Ο ερωτευμένος εγκέφαλος…Κωνσταντίνος Χρήστος Δαουλτζής, PhDc, MSc, BA

1 / 26KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA

Τι είναι αγάπη…;

«Αγάπη είναι απλά ο τρόπος του εγκεφάλου να φροντίσει έναν άλλον εγκέφαλο»

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 2 / 26

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 3 / 26

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 4 / 26

Τύποι αγάπης…

Εάν νοιώθετε κάτι διαφορετικό, τότε είναι διαφορετικό

Τα τρία συστήματα της Fisher (2016):

Λαγνεία (Σεξ)

Έρωτας (Έρωτας πάθους / Ρομαντικός έρωτας)

Δεσμός (Συντροφική αγάπη)

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 5 / 26

Πάθος: Μη επιλεκτικό, η καλή προσαρμογή δεν είναι σημαντικήΚινητήριες δυνάμεις:

◦ Τεστοστερόνη: Αυξάνει τη σεξουαλική διέγερση σε άνδρες και γυναίκες

Οιστραδιόλη: ◦ Σχετίζεται με αυξημένη σεξουαλική δραστηριότητα στις γυναίκες

◦ Μεγαλύτερη συχνότητα αυνανισμού

◦ Προτίμηση για «αρρενωπά» πρόσωπα

Εγκεφαλικές περιοχές -κλειδιά:◦ Ντοπαμίνη και Νορεπινεφρίνη

◦ Νησιωτικός φλοιός

◦ Φλοιός της πρόσθιας μοίρας της έλικας του προσαγωγίου

◦ Υποθάλαμος

◦ Επικλινής πυρήνας

◦ Κοιλιακή καλύπτρα

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 6 / 26

Έρωτας:Έξαρση και ευφορία

Αύξηση σε:◦ Ντοπαμίνη◦ Νορεπινεφρίνη◦ Νευρικό αυξητικό παράγοντα

Μείωση σε: ◦ Σεροτονίνη◦ Δραστηριότητα μετωπιαίων λοβών◦ Δραστηριότητα αμυγδαλής◦ Δραστηριότητα βρεγματικού λοβού

Εγκεφαλικές περιοχές -κλειδιά:◦ Φλοιός της πρόσθιας μοίρας της έλικας του προσαγωγίου◦ Ιππόκαμπος◦ Επικλινής πυρήνας◦ Υποθάλαμος◦ Κοιλιακή καλύπτρα◦ Κερκοφόρος πυρήνας

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 7 / 26

Δεσμός: Συντροφική αγάπηΧωρίς εντάσεις τύπος αγάπης, συναισθηματικός δεσμός

Παράδειγμα: ηλικιωμένοι, παντρεμένοι για 50 χρόνια

Αύξηση σε:◦ Οξυτοκίνη◦ Βασοπρεσσίνη

Μείωση σε:◦ Σεροτονίνη

◦ Παράγεται στον υποθάλαμο

◦ Εκκρίνεται από την υπόφυση

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 8 / 26

Κέντρα ευχαρίστησης στον εγκέφαλο

1. Ο αισθητήριος φλοιός στέλνεισήματα στην κοιλιακή καλύπτρα,δείχνοντας δραστηριότηταευχαρίστησης

2. Η κοιλιακή καλύπτρααπελευθερώνει ντοπαμίνη η οποίαφτάνει στον επικλινή πυρήνα

3. Μεγάλες ποσότητες ντοπαμίνηςαπελευθερώνονται στον επικλινήπυρήνα, προκαλώντας αισθήματαεπιθυμίας και ευχαρίστησης ταοποία γίνονται αντιληπτά ωςσημαντικά

4. Η ντοπαμίνη φτάνει στονπρομετωπιαίο φλοιό, ενισχύονταςτην αίσθηση της ευχαρίστησης

Orbitofrontal Cortex (OFC)

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 9 / 26

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 10 / 26

Πείραμα πεδίου:Clark & Hatfield (1989)

Φοιτητές προσέγγισαν άλλους φοιτητές του αντίθετου φύλου και τους πρότειναν:

«Σ’ έχω δει στο πανεπιστήμιο και μου αρέσεις»

Η δήλωση αυτή ακολουθήθηκε από μία από τις τρεις προσκλήσεις:

«Θέλεις να βγούμε απόψε;»

«Θέλεις να έρθεις σπίτι μου;»

«Θέλεις να κοιμηθούμε μαζί;»

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 11 / 26

Ραντεβού Πρόσκληση στο σπίτι Σεξουαλική πρόσκληση

0

20

40

60

80

100

Περίπου τα μισά άτομα ανεξαρτήτως φύλου είπαν «ναι» στο ραντεβού

Πο

σο

στό

ατό

μω

ν π

ου ε

ίπα

ν «Ν

αι»

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 12 / 26

0

20

40

60

80

100

Περίπου τα μισά άτομα ανεξαρτήτως φύλου είπαν «ναι» στο ραντεβού

Πο

σο

στό

ατό

μω

ν π

ου ε

ίπα

ν «

Να

ι»

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA

Ραντεβού Πρόσκληση στο σπίτι Σεξουαλική πρόσκληση

13 / 26

0

20

40

60

80

100

Ούτε μία γυναίκα δε δέχτηκε τη σεξουαλική πρόσκληση

Περίπου τα μισά άτομα ανεξαρτήτως φύλου είπαν «ναι» στο ραντεβού

Ποσ

οσ

τό α

τόμ

ων

που

είπ

αν

«Ν

αι»

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA

Ραντεβού Πρόσκληση στο σπίτι Σεξουαλική πρόσκληση

14 / 26

0

20

40

60

80

100

Ούτε μία γυναίκα δε δέχτηκε τη σεξουαλική πρόσκληση

Περίπου τα μισά άτομα ανεξαρτήτως φύλου είπαν «ναι» στο ραντεβού

Πο

σο

στό

ατό

μω

ν π

ου ε

ίπα

ν «

Να

ι»

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA

Ραντεβού Πρόσκληση στο σπίτι Σεξουαλική πρόσκληση

15 / 26

Περισσότεροι άνδρες δέχτηκαν τη σεξουαλική πρόσκληση

0

20

40

60

80

100

Ούτε μία γυναίκα δε δέχτηκε τη σεξουαλική πρόσκληση

Περίπου τα μισά άτομα ανεξαρτήτως φύλου είπαν «ναι» στο ραντεβού

Πο

σο

στό

ατό

μω

ν π

ου ε

ίπα

ν «Ν

αι»

Αν οι άνδρες αρνούνταν, τότε συνήθως έδιναν εξηγήσεις όπως «βγαίνω με κάποια»

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA

Ραντεβού Πρόσκληση στο σπίτι Σεξουαλική πρόσκληση

16 / 26

Προτιμήσεις γυναικώνΟικονομική άνεση

Καλές οικονομικές προοπτικές

Υψηλή κοινωνική θέση

Μεγαλύτεροι σε ηλικία άνδρες

Φιλοδοξία και ευφυΐα

Αξιοπιστία και σταθερότητα

Φυσική ρώμη

Καλή σωματική υγεία και Φυσική εμφάνιση

Αγάπη και Δέσμευση

Επιθυμία απόκτησης παιδιών

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 17 / 26

Προτιμήσεις ανδρώνΟι άνδρες επιθυμούν γυναίκες που είναι:◦ Έξυπνες

◦ Με ευγένεια

◦ Με χιούμορ

◦ Με κατανόηση

◦ Υγιείς

◦ Να έχουν παρόμοιες αξίες, προσωπικότητα και θρησκευτικές πεποιθήσεις

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 18 / 26

Επιπλέον...Νεότητα◦ Ένδειξη γονιμότητας

Ομορφιά◦ Ένδειξη ευρωστίας

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 19 / 26

Νευροβιολογία των Διαπροσωπικών Σχέσεων(Daniel Siegel)

Βασικές αρχές

Ο νους είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει ροή ενέργειας και πληροφοριών.

Το μυαλό αναπτύσσεται καθώς η γενετικά προγραμματισμένη ωρίμανση τουεγκεφάλου ανταποκρίνεται στην αδιάκοπη απόκτηση εμπειριών.

Το μυαλό (ενέργεια και ροή πληροφοριών) επεμβαίνει στην αλληλεπίδρασηνευροφυσιολογικών διεργασιών και διαπροσωπικών σχέσεων.

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 20 / 26

Συνδυασμός νευροβιολογίας και της θεωρίας του δεσμού

Ανθρώπινες επαφές στις διαπροσωπικές σχέσειςδιαμορφώνουν τις νευρικές συνδέσεις του εγκεφάλου από τις οποίες πηγάζει το μυαλό

Οι σχέσεις μπορούν όχι μόνο να κωδικοποιούνται στη μνήμη, αλλά και ναδιαμορφώνουν οι ίδιες τα νευρωνικά κυκλώματα που επιτρέπουν την επεξεργασίαμνημονικών πληροφοριών και την επίτευξη της αυτορρύθμισης.

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA

Νευροβιολογία των Διαπροσωπικών Σχέσεων(Daniel Siegel)

21 / 26

Το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου εμπλέκεται σε αυτό-καθησυχαστικές διεργασίες.

Το αριστερό συμμετέχει περισσότερο σε διερευνητικές διεργασίες –λειτουργίες ερμηνείας.

Οι συνεκτικές αφηγήσεις είναι αποτέλεσμα ενσωμάτωσης των διεργασιών του αριστερούκαι του δεξιού ημισφαιρίου.

Οι προμετωπιαίες περιοχές του εγκεφάλου αποτελούν μέρος ενός ολοκληρωμένουκυκλώματος που επιτρέπει την κοινωνική και ηθική συμπεριφορά.

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA

Νευροβιολογία των Διαπροσωπικών Σχέσεων(Daniel Siegel)

22 / 26

Ατελής ενσωμάτωση και αυτορρύθμιση στις προμετωπιαίες περιοχές παρατηρείταισυνήθως στους εγκεφάλους των ατόμων με ανεπίλυτο τραύμα ή θλίψη.

Κατώτερες ιεραρχικά καταστάσεις εγκεφαλικής λειτουργίας ενεργοποιούνται όταν ηλειτουργία της ενσωμάτωσης στις προμετωπιαίες περιοχές διακόπτεται προσωρινά.

Στη συνέχεια η συμπεριφορά προκαλείται από συναισθηματικές καταστάσεις καιπαρορμήσεις που προέρχονται από χαμηλότερες εγκεφαλικές περιοχές.

Αυτό δημιουργεί έλλειψη συνοχής εμπειρίας και ευελιξίας απόκρισης, η οποίαφυσιολογικά ρυθμίζεται από τον προμετωπιαίο φλοιό.

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA

Νευροβιολογία των Διαπροσωπικών Σχέσεων(Daniel Siegel)

23 / 26

Συμπεράσματα…Οι διαπροσωπικές σχέσεις κυρίως βασίζονται σε συναισθήματα.

Τα συναισθήματα παράγονται στον εγκέφαλο.

Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι ένας άνθρωπος σε σχέση εκδηλώνει νευρικήδραστηριότητα που βιοχημικά προσιδιάζει τον κύκλο εθισμού από ουσίες.

Αλλά:

Οι διαπροσωπικές σχέσεις είναι απλά ένα αποτέλεσμα βιολογίας;

Είναι τα συναισθήματα αμιγώς βιολογικά; Χωρίς να επηρεάζονται από το περιβάλλον;

Τα ίδια ευρήματα επιβεβαιώνονται για κάθε είδος σχέσης;

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 24 / 26

ΒιβλιογραφίαClark, R. D. & Hatfield, E. (1989). Gender differences in receptivity to sexual offers.Journal of Applied Social Psychology, 20, 771-782.

Fisher, H. (2016). Anatomy of Love: A Natural History of Mating, Marriage, and WhyWe Stray (Completely Revised and Updated with a New Introduction). WW Norton &Company.

Fisher, J, Aron, A. & Brown, L. L. (2005). Romantic Love: an fMRI study of a neuralmechanism for mate choice. The Journal of Comparative Neurology. 493(58), 58-62.

Fisher, H.E., Aron, A., Mashek, D., Haifang, L., & Brown, L.L. (2002). Defining thebrain systems of lust, romantic attraction, and attachment. Archives of Sexual Behavior.31(5), 413-419.

Johnson, S. (2009). Addicted to love. The Brain. Winter, 50-55.

Savulescu, J. & Sandberg, A. (2008). Neuroenhancement of love and marriage: Thechemicals between us. Neuroethics, 1(31), 31-44.

Zeki, S. (2006). The neurobiology of love. FEBS Letters 581, 2575-2579.

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA 25 / 26

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!

KΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΟΥΛΤΖΉΣ, PHDC, MSC, BA

https://www.youtube.com/watch?v=eDMwpVUhxAo

26 / 26