Προοπτικές στη Διαχείριση των Επικινδύνων Αποβλήτων στη

Χώρα µας

Δηµήτρης Δερµατάς, Ε.Μ.Π, Δι.Α.Α.ΜΑ.Θ ΑΑΕ

ΤΕΕ: Η Διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων- Παρόν και προοπτικές

Wednesday, June 2, 2010

Τι είναι τα Επικίνδυνα Απόβλητα; Ορισμός

Με τον όρο επικίνδυνα απόβλητα (ΕΑ) εννοούμε εκείνα τα απόβλητα που περιέχουν ουσίες που χαρακτηρίζονται ως:

τοξικές,

εκρηκτικές,

εύφλεκτες,

καρκινογόνες,

ραδιενεργές,

ερεθιστικές και

μεταλλαξιογόνες καθώς και

κάθε ουσία που μπορεί να προκαλέσει αλλοιώσεις στα νερά (επιφανειακά ή υπόγεια), τον αέρα ή το έδαφος.

Wednesday, June 2, 2010

ΕισαγωγήΠηγές Επικινδύνων Αποβλήτων (ΕΑ): Εξόρυξη, Παραγωγή (κυρίως βιομηχανική), Κατανάλωση (οικία, στεγνοκαθαριστήρια, συνεργεία αυτοκινήτων, βαφές, κλπ.)

ΕΑ ---> τοξικότητα για τον άνθρωπο και το περιβάλλον

ΕΑ ---> απαιτητικές υποδομές και υψηλότατη επιστημονική/τεχνική εμπειρία για ορθολογική διαχείριση

Έμφαση στην πρόληψη και ολοκληρωμένη διαχείριση

Εκτεταμένη εδαφική ρύπανση από πρακτικές ανεξέλεγκτης διάθεσης

Διαχείριση ΕΑ βάσει των Αρχών της πρόληψης, ευθύνης του παραγωγού, ο ρυπαίνων πληρώνει

Διαχείριση παραγόμενων ΕΑ

Αποκατάσταση/απορρύπανση ρυπασμένων χώρων ---> εξαιρετικά δαπανηρή εναλλακτική

Wednesday, June 2, 2010

Διαχείριση Επικινδύνων Αποβλήτων

Πρόληψη - Μείωση Ανάκτηση - Ανακύκλωση Συλλογή - Μεταφορά Προσωρινή Αποθήκευση Επεξεργασία - Αξιοποίηση - Διάθεση Ρυπασµένα Εδάφη - Επεξεργασία - Διάθεση

Wednesday, June 2, 2010

Διαχείριση Επικινδύνων Αποβλήτων

Επανασχεδιασμός διαδικασιών εξόρυξης και βιομηχανικής παραγωγής (καθαρές τεχνολογίες) ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι ποσότητες ΕΑ ---> “μηδενικά απόβλητα”

Διαλογή στην πηγή για μικρούς παραγωγούς και οικιακά ΕΑ ---> ειδικά ρεύματα/εναλλακτική διαχείριση

Οργανικά ΕΑ ---> ανάκτηση/αναγέννηση, βιολογική επεξεργασία, καύση, ταφή

Ανόργανα ΕΑ ---> ανάκτηση, φυσικοχημική επεξεργασία, ταφή

Wednesday, June 2, 2010

Διαχείριση Ρυπασμένων Εδαφών

Εκσκαφή και ταφή (λογικό μόνο όταν υπάρχει μικρή ποσότητα)

Επί τόπου (in-situ) επεξεργασία (σταθεροποίηση/στερεοποίηση, απομόνωση από το περιβάλλον, ηλεκτροκινητική, αποκατάσταση με φυτά, κλπ.) ---> πλέον οικονομική εναλλακτική

Εκσκαφή, μεταφορά και επεξεργασία ( ex-situ) σε κατάλληλους χώρους

Ελαχιστοποίηση της τοξικότητας του ρύπου (π.χ. αναγωγή εξασθενούς χρωμίου σε τρισθενές)

Εκχύλιση του ρύπου: Soil washing, Phytoextraction, Electrokinetic recovery

Ακινητοποίηση του ρύπου μέσω καθίζησης αδιάλυτων ενώσεων η/και μικρο-εγκλωβισμού του ρύπου σε στερεό μέσο χαμηλής διαπερατότητας η/και διεπιφανειακής προσρόφησης του ρύπου

“Καταστροφή” του ρύπου μέσω καύσης ---> προβλήματα με αέριες εκπομπές και οριστική απώλεια μελλοντικής ανάκτησης

Wednesday, June 2, 2010

Νομοθετικό Πλαίσιο

Ευρωπαϊκές Οδηγίες

Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ)

Κανονισµοί για την ασφαλή µεταφορά των επικίνδυνων και άλλων αποβλήτων καθώς και για την διασυνοριακή τους µεταφορά

Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (ΕΚΑ)

Wednesday, June 2, 2010

Νομοθετικό Πλαίσιο – Επικίνδυνα Απόβλητα

Με την ΚΥΑ 50910 / 2727 / 2003 (ΦΕΚ 1909) «Μέτρα και όροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων. Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Αποβλήτων» ενσωματώθηκε η τελευταία έκδοση του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων (ΕΚΑ) – Απόφαση 2001 / 118 / ΕΚ στον οποίο περιλαμβάνονται και τα απόβλητα που χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα.

Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (ΕΚΑ)

Wednesday, June 2, 2010

Νομοθετικό Πλαίσιο – Επικίνδυνα Απόβλητα

Ελληνική νομοθεσία Υ.Α. 8668/2007 - Έγκριση Εθνικού Σχεδιασμού Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΕΣΔΕΑ), σύμφωνα με το άρθρο 5 (παρ. Α) της υπ αριθμ. 13588/725 κοινή υπουργική απόφαση «Μέτρα, όροι και περιορισμοί για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων κ.λπ.» (Β 383) και σε συμμόρφωση με τις διατάξεις του άρθρου 7 (παρ. 1) της υπ αριθμ. 91/156/ΕΚ οδηγίας του Συμβουλίου της 18ης Μαρτίου 1991. Τροποποίηση της υπ αριθμ. 13588/725/2006 κοινή υπουργική απόφαση «Μέτρα, όροι και περιορισμοί για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων κ.λπ.» (Β 383) και της υο αριθμ. 24944/1159/2006 κοινή υπουργική απόφαση «Έγκριση Γενικών Τεχνικών Προδιαγραφών για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων….κ.λπ» (Β 791)

Υ.Α. Η.Π. 13588/725/2006 - Μέτρα όροι και περιορισμοί για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ «για τα επικίνδυνα απόβλητα» του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 1991. Αντικατάσταση της υπ αριθ. 19396/1546/1997 κοινή υπουργική απόφαση «Μέτρα και όροι για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων» (604 Β)

Υ.Α. Η.Π. 24944/1159/2006 - Έγκριση Γενικών Τεχνικών Προδιαγραφών για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 5 (παρ. Β) της υπ αριθμ. 13588/725 κοινή υπουργική απόφαση «Μέτρα όροι και περιορισμοί για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων κ.λπ» (383 Β) και σε συμμόρφωση με τις διατάξεις του άρθρου 7 (παρ. 1) της οδηγίας 91/156/ΕΚ του Συμβουλίου της 18ης Μαρτίου 1991»

Wednesday, June 2, 2010

Νομοθετικό Πλαίσιο – Επικίνδυνα Απόβλητα

ΝΕΑ ΟΔΗΓΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ: 2008/98/ΕΚ

Οι Οδηγίες που καταργούνται από τις 12 Δεκεµβρίου 2010

2006/12/ΕΚΣτερεά Απόβλητα

91/689/ΕΚΕπικίνδυνα Απόβλητα

91/689/ΕΚΕπικίνδυνα Απόβλητα

2008/98/ΕΚΓια τα απόβλητα

Wednesday, June 2, 2010

Ποσότητες παραγωμένων ΕΑ στην ΕΕ

Πηγή: Eurostat 2006

Wednesday, June 2, 2010

Ευρωπαϊκή αγορά ΕΑΣυλλογή, επεξεργασία και διάθεση ---> 67,6 εκ. τόννοι (2007)

Η πλειονότητα των χωρών της ΕΕ διαθέτουν κεντρικούς κυβερνητικούς φορείς για το σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών για τα ΕΑ

Οι υπηρεσίες διαχείρισης ΕΑ κοστολογούνται στα 8,1 δισ. ευρώ για το 2007

Η Γερμανία έρχεται πρώτη με συνολικά έσοδα πλέον των 2 δισ. ευρώ/ ~1 εκ. θέσεις εργασίας για συνολική παραγωγή 11 εκ. τόννους ΕΑ (2007)

Ακολουθεί η Μ. Βρετανία και Ιρλανδία με 1,1 δισ. ευρώ έσοδα, ακολουθεί η Γαλλία με έσοδα 909 εκ. ευρώ (2007)

Ιταλία, Ιβηρική, Ολλανδία, Βέλγιο και Σκανδιναβικές χώρες αποτελούν σημαντικές αγορές επίσης

Γενικά ο τομέας διαχείρισης ΕΑ αναμένεται να έχει σταθερή ανάπτυξη μέρι το 2014

Πηγή: “EU Haz. Waste Mgt. Services Market”, Frost&Sullivan, 161 p., 2008

Wednesday, June 2, 2010

Παραγωγή ΕΑ ανά χώρα ΕΕ

Πηγή: Eurostat 2006

Wednesday, June 2, 2010

Ετήσια παραγωγή και αποθηκευμένες ποσότητες Ε.Α. στην Ελλάδα (2007)

0

150,000

300,000

450,000

600,000

Ετήσια Παραγωγή Αποθηκευµένες ποσότητες

Πηγή: Δήλωση Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ 28.02.2007

Wednesday, June 2, 2010

Υφιστάμενη Διαχείριση ΕΑ στην Ελλάδα - Γενικά

Περιορισμένη ευαισθητοποίηση της πολιτείας μέχρι πρόσφατα

Διάρθρωση της ελληνικής βιοµηχανίας: Η βιοµηχανική δραστηριότητα στη χώρα µας εµφανίζεται αρκετά ιδιόµορφη σε ότι αφορά στην δυναµικότητα των µονάδων και την κατανοµή τους στον εθνικό χώρο.

Υπάρχουν 20 µεγάλες βιοµηχανίες που παράγουν ΕΑ, ενώ επίσης υπάρχουν 1000 περίπου διάσπαρτες βιοµηχανίες και βιοτεχνίες µεσαίας και µικρής δυναµικότητας εντός αλλά και εκτός ΒΙΠΕ.

Οι ποσότητες των ΕΑ σύµφωνα µε το ΥΠΕΧΩ∆Ε (2004) ανέρχονται περίπου σε 330.000 τόνους / έτος, χωρίς να συµπεριληφθούν σε αυτά τα ληγµένα φυτοφάρµακα, ηλεκτροµηχανολογικός εξοπλισµός που περιέχει πολυχλωροδιφαινύλια (Chlophen), τα επικίνδυνα ζωικά υποπροϊόντα (45.000 τόνοι/έτος), τα Οχήματα Τέλους Κύκλου Ζωής (ΟΤΚΖ) (47.000 τόνοι/έτος), κ.α.

Η καταγραφή των ποσοτήτων δεν κρίνεται αξιόπιστη

Wednesday, June 2, 2010

Υφιστάμενη Διαχείριση ΕΑ στην Ελλάδα - Έλλειψη Υποδομών

Στην χώρα μας υπάρχει 1 μόνο ολοκληρωμένη μονάδα επεξεργασίας ΕΑ η οποία παράγει από υγρά και στερεά απόβλητα, δευτερογενές καύσιμο για την τσιμεντοβιομηχανία

Επίσης υφίσταται 1 μικρή μονάδα αερόβιας βιολογικής επεξεργασίας ρυπασμένων εδαφών στην Βόρεια Ελλάδα

Υπάρχει επίσης ένας μικρός αριθμός μονάδων διάθεσης / αξιοποίησης ΕΑ που αφορά αποκλειστικά πετρελαιοειδή υγρά απόβλητα

Υπάρχει ένας επίσης μικρός αριθμός μονάδων ανακύκλωσης χρησιμοποιημένων συσσωρευτών μολύβδου – οξέος

Υπάρχουν σήμερα μόνο 2 αδειοδοτημένοι ΧΥΤΕΑ (ΔΕΗ Πτολεμαίδα και Αλουμίνιο ΑΕ Βιωτία) για τελική διάθεση βιομηχανικών αποβλήτων των εταιριών αυτών

Υπάρχει ΧΥΤΕΑ και ΧΥΤΡΕ στο Λαύριο για τελική διάθεση αποβλήτων του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου (ΤΠΠΛ)

Wednesday, June 2, 2010

Ελάχιστες απαιτήσεις φραγμού σύμφωνα με την EPA για (a) ΧΥΤΕΑ και (b) ΧΥΤΑ

Πηγή: Daniel E., (1993) Geotechnical Practice for Waste Disposal, p.103)

Wednesday, June 2, 2010

ΧΥΤΕΑ- ΧΥΤΡΕ

Wednesday, June 2, 2010

Υφιστάμενη Διαχείριση ΕΑ στην Ελλάδα- Προβλήματα

Σημαντική έλλειψη νόμιμων εναλλακτικών τρόπων διαχείρισης ΕΑ εντός της χώρας

Η έκδοση αδειών επεξεργασίας / αξιοποίησης ΕΑ σε εταιρίες είναι διαδικασία πολύπλοκη, χρονοβόρα, λαμβάνει χώρα αποκλειστικά από κεντρική διοίκηση (ΥΠΕΚΑ, Τμήμα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων)

Δεν υπάρχει, σε Νομαρχιακό και Περιφερειακό επίπεδο, αξιόπιστη ποιοτική και ποσοτική αποτύπωση (Μητρώα, Βάσεις Δεδομένων, Χαρτογράφηση κλπ) των παραγομένων αποβλήτων

Δεν υπάρχει επαρκής έλεγχος της διαχείρισης των ΕΑ στη βιοµηχανία

Wednesday, June 2, 2010

Υφιστάμενη Διαχείριση ΕΑ στην Ελλάδα- Διαπιστώσεις

Ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό των ΕΑ που παράγονται ετησίως παραμένουν σήμερα αποθηκευμένα στους χώρους παραγωγής ενώ ένα μικρότερο ποσοστό ανακυκλώνεται είτε ως παραπροϊόν είτε ως εναλλακτικό καύσιμο είτε ως πρόσθετο.

Ανυπαρξία χώρων ασφαλούς τελικής διάθεσης των ΕΑ σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο

Επιφυλακτικότητα και συχνά κάθετη άρνηση των εµπλεκόµενων φορέων να συναινέσουν στην χωροθέτηση ενός χώρου διαχείρισης αποβλήτων στην περιοχή τους (NIMBY) ---> απουσία αντισταθμιστικών κινήτρων

Η διαχείριση των ΕΑ εναπόκειται µόνο στις ίδιες τις βιοµηχανίες με προσωρινή η μόνιμη αποθήκευση επιτόπου ή με µεταφορά µετά από χορήγηση σχετικής άδειας σε κατάλληλες µονάδες του εξωτερικού (οικονομικά ασύμφορη εναλλακτική).

Η χρονοβόρα και πολύπλοκη διαδικασία των αδειοδοτήσεων διαχείρισης ΕΑ λόγω έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού και διαδικασιών αποκέντρωσης, η έλλειψη συστηματικού ελέγχου διαχείρισης των ΕΑ της βιομηχανίας από τις περιβαλλοντικές αρχές, το σύνδρομο NIMBY, κ.α., δεν ευνοούν την εισροή επενδυτικών κεφαλαίων στον τομέα της διαχείρισης ΕΑ

Wednesday, June 2, 2010

Κύριες κατηγορίες παραγωμένων ΕΑ στην Ελλάδα (~86%)

Είδος Αποβλήτου τόννοι/έτος

ποσοστό επί του συνόλου

παραγωμένων ΕΑΜέθοδος Διαχείρισης

Μη βρώσιμα έλαια, υγρά καύσιμα, διύλιση & αναγέννηση πετρελαίου 168.270 50.5%

αναγέννηση/ανάκτηση, ενεργειακή αξιοποίηση, βιοεξυγίανση, φυσική

εξασθένιση

Απόβλητα από τη βιομηχανία, σιδήρου & χάλυβα, μεταλλουργία αλουμινίου & χαλκού, επικάλυψη μετάλλων κ.α. υλικών και την επεξεργασία μεταλλούχων ορυκτών

55.330 16.6% σταθεροποίηση/στερεοποίηση, ανάχρηση/αξιοποίηση, απομόνωση

Μπαταρίες & συσσωρευτές 37.800 11.3% ανακύκλωση/ανάκτηση

Απόβλητα από την παραγωγή λιπών, λιπαντικών, σαπουνιών, απορρυπαντικών,

απολυμαντικών & καλλυντικών23.430 7%

αναγέννηση/ανάκτηση, ενεργειακή αξιοποίηση, βιοεξυγίανση, φυσική

εξασθένιση

Πηγή: ΥΠΕΧΩΔΕΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ - ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Wednesday, June 2, 2010

Παραγωγή Ε.Α. ανά Περιφέρεια

Πηγή: ΥΠΕΧΩΔΕΕΘΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ - ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Wednesday, June 2, 2010

Διαχείριση ΕΑ: Ν. Θεσσαλονίκης1%

4%

17%

77%

1%

ΑνακύκλωσηΠροσωρινή αποθήκευση (στους χώρους παραγωγής)Άλλοι τρόποι διάθεσης: (Πχ. Ανάκτηση υδρογονανθράκων)Προσωρινή αποθήκευση (για τελική διαχείριση – διάθεση):Εξαγωγή σε άλλες χώρες

Πηγή: Μελέτη ΤΕΕ – ΤΚΜ «Έκθεση για τη Διαχείριση των Επικίνδυνων Αποβλήτων» (2005)

4% 0,5%

1,5%

Wednesday, June 2, 2010

Μέθοδοι Διαχείρισης ΕΑ στην ΕΕ

Η ταφή των ΕΑ κυµαίνεται σηµαντικά από 10% στη Σλοβενία και 94% στην Εσθονία.Η καύση κυµαίνεται από 0% µέχρι 50%. Στην Ισλανδία το σύνολο των ΕΑ αποτεφρώνεται

Πηγή: European Commission, 2005: Waste generated and treated in Europe

Wednesday, June 2, 2010

Το Παράδειγμα της ΔανίαςΣύστημα διαχείρισης από το 1975 (1970-75 σχεδιασμός & πιλοτικά βήματα)

Επίβλεψη από το Υπουργείο Περιβάλλοντος

Λειτουργία, σχεδιασμός από τους ΟΤΑ

Ιδιοκτησιακό παράδειγμα Φορέα Διαχείρισης (Ανώνυμες Εταιρίες): Kommunekemi (82,5% ΚΕΔΚΕ, 14,8% Δ. Κοπεγχάγης, 2,7% Δ. Frederiksberg)

Κάθε ΟΤΑ έχει συγκεκριμένους χώρους συλλογής ΕΑ (διαλύτες, εντομοκτόνα, χρησιμοποιημένα έλαια, ηλεκτρονικά, κλπ.)

ΕΑ επιστρέφονται επίσης στο αρχικό σημείο πώλησης (φάρμακα στα φαρμακεία, υπόλοιπα μπογιάς στα καταστήματα από όπου αγοράστηκαν, ηλεκτρικές συσκευές, κ.ο.κ.

Από τα σημεία συλλογής ---> 21 ΣΜΑ ΕΑ (<50km) ---> κεντρική εγκατάσταση (Kommunekemi)

Εξειδικευμένο προσωπικό ξεχωρίζει τα ΕΑ σε ειδικά ρεύματα ανάλογα με τη χημική σύνθεση, κλπ. ----> κατάλληλη διαδικασία επεξεργασίας (180.000 τόνοι/έτος - 200 θέσεις εργασίας)

Wednesday, June 2, 2010

Δανία~25% των αποβλήτων που φτάνουν στην Kommunekemi κρίνονται ως μη επικίνδυνα ---> ΧΥΤ

Το κυάνιο κατασρέφεται

έλαια, οργανικά χημικά, διαλύτες, κλπ. με υψηλή θερμογόνο ---> καύση με διαρκή και συστηματικό έλεγχο των εκπομπών ---> τέφρα ---> ΧΥΤ ---> ειδικός χώρος αποθήκευσης

Η ενέργεια από την καύση θερμαίνει το 45% της γειτονικής πόλης Nyborg

Τα βαρέα μέταλλα ---> Σ/Σ & ΧΥΤ ----> αποθήκευση σε ειδικό χώρο για μελλοντική ανάκτηση

Χρησιμποποιούνται τεχνικές ποζολανικής σταθεροποίησης/στερεοποίησης με ασβέστη/τσιμέντο ---> ακινητοποίηση μετάλλων σε αλκαλικό μέσο ---> αποφυγή/ελαχιστοποίηση διαφυγής στραγγισμάτων

Λέξη κλειδί στο όλο σύστημα ---> ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ

Παρόλα αυτά αυξάνεται 17%/έτος η παραγωγή ΕΑ

Αντίστοιχα στις ΗΠΑ για το 85% των ΕΑ δεν υπάρχει ορθολογική περιβαλλοντικά διαχείριση (μακρόχρονες δικαστικές μάχες) ---> 12% καταλήγει σε υδάτινους αποδέκτες

Wednesday, June 2, 2010

Υφιστάμενη κατάσταση - Επιπτώσεις

Η έλλειψη εναλλακτικών προτάσεων επεξεργασίας και αξιοποίησης των ΕΑ στον Ελλαδικό χώρο αυξάνει το κόστος της τελικής διάθεσης των ΕΑ αφού οι βιομηχανίες είναι υποχρεωμένες να τα διαθέσουν κυρίως σε αδειοδοτημένες μονάδες του εξωτερικού

Η ακριβή διάθεση των ΕΑ στην Ελλάδα έχει ως έμμεσο αποτέλεσμα τη μη περιβαλλοντικά αποδεκτή διαχείριση τους από μικρές κυρίως βιομηχανίες / βιοτεχνίες ή και ιδιώτες, με αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες, όπως πρόκληση ανεξέλεγκτης ρύπανσης στο έδαφος, στα ύδατα και στο περιβάλλον γενικότερα.

Υπάρχει από τον Σεμπτέμβριο 2009 καταδικαστική απόφαση για την χώρα μας ελλείψη σχεδίου διαχείρισης ΕΑ και κατάλληλου δίκτυου εγκαταστάσεων διάθεσης.

Wednesday, June 2, 2010

Προοπτικές Διαχείρισης ΕΑ στην ΕΕ

Η εφαρμογή της οδηγίας για τους ΧΥΤΑ (Ιούλιος 2004) έδωσε μια μεγάλη ώθηση στην εφαρμογή εναλλακτικών τεχνικών επεξεργασίας των αποβλήτων με σκοπό να αποκλίνει ένα μεγάλο αριθμό επικινδύνων και μη αποβλήτων από την διάθεση τους σε ΧΥΤΑ ---> π.χ. Ηνωμένο Βασίλειο (από 279 ΧΥΤΑ σε 12 ΧΥΤΕΑ), ΕΕ

Η ευρωπαϊκή αυστηρή νομοθεσία για την διαχείριση ΕΑ αυξάνει συνεχώς την ανάγκη εφαρμογής πράσινων λύσεων όπως οι τεχνικές μείωσης, ελαχιστοποίησης, ανακύκλωσης, ανάκτησης αλλά και μεθόδους φυσικο-χημικής επεξεργασίας όπως Σταθεροποίηση / Στερεοποίηση και θερμικής αξιοποίησης.

Η επερχόμενη εφαρμογή της 2008/98/ΕΚ τον ερχόμενο Δεκέμβριο εισαγάγει νέα δεδομένα ----> απαγκίστρωση από το γραμμικό μοντέλο εξόρυξης-->βιομηχανικής παραγωγής-->κατανάλωσης-->ταφής/αξιοποίησης (From Cradle to Grave, C2G to Cradle to Cradle, C2C)

Wednesday, June 2, 2010

Ηνωμένο Βασίλειο- Πρόληψη+ Ανακύκλωση/Ανάκτηση + Επεξεργασία + 12 ΧΥΤΕΑ

Wednesday, June 2, 2010

Διασυνοριακή μεταφορά (εξαγωγή) ΕΑ - Waste Trafficking

Wednesday, June 2, 2010

Γενικό Πλαίσιο Προτάσεων για την Ελλάδα

Θεωρείται αναγκαία η λειτουργία νέων εγκαταστάσεων ανάκτησης, ανακύκλωσης, επεξεργασίας, αξιοποίησης και τελικής διάθεσης ΕΑ στην Ελλάδα, οι οποίες :

θα δώσουν άμεσες λύσεις στην διαχείριση των ΕΑ στην Ελληνική Βιομηχανία και θα αποτρέψουν τα όποια υπέρογκα πρόστιμα

θα επιτρέψουν τη σημαντικά οικονομικότερη τελική διάθεση των ΕΑ

θα προσφέρουν αξιόλογες υπηρεσίες στο τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος,

θα εξοικονομήσουν οικονομικούς πόρους που εξάγονται μέχρι σήμερα στο εξωτερικό και τέλος

θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.

ΝΑ ΑΝΟΙΞΕΙ Η ΑΓΟΡΑ!

Wednesday, June 2, 2010

Προτεραιότητες στην Ελλάδα

Άμεση αναστολή της ανεξέλεγκτης διάθεσης ΕΑ (Επιθεωρητές Περιβάλλοντος) ---> επιβολή απαγορευτικά υψηλών προστίμων για παραβάσεις

Δημιουργία κεντρικής ομάδας με εξειδικευμένη εμπειρία σε διαχείριση ΕΑ στο ΥΠΕΚΑ για την ανάπτυξη/σχεδιασμό των απαραίτητων υποδομών και δράσεων ---> πιθανή συνδρομή από εξωτερικό

Άμεση απαίτηση για κατάρτηση σχεδίων ολοκληρωμένης διαχείρισης για κάθε ρυπογόνο βιομηχανική διαδικασία ---> κατηγοριοποίηση με βάση το είδος αποβλήτου, την επικινδυνότητα, τις βέλτιστες μεθόδους διαχείρισης, την γεωγραφική θέση, τις ποσότητες, κ.α. (Ν. Βοιωτίας)

Άμεση καταγραφή “μικρών” παραγωγών ΕΑ (στεγοκαθαριστήρια, βενζινάδικα, βαφές παντός είδους, κλπ.) ---> δημιουργία εγχειριδίου “βέλτιστης πρακτικής” για τους μικρούς παραγωγούς και τα οικιακά ΕΑ και υποδομών επιθεώρησης και ελέγχου ---> συνδυασμός με κάποια από τα υπάρχοντα ρεύματα ειδικών αποβλήτων και δημιουργία νέων συστημάτων (φάρμακα, διαλύτες, αγροχημικά, κλπ.)

Wednesday, June 2, 2010

Προοπτικές Διαχείρισης ΕΑ στην Ελλάδα

Δημιουργία υποδομών ΧΥΤΕΑ με σύγχρονη-παράλληλη δυνατότητα φυσικοχημικής επεξεργασίας κατ ελάχιστο ---> άμεση ωρίμανση χωροθετήσεων με κίνητρο τα σημαντικά αντισταθμιστικά ωφέλη

Δημιουργία Μητρώου Βιομηχανιών και άλλων μεγάλων και μικρών παραγωγών ΕΑ ---> λεπτομερής καταγραφή ποσοτήτων ---> τιμολογειακή πολιτική με διαφοροποίηση “μικρών” και “μεγάλων” παραγωγών

Λεπτομερής καταγραφή των ρυπασμένων εδαφών ---> ιεράρχηση με βάση το βαθμό επικινδυνότητας, την τεχνική δυσκολία αντιμετώπισης και τη δυνατότητα χρηματοδότησης ---> κατάρτιση λεπτομερούς σχεδίου δράσεων αποκατάστασης με σφικτό χρονοδιάγραμμα

Κατάρτιση εθνικού σχεδίου διαχείρισης-δράσης σύμφωνα με την τελευταία Οδηγία για τα Απόβλητα (2008) ---> Δεκέμβριος 2010

Wednesday, June 2, 2010

Προοπτικές Διαχείρισης ΕΑ στην Ελλάδα

Έμφαση στον πρωτίστως έλεγχο και όχι στην αδειοδότηση

Αναδιαμόρφωση του συστήματος αδειοδότητησης, το οποίο θα πρέπει λειτουργεί αποκεντρωτικά σε επίπεδο Περιφέρειας ---> καθοδήγηση στα πρώτα βήματα από την εξειδικευμένη ομάδα του ΥΠΕΚΑ

Σε επίπεδο Περιφέρειας θα πρέπει να αναπτυχθούν αξιόπιστες βάσεις δεδομένων αναφορικά με την παραγωγή και τρόπο διαχείρισης ΕΑ ανά παραγωγό

Σε επίπεδο Περιφέρειας η ακόμη και νέων Δήμων να διαμορφωθεί σύστημα περιοδικού ελέγχου διαχείρισης ΕΑ σε κάθε παραγωγό (γεωτρήσεις, αέριες εκπομπές, επιφανειακά νερά, εδάφη)

Αδειοδότηση μονάδων επεξεργασίας / αξιοποίησης ΕΑ όσο το δυνατόν πιο περιφερειακά που θα εφαρμόζουν ήπιες τεχνικές επεξεργασίας και αξιοποίησης όπως η ανακύκλωση, φυσικοχημικές (Σ/Σ) & βιολογικές μέθοδους, παραγωγή δευτερογενούς καυσίμου κλπ

Wednesday, June 2, 2010

Ευχαριστώ για την προσοχή σας

Wednesday, June 2, 2010

Γιατί χρειάζεται ένα ΧΥΤΕΑ;

Όλες ανεξαιρέτως οι μέθοδοι επεξεργασίας ΕΑ δημιουργούν τοξικά υπολείμματα

Είναι η βέλτιστη τεχνοοικονομικά προσέγγιση για κάποια ΕΑ

Προσέγγιση “έξυπνης” ταφής, όπου τα ΕΑ θάβονται σε διαφορετικούς χώρους του ΧΥΤΕΑ ανάλογα με την χημική τους σύσταση ---> δυνατότητα μελλοντικής ανάκτησης/εκμετάλλευσης ιχνοστοιχείων/πολύτιμων συστατικών (π.χ. χρυσός σε e-waste). Η καύση δεν παρέχει αυτή την δυνατότητα

Σε κάθε περίπτωση το ΧΥΤΕΑ συνιστά την τελευταία εναλλακτική στην πυραμίδα ιεραρχίας διαχείρισης ΕΑ

Απομόνωση ΕΑ και στραγγισμάτων τους για σημαντικό χρονικό διάστημα

Wednesday, June 2, 2010

Τι μπορεί να μπεί σε ΧΥΤΕΑ;

Απόβλητα όπου πρακτικά δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική μέθοδος διαχείρισης: π.χ. αμίαντος

απόβλητα που μπορούν να θάβονται χωρίς προηγούμενη επεξεργασία: π.χ. βιοαποδομήσιμα απόβλητα, όπου όμως συχνά υπάρχουν καλύτερες εναλλακτικές διαχείρισης, π.χ. βιοεξυγίανση

απόβλητα που μπορούν να θάβονται μετά από κατάλληλη επεξεργασία ---> άλατα-σκωρίες από βαρέα μέταλλα και υγρά απόβλητα. Εναλλακτικές επεξεργασίας συνιστούν κυρίως μέθοδοι σταθεροποίησης/στερεοποίησης όπως αποτοξίνωση, καθίζηση, ανταλλαγή ιόντων, ποζολανική στερεοποίηση, κλπ.

απόβλητα που ΔΕΝ πρέπει να οδηγούνται σε ταφή: εκρηκτικά, συμπιεσμένα τοξικά αέρια, υγρά PCBs, κ.α.

Wednesday, June 2, 2010

Τυπικά κριτήρια αποδοχής σε ΧΥΤΕΑ

60-70% στερεά

ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ: υγρά υδαρής πολτοί, λάσπες, κλπ., έντονη δυσοσμία, συσκευασίες είτε σε πίεση είτε εν κενώ, υλικά που αντιδρούν με υγρασία δημιουργόντας υψηλές θερμοκρασίες και αέρια, εύφλεκτα υλικά (σημείο ανάφλεξης < 40 βαθμούς C) , υλικά που περιέχουν ισχυρούς οξειδωτικούς παράγοντες, υλικά που περιέχουν πτητικές τοξικές ουσίες

< 10 mg/kg κυάνιο και εξασθενές χρώμιο

< 0,5% (κ.β.) Υδράργυρο

pH>2

< 10 mg/l υδατοδιάλυτο αρσενικό και υδράργυρο

< 3% διαλύτες χωρίς αλογόνα

< 0,5% αλογονομένους διαλύτες

< 0,1% πολυαλογονομένους διαλύτες με σημαντική τοξικότητα (PCBs)

Wednesday, June 2, 2010

Παράδειγμα εξειδικευμένων κριτηρίων αποδοχής σε ΧΥΤΕΑ - Γερμανία- ποιότητα εκλούσματος

PARAMETER VALUEpH 4 – 13Conductivity <100,000 S/cmTotal Organic Carbon <200 mg/1Phenols <100 mg/1Arsenic <1 mg/1Lead <2 mg/1Cadmium <0.5 mg/1Chromium VI <0.5 mg/1Copper <10 mg/1Nickel <2 mg/1Mercury <0.1 mg/1

Zinc <10 mg/1Fluoride <50 mg/1Ammonia <1,000 mg/1

Wednesday, June 2, 2010

Παράδειγμα εξειδικευμένων κριτηρίων αποδοχής σε ΧΥΤΕΑ - Γερμανία- ποιότητα εκλούσματος

PARAMETER VALUEChloride <10,000 mg/1Cyanide <1 mg/1Sulphate <5,000 mg/1Nitrite <30 mg/1AOX <3 mg/1Water sol. Content <10%

STRENGTHSTRENGTHTransversal Strength (Vane Testing)

>25 kN/m2

Unconfined Compression Test >50 kN/ m2

Axial Deformation >20%DEGREE OF MINERALISATION OR CONTENT OF ORGANIC

MATERIALSDEGREE OF MINERALISATION OR CONTENT OF ORGANIC

MATERIALS

Annealing loss of the dry residue at 550oC

<10 W.%

Wednesday, June 2, 2010

Μέγεθος ΧΥΤΕΑ

Ύψος 5-20m ---> ευστάθεια πρανών

Υποστηρικτικές και άλλες υποδομές & πράσινη ζώνη ---> 15-20% του ΧΥΤΕΑ

Μικρό ΧΥΤΕΑ < 50 στρέμματα

Μεσαίο ΧΥΤΕΑ 50-200 στρέμματα

Μεγάλο ΧΥΤΕΑ > 200 στρέμματα

Wednesday, June 2, 2010

Κύριοι λόγοι αστοχίας ΧΥΤΕΑ

Πολλά υγρά έχουν κακώς εισέλθει ως απόβλητα

Βούλωμα του συστήματος στραγγισμάτων

Αστοχία των μονωτικών διαστρώσεων

Διάθεση υλικών μη συμβατών χημικά με τις μονωτικές διαστρώσεις

Αστοχία πρανούς (πλέον σύνηθες)

Wednesday, June 2, 2010

Διεθνή Μοντέλα Διαχείρισης ΕΑ

ΗΠΑ

Ηνωμένο Βασίλειο

Δανία

Wednesday, June 2, 2010

ΗΠΑ- Πρόληψη+ Ανακύκλωση/Ανάκτηση + Επεξεργασία + 21 ΧΥΤΕΑ

Wednesday, June 2, 2010