Fritilaria pontica

Γξ. Διέλε Μαινχπα, Σαθηηθή Δξεπλήηξηα ΔΘ.Ι.ΑΓ.Δ.

Δξγαζηήξην Πξνζηαζίαο θαη Αμηνπνίεζεο Απηνθπψλ θαη Αλζνθνκηθψλ Δηδψλ,

Κέληξν Γεσξγηθήο Έξεπλαο Βφξεηαο Διιάδαο, Δζληθφ Ίδξπκα Αγξνηηθήο

Έξεπλαο, 57001, Σ.Θ. 60125, Θέξκε, Θεζζαινλίθε, Δ-mail: bbgk@bbgk.gr

Διιεληθή Υισξίδα:

Γηαηήξεζε θαη Αμηνπνίεζε ησλ

Αξσκαηηθψλ -Φαξκαθεπηηθψλ Δηδψλ

(ΔΘ.Ι.ΑΓ.Δ.)

ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.

Γηαηί ε Διιεληθή Υισξίδα Παξνπζηάδεη

Δλδηαθέξνλ;

Φηινμελεί ην 50% πεξίπνπ ηεο θπηηθήο

βηνπνηθηιφηεηαο ηεο Δπξψπεο

&

ην 80% πεξίπνπ ηεο Βαιθαληθήο ρισξίδαο

Η ηξίηε πινπζηφηεξε ζε ρισξίδα πεξηνρή παγθνζκίσο

Η πινπζηφηεξε ρισξίδα ζηελ Δπξψπε

ζε ζρέζε κε ηελ επηθάλεηα ηεο ρψξαο,

> 6.000 απηφρζνλα είδε θαη ππνείδε

(taxa) ζε 132.000 km2

Τςειφο ελδεκηζκφο (c. 13,2 %):

1 ζηα 5 θπηηθά είδε είλαη ελδεκηθφ ζηελ

Διιάδα

Η θαηαγξαθή ηεο Διιεληθήο

Υισξίδαο είλαη έλα δπλακηθφ

πξφγξακκα.

Φπηηθά είδε, λέα γηα ηνπο

Δπηζηήκνλεο, αλαθαιχπηνληαη

ζπλερψο.

739 θαηαρσξεκέλα θπηηθά taxa ζηελ IUCN

c. 40% ησλ θπηψλ:

άγλσζηε θαηάζηαζε ζηελ θχζε

Ο Υισξηδηθφο Πινχηνο ηεο Διιάδαο

Πνιππνίθηιε γεσινγηθή ηζηνξία

Διιάδα 2078

2766 1640

1909

2355

2872

2155

1886

2012

2944

3130

1890

13 θπηνγεσγξαθηθέο πεξηνρέο,

γεηηλίαζε κε ζεκαληηθέο

βηνγεσγξαθηθέο πεξηνρέο

Πνηθηιφηεηα θιηκαηηθψλ ζπλζεθψλ

400 πγξνβηφηνπνη

270 πεξηνρέο Natura 2000

Πνηθίια ελδηαηηήκαηα θαη βηφηνπνη

Ο Υισξηδηθφο Πινχηνο

ηεο Διιάδαο

1689

ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.

Βαιθαληθφο Βνηαληθφο Κήπνο Κξνπζζίσλ

1: Μφλνλ απηφρζνλα θπηά

2: Κπξίσο ζεκαληηθά απηφρζνλα θπηά:

ελδεκηθά, ζπάληα, απεηινχκελα, ηξσηά,

πξνζηαηεπφκελα, θπηά κε πηζαλφ

αλζνθνκηθφ ή θαξκαθεπηηθφ ελδηαθέξνλ

3: Πιήξσο ηεθκεξησκέλεο ζπιινγέο

4: Πνιιαπιαζηαζκφο θαηά πξνηεξαηφηεηα ησλ

ζεκαληηθψλ εηδψλ

5: πλδπαζκέλε in situ θαη ex situ δηαηήξεζε

6: Δπαηζζεηνπνίεζε γηα ηελ πνηθηιφηεηα απηνθπψλ θπηηθψλ

εηδψλ

Μηα ζηξαηεγηθή κε 6 πνιηηηθέο

Απνζηνιέο πιινγήο

ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.

πιιέγνληαη:

θηλδπλεχνληα,

ηξσηά,

ζπάληα,

ηνπηθά ειιεληθά θαη

βαιθαληθά ελδεκηθά

Πξνζηαηεχνληαη απφ ηελ εζληθή ή/θαη

δηεζλή λνκνζεζία

Πεξηιακβάλνληαη ζε θαηαιφγνπο

πξνζηαηεπφκελσλ εηδψλ: είδε ηνπ

δηθηχνπ ΦΤΗ 2000

Δγγελήο Αλαπαξαγσγή

Γηαδνρηθά ζηάδηα θχηξσζεο ζπεξκάησλ

ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.

Αγελήο Αλαπαξαγσγή

Γηαίξεζε

Sedum sp.

Μνζρεχκαηα

Melissa officinalis

Crithmum maritimum

Ιζηνθαιιηέξγεηα

ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.

Μεηξηθέο Φπηείεο

Αλεχξεζε θαηαιιειφηεξσλ ζπλζεθψλ αλάπηπμεο

Γηαηήξεζε ζην έδαθνο Γηαηήξεζε ζε θπηνδνρεία Φπηά κεηέξεο

Γηαηήξεζε νξρηδεψλ Γηαηήξεζε βνιβσδψλ

Σνπιίπεο

Κξπνθήπην

Σξάπεδα πεξκάησλ

πιινγή απφ ηα κεηξηθά θπηά θαη απφ ηηο βνηαληθέο απνζηνιέο

Καζαξηζκφο θαη αθπδάησζε

Βξαρπρξφληα δηαηήξεζε ζε ςπθηηθφ ζάιακν 4νC

Δμππεξέηεζε αλαγθψλ αλαπαξαγσγήο θαη αληαιιαγήο πιηθνχ

Plant acn:

Family:

Genus:

Species:

Seed collection date:

Seed acn:

Container acn:

Seed weight/number:

Ιζηνθαιιηέξγεηα

εκαληηθά θπηηθά είδε (ζπάληα, ελδεκηθά, απεηινχκελα θ.ά.)

Δίδε κε ηδηαίηεξν εξεπλεηηθφ ελδηαθέξνλ

Γηαηήξεζε ζε αζεπηηθέο ζπλζήθεο, ζε in vitro πεξηβάιινλ

Grigoriadou K. and Maloupa E. 2008. Micropropagation and salt tolerance of in vitro grown

Crithmum maritinum L. Plant Cell Tissue and Organ Culture v. 94: 209-217.

Βνηαληθνί Κήπνη

Βαιθαληθφο Βνηαληθφο Κήπνο Κξνπζζίσλ

Ννκφο Κηιθίο

Τςφκεηξν: 600 κέηξα

Έθηαζε: 300 ζηξ. 150 ζηξ. θπζηθφ δξπνδάζνο

150 ζηξ. εηδηθνί ρψξνη θχηεπζεο & κνλνπάηηα

10 ρξφληα ιεηηνπξγίαο

N

Δίζνδνο

N

Greece

Ex situ : 15ha

In situ : 16ha

Δίζ

νδ

νο

Βαιθαληθφο Βνηαληθφο Κήπνο ΚξνπζζίσλΝνκφο Κηιθίο, Τςφκεηξν: 600 κέηξα, Έθηαζε: 300 ζηξ. ,10 ρξφληα ιεηηνπξγίαο

Γηαηήξεζε: 25.000 θπηηθά

άηνκα > 1500 θπηηθά είδε

Οξγαλσκέλα ζε ζεκαηηθέο

ελφηεηεο

in situ πξνζηαζία: 300

απηνθπή θπηηθά είδε

Βαιθαληθφο Βνηαληθφο Κήπνο Κξνπζζίσλ

Αρωματικά-φαρμακευτικά

Πολυετή ποώδη

Υδρόφιλα είδη

«Οσμές από θυμάρια»

Thymus thracicus

Teucrium divaricatum

Dianthus corymbosus

Iris pseudacorus

Εκπαιδευτικός ποόκηπος

Υδρόφιλα είδη

Αλπικά φυτά

Geum coccineum

Iberis sempervirens

Nymphaea alba

Geranium macrorrhizum

Βαιθαληθφο Βνηαληθφο Κήπνο Κξνπζζίσλ

Κήπνο Πεξηβαιινληηθήο ΔπαηζζεηνπνίεζεοΝνκφο Θεζζαινλίθεο, Γήκνο Θέξκεο,

Κηήκα ΔΘ.Ι.ΑΓ.Δ., Έθηαζε: 10 ζηξ.

Πεξηέρνπλ πςειή ζπγθέληξσζε πηεηηθψλ ζπζηαηηθψλ

πνπ εμαεξψλνληαη θαη πξνζδίδνπλ ραξαθηεξηζηηθή

νζκή, ε νπνία είλαη επράξηζηε γηα ηνλ άλζξσπν.

πλήζσο ε νζκή νθείιεηαη ζε κίγκα πηεηηθψλ νπζηψλ

πνπ παξάγνπλ ηα θπηά, γλσζηά σο αηζέξηα έιαηα.

Σα αξσκαηηθά θπηά είλαη δηαδεδνκέλα ζηα κεζνγεηαθά

νηθνζπζηήκαηα θαη ε παξνπζία ηνπο γίλεηαη αηζζεηή

κέζσ ηεο νζκήο (ηδηαίηεξα θαηά ηνπο θαινθαηξηλνχο

κήλεο ιφγσ ησλ πςειψλ ζεξκνθξαζηψλ).

Aξσκαηηθά Φπηά

Σνπιάρηζηνλ θάπνην ηκήκα ηνπο παξάγεη ρεκηθέο ελψζεηο

κε ζεξαπεπηηθέο δξάζεηο γηα ηνλ άλζξσπν.

Απφ ηα θπηά απηά ζπιιέγνληαη ηα ρξήζηκα ζηελ ίαζε

ηκήκαηα, ηα νπνία ρξεζηκνπνηνχληαη είηε απηνχζηα είηε

κεηά απφ επεμεξγαζία.

Η βηνκεραλία κπνξεί ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο λα

απνκνλψζεη ηηο δξαζηηθέο νπζίεο απφ ηα θπηηθά ηκήκαηα,

λα δηεπθξηλίζεη ηε δνκή ηνπο θαη λα ηηο αλαπαξάγεη ζην

εξγαζηήξην ζε κεγάιε θιίκαθα γηα ηε δεκηνπξγία

θαξκάθσλ.

Φαξκαθεπηηθά Φπηά

Melissa officinalis, Lamiaceae

Μειηζζφρνξην, κειηζζνβφηαλν, κειηζζάθη.

Πνιπεηήο πφα έσο 80 cm.

Δπδνθηκεί ζε εδάθε πινχζηα,

πνηηζηηθά, κε θαιή απνζηξάγγημε.

Αλζίδεη απφ ηνλ Ινχλην έσο ηνλ

Αχγνπζην.

πιιέγεηαη ην ππέξγεην ηκήκα ηνπ ζε

πιήξε άλζεζε.

Αηζέξην έιαην (θηηξάιε, θηηξνλειιάιε,

ιηλαινφιε, γεξαληφιε).

Αξσκαηνπνηία θαη παξαζθεπή

εδχπνησλ.

Έγρπκα θαηά ηεο αλνξεμίαο, λεπξηθψλ

παζήζεσλ, αυπλίαο θιπ.

Αληηνμεηδσηηθέο, αληηθιεγκνλψδεηο, αληηκηθξνβηαθέο,

εξεκηζηηθέο, θαη ξπζκηζηηθέο ηνπ ζπξενεηδή ηδηφηεηεο.

Κξέκεο κε εθρχιηζκα ηνπ θπηνχ γηα ηελ ζεξαπεία ηνπ ηνχ

ηνπ απινχ έξπεηα.

Γεξκαλία: εγθξίζεθε ηππνπνηεκέλν ηαηξηθφ ηζάη γηα ηε

ζεξαπεία ηεο λεπξηθήο αυπλίαο θαη ησλ πεπηηθψλ

δηαηαξαρψλ.

ΗΠΑ: ζπζηαηηθφ ησλ ήπησλ ππλαγσγψλ θαη ησλ

ππνβνεζεηηθψλ ζηε πέςε ζπκπιεξσκάησλ δηαηξνθήο.

(Melissa officinalis) Lamiaceae

Μειηζζφρνξην

Καιιηέξγεηα-Αλάπηπμε Πξσηνθφιισλ

Πηινηηθή θαιιηέξγεηα Μειηζζφρνξηνπ (Melissa officinalis)

ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.

Κξίηακν (Crithmum maritimum)

- Umpelliferae

Δδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο:

Βξαρψδε, παξαζαιάζζηα, ακκνπδεξά εδάθε

Αληέρεη ζε εμαηξεηηθά ζεξκέο πεξηνρέο

Πεξηνξηζκέλε αλάγθε ζε πγξαζία

Τςειέο αληνρέο ζε αιαηφηεηα

Πνιιαπιαζηαζκφο

πφξνο, Ιζηνθαιιηέξγεηα

Απνζηάζεηο θχηεπζεο:

30 εθ. κεηαμχ ησλ γξακκψλ, 60-70 εθ. επί ηεο γξακκήο.

3000-4000 θπηά/ζηξέκκα.

Άξδεπζε: ηάγδελ

Αλαγθαία κε ηε θχηεπζε.

Δθαξκνγή θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θαιιηέξγεηαο νδεγεί ζε κεγαιχηεξε αλάπηπμε

Λίπαλζε: νξγαληθή ιίπαλζε απμάλεη ηνλ αξηζκφ ησλ αλζηθψλ θεθαιψλ.

Καηαπνιέκεζε δηδαλίσλ: κεραληθή ή κε εδαθνθάιπςε

Αζζέλεηεο-Δρζξνί: πεξηζηαζηαθέο πξνζβνιέο απφ αθίδεο

Καιιηέξγεηα:

Κξίηακν (Crithmum maritimum)

- Umpelliferae

πγθνκηδή-Απφδνζε:

πιινγή ηξπθεξψλ θνθπθψλ φηαλ πξννξίδεηαη γηα θνλζεξβνπνίεζε ή λσπή

θαηαλάισζε.

ιν ην ππέξγεην ηκήκα κε ηηο αλζηθέο θεθαιέο γηα παξαγσγή εθρπιίζκαηνο.

Ινχιην-Αχγνπζην θαη ηέινο Οθησβξίνπ (αλάινγα κε ην θιίκα ηεο πεξηνρήο)

Απφδνζε ζε λσπφ βάξνο:

1000-1300θηιά/ζηξέκκα

ρέζε λσπνχ-μεξνχ βάξνπο: 1:4

Καιιηέξγεηα:

Κξίηακν (Crithmum maritimum)

- Umpelliferae

Crithmum maritimum

Crithmum maritimum

Δθρχιηζε μεξήο δξφγεο Κξίηακνπ γηα παξαζθεπή Κξέκαο

Origanum vulgare

subsp. hirtum

Ρίγαλε

Melissa officinalis

Μειηζζφρνξην

Sideritis scardica

Σζάη ηνπ βνπλνχ

Thymus longicaulis

ΘπκάξηThymus sibthorpii -Θπκάξη

Salvia fruticosa

Φαζθφκειν

Αξσκαηηθά απηνθπή θπηά

Αμηνπνίεζε ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.

Μαδηθή Αλαπαξαγσγή Φπηηθνχ Τιηθνχ

Δπηινγή αγξνηεκαρίνπ θαη αγξφηε θαηφπηλ δηαγσληζκνχ

Φχηεπζε πέληε εηδψλ ζε πέληε ζηξέκκαηα (έλα ζηξέκκα

γηα θάζε είδνο)

Δθαξκνγέο βηνινγηθήο ιίπαλζεο:

Μάξηπξαο

ΒIOSOL (βηνινγηθνχ ζθεχαζκα κε νιηθφ άδσην 6-8%,

θσζθνξηθφο αλπδξίηεο P2O5 0,5-1,5%, νμείδην ηνπ

θαιίνπ Κ2Ο 1-3%, νξγαληθή νπζία 80-90%) 80 kg/ζηξ

Αλφξγαλε ιίπαλζε6 kg N + 1 kg P2O5 + 2 kg K2O/ζηξ

(πνζφηεηεο Ν, P, K πνπ πεξηέρνληαη ζην ΒIOSOL)

Πηινηηθή Δθαξκνγή Καιιηεξγεηψλ ζηνλ Αγξφ

Thymus spp. (Lamiaceae)

Θπκάξη

Πνιπεηέο, πνψδεο 50cm χςνο θαη

έληνλε δηαπεξαζηηθή νζκή.

Σνπιάρηζηνλ 20 είδε ζηελ Διιάδα,

απφ ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο κέρξη

2500 m, ζε εδάθε θησρά-κέηξηαο

γνληκφηεηαο.

Αλζίδεη απφ ηνλ Ινχλην κέρξη ηνλ

Αχγνπζην.

πιιέγεηαη ην ππέξγεην ηκήκα ηνπ ζε

πιήξε άλζεζε.

ηε κειηζζνθνκία ρξεζηκνπνηείηαη σο

βαζηθφ θπηφ γηα ηελ παξαγσγή

αξσκαηηθνχ κειηνχ.

Μεηψλεη απνηειεζκαηηθά ηα επίπεδα ηεο

ρνιεζηεξίλεο θαη ησλ ηξηγιπθεξηδίσλ

ηνπ αίκαηνο θαη γηα ηνλ ιφγν απηφλ

ζπζηήλεηαη ε ηαθηηθή ηνπ ρξήζε (αθφκε

θαη θαζεκεξηλά ζηε ζαιάηα ή ην

θαγεηφ) ζε φινπο φζνπο παξνπζηάδνπλ

θαξδηαγγεηαθά πξνβιήκαηα.

Thymus spp. (Lamiaceae)

Θπκάξη

Θπκέιαην: αξσκαηνπνηία θαη θνζκεηνινγία.

Γηα ηελ αληηκεηψπηζε βαθηεξηνινγηθψλ αζζελεηψλ ησλ

θπηψλ.

πζηαηηθφ ζθεπαζκάησλ γηα λεπξαιγίεο, αληηζεςία ηνπ

ζηφκαηνο. Πινχζην ζε θαηλφιεο (ζπκφιε, θαξβαθξφιε),

ππεχζπλεο γηα ηελ αληηζεπηηθή δξάζε.

Βεβαησκέλεο αληηκηθξνβηαθέο, αληηνμεηδσηηθέο

ηδηφηεηεο, ρξήζε σο απνζκεηηθφ.

Πεγή θπζηθψλ αληηκηθξνβηαθψλ θαη αληηνμεηδσηηθψλ

παξαγφλησλ.

Thymus spp. (Lamiaceae)

Θπκάξη

Origanum vulgare subsp. Hirtum (Lamiaceae)

ξίαλν, αξίγαλε, ξνχαλν, ξνχβαλν, νξίγαλν ην εξαθιεηψηηθν

Πνιπεηήο πφα, χςνπο έσο 80

cm.

ε ρακειά έσο κέζα πςφκεηξα,

ζε θσηεηλέο ζέζεηο,

θαιιηεξγείηαη ζε δηάθνξα κέξε

ηεο Διιάδαο.

Δπδνθηκεί ζε ρσξάθηα

αζβεζηνχρα, θησρά, μεξά.

Αλζίδεη απφ ηνλ Ινχλην έσο θαη

ηνλ Αχγνπζην.

πιιέγεηαη ην ππέξγεην ηκήκα

ηνπ ζε πιήξε άλζεζε.

Δπξεία ρξήζε σο θαξχθεπκα ζηε κεζνγεηαθή καγεηξηθή, κε

πηπέξη, ζθφξδν, θξεκκχδηα θ.ι.π.

Έρεη επεξγεηηθή επίδξαζε ζην πεπηηθφ θαη αλαπλεπζηηθφ

ζχζηεκα θαη ρξεζηκνπνηείηαη επίζεο σο εκκελαγσγφ.

Λακβάλεηαη εζσηεξηθά ζε θξπνινγήκαηα, γξίπε, ήπηεο

εκπχξεηεο αζζέλεηεο, δπζπεςία, δπζκελφξξνηα. Ιζρπξφ

θαηαπξαυληηθφ, φρη ζε κεγάιεο δφζεηο, αλ θαη ηα ήπηα ηζάγηα

βνεζνχλ ζε έλαλ ήξεκν χπλν.

Δμσηεξηθά, ην αηζέξην έιαην ηνπ θπηνχ γηα εληξηβέο ζε

πεξηπηψζεηο βξνγρίηηδαο, άζζκαηνο, αξζξίηηδαο θαη κπτθνχ

πφλνπ. Μεξηθέο ζηαγφλεο αηζεξίνπ ειαίνπ αλαθνπθίδνπλ ζπρλά

ηνλ πνλφδνλην.

Origanum vulgare (Lamiaceae)

ξίαλν, αξίγαλε, ξνχαλν, ξνχβαλν, νξίγαλν ην εξαθιεηψηηθν

Σν θπηφ είλαη έλα απφ ηα θαιχηεξα θπζηθά αληηζεπηηθά

ιφγσ ηεο πςειήο πεξηεθηηθφηεηαο ηνπ αηζεξίνπ ειαίνπ ζε

ζπκφιε.

Σν αηζέξην έιαην ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ αξσκαηνζεξαπεία.

Έρεη ρξεζηκνπνηεζεί σο θζεηξνθηφλν, αλ θαη κπνξεί λα

πξνθαιέζεη εξεζηζκνχο ζην δέξκα.

Δπηπιένλ ην θπηφ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα απσζεί ηα

κπξκήγθηα.

Origanum vulgare (Lamiaceae)

ξίαλν, αξίγαλε, ξνχαλν, ξνχβαλν, νξίγαλν ην εξαθιεηψηηθν

Ππθλφηεηα θχηεπζεο 0,70 m X 0,30 m (3.600

θπηά/ζηξ)

πγθνκηδή ζηελ πιήξε αλζνθνξία, ηνλ κήλα Ινχιην,

απφδνζε 1500 – 1900 kg/ζηξ μεξήο βηνκάδαο,

δηάξθεηα θαιιηέξγεηαο 10-12 έηε

Γπλαηή ε μεξηθή θαιιηέξγεηα, απμεκέλεο απνδφζεηο

κε άξδεπζε

Πηζαλφηεηα 2 ζπγθνκηδψλ / έηνο

Οξγαληθή ιίπαλζε (BIOSOL) αχμεζε ηελ

ζηξεκκαηηθή απφδνζε μεξήο δξφγεο ζε ζρέζε κε ηελ

αλφξγαλε ιίπαλζε

Πηινηηθή Δθαξκνγή Καιιηεξγεηψλ ζηνλ Αγξφ

Ρίγαλε

Ππθλφηεηα θχηεπζεο 0,70 Υ 0,30-0,40 m (3.600 –

4.000 θπηά / ζηξ)

πγθνκηδή ππέξγεηνπ κέξνπο πξηλ ηελ άλζηζε. Μέρξη 3

ζπγθνκηδέο ηνλ ρξφλν. Γηάξθεηα θαιιηέξγεηαο 6-8 έηε.

Απαξαίηεηε ε άξδεπζε ζε πεξηπηψζεηο αλνκβξίαο

Απφδνζε 500-600 kg/ ζηξ μεξήο δξφγεο

Λίπαλζε (αλφξγαλε ή νξγαληθή ζε πεξίπησζε

βηνινγηθήο θαιιηέξγεηαο) ζπληζηάηαη θαζψο παξάγεηαη

κεγάιε πνζφηεηα βηνκάδαο.

Πηινηηθή Δθαξκνγή Καιιηεξγεηψλ ζηνλ Αγξφ

Μειηζζφρνξην

Φαζθφκειν (Salvia spp.) – Lamiaceaeειειίζθαθνο ν θαξκαθεπηηθφο, αιεζθαθηά,

ρακνζθαθηά

Δίδε ηνπ γέλνπο πνπ ζπλαληψληαη ζηελ Διιάδα:

S. officinalis : θαζθφκειν ην θαξκαθεπηηθφ

S. triloba ή fruticosa : θαζθφκειν ην Διιεληθφ

S. pomifera : θαζθφκειν ην Κξεηηθφ

Σηην Ελλάδα αυηοθύονηαι ακόμη 20

είδη θαζκόμηλου

Σα είδε απηά παξνπζηάδνπλ δηαθνξέο σο πξνο

ηε ζχζηαζε ησλ αηζεξίσλ ειαίσλ ηνπο.

• Πνιπεηήο ζάκλνο

• Δπδνθηκεί ζε πνηθίιεο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο αιιά

αλαπηχζζεηαη θαιχηεξα ζε ζπλζήθεο πιήξνπο ειηνθάλεηαο.

• Καηάιιεια εδάθε: ακκψδε θαη πνιχ βαξηά.

• Αληνρή ζε έιιεηςε λεξνχ θαη ζξεπηηθψλ ζηνηρείσλ.

• Τςφκεηξν: 0-1500 κ.

• pH: -8

• Ππθλφηεηα: 1.700 έσο 2.200 θπηά/ζηξ.

• Παξαγσγή: 700 θηιά/ζηξ.

• Αλζίδεη: Απξίιην-Μάην

• πιιέγεηαη ην ππέξγεην ηκήκα ηνπ: ζε πιήξε άλζεζε γηα παξαγσγή

αηζεξίνπ ειαίνπ - ιίγν πξηλ ηελ άλζεζε γηα παξαγσγή μεξήο δξφγεο.

Φαζθφκειν (Salvia spp.) – Lamiaceae

Φαζθφκειν (Salvia spp.) – Lamiaceae

Υξήζε ηεο δξφγεο

ζηε καγεηξηθή ζαλ άξηπκα,

ζαλ κέζν αξσκαηηζκνχ θαη ζπληήξεζεο ηξνθίκσλ,

ζαλ αθέςεκα.

Υξήζε αηζεξίνπ ειαίνπ

ζπληήξεζε ηξνθίκσλ

αξσκαηηζκφ ηξνθίκσλ θαη πνηψλ

αξσκαηνπνηία

βηνκεραλία θαιιπληηθψλ

εληνκναπσζεηηθφαληηνμεηδσηηθέο ηδηφηεηεο (αθεςήκαηα, εθρπιίζκαηα)

αληηθιεγκνλψδεηο ηδηφηεηεο (εθρπιίζκαηα)

Ππθλφηεηα θχηεπζεο 0,70 - 1 m X

0,50 – 0,6 m (2.200 θπηά/ζηξ)

πγθνκηδή ζηελ πιήξε αλζνθνξία

Απξίιην- Μάην, απφδνζε 350-400

kg/ ζηξ μεξήο δξφγεο, δηάξθεηα

θαιιηέξγεηαο 10-12 έηε

Ξεξηθή θαιιηέξγεηα

Πηζαλφηεηα ζπγθνκηδήο θαη ηνλ

επηέκβξην

Αλφξγαλε (ή νξγαληθή ζε

πεξίπησζε βηνινγηθψλ

θαιιηεξγεηψλ) ιίπαλζε ζπληζηάηαη

γηα απμεκέλεο απνδφζεηο

Πηινηηθή Δθαξκνγή Καιιηεξγεηψλ ζηνλ Αγξφ

Φαζθφκειν

Σαμηλνκηθά δχζθνιν γέλνο κε

πνιιά είδε ζηε Μεζφγεην

Ρφθεκα κε ην θνηλφ φλνκα «ηζάη ηνπ

βνπλνχ»

Sideritis spp. – Lamiaceae

Σζάη ηνπ Βνπλνχ

Δίδε ηνπ γέλνπο πνπ ζπλαληψληαη ζηελ Διιάδα:

S. scardica : ηζάη ηνπ Οιχκπνπ

S. cladestina : ηζάη ηνπ Μαιεβνχ (Δλδεκηθφ)

S. euboea : ηζάη ηνπ Γέιθη (Δλδεκηθφ)

S. raeseri : ηζάη ηνπ Βεινπρηνχ ή ηζάη ηνπ

Παξλαζζνχ

S. syriaca : καινηήξα

Σν είδνο S. scardica θαιιηεξγείηαη ζηνπο

λνκνχο Μαγλεζίαο θαη Κνδάλεο θαη

πξνηηκάεη ρσξάθηα αζβεζηνχρα, πεηξψδε,

κέηξηαο γνληκφηεηαο, μεξά.

Αλζίδεη Ινχλην – Αχγνπζην.

πιιέγεηαη ην ππέξγεην ηκήκα ηνπ ζε

πιήξε άλζεζε. Οη αλζνθφξνη βιαζηνί

μεξαίλνληαη ψζηε λα κπνξνχλ λα

δηαηεξεζνχλ γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα.

Sideritis spp. – Lamiaceae

Σζάη ηνπ Βνπλνχ

Ππθλφηεηα θχηεπζεο 0,70 - 1 m X 0,50 – 0,6

m (2.000 -2.500 θπηά/ζηξ)

Απαηηείηαη αγελήο αλαπαξαγσγή ιφγσ

αλνκνηνκνξθίαο θπηηθνχ πιηθνχ ζε πιηθφ

απφ ζπφξν

Τςφκεηξν 600 m

πγθνκηδή ζηελ πιήξε αλζνθνξία Ινχλην

απφδνζε 150 kg/ ζηξ μεξήο δξφγεο,

δηάξθεηα θαιιηέξγεηαο 10-12 έηε

Ξεξηθή θαιιηέξγεηα, αμηνπνηεί ην λεξφ ζε

πεξηπηψζεηο αλνκβξίαο

Γελ απαηηεί ιίπαλζε, θαιιηέξγεηα ζε

πεηξψδε, ζηξαγγεξά εδάθε

Πηινηηθή Δθαξκνγή Καιιηεξγεηψλ ζηνλ Αγξφ

Σζάη ηνπ βνπλνχ

Δπηινγή αξσκαηηθψλ / θαξκαθεπηηθψλ θπηψλ θαη

θαηάιιεισλ ρεκεηνηχπσλ πςειήο απφδνζεο θαη πνηφηεηαο

Πηζηνπνίεζε πιηθνχ

Καιιηεξγεηηθέο Φξνληίδεο - Βηνινγηθή Καιιηέξγεηα

πγθνκηδή – Απνζήθεπζε

Δπεμεξγαζία (παξαιαβή δξαζηηθψλ ζπζηαηηθψλ,

απφζηαμε, εθρχιηζε, θαζαξηζκφο θαη έιεγρνο πξντφληνο)

Σειηθφ πξντφλ θαη ηππνπνίεζε (δξφγε, εθρχιηζκα, αηζέξην

έιαην)

Γηαθίλεζε θαη δηάζεζε

Γηα ην ζθνπφ απηφ απαηηείηαη ζπληνληζκέλε

δξάζε ζηνπο ηνκείο

Απφζηαθηα : Φαξκαθνηερληθά ζθεπάζκαηα

παξαζθεπδφκελα κε απφζηαμε δξνγψλ κε

πδξαηκνχο, ψζηε λα παξαιεθζνχλ ηα πηεηηθά ηνπο

ζπζηαηηθά.

Μεηαπνίεζε

ΔΚΥΤΛΙΗ

Η δηαδηθαζία δηάιπζεο θαη δηαρσξηζκνχ

ζπγθεθξηκέλσλ

ζπζηαηηθψλ απφ έλα δείγκα κέζσ ηεο

ρξήζεο δηαιπηψλ θαηάιιεισλ γηα απηά

ηα ζπζηαηηθά

Δθρχιηζε μεξήο δξφγεο

Κξίηακνπ γηα παξαζθεπή Κξέκαο

Γηαιχηεο Φπηηθά ΒΑΜΜΑΣΑ

λεξφ

•αιθνφιε• πδαηναιθννιηθά κίγκαηα• γιπθεξίλε• πνιπαιθνφιεο• έιαηα•λεξφ

•

αιθννιηθά ή

πδαηναιθννιηθά

δηαιχκαηα πνπ

παξαζθεπάδνληαη κε

εθρχιηζε θπηηθψλ

δξνγψλ.

Αλάπηπμε standards ηππνπνίεζεο

Ήδε έρεη μεθηλήζεη κηα φιν θαη κεγαιχηεξε αλάκημε ησλ θαξκαθεπηηθψλ εηαηξεηψλ ζηα θπηνζεξαπεπηηθάζθεπάζκαηα, αθξηβψο κέζσ ηεο αλάπηπμεο standardsηππνπνίεζεο. ηηο ΗΠΑ νη παξαγσγνί ζπκπιεξσκάησλ πξέπεη λα θπθινθνξνχλ κφλν standardized extracts, δειαδή ηηηινδνηεκέλα εθρπιίζκαηα θπηψλ πνπ εγγπψληαη ζπγθεθξηκέλε πεξηεθηηθφηεηα δξαζηηθψλ ζπζηαηηθψλ. Απηφ πξνυπνζέηεη λα νξηζηνχλ ηα standardsπεξηεθηηθνηήησλ, φπσο γίλεηαη γηα ηηο βηηακίλεο.

Γελ ππάξρεη θαλέλα παγθνζκίσο απνδεθηφ "πξφηππν" γηα ηελ θαηαζθεπή ησλ ηππνπνηεκέλσλ βνηαληθψλ ζθεπαζκάησλ.Σν πνηα νκάδα ζεσξείηαη ε πην ζεξαπεπηηθά ελεξγή κπνξεί λα αιιάμεη, φπσο έγηλε γηα ην Hypericum, φπνπ ε νκάδα hyperforin απνδείρηεθε πξφζθαηα πην δξαζηηθή απφ ηελ νκάδα hypericin.

Αλάπηπμε standards ηππνπνίεζεο

Η παξνπζία ελεξγψλ ζπζηαηηθψλ ζ’ έλα θπηφ εμαξηάηαη θαζνξηζηηθά απφ ηνλ ηφπν θαη ηνλ ρξφλν ζπιινγήο ηνπ, απφ ηελ ειηνθάλεηα, απφ ηηο ζπλζήθεο απνζήθεπζεο θαη θαηεξγαζίαο, ελψ παξνχζα είλαη πάληα ε πηζαλφηεηα αιινίσζεο ηεο δξφγεο απφ θπηνθάξκαθα ή απφ άιια αλακεκηγκέλα θπηά. ια απηά θαζηζηνχλ δχζθνιε ηελ αμηνιφγεζε ησλ θπηηθψλ παξαζθεπαζκάησλ.

Πνιππινθφηεηα

ε αζάθεηα πνπ επηθξαηεί γηα πνιιέο θπηηθέο δξφγεο ζε φηη αθνξά ηελ ζσζηή ζεξαπεπηηθή ηνπο ρξήζε θαη ηε δνζνινγία ηνπο, «επηηξέπεη» ζε έλα άιιν εκπφξην, ην «εκπφξην ηεο ειπίδαο» λα αλζεί. «Δπηηξέπεη» επίζεο, ιάζε θαη λνζείεο, θαζψο ηα ζπζηαηηθά κεξηθψλ δξνγψλ κπνξνχλ λα νλνκαζηνχλ αλαθξηβψο ή λα πξνέξρνληαη απφ ακθίβνιεο αμηνπηζηίαο πεγέο.Γελ πξνκεζεπφκαζηε δξφγεο απφ ηε ιατθή ή δξνγνζθεπάζκαηα, απφ αιεμηπησηηζηέο εηζαγσγείο θαη κε εμεηδηθεπκέλεο εηαηξείεο παξαγσγήο.

Δκπφξην ηεο ειπίδαο

Φξέζθεο Απνμεξακέλεο

Καη ιίγε … αηζζεηηθή απφιαπζε:ζπλζέζεηο

Καη… Άιιεο Καιιηέξγεηεο

Κξάλα

κε γλψζε

θαη κε ζχλεζε

Να δηαρεηξηδφκαζηε

ηε θπζηθή θιεξνλνκηά καο