βλέπε httpswwwyoutubecomwatchv=2HwBC4VhDto
29
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [2]
Το Glossary Plugin είναι ο συντομότερος και
ευκολότερος τρόπος Ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός
Άλλες δυνατότητες
Translatum Excel to MultiTerm Converter (online)
MultiTerm Convert
Επίσης αντί για MultiTerm μπορεί κανείς να
χρησιμοποιήσει για διαχείριση ορολογίας τα
Xbench (δωρεάν η έκδοση 29 η έκδοση 3 δωρεάν
για 1 μήνα)
Dictionaries Explorer της Magenta
30
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERM ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
24062015
16
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ
SDL STUDIO
Το Studio από προεπιλογή κάνει διάκριση
πεζώνκεφαλαίων στο Autosuggest πράγμα που
σημαίνει ότι αν οι όροι έχουν καταχωρηθεί με
κεφαλαίο και εμείς πατάμε το μικρό γράμμα της
απόδοσής τους δεν θα εμφανιστούν προτάσεις στο
Autosuggest
Πώς αλλάζουμε αυτή τη ρύθμιση
File gt Options gt Autosuggest
32
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
24062015
17
33
34
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
Αλλαγή από
File gt
Options gt
Autosuggest
24062015
18
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ
ΟΡΩΝ
Σε περίπτωση που έχουμε επέμβει με κάποιο
τρόπο στην προβολή μπορούμε να
επαναφέρουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις
πατώντας View gt Reset Screen Layout Το
Termbase Viewer ως προεπιλογή είναι μια
καρτέλα αριστερά με αυτόματη απόκρυψη
Δηλαδή όταν προσθέτουμε έναν όρο
αναπτύσσεται η καρτέλα προς τα δεξιά και
πρέπει να περιμένουμε να συμπτυχθεί κάνοντας
κλικ στον Editor για να συνεχίσουμε την εργασία 36
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [1]
24062015
19
Για να αποφύγουμε αυτή την καθυστέρηση
μπορούμε να μετακινήσουμε το Termbase
Viewer κάνοντας πρώτα κλικ στο εικονίδιο
αυτόματης απόκρυψης και μετά με μεταφορά
και απόθεση πάνω δεξιά κάτω από το Term
recognition Θα εμφανιστεί ένας σταυρός
τοποθέτησης και όταν δούμε να σκουραίνει το
κάτω τμήμα του αφήνουμε το Termbase Viewer
37
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [2]
1 Επιλογή όρου κειμένου πηγής
2 Επιλογή όρου κειμένου στόχου
3 Πατάμε Ctrl+Shift+F2 για αυτόματη
προσθήκη ή Ctrl+F2 για προσθήκη με
παράθυρο διαλόγου Για προσθήκη
συνωνύμων πατάμε F2 (επεξεργασία) μετά
κλικ στο βελάκι του όρου στόχου και
προσθήκη νέου και μετά F12 (Αποθήκευση)
Δεν έχετε το Studio 2014 Δείτε εδώ httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=500090
38
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ
ΣΤΟ STUDIO 2014
24062015
20
KINDER ΕΚΠΛΗΞΗ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΠΟ ΤΟ STUDIO
Το Web lookup είναι ένα plug-in SDL που εμφανίζει
αποτελέσματα από πηγές αναφοράς μέσα σε ένα
πλαίσιο του Studio (επιλέγοντας τη λέξη και πατώντας
Alt+F8 (αν δεν λειτουργεί αλλαγή από το File gt Options
gt Keyboard Shortcuts gt Web Lookup ή δεξί κλικ στη
λέξη και επιλογή Web Lookup) και δίνει τη δυνατότητα
προσθήκης οποιασδήποτε πηγής αναφοράς
Το Terminotix Plug-in πραγματοποιεί αναζήτηση σε 1
πηγή της επιλογής σας (η δωρεάν έκδοση πχ ΙΑΤΕ ή
Linguee) όταν γίνεται αναζήτηση στο Concordance (F3)
Έτσι έχετε αποτελέσματα τόσο από τις μνήμες σας όσο
και από το Διαδίκτυο 40
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
24062015
21
41
Στο κάτω μέρος της αναζήτησης του Web lookup κλικ
στα Settings κύλιση κάτω προσθήκη νέας
καταχώρησης και στο πεδίο URL επικόλληση
Για συνδυασμό EN-EL
httpwwwtranslatumgrdictionarylookup_groupph
pword=phraseampgroup=English-Greek
Για άλλες γλώσσεςσυνδυασμούς αλλάζετε στο τέλος το
English-Greek πχ Greek-English ή French-Greek
42
ΠΡΟΣΘΗΚΗ TRANSLATUM MAGIC SEARCH
ΣΤΟ WEB LOOKUP
24062015
22
43
44
24062015
23
45
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
46
24062015
24
Μπορείτε να πραγματοποιήσετε λήψη της βάσης TermTerm από εδώ 47
ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ MULTITERM
Θα βρείτε τον σύνδεσμο στο
facebookcomtranslatum
48
ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
24062015
25
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Καθώς και τον άνθρωπο-ορχήστρα
για την οργάνωση
24062015
5
παράσταση μιας έννοιας μέσω μιας περιγραφικής δήλωσης που εξυπηρετεί τη διαφοροποίησή της από συναφείς έννοιες
Ο ορισμός μπορεί να είναι
bull εντατικός όταν δηλώνεται η υπερτασσόμενη έννοια ακολουθούμενη από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την οριζόμενη έννοια από άλλες ή
bull εκτατικός όταν διατυπώνεται ως απαρίθμηση των υποτασσόμενων εννοιών που αποτελούν και το πλάτος της οριζόμενης έννοιας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
9
ορισμός
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
δήλωση που παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με οποιοδήποτε μέρος ενός ορολογικού λήμματος
Μπορεί να αφορά χρήση γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό εμπορικό χαρακτηριστικό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 10
σημείωση(note)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
6
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν τα γραμματικά γνωρίσματα ενός όρου
πχ μέρος του λόγου γένος αριθμός
(grammatical label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 11
γραμματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το θεματικό πεδίο
(subject label)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 12
θεματικό επίσημα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
7
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γλώσσας
Σειρά προτύπων ISO 639
(language identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 13
αναγνωριστικό γλώσσας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν το όνομα μιας γεωγραφικής περιοχής όπου χρησιμοποιείται ο κατασήμανση
(country identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 14
αναγνωριστικό χώρας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
8
πληροφορίες σε ένα ορολογικό λήμμα οι οποίες ενδεικνύουν την πηγή τεκμηρίωσης των ορολογικών δεδομένων
(source identifier)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 15
αναγνωριστικό πηγής
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
προκαθορισμένη διευθέτηση των δεδομένων
bull διευθέτηση σε κάθε λήμμα μιας συλλογής λημμάτων (μικροδομή)
bull διευθέτηση των λημμάτων μιας συλλογής λημμάτων (μακροδομή)
(terminological format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
16
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
9
bull μορφότυπο εισόδου (input format)
bull μορφότυπο αποθήκευσης (storage format)
bull μορφότυπο εξόδου (output format)
bull μορφότυπο οπτικής παρουσίασης (display format)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 17
ορολογικό μορφότυπο
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ορολογικά δεδομένα (από ΕΛΟΤ 56112006)
24062015
10
bull βάση ορολογικών δεδομένων βάση δεδομένων που περιέχει ορολογικά δεδομένα
bull ορολογικό λεξικό συλλογή ορολογικών λημμάτων που παρουσιάζουν πληροφορίες σχετικές με έννοιες ή κατασημάνσεις από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull λεξιλόγιο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατασημάνσεις και ορισμούς από ένα ή περισσότερα θεματικά πεδία
bull γλωσσάριο ορολογικό λεξικό που περιέχει κατάλογο κατασημάνσεων από ένα θεματικό πεδίο μαζί με ισοδύναμα σε μία ή περισσότερες γλώσσες
bull θησαυρός ελεγχόμενο και δομημένο λεξιλόγιο στο οποίο οι έννοιες παριστάνονται από όρους οργανωμένους με τέτοιο τρόπο ώστε οι σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες να είναι εμφανείς και οι προτιμώμενοι όροι συνοδεύονται από λήμματα-οδηγούς για συνώνυμα ή οιονεί συνώνυμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 19
παρουσίαση ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 20
24062015
11
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 22
24062015
12
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 23
Παρουσίαση εγγραφής σε δίγλωσσο (αγγλο-ισπανικό) θησαυρό
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 24
Ορολογικά προϊόντα
24062015
13
εργασία που αφορά τη συστηματική συλλογή περιγραφή επεξεργασία και παρουσίαση των εννοιών και των κατασημάνσεών τους
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 25
ορολογική εργασία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
μέρος της ορολογικής εργασίας που αφορά την εγγραφή και παρουσίαση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 26
ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
14
Η Ορογραφία bull ασχολείται με τις έννοιες (εννοιοκεντρική - concept-centered)
και όχι με τις λέξεις bull συνδέεται με ειδική γλώσσα bull καλύπτει (συνήθως) ένα συγκεκριμένο θεματικό πεδίο bull αντιμετωπίζει τα μεν συνώνυμα στο ίδιο ορολογικό λήμμα
(στο πλαίσιο της ίδιας έννοιας) ενώ τα ομώνυμα και πολύσημα ως χωριστά ορολογικά λήμματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 27
ορογραφία ne λεξικογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 28
Επόψεις της ορολογικής εργασίας
24062015
15
bull η αναζήτηση και εξόρυξη όρων από το μεταφραστέο κείμενο
bull η αναγνώριση της έννοιας και του συγκείμενου όπου ορίζεται η έννοια ή μαρτυρείται η χρήση της και ο προσδιορισμός των διακριτικών χαρακτηριστικών από συγγενικές έννοιες
bull η αναγνώριση των διαφορετικών όρων που χρησιμοποιούνται για την υποδήλωση της έννοιας σε σχετικές γλωσσικές συλλογές και η άντληση ορολογικών πληροφοριών αξιοποιώντας ορολογικούς πόρους όπως βάσεις ορολογικών δεδομένων πχ ΙΑΤΕ
bull η επιλογή του (κατάλληλου) προτιμώμενου όρου και
bull η αναφορά του βαθμού αποδεκτότητας για τους λοιπούς χρησιμοποιούμενους όρους στο πλαίσιο χρήσης και εφαρμογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 29
στο πλαίσιο του μεταφραστικού έργου και πριν από την ορογραφία
ορολογικές εργασίες
bull ISO 126162002 Translation-oriented terminography περιέχει κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας που είναι απαραίτητη στη μεταφραστική εργασία
bull ΣΕΠ ΕΛΟΤ 1447 Μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 30
μεταφρασεοστρεφής ορογραφία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
16
κατηγορία δεδομένων (data category)
προδιαγραφή ενός πεδίου δεδομένων
στοιχείο δεδομένων (data element)
μονάδα δεδομένων που σε ορισμένο συγκείμενο θεωρείται αδιαίρετη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 31
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
όχι μόνο το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα)
αλλά και
το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 32
αντικείμενο μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
17
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο (κατά κανόνα πληροφορικοποιημένο)
και επιπλέον
την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 33
εφαρμογή μεταφρασεοστρεφούς ορογραφίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull βασική μονάδα μιας συλλογής ορολογικών πληροφοριών από κατηγορίες ορολογικών δεδομένων που σχετίζονται μεταξύ τους και ομαδοποιούνται με βάση διαφορετικά κριτήρια
bull μια συλλογή ορολογικών λημμάτων μπορεί να συγκροτηθεί σε βάση δεδομένων με ευέλικτη εσωτερική δομή για να προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των χρηστών
bull τα ορολογικά λήμματα μπορούν να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
bull το μορφότυπο των ορολογικών λημμάτων να προσαρμόζεται στην πολύγλωσση διαχείριση πληροφοριών όπως ονόματα φρασεολογικές μονάδες και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 34
ορολογικό λήμμα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
18
Η δομή του ορολογικού λήμματος πρέπει να διασφαλίζει
bull ότι όλες οι ορολογικές πληροφορίες συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη σημασία στη χρήση ανάλογα με το συγκείμενο κτλ μπορούν να εγγραφούν επαρκώς και
bull ότι όλες οι πληροφορίες είναι εύκολα επεξεργάσιμες και ανακτήσιμες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 35
δομή ορολογικού λήμματος
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Κάθε τύπος πληροφορίας που εγγράφεται σε ένα ορολογικό λήμμα παριστάνεται σε διαφορετικές κατηγορίες δεδομένων ώστε να είναι εύκολη και διαχειρίσιμη η αξιοποίησή τους στη συνέχεια
bull Συνιστάται δε οι κατηγορίες δεδομένων που σχετίζονται με τον όρο να καταχωρούνται για δύο τουλάχιστον γλώσσες
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 36
τύποι πληροφορίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
19
bull ουσιώδεις (essential) bull περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που απαιτούνται ώστε ένα
ορολογικό λήμμα να είναι πλήρες
bull προαιρετικές (optional) bull μπορούν να προστεθούν στο ορολογικό λήμμα ανάλογα με τις
ειδικές ανάγκες του χρήστη
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 37
κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull κύριος εισόδιος όρος (main entry term)
bull ημερομηνία εισόδου (input date)
bull πηγή (source)
Σημ Ο μεταφραστής μπορεί ανάλογα με τον σκοπό της συλλογής ορολογικών δεδομένων να ορίσει ως ουσιώδη μία ή περισσότερες προαιρετικές κατηγορίες δεδομένων όπως το laquoθεματικό πεδίοraquo το laquoαναγνωριστικό λήμματοςraquo ή το laquoσυνώνυμοraquo
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 38
ουσιώδεις κατηγορίες δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
20
bull κύριους εισόδιους όρους σε περισσότερες από μία γλώσσες (επαναληψιμότητα ανά γλώσσα και όχι εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα συνώνυμα για κάθε γλώσσα (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας και ανά γλώσσα)
bull οι γραμματικές πληροφορίες (πχ το γένος ή ο αριθμός ενικός - πληθυντικός) να επαναλαμβάνονται για κάθε όρο (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
bull περισσότερα από ένα συγκείμενα πιθανώς ένα ανά συνώνυμο και καθένα με τη δική του πληροφορία σε σχέση με την πηγή (επαναληψιμότητα εντός της ίδιας γλώσσας)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 39
επαναλαμβανόμενες κατηγορίες δεδομένων (παραδείγματα)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Κατηγορίες δεδομένων
bull που αφορούν τους όρους και τις πληροφορίες που σχετίζονται με αυτούς
bull που σχετίζονται με την περιγραφή της έννοιας και
bull κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 40
ISO 126202009 Computer applications in terminology mdash Data categories
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
21
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 41
Κατηγορίες δεδομένων για τους διάφορους τύπους όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 42
Κατηγορίες δεδομένων για πληροφορίες που αφορούν τους όρους στην πραγματική τους χρήση σε ένα δεδομένο συγκείμενο
24062015
22
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 43
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την έννοια οι ορολογικές πληροφορίες μπορούν να ταξινομηθούν με διάφορους τρόπους για παράδειγμα ως προς το θεματικό πεδίο (πχ ιατρική οικονομία) ή τον τύπο της πληροφορίας (πχ όνομα φορέα επάγγελμα όνομα πελάτη ή έργου)
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 44
Κατηγορίες δεδομένων σχετικές με την περιγραφή της έννοιας
24062015
23
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 45
Κατηγορίες διαχειριστικών δεδομένων
bull πρέπει αρχικά να σχεδιαστεί έτσι ώστε να καλύπτει τις συγκεκριμένες ανάγκες του χρήστη ή των χρηστών της
bull είναι καλό να υπάρχει μια σχετική ευελιξία ώστε να συμπληρωθούν και τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις
bull πρέπει να προσδιοριστεί ο τύπος ο αριθμός και η επαναληψιμότητα των κατηγοριών δεδομένων που πρόκειται να συμπεριληφθούν στα ορολογικά λήμματα
bull χωρίς να αποκλείεται και η δυνατότητα μελλοντικής προσθήκης κατηγοριών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 46
2 Βάσεις ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
24
Αποφάσεις για
bull τύπο λειτουργικού συστήματος
bull επίδοση του συστήματος (τύπο επεξεργαστή χρόνο πρόσβασης του σκληρού δίσκου κτλ)
bull επίδοση περιφερειακού εξοπλισμού (πληκτρολόγιο οθόνη εκτυπωτή διαποδιαμορφωτή κτλ)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
47
γενικές απαιτήσεις βάσης ορολογικών δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull γλώσσα-ες και γραφικός σχεδιασμός (πχ παράθυρα) της διεπαφής χρήστη
bull κατάλληλο σύνολο χαρακτήρων για κάθε γλώσσα
bull καθορισμός των οθονών παρουσίασης εισόδου και εξόδου
bull φιλικότητα προς τον χρήστη (πχ λειτουργίες εκπαίδευσης ή βοήθειας του χρήστη ευκολία πρόσβασης κατά τη μετάφραση)
bull δυνατότητες του δικτύου
bull πρόσβαση σε εξωτερικά δεδομένα (πχ βάσεις βιβλιογραφικών δεδομένων)
bull δυνατότητες εισαγωγήςεξαγωγής δεδομένων
bull ασφάλεια και προστασία δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
48
απαιτήσεις λογισμικού
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
25
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 49
Δομή βάσης ορολογικών δεδομένων (Πηγή httpwwwtermsciencesfrtermsciencessitestermsciencesIMGpngTERMSCIENCES2png)
να τηρούνται ορισμένες ελάχιστες συμβάσεις όπως να συμπεριλαμβάνουν
bull τις ημερομηνίες εισόδου ή ενημέρωσης
bull τις πληροφορίες που αφορούν το θεματικό πεδίο και
bull τις πληροφορίες που σχετίζονται με την έννοια (όπως ορισμούς συγκείμενα και σημειώσεις)
για να αποφεύγεται η επανάληψη ίδιων ενεργειών να διευκολύνονται ο συντονισμός και η συνεργασία με άλλους και να καταδεικνύεται η ποιότητα της πραγματοποιηθείσας εργασίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 50
απαιτήσεις για τους μεταφραστές
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
26
bull συνιστάται η δομή της βάσης ορολογικών δεδομένων να επιτρέπει τη χρήση χωριστών σχεδιοτύπων εισόδου και εξόδου για συγκεκριμένα ζεύγη γλωσσών
bull πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ομοιόμορφη εφαρμογή των αναγνωριστικών πηγής και των κωδικών αξιοπιστίας
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 51
απαιτήσεις για τους μεταφραστές όταν εργάζονται ομαδικά
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull συνιστάται να γίνεται με τυποποιημένο τρόπο ώστε να είναι εύκολη η εισαγωγή των δεδομένων από κατηγορίες δεδομένων που επαναλαμβάνονται αλλά και η διαχείρισή τους στη συνέχεια (αναζήτηση παρουσίαση κτλ)
bull χρησιμοποιούνται μορφότυπα εισόδου με τυποποιημένο τρόπο εγγραφής δεδομένων όπως laquoημερομηνίαraquo laquoεισήχθη απόraquo κτλ
bull εάν χρησιμοποιείται φύλλο εγγραφής πρέπει να είναι συμβατό με το σχεδιότυπο που εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη ορολογική συλλογή
bull συνιστάται να υπάρχει λογική δομή στη σειρά των πληροφοριών που εγγράφονται ώστε να διευκολύνεται το έργο του χρήστη της συλλογής
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 52
εισαγωγή δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
27
bull αποκοπή (δεξιά αριστερή αμφίπλευρη truncation) bull πχ γλωσσικ νέμω βλητ
bull χρήση φίλτρων bull πχ [ημερομηνία εισαγωγής]gt01012015
bull χρήση μπούλειων τελεστών και τελεστών απόστασης bull πχ [κύριος εισόδιος όρος]=αγορά AND [θεματικό πεδίο]=οικονομία
bull διαφύλλιση του ευρετηρίου
bull πχ αναζήτηση στο αλφαβητικό ευρετήριο όρων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 53
δυνατότητες αναζήτησης δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull μπορεί να αφορά την ανάκτηση ενός συγκεκριμένου λήμματος (εμφάνιση στην οθόνη ή εκτύπωση στο χαρτί)
ή
bull την ανάκτηση συνόλων λημμάτων (εκτύπωση στο χαρτί ή καταφόρτωση σε αποθηκευτικό μέσον)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 54
ανάκτηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
28
bull χρησιμοποιούνται τυποποιημένοι τρόποι - σχεδιότυπα εξόδου (output templates) ώστε να είναι ομοιόμορφη και εύκολα laquoαναγνώσιμηraquo στο χρήστη ενώ το αποτέλεσμα εφόσον είναι σε πληροφορικοποιημένη μορφή μπορεί να τροποποιείται (ως προς την εμφάνιση) και να προσαρμόζεται σε συγκεκριμένες ανάγκες που μπορεί να προκύπτουν
bull συνιστάται να υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης του συνόλου των δεδομένων ή μέρους αυτού υπό μορφή λιστών όρων μαζί με τα ισοδύναμα σε όλες τις γλώσσες-στόχους και προς όλες τις κατευθύνσεις
bull συνιστάται επίσης να υπάρχει δυνατότητα εξαγωγής αλφαβητικών ευρετηρίων γλωσσαρίων ανά θεματικό πεδίο κτλ
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 55
παρουσίαση των δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull να ακολουθούνται κανόνες ώστε να αντιμετωπίζονται ζητήματα που μπορεί να προκύψουν από ενδογενείς (πχ λάθη αβλεψίας ανάγκη ενημέρωσης κτλ) ή εξωγενείς παράγοντες (πχ αιφνίδια διακοπή ρεύματος καταστροφή δίσκου κτλ)
bull να δημιουργηθούν μηχανισμοί προστασίας των δεδομένων (σχετικά πχ με τον τύπο του μέσου αποθήκευσης με τη δημιουργία εφεδρικού αντιγράφου σε τακτά διαστήματα και με την αντιμετώπιση του πλεονασμού των δεδομένων) καθώς και μέθοδοι ασφάλειας των δεδομένων (όπως είναι ο έλεγχος της πρόσβασης ιδίως σε συστήματα πολλών χρηστών)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 56
συντήρηση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
29
bull να θεσπιστούν πρωτόκολλα που να διασφαλίζουν την ορθότητα της εγγραφής των ορολογικών λημμάτων καθώς και των πληροφοριών ενημέρωσης
bull δυνατότητα αναθεώρησης συμπλήρωσης και διόρθωσης των υπαρχόντων λημμάτων βάσει νέων στοιχείων που προκύπτουν
bull διόρθωση λαθών στα υπάρχοντα λήμματα
bull ενημέρωση των υπαρχόντων λημμάτων για την επικαιροποίηση των δεδομένων
bull εξάλειψη ή σύμπτυξη διπλοεγγραφών (διπλών λημμάτων που έχουν το ίδιο κλειδί ή που αναφέρονται στην ίδια έννοια)
bull προσθήκη νέων λημμάτων
bull δημιουργία νέων διαπαραπομπών που να επιτρέπουν την προσθήκη νέου υλικού
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 57
ενημέρωση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
να πληρούνται οι ακόλουθες ελάχιστες απαιτήσεις
bull συμβατή επιλογή και συνεπής εφαρμογή των κατηγοριών δεδομένων
bull ευελιξία στην ικανότητα μετατροπής και αναδιάρθρωση των μορφοτύπων των λημμάτων ώστε να ανταποκρίνονται σε διαφορετικές ανάγκες ή να αντανακλούν διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις
bull πχ αν δεν έχει γίνει διαχωρισμός μεταξύ ορισμού επεξήγησης και συγκειμένου σε ορολογικά λήμματα που έχουν προκύψει κατόπιν ανταλλαγής τότε είναι σκόπιμο αυτές οι κατηγορίες δεδομένων να αναγνωρισθούν αρχικά ως επεξηγήσεις μετά από χρήση και επαλήθευση αυτών των στοιχείων μπορεί να γίνει ακριβέστερη κατηγοριοποίηση
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 58
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
30
bull μετατροπή σε σύστημα ταξινόμησης ή θησαυρού ώστε να διασφαλίζεται η συμβατότητα των παραπομπών που αναφέρονται στο θεματικό πεδίο
bull πχ χρήση γνωστού διεθνούς ταξινομικού συστήματος όπως τα Lenoch (που αναπτύχθηκε από την Ευρ Επιτροπή για τη βάση Eurodicautom) Dewey ή LC (που χρησιμοποιούνται κύρια στις βιβλιοθήκες
bull αντιστρέψιμος μεταγραμματισμός σε ομοιόμορφες παραστάσεις συνόλων χαρακτήρων
Συνιστάται να χρησιμοποιείται ένα τυποποιημένο μορφότυπο μετατροπής Στο Διεθνές Πρότυπο ISO 12616 συνιστάται ως ελάχιστη απαίτηση το κάθε σύστημα να επιτρέπει τη μετατροπή τού μορφοτύπου των ορολογικών εγγραφών σε μορφότυπο MARTIF (ISO 12200) ή MATER (ISO 6156)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 59
ανταλλαγή ορολογικών πληροφοριών
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Ενδεικτικά παραδείγματα
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 60
3 Βάσεις ορολογικών δεδομένων και άλλοι ορολογικοί πόροι
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
31
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 61
TERMTERM - Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι
οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 62
TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική (συνεργασία με την ΕΛΕΤΟ) Δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg (και httptestserverkaleidoscopeattermtermPagesMainSearchaspx) INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
24062015
32
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 63
ISO Concept Database Παράγεται από τον ISO και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης από Διεθνή Πρότυπα και άλλες εκδόσεις του ISO Περιέχει τους όρους και τους ορισμούς των εννοιών από όλα τα Διεθνή Πρότυπα ISO (συνήθως κεφάλαιο 3 Terms and Definitions) και παρέχει τη δυνατότητα αναζήτησης με όρο με λέξη από οποιοδήποτε μέρος των κειμένων των προτύπων που έχουν καταχωρισθεί στη βάση (τίτλος προτύπου όρος ορισμός) Επίσης μπορεί να γίνει αναζήτηση από τις άλλες συλλογές καθώς και των γραφικών συμβόλων httpswwwisoorgobpui
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 64
Βάσεις ορολογικών δεδομένων των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων Είναι βάσεις δεδομένων σε γενικά ή ειδικά θέματα στις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναζήτησης σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες bull IATE bull CELEX bull EUR-LEX bull EURAMIS bull Κείμεναμνήμες Υπηρεσιών
24062015
33
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 65
IATE (Inter-Active Terminology for Europe) Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων για όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης iateeuropaeu
Lenoch ταξινομικό σύστημα Ταξινομικό σύστημα που αναπτύχθηκε για την Eurodicautom Χρησιμοποιεί 48 θεματικά πεδία httpwww2uibkacattranslationtermlogylenochhtml
Eurovoc Thesaurus Πολύγλωσσος θησαυρός που αναπτύχθηκε για την ευρετηρίαση των τεκμηρίων των Ευρωπαϊκών οργάνων Χρησιμοποιεί 21 θεματικά πεδία httpeuropaeuintcelexeurovoc
EuroTermBank Πολύγλωσση βάση ορολογικών δεδομένων httpwwweurotermbankcomdefaultaspx
TermCoord Στον ιστότοπο του TermCoord υπάρχει μεγάλος αριθμός από βάσεις ορολογικών δεδομένων httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 66
Ελληνικοί ιστότοποι για γλώσσα και μετάφραση bull Translatum wwwtranslatumgr bull Lexilogia lexilogiagr
24062015
34
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 67
Chebi παράδειγμα βάσης δεδομένων με οντολογίες στο πεδίο της βιοχημείας httpwwwebiacukchebi
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 68
4 Ειδική ορολογία και ειδικοί πεδίου
θεματικό πεδίο τομέας (subject field domain) πεδίο ειδικής γνώσης
ειδική γλώσσα (special language language for special purposes LSP) γλώσσα που χρησιμοποιείται σε ένα θεματικό πεδίο και χαρακτηρίζεται από τη χρήση είδιων γλωσσικών μέσων έκφρασης
ορολόγιο ορολογία (terminology) σύνολο κατασημάνσεων που ανήκει σε μία ειδική γλώσσα
Ορολογία επιστήμη των όρων (terminology) επιστήμη που μελετά τις έννοιες και τις κατασημάνσεις τους και τη δομή το σχηματισμό την ανάπτυξη τη χρήση και τη διαχείριση ορολογίων σε διάφορα θεματικά πεδία
ονοματολόγιο ονοματολογία (nomenclature) ορολόγιο δομημένο συστηματικά σύμφωνα με προκαθορισμένους κανόνες ονοματοδοσίας
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
35
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 69
bull η ορολογική εργασία δεν είναι απλή μετάφραση και επομένως οι μεταφραστές χρειάζεται να ακολουθούν τους κανόνες τυποποίησης και ορολογίας ενώ είναι συχνά απαραίτητη η συνεργασία με ορολόγους καθώς και με ειδικούς του θεματικού πεδίου
bull να χρησιμοποιούν πηγές προκειμένου να αναζητηθούν ελεγχθούν και επιλεγούν οι κατάλληλοι όροι
bull οι πηγές αυτές είναι γλωσσικά και λεξικογραφικά βοηθήματα καθώς και πηγές (προφορικές και γραπτές) από τον χώρο του θεματικού πεδίου
bull να διασφαλίζεται αξιοπιστία και πληρότητα ως προς το εξεταζόμενο θεματικό πεδίο να είναι ενημερωμένες ως προς τις εξελίξεις στο ίδιο πεδίο να είναι η ελληνική η κύρια (αρχική) γλώσσα των πηγών αυτών
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 70
Ορογραφία μεταφραστές και
ειδική ορολογία
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
36
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 71
Τα βήματα που ακολουθούνται από τον ορολόγο όταν τεθεί ένα ερώτημα (Πηγή M Teresa Cabreacute Terminology Theory methods and applications)
Οι δύο κύριες απαιτήσεις για χρησιμοποιήσιμα ορολογικά δεδομένα είναι
bull τα ορολογικά δεδομένα να ικανοποιούν την ανάγκη του χρήστη να αποκτήσει ορολογικό πληροφοριακό περιεχόμενο
bull τα ορολογικά δεδομένα να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να επιτρέπουν επιθυμητή πρόσβαση ή επεξεργασία
bull ΕΛΟΤ 14452014 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων ndash Γενικές έννοιες αρχές και απαιτήσεις
bull ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 72
5 Αξιολόγηση ορολογικών πόρων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
37
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 73
μοντέλο αξιολόγησης
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull προδιαγραφή δομής δεδομένων
bull κάλυψη κατηγοριών δεδομένων
bull θεματική κάλυψη
bull γλωσσική κάλυψη
bull συμμόρφωση με κανόνες συνοχής
bull χρήση ελεγχόμενων εξωτερικών δεδομένων
bull χρήση έγκυρων πηγών
bull ένδειξη κατοχής δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
bull συμμετρία της συλλογής ορολογικών δεδομένων
bull μέγεθος της συλλογής ορολογικών δεδομένων laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 74
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τα ορολογικά δεδομένα
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
38
bull επικύρωση δεδομένων
bull πληρότητα
bull γλωσσική ορθότητα
bull συμμόρφωσης με συμβάσεις παρουσίασης
bull έλεγχος πλεονασμού έλεγχος των διπλοεγγραφών σε στάθμη εννοιών
bull τακτή συντήρηση των δεδομένων
bull τακτή συντήρηση των μεταδεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 75
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με τη διαχείριση δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull αναγνωσιμότητα των δεδομένων εξόδου
bull πρόσβαση στα δεδομένα
bull εξατομικευμένη επιλογή των δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 76
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την έξοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
39
bull φιλικό στον χρήστη μορφότυπο για την είσοδο δεδομένων
bull επικύρωση δεδομένων
bull συμβατότητα με άλλες δομές δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 77
ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που σχετίζονται με την είσοδο δεδομένων
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
bull Ποιες είναι οι ορολογικές εργασίες στο πλαίσιο ενός μεταφραστικού έργου
bull Τι είναι Ορογραφία bull Διαφορές ανάμεσα στην Ορογραφία και τη Λεξικογραφία bull Αναφέρετε μερικά παραδείγματα ορολογικών προϊόντων bull Αναφέρετε κατηγορίες δεδομένων που κατά τη γνώμη σας πρέπει να
ορίζονται υποχρεωτικά σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε μερικές δυνατότητες αναζήτησης που πρέπει να
προβλέπονται σε μια βάση ορολογικών δεδομένων bull Αναφέρετε κριτήρια αξιολόγησης ορολογικών πόρων ως προς τη
διαχείριση των ορολογικών δεδομένων
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 78
ερωτήσεις
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
24062015
40
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή 79
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ορογραφία ορολογικά προϊόντα και δεδομένα Κατερίνα Τοράκη 29-5-2015
Σας ευχαριστώ
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Ορολογική εναρμόνιση και αστοχίες
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
ανά κείμενο
κάθε όρος επιλέγεται με δεδομένη συγκεκριμένη μία σημασία οι λέξεις μπορεί να έχουν πολλές σημασίες ο όρος χρησιμοποιείται μόνο με μία σημασία
κάθε όρος αντιστοιχεί αμφιμονοσήμαντα με μία έννοια Στο πρωτογενές κείμενο μεταφραστέο μπορεί α) μία έννοια να δηλώνεται με περισσότερους του ενός όρου ή β) ένας όρος να αντιστοιχεί σε δύο ή περισσότερες έννοιες Επισημαίνονται τα ορολογικά ευρήματα αναφέροντας τους συνώνυμους όρους και τις διαφορετικές έννοιες Ενδεχομένως και αναφορά στο αδόκιμον του πρωτογενούς όρουόρος της γλώσσας πηγής γιατί η αρχή της laquoανακλησιμότηταςraquo έχει καθιερώσει αντιστοιχίες όρων
στο συγκείμενο νομοθετική Πράξη ή πλαίσιο εφαρμογής
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
διαπεδιακή ή οριζόντια
όροισυνώνυμα που χρησιμοποιούνται αντί του επιλεγμένου προτιμώμενου όρου
Ορολογική εναρμόνιση
ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜIΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Πάντοτε ωραία και μουσικά τα ελληνικά σου είναι
Όμως την μαστοριά σου όληνα την θέμε τώρα Για τον Αμμόνη που πέθανε 29 ετών στα 610
Κ Καβάφης
Ορολογική εναρμόνιση οδηγός
σε μια τροποποίηση ή εφαρμοστική πράξη η αρχή της εναρμόνισης ή συνοχής και ομοιογένειας της νομοθετικής πράξης επιβάλλει περιορισμούς στη διόρθωση λανθασμένων ή αδόκιμων όρων αλλά
laquoτα λάθη πρέπει να διορθώνονταιraquo
α) επιλέγοντας και χρησιμοποιώντας τον προτιμώμενο όρο και αναφέροντας τον αδόκιμο laquoσυνώνυμοraquo όρο που χρησιμοποιείται στην ίδια Πράξη στα σχετικά έγγραφα και ενδεχομένως γενικά στη νομοθεσία
β) συνοδεύοντας το μετάφρασμα με γλωσσάρι ισοδυνάμων όρων πχ στην αγγλική και ελληνική ή γλώσσες πηγής παραπέμποντας κατά περίπτωση σε ισχύοντες ορισμούς εννοιών Η επιλογή των όρων θα πρέπει να περιορίζεται στην ανάγκη επισήμανσης των laquoδιορθώσεωνraquo και στις πιθανές αστοχίες (βάσει της αποτίμησης διακινδύνευσης)
με επισήμανση για τη χρήση του προτιμώμενου όρου αντί του παλαιού όρου με σαφή προσδιορισμό της έννοιας που δηλώνεται πχ παραπέμποντας στον ορισμό ή την περιγραφή της έννοιας
Εναρμόνιση και διόρθωση λαθών
εκπονούνται ή καταρτίζονται (Καν 10252012)
The technical specifications are coherent as they do not conflict with European standards
Οι τεχνικές προδιαγραφές καταρτίζονται με συνέπεια προκειμένου να είναι συμβατές μη αντικρουόμενες με άλλα ευρωπαϊκά πρότυπα (να αποτελούν ένα συνεκτικό σύστημα laquoτεχνικής νομοθεσίαςraquo)
Τα πρότυπα εκπονούνται ή καταρτίζονται ή αναπτύσσονται (development) και καθιερώνονται (are established) Στην καθιέρωση περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες formulating-σύνταξης adopting-υιοθέτησηςissuing-έκδοσης implementing-εφαρμογής Η έκδοση περιλαμβάνει τη δημοσίευση publication
Καθιέρωση προτύπωνEstablishing stds
process procedure δραστηριότητα ndash τρόπος εκτέλεσής της
The technical specifications were developed through processes which fulfil the following criteria
Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται μέσω διαδικασιών (διεργασιών) που πληρούν (ικανοποιούν) τα ακόλουθα κριτήρια
Στην κοινή νεοελληνική χρησιμοποιείται ο όρος laquoδιαδικασίεςraquo και με τις δυο σημασίες Με τη σημασία των λειτουργιών διεργασιών δραστηριοτήτων και laquoπροκαθορισμένος τρόπος εκτέλεσηςraquo
Τυποποίηση Για την υλοποίησηεκτέλεση μιας δραστηριότητας διεργασίας ενέργειας ακολουθούνται προδιαγεγραμμένες διαδικασίες που αποσκοπούν στη διασφάλιση του σεβασμούτης τήρησης αρχών καιή της ικανοποίησης απαιτήσεων
Διαδικασίες procedures ή δραστηριότητες
openness the technical specifications were developed on the basis of open decision-making accessible to all interested parties in the market or markets affected by those technical specifications
ανοικτή προσέγγιση Οι τεχνικές προδιαγραφές εκπονούνται με βάση ανοικτή διαδικασία λήψης αποφάσεων στην οποία μπορούν να συμμετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη στην αγορά ή στις αγορές τις οποίες αφορούν οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές
ανοικτότητα (για ελεύθερη πρόσβαση) και ανοικτή προσέγγιση (διασφάλιση ενημέρωσης και εκπροσώπησης κύριων συμφερόντων)
Ανοικτή προσέγγιση και ανοικτότητα
στα ουσιώδη από κύρια συμφέρονταconcerned or affected interested p
consensus the decision-making process was collaborative and consensus based and did not favour any particular stakeholder Consensus means a general agreement characterised by the absence of sustained opposition to substantial issues by any important part of the concerned interests and by a process that involves seeking to take into account the views of all parties concerned and to reconcile any conflicting arguments Consensus does not imply unanimity
συναίνεση Η διαδικασία λήψης αποφάσεων βασίζεται στη συνεργασία και στη συναίνεση χωρίς να ευνοούνται κάποια συγκεκριμένα συμφέροντα Η συναίνεση σημαίνει γενική συμφωνία η οποία χαρακτηρίζεται από την απουσία συνεχιζόμενης εναντίωσης σε ουσιώδη ζητήματα από κάποιο σημαντικό τμήμα των θιγόμενων συμφερόντων καθώς και από μια διαδικασία που επιδιώκει να συνυπολογίσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών και να γεφυρώσει ενδεχομένως αντικρουόμενες απόψεις Η συναίνεση δεν προϋποθέτει ομοφωνία
Συναίνεση από κύρια συμφέροντα στα ουσιώδη (substantial issues) και ανεξαρτησία από ειδικά συμφέροντα εξισορρόπηση συμφερόντων απουσία δεσπόζοντος συμφέροντοςbalance
Συναίνεση ως συμφωνία και όχι ομοφωνία
neutrality and stability a) specifications whenever possible are performance oriented rather than based on design or descriptive characteristics b) specifications do not distort the market or limit the possibilities for implementers to develop competition and innovation based upon them
ουδετερότητα και σταθερότητα α) οι προδιαγραφές αν είναι δυνατόν έχουν ως γνώμονα τις επιδόσεις και δεν βασίζονται τόσο στον σχεδιασμό ή στα περιγραφικά χαρακτηριστικά β) οι προδιαγραφές δεν προκαλούν στρεβλώσεις στην αγορά (στον ανταγωνισμό) ούτε περιορίζουν τις δυνατότητες που έχουν οι φορείς που τις εφαρμόζουν (υπόχρεοι εφαρμογής) όσον αφορά την ανάπτυξη ανταγωνισμού και καινοτομίας
Επιτελεστικά πρότυπα πρότυπα επιδόσεων performance oriented regulationprovisions (πρόνοιες) και prescriptivedescriptive regulation Στρέβλωση του ανταγωνισμού όχι της αγοράς Υπόχρεοι εφαρμογής χρήστες implementers-economic operator-producer ecc
στρέβλωση του ανταγωνισμού υπόχρεοι εφαρμογής
Επιτελεστικά και μεθοδολογικά πρότυπα
με καθορισμό ουσιωδών απαιτήσεων πχ στην ευρωπαϊκή νομοθεσία CE
performance provision provision for fitness for purpose that concerns the behaviour of a product process or service in or related to use
επιτελεστική διάταξη πρόνοια διάταξη για καταλληλότητα εξυπηρέτησης του σκοπού που αφορά τη συμπεριφορά ενός προϊόντος μιας διεργασίας ή μιας υπηρεσίας στη χρήση τους ή σε σχέση με τη χρήση του
harmonized standards εναρμονισμένα πρότυπα πρότυπα εναρμόνισης που εξειδικεύουν τις νομοθετικές απαιτήσεις
Τελολογική προσέγγιση στη νομοθέτηση
advanced or consolidated findings of science technology and experience
specifications are based on advanced scientific and technological developments
οι προδιαγραφές βασίζονται σε προηγμένες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις
state of the art developed stage of technical capability at a given time as regards products processes and services based on the relevant
consolidated findings of science technology and experience
καθιερωμένη τεχνική στάδιο ανάπτυξης της τεχνικής ικανότητας σε δεδομένο χρόνο όσον αφορά προϊόντα διεργασίες και υπηρεσίες που βασίζεται σε παγιωμένα ευρήματα της επιστήμης της τεχνολογίας και της εμπειρίας
Προηγμένη και καθιερωμένη τεχνική
εξασφάλιση και διασφάλιση
The technical specifications meet the following requirements
maintenance ongoing support and maintenance of published
specifications are guaranteed over a long period
Οι τεχνικές προδιαγραφές ικανοποιούν τις ακόλουθες απαιτήσεις
διατήρηση εξασφαλίζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα η συνεχιζόμενη
υποστήριξη και η τήρηση δημοσιευμένων προδιαγραφών
guarantee vs ensure ndashεξασφάλιση και διασφάλιση
2 τήρηση αμφίσημο συμμόρφωση ή τήρηση αρχείου ή επικαιροποίηση
guaranteed vs ensuring
Η διανοητική περιλαμβάνει την πνευματική ιδιοκτησία
intellectual property rights essential to the implementation of specifications are licensed to applicants on a (fair) reasonable and non-discriminatory basis ((F)RAND) which includes at the discretion of the intellectual property right-holder licensing essential intellectual property without compensation
η άδεια άσκησης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που είναι σημαντικά για την εφαρμογή προδιαγραφών παρέχεται στους αιτούντες με (δίκαια) εύλογα κριτήρια χωρίς διακρίσεις τα οποία περιλαμβάνουν κατά τη διακριτική ευχέρεια του κατόχου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αδειοδότηση βασικών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίς αποζημίωση
Η διανοητική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τόσο την πνευματική ιδιοκτησία (propriete litteraire et artistiquedroit d auteurcopyright) για πρωτότυπα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα μουσική τηλεοπτικές εκπομπές λογισμικό βάσεις δεδομένων αρχιτεκτονικά σχέδια διαφημίσεις και πολυμέσα όσο και τη βιομηχανική ιδιοκτησία (propriete industrielleindustrial property) όπως εφευρέσειςευρεσιτεχνίες εμπορικά σήματα βιομηχανικά σχέδια νέες ποικιλίες φυτών και γεωγραφικές ενδείξεις προέλευσης δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες προέλευσης
Διανοητική και πνευματική ιδιοκτησία
Οι νομοθετικές απαιτήσεις περιλαμβάνουν τις κανονιστικές και νομικές
relevance a) the specifications are effective and relevant b) specifications need to respond to market needs and regulatory requirements
συνάφεια α) οι προδιαγραφές είναι αποτελεσματικές και σχετικές β) οι προδιαγραφές πρέπει να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς και στις κανονιστικές απαιτήσεις
legal=statutory +regulatory οι απαιτήσεις της νομοθεσίας διακρίνονται σε γενικές νομικές και κανονιστικές απαιτήσειςτεχνική νομοθεσία)
Συνάφεια της τεχνικής νομοθεσίας
risk source ie hazard and risk
ldquomanaging risks and opportunitiesrdquo) Πώς μεταφράζεται
Για την ασφάλεια των προϊόντων των διεργασιών και των υπηρεσιών (= απουσία μη αποδεκτής διακινδύνευσης για πρόκληση βλάβης) γενικά εξετάζεται με σκοπό να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία ενός αριθμού παραγόντων συμπεριλαμβανομένων μη τεχνικών παραγόντων όπως η ανθρώπινη συμπεριφορά που θα μειώνουν σε αποδεκτό βαθμό τη διακινδύνευση πρόκλησης βλάβης
level of risk στάθμη διακινδύνευσης
risk appetite στάση έναντι της διακινδύνευσης
Η διαχείριση της διακινδύνευσης (risk management) περιλαμβάνει την αξιολόγηση της διακινδύνευσης και την αντιμετώπιση
risk evaluation αποτίμηση της διακινδύνευσης ως τελικό φάση της αξιολόγησης της συμμόρφωσης (risk assessment)
risk treatment αντιμετώπιση της διακινδύνευσης
Κίνδυνος και διακινδύνευση
κοινωνική ευθύνη των οργανισμών και εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) Issues and core subjects of social responsibilitydomaines drsquoaction e questions centrales (fr)
θέματα και πεδία κοινωνικής ευθύνης (ενότητα θεμάτων)
management διοίκηση και διαχείριση top management- Διοίκηση
applicable requirements εφαρμόσιμες ή εφαρμοστέες
υγεία και ασφάλεια στην εργασία (health) vs Υγιεινή (hygiene)
stakeholders=interested parties affected partiesinternal and external parties)
ενδιαφερόμενα μέρη συμμέτοχοισυμπράττοντες στο επιχειρείν και αποδέκτες
Plan ndashDo ndashCheck- Act Deming
κύκλος βελτίωσης Σχεδιάζω-υλοποιώ-ελέγχω-βελτιώνω
review ανασκόπηση=επανεξέταση
process approach και system approach διεργασιακή προσέγγιση και συστημική προσέγγιση
capability and competence skills and personal attributes integrity of personnel
Διάφορα 1
Άδεια άσκησης και πρακτική εξάσκησης
work-experience programme πρόγραμμα πρακτικής εξάσκησης και
mine surveyors licence άδεια εξάσκησης τοπογραφικού επαγγέλματος Ποιο είναι σωστό
societal security
ασφάλεια σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης για κοινωνία-πολίτες πολιτική προστασία (απαρχαιωμένος όρος)
business continuity disruptive events
επιχειρησιακή συνέχειααποδιοργανωτικά συμβάντα
βιωσιμότητα και αειφορία
conformity assessment
αξιολόγηση της συμμόρφωσης ή πιστότητας
notified bodies ενέργεια διακοίνωσης
κοινοποιημένοι φορείς
intended use
προβλεπόμενη χρήση ή σκοπούμενη
Διάφορα 2
Design planning verification validation benchmarking conformity assessment attestation
Normative or informative annex
preparatoryappraisalmonitoring and evaluation measures
standard on data to be providednorme sur les donneacutees agrave fournir
πρότυπο δηλωτέων δεδομένων
mandatory requirement vs exclusive
αναφαίρετη δεσμία απαίτηση vs optional requirement (αναγκαία συνθήκη) απαίτηση τυποποιητικού εγγράφου που πρέπει απαραιτήτως να ικανοποιείται προκειμένου να υπάρχει συμμόρφωση με το συγκεκριμένο έγγραφο ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο όρος υποχρεωτική απαίτηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν δηλώνεται μια απαίτηση που έχει γίνει υποχρεωτική με νόμο ή κανονισμό
Διάφορα 3
Knowledge management
explicit and implicittacit knowledge
ρητή και υπόρρητη γνώση Έχει αποτυπωθεί ή αποκωδικοποιηθεί πχ σε διαδικασία ατομική ή συλλογικήεπιχειρησιακή
intangible assets
άυλο κεφάλαιο ή άυλα στοιχεία ενεργητικού
best practice (model) - good practice
βέλτιστες πρακτικές ndash ορθές πρακτικές
Διάφορα 4
accountability
αρχή της λογοδοσίας principle that individuals organizations and the community are responsible for their actions and may be required to explain them to others
λογοδότηση state of being answerable for decisions and activities to the organizations governing bodies legal authorities and more broadly its stakeholders
Η λογοδότηση επί επαγγελματικών ευθυνών αφορά ένα άτυπο συμβόλαιο μεταξύ του παροχέα υπηρεσιών και του αποδέκτη σύμφωνα με το οποίο ο πρώτος είναι υπόλογος σε περίπτωση κακής παροχής υπηρεσιών
accountability-λογοδοσία
laquomanagementraquo = assurance + improvement
Food safety (FS) management = FS assurance + improvement
food safety assurance that food will not cause harm to the consumer when it is prepared andor eaten according to its intended use
Για τη δοκιμή της εγκυρότητας ενός ορισμού μιας έννοιας εφαρμόζεται η
αρχή της υποκατάστασης
Ο ορισμός είναι έγκυρος αν μπορεί να αντικαταστήσει τον όρο σε ένα
κείμενο χωρίς να επιφέρει απώλεια ή μείζονα μεταβολή νοήματος
Λαμβάνοντας υπόψη ότι Food safety (FS) management = FS assurance +
improvement κάνετε έλεγχο της ορθότητας του παρακάτω ορισμού
αντικαθιστώντας στο 1ο μέρος της ισότητας τον όρο FS με τον ορισμό της
έννοιας
Έλεγχος ορθότητας ορισμού έννοιας
24062015
1
Κατερίνα Τοράκη Συντονίστρια ΕΛΟΤ ΤΕ21
torakiteegr
30 Μαϊου 2015
ISO is derived from the Greek isos meaning equal Whatever the country whatever the language we are
always ISO
httpwwwisoorg
2 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
2
bull ΕΣΥΠΕΛΟΤ (Ελλάδα) Εθνικό Σύστημα Υποδομών ΠοιότηταςΕλληνικός Οργανισμός Τυποποίησης httpwwwelotgr
bull BSI (Μεγάλη Βρετανία) British Standards Institute httpwwwstandardsukcombsi
bull AFNOR (Γαλλία) Association Franccedilaise de Normalisation httpwwwafnororg
bull DIN (Γερμανία) Deutsches Institut fuumlr Normung httpwwwdinde
bull ANSI (ΗΠΑ) American National Standards Institute httpwwwansiorg
3 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
bull CEN European Committee for Standardization httpwwwcenormbe
4 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
3
Στάδια εκπόνησης προτύπων Στάδιο της πρότασης (Proposal stage) Στάδιο της προετοιmicroασίας (Preparatory stage) Στάδιο της επιτροπής (Committee stage) Στάδιο της εξέτασης (Enquiry stage) Στάδιο της αποδοχής (Approval stage) Στάδιο της έκδοσης (Publication stage) Στάδιο της αναθεώρησης (Review stage)
5 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
PWI Preliminary stage Preliminary work item (project) (προκαταρκτικό στάδιο ndash προκαταρκτικό έγγραφο εργασίας)
AWI Approved Work Item NP Proposal stage New proposal for a work item (στάδιο πρότασης ndash νέα
πρόταση για έγγραφο εργασίας) WD Preparatory stage Working draft(s) (προπαρασκευαστικό στάδιο ndash
σχέδια εργασίας) CD Committee stage Committee draft(s) (στάδιο Επιτροπής ndash σχέδια
Επιτροπής) Enquiry stage Draft International Standard DIS (στάδιο έρευνας ndash σχέδιο
Διεθνούς Προτύπου) FDIS Approval stage Final Draft International Standard (στάδιο έγκρισης ndash
τελικό σχέδιο Διεθνούς Προτύπου) IS Publication stage International Standard (στάδιο έκδοσης ndash Διεθνές
Πρότυπο)
6 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
4
7 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
κωδικοί σταδίων εκπόνησης Προτύπων ISO
8 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Παραδείγματα αναγνώρισης Διεθνών Προτύπων ISO
παραδείγματα αναγνώρισης Προτύπων ISO
24062015
5
bull ACI (American Concrete Institute) bull IEEE (Institution of Electrical amp Electronic Engineers) bull IFLA (International Federation of Library Associations) bull ITU (International Telecommunications Union) bull
9 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ΕΛΟΤ 1976- πλέον των 100 Τεχνικών Επιτροπών wwwelotgr
10 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
6
ldquoTerminology and other language and content resourcesrdquo ISOTC 37AG 0 Advisory group ISOTC 37JAC 0 ISO 639 RA Joint Advisory Committee ISO TC 37TCG Terminology Coordination Group for TC37 ISOTC 37WG 9 Data category registry TC 37SC1 Principles and methods TC 37SC 2 Terminographical and lexicographical working
methods TC 37SC 3 Systems to manage terminology knowledge and
content TC 37SC 4 Language resource management
11 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
laquoΟρολογία ndash Γλωσσικοί πόροιraquo 1978- ΤΕΕ γραμματειακή υποστήριξη Μέλη ΕΛΟΤ ΤΕΕ ΕΛΕΤΟ Ακαδημία Αθηνών ΕΜΠ
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ένωση Ελλήνων Χημικών Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Παρατηρητές
12 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
7
ζητήματα της τυποποίησης στην ορολογία bull θέσπισηυιοθέτηση των κανόνων Ορολογίας
bull επεξεργασία και απόδοση στην ελληνική των προτύπων Ορολογίας του ISO
bull επεξεργασία για έκδοση ελληνικών προτύπων στον τομέα της Ορολογίας
ημερίδες σεμινάρια συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και
προσωπικότητες
13 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
πλήρες μέλος (P-Member) της TC 37 παρακολουθεί και ενημερώνεται για όλο το έργο της
Διεθνούς Επιτροπής συμμετέχει στις συζητήσεις και ψηφοφορίες για τα
νέα πρότυπα και άλλα τυποποιητικά κείμενα που προκύπτουν
Μέλη ISOTC 37 P-members O-members
14 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
8
Στάδιο 1 Επιλογή προτύπου Στάδιο 2 Προετοιμασία του Σχεδίου Ελληνικού Προτύπου
(ΣΕΠ) Στάδιο 3 Δημόσια κρίση Στάδιο 4 Έκδοση του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ επιθυμητό και Στάδιο 5 Αναθεώρηση προτύπου
15 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Προβολή και προώθηση Συνεργασίες και Δημόσιες σχέσεις Κατάρτιση Επιμόρφωση Ιστότοπος
bull httpportalteegrportalpageportalSCIENTIFIC_WORKscient_typopoiisiepitropesELOT-TE21
16 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
9
ΕΛΕΤΟ 1992- httpwwweletogr
Σκοπός της ΕΛΕΤΟ είναι
η μελέτη εκπόνηση απόδοση επεξεργασία συγκέντρωση συστηματοποίηση διάδοση αξιοποίηση και με οποιοδήποτε τρόπο ανάπτυξη της Ελληνικής Ορολογίας και ορολογικής έρευνας
η συμβολή στη συνεχή και σύμμετρη ανάπτυξη της Ελληνικής Γλώσσας για την κάλυψη των πολύπλευρων και επιτακτικών σύγχρονων αναγκών και
η κατάδειξη προς κάθε κατεύθυνση του θεμελιακού ρόλου της Ελληνικής Γλώσσας ως υλικού συνάμα και εργαλείου για το διεθνές ορολογικό υπόβαθρο και η προώθηση και προαγωγή αυτού του ρόλου για την κάλυψη σημερινών και μελλοντικών αναγκών της διεθνούς Ορολογίας
17 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Η ΕΛΕΤΟ είναι μέλος και συμμετέχει στις εργασίες των παρακάτω οργανώσεων Διεθνές Κέντρο Πληροφοριών Ορολογίας (INFOTERM) Ευρωπαϊκή Ένωση Ορολογίας (EAFT) Διεθνές Δίκτυο Ορολογίας (Termnet) Διεθνές Ινστιτούτο Ορολογικής Έρευνας (IIFT)
18 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
10
Συνέδρια laquoΕλληνική Γλώσσα και Ορολογίαraquo κάθε δύο χρόνια σε συνεργασία με άλλους φορείς όπως ο ΕΛΟΤ το ΤΕΕ το ΕΜΠ το ΕΚΠΑ το Ιόνιο Πανεπιστήμιο κά ενώ κατά την ιδρυτική της χρονιά το 1992 είχε διοργανώσει μαζί με το ΤΕΕ και την ΕΛΟΤΤΕ21 την ημερίδα laquoΤυποποίηση Ορολογίαςraquo
Συμμετέσχε ενεργά τόσο στην Επιτροπή Συντονισμού του
Εθνικού Προγράμματος Ορολογικού Συντονισμού (ΕΠΟΣ) όσο και στην Ομάδα Εργασίας του ΕΠΟΣ και συνέβαλε τα μέγιστα στη σύνταξη της laquoΣτρατηγικής Μελέτηςraquo και του laquoΕπιχειρησιακού Προγράμματος Ορολογίαςraquo του ΕΠΟΣ που υποβλήθηκε (το 2000) για έγκριση για χρηματοδότηση από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αλλά δεν εγκρίθηκε
19 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
TERMTERM Βάση όρων της Ορολογίας τρίγλωσση (ελληνικά αγγλικά γαλλικά) περιέχει αντιστοιχίες όρων από το έργο της Επιτροπής ΕΛΟΤ-ΤΕΕΤΕ21 με αναφορά στις πηγές των όρων οι οποίες είναι τυποποιητικά έγγραφα (πρότυπα και άλλα) httpwwweletogrdownloadTermBasesTERMTERM_Base_GRmdb INFOTERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwweletogrinforterm TELETERM Βάση ορολογικών δεδομένων στο πεδίο των τηλεπικοινωνιών με βάση τα αντίστοιχα Ελληνικά Πρότυπα Παράγεται από την ΕΛΕΤΟ και δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης στην ελληνική και αγγλική γλώσσα httpwwwmoto-teletermgr
20 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
11
Λεξικά και Γλωσσάρια Στον ιστότοπο της ΕΛΕΤΟ αναρτώνται έργα των συλλογικών μελών της ή έργα άλλων φορέων τα οποία έχει εγκρίνει η ΕΛΕΤΟ httpwwweletogrLexicaAndGlossarieshtm TERMTERM Διεθνής βάση όρων της Ορολογίας στην αγγλική γαλλική γερμανική και ελληνική με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης httpwwwtermtermorg
21 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
22 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
12
23 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικό Δίκτυο Ορολογίας bull httpeceuropaeugreecenews201520150323_diktyo_orologias_elhtm
Ακαδημία Αθηνών - Κέντρον Ερεύνης Επιστημονικών Όρων και
Νεολογισμών bull httpwwwacademyofathensgrecportalaspid=63ampnt=109amplang=1
Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ)
bull httpwwwilspgr
Μόνιμη Ομάδα Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας (ΜΟΤΟ) bull httpwwwmoto-teletermgrmoto_grhtm
24 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
13
Δομικά υλικά ΤΕΕ
bull httpportalteegrportalpageportalMATERIAL_GUIDES
Αγγλο-Ελληνικό Λεξικό Χημικών Oρων
bull httpwwwchemuoagrvocabularyloginasp
Ιατρικοί όροι ΙΑΤΡΟΤΕΚ
bull wwwiatrotekorgsearchasp
25 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
26 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
14
27 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
International Information Centre for Terminology (Infoterm) bull httpwwwinfoterminfo
International Network for Terminology (TermNet)
bull httpwwwtermnetorg
European Association for Terminology (EAFT)
bull httpwwweaft-aetnet
IATE (Inter-Active Terminology for Europe)
bull iateeuropaeu
TermCoord bull httptermcoordeuuseful-linksterminology-databases
bull υποστήριξη και αραβικής (κυρίως βδ από UN)
28 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
15
29 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ελληνικά Πρότυπα Ορολογίας (Μάιος 2015)
ISO 7042000 Terminology work ndash Principles and methods αναγνώριση εννοιών και σχέσεων εννοιών ανάλυση και μοντελοποίηση συστημάτων εννοιών βάσει των
αναγνωρισμένων εννοιών και σχέσεων εννοιών καθιέρωση παραστάσεων συστημάτων εννοιών μέσω
εννοιοδιαγραμμάτων ορισμό εννοιών απόδοση κατασημάνσεων (κυρίως όρων) σε κάθε έννοια σε μία ή
περισσότερες γλώσσες εγγραφή και παρουσίαση ορολογικών δεδομένων κυρίως σε έντυπα
και ηλεκτρονικά μέσα (ορογραφία)
30 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
16
ISO 1087-12000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 1 Theory and application καθιερώνει ένα βασικό λεξιλόγιο για τη θεωρία και την εφαρμογή
της ορολογικής εργασίας πέραν των όρων και των ορισμών είναι σημαντικά τα
εννοιοδιαγράμματα που περιέχονται στα Παραρτήματα και διευκολύνουν την κατανόηση των εννοιών και των σχέσεων μεταξύ τους
Στον ISO διεξάγεται συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά με την αναθεώρηση των Προτύπων ISO 1087-1 amp -2 και έχουν προταθεί λύσεις όπως η δημιουργία ορολογικής βάσης δεδομένων με το περιεχόμενο των δύο προτύπων αντί της εκπόνησης νέου ή νέων προτύπων κειμενικής μορφής
31 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 1087-22000 Terminology work ndash Vocabulary ndash Part 2 Theory and application
ορίζει έννοιες επεξεργασίας γλώσσας και επεξεργασίας πληροφοριών για εφαρμογές στην ορολογική εργασία και στην ορογραφία
32 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
17
ISO 8602007 Terminology work ndash Harmonization of concepts and terms
προδιαγράφει μια μεθοδολογική προσέγγιση της εναρμόνισης εννοιών συστημάτων εννοιών ορισμών και όρων
έχει εφαρμογή στην ανάπτυξη εναρμονισμένων ορολογίων σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο σε μονόγλωσσο ή πολύγλωσσο συγκείμενο
Η εναρμόνιση αποτελεί ζητούμενο διότι οι διαφορές μεταξύ των εννοιών δεν γίνονται κατrsquo ανάγκην εμφανείς σε επίπεδο
κατασήμανσης η ομοιότητα σε επίπεδο κατασήμανσης δεν σημαίνει κατrsquo ανάγκην ότι ταυτίζονται οι
έννοιες που αντιστοιχούν στις κατασημάνσεις εμφανίζονται σφάλματα όταν μία έννοια κατασημαίνεται από δύο συνώνυμα τα οποία
εκ παραδρομής θεωρούνται κατασημάνσεις δύο διαφορετικών εννοιών Η εναρμόνιση αρχίζει από το επίπεδο της έννοιας και συνεχίζεται στο επίπεδο του όρου
33 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
34
ΤΕΛΟΣ
Συντάσσεται ορισμός έννοιας που υπάρχει σε ένα σύστημα
εννοιών αλλά όχι σε άλλο
(5)
Όχι
Ανάλυση των συστημάτων εννοιών (432)
Ναι
Υπάρχουν άλλες έννοιες
για εναρμόνιση
ΑΡΧΗ
Προκαταρκτικά θέματα (421)
Ανάλυση του θεματικού πεδίου
(422)
Πρόκειται για
συστήματα εννοιών από το ίδιο θεματικό
πεδίο (421)
Όχι
Ναι
Σύγκριση μεμονωμένων εννοιών
(434)
Ανάλυση των ομοιοτήτων μεταξύ των εννοιών
(423)
Υπάρχουν
ευνοϊκές πιθανότητες εναρμόνισης
Όχι
Όχι
Όχι
Ναι
Ναι
Ναι
Υπάρχει μερική επικάλυψη των
εννοιών
Είναι ίδια
τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται για
τον ορισμό των εννοιών
Δεν γίνεται εναρμόνιση
Γίνεται εναρμόνιση των εννοιών
(43431 α)
Συντάσσονται χωριστοί ορισμοί
Δεν γίνεται εναρμόνιση
(43431 β)
Συντάσσεται εναρμονισμένος ορισμός
(5)
Ναι Όχι
Οι διαφορές είναι
ελάσσονες
Συντάσσεται εναρμονισμένος
ορισμός (5)
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Διεργασία εναρμόνισης εννοιών
24062015
18
ISO 293832010 Terminology policies ndash Development and implementation
γενικές αρχές για τον σχεδιασμό συγκεκριμένης πολιτικής προσαρμοσμένης σε δεδομένο σύνολο περιστάσεων
διατύπωση συστάσεων για ποικιλία δράσεων οι οποίες αποδεδειγμένα εξυπηρετούν σε διαφορετικές καταστάσεις
bull κάποιες ουσιώδεις σε όλα τα περιβάλλοντα πολιτικής
bull άλλες μπορεί να μην βρίσκουν εφαρμογή σε κάποια από αυτά Οι ορολογικές πολιτικές μπορεί να λαμβάνουν διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πλαίσιο εφαρμογής σε εθνικό πλαίσιο μορφή ενός θεσμοθετημένου εγγράφου ή μέρους ενός ευρύτερου τέτοιου
εγγράφου (γλωσσικής ή εκπαιδευτικής πολιτικής ή πολιτικής πληροφόρησης) σε μεγάλη μη-κυβερνητική ή διακυβερνητική οργάνωση πρέπει να αντιμετωπίσει μια σύνθετη
πολιτικής χροιάς κατάσταση και διάφορα επίπεδα διαλειτουργικότητας (πολιτισμικά πολιτικά σημασιολογικά hellip)
σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και μικρότερους οργανισμούς μορφή κατευθυντήριων οδηγιών ή παραπομπών για τη διαχείρισή της
35 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Οι ορολογικές πολιτικές βασίζονται σε στοιχεία˙ είναι οραματικές (μακροπρόθεσμη προοπτική)˙ βασίζονται στα πρότυπα και στη διαχείριση ποιότητας˙ υποστηρίζονται από τη διοίκηση (προσέγγιση από πάνω προς τα
κάτω) και είναι συμμετοχικές (προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω)˙
είναι βιώσιμες˙ είναι συνεπείς και σθεναρές˙ είναι συμμετοχικές και ενισχυτικές˙ είναι διαφανείς και επικαιροποιημένες˙ προσανατολίζονται στην ανάπτυξη ικανοτήτων
36 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
19
37 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
μοντέλο φάσεων μιας ορολογικής πολιτικής
ISO 231852009 Assessment and benchmarking of terminological resources ndash General concepts principles and requirements
αποτελεσματική χρήση των ορολογικών δεδομένων γενικές αρχές για ένα μοντέλο εφαρμόσιμο σε ποικιλία ορολογικών πόρων
διασαφηνίζει τα ιδιοχαρακτηριστικά χρηστικότητας που συνιστούν το μοντέλο αυτό και
παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνολική αξιολόγηση των ορολογικών πόρων λαμβάνοντας υπόψη τους αντικειμενικούς σκοπούς των χρηστών
Ένα μοντέλο για την αξιολόγηση ορολογικών πόρων πρέπει να αποτελείται από τέσσερα σύνολα ιδιοχαρακτηριστικών χρηστικότητας καθένα από τα οποία σχετίζεται αντίστοιχα με
bull τα ορολογικά δεδομένα
bull τη διαχείριση δεδομένων
bull την έξοδο δεδομένων
bull την είσοδο δεδομένων
38 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
20
39 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
40 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
21
41 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
42 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
22
ISO 151882001 Project management guidelines for terminology standardization
προδιαγράφει τις κατευθυντήριες οδηγίες που καθορίζουν τις ακολουθητέες φάσεις και διαδικασίες σε έργα τυποποίησης ορολογίας και σε έργα εναρμόνισης και ενοποίησης εντός και εκτός του πλαισίου τυποποίησης
διαιρείται σε δύο τμήματα με το πρώτο να ασχολείται γενικά με την ορολογική τυποποίηση και το δεύτερο να ασχολείται με την ορολογική τυποποίηση μέσα σε οργανισμούς διεθνών προτύπων
δεν διατυπώνει τις αρχές ορολογικής εργασίας (για παράδειγμα βλέπε ISO 704ΕΛΟΤ 402) ούτε και τη μεθοδολογική προσέγγιση σε διεθνή εναρμόνιση εννοιών εννοιών συστημάτων εννοιών όρων και ορισμών εννοιών (ISO 860ΕΛΟΤ 562)
δεν πραγματεύεται τους κανόνες για την προετοιμασία και την κατάστρωση των Διεθνών Προτύπων ορολογίας (ISO 10241)
ούτε και παρέχει συμβουλές για τη δημιουργία και χρήση βάσεων ορολογικών δεδομένων (ISOTR 12618)
δεν πραγματεύεται τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ποιότητα στη διαχείριση έργων οι οποίες παρέχονται στο ISO 10006
43
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
44 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Ένα έργο Τυποποίησης της Ορολογίας
24062015
23
ISO 126162002 Translation-oriented terminography
κατευθυντήριες οδηγίες προς τους μεταφραστές με στόχο την εγγραφή τη συντήρηση και τη γρήγορη και εύκολη ανάκτηση της ορολογικής πληροφορίας
έχει ως αντικείμενό της το ορολόγιο σε όλες τις μορφές του (δηλαδή όρους ονόματα και ορισμένα σύμβολα) αλλά και το φρασεολόγιο τα συγκείμενα καθώς και τυποποιημένα τμήματα κειμένου
περιλαμβάνει την αποθήκευση ορολογικών πληροφοριών σχετικών με το κείμενο σε ένα προκαθορισμένο και συμφωνημένο μορφότυπο και επιπλέον την αναγνώριση εδικών κατηγοριών δεδομένων οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνονται σε κάθε λήμμα
η εσωτερική δομή της βάσης δεδομένων να είναι όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη προκειμένου να προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών
τα ορολογικά λήμματα να συνδέονται με άλλους τύπους πληροφοριών όπως για παράδειγμα βιβλιογραφικές πληροφορίες διευθύνσεις φορέων ή ονόματα και διευθύνσεις πελατών που αναζητούν μεταφραστικές υπηρεσίες
45 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
ISO 102412011 Terminological entries in standards -- Part 1 General requirements and examples of presentation
ISO 102412012Terminological entries in standards -- Part 2 Adoption of standardized terminological entries
ISO 126202009 Terminology and other language and content resources -- Specification of data categories and management of a Data Category Registry for language resources
ISO 171002015 Translation services -- Requirements for translation services ISO 222742013 Systems to manage terminology knowledge and content --
Concept-related aspects for developing and internationalizing classification systems
ISO 24156-12014 Graphic notations for concept modelling in terminology work and its relationship with UML -- Part 1 Guidelines for using UML notation in terminology work
Επίσης New work item proposal for ldquoTypology of language registersrdquo
46
laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
24062015
24
47 laquoΠοιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφρασηraquo Σεμινάριο κατάρτισης νέων μεταφραστών 29-3052015 Γραφείο Αθηνών ΓΔ Μετάφρασης Ευρωπ Επιτροπή
Σας ευχαριστώ
laquoαρχή παιδεύσεως η των ονομάτων επίσκεψιςhellipraquo
Ποιότητα ορολογικών εργασιών στη μετάφραση
Ιωάννης Χ Σαριδάκης στέλεχος Διεύθυνσης Τυποποίησης ΕΣΥΠΕΛΟΤ
Τυποποιητικές εκφράσεις και βοηθητικά ρήματα
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Διεύθυνση Β - Μετάφραση
EL - Τμήμα Ελληνικής Γλώσσας
Γραφείο Αθηνών
τυποποίηση
συμφωνία και καθιέρωση προνοιών μη υποχρεωτικής εφαρμογής από ένα αναγνωρισμένο φορέα για ένα αντικείμενο κοινής χρήσης σε μια κοινότητα εφαρμογής με σκοπό το κοινό όφελος
Σημείωση Η τυποποίηση καθιερώνει πρότυπα προδιαγραφές κώδικες πρακτικής και άλλα τυποποιητικά έγγραφα μέσω τήρησης διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφάνεια συμμετοχήεκπροσώπηση των κύριων συμφερόντων και τη συναίνεσή τους
αντικείμενο τυποποίησης δραστηριότητεςδιεργασίες ndash αποτελέσματά τους όπως προϊόντα και υπηρεσίες ndash πόροι για αυτές τις δραστηριότητεςδιεργασίες
πρότυπαstandards σε αντιδιαστολή με τα laquoregulationsraquo (hard law)
συναίνεση των κύριων ενδιαφερομένων μερών για την εξυπηρέτηση σκοπού του αντικειμένου τυποποίησης καταλληλότητα για την προβλεπόμενη χρήση (intended use)-ποιότητα
καθιερωμένη τεχνική state of the art - Καθιερωμένοι κανόνες της επιστήμης τέχνης και εμπειρίας
Τυποποίηση και πρότυπα
provisions τα προϊόντα της τυποποιητικής ρύθμισης τυποποιητικό περιεχόμενο διατάξεις σωστότερα πρόνοιες
Μπορεί να είναι απαιτήσεις συστάσεις δηλώσειςπληροφορίες (statement) εντολήπρακτέα (instruction) Η απαίτηση μπορεί να είναι αναφαίρετη (mandatoryexclusive) ή προαιρετική ή κατrsquo επιλογήν (optionalfacultative) αναφορικά με τη συμμόρφωση με το πρότυπο Οι διατάξεις για ένα αντικείμενο τυποποίησης μπορεί να είναι περιγραφικές (descriptive) ή επίδοσης (performance)
harmonized standards τα ευρωπαϊκά πρότυπα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ευρωπαϊκών οδηγιών ως μέσα απόδειξης της συμμόρφωσης εναρμονισμένα πρότυπα σωστότερα πρότυπα εναρμόνισης (για να δηλώνεται ο σκοπός που εξυπηρετούν) Καν ΕΕ 10252012
normative documents= τυποποιητικά έγγραφα περιλαμβάνουν πρότυπα και κανονισμούςregulationscompulsory documents
ΕΛΟΤ EN 450202006 και Καν 10252012
Ένα πρότυπο περιέχει πρόνοιεςδιατάξεις (τυποποιητικό περιεχόμενο) και πληροφορίες (πληροφοριακό περιεχόμενο) Οι πρόνοιες των προτύπων διακρίνονται σε
απαιτήσεις κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται προκειμένου να αποφασίζεται η συμμόρφωση ή μη με το πρότυπο
συστάσεις για την προτιμητέα ή καταλληλότερη επιλογή ανάμεσα σε άλλες δυνατότητες
το επιτρεπτόν επιτρεπόμενες ή αποδεκτές επιλογές και
δυνατότητα και ικανότητα
Τυποποιητικές εκφράσεις
Τυποποιητικές εκφράσεις
ΑγγλικήΕλληνική δηλώνει
shallshall not
απαίτηση
πρέπει ναδεν πρέπει να
should beshould not
σύσταση
συνιστάται να συνιστάται να μην
mayneed not
το επιτρεπτόν
δύναται ναδεν χρειάζεται να
cancannot
ικανότητα
μπορεί ναδεν είναι σε θέση να
Νομοθεσία διαφορές
Αγγλική Ελληνική
shall ή must
ενεστώτας οριστικής (στην κύρια πρόταση)
should beshould not θα πρέπει να δεν θα πρέπει να
mayneed not μπορεί να δεν χρειάζεται να
cancannot μπορεί να μπορεί να μην
will ενεστώτας οριστικής γ΄πρόσωπο
στο διατακτικό των δεσμευτικών πράξεων οι χρησιμοποιούμενοι ρηματικοί τύποι πρέπει να είναι επιτακτικοί
Στα ελληνικά το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής (όπως γίνεται και στα γαλλικάmiddot στα αγγλικά χρησιμοποιούν τον τύπο shall με απαρέμφατο)
ΠΡΟΣΟΧΗ Το ρήμα πρέπει να μπαίνει στον ενεστώτα της οριστικής μόνο στις κύριες προτάσεις και όχι για τις δευτερεύουσες αφού οι δευτερεύουσες προτάσεις δεν επιβάλλουν επιταγές απαγορεύσεις ή κυρώσεις ούτε περιγράφουν διαδικασίες αλλά ανάλογα με το είδος τους επιτελούν άλλες λειτουργίες (πχ αναφοράς σκοπού εναντίωσης υπόθεσης κλπ) σε σχέση με την κύρια πρόταση
Ο μέλλοντας πρέπει να αποφεύγεται στο μέτρο του δυνατού η λέξη laquoθαraquo δεν συνάδει σε κείμενα κανονιστικού περιεχομένου
Δεν πρέπει επίσης να χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως θα πρέπει θα έπρεπε κλπ
Όταν το αγγλικό πρωτότυπο χρησιμοποιεί προστακτική το ίδιο κάνει και η ελληνική μετάφρασηmiddot όταν στα αγγλικά χρησιμοποιείται το must (αντί του shall)] ο έλληνας μεταφραστής μεταφράζει πρέπει να (+ απαρέμφατο κύριο ρήμα)
Διαφορές απόδοσης στα νομοθετικά έγγραφα
24062015
1
Σπύρος Δόικας translatumgr
ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ ndash
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΣΤΗ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΡΟΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Αντιπροσωπεία
της
Ευρωπαϊκής
Επιτροπής
στην Ελλάδα
Αθήνα
30 Μαΐου
2015
ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
ΣΤΑΔΙΩΝ
24062015
2
1
bull ΠροετοιμασίαΔημιουργία αρχείων WordExcel [Οριοθέτες πινακοποίηση οντολογία υφολογία διαχείριση διπλοεγγραφών]
2
bull Μετατροπή αρχείων Excel για χρήση σε εργαλεία [MultiTerm Glossary Converter Xbench Magenta]
3
bull Αξιοποίηση ορολογίας σε SDL Studio [Χρήση autosuggest]
4
bull Προσθήκη μεμονωμένων όρων [Διαμόρφωση προβολής χρήση συντόμευσης]
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΧΕΙΩΝ
WORDEXCEL
24062015
3
Αν ξεκινάμε από το μηδέν με ένα γλωσσάρι στο Word
θα πρέπει να έχουμε δύο βασικά πράγματα κατά νου
1 Οριοθέτη όρου-απόδοσης
2 Οριοθέτη συνωνύμων
Το πρώτο μπορεί να μην χρειάζεται αν υιοθετήσουμε
μια μορφή δίστηλου πίνακα (είτε με δημιουργία
πίνακα από Word είτε με αντιγραφήεπικόλληση
κελιών από Excel) Πώς γίνονται αυτά
5
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΣΕ WORD
6
24062015
4
7
8
24062015
5
Το Word από προεπιλογή μετατρέπει το πρώτο
γράμμα κάθε κελιού ενός πίνακα σε κεφαλαίο Για να
μη γίνεται αυτό αποεπιλέγουμε το παρακάτω στοιχείο
EN File gt Options gt Proofing gt AutoCorrect Options gt
Capitalize first letter of table cells
EL Αρχείο gt Επιλογές gt Γλωσσικός έλεγχος gt Επιλογές
Αυτόματης Διόρθωσης gt Το πρώτο γράμμα των κελιών
του πίνακα κεφαλαίο
9
ΑΛΛΑΓΗ ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ
10
ΑΠΟΕΠΙΛΟΓΗ
ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ -
ΠΟΙΗΣΗΣ
24062015
6
Αν το γλωσσάρι μας έχει συνώνυμα θα μπορούσαμε
να χρησιμοποιήσουμε ως οριοθέτη το κόμμα Τι
γίνεται όμως αν υπάρχει το κόμμα ως μέρος του
όρου Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε έναν διακριτό οριοθέτη Πχ το
σύμβολο laquo|raquo Αυτό θα μας βοηθήσει στη σωστή
εισαγωγή των συνωνύμων σε μια ορολογική βάση σε
μεταγενέστερο στάδιο
11
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΩΝΥΜΩΝ
Πριν ξεκινήσουμε τη σύνταξη ενός γλωσσαρίου θα
πρέπει να έχουμε καθορίσει κάποιες υφολογικές
παραμέτρους Πχ
Χρήση πεζώνκεφαλαίων
Καλό είναι οι λέξεις να ξεκινούν με πεζό
γράμμα εκτός κι αν απαιτείται διαφορετικά
λόγω γραμματικών κανόνων ή σε ειδικές
περιπτώσεις (πχ ονόματα οργανισμών)
12
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [1]
24062015
7
Ακρώνυμα
Αν χρησιμοποιούμε και ακρώνυμα για τους
όρους τότε να τυποποιήσουμε τη χρήση τους
Πχ να είναι πάντα σε παρένθεση και στο τέλος
του (ανεπτυγμένου) όρου Πχ
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ)
και όχι πότε έτσι και πότε αλλιώς
13
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [2]
Ακρώνυμα ndash Πιθανές εκδοχές
(ΟΤΕ) Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος )
[ΟΤΕ] Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
ΟΤΕ [Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος]
ΟΤΕ ndash Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος
Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος ndash ΟΤΕ
ΟΤΕ
14
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [3]
24062015
8
Εναλλακτικά μπορούμε να έχουμε επιπλέον στήλες για
τα ακρώνυμα (γλώσσας πηγής και γλώσσας στόχου)
Τα ακρώνυμα δεν χρειάζεται να έχουν τελεία
Να σημειώσουμε εδώ ότι αν θέλουμε να
χρησιμοποιήσουμε τους όρους για αυτόματη
αναγνώριση (term recognition) στο SDL Studio τότε θα
ήταν καλύτερα να παρατίθενται χωρίς το ακρώνυμο
έτσι ώστε να έχουμε περισσότερες πιθανότητες για
αυτόματη αναγνώρισή τους (και ως εκ τούτου
ημιαυτόματη εισαγωγή μέσω autosuggest)
15
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [4]
Αποφυγή περιληπτικών γραφών με παρενθέσεις
καθέτους κτλ
Βλέπε και httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=2033450
16
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [5]
Όρος Όχι Ναι
βαθμολογική εξέλιξη (grade) advancement advancement grade
advancement
responsible finance υπεύθυνη
οικονομίαχρηματοδότηση
υπεύθυνη οικονομία
υπεύθυνη χρηματοδότηση
24062015
9
Αποφυγή αρίθμησης αποδόσεων παρενθέσεων με σχόλια
παρενθέσεων με εναλλακτική μορφή μέρος του λόγου θεματικό
πεδίο κτλ Παραδείγματα προς αποφυγή
1 ΙΑΤΕ 2 IATE
17
ΥΦΟΛΟΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ [6]
localization τοπική προσαρμογή (Microsoft) τοπικοποίηση (ΕΛΕΤΟ)
ελληνοποίηση (μόνο για τα ελληνικά) ελληνικοποίηση
(μόνο για τα ελληνικά) εξελληνισμός (μόνο για τα
ελληνικά)
Garden sorrel οξαλίδα οξυλάπαθο ξυνίθρα(κοιν)
Run τρέξιμο (ουσ) τρέχω (ρ)
Protocol πρωτόκολλο(ν)
mixing1 ανάμ(ε)ιξημ(ε)ίξη
free of viral
contaminants2
1 (προϊόν) ελεύθερο ιών 2 (προϊόν) που δεν έχει
προσβληθεί από ιούς
Αν έχουμε τηρήσει απαρέγκλιτα τους οριοθέτες μας
τόσο για τον διαχωρισμό όρου πηγήςόρων στόχου όσο
και για τα συνώνυμα τότε η εισαγωγή στο Excel είναι
πολύ απλή Πχ αν για οριοθέτη όρου πηγήςόρων
στόχου έχουμε χρησιμοποιήσει το σύμβολο ίσον (=)
τότε απλά κάνουμε εύρεση και αντικατάσταση στο
Word (Ctrl+H)
18
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
= ^t
24062015
10
Στη συνέχεια κάνουμε επικόλληση σε ένα κενό φύλλο
Excel Αν έχουμε χρησιμοποιήσει το κόμμα ως οριοθέτη
συνωνύμων (έχουμε βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν όροι
που περιέχουν το κόμμα ως μέρος του) κάνουμε
ακόμη μία ενέργεια πριν την επικόλληση σε Excel
Προσοχή πριν το κόμμα βάζουμε και ένα διάστημα Αυτό το
κάνουμε έτσι ώστε να μην διαχωριστεί η λέξη laquoότιraquo (σε
περίπτωση που υπάρχει στο αρχείο μας) Δεν χρειάζεται να
υπάρχουν διαστήματα πριν ή μετά το σύμβολο της καθέτου 19
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟΥ ΑΠΟ WORD ΣΕ EXCEL
Εύρεση Αντικατάσταση
|
Με τη χρήση του εργαλείου ASAP Utilities μπορεί να
αυτοματοποιηθεί μια σειρά ποιοτικών ελέγχων
Πρώτα κάνουμε ταξινόμηση (Sort) στη στήλη Α
Κοιτάμε στο τέλος της να δούμε αν υπάρχουν
αποδόσεις για όλους τους όρους Αν δεν υπάρχουν
για κάποιους τους συμπληρώνουμε ή τους σβήνουμε
Επαναλαμβάνουμε τα ίδια για τη στήλη Β
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities επιλέγουμε Text gt Delete leading
trailing and excessive spaces
20
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [1]
24062015
11
Αν οι όροι μας ξεκινάνε με κεφαλαίο και στη συνέχεια
υπάρχουν κεφαλαία που δεν θέλουμε να αλλάξουμε
(πχ ακρώνυμα ή κύρια ονόματα) μπορούμε να
αλλάξουμε μόνο το πρώτο γράμμα κάθε κελιού σε πεζό
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Text gt Change Case (with options) gt
glossary case
21
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [2]
Αν θέλουμε να έχουμε ομοιόμορφη μορφοποίηση αφού
επιλέξουμε τις στήλες από το μενού ASAP Utilities gt
Format gt Apply standard format to selected cells
Αν θέλουμε να απαλείψουμε τις κενές σειρές (χωρίς
ταξινόμηση) ASAP Utilities gt Columns and Rows gt
Delete all empty rows
22
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [3]
24062015
12
Ένα συνηθισμένο πρόβλημα σε γλωσσάρια είναι οι
διπλοεγγραφές
Ένας εύκολος τρόπος να τις εντοπίσουμε είναι
κάνοντας ταξινόμηση (sort) στη στήλη Α Και πάλι όμως
δεν θα είναι τόσο εύκολο γιατί θα πρέπει να τις
εξετάσουμε μία μία
Επιλέγουμε και τις δύο στήλες και μετά από το μενού
ASAP Utilities gt Range gt Count duplicates and give its
set of duplicates its own colour
ή Count andor colour duplicates in selection
23
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [4]
Τι γίνεται όμως αν θέλουμε να επισημανθούν οι
διπλοεγγραφές που είναι ακριβώς ίδιες τόσο στη στήλη
Α όσο και στη στήλη Β
Χρησιμοποιούμε το Duplicate Master Αφού ανοίξουμε
το Excel κάνουμε κλικ στο αρχείο Duplicate Master
V218xla και μετά επιλέγουμε τις δύο στήλες και το
εκτελούμε από τα Add-ins
24
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΤΟ EXCEL [5]
24062015
13
25
26
24062015
14
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ
ΑΡΧΕΙΩΝ EXCEL
ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
Θα πρέπει πρώτα να έχουμε εγκαταστήσει τα
Glossary Converter και Glossary Plugin
(δωρεάν) wwwcerebusdeglossaryconverter
Ανοίγουμε το γλωσσάριο σε μορφή Excel
προσθέτουμε μια σειρά (row) στο πάνω μέρος
του φύλλου και γράφουμε τους κωδικούς
γλώσσας για κάθε στήλη πχ στην πρώτη στήλη
γράφουμε EN και στη δεύτερη EL
28
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [1]
24062015
15
Για υποστήριξη συνωνύμων πρώτα αλλαγή
ρύθμισης στο Glossary Converter (το αυτόνομο
πρόγραμμα settings gt Synonyms in Excel files gt
επιλέγουμε Full support one row per entry gt
πατάμε ΟΚ) και στη συνέχεια συνεχίζουμε από το
SDL Studio 2014 (Projects View)
Υποθέτουμε ότι ως οριοθέτη συνωνύμων έχουμε
χρησιμοποιήσει το laquo|raquo αλλά μπορούμε και άλλους
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οριοθέτηση
συνωνύμων στο πεδίο του όρου πηγή (πρώτη
στήλη) Βλέπε httpswwwyoutubecomwatchv=2HwBC4VhDto
29
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERMSTUDIO ΑΠΟ EXCEL
ΜΕ ΤΟ GLOSSARY PLUGIN [2]
Το Glossary Plugin είναι ο συντομότερος και
ευκολότερος τρόπος Ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός
Άλλες δυνατότητες
Translatum Excel to MultiTerm Converter (online)
MultiTerm Convert
Επίσης αντί για MultiTerm μπορεί κανείς να
χρησιμοποιήσει για διαχείριση ορολογίας τα
Xbench (δωρεάν η έκδοση 29 η έκδοση 3 δωρεάν
για 1 μήνα)
Dictionaries Explorer της Magenta
30
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ MULTITERM ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ
24062015
16
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ
SDL STUDIO
Το Studio από προεπιλογή κάνει διάκριση
πεζώνκεφαλαίων στο Autosuggest πράγμα που
σημαίνει ότι αν οι όροι έχουν καταχωρηθεί με
κεφαλαίο και εμείς πατάμε το μικρό γράμμα της
απόδοσής τους δεν θα εμφανιστούν προτάσεις στο
Autosuggest
Πώς αλλάζουμε αυτή τη ρύθμιση
File gt Options gt Autosuggest
32
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
24062015
17
33
34
ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΜΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΠΕΖΩΝΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΟ STUDIO
Αλλαγή από
File gt
Options gt
Autosuggest
24062015
18
ΠΡΟΣΘΗΚΗ
ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ
ΟΡΩΝ
Σε περίπτωση που έχουμε επέμβει με κάποιο
τρόπο στην προβολή μπορούμε να
επαναφέρουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις
πατώντας View gt Reset Screen Layout Το
Termbase Viewer ως προεπιλογή είναι μια
καρτέλα αριστερά με αυτόματη απόκρυψη
Δηλαδή όταν προσθέτουμε έναν όρο
αναπτύσσεται η καρτέλα προς τα δεξιά και
πρέπει να περιμένουμε να συμπτυχθεί κάνοντας
κλικ στον Editor για να συνεχίσουμε την εργασία 36
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [1]
24062015
19
Για να αποφύγουμε αυτή την καθυστέρηση
μπορούμε να μετακινήσουμε το Termbase
Viewer κάνοντας πρώτα κλικ στο εικονίδιο
αυτόματης απόκρυψης και μετά με μεταφορά
και απόθεση πάνω δεξιά κάτω από το Term
recognition Θα εμφανιστεί ένας σταυρός
τοποθέτησης και όταν δούμε να σκουραίνει το
κάτω τμήμα του αφήνουμε το Termbase Viewer
37
ΑΛΛΑΓΗ ΠΡΟΒΟΛΗΣ [2]
1 Επιλογή όρου κειμένου πηγής
2 Επιλογή όρου κειμένου στόχου
3 Πατάμε Ctrl+Shift+F2 για αυτόματη
προσθήκη ή Ctrl+F2 για προσθήκη με
παράθυρο διαλόγου Για προσθήκη
συνωνύμων πατάμε F2 (επεξεργασία) μετά
κλικ στο βελάκι του όρου στόχου και
προσθήκη νέου και μετά F12 (Αποθήκευση)
Δεν έχετε το Studio 2014 Δείτε εδώ httpwwwtranslatumgrforumindexphptopic=500090
38
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ
ΣΤΟ STUDIO 2014
24062015
20
KINDER ΕΚΠΛΗΞΗ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΠΟ ΤΟ STUDIO
Το Web lookup είναι ένα plug-in SDL που εμφανίζει
αποτελέσματα από πηγές αναφοράς μέσα σε ένα
πλαίσιο του Studio (επιλέγοντας τη λέξη και πατώντας
Alt+F8 (αν δεν λειτουργεί αλλαγή από το File gt Options
gt Keyboard Shortcuts gt Web Lookup ή δεξί κλικ στη
λέξη και επιλογή Web Lookup) και δίνει τη δυνατότητα
προσθήκης οποιασδήποτε πηγής αναφοράς
Το Terminotix Plug-in πραγματοποιεί αναζήτηση σε 1
πηγή της επιλογής σας (η δωρεάν έκδοση πχ ΙΑΤΕ ή
Linguee) όταν γίνεται αναζήτηση στο Concordance (F3)
Έτσι έχετε αποτελέσματα τόσο από τις μνήμες σας όσο
και από το Διαδίκτυο 40
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
24062015
21
41
Στο κάτω μέρος της αναζήτησης του Web lookup κλικ
στα Settings κύλιση κάτω προσθήκη νέας
καταχώρησης και στο πεδίο URL επικόλληση
Για συνδυασμό EN-EL
httpwwwtranslatumgrdictionarylookup_groupph
pword=phraseampgroup=English-Greek
Για άλλες γλώσσεςσυνδυασμούς αλλάζετε στο τέλος το
English-Greek πχ Greek-English ή French-Greek
42
ΠΡΟΣΘΗΚΗ TRANSLATUM MAGIC SEARCH
ΣΤΟ WEB LOOKUP
24062015
22
43
44
24062015
23
45
WEB LOOKUP ΚΑΙ TERMINOTIX PLUG-IN
46
24062015
24
Μπορείτε να πραγματοποιήσετε λήψη της βάσης TermTerm από εδώ 47
ΕΛΛΗΝΟ-ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ MULTITERM
Θα βρείτε τον σύνδεσμο στο
facebookcomtranslatum
48
ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
24062015
25
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Καθώς και τον άνθρωπο-ορχήστρα
για την οργάνωση