EASTER

~Λεξιλογική προέλευση~O όρος Πάσχα προέρχεται από το αραμαϊκό πασ'ά και το εβραϊκό πέσαχ.  Κάποιοι μελετητές έχουν προτείνει ως προέλευση του εβραϊκού όρου ξένη ετυμολογία, όπως η ασσυριακή πασαχού (πραύνω) ή η αιγυπτιακή πασ' (ανάμνηση) ή πεσάχ (πλήγμα).  Ορισμένοι ερευνητές δίνουν άλλες εξηγήσεις ,εντούτοις , καμία δε θεωρείται επαρκώς τεκμηριωμένη.

~Το Πάσχα ως Εβραϊκή Παράδοση~

ΠΑΣΧΑ ονομάζεται η μεγάλη γιορτή του ιουδαϊσμού και του χριστιανισμού. Στον ιουδαϊσμό καθιερώθηκε ως ανάμνηση της εξόδου, που απελευθέρωσε τους ιουδαίους από την αιγυπτιακή δουλεία. Έπειτα υιοθετήθηκε από τους χριστιανούς αναφορικά με τον θυσιαστικό θάνατο και την ανάσταση του Ιησού Χριστού. Το γεγονός της απελευθέρωσης αυτής συνέβη με μια σειρά θεϊκών παρεμβάσεων, από τις οποίες η σημαντικότερη εκδηλώνεται τη νύχτα κατά την οποία θα εξολοθρεύονταν οι πρωτότοκοι γιοι και τα ζώα των Αιγυπτίων, ενώ τα σπίτια των Εβραίων θα προστατεύονταν, αφού οι πόρτες τους είχαν σημαδευτεί με το αίμα του αρνιού που είχαν θυσιάσει. Το σφάγιο ήταν αρνί ή κατσίκι, αρσενικό και αρτιμελές, δεν έπρεπε να σπάσει κανένα κόκαλο του, ενώ το αίμα του ως ένδειξη προστασίας, το έβαζαν στην είσοδο κάθε σπιτιού.

~Το Πάσχα Ως Χριστιανική Παράδοση~Το Χριστιανικό Πάσχα ή  Λαμπρή, και ειδικότερα η Ανάσταση του Χριστού, είναι η σπουδαιότερη γιορτήτου χριστιανικού εκκλησιαστικού έτους. Η εορτή της Ανάστασης του Ιησού Χριστού, λόγω της σπουδαιότητάς της, επηρεάζει το εορτολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας τόσο 40 ημέρες πριν από αυτό (Μεγάλη Τεσσαρακοστή, Τριώδιο) όσο και 50 ημέρες μετά (περίοδος Πεντηκοσταρίου).Η εντατική προετοιμασία για το Πάσχα γίνεται τη Μεγάλη Εβδομάδα, η οποία θεωρείται Εβδομάδα των Παθών του Ιησού Χριστού.

Μ.ΔΕΥΤΕΡΑ

• Μ.ΠΕΜΠΤΗ

Μ.ΤΡΙΤΗ

• Μ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Μ.ΤΕΤΑΡΤΗ

• Μ.ΣΑΒΒΑΤΟ

~ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ~ Τη μεγάλη Δευτέρα ψάλλεται ιστόρια του Ιωσήφ του Παγκάλου(=ωραίος στο σώμα και την ψυχή) ο οποίος πουλήθηκε από τα ζηλόφθονα αδέρφια του ως σκλάβος στην Αίγυπτο. Ο ίδιος, αρνούμενος να υποκύψει στις ερωτικές επιθυμίες της γυναίκας του αυλικού του Φαραώ, από τον οποίο είχε αγοραστεί, φυλακίστηκε. Κατάφερε όμως να αποφυλακιστεί, ερμηνεύοντας ένα όνειρο του Φαραώ. Στο όνειρο αυτό υπήρχαν 7 παχιές και εύρωστες αγελάδες και 7 παχιά και ψηλά στάχια κοντά στην όχθη του Νείλου. Έπειτα όμως, εμφανίστηκαν 7 ισχνές αγελάδες, οι οποίες έφαγαν τις προηγούμενες, ενώ τα στάχια <<πνίγηκαν>> από νέα, τα οποία όμως ήταν ισχνά και αδύναμα. Η εξήγηση του Ιωσήφ είχε ως εξής: Η Αίγυπτος, για 7 χρόνια θα περάσει πλουσιοπάροχα και θα επικρατήσει ευφορία. Τα επτά όμως αυτά χρόνια, θα τα διαδεχθούν επτά χρόνια ξηρασίας και λιμού. έτσι και έγινε. ΟΙ Αιγύπτιοι όμως, σώθηκαν εξαιτίας των υποδείξεων του Ιωσήφ. Δεν έγινε το ίδιο όμως με τους κατοίκους των γύρω περιοχών . Έτσι ,η οικογένεια του Ιωσήφ κατέφυγε στην Αίγυπτο. Ο Ιωσήφ αναγνώρισε την οικογένεια του, ενώ εκείνοι δεν τον αναγνώρισαν. Ο ίδιος, αντί να τους τιμωρήσει τους έδωσε τροφή, συγχώρεση και στέγη.  Ο Ιωσήφ προεικονίζει με την περιπέτειά του (που πουλήθηκε σκλάβος στην Αίγυπτο) τον ίδιο τον Χριστό και το πάθος Του.Ως προς τις ετοιμασίες, τη Μεγάλη Δευτέρα-κυρίως στα χωριά- ασβεστώνουν τις αυλές,βάφουν τις γλάστρες κόκκινες και φυτεύουν λουλούδια.Σε μερικές περιοχές,οι πιστοί τρέφονται μόνο με ψωμί και νερό ,έως και την Μ.Πέμπτη το πρωί ,οπότε λαμβάνουν από την Εκκλησία τη Θεία κοινωνία.

~Μεγάλη Τρίτη~Την Μ.Τρίτη, ψάλλεται η παραβολή των 10 παρθένων. Σύμφωνα με αυτή υπήρχαν 5 φρόνιμες και 5 μωρές παρθένες οι οποίες περιμένουν το Νυμφίο (γαμπρό) να έλθει να παραλάβει τη νύφη. Οι φρόνιμες, που είχαν προνοήσει, φρόντισαν να πάρουν μαζί τους επιπλέον λάδι ώστε να έχουν για να γεμίσουν τα λυχνάρια τους αν αυτά αδειάσουν. Δεν ισχύει το ίδιο όμως και για τις μωρές, οι οποίες λόγω της αργοπορίας του Νυμφίου αποκοιμήθηκαν, τα λυχνάρια τους έσβησαν ,αλλά δεν είχαν επιπλέον λάδι να τα γεμίσουν Έτσι όταν ακούγεται η φωνή «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται», ψάχνουν να βρουν λάδι για να ανάψουν τα σβησμένα λυχνάρια τους, με αποτέλεσμα να μένουν «εκτός νυμφώνος». Η παραβολή αυτή συμβολίζει τη Βασιλεία των Ουρανών. Όποιος φροντίσει από πριν για την ψυχή του θα εισέλθει σε αυτό.Τη μέρα αυτή συνεχίζονται οι ετοιμασίες για το Πάσχα. Συνήθως είναι αφιερωμένη στο καθάρισμα του σπιτιού.

~Μεγάλη Τετάρτη~Βρισκόμαστε στο μέσο της Μεγάλης Εβδομάδας. Το γεγονός που έρχεται η Εκκλησία να μας θυμίσει, λαμβάνει χώρα δύο ημέρες πριν οδηγηθεί ο Ιησούς Χριστός στο Σταυρό. Ο Ιησούς βρισκόταν στο σπίτι του Σίμωνα του λεπρού. Εκεί εμφανίστηκε μια γυναίκα κρατώντας ένα μπουκαλάκι με ακριβό μύρο. Ζήτησε συγχώρεση από τον Υιό του Θεού, επειδή ήταν πόρνη, και έριξε αυτό το μύρο στα μαλλιά και τα πόδια Του. Οι μαθητές του Ιησού, θεώρησαν την πράξη αυτή μεγάλη σπατάλη, αφού θα μπορούσαν να πουλήσουν το μύρο και με τα χρήματα που θα έπαιρναν να βοηθούσαν τους φτωχούς. Ο Ιησούς παίρνοντας το μέρος της γυναίκας, επίπληξε τους μαθητές του, λέγοντάς τους ότι η γυναίκα αυτή του έκανε καλό, αφού με αυτό το μύρο τον ετοίμασε για την ταφή. Τους θύμισε ότι τους φτωχούς θα μπορούν να τους βοηθούν καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής τους, ενώ Εκείνον θα τον έχουν για λίγο ακόμα. Την συγχώρησε για τις αμαρτίες της και, προφητικά μιλώντας, είπε ότι η πράξη της αυτή θα αναφέρεται στο Ευαγγέλιο που θα κηρυχθεί σε όλο τον κόσμο, αποτελώντας, αυτή η αναφορά, ένα μνημόσυνο γι’ αυτήν. Τότε ο Ιούδας έφυγε και πήγε να συναντήσει τους Αρχιερείς. Τους ρώτησε τι θα του δώσουν για να τους παραδώσει τον Χριστό, και αυτοί του υποσχέθηκαν τριάντα αργύρια.Το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης, στις εκκλησίες μας, τελείται το Μυστήριο του Μεγάλου Ευχελαίου. Κατά την διάρκειά του, διαβάζονται επτά Ευαγγέλια και επτά Ευχές. Ευλογείται έτσι το λάδι με το οποίο ο ιερέας «σταυρώνει» τους πιστούς στο μέτωπο, στο πηγούνι, στα μάγουλα και στις παλάμες. 

~Μεγάλη Πέμπτη~Την Μεγάλη Πέμπτη γιορτάζουμε 4 γεγονόταΤον Ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Κύριο(ενέργεια την οποία έκαναν οι δούλοι της εποχής, έπλεναν δηλαδή τα πόδια των αφεντικών τους πριν το φαγητό), δείχνοντας ποιά πρέπει να είναι η διακονία των πιστών στην Εκκλησία.Τον Μυστικό Δείπνο,(όπου δείπνησε για τελευταία φορά με τους μαθητές του) την παράδοση δηλαδή του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Την Προσευχή του Κυρίου στο Όρος των Ελαιών, όπου προσεύχεται στον Πατέρα Του και ύστερα συλλαμβάνεται από τους Ρωμαίους με τη βοήθεια του Ιούδα.Την Προδοσία του Ιούδα, δηλαδή την αρχή του Πάθους του Κυρίου. Στον Εσπερινό της ημέρας έχουμε την Σταύρωση του Θεανθρώπου. Διαβάζονται τα 12 Ευαγγέλια που περιγράφουν τα Άγια Πάθη. Σε πολλά μέρη, προετοιμάζουν τον στολισμό του Επιταφίου κατά την διάρκεια της νύχτας αυτής.Στα σπίτια των Χριστιανών, την Μεγάλη Πέμπτη, βάφονται τα κόκκινα αυγά.Εκτός από τα αυγά, την μέρα αυτή, φτιάχνονται τα πασχαλινά κουλούρια και τα τσουρέκια Για τον λόγο αυτό, η ημέρα λέγεται και Κόκκινη Πέμπτη ή Κοκκινοπέφτη.

~Μεγάλη Παρασκευή~ Τη μεγάλη Παρασκευή γίνεται η σταύρωση. Ο Ρωμαίος διοικητής Πόντιος Πιλάτος δικάζει τον Ιησού και το πλήθος αποφασίζει να σταυρωθεί, ενώ ο ίδιος ο Πιλάτος νυπτει τας χείρας του.Ο Χριστός περιπαίζεται αφού του φορούν αγκάθινο στεφάνι και πορφύρα. Παραδίδει το πνεύμα Του πάνω στο σταυρό και ο Ιωσήφ ο Αριμαθαίας Τον αποκαθηλώνει και Τον ενταφιάζει. Κορυφώνεται το θείο δράμα, η Μεγάλη Παρασκευή είναι η πιο θλιβερή μέρα τού χρόνου. Ολημερίς χτυπά η καμπάνα πένθιμη. Το βράδυ, από άκρη σε άκρη της γης, οι Έλληνες, οι Ορθόδοξοι, ψάλλουν το "Ω γλυκύ μου έαρ", καθώς το πένθος κορυφώνεται. Κρατώντας αναμμένα κεριά, ακολουθούν τις περιφορές των Επιταφίων, που είναι στολισμένοι με πολύχρωμα λουλούδια. Η συγκίνηση κορυφώνεται , όταν μετά την περιφορά οι πιστοί εισέρχονται πάλι στο ναό διαβαίνοντας κάτω από τον Επιτάφιο. Με τον τρόπον αυτό παίρνουν οι πιστοί την ευλογία που θα τους συντροφέψει μέχρι τού χρόνου. Καταβαίνουν έτσι και οι άνθρωποι, για μια στιγμή, στον τάφο τού Χριστού. Θάβονται μαζί του για να συναντηθούν το επόμενο βράδυ. Σε πολλά χωριά δεν στρώνουν τραπέζι όλη μέρα παρά βάζουν στο τραπέζι ένα πιάτο με ξύδι όπου όλοι βουτούν το ψωμί και το γεύονται για να συμμεριστούν το Πάθος του Χριστού. Σύμφωνα με την παράδοση τη Μεγάλη Παρασκευή το ράψιμο και το κάρφωμα είναι δουλειές απαγορευμένες. Τα ρούχα που ράβονταν εκείνη την ημέρα θεωρούνταν κακότυχα καθώς πίστευαν ότι θα είχαν την τύχη των ρούχων του Χριστού.

~Μεγάλο Σάββατο~Η μέρα αυτή είναι η τελευταία της μεγάλης Εβδομάδας, και της Σαρακοστής. Ο Ιησούς μετά την ταφή Του, και ενώ το σώμα του βρίσκεται στον τάφο, κατεβαίνει η ψυχή του στον Άδη, προκειμένου να λυτρώσει όλους εμάς τους ανθρώπους από το προπατορικό αμάρτημα, χαρίζοντας μας αιώνια πνευματική ζωή. Εντούτοις, έξω από τον τάφο του είχε εγκατασταθεί φρουρά ώστε να μην κλέψει κανείς το σώμα του.Κάθε Μεγάλο Σάββατο στις 12 το μεσημέρι, γίνεται στα Ιεροσόλυμα η τελετή του Αγίου Φωτός, το οποίο μεταδίδεται στους πιστούς ανά τον κόσμο. Το πρωί στις εκκλησίες μας, τελείται η Θεία Λειτουργία της Πρώτης Ανάστασης και ίσως για αυτό το λόγο το πένθος εκείνης της μέρας είναι μικρότερο, παρ’όλα αυτά η νηστεία είναι αυστηρή.Στη χώρα μας η Λειτουργία της αναστάσεως γίνεται στις 12 το βράδυ. Σβήνουν τα φωτά της εκκλησιάς και ο ιερέας, προβάλλει στην Ωραία Πύλη το άγιο Φως ψάλλοντας το <<Δεύτε λάβετε Φώς>>. Έπειτα ,αφού οι πιστοί έχουν λάβει το άγιο φως, ψάλλετε στον περίβολο της εκκλησιάς η ανάγνωση του ευαγγελίου της Ανάστασης ,και το <<Χριστός Ανέστη εκ νεκρών>>.Τέλος, όσοι δεν έχουν φτιάξει τα πασχαλινά αυγά ,κουλούρια και τσουρέκια, έχουν την τελευταία ευκαιρία να το πραξουν. Οι ετοιμασίες για το Πάσχα έχουν φτάσει στο τέλος τους. Το μόνο που απομένει είναι η προετοιμασία της μαγειρίτσας που θα φαγωθεί το Σάββατο το βράδυ μετά την ανάσταση. Επίσης προετοιμάζεται η σούβλα για το σούβλισμα του αρνιού την Κυριακή του Πάσχα.

Κυριακή του Πάσχα!Γιορτάζεται η Ανάσταση του Ιησού Χριστού και η άνοδος του στα Ουράνια. Οι πιστοί, τη μέρα αυτή σουβλίζουν τα αρνιά, τσουγκρίζουν τα αυγά ,χορεύουν και τραγουδούν. Επιπλέον, συνηθίζεται η ρήψη βεγγαλικών, κροτίδων κλπ. Οι θόρυβοι (βεγγαλικά, κροτίδες, μπαλωθιές) και το φως είναι τα δύο χαρακτηριστικά στοιχεία της Ανάστασης. Το στοιχείο των θορύβων συσχετίζεται με τη διαδεδομένη στους λαούς δοξασία, ότι τα βλαβερά και δαιμονικά πνεύματα διώχνονται με τους εκφοβιστικούς κρότους.