ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

Τίτλος Σεναρίου«Ένα βιβλίο που σε ταξιδεύει»

• Γενικής Χρήσης, Δημ. Παρουσιάσεων και Επεξεργαστή κειμένου,

• Οπτικοποίησης Google Earth• Φυλλομετρητή - Μηχανών Αναζήτησης, • Αισθητικής Έκφρασης και Ανάπτυξης της

Δημιουργικότητας, • Εννοιολογικής Χαρτογράφησης και• Ηλεκτρονικής Αξιολόγησης

ΕΠΙΜΟΡΦΟΥΜΕΝΗ: Ελένη ΧρυσανθακοπούλουΚΣΕ ΑΜΑΛΙΑΔΑΣ, 4898-2

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 – ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2014

Α. Συνοπτική παρουσίαση του σεναρίου

Με το σενάριο αυτό γίνεται προσπάθεια προκειμένου οι μαθητές να γνωρίσουν μέσα από δραστηριότητες ερευνητικές και ανακάλυψης ότι ένα από τα κοινά στοιχεία που μοιράζονται είναι ο τόπος στον οποίο ζουν και δραστηριοποιούνται. Αυτό μπορεί να γίνει αντιληπτό όταν διερευνήσουν τα σύνορά του, τις οδούς, τα ιστορικά μνημεία και αξιοθέατα που τον περιβάλλουν. Μπορούν σταδιακά να αντιληφθούν ότι είναι πρωταγωνιστές μέσα σε ένα θεατρικό δρώμενο που η ίδια η πόλη διαπλάθει με το πέρασμα του χρόνου και αφήνει το στίγμα της ιστορίας της.

Η διδακτική ενότητα «Ένα βιβλίο που σε ταξιδεύει» του γνωστικού αντικειμένου «Γλώσσα» της Β΄ τάξης αποτελεί ένα ενδεικτικό παράδειγμα μίας μικρής σε έκταση διδασκαλίας, κατά την οποία συνδυάζονται η γνώση για τον τόπο όπως αυτός μπορεί να αποτυπωθεί σε ένα χάρτη, η αποκωδικοποίηση των πληροφοριών του, αλλά και η ενεργός συμμετοχή των Τ.Π.Ε στη διδακτική πράξη μέσα από την εφαρμογή εκπαιδευτικών λογισμικών με παιγνιώδεις δραστηριότητες που στόχο έχουν να εξασφαλίσουν την ενεργό συμμετοχή του μαθητή.

Α.1 Τίτλος Διδακτικού Σεναρίου

«Ένα βιβλίο που σε ταξιδεύει»

Α.2 Δημιουργός του εκπ/κου σεναρίου

Χρυσανθακοπούλου Ελένη

Α.3 Εμπλεκόμενες Γνωστικές περιοχές

Το σενάριο πραγματεύεται γνωστικές περιοχές του γνωστικού αντικειμένου «Γλώσσα» της Β΄ τάξης, με επεκτάσεις στη Μελέτη Περιβάλλοντος και την Αισθητική Αγωγή.

Α.4 Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών

1) Οι μαθητές γνωρίζουν τη χρηστικότητα και λειτουργικότητα ενός τουριστικού οδηγού και μπορούν να ανιχνεύουν διάφορες πληροφορίες κατά την ανάγνωσή του.

2) Οι μαθητές σε προηγούμενη ενότητα έχουν επικοινωνήσει μεταξύ τους αλληλογραφώντας. Έχουν επισκεφθεί το ταχυδρομείο της πόλης μας και έχουν αποστείλει τα γράμματά τους είτε σε κάποιον συμμαθητή τους, είτε σε κάποιο συγγενικό τους πρόσωπο. Επομένως γνωρίζουν πως πολύ σημαντικό στοιχείο για τη σωστή αποστολή ενός γράμματος είναι η διεύθυνση του παραλήπτη που ορίζεται από την οδό στην οποία μένει. Με το συγκεκριμένο σενάριο θα γίνει προσπάθεια, προκειμένου οι μαθητές «διαβάζοντας» το χάρτη της πόλης τους να προσανατολιστούν καλύτερα, να εντοπίσουν τη θέση της κατοικίας τους και να συνδέσουν το όνομα της οδού που διαμένουν με το ιστορικό πρόσωπο ή γεγονός που έδωσε το όνομά του.

Α.5 Εκτιμώμενη διάρκεια

Για την υλοποίηση του συγκεκριμένου σεναρίου απαιτούνται 5 διδακτικές ώρες.

Α.6 Συσχετισμός με το Αναλυτικό Πρόγραμμα

Σύμφωνα και με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών και το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών (ΔΕΠΠΣ, 2003) οι μαθητές μέσω της ένταξης και χρήσης

κατάλληλου εκπαιδευτικού λογισμικού, ενθαρρύνονται στο χειρισμό αφηρημένων ιδεών και εννοιών, στον πειραματισμό και τη διερεύνηση, στην ανεύρεση σχημάτων και την αναζήτηση σχέσεων. Οι μαθητές μέσω του σεναρίου αυτού θα έχουν τη δυνατότητα να εξοικειωθούν περισσότερο με τα διάφορα λογισμικά προγράμματα και να ανακαλύψουν τη νέα γνώση μέσω ευχάριστων δραστηριοτήτων.

Α.7 Ανάλυση περιεχομένου

Οι μαθητές με την υλοποίηση του συγκεκριμένου σεναρίου και τη βιωματική δραστηριοποίησή τους στις εργασίες του να είναι σε θέση να «διαβάζουν» έναν τουριστικό ή πόλεως χάρτη και να ανιχνεύουν-εντοπίζουν τα βασικά του στοιχεία (αξιοθέατα). Επιπλέον να είναι σε θέση, όσο επιτρέπει η μικρή τους ηλικία, να εντοπίζουν στο χάρτη της πόλης τους την κατοικία τους και όλα τα στοιχεία που την περιστοιχίζουν (σχολείο, εκκλησία, οδοί).

Β. Οι εναλλακτικές αντιλήψεις των μαθητών

Από συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν με τους μαθητές διαπιστώθηκε ότι δε γνώριζαν για ποιο λόγο χρησιμοποιούμε τις οδούς ως σημείο αναφοράς για την εύρεση ενός τόπου. Μάλιστα δεν είχαν ποτέ άλλοτε έρθει σε επαφή με χάρτη της πόλης τους, παρά μόνο με γεωφυσικούς χάρτες και πολιτικούς που χρησιμοποιούμε στην τάξη για την ανίχνευση των φυσικών συνόρων νομών και πόλεων. Για πρώτη φορά ήρθαν σε επαφή με το λογισμικό Οπτικοποίησης Google Earth που τους έδωσε τη δυνατότητα να δουν από ψηλά την πόλη τους και να εντοπίσουν ακόμα και την κατοικία τους. Μάλιστα πολλοί μαθητές αντιλήφθηκαν πως μένουν πολύ κοντά ο ένας με τον άλλο και για αυτό το λόγο είναι και συμμαθητές στο ίδιο σχολείο.

Γ. Στόχοι του εκπ/κου σεναρίου

Με το πέρας του εκπαιδευτικού σεναρίου οι μαθητές να είναι σε θέση να «διαβάζουν» τουριστικούς χάρτες ή το χάρτη της πόλης τους, να εξασκηθούν στην αναζήτηση πληροφοριών και να μπορούν με τη βοήθειά τους να προσανατολίζονται, αλλά κυρίως και με δεδομένο τη μικρή τους ηλικία να καταλάβουν τη λειτουργικότητα των οδών.

1. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο

Γ. 1.1 Οι μαθητές να συνειδητοποιήσουν τη λειτουργία του χάρτη στη ζωή μας ως εργαλείου προσανατολισμού.

Γ 1. 2 Να καταλάβουν τη χρηστικότητα του χάρτη ως προς την εύρεση οδών, περιοχών και τόπων.

Γ 1.3 Να μπορούν να διαβάζουν έναν τουριστικό οδηγό, να ενημερώνονται και να εντοπίζουν τις βασικές του πληροφορίες, επεξηγώντας σύμβολα και έννοιες.

2. Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών

Γ. 2.1 Να γνωρίσουν τις δυνατότητες του Η/Υ ως εργαλείου ανακάλυψης της γνώσης.

Γ. 2.2 Να εξοικειωθούν με τα διάφορα λογισμικά προγράμματα και να εκφραστούν δημιουργώντας με το πρόγραμμα καλλιέργειας της αισθητικής έκφρασης.

Γ. 2.3 Να βιώσουν τη χαρά της ανακάλυψης και οικοδόμησης της νέας γνώσης μέσα από περιβάλλοντα αλληλεπίδρασης κατά τη διάρκεια της ενασχόλησής τους με τα διάφορα λογισμικά.

3. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία

Γ.3.1 Να εμπλακούν σε δραστηριότητες ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας.

Γ.3.2 Να αναπτύξουν την κριτική και δημιουργική σκέψη, συναισθηματική νοημοσύνη και φαντασία.

Γ.3.3 Να αναπτύξουν δεξιότητες παρατήρησης, ανακάλυψης, διερεύνησης και βιωματικής μάθησης, ώστε να αποκτήσει προσωπικό νόημα γι’ αυτούς η μάθηση.

Δ. Διδακτικό υλικό και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Δ.1 Υλικοτεχνική υποδομή

Για την πραγματοποίηση του συγκεκριμένου σεναρίου θα χρησιμοποιηθούν:

Η γωνιά Η/Υ, όπου θα πραγματοποιηθούν οι εργασίες των μαθητών ανά ομάδα και τα διάφορα λογισμικά, τα οποία θα είναι εγκατεστημένα στον υπολογιστή. Τα λογισμικά που θα χρησιμοποιηθούν είναι τα εξής: Το λογισμικό οπτικοποίησης Google Earth, όπου οι μαθητές θα εντοπίσουν την πόλη τους, τα σύνορά της, τα σπίτια και το σχολείο τους, πληκτρολογώντας τις οδούς. Το λογισμικό αισθητικής έκφρασης και ανάπτυξης της δημιουργικότητας Revelation Natural Art, όπου οι μαθητές θα σκιαγραφήσουν τη θέση του σχολείου τους καθώς και τις οδούς που το περιβάλλουν. Την ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Wikipedia, όπου οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες αναζητούν πληροφορίες για διάφορες περιοχές της Ελλάδας που παρουσιάζουν αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Το λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Cmap Tools, όπου οι διάφορες ομάδες σχεδιάζουν τους χάρτες τους με τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα κάθε περιοχής. Το λογισμικό ηλεκτρονικής αξιολόγησης Hot Potatoes, όπου οι μαθητές θα αξιολογήσουν τις γνώσεις τους μέσα από παιγνιώδεις δραστηριότητες.

Δ.2 Διδακτικό υλικό

Ως υποστηρικτικό διδακτικό υλικό θα χρησιμοποιηθεί το βιβλίο της Γλώσσας, Β' τάξη, σελ.21-30.

Τα ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ που αφορούν στο γνωστικό αντικείμενο της Γλώσσας, Β' Δημοτικού, τα Συμπληρωματικά προς τα ισχύοντα πιλοτικά προγράμματα σπουδών, τα ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ που αφορούν στην Πληροφορική και τις Νέες τεχνολογίες στο Δημοτικό, και το Βιβλίο δασκάλου Γλώσσας, Β΄τάξης, σελ. 46

Ε. Περιγραφή και δραστηριότητες υλοποίησης του σεναρίου

Ε.1 Οργάνωση της Τάξης

Η οργάνωση της διδασκαλίας θα πάρει τις δύο παρακάτω βασικές μορφές:

• Εργασία με το σύνολο της τάξης

• Εργασία των μαθητών σε ομάδες 3- 4 ατόμων

Για την υλοποίηση του σεναρίου θα χρησιμοποιηθεί η γωνιά υπολογιστή, όπου ένας υπολογιστής προσφέρεται για την εργασία σε ομάδες, ενώ οι υπόλοιπες λαμβάνουν οδηγίες για την εκπόνηση παράλληλης δραστηριότητας. Οι μαθητές είναι χωρισμένοι σε τέσσερις ομάδες (κίτρινη, κόκκινη, μπλε, πράσινη), ανάλογα με το επίπεδο γνώσης τους χειρισμού του η/υ και το γενικότερο γνωστικό τους επίπεδο. Κάθε ομάδα έπειτα από κατάλληλη παρότρυνση κατευθύνεται προς τη γωνιά του υπολογιστή και εκτελεί την ανάλογη δραστηριότητα, οι υπόλοιπες ομάδες απασχολούνται με τη συμπλήρωση φύλλων εργασίας.

Ε.2 Διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές

1. Θεωρητική προσέγγιση

Σε όλη τη διάρκεια του σεναρίου θα ακολουθηθεί η ανακαλυπτική μέθοδος του Bruner, κατά την οποία ο εκπαιδευτικός ενέχει ρόλο εμψυχωτή και παρακινεί τους μαθητές να προσεγγίσουν και να ανακαλύψουν μόνοι τους τη νέα γνώση. Συγκεκριμένα ο εκπαιδευτικός παρακινεί τους μαθητές του να παρατηρήσουν τα στοιχεία ενός χάρτη και ενός τουριστικού οδηγού. Οι μαθητές εξασκούνται στην ανακάλυψη πληροφοριών μέσα από το διαδίκτυο. Γνωρίζουν για νέους τόπους, μαθαίνουν για την ιστορία τους, αναγνωρίζουν στοιχεία της καθημερινής τους ζωής επάνω στο χάρτη της πόλης τους.

Με αυτό τον τρόπο μαθαίνουν για τη ζωή των συμμαθητών τους (πού μένουν, ποια διαδρομή κάνουν μέχρι το σχολείο, ποιες είναι οι συνήθεις διαδρομές που πραγματοποιούν). Επιπλέον μαθαίνουν για τα διάφορα ιστορικά στοιχεία της περιοχής τους και ανακαλύπτουν πως συνδέονται μεταξύ τους μέσω ενός κοινού τόπου και μίας κοινής ιστορίας, γιατί μία πόλη αποτελεί συνδετικό κρίκο που διαιωνίζει μία κοινή ιστορία μεταξύ των ανθρώπων.

2. Μεθοδολογική προσέγγιση

Καθ’ όλη τη διάρκεια της αφόρμησης θα ακολουθηθεί το παραδοσιακό-δασκαλοκεντρικό μοντέλο, όπου οι ομάδες θα ενημερωθούν σχετικά με το πλαίσιο του σεναρίου και τον τρόπο με τον τρόπο με τον οποίο θα εργαστούν. Θα γίνει ειδική αναφορά και ενημέρωση σχετικά με τα διάφορα λογισμικά, η εκμάθηση των οποίων μπορεί να απαιτεί αρκετό χρόνο και ο τρόπος με τον οποίο θα επιτευχθεί η αξιολόγησή τους, προκειμένου να μην υπάρχει άγχος, αλλά να καλλιεργηθεί περισσότερο η χαρά της δημιουργίας μέσω της παιγνιώδους χρήσης των διάφορων λογισμικών. Για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων θα πραγματοποιηθεί εργασία σε ομάδες. Η αλληλεπίδρασή τους προς την ανακάλυψη της γνώσης συντελεί στην ανάπτυξη σχέσεων μέσα στην ομάδα, στη συνεργασία και στη σύνδεση όσων μαθαίνουν με τη ζωή.

3. Διδακτική προσέγγιση με ΤΠΕ

Η ένταξη των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην εκπαίδευση έχει δημιουργήσει νέα περιβάλλοντα μάθησης για τους μαθητές. Τα λογισμικά που χρησιμοποιήθηκαν έχουν σκοπό να δημιουργήσουν ένα ευχάριστο, διαδραστικό και βιωματικό περιβάλλον μάθησης για τους μαθητές που ομαδοσυνεργατικά εργάστηκαν για την ολοκλήρωση του συγκεκριμένου σεναρίου.

Ε. 3 Περιγραφή δραστηριοτήτων σεναρίου

1η διδακτική ώρα

1η δραστηριότητα

Υλοπ. Στόχοι: Γ.1.1, Γ.1.2, Γ.1.3

Οι μαθητές προκειμένου να αποκτήσουν μεγαλύτερη εξοικείωση με τον τουριστικό οδηγό και την ανεύρεση πληροφοριών μέσα από αυτόν, ξεφυλλίζουν διάφορους τουριστικούς οδηγούς και κατανοούν τη δομή και το περιεχόμενό τους. Επιπλέον, εξασκούνται στην αποκωδικοποίηση των συμβόλων που εμπεριέχονται σε αυτούς. Αρχικά, διαβάζουμε το απόσπασμα που αναφέρεται στην περιοχή των Καλαβρύτων, μια και περιέχεται αντίστοιχο απόσπασμα και στο βιβλίο μας. Στη συνέχεια διαβάζουμε το αντίστοιχο κείμενο για την πόλη μας και αναζητούμε διάφορες πληροφορίες (αρχαιολογικοί χώροι, μουσεία, μνημεία). Οι μαθητές δημιουργούν το δικό τους κείμενο στο MS Word αναφέροντας όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την περιοχή τους. To Ms Word είναι ένα ιδιαίτερα προσφιλές πρόγραμμα και αποδεικνύεται ιδιαίτερα εύχρηστο για τους μαθητές αυτής της ηλικίας, καθώς συνδυάζει τη γραφή, επεξεργασία ενός απλού κειμένου με διάφορες επιλογές μορφοποίησής του.

Επισημαίνεται πως τα κείμενα των μαθητών θα δημοσιευθούν στον τουριστικό οδηγό με τα αξιοθέατα του νομού μας.

Εικόνα 1Παράδειγμα από την εργασία των μαθητών στο Ms Word

2η διδακτική ώρα

2η δραστηριότητα

Υλοπ. Στόχοι: Γ.2.1, Γ.2.2

Με τη χρήση του Λογισμικού Οπτικοποίησης Google Earth οι μαθητές γνωρίζουν από κοντά την πόλη τους.

Η εφαρμογή λειτουργεί ως ένα άριστο, σύγχρονο εποπτικό μέσο διδασκαλίας, που κάνει την παράδοση κατανοητή, ελκυστική, διασκεδαστική και γοητευτική. Εκτός τούτου η διδασκαλία γίνεται μαθητοκεντρική, δηλαδή ο μαθητής παύει να έχει το ρόλο ενός παθητικού δέκτη. Οι μαθητές μπορούν, μέσω της εικονικής πραγματικότητας, που προσφέρει το εργαλείο αυτό να περιηγηθούν σε όλη τη Γη με τη βοήθεια του διαδικτύου, με αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται η διάδραση και όταν δουλεύουν σε ομάδες αναπτύσσουν σχέσεις αλληλεπίδρασης.

Με το συγκεκριμένο λογισμικό οι μαθητές προσπαθούν να διακρίνουν τα σπίτια τους, το σχολείο, τους δρόμους που διασχίζουν καθημερινά, ενώ αναγνωρίζουν και τις διάφορες οδούς. Αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι ένας τουριστικός οδηγός σε έντυπη μορφή μπορεί να αντικατασταθεί από ένα τέτοιου είδους εργαλείο, το οποίο προσφέρει πολλές δυνατότητες αλληλεπίδρασης. Αφού προηγηθεί η γνωριμία με το λογισμικό, ακολουθεί εργασία κατά ομάδες με το χάρτη της πόλης μας. Οι μαθητές ανοίγουν το χάρτη της πόλης όπου

εμπεριέχεται στο φάκελο του μαθήματος στην επιφάνεια εργασίας και απαντούν γραπτώς στις ερωτήσεις που ακολουθούν σχετικά με τον προσανατολισμό μέσα στην πόλη.

Εικόνα 2 Το περιβάλλον διεπαφής του λογισμικού Google Earth

3η δραστηριότητα

3η διδακτική ώρα

Υλοπ.Στόχοι: Γ.2.3, Γ.3.3

Οι μαθητές αφού γνωρίσουν την πόλη τους και εξασκηθούν στην ανεύρεση των οδών ανοίγουν το λογισμικό αισθητικής έκφρασης και ανάπτυξης της δημιουργικότητας Revelation Natural Art. Από το φάκελο του μαθήματος που βρίσκεται στην επιφάνεια εργασίας ανοίγουν το φύλλο εργασίας 2.

Εικόνα 3 Το φύλλο εργασίας του λογισμικού Revelation Natural Art

Το συγκεκριμένο λογισμικό αποτελεί μία γενικής χρήσης εφαρμογή γραφικών που στοχεύει κυρίως σε μικρής ηλικίας χρήστες. Είναι ένα απλό, αλλά περιεκτικό εργαλείο για την τέχνη και το σχέδιο. Περιέχει ένα ευρύ φάσμα καλλιτεχνικών πινέλων και άλλων εργαλείων κατάλληλων για ζωγραφική και συγγραφή κειμένου, με την προσθήκη έτοιμων σχεδίων ή βασικών γεωμετρικών σχημάτων.

Με τα εργαλεία που διαθέτει το πρόγραμμα τούς ζητείται να δημιουργήσουν ένα μικρό χάρτη, στον οποίο θα προσθέσουν τις οδούς γύρω από το σχολείο τους.

Εικόνα 4 Το περιβάλλον διεπαφής του λογισμικού Revelation Natural Art

4η διδακτική ώρα

4η δραστηριότητα

Υλοπ. Στόχοι: Γ.2.2, Γ.2.3 , Γ.3.3

Οι μαθητές από το φάκελο του μαθήματος ανοίγουν το έγγραφο με τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις(Φύλλο εργασίας 3α).

Είναι χωρισμένοι σε τέσσερις ομάδες (κόκκινη, πράσινη, μπλε, κίτρινη). Κάθε ομάδα αναζητά πληροφορίες μέσω της Wikipedia για κάποιο μέρος που παρουσιάζει ξεχωριστή ιστορική ιδιαιτερότητα.

Στη συνέχεια, κάθε ομάδα δημιουργεί στο λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Cmap Tools το δικό της χάρτη με την περιοχή που είχε αναλάβει.

Εικόνα 5 Παράδειγμα από την εργασία των μαθητών με το λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης CMap Tools

Εικόνα 6 Το περιβάλλον διεπαφής του λογισμικού Cmap Tools

Το συγκεκριμένο λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης αποτελεί μία ιδιαίτερη κατηγορία εκπαιδευτικού λογισμικού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλες τις βαθμίδες και για όλα τα γνωστικά αντικείμενα και συνίσταται στην τεχνική οπτικοποίησης των σχέσεων ανάμεσα σε έννοιες. Οι κόμβοι αναπαριστούν τις έννοιες και οι σύνδεσμοι τις σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες ή αιτίες που προκαλούν ένα γεγονός.

Αφού κάθε ομάδα έχει εργαστεί επάνω στις διάφορες περιοχές, παροτρύνεται να ανοίξει το πρόγραμμα δημιουργίας παρουσιάσεων MS Power Point από το φάκελο του μαθήματος και να βάλει κάτω από κάθε φωτογραφία το όνομα της περιοχής που εικονίζεται. Και εδώ η εργασία θα πραγματοποιηθεί ανά ομάδα.

5η διδακτική ώρα

5η δραστηριότητα

Υλοπ. Στόχοι: Γ.2.1, Γ.3.3

Για την αξιολόγηση των μαθητών έχει δημιουργηθεί ένα σταυρόλεξο με το λογισμικό ηλεκτρονικής αξιολόγησης Hot Potatoes.

Εικόνα 7 Παράδειγμα από το φύλλο ηλεκτρονικής αξιολόγησης λογισμικού Hot Potatoes

Το συγκεκριμένο λογισμικό παράγει τις ασκήσεις σε μορφή html και είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν τοπικά ή στο διαδίκτυο με τη χρήση φυλλομετρητή (browser). Όλα τα φύλλα εργασιών, οι διευθύνσεις των ιστοσελίδων, τα βίντεο που θα χρησιμοποιηθούν έχουν τοποθετηθεί μέσα σε ειδικό φάκελο στην επιφάνεια εργασίας για να είναι εύκολα προσβάσιμα από τους μαθητές.

Ε. 4 Φύλλα εργασίας

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3α

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3β

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4

Ε. 5 Δραστηριότητες υλοποίησης του εκπ/κου σεναρίου

Ε.5.α. Δραστηριότητες ψυχολογικής και γνωστικής προετοιμασίας

Αρχικά, προκειμένου οι μαθητές να έρθουν σε μία πρώτη επαφή με το αντικείμενο που θα πραγματευθούμε και στην παρούσα περίπτωση είναι ένα νέο κειμενικό είδος, οι τουριστικοί οδηγοί, η αποκωδικοποίηση πληροφοριών από αυτούς, ο σωστός προσανατολισμός μεταξύ των οδών για την εύρεση του προορισμού μας, φέρνουμε στην τάξη διάφορους τουριστικούς οδηγούς. Προσπαθούμε να εντοπίσουμε τα κυριότερα χαρακτηριστικά τους, παρατηρούμε τη σημαντικότητα των εικόνων και τις διαδρομές που είναι σχεδιασμένες στο χάρτη και μας οδηγούν σε έναν συγκεκριμένο προορισμό. Στη συνέχεια, επιλέγουν έναν προορισμό και στο MS Word γράφουν για αυτόν προσπαθώντας να συντάξουν ένα κείμενο που θα δημοσιευθεί σε τουριστικό οδηγό.

Εικόνα 8Εικόνα από την εργασία των μαθητών σε έντυπη μορφή πριν την δημιουργία του κειμένου σε ηλεκτρονική μορφή

Ε.5.β. Δραστηριότητες διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου

Οι μαθητές παρακινούνται να ανοίξουν από το φάκελο του μαθήματος το φύλλο εργασίας του λογισμικού Google Earth.(Φύλλο εργασίας 1) Προσπαθούν να εντοπίσουν τη συνοικία τους και να καθορίσουν τα σύνορα της γειτονιάς και του σχολείου τους. Επιπλέον από τις επιλογές που διαθέτει το λογισμικό, μπορούν να επιλέξουν να πλοηγηθούν μέσα από τρισδιάστατα κτήρια. Στη συνέχεια ανοίγουν το φύλλο εργασίας με το χάρτη της πόλης τους και απαντούν σε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου σχετικά με τη θέση του σχολείου και του σπιτιού τους.

Ε.5.γ. Δραστηριότητες εμπέδωσης - γενίκευσης του γνωστικού αντικειμένου

Οι μαθητές ανοίγουν από το φάκελο του μαθήματος το φύλλο εργασίας που παραπέμπει στην εργασία τους με το λογισμικό Revelation Natural Art.

Εικόνα 9 Εικόνα από την εργασία των μαθητών στο Revelation Natural Art

Στο σημείο αυτό είναι ελεύθεροι ανά ομάδες να σχηματίσουν το δικό τους χάρτη και να αποδώσουν τη θέση του σχολείου τους και των γειτονικών οδών. Στη συνέχεια μπορούν να διακοσμήσουν το χάρτη τους με ό,τι επιπρόσθετο στοιχείο επιθυμούν. Μία ανάλογη δραστηριότητα εμπέδωσης-γενίκευσης του γνωστικού αντικειμένου είναι και η δημιουργία εννοιολογικών χαρτών με το λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Cmap Tools, όπου οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες επισκέπτονται μέσω της Wikipedia διάφορες περιοχές με αυξημένο αρχαιολογικό ενδιαφέρον και δημιουργούν τους δικούς τους χάρτες με τα στοιχεία που πρέπει να γνωρίζει ο επισκέπτης.

Εικόνα 10 Παράδειγμα από την εργασία των μαθητώνμε το λογισμικό Cmap Tools

Ε.5.δ. Δραστηριότητες αξιολόγησης του γνωστικού αντικειμένου

Η αξιολόγηση των μαθητών θα επιτευχθεί με ευχάριστο και διασκεδαστικό τρόπο μέσω του λογισμικού ηλεκτρονικής αξιολόγησης Hot Potatoes, όπου ανά ομάδες θα προσπαθήσουν να συμπληρώσουν τις σωστές έννοιες που αντιστοιχούν στους ορισμούς.

Ε.5.ε. Μεταγνωστικές δραστηριότητες

Οι μαθητές ανατρέχουν στον ιστότοπο www . jele . gr , όπου έχουν την ευκαιρία μέσα από ένα ευχάριστο γραφικό περιβάλλον να μάθουν παίζοντας. (εδώ επιλέγουμε την ενότητα του μαθήματος κυκλοφοριακής αγωγής).

Επιπρόσθετα, από το φάκελο του μαθήματος οι μαθητές ανοίγουν την παρουσίαση του προγράμματος παρουσιάσεων MS Power Point και αντιστοιχίζουν τις εικόνες των περιοχών που εμφανίζονται με την ονομασία τους.

Εικόνα 11 Εργασία στο πρόγραμμα παρουσιάσεων MS Power Point.

Εικόνα 12 Παράδειγμα από την εργασία των μαθητών στο πρόγραμμα παρουσιάσεων MS Power Point

Στ. Αξιολόγηση

Στ. 1 Αξιολόγηση των μαθητών

Οι μαθητές στην πλειοψηφία τους κατάφεραν να εξοικειωθούν με τα διάφορα λογισμικά και να λειτουργήσουν εποικοδομητικά στα πλαίσια των ομάδων τους. Ήταν σημαντικό το γεγονός ότι διατηρήθηκε ο παιγνιώδης και βιωματικός χαρακτήρας των δραστηριοτήτων, κάτι που προσέδωσε μεγαλύτερη ευχαρίστηση και χαρά στην ανακάλυψη και οικοδόμηση της νέας γνώσης. Τα διάφορα λογισμικά, τα ευχάριστα γραφικά περιβάλλοντα συνέβαλαν στην προώθηση της διερευνητικής μάθησης, ενώ εκτός από γνωστικές, καλλιεργήθηκαν και άλλες δεξιότητες, συναισθηματικού και συμπεριφορικού τύπου, εφόσον οι μαθητές αλληλεπίδρασαν μεταξύ τους, αντάλλαξαν γνώμες, λειτούργησαν ομαδοσυνεργατικά.

Στ. 2 Αξιολόγηση σεναρίου

Σε γενικές γραμμές οι μαθητές εργάστηκαν εποικοδομητικά για την εφαρμογή του σεναρίου, μαθαίνοντας τα διάφορα λογισμικά και τη λειτουργία τους. Λειτούργησαν ομαδοσυνεργατικά και προσπάθησαν να εκτελέσουν όλες τις δραστηριότητες. Το πιο σημαντικό είναι ότι τα λογισμικά που χρησιμοποιήθηκαν είχαν παιγνιώδη και βιωματικό χαρακτήρα, με αποτέλεσμα να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των μαθητών που δημιουργικά ασχολήθηκαν μαζί τους.

Τα μειονεκτήματα από την εφαρμογή του σεναρίου ήταν ο μοναδικός υπολογιστής στην τάξη μας, στον οποίο οι μαθητές εκτέλεσαν όλες τις δραστηριότητες και ο περισσότερος χρόνος που χρειαστήκαμε, από αυτόν που είχαμε υπολογίσει, καθώς όλες οι ομάδες δεν κινήθηκαν με τον ίδιο ρυθμό, καθώς χρειάστηκε να περάσει κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι να μπορέσουν όλοι να κατανοήσουν τον τρόπο λειτουργίας των λογισμικών και τη διαδικασία ολοκλήρωσης των δραστηριοτήτων.

Ζ. Βιβλιογραφία - Δικτυογραφία

Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) & Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (ΑΠΣ)

Μελέτη Περιβάλλοντος Β' Δημοτικού (Βιβλίο μαθητή)

Μελέτη Περιβάλλοντος Β' Δημοτικού (Βιβλίο δασκάλου)

ITYΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ. (2013), Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης (Τεύχος 1: Γενικό Μέρος, Τρίτη έκδοση). Πάτρα: ΙΤΥΕ

ΕΑΙΤΥ. (2010), Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης (Τεύχος 2: Κλάδοι ΠΕ 70, Δεύτερη έκδοση). Πάτρα: ΕΑΙΤΥ