Καρδακάρη Όλγα, Msc νοσηλεύτρια

΄Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ

Νεότερα δεδομένα στην ΚΑ

Νεότερη ταξινόμηση με βάση το ΚΕ

Διάγνωση : νατριουρητικά πεπτίδια

Θεραπεία: Νέα φάρμακα

Συσκευές: ICD- CRT- P, CRT- D

Δίκτυο ιατρείων ΚΑ

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ

ΣΥΜΦΕΡΌΝΤΩΝ

Η καρδιά ως αντλία

κέντρο της κυκλοφορίας του αίματος

Ορίζεται ως:

«Μια παθοφυσιολογική κατάσταση στην

οποία μια διαταραχή στη καρδιακή

λειτουργία, είναι υπεύθυνη για την αδυναμία

της καρδιάς να εξωθήσει το αίμα με ρυθμό

επαρκή για τις μεταβολικές ανάγκες των

ιστών»

Braunwald 1986

Γιατί γίνεται λόγος για αυτό το σύνδρομο?

Η απάντηση έγκειται στο γεγονός ότι η ΚΑ

αποτελεί τη:

συχνότερη αιτία νοσηλειών στις Κ/Δ κλινικές

κύρια αιτία απώλειας ποιότητας ζωής.

Συχνότητα ΚΑ

περίπου 1% στα άτομα <65 ετών

αυξάνει προοδευτικά στο 7% σε άτομα 75

έως 84 ετών

15% σε άτομα άνω των 85 ετών

Πάσχουν περίπου 26 εκατομμύρια άνθρωποι

σε όλο τον πλανήτη

& στην Ελλάδα είναι 300 χιλιάδες ασθενείς

Πώς θα περιέγραφε κάποιος την ΚΑ;

Ένα σύμπλοκο κλιν. σύνδρομο που ουσιαστικάαποτελεί την τελική κατάληξη όλων των άλλωνκαρδιαγγειακών νοσημάτων:

αρτηριακής υπέρτασης

μη ελεγμένης χρόνιας αρρυθμίας

της στεφανιαίας νόσου

του σακχαρώδη διαβήτη

παθήσεων των νεφρών, των πνευμόνων & τουθυρεοειδούς αδένα

ενώ φλεγμονές του καρδιακού μυός & κληρονομικάνοσήματα μπορεί σπανιότερα να οδηγήσουν επίσηςστην εμφάνισή της.

Συμπτώματα ΚΑ

Κύρια συμπτώματα :

Δύσπνοια

(αρχικά στην έντονη προσπάθεια και στη συνέχεια στην καθημερινή

δραστηριότητα, στην ηρεμία και στην κατάκλιση)

Απότομη αύξηση σωματικού βάρους με εμφάνιση οιδημάτων στα

πόδια,

Εύκολη κόπωση ακόμα και σε συνήθεις δραστηριότητες,

Εμφάνιση αρρυθμιών, επεισοδίων ζάλης και στηθάγχης.

Λειτουργικά-Κοινωνικά:

Αδυναμία αυτοεξυπηρέτησης-

Εξάρτηση από οικείους στην καθημερινότητα - Κοινωνική

απομόνωση.

Ψυχολογικά:

Ανησυχία, κρίσεις πανικού, κατάθλιψη

Διαταραχές επικοινωνίας, αμνησία.

Κλίμακες ταξινόμησης ΚΑ

-Λειτουργική ταξινόμηση καρδιακής ανεπάρκειας κατά

NYHA (New York Heart Association): χρησιμοποιείται για να

περιγράψει τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και την ανοχή στην

άσκηση και περιλαμβάνει 4 στάδια

ACCF/AHA ταξινόμηση καρδιακής ανεπάρκειας (American College of Cardiology Foundation / American Heart

Association): περιγράφει τα στάδια εξέλιξης της καρδιακής

ανεπάρκειας με βάση δομικές αλλαγές και συμπτώματα και

περιλαμβάνει 4 στάδια

-Ταξινόμηση καρδιακής ανεπάρκειας κατά Killip:

χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη σοβαρότητα της κλινικής εικόνας

των ασθενών στην οξεία φάση μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου

Κλίμακες ταξινόμησης ΚΑ Η πιο σύγχρονη ταξινόμηση, κατατάσσει την

καρδιακή ανεπάρκεια σε ΚΑ με :

-φυσιολογικό ΚΕ>50% (HF with Preserved Ejection Fraction HFpEF)

-ενδιάμεσο ΚΕ: 40-49% (HF with mid-range EF, HFmrEF)

-μειωμένο ΚΕ<40% (HF with reduced EF, HFrEF)

Ο διαχωρισμός των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια με βάση το ΚΕ είναι σημαντικός λόγω:

των διαφορετικών υποκείμενων αιτιολογιών,

και διαφορετικής ανταπόκρισης στις θεραπείες.

Θεραπεία ΚΑ

Η θεραπεία σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια στοχεύει:

στη βελτίωση της κλινικής τους κατάστασης

της λειτουργικής τους ικανότητας και της ποιότητας ζωής τους

στο να αποτρέψει τις νοσηλείες σε νοσοκομεία

και να μειώσει τη θνητότητα

Περιλαμβάνει:

➢ Ειδικά φάρμακα.

➢ Συσκευές

➢Εποπτεία

Θεραπεία στην ΚΑ με HFrEF

Οι σύγχρονες επιλογές θεραπείας, στοχέύουν στην μείωσητου έργου της καρδιάς & περιλαμβάνουν μια τριπλήθεραπευτική προσέγγιση, που αποτελείται:

(Α-ΜΕΑ) ή (ARBs) εάν δεν είναι ανεκτοί ACEI

Β-αναστολείς

& ανταγωνιστή υποδοχέων αλδοστερόνης (MRA).

Αυτός ο συνδυασμός, ο οποίος αλληλεπιδρά με πολλαπλέςνευροσωμικές οδούς

έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη θνησιμότητα και βελτιώνει τηνεπιβίωση σε πολλαπλές δοκιμές (Πίνακας 1)

What’s new in heart failure therapy 2018? Julian G Westphal et al

Interactive CardioVascular and Thoracic Surgery, Volume 27, Issue 6, 1 December

2018, Pages 921–930,Published:09 October 2018

Άλλες επιλογές θεραπείας στην ΚΑ με HFrEF

ARNI (entresto)

Αναστολέας υποδοχέων αγγειοτενσίνης -νεπριλυσίνης

Βαλσαρτάνη

Σακουμπιτρίλη, νέο φαρμακευτικό μόριο

Με την αναστολή της νεπριλυσίνης, επιβραδύνεται η

αποικοδόμηση των νατριουρητικών πεπτιδίων,

τα οποία σε υψηλά επίπεδα:

αυξάνουν τη διούρηση, τη νατριούρηση,

τη μυοκαρδιακή χάλαση & αναστέλλουν την αρνητική

αναδιαμόρφωση (remodeling) του μυοκαρδίου.

Ο συνδυασμός σακουμπιτρίλης/βαλσαρτάνης στοχευει:

Σε ασθενείς με HFrEF που παραμένουν συμπτωματικοί παρά τη

βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή με α-ΜΕΑ, B-blocker & MRA

Άλλες επιλογές θεραπείας στην ΚΑ με HFrEF

Ιβαμπραδίνη (procoralan)

αναστολέας των διαύλων If στον φλεβόκομβο

επιβραδύνει την καρδιακή συχνότητα

χρησιμοποιείται μόνο σε ασθενείς με φλεβοκομβικόρυθμό.

Μειώνει τον κίνδυνο νοσηλείας και καρδιαγγειακού θανάτου σε συμπτωματικούς ασθενείς με:

ΚΕ < 35%, σε φλεβοκομβo & HR> 70bpm/min σε ηρεμία.

παρά τη βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή με b-blocker,

α-ΜΕΑ /ARB & ανταγωνιστή υποδοχέων αλδοστερόνης.

Άλλες επιλογές θεραπείας στην ΚΑ με HFrEF

Τα διουρητικά (αγκύλης, θερμιδικά) στοχεύουν στη

μείωση των συμπτωμάτων της συμφόρησης σε

συγκεκριμένους ασθενείς με HFrEF

Σε μια μετα-ανάλυση φάνηκε ότι τα διουρητικά της

αγκύλης και τα θειαζιδικά διουρητικά ελαττώνουν

τον κίνδυνο θανάτου, βελτιώνουν την ικανότητα για

άσκηση και αποτρέπουν την επιδείνωσης της

καρδιακής ανεπάρκειας

What’s new in heart failure therapy 2018? Julian G Westphal et al

Interactive CardioVascular and Thoracic Surgery, Volume 27, Issue 6, 1 December

2018, Pages 921–930,Published:09 October 2018

Θεραπεία καρδιακής ανεπάρκειας με (HFpEF & HFmrEF)

Καμία συγκεκριμένη θεραπεία δεν έχει αποδειχθεί πως μειώνει την νοσηρότητα και την θνησιμότητα στους ασθενείς με ΗFpEF και ΗFmrEF.

H παθοφυσιολογία τους παρουσιάζει μεγάλη ετερογένεια

Οι ασθενείς αυτοί πρέπει να ελέγχονται για καρδιαγγειακές και μη συννοσηρότητες, οι οποίες πρέπει να θεραπεύονται.

οι ασθενείς αυτής της κατηγορίας είναι συνήθως ηλικιωμένοι και έντονα συμπτωματικοί,

η θεραπεία πρέπει να εστιάζει στην βελτίωση των συμπτωμάτων και της ποιότητας ζωής:

Η χορήγηση διουρητικών βελτιώνει την συμφόρηση.

ARBs ή α-ΜΕΑ. Βελτιώνουν τα συμπτώματα.

What’s new in heart failure therapy 2018? Julian G Westphal et al

Interactive CardioVascular and Thoracic Surgery, Volume 27, Issue 6, 1 December

2018, Pages 921–930,Published:09 October 2018

Νοσηλεία του ασθενή με ΚΑ

Ζωτικά σημεία (ΑΠ, BPM,Spo2)

Ισοζύγιο υγρών

Ζύγισμα

Χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής &

προσαρμογή αυτής με βάση την

αιμοδυναμική εικόνα του ασθενή

Ενημέρωση-Εκπαίδευση

Ψυχολογική Υποστήριξη

Νεότερα δεδομένα στη θεραπεία της

καρδιακής ανεπάρκειας με (HFrEF) με

εμφυτεύσιμες συσκευές

Σχεδόν 50% των θανάτων στην καρδιακή ανεπάρκεια

οφείλονται σε αιφνίδιο καρδιακό θάνατο (SCD),ο

οποίος μπορεί να προληφθεί πρωτογενώς ή

δευτερογενώς με εμφύτευση απινιδωτή (ICD) σε

συγκεκριμένους ασθενείς.

Θεραπεία βηματοδότησης

-καρδιακού επανασυγχρονισμού(CTR)

Σε πλήθος μελετών φαίνεται οτι η αμφικοιλιακή

βηματοδότηση επιτυγχάνει βελτίωση της

λειτουργικότητας, της διάρκειας άσκησης και της

ποιότητας ζωής των ασθενών.

Η θεραπεία βηματοδότησης και καρδιακού

επανασυγχρονισμού (Cardiac Resynchronization

Therapy, CRT) με ή χωρίς απινιδωτή συστήνεται

σε ασθενείς με χαμηλό ΚΕ ≤35% που παραμένουν

συμπτωματικοί ενώ λαμβάνουν την βέλτιστη

φαρμακευτική αγωγή.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΔΙΑΚΟΥ

ΕΠΑΝΑΣΥΓΡΟΝΙΣΜΟΥ (CRT-P)

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΔΙΑΚΟΥ

ΕΠΑΝΑΣΥΓΡΟΝΙΣΜΟΥ +ΑΠΙΝΙΔΩΣΗ (CRT-D)

Συσκευή υποβοήθησης αριστεράς

κοιλίας (LVAD)

Συσκευή υποβοήθησης δεξιάς-

αριστεράς κοιλίας Bi VAD

Μεταμόσχευση καρδιάς

Η πρώτη μεταμόσχευση έγινε από τον Δρ

Christian Bernard στη Νότιο Αφρική το 1967,

Ετήσιος απολογισμός πεπραγμένων για το 2017

Το 2017 πραγματοποιήθηκαν

οκτώ μεταμοσχεύσεις καρδιάς

Πώς φροντίζουμε αυτούς τους ασθενείς;

ΩΣ ΟΜΑΔΑ

Ο νοσηλευτής καρδιακής ανεπάρκειας

Πρέπει να είναι άριστα καταρτισμένος ώστε να

παρέχει ποιοτική φροντίδα υγείας: να γνωρίζει

καλά τη νόσο, τα συμπτώματα, τα φάρμακα

στην ΚΑ, για να μπορεί να κάνει αξιολόγηση.

Να ενημερώνει τον ασθενή για τη νόσο

Να εκπαιδεύεται συνεχώς

Αρχές αυτοφροντίδας ασθενών+οικείων με

Κ.Α

Βασικές έννοιες Συμπεριφορά - παραδείγματα

ΑυτοφροντίδαΣυμπεριφορές για

βελτίωση ή διατήρηση

υγείας

-Υγιεινός τρόπος ζωής (Διακοπή καπνίσματος, αποφυγή

παχυσαρκίας, μείωση stress )

- Συμμόρφωση στο πλάνο φροντίδας(Φαρμακευτική

αγωγή, διατροφή, περιορισμός νατρίου, περιορισμός

υγρών-αλκοόλ)

Αυτοέλεγχος

Καθημερινή,επικεντρωμέν

η επιτήρηση υγείας

-Καθημερινή καταγραφή βάρους,

- Αναγνώριση-παρακολούθηση σημείων- συμπτωμάτων,

όπως: δύσπνοια, κούραση, οιδήματα

Αυτοδιαχείριση

Αναγνώριση-αξιολόγηση

αλλαγών

-Αξιολόγηση συμπτωμάτων,(υπερφόρτωση με υγρά)

-Εφαρμογή επιλεγμένης θεραπευτικής στρατηγικής

-Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της

εφαρμοζόμενης στρατηγικής

(European Journal of Cardiovascular Nursing,2014)

Ελληνική επικράτεια

Η εξάπλωση του θεσμού των

Ιατρείων καρδιακής ανεπάρκειας

Γ.Ν.Θ. ΙπποκράτειοΓενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Στόχος των ιατρείων ΚΑ

στενή εξατομικευμένη παρακολούθηση

εξειδικευμένη φροντίδα των ασθενών με ΚΑ

Ώστε να επιτευχτεί βέλτιστη διαχείριση της

νόσου μέσω διεπιστημονικής φροντίδας.

Το παράδειγμα των Ιωαννίνων

Εξειδικευμένη αντιμετώπιση ΚΑ

Παρακολούθηση στο Ιατρείο ΚΑ ΠΓΝΙ

Στο ΠΓΝ Ιωαννίνων λειτουργεί από τη Β’

Κ/Δ Κλινική το πρώτο οργανωμένο Ιατρείο

Καρδιακής Ανεπάρκειας, με σκοπό την

ολοκληρωμένη διαχείριση της νόσου.

Δομή ιατρείου ΚΑ -Ιωάννινα

Το Ιατρείο λειτουργεί από το 2014 και παρακολουθείπλέον πάνω από 400 ασθενείς.

Ξεκίνησε τη λειτουργία του 1 φορά κάθε 15 ημέρες και εδώ καιένα έτος τουλάχιστον λειτουργεί 1 ή και 2 ημέρες την εβδομάδα.

Στελεχώνεται από :

4 καρδιολόγους, με επικεφαλής την καθηγήτρια Αικ. Νάκα

& 2 Νοσηλεύτριες εκπαιδευμένες στη φροντίδα ασθενών με ΚΑ,στα πρότυπα ιατρείων του εξωτερικού.

Όσοι από τους ασθενείς είναι σε καλύτερη κατάστασηπαρακολουθούνται από το Ιατρείο σε συνεργασία με άλλουςφορείς όπως: ιδιώτες ιατροί, γενικοί ιατροί (σε Αγροτικά Ιατρείαή Κέντρα Υγείας), καρδιολόγοι σε περιφερειακά Νοσοκομεία, μετους οποίους έχει δημιουργηθεί ένα τοπικό Δίκτυο ΚαρδιακήςΑνεπάρκειας.

Δράση για την Ενημέρωση & Αφύπνιση του

Κοινού για την Καρδιακή Ανεπάρκεια

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

Η γνώση για τους ασθενείς με ΚΑ

εξελίσσεται συνεχώς

Τα ιατρεία ΚΑ αυξάνονται

ΤΑ φάρμακα και οι συσκευές στην ΚΑ

βελτιώνονται

Οι νοσηλευτές στα ιατρεία ΚΑ

εκπαιδεύονται συνεχώς

Οι ασθενείς με ΚΑ είναι περισσότερο

ενημερωμένοι

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

Στόχος των νοσηλευτών καρδιολογίας είναι

να πείσουμε τις διοικήσεις των νοσοκομείων,

προς το συμφέρον των ασθενών,

να διαθέσουν περισσότερο προσωπικό στα

ιατρεία ΚΑ ώστε η λειτουργία των ιατρείων

να είναι αρτιότερη, προκειμένου να μειωθούν

οι επανεισαγωγές, και να βελτιωθεί

ποιότητα ζωής των ασθενών.