ΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΙΑ : ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

Ο ΔΙΣΚΟΣ ΤΗΣ ΦΑΙΣΤΟΥ

Ο Δίσκος της Φαιστού είναι ένα αρχαιολογικό εύρημα από την Μινωική πόλη της Φαιστού στην Νότια Κρήτη και χρονολογείται πιθανώς στον 17ο αιώνα π.Χ .

Αποτελεί ένα από τα γνωστότερα μυστήρια της αρχαιολογίας αφού ο σκοπός της κατασκευής του και το νόημα των όσων είναι γραμμένα σε αυτόν παραμένουν ακόμα άγνωστα.

Μπορούμε να πούμε ότι ο δίσκος της Φαιστού είναι, σύμφωνα με μερικούς, ο πρώτος «σκληρός δίσκος».

Ο Δίσκος είναι φτιαγμένος από πηλό . Η μέση διάμετρος του είναι 16 εκατοστά και το μέσο πάχος του 2,1 εκατοστά.

Συνολικά υπάρχουν 45 διαφορετικά σύμβολα όπως ψάρια ,πουλιά και φυτά

Τα σύμβολα είναι χωρισμένα σε ομάδες με τη χρήση μικρών γραμμών που κατευθύνονται προς το κέντρο του δίσκου.

Ο δίσκος της Φαιστού ανακαλύφθηκε σε υπόγειο δωμάτιο του Μινωικού παλατιού της Φαιστού, κοντά στην Αγία Τριάδα, στη νότια Κρήτη στις 3 Ιουλίου 1908

Στην παρακάτω εικόνα απεικονίζεται ο δίσκος της Φαιστού!

Ο δίσκος έχει κεντρίσει τη φαντασία πολλών αρχαιολόγων, επαγγελματιών και μη, και έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες αποκρυπτογράφησής του. Έχουν προταθεί πάρα πολλές ερμηνείες του κειμένου του, όπως ότι πρόκειται για προσευχή , για τη διήγηση μίας ιστορίας, για ένα γεωμετρικό θεώρημα, ή ημερολόγιο

Παρόλα αυτά η επιστημονική κοινότητα δεν έχει αποδεχθεί καμία από τις προτεινόμενες αποκρυπτογραφήσεις και ο δίσκος παραμένει ένα άλυτο μυστήριο.

ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΗ

Γύρω στον 5ο π.Χ. αιώνα οι Σπαρτιάτες εφηύραν την «σκυτάλη», την πρώτη κρυπτογραφική συσκευή, στην οποία χρησιμοποίησαν για την κρυπτογράφηση τη μέθοδο της μετάθεσης

Σπαρτιατική Σκυτάλη, μια πρώιμη συσκευή για την κρυπτογράφηση

Όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, η «Σπαρτιατική Σκυτάλη» ήταν μια ξύλινη ράβδος, ορισμένης διαμέτρου, γύρω από την οποία ήταν τυλιγμένη ελικοειδώς μια λωρίδα περγαμηνής.

Το κείμενο ήταν γραμμένο σε στήλες, ένα γράμμα σε κάθε έλικα, όταν δε ξετύλιγαν τη λωρίδα, το κείμενο ήταν ακατάληπτο εξαιτίας της αναδιάταξης των γραμμάτων

Το «κλειδί» ήταν η διάμετρος της σκυτάλης.

Τα μηνύματα που μεταφέρονταν με τη μέθοδο αυτή, θα πρέπει να ήταν σύντομα, δηλαδή «λακωνικά».

Ο παραλήπτης έπρεπε να τυλίξει την ταινία σε κύλινδρο (σκυτάλη) ίδιου μήκους και διαμέτρου, με τον τρόπο που είχε προ-συμφωνηθεί με τον αποστολέα, προκειμένου να αποκαλύψει το μήνυμα.

ΣΤΗΛΗ ΡΟΖΕΤΑΣ

Η «Στήλη της Ροζέτας» είναι μια πέτρινη πλάκα από γρανοδιορίτη που προέρχεται από τον ναό του Πτολεμαίου Ε΄ του Επιφανούς. Χρονολογείται στον 2ο αιώνα Π.Χ.

Φέρει μια εγχάρακτη επιγραφή σε δύο γλώσσες (αιγυπτιακή και ελληνική) και τρία συστήματα γραφής (ιερογλυφικά, δημώδη, αιγυπτιακή, ελληνική).

Στη μια επιφάνεια καλύπτεται από επιγραφή της Ελληνιστικής Περιόδου, και συγκεκριμένα του ενάτου έτους της βασιλείας του Πτολεμαίου Ε' του Επιφανούς δηλαδή του 196 Π.Χ.

Το κύριο τμήμα της αποτελεί αντίγραφο διατάγματος το οποίο καταγράφει την απονομή τιμών προς τον βασιλέα

Το κείμενο του διατάγματος είναι χαραγμένο σε δύο αρχαίες γλώσσες, την αιγυπτιακή και την ελληνική

αλλά σε τρεις διαφορετικές γραφές: την αιγυπτιακή ιερογλυφική (σώζονται 14 γραμμές) στο ανώτερο ελλιπές τμήμα, την αιγυπτιακή δημοτική (24 γραμμές) στο κέντρο, και την ελληνική μεγαλογράμματη γραφή (32 γραμμές) στο τέλος της Στήλης.

Τη «Στήλη της Ροζέτας» ανακάλυψε το 1799 εντελώς τυχαία ο Γάλλος αξιωματικός Πιέρ Φρανσουά Ξαβιέ Μπουσάρ (Pierre- François -Xavier Bouchard), που υπηρετούσε στο στράτευμα του Ναπολέοντα.

Η ανακάλυψη έγινε στο Δέλτα του Νείλου το 1799, στην θέση της αρχαίας πόλης της Ροζέτας - το σημερινό Rashid κοντά στην Αλεξάνδρεια.  Η  «Στήλη της Ροζέτας» φυλασσόταν στην οικία του Γάλλου στρατηγού Μenou στην Αλεξάνδρεια αλλά εκλάπη από τους άγγλους και μεταφέρθηκε στο Βρετανικό Μουσείο.

Ο σπουδαίος Γάλλος μελετητής Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν (1790-1832) (Jean- François Champollion), από τους πιο διακεκριμένους γλωσσολόγους της εποχής, κατάφερε, με βάση τα ονόματα των βασιλέων Πτολεμαίου και Αρσινόης που αναφέρονται στην στήλη, να βρει το κλειδί για να αποκρυπτογραφήσει τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά.

Τα ιερογλυφικά είναι αρχαία εικονιστικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται στην αρχαία Αιγυπτιακή γραφή. Ο Σαμπολιόν έμεινε έκθαμβος όταν κατάλαβε την αξία της, καθώς ως τότε, κανείς δεν είχε καταφέρει να αποκρυπτογραφήσει τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά.

Jean-Francois Champollion

  Συγκεκριμένα ο Σαμπολιόν

ήταν σίγουρος πως το σημείο εκείνο που έμοιαζε με φυσίγγι, περιείχε το όνομα του Πτολεμαίου.

Ο Σαμπολιόν πίστευε πως τα σύμβολα μέσα στο φυσίγγι, αντιπροσώπευαν το καθένα και ένα διαφορετικό ήχο. Όμως δεν είχε ιδέα πως θα ηχούσε το κάθε σύμβολο. Για να καταφέρει και να αποδείξει την αποκρυπτογράφηση μια λέξης ο Σαμπολιόν συνειδητοποίησε πως έπρεπε να συγκρίνει ένα ζεύγος ονομάτων στα οποία τα ίδια σύμβολα επανεμφανίζονται. 

  Τα ιερογλυφικά,

αντιπροσωπεύουν ήχους που συνδυάζονται για να σχηματίσουν λέξεις οι οποίες μπορούν να προφερθούν. 

το ελληνικό τμήμα της στήλης

 Η ανακάλυψη αυτή ήταν το πρώτο βήμα για την επιτυχημένη μετάφραση της ιερογλυφικής γλώσσας, για την πιο αποτελεσματική προσέγγιση των αιγυπτιακών ιερογλυφικών και την τελική τους αποκρυπτογράφηση. 

Αποτέλεσε τη βάση για την μετέπειτα εξερεύνηση και κατανόηση της ζωής στην Αρχαία Αίγυπτο. Η ανεκτίμητης αξίας αυτή ανακάλυψη ήταν καθοριστική για την εξέλιξη της επιστήμης της Αιγυπτιολογίας.

ΜΗΧΑΝΗ ENIGMA

Η μηχανή enigma ήταν το μεγαλύτερο ’’όπλο’’ των Γερμανών στον Β παγκόσμιο πόλεμο

O τρόπος κρυπτογράφησης ήταν πολύπλοκος Σίγουρα κανείς από τις συμμαχικές δυνάμεις δεν θα

φανταζόταν ότι μέσα σε ένα ξύλινο κουτί, που έμοιαζε με κουτί φαρμάκων, βρισκόταν το μεγαλύτερο όπλο των Γερμανών

Πληκτρολόγιο : Περιέχει γράμματα από το λατινικό αλφάβητο ( Α-Ζ ).

Επίσης υπάρχει ένα δεύτερο πληκτρολόγιο με τα ίδια γράμματα το οποίο από κάτω έχει λαμπτήρες.

Τρόπος Λειτουργίας

Plugboard: Το πραγματικό κόλπο στην μηχανή enigma βρισκόταν στο κάτω μέρος της, αφού εκεί υπήρχαν 24 υποδοχές καλωδίων, όσα και τα γράμματα του λατινικού αλφαβήτου

Ακόμα, υπήρχαν και 12 καλώδια τα οποία έμπαιναν στις υποδοχές, δηλαδή οι συνδυασμοί που μπορούσαν να γίνουν ήταν εκατομμύρια, άρα ο τρόπος αποκρυπτογράφησης της ήταν πολύ δύσκολος.

Ρότορες : Τα κύρια "γρανάζια" της μηχανής enigma

Ο τρόπος με τον οποίο ρυθμιζόταν η μηχανή enigma, ήταν απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης

Κάθε μηνά οι οδηγίες για το πως συνδέονταν τα καλώδια και οι ρότορες στέλνονταν στα πεδία της μάχης χρησιμοποιώντας την κωδικοποίηση του προηγούμενου μήνα.

Η μηχανή enigma αποκρυπτογραφήθηκε μετά από ατελείωτες ώρες δουλειάς από μια ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Alan Touring στο Bletchley Park

O Touring και η ομάδα του έφεραν σε πέρας αυτό το δύσκολο εγχείρημα με τη βοήθεια των ίδιων των.. Γερμανών!

Οι Γερμανοί είχαν την κακιά συνήθεια να γράφουν πολλές επαναλαμβανόμενες λέξεις και αυτή τους η απερισκεψία ήταν το κομβικό σημείο για την αποκρυπτογράφησή της.

Ο Touring και η ομάδα του κατασκεύασαν το μηχάνημα "βόμβα«, το οποίο μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα αποκρυπτογραφούσε τα μηνύματα της μηχανής enigma !

Η αποκρυπτογράφησή της έκρινε την έκβαση του πολέμου

Ακόμα και η πιο πολύπλοκη κρυπτογράφηση μπορεί να «σπάσει». Για την ώρα τουλάχιστον...

Ο χειρισμός της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

ΤΕΛΟΣ