Μειωμένη η ανεργίακαι η απασχόλησηΧωρίς δουλειά 31.763 γυναίκες

Αν και καταγράφεται σταδιακή υποχώρησήτης σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, ε-ντούτοις η ανεργία παραμένει ένα από τακυριότερα προβλήματα για την κυπριακήοικονομία. Μπορεί τα πρόσφατα στοιχείανα καταδεικνύουν μείωση των εγγεγραμ-μένων ανέργων για το 2015, ωστόσο και οιεργαζόμενοι εξακολουθούν να είναι λιγότεροισε σύγκριση με το 2014. Σελ. 5

Κυπριακά βόταναθέλουν οι ΑυστριακοίΠροοπτική για εξαγωγή φυτών

Πρόθεση για εισαγωγή κυπριακών οργανικώνπροϊόντων έχει εκφραστεί από την Αυστρία,όπου συγκεκριμένα η εταιρεία GeromichalosHandels GmbH εξέφρασε έντονο ενδιαφέρονγια εισαγωγή φρέσκων αρωματικών φυτών.Όπως δήλωσε στην «Κ» εκ μέρους της ε-ταιρείας η κ. Αλεξάνδρα Γερομίχαλος, πρό-κειται για βότανα όπως βασιλικό, δενδρο-λίβανο, θυμάρι, μέντα, κόλιανδρο, ρίγανηκαι σχοινόπρασο. Σελ. 4

Σ Χ Ο Λ Ι Ο / Tου ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 • Eτος 2ο • Aρ. φύλλου 57 Τιμή: €1,50Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα w w w. k a t h i m e r i n i . c o m . c y / f i n a n c i a l

«Oταν φύγει η τρόικα θα πιάσω τονΧάρη από τα αυτιά», δήλωσε πρό-σφατα ο υπουργός Υγείας ΓιώργοςΠαμπορίδης με αφορμή παρατήρησήτου ότι οι δημόσιες δαπάνες για τοντομέα της υγείας είναι πολύ χαμη-λότερες από τις αντίστοιχες σε άλλεςευρωπαϊκές χώρες. Επί της ουσίαςκαι υπό διαφορετικές συνθήκες ουπουργός μπορεί να έχει δίκιο. Όπωςδίκαιο μπορεί να έχουν και άλλοιυπουργοί της κυβέρνησης, ότανλένε πως για κάποια ζητήματα τακεφάλαια δεν είναι αρκετά. Από τηνάλλη, με παρέμβασή του στην προη-γούμενη έκδοση της «Κ» ο υφυπουρ-γός παρά τω Προέδρω ΚωνσταντίνοςΠετρίδης έθεσε το ζήτημα των κρα-τικών δαπανών υπό μία άλλη σκοπιά:«Είναι ανεύθυνο να καταρτίζεις συ-νεχώς ελλειμματικούς προϋπολογι-σμούς, γιατί κάποια στιγμή θα κλη-θείς να πληρώσεις τον λογαριασμό.Και στην περίπτωση των δημοσίωνοικονομικών τον λογαριασμό θατον πληρώσει ο φορολογούμενος.Αν ο λογαριασμός είναι τόσο μεγά-λος, θα μετακυλήσουμε το βάροςστα παιδιά μας».

Η λιτότητα και ο περιορισμόςτων δαπανών δεν πρέπει να συνε-πάγεται ταυτόχρονα περιορισμό ε-κείνων των εξόδων που θα συμβά-λουν στην ανάπτυξη της οικονομίαςκαι στη βελτίωση του κράτους πρό-νοιας εκεί και όπου πρέπει. Αυτόπου πρέπει να γίνει είναι μία ακτι-νογραφία από άκρο σε άκρο τηςκρατικής μηχανής και εκεί όπουέχει απομείνει λίπος από τις περι-κοπές που έγιναν τα προηγούμεναχρόνια, να κοπεί πιο βαθιά. Γιατί υ-πάρχει λίπος ακόμα στην κρατικήμηχανή. Ακόμα και στο υπουργείοΥγείας μπορεί να γίνει καλύτεροςτρόπος κατανομής των κονδυλίωνόπως και σε όλα τα υπουργεία. Η ο-ροφή στον προϋπολογισμό κάθε υ-πουργείου, δεν συνεπάγεται και πε-ριορισμό στον τρόπο διάθεσης τωνκονδυλίων. Σε μεγάλο βαθμό, πλέον,εξαρτάται από τους ίδιους τους υ-πουργούς να κρίνουν ποιες δαπάνεςείναι απαραίτητες και ποιες όχι. Νααναλάβουν την ευθύνη και να κά-νουν περικοπές και εξοικονομήσειςεκεί που μπορούν και νιώθουν ότιείναι εφικτό κι ας έχουν το θάρρος

να αντιμετωπίσουν τους «μανδαρί-νους» των υπουργείων τους πουμπορεί να διαμαρτυρηθούν. Πώςγια παράδειγμα γίνεται η παραγγελίαεπιδέσμων; Πώς γίνεται η παραγ-γελία λευκών κολλών στο υπουργείοΠαιδείας; Με ποια δεδομένα παραγ-γέλνουν κώνους τα δημόσια έργα;Τα πιο πάνω είναι τυχαία παραδείγ-ματα. Η ουσία είναι πως οι στόχοιδεν επιτυγχάνονται μόνο με αύξησητων δαπανών αλλά και με εξορθο-λογισμό τους.

Θα είναι ουτοπία αν εισέλθουμεσε μία διαδικασία με το σκεπτικόότι όλα τα προβλήματα του τόπουέχουν ξεπεραστεί και πλέον μπορούνκαι οι δαπάνες να ξεφύγουν από τααυστηρά πλαίσια των προηγούμενωνετών. Θα είναι επίσης λάθος αν α-ποφασιστεί να δαπανηθεί έστω κιένα ευρώ από το δημοσιονομικό α-πόθεμα που δημιουργήθηκε για κάτιπου δεν το αξίζει πραγματικά. Ηπρόσφατη εμπειρία έδειξε πως εύ-κολα μπορείς να ξοδέψεις λεφτά, α-κόμα και για κάτι που θεωρείς καλό,αλλά δύσκολα μπορείς να τα μαζέ-ψεις εκ νέου.

BIG BANG GOLD CERAMIC

Expertise Solutions Value

www.pwc.com.cy

0

20

40

60

80

100

0

400

800

1.200

1.600

2.000

0

0

0

0

0

4

8

1.2

1.6

Όγκος συναλλαγών (χιλιάδες €)

Γενικός Δείκτης 67,04

630,64

23/12 24/12 25/12 28/12 29/12

ΣΗΜΕΡΑ

ΑΡΗΣ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ

Υπάρχει χρηματοδότησηγια την μαρίνα Πάφου

Η μαρίνα Πάφου θα είναιένα αυτάρκες ενεργεια-κά, και υδρευτικά, έργο,που θα φιλοξενεί αρκε-τές καινοτομίες για τα κυ-πριακά, και όχι μόνο, δε-δομένα. Αυτό δήλωσε σε

συνέντευξή του στην «Κ» ο Άρης Σοφο-κλέους, διευθυντής έργου της μαρίναςΠάφου. Επίσης, κατά την εκτίμηση του κ.Σοφοκλέους, το έργο δύναται να είναιστο 95% της ωρίμανσης και πληρότητάςτου σε ένα βάθος 3-4 χρόνων από την ο-λοκλήρωσή του. Σελ. 8

ΕΛΛΑΔΑ

«Δίσεκτο» το 2016 γιατους φορολογούμενουςΕπιπλέον φόρους που ξεπερνούν τα 2,2δισ. ευρώ καλούνται να πληρώσουν μι-σθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγ-γελματίες και επιχειρήσεις το 2016. Οι νέ-ες επιβαρύνσεις θα αποτυπωθούν στα εκ-καθαριστικά σημειώματα των φορολογι-κών δηλώσεων της επόμενης χρονιάς. Γιατους ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι ει-σπράττουν ενοίκα, το 2016 φέρνει πρό-σθετους φόρους 142,2 εκατ. ευρώ. Σελ. 15

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

Χορός δισεκατομμυρίωνγύρω από τα τηλεοπτικά Οι Αγώνες του 2016 στο Ρίο αποφέρουνστη ΔΟΕ 1,1 δισ. από την αγορά των ΗΠΑκαι γύρω στο 1 δισ. από την ευρωπαϊκή.Στην Κύπρο οι Αγώνες του Ρίο θα μεταδο-θούν από το ΡΙΚ. Σελ. 19

ANAΛΥΣΕΙΣJOHN FOLEYΤο υπερβολικό χρέος είναι επικίνδυνο.

LU WANGΜια δύσκολη χρονιά για επενδύσεις. Σελ. 5

Οι εποπτικές συμπληγάδες για τις τράπεζες το 2016Κερδοφορία, μη εξυπηρετούμενα και εταιρική διακυβέρνηση στο μικροσκόπιο SSM

Ενώ ακόμα τα αποτελέσματα της άσκησης του ΕνιαίουΕποπτικού Μηχανισμού για την Τρ. Κύπρου και τηνΕλληνική δεν έχουν ολοκληρωθεί και ο Συνεργατισμόςκλήθηκε εμμέσως να ενισχύσει τα κεφάλαιά του, το2016 προβλέπεται να είναι ακόμα πιο απαιτητικό γιατα τραπεζικά ιδρύματα στην Ευρωζώνη. Αν και έχει αρ-χίσει ήδη να διαφαίνεται μία δυσφορία για τον τρόπο

που ο νέος «ελεγκτής» ασκεί τα καθήκοντά του, οδηγώνταςτις τράπεζες σε αύξηση των προβλέψεων και στην ανάγκηάντλησης νέων κεφαλαίων, η ισχυρή γυναίκα του Μη-χανισμού Daniele Nouy, Πρόεδρος του Εποπτικού Συμ-βουλίου, δεν φαίνεται διατεθειμένη να νερώσει το κρασίτης σε σχέση με τον τρόπο επίβλεψης των 129 μεγαλύτερωντραπεζικών Ομίλων σε 19 διαφορετικές χώρες. Σελ. 3

Η ακτινογραφίατης οικονομίας και οι προκλήσειςπου έρχονταιOι σημαντικότερες στιγμές του 2015

Τραβώντας κανείς μια χρονολογική γραμμήστη χρονιά που φεύγει σε λίγες μέρες καιθέλοντας να την αποτυπώσει από την πλευ-ρά της οικονομίας, διαπιστώνει πως αυτήήταν δίχως άλλο χρονιά νομοσχεδίων γιατην Κύπρο. Η Βουλή των Αντιπροσώπωνψήφισε μερικά από τα πλέον δύσκολα νο-μοσχέδια στο πλαί-σιο των μνημονια-κών μας υποχρεώ-σεων και οι στιγμέςέντασης πολλές, κα-θώς οι αντεγκλήσειςκράτησαν επί μα-κρόν. Παράλληλα, ό-μως, η χώρα φαίνε-ται πως αφήνει πίσωτης έργο το οποίοτην ωθεί στην ασφα-λή έξοδο από το μνη-μόνιο, σημείο το οποίο στάθμισε καθορι-στικά και η έκδοση του δεκαετούς ομολόγου.Πλέον, η πορεία της οικονομίας καλείταινα σταθεί στο ύψος των προκλήσεων πουτην περιμένουν τη νέα χρονιά, ώστε ηέξοδος από το μνημόνιο να γίνει χωρίς πα-ρατράγουδα. Ο απολογισμός είναι μακρύς,αλλά φέρνει και πάλι τις αναδιαρθρώσειςδανείων και τα ΜΕΔ στην πρώτη γραμμή,μαζί με το θέμα της ανεργίας, το ΓεΣΥ καιτις αποκρατικοποιήσεις να δίνουν τον τόνογια το 2016. Σελ. 6, 7

Μποναμάς στις άδειες κυκλοφορίαςΜειώσεις στα τέλη μικρών φορτηγών

Σημαντικές μειώσεις στα τέλη κυκλοφορίας φορτηγώνελαφριού τύπου και οχημάτων άνω των 2500 ccπρονοεί η τροποποίηση νομοσχεδίου που ψηφίστηκεαπό την Βουλή. Μικρά φορτηγά έως και 2250 cc θακληθούν να καταβάλουν μειωμένα τέλη έως και 60ευρώ, ενώ για τις περιπτώσεις των ιδιωτικών σαλούνμεγάλου κυβισμού τίθεται οροφή 300 ευρώ και σταβενζινοκίνητα. Μέχρι τις 3 Μαρτίου 2016 θα μπορούνοι ιδιοκτήτες οχημάτων να ανανεώσουν την άδειακυκλοφορίας των οχημάτων τους. Από την επομένηόσοι αμελήσουν θα τους αναμένουν τσουχτερά πρό-στιμα. Σελ. 4

Σε σταδιακά ανοδική τροχιά εξακολουθεί να κινείταιη αγορά αυτοκινήτου, καταγράφοντας θετικά πρόσηματη φετινή χρονιά, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθείμε ελαφρώς περισσότερες από 25.000 εγγραφές ο-χημάτων, οι οποίες είναι αυξημένες κατά περίπου3.000 σε σχέση με το 2014. Εξάλλου, για τη νέαχρονιά εκτιμάται ότι, με βάση τα υφιστάμενα δεδο-μένα, η αύξηση σε σχέση με το 2015 θα κυμανθείκαι πάλι κοντά στις 2.000 επιπλέον εγγραφές. Ωστόσο,οι εισαγωγείς αυτοκινήτων εκτιμούν ότι οι συγκε-κριμένοι αριθμοί δεν είναι αρκετοί για να καταστήσουντην αγορά βιώσιμη και κερδοφόρα. Σελ. 4

ΚΥΠ

Ε

Μετά από την κρίση που κτύπησε τις τράπεζες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και τα πρωτοφανή μέτρα που λήφθηκαν στην Κύπρο, η εποπτεία των τραπεζών έχειπλέον περάσει σε ένα άλλο επίπεδο, το οποίο βέβαια διαμόρφωσαν τόσο οι πολιτικοί ηγέτες της ΕΕ όσο και η ΕΚΤ.

Ανάπτυξη και λιτότητα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Γρίφος η επόμενη κίνηση ΝτράγκιΟικονομικοί αναλυτές εξετάζουν διάφορα σενάρια για ταεπόμενα βήματα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σεένα αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον με χαμηλούς ρυθ-μούς ανάπτυξης και ακόμη πιο υποτονικές πληθωριστικέςπιέσεις. Ο Μάριο Ντράγκι, αφού εισέπραξε τη μεγάλη α-πογοήτευση των αγορών στις αρχές Δεκεμβρίου, δήλωσεότι δεν υπάρχει «όριο» στα μέτρα που θα λάβει. Σελ. 10

ΠΟΥΕΡΤΟ ΡΙΚΟ

Ομηρος των μεγάλων hedge fundsΕχοντας δανειστεί περισσότερα από τρία δισεκατομμύριαδολάρια από τα hedge funds που προσέβλεπαν σε μεγάλεςαποδόσεις, το Πουέρτο Ρίκο είναι τώρα όμηρος των πιστω-τών του. Προκειμένου να μην κινδυνεύσουν οι επενδύσειςτους, τα hedge funds έχουν συσπειρώσει τις δυνάμεις τουςμε χρηματιστηριακές εταιρείες και πληρώνουν δεκάδες ι-σχυρά πρόσωπα για να αποτρέψουν πτώχευσή του. Σελ. 12

ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ

Λιτότητα λόγω πτώσης πετρελαίουΠρόγραμμα λιτότητας εξήγγειλε η Σαουδική Αραβίαστην προσπάθειά της να περιορίσει το δημοσιονομικότης έλλειμμα, που το 2015 έφτασε το 15% του ΑΕΠ της.Είχε προηγηθεί σημαντική μείωση των εσόδων της εξαι-τίας της ελεύθερης πτώσης της τιμής του πετρελαίου,στην οποία συνέβαλε μερικώς η χώρα, καθώς αρνήθηκενα μειώσει την παραγωγή του «μαύρου χρυσού». Σελ. 11

<<<<<<<

Στην Κύπρο αλλά καιστο εξωτερικό ήδη εκ-φράζεται δυσανασχέτη-ση για το νέο επόπτη. <<<<<<<

Η Κύπρος προχώρησε στη δεύτερη έκδοση ομολόγου και αντλήθηκε 1 δισ. ευρώ.

Με άνοδο αφήνει το 2015 η αγορά αυτοκινήτουΑισιοδοξία για παραπέρα βελτίωση

01-OIK_COVER_OIK_01 29/12/15 22:14 Page 2

2 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Η Σ Ε Λ Ι Δ Α

Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ • Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ • Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ

Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ TΣΙΚΑΛΑΣ • Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ • Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ

Iδιοκτησία«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ»

Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπροςe-mail: info@kathimerini.com.cy Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540

Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550

Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείαςΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε.

Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευήή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο,

χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.

« Έχουν βαλθεί να διαλύσουν το κόμ-μα;» διερωτήθηκε ο Φούλης μετά πουέγιναν γνωστά και τα νέα τερτίπια τουΑνδρέα Θεμιστοκλέους για τροχαίεςπαραβάσεις και πρόταξη (ξανά) τηςβουλευτικής του ασυλίας.

Όπως με πληροφορεί η μάνταμ τουΦούλη (όπως του 007...), ο αρχηγός εί-χε προειδοποιήσει από καιρό κάποιουςβουλευτές, ότι δεν επρόκειτο να ανε-χθεί άλλο διασυρμό του κόμματος γιαπαρόμοια αδικήματα. Μάλιστα ήταν τό-τε έξω φρενών αφού στην ομάδα τωνπαραβατών βρισκόταν και ο Πιτσιλλί-δης και είχε γίνει μεγάλη φασαρία...

Ο δε Ανδρέας Θεμιστοκλέους είχε υ-ποσχεθεί πως «δεν πρόκειται να ξα-νασυμβεί το παραμικρό». 

Η μάνταμ του Φούλη με ενημέρωσεπως ο αρχηγός αδημονεί να αρχίσειεπιτέλους η διαδικασία για τις βου-λευτικές για να ξεκαθαρίσει το τοπίοκαι, όπως μου είπε: «να κάτσει επιτέ-λους κάθε κατεργάρης στον πάγκοτου»...

Από την άλλη ο Λεμεσιανός (υπόδειγ-μα οδηγού δεν τον λες) βουλευτής,φαίνεται να εμπνέεται από το κράξι-μο που δέχεται. Ούτε κουβέντα για ναζητήσει συγγνώμη, όπως απαίτησανκάποια στελέχη του ΔΗΣΥ. Αντίθετα,την είδε Καβάφης και έγραψε στοfacebook ως άλλος Αλεξανδρινός:«Άτακτες σκέψεις  Εύθραυστη και σύ-ντομη – πολύ σύντομη – είναι η ζωή,για να την ξοδεύουμε σε μίση, πάθηκαι στο πώς οι άλλοι θα ήθελαν να τηζούμε.Και είναι αυτή η ευθραυστότητα και τοπιθανόν απρόσμενο τέλος που δημι-ουργεί το νόημα και τον γλυκασμό,δηλαδή τη μαγεία, της ζωής.Γι’ αυτό ας ζούμε την κάθε στιγμή ωςνα επρόκειτο να πεθαίναμε αύριο κιας την προγραμματίζουμε ως να ε-ζούσαμε αιώνια.»

Όπως μαθαίνω από τον κύριο Πάμπο,ο Νίκαρος, την ώρα της σούβλας περι-βαλλόμενος από ελκυστική τσίκνα,στο ειδυλλιακό τοπίο του Τροόδους,δεν θέλησε να σχολιάσει τα εσωτερι-κά του ΔΗΣΥ και δη του Θεμιστοκλέ-

ους. Αρκέστηκε σε μια αδιευκρίνιστηγκριμάτσα στα χείλη και ένα μειδίαμαπου θύμιζε Τζοκόντα κουνώντας τοκεφάλι.

Ωστόσο, ο κύριος Πάμπος μου επιβε-βαίωσε πως σε άλλη στιγμή και το συ-ζήτησε το θέμα και άποψη εξέφρασε«και ευτυχώς που δεν άκουγε ο Θεμι-στοκλέους!», συμπλήρωσε. Με ενη-μέρωσε ακόμα πως ο Νίκαρος τα είπετηλεφωνικά και με τον Φούλη «χωρίςνα διαφωνήσουν έντονα»!

Δεν ξέρω πόσοι θυμάστε τον «Δωδε-κάλογο του γύφτου», του Κωστή Πα-λαμά (πολλή ποίηση δεν έπεσε σήμε-ρα;) από χθες έχουμε και τον “Εφτά-λογο του πρίγκιπα” της Χριστιάνας Ε-

ρωτοκρίτου. Αναφέρομαι ασφαλώςστον εφτάλογο που κοινοποίησε η συ-μπαθητικιά για ορισμένους (και γιαμένα πάντως) εκπρόσωπος του ΔΗ-ΚΟ, με τα επτά ανεξιχνίαστα σκάνδα-λα που αφήνει η κυβέρνηση Αναστα-σιάδη το 2015. Πρώτο στον κατάλογο είναι το σκάν-δαλο της Focus το οποίο θα μας απα-σχολήσει πολύ μέχρι τις βουλευτικές,δεύτερη η Διοικήτρια Χρυστάλλα καιτρίτος ο Βγενό!

Μια και είμαι στο ΔΗΚΟ, τηλεαστέραςπου προορίζεται για το ψηφοδέλτιοτου κόμματος φαίνεται να προκαλείαντιδράσεις. Δύο ανώτερα στελέχη α-ντιδρούν χωρίς όμως να δικαιολογούντην άρνησή τους. Το ένα από τα δύο

στελέχη υποστηρίζει ότι ο τηλεαστέ-ρας είχε στο παρελθόν τοποθετηθείαρνητικά κατά του κόμματος. Ωστόσο,πήρε άμεση απάντηση από άλλο στέ-λεχος: «Και η Ελένη Θεοχάρους τι έ-πραξε και τώρα την έχουμε αναβαθ-μίσει σχεδόν σε συμπρόεδρο;»     Το θέμα του τηλεαστέρα πάντως δενέχει κλείσει. Σημειώνεται έντονη α-ντίδραση κι από Λεμεσό μεριά...

Στέλεχος του κόμματος του λαού χα-ρακτήρισε την πρόσφατη παρέμβα-ση-απάντηση του υιού Χριστόφια,Χρίστου για την μη συμπερίληψή τουστο ψηφοδέλτιο της Κερύνειας ως«τουλάχιστον εγωιστική».Όπως υποστηρίζει, αν και καλό παιδίο Χρίστος “μια μικρή πολιτική έπαρση

την έχει” και αυτό που τελικά άφησεη παρέμβασή του ήταν το μήνυμα πως«Αν ήθελα θα ήμουν στο ψηφοδέλ-τιο». «Λόγω απειρίας και νεαρού της ηλι-κίας, ας το παραβλέψουμε παρακο-λουθώντας την εξέλιξή του», επεσή-μανε.  

Αληθεύει ότι στο ΑΚΕΛ ετοιμάζουν ή-δη την διάδοχη κατάσταση της ΕλένηςΜαύρου στα κομματικά ΜΜΕ; Πηγήμου από την Εζεκία Παπαϊωάνου ανα-φέρει ότι η Ελένη είναι καταχαρούμε-νη με την προοπτική να εκλεγεί ξανάστο βουλευτικό αξίωμα. Ιδιαίτερα με-τά τον βραχνά των οικονομικών προ-βλημάτων που αντιμετωπίζουν τακομματικά ΜΜΕ...

Η κυρία Γιαννούλλα μου είπε πως τιςπροάλλες άκουσε μια αναφοράγια  πρόσληψη επαγγελματία τωνΜΜΕ για να στρώσει και την «Χαραυ-γή» και τον «Άστρα» αλλά και τον Διά-λογο στο διαδίκτυο. Το νεαρό στέλε-χος που έριξε την ιδέα την δικαιολό-γησε, με το σκεπτικό πως «ένας επαγ-γελματίας θα απορροφά ένα μισθόπου έτσι κι αλλιώς θα τον δώσουμεαλλά θα έχουμε από αυτόν πολύ πε-ρισσότερες απαιτήσεις» «Πάντως ό-ποιον και να βάλουν τα αστεία του Κα-τσουρίδη δεν πρόκειται να τα έχουμεξανά», μου είπε με παράπονο η κυρίαΓιαννούλλα...

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αληθεύει ότι η Ελένη Θεο-χάρους έχει μια απογοήτευση από τιςπρόσφατες επαφές της με τον λαόκαι ότι έχει διαπιστώσει πως τα πράγ-ματα είναι πια πολύ πιο δύσκολα απ’όσο είχε εκτιμήσει;

ΚΟΥΪΖ: Σε ποιο κόμμα (όχι μεγάλο)διεξάγεται «μάχη αμαζόνων» με δύογυναίκες στελέχη να κονταροχτυπι-ούνται για μια θέση στο ψηφοδέλτιοκαι στη Βουλή; Οι γνωρίζοντες ανα-φέρουν πως... κρατάει χρόνια αυτή ηκολόνια...

O Θεμιστοκλέους, ο Καβάφης και ο εφτάλογος του πρίγκιπαΓράφει ο ΟΝΑΣΑΓOΡΑΣ

Ο Μ Η Ρ Ο Υ Σ Ε Β Ε Ρ Η&

Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α Τ Α Ρ Ι Ο

To πρώτο συνέδριο για blogging και παραγωγή ψηφιακού

περιεχομένου στην Κύπρο: Business Behind Blogging

Στο νοητό σταυροδρόμι της εξου-σίας της Κύπρου ο Πρόεδρος ξεκι-νά την ανάβασή του από τον πάτοτου πηγαδιού των τειχών στην οδόΟμήρου που διαπερνά τον πολιτι-κό μας βουλευτικό πολιτισμό ε-ντός του παρηκμασμένου πολυπο-λιτισμικού κήπου, για να ανέβει μεκακουχίες ιερομάρτυρα τον Λόφοτης Σεβέρη, ξαποσταίνοντας γιαλίγο από τα πολεμικά παίγνια υπότο θλιμμένο βλέμμα του υπό από-κρυψη τις νύχτες Κυριάκου Μά-τση. Όταν όμως ο λόφος καταλη-φθεί, είτε συγκυριακά είτε από τα-κτική μαεστρία, τα λάφυρα είναιμεθυστικά.Τον κατήφορο της επι-στροφής στην οδό Ομήρου δεντον επέλεξε ποτέ κανείς.

«Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις...»

Της ΓΑΒΡΙΕΛΑΣ ΑΓΗΣΙΛΑΟΥ

Στην εποχή της γρήγορης τεχνολογίας και της ελεύθερηςπληροφόρησης, το blogging έχει πλέον εδραιωθείως τρόπος δημιουργίας περιεχομένου στο διαδίκτυο.Ανά το παγκόσμιο, διάσημοι bloggers έχουν γίνειδιεθνώς γνωστοί, ιδιαίτερα μέσα από τις συνεργασίεςτους με γνωστά brands και εταιρείες. Ταυτόχρονα,τόσο το blogging όσο και η στρατηγική παραγωγήςψηφιακού περιεχομένου αποτελεί το νέο τρόπο μάρ-κετινγκ για μεγάλους ομίλους και εταιρείες, μιας καιμέσα από την υιοθέτηση της λογικής του blog, εφαρ-μόζονται στρατηγικές επικοινωνίας, μάρκετινγκ καισχεδιασμοί πρωτοβουλιών.

Το blogging βέβαια υποφέρει, όπως οι πλείστεςδραστηριότητες στο ίντερνετ, από μεγάλο αριθμό ε-ρασιτεχνών. Στην Κύπρο ιδιαίτερα, λίγοι είναι αυτοίπου έχουν αξιοπρεπή παρουσία ως bloggers ή ακόμηπιο λίγες είναι οι εταιρείες που έχουν αντιληφθεί τηδύναμη του ψηφιακού περιεχομένου ως βασικό πυλώνατης στρατηγικής προώθησης των προϊόντων και υ-πηρεσιών τους. Όλα αυτά τα θέματα και ακόμη πε-ρισσότερα συζητήθηκαν στο πρώτο event αφιερωμένοστο blogging και το digital content το οποίο διοργάνωσεη εταιρεία Anirot Development Organisation στις 9Δεκεμβρίου στο Χαρουπόμυλο Λανίτη στη Λεμεσό.Το συνέδριο φιλοξένησε πέραν των 150 συμμετεχόντωναπό τον κόσμο του μάρκετινγκ, της παραγωγής ψη-φιακού περιεχομένου, των επιχειρήσεων καθώς καιεπίδοξους και υφιστάμενους bloggers. 

Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ακούσουν10 εξαιρετικούς ομιλητές οι οποίοι παρουσίασανκαλές πρακτικές, εργαλεία για μετρήσιμα αποτελέ-σματα, τρόπους καλύτερης συγγραφής, θέματαemotional branding καθώς και παραδείγματα υιοθέ-τησης του blogging ως μέρος της επικοινωνιακήςστρατηγικής μεγάλων εταιρειών και ομίλων. Είχανεπίσης την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε θεματικάεργαστήρια τα οποία κάλυπταν όλα τα βασικά θέματαψηφιακού περιεχομένου όπως ομορφιά, μόδα καιlifestyle, ταξίδια και φαγητό, διεθνείς εξελίξεις καιπολιτική και άθληση και υγεία. Δημιούργησανεπίσης περιεχόμενο σε πραγματικό χρόνο σε ένα απότα 8 blogging booths του συνεδρίου. 

Ο κ. Ξάνθος Λυσιώτης και ο κ. Ανδρέας Νικο-λάου.

Η κ. Στάλω Μαρκουρή, η κ. Ελένη Νικοδήμουκαι η κ. Ρωξάνη Βουδουνάρη.

Ο κ. Sasha Savich και ο κ. Αντώνης Νεοφύ-του.

Πλάνο από την έκθεση.

Η κ. Δέσποινα Χατζηκυριάκου και ο κ. ΝικόλαςΣτρατουράς.

Η κ. Μαρία Παφίτη.

Η κ. Μαρία Παπαχαραλά-μπους.

02-OIK_SHMEIOMATARIO_KATHI 29/12/15 21:50 Page 2

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 3Τ Ο Θ Ε Μ Α

ΤουΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Ενώ ακόματα αποτελέσματα της άσκησηςτου Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού γιατην Τράπεζα Κύπρου και την ΕλληνικήΤράπεζα δεν έχουν ολοκληρωθεί και ο Συ-νεργατισμός κλήθηκε εμμέσως να ενισχύ-σει τα κεφάλαιά του, το 2016 προβλέπεταινα είναι ακόμα πιο απαιτητικόγια τα τρα-πεζικά ιδρύματα στην ευρωζώνη.

Αν και έχει ήδη αρχίσει να διαφαίνεταιμία δυσφορία για τον τρόπο που ο νέος«ελεγκτής» ασκεί τα καθήκοντα του, ο-δηγώντας τις τράπεζες σε αύξηση τωνπροβλέψεων και στην ανάγκη άντλησηςνέων κεφαλαίων, η ισχυρή γυναίκα τουΜηχανισμού Daniele Nouy, πρόεδρος τουΕποπτικού Συμβουλίου, δεν φαίνεται δια-τεθειμένη να νερώσει το κρασί της σε

σχέση με τον τρόπο επίβλεψης των 129μεγαλύτερων τραπεζικών Ομίλων σε 19διαφορετικές χώρες. Όπως δήλωσε μάλι-στα, πρόσφατα, υπολογίζεται να ζητηθείκατά μέσο όρο από τις τράπεζες να αυξή-σουν τα κεφάλαιά τους κατά 30 μονάδεςβάσης το 2016. Η προσπάθεια όμως γιαπιο ισχυρές και πιο ανθεκτικές τράπεζες,έχει ήδη οδηγήσει αρκετές μεγάλες τρά-πεζες, ανάμεσάτους και η Τράπεζα Κύπρου,σε σύγκρουση με τον Εποπτικό Μηχανισμόκαι πρωτίστως σε σχέση με τις παραδοχέςπου χρησιμοποιεί κατά τις αξιολογήσειςτου. Ιδιαίτερα επικριτικός, αν και δεν τοτράβηξε μέχρι τα άκρα (ενδεχομένως λόγωκρατικής ιδιοκτησίας) ήταν και ο Συνερ-γατισμός για τα ευρήματα της πρώτης ά-σκησης SREP κυρίως σε σχέση με το χρόνοπου χρειάζεται η διαδικασία εκποίησηςτον οποίο εκτόξευσαν στα εφτά χρόνιααλλά και σε σχέση με την αξία των ακι-νήτων σε τρία χρόνια από τώρα.

Ο SSM εντόπισε συνολικά 1300 προ-βληματικές διαδικασίες στις ευρωπαϊκέςτράπεζες το προηγούμενο διάστημα, μετις τράπεζες να προχωρούν μέχρι στιγμήςσε διορθωτικές κινήσεις για τα αυτώντων ευρημάτων. Αδύνατη κερδοφορία καιμη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις χαρα-κτηρίζονται ως οι βασικότερες προκλήσειςπου θα τεθούν στο μικροσκόπιο για το ε-πόμενο έτος. Ειδικά στην περίπτωση τηςΚύπρου, όπου τα μη εξυπηρετούμενα δά-νεια ξεπερνούν το 50% στις συστημικές

τράπεζες, το 2016 αναμένεται να είναι κα-θοριστικής σημασίας. To τελευταίο διά-στημα καταγράφεται μία αυξημένη κινη-τικότητα σε σχέση με το ρυθμό αναδιαρ-θρώσεων προβληματικών δανείων αλλάκαι σε σχέση με την ποιότητά τους, ηοποία εάν ισχύσει και στην πράξη, θα με-τουσιωθεί σε διαφοροποίηση των αριθ-μητικών δεδομένων.Την ίδια ώρα η Τρά-πεζα Κύπρου προχώρησε στην ολοκλή-ρωση σημαντικών αναδιαρθρώσεων με-γάλων Ομίλων ύψους περίπου 800 εκατ.ευρώ ενώ και η Ελληνική ολοκλήρωσε α-ναδιαρθρώσεις 75 εκατ. ευρώ που αφορούντον μεγαλύτερο δανειστή της,την Εκκλησίατης Κύπρου.

Ενιαία εποπτείαΤο 2016 θα αποτελέσει χρονιά περαι-

τέρω ενίσχυσης της τραπεζικής εποπτείαςυπό την έννοια της ενοποίησης της. Πέραντου SSM, σάρκα και οστά θα πάρουν οSRM και ο SRF (Μηχανισμός και ΤαμείοΕξυγίανσης). Tα 123 τραπεζικά ιδρύματαπου εποπτεύει απευθείας ο Μηχανισμόςαντιστοιχούν στο 80% των τραπεζικώνπεριουσιακών στοιχείων στην Ευρώπη.Την ίδια ώρα, 3.500 μικρότερα τραπεζικάιδρύματα εποπτεύονται από τις επί τόπουκρατικές αρχές υπό την εποπτεία της ΕΚΤ.Συνολικά, τα περιουσιακά στοιχεία πουβρίσκονται υπό επίβλεψη ανέρχονται σε26 τρισ. ευρώ. Για τη νέα χρονιά, σύμφωναμε πρόσφατη ομιλία του Ignazio Angeloni,

μέλος του συμβουλίου τηςΕΚΤ, ιδιαίτερηέμφαση θα δοθεί στα επιχειρηματικά μο-ντέλα των τραπεζών αλλά και στην κερ-δοφορία. Οι προβλέψεις κερδοφορίας τωντραπεζών θα βασιστούν σε μελέτη που έ-γινε το 2015 και η οποία θα εξελιχθεί σεεις βάθος ανάλυση των παραγόντων πουσυμβάλλουν στην επίτευξη κερδών. Γιαπαράδειγμα θα εξεταστεί ο τρόπος που οιτράπεζες χειρίζονται την παρατεταμένηδιάρκεια χαμηλών επιτοκίων και την έ-

λευση νέων κανονισμών. Ο πιστωτικόςκίνδυνος που προέρχεται πρωτίστως απότο υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμε-νων δανείων και που περιορίζει την ικα-νότητα νέου δανεισμού και δημιουργείανησυχίες για χαμηλές προβλέψεις αποτελείεπίσης προτεραιότητα. Χαρακτηριστικόείναι πως όλα σχεδόν τα θέματα που έθεσεως προτεραιότητες ο I. Angeloni, εμφα-νίζονται και στο κυπριακό τραπεζικό σύ-στημα αφού έμφαση επίσης θα δοθεί στη

υπερβολική συγκέντρωση κινδύνου, σεμεγάλα ανοίγματα στο δημοσιονομικό το-μέα και στον τομέα ανάπτυξης γης.Όσοναφορά θέματα κεφαλαιουχικής επάρκειαςκαι πάλι η χρονιά θα είναι γεμάτη προ-κλήσεις αφού πέρα από την αξιολόγησηSREP, μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες θαυποβληθούν σε νέα τεστ αντοχής. Όπωςείναι γνωστό, οι κυπριακές τράπεζες ε-ξαιρέθηκαν από αυτή τη διαδικασία, ω-στόσο, η εφαρμογή νέων κεφαλαιακώναπαιτήσεων προϊδεάζει για την εφαρμογήνέων μέτρων που συνάδουν με οδηγίεςόπως η TLAC και MREL.

Εταιρική κουλτούραΜε το παράδειγμα προηγούμενων χρό-

νων να έχει καταδείξει πως οι διοικήσειςτων τραπεζών δεν είχαν πλήρη πληρο-φόρηση ώστε να λάβουν τις σωστές απο-φάσεις, η οργάνωση αλλά και η σύνθεσητης διεύθυνσης στις τράπεζες έχει δια-μορφωθεί με την επικέντρωση πλέον ναστρέφεται στο προφίλ των μελών του δι-οικητικού συμβουλίου, ώστε να διασφα-λίζεται η ύπαρξη της απαραίτητης εμπειρίαςσε επίπεδο συμβουλίου. Την ίδια ώρα, συ-γκροτήθηκε ειδική ομάδα η οποία έχει ωςκύριο μέλημα θέματα συμπεριφοράς καικουλτούρας. Το 2016, κατά τον κ. Angeloni,ο Επόπτης θα «κτίσει» πάνω σε όλο αυτότο υλικό ώστε να διασφαλίσει την επάρκειασ’ αυτήν την τόσο σημαντική πτυχή τηςεταιρικής διακυβέρνησης των τραπεζών.

Γεμάτο με εποπτικές προκλήσεις το 2016Το 2015 αποτέλεσε μόνο το πρώτο βήμα για την ενιαία τραπεζική εποπτεία υπό τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό

H Daniele Nouy εμφανίζεται διατεθειμένη να εφαρμόσει στο έπακρο τα όσα προβλέπονται παρά τις έντονες αντιδράσεις που έχουναρχίσει να δημιουργούνται.

<<<<<<<

Κερδοφορία, μη εξυπηρε-τούμενα δάνεια και εταιρικήδιακυβέρνηση θα βρεθούνστην πρώτη γραμμή.

EKT

Επίβλεψη συστήματος Έμμεση εποπτεία

Άμεση εποπτεία

Κοινές εποπτικές ομάδες

Συστημικά ιδρύματα Μη συστημικά ιδρύματα

Τοπικοί επόπτες

Τμήματαστήριξης

Επόπτης-αστακόςΟ Μηχανισμός λειτουργεί με πέραν των1000 ατόμων προσωπικό τα οποία μοιρά-στηκαν σε κοινές εποπτικές ομάδες καιδρουν σε συνεργασία με τις κρατικές επο-πτικές Αρχές. Ως πρώτο βήμα στη λει-τουργία του ήταν να εντοπιστούν οι βασι-κοί κίνδυνοι για το τραπεζικό σύστημα καινα τεθούν οι βασικές εποπτικές προτεραι-ότητες. Ακολούθως ορίστηκε το πρόγραμ-μα εποπτείας των συστημικών τραπεζώντο οποίο άρχισε να υλοποιείται με τηνπρώτη άσκηση SREP. Την ίδια ώρα, πραγ-ματοποιήθηκαν θεματικές αξιολογήσειςσε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης καιτης διάθεσης ανάληψης κινδύνου. Ήδη οΜηχανισμός έδειξε τη διάθεσή του απότις αρχές του 2015 ενημερώνοντας τιςτράπεζες για την πολιτική που θα πρέπεινα ακολουθήσουν σε σχέση με τη διανο-μή μερίσματος σε συσχέτιση πάντα με τιςκεφαλαιακές απαιτήσεις που θα πρέπεινα εφαρμόσουν σταδιακά μέχρι το 2019.

Δεν έπιασαντους στόχουςΑνάμικτα συναισθήματα γιατην πορεία των αναδιαρθρώ-σεων των μη εξυπηρετού-μενων δανείων αφήνει η δη-μοσίευση των πρώτων απο-τελεσμάτων σε σχέση με τακίνητρα που επιχείρησε ναθέσει στις τράπεζες η Κε-ντρική ώστε να αυξήσουντον όγκο και την ποιότητατων αναδιαρθρώσεων δα-νείων.

Η γενική εικόνα που πα-ρουσιάζεται είναι ότι υπάρχειυστέρηση για το στόχο γιατον πρώτο δείκτη (προτει-νόμενες βιώσιμες αναδιαρ-θρώσεις) όπου ο στόχος ήταν9,42% και επιτεύχθηκε το6,28%.

Μικρότερη απόκλιση απότον στόχοπαρουσιά-ζεται στοδείκτη 2 (Ε-γκεκριμέ-νες /Διεκ-περαιωμέ-νες βιώσι-μες ανα-διαρθρώ-σεις) όπουο στόχος ήταν 7,45% και ε-πιτεύχθηκε το 6,53%. Ταυ-τόχρονα επιτεύχθηκαν κα-λύτερα από τους στόχους α-ποτελέσματα στους άλλουςδύο δείκτες. Συγκεκριμένα,ο στόχος για το δείκτη 3 (Α-ναδιαρθρωμένα δάνεια γιατα οποία οι όροι που είχαντεθεί τηρούνται και παρου-σιάζουν καθυστερήσεις κά-τω των 8 ημερών) ήταν66,49% ενώ επιτεύχθηκε68,20%. Ο στόχος για το δεί-κτη 4 (Δάνεια με καθυστε-ρήσεις από 31-90 ημέρεςστην αρχή του τριμήνου ταοποία στο τέλος του τριμή-νου δεν παρουσιάζουν κα-θυστερήσεις) ήταν 27,82%και επιτεύχθηκε 31,22%.

Σύμφωνα με την Κεντρι-κή, ορισμένες τράπεζες έ-δωσαν έμφαση στην ανα-διάρθρωση χορηγήσεων πουδεν παρουσίαζαν καθυστε-ρήσεις πέραν των 90 ημερώνγια να αποτρέψουν την εξέ-λιξή τους σε μη εξυπηρετού-μενες ή στην υλοποίηση α-ναδιαρθρώσεων που είχανήδη εγκριθεί πριν από την1η Σεπτεμβρίου 2015.

Ο χάρτης της ενιαίαςτραπεζικής εποπτείας

<<<<<<<

Μισογε-μάτο τοποτήρι γιααναδιαρ-θρώσεις

03-OIK_POLITIKI_KATHI 29/12/15 21:14 Page 3

4 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑ

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ

Ως πρωτοχρονιάτικος μποναμάς για πε-ρίπου 12 χιλιάδες ιδιοκτήτες οχημάτωνμπορεί να θεωρηθεί ο νόμος που πέ-ρασε την προηγούμενη εβδομάδα απότην Βουλή και αφορά τα τέλη κυκλο-φορίας με τα οποία επιβαρύνεται ετη-σίως συγκεκριμένη κατηγορία οχη-μάτων. Κατά την τελευταία Ολομέλειατης Βουλής για τις γιορτές του νέου έ-τους, ένα από τα νομοθετήματα πουπέρασαν ήταν και η τροποποίηση τουνόμου ο οποίος ρυθμίζει τα τέλη κυ-κλοφορίας με τα οποία επιβαρύνονταιετησίως πέραν των 800 χιλιάδων οχη-μάτων για το 2015. Η τροποποίησητου νόμου θα έχει θετική επίδρασηστους ιδιοκτήτες φορτηγών ελαφριούτύπου από 1650 cc έως και 2250 cc. Η

μείωση που ψηφίστηκε κυμαίνεται σεποσοστό 30% και θα τεθεί σε εφαρμογήαπό το νέο έτος. Συγκεκριμένα για τηνκατηγορία των μικρών φορτηγών η ε-πιβάρυνση ανά κυβικό εκατοστό τηςμηχανής (cc) υποχωρεί από τα 0,10σεντ στα 0,07 σεντ του ευρώ. Για έναόχημα 2000 cc το τέλος κυκλοφορίαςπου κατέβαλε για το 2015 ο ιδιοκτήτηςτου ήταν 200 ευρώ συν το ειδικό τέλος22 ευρώ, σύνολο 222 ευρώ. Για το ίδιοόχημα το 2016 το τέλος κυκλοφορίαςθα πέσει στα 140 ευρώ συν το ειδικότέλος των 22 ευρώ. Μείωση 60 ευρώ

ετησίως. Για τα φορτηγά πάνω από2251 cc τα τέλη κυκλοφορίας παραμέ-νουν αμετάβλητα. Σημαντικές μειώσειςθα γίνουν και στα τέλη κυκλοφορίαςιδιωτικών σαλούν μεγάλου κυβισμούτα οποία έχουν εγγραφεί έως το 2003.Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα τοποσοστό μείωσης ξεπερνά ακόμα καιτο 50%. Στην συγκεκριμένη κατηγορίαεπιβάλλεται οροφή 300 ευρώ στα τέληκυκλοφορίας, ρύθμιση από την οποίαεπηρεάζονται θετικά πέραν των 2000οχημάτων κάποια εξ αυτών είχαν ε-τήσια επιβάρυνση που έφθανε τα 800

ευρώ. Σε ό,τι αφορά τα φορτηγά ελα-φριού τύπου η ετήσια μείωση των κρα-τικών εσόδων υπολογίζεται στις 730χιλιάδες ευρώ ενώ στα ιδιωτικά σαλούνμεγάλου κυβισμού η επιβολή οροφήςστα τέλη κυκλοφορίας θα προκαλέσειαπώλειες της τάξης του μισού εκατομ-μυρίου ευρώ.

Τσουχτερά πρόστιμαΕκτός από τα φορτηγά ελαφριού

τύπου μέχρι 2250 cc και τα ιδιωτικάσαλούν μεγάλου κυβισμού με εγγραφήέως το 2003 οι υπόλοιπες κατηγορίες

τελών κυκλοφορίας οχημάτων παρα-μένουν αμετάβλητες. Αμέσως μετά τοτέλος της εορτής των Θεοφανίων θαξεκινήσει η ανανέωση των αδειών κυ-κλοφορίας των 805.080 ενεργών οχη-μάτων μέχρι στις 30/11/2015. Ως τε-λευταία ημέρα ανανέωσης των αδειώνκυκλοφορίας για το 2016 έχει ορισθείη 10η Μαρτίου 2016 ημέρα Πέμπτη.Μέχρι την ημερομηνία εκείνη οι άδειεςθα ανανεώνονται χωρίς καμία επιβά-ρυνση. Από την επομένη όσοι για ο-ποιοδήποτε λόγο αμελήσουν θα επι-βαρυνθούν με πέναλτι 10 ευρώ συν

10% επί του συνολικού ποσού της ά-δειας κυκλοφορίας, ενώ θα έχουν νααντιμετωπίσουν την Αστυνομία, αλλάκαι το Τμήμα Οδικών Μεταφορών πουθα καταγγέλλουν όσους κυκλοφορούνοχήματα χωρίς ισχύουσα άδεια κυκλο-φορίας. Για όλους τους ιδιοκτήτες ο-χημάτων για να ανανεωθεί η άδεια θαπρέπει το όχημά τους να έχει περάσειτον τεχνικό έλεγχο και να έχει εφο-διαστεί με το πιστοποιητικό καταλλη-λότητας και να είναι ασφαλισμένο. Μεβάση στοιχεία από το Τμήμα ΟδικώνΜεταφορών από τις 805.080 ενεργάοχήματα για το 2015 (785374 το 2014)τα αδειούχα ανήλθαν στις 648.775(646.499 το 2015). Στα στοιχεία δενπροσδιορίζεται ο λόγος που 156.305οχήματα δεν εμφανίζονται ως αδειούχα.Εκτιμάται ότι ένας αριθμός αφορά ο-χήματα που δεν μπορούν να ανανεώ-σουν την άδεια κυκλοφορίας για οι-κονομικούς λόγους, δεν έχουν περάσειαπό τεχνικό έλεγχο ή δεν έχουν πι-στοποιητικό ασφάλισης του οχήματος.Σε ό,τι αφορά τα οχήματα χωρίς ασφά-λεια υπολογίζονται στις 68.986 για το2015. Στην ίδια κατηγορία συγκατα-λέγονται και οχήματα τα οποία έχουνακινητοποιηθεί και δεν έχουν δηλωθεί.Σε μια τέτοια περίπτωση, όπως προ-ειδοποιεί το Τμήμα Οδικών Μεταφο-ρών, οι ιδιοκτήτες έχουν υποχρέωσηνα καταβάλλουν το τέλος το οποίο συ-νεχίζει να υφίσταται ως αστικό χρέος,οφειλόμενο προς τη Δημοκρατία. Ιδι-αίτερα προσεχτικοί πρέπει να είναι οιιδιοκτήτες που επιλέγουν την κατα-στροφή παλαιών οχημάτων. Σε αυτήτην περίπτωση θα πρέπει να υποβά-λουν στο ΤΟΜ αίτηση ακύρωσης εγ-γραφής του οχήματος συνοδευόμενηαπό το «Πιστοποιητικό Καταστροφής»που εκδίδεται από αδειοδοτημένες ε-γκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτωνοχημάτων, για να απαλλαγούν απότην υποχρέωση καταβολής τελών κυ-κλοφορίας από την ημερομηνία κατα-στροφής του οχήματος.

Μειώσεις στα τέλη κυκλοφορίας οχημάτωνΠρωτοχρονιάτικος μποναμάς για 12 χιλιάδες ιδιοκτήτες μικρών φορτηγών ελαφριού τύπου και ιδιωτικών σαλούν άνω των 2500 cc

<<<<<<<

Στο 1,2 εκατ. ευρώ υπολογί-ζονται οι απώλειες στακρατικά έσοδα από τις μει-ώσεις στα τέλη κυκλοφο-ρίας μικρών φορτηγών καιιδιωτικών οχημάτων μεγά-λου κυβισμού.

Άνω των 150 χιλιάδων οχημάτων εμφανίζονται ως μη αδειούχα σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Οδικών Μεταφορών. Σύμφω-να με τα ίδια στοιχεία πέραν των 68 χιλιάδων είναι τα οχήματα χωρίς ασφάλεια.

<<<<<<<

Μέχρι τις 3 Μαρτίου 2016θα μπορούν οι ιδιοκτήτεςοχημάτων να ανανεώσουντην άδεια κυκλοφορίας τωνοχημάτων τους. Από την ε-πομένη όσοι αμελήσουν θατους αναμένουν τσουχτεράπρόστιμα.

Πώς, πού από πότε

Τα τέλη κυκλοφορίας αποτελούνένα από τα σημαντικά έσοδα γιατα κρατικά ταμεία. Για το 2014 α-νήλθαν στα 101 εκατ. ευρώ. Τόσο το αρμόδιο υπουργείο όσοκαι το Τμήμα Οδικών Μεταφο-ρών προτρέπουν τους ιδιοκτήτεςοχημάτων να ξεκινήσουν εγκαί-ρως την ανανέωση της άδειαςκυκλοφορίας προκειμένου να α-ποφευχθεί ενδεχόμενη υπερ-φόρτωση του συστήματος πουμπορεί να προκαλέσει ταλαιπω-ρία. Οι άδειες κυκλοφορίας θα ανα-νεώνονται από την Πέμπτη7.1.2016 l στο διαδίκτυο, στη διεύθυνσηhttp://rtd.mcw.gov.cyl σε Συνεργατικά Πιστωτικά Ι-δρύματα.l σε εμπορικές Τράπεζες.l στα Κέντρα Εξυπηρέτησης τουΠολίτη.l στα Επαρχιακά γραφεία τουΤμήματος Ταχυδρομικών Υπηρε-σιών.l στα Επαρχιακά γραφεία τουΤμήματος Οδικών Μεταφορών.

Του ΜΑΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ

Με θετικά πρόσημα ολοκληρώνεται το2015 η αγορά αυτοκινήτου, στην οποίααναμένεται να καταγραφούν ελαφρώςπερισσότερες από 25.000 εγγραφές ο-χημάτων, την ώρα που το 2014 είχανσημειωθεί μόλις 22.203 εγγραφές. Σύμ-φωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Στα-τιστικής Υπηρεσίας, κατά την περίοδοΙανουαρίου - Νοεμβρίου 2015, οι συνο-λικές εγγραφές οχημάτων αυξήθηκανκατά 13,6% φτάνοντας τις 23.598, σεσχέση με 20.775 την αντίστοιχη περίοδοτου 2014. Παράλληλα, οι εγγραφές επι-βατηγών σαλούν αυτοκινήτων αυξήθη-καν κατά 17,3% σε 19.623 σε σύγκρισημε 16.732 την αντίστοιχη περίοδο τηςπερσινής χρονιάς. Την ίδια ώρα, τόσοβάσει των τελευταίων στοιχείων όσοκαι βάσει των προβλέψεων, οι εγγραφέςαναμένεται να ξεπεράσουν το φράγματων 25.000, ενώ για τη νέα χρονιά εκτι-μάται ότι, με βάση τα υφιστάμενα δε-

δομένα, η αύξηση σε σχέση με το 2015θα κυμανθεί και πάλι κοντά στις 2.000επιπλέον εγγραφές. Ωστόσο, αν και ηαγορά αυτοκινήτων χαιρετίζει την ανο-δική τροχιά, στην οποία έχουν εισέλθειοι πωλήσεις οχημάτων, εντούτοις εκτιμάότι δεν είναι αρκετή για να θεωρείταιυγιής και βιώσιμη αγορά. Σε δηλώσειςτου στην «Κ» ο πρόεδρος του ΣυνδέσμουΕισαγωγέων Μηχανοκίνητων Οχημάτων(ΣΕΜΟ), Πέτρος Κρασσάς, τονίζει ότιγια να καταστεί κερδοφόρα η αγορά καινα μην υπάρχουν ζημιές για τις εταιρείεςεισαγωγής, που εισάγουν καινούργια ο-χήματα, θα πρέπει οι εγγραφές κάθεέτους να φτάσουν τουλάχιστον στις30.000, σημειώνοντας ότι οι εταιρείεςβρίσκονται αντιμέτωπες με τη διαχείρισηδιαφόρων εξόδων. «Οι εταιρείες εισα-γωγής των νέων αυτοκινήτων αντιμε-τωπίζουν έξοδα, όπως για τα εξαρτήματα,τα διαγνωστικά συστήματα και τη σχε-τική εκπαίδευση του προσωπικού στοεξωτερικό και άλλες δαπάνες, που δενμπορούν να μειωθούν», επισημαίνει οκ. Κρασσάς, σημειώνοντας ότι μετά το2013, που ήταν η χρονιά με αισθητά μει-ωμένες εγγραφές, οι οποίες έφτασαν μό-λις στις 18.567, και τα θετικά πρόσηματου 2014 και του 2015, αναμένεται ότικαι τη νέα χρονιά θα καταγραφεί μικρήάνοδος.

Ανεπιστρεπτί οι 67.000Βέβαια, οι εισαγωγείς αυτοκινήτων

υπενθυμίζουν ότι από τις 67.722 εγγραφές

του 2008, η αγορά έφτασε να διολισθήσεισε πολύ χαμηλά νούμερα, τα οποία δεναναμένεται να ανατραπούν εύκολα, τηνώρα που ανέφικτη μοιάζει τουλάχιστονγια τα επόμενα χρόνια η επάνοδος στιςεγγραφές της περασμένης οκταετίας.Πάντως, μοιρασμένη είναι η πίτα ανά-

μεσα στα νέα και τα μεταχειρισμένα αυ-τοκίνητα, τα οποία ανήλθαν το ενδεκά-μηνο στα 12.155 και 11.443 αντίστοιχα,περίπου όπως και το ενδεκάμηνο του2014, κατά το οποίο οι εγγραφές και-νούριων και μεταχειρισμένων οχημάτωνδιαμορφώθηκαν στις 10.688 και 10.087

αντίστοιχα. «Επί του παρόντος η αγοράκαταγράφει σταδιακή βελτίωση, εντού-τοις βρίσκεται αρκετά πίσω από τα δε-δομένα άλλων εποχών», αναφέρει ο κ.Κρασσάς, διευκρινίζοντας, ωστόσο, ότιη Κύπρος διαθέτει μία αγορά, η οποίαδύναται να φτάσει περί τις 35.000 έως40.000 εγγραφές ανά έτος.

Ερευνούν οι καταναλωτέςΑρχική τιμή, κόστος συντήρησης και

κατανάλωσης, απασχολούν τους αγορα-στές αυτοκινήτων, σε συνδυασμό πάνταμε τις δυνατότητες, τις προδιαγραφέςκαι το στυλ του κάθε οχήματος. Όπωςπροκύπτει από στοιχεία για τα πρώτασε πωλήσεις μοντέλα, και το 2015 οι ο-δηγοί έδειξαν την προτίμησή τους σεπιο οικονομικά μοντέλα, με χαμηλή κα-τανάλωση και μειωμένες εκπομπές ρύ-πων, σε ψηλά SUV και crossover οχήματα,καθώς και σε αυτοκίνητα με καλή έωςυψηλή μεταπωλητική αξία. Δεδομένουότι το κόστος ανανέωσης άδειας κυκλο-φορίας σχετίζεται με τις εκπομπές ρύπων,την ώρα που το κόστος γεμίσματος τουρεζερβουάρ σχετίζεται με τα κυβικά καιάλλες προδιαγραφές του κάθε αυτοκι-νήτου, οι καταναλωτές απευθύνουνσυχνά σχετικά ερωτήματα σε αντιπρο-σωπείες και άλλους εισαγωγείς αυτοκι-νήτων, ενώ μερίδα των οδηγών φαίνεταινα προτιμά πιο φτηνά οχήματα, τόσογια να είναι σε θέση να τα αγοράσουνόσο και για να αποφύγουν ενδεχόμενηακριβή συντήρηση.

Στροφάρει ανοδικά το 2016 η αγορά αυτοκινήτουΑισιοδοξία για παραπέρα μικρή βελτίωση αναμένεται τη νέα χρονιά, ενώ θετικά έκλεισε το 2015

<<<<<<<

Από τις 67.722 εγγραφές του2008, η αγορά διολίσθησε σεπολύ χαμηλά νούμερα, τα ο-ποία δεν αναμένεται να ανα-τραπούν εύκολα. Τόσο βάσει των τελευταίων στοιχείων όσο και βάσει των προβλέψεων, οι εγγραφές αυτοκινήτων αναμένεται να ξεπεράσουν το φράγμα

των 25.000, ενώ για το 2016 εκτιμάται ότι η αύξηση σε σχέση με το 2015 θα κυμανθεί και πάλι κοντά στις 2.000 επιπλέον εγγραφές.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΣΟΥΡΑ

Πρόθεση για εισαγωγή κυπριακών οργανικών προϊόντων έχειεκφραστεί από την Αυστρία, όπου συγκεκριμένα η εταιρείαGeromichalos Handels GmbH εξέφρασε έντονο ενδιαφέρον γιαεισαγωγή φρέσκων αρωματικών φυτών. Όπως δήλωσε στην «Κ»εκ μέρους της εταιρείας, η κ. Αλεξάνδρα Γερομίχαλου, πρόκειταιγια βότανα όπως: βασιλικό, δενδρολίβανο, θυμάρι, μέντα, κόλιανδρο,ρίγανη και σχοινόπρασο. Πρόσθεσε, επίσης, ότι υπάρχει μεγάληζήτηση στην Αυστρία για αυτά τα συγκεκριμένα βότανα.

Η εν λόγω εταιρεία προτίθεται να εισάγει, σε εβδομαδιαίαβάση, 2000-3000 κιλά αυτών των προϊόντων και να τα διαθέσειπρος πώληση σε τοπικά αυστριακά εστιατόρια και υποκαταστήματαcatering. Κατά την κ. Γερομίχαλου, η τάση αυτή τη χρονικήστιγμή είναι προς φυσικά και οργανικά προϊόντα και η Κύπρος,λόγω κλίματος, είναι ιδανική. Επίσης, παρόλο που παραδοσιακάη Αυστρία εισάγει παρόμοια προϊόν τα από το Ισραήλ, η κ. Γε-ρομίχαλου πιστεύει ότι η Κύπροςυπερτερεί σε ποιότητα εδάφους καικαιρικές συνθήκες και θα μπορούσενα ανταγωνιστεί σθεναρά χώρεςπου ήδη προμηθεύουν την αγορά.

Εξάλλου, η GeromichalosHandels GmbH έχει ήδη συνάψεισυμφωνία με κυπριακή εταιρείαπαραγωγής προϊόντων από χαρού-πια, ρόδι και σταφύλια – ήτοι χα-ρουπόμελο, καραμέλες, σοκολάτες,νουτέλα, κρέμα από ρόδι κτλ. Πρόκειται για την ΚλεόβουλοςΜιχαήλ Trading Ltd, η οποία θα εξάγει, αρχή του 2016, παρα-σκευασμένα προϊόντα στην Geromichalos Handels η οποία θατα μεταπωλεί σε αλυσίδες υπερκαταστημάτων στην Αυστρία.

Ερωτηθείς σχετικά με το κατά πόσο, και πώς, κυπριακέςεταιρείες υποστηρίζονται από τις κυπριακές αρχές για θέματαεξαγωγών προς Ευρώπη, ο κ. Αριστοτέλης Κλεοβούλου (εκ μέρουςτης Κλεόβουλος Μιχαήλ Trading Ltd) σημείωσε ότι αυτή η βοήθειαέρχεται μόνο όσον αφορά εκθέσεις. Συγκεκριμένα, αν το ΥπουργείοΒιομηχανίας συμμετέχει στην έκθεση τότε το κόστος του ενοικίουτων περιπτέρων καλύπτεται εξ ολοκλήρου, όπως επίσης το 50%του εισιτηρίου και της διαμονής σε ξενοδοχείο. Αν μια εταιρείαλάβει μέρος σε έκθεση από μόνη της, τότε δικαιούται απλά το50% του εισιτηρίου και ξενοδοχείου. «Σίγουρα δεν μας ικανοποιείη βοήθεια από το Υπουργείο, καθώς είναι κατά πολύ κατώτερητου τι ήταν παλαιότερα, με αποτέλεσμα να επωμιζόμαστε όλοτο βάρος της προώθησης των προϊόντων μας στο εξωτερικό απόμόνοι μας», πρόσθεσε ο κ. Κλεοβούλου, σημειώνοντας χαρακτη-ριστικά ότι «ακόμα ακυρώνουν εκθέσεις που είχαν προγραμμα-τισμένες, αφήνοντας μας εμάς εκτεθειμένους να συμμετάσχουμεμε δικά μας, προσωπικά έξοδα».

Σχολιάζοντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, κατά κύριολόγο οι Κύπριοι παραγωγοί, όσον αφορά εξαγωγές στην Ευρώπη,ο κ. Κλεοβούλου εστίασε στο μεγάλο κόστος προώθησης, άρακαι εισχώρησης σε αυτές τις αγορές, το οποίο σε πολλές περιπτώσειςείναι απαγορευτικό και θέτει αρκετούς εξαγωγείς εκτός αντα-γωνισμού.

Αλλαγές στον τρόπο χρηματοδότησηςτόσο της αγοράς αυτοκινήτων όσο καιάλλων τομέων του εμπορίου αναμένε-ται να επιφέρει η καθιέρωση του θε-σμού της χρηματοδοτικής μίσθωσης(leasing), το οποίο έχει πάρει το πράσι-νο φως του Υπουργικού Συμβουλίουτον Οκτώβριο του 2015 και αναμένεταινα τύχει συζήτησης και διαβούλευσηςστη Βουλή. Την ίδια ώρα, σε χαμηλά ε-πίπεδα συνεχίζει να κινείται η χορήγη-ση δανείων για αγορά αυτοκινήτου, κα-θώς η υφιστάμενη νομοθεσία δεν φαί-νεται να καλύπτει επαρκώς τις τράπε-ζες, σε περίπτωση που οι δανειολή-πτες δεν αποπληρώνουν κανονικά τιςδόσεις τους. Παράγοντες της αγοράς ε-πισημαίνουν στην «Κ» ότι απαιτείται ηδημιουργία ενός αξιόπιστου συστήμα-τος χρηματοδότησης, το οποίο θα τρο-ποποιεί την υπάρχουσα νομοθεσία, ού-τως ώστε να χρηματοδοτούνται μόνοδανειολήπτες, οι οποίοι θα είναι σε θέ-

ση να εξοφλήσουν τα δάνειά τους. Εξάλλου, παρόλο που οι τιμές των και-νούργιων αυτοκινήτων φαίνεται να έ-χουν μειωθεί σε σχέση με προηγούμε-να χρόνια, εντούτοις αρκετοί είναι οι ο-δηγοί, οι οποίοι επιλέγουν μεταχειρι-σμένα αυτοκίνητα χαμηλότερου κό-στους, καθώς τα χρηματοπιστωτικά ι-δρύματα εγκρίνουν μετά από χρονοβό-ρες και απαιτητικές διαδικασίες τις ό-ποιες χρηματοδοτήσεις, επιδιώκονταςνα διασφαλίσουν ότι οι δανειολήπτεςστους οποίους παρέχονται οι χορηγή-σεις, θα είναι βιώσιμοι μέχρι την πλήρηεξόφληση των οφειλών τους. Βέβαια,εξαιτίας αυτής της κατάστασης ορισμέ-νοι οδηγοί, οι οποίοι αν και είναι σε θέ-ση να εξοφλήσουν ένα μικρό δάνειοπροκειμένου να αγοράσουν ένα αυτο-κίνητο σχετικά υψηλότερου κόστους,ωστόσο επιλέγουν να πληρώσουν τοιςμετρητοίς για ένα όχημα μικρότερης α-ξίας.

Επί τάπητος το leasing

Προοπτικές τώρα για εξαγωγή κυπριακών βοτάνων στην Αυστρία

<<<<<<<

Στροφή της αγοράςπρος «φυσικά» καιοργανικά προϊόντα,φέρνει την Κύπροστο προσκήνιο.

Η ζήτηση σε βότανα, από την εν λόγω εταιρεία, φτάνει τα 2 με 3 χιλιά-δες κιλά την εβδομάδα.

ΦΙΛ

ΙΠΠ

ΟΣ

ΧΡΗ

ΣΤΟΥ

04-OIK_ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ_KATHI 29/12/15 21:43 Page 4

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 5Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑ

Του ΜΑΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ

Παράλληλη πορεία ακολουθούν τόσο η ανεργίαόσο και η απασχόληση, καθώς τα πρόσφαταστοιχεία μπορεί να καταδεικνύουν μείωση τωνεγγεγραμμένων ανέργων για φέτος, εντούτοιςοι εργαζόμενοι εξακολουθούν να είναι λιγότεροισε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Ανκαι καταγράφεται σταδιακή υποχώρησή τηςσε σχέση με τα προηγούμενα έτη, εντούτοιςη ανεργία παραμένει ένα από τα κυριότεραπροβλήματα για την κυπριακή οικονομία, παράτα τρία συνεχόμενα τρίμηνα ανάπτυξης. Πα-ράλληλα, αναγνωρίζεται από τους αρμόδιουςφορείς ότι η αποτελεσματική αντιμετώπισητου φαινομένου μπορεί να επιτευχθεί μόνο με

ανάπτυξη και κατ’ ε-πέκταση δημιουργίανέων θέσεων εργασίας.Σύμφωνα με στοιχείατης Στατιστικής Υπη-ρεσίας, με βάση τα α-ποτελέσματα της Έ-ρευνας Εργατικού Δυ-ναμικού για το τρίτοτρίμηνο του 2015, οιάνεργοι ανήλθανστους 62.139, υποχω-ρώντας κατά 7.322 ήσε ποσοστό 10,55% σεσύγκριση με το τρίτοτρίμηνο του 2014, κατά

το οποίο οι άνεργοι έφτασαν στους 69.461. Ση-μειώνεται ότι το ποσοστό ανεργίας ανήλθε στο14,8% του εργατικού δυναμικού (άνδρες 14,1%και γυναίκες 15,5%) στα ίδια δηλαδή επίπεδαμε το δεύτερο τρίμηνο, κατά το οποίο κυμάνθηκεστο 14,7%, με ταυτόχρονη μείωση από το α-ντίστοιχο τρίμηνο του 2014, κατά το οποίο ηανεργία ανήλθε στο 16%. Το τρίτο τρίμηνο του2015, το ποσοστό ανεργίας για τους νέους 15-24 ετών έφτασε στο 32,3% του εργατικού δυ-ναμικού των ηλικιών αυτών σε σύγκριση με31,7% το δεύτερο τρίμηνο και 33,4% το αντί-στοιχο περσινό τρίμηνο.

Ελαφρώς περισσότερες είναι οι άνεργες γυ-ναίκες, οι οποίες ανήλθαν στις 31.763 σε σχέσημε 30.375 άνεργους άνδρες, ενώ στα ίδια περίπουεπίπεδα βρίσκεται η ανεργία αποφοίτων λυκείου(24.431) και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (24.962),με τους ανέργους, οι οποίες δεν είναι απόφοιτοιμέσης εκπαίδευσης να φτάνουν στους 12.746.Παρά τη μικρή πτώση, εντούτοις στους νέουςεξακολουθεί να είναι πιο έντονο το φαινόμενοτης ανεργίας, καθώς περίπου ένας στους τρειςανέργους ή 21.516 είναι 25 μέχρι 34 ετών σεσύγκριση με 21.516 το τρίτο τρίμηνο του 2014,ενώ 12.104 εγγεγραμμένοι άνεργοι εντάσσονταιστην ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών σε σχέση με14.189 το περσινό τρίτο τρίμηνο. Αντίθετα,μικρή αύξηση 345 προσώπων καταγράφηκε ό-σον αφορά στην ανεργία ατόμων 35-44 ετών,οι οποίοι έφτασαν στους 10.741 το τρίτο τρίμηνοέναντι 10.396 την αντίστοιχη περσινή περίοδο,την ώρα που με αισθητή μείωση 2.905 προσώ-πων κινήθηκε η ανεργία στην ηλικιακή ομάδα45-54 ετών, με 10.078 πρόσωπα συγκριτικά με12.983 το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014.

Πρώτοι οι νεοεισερχόμενοιΑξιοσημείωτο ποσοστό στους καταλόγους

της ανεργίας καταλαμβάνουν οι νεοεισερχό-μενοι, οι οποίοι υπολογίζεται ότι ανέρχονταιπερίπου 1 στους 5 επί του συνόλου των εγγε-γραμμένων ανέργων. Συγκεκριμένα από τους

62.139, το τρίτο τρίμηνο του 2015, οι 12.808ήταν νεοεισερχόμενοι στη λίστα των ανέργων,έναντι 13.815 το αντίστοιχο περσινό τρίμηνο.Παράλληλα, πρώτος τομέας στην ανεργία είναιτο χονδρικό και λιανικό εμπόριο, η επισκευήμηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών,με 11.397 ανέργους και υποχώρηση 1.262 προ-σώπων ή σε ποσοστό 9,97% σε σχέση με το α-ντίστοιχο τρίμηνο του 2014, κατά το οποίο οιάνεργοι στη συγκεκριμένη κατηγορία έφτασανστους 12.659. Μικρή αύξηση παρατηρήθηκεστους ανέργους στις υπηρεσίες παροχής κα-ταλύματος και στις υπηρεσίες εστίασης, οιοποίοι διαμορφώθηκαν στους 6.714 έναντι6.008, αν και σημειώθηκε ταυτόχρονα αισθητήμείωση σε σύγκριση με το δεύτερο και το πρώτοτρίμηνο του 2015, κατά τα οποία οι άνεργοιδιαμορφώθηκαν στους 13.481 και 7.574 αντί-στοιχα, καθώς κατά το τρίτο τρίμηνο κάθεέτους παραδοσιακά κορυφώνεται η τουριστική

κίνηση. Εν τω μεταξύ, αξιόλογη είναι και η μεί-ωση που καταγράφηκε την τρίτη τριμηνία του2015 στα επίπεδα της ανεργίας στον κατασκευ-αστικό τομέα, στον οποίο οι άνεργοι υποχώ-ρησαν στους 6.913 σε σύγκριση με 9.974 τοπρώτο τρίμηνο και 8.703 το δεύτερο τρίμηνοτου 2015, τη στιγμή που η υποχώρηση σε σχέσημε το τρίτο τρίμηνο του 2014 φτάνει τα 3.687πρόσωπα ή σε ποσοστό 34,79%, ενώ στα ίδιαακριβώς επίπεδα παρέμειναν οι άνεργοι στοντομέα της μεταποίησης, οι οποίοι έφτασαν

στους 5.134. Ταυτόχρονα, η ανεργία στην εκ-παίδευση μειώθηκε το τρίτο τρίμηνο του 2015κατά 21,22%, καθώς διαμορφώθηκε στα 4.541πρόσωπα συγκριτικά με 5.764 το αντίστοιχοτρίμηνο του 2014. Πάντως, η συντριπτική πλει-οψηφία των ανέργων του τρίτου τριμήνου, δη-λαδή 44.231, ήταν υπάλληλοι, σε σχέση με48.602 το αντίστοιχο τρίμηνο της περσινήςχρονιάς, ενώ μόλις 4.832 ήταν αυτοεργοδοτού-μενοι σε σύγκριση με 5.957 την περσινή πε-ρίοδο.

Το δίδαγμα ότι το υπερβολικό χρέοςείναι επικίνδυνο, έχει εμπεδωθεί. Ω-στόσο, πολλές εταιρείες δεν έχουν κα-ταφέρει να εμπεδώσουν το δίδαγμαπου προκύπτει ως φυσική συνέπεια,ότι δηλαδή τα υπερβολικά λίγα μετρητάαποτελούν εξίσου μεγάλο πρόβλημα.Αν πρέπει να θυμούνται κάτι οι επεν-δυτές, καθώς μπαίνουμε στον όγδοοχρόνο αφότου ξέσπασε η κρίση, τότεαυτό είναι ότι χωρίς υγιείς χρηματορ-ροές, οι ισολογισμοί δεν θα παραμεί-νουν υγιείς για πολύ.

Η πολυεθνική Glencore αποτελείπρώτης τάξεως παράδειγμα. Καθώς ε-ξακολούθησε να πέφτει η τιμή των ε-μπορευμάτων στη διάρκεια του 2015,ο καθαρός δανεισμός της Glencore,ύψους 30 δισ. δολαρίων, τον οποίονπροηγουμένως ανέχονταν οι επενδυ-τές, ξαφνικά άρχισε να φαντάζει ωςτρομακτικός.

Η μετοχή της άρχισε να καταρρέει.Καθώς περιορίζονταν οι χρηματορροές,το ίδιο έγινε και με το ύψος του χρέουςπου ήταν διατεθειμένοι να ανεχθούνοι επενδυτές. Τελικά ο διευθύνων σύμ-βουλος της Clencore, Ιβάν Γκλάσεν-μπεργκ, αναγκάστηκε να αναστείλειτη διανομή μερίσματος, να πουλήσειπεριουσιακά στοιχεία, να περιορίσειτην παραγωγή και να θέσει ως στόχονα περιορίσει το χρέος στα 18 δισ. δο-λάρια.

Η πτώση της τιμής των εμπορευ-μάτων θα προκαλέσει και άλλες κα-ταστροφές, ενώ η αύξηση των επιτο-κίων δανεισμού στις ΗΠΑ θα μπορούσε

να επιδεινώσει περαιτέρω την κατά-σταση. Πράγμα που ισχύει ιδιαίτεραγια τις αναδυόμενες αγορές, όπου οιεταιρείες έχουν αυξήσει τα χρέη τουςσε αμερικανικά δολάρια.

Η αναντιστοιχία μεταξύ νομισμάτων(σ.σ. δηλαδή ο τρόπος με τον οποίονη μεταβολή της ισοτιμίας θα επηρεάσειτην αξία που έχουν σήμερα τα μελλο-ντικά έσοδα και έξοδα) είναι ένας απότους παράγοντες που απειλούν τηβραζιλιάνικη πετρελαϊκή εταιρείαPetrobras. Ο δανεισμός σε δολάριααπό εταιρείες (εκτός του χρηματοπι-στωτικού τομέα) αναπτυσσόμενωνχωρών είχε ανέλθει στα 2,3 τρισ. δο-λάρια μέχρι τα τέλη Ιουνίου, σύμφωναμε στοιχεία της Τράπεζας ΔιεθνώνΔιακανονισμών (BIS).

Εταιρείες από το Μεξικό, την Ινδο-νησία και τη Νότιο Αφρική έχουν απότο 2009 σχεδόν διπλασιάσει τα χρέητους σε δολάρια.

Και η Ευρώπη έχει το δικό της τοξικόκοκτέιλ πληθωρισμού που πεισματικάπαραμένει σε χαμηλό επίπεδο και μι-κρής καταναλωτικής ζήτησης. Μιαστις τέσσερις εταιρείες του χρηματι-στηριακού δείκτη Euro Stoxx 600, ε-ξαιρουμένου του τραπεζικού και τουενεργειακού τομέα, ξόδεψε στη διάρ-κεια των τελευταίων 12 μηνών περισ-σότερα χρήματα για λειτουργικά έξοδο,επενδύσεις και καταβολή μερισμάτωναπ’ όσα χρήματα είχε εισπράξει στοίδιο διάστημα, σύμφωνα με στοιχείατου Thomson Reuters Eikon. Εταιρείεςόπως το βρετανικό σούπερ μάρκετ

Sainsbury, ο όμιλος τηλεπικοινωνιώνVodafone και η αλυσίδα ξενοδοχείωνAccor, όλες ξόδεψαν περισσότεραχρήματα απ’ όσα διέθεταν επί τρειςσυνεχείς χρονιές, όπως έκαναν καιπολλές εταιρείες από τον κατασκευ-αστικό και ενεργειακό τομέα. Ορισμέ-νες θα βρεθούν σε ευάλωτη θέση όσοναφορά τα μερίσματα και τις επενδύ-σεις.

Ποιοι έμαθαν το μάθημά τους, ανυπήρξε κάποιος που να το έμαθε; Αυτέςείναι οι αμερικανικές εταιρείες. Αν ε-ξαιρέσουμε τους τομείς των πρώτωνυλών και τον χρηματοπιστωτικό, τότεη αναλογία μεταξύ του καθαρού εται-ρικού δανεισμού και του κέρδους προφόρων, τόκων και αποσβέσεων δια-μορφώνεται σήμερα μόλις ελαφρώςπάνω από το 1,6 φορές που είναι ο μέ-σος όρος των τελευταίων 20 ετών,σύμφωνα με στοιχεία της Credit Suisse.Αντιθέτως, στη Βραζιλία η αναλογίαείναι 4,5 φορές.

Μόνο το 17% περίπου εξ αυτών τωναμερικανικών εταιρειών ξοδεύει πε-ρισσότερα μετρητά απ’ όσα λαμβάνει.Για μια φορά κάτι διδάσκει η Αμερικήτον κόσμο περί μόχλευσης.

Οταν έρθει η στιγμή της αλήθειας,οι εταιρείες και τα ιδιωτικά επενδυτικάκεφάλαια που διαθέτουν σημαντικάαποθέματα σε μετρητά θα βρεθούνστη θέση να μπορούν να αγοράσουνφθηνά περιουσιακά στοιχεία. Και τοπιθανότερο είναι ότι οι επικεφαλήςαυτών των εταιρειών θα έχουν αμε-ρικανική προφορά.

Α Ν Α Λ Υ Σ Η Tου JOHN FOLEY / REUTERS BREAKINGVIEWS

Η ιδέα της κατανομής των περιουσια-κών στοιχείων σε ένα επενδυτικόχαρτοφυλάκιο είναι πολύ απλή: εάνεπικρατούν δυσμενείς συνθήκες σεμια αγορά, η κατάσταση είναι δια-χειρίσιμη διότι ο επενδυτής μπορείνα μεταπηδήσει σε μια άλλη αγοράπου ευδοκιμεί. Κάτι τέτοιο δεν συνέβητο 2015. Το αντίθετο. Εάν εξετάσεικανείς τις αποδόσεις σε όλο το φάσματων αγορών που επιλέγουν, επί τοπλείστον, οι διαχειριστές χαρτοφυ-λακίων θα καταλήξει στο συμπέρασμαπως το 2015 ήταν το χειρότερο έτοςτης τελευταίας 80ετίας, σύμφωνα μεστοιχεία από την Bianco ResearchLLC και το πρακτορείο Bloomberg.Απομένουν τρεις ημέρες μέχρι τηναλλαγή του έτους, με τον αμερικανικόχρηματιστηριακό δείκτη Standard &Poor’s 500 να έχει παρουσιάσει κέρδη2,2%, συμπεριλαμβανομένων των με-ρισμάτων. Οι αποδόσεις σε ρευστόείναι χαμηλότερες, ενώ αυτές των ο-μολόγων και των εμπορευμάτων κι-νούνται σε ακόμη χαμηλότερα πο-σοστά.

Μια επταετία με ιστορικά χαμηλάεπιτόκια στις ΗΠΑ, οι επενδυτές στρά-φηκαν σε κάθε κατηγορία επενδύσεωναπό τα ομόλογα του αμερικανικούΔημοσίου μέχρι τους ριψοκίνδυνουςτίτλους χρέους και τις μετοχές τεχνο-λογίας. Υστερα, όμως, τερματίστηκεη εκστρατεία της ΟμοσπονδιακήςΤράπεζας των ΗΠΑ (Fed) για τη στή-ριξη της αμερικανικής οικονομίαςκαι εξαντλήθηκαν οι επιλογές των ε-

πενδυτών. Υπό φυσιολογικές συνθή-κες, τα πράγματα δεν εξελίσσονταιέτσι. Από το 1995 καταγράφονται ε-τήσιες αποδόσεις άνω του 10% σεκάποια κατηγορία περιουσιακών στοι-χείων ή αγορά.

Η Bianco Research παρακολουθεί,μεταξύ άλλων, τον χρηματιστηριακόδείκτη S&P 500, τα 30ετή ομόλογατου αμερικανικού Δημοσίου, τα τρι-μηνιαία γραμμάτια των ΗΠΑ και τονδείκτη εμπορευμάτων ThomsonReuters/Core Commodity CRB προ-κειμένου να σχηματίσει μια ολοκλη-ρωμένη εικόνα των αγορών. Αυτά τατέσσερα σημεία αναφοράς είναι α-ντιπροσωπευτικά των αγορών πουπαρακολουθούν οι επενδυτές ότανχαράσσουν μια στρατηγική κατανο-μής περιουσιακών στοιχείων, σύμ-φωνα με τον Τζιμ Μπίανκο, ιδρυτήτης ομώνυμης επενδυτικής εταιρεί-ας.

Αν και το ύψος των απωλειών στιςμετοχές και τα εμπορεύματα δεν είναισυγκρίσιμο με την πτώση του 2008,όταν είχε κορυφωθεί η τελευταία χρη-ματοπιστωτική κρίση, η συσχέτισητης καθοδικής πορείας τους απεικο-νίζει τις δυσκολίες που συναντούνοι διαχειριστές κεφαλαίων στην προ-σπάθειά τους να ενισχύσουν τις α-ποδόσεις μέσα από τη διαφοροποίησητων χαρτοφυλακίων. Μεταξύ άλλωνδεινών, η πορεία των αγορών το 2015ήταν η συνταγή της καταστροφήςγια τα κεφάλαια αντιστάθμισης επεν-δυτικού κινδύνου ή hedge funds, σχο-

λιάζει ο κ. Μπιάνκο. «Δεν αναμένωσπουδαίες εξελίξεις μέσα στο 2016εάν ευσταθεί το επιχείρημα ότι η οι-κονομία θα είναι αδύναμη, με τακέρδη να κινούνται σε αρνητικό έ-δαφος» προσθέτει ο ίδιος.

Εμπόδια για να αντεπεξέλθουνστις προσδοκίες των επενδυτών συ-ναντούν, επίσης, τα διαπραγματεύ-σιμα αμοιβαία (exchange tradedfunds). Από τα 35 διαπραγματεύσιμααμοιβαία που παρακολουθεί το πρα-κτορείο Bloomberg, η μέση απώλειαφθάνει το 5% για το 2015. Το δια-πραγματεύσιμο αμοιβαίο iShares CoreGrowth Allocation ETF, το οποίο α-ποτελείται 60% από μετοχές και 40%από ομόλογα, έχει υποχωρήσει κατά0,5%. Η αβεβαιότητα για τη χρονικήστιγμή που θα επέλεγε η Ομοσπον-διακή Τράπεζα των ΗΠΑ να αυξήσειτο βασικό επιτόκιο της αμερικανικήςοικονομίας για πρώτη φορά έπειτααπό μια δεκαετία και τα σενάρια γιατις επιπτώσεις στις αγορές επισκίασαντις αποδόσεις των περιουσιακών στοι-χείων το 2015, σχολιάζει ο Μάικλ Α-ρόν, στέλεχος επενδυτικής στρατη-γικής στην State Street GlobalAdvisors. Ο κ. Αρον τείνει να είναιαισιόδοξος, παρατηρώντας πως «εάνοι αγορές δεν θορυβηθούν από τονρυθμό αύξησης των επιτοκίων και ηοικονομία συνεχίζει να ανακάμπτει,τότε τα περιουσιακά στοιχεία που εί-ναι εκτεθειμένα σε κίνδυνους όπωςοι μετοχές μπορεί να παρουσιάσουνικανοποιητικές αποδόσεις».

Μια δύσκολη χρονιά για επενδύσειςΤο υπερβολικό χρέος είναι επικίνδυνοΑ Ν Α Λ Υ Σ Η Της LU WANG / BLOOMBERG 

Αυξημένη απασχόλησησε εμπόριο και τουρισμό Μειωμένη τόσο σε σύγκριση με την προη-γούμενη τριμηνία όσο και σε σχέση με το α-ντίστοιχο τρίμηνο του 2014 ήταν η απασχόλη-ση το τρίτο τρίμηνο του 2015. Συγκεκριμένα,όπως προκύπτει από την Έρευνα ΕργατικούΔυναμικού, οι εργαζόμενοι ανήλθαν στους358.178 σε σχέση με 364.092 το αντίστοιχοπερσινό τρίμηνο, υποχωρώντας κατά 1,63%ή 5.914 πρόσωπα, την ώρα που οι εγγεγραμ-μένοι εργαζόμενοι του πρώτου και του δεύ-τερου τριμήνου διαμορφώθηκαν στους358.401 και 364.585 αντίστοιχα, με αποτέλε-σμα να υπολογίζεται ότι μέσα σε διάστηματριών μηνών η απασχόληση έχει μειωθεί κα-τά 6.407 πρόσωπα. Ελαφρώς περισσότεροιείναι οι εργαζόμενοι άνδρες, οι οποίοι έφτα-σαν στους 185.371, από τις 172.807 εργαζό-μενες γυναίκες, ενώ από τα 358.178 εργαζό-μενα πρόσωπα, η συντριπτική πλειοψηφίατων 313.393 προσώπων εργοδοτήθηκαν μεπλήρη απασχόληση έναντι 44.785, οι οποίοιήταν εργαζόμενοι με μερική απασχόληση. Ω-στόσο, μικρή αύξηση παρατηρήθηκε το τρίτοτρίμηνο του 2015 στη μερική απασχόληση καιταυτόχρονη μικρή πτώση στην πλήρη απα-σχόληση. Το ποσοστό απασχόλησης των ατόμων ηλι-κίας 20-64 ετών ήταν 67,6%, εκ των οποίων72,8% άνδρες και 62,8% γυναίκες σε σύ-γκριση με 68,7% το δεύτερο τρίμηνο του2015 και 67,9% το αντίστοιχο τρίμηνο του2014. Το μεγαλύτερο ποσοστό απασχόλησηςτο τρίτο τρίμηνο εντοπίζεται στην ηλικιακή ο-μάδα 25-34 ετών, με 102.737 εργαζόμενουςέναντι 104.408 εργαζόμενους το αντίστοιχοπερσινό τρίμηνο, ενώ 94.047 εργαζόμενοιείναι ηλικίας 35-44 ετών συγκριτικά με95.877 το περσινό τρίμηνο. Εξάλλου, στους83.666 ανέρχονται οι εργαζόμενοι ηλικίας45-54 ετών, οι οποίοι παρέμειναν περίπουστα ίδια επίπεδα με το τρίτο τρίμηνο του2014, ενώ 25.371 είναι οι εργαζόμενοι ηλι-κίας 15-24 ετών και 45.257 οι εργαζόμενοι55-64 ετών, περίπου δηλαδή οι ίδιοι με τηντρίτη τριμηνία της περσινής χρονιάς. Στο χον-δρικό και λιανικό εμπόριο απασχολήθηκαν οιπερισσότεροι εργαζόμενοι το τρίτο τρίμηνο,φτάνοντας στους 67.598 έναντι 65.251 τοπερσινό τρίμηνο, με τους εργαζόμενους στιςυπηρεσίες καταλύματος και εστίασης να ακο-λουθούν με 33.841 πρόσωπα σε σύγκριση με31.454 την περσινή τριμηνία. Ταυτόχρονα, ηαπασχόληση στη δημόσια διοίκηση διαμορ-φώθηκε στα 28.785 άτομα, με την μεταποίη-ση και τις κατασκευές να ακολουθούν με27.450 και 25.844 αντίστοιχα. Η απασχόλησηστον τομέα της μεταποίησης υποχώρησε κα-τά 3.360 πρόσωπα, αντίθετα με τον κατα-σκευαστικό τομέα, όπου σημειώθηκε αύξη-ση 1.744 ατόμων μέσα σε 12 μήνες.

Μαζί με την ανεργίαμειώνεται και η απασχόλησηΣτο επίκεντρο το εμπόριο, με την εργοδότηση και ταυτόχρονα τη μη απασχόληση νέων να αυξάνονται

<<<<<<<

Το τρίτο τρίμη-νο, οι εγγε-γραμμένοι ά-νεργοι μειώθη-καν στους62.139, ενώ οιεργαζόμενοι υποχώρησανστους 358.178.

Η πορεία της ανεργίας3ο τρίμηνο 2014 2ο τρίμηνο 2015 3ο τρίμηνο 2015

ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

15-24 7.397 6.792 6.362 6.200 5.039 7.06425-34 12.686 11.400 9.359 9.678 9.707 11.80935-44 5.035 5.361 5.069 6.123 4.802 5.93945-54 7.227 5.757 5.839 5.248 5.700 4.37855-64 5.267 2.427 5.744 2.902 5.059 2.57365+ 59 54 0 118 68 0ΣΥΝΟΛΟ 37.671 31.791 32.373 30.270 30.375 31.763

69.461 62.643 62.139

Οι πέντε τομείς με τους περισσότερους άνεργους3ο τρίμηνο 2014 3ο τρίμηνο 2015

Σύνολο Άνδρες Γυναίκες Σύνολο Άνδρες ΓυναίκεςΝεοεισερχόμενοι 13.815 5.790 8.025 12.808 6.349 6.459Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο, Επισκευή Μηχανοκίνητων 12.659 6.736 5.924 11.397 4.896 6.501Οχημάτων και ΜοτοσικλετώνΚατασκευές 10.600 9.797 803 6.913 6.496 416Δραστηριότητες Υπηρεσιών ΠαροχήςΚαταλύματος και 6.714 3.079 3.635Υπηρεσιών ΕστίασηςΜεταποίηση 5.134 2.884 1.264 5.134 3.378 1.756

05-OIK_POLITIKI_KATHI 29/12/15 21:30 Page 5

6 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015Α Ν Α Σ Κ Ο Π Η Σ Η 2 0 1 5

Του ΜΙΧAΛΗ ΤΣΙΚΑΛA

Η οικονομική επικαιρότητα τη χρονιάπου φεύγει, ήταν για την Κύπρο μο-ναδική ως προς τη θεματολογία τηςεφόσον τόσο στο προσκήνιο αλλά ει-δικά στο παρασκήνιο, οι ζυμώσεις κι-νούνταν κυρίως γύρω από την ψήφισημνημονιακών νομοσχεδίων, πρωτό-φαντων για τη ζωή της χώρας τόσο σεκοινοβουλευτικό όσο και σε κοινωνικόεπίπεδο. Δεύτερος πυλώνας συζήτησηςήταν το χρηματοπιστωτικό σύστηματης χώρας, η σύνδεσή του με την Ελ-λάδα που περνούσε τις δικές της στε-νωπούς με τις εκλογές και κατά πόσοαυτές επηρέαζαν τις τράπεζες στηνΚύπρο, καθώς και οι όποιες κινήσειςκαταγράφηκαν για ενδεχόμενες εξα-γορές κυρίως χαρτοφυλακίων από κυ-πριακές τράπεζες που σημείωναν κε-φαλαιακή επάρκεια. Τα συνεχόμεναEurogroup τη χρονιά που φεύγει (13συνεδρίες με βασικό θέμα την Ελλάδακαι τη διαπραγμάτευση, τα περισσό-τερα που έγιναν ποτέ σε μια χρονιά)άφησαν το αποτύπωμά τους και στηνΚύπρο εφόσον αν και γινόταν ξεκάθαροαπό το ΥΠΟΙΚ της χώρας πως δεν υ-πάρχει σύνδεση με την οικονομία τηςΕλλάδας, εντούτοις η μη ενημέρωσηκαι το άγνωστο της πορείας, προκα-λούσε ταχυπαλμίες στην αγορά όχιμόνο της Κύπρου αλλά και της Ευρω-ζώνης. Την ίδια ώρα, το 2015 για τηνπαγκόσμια οικονομία ήταν μια χρονιάαναζήτησης της ανάπτυξης και τηςφυγής από την οικονομική κρίση τόσοστην Ευρώπη όσο και στον κόσμο. Στηγηραιά ήπειρο, οι κινήσεις και οι απο-φάσεις Ντράγκι για την ποσοτική χα-λάρωση δίνουν ανάσες σε οικονομίεςπου δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμ-μή ή που βγαίνουν από πρόγραμμα ό-πως είναι της Κύπρου, της Πορτογαλίαςκαι της Ιρλανδίας.

Η Κύπρος των νόμων Ήδη από τα τέλη του 2013 είχε κα-

ταστεί σαφές πως οδεύουμε προς μιαάνευ προηγουμένου εποχή, με την ψή-φιση νομοσχεδίων που συμβάδιζαν μετην πορεία της οικονομίας, την αξιο-λόγησή της και την κάθοδο των δόσεωναπό την Τρόικα να απασχολεί ενδελεχώςτην επικαιρότητα. Παράλληλα, το 2014και το 2015, υπήρξαν χρονιές που έ-δωσαν βάσει των προηγουμένων τηδυνατότητα στα πολιτικά κόμματα ναμετρήσουν τις δυνάμεις τους στο κοι-νοβούλιο όταν την ίδια στιγμή ένας εκβαθέων διάλογος με τους κοινωνικούςφορείς και τους επηρεαζόμενους απότα νομοσχέδια αυτά βρισκόταν σε ε-ξέλιξη. Όταν το 2014 έκλεισε με τηνψήφιση του νομοσχεδίου για τις Εκ-ποιήσεις Ενυπόθηκων Ακινήτων, το2015 δεν θα μπορούσε να περιμένεικανείς κάτι λιγότερο από το συνονθύ-λευμα διαβουλεύσεων, πολιτικού πα-ρασκηνίου και υποχωρήσεων ότανήρθε η ώρα να ψηφιστούν στις 18 Α-πριλίου 2015 τα πέντε Νομοσχέδια τουΠλαισίου Αφερεγγυότητας. Συνοπτικά,το πρώτο και το δεύτερο νομοσχέδιοαφορούσαν την ειδική εκτέλεση καιτους μηχανισμούς διακανονισμού γιατα αφερέγγυα φυσικά πρόσωπα, τα νο-μοσχέδια που αφορούσαν την αφερεγ-γυότητα των εταιρειών και το νομο-σχέδιο που αφορά την πτωχευτική δια-δικασία. Στο ίδιο μήκος κύματος κινή-θηκαν και οι συζητήσεις, το καλοκαίριγια την Ιδιωτικοποίηση του ΕμπορικούΤμήματος του Λιμανιού της Λεμεσούαλλά κυρίως τον Σεπτέμβριο που ψη-φίστηκε το πολύκροτο νομοσχέδιο γιατις εκποιήσεις και τον Νοέμβριο πουψηφίστηκε το νομοσχέδιο για την πώ-ληση δανείων. Μέχρι το τελευταίο όμωςνα λάβει χώρα, σε μια προσπάθεια ε-

κτόνωσης του προβλήματος των ΜΕΔ,μια σειρά από σημαντικά γεγονότα κα-θόρισαν την οικονομική ζωή του τόπου,όπως ήταν η κάθοδος του Διοικητή τηςΕΚΤ τον Μάρτιο στην Κύπρο. Ήταν ηπρώτη φορά που ειπώθηκε ανοιχτά τοεπιχείρημα περί εξόδου της χώρας απότο μνημόνιο αλλά και που δόθηκαν ε-ξηγήσεις γύρω από το σχέδιο ποσοτικήςχαλάρωσης. Η Κύπρος αποτέλεσε γιαδυο μέρες πηγή του διεθνούς οικονο-μικού ρεπορτάζ με τις ανταποκρίσειςνα κάνουν λόγο για την καλή πορείατης χώρας και τις προκλήσεις που έχεινα αντιμετωπίσει.

Πρώτοι μήνες Παράλληλα με την πορεία της Κύ-

πρου και η πορεία της Ελλάδας είχεσημαντικό ρόλο να παίξει και για τηχώρα και για την Ευρωζώνη. Την Τε-τάρτη 18 Μαρτίου ο Γερούν Ντάισελ-μπλουμ προειδοποίησε για ελέγχουςκεφαλαίων και κλείσιμο τραπεζών σεσενάριο «τύπου Κύπρου» για την Ελ-λάδα εντείνοντας τις ανησυχίες ότανστην Κύπρο μεσουρανεί η αδράνειαπου προέρχεται από τις ανοιχτές υπο-θέσεις της Διοικήτριας της ΚτΚ. Το ρε-πορτάζ κατέγραφε από τη μια τις εξε-λίξεις με την Ελλάδα και το ρόλο τηςεποπτικής Αρχής, το συμβόλαιο τηςΔιοικήτριας και από την άλλη τις μηεξελίξεις γύρω από το θέμα με τα αξιό-γραφα καθώς και εκείνο της διαχείρισηςτων περιουσιακών στοιχείων της Λαϊκήςεφόσον η τελευταία έχει 9,62% τωνμετοχών της μέσα στην Τράπεζα Κύ-πρου, τουτέστιν με κεφάλαιο που αγγίζειπερίπου το 1,7δις ευρώ, είναι ο μεγα-λύτερος μέτοχος της δεύτερης. Σε αυτότο κλίμα, ένα μήνα μετά και πιο συ-γκεκριμένα στις 4 Απριλίου, ανακοι-νώθηκε η άρση όλων των τραπεζικώνπεριορισμών που είχαν επιβληθεί το2013, με την κυβέρνηση να κάνει λόγογια εμπιστοσύνη προς τις τράπεζεςπαρά την ταραγμένη λόγω Ελλάδαςπερίοδο. Λίγες μέρες αργότερα και συ-γκεκριμένα στις 22 Απριλίου, έγινεγνωστή η παραίτηση του Τζον Χούρικαναπό τη θέση του επικεφαλής της Τρά-πεζας Κύπρου, γεγονός που τάραξε τανερά του χρηματοπιστωτικού συστή-ματος της χώρας. Τελικά, μετά από μή-νες που παρασκηνιακά απασχόλησετην επικαιρότητα η ονοματολογία,τέλος του χρόνου έγινε γνωστό πως οκ. Χούριγκαν συνεχίζει στη θέση του.Παράλληλα, οι προκλήσεις για τηνπραγματική οικονομία συνεχίζοντανεφόσον η Κύπρος κατέγραψε το μεγα-λύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα στηνΕΕ για το 2014 σύμφωνα με τα στοιχείαπου ανακοίνωσε η Eurostat και πουπεριλάμβαναν λογιστικά και το ύψοςτης ανακεφαλαιοποίησης της ΚεντρικήςΣυνεργατικής Τράπεζας, ύψους 1,5 διςευρώ, κάτι που θα το βλέπαμε αργότερακαι προς το τέλος της χρονιάς να γίνεταιπραγματικότητα. «Είναι η τελευταίαβοήθεια που μπορεί να δοθεί στον Συ-νεργατισμό και εφόσον έχουμε τη δυ-νατότητα το κάνουμε τώρα», σχολίασεεπί του θέματος κυβερνητική πηγή.Τον Τύπο, όμως, ειδικά από τον Απρίλιοκαι εντεύθεν απασχολούσαν και οι ε-ξελίξεις στην FBME. Η διαδικασία εκ-καθάρισης, όπως είχε ξεκινήσει απότην ΚτΚ, σκόνταφτε σε δικαστικές α-ποφάσεις που έθετε τόσο το ΔιαιτητικόΔικαστήριο του Διεθνούς ΕμπορικούΕπιμελητηρίου στο Παρίσι που καλούσετην Κυπριακή Δημοκρατία να μην προ-χωρήσει στην πώληση ή ρευστοποίησητης FBME όσο και σχετικές αποφάσειςδικαστηρίων των ΗΠΑ. Και αυτή η υ-πόθεση θα έπαιρνε άλλη τροπή στο τέ-λος του χρόνου με την ΚτΚ να ανακαλείτην άδεια λειτουργίας του κυπριακούυποκαταστήματος της τράπεζας.

Χρονιά νομοσχεδίων το 2015 για την Κύπρο Ανασκόπηση των σημαντικότερων στιγμών, των συζητήσεων και των αποφάσεων για την οικονομία της χώρας τη χρονιά που φεύγει

Η κυβέρνηση είχε σαν στόχο να αυξήσειτα έσοδα, ποντάροντας και την πώλησητων λεγόμενων «κρατικών φιλέτων».Σε αυτό το πνεύμα, μπήκαν από ταμέσα της χρονιάς στο μικροσκόπιο με-ταξύ άλλων:

• Το πρώην στρατόπεδο έναντι τουΧίλτον (εκτιμώμενη αξία 143εκ. ευρώ).

• Τοπαλαιό νοσοκομείο Λευκωσίας(εκτιμώμενη αξία 70εκ. ευρώ).

• Τμήμα της Κρατικής Έκθεσης (ε-κτιμώμενη αξία 40εκ. ευρώ) και άλλα.Λίγο καιρό μετά και πιο συγκεκριμέναστις 17 Ιουνίου, και ενώ η κρίση με τηνΕλλάδα και τους θεσμούς καλά κρατεί,η Κύπρος λαμβάνει στέλνοντας ηχηρόμήνυμα, 85 συν 85 συν 100εκατ. ευρώμετά την τυπική επικύρωση από τοEurogroup. Η απρόσκοπτη συνέχειατου κυπριακού προγράμματος και η μησύνδεση της ελληνικής με την κυπριακήοικονομία, ως ήδη αναφέρθηκε, ήτανεκ των ων ουκ άνευ. Εξ ου και τον Ιούλιοπου καταγράφηκε μία σχετική ανησυχίαπου μεταφράστηκε σε ελεγχόμενη ε-κροή καταθέσεων κυρίως από τις θυ-γατρικές των ελληνικών τραπεζών, ω-στόσο, ήταν στα πλαίσια που προέβλε-παν οι ασκήσεις επί χάρτου που προη-γήθηκαν. «Δεν φτάσαμε καν σε αριθμούςακραίου σεναρίου μέχρι στιγμής», ήταντο σχόλιο τραπεζίτη στην «Κ». Την ίδιαώρα, τόσο οι τράπεζες όσο και οι αρχέςεξακολουθούν να δηλώνουν πως έχουνληφθεί όλα τα απαιτούμενα μέτρα γιαθωράκιση του τραπεζικού συστήματοςστην Κύπρο. Τελικά, η συμφωνία γιαπαραμονή της Ελλάδας στο ευρώ επίτης ουσίας στις 15 του μηνός χαρίζειανάσες ανακούφισης σε όλη την Ευ-ρωζώνη, που είδε το ευρώ να της γλι-

στράει από τα χέρια κυρίως μετά το«όχι» στο δημοψήφισμα.

Στα καθ’ ημάς, η πώληση τηςUniastrum και ο άμεσος περιορισμόςτων εργασιών του Συγκροτήματος τηςΤρ. Κύπρου στο εξωτερικό, απασχόλησεέντονα την επικαιρότητα. Υπενθυμί-ζεται ότι η εξαγορά του 80% του με-τοχικού κεφαλαίου της UniastrumBank για συνολικό αντίτιμο 447 εκατ.ευρώ ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριοτου 2008 και χαρακτηρίστηκε ως η με-

γαλύτερη επένδυση στο ρωσικό τρα-πεζικό τομέα που έγινε ποτέ από χρη-ματοπιστωτικό οργανισμό που δρα-στηριοποιείται σε Ελλάδα και Κύπρο.Η διαδικασία της πώλησης ολοκληρώ-θηκε τον Σεπτέμβριο, το τίμημα ανήλθεσε 7 εκατ., ευρώ και η λογιστική ζημιάαπό την πώληση ανέρχεται σε 29 εκατ.ευρώ εκ της οποίας 24 εκατ. ευρώ προ-κύπτουν από τη μεταφορά των σχετι-κών αποθεματικών συναλλαγματικώνδιαφορών στον λογαριασμό αποτελε-σμάτων. Την ίδια ώρα η συζήτηση γιατα ΜΕΔ μεσουρανεί και περιγράφεταιακροθιγώς ως βαρίδι το οποίο αφενόςτραβάει μαζί του και την πραγματική

οικονομία αλλά και τους ισολογισμούςτων τραπεζών. Καταγράφεται όμωςκαι μείωση των δανείων μικρομεσαίωνεπιχειρήσεων σύμφωνα με τα προκα-ταρκτικά στοιχεία της Κεντρικής Τρά-πεζας που έδειξαν μία συνολική μείωσητης τάξης των 700εκ. ευρώ (586εκ.ευρώ σύμφωνα με τα τελικά) με τα μηεξυπηρετούμενα να φτάνουν σε 26,9δισ. ευρώ, την ίδια ώρα που οι διεθνείςδανειστές τόνιζαν την ανάγκη «αντι-μετώπισης του ζητήματος των υπερ-βολικά υψηλών επιπέδων μη εξυπη-ρετούμενων δανείων στο τραπεζικόσύστημα». Μετά την ψήφιση των νο-μοσχεδίων για την αφερεγγυότητα καιτις εκποιήσεις δανείων, οι δανειστέςέκαναν πλέον συνεχώς λόγο για τηνανάγκη εφαρμογής περαιτέρω μέτρωνκαι ζητούν την επίσπευση της νομο-θεσίας για μεταβίβαση τίτλων ιδιοκτη-σίας και τη διευκόλυνση της πώλησηςδανείων. Στο ίδιο μήκος κύματος καιοι αναδιαρθρώσεις των μη εξυπηρε-τούμενων δανείων όπως δείχνουν στοι-χεία της Κεντρικής Τράπεζας τα οποίαμέχρι τον Μάρτιο του 2015 ανήλθανσε 4,9 δισ. ευρώ εκ των οποίων η με-γάλη πλειοψηφία αφορούσε δάνειαφυσικών προσώπων (2,2 δισ.ευρώ) καιδάνεια επιχειρήσεων (2 δισ. ευρώ). Ταδάνεια της λιανικής τραπεζικής πουαφορούν κυρίως Μικρομεσαίες Επι-χειρήσεις και αναδιαρθρώθηκαν α-νήλθαν σε 585,6εκ. ευρώ. Η πλειοψηφίατων αναδιαρθρώσεων αφορούσε στηνΤράπεζα Κύπρου, θέμα που απασχολείακόμη και σήμερα και αφορά κυρίωςτους μεγάλους οφειλέτες, όπου ανα-διαρθρώθηκαν δάνεια 3 δισ. ευρώ καιαφορούσαν 15.487 λογαριασμούς.

<<<<<<<

Η συμφωνία για παραμονήτης Ελλάδας στο ευρώ χαρί-ζει ανάσες ανακούφισης σεόλη την Ευρωζώνη, που είδετο ευρώ να της γλιστράει μέ-σα από τα χέρια κυρίως μετάτο «όχι» στο δημοψήφισμα.

Η Ελλάδα έμεινε, η Uniastrum έφυγε

Η Βουλή κλήθηκε να περάσει δύσκολα νομοσχέδια, με τα κόμματα να μετράνε δυνάμεις και αντοχές.

Η Ελλάδα απασχόλησε όσο καμία άλληχώρα το 2015, από οικονομικής πλευράς.

Η κάθοδος του Μάριο Ντράγκι στη Λευκωσία έφερε την έξοδο από το μνημόνιο σε επίσημο επίπεδο.

Μεγάλη Δευτέρα ανακοινώθηκε άρσητων τραπεζικών περιορισμών, όπως είχεδηλώσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίαςαλλά και ο ΥΠΟΙΚ.

Το 2015 δεν θα μπορούσε να περιμένει κανείς κάτι λιγότερο από το συνονθύλευμα διαβουλεύσεων, πολιτικού παρασκηνίου και υποχωρήσεων όταν ήρθε η ώρα να ψηφιστούν στις 18 Απριλίου 2015 τα πέντε Νομοσχέδια του Πλαισίου Αφερεγγυότητας.

18/3 Ο Ντάισελμπλουμπροειδοποίησε για κλείσιμοτραπεζών σε σενάριο «τύπουΚύπρου» την Ελλάδα.

4/4 Αρση όλων τωντραπεζικών περιορισμών που είχαν επιβληθεί στηνΚύπρο το 2013.

18/4 Ψήφιση νομοσχεδίων τουΠλαισίου Αφερεγγυότητας.

22/4 Γίνεται γνωστή η είδησητης παραίτησης Χούριγκαν.

17/6 Η Κύπρος παίρνει δυοσυν μια δόσεις και τονίζει τηνκαλή πορεία στο μνημόνιο.

15/7 Συμφωνία Ελλάδας-δανειστών.

17/7 Πώληση Uniastrum από Τράπεζα Κύπρου.

29/7 Ανάληψη Υπ. Υγείας από Γιώργο Παμπορίδη.

6/9 Ψηφίστηκε το νομοσχέδιογια τις εκποιήσεις.

6/10 Δεύτερη έκδοσηκυπριακού ομολόγου.

12/11 Ψήφιση νομοσχεδίουγια πώληση δανείων.

Οι σημαντικότεροισταθμοί του 2015

ΦΙΛ

ΙΠΠ

ΟΣ

ΧΡΗ

ΣΤΟΥ

06-07-OIK_POLITIKI_KATHI 29/12/15 19:45 Page 6

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 7Α Ν Α Σ Κ Ο Π Η Σ Η 2 0 1 5

Ενώ η ρητορική για έξοδο από το μνη-μόνιο αυξανόταν κατακόρυφα και ε-φόσον τα νούμερα έδειχναν την ορθήπορεία που ακολουθούσε η οικονομίατης χώρας, μια σειρά από θέματα όπωςτο ΓεΣΥ, οι αποκρατικοποιήσεις καιτα σκάνδαλα που έβγαιναν στην επι-φάνεια έβρισκαν τη θέση τους στηνεπικαιρότητα τη χρονιά που φεύγει.Ανάμεσα σε εκείνα που ξεχώρισαν

ήταν και η υπόθεση που αφορά, ακόμη,το κτήριο του Γενικού Ελεγκτή, τοποσό της σύμβασης με τον εργολάβο,το πότε και γιατί αυτό πληρώθηκε ο-λόκληρο αλλά και τις κακοτεχνίες πουπροέκυψαν στην πορεία. Στις αποκα-λύψεις που ακολούθησαν και από τονίδιο τον Γενικό Ελεγκτή, Οδυσσέα Μι-χαηλίδη, διεφάνη πως το ζήτημα είναισοβαρότερο και πως εμπεριέχει σπα-τάλες που αφορούν το κτήριο μέχριόμως και τον τρόπο με τον οποίο είναιδιακοσμημένο. Μήνες αργότερα καιπιο συγκεκριμένα αρχές του τρέχοντοςμηνός, στην Επιτροπή Ελέγχου ακού-στηκαν πράγματα και θάματα ενώ ει-πώθηκε πως το κράτος ζημιώθηκε 1,1εκ. λίρες από όλους τους λανθασμένουςχειρισμούς. Παράλληλα, ακόμη ανα-ζητούνται συμβόλαια για να συμπλη-ρωθεί η εικόνα στο σύνολό της. Νω-ρίτερα, στις 29 Ιουλίου, το χαρτοφυ-

λάκιο του Υπ. Υγείας μετά την παραί-τηση Πατσαλή το αναλαμβάνει ο Γιώρ-γος Παμπορίδης λέγοντας πως για τονίδιο αποτελεί πολύ μεγάλη πρόκληση.Ο νέος Υπουργόςκλήθηκε να φέρει ειςπέρας τη δύσκολη αποστολή της υλο-ποίησης και εφαρμογής του ΓεΣΥ, σχέ-διο το οποίο βάσει των τελευταίωντουλάχιστον πληροφοριών προνοείτην παράλληλη λειτουργία υπό ένανσκιώδη προϋπολογισμό των νοσηλευ-τηρίων. Επί της ουσίας, δεν είναι ακόμηξεκάθαρο το χρονοδιάγραμμα υλοποί-ησης εφόσον μένουν πολλά να συμ-φωνηθούν με τους αρμόδιους φορείςκαι το κράτος τόσο σε επίπεδο μισθο-λογίας όσο και λειτουργίας γενικότερα.Τριγμούς όμως προκάλεσε και η δη-μοσιοποίηση από την «Κ» του νομο-σχεδίου που ετοίμασε η κυβέρνησηγια αποκρατικοποίηση της cyta, τοδιαχωρισμό της, τις κτηριακές υποδο-μές, τη cyta Ελλάδας και κυρίως το ερ-γασιακό σκέλος. Το ζήτημα εγείρειπρος ώρας σωρεία αντιδράσεων τόσοαπό τους εργαζόμενους όσο και απόπολιτικά κόμματα, γεγονός που ανα-μένεται να σταθεί εμπόδιο στους κυ-βερνητικούς σχεδιασμούς εφόσον Α-ΚΕΛ, ΔΗΚΟ, Συμμαχία Πολιτών και οιΟικολόγοι σχηματίζουν πλειοψηφία.Με την ΑΤΗΚ, από την άλλη, αν καιόλο το καλοκαίρι υπήρχαν σενάριαγια την αποκρατικοποίηση του Οργα-νισμού, τα δεδομένα άλλαξαν όταν οίδιος ο Υπ. Ενέργειας Γιώργος Λακκο-τρύπης σε δηλώσεις του αρχές τουμήνα τόνισε πως η παράγραφος τουμνημονίου που αναφερόταν για τηνΑΗΚ, έχει μεταφερθεί από το κεφάλαιο«αποκρατικοποιήσεις» στο κεφάλαιο«ενέργεια», μια σαφής ένδειξη τωνπροθέσεων της κυβέρνησης. Την ίδιαώρα, ο χειμώνας στην Κύπρο προχω-

ράει με τα ΜΕΔ να είναι και πάλι απότα πρώτα θέματα της επικαιρότητας,σταθερά πάνω από 27 δισ, ενώ παράλ-ληλα γίνονται υπολογισμοί για το ποιεςείναι οι χρηματοδοτικές ανάγκες τηςΔημοκρατίας και για την επόμενη καιτη μεθεπόμενη χρονιά, αυτής συμπε-ριλαμβανομένης, γεγονός που ορίζεταιως εξής:

2015: Αποπληρωμές χρέους 1.990εκατ. ευρώ. Δημοσιονομικές ανάγκες€335 εκατ. και το σύνολο ανέρχεταιστα €2.325 εκατ.

2016: Αποπληρωμές χρέους 749 ε-κατ. ευρώ. Δημοσιονομικές ανάγκες62 εκατ. ευρώ.

2017: Αποπληρωμές χρέους 1.549εκατ. ευρώ. Δημοσιονομικές ανάγκες67 εκατ. ευρώ.

Απολογισμός Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί

είναι αν ήταν ή όχι μια καλή χρονιάγια την Κύπρο. Προβλήματα ακόμηπαραμένουν η χώρα, πρόσφατα ψήφισετον λεγόμενο και ως τελευταίο μνη-μονιακό προϋπολογισμό και έχει μπρο-στά της την ορθή έξοδο από το μνη-μόνιο αλλά και θέματα που ανήκουνστον πυρήνα της αγοράς όπως είναιτο θέμα του ωραρίου. Το τελευταίο, α-ναμένεται να μπει σε νέα τροχιά εφό-

σον σύμφωνα με τις μέχρι στιγμήςπληροφορίες, σημαντική μερίδα κα-ταστημάτων του λιανικού εμπορίουθα λειτουργήσει κανονικά από τηνπρώτη Κυριακή του 2016.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνταικαι μια σειρά άλλων ζητημάτων όπωςείναι η αναζήτηση στρατηγικού επεν-δυτή για τη cyta αύξηση του ρυθμούαναδιαρθρώσεων εκ μέρους των τρα-πεζών, η πώληση δανείων και η ενγένει αντιμετώπιση των ΜΕΔ που ενπολλοίς θα κρίνουν την άνευ τριγμώνπορεία εξόδου της χώρας από το μνη-μόνιο.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ

Εξοδος από το μνημόνιο και μεγάλεςπροκλήσεις Η καλή και η διαρκής άλλη όψητου νομίσματος της κυπριακής οικονομίας

Το «φτάρνισμα» τηςΚίνας και το ομόλογο

Το σύνδρομο του κίτρινου πυρετούπου πανικόβαλε τις διεθνείς αγο-ρές νωρίτερα φέτος και οδήγησεσε βίαιη πτώση των μετοχών, φαί-νεται ότι ξεπεράστηκε από τα χρη-ματιστήρια των δυτικών χωρών.Την ίδια ώρα, όμως, κάτι παραπάνωαπό έντονες ήταν διεθνώς οι ανη-συχίες από τις συνέπειες του ενδε-χομένου συνέχισης της κρίσηςστην Κίνα. Μέσα σε αυτό το πλαί-σιο, η Κύπρος προχωρεί στη δεύτε-ρη έκδοση ομολόγου πριν τη συ-μπλήρωση του προγράμματος στή-ριξης με το οποίο αντλήθηκε 1 δισ.ευρώ. Στα συν και το μεγάλο επεν-δυτικό ενδιαφέρον που καταγρά-φηκε και που έστειλε πρώτο μήνυ-μα ότι η χώρα μπορεί να σταθεί σταπόδια της χωρίς τη στήριξη των επί-σημων πιστωτών της. Αναλυτές,πάντως, εκτιμούν ότι το κόστος τηςέκδοσης στο 4,25% είναι υψηλό,δεδομένων των συνθηκών που επι-κρατούν στις διεθνείς αγορές αλλάκαι των θετικών εξελίξεων στο ε-σωτερικό για την οικονομία. Εκτι-μούν δε πως μια απόδοση της τά-ξης του 3,9%-4% θα ήταν εφικτή.Το νέο χρέος που λήγει το 2025(550 εκατ. ευρώ) και ταυτόχρονα ηανταλλαγή χρέους που έληγε το2019-2020 (450 εκατ. ευρώ) μενέο, συμβάλλει στην χρονική εξο-μάλυνση των λήξεων χρέους. Το ί-διο περίπου διάστημα, επισημοποι-ήθηκε και η κάθοδος της περιβόη-της λίστας Λαγκάρντ στην Κύπρο.Μια υπόθεση που απασχόλησε έ-ντονα την Ευρώπη, και εξακολου-θεί, φτάνει σε αίσιο τέλος μετά απότις προσπάθειες τόσο από το ΥΠΟΙΚόσο και από τους αρμόδιους φο-ρείς και η λίστα παραδόθηκε στονΈφορο Φορολογίας. Σύμφωνα μετα στοιχεία που είχαν δει το φωςτης δημοσιότητας η λίστα περιλαμ-βάνει 308 φυσικά και νομικά πρό-σωπα που συνδέονται με την Κύ-προ, και από τα οποία το 25% έχειείτε κυπριακό διαβατήριο είτε πρό-κειται για Κύπριους υπηκόους. Ο Υ-πουργός Οικονομικών Χάρης Γεωρ-γιάδης, ανέφερε, επί τούτου, ότι τοΤμήμα φορολογίας θα εξετάσει κα-τά πόσον τα άτομα που αναφέρο-νται στο συγκεκριμένο κατάλογοείχαν διευθετήσει τις φορολογικέςτους υποχρεώσεις για τα ποσά πουκατέθεσαν. «Σε αντίθετη περίπτω-ση», τόνισε, «θα εφαρμοστεί η νο-μοθεσία όπως σε όλες τις περιπτώ-σεις φοροδιαφυγής».

<<<<<<<

Η Κύπρος προχώρησεστη δεύτερη έκδοση ομολόγου πριν από τη συμπλήρωση του προγράμ-ματος στήριξης με το οποίοαντλήθηκε 1 δισ. ευρώ.

Η αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή για τη CYTA, η αύξηση του ρυθμού αναδιαρθρώσεων εκ μέρους των τραπεζών, η πώληση δα-νείων και η εν γένει αντιμετώπιση των ΜΕΔ εν πολλοίς θα κρίνουν την άνευ τριγμών πορεία εξόδου της χώρας από το μνημόνιο καιτη συνέχεια της κυβερνητικής, οικονομικής πολιτικής.

ΦΙΛ

ΙΠΠ

ΟΣ

ΧΡΗ

ΣΤΟΥ

06-07-OIK_POLITIKI_KATHI 29/12/15 19:45 Page 7

8 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η

Τ α εκλογικά αποτελέσματα στην Ισπα-νία ενδεχομένως να σηματοδοτήσουνμια στροφή της Ευρώπης –και ειδικό-τερα της Γερμανίας– στον τρόπο πουαντιλαμβάνεται τα προβλήματα τουΝότου. Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμόμε τα θετικά βήματα που πραγματοποιείη Αθήνα κατά την υλοποίηση του τρί-του «προγράμματος», δημιουργεί τηνελπίδα ότι τα γεγονότα στην ελληνικήοικονομία από το 2016 μπορεί να εξε-λιχθούν πολύ καλύτερα από το 2015,ίσως πολύ πάνω και από τις πιο αισιό-δοξες προσδοκίες. Αυτό υποστηρίζουνέγκυροι οικονομικοί παρατηρητές, ε-πικαλούμενοι τους προβληματισμούς

που αναπτύσσονται στα think tanksτου Βερολίνου και τις πρωτοβουλίεςπου αναλαμβάνει ο Μάριο Ντράγκι.

Πράγματι, μετά τα αποτελέσματατων ισπανικών εκλογών και τον κίνδυνομιας παρατεταμένης πολιτικής αστά-θειας σε ακόμη μία χώρα του ευρώ καισυγκεκριμένα σε μια αγορά της τάξηςτων 50 εκατομμυρίων, οι πληροφορίεςλένε ότι οι άνθρωποι της Αγκελα Μέρ-κελ σκέφτονται ξανά ορισμένα βασικάθέματα στρατηγικής. Δεν είναι οι α-πειλές που προκαλούνται μόνο απότην άνοδο της Λεπέν στη Γαλλία, είναικυρίως οι πιθανότητες απώλειας τουελέγχου στον ευρωπαϊκό Νότο και η

σύμπηξη ενός πολιτικού μετώπου μεδική του ατζέντα. Αυτό φοβίζει περισ-σότερο από όλα τη στιγμή αυτή το Βε-ρολίνο, το οποίο θεωρεί τις εκλογικέςμετατοπίσεις προς την Αριστερά, στηνΕλλάδα και την Ισπανία, αποτέλεσματων πολύ υψηλών ποσοστών που γρά-φει η ανεργία στους νέους. Το όραματης Ευρώπης, η ευρωπαϊκή ενοποίηση,σταμάτησε να συγκινεί και να τροφο-δοτεί με όνειρα τους νέους… Αντίθετα,όπως φαίνεται, τους απογοητεύει. Κιο μόνος τρόπος για να αλλάξουν ταπράγματα, κυρίως στον ευρωπαϊκόΝότο, είναι η δημιουργία συνθηκώνοικονομικής ανάπτυξης. Νέες δουλειές,

νέα εισοδήματα, νέες προοπτικές γιατους νέους!

Αυτή η ρευστότητα και ο προβλη-ματισμός μπορούν ωστόσο να αποδει-χθούν γόνιμες εξελίξεις για την Ελλάδακαι το μέλλον της ελληνικής οικονομίας.Μπορεί… Μπορεί η κυβέρνηση τουΑλέξη Τσίπρα, η οποία δείχνει ορισμέ-νες φορές αποφασισμένη να κερδίσειτο στοίχημα του τρίτου προγράμματος,να γυρίσει κατά το δεύτερο εξάμηνοτου 2016 το παιγνίδι στην οικονομία.Υπάρχει μια σοβαρή πιθανότητα. Οτόπος, δηλαδή, να ξαναμπεί σε τροχιάανάκαμψης, έχοντας βάλει σε δρόμοεπίλυσης χρόνια και βαριά διαρθρωτικά

προβλήματα. Εάν η κυβέρνηση εμφα-νιστεί συνεπής και τρέξει το «πρό-γραμμα» χωρίς παλινωδίες και ρωγμέςμέχρι τον Φεβρουάριο, τότε θα ενερ-γοποιηθούν οι μοχλοί της πολιτικήςκαι της ΕΚΤ για την αναδιάρθρωσητου χρέους.

Η συγκεκριμένη προοπτική θα δώσειεντυπωσιακό αέρα στα πανιά της Ελ-λάδας και σε αυτό ποντάρει σήμεραη κυβέρνηση Τσίπρα.

Η συζήτηση για την αναδιάρθρωσητου χρέους θα γράψει πόντους στηνπορεία ανάκτησης της εμπιστοσύνηςστο εξωτερικό και παράλληλα θα ε-νεργοποιήσει σημαντικά κεφάλαια για

επενδύσεις από τη διεθνή κοινότητα.Η αναδιάρθρωση του χρέους είναι μιακολοσσιαία μεταβολή για το μέλλοντου τόπου. Αρκεί η κυβέρνηση να α-ποδειχθεί συνεπής στο «πρόγραμμα»και να συνειδητοποιήσει ότι η ιδιωτικήεπιχειρηματικότητα είναι αυτή πουδημιουργεί τον εθνικό πλούτο. Η δια-δικασία μείωσης του ελληνικού χρέουςθα ξεκινήσει πολύ πριν από τις πολι-τικές αποφάσεις σε κορυφαίο επίπεδοΕυρώπης και ΔΝΤ. Θα αρχίσει με τηναθρόα αγορά ελληνικών ομολόγωναπό τον μέγα μαέστρο της ΕΚΤ ΜάριοΝτράγκι.

Είναι δεδομένο.

Η αστάθεια για την Ισπανία και η ελπίδα για την ΕλλάδαΑ Ν Α Λ Υ Σ Η Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΤΌΦΩΛΟΥ

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΣΟΥΡΑ

Η μαρίνα Πάφου θα είναι ένα αυτάρκεςενεργειακά, και υδρευτικά, έργο, πουθα φιλοξενεί αρκετές καινοτομίες γιατα κυπριακά, και όχι μόνο, δεδομένα.Αυτό δήλωσε σε συνέντευξή του στην«Κ» ο Άρης Σοφοκλέους, διευθυντήςέργου της μαρίνας Πάφου, εκ μέρουςτης κοινοπραξίας Poseidon. Επίσης,κατά την εκτίμηση του κ. Σοφοκλέους,το έργο δύναται να είναι στο 95% τηςωρίμανσης και πληρότητάς του σε έναβάθος 3-4 χρόνων από την ολοκλήρωσήτου. Πρόκειται για μια μαρίνα που θα

περιλαμβάνει πολυτελείς οικιστικέςμονάδες, ξενοδοχείο 5 αστέρων, εμπο-ρικό κέντρο, καθώς και χώρο ελλιμε-νισμού 1000 σκαφών, συμπεριλαμβα-νομένων και μέγα γιοτ. Το έργο προ-βλέπεται να αναπτυχθεί εντός των χω-ρικών πλαισίων της κοινότητας τηςΚισσόνεργας. -Ποιες θα είναι οι κύριες λειτουργίεςτης μαρίνας;

-Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη,οικιστική μαρίνα η οποία γίνεται στηνΚύπρο. Αυτό σημαίνει ότι πέραν τουχώρου ελλιμένισης σκαφών, θα περι-λαμβάνει οικιστική ανάπτυξη σε γη ηοποία δημιουργείται - δηλαδή, σε επί-χωση. Η καινοτομία της συγκεκριμένηςμαρίνας είναι ότι θα υπάρξει οικιστικήδόμηση και στον κυματοθραύστη μεσκοπό να προσφέρει στους ιδιοκτήτεςτη θέα της μαρίνας αλλά και της θά-λασσας από την πίσω πλευρά. Αυτόαποτελεί καινοτομία, όχι μόνο για τηνΚύπρο, αλλά και για τον ίδιο τον ευ-ρωπαϊκό χώρο. Άρα, η μαρίνα θα έχειτην τεχνητή δημιουργία γης, τα «νησιά»που θα έχουν την δική τους οικιστικήανάπτυξη και θα αποτελούν την πρώτηζώνη οικιστικών μονάδων, και επιπλέονμια δεύτερη και ακριβότερη ζώνη επίτου κυματοθραύστη η οποία θα έχειδρόμο που θα την ενώνει με την ξηρά.

Επιπλέον, η μαρίνα θα φιλοξενείξενοδοχείο πέντε αστέρων και εμπο-ρικό κέντρο κατά μήκος όλης της ακτής,που θα αποτελεί και τον πόλο έλξης,όχι μόνο των ενοίκων, αλλά και τον ε-πισκεπτών. Επίσης, θα υπάρξει καιπαραλία λουομένων που θα δημιουρ-γηθεί εντός των ορίων της μαρίνας, ηοποία θα είναι ελεύθερη και για τουςεπισκέπτες. Στο κέντρο αυτού του τε-χνητού κόλπου, μέσα στη θάλασσα,

θα ανεγερθούν 15 πλωτά εστιατόριαγια τα οποία θα υπάρχει πρόσβαση μεγέφυρα 800 μέτρων, καθώς και με πα-ραδοσιακές βάρκες για μια πιο ολο-κληρωμένη εμπειρία.-Ποια θα είναι τα χαρακτηριστικάτου έργου, τόσο ποσοτικά όσο καιποιοτικά;

-Όσον αφορά αριθμούς, η μαρίναθα έχει χωρητικότητα 1.000 σκαφών,με δυνατότητες φιλοξενίας μέγα-γιοτμέχρι 85 μέτρων. Ο χώρος διαχείμασης,δηλαδή της επισκευής, θα είναι χω-ρητικότητας 300 σκαφών. Η δόμησηθα είναι της τάξης των 43.000 τετρα-γωνικών μέτρων, όπου θα φιλοξενη-θούν συνολικά 450 οικιστικές μονάδεςκαι θα υπάρξουν χώροι στάθμευσηςγια 1.500 αυτοκίνητα επισκεπτών ε-μπορικού κέντρου, ξενοδοχείου καιπαραλίας. Οι οικιστικές μονάδες θα έ-χουν τους δικούς τους ιδιωτικούς χώ-ρους για στάθμευση.

Παράλληλα, η μαρίνα έχει σχεδια-στεί και θα έχει τέτοιο εξοπλισμό πουθα κατατάσσεται σαν μία από τις λίγεςμαρίνες στην Ευρώπη που θα φέρουν«γαλάζια σημαία» - δηλαδή, καθαρό-τητας νερού και χώρου. Θα εγκατα-σταθούν συστήματα παρακολούθησηςτου νερού και της εναλλαγής του, α-ντιρρυπαντικής τεχνολογίας, αφαλά-τωσης καθώς και εγκατάσταση συλ-λογής ηλεκτρικής ενέργειας από τονκυματισμό της θάλασσας. Αυτό το χα-ρακτηριστικό δεν συναντάται πουθενάστην Κύπρο και μόνο λίγες μαρίνεςστην Ευρώπη διαθέτουν τέτοια δυνα-τότητα. Αυτό το έργο θα είναι σχεδόναυτάρκες σε όλες του τις πτυχές, όπωςνερού και ενέργειας και σίγουρα δενθα είναι εις βάρος των κατοίκων τηςΠάφου. -Είναι εξασφαλισμένο το έργο απόάποψη χρηματοδότησης; Έχουν ή-δη εκφραστεί διάφορες ανησυχίες

περί της οικονομικής βιωσιμότηταςτου έργου.

-Το έργο είναι εξασφαλισμένο τόσοαπό την άποψη της χρηματοδότησήςτου, όσο και για το θέμα της διαχείρισήςτου. Το συνολικό κόστος ανέρχεταιγύρω στα 400 εκατομμύρια ευρώ. Τοαν θα χρηματοδοτηθεί το έργο απόξένο επενδυτή, ή από τραπεζικό οίκο,αυτό θα το εξετάσουμε στην πορεία.Υπάρχουν όμως προτάσεις και για ταδυο προς το παρόν και εξετάζουμε τιςεπιλογές μας.

Σίγουρα, βέβαια, εφτά χρόνια ανα-μονής της τελικής απόφασης, αρκετάπράγματα έχουν αλλάξει και θα ανα-θεωρηθούν, αλλά οι επενδυτές, ξένοικαι ντόπιοι, είναι εκεί. Η δυνατότητακαι η θέληση για εκτέλεση του έργουείναι δεδομένη. Σκοπός μας είναι σεβάθος τριετίας να έχουμε ολοκληρώσει,όχι μόνο την μαρίνα, αλλά και το έργοολόκληρο. Και είμαστε βέβαιοι ότι αυτόθα το καταφέρουμε. -Ποιο είναι το αγοραστικό κοινόπου στοχεύετε για το κομμάτι τηςανάπτυξης γης;

-Όρος κλειδί είναι: «υψηλής στάθμηςτουρισμός». Αυτό είναι κάτι το οποίολείπει από την Κύπρο και είναι και-νούργιο προϊόν για το χώρο του κυ-πριακού real estate. Η παραδοσιακήαντίληψη της πώλησης μεμονωμένωνκατοικιών μέσης πολυτέλειας ή βελη-νεκούς έχει εκλείψει κατά την άποψήμας. Απευθυνόμαστε σε ένα άλλο κοινόκαι για το λόγο αυτό είμαστε συμβε-βλημένοι με ξένους οίκους που έχουναναπτύξει στο παρελθόν παρόμοιαέργα σε Dubai, Abu Dhabi κτλ. Αυτότο έργο θα είναι κόμβος, όχι μόνο γιατην Πάφο, αλλά και για την Κύπρο ο-λόκληρη, καθώς θέτει το νησί σε έναάλλο τουριστικό χάρτη. Άρα, μιλούμεγια σημαντική αναβάθμιση του του-ριστικού μας προϊόντος.

-Την διαχείριση του ξενοδοχείουκαι της μαρίνας ποιος θα την ανα-λάβει;

-Το ξενοδοχείο, όπως και όλο το έρ-γο, ανήκει στην κοινοπραξία και εί-μαστε σε διαβουλεύσεις με διάφορουςοίκους προς αξιοποίησή του.

Όσον αφορά την διαχείριση τηςμαρίνας είμαστε συμβεβλημένοι μεσυγκεκριμένο οίκο του εξωτερικού,την Island Global Yachting, με τουςοποίους έχουμε συμφωνία συνεργα-

σίας. Έχει κατατεθεί τεχνικό-οικονο-μική μελέτη, τόσο για τη διαχείρισητης μαρίνας, όσο και για το χρόνο ω-ρίμανσης και πλήρους λειτουργίας της.Θεωρούμε, βάσει αυτών, ότι από τηστιγμή που θα ολοκληρωθεί το έργο,σε ένα βάθος 3-4 χρόνων, θα βρίσκεταιστο 95% της ωρίμανσης και πληρότη-τάς του. -Εκφράστηκε η άποψη ότι θα ήτανωφέλιμο να προστεθεί η δυνατότηταελλιμενισμού κρουαζιερόπλοιων.

Ποια η θέσης σας επ΄ αυτού;-Όπως έχω ήδη τονίσει, το έργο

αυτό φιλοδοξεί να προσελκύσει υψηλήςστάθμης τουρισμό. Αυτό είναι ασύμ-βατο με την πρόταση περί κρουαζιε-ρόπλοιων.

Η λειτουργία του να φιλοξενεί η μα-ρίνα γιοτ υπερπολυτελείας είναι εντε-λώς ασύμβατη με την ιδέα του ελλι-μενισμού κρουαζιερόπλοιων, καθώςαυτό αποτελεί προϊόν πιο υποβαθμι-σμένης τουριστικής ροής. Κάποιοςπου θα ξοδέψει τόσα λεφτά για ναφέρει το υπερπολυτελές του γιοτ στημαρίνα, θα αποθαρρύνεται από αυτήντη δυνητική προοπτική. Άλλωστε, ηπροσέλκυση κρουαζιερόπλοιων, είθι-σται να γίνεται στους κεντρικούς πυ-ρήνες της πόλης. Η συγκεκριμένη μα-ρίνα δεν βρίσκεται σε τέτοιο πυρήνα,ούτως ώστε να βοηθήσει από την ά-ποψη της αναζωογόνησης και της κι-νητικότητας, άρα, θεωρώ πως αυτόδεν είναι εφικτό για το συγκεκριμένοέργο. -Υπάρχουν παρόμοια, ανταγωνιστι-κά έργα στη γύρω περιοχή;

-Αυτή την στιγμή, στην Τουρκία υ-πάρχουν τέσσερις, παρόμοιες, μαρίνεςυπό ανέγερση. Επιπλέον, η Ισπανίακαι η Πορτογαλία φιλοξενούν ήδη, συ-γκρίσιμα έργα και είναι απόλυτα επι-τυχημένα. Προσβλέπουμε, κυρίως στηναγορά της Ρωσίας, Ισραήλ, Αγγλίας,Λιβάνου και γενικά των γειτονικώνμας χωρών που βλέπουν την Κύπροσαν λιμάνι εισδοχής στην Ευρώπη.

Υπάρχουν προτάσειςγια χρηματοδότησητης μαρίνας ΠάφουΠρόκειται για έργο που θα συμπεριλαμβάνει 43.000 τ.μ. οικιστικών μονάδων, ξενοδοχείο και εμπορικό κέντρο

Α. Σοφοκλέους: «Αυτό το έργο θα είναι κόμβος, όχι μόνο για την Πάφο, αλλά και για την Κύπρο ολόκληρη, καθώς θέτει το νησί σεένα άλλο τουριστικό χάρτη».

“Είμαστε βέβαιοι ότι το έργο θα είναι έτοιμο σε τρία χρόνια.

08-OIK_synentefxi_KATHI 29/12/15 21:44 Page 8

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 9Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η

Του ΝΊΚΟΥ ΣΤΈΛΓΙΑ

Σε μεγάλη πολιτική κρίση, η οποία α-πειλεί πλέον το πολιτικό μέλλον καιτην σταθερότητα της τουρκοκυπρια-κής κοινότητας μετατρέπεται το ζή-τημα της διαχείρισης του νερού, πουφτάνει από την Ανατολία στα κατε-χόμενα. Μετά την απόρριψη της νέαςπρότασης της από την τουρκοκυπρια-κή πλευρά, η οποία προέβλεπε τηνδιαχείριση του νερού από την τουρκικήκρατική εταιρεία νερού, η Άγκυρα δενπαραιτείται από τα αιτήματά της καιπεριορίζει την οικονομική βοήθεια,την οποία παρέχει στους Τουρκοκύ-πριους. Η οικονομική πίεση, η οποίαασκείται από την τουρκική πλευράστην τουρκοκυπριακή κοινότητα θέτεισε κίνδυνο το μέλλον της μεγάλης«συγκυβέρνησης».

Πριν από λίγες ώρες, μιλώντας στονεγχώριο Τύπο, ο ηγέτης του Ρεπου-μπλικανικού Τουρκικού Κόμματος έ-στειλε στην στην τ/κ κοινότητα μιασημαντική προειδοποίηση. Ο ΜεχμέτΑλί Ταλάτ τοποθετείται απαισιόδοξαγια το πολιτικό μέλλον της κοινότηταςκαι της μεγάλης «συγκυβέρνησης», ε-ξαιτίας της μεγάλης κρίσης στο ζήτηματης διαχείρισης του νερού. Σύμφωναμε τον Τουρκοκύπριο πολιτικό, η κρίσηστο ζήτημα της διαχείρισης του νερούτείνει να προσλάβει μεγάλες, απρό-βλεπτες διαστάσεις.

Στο βάθος εκλογές«Δεν μιλώ μονάχα για το αν θα πλη-

ρωθεί ο 13ος μισθός ή όχι», αναφέρειχαρακτηριστικά ο κ. Ταλάτ. Ο ίδιος υ-πενθυμίζει ότι εξαιτίας της μεγάληςκρίσης δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή το

νέο οικονομικό πρωτόκολλο, το οποίουπογράφηκε με την τουρκική κυβέρ-νηση. Αυτή η εξέλιξη αφήνει σε πολύδύσκολη θέση την τουρκοκυπριακήπλευρά στο οικονομικό πεδίο.

Ο κ. Ταλάτ αποδέχεται δημοσίωςότι η «συγκυβέρνηση» δέχεται αφό-ρητες πιέσεις στο οικονομικό πεδίο.Εξαιτίας αυτών των μεγάλων πιέσεων,ο κ. Ταλάτ θεωρεί ότι το μέλλον της«συγκυβέρνησης» πλέον είναι αβέβαιο.«Δεν ξέρω κατά πόσο θα καταφέρουμενα αντισταθούμε σε αυτές τις πιέσειςμαζί με τον συνεργάτη μας στο κυβερ-νητικό σχήμα», τονίζει ο κ. Ταλάτ.

Οι νέες δηλώσεις του κ. Ταλάτ έχουνιδιαίτερη σημασία καθώς για πρώτηφορά το μεγαλύτερο κόμμα της «συ-γκυβέρνησης» αφήνει δημοσίως ανοι-χτό το ενδεχόμενο της διάλυσης της«κυβέρνησης συνεργασίας». Για πρώτηφορά, ενώπιον του τουρκοκυπριακούΤύπου, ο κ. Ταλάτ δεν αποκλείει το εν-δεχόμενο της διάλυσης της μεγάλης«συγκυβέρνησης», η οποία δημιουρ-γήθηκε μόλις πριν από λίγους μήνες.

Εφόσον γίνει πραγματικότητα τοπιο απαισιόδοξο σενάριο, οι έμπειροιΤουρκοκύπριοι αναλυτές θεωρούν σί-γουρο το γεγονός ότι η τουρκοκυπριακήκοινότητα θα οδηγηθεί σε πρόωρες«βουλευτικές εκλογές» εντός των πρώ-των μηνών του 2016. Οι προσεκτικοίαναλυτές τονίζουν ότι μια τέτοια εξέλιξηενδέχεται να βρει εντελώς απροετοί-μαστα τα δυο μεγαλύτερα κόμματα,τα οποία επιχειρούν να επουλώσουντις πληγές, τις οποίες άφησε πίσω τουςη μεγάλη ήττα στις πρόσφατες «προ-εδρικές εκλογές».

Από την άλλη αξίζει να σημειωθείότι σύμφωνα με μια καλά πληροφο-

ρημένη πηγή, οι ηγεσίες των μεγάλωνκομμάτων ενδέχεται να μην έχουνάλλη επιλογή παρά να κηρύξουν πρό-ωρες εκλογές κατά τις επόμενες εβδο-μάδες. Συγκεκριμένα, επιχειρώνταςνα προλάβουν την δημιουργία τουνέου πολιτικού φορέα του ΚουντρέτΌζερσαϊ, τα μεγάλα κόμματα ενδέχεταινα αποφασίσουν να αιφνιδιάσουν τηντουρκοκυπριακή κοινότητα με απώτεροστόχο την διαφύλαξη του ηγεμονικούρόλου τους στο τουρκοκυπριακό πο-λιτικό πεδίο.

Μεγάλη πολιτική κρίσηΟ κ. Ταλάτ αναφέρεται στην μεγάλη

κρίση, η οποία έχει ξεσπάσει με αφορμήτο ζήτημα της διαχείρισης του νερού,το οποίο φτάνει στην Κύπρο από τηνΑνατολία. Η τουρκική πλευρά επιθυμεί

να δει αυτό το νερό να το διαχειρίζεταιμια τουρκική ιδιωτική εταιρεία. Η τουρ-κοκυπριακή πλευρά δεν αποδέχεταιαυτή την πρόταση και αντιπροτείνειτην δημιουργία ενός είδους τουρκο-κυπριακού συνεταιρισμού, ο οποίοςθα αναλάβει το δύσκολο έργο της δια-χείρισης του νερού. Την συγκεκριμένηάποψη υποστηρίζουν τα μεγάλα τ/κκόμματα, οι τ/κ «δήμοι» καθώς και διά-φοροι πολιτικοί φορείς.

Πολιτικές ζυμώσειςΕν τω μεταξύ όπως πληροφορείται

η «Κ», κατά τις τελευταίες ημέρες του2015 έχουν εντατικοποιηθεί οι πολι-τικές ζυμώσεις και συσπειρώσεις. Συ-γκεκριμένα, στον κεντρώο χώρο, ο κ.Όζερσαϊ έχει επιταχύνει την διαδικασίατης ίδρυσης του νέου κόμματός του.

Μια άκρως ενδιαφέρουσα πληροφορίαέρχεται και από το μέτωπο της τ/κ Α-ριστεράς. Σύμφωνα με αποκλειστικήπληροφόρηση της «Κ», το τ/κ σοσιαλ-δημοκρατικό κίνημα ετοιμάζεται ναενώσει τις δυνάμεις του με το ΚόμμαΕνωμένη Κύπρος, Κόμμα Νέα Κύπροςκαι το Κίνημα Μπαράκα με απώτεροστόχο την δημιουργία ενός νέου αρι-στερού μετώπου.

Όλες οι προαναφερόμενες εξελίξειςλαμβάνουν χώρα με βάση το ενδεχό-μενο των πρόωρων «βουλευτικών ε-κλογών». Επίσης, αξίζει να σημειωθείότι σύμφωνα με τον «νόμο περί πο-λιτικών οργανώσεων», για την συμ-μετοχή ενός νέου πολιτικού φορέαστις εκλογές, το κάθε κόμμα θα πρέπεινα μετρά τουλάχιστον τρεις μήνεςζωής.

Της ΜEΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝIΟΥ

Σε τρεις συναντήσεις τον Ιανουάριο,στο επίκεντρο των οποίων θα βρίσκεταιτο περιουσιακό, οι δύο πλευρές θα ε-πιχειρήσουν να γεφυρώσουν τις δια-φορές τους προκειμένου να διατηρή-σουν εν ζωή την προοπτική της λύσηςτου Κυπριακού μέχρι την άνοιξη του2016. Στη βάση αυτού του σχεδιασμούπου προκρίνουν τα Ηνωμένα Έθνηκαι προσβλέπει σε υλοποίησή του ηΕυρωπαϊκή Ένωση, Νίκος Αναστα-σιάδης και Μουσταφά Ακιντζί, στιςτρεις συναντήσεις που θα έχουν τονερχόμενο Ιανουάριο, θα εστιάσουν εκνέου στο περιουσιακό, έχοντας κατάνουν πως η δημιουργία συγκλίσεωνσε αυτό το κομβικό κεφάλαιο θα ανοίξειοριστικά την πόρτα για κατάληξη τωνσυνομιλιών μέχρι την άνοιξη. Σύμφωναπάντως με πληροφορίες της «Κ», οΠρόεδρος Αναστασιάδης, σε κατ’ ιδίανσυνομιλίες του, εμφανίζεται ιδιαίτερααισιόδοξος πως μπορεί να εξευρεθείη χρυσή τομή έτσι που να ικανοποι-ούνται οι απαιτήσεις και των δύο πλευ-ρών στο περιουσιακό.

Παράλληλα, όμως, με το περιου-σιακό, η ελληνοκυπριακή διαπραγ-ματευτική ομάδα προχωρεί σε ασκή-

σεις επί χάρτου και στο θέμα της ε-κτελεστικής εξουσίας δεδομένων τωνεπιφυλάξεων που διατηρεί για τηνεκ περιτροπής προεδρία με διασταυ-ρούμενη και σταθμισμένη ψήφο, γιατην οποία η τουρκοκυπριακή πλευράέχει τραβήξει κόκκινη γραμμή, θεω-ρώντας τη θέση αυτή αδιαπραγμά-τευτη. Όπως πληροφορείται η «Κ»,στο πλαίσιο της συζήτησης εναλλα-κτικών προτάσεων, έχουν κατατεθείσκέψεις για επαναξιολόγηση των σχε-τικών προτάσεων της ελληνοκυπρια-κής πλευράς της 30ης Ιανουαρίου1989. Μια από τις εναλλακτικές τότεπροτάσεις που κατέθεσε ο ΠρόεδροςΓιώργος Βασιλείου προέβλεπε Πρό-εδρο και Αντιπρόεδρο, με τον Πρόεδρονα εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία

με βάση κοινό εκλογικό κατάλογο καιμε απόλυτη πλειοψηφία. Σύμφωναμε την ίδια πρόταση υποψήφιος γιατην εκλογή Προέδρου θα μπορεί ναείναι οποιοσδήποτε πολίτης του μελ-λοντικού κράτους, ωστόσο εάν ο ε-κλεγείς Πρόεδρος είναι ελληνοκύπριοςτότες αντιπρόεδρος θα είναι τουρκο-κύπριος ο οποίος θα εκλέγεται με τιςψήφους και των ελληνοκυπρίων, οιοποίες όμως θα σταθμίζονται.

Στο μεταξύ ενόψει και της συνά-ντησης που θα έχει ο ειδικός σύμ-βουλος του Γενικού Γραμματέα τωνΗΕ, Έσπεν Μπαρθ Άιντε, με τον έλ-ληνα Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κο-τζιά, στην Αθήνα στις 5 Ιανουαρίου,Λευκωσία και Αθήνα συντονίζονταιγια τα θέματα ασφάλειας και εγγυή-

σεων. Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες,η Λευκωσία, μετά και την κατ’ αρχήνθετική υποδοχή που είχε από τα μό-νιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείαςτου ΟΗΕ η πρότασή της για διασφά-λιση εκ μέρους του διεθνούς οργανι-σμού υπό το Κεφάλαιο 7 του κατα-στατικού χάρτη του ΟΗΕ της εφαρ-μογής της λύσης, μελετά το ενδεχό-μενο όπως υπό το Κεφάλαιο 7 προ-τείνει να υπαχθεί και η διασφάλισητης ανεξαρτησίας, κυριαρχίας και ε-δαφικής ακεραιότητας του μελλοντι-κού κράτους που θα προκύψει απότη λύση. Σε μια τέτοια περίπτωση,θα σημαίνει πως το Συμβούλιο Ασφα-λείας υπό το Κεφ. 7 θα υποκαταστήσειεπί της ουσίας το υφιστάμενο σύστημαεγγυήσεων.

Το νερό από τηνΤουρκία φέρνει πρόωρες εκλογές στα κατεχόμεναΟικονομική πίεση στους Τουρκοκύπριους ασκεί η Αγκυρα περιορίζοντας τη βοήθεια

<<<<<<<

Για πρώτη φορά, ενώπιοντου τουρκοκυπριακού Τύπου, ο κ. Ταλάτ δεν απο-κλείει το ενδεχόμενο τηςδιάλυσης της μεγάλης «συ-γκυβέρνησης», η οποία δη-μιουργήθηκε μόλις πριν α-πό λίγους μήνες.

Ο κ. Ταλάτ αποδέχεται δημοσίως ότι η «συγκυβέρνηση» δέχεται αφόρητες πιέσεις στο οικονομικό πεδίο, ενώ θεωρεί ότι το μέλλον της είναι πλέον αβέβαιο.

Με περιουσιακό συνεχίζουν τιςδιαπραγματεύσεις τον ΙανουάριοΣτην προοπτική της λύσης την άνοιξη επενδύουν οι εμπλεκόμενοι

<<<<<<<

Aυτό το κομβικό κεφάλαιοθα ανοίξει οριστικά τηνπόρτα για κατάληξη τωνσυνομιλιών έως την άνοιξη. Στις κατ’ ιδίαν συνομιλίες του, ο Πρόεδρος εμφανίζεται ιδιαίτερα αισιόδοξος.

Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ

Συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης λίγα ει-κοσιτετράωρα πριν από το τέλος του2015 παραχώρησε στα τουρκικά τη-λεοπτικά δίκτυα ο ηγέτης της τουρ-κοκυπριακής κοινότητας. Ο κ. Ακιντζίτόνισε ότι οι αποζημιώσεις, μαζί μετην ανταλλαγή περιουσιών, αποτελούντην διέξοδο για την επίλυση του προ-βλήματος στο κεφάλαιο του περιου-σιακού. Ο ίδιος τάσσεται υπέρ της δια-τήρησης των τουρκικών εγγυήσεων.Ακόμη, επαναλαμβάνει την θέση τουότι «όλοι οι πολίτες της ΤΔΒΚ θα γίνουνπολίτες της νέας ομοσπονδίας».

Ο κ. Ακιντζί ανέφερε ότι την προη-γούμενη περίοδο σημειώθηκε πρόοδοςσε πολλά πεδία του Κυπριακού. Ωστό-σο, παραμένουν προβλήματα σε διά-φορα πεδία.

Το περιουσιακό είναι σημαντικόκεφάλαιο. Ωστόσο, για την τουρκο-κυπριακή κοινότητα έχουν σημασίακαι άλλα ζητήματα, όπως λ.χ. η διζω-νικότητα. Αυτό υπογραμμίζει ο κ. Α-κιντζί, τονίζοντας ότι στο περιουσιακόζήτημα οι δυο πλευρές συνεχίζουν νασυζητούν τα κριτήρια. Εφόσον επι-τευχθεί συμφωνία σε αυτό το πεδίο,οι δυο πλευρές θα έχουν την δυνατό-

τητα να περάσουν στο κεφάλαιο τουεδαφικού, πρόσθεσε.

Στο περιουσιακό, στόχος της τουρ-κοκυπριακής πλευράς είναι η απομά-κρυνση όσο το δυνατόν μικρότερουαριθμού ατόμων από τις σημερινές ε-στίες τους στα κατεχόμενα. Κατά τηνάποψη του κ. Ακιντζί, δεν πρόκειταινα επιστρέψουν στο βόρειο κομμάτιτου νησιού όλοι οι Ελληνοκύπριοι πρό-σφυγες. Υπενθυμίζει, επίσης, την υ-πόθεση Δημόπουλου, η οποία σύμφωναμε την άποψη του Τουρκοκύπριου η-γέτη, παρέχει την δυνατότητα στηντ/κ πλευρά να εξασφαλίσει και το δι-καίωμα του σημερινού χρήστη τωνπεριουσιών. Ο ίδιος προβλέπει ότι τοπρόβλημα θα επιλυθεί με τις ανταλ-λαγές και τις αποζημιώσεις και κάνει

λόγο για αποζημιώσεις ύψους 25-30δισεκ. ευρώ. Ακόμη, αφήνει να εννοηθείότι τα κέρδη από το φυσικό αέριο καιη οικονομική ανάκαμψη μετά την λύσηενδέχεται να συμβάλλουν θετικά στηνεπίλυση του προβλήματος της αντι-μετώπισης του οικονομικού κόστουςτων αποζημιώσεων.

Εγγυήσεις και έποικοιΟ κ. Ακιντζί δηλώνει ότι δίχως τις

εγγυήσεις στο επικείμενο δημοψήφι-σμα οι Τουρκοκύπριοι δεν πρόκειταινα υποστηρίξουν την λύση και ότι οίδιος έχει σχετική πληροφόρηση. Α-κόμη, ο κ. Ακιντζί αφήνει να εννοηθείότι είναι υποχρεωμένος να λάβει υπόψητου τις ευαισθησίες του λαού του. Σεό,τι αφορά την πληθυσμιακή σύνθεση

της νέας ομοσπονδίας και το ζήτηματων εποίκων, ο κ. Ακιντζί δηλώνει ότιδεν τίθεται ζήτημα αναλογίας 1 τ/κπρος 4 ε/κ. Ο ίδιος επεξηγεί ότι πριναπό λίγο καιρό η ηγεσία του ζήτησενα πληροφορηθεί για τον αριθμό των«πολιτών» της «ΤΔΒΚ». Στα πλαίσιααυτής της έρευνας έγινε ένας συσχε-τισμός του πληθυσμού της «ΤΔΒΚ» μετον πληθυσμό του νότιου κομματιούτου νησιού και τίποτα περισσότερο.

Στο πεδίο της εκ περιτροπής προ-εδρίας δεν έχει σημειωθεί ακόμη πρό-οδος και συμφωνία. Αυτό το ζήτημαέχει σημασία για την τουρκοκυπριακήπλευρά. Στην ομοσπονδιακή διακυ-βέρνηση και οι Τουρκοκύπριοι θα πρέ-πει να έχουν λόγο στην προεδρία τουνέου κράτους.

Ακιντζί: Εμμένει σε ανταλλαγήπεριουσιών και τουρκικές εγγυήσειςΣτην εκ περιτροπής προεδρία δεν έχει σημειωθεί ακόμη πρόοδος

«Δίχως τις εγγυήσεις, οι Τουρκοκύπριοι δεν πρόκειται να υποστηρίξουν την λύση».

<<<<<<<

«Οι Τουρκοκύπριοιθα πρέπει να έχουν λόγο στην προεδρία του νέου κράτους».

09-OIK_POLITIKI_KATHI 29/12/15 22:13 Page 9

10 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015Δ Ι Ε Θ Ν Η

Ας είναι το 2016 ένα παράθυρο που ανοίγει

σε μια νέα εποχή δημιουργικότητας, ανάπτυξης,

καινοτομίας και ευημερίας.Τις πιο ζεστές μας ευχές

για τη νέα χρονιά.

Θα πληρώνονται για να έχουν... ρεύμαΕνα παράδοξο φαινόμενο εντοπίζεται στη γερμανικήαγορά ενέργειας την περίοδο των Χριστουγέννων. Οιπαροχείς υπηρεσιών κοινής ωφελείας μπορεί να κατα-λήξουν για μία ακόμη φορά να πληρώσουν τους κατα-ναλωτές προκειμένου να αξιοποιηθεί πλεονάζουσα ε-νέργεια, καθώς έχει αυξηθεί αισθητά η παραγωγή αιο-λικής ενέργειας ενώ οι ανάγκες θέρμανσης έχουνμειωθεί λόγω του θερμότερου χειμώνα στην ιστορία.Εναλλακτική για τους παροχείς υπηρεσιών κοινής ω-φέλειας είναι να κλείσουν τις μονάδες παραγωγής η-λεκτρικής ενέργειας που λειτουργούν με άνθρακα καιφυσικό αέριο, σχολιάζει η συμβουλευτική εταιρείαMarkedsktaft Deutschland GmbH. Οι υψηλές θερμο-κρασίες και η αύξηση παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειαςαυξάνουν αισθητά τις πιθανότητες να περάσουν σε αρ-νητικό πρόσημο οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στηλιανική αγορά. Εχει ξανα-συμβεί στη Γερμανία. Στις24 Δεκεμβρίου του 2012, οιτιμές διολίσθησαν στα μεί-ον (-) 56,87 ευρώ η μεγαβα-τώρα. Σε αρνητικό έδαφοςκινήθηκαν, επίσης, τα Χρι-στούγεννα του 2013, κάτιπου σημαίνει πως οι παρα-γωγοί πληρώνουν τους κα-ταναλωτές για να τους α-παλλάξουν από την πλεο-νάζουσα ενέργεια που επι-βαρύνει το δίκτυο ηλεκτροδότησης. Φέτος, η παραγωγήαιολικής ενέργειας προβλέπεται πως θα φθάσει στοζενίθ, δηλαδή σε επίπεδα υπερδιπλάσια του μέσου όρουτων τελευταίων 30 ημερών. Εκτιμάται, ειδικότερα, πωςθα κυμανθεί ανάμεσα στα 10 και πάνω από τα 20 γιγαβάτκατά τη διάρκεια των εορτών, όταν οι θερμοκρασίεςείναι της τάξεως των 8 βαθμών Κελσίου. Στις 25 Δεκεμ-βρίου, η παραγωγή αιολικής ενέργειας προβλέπεται ναδιαμορφωθεί στα 22,9 γιγαβάτ συγκριτικά με τον μέσονόρο των τελευταίων 30 ημερών, που ανέρχεται στα 14,7γιγαβάτ, σύμφωνα με στοιχεία του πρακτορείουBloomberg. Ενα γιγαβάτ επαρκεί για να παρέχει ενέργειασε δύο εκατομμύρια νοικοκυριά.

Οι καθοδικές πιέσεις στις τιμές ενέργειας αναμένεταινα ενταθούν στη Γερμανία μέχρι τα τέλη του έτουςλόγω στόχου για την κάλυψη του ενός τρίτου των ε-νεργειακών αναγκών της χώρας από ανανεώσιμες πηγέςαντί του 20% που ίσχυε για το 2014, σύμφωνα με στοιχείατου υπουργείου Ενέργειας. Η Γερμανία εισέρχεται πλέονσε μια φάση όπου θα πρέπει να αποφασίσει εάν θαβάλει λουκέτο σε παλαιές μονάδες ηλεκτροδότησης ήεάν θα τις διατηρήσει σε λειτουργία για λόγους ενερ-γειακής ασφάλειας, σχολιάζει η ελβετική τράπεζα SocieteGenerale S.A. H διαφορά της ζήτησης και προσφοράςαπό ανανεώσιμες πηγές ενέργειας εκτιμάται στις 22γιγαβατώρες, οι οποίες κινούνται κάτω από τον μέσονόρο της τελευταίας 30ετίας για το τελευταίο δεκαπεν-θήμερο του έτους. Ακόμη και όταν ο αριθμός των γι-γαβατωρών κυμαινόταν πάνω από τον μέσον όρο, οιτιμές και πάλι βρίσκονταν σε αρνητικό έδαφος σε ορι-σμένες περιστάσεις.

BLOOMBERG

Οι οικονομικοί αναλυτές εξετάζουνδιάφορα σενάρια για τα επόμεναβήματα της Ευρωπαϊκής Κεντρι-κής Τράπεζας (ΕΚΤ) σε ένα αβέβαιοοικονομικό περιβάλλον με χαμη-λούς ρυθμούς ανάπτυξης και α-κόμη πιο υποτονικές πληθωριστι-κές πιέσεις. Το σενάριο βάσει τουοποίου ο πρόεδρος της ΕΚΤ, ΜάριοΝτράγκι, και τα υπόλοιπα μέλητου διοικητικού συμβουλίου τηςευρωτράπεζας θα επεκτείνουν α-κόμη περισσότερο τη χαλαρή νο-μισματική πολιτική στην Ευρω-ζώνη, περιπλέκεται ακόμη περισ-σότερο λόγω της αντίθετης κα-τεύθυνσης που ακολουθεί η ομο-σπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ(Fed), ξεκινώντας έναν κύκλο στα-διακής αύξησης των επιτοκίων α-πό τα μέσα του Δεκεμβρίου. Επί-σης, μια παρατεταμένη πτώσητων τιμών του πετρελαίου, έναπιθανό σενάριο για το 2016, δυ-σχεραίνει την επίτευξη του στόχουτης ΕΚΤ για την ενίσχυση τουπληθωρισμού κοντά στο 2% πουείναι το πλαφόν για την Ευρωζώνηαπό το 0,2% που ανακοινώθηκεγια τον Νοέμβριο.

Οι αποδόσεις στο 26% των κρα-τικών ομολόγων στην Ευρωζώνηκυμαίνονται κάτω από το μηδέν,γεγονός που θα αναγκάσει τονκ. Ντράγκι να επεκτείνει το «με-νού» των μέτρων ποσοτικής χα-λάρωσης, υποστηρίζουν αναλυτέςπου μίλησαν στο πρακτορείοBloomberg. Τονίζουν πως ήδηκρατικά ομόλογα 616 δισ. ευρώπαρουσιάζουν αποδόσεις χαμη-λότερες του -0,3%, που είναι το ε-πιτόκιο καταθέσεων που προσφέ-ρει η ευρωτράπεζα στις εμπορικέςτράπεζες. Aποδόσεις χαμηλότερεςαπό το αρνητικό επιτόκιο του 0,3%σε κρατικά ομόλογα της Ευρωζώ-νης δεν θα μπορούσαν να γίνουναποδεκτές στο συγκεκριμένο πρό-γραμμα κρατικών τίτλων της ΕΚΤ,που είναι το κεντρικό σκέλος τωνμέτρων ποσοτικής χαλάρωσης.

Από την άλλη πλευρά, εκτιμήσειςπου επικαλούνται οι FinancialTimes υποστηρίζουν πως τα μέλητου διοικητικού συμβουλίου τηςΕΚΤ δεν θα αποφασίσουν άλλη ε-πέκταση των μέτρων ποσοτικήςχαλάρωσης, τα οποία ανέρχονται

στα 2,8 τρισ. ευρώ μετά τη συνε-δρίαση του Δεκεμβρίου. Εάν, όμως,η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζααποφασίσει να παρέμβει τότε τοεπικρατέστερο σενάριο θα ήταννα μειώσει περισσότερο το αρνη-τικό επιτόκιο για τις καταθέσειςτων τραπεζών από το τρέχον -0,3%.

«Οι πιέσεις για να παρέχει με-γαλύτερη στήριξη η ΕΚΤ θα ε-νταθούν εάν η οικονομική ανά-καμψη παραμείνει υποτονική καιχαμηλός ο πληθωρισμός», σχο-λιάζει στους Financial Times οΤζόναθαν Λόινς, επικεφαλής οι-κονομολόγος για την Ευρώπηστην Capital Economics.

Οι αγορές απογοητεύθηκαν απότην απόφαση της 3ης Δεκεμβρίουγια τη μείωση του επιτοκίου κα-ταθέσεων των εμπορικών τραπε-ζών από το -0,2% στο -0,3%, την

παράταση του προγράμματος πο-σοτικής χαλάρωσης τον Μάρτιοτου 2017, την ενσωμάτωση ομο-λόγων των τοπικών και περιφε-ρειακών κυβερνήσεων, αλλά καιτην επανεπένδυση των πληρωμώνκεφαλαίων από τη λήξη των τίτ-λων. Και παρά το γεγονός ότι όλααυτά τα μέτρα οδήγησαν έμμεσασε ποσοτική επέκταση 600 δισ.ευρώ.

Οι επενδυτές, επιπροσθέτως,αντιμετωπίζουν με επιφυλακτικό-τητα τις προβλέψεις των εμπει-ρογνωμόνων της ΕΚΤ για ενίσχυσητου πληθωρισμού στο 1,7% έωςτα τέλη του 2017.

Είναι τόσα τα κρατικά ομολόγαστην Ευρωζώνη με αποδόσεις κά-τω από το μηδέν που «υποδει-κνύουν ήπιες πληθωριστικές πιέ-σεις, αναγκάζοντας ίσως την ΕΚΤ

να προχωρήσει στη λήψη κατάλ-ληλων μέτρων», σχολιάζει στοBloomberg ο Οουεν Κάλαν, στρα-τηγικός επενδυτής σταθερού ει-σοδήματος στην Cantor FitzeraldLP. Mε τις τιμές του πετρελαίουνα κυμαίνονται στο χαμηλό 11ε-τίας και τον πληθωρισμό στο 0,2%να απέχει μακράν από τον στόχοτης ΕΚΤ, «μπορεί να συμπεράνεικανείς πως οι αποδόσεις των κρα-τικών ομολόγων θα κατευθυνθούνσε ακόμη χαμηλότερα επίπεδαστις αρχές του 2016», προσθέτειο κ. Κάλαν. Ο κ. Ντράγκι, αφούεισέπραξε τη μεγάλη απογοήτευ-ση των αγορών στις αρχές Δε-κεμβρίου, δήλωσε πως δεν υπάρ-χει «όριο» στα μέτρα που είναιδιατεθειμένη να λάβει η ΕΚΤ προ-κειμένου να ενισχυθεί ο πληθω-ρισμός.

Γρίφος η επόμενη κίνηση της ΕΚΤΑναιμική ανάπτυξη, χαμηλό κόστος δανεισμού και πληθωρισμός, ενώ η Fed αυξάνει τα επιτόκια

<<<<<<

Διχασμένοι εμφανί-ζονται οι αναλυ τές για το αν η Ευρωτράπεζαπρέπει να λάβει πρόσθετα μέτρα στήρι-ξης από τη στιγμή που οι βασικές παράμετροι είναι άκρως αντιφατικές.

Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, αφού εισέπραξε τη μεγάλη απογοήτευση των αγορών στις αρχές Δεκεμβρίου, δήλωσε πως δεν υπάρχει «όριο» σταμέτρα που είναι διατεθειμένη να λάβει η ΕΚΤ προκειμένου να ενισχυθεί ο πληθωρισμός.

<<<<<<<

Υψηλή παραγω-γή και ήπιος χειμώνας έχουν οδηγήσει σε αρνητικά επίπεδατις τιμές ενέργει-ας στη Γερμανία.

10-OIK_DIETHNH_KATHI 29/12/15 20:08 Page 10

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 11Δ Ι Ε Θ Ν Η

Του EDUARDO PORTERTHE NEW YORK TIMES

Ενα από τα σημαντικότερα επι-τεύγματα του 20ού αιώνα είχεθεωρηθεί η άμβλυνση της φτώ-χειας για την τρίτη ηλικία, αλλάσήμερα πλέον, δυστυχώς, ταπράγματα αλλάζουν. Ενας μέσοςΑμερικανός εργάτης με εισοδή-ματα στο μέσον της κλίμακας,δηλαδή περίπου 46.000 δολάριαετησίως, θα μπορούσε να συντα-ξιοδοτηθεί φέτος στα 65 του χρό-νια με σύνταξη η οποία θα ισούταιμε το 39% του προαναφερθέντοςποσού. Ωστόσο, εάν δεν συμβείκάτι ώστε να αποκατασταθούντα σταθερώς μειούμενα κεφάλαιατου συστήματος κοινωνικής α-σφάλισης στις ΗΠΑ (SocialSecurity), τότε μέχρι το 2035 ηπρώτη σύνταξη για τον Αμερι-κανό εργάτη/την Αμερικανίδαεργάτρια θα φθάνει μόλις στο27,5% του μισθού του/της. Ταστοιχεία προκύπτουν από υπο-λογισμούς της διοίκησης του συ-στήματος Social Security.

Δεν πρόκειται, πάντως, γιαμια τάση η οποία παρατηρείταιμόνον στην Αμερική. Μια προ-καταρκτική ανάλυση οικονομο-λόγων του Οργανισμού για τηνΟικονομική Συνεργασία και Α-νάπτυξη (ΟΟΣΑ) καταδεικνύειπως το μεικτό ποσοστό αναπλή-ρωσης στο δημόσιο συνταξιοδο-τικό σύστημα σε αρκετά ευρω-παϊκά κράτη ενδεχομένως να υ-ποχωρήσει τα επόμενα 50 χρόνια.

Αν και διαπιστώνονται μεγάλεςδιαφορές μεταξύ των κρατών,σύμφωνα με τον Στέφανο Σκαρ-πέτα, διευθυντή του τμήματοςεργασιακών και κοινωνικών υ-ποθέσεων του ΟΟΣΑ, «στην πλει-ονότητα των χωρών το ποσοστόαναπλήρωσης πιθανώς να απο-δειχθεί χαμηλότερο από ό,τι ίσχυεμέχρι σήμερα». Φυσικά, πρόκειταιγια συνέπεια μιας ευρείας τάσης,η οποία δεν υποχωρεί, και έχεινα κάνει με τη γήρανση του πλη-θυσμού. Το 1950, λόγου χάριν,

ανά 100 άτομα σε παραγωγικήηλικία αντιστοιχούσαν 14 άτομαάνω των 65 ετών στις χώρες τουΟΟΣΑ, ενώ σήμερα αντιστοιχούνείκοσι οκτώ. Η τάση αυτή υπο-λογίζεται, με τα μέχρι σήμεραδεδομένα, πως θα διαρκέσει γιατουλάχιστον 50 χρόνια ακόμα.

Δεδομένου ότι το προσδόκιμοζωής έχει αυξηθεί κατά τουλάχι-στον επτά χρόνια περισσότερααπό τη δεκαετία του 1970, οι γυ-ναίκες και οι άνδρες είναι συντα-ξιούχοι για μεγαλύτερο χρονικό

διάστημα. Οσο αυτό καθεαυτότο φαινόμενο αποτελεί ακόμαένα μεγάλο κοινωνικό επίτευγμα,παράλληλα έχει δημιουργήσει ι-σχυρές πιέσεις στα δημόσια συ-νταξιοδοτικά ταμεία. Τα τελευ-ταία, ως επί το πλείστον, βασί-ζονται στα φορολογικά έσοδα ώ-στε να χορηγούν συντάξεις στουςδικαιούχους. Την περίοδο απότο 1990 έως το 2011, οι δημόσιεςδαπάνες για συντάξεις των ηλι-κιωμένων και των συγγενών τουςστις χώρες του ΟΟΣΑ αυξήθηκαναπό 6,2% στο 7,9% του ΑΕΠ. Υ-πάρχει αυξανόμενος κίνδυνος,όπως το έθεσε ο γενικός γραμ-ματέας του ΟΟΣΑ, Ανχελ Γκουρία,«οι μελλοντικές συντάξεις να μηναρκούν». Το ερώτημα που ανα-κύπτει κατόπιν τούτων, και πουαποφεύγουν να θίξουν οι ιθύνο-ντες σε μια πολιτισμένη πολιτικήσυζήτηση, είναι το εξής: Μήπωςθα υπάρξει έξαρση και πάλι τηςφτώχειας στην τρίτη ηλικία;

Η απάντηση μπορεί να είναιπροφανής –δηλαδή πολιτικέςπου καθυστερούν τη συνταξιο-δότηση και παρότρυνση των η-λικιωμένων να εργάζονται πιοπολλά χρόνια– αλλά όχι και α-λάνθαστη. Σύμφωνα με τις εκτι-μήσεις του ΟΟΣΑ, φαίνεται πόσοαβέβαιη μπορεί να γίνει η ζωήγια τους ηλικιωμένους. Ενας χα-μηλόμισθος εργάτης στα 20 τουσήμερα, με αποδοχές στο ήμισυτου μέσου όρου, μπορεί να περι-μένει σύνταξη στο 53% των απο-δοχών αυτών. Αυτό, βέβαια, θα

συμβεί εάν –και αυτό είναι μεγάλο«αν»– παραμείνει χωρίς διακοπήστην αγορά εργασίας μέχρι τηνηλικία συνταξιοδότησης. Η σύ-νταξη εκείνη δεν θα αποφέρειπολλά χρήματα, καθώς θα φθάνειτο 25% του μέσου μισθού.

Επιπλέον, δεν φαίνεται ρεα-λιστική, δεδομένων των δυσκο-λιών της δημιουργίας οικογένειας,της ανεργίας και πολλών άλλωνπαραγόντων, που μπορούν οποι-ονδήποτε να τον θέσουν εκτόςαγοράς εργασίας. Μια στρατηγικήη οποία θα μπορούσε να αποδώ-σει είναι η αύξηση των εισφορώνεπί των αποδοχών των υψηλό-

μισθων εργαζομένων, ενώ μιαάλλη θα ήταν η αύξηση των ετώνεργασίας. Ωστόσο, οι φτωχότεροιεργάτες σε πιο βαριές δουλειέςσυνήθως πεθαίνουν νεότεροι καιδεν δύνανται να προσθέσουν ε-πιπλέον χρόνια ούτε είναι δίκαιονα επωμιστούν το βάρος του με-γαλύτερου προσδόκιμου ζωήςτων εργαζομένων συνολικά. Ε-πιπλέον, ένα δυνητικά πιο περί-πλοκο πρόβλημα έχει να κάνειμε το ότι η αγορά εργασίας δενέχει ακόμα προσαρμοστεί καλάσε αυτή την πρόκληση της πα-ράτασης της παραγωγικής ηλικίαςτων εργαζομένων.

<<<<<<

Αν το αμερικανικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης δεν στηριχθεί, τότε το 2035 η σύνταξη θα καλύπτει το 27,5%του μέσου μισθού.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα τονώσουν την ιαπωνική οικονομίαΕυεργετικοί για την ιαπωνική οι-κονομία αναμένεται να είναι οιΟλυμπιακοί Αγώνες του 2020 πουθα διεξαχθούν στο Τόκιο, καθώςοι εκτεταμένες δαπάνες για ε-πενδύσεις στις αναγκαίες υπο-δομές εκτιμάται πως θα αυξήσουντο ΑΕΠ της χώρας κατά 0,2% έως0,3% ετησίως από το 2014 ώς το2020. Στην εκτίμηση αυτή κατα-λήγει η Τράπεζα της Ιαπωνίαςπου σε σχετική έκθεσή της υπο-λογίζει ότι η συνολική αύξησητου ιαπωνικού ΑΕΠ θα ανέλθειστα 30 τρισ. γιεν, ποσό αντίστοιχοτων 227 δισ. ευρώ.

Ανάμεσα στα οφέλη που προ-εξοφλεί ότι θα αποφέρουν οι Ο-λυμπιακοί Αγώνες συμπεριλαμ-βάνει μάλιστα μια αύξηση τηςεγχώριας ζήτησης ικανή να μει-ώσει τις επιπτώσεις από τη νέααύξηση του ΦΠΑ το 2017. Ειδι-κότερα για τη διετία 2017-2018

η τράπεζα προβλέπει τόνωση τουιαπωνικού ΑΕΠ κατά 0,6% χάρηστις δαπάνες για την προετοιμα-σία των Αγώνων. Οι προετοιμα-σίες έχουν ήδη αρχίσει και τοΤόκιο πρόκειται να δαπανήσει341 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις ο-χημάτων που λειτουργούν με κυ-ψέλες υδρογόνου και σταθμούςτροφοδοσίας υδρογόνου, καθώςη κυβέρνηση Σίνζο Αμπε επιδιώ-κει να μειώσει τη χρήση πυρη-νικής ενέργειας στη χώρα. Σύμ-

φωνα με το Ινστιτούτο ΕρευνώνMizuho, από το 1972 έως σήμεραοι Ολυμπιακοί που απέφεραν ταμεγαλύτερα οικονομικά οφέληστις πόλεις-αναδόχους ήταν ε-κείνοι του Μόντρεαλ, της Σεούλκαι του Πεκίνου.

Οπως, πάντως, επισημαίνειστο σχετικό ρεπορτάζ τοBloomberg, όσο κι αν εκτεταμένεςδαπάνες ωφελούν την οικονομία,είναι γνωστό ότι οι ΟλυμπιακοίΑγώνες οδηγούν σε διόγκωσητων δημοσιονομικών ελλειμμά-των. Σύμφωνα με το δίκτυο CBCNews, το Μόντρεαλ χρειάστηκε30 χρόνια για να αποπληρώσειτο χρέος που είχε επωμισθεί γιατην κατασκευή ολυμπιακού στα-δίου, ενώ το Λονδίνο αναγκά-στηκε να προχωρήσει σε δαπάνεςτριπλάσιες από όσες είχε αρχικάσχεδιάσει για τους Ολυμπιακούςτου 2012. Η προηγούμενη φορά

που ανέλαβε Ολυμπιακούς Αγώ-νες το Τόκιο ήταν το 1964, οπότεη ιαπωνική οικονομία έλαβε με-γάλη ώθηση από τις δαπάνες γιατην κατασκευή σιδηροδρομικώνδικτύων και μεγάλων οδικών αρ-τηριών καθώς και για μεγάλα α-ναπτυξιακά έργα στην ιαπωνικήπρωτεύουσα.

Οπως επισημαίνει, πάντως, ηΤράπεζα της Ιαπωνίας, αυτή τηφορά οι Ολυμπιακοί μπορεί ναείναι εντελώς διαφορετικοί. Στησχετική έκθεσή της εκφράζει με-γάλη αβεβαιότητα «για το μέγε-θος της τόνωσης που μπορεί ναείναι μικρότερη από την αντί-στοιχη για άλλες πόλεις-αναδό-χους στο παρελθόν». Ο λόγοςδεν είναι άλλος από το γεγονόςότι η Ιαπωνία διαθέτει ήδη τιςαναγκαίες υποδομές για τη διε-ξαγωγή μεγάλων αθλητικών γε-γονότων.

<<<<<<

Ετήσια αύξηση ΑΕΠ έως και 0,3% μεταξύ 2014-2020 λόγω των επενδύσεων στον κλάδο των υποδομών.

Καθώς η Ιρλανδία αναδύεται απότην ύφεση των τελευταίων ετώνκαι οι προβλέψεις μιλούν για α-νάπτυξη 7% το νέο έτος, όλο καιπερισσότεροι Ιρλανδοί μετανάστεςεπιδιώκουν να επιστρέψουν στηνπατρίδα τους, προσβλέποντας σεμία από τις 136.000 θέσεις εργα-σίας που δημιούργησε ο ιδιωτικόςτομέας από το 2012 ώς σήμερα.Σχετικό ρεπορτάζ των FinancialTimes επικαλείται στοιχεία τουΕμπορικού Επιμελητηρίου Ιρλαν-δίας-Αυστραλίας, σύμφωνα με ταοποία τα 3/4 όσων Ιρλανδών κα-τέληξαν μετανάστες στην Αυ-στραλία τα τελευταία χρόνια επι-

θυμούν να επαναπατριστούν μέσαστην επόμενη πενταετία.

Ο λόγος για τους τουλάχιστον300.000 Ιρλανδούς που, βάσει ε-πίσημων στοιχείων, αναγκάστη-καν να εγκαταλείψουν τη χώρατους ανάμεσα στο 2010 και το2014 όταν η Ιρλανδία κατέρρευσεοικονομικά και η ανεργία εκτι-νάχθηκε σε επίπεδα πάνω απότο 15%. Στην πλειονότητά τουςάνθρωποι από 16 ώς 45 ετών, συ-

χνά με υψηλό επίπεδο εκπαίδευ-σης, θυμήθηκαν το μεταναστευ-τικό παρελθόν της χώρας. Πολλοίεξ αυτών έχουν ήδη κατορθώσεινα βρουν μια θέση εργασίας στηνΙρλανδία με την Αν Χέρατι, διευ-θύνουσα σύμβουλο της εταιρείαςανεύρεσης εργασίας CPL, να α-ναφέρει πως στη διάρκεια του2015 η εταιρεία της βρήκε σε1.000 πρώην μετανάστες εργασίαστην Ιρλανδία. Ο επαναπατρισμός

των μεταναστών βρίσκεται, άλ-λωστε, ψηλά στην ατζέντα τουΙρλανδού πρωθυπουργού, ΕνταΚένι, που έχει δηλώσει πως θέλεινα κάνει και πάλι ελκυστική τηνΙρλανδία και τους Ιρλανδούς ναεπιθυμούν την επιστροφή τουςσε αυτήν.

Σε ό,τι αφορά το ποιος παρά-γοντας στάθηκε καθοριστικόςστην ανάκαμψη της ιρλανδικήςοικονομίας, ο Μαρκ Ρέντμοντ, ε-

πικεφαλής του Αμερικανικού Ε-μπορικού Επιμελητηρίου στηνΙρλανδία, υπογραμμίζει αφενόςτο ανταγωνιστικό κόστος της πα-ραγωγής αλλά και το ταλέντο καιτην καινοτομία των Ιρλανδών.Σύμφωνα, πάντως, με τη βρετα-νική εφημερίδα, ο ρυθμός με τονοποίο ανακάμπτει η ιρλανδικήοικονομία και μαζί με αυτήν καιη ιρλανδική αγορά εργασίας δενεπαρκεί για έναν μαζικό επανα-

πατρισμό των Ιρλανδών μετανα-στών που ενδεχομένως κινδυ-νεύει να οδηγήσει σε ανεπάρκειαθέσεων εργασίας. Η αύξηση τωνμισθών στη χώρα συγκαταλέγε-ται, άλλωστε, στους παράγοντεςπου είχαν θεωρηθεί υπεύθυνοιγια τη «φούσκα» που δημιουρ-γήθηκε στην ιρλανδική οικονομίααπό το 2004 ώς το 2008 όταν ηΙρλανδία ήταν γνωστή ως Κέλτι-κος Τίγρης. Μέχρι στιγμής, πά-ντως, οι εργοδοτικές οργανώσειςστη χώρα υποστηρίζουν πως δενέχει διαπιστωθεί να επηρεάζεταιαρνητικά η οικονομία από τις αυ-ξήσεις των μισθών.

Εξάλλου, ο Ανράι Ο’ Τουλ, δι-ευθυντικό στέλεχος της αμερι-κανικής εταιρείας λογισμικούWorkday που απασχολεί 400 ά-τομα στο Δουβλίνο, επισημαίνειπως η ιρλανδική πρωτεύουσα έχειαναγνωρισθεί παγκοσμίως ως η-γετικό τεχνολογικό κέντρο. Οίδιος υπογραμμίζει πως «ο κόσμοςθεωρεί το Δουβλίνο ενδιαφέρουσαπόλη για να ζει κανείς και σίγουραείναι μια πολύ ζωντανή πόλη».Σύμφωνα, πάντα, με το σχετικόδημοσίευμα των F.T., αυτό πουθα κρίνει τελικά την επιστροφήτων μεταναστών στην Ιρλανδίαθα είναι το κατά πόσον η χώραμε την υψηλή φορολογία εισοδή-ματος, την ανεπάρκεια στέγης,τα προβληματικά μέσα μαζικήςμεταφοράς και τις άχαρες καιρικέςσυνθήκες θα μπορέσει τελικά ναανταγωνιστεί κέντρα που προ-σελκύουν ταλαντούχους επαγ-γελματίες όπως η Silicon Valleyστην Καλιφόρνια ή οι μεγάλες ευ-ρωπαϊκές πρωτεύουσες.

<<<<<<

Μεταξύ 2010 και 2014περισσότεροι από300.000 Ιρλανδοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους και να αναζητήσουν εργασία στο εξωτερικό.

Οι Ιρλανδοί μετανάστες της κρίσης επιστρέφουν «σπίτι»

«Εύποροι» εργαζόμενοι, φτωχοί συνταξιούχοιστις Ηνωμένες ΠολιτείεςΑύξηση των ορίων ηλικίας και μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης λόγω της γήρανσης του πληθυσμού

Οι ανεπτυγμένες υποδομές πουδιαθέτει ήδη η Ιαπωνία μπορεί ναμετριάσουν την οικονομική επί-δραση των Ολυμπιακών Αγώνων.

ASSO

CIAT

ED P

RESS

Ενας μέσος Αμερικανός εργάτης με εισοδήματα στο μέσον της κλίμακας,δηλαδή περίπου 46.000 δολάρια ετησίως, θα μπορούσε να συνταξιοδο-τηθεί φέτος στα 65 του χρόνια με σύνταξη η οποία θα ισούται με το 39%του προαναφερθέντος ποσού.

AFP

Οι πολύ χαμηλές αποδόσεις και οι ζημίες των τελευταίωνμηνών, αλλά και ο κορεσμός του κλάδου αναγκάζουν πολλάhedge funds να μειώνουν την προμήθεια που χρεώνουνστους επενδυτές σε μια προσπάθεια να ανακόψουν τηφυγή της πελατείας τους. Σύμφωνα με στοιχεία της HFR,σήμερα υπάρχουν περισσότερα από 10.000 hedge funds,και η διόγκωση του κλάδου γίνεται αντιληπτή αν λάβεικανείς υπόψη ότι πριν από 25 χρόνια, το 1990, ήταν μόνον610. Ο κυριότερος παράγοντας που εξωθεί τον κλάδο σεαλλαγή τακτικής στο θέμα των προμηθειών είναι οι χαμηλέςαποδόσεις των τελευταίων ετών και οι ζημίες που σημείωσετους τελευταίους μήνες, οι οποίες θυμίζουν τις χειρότερεςημέρες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Σύμφωνα με στοιχεία της ε-ταιρείας Hedge Fund Research,στο σύνολο του έτους ο δείκτηςHFRI Fund Weighted, που παρα-κολουθεί τον κλάδο, έχει σημει-ώσει άνοδο μόλις 0,3% έπειτααπό ένα ελαφρώς καλύτερο 2014,οπότε είχε σημειώσει άνοδο λίγομικρότερη του 3%.

Μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, άλ-λωστε, ο κλάδος είχε σημειώσειζημίες ύψους 95 δισ. δολαρίων.Σχετικό ρεπορτάζ των FinancialTimes αναφέρει πως πολλά fundαναθεωρούν την πάγια τακτικήτους να χρεώνουν τους πελάτεςτους με προμήθεια 2% επί τουσυνόλου των περιουσιακών στοι-χείων τους, που διαχειρίζονταικαι με ένα πρόσθετο 20% επί τωνκερδών τους. Τώρα, όμως, ανα-γκάζονται να χρεώνουν προμή-θειες 1% επί της αξίας των περι-ουσιακών στοιχείων και 15% επίτων κερδών των πελατών τους.

Εν μέσω αυτής της υποχώρησης του κλάδου, απασχόλησετο θέμα των χρεώσεων των hedge funds τον Γουόρεν Μπά-φετ, που προσφάτως σχολίασε ότι ορισμένα funds δενχρειάζεται να επιτυγχάνουν κέρδη για τους πελάτες τους,καθώς μπορούν ήδη να αντλούν μεγάλα κεφάλαια μόνονμε τη χρέωση του 2% επί των περιουσιακών στοιχείωνπου διαχειρίζονται. Παράλληλα με την κακή τους απόδοση,άλλωστε, η πελατεία τους δεν αποτελείται πλέον από πλού-σιους που ευχαρίστως αναλάμβαναν μεγάλο ρίσκο προ-σβλέποντας σε υψηλές αποδόσεις, αλλά από θεσμικούς ε-πενδυτές, όπως είναι τα ασφαλιστικά και τα συνταξιοδοτικάταμεία, που όμως δεν έχουν την πολυτέλεια να χάσουντον στόχο τις μίνιμουμ απόδοσης, καθώς επιτηρούνταιαπό τους επόπτες τους. Πολλά μεγάλα funds έκλεισανφέτος προς τους επενδυτές, όπως το Fortress InvestmentGroup των δύο δισ. δολαρίων, που έκλεισε τον Οκτώβριοέχοντας σημειώσει ζημίες 17,5% μέσα στο 2015. Προημερών, άλλωστε, διέκοψε τη συνεργασία με τους εξωτε-ρικούς επενδυτές το BlueCrest και ανακοίνωσε ότι ο συν-δυασμός των χρεώσεων του 2% και του 20% «δεν είναιπλέον επικερδής επιχείρηση».

Μεταξύ των funds που αλλάζουν τακτική, στην προ-σπάθειά τους να κρατήσουν τους πελάτες τους, είναι τοClaren Road, που προσφέρθηκε να μειώσει τις χρεώσειςσε όσους επενδυτές δεν το εγκαταλείψουν για δύο ακόμηχρόνια. Επίσης το Glenview Capital, που επίσης σημείωσεπτώση 17% φέτος, προσέφερε στην πελατεία του τηνεπιλογή να τοποθετήσει νέα κεφάλαια σε ένα θυγατρικότου fund που επικεντρώνεται σε μετοχές εταιρειών υγείαςχωρίς, όμως, καμία προμήθεια.

Οι πολύ χαμηλές αποδόσεις εξωθούν σε εκπτώσεις ταεπενδυτικά κεφάλαια

Πρόγραμμα λιτότητας με σκοπό τη μείωση του δημοσιο-νομικού ελλείμματος εξήγγειλε η Σαουδική Αραβία, καθώςκαλείται να καταβάλει το τίμημα της στρατηγικής που ε-φήρμοσε για να διασφαλίσει το μερίδιό της στην παγκόσμιααγορά πετρελαίου διατηρώντας χαμηλές τις τιμές του «μαύ-ρου χρυσού». Επειτα από επανειλημμένες κρούσεις τουΔΝΤ, που προειδοποίησε τους τελευταίους μήνες το Ριάντγια την προοπτική να αντιμετωπίσει σοβαρότατα δημο-σιονομικά προβλήματα εξαιτίας της μείωσης των εσόδωναπό το πετρέλαιο, το βασίλειο των Σαούντ ανακοίνωσεχθες περικοπές δαπανών και αυξήσεις στα τιμολόγια τωνεταιρειών κοινής ωφελείας. Στόχοςτου η μείωση του δημοσιονομικούελλείμματος στα 87 δισ. δολάριααπό τα 97,7 δισ. δολάρια στα οποίαεκτινάχθηκε στη διάρκεια του2015 – ποσό που αντιπροσωπεύειτο 16% του ΑΕΠ της χώρας.

Εχει προηγηθεί μείωση των ε-σόδων του βασιλείου της τάξεωςτου 23% λόγω της ελεύθερης πτώ-σης του «μαύρου χρυσού», πουαντιπροσωπεύει το 73% του συ-νόλου των εσόδων των Σαούντ.Με σκοπό τη δημοσιονομική προ-σαρμογή, οι δημόσιες δαπάνεςτου βασιλείου θα περιοριστούν το 2016 στα 224 δισ.δολάρια από τα περίπου 260 δισ. δολάρια το 2015. Απόσήμερα αυξάνονται τα τιμολόγια των εταιρειών κοινήςωφελείας σταδιακά σε ορίζοντα πενταετίας καθώς και οιτιμές της βενζίνης και οι δασμοί στην ηλεκτρική ενέργειαγια τα υψηλότερα εισοδήματα. Παράλληλα, όμως, ο προ-ϋπολογισμός του επόμενου έτους προβλέπει δαπάνες γιατην άμυνα ύψους 56,7 δισ. δολαρίων, την υψηλότερηδαπάνη για το 2016, καθώς το βασίλειο εξακολουθεί ναχρηματοδοτεί τις δυνάμεις των σουνιτών στον εμφύλιοτης Υεμένης, τον δεύτερο παράγοντα πίσω από τα δημο-σιονομικά του προβλήματα. Σχολιάζοντας τις περικοπέςδαπανών στο πρακτορείο Bloomberg, η Μόνικα Μαλίκ,αναλύτρια της Commercial Bank στο Αμπου Ντάμπι, προ-έβλεψε πως θα ακολουθήσει περαιτέρω λιτότητα και τοδημοσιονομικό έλλειμμα του Ριάντ θα μειωθεί στο 10,8%του ΑΕΠ. Σύμφωνα, πάντως, με τον Νάσερ Σαϊντί, πρόεδροτης Nasser Saidi & Associates, η επιτυχία του προγράμματοςθα εξαρτηθεί από «την έκβαση του πολέμου στην Υεμένη,τις τιμές του πετρελαίου, το πόσο θα περιοριστούν οι ε-πιδοτήσεις και κατά πόσον θα καταστεί δυνατό να ελεγ-χθούν πραγματικά οι δημόσιες δαπάνες».

Λιτότητα σε ΣαουδικήΑραβία λόγω πτώσηςτου πετρελαίου

<<<<<<<

Περικοπές δαπανών, αυξή-σεις σε βενζίνηκαι τιμολόγιαΔΕΚΟ για ναμειωθεί το δη-μοσιονομικό έλλειμμα.

O Γουόρεν Μπάφετσχολίασε ότι ορισμέναfunds δεν χρειάζεται ναεπιτυγχάνουν κέρδη γιατους πελάτες τους, κα-θώς μπορούν ήδη να α-ντλούν μεγάλα κεφά-λαια μόνον με τη χρέω-ση του 2% επί των περι-ουσιακών στοιχείων.

11-OIK_DIETHNH_KATHI 29/12/15 20:04 Page 11

12 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015Δ Ι Ε Θ Ν Η

Των JONATHAN MAHLER και NICHOLAS CONFESSORETHE NEW YORK TIMES

Το υπερχρεωμένο Πουέρτο Ρίκοέπεισε πέρυσι μερικά από τα με-γαλύτερα hedge funds της Αμε-ρικής να του δανείσουν περισσό-τερα από 3 δισ. δολάρια. Τα κίνη-τρα ήταν πολλά για τα hedgefunds, καθώς θα είχαν απόδοση20%, ενώ, σύμφωνα με το Σύνταγ-μά του, το Πουέρτο Ρίκο όφειλενα τους δώσει απόλυτη προτεραι-ότητα έναντι οποιασδήποτε άλληςπληρωμής, ακόμη κι αν αυτή ήτανη ιατροφαρμακευτική περίθαλψητων συνταξιούχων του ή οι μισθοίτων δασκάλων του. Λίγους μήνεςαργότερα, όμως, το Πουέρτο Ρίκοείχε και πάλι ξεμείνει από χρήματακαι είχε διαλυθεί η σχέση ανάμεσαστην αμερικανική κτήση και τουςεπίδοξους σωτήρες της. Τη θέσητης είχε καταλάβει μια ασυνήθηςπολιτική και οικονομική μάχη γιατο μέλλον του Πουέρτο Ρίκο.

Επιφανειακά το θέμα αφοράτο αν το Πουέρτο Ρίκο έχει δι-καίωμα πτώχευσης και προστα-σίας από τους πιστωτές του, κάτιπου θα έθετε σε κίνδυνο τα δι-σεκατομμύρια δολάρια των ε-πενδυτών. Αποτελεί, όμως, ένατεστ που θα αποδείξει αν η α-νερχόμενη τάξη των βαθύπλου-των Αμερικανών έχει τη δύναμηνα κατευθύνει την τύχη ενός ε-δάφους στο οποίο ζουν περισσό-τερα από 3 εκατ. άτομα.

Οι επενδυτές είναι ορισμένοιαπό τους πλουσιότερους ανθρώ-πους στην Αμερική, πολλοί απότους οποίους έχουν χρηματοδο-τήσει προεκλογικές εκστρατείες.Στην προσπάθειά τους να απο-τρέψουν οποιαδήποτε πρότασηπου θα μπορούσε να θέσει σε κίν-δυνο τις επενδύσεις τους, συσπει-ρώθηκαν hedge funds και χρη-ματοπιστωτικές εταιρείες και πλη-ρώνουν δεκάδες πρόσωπα με ε-πιρροή, ενώ έχουν σχηματίσεισυμμαχίες με ακτιβιστές του TeaParty. Οι προσπάθειές τους να α-σκήσουν επιρροή απέβησαν επι-τυχείς σε χώρες όπως η Αργεντινήκαι η Ελλάδα, με αποτέλεσμα νακερδίσουν δισεκατομμύρια εν μέ-σω οικονομικής καταστροφής.

Ο γερουσιαστής Μάρκο Ρού-

μπιο της Φλόριντα, στην οποίαζουν πάρα πολλοί Πορτορικανοί,συζητούσε αρχικά την προσφυγήτης κτήσης στη νομοθεσία περίπτώχευσης και ξαφνικά το καλο-καίρι δήλωσε πως η κήρυξη πτώ-χευσης πρέπει να θεωρείται «ύ-στατη λύση». Στο Πουέρτο Ρίκοέχουν εισρεύσει τα τελευταίαχρόνια βαθύπλουτοι επενδυτέςκαι επαγγελματίες του χρηματο-πιστωτικού κλάδου, καθώς επι-

διώκουν να εκμεταλλευτούν τιςγενναιόδωρες φοροαπαλλαγέςπου προσφέρει. Κάποιοι προει-δοποιούν πως το Πουέρτο Ρίκομπορεί να είναι γενική δοκιμήγια την υπόλοιπη χώρα και ναπρολειαίνει το έδαφος ώστε ναγλιτώσουν από τα μη βιώσιμαχρέη τους άλλες υπερχρεωμένεςπολιτείες, όπως το Ιλινόι.

Κάποιοι άλλοι εκφράζουν φό-βους πως δημιουργεί προηγού-μενο: μερικοί πλούσιοι επενδυτές,υποστηρίζουν, προσπαθούν ναξαναγράψουν το κοινωνικό συμ-βόλαιο του συνόλου των ΗΠΑ.Αξιωματούχοι του Πουέρτο Ρίκοδηλώνουν πως έχουν ήδη περι-κόψει τις δημόσιες υπηρεσίεςκαι τις δαπάνες της κεντρικήςκυβέρνησης κατά το 1/5, προ-κειμένου να πληρώσουν τα hedgefunds.

Επί χρόνια το Πουέρτο Ρίκο δα-νειζόταν για να πληρώσει τους λο-γαριασμούς του. Τα ομόλογά τουήταν ιδιαιτέρως ελκυστικά για τααμοιβαία κεφάλαια επειδή εξαι-ρούνταν από τη φορολογία του ο-μοσπονδιακού κράτους, της πο-λιτείας και των τοπικών Αρχών.

Το 2013, όμως, όταν υποβαθ-μίστηκαν τα ομόλογά του, προ-σείλκυσε ένα άλλο είδος επεν-δυτών: εκείνους που τοποθετού-νται σε απαξιωμένους τίτλουςυπερχρεωμένων κρατών. Ταfunds αυτά άρχισαν να αγορά-ζουν τα ομόλογά του με μεγάληέκπτωση, με τη βεβαιότητα ότιδεν επρόκειτο να χάσουν το στοί-χημα. Τον Οκτώβριο του 2013,η επενδυτική τράπεζα Lazardδιοργάνωσε συζήτηση για επεν-δυτές στο Πουέρτο Ρίκο, και υ-πήρξε τέτοια προσέλευση ώστε

πολλοί ήταν όρθιοι. Την επόμενηάνοιξη, όμως, επιδεινώθηκε ηοικονομική κατάσταση του νη-σιού, και κανείς δεν ήταν πλέονπρόθυμος να δανείσει στο Που-έρτο Ρίκο.

Συνέχισαν, όμως, να αγοράζουνομόλογά του ορισμένα από τα με-γαλύτερα hedge funds προσβλέ-ποντας στις αποδόσεις του 20%.Ανάμεσά τους η εταιρεία του Πόλ-σον, τα Appaloosa Management,Marathon Asset Management, BlueMountain Capital Managementκαι Monarch Alternative Capital.Η προσδοκώμενη ανάκαμψη δενήρθε. Τα 3,5 δισ. δολάρια εξανεμί-στηκαν, και το Πουέρτο Ρίκο οφείλειτώρα στους πιστωτές του πλέον70 δισ. δολάρια, ένα χρέος μεγα-λύτερο από όλες τις πολιτείες τωνΗΠΑ πλην δύο. Περίπου το 1/3 απόαυτά τα οφείλει σε hedge funds.

Εταιρικό φόρο ύψους... 31 εκατ.δολαρίων πλήρωσαν αθροιστικάστη Βρετανία για το 2014 επτάαπό τις μεγαλύτερες επενδυτικέςτράπεζες του κόσμου, σύμφωναμε αποκλειστικό ρεπορτάζ τουReuters. Μάλιστα οι περισσότερεςδεν πλήρωσαν καθόλου φόρο, πα-ρά το γεγονός ότι είχαν κέρδη δισ.ευρώ. Τους περασμένους μήνεςοι επτά επενδυτικές τράπεζες πουλειτουργούν στο Λονδίνο κατέ-βαλαν συνολικό εταιρικό φόρο ύ-ψους 31 εκατ. δολαρίων για το2014. Είχαν έσοδα ύψους 31 δισ.δολαρίων στη Βρετανία, κέρδη ύ-ψους 5,3 δισ. δολαρίων και απα-σχολούσαν 33 χιλιάδες εργαζομέ-νους. Πέντε από τις εν λόγω τρά-πεζες, JPMorgan, Bank of AmericaMerrill Lynch, Deutsche Bank,Nomura Holding και MorganStanley, ανέφεραν ότι οι βρετα-νικές θυγατρικές τους δεν πλή-ρωσαν καθόλου εταιρικό φόρο.Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία,οι επτά τράπεζες, στις οποίες πε-ριλαμβάνονται και οι GoldmanSachs και UBS, χρησιμοποίησανφοροαπαλλαγές και αναβαλλόμενοτραπεζικό φόρο που προέκυψεκατά τη διάρκεια της τραπεζικήςκρίσης, ώστε να περιορίσουν τούψος του φόρου που κλήθηκαννα πληρώσουν. Επίσης, ορισμένες

τουλάχιστον από τις τράπεζες δενπλήρωσαν φόρο, διότι παρουσία-σαν ζημιές στο Λονδίνο, ενώ α-νέφεραν κέρδη σε πολύ μικρότερεςθυγατρικές τους με έδρα χώρεςόπου είναι πολύ χαμηλότερος οεταιρικός φόρος. Σημαντική είναιεπίσης η αιτία χάρη στην οποίαδόθηκαν στη δημοσιότητα τα στοι-χεία για τη φορολογία των τρα-πεζών. Αυτό συνέβη λόγω της αλ-λαγής στους κανόνες της Ευρω-

παϊκής Ενωσης το 2013, σύμφωναμε την οποία οι τράπεζες είναιπλέον αναγκασμένες να αναφέ-ρουν τα κέρδη και τους φόρουςπου αποκόμισαν σε κάθε χώρα ό-που λειτουργούν ξεχωριστά. Ηβρετανική κυβέρνηση λέει ότι η-γείται της διεθνούς προσπάθειαςνα διασφαλιστεί ότι οι εταιρείεςπληρώνουν το μερίδιο που τουςαναλογεί σε φόρους, μετά την κα-τακραυγή που σημειώθηκε τα τε-

λευταία χρόνια, όταν έγινε γνωστόότι εταιρείες όπως η Google καιη Starbucks μετέφεραν τα κέρδητους εκτός Βρετανίας ώστε να μηνπληρώνουν φόρο.

Βουλευτές και ακτιβιστές υπο-στηρίζουν ότι είναι λάθος οι τρά-πεζες να λειτουργούν χωρίς ναπληρώνουν σχεδόν καθόλου φόρο,ιδίως μετά τη στήριξη που έλαβαναπό τα κράτη κατά τη διάρκειατης κρίσης. «Το ύψος του φόρου

που κατέβαλαν αυτές οι μεγάλεςτράπεζες δείχνει ότι ο ισχυρισμόςτους πως πληρώνουν το μερίδιοπου τους αναλογεί είναι κοροϊδία»,λέει ο Τζον Μαν, βουλευτής τωνΕργατικών. «Βασίζονται στους φο-ρολογούμενους ώστε να καλύ-πτουν τα ρίσκα που αναλαμβά-νουν, ωστόσο καταβάλλουν ελά-χιστα ποσά στο υπουργείο Οικο-νομικών». Εκπρόσωποι Τύπου καιτων επτά τραπεζών αρνήθηκαννα σχολιάσουν το γεγονός.

Σύμφωνα με τις φορολογικέςτους δηλώσεις, η JPMorgan ήτανη πλέον επικερδής επενδυτική καιεμπορική τράπεζα της Βρετανίαςτο 2014 μεταξύ όσων έχουν δημο-σιεύσει πλήρη στοιχεία για το έτος.Η βασική βρετανική θυγατρικήτης απέφερε κέρδη ύψους 2,6 δισ.δολαρίων, αλλά δεν κατέβαλε κα-θόλου φόρο. Ο φόρος που της α-ναλογούσε ήταν 524 εκατ. δολάρια,αλλά τον αντιστάθμισε μέσω φο-ροαπαλλαγών και πληρωμών με-γαλύτερων απ’ ό,τι έπρεπε σε προη-γούμενες φορολογικές χρήσεις. ΗGoldman Sachs είχε στη Βρετανίακέρδη ύψους 2 δισ. και κατέβαλεφόρο ύψους 26,6 εκατ. δολαρίων.Οι περισσότερες από τις υπόλοιπεςτράπεζες κατάφεραν να μην πλη-ρώσουν καθόλου φόρο για το 2014,χάρη στον αναβαλλόμενο φόρο.

Το μυστήριο του τι έγιναν περίπου 100 δισ. δολάρια πουεξοικονόμησαν οι Αμερικανοί καταναλωτές το 2015 χάρηστην πτώση των τιμών της ενέργειας προσπαθεί ναεπιλύσει η Wall Street Journal.

Την περασμένη Κυριακή η τιμή της βενζίνης στις ΗΠΑυποχώρησε κάτω από τα 2 δολάρια το βαρέλι, επίπεδο πουείναι το χαμηλότερο στο οποίο έχει υποχωρήσει εδώ καιπερισσότερα από δέκα χρόνια, αν εξαιρέσουμε τις περιόδουςύφεσης. Το αποτέλεσμα αυτής της πτώσης είναι η εξοι-κονόμηση 100 δισ. δολαρίων μόνο στη διάρκεια του 2015ή περίπου 550 δολάρια για κάθε αυτοκινητιστή. Οτανάρχισε η υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου τον Αύ-γουστο του 2014, οπότε και η μέση τιμή της βενζίνης ήτανπάνω από 3,5 δολάρια το γαλόνι, πολλοί οικονομολόγοιείχαν προβλέψει ότι τα χρήματα που θα εξοικονομούσανοι καταναλωτές θα λειτουργούσαν ως φοροαπαλλαγή καιότι θα τα ξόδευαν για άλλα πράγματα ενισχύοντας τηνκατανάλωση και μαζί και τον ρυθμό ανάπτυξης της αμε-ρικανικής οικονομίας. Αντί να συμβεί κάτι τέτοιο όμως, ηαμερικανική οικονομία εξακολουθεί να αναπτύσσεται μετον χαμηλό ρυθμό που αποτελεί το χαρακτηριστικό γνώ-

ρισμα της ανάκαμψής της τα τε-λευταία έξι και πλέον χρόνια. Οικαταναλωτικές δαπάνες, εκτόςπρατηρίων καυσίμων, επιβραδύν-θηκαν στο 3,8% τον Οκτώβριο,ρυθμός που είναι πολύ χαμηλότε-ρος από το 4,9% τον Οκτώβριο του2014, σύμφωνα με στοιχεία του α-μερικανικού υπουργείου Εμπορίου.Οι καταναλωτικές δαπάνες αποτε-λούν περίπου τα δύο τρίτα του α-μερικανικού ΑΕΠ. Σύμφωνα με τονΤζιμ Μπερντ, διευθυντή επενδύ-σεων στην Plante Moran FinancialAdvisors, οι περισσότεροι κατα-ναλωτές αντιμετώπισαν την πτώση

των τιμών του πετρελαίου ως κάτι προσωρινό και προτί-μησαν να αποταμιεύσουν τα χρήματα που απρόσμενα ε-ξοικονόμησαν παρά να τα ξοδέψουν. H εκτίμηση επιβε-βαιώνεται από το γεγονός ότι ο βαθμός αποταμίευσης τωνΑμερικανών ανήλθε τον Οκτώβριο στο υψηλότερο επίπεδοτων τελευταίων τριών ετών. Η αύξηση δανείων προς νοι-κοκυριά εξελίσσεται με ιστορικά χαμηλό ρυθμό, σημάδιότι πολλοί Αμερικανοί εξακολουθούν να αποπληρώνουνχρέη που είχαν δημιουργήσει πριν από χρόνια.

Τα χρήματα που εξοικονόμησαν στη διάρκεια του έτουςαπό τα καύσιμα μπορεί να είναι λίγα σε ατομική βάση –περίπου οι μισθοί τριών ημερών για τον μέσο εργαζόμενο.Με αυτά τα χρήματα μπορεί να αγοράσουν ένα τάμπλετή να καλύψουν τα έξοδα ενός ταξιδιού, αλλά δεν επαρκούνώστε να υπάρξει ριζική αλλαγή καταναλωτικών συνηθειών.Σε κάθε περίπτωση μπορεί οι καταναλωτικές δαπάνεςνα μην αυξάνονται με τόσο υψηλό ρυθμό, ωστόσο αυξά-νονται. Γεγονός που έχει προστατεύσει την αμερικανικήοικονομία από το σοκ που θα μπορούσε να της προκαλέσειη επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας και από τα προ-βλήματα στη μεταποιητική και στην ενεργειακή βιομηχανίαπου προκαλούν η πτώση του δολαρίου και η πτώση τωντιμών των πρώτων υλών. Επίσης, ενδέχεται οι αρνητικέςσυνέπειες από την πτώση των τιμών της ενέργειας, πε-ριλαμβανομένων των μεγάλων επενδύσεων στον ενερ-γειακό τομέα, να υποτιμήθηκαν από τους οικονομολόγους.Συνολικά οι επενδύσεις των επιχειρήσεων έχουν περιο-ριστεί σε σχέση με έναν χρόνο πριν, ενώ έχει περιοριστείκαι η απασχόληση στον ενεργειακό τομέα.

Πολύ ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι για τον περιορισμότης κατανάλωσης στις ΗΠΑ το πρώτο εξάμηνο ευθύνονταισε μεγάλο βαθμό Αμερικανοί της μεσαίας και της ανώτερηςεισοδηματικής τάξης, αλλά και όσοι είναι άνω των 65ετών, σύμφωνα με στοιχεία της Bank of America που α-νέλυσε συναλλαγές με χρήση πιστωτικών και χρεωστικώνκαρτών.

Ομηρος των μεγάλων hedge funds το υπερχρεωμένο Πουέρτο ΡίκοΟι επενδυτές που δάνεισαν τη χώρα με αποδόσεις έως 20% πιέζουν να μην κηρύξει στάση πληρωμών

<<<<<<

Ο βαθμός αποταμίευσης των Αμερικα-νών ανήλθε τον Οκτώβριο στο υψηλότεροεπίπεδο των τελευταίωντριών ετών. Φόρο 31 εκατ. δολ. για κέρδη 5,3 δισ. δολ. πλήρωσαν επτά τράπεζες

Αποταμίευσαν τα χρήματα που εξοικονόμησαν από τα καύσιμα

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, οι επτά τράπεζες, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι Goldman Sachs καιUBS, χρησιμοποίησαν φοροαπαλλαγές και αναβαλλόμενο τραπεζικό φόρο που προέκυψε κατά τη διάρκεια τηςτραπεζικής κρίσης, ώστε να περιορίσουν το ύψος του φόρου που κλήθηκαν να πληρώσουν.

EPA

Οι περισσότεροι καταναλωτές αντιμετώπισαν την πτώση τωντιμών του πετρελαίου σαν κάτι προσωρινό και προτίμησαν νααποταμιεύσουν τα χρήματα που απρόσμενα εξοικονόμησανπαρά να τα ξοδέψουν.

Τον Οκτώβριο του 2013, η επενδυτική τράπεζα Lazard διοργάνωσε συζήτηση για επενδυτές στο Πουέρτο Ρίκο και υπήρξε τέτοια προσέλευση, ώστε πολ-λοί ήταν όρθιοι. Την επόμενη άνοιξη, όμως, επιδεινώθηκε η οικονομική κατάσταση του νησιού και κανείς δεν ήταν πλέον πρόθυμος να δανείσει το ΠουέρτοΡίκο. Συνέχισαν, ωστόσο, να αγοράζουν ομόλογά του ορισμένα από τα μεγαλύτερα hedge funds, προσβλέποντας στις αποδόσεις του 20%. Ανάμεσά τους ηεταιρεία του Πόλσον, τα Appaloosa Management, Marathon Asset Management, BlueMountain Capital Management και Monarch Alternative Capital.

BLO

OM

BERG

<<<<<<

Οι επιρροές τους απέβησαν επιτυχείς σε χώρες όπως η Αργε-ντινή και η Ελλάδα, με αποτέλεσμα να κερδί-σουν δισεκατομμύρια.

12-OIK_DIETHNH_KATHI 29/12/15 20:04 Page 12

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 13Δ Ι Ε Θ Ν Η

Τα έσοδα των ξενοδοχείων στοΠαρίσι είναι ήδη χαμηλότερα κατά30% με 40% από τα περυσινά επί-πεδα, ενώ αντίστοιχη είναι η πτώ-ση του τζίρου των εστιατορίων.

ASSO

CIAT

ED P

RESS

ΑΓΚΥΡΑ. Την περαιτέρω αναβάθ-μιση των σχέσεων της Τουρκίαςμε τη Σαουδική Αραβία μέσω τηςίδρυσης Συμβουλίου ΣτρατηγικήςΣυνεργασίας αποφάσισαν χθεςοι ηγέτες των δύο χωρών κατάτην τρίτη διαδοχική επίσκεψη ε-φέτος του Τούρκου προέδρου Ερ-ντογάν στη Σαουδική Αραβία. Στογεωπολιτικό επίπεδο, ο Ερντογάνέχει εξασφαλίσει τη βοήθεια τουοίκου των Σαούντ στην προσπά-θεια κατάπνιξης του κουρδικούεθνικισμού, καθώς στις πρόσφατεςειρηνευτικές συνομιλίες για τοΣυριακό που έγιναν στη σαουδα-ραβική πρωτεύουσα δεν εκλήθη-σαν οι οργανώσεις των Κούρδωντης Συρίας.

Στις χθεσινές συνομιλίες τουΕρντογάν με τον βασιλιά Σαλμάντης Σαουδικής Αραβίας παρευρέ-θησαν και άλλα μέλη της σαου-δαραβικής βασιλικής οικογένειας,όπως ο διάδοχος, ο αναπληρωτής

του και οι υπουργοί Οικονομικών,Εξωτερικών και Πληροφοριών,ενώ στην τουρκική αποστολή με-τείχαν οι υπουργοί Οικονομίας,Ενέργειας και Εξωτερικών. Οι το-μείς στους οποίους θα δραστη-ριοποιηθεί το Συμβούλιο Στρατη-γικής Συνεργασίας είναι η ασφά-λεια, οι ένοπλες δυνάμεις, η οικο-νομία, το εμπόριο αλλά και η ε-νέργεια, καθώς η Τουρκία αναζη-τάει διαφορετικές ενεργειακές πη-γές μετά την αβεβαιότητα στις ε-νεργειακές σχέσεις της με τη Ρω-σία.

Πριν από λίγες εβδομάδες, α-κριβώς τη στιγμή που οι ρωσο-τουρκικές σχέσεις βρίσκοντανστο ναδίρ εξαιτίας της κατάρριψηςρωσικού αεροσκάφους από τουρ-κικά πυρά, ο επικεφαλής του φι-λοκουρδικού κόμματος HDP Σε-λαχατίν Ντεμιρτάς επισκέφθηκετον Ρώσο υπουργό ΕξωτερικώνΣεργκέι Λαβρόφ, προκειμένου να

συζητήσει την ένταση των πολε-μικών επιχειρήσεων του τουρκι-κού κράτους στη ΝοτιοανατολικήΤουρκία.

Τις τελευταίες ημέρες ο Ντε-μιρτάς έχει βρεθεί εκ νέου στοστόχαστρο, μετά την ομιλία τηςΚυριακής, με την οποία περιέ-γραψε τη δημιουργία κουρδικήςοντότητας τον 21ο αιώνα ως α-ναπόφευκτη και κάλεσε τουςΚούρδους να αποφασίσουν αν θέ-λουν να ζήσουν ελεύθεροι ή «κάτωαπό έναν τύραννο».

«Ενας ορισμένος ηγέτης είπεανοησίες, και αυτό που έκανε ήτανκαθαρή πρόκληση και προδοσία»,είπε ο Ερντογάν χθες το πρωί πριναπό την αναχώρησή του για τηΣαουδική Αραβία. «Οι μάσκες έ-πεσαν και είδαμε αληθινά πρό-σωπα. Πώς τολμάς να μιλάς γιατη δημιουργία κράτους στα νο-τιοανατολικά και ανατολικά μετην υπάρχουσα ενιαία δομή τουτουρκικού κράτους;» είπε ο Τούρ-κος πρόεδρος συνεχίζοντας ναμην αναφέρει καν το όνομα τουΝτεμιρτάς. «Δεν μπορείς να κάνειςτέτοιο βήμα, ούτε η εθνική βού-ληση ούτε οι δυνάμεις ασφαλείαςμας, ο στρατός, η αστυνομία, οιφρουροί στα χωριά, δεν θα το ε-πιτρέψουν».

Ο πρωθυπουργός Νταβούτογλουακύρωσε τη συνάντηση που είχεπρογραμματίσει αυτή την εβδο-μάδα με τον Ντεμιρτάς για να συ-ζητήσουν τη συνταγματική μεταρ-

ρύθμιση, κατηγορώντας το κόμμαότι ποντάρει «σε συγκρούσεις καιεντάσεις». Σύμφωνα με τα στοιχείατου στρατού, πάνω από 200 αντάρ-τες του ΡΚΚ έχουν σκοτωθεί στιςτελευταίες στρατιωτικές επιχει-ρήσεις στην επαρχία Σιρνάκ, στοΝτιγιαρμπακίρ και σε άλλες περιο-χές με κουρδική πλειονότητα.

Το φιλοκουρδικό HDP έχει με-τρήσει 129 αμάχους νεκρούς στιςπόλεις που έχουν αποκλειστεί απότις δυνάμεις του τουρκικού στρα-τού, στις οποίες υπάρχουν ελλείψειςτροφίμων και προβλήματα υδρο-δότησης και ηλεκτροδότησης.

«Πιστεύω ότι το δίκτυο της προ-δοσίας που πλήττει την ενότητατης χώρας μας θα πάρει το μάθημαπου του αξίζει από τον λαό μαςκαι από τον νόμο», είπε ο Ερντο-γάν, αναφερόμενος στις δικαστι-κές διώξεις που έχουν ασκηθείκατά του Ντεμιρτάς.

REUTERS, A.P., AFP

<<<<<<

Ο επικεφαλής του φιλοκουρδικού κόμμα-τος κάλεσε τους Κούρ-δους να επιλέξουν μετα-ξύ ελευθερίας και τυ-ραννίας.

ΔΑΜΑΣΚΟΣ. Δέκα ηγετικά στελέχητου «Ισλαμικού Κράτους», μεταξύαυτών και ένα στέλεχος που είχεσχέσεις με τον αρχιτρομοκράτητου Παρισιού, σκότωσαν οι α-μερικανικές δυνάμεις στο Ιράκκαι στη Συρία, στη διάρκεια τουΔεκεμβρίου, σύμφωνα με ανα-κοίνωση του αμερικανικού στρα-τού. «Πλήττουμε την καρδιά τουφιδιού», είπε ο Αμερικανός συ-νταγματάρχης Στιβ Γουόρενστους δημοσιογράφους στην Ου-άσιγκτον. «Δεν έχουμε κόψει α-κόμη το κεφάλι του και μπορείνα δαγκώσει. Ως προς αυτό πρέ-πει να είμαστε σαφείς, έχουμεπολλές μάχες μπροστά μας».

Ο συνταγματάρχης Γουόρενείπε ότι τουλάχιστον δύο απότα στελέχη που εξοντώθηκανείχαν σχέσεις με τους τρομο-κράτες του Παρισιού. Ο ένας, οΧαράφ αλ Μουαντάν, είχε απότη Συρία απευθείας σχέσεις μετον επικεφαλής της ομάδας πουαιματοκύλησε το Παρίσι στις13 Νοεμβρίου, ΑμπντελχαμίντΑμπαούντ. Ο δεύτερος, ο Α-μπντελκαντέρ Χακίμ, ήταν στηνομάδα που σχεδίαζε επιθέσεις ε-ναντίον δυτικών στόχων και, σύμ-φωνα με τον Γουόρεν, «είχε δε-σμούς» με το δίκτυο που οργά-νωσε τις επιθέσεις του Παρισιού.Οι περισσότεροι από τους 10 φαί-

νεται ότι ήταν μεσαία στελέχη.Εξάλλου, την Παρασκευή, η

κυβέρνηση της Δαμασκού σκό-τωσε τον Ζαχράν Αλούς, επικε-φαλής της υποστηριζόμενης απότη Σαουδική Αραβία ισλαμιστικήςοργάνωσης Τζάις αλ Ισλάμ, πουμάχεται κατά του «Ισλαμικού

Κράτους» αλλά και κατά του κυ-βερνητικού στρατού. Χθες ο υ-πουργός Εξωτερικών της Σαου-δικής Αραβίας κατήγγειλε τη δο-λοφονία, αποδίδοντας την ευ-θύνη στη Ρωσία.

Επίσης, χθες ο κυβερνητικόςστρατός ανέκτησε το στρατηγικάκρίσιμο στρατόπεδο της 82ηςταξιαρχίας του συριακού στρατούστην κωμόπολη Σέιχ αλ Μασκίντης επαρχίας Ντερά. Το στρατό-πεδο είχε πέσει στα χέρια τηςπροσκείμενης στην Αλ Κάινταοργάνωσης Αλ Νούσρα τον πε-ρασμένο Ιανουάριο.

Η επέλαση του συριακού κυ-βερνητικού στρατού προς το Σέιχαλ Μασκίν αποτελεί μέρος ευ-ρύτερης επίθεσης στη Νότια Συ-ρία, η πρώτη μετά την έναρξητων ρωσικών από αέρος βομβαρ-δισμών στις 30 Σεπτεμβρίου.

Η ανακατάληψη της περιοχήςτου Σέιχ αλ Μασκίν και των υ-ψωμάτων Αλ Ες, βορειοδυτικάτης κωμόπολης, επιτρέπει στακυβερνητικά στρατεύματα ναδιατηρήσουν ανέπαφη τη γραμ-μή ανεφοδιασμού τους προς τοννότο της χώρας.

Το Συριακό ΠαρατηρητήριοΑνθρωπίνων Δικαιωμάτων, μεέδρα το Λονδίνο, ανέφερε χθεςότι ρωσικά αεροσκάφη υποστή-ριξαν την επιχείρηση του συρια-κού στρατού, βομβαρδίζονταςθέσεις των ανταρτών της ΑλΝούσρα. Τα ρωσικά αεροσκάφηεξαπέλυσαν πυραύλους αέρος-εδάφους και κατευθυνόμενες μελέιζερ βόμβες, σύμφωνα πάνταμε το Παρατηρητήριο.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, οεκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρ-τμεντ Μαρκ Τόνερ χαρακτήρισε«εξαιρετικά ανησυχητικές» τιςπληροφορίες για αύξηση των θα-νάτων αμάχων, μετά την έναρξητων ρωσικών αεροπορικών βομ-βαρδισμών στη Συρία.

REUTERSΑπευθείας σχέσεις με τον εικονιζόμενο Βέλγο Αμπντελχαμίντ Αμπαούντείχε ένας εκ των νεκρών.

AFP

Ολμέρτ, ο πρώτοςαιρετός ηγέτηςπου φυλακίζεταιΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ. Την ποινή εξαετούς κάθειρξης του πρώηνπρωθυπουργού του Ισραήλ, Εχούντ Ολμέρτ, μείωσεχθες το ανώτατο δικαστήριο του Ισραήλ, σε 18 μήνες,ακυρώνοντας την καταδίκη του για δωροδοκία.

Ο 70χρονος Ολμέρτ, που θα παρουσιαστεί στις φυ-λακές τη 15η Φεβρουαρίου για να εκτίσει την ποινήτου, θα γίνει ο πρώτος κρατούμενος αιρετός πρώηναρχηγός του κράτους. Η καταδίκη του Ολμέρτ βασίστηκεσε ατασθαλίες από τη θητεία του ως δήμαρχος της Ιε-ρουσαλήμ, μεταξύ1992 και 2003. Ο πρώ-ην πρωθυπουργός(2006-2009) αρνείταιτην ενοχή του για πα-ράνομες προμήθειεςγύρω από την πώλη-ση μεγάλης έκτασης,στην οποία κτίσθηκετο συγκρότημα κα-τοικιών «Χόλιλαντ».Το συγκρότημα χα-ρακτηρίζεται ως τε-ρατούργημα από με-γάλη μερίδα των κα-τοίκων της πόλης, ε-ξαιτίας του τεράστιουόγκου και της θέσηςτου, πάνω σε ύψωμανότια της Ιερουσα-λήμ.

«Ενα τεράστιο βά-ρος έφυγε από τους ώ-μους μου, με την από-φαση του ΑνωτάτουΔικαστηρίου να με α-παλλάξει από την καταδίκη της δωροδοκίας. Ουδέποτεδωροδοκήθηκα και ουδέποτε δεν αποδέχθηκα προϊόνδωροδοκίας» είπε ο πρώην πρωθυπουργός.

Τον Μάρτιο του 2014, το εφετείο του Τελ Αβίβ κήρυξετον Ολμέρτ ένοχο για δύο περιπτώσεις δωροδοκίας.Η πρώτη για την κατασκευή του «Χόλιλαντ» και η δεύ-τερη για άλλη υπόθεση ύποπτης οικοδομικής άδειας.

Στη χθεσινή του απόφαση το ανώτατο δικαστήριοεπεσήμανε ότι το εφετείο δεν απέδειξε πέρα από κάθεαμφιβολία ότι ο Ολμέρτ είχε ζητήσει από τον κατα-σκευαστή του «Χόλιλαντ» το ποσόν των 500.000 σέκελ(150.000 ευρώ), σε μία προσπάθεια να αποπληρώσειτα χρέη του επιχειρηματία αδελφού του. Το ανώτατοδικαστήριο, όμως, ενέκρινε την ποινή του εφετείουγια τη δωροδοκία των 60.000 σέκελ, εις βάρος τουΕχούντ Ολμερτ.

Ο Ολμέρτ ξεκίνησε την πολιτική του σταδιοδρομίαστο δεξιό Λικούντ τη δεκαετία του 1970, εισηγούμενοςνομοσχέδια με στόχο την πάταξη του οργανωμένουεγκλήματος. Παρότι ως πρωθυπουργός διέταξε τηνπραγματοποίηση πολεμικών επιχειρήσεων στον Λίβανοτο 2006 και τη Γάζα το 2008, προώθησε τις ειρηνευτικέςσυνομιλίες με τους Παλαιστινίους.

REUTERS

Στις 15 Φεβρουαρίου, ο θα με-ταχθεί στις φυλακές όπου κρατεί-ται και ο πρώην πρόεδρος ΜόσεΚατσάβ, καταδικασθείς για βια-σμό.

ASSO

CIAT

ED P

RESS

Αυξημένο κονδύλιγια τους πρόσφυγεςΒΙΕΝΝΗ. Στα 17 δισ. ευρώ προϋπολογίζουν τα γερμανικάκρατίδια τα κονδύλια που θα δαπανήσουν το 2016 γιανα καλύψουν τις ανάγκες των προσφύγων. Την ίδιαστιγμή η Γερμανίδα υπουργός Εργασίας Αντρέα Νάλεςπροανήγγειλε μειώσεις προνοιακών επιδομάτων για«άφραγκους υπηκόουςΕ.Ε.». «Υπάρχει σαφής α-νάγκη να αναλάβουμε νο-μοθετική δράση. Πρέπει ναδιασώσουμε τους δήμουςαπό την υποχρέωση απε-ριόριστων παροχών σε ά-φραγκους ξένους από τηνΕ.Ε.», είπε η κ. Νάλες στηνεφημερίδα «Ράινισε Ποστ».Αυτήν τη στιγμή, τα κοι-νωνικά επιδόματα προς ά-γαμους δικαιούχους στη Γερμανία βρίσκονται στα 400ευρώ τον μήνα.

Οι δημοτικές αρχές της πόλης Αρνσμπεργκ προχώ-ρησαν, εν τω μεταξύ, σε απαγόρευση της πώλησης πυ-ροτεχνημάτων σε πρόσφυγες, λόγω των ανησυχιώνότι θα μπορούσαν να προκαλέσουν ψυχικά τραύματαστους ανθρώπους που έχουν διαφύγει από εμπόλεμεςζώνες, σύμφωνα με την εφημερίδα Neue Westfaelische.

Η Αυστρία εξάλλου επαναπροωθεί προς τη Σλοβενίαεκατοντάδες ανθρώπους που δήλωσαν ψευδή εθνικό-τητα, σε μία προσπάθεια να αυξήσουν τις πιθανότητεςνα τους χορηγηθεί άσυλο. Κάθε μέρα φθάνουν στηνΚαρινθία της νότιας Αυστρίας περίπου 3.000 πρόσφυγεςκαι μετανάστες. Δειγματοληπτικός έλεγχος των γλωσ-σικών δεξιοτήτων των νεοαφιχθέντων έδειξε πως έχειαυξηθεί ο αριθμός εκείνων που δεν μιλούν τη γλώσσατης χώρας από την οποία δηλώνουν ότι κατάγονται,με αποτέλεσμα εκατοντάδες να σταλούν πίσω στη Σλο-βενία.

REUTERS, AFP, ΑΠΕ

<<<<<<

Δέκα ηγετικά στελέχητου «Ισλαμικού Κράτους»σκότωσαν οι αμερικανι-κές δυνάμεις στο Ιράκκαι στη Συρία, στη διάρ-κεια του Δεκεμβρίου.

<<<<<<

Τα γερμανικά κρα-τίδια προϋπολογί-ζουν 17 δισ. ευρώγια την κάλυψητων αναγκών τουςτο 2016.

«Πλήττουμε την καρδιά του φιδιού», λένε οι ΗΠΑ για ISIS

Συγκρούσεις, στο Ντιγιαρμπακίρ, της τουρκικής αστυνομίας με Κούρδους που διαμαρτύρονται για τον αποκλεισμό κουρδικών πόλεων.

AFP

Στα άκρα με τους Κούρδους Βαριές κουβέντες Ερντογάν κατά Ντεμιρτάς – Αναβάθμιση συνεργασίας Αγκυρας - Σαουδικής Αραβίας

13-OIK_DIETHNH_KATHI 29/12/15 23:42 Page 13

14 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015Ε Λ Λ Α Δ Α

Της ΕΛΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

Ειρωνικά σχόλια προκάλεσε στηΝέα Δημοκρατία η εκ νέου εμπλο-κή του ονόματος του πρώην πρω-θυπουργού Κων. Καραμανλή στασενάρια περί οικουμενικής, αλλάκαι στην κούρσα της διαδοχήςστη Ν.Δ., αυτή τη φορά από τονπρόεδρο της Ενωσης ΚεντρώωνΒασ. Λεβέντη. Οι περισσότεροι έ-καναν λόγο για «όνειρα θερινήςνυκτός» και απέδωσαν τις ανα-φορές στον προσωπικό σχεδιασμότου κ. Λεβέντη.

Συγκεκριμένα, μιλώντας χθεςστον ΣΚΑΪ 100,3 ο κ. Λεβέντης ι-σχυρίστηκε ότι ο πρώην πρωθυ-πουργός διατηρεί δίαυλο επικοι-νωνίας με τον υπουργό ΑμυναςΠ. Καμμένο, στηρίζει την πιθα-νότητα σχηματισμού οικουμενι-κής κυβέρνησης, και αν ζητήσειαπό τον αρχηγό των ΑΝΕΛ να α-ποχωρήσει από την κυβέρνησηπροκειμένου να σχηματιστεί μιακυβέρνηση συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ- Ν.Δ., ο τελευταίος θα το πράξει.Προχώρησε, μάλιστα, ένα βήμαπαρακάτω, αφήνοντας να εννοη-θεί ότι τα παραπάνω μπορεί ναυλοποιηθούν αν εκλεγεί πρόεδροςτης Ν.Δ. ο κ. Ευάγγελος Μεϊμα-ράκης. «Ονειρα θερινής νυκτός»αρκέστηκε να σχολιάσει ο βου-λευτής Αττικής, Γ. Βλάχος, ο ο-ποίος στηρίζει την υποψηφιότητατου κ. Μεϊμαράκη, ενώ τόσο απότο περιβάλλον του πρώην προέ-δρου της Ν.Δ. όσο και από το ε-πιτελείο του κ. Κυριάκου Μητσο-τάκη δεν υπήρξε κανένα σχόλιο.

Το ίδιο και από το περιβάλλον τουπρώην πρωθυπουργού.

Στον απόηχο των αναφορώνΛεβέντη, πάντως, προκάλεσαν αί-σθηση οι δηλώσεις του κ. Αδ. Γε-ωργιάδη, ο οποίος για δεύτερηφορά μέσα σε διάστημα λίγων η-μερών προέβη σε επίθεση φιλίαςπρος τον αρχηγό των ΑΝΕΛ, τονοποίον, όπως είπε, προτιμά «χίλιεςφορές από τους άλλους Συριζαί-ους». Εσπευσε, δε, να τηρήσει α-ποστάσεις από τις θέσεις του κ.Λεβέντη περί οικουμενικής κυ-βέρνησης, εκτιμώντας ότι κάτιτέτοιο θα έθετε το πολιτικό σύ-στημα σε μεγάλο κίνδυνο, καθώς

αξιωματική αντιπολίτευση θα ήτανη Χρυσή Αυγή. Παράλληλα, επα-νέλαβε ότι κατά την άποψή του,ο κ. Μητσοτάκης είναι πιο έτοιμοςγια πρωθυπουργός από τον κ. Με-ϊμαράκη.

Στην αντίστροφη μέτρηση γιατις εσωκομματικές εκλογές της

10ης Ιανουαρίου, τα επιτελεία τωνδύο διεκδικητών κορυφώνουν τημάχη για την προσέλκυση των πε-ρίπου 120.000 ψήφων που στονπρώτο γύρο μοιράστηκαν ανάμεσαστους κ. Απ. Τζιτζικώστα και Αδ.Γεωργιάδη. Από το επιτελείο τουκ. Βαγγ. Μεϊμαράκη προκρίνονταιήδη τα διλήμματα «αστικό ή λαϊκόκόμμα», και «κοινωνική πολιτικήή νεοφιλευθερισμός» σε μία προ-σπάθεια να ανακοπεί η περαιτέρωδιείσδυση του κ. Μητσοτάκη. Οισυνεργάτες του πρώην προέδρουτης Ν.Δ. εκφράζουν αισιοδοξίαότι η συντριπτική πλειονότητατων υποστηρικτών τουλάχιστον

του κ. Τζιτζικώστα, θα ψηφίσουντον κ. Μεϊμαράκη στον δεύτερογύρο, καθώς έχουν «καραμανλικήπροέλευση» και θα αντιληφθούνότι είναι η μόνη υποψηφιότηταπου διασφαλίζει τη συνέχεια τουκαραμανλισμού στη Ν.Δ. καθώςκαι την ενότητα του κόμματος.

Στο αντίπαλο στρατόπεδο, οκ. Μητσοτάκης αναμένεται εντόςτων επόμενων ωρών να τοποθε-τηθεί δημόσια και να απαντήσειστις επικρίσεις που δέχεται κυ-ρίως από καραμανλικούς βου-λευτές ότι είναι «νεοφιλελεύθε-ρος» και «θατσερικός». Στο επι-τελείο του κ. Μητσοτάκη κάνουντην ακριβώς ανάποδη ανάγνωσητων αποτελεσμάτων, εκτιμώνταςότι η συντριπτική πλειονότητατων ψηφοφόρων του κ. Τζιτζι-κώστα στήριξε το αίτημα για α-νανέωση και το ίδιο θα πράξεικαι στον δεύτερο γύρο.

Διαψεύδει ο ΤζιτζικώσταςΟ ίδιος ο κ. Τζιτζικώστας διέ-

ψευσε χθες κατηγορηματικά πλη-ροφορία που είδε το φως της δη-μοσιότητας και τον έφερε να έχεισυναντηθεί προ διημέρου κρυφάμε τον πρώην πρωθυπουργό Αντ.Σαμαρά. Οπως τονίζει, βρίσκεταισυνεχώς στη Θεσσαλονίκη απότην περασμένη Τρίτη, ενώ την ε-πίμαχη ημέρα ήταν στο περιφε-ρειακό συμβούλιο την ώρα της υ-ποτιθέμενης συνάντησης.

Χθες, εξάλλου, δημοσιοποίησετη στήριξή του στην υποψηφιό-τητα του κ. Μεϊμαράκη ο βουλευ-τής Ημαθίας Απ. Βεσυρόπουλος.

Της ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Η κάλυψη του κενού στη χρημα-τοδότηση του ασφαλιστικού κατά50% από αύξηση των εσόδων καικατά 50% από μειώσεις κατά κύριολόγο σε επικουρικές, εφάπαξ καιμερίσματα είναι, σύμφωνα με πλη-ροφορίες, το βασικό πλαίσιο στηνπρόταση που ετοιμάζεται να πα-ρουσιάσει η κυβέρνηση στους θε-σμούς για το φλέγον ζήτημα. Μά-λιστα, κυβερνητικές πηγές αφή-νουν ανοιχτό το να υπάρξουν «διορ-θώσεις» και σε κύριες συντάξεις,περισσότερο για λόγους συμβολι-κούς, καθώς από αυτές δεν ανα-μένεται να προκύψουν σημαντικάοφέλη. Οι «διορθώσεις» αυτές θααφορούν, σύμφωνα με την πρότα-ση που έχει πέσει στο τραπέζι, τιςυψηλές συντάξεις –άνω των 2.500ευρώ– και τις περιπτώσεις εκείνωντων συνταξιούχων που λαμβάνουνπολλαπλές συντάξεις. Η κυβέρνησηθα προσέλθει στη διαπραγμάτευσημε βασικό επιχείρημα ότι μια ορι-ζόντια μείωση στις κύριες συντά-ξεις, σαν αυτή που ζητείται απότους δανειστές, θα επιτείνει τις υ-φεσιακές τάσεις στην οικονομία.

Στο κυβερνητικό επιτελείο α-ναζητούν μέχρι την τελευταίαστιγμή εναλλακτικές για την κά-λυψη του 50% που αφορά τηναύξηση εσόδων. Κυβερνητικάστελέχη αναγνωρίζουν ότι ταπεριθώρια είναι στενά και ότι ηβασική επιλογή της κυβέρνησηςπαραμένει η πρόταση για αύξη-ση των εισφορών εργοδοτών

και εργαζομένων. Η επιμονήστην πρόταση αυτή, παρά τηναντίθεση που ήδη έχουν διατυ-πώσει οι δανειστές, προκύπτειδιότι όλες οι άλλες εναλλακτικέςπου έχουν πέσει στο τραπέζι ωςπροτάσεις δεν αποδίδουν το πο-σό που θα πρέπει να συγκεντρω-θεί, ούτε καν ικανοποιητικό πο-σοστό του. Ετσι, οι ίδιες πηγέςαναφέρουν ότι η επιβολή τέλουςστις τραπεζικές συναλλαγές έχειμεν συζητηθεί αλλά δεν είναιεύκολη επιλογή. Χθες, ο υπουρ-

γός Οικονομίας Γ. Σταθάκης α-νέφερε σχετικά (ρ/σ REAL) ότι«εμείς προσπαθούμε να βρούμεεισροές στο σύστημα, οι οποίεςθα έχουν και έναν στοιχειώδηκανόνα δικαιοσύνης. Οι επιλογέςείναι περιορισμένες. Πιθανόνμια εκδοχή φόρου επί των συ-ναλλαγών, εάν είναι μελετημένη,δεν μπορώ να την αποκλείσω».Επικαλέσθηκε, μάλιστα, το πα-ράδειγμα άλλων ευρωπαϊκώνχωρών, όπου, όπως πρόσθεσε,«για τις μεγάλες συναλλαγές υ-πάρχει κάποιος τέτοιος φόρος.Πριν αφορίσουμε ή επικροτή-σουμε, ας είναι σωστά μελετη-

μένη η οποιαδήποτε κίνηση. Εί-μαι σαφής. Εάν γίνει».

Αλλες προτάσεις που έχουν συ-ζητηθεί για τη χρηματοδότηση τουασφαλιστικού αφορούν εισροέςαπό τυχερά παιχνίδια ή ακόμη καιαπό το μελλοντικό ταμείο αποκρα-τικοποιήσεων, που θα αντικατα-στήσει το ΤΑΙΠΕΔ. Ωστόσο, οι ε-μπλεκόμενοι αναγνωρίζουν ότι γιατην πρώτη πρόταση τα περιθώριανα διοχετευθούν έσοδα στο ασφα-λιστικό είναι περιορισμένα, καθώςοι πόροι από τη φορολόγηση τυ-χερών παιχνιδιών έχει συμφωνηθείπού θα διατεθούν, ενώ για τη δεύ-τερη, ακόμα κι αν εξασφαλισθεί ησυναίνεση των εταίρων, δεν θαπροκύψουν έσοδα άμεσα.

Χθες συνεδρίασε το Κυβερνη-τικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πο-λιτικής υπό τον αντιπρόεδρο τηςκυβέρνησης, Γ. Δραγασάκη, όπουσυζητήθηκαν πτυχές του ασφα-λιστικού, αλλά και ο σχεδιασμόςπροώθησης κοινωνικών δράσεων,το αντίβαρο που προωθεί η κυ-βέρνηση στην υλοποίηση τωνσκληρών μνημονιακών μέτρων.Οπως επισημάνθηκε μετά τη συ-νεδρίαση, το ΚΥΣΚΟΙΠ θέτει ωςπροτεραιότητα για την επόμενηπερίοδο να τεθούν οι ενέργειεςγια την ανασυγκρότηση του κοι-νωνικού κράτους με δράσεις σταπεδία της κοινωνικής αλληλεγ-γύης, της καταπολέμησης της αν-θρωπιστικής κρίσης, της απασχό-λησης και της κοινωνικής οικο-νομίας, της υγείας και πρόνοιας,της παιδείας και του πολιτισμού.

Και αύξηση εισφορώνκαι μείωση συντάξεωνΗ κυβέρνηση αναζητεί ισοδύναμα για το ασφαλιστικό

<<<<<<

Εκτός από τις επικουρι-κές, εξετάζεται «κούρεμα» στις υψηλές κύριες συντάξεις άνω των 2.500 ευρώ.

Ν.Δ.: Ανυπόστατα τα σενάρια περί εμπλοκής Καραμανλή

Θέμα εξόδου της Ελλάδας από τη Σένγκεν επαναφέρει ο Μάνφρεντ ΒέμπερΤου ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ

Ως μία ακόμη έμμεση πίεση προςτην Ελλάδα για τους χειρισμούςτης κυβέρνησης κατά την προ-σφυγική κρίση γίνονται αντιλη-πτές οι τελευταίες δηλώσεις τουκ. Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλήςτης Κοινοβουλευτικής Ομάδαςτου Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος(ΕΛΚ) στο Ευρωκοινοβούλιο. Ο κ.Βέμπερ, ο οποίος είναι, επίσης,αναπληρωτής πρόεδρος των Χρι-στιανοκοινωνιστών (CSU) της Βαυ-αρίας, σε συνέντευξή του στη γερ-μανική εφημερίδα FrankfurterAllgemeine Zeitung (FAZ) τάχθηκευπέρ της πρόβλεψης για μια δια-δικασία που θα επιτρέπει τη δια-δικασία εξόδου μιας χώρας απότη Ζώνη Σένγκεν, αν αυτή δενμπορεί να φυλάξει τα σύνορά της.

«Η Ελλάδα», είπε ο Βαυαρός πο-λιτικός, «δεν προστατεύει τα σύ-νορά της, σύμφωνα με όσα ορίζειη ισχύουσα Συνθήκη του Σένγκεν,και κατά συνέπεια παραβιάζει τοευρωπαϊκό δίκαιο». Ο κ. Βέμπερκινήθηκε στην πάγια γερμανική

άποψη επί του θέματος και πρό-σθεσε επ’ αυτού: «Οταν οι χώρες-μέλη δεν είναι σε θέση να αντα-ποκριθούν στα καθήκοντά τουςγια τη διασφάλιση των εξωτερικώνσυνόρων, τότε θα πρέπει ο Frontexνα αναλαμβάνει τη φύλαξη των ε-πίμαχων συνοριακών σημείων».Ο επικεφαλής της Κ.Ο. του ΕΛΚστην Ευρωβουλή υπογράμμισεπως «το σχετικό νομοσχέδιο έχεικατατεθεί εδώ και δύο εβδομάδεςκαι ελπίζω ότι θα έχει ευρεία στή-ριξη από τις χώρες-μέλη». Και κα-τέληξε λέγοντας ότι «σε περίπτωσηπου ούτε ο Frontex δεν είναι σεθέση να διασφαλίσει τα σύνορα,τότε θα πρέπει να εξεταστεί η προ-σωρινή έξοδος μιας χώρας απότον χώρο του Σένγκεν».

Ο κ. Βέμπερ δεν άφησε χώρογια παρερμηνείες όσων δήλωσεστη FAZ, επισημαίνοντας ότι «σταελληνοτουρκικά σύνορα διασφα-λίζονται και τα γερμανικά σύνορα».Και επισήμανε: «Οταν μια χώρα-μέλος δεν είναι σε θέση να αντα-ποκριθεί πια σε υποχρεώσεις πουμε τη θέλησή της ανέλαβε, τότε

η Ευρώπη πρέπει να είναι σε θέσηνα αναλάβει τα ηνία». Ο Βαυαρόςπολιτικός πρόσθεσε πως θεωρείτην Τουρκία χώρα-κλειδί για τηναντιμετώπιση του προσφυγικούφαινομένου, λέγοντας ότι συμφέ-ρει και την Αγκυρα ο περιορισμόςτων ροών, καθώς βρίσκεται σεμια περιοχή με σημαντικές γεω-πολιτικές ανακατατάξεις.

Με αφορμή τις δηλώσεις αυτές,τις οποίες χαρακτήρισε απαράδε-κτες, προσθέτοντας ότι δεν εκ-φράζουν την πλειοψηφία του ΕΛΚ,ο υποψήφιος πρόεδρος της Ν.Δ.Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσεότι η θέση της Ελλάδας εντός Σέν-γκεν είναι αδιαπραγμάτευτη.

Τη χθεσινή συνέντευξη του κ.Βέμπερ σχολίασε και η ευρωβου-λευτής της Ν.Δ. Μαρία Σπυράκη,η οποία εξέφρασε τη διαφωνίατης και επισήμανε πως «οποιαδή-ποτε συζήτηση για έξοδο χώραςαπό το Σένγκεν υπονομεύει τηνκατάκτηση των πολιτών της Ε.Ε.για ελεύθερη διακίνηση».

Οι απόψεις του κ. Βέμπερ, ταυ-τόσημες με εκείνες του κόμματος

των Χριστιανοδημοκρατών και Χρι-στιανοκοινωνιστών στη Γερμανία,δεν είναι, βεβαίως, ούτε νέες ούτεόμως και μεμονωμένες. Σε μεγάλοτμήμα του ΕΛΚ, η ρητορική και ηστάση της ελληνικής κυβέρνησηςτους τελευταίους μήνες έναντι τωνπροσφυγών και των οικονομικώνμεταναστών γίνεται αντιληπτή ωςκατεξοχήν παράγων έλξης εκατο-ντάδων χιλιάδων ανθρώπων αρχικάπρος την Ελλάδα και εν κατακλείδιστην υπόλοιπη Ε.Ε. Από την ελ-ληνική κυβέρνηση τηρούν χαμη-λούς τόνους και εντάσσουν τη ρη-τορική Βέμπερ και στις ανάγκεςεσωτερικής πολιτικής κατανάλω-σης στη Γερμανία, η κοινή γνώμητης οποίας διχάζεται τους τελευ-ταίους μήνες για την προσφυγικήπολιτική της κ. Αγκελα Μέρκελ.

Η εκπρόσωπος των ΑΝΕΛ Μα-ρίνα Χρυσοβελώνη ενέταξε τιςαναφορές Βέμπερ σε προσπάθειατου Βερολίνου και των Βρυξελλώννα επιβάλλουν τις θέσεις τουςσχετικά με τον τρόπο που θα λει-τουργεί ο Frontex για τη φύλαξητων συνόρων.

<<<<<<

Ο Γερμανός επικεφαλήςτου Ευρωπαϊκού ΛαϊκούΚόμματος κατηγόρησετη χώρα μας ότι δεν προ-στατεύει τα σύνορά της.

«Ποτέ δεν ήταν στρατηγική της κυβέρνησης η αναζήτηση εταίρουστην Ενωση Κεντρώων» διαμηνύει το Μέγαρο Μαξίμου, «αδειάζο-ντας» κορυφαίους υπουργούς που επέλεξαν τις προηγούμενες η-μέρες να μιλήσουν κολακευτικά για τον κ. Λεβέντη, δίνοντας τροφήστα σχετικά σενάρια. Ο κίνδυνος ανάδειξης του κ. Λεβέντη σε ρυθ-μιστή των εξελίξεων, αλλά και οι χθεσινές, διόλου κολακευτικές α-ναφορές του επικεφαλής της Ενωσης Κεντρώων αναφορικά με εν-δεχόμενη παροχή στήριξης στην κυβέρνηση δείχνουν να προκα-λούν εκνευρισμό και ενόχληση στην κυβερνητική ηγεσία.Ο κ. Λεβέντης δήλωσε χαρακτηριστικά (ΣΚΑΪ) ότι, «αν κάνω τη βλακώ-δη συναλλαγή και δώσω ψήφο στον κ. Τσίπρα, θα έχω καταρρακώσειτα οράματα της νεολαίας που μας ψήφισε». Επανέλαβε δε ότι το κόμματου δεν πρόκειται να μπει μόνο του σε μια κυβέρνηση συνεργασίας, α-ναφέροντας ότι μια κυβέρνηση «έχει νόημα αν συμμετάσχουν ο ΣΥΡΙ-ΖΑ, η Ν.Δ. και η Ενωση Κεντρώων», ενώ είπε ότι «το ΠΑΣΟΚ και το Πο-τάμι δεν είναι σοβαρά κόμματα και μόνον υβρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ».

Το Μαξίμου ξορκίζει το φλερτ με Λεβέντη

Εναλλακτικές για την κάλυψη του 50% του κενού στο ασφαλιστικό ανα-ζητούν μέχρι την τελευταία στιγμή στο κυβερνητικό επιτελείο.

ΑΠΕ-

ΜΠ

Ε/ΑΛ

ΕΞΑΝ

ΔΡΟ

Σ ΒΛ

ΑΧΟ

Σ

Αναδίπλωση ΑΝΕΛπερί θητείας γυναικώνΣε χαμηλότερους τόνους συνεχίστηκε και χθες η δημόσιασυζήτηση για τις δημοσιευθείσες σκέψεις του κ. Π.Καμμένου για την πιθανότητα πρόβλεψης στρατιωτικήςθητείας και για τις γυναίκες που επιθυμούν να υπη-ρετήσουν στα Σώματα Ασφαλείας, καθώς και για τηδημιουργία στρατιωτικών λυκείων.

Παρά το γεγονός ότι η πλευρά των ΑνεξαρτήτωνΕλλήνων μειώνει την ένταση της αντιπαράθεσης, α-φήνει σαφώς να εννοηθεί ότι οι αλλαγές στον τρόπολειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων τόσο ως προςτη θητεία όσο και ως προς την εκπαίδευση μπορεί,προς το παρόν, να συνιστούν μόνο σκέψεις, αλλά ενκαιρώ θα μορφοποιηθούν σε συγκεκριμένες προτάσεις.«Γίνεται πολύ μεγάλη φασαρία για το τίποτα», σχολίασεχθες η κ. Μαρίνα Χρυσοβελώνη, εκπρόσωπος των Α-νεξαρτήτων Ελλήνων.

«Υπήρξε η εξωτερίκευση μιας σκέψης του υπουργούΕθνικής Αμυνας. Δεν έχει προχωρήσει σε τίποτα πε-ρισσότερο», πρόσθεσε η κ. Χρυσοβελώνη (MEGA), ηοποία, πάντως, δεν αρνήθηκε ότι ο πρόεδρος των ΑΝΕΛκαι υπουργός Εθνικής Αμυνας προχωρά σε σχεδιασμούςπου έχουν στόχο την περαιτέρω αναβάθμιση των Ε-νόπλων Δυνάμεων. «Οταν μιλά για στρατιωτικά λύκειακαι για στράτευση γυναικών, όχι όλων αλλά εκείνωνπου επιθυμούν να υπηρετήσουν στα σώματα ασφαλείας,κάτι παραπάνω ξέρει», δήλωσε η κ. Χρυσοβελώνη. Ηεκπρόσωπος των Ανεξαρτήτων Ελλήνων αναφέρθηκεκαι στα στρατιωτικά λύκεια, λέγοντας ότι θα δώσουνστα παιδιά που ξεκινούν για να υπηρετήσουν στις Ε-νοπλες Δυνάμεις μια πρόγευση, προκειμένου να γίνεικατανοητό αν ταιριάζουν γι’ αυτήν τη δουλειά ή όχι.

«Θα ήταν χρησιμότερο αν ο κ. Καμμένος αφιέρωνεπερισσότερη σκέψη όχι για αποπροσανατολισμό τηςκοινής γνώμης αλλά για το πώς θα τηρήσει τη δικήτου δέσμευση από τις αρχές Φεβρουαρίου του 2015για άμεση επιστροφή των μισθολογικών και συντα-ξιοδοτικών περικοπών στα εν ενεργεία και εν απο-στρατεία στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων!», δήλωσε,σχολιάζοντας τις διαρροές από την πλευρά του κ.Καμμένου, ο συντονιστής του Τομέα Εξωτερικών καιΕθνικής Αμύνης Κ. Τασούλας.

Aντίστροφα μετράει πλέον ο χρόνος για τον β΄ γύρο των εσωκομματικών εκλογών της 10ης Ιανουαρίου.

ΑΠΕ-

ΜΠ

Ε /

ΑΛΕΞ

ΑΝΔΡ

ΟΣ

ΜΠ

ΕΛΤΕ

Σ

<<<<<<

Στον προσωπικό σχεδιασμό του επικεφα-λής της Ενωσης Κεντρώων αποδίδει τιςαναφορές η Συγγρού.

Ο κ. Βέμπερ θεωρεί την Τουρκίαχώρα-κλειδί για την αντιμετώπισητου προσφυγικού.

EPA/

PATR

ICK

SEEG

ER

«Ενισχύονται»οι οικονομικοίεισαγγελείςΗ πλήρης ενίσχυση των οικονομικών εισαγγελέων μεπροσωπικό αλλά και με υλικοτεχνικές υποδομές,καθώς και η παροχή οποιασδήποτε βοήθειας προκει-μένου να διερευνηθούν κατά το δυνατόν ταχύτεραη «λίστα Μπόργιανς» και οι αντίστοιχες λίστες πουεκκρεμούν, αποφασίστηκε κατά τη χθεσινή σύσκεψημεταξύ του αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης Δη-μήτρη Παπαγγελόπουλου και του αναπληρωτή υ-πουργού Οικονομικών Τρύφωνος Αλεξιάδη.

Εν τω μεταξύ, στις 16 Ιανουαρίου αναμένεται στηνΑθήνα ο υπουργός Οικονομικών του κρατιδίου τηςΒόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, Νόρμπερτ ΒάλτερΜπόργιανς, για την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας.Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Μπόργιανς παρέδωσε τηλίστα με τους περίπου 10.000 Ελληνες καταθέτες στηUBS στα χέρια του Ελληνα υπουργού ΟικονομικώνΕυκλείδη Τσακαλώτου. Τα ποσά που καταγράφονταιστους επίμαχους λογαριασμούς αγγίζουν τα 6,5 δισε-κατομμύρια ευρώ για τα έτη 2006 και 2008.

Παρόντες στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκεήταν και οι οικονομικοί εισαγγελείς Παναγιώτης Α-θανασίου, Ελένη Τουλουπάκη, Γιάννης Δραγάτσηςκαι Χρήστος Τζούρας, ενώ παρέστη και ο γ.γ. για τηνΚαταπολέμηση της Διαφθοράς Γιώργος Βασιλειάδης.

Οι οικονομικοί εισαγγελείς επανέλαβαν τα αιτήματάτους όπως αυτά περιγράφονται στην επιστολή πουέχουν αποστείλει στον πρωθυπουργό από τον περα-σμένο Μάιο και έχει αποκαλύψει η «Κ». Ειδικότερα,τόνισαν την υποστελέχωση των υπηρεσιών και τηναναγκαία ενίσχυση του ελεγκτικού μηχανισμού με300 εξειδικευμένους ελεγκτές - χρήστες πληροφορικής,καθώς και τεχνολογικό εξοπλισμό. Οι κ. Παπαγγελό-πουλος και Αλεξιάδης συμφώνησαν στην άμεση ικα-νοποίηση των αιτημάτων τους.

Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι από την περασμένηεβδομάδα οι οικονομικοί εισαγγελείς είναι ενισχυμένοικαι σε νομικό επίπεδο, δεδομένης της τροπολογίαςπου ενσωματώθηκε στο νομοσχέδιο για το σύμφωνοσυμβίωσης και αφορά τη νομιμοποίηση αποδεικτικώνστοιχείων «παρανόμως κτηθέντων», όπως είναι οι λί-στες, με γνώμονα την πάταξη της φοροδιαφυγής καιτην επιβολή κυρώσεων σε όσους έχουν χρήματα αμ-φιβόλου προελεύσεως σε λογαριασμούς του εξωτερικού.Ειδικότερα, η επίμαχη τροπολογία δίνει τη δυνατότηταστους οικονομικούς εισαγγελείς, εφόσον τα διερευ-νώμενα αδικήματα είναι κακουργήματα, να αξιοποι-ήσουν στοιχεία, όπως εν προκειμένω οι λίστες.

ΕΥΑ ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗ

Επανέναρξη της δίκηςγια τον θάνατο ΚαρέλιΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Εξι σωφρονιστικοί υπάλληλοι δικάζονταιτη Δευτέρα 4 Ιανουαρίου στο Τριμελές Εφετείο Κακουρ-γημάτων της Θεσσαλονίκης, κατηγορούμενοι για τον ξυ-λοδαρμό που προκάλεσε τον θάνατο του Αλβανού κρα-τούμενου Ιλία Καρέλι στις φυλακές της Νιγρίτας, τονΜάρτιο του 2014. Η δίκη ξεκίνησε στις 17 Δεκεμβρίουαλλά διακόπηκε για τις 4 Ιανουαρίου του 2016, μετά τηνανάγνωση του καταλόγου των 65 μαρτύρων και ορισμένωναπό τα έγγραφα. Ο Καρέλι, που είχε σκοτώσει με κομμάτιγυαλιού τον σωφρονιστικό υπάλληλο Γιώργο Τσιρώνημέσα στις φυλακές Μαλανδρίνου, ενώ εξέτιε ποινές γιαάλλες υποθέσεις, βρέθηκε νεκρός στο κελί του λίγη ώρααφότου είχε μεταφερθεί από τις φυλακές της Αμφισσαςσε εκείνες της Νιγρίτας. Η νεκροψία-νεκροτομή έδειξεότι υπέκυψε από τραύματα που προκάλεσε ο ανελέητοςξυλοδαρμός του, με αποτέλεσμα να ασκηθεί ποινική δίωξηκαι να απαγγελθούν βαρύτατες κατηγορίες εναντίον έξισωφρονιστικών υπαλλήλων αλλά και στον διευθυντή τωνφυλακών Νιγρίτας. Η δίκη αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρονστην Αλβανία και σύμφωνα με πληροφορίες πρόκειταινα την παρακολουθήσουν μέλη ξένων διπλωματικών α-ντιπροσωπειών και ανθρωπιστικών οργανώσεων. Κατάτις ίδιες πληροφορίες, η οικογένειά του δήλωσε οικονομικήαδυναμία και δεν όρισε συνήγορο πολιτικής αγωγής.

14-OIK_ELLADA_KATHI 29/12/15 23:48 Page 14

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 15Ε Λ Λ Α Δ Α

Αναπροσαρμογή αντικειμενικών και κα-τάργηση του ΕΝΦΙΑ είναι οι δύο βα-σικότερες αλλαγές που προωθεί η κυ-βέρνηση το 2016 για τα ακίνητα. Σεκάθε περίπτωση οι φόροι που πρέπεινα επιβληθούν στους ιδιοκτήτες ακι-νήτων ανέρχονται στο ποσό των 3,2δισ. ευρώ ενώ το εισπραχθέν ποσό δενπρέπει σε καμία περίπτωση να είναιμικρότερο των 2,65 δισ. ευρώ. Αυτόπου εξετάζει η κυβέρνηση είναι να με-ταφέρει το βάρος στους έχοντες μεγάληακίνητη περιουσία, κάτι που βέβαιαδεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα τοεπιτύχει, δεδομένου ότι ο μεγάλοςόγκος των ιδιοκτητών βρίσκεται στιςμεσαίας και χαμηλής αξίας περιουσίες.Για τα δύο αυτά ζητήματα, δηλαδή τιςαντικειμενικές αξίες και τον νέο φόροπου θα διαδεχθεί τον ΕΝΦΙΑ, η κυβέρ-νηση εξετάζει τα εξής:

1. Αντικειμενικές αξίες. Τα πορίσματατων επιτροπών καταλήγουν στη μείωσητων αντικειμενικών αξιών κατά 20%σε ολόκληρη την επικράτεια. Αν καιοι αρχικές σκέψεις ήταν η μείωση ναφθάσει στο 40% των αντικειμενικών

αξιών, ωστόσο προκειμένου να μη δια-ταραχθούν τα δημοσιονομικά μεγέθητου προϋπολογισμού, αποφασίσθηκεοι μειώσεις να είναι μικρότερες, καθώςδεκάδες φόροι και τέλη υπολογίζονταιμε βάση τις αντικειμενικές αξίες. Ταυ-τόχρονα, οι νέες τιμές που ενδεχομένωςνα τεθούν σε ισχύ αναδρομικά από τις21 Μαΐου 2015 θα αναγκάσουν το ελ-ληνικό Δημόσιο να επιστρέψει χρήματασε όσους αγόρασαν ακίνητα ή απέκτη-σαν μέσω δωρεάς ή γονικής παροχής,ενώ οι όποιες αλλαγές θα μεταβάλουνκαι τα όρια στους πλειστηριασμούςπρώτης κατοικίας. Οι νέες τιμές θα ι-σχύσουν από τις 21 Μαΐου 2015 μέχρικαι το τέλος του 2016, όπου το αντι-κειμενικό σύστημα προσδιορισμού τηςαξίας των ακινήτων θα αντικατασταθείτο 2017 από ένα νέο που θα ακολουθείτην πορεία των εμπορικών τιμών καιθα επιτρέπει την αυτόματη αναπρο-σαρμογή των τιμών με βάση τις οποίεςθα φορολογούνται τα ακίνητα. Δηλαδή,κάθε φορά που θα αλλάζουν οι εμπο-ρικές τιμές των ακινήτων, θα αναπρο-σαρμόζονται αυτομάτως και οι τιμές

με βάση τις οποίες θα υπολογίζονταιοι φόροι στα ακίνητα. Σύμφωνα με πλη-ροφορίες, η επιτροπή έχει χωρίσει τηνΑθήνα σε 8 ζώνες ανάλογα με τις αντι-κειμενικές αξίες που ισχύουν σήμερα.Συγκεκριμένα: • 600 - 1.000 ευρώ/τ.μ.• 1.050 - 1.500 ευρώ/τ.μ. • 1.550 - 2.000ευρώ/τ.μ. • 2.050 - 2.500 ευρώ/τ.μ. •2.550 - 3.000 ευρώ/τ.μ. • 3.050 - 3.500ευρώ/τ.μ. • 3.550 - 4.000 ευρώ/τ.μ. •4.050 ευρώ/τ.μ. και άνω.

Στις δύο πρώτες ζώνες ή, διαφορε-τικά, στις «φθηνές» περιοχές, η μείωσηθα είναι της τάξης του 5%-10%. Στις«μεσαίες» περιοχές και συγκεκριμένασε αυτές που το τετραγωνικό μέτροκυμαίνεται από 1.550 έως 3.000, η μεί-ωση θα είναι 15%-20%. Στις «ακριβές»περιοχές η μείωση θα είναι της τάξηςτου 10%. Πάντως οι νέες τιμές πουπροτείνονται από την επιτροπή σε κα-μία περίπτωση δεν αποτυπώνουν τηνπραγματική κατάσταση που επικρατείσήμερα στην αγορά ακινήτων. Αντί-θετα, οι στρεβλώσεις διατηρούνταικυρίως στις ακριβές περιοχές, δεδο-μένου ότι οι αντικειμενικές αξίες υπο-

λείπονται σε αρκετές περιπτώσεις έωςκαι 50% των εμπορικών. Ο αντίλογοςπου διατυπώνεται από μέλη της επι-τροπής είναι ότι δεν είναι δυνατόν νααπεικονίσει κάποιος την πραγματικήκατάσταση της αγοράς δεδομένου ότιοι πράξεις- αγοραπωλησίες στις ακριβέςπεριοχές είναι ελάχιστες.

2. Νέος φόρος ακινήτων. Στις προθέσειςτης κυβέρνησης είναι η κατάργηση τουΕνιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτωνκαι η δημιουργία ενός νέου φόρου πουθα έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικάμε τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας. Μά-λιστα, η κυβέρνηση επιθυμεί να θεσπίσειαφορολόγητο όριο ύψους 50.000 ευρώ,κάτι όμως που ενδέχεται να μην κατα-στεί εφικτό δεδομένου ότι οι περισσό-τερες περιουσίες κυμαίνονται μεταξύ50.000 - 100.000 ευρώ. Μια τέτοια κίνησηθα δημιουργήσει τεράστια προβλήματαως προς την είσπραξη των 2,65 δισ.ευρώ που έχει συμφωνηθεί με τους δα-νειστές της χώρας. Ταυτόχρονα θα ο-δηγούσε στην υπέρμετρη φορολόγησητων λίγων ιδιοκτητών που κατέχουνπολύ μεγάλη ακίνητη περιουσία.

Φορολόγηση και νομιμοποίηση τωναδήλωτων εισοδημάτων, κατάργησηφοροαπαλλαγών, αλλαγές στα τεκ-μήρια διαβίωσης και την κλίμακαφορολογίας εισοδήματος, νέος φόροςακινήτων και ενδεχομένως ενεργο-ποίηση του περιουσιολογίου περι-λαμβάνονται στην ατζέντα της κυ-βέρνησης για το 2016.

Το σχέδιο νόμου για την εθελο-ντική αποκάλυψη αδήλωτων εισο-δημάτων είναι ήδη έτοιμο και, εφό-σον οι δανειστές δώσουν το τελικόok, θα κατατεθεί στη Βουλή προςψήφιση στις αρχές Ιανουαρίου μαζίμε τις διατάξεις για το περιουσιολόγιο.

Αντίθετα, δεν έχει ξεκινήσει ακόμαη επεξεργασία της νέας κλίμακαςφορολογίας για τα εισοδήματα του2016, καθώς και οι συζητήσεις γιατην αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ απόέναν νέο φόρο που θα προσιδιάζει

με τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας.Σύμφωνα με πληροφορίες στις προ-θέσεις της κυβέρνησης είναι:

1. Η φορολόγηση των αδήλωτων ει-σοδημάτων. Ο φόρος για τη νομιμο-ποίηση των κεφαλαίων θα υπολο-γίζεται με βάση τη φορολογική κλί-μακα του εισοδήματος των φυσικώνπροσώπων του έτους κατά το οποίοαποκτήθηκαν τα κεφάλαια. Η επι-λογή του έτους θα είναι δικαίωματου φορολογουμένου. Οσοι επανα-πατρίσουν τα κεφάλαιά τους από τοεξωτερικό στην Ελλάδα θα έχουνσημαντική έκπτωση από τον φόρο,ενώ όσοι απλώς τα δηλώσουν καιτα διατηρήσουν στο εξωτερικό θαέχουν μικρότερη έκπτωση. Το ίδιοισχύει και για όσους αποκαλύψουντα εισοδήματα που διατηρούν στηνΕλλάδα και βρίσκονται εντός ή εκτόςτραπεζικού συστήματος.

Στη ρύθμιση για τη νομιμοποίησητων αδήλωτων εισοδημάτων θα πε-ριληφθούν και υποθέσεις για τις ο-ποίες έχει ήδη ξεκινήσει ο έλεγχος,αλλά δεν έχει τελεσιδικήσει στα δι-καστήρια.

2. Η κατάργηση των φοροαπαλλαγών.Οι 716 φοροαπαλλαγές που κοστίζουνστον προϋπολογισμό περίπου 3 δισ.ευρώ ετησίως θα επανεξεταστούναπό μηδενική βάση. Θα διατηρηθούνμόνον εκείνες που απευθύνονται σεευαίσθητες κοινωνικές ομάδες.

3. Η νέα φορολογική κλίμακα. ΤονΦεβρουάριο του 2016 θα ξεκινήσειο διάλογος για τη φορολογική με-ταρρύθμιση που θα εφαρμοστεί απότα εισοδήματα που θα αποκτήσουνοι φορολογούμενοι από την 1η Ια-νουαρίου του 2016.

Η νέα κλίμακα για τα εισοδήματατου 2016 θα γίνει προοδευτικότερημε περισσότερα κλιμάκια, σύμφωναμε τον αναπληρωτή υπουργό Οικο-νομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη. Το α-φορολόγητο όριο (των 9.550 ευρώ)θα διατηρηθεί στα ίδια επίπεδα καιθα συνδυαστεί με τη χρήση του «πλα-στικού χρήματος».

Από το 2016 η εισφορά αλληλεγ-γύης θα ενσωματωθεί στη φορολο-γική κλίμακα. Το οικονομικό επιτελείοσχεδιάζει να μεταφέρει το βάρος σταυψηλότερα εισοδήματα, χωρίς ω-στόσο να έχει καθορισθεί το ύψοςή διαφορετικά οι εισοδηματικές τά-ξεις που θα επιβαρυνθούν περισσό-τερο.

4. Το «πλαστικό χρήμα». Από το νέοέτος καθίσταται υποχρεωτική η χρή-ση των καρτών στις καθημερινέςσυναλλαγές, αφού οι φορολογούμε-νοι, για να διατηρήσουν το αφορο-λόγητο όριο αλλά και τις εκπτώσειςφόρου που θα διατηρηθούν για ταεισοδήματα του 2016, θα πρέπει ναπραγματοποιούν όλες τις δαπάνεςπου δηλώνουν στη φορολογική τουςδήλωση με «πλαστικό χρήμα».

Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέ-διο που επεξεργάζεται ο αναπληρω-τής υπουργός Οικονομικών ΤρύφωνΑλεξιάδης προβλέπει τη θέσπισηκλίμακας με διαφορετικά ποσοστάδαπανών ανά εισοδηματική κατη-γορία, που θα πρέπει να γίνονται μεχρήση κάρτας.

Εναλλακτικά, εξετάζεται όλοι οιφορολογούμενοι να συγκεντρώνουνμέσω καρτών το 20% του εισοδήμα-τός τους, προκειμένου να διατηρηθείτο αφορολόγητο όριο των 9.550 ευρώ.Από το 2016 οι αγορές καταναλωτι-κών ή μη αγαθών, οι πληρωμές γιαφροντιστήρια, ιδιωτικά σχολεία, ε-νοίκια, ιατρικά έξοδα, νοσήλια, βοη-θητικό προσωπικό, ξενοδοχεία, ε-στιατόρια, ταβέρνες, μπαρ και οποι-αδήποτε αγορά κινητών και ακίνητωνπεριουσιακών στοιχείων θα πρέπεινα γίνονται με «πλαστικό χρήμα».

ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ

<<<<<<

Οι αγορές καταναλωτικών ή μη αγαθών, οι πληρωμές για φροντιστήρια, ιδιωτικά σχολεία, ενοίκια και οποιαδήποτε αγορά κινητών και ακίνητωνπεριουσιακών στοιχείων θα πρέπει να γίνονται με «πλαστικό χρήμα».

Κατάργηση απαλλαγώνκαι νέα κλίμακα το 2016

Με πλασματικές αντικειμενικές και ο νέος φόρος ακινήτων

Του ΠΡΟΚΟΠΗ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ 

Με πρόσθετεςφορολογικές επιβαρύνσειςγια έβδομη συνεχόμενη χρονιά θα βρε-θούν αντιμέτωποι μισθωτοί, συνταξι-ούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες και ε-πιχειρήσεις. Οι επιπλέον φόροι που κα-λούνται να πληρώσουν το 2016 ξεπερ-νούν τα 2,2 δισ. ευρώ, τη στιγμή που ηφοροδοτική τους ικανότητα έχει ήδη ε-ξαντληθεί. Μάλιστα, την τελευταία ε-ξαετία τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τιςεφορίες ή, διαφορετικά, οι φόροι πουδεν κατάφεραν να πληρώσουν οι φορο-λογούμενοι προσεγγίζουν τα 53 δισ. ευ-ρώ. Οι νέες επιβαρύνσεις θα αποτυπω-θούν στα εκκαθαριστικά σημειώματατων φορολογικών δηλώσεων του 2016,οι οποίες θα υποβληθούν νωρίτερα απόκάθε άλλη φορά και συγκεκριμένα απότον Φεβρουάριο του νέου έτους. Στη Γε-νική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων έ-χουν ξεκινήσει τις αλλαγές στο έντυποτης φορολογικής δήλωσης, όπου ανα-μένεται να τροποποιηθούν ορισμένοικωδικοί όπως αυτός των αποδείξεωνκαι των ανείσπρακτων ενοικίων. Ειδι-κότερα, οι επιπλέον φόροι που θα πλη-ρωθούν το 2016 θα προέλθουν:

1. Εισφορά αλληλεγγύης. Τα φυσικάπρόσωπα που το 2015 απέκτησαν εισο-δήματα πάνω από 30.000 ευρώ με τηνεκκαθάριση της φορολογικής τους δή-

λωσης θα κληθούν να πληρώσουν επι-πλέον φόρους εξαιτίας της αναδρομικήςαύξησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγ-γύης από την 1η Ιανουαρίου 2015. Συ-γκεκριμένα, με τα νέα εκκαθαριστικάθα πληρώσουν την αυξημένη εισφοράαλληλεγγύης για τα εισοδήματα από μι-σθούς και συντάξεις που απέκτησαναπό την 1η Ιανουαρίου 2015 μέχρι καιτον Ιούλιο του 2015 που ενεργοποιήθηκεη αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης.Οι συντελεστές ειδικής εισφοράς αλλη-λεγγύης για ετήσια εισοδήματα άνω των30.000 ευρώ έχουν διαμορφωθεί πλέον: • Στο 2% από 1,4% για εισοδήματα από30.001 έως 50.000 ευρώ.• Σε 6% από 2,8% για εισοδήματα από50.0001 έως 100.000 ευρώ.• Σε 6% από 2,8% για εισοδήματα από100.001 έως 500.000 ευρώ.• Στο 8% από 2,8% για εισοδήματα άνωτων 500.000 ευρώ.

2. Μισθωτοί και συνταξιούχοι. Το 2016θα βρεθούν αντιμέτωποι με αλλαγές στηφορολογία των εισοδημάτων τους καθώςσχεδιάζονται αλλαγές στους συντελεστέςκαι στη φορολογική κλίμακα που ενδε-χομένως να οδηγήσουν στην αύξησητης μηνιαίας παρακράτησης. Το αφορο-λόγητο όριο των 9.500 ευρώ θα «χτίζεται»αποκλειστικά με δαπάνες που έχουνπραγματοποιηθεί με πλαστικό χρήμα.

3. Εισοδήματα από ενοίκια. Περισσότε-

ρους φόρους ύψους 142,2 εκατ. ευρώφέρνει το 2016 για τους ιδιοκτήτες α-κινήτων που εισπράττουν ενοίκια. Γιατα εισοδήματα αυτά, σύμφωνα με τομνημόνιο, θα αυξηθούν οι συντελεστές

φορολόγησης από το 11% στο 15% (γιαεισοδήματα έως 12.000 ευρώ) και απότο 33% στο 35% (για εισοδήματα απόενοίκια άνω των 12.000 ευρώ). Ωστόσο,στις σκέψεις του οικονομικού επιτελείου

είναι η τροποποίηση της υφιστάμενηςκλίμακας με σκοπό αυτή να γίνει περισ-σότερο προοδευτική με περισσότερακλιμάκια. Στόχος είναι να μεταφερθείτο φορολογικό βάρος στα υψηλότερα

εισοδηματικά κλιμάκια. Η αύξηση τωνφόρων στα ενοίκια θα είναι αναδρομική,καθώς αφορά τα εισοδήματα του 2015

4. Ελεύθεροι επαγγελματίες. Τα τελευ-ταία χρόνια οι 700.000 ελεύθεροι επαγ-γελματίες έχουν υποστεί τις περισσό-τερες φορολογικές αλλαγές. Το 2016 οιαλλαγές θα είναι ιδιαίτερα σκληρές δε-δομένου ότι, με την εκκαθάριση της φο-ρολογικής δήλωσης που θα υποβάλουν,θα κληθούν να πληρώσουν αυξημένηπροκαταβολή φόρου. Συγκεκριμένα, ηπροκαταβολή φόρου εισοδήματος έχειαυξηθεί για τα εισοδήματα του 2015από 55% σε 75% ενώ για τα εισοδήματατου 2016 εκτοξεύεται στο 100%. Στουςφορολογουμένους που θα επιβαρυνθούνπεριλαμβάνονται και τα «μπλοκάκια».

5. Επιχειρήσεις. Τα κέρδη των επιχει-ρήσεων του 2015 θα φορολογηθούν τοεπόμενο έτος με νέο υψηλότερο συντε-λεστή, ο οποίος διαμορφώθηκε σε 29%από σε 26%. Οι ομόρρυθμες και ετερόρ-ρυθμες εταιρείες θα πληρώσουν και αυ-ξημένη προκαταβολή φόρου εισοδήμα-τος αφού ο συντελεστής από 55% ανέ-βηκε στο 75%. 

6. Αγρότες. Η προκαταβολή φόρου ει-σοδήματος που θα πληρώσουν το 2016με την εκκαθάριση των φορολογικώνδηλώσεων αυξάνεται από το 55% στο75%. Επίσης αυξάνεται ο φορολογικόςσυντελεστής από το 13% στο 20%.

Πρωτοχρονιά με ισχυρή φορολογική καταιγίδαΕξι πρόσθετες επιβαρύνσεις για επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα τίθενται σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου

Περισσότερους φόρους ύψους 142,2 εκατ. ευρώ φέρνει το 2016 για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που εισπράττουν ενοίκια.

15-OIK_ELLADA_KATHI 29/12/15 20:03 Page 15

16 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015Ε Λ Λ Α Δ Α

Της ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΤΖΩΡΤΖΗ

Ως πρώτο crash test για να αποφύγουντην πώληση δανείων θα λειτουργήσειη ανταπόκριση των δανειοληπτών στοκάλεσμα των τραπεζών, που έχει ήδηξεκινήσει μέσω των ειδοποιητηρίωνπου αποστέλλονται μαζικά. Οι τράπεζες,σε αυτήν τη φάση, δρομολογούν τη δη-μιουργία κοινών εταιρειών που θα δια-χειρίζονται τα «κόκκινα» δάνεια, θα α-πευθύνονται δηλαδή στον οφειλέτη γιανα του προτείνουν λύσεις με βάση τιςδυνατότητές του. Το χαρτοφυλάκιο θαπαραμείνει στην τράπεζα και τον τελικόλόγο για τη λύση που θα προτείνεταιθα έχει η ίδια η τράπεζα σε συνεργασίαμε τον δανειολήπτη.

«Εάν οι δανειολήπτες ανταποκριθούνκαι έρθουν σε συνεννόηση με την τρά-πεζα, η τελευταία δεν έχει λόγο να με-ταβιβάσει το δάνειο σε τρίτο», υποστη-ρίζουν τραπεζικά στελέχη. Οπως εξηγούν,«η πώληση είναι μια δύσκολη διαδικασίακαι, με δεδομένο ότι οι τιμές στην αγοράγια τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια δια-μορφώνονται χαμηλά (κάτω από το 10%),η τράπεζα θα καταφύγει στην πώλησημόνο εάν η προσπάθεια διαχείρισής τουςαποτύχει». Ετσι, η διαδικασία της πώ-λησης θα αποτελέσει το τελευταίο κα-ταφύγιο των τραπεζών και αφού έχουνεξαντλήσει κάθε άλλη προσπάθεια. Οι

πρώτες άδειες για τη λειτουργία και στηχώρα μας των εταιρειών διαχείρισης μηεξυπηρετούμενων απαιτήσεων θα δοθούνστις αρχές Φεβρουαρίου, και το βέβαιοείναι ότι τρεις τουλάχιστον –Alpha,Eurobank και Πειραιώς– από τις τέσσεριςσυστημικές τράπεζες θα καταφύγουνσε τέτοιες επιλογές, αναζητώντας πιοενεργητικούς τρόπους για πιο αποτελε-σματική αντιμετώπιση του προβλήματος.Η πρώτη εταιρεία με αυτά τα χαρακτη-ριστικά θα είναι αποτέλεσμα συνεργασίαςτης Alpha Bank και της ισπανικής Aktua,που έχουν δρομολογήσει τη συνεργασίατους εδώ και έναν χρόνο περίπου.

Την ίδια στιγμή, το ενδιαφέρον τουςγια τη μετεξέλιξή τους με βάση το νέοθεσμικό πλαίσιο δεν κρύβουν και οι πι-στοποιημένες εταιρείες διαχείρισης πουλειτουργούν σήμερα, οι γνωστές εισπρα-κτικές εταιρείες, οι οποίες, με βάση τοισχύον καθεστώς, δεν μπορούν ούτε νααγοράζουν χαρτοφυλάκια, αλλά ούτε καινα κάνουν νομικές ενέργειες για την α-νάκτηση της οφειλής. Ο ρόλος τους πε-ριορίζεται στην απλή ενημέρωση τουοφειλέτη. Στον τομέα των «κόκκινων»δανείων δραστηριοποιούνται σήμερακαι οι δικηγορικές εταιρείες, οι οποίεςδεν εποπτεύονται ούτε από τη ΓενικήΓραμματεία Καταναλωτή ούτε από τηνΤράπεζα της Ελλάδος, αλλά έχουν, πέρααπό το δικαίωμα της ενημέρωσης, και

το δικαίωμα να προχωρούν σε νομικέςενέργειες. Σύμφωνα με πληροφορίες,μεγάλη δικηγορική εταιρεία φέρεται ναεπιδιώκει επίσης να μετεξελιχθεί σε ε-ταιρεία διαχείρισης απαιτήσεων από μηεξυπηρετούμενα δάνεια. Οι τράπεζες ε-πιμένουν ότι η μεταβίβαση χαρτοφυλα-κίων στεγαστικών ή μικρών επιχειρη-ματικών δανείων είναι πρόωρη και υ-ποστηρίζουν ότι από την αρχή του χρό-νου όλα τα δεδομένα είναι πλέον στοτραπέζι. Εχοντας πλέον απευθύνει πρό-σκληση στο 80% των δανειοληπτών πουεμφανίζουν καθυστέρηση άνω του ενόςμήνα, αναμένουν την ανταπόκριση πουθα έχει το κάλεσμα για την εξεύρεσηκοινής λύσης. Με δεδομένη την υπο-χρέωση που ορίζεται από τον ΚώδικαΔεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδοςγια τους δανειολήπτες να συνεργαστούνκαι να προσκομίσουν όλα τα αναγκαίαστοιχεία σε σχέση με την οικονομικήκαι την περιουσιακή τους κατάσταση,εκτιμούν ότι το πρώτο εξάμηνο του 2016το τοπίο θα έχει ξεκαθαρίσει.

Μέχρι στιγμής, η ανταπόκριση είναιχαμηλή και, όπως προκύπτει από τηνεικόνα που μεταφέρεται από τα ειρη-νοδικεία, η αιτία είναι η μαζική προ-σφυγή στις διατάξεις του νόμου Κατσέ-λη, που επιτρέπει την ένταξη στο προη-γούμενο ευνοϊκό καθεστώς έως τα τέλητου χρόνου.

Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗ

Ετος δραστικών αλλαγών στον επιχει-ρηματικό χάρτη θα είναι το 2016, κα-θώς η αντιμετώπιση του μεγάλου προ-βλήματος των «κόκκινων» επιχειρη-ματικών δανείων θα πυροδοτήσειέναν μεγάλο κύκλο εξαγορών-συγχω-νεύσεων και ευρύτερων ανακατατά-ξεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, πολύσύντομα θα ανακοινωθεί η αναδιάρ-θρωση των δανείων της εταιρείας Νί-κας, τα οποία σήμερα δεν μπορεί ναεξυπηρετεί, με παράλληλη είσοδο νέουστρατηγικού επενδυτή, του κ. ΣπύρουΘεοδωρόπουλου του ομίλου Chipita.Στην τελική ευθεία βρίσκεται και ηαναδιάρθρωση των δανείων της ΜΕ-ΒΓΑΛ, με την είσοδο Γερμανών επεν-δυτών, ενώ πριν από λίγες ημέρες α-νακοινώθηκε η συμφωνία για την ε-ξαγορά της αλυσίδας Βερόπουλος απότην εταιρεία ΜΕΤΡΟ, συμφερόντωντης οικογένειας Παντελιάδη, που ε-λέγχει τα My Market. Η αλυσίδα Βε-ρόπουλος οδηγήθηκε σε αδιέξοδο καιαδυναμία εξυπηρέτησης των υποχρε-ώσεών της, και η εξαγορά της από τηΜΕΤΡΟ ουσιαστικά αποτελεί μια πε-ρίπτωση αναδιάρθρωσης υποχρεώ-σεων με την είσοδο νέων επενδυτών.Τους επόμενους μήνες, υπογραμμίζουντραπεζικές πηγές, θα σημειωθεί μπα-ράζ ανάλογων κινήσεων με την ανα-διάρθρωση επιχειρήσεων, που βρί-σκονται σε αδιέξοδο λόγω υπερδα-νεισμού. Πολλές κινήσεις θα πραγ-ματοποιηθούν στους κλάδους τουτουρισμού, της βιομηχανίας, των κα-τασκευών κ.ά.

Ωστόσο, υπογραμμίζουν ότι προ-ϋπόθεση γι’ αυτό είναι η πολιτικήσταθερότητα και η ομαλή υλοποίησητης συμφωνίας Ελλάδας-εταίρων. Ο-πως σημειώνουν, προϋπόθεση γιατην επανεκκίνηση της οικονομίαςείναι η πολιτική σταθερότητα και ηυλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, πουείναι απαραίτητες για τη σταδιακήαποκατάσταση της εμπιστοσύνηςπρος τη χώρα.

Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, α-ναδιαρθρώσεις θα πραγματοποιηθούνμόνον σε βιώσιμες επιχειρήσεις καιυπό την προϋπόθεση ότι παράλληλαθα ενισχυθούν με νέα κεφάλαια πουθα εισφέρουν είτε οι υφιστάμενοι μέ-τοχοι είτε νέοι επενδυτές. Κατόπιν,θα πρέπει να κατατεθεί νέο businessplan το οποίο να εγκριθεί από τηντράπεζα, ενώ απαιτούνται και δρα-στικές διοικητικές αλλαγές. Οσο με-

γαλύτερη είναι η αναδιάρθρωση, τόσοπιο έντονη θα είναι η παρουσία τωντραπεζών, που θα φτάνει μέχρι τηντοποθέτηση εκπροσώπων των πιστω-τικών ιδρυμάτων στην ανώτατη διοί-κηση. «Σε πρώτο χρόνο», σημειώνουνστην «Κ» επιτελικά στελέχη τραπεζών,«οι αναδιαρθρώσεις αφορούν την ε-πιμήκυνση της διάρκειας και τη μείωσητου επιτοκίου, ώστε οι επιχειρήσειςνα μπορούν να αντιμετωπίζουν τις υ-ποχρεώσεις τους. Ενδεχόμενη απομεί-ωση, "κούρεμα" του δανείου, θα γίνειμόνον αν δεν γίνεται αλλιώς και αφούυπάρξει η σχετική νομοθετική ευελιξία».Το μέγα ζητούμενο, σημειώνουν, είναιοι επιχειρήσεις να επανέλθουν σε βιώ-σιμη πορεία, με ένα νέο αποτελεσμα-τικότερο μάνατζμεντ, με την ενίσχυσητων ιδίων κεφαλαίων και την αναγκαίαανακούφιση στις δανειακές υποχρεώ-σεις, ώστε να μπορούν να τις εξυπη-ρετούν με κάποια άνεση.

Σε ό,τι αφορά το θεσμικό πλαίσιο,τονίζουν, αν και το τελευταίο διάστημα

έχουν γίνει σημαντικές κινήσεις, ω-στόσο εξακολουθούν –ειδικά για ταεπιχειρηματικά δάνεια– να υπάρχουνπολλά εμπόδια και δυσκολίες που ευ-νοούν την ανάπτυξη καταχρηστικώνσυμπεριφορών. Υπογραμμίζουν ότι ηδιατήρηση στη ζωή επιχειρήσεων-ζό-μπι, δηλαδή επιχειρήσεων που δενείναι βιώσιμες λόγω υψηλού ανταγω-νισμού, μολύνει τον ανταγωνισμό κα-θώς, έχοντας –χωρίς να δικαιούνταικαι κυρίως χωρίς να έχουν προοπτι-κή– πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό,λειτουργούν με αθέμιτες τακτικές μεκίνδυνο να μολύνουν και τις υγιείς ε-πιχειρήσεις.

Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημαστοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος,το σύνολο των μη εξυπηρετούμενωνανοιγμάτων των τραπεζών ανήλθεστο τέλος Ιουνίου στο 41,1% έναντι39,8% στο τέλος Δεκεμβρίου 2014. Σεό,τι αφορά την κλαδική εικόνα τωνμη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικώνδανείων, οι κλάδοι ενέργεια και πε-τρελαιοειδή (3,5%), ναυτιλία (28,8%)και υγεία (33,1%) εμφανίζουν τα χα-μηλότερα ποσοστά μη εξυπηρετού-μενων ανοιγμάτων συγκριτικά με τουςυπόλοιπους. Αντίθετα, τα υψηλότεραποσοστά μη εξυπηρετούμενων ανοιγ-μάτων εμφανίζουν δύο υποκλάδοι τηςμεταποίησης, δηλαδή η κλωστοϋφα-ντουργία (71%) και η βιομηχανία χάρ-του, ξύλου και επίπλων (63%), καθώςκαι ο αγροτικός κλάδος (61,4%).

Υστατη λύση θα αποτελέσει για τις τράπεζεςη πώληση στεγαστικών δανείων σε τρίτους

Κύμα εξαγορών και συγχωνεύσεων φέρνειη ρύθμιση «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων

<<<<<<

Αναδιάρθρωση χρέουςπροβλέπεται μόνο για βιώσιμες επιχειρήσεις που θα ενισχυθούν με νέα κεφάλαια από υφιστά-μενους ή νέους μετόχους.

464 επιχειρήσεις-ζόμπιστερούν χρηματοδότησηκαι τζίρο από την οικονομίαΠαγιδευμένος δανεισμός 12,5 δισ. ευρώ και καθαρά έσοδα 11,3 δισ. σε μη βιώσιμες εταιρείες, σύμφωνα με έκθεση της PwC

Ποια όμως μπορεί να είναι τα οφέληγια την ευρύτερη οικονομία από τηνεξαφάνιση των zombies;

H εξέλιξη αυτή θα απελευθερώσειχώρο για να αναπτυχθούν οι υπόλοι-πες εταιρείες, αναφέρει η PwC, εκτι-μώντας πως κύκλος εργασιών της τά-ξης των 11 δισ. περίπου θα ανακα-τανεμηθεί στις υπόλοιπες υγιείς επι-χειρήσεις, αυξάνοντας τον υφιστά-μενο τζίρο τους κατά 10% περίπουκαι δημιουργώντας παράλληλα ανά-γκες για νέες επενδύσεις και προ-σλήψεις προσωπικού.

«Η αναδιάρθρωση ή και η διαγραφήδανείων θα επιφέρουν ζημιές στιςτράπεζες, οι οποίες όμως μετά τηνπρόσφατη ανακεφαλαιοποίησή τουςείναι έτοιμες να τις απορροφήσουν.Μεγαλύτερο πρόβλημα ενδεχομένωςνα προκληθεί στους προμηθευτές

των zombies, τους οποίους θα πρέπεινα είναι έτοιμες οι τράπεζες να στη-ρίξουν, για να μην υπάρξουν αλυσι-δωτές αρνητικές καταστάσεις», το-νίζει. «Βραχυπρόθεσμα θα χαθούνθέσεις εργασίας, αλλά ένα σημαντικόμέρος αυτών θα ανακτηθεί από τηναύξηση του κύκλου εργασιών των υ-πολοίπων και από νέες επενδύσεις».

Ποιοι κλάδοι αναμένεται να ωφε-ληθούν περισσότερο; Η ελαφριά βιο-μηχανία, οι κατασκευές, η ψυχαγωγία,οι μεταφορές και τα logistics, καθώςκαι το λιανεμπόριο εκτιμάται ότι μπο-ρεί να αποκτήσουν έντονη δυναμικήανάπτυξης, ενώ εξ αυτών η ψυχαγω-γία, οι μεταφορές και τα logistics, τολιανεμπόριο, η εμπορία καυσίμωνκαι η υγεία θα αλλάξουν σημαντικάώστε να ανταποκριθούν στις νέεςσυνθήκες.

Του ΗΛΙΑ Γ. ΜΠΕΛΛΟΥ

Η επικείμενη έναρξη ενεργού διαχεί-ρισης των μη εξυπηρετούμενων επι-χειρηματικών δανείων, μετά την ψή-φιση του σχετικού νόμου και την α-ναμενομένη περαιτέρω εξειδίκευσήτου στις αρχές του 2016, επαναφέρειδυναμικά στο προσκήνιο το πρόβληματων μη βιώσιμων ομίλων και τη δυ-νητική χρηματοδότηση που μπορείνα απελευθερώσει για την οικονομίαη έξοδός τους από την αγορά.

Αυτό επισημαίνει η PricewaterhouseCoopers (PwC) που επανέρχεται με με-λέτη της στο ζήτημα, χαρακτηρίζονταςμάλιστα πολλές από αυτές τις υπερ-δανεισμένες επιχειρήσεις «zombies».Υπό αυτόν τον προσδιορισμό κατα-τάσσει όλες εκείνες τις εταιρείες πουδεν μπορούν να αναπτυχθούν, έχουναρνητική κερδοφορία και αδυναμία ε-ξυπηρέτησης των δανείων τους. Τονόρο για τους ελληνικούς αυτούς ομίλουςέβαλε πρώτη φορά στο τραπέζι η PwCπρο διετίας σε μελέτη της με τίτλο«Stars & Zombies: Οι ελληνικές επι-χειρήσεις βγαίνοντας από την κρίση».

Οπως αναφέρει και πάλι τώρα, «ταzombies έχουν την τάση να κατα-στρέφουν κεφάλαια, να εξαφανίζουντα ταμειακά διαθέσιμα και να εξα-ντλούν τις πιστώσεις της αγοράς». Εί-ναι υπερχρεωμένες εταιρείες των ο-ποίων τα περιουσιακά στοιχεία αξιο-ποιούνται μερικώς, επισημαίνει καιεξηγεί πως καθώς ο αριθμός τους αυ-ξάνεται, «υπονομεύουν τους ισολο-γισμούς των τραπεζών και αφαιμάσ-σουν κεφάλαια από άλλες εταιρείεςμε τις οποίες συναλλάσσονται». Απόένα δείγμα 2.824 εταιρειών με ετήσιαέσοδα άνω των 10 εκατ. έκαστη γιατην περίοδο 2008-2013, το 16,5% αυ-τών είναι, σύμφωνα με τη PwC, zombieμε μη βιώσιμο χρέος, που αποτελούν–όπως σημειώνει– παγιδευμένα δά-νεια, με 11,3 δισ. έσοδα και 12,5 δισ.καθαρού δανεισμού.

Εάν διακοπτόταν η ύπαρξη τωνzombies σε μία ημέρα, αναφέρει χα-

ρακτηριστικά ο συμβουλευτικός οί-κος, θα γινόταν σοβαρή ανακατάταξηέτσι ώστε να εξυπηρετηθεί η υπάρ-χουσα ζήτηση από τις εναπομένουσεςεταιρείες. Αυτό με τη σειρά του θαέδινε ώθηση στις εταιρείες αυτές καισε ολόκληρους κλάδους, προσθέτο-ντας ανάπτυξη, απασχόληση και ε-πενδύσεις.

Ο ενάρετος κύκλος μετά την εξα-φάνιση των zombies θα τροφοδοτηθείαπό την αυξανόμενη ανάπτυξη καιθα οδηγήσει σε βελτιωμένη κερδο-φορία. Από την άλλη πλευρά, απαιτείνέα χρηματοδότηση, τονίζει η PwC.Ομως η εξυγίανση της οικονομίας καιτων τραπεζών, που η παραπάνω δια-δικασία συνεπάγεται, εκτιμάται πως

θα έχει θετικό αντίκτυπο στο ΑΕΠ,στις επενδύσεις και στην απασχόλησημεσοπρόθεσμα.

«Η αναγνώριση των zombies με πα-γιδευμένο δανεισμό και η διαχείρισητων “almost zombies” αποτελούν τηβασική πρόκληση, αφού οι εκκαθαρί-σεις εταιρειών, οι αναδιαρθρώσεις δα-νείων και οι δείκτες πραγματικής ε-ξυγίανσης των μη εξυπηρετούμενωνδανείων κινούνται έως τώρα σε πολύχαμηλά επίπεδα», εκτιμά η PwC.

Κατά τον οίκο, στην Ελλάδα υπάρχειμεγάλος αριθμός zombies και almostzombies εταιρειών προς αξιολόγηση,όμως «τα συστήματα των τραπεζώνακόμα, σε μεγάλο βαθμό, επικεντρώ-νονται στην εξυπηρέτηση νέων δα-νείων και όχι στη διαχείριση των μηεξυπηρετούμενων δανείων», αναφέρει

η PwC σε παρουσίασή της με ημερο-μηνία Νοέμβριος 2015.

Θεωρεί πως η κουλτούρα των τρα-πεζών αλλά και η εν γένει συμπεριφοράτων στελεχών είναι περισσότερο προ-σανατολισμένη στους ενεργούς δα-νειολήπτες παρά στους οφειλέτες. «Ταδιαθέσιμα δεδομένα και πληροφορίεςπου απαιτούνται ώστε να γίνουν α-ξιολογήσεις και να αποφασισθούν οιαναχρηματοδοτήσεις είναι περιορι-σμένα, ελλιπή ή και ανακριβή». Ση-μειώνεται πως συνήθως εμπλέκονταιπερισσότερες από μία τράπεζες σταεταιρικά δάνεια, με διαφορετικές προ-βλέψεις και διαφορετικές εγγυήσειςστο ίδιο περιουσιακό στοιχείο, κάνο-ντας έτσι τη λήψη αποφάσεων πολύδύσκολη, ενώ οι αξίες των εξασφαλί-σεων, κυρίως αν είναι ακίνητα, έχουνμειωθεί σημαντικά καθώς η αγοράείναι σε ύφεση, κι έτσι προστίθεταιακόμα ένα εμπόδιο στην αντιμετώπισητων μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Ο οίκος παραδέχεται όμως ότι ταzombies είναι δύσκολο να εντοπι-σθούν και ακόμα πιο δύσκολο να ε-ξαφανισθούν και έτσι κρίνει απαραί-τητη μια ισχυρή και συστηματικήπροσέγγιση και στα δύο αυτά επίπεδα.Υπάρχουν ωστόσο δύο προϋποθέ-σεις-κλειδιά, κατά τον οίκο, προκει-μένου να εξαπλωθούν γρήγορα οι θε-τικές επιπτώσεις και να αντιμετωπι-σθούν οι αρνητικές: η ταχύτητα μετην οποία τα zombies θα πάψουν ναλειτουργούν και το μέγεθος του τρέ-χοντος αργούντος δυναμικού μέσαστην οικονομία.

Ομως τα zombies με τον παγιδευ-μένο δανεισμό δεν αναμένεται να ε-ξαφανιστούν εύκολα. «Είναι δύσκολονα εντοπιστούν και μέχρι τώρα δύ-σκολο να αντιμετωπιστούν. Καταφέρ-νουν να διαφεύγουν λόγω έλλειψηςσυνεπούς πληροφόρησης. Η αποτε-λεσματική συνολική διαχείριση τωνμη εξυπηρετούμενων δανείων είναιαπαραίτητη για τη δημιουργία τωνπαραπάνω θετικών επιπτώσεων στηνοικονομία».

<<<<<<

Σε δείγμα 2.824 εταιρειώνμε ετήσια έσοδα άνω των 10 εκατ. εκάστη για τηνπερίοδο 2008-2013, το 16,5% αυτών είναι, σύμ-φωνα με την PwC, zombieμε μη βιώσιμο χρέος.

Το λιανεμπόριο θα είναι μεταξύ τωνκλάδων που θα έχουν μεγάλα οφέλη α-πό την εξαφάνιση των zombies.

ΑΠΕ

Ανάσα για τις υγιείς επιχειρήσειςτο «λουκέτο» στις μη βιώσιμες

16-OIK_ELLADA_KATHI 29/12/15 20:02 Page 16

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 17Ε Λ Λ Α Δ Α

Του ΛΕΩΝΙΔΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥ

Οταν οι Ελληνες επιχειρηματίεςβρέθηκαν αντιμέτωποι με ταcapital controls τον περασμένοΙούλιο, πίστευαν ότι το επόμενοχειρότερο που μπορεί να συμβείείναι το Grexit.

Σήμερα πιστεύουν ότι τα χει-ρότερα συνδέονται με την πολι-τική αστάθεια που μπορεί να τα-λανίσει πάλι τη χώρα το 2016, ε-κτινάσσοντας εκ νέου τους κιν-δύνους για την οικονομία. Πάντως,τώρα, δεν θεωρούν πολύ πιθανότο Grexit, καθώς βλέπουν ότι «ησημερινή κυβέρνηση είναι πολύεύκολη στην ανακυβίστηση».

Το δεύτερο εμπόδιο που βλέ-πουν μπροστά τους είναι η φο-ρολογία. Εδώ το εμπόδιο συνί-σταται στο ύψος της φορολογικήςεπιβάρυνσης και κυρίως στο ευ-μετάβλητο φορολογικό σύστημα.Η συνολική φορολογική επιβά-ρυνση συνδέεται με τις ήδη υψη-λές ασφαλιστικές εισφορές πουεκτινάσσουν το εργατικό και μι-σθολογικό κόστος σε μη ανταγω-νιστικά επίπεδα, σε σχέση με τηνυπόλοιπη Ευρώπη.

Τα συμπεράσματα αυτά προ-κύπτουν από μεγάλη έρευνα γιατις οικονομικές και επιχειρημα-τικές προσδοκίες για το 2016, πουπραγματοποίησε η UnityFour. H«Κ» εξασφάλισε την προδημοσί-ευση των συμπερασμάτων της έ-ρευνας, που θα αποσταλούν τιςεπόμενες ημέρες σε ευρωπαϊκούςεπιχειρηματικούς συνδέσμουςκαι στον ΟΟΣΑ, στο πλαίσιο τηςμέτρησης της αποτελεσματικό-τητας των Εργαλειοθηκών τουστην ελληνική αγορά.

Ασφαλιστικές εισφορέςΑπό τα στοιχεία της έρευνας,

ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλείτο γεγονός ότι οι περισσότερεςεπιχειρήσεις πιστεύουν πως πλη-

ρώνουν υψηλότερες εισφορές απ’ό,τι θα έπρεπε, παρά μισθούς. Ει-δικότερα, οι υψηλές ασφαλιστικέςεισφορές αναφέρονται ως βασικόπρόβλημα για το 2016 από το 7%των επιχειρήσεων, ενώ οι υψηλοίμισθοί από το 3%.

Ο επιχειρηματικός κόσμος προ-ειδοποιεί ότι η σχεδιαζόμενη αύ-ξηση των εργοδοτικών εισφορώναπό την κυβέρνηση, προκειμένουνα περιορίσει τις μειώσεις στιςσυντάξεις, δυστυχώς, θα οδηγήσεισε αύξηση των απολύσεων, μεδυσμενή αποτελέσματα και γιατα ίδια τα ασφαλιστικά ταμεία.

Ηδη ο πρόεδρος του ΣΕΒ Θε-όδωρος Φέσσας έχει επισημάνειότι «είμαστε τελείως κάθετοι στηναύξηση των ασφαλιστικών ει-

σφορών. Η επιβάρυνση αυτή κα-ταλήγει στο τέλος κατά της ερ-γασίας. Το κόστος εργασίας γιακάθε επιχείρηση είναι ένα ποσο-στό επί του τζίρου. Αν αυξήσειςτις ασφαλιστικές εισφορές, τοκόστος αυτό θα πρέπει να κοπείαπό την επιχείρηση από κάπουαλλού και έτσι θα οδηγηθούμεστην αύξηση της ανεργίας. Το μημισθολογικό κόστος στην Ελλάδαείναι σήμερα από τα υψηλότεραστην Ευρώπη, έχοντας μάλιστατη χαμηλότερη δυνατή ανταπο-δοτικότητα. Το αποτέλεσμα είναινα επιδεινώνεται η ανταγωνιστι-κότητα της εργασίας στην Ελλάδακαι ταυτόχρονα να διογκώνεταιη αδήλωτη εργασία».

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελ-ληνικών Τουριστικών Επιχειρή-σεων Ανδρέας Ανδρεάδης θεωρείιδιαίτερα σημαντικό για το κλάδονα αρθεί σταδιακά η υπέρμετρηφορολόγηση κυρίως σε ό,τι αφοράτο ΦΠΑ, που έχει καταστήσει τιςελληνικές τουριστικές επιχειρή-σεις μη ανταγωνιστικές σε σχέσημε τις ομοειδείς άλλων χωρών.Παράλληλα επισημαίνει ότι θαπρέπει να ληφθούν μέτρα για τηναντιμετώπιση της φοροδιαφυγήςστον τομέα που παρουσιάζει έ-ξαρση με την αύξηση του αριθμούτων παράνομων καταλυμάτων.

Ιεράρχηση κινδύνωνΟπως προκύπτει από την έρευνα

της UnityFour, η πολιτική αστάθειακαι η υψηλή φορολογία θεωρού-νται από το σύνολο των επιχειρή-σεων ως τα δύο πιο σημαντικά ε-μπόδια για την ανάπτυξή τους. Οιμικρές επιχειρήσεις θεωρούν τηφορολογία ως σημαντικό εμπόδιο,ενώ οι μεγάλες την έλλειψη ρευ-στότητας από τις τράπεζες. Ωςπρος τον κλάδο, η πολιτική αστά-θεια εμποδίζει περισσότερο τιςκατασκευές και η έλλειψη ρευστό-τητας τη βιομηχανία.

Στο πρόβλημα της έλλειψηςρευστότητας συναντάμε το εμπό-διο που ονομάζεται capitalcontrols. Αν και το πρόβλημα αυτόιεραρχείται σχετικά υψηλά, ε-ντούτοις μόλις το 9% των επιχει-ρήσεων το θεωρεί ως το σημα-ντικότερο αυτήν τη στιγμή. Η ερ-μηνεία που δίνεται είναι ότι οιπερισσότερες επιχειρήσεις είχανήδη λάβει τα μέτρα τους στο εν-δεχόμενο επιβολής μέτρων στηνκίνηση κεφαλαίων. Γενικά απότην έρευνα προκύπτει ότι επιχει-ρήσεις όλων των μεγεθών πουμπορούσαν να επεκταθούν στοεξωτερικό και να περιορίσουντην έκθεσή τους στον ελληνικόκίνδυνο το έκαναν εγκαίρως.

Από συνεντεύξεις της UnityFour, με ιδιοκτήτες και ανώτεραστελέχη 300 ελληνικών επιχειρήσεων, προκύπτει ότιπερίπου 3 στις 10 μείωσαν το προσωπικό τους το 2015 σεσχέση με το προηγούμενο έτος. Για την πλειοψηφία, τοπροσωπικό παρέμεινε σταθερό. Για το 2016, στην ήδη ε-πιβαρυμένη κατάσταση στην αγορά, ένα 26% προβλέπειότι θα μειώσει το προσωπικό του, ενώ το 50% δεν προβλέπεικάποια μεταβολή στον αριθμό του προσωπικού. Η εκτίμησηαυτή δεν λαμβάνει υπ’ όψιν της την περίπτωση αύξησηςτων εργοδοτικών εισφορών. Ακόμα κι αν η απασχόλησηπαραμείνει στο ίδιο επίπεδο με το 2015, το ποσοστό τηςανεργίας παραμένει εξαιρετικά υψηλό, ειδικότερα στουςνέους και στις νέες. Το ποσοστό των εταιρειών (26%) πουδηλώνουν ότι θα απολύσουν υπαλλήλους τους μέσα στο2016 έρχεται να επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το δυσχερέςεργασιακό περιβάλλον στον ιδιωτικό τομέα.

Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα μεγέθη, οι προσδοκίες γιατο 2016 έχουν ως εξής:

1. Κάλυψη υποχρεώσεων. Οι επιχειρήσεις τόσο το 2015όσο και την επόμενη χρονιά θεωρούν ότι οι μηνιαίες καιοι ετήσιες υποχρεώσεις τους καλύπτονται με δυσκολία.Ενας συνεχόμενος αγώνας για να ανταποκριθούν στις α-νάγκες του προσωπικού, αλλά και στις υποχρεώσεις τουςπρος το κράτος και τις τράπεζεςείναι η καθημερινότητα γιατην πλειοψηφία των επιχειρή-σεων.

Στις μικρές επιχειρήσεις τοποσοστό αυτών που πληρώ-νουν κάποιες υποχρεώσεις κα-τά προτεραιότητα φτάνει το80%, ενώ αντίστοιχα στις με-γάλες είναι 65%.

Σε σχέση με το σύνολο, οιασφαλιστικοί οργανισμοί είναιπροτεραιότητα περισσότερο για τις υπηρεσίες, η μισθοδοσίαγια τη βιομηχανία και οι προμηθευτές για το εμπόριο. Α-ντίστοιχα, οι μικρές φαίνεται να επιλέγουν περισσότεροτην εφορία, ενώ οι μεγάλες τους προμηθευτές τους.

2. Πωλήσεις. Περίπου το 30% των επιχειρήσεων όλων τωνκλάδων πιστεύει ότι ο τζίρος τους το 2016 θα μειωθεί, ενώένα 40-50% ότι θα παραμείνει στάσιμος. Αύξηση περιμένειπερίπου το 1/3 των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνταιστις υπηρεσίες και στη μεταποίηση. Ο πιο απαισιόδοξοςκλάδος για τις πωλήσεις το 2016 είναι το εμπόριο.

Επίσης, από τις απαντήσεις 300 ερωτηματολογίων προ-κύπτει ότι οι πιο αισιόδοξες για αύξηση των πωλήσεωντο 2016 είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις. Το 61% των επι-χειρήσεων με τζίρο άνω των 50 εκατ. ευρώ περιμένουναύξηση των πωλήσεών τους. Αν οι πωλήσεις παραμείνουνσταθερές, τότε τα κέρδη θα μειωθούν, καθώς τα κόστηαυξάνουν, ενώ, αν τα κέρδη πρέπει να διατηρηθούν, τότεανάλογα πρέπει να περιοριστούν τα έξοδα, κυρίως το μι-σθολογικό κόστος.

3. Τράπεζες. Στην ερώτηση «Πώς κρίνετε τη συνεργασίασας με τις τράπεζες έως σήμερα», το 61% των μεγάλων επι-χειρήσεων δηλώνει «καλή», όταν το αντίστοιχο ποσοστό γιατις μικρότερες είναι 23%. Οι αρνητικές γνώμες στις μικρότερεςεπιχειρήσεις φτάνει το 20%, όταν στις μεγάλες είναι 6%.

Το 26% των εταιρειώνσχεδιάζει περικοπές θέσεων εργασίας

<<<<<<

Πιο αισιόδοξες για την αύξησητων πωλήσεώντους είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις.

<<<<<<

Θ. Φέσσας: Η αύξησητων εισφορών καταλήγει κατά της εργασίας – Ανδ. Ανδρεά-δης: Να αρθεί η υπέρ-μετρη φορολόγηση.

Για τη μέτρηση και την παρακολούθηση της επιχειρηματικής ανά-πτυξης των ελληνικών επιχειρήσεων, η UnityFour έχει δημιουργή-σει τον δείκτη GENI (GR-Growth ENtrepreneurship Index). O δείκτηςαυτός αποτυπώνει την εκτίμηση για την ανάπτυξη των επιχειρηματι-κών εργασιών των εταιρειών για το επόμενο έτος.Για το 2016, ο δείκτης GENI έχει την ένδειξη [Β-], τιμή που δείχνειαρνητική πρόβλεψη αναφορικά με την ανάπτυξη εργασιών των επι-χειρήσεων με έδρα την ελληνική επικράτεια. Οι μικρές και μεσαίεςεπιχειρήσεις, οι οποίες συνιστούν ποσοστό άνω του 80% συμμετο-χής στον δείκτη, απαντούν με απαισιόδοξη πρόβλεψη αναφορικά μετην εκτιμώμενη πορεία των εργασιών τους για το 2016. Το ποσοστότων επιχειρήσεων (περίπου 40%) με εκτίμηση ότι η νέα χρονιά θαείναι στα ίδια επίπεδα με την προηγούμενη εκπορεύεται από την«αισιοδοξία του επιχειρηματικού DNA» να αναζητήσει πρώτα τησταθερότητα και μετά την ανάπτυξη.

Αρνητική πρόβλεψη από μικρές και μεσαίες

Ποιους κινδύνους βλέπουνκαι τι προσδοκούν το 2016οι Ελληνες επιχειρηματίεςΠολιτική αβεβαιότητα και νέα φορολογικά βάρη, οι πιομεγάλοι φόβοι – Προδημοσίευση έρευνας της UnityFour

ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Ένα ξεχωριστό Ημερολόγιο για το 2016

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

17-OIK_ELLADA_KATHI 29/12/15 20:01 Page 17

18 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015T A Σ Ε Ι Σ

Συνέντευξη στηνΑΣΠΑΣΙΑ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

Πώς η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινήενέργεια ταιριάζουν στο πλαίσιοτης Γενικής Θεωρίας της Σχετικό-τητας; Πότε και πώς θα εντοπίσουμεβαρυτικά κύματα; Αληθεύουν οιφήμες ότι τα ανίχνευσαν μόλις ταεπίγεια πειράματα; Αυτά ήταν τατρία πιο καυτά ερωτήματα που α-πασχόλησαν τους θεωρητικούς τηςΣχετικότητας και τους αστρονό-μους, που συναντήθηκαν στο 28ο«Συμπόσιο του Τέξας για τη Σχε-

τικιστική Φυσική» που φιλοξενή-θηκε φέτος τον Δεκέμβριο στη Γε-νεύη της Ελβετίας.

Το σημαντικό αυτό συμπόσιοπραγματοποιήθηκε πρώτη φοράστις 16 Δεκεμβρίου 1963, στο Ντάλαςτου Τέξας, λίγες εβδομάδες μετά τηδολοφονία του Αμερικανού προέ-δρου Τζον Φ. Κένεντι. Η βαριά α-τμόσφαιρα από τη δολοφονία είχεέρθει τότε να προστεθεί στην αβε-βαιότητα της επιστημονικής κοι-νότητας και στο πέπλο ομίχλης πουκάλυπτε τα ανεξιχνίαστα φαινόμεναμε τα οποία καταπιάνονταν οι επι-στήμονες.

Πενήντα χρόνια αργότερα, σε αυ-τόν τον ξεχωριστό τόπο συνάντησης

των δύο επιστημονικών πεδίων, οδρ Μάικλ Κράμερ, διευθυντής τουΙνστιτούτου Max Planck για τη Ρα-διοαστρονομία στη Βόννη της Γερ-μανίας και ειδικός στη μελέτη αστέ-ρων πάλσαρ (παλλόμενοι αστέρες)μίλησε στην «Κ» για τις προσπάθειεςελέγχου της Γενικής Θεωρίας τηςΣχετικότητας μέσα από την παρα-τήρηση αυτών των ουράνιων μαζώνμε τις εξαιρετικές ιδιότητες.– Ποια είναι τα χαρακτηριστικάτων αστέρων πάλσαρ που τα κα-θιστούν ιδανικό εργαστήριο γιατον έλεγχο της Γενικής Θεωρίαςτης Σχετικότητας;

– Τα πάλσαρ διαθέτουν μια σειράαπό μοναδικά πλεονεκτήματα. Πρώ-τον, αποτελούν τα πιο πυκνά γνωστάμας σώματα στο Σύμπαν. Είναι τόσοσυμπαγή που σε ένα τέτοιο σώμα,με διάμετρο μικρότερη από αυτήτης πόλης της Αθήνας, μπορεί ναχωρέσει 40% περισσότερη μάζα απόεκείνη του Ηλιου. Ως συνέπεια, δια-θέτουν πολύ ισχυρά βαρυτικά πεδίακαι γύρω τους δημιουργείται έντονηκαμπυλότητα στον χωρόχρονο. Δεύ-τερον, και εκεί βρίσκεται και η ο-μορφιά τους, περιστρέφονται γρή-γορα και εκπέμπουν μια δέσμη η-λεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας,και συγκεκριμένα ραδιοκύματα.Ενας πάλσαρ λειτουργεί ακριβώςσαν έναν φάρος. Παρότι το φως τουφάρου είναι συνεχώς αναμμένο, κά-ποιος μπορεί να το δει μόνο εφόσοναυτό είναι στραμμένο προς το μέροςτου, διακρίνοντας τελικά έναν παλμό.Κάθε παλμός του πάλσαρ είναι σαντο τικ του ρολογιού και φτάνει στηΓη με τέτοια ακρίβεια που μπορείνα συναγωνιστεί τα καλύτερα ατο-μικά ρολόγια που διαθέτουμε.

Τα πειράματα για τον έλεγχο τηςΓενικής Θεωρίας της Σχετικότηταςαπαιτούν τη χρήση μαζών και ρο-

λογιών και τα πάλσαρ τα διαθέτουνκαι τα δύο. Είναι πολύ ωραία σύ-μπτωση που αυτά τα ουράνια σώ-ματα μας τα δώρισε η φύση και εμείςτα χρησιμοποιούμε για τον συγκε-κριμένο σκοπό.– Τι μετρήσεις γίνονται σε αυτότο συμπαντικό εργαστήριο;

– Για να κάνουμε μετρήσεις είναιαπαραίτητο να εντοπίσουμε αλλαγές.Δεν μπορούμε να μελετήσουμε α-ντικείμενα που παραμένουν συνεχώςίδια. Οπότε χρειαζόμαστε έναν πάλ-σαρ που κινείται στον χώρο, και μεαυτόν τον τρόπο μπορούμε να με-τρήσουμε πώς εξελίσσονται αυτέςοι αλλαγές με τον χρόνο. Ενας πάλ-σαρ μπορεί να κινείται εξαιτίας τηςπαρουσίας ενός συντρόφου. Τη συ-ντροφιά αυτή μπορεί να του τηνκρατάει είτε ένας πάλσαρ είτε κάποιοάλλο αστέρι ή ουράνιο σώμα. Στιςέρευνές μας χρησιμοποιούμε ζευ-γάρια αστέρων τα οποία περιστρέ-φονται γύρω από ένα κοινό κέντρομάζας. Σε αυτό το ζευγάρι αστέρωνπαρατηρούμε λοιπόν μια αλλαγήστην περίοδο της τροχιάς τους η ο-ποία γίνεται όλο και μικρότερη. Ησυρρίκνωση της τροχιάς δείχνει ότι

το σύστημα χάνει ενέργεια και αυτήη απώλεια ενέργειας μπορεί να ε-ξηγηθεί μόνο από τη συνεχή έκλυσηβαρυτικών κυμάτων, τα οποία απο-τελούν πρόβλεψη της Γενικής Θε-ωρίας της Σχετικότητας. Κάθε μάζαπου επιταχύνεται παράγει βαρυτικάκύματα, οπότε το Σύμπαν είναι γε-μάτο από τέτοια. Ακόμα όμως δενείχαμε την ευκαιρία να τα μετρή-σουμε. Παρόλα αυτά, σε ένα εντο-πισμένο σύστημα, όπως αυτό τωνδύο αστέρων, μπορεί κανείς να πα-ρατηρήσει το αποτέλεσμα που προ-καλεί η ύπαρξη των βαρυτικών κυ-μάτων. Υπολογίζοντας λοιπόν μεμεγάλη ακρίβεια τον ρυθμό με τονοποίο μικραίνει η τροχιά των σω-μάτων βλέπουμε ότι το νούμερο πουπροκύπτει ταιριάζει απόλυτα με τιςπροβλέψεις της Γενικής Θεωρίαςτης Σχετικότητας.– Η Γενική Θεωρία της Σχετικό-τητας περιγράφει ολόκληρη τηναλήθεια για την κατανόηση τηςβαρύτητας;

– Μέχρι σήμερα, όλα τα πειράματάμας αποδεικνύουν σωστή τη Θεωρία.Ομως δεν παύει αυτό το ερώτημανα παραμένει ανοιχτό. Οπως είχε

πει και ο ίδιος ο Αλμπερτ Αϊνστάιν«μπορείτε μόνο να αποδείξετε ότιέχω άδικο, αλλά ποτέ δεν θα απο-δείξετε ότι έχω δίκιο». Το ίδιο κά-νουμε και εμείς. Δεν μπορούμε νααποδείξουμε ότι η Θεωρία είναι σω-στή, το μόνο που μπορούμε να πούμεείναι ότι μέχρι σήμερα δεν έχουμεβρει κάποιο ελάττωμα.

Η Νευτώνεια μηχανική, για πα-ράδειγμα, θεωρούνταν σωστή γιαεκατοντάδες χρόνια. Στη συνέχεια,οι αστρονόμοι άρχισαν να παρατη-ρούν κάποιες μικρές αποκλίσεις απότη θεωρία του Νεύτωνα, τις οποίεςαρχικά δεν μπορούσαν να εξηγή-σουν. Ισως να φτάσουμε και εμείςστο σημείο να δούμε αποκλίσειςαπό τη γενική σχετικότητα και πρέ-πει να είμαστε προετοιμασμένοι γι’αυτό. Δεν έχει νόημα να επιβεβαι-ώνουμε ξανά και ξανά μια Θεωρία,αλλά αντίθετα έχει νόημα να εντο-πίσουμε τις συνθήκες κάτω από τιςοποίες αυτή η Θεωρία αποτυγχάνει.Και εάν συμβεί κάτι τέτοιο, ίσωςτότε να ανακαλύψουμε ότι και η Γε-νική Θεωρία της Σχετικότητας δεναποτελεί την τελευταία λέξη στηνκατανόηση της βαρύτητας.

Τα ρολόγια του σύμπαντοςκαι ο Αϊνστάιν Τα καυτά ερωτήματα που απασχόλησαν θεωρητικούς της σχετικότητας-αστρονόμους

Καλλιτεχνική αναπαράσταση του ίδιου ζεύγους αστέρων, ενώ αυτά εκλύουν βαρυτικά κύματα, δηλαδή ρυτιδώσεις στον χωρόχρονο. Παρότι αυτά τα κύματα (πουδιακρίνονται στην εικόνα ως πλέγμα) δεν έχουν ακόμα εντοπιστεί με άμεσο τρόπο, οι αστρονόμοι έχουν καταφέρει να τα ανιχνεύσουν έμμεσα, μετρώντας την αλ-λαγή της τροχιάς του συστήματος ενώ αυτό χάνει ενέργεια.

ESO

/L. C

AL\\

U00

C7AD

A

Δρ Μάικλ Κράμερ: όλα τα πειράματάμας αποδεικνύουν σωστή τη Θεωρίατης Σχετικότητας. Ομως δεν παύει αυ-τό το ερώτημα να παραμένει ανοιχτό.

<<<<<<

Μιλάει στην «Κ» ο δρ ΜάικλΚράμερ, διευθυντής τουΙνστιτούτου Max Planck για την Ραδιοαστρονομία στη Βόννη και ειδικός στη μελέτη αστέρων πάλσαρ(παλλόμενοι αστέρες).

18-OIK_TASEIS_KATHI 29/12/15 20:00 Page 18

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 19Α Θ Λ Η Τ Ι Σ Μ Ο Σ

Have a break, have a KIT KAT με τον Deejay 93.5 και τον Armin Van Buuren

Στείλτε μήνυμα στο 1800 την ένδειξη KIT KAT και τα στοιχεία σας και μπείτε στη κλήρωση

που θα γίνει στις 20 Ιανουαρίου.

Του ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΜΙΛΤΙΑΔΟΥΣ

Το 2016 είναι προ των πυλών και ηχρονιά από πλευράς σπορ περιλαμ-βάνει το σπουδαιότερο αθλητικό γε-γονός στον πλανήτη, τους Ολυμπια-κούς Αγώνες. Η 31η σύγχρονη Ολυ-μπιάδα θα διεξαχθεί στο Ρίο ντε Τζα-νέιρο της Βραζιλίας, με την τελετήέναρξης να είναι προγραμματισμένηγια τις 5 του Αυγούστου στο θρυλικόΜαρακανά.

Πάνω από 10.500 αθλητές από206 χώρες θα λάβουν μέρος, οι κο-ρυφαίοι του πλανήτη σε όλα τα σπορ.Αθλητές όπως ο Μπολτ στον στίβο,Τζόκοβιτς-Φέντερερ-Σερένα στο τέ-νις, Κόμπι-Κάρι-Λεμπρόν στο μπά-σκετ, Φελπς-Λεντέκι στην κολύμ-βηση, Τάιγκερ στο γκολφ (νέα προ-σθήκη στο καλεντάρι) είναι απλάμερικά από τα σπουδαία ονόματαπου θα ταξιδέψουν στη Βραζιλία τοκαλοκαίρι και θα διεκδικήσουν τοχρυσό (ή χρυσά) μετάλλιο.

Η παρουσία των σπουδαιότερωναθλητών στη Γη σε κάθε Ολυμπιάδα,έφερε εδώ και δεκαετίες τη γιγάντω-ση της διοργάνωσης και τη μετα-τροπή της σε μια τεράστια επιχεί-ρηση, αξίας πολλών δισεκατομμυ-ρίων ευρώ. Οι συμφωνίες με χορη-γούς, κυρίως διεθνείς, έχει φέρειπολλά χρήματα στα ταμεία της ΔΟΕ(Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή), όμωςείναι τα έσοδα από τα τηλεοπτικάσυμβόλαια που έχουν πραγματικάφουσκώσει τα ταμεία της.

Εξήντα χρόνια δικαιωμάτωνΤο 2016 συμπληρώνονται 60 χρό-

νια από την Ολυμπιάδα της Μελ-βούρνης, τότε που είχαν πωληθείγια πρώτη φορά τηλεοπτικά δικαι-ώματα. Βέβαια τα μεγέθη έχουν αλ-λάξει σημαντικά από τότε. Το 1956υπολογίζεται πως σε όλη την Αυ-στραλία υπήρχαν κάπου πενήνταχιλιάδες τηλεοράσεις στα νοικοκυ-ριά της χώρας με τους Αγώνες εκεί-νους να μεταδίδονται μέσω στιγ-μιοτύπων και από BBC, CBS, NBCκαι Eurovision.

Σήμερα και τα 28 αθλήματα τωνΟλυμπιακών Αγώνων καλύπτονται

σε υψηλή ευκρίνεια, ή ακόμη και3D, σε όλο τον πλανήτη, μέσω δια-φόρων συσκευών, από τηλεοράσειςμέχρι online. Και φυσικά τα συμβό-λαια που έχει συνάψει η ΔΟΕ με τουςτηλεοπτικούς της συνεργάτες αξίζουνδισεκατομμύρια ευρώ.

Τα σημερινά ντιλΓια τους Αγώνες του 2016 η ΔΟΕ

έχει σε ισχύ δύο μεγάλα ντιλ, με τοNBC των Ηνωμένων Πολιτειών και

το Sportfive για την Ευρώπη αλλάκαι αρκετά άλλα σε μικρότερες α-γορές.

Μακράν η ακριβότερη συμφωνίαείναι αυτή με την εταιρεία Comcastτων ΗΠΑ, ιδιοκτήτρια της NBCUniversal με έδρα τη Νέα Υόρκη. ΟιΟλυμπιακοί Αγώνες στην Αμερικήμεταδίδονται από την NBC, σε μιανέα συμφωνία που ξεκίνησε το 2014και έχει ισχύ μέχρι το 2020, με τέσ-σερις Ολυμπιάδες στο πακέτο: ΤουςΧειμερινούς του Σότσι και της Πιόν-γκτσανγκ και τους Θερινούς του Ρίοκαι του Τόκιο.

Για την απόκτηση των τηλεοπτι-κών δικαιωμάτων των τεσσάρων αυ-τών Ολυμπιάδων, η Comcast πλή-ρωσε σχεδόν 4 δισεκατομμύρια ευρώ,εκ των οποίων τα 1,1 δισ. υπολογί-ζεται πως αναλογούν για τους Αγώνεςτου Ρίο.

Για την Ευρώπη, η ΔΟΕ έχει πα-

ραχωρήσει για τους Αγώνες του 2014και του 2016 τα δικαιώματα στην ε-ταιρεία Sportfive, η οποία ακολούθωςμεταπώλησε τα δικαιώματα σε 40χώρες της ηπείρου, ανάμεσα τουςκαι στην Κύπρο. Τους ΟλυμπιακούςΑγώνες του 2016 στη χώρα μας θαμεταδώσει το ΡΙΚ, το οποίο προ-γραμματίζει και αποστολή στη Βρα-ζιλία, αν και το μέγεθος της αποστο-λής αναμένεται να είναι μικρότεροαπό τις προηγούμενες Ολυμπιάδες,λόγω των περικοπών στο μπάτζεττου κρατικού καναλιού.

Η Sportfive, που έχει τα δικαιώ-ματα για όλες τις πλατφόρμες -ελεύ-θερη και συνδρομητική τηλεόραση,ίντερνετ και κινητά- πλήρωσε στηΔΟΕ το 2009 το ποσό των 250 εκα-τομμυρίων ευρώ για τις δύο Ολυ-μπιάδες.

Στη συμφωνία δεν περιλαμβάνο-νται μεγάλες χώρες όπως οι Μ. Βρε-

τανία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ι-σπανία και Τουρκία, που από μόνεςτους (π.χ. το BBC στη Βρετανία)έχουν προχωρήσει σε συμφωνίες μετη ΔΟΕ, πολύ πιο ακριβές απ΄ αυτήντης Sportfive. Υπολογίζεται πως ηευρωπαϊκή αγορά θα αποφέρει στηΔΟΕ για τους Αγώνες του Ρίο έναποσό γύρω στο 1 δισ. ευρώ. Αντι-στοίχως, για την προηγούμενη Ο-λυμπιακή περίοδο (μέχρι το 2012) ηEBU, που είχε τα δικαιώματα ταπροηγούμενα πενήντα χρόνια, πλή-ρωσε 672 εκατ. ευρώ, δηλαδή περί-που 30% λιγότερα.

Η επόμενη μέραΚαι ενώ στις ΗΠΑ οι Ολυμπιακοί

Αγώνες, Θερινοί και Χειμερινοί,έχουν στέγη στο NBC μέχρι το 2020,για την Ευρώπη από τους Αγώνεςτου 2018 στη Νότια Κορέα μπαίνεισε ισχύ μια ακόμη σπουδαιότερη,για τη ΔΟΕ, συμφωνία!

Το πακέτο για τους Ολυμπιακούςτων 2018 (Πιόνγκτσανγκ), 2020 (Τό-κιο), 2022 (Πεκίνο) και 2024 (ή ΛοςΆντζελες ή Παρίσι ή Ρώμη ή Βουδα-πέστη) έχει καταλήξει στην εταιρείαDiscovery Communications με έδρατο Μέριλαντ των ΗΠΑ και στην οποίαανήκει το Eurosport.

Το Eurosport, που εκπέμπει καιστην Κύπρο μέσω των συνδρομητι-κών πλατφόρμων, αποκτά έτσι ταδικαιώματα για όλες τις χώρες τηςΕυρώπης, με κάποιες εξαιρέσεις: Μέ-χρι και τους Αγώνες του 2020 το BBC(Μ. Βρετανία) και η France Televisions(Γαλλία) έχουν σε ισχύ συμβόλαια,έτσι το Eurosport θα έχει τα δικαι-ώματα και γι΄ αυτές τις χώρες απότο 2022. Αυτό σημαίνει πως το BBCίσως χάσει το δικαίωμα από το 2024(αν δεν συμφωνήσει με την DiscoveryCommunications) να μεταδώσει τουςΟλυμπιακούς για πρώτη φορά μετάαπό σχεδόν έναν αιώνα!

Η αγορά των τηλεοπτικών δικαι-ωμάτων για όλη την Ευρώπη για τοEurosport, κόστισε στην ιδιοκτήτριαεταιρεία της, την Discovery, 1,3 δι-σεκατομμύρια ευρώ, στο μεγαλύτεροτηλεοπτικό ντιλ (εκτός ποδοσφαίρου)στη Γηραιά Ήπειρο.

Χορός δισεκατομμυρίων ευρώ γύρω από τα τηλεοπτικά των ΟλυμπιακώνΟι Αγώνες του 2016 αποφέρουν στη ΔΟΕ 1,1 δισ. από την αγορά των ΗΠΑ και γύρω στο 1 δισ. από την ευρωπαϊκή

<<<<<<<

Η συμφωνία της ΔΟΕ με το Eurosport ξεκινά από το 2018 και έχει ισχύ μέχρι και το 2024, με το συμβόλαιο να αξίζει 1,3 δισ. ευρώ.

Η παρουσία των σπουδαιότερων αθλητών σε κάθε Ολυμπιάδα, έφερε εδώ και δεκαετίες τη μετατροπή της διοργάνωσηςσε μια τεράστια επιχείρηση. Τα έσοδα από τα τηλεοπτικά είναι αυτά που έχουν πραγματικά φουσκώσει τα ταμεία της ΔΟΕ.

Μυθική πρότασητης Σίτι για ΜέσιΠροσφορά-μαμούθ, την οποία δεν θα μπορείνα αρνηθεί ούτε ο ίδιος ο παίκτης ούτε ηΜπαρτσελόνα, ετοιμάζει για τον ΛιονέλΜέσι η Μάντσεστερ Σίτι, σύμφωνα με χθε-σινό δημοσίευμα της Sun στην Αγγλία.

Οι «πολίτες», που απόψε δίνουν κρίσιμοαγώνα στην έδρα της εκπληκτικής ΛέστερΣίτι για το πρωτάθλημα, φέρονται να έ-χουν προσεγγίσει την πλευρά του κορυ-φαίου ποδοσφαιριστή στον κόσμο γιαμεταπήδηση το καλοκαίρι στο «ΙτιχαντΣτέιντιουμ» με ετήσιο μισθό που ξεπερνάτα 27 εκατομμύρια ευρώ, έναντι των πε-ρίπου 20 εκατ. που λαμβάνει από τηνΜπαρτσελόνα.

Το συμβόλαιο του Αργεντινού σούπερσταρ περιλαμβάνει ρήτρα αποδέσμευσηςστο διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 250εκατομμυρίων ευρώ, όμως το αγγλικό δη-μοσίευμα αναφέρει ότι και με 170 εκατ.ευρώ η Μπαρτσελόνα θα ήταν διατεθειμένηνα παραχωρήσει τον Μέσι στην ομάδα όπουτο καλοκαίρι αναλαμβάνει προπονητής οΠεπ Γκουαρντιόλα. Από τη μεριά τους, καιοι ιθύνοντες της Σίτι είναι σε θέση να προ-σφέρουν το ποσόν αυτό, ώστε να γίνει ημεταγραφή που θα σπάσει κάθε ρεκόρ.

Στο παρελθόν, ο Μέσι και η Μπαρτσελόναφέρονται να έχουν απορρίψει μεγάλες προ-τάσεις τόσο από τη Σίτι όσο και από τιςΠαρί Σεν Ζερμέν και Τσέλσι, αλλά το μέ-γεθος της νέας πρότασης από τον Μανσούρμπιν Ζαγιέντ αλ Ναχιάν, του ιδιοκτήτητων «γαλάζιων» του Μάντσεστερ, είναιάνευ προηγουμένου.

Οι «πολίτες» ετοιμάζουν 170 εκατ. για τηνΜπαρτσελόνα και 27 εκατ. ετήσιο μισθό γιατον Αργεντινό.

19-OIK_SPOR_KATHI 29/12/15 20:07 Page 19

20 l Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015Ξ Ε Ν Ε Σ Α Γ Ο Ρ Ε Σ

20-OIK_SYNALLAGMA_KATHI 29/12/15 23:01 Page 20

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 21Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Α Γ Ο Ρ Α

ΚΥΡΙΑ ΑΓΟΡΑ

Χρηματοοικονομικά ΕΛΗΤ HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD 1,210 1,290 1,278 8,3 44.527 1,230 1,290 1,280 2,40ΤΡΚΥ BANK OF CYPRUS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,142 0,146 0,143 0,2 3.450.270 0,145 0,146 0,145 2,11ΔΗΕΠ ΔΗΜΗΤΡΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (EM) 0,360 0,375 0,366 -0,2 121.620 0,362 0,375 0,375 1,35ΛΕΠΕ LCP HOLDINGS AND INVESTMENTS PUBLIC LTD 0,014 0,014 0,014 0,1 41.000 0,000 0,014 0,014 7,69ΣΑΕΠ CYTRUSTEES INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD 0,185 0,199

Υπηρεσίες καταναλωτών ΛΟΥΗ LOUIS PLC (Σ) 0,030 0,031 0,030 0,0 156.194 0,029 0,030 0,030 0,00ΤΣΟΚ A. TSOKKOS HOTELS PUBLIC LTD (Σ) 0,038 0,038 0,038 0,0 25.000 0,038 0,040 0,038 0,00

Τεχνολογία ΛΟΤΖ LOGICOM PUBLIC LTD 0,630 0,660 0,632 -1,1 37.970 0,625 0,650 0,638 0,47

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Χρηματοοικονομικά ΓΟΥΛ WOOLWORTH (CYPRUS) PROPERTIES PLC (Σ) 0,000 0,000 ΚΚΟΜ K + G COMPLEX PUBLIC COMPANY LTD 0,000 0,147 ΠΑΝΔ ΠΑΝΔΩΡΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,035 0,035 0,035 0,1 3.000 0,035 0,038 0,035 9,38ΦΙΛΟ ΦΙΛΟΚΤΗΜΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,000 0,808 ΑΤΑΣ ATLANTIC INSURANCE COMPANY PUBLIC LTD 0,900 0,000 ΚΟΣΑ ΚΟΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,061 0,000 ΛΙΠΕ LIBERTY LIFE INSURANCE PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,000 0,036 ΜΙΝΕ ΜΙΝΕΡΒΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,000 0,023 ΑΙΕΠ ΑΙΑΝΤΑΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (EM, Σ) 0,006 0,010 ΑΚΕΠ ACTIBOND GROWTH FUND PUBLIC COMPANY LTD 0,000 0,036 ΑΠΕΠ APOLLO INVESTMENT FUND PLC 0,117 0,119 ΒΕΝΤ CYVENTURE CAPITAL PUBLIC COMPANY LTD 0,000 0,106 ΓΙΕΠ UNIGROWTH INVESTMENTS PUBLIC LTD (EM) 0,000 0,450 ΔΩΕΠ ΔΩΔΩΝΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ (EM, Σ) 0,000 0,002 ΕΛΕΠ ELMA HOLDINGS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,000 0,009 ΕΛΛΗ ELLINAS FINANCE PUBLIC COMPANY LTD 0,000 0,340 ΕΣΕΦ SFS GROUP PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,000 0,062 ΙΝΕΠ INTERFUND INVESTMENTS PLC 0,105 0,105 0,105 0,0 3.000 0,105 0,113 0,105 0,00ΙΣΕΠ ΙΣΧΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (EM, Σ) 0,000 0,000 ΚΑΕΠ ΚΑΡΥΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 0,000 0,270 ΚΕΑΕ CPI HOLDINGS PUBLIC LTD (Σ) 0,000 0,270 ΠΡΟΠ A.L. PROCHOICE GROUP PUBLIC LTD (Σ) 0,000 0,014 ΡΕΕΠ REGALLIA HOLDINGS & INVESTMENTS PUBLIC LTD (EM, Σ) 0,001 0,000 ΤΖΕΠ JUPITER PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,000 0,038 ΤΟΕΠ ΤΟΞΟΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,000 0,035 ΦΑΣΤ UNIFAST FINANCE & INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,000 0,017 ΧΑΕΠ HARVEST CAPITAL MANAGEMENT PUBLIC LTD (EM, Σ) 0,000 0,000

Υπηρεσίες καταναλωτών ΒΙΖΝ VISION INTERNATIONAL PEOPLE GROUP PUBLIC LTD 0,000 0,270 ΕΡΜΕ ERMES DEPARTMENT STORES PLC 0,110 0,110 0,110 0,2 5.000 0,107 0,110 0,110 2,80ΙΟΑΝ CHRIS JOANNOU PUBLIC LTD 0,000 0,024 ΛΙΝΑ PETROLINA (HOLDINGS) PUBLIC LTD 0,915 0,915 0,915 -0,4 65 0,900 0,915 0,915 0,00ΜΑΠΑ MALLOUPPAS & PAPACOSTAS PUBLIC CO LTD 0,000 0,225 ΜΟΔΕ MODESTOU SOUND & VISION PUBLIC COMPANY LTD 0,000 0,010 ΠΙΕΡ PIERIDES HOLDINGS PLC (Σ) 0,000 0,065 ΣΤΣΔ CYPRUS TRADING CORPORATION PLC 0,000 0,359 ΚΡΟΝ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΝ ΤΥΠΟΥ ΚΡΟΝΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ (AN) 0,000 0,000 ΑΓΡΟ “ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ ΑΓΡΟΥ “”Η ΠΡΟΟΔΟΣ”“ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ “ 1,100 1,150 ΑΜΑΘ AMATHUS PUBLIC LTD 0,000 0,135 ΚΛΑΡ CLARIDGE PUBLIC LTD (Σ) 0,000 0,033 ΚΩΝΣ CONSTANTINOU BROS HOTELS PUBLIC COMPANY LTD 0,000 0,104 ΛΕΠΤ LEPTOS CALYPSO HOTELS PUBLIC LTD (Σ) 0,046 0,054 ΛΟΞΕ LORDOS HOTELS (HOLDINGS) PUBLIC LTD 0,000 0,216 ΝΤΟΔ DOME INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,000 0,540 ΡΟΧΑ ROYAL HIGHGATE PUBLIC COMPANY LTD 0,000 0,045 ΣΑΛΑ SALAMIS TOURS (HOLDINGS) PUBLIC LTD 0,162 0,170 0,169 -0,1 2.850 0,162 0,187 0,162 -10,00ΣΙΤΟ C.C.C. TOURIST ENTERPRISES PUBLIC COMPANY LTD 0,000 0,000 ΣΤΑΔ STADEMOS HOTELS PLC 0,000 0,510 ΤΟΚΙ TOP KINISIS TRAVEL PUBLIC LTD 0,120 0,132 ΧΑΣΕ Ch. Charilaou Group Plc (Σ) 0,000 0,009

Βιομηχανίες ΒΑΣΙ G.A.P. VASSILOPOULOS PUBLIC LTD 0,000 0,000 ΝΤΙΑ DISPLAY ART PLC (Σ) 0,000 0,060 ΔΒΚΔ ΔΑΣΙΚΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,000 0,000 ΚΕΤΣ THE CYPRUS CEMENT PUBLIC COMPANY LTD 0,000 0,340 ΚΥΘΡ K. KYTHREOTIS HOLDINGS PUBLIC LTD 0,000 0,000 ΝΕΜΕ ΝΕΜΕΣΙΣ ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ (Σ) 0,000 0,000 ΤΣΙΒ ΤΣΙΜΕΝΤΟΠΟΙΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 1,370 1,370 1,370 7,0 2.460 1,310 1,370 1,370 5,38

Καταναλωτικά αγαθά ΡΟΛΑ ROLANDOS ENTERPRISES PUBLIC LTD (Σ) 0,000 0,000 ΣΤΟ C.T.O. PUBLIC COMPANY LTD (Σ) 0,000 0,024 ΑΝΠΑ A&P (ANDREOU & PARASKEVAIDES) ENTERPRISES PUBLIC COMPANY LTD 0,000 0,119 ΚΕΟ KEO PLC 0,000 0,000 ΜΙΤΣ ΜΙΤΣΙΔΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 0,000 0,393 ΜΠΛΕ BLUE ISLAND PLC 0,000 0,225 ΡΕΝΟ ΦΑΡΜΑ ΡΕΝΟΣ ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ 0,000 0,003 ΦΡΟΥ ALKIS H. HADJIKYRIACOS (FROU-FROU BISCUITS) PUBLIC LTD 0,000 0,270

Βασικά υλικά ΛΟΡΔ LORDOS UNITED PLASTICS PUBLIC LTD 0,000 0,080

Τηλεπικοινωνίες ΠΤΕΛ Primetel Plc (Σ) 0,000 0,025

ΑΓΟΡΑ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ

Χρηματοοικονομικά ΕΞΕΠ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΤΔ 0,000 0,136 ΣΛΕΠ CLR INVESTMENT FUND PUBLIC LTD 0,001 0,002 ΤΔΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΔΙΕΘΝΕΙΣ 0,000 0,468 ΤΕΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΕΣ 0,000 0,720 ΤΚΕΠ ΤΡΙΑΙΝΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ - ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΕΣ 0,000 1,800

Υπηρεσίες καταναλωτών ΣΙΦΛ CEILFLOOR PUBLIC COMPANY LTD (AN) 0,000 0,000 ΣΕΑΣ SEA STAR CAPITAL PLC 0,000 0,001

Βιομηχανίες ΣΑΙΠ CYPRINT PLC (AN) 0,000 0,000 ΑΘΗΕ K. ATHIENITIS CONTRACTORS DEVELOPERS PUBLIC LTD (AN) 0,000 0,000 ΚΑΡ KARAOLIS GROUP PUBLIC LTD (AN) 0,000 0,017 ΤΡΑΝ L.P. TRANSBETON PUBLIC LTD (AN) 0,000 0,000 ΧΑΡΙ CHARILAOS APOSTOLIDES PUBLIC LTD (AN) 0,000 0,000

Καταναλωτικά αγαθά ΚΑΡΚ KARKOTIS MANUFACTURING & TRADING PUBLIC LTD (AN) 0,000 0,000

Τεχνολογία ΑΒΑΚ FIRSTDELOS GROUP PLC (AN) 0,000 0,000

ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ ΑΛΦΚ Alpha Bank Ltd - Χρεόγραφα 2013/2018 (Σ) 65,00 0,00 ΕΛΗΤΕ HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD - BONDS 2016 95,40 99,98 ΕΤΜΑ1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ – ΜΕΤΑΤΡΕΨΙΜΑ ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1 34,00 49,00 ΕΤΜΑ2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ – ΜΕΤΑΤΡΕΨΙΜΑ ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 2 38,50 50,00 ΚΥΠΡΕ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ (Εγγυημένα Ομόλογα) (Σ) 0,00 0,00 ΚΥΠΡΕ2 ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ (Εγγυημένα Ομόλογα) (Σ) 0,00 0,00

* Η διαφορά αυτή αντιπροσωπεύει την αυξομείωση της μέσης σταθμικής τιμής σε σεντ από την προηγούμενη χρηματιστηριακή συνάντηση.** Στον υπολογισμό της μέσης σταθμικής τιμής συμπεριλαμβάνονται και η αξία και τα τεμάχια συναλλαγών που εκτελέστηκαν με τη μέθοδο ‘Απλή Προσυμφωνημένη Συναλλαγή’.Ειδική κατηγορία διαπραγμάτευσης: Στην Κατηγορία αυτή θα ταξινομούνται εταιρείες όταν ενδεχομένως θα συντρέχουν σοβαροί λόγοι μη πλήρους συμμόρφωσης τους με τη νομοθεσία και μη παροχής επαρκών στοιχείων /εχεγγύων προς τους επενδυτές.Αγορά ειδικών χαρακτηριστικών: ταξινομούνται εταιρείες οι οποίες έχουν: (α) δεν τηρούν τις υποχρεώσεις της διασποράς ή της εμπορευσιμότητας ή της χρηματιστηριακής αξίας της αγοράς στην οποία είναι εισηγμένες ή (β) παραλείπουν να εισαγάγουν στοΧρηματιστήριο μετοχές τους όπως προβλέπεται από το Άρθρο 129 των περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Νόμων ή (γ) i. για τις οποίες επίκειται ουσιαστική διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων τους ή ii. για τις οποίες επίκειται αντίστροφη εξαγορά ήiii. οι οποίες είναι επενδυτικοί οργανισμοί και επιζητούν την απαλλαγή τους από περιορισμό αναφορικά προς τις υποχρεώσεις τους.

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΞΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

ΚΩΔ. ΟΝΟΜΑ ΚΑΤΩΤΑΤΗ ΑΝΩΤΑΤΗ ΜΕΣΗ ΔΙΑΦ.* ΤΙΤΛΟΙ ΑΓΟΡΑ ΠΩΛΗΣΗ ΤΙΜΗ % ΣΤΑΘΜ.** ΚΛΕΙΣ. ΜΕΤΑΒ.

Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2015

21-OIK_XA-XAK_KATHI 29/12/15 23:01 Page 21

Εποχή για «καλέσματα»Breakfast ή Lunch; BRUNCH!

υπέροχες συνταγέςγια να ετοιμάσετετο τέλειο brunch,

εύκολα και οικονομικά.Από αυγά μαγειρεμένα με όλους

τους τρόπους και κλασικάμπέργκερ μέχρι κουλουράκια και

μπισκότα, smoothies και cocktails!

6868

Την Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 με την

22-kalesmata_KATHI 29/12/15 23:47 Page 22

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015 Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι Κ Η l 23g e e k . c o m . c y

Ο Πρώσος φιλόσοφος του 18ου αιώνα, Βίλ-χελμ φον Χούμπολντ, είχε περιγράψει τηγλώσσα ως ένα σύστημα που κάνει «άπειρηχρήση πεπερασμένων μέσων». Με άλλαλόγια, κάθε γλώσσα χρησιμοποιεί έναν πε-ριορισμένο αριθμό λέξεων για να εκφράσειέναν απεριόριστο αριθμό ιδεών.

«Το πιθανότερο είναι ότι οι περισσότερεςαπό τις προτάσεις που χρησιμοποιήσατεκατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας, δεντις έχετε ξαναπεί ποτέ στη ζωή σας, ούτεέχετε ακούσει κανέναν άλλον να τις λέει.Κάθε στιγμή χρησιμοποιούμε δημιουργικάτη γλώσσα για να εκφράσουμε νέες σκέψειςκαι ιδέες, και αυτό μας φαίνεται φυσικό.Είναι όμως μία πραγματικά εκπληκτική ι-κανότητα που διαθέτουμε εμείς οι άνθρω-ποι», λέει ο Τεκούμσε Φιτς, καθηγητής στοΠανεπιστήμιο της Βιέννης, ειδικός στη με-λέτη της εξέλιξης της νόησης και της επι-κοινωνίας.

«Ένα από τα πράγματα που διαφοροποιείτη γλώσσα από πολλές επικοινωνιακές ι-κανότητες άλλων ειδών είναι η συνθετι-κότητα», λέει στην «Κ» ο Στίβεν Φράνκλαντ,ερευνητής στο Κέντρο Επιστήμης του Ε-γκεφάλου του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.«Αυτή η ικανότητα δεν οφείλεται μόνο στομεγαλύτερο μέγεθος του ανθρώπινου ε-γκεφάλου, αλλά και στην εσωτερική κα-λωδίωσή του», υποστηρίζει ο δρ Φιτς.Παρότι εδώ και δεκαετίες οι επιστήμονεςέχουν αναπτύξει θεωρίες που υποστηρίζουνότι ο εγκέφαλός μας λειτουργεί με παρεμ-φερή τρόπο, κάνοντας δηλαδή άπειρη χρή-ση πεπερασμένων μέσων, η νευροεπιστη-μονική έρευνα δεν είχε καταφέρει μέχριπρόσφατα να προσφέρει αποδείξεις. «Ητανένα είδος σπαζοκεφαλιάς, επειδή από τημία είναι προφανές ότι μπορούμε με ευκολίανα παράγουμε σύνθετες σκέψεις από επι-μέρους κομμάτια, αλλά από την άλλη έχουμεέναν, μεγάλο μεν, πεπερασμένο δε, αριθμόνευρώνων στον εγκέφαλό μας», λέει ο δρΦράνκλαντ.

«Δεν είναι λοιπόν δυνατόν να διαθέτειςέναν νευρώνα για κάθε σκέψη που μπορείπιθανώς να βρεθεί στον δρόμο σου», συ-μπληρώνει. Μέσα από αυτή τη θεωρητικήπροσέγγιση δημιουργήθηκε η εντύπωσηότι στην αρχιτεκτονική του εγκεφάλουπρέπει να συμβαίνει κάποιο είδος επανά-χρησης, την οποία προσπάθησαν να ξε-σκεπάσουν με την έρευνά τους ο δρ Φράν-κλαντ μαζί με τον Τζόσουα Γκριν, καθηγητήψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.«Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι διαφο-ρετικές περιοχές του εγκεφάλου ασχολού-νται με διαφορετικά στοιχεία της δομήςτης γλώσσας, και ίσως αυτό να παίζει ση-μαντικό ρόλο στην ικανότητά μας να α-ντιλαμβανόμαστε αυτά τα νοήματα», λέειο δρ Φράνκλαντ.

«Είναι μία σημαντική δημοσίευση, πουστοχεύει σε ένα από τα πιο θεμελιώδη α-ναπάντητα ερωτήματα στη νευροεπιστήμη:πώς ο εγκέφαλος αναπαριστά αφηρημένεςσκέψεις, όπως προτάσεις», λέει στην «Κ»ο Γκάρι Μάρκους, καθηγητής ψυχολογίαςκαι νευρωνικής επιστήμης στο Πανεπι-στήμιο της Νέας Υόρκης.

Οι ερευνητές από το Χάρβαρντ, για νακαταλήξουν στα παραπάνω αποτελέσματα,που δημοσιεύθηκαν στις 24 Αυγούστουστο επιστημονικό περιοδικό Proceedingsof the National Academy of Sciences, πραγ-ματοποίησαν μια σειρά από πειράματα,κατά τη διάρκεια των οποίων υπέβαλαντους συμμετέχοντες στην απεικονιστικήμέθοδο της λειτουργικής μαγνητικής το-μογραφίας εγκεφάλου.

Το πείραμαΣκοπός του πρώτου πειράματος ήταν

να εντοπίσουν την ευρύτερη περιοχή τουεγκεφάλου που αποκωδικοποιεί την έννοιαμιας πρότασης, έτσι όπως αυτή προκύπτειαπό τη δομή της πρότασης, δηλαδή τοποιος έκανε τι σε ποιον. Η περιοχή του ε-γκεφάλου που ενεργοποιήθηκε όταν ζη-τήθηκε από τους συμμετέχοντες να δια-βάσουν προτάσεις που περιγράφουν απλάπεριστατικά, ήταν ο αριστερός μεσο-άνωκροταφικός φλοιός (lmSTC). Το πείραμα ό-μως αυτό δεν πρόσφερε λεπτομέρειες σχε-τικά με τον τρόπο με τον οποίο αυτή η πε-ριοχή κωδικοποιεί τη συγκεκριμένη πλη-ροφορία.

Σε αυτό ήρθε να δώσει απάντηση έναδεύτερο πείραμα, στο οποίο συμμετείχαν25 άτομα. Κατά τη διάρκεια αυτής της δο-κιμασίας παρουσιάστηκαν στους συμμε-τέχοντες προτάσεις οι οποίες προέκυψαναπό τυχαίο συνδυασμό τεσσάρων ουσια-στικών (άνδρας, κορίτσι, γάτα, σκύλος), ταοποία έπαιζαν άλλοτε τον ρόλο του θύτηκαι άλλοτε του παθόντος, και πέντε ρημάτων(κυνηγώ, γρατσουνίζω, προσκρούω, προ-σεγγίζω, εμποδίζω), άλλοτε στην ενεργητικήκαι άλλοτε στην παθητική φωνή. Για πα-ράδειγμα, δύο πιθανοί συνδυασμοί μπο-ρούσαν να είναι: «ο σκύλος κυνήγησε τοκορίτσι» και «ο άνδρας γρατσουνίστηκεαπό τη γάτα».

Στη συνέχεια οι επιστήμονες μελέτησαν

τα συγκεκριμένα σημεία του εγκεφάλουπου ενεργοποιούνται όταν οι συμμετέχοντεςδιαβάζουν μισή από την πρόταση, δηλαδήένα ουσιαστικό με ένα ρήμα. «Σε γενικέςγραμμές, ο άνδρας ως παθών παράγει πάντατο ίδιο μοτίβο εγκεφαλικής δραστηριότητας,ανεξαρτήτως του ρήματος που το συνοδεύει.Το μοτίβο επίσης που παράγει ο άνδραςως θύτης είναι πάντα το ίδιο, αλλά διαφο-ρετικό από εκείνο του άνδρα ως παθόντος»,εξηγεί ο δρ Φράνκλαντ. Με τις πληροφορίεςπου συγκέντρωσαν οι επιστήμονες, δημι-ούργησαν έναν αλγόριθμο, ο οποίος πα-ρακολουθώντας την εγκεφαλική λειτουργίαμπορούσε κάθε δεδομένη χρονική στιγμήνα υποδείξει τον θύτη και τον παθόντα σεκαθεμιά από τις προτάσεις που διάβαζανοι συμμετέχοντες.

Η περιοχή του lmSTCΠιο συγκεκριμένα, μέσα στην ευρύτερη

περιοχή του lmSTC, οι επιστήμονες εντό-πισαν μία υποπεριοχή που ασχολείται μετον θύτη, δηλαδή με το ποιος κάνει κάτι,μία υποπεριοχή που ασχολείται με το ρήμα,δηλαδή με το τι κάνει, και μία τρίτη υπο-περιοχή που ασχολείται με τον παθόντα,δηλαδή σε ποιον γίνεται κάτι. «Ολες αυτέςοι περιοχές φαίνεται να λειτουργούν ανε-ξάρτητα η μία από την άλλη», λέει ο δρΦράνκλαντ, εξηγώντας, για παράδειγμα,ότι είτε ο άνδρας κυνήγησε τον σκύλο είτεο άνδρας γρατσούνισε τη γάτα, η δραστη-ριότητα στην περιοχή του θύτη είναι ό-μοια.

Παρότι ο lmSTC του εγκεφάλου φαίνεταινα χωρίζεται σε δομικά μέρη και να μπορείνα διαχειριστεί το καθένα από αυτά ξεχω-ριστά, «ίσως να υπάρχουν άλλες περιοχέςτου εγκεφάλου που συνδέουν όλα αυτά ταμέρη. Ομως ακόμα δεν τις έχουμε βρει»,λέει ο δρ Φράνκλαντ.

«Τα αποτελέσματα, παρότι ακόμα πρώ-ιμα, προτείνουν ότι ο εγκέφαλος χρησιμο-ποιεί ένα σύστημα μεταβλητών και τιμώνπου μοιάζουν αλγεβρικές, ένα σύστημαπου θυμίζει πολύ αυτό που απαντά στουςηλεκτρονικούς υπολογιστές», λέει ο δρΜάρκους. «Ενα ξεκαθάρισμα του τοπίουθα μπορούσε να βοηθήσει να γίνει ένα με-γάλο βήμα μπροστά στην επόμενη γενιάδιεπαφών εγκεφάλου-μηχανής», προσθέτει.Οπως εξηγεί ο δρ Μάρκους στο βιβλίο «Thefuture of the brain» (Το μέλλον του εγκε-φάλου), «ο εγκέφαλος μπορεί να μην είναιξεκάθαρα ένας ψηφιακός υπολογιστής –οι μνήμες του μπορεί να λειτουργούν μεβάση διαφορετικές αρχές και ο ίδιος να ε-κτελεί διαφορετικά είδη λειτουργιών πάνωστην πληροφορία που κωδικοποιεί– όμωςείναι βέβαιο ότι ο εγκέφαλος κωδικοποιείπληροφορίες».

Με μηνύματα για το 2016 το ΟΠΑΠ All Star day Με την ευχή και την προσδοκία το 2016 ναείναι χρονιά χαράς, υγείας και οδικής ασφά-λειας, πραγματοποιήθηκε στις 27/12/2015στο στάδιο «Τάσσος Παπαδόπουλος-Ελευθε-ρία», το 5ο ΟΠΑΠ All star day «Παίζω με κα-νόνες-οδηγώ με κανόνες», με διοργανωτέςτην ΟΠΑΠ Κύπρου και την Κυπριακή Ομο-σπονδία Καλαθοσφαίρισης. Η εκδήλωση α-ποτέλεσε μία υπέροχη γιορτή αθλητισμού καιζωής, μέσα από την οποία πέρασαν και μηνύ-ματα, ιδιαίτερα στους νέους, για την ανάγκησωστής συμπεριφοράς στους δρόμους.

Netflix socks

Κάλτσες ανίχνευσης ύπνουΠόσες φορές δεν έτυχε κατά τη διάρκεια τωνμετακινήσεών σας από καναπέ σε κρεβάτι καιαπό κρεβάτι σε καναπέ, να σας πάρει ο ύπνοςχωρίς καν να το καταλάβετε και η τηλεόρασηνα παίζει κάτι που πραγματικά σας ενδιαφέ-ρει; Οι Netflix socks αναλαμβάνουν το «πάγω-μα» της ταινίας που παρακολουθούμε μόλις α-ντιληφθούν πως έχουμε κοιμηθεί, βασισμέ-νες στη λειτουργία ενός μετρητή επιτάχυνσηςκαι έναν μικροελεγκτή Adruino. Ουσιαστικά οιπρωτότυπες αυτές κάλτσες ανιχνεύουν τα επί-πεδα κίνησης και σε περίπτωση που αυτά πέ-σουν σε συγκεκριμένες τιμές για ένα σεβαστόχρονικό διάστημα, στέλνουν σήμα στην τηλε-όραση. Κυκλοφορούν σε πέντε διαφορετικάσχέδια, ενώ προσφέρουν δυνατότητες ανα-βάθμισης με ενισχυτή υπερύθρων, προκειμέ-νου τίποτα να μην επηρεάζει τη λειτουργίατους, και αισθητήρα σφυγμού για ακόμα μεγα-λύτερη ακρίβεια στην ώρα παύσης της ται-νίας.

HTC One watch

Έρχεται το Φεβρουάριο;Αν και η HTC παραμένει μία από τις ελάχιστεςεταιρείες που δεν έχουν προχωρήσει στηνκυκλοφορία κάποιου smartwatch, οι φήμεςπου την θέλουν να κυκλοφορεί εντός Φε-βρουαρίου το «HTC One watch», άρχισαν ναπυκνώνουν. Σύμφωνα με τις όσες πληροφο-ρίες έχουν κυκλοφορήσει μέχρι στιγμής, η ε-ταιρεία εργάζεται πάνω σε ένα smartwatch,με την κωδική ονομασία Halfbeak, το οποίοθα διαθέτει κυκλική οθόνη, θα «τρέχει»Android Wear και θα διαθέτει ανάλυση οθό-νης 360x360. Περισσότερες λεπτομέρειες α-ναμένεται να δουν το φως της δημοσιότηταςκατά τη διάρκεια του Mobile World Congress2016.

LG G Pad II

Νέο tablet με οθόνη 8.3”, γραφίδα και 4GΜετά το επιτυχημένο λανσάρισμα στην αγοράτου G Pad II με οθόνη 10.1” και 8.0”, η LG προ-σθέτει στην γκάμα της ένα νέο tablet με οθό-νη 8.3” με σημαντικά αναβαθμισμένα τεχνικάχαρακτηριστικά. Το LG G Pad II 8.3 διατηρείγραφίδα και υποδοχή USB 2.0 πλήρους μεγέ-θους, προσφέρει καλύτερη ανάλυση (1920 x1200), ταχύτερο επεξεργαστή (64bit octa-core Qualcomm Snapdragon 615), κεραία 4GLTE, καθώς επίσης και βελτιωμένη εμπρόσθιακάμερα (2ΜΡ). Η κυκλοφορία του ξεκίνησετην περασμένη βδομάδα στην Κορέα, ενώ α-ναμένεται πολύ σύντομα η προώθησή τουςκαι στην ευρωπαϊκή αγορά.

Sony

Blu-ray player... απογειωτικόΕκτός από την αναπαραγωγή ταινιών 3D, τονέο Blu-ray player BDP-S6500 της Sony μπο-ρεί να αναβαθμίσει τα βίντεο συμβατικής ανά-λυσης (με σήμα 24P) σχεδόν σε υπερυψηλήευκρίνεια, ώστε σε μία 4K τηλεόραση να «α-πογειώνει» την τηλεοπτική ψυχαγωγία. Εξο-πλισμένη με δέκτη Wi-Fi, τεχνολογίας MIMO,η συσκευή συνδέεται ασύρματα στο οικιακόδίκτυο σε όποιο σημείο κι αν τοποθετηθεί, ε-νώ είναι εξοπλισμένο με λειτουργίες που βελ-τιώνουν το οπτικό αποτέλεσμα ακόμη και τωνχαμηλότερης ανάλυσης βίντεο από το Ιντερ-νετ.

MARKET PLACE

«Ομόνοια Cola» από τη νέα χρονιάΣτα προϊόντα του σωματείου της Ομόνοιαςεντάχθηκε το αναψυκτικό «ΟΜΟΝΟΙΑ Cola»,το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει να διανέ-μεται στα σημεία πώλησης σε όλη την Κύπροστις αρχές του 2016. Το αναψυκτικό θα φτά-σει στα σπίτια των φίλων της ομάδας μετά α-πό συμφωνία που έχει υπογραφεί με τηνNew Astra Services LTD, την εταιρεία που ει-σάγει και διανέμει στην Κύπρο την «ΟμόνοιαCola».

Αυξημένηκατανάλωσηφέρνουν οι γιορτέςΕτήσια αύξηση της τάξης του 2%, -4% σεπραγματικούς όρους σημειώνουν, σύμφωναμε τις πρόσφατες τάσεις, οι καταναλωτικέςδαπάνες στις πλείστες δυτικές οικονομίες,που φαίνεται να αποτελεί εξέλιξη ευχάριστηγια το λιανεμπόριο και τις επιχειρήσεις τηνπερίοδο των γιορτών, προκύπτει από την έ-ρευνα της PwC.«Οι καταναλωτικές δαπάνες είναι ουσιώδουςσημασίας για τις επιχειρήσεις και τις οικονο-μίες, ενώ σε ένα σημαντικό αριθμό προηγμέ-νων οικονομιών αυτές αντιπροσωπεύουν ταδύο τρίτα περίπου της οικονομικής δραστη-ριότητας», τόνισε ο Richard Boxshall, ανώτε-ρος οικονομολόγος του οργανισμού.

Δύο αεροπορικέςεταιρείες βράβευσε το ΕΒΕ ΠάφουΜε τη βράβευση δύο αεροπορικών εταιρει-ών, της British Airways & Ryanair, για τη δια-χρονική συμβολή της στην τουριστική ανά-πτυξη της επαρχίας Πάφου, όπως επίσης καιτης εταιρείας Alfa Mediterranean EnterprisesLtd για το έργο της, το οποίο κρίθηκε από τονΕυρωπαϊκό Χρηματοδοτικό Διαγωνισμό NER300 ως πρωτοποριακό για την επίδειξη και-νοτόμων τεχνολογιών από Ανανεώσιμες Πη-γές Ενέργειας, πραγματοποιήθηκε η ετήσιαεκδήλωση του Εμπορικού και ΒιομηχανικούΕπιμελητηρίου Πάφου.Ο πρόεδρος του ΕΒΕ Πάφου Ανδρέας Δημη-τριάδης έκανε λόγο για το σημαντικότερο κο-σμικό γεγονός της Πάφου, το οποίο έχει θε-σμοθετηθεί εδώ και 30 χρόνια, φέρνονταςκοντά τα μέλη της επιχειρηματικής κοινότη-τας.

Με πoιο τρόπο ο εγκέφαλοςαναπαριστά αφηρημένες σκέψεις

<<<<<<<

Οι επιστήμονες συμφωνούνπως πρόκειται για μία σημα-ντική δημοσίευση, που στο-χεύει σε ένα από τα πιο θεμε-λιώδη αναπάντητα ερωτήματαστη νευροεπιστήμη.

Περί τα 2,45 δισ. δολάρια γιατην εξαγορά της Sharp αναμέ-νεται να καταβάλει η FoxconnTechnology (Hon Hai PrecisionIndustry), όπως αναφέρουν δη-μοσιεύματα τόσο στα ξένα ΜΜΕγενικότερα όσο και στον ιαπω-νικό Τύπο ειδικότερα. Η συγκε-κριμένη εξέλιξη αναμένεται νααποτελέσει εντυπωσιακό κλεί-σιμο του 2015 για την FoxconnTechnology, η οποία φέρεταινα είναι έτοιμη να καταβάλειτο ποσό-μαμούθ των 2,45 δισ.δολαρίων για την εξαγορά τηςSharp.

H Foxconn Technology είναιμία από τις μεγαλύτερες εται-ρείες κατασκευής ηλεκτρονικούυλικού στον κόσμο προμηθεύ-οντας εταιρείες, μεταξύ άλλων,όπως η BlackBerry, τα προϊόντατης Apple όπως iPad και iPhone,το Kindle, το PlayStation 4, το

Xbox One, και το Wii U. Η Sharpβυθίστηκε σε έντονη κρίση, κα-θώς η μέχρι πρότινος ηγέτιδαστις οθόνες υγρών κρυστάλλωνδέχθηκε πλήγμα από ανταγω-νιστικές εταιρείες στην Ταϊβάνκαι την Κίνα, με προϊόντα χα-

μηλότερου κόστους, ενώ ηApple την εκτόπισε από τηνπρώτη θέση στην ιαπωνική α-γορά κινητής τηλεφωνίας.

Παρασκηνιακά, βέβαια, φαί-νεται να υπάρχουν κωλύματαως προς την τελική υποβολή

της πρότασης, όπως η ολική α-νανέωση του διοικητικού συμ-βουλίου της Sharp, όπως επίσηςκαι η απομάκρυνση του προέ-δρου της εταιρείας. Την ώραπου η είδηση δεν έχει επιβε-βαιωθεί ή διαψευστεί από τιςδύο εταιρείες, σημαντικά κέρδηκατέγραψε στην αγορά της Α-σίας η μετοχή της Sharp, λίγεςώρες μετά τη φημολογία που α-ναπτύχθηκε γύρω από την εξα-γορά της.

Η πρόταση της FoxconnTechnology αποτελεί περί το50% στην τρέχουσα χρηματι-στηριακή αξία της ιαπωνικήςεταιρείας τεχνολογίας, την ώραπου η μετοχή της Hon Hai έ-κλεισε με οριακές απώλειες. Υ-πενθυμίζεται ότι το 2012, ηFoxconn επιχείρησε ανεπιτυχώςνα εξαγοράσει το 9,9% των με-τοχών της ιαπωνικής εταιρείας.

Ενδιαφέρον για εξαγορά της Sharp με 2,45 δισ. δολ.

Κωλύματα ως προς την τελική υποβολή της πρότασης, είναι η ολικήανανέωση του διοικητικού συμβουλίου της Sharp, όπως επίσης και ηαπομάκρυνση του προέδρου της εταιρείας.

23-OIK_TECH_NEW_KATHI 29/12/15 22:03 Page 23

AΓOPEΣ & EΠENΔYΣEIΣΤετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015

Find out how EY is helping global organizations design and execute strategies that make accelerated sustainable growth achievable. ey.com/advisory #BetterQuestions

Accelerated growth?Sustainable growth?

© 2

015

Erns

t & Y

oung

Cyp

rus

Lim

ited.

All

Rig

hts

Rese

rved

.O

ΔΗ

ΚΤ

ΗΣ

Η Monte PaschiMη εξυπηρετούμενα δάνεια με book value 1 δισ. ευρώ στηνEpicuro SPV, συμφώνησε να πουλήσει η ιταλική τράπεζα MontePaschi κάτι που προβλεπόταν από το επιχειρηματικό της πλάνο γιατην περίοδο 2015-2018. Να σημειωθεί πως η Epicouro είναιεπενδυτικό όχημα στο οποίοι συμμετέχουν θυγατρικές τηςDeutsche Bank. Τα περισσότερα από τα δάνεια κατέστησαν μηεξυπηρετούμενα πριν από το 2009, και το χαρτοφυλάκιοαποτελείται από περίπου 18.000 δανειολήπτες. Αυτά γίνονται σεένα τόπο όχι πολύ μακρινό για να αποφορτιστούν οι τράπεζες απότα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

ΣοβαρότηταΜήνυμα απόλυτης τρέλας στέλνει για ακόμα μία φορά η κυπριακήπολιτεία με αφορμή το ζήτημα των ωραρίων λειτουργίας τωνκαταστημάτων. Η κυβέρνηση που θέλει να λειτουργούν Κυριακές τακαταστήματα, θα καταγγέλλει όσους επιχειρηματίες παραβιάζουν τοννόμο και λειτουργούν Κυριακές και ο Γενικός Εισαγγελέας που επίσηςλέει πως είναι δικαίωμα της εκτελεστικής εξουσίας να καθορίζει ταωράρια λειτουργίας θα κληθεί ενώπιον της δικαιοσύνης νακατηγορήσει αυτούς που εφάρμοσαν… αυτό που θέλει η κυβέρνηση.Και μετά διερωτούνται κάποιοι γιατί δεν γίνονται επενδύσεις απόξένους. Αλήθεια, τα H&M θα ανοίγουν τις Κυριακές;

Την τιμητική τηςΗ τρίτη εξουσία στην Κύπρο, ηδικαστική, προβλέπεται να έχει τηντιμητική της το 2016 και οι προσδοκίεςείναι μεγάλες. Αναμένουμε να δούμεαν θα αρθεί στο ύψος τωνπεριστάσεων αφού οι μέχρι στιγμήςαποφάσεις της δημιούργησανανάμικτες εντυπώσεις αλλά και πολλέςφορές ένα αίσθημα ανεπάρκειας απόπλευράς δικαστών.

Με θετικό πρόσημο κινήθη-κε η χρηματιστηριακή αγο-ρά κατά τη συνεδρίαση τηςΤρίτης, με τον γενικό δείκτητου ΧΑΚ να καταγράφει ά-νοδο σε ποσοστό 1,49%,

κλείνοντας στις 67,39 μο-νάδες, τη στιγμή που μεκέρδη 1,54% έκλεισε ο δεί-κτης FTSE/CySE 20, ο οποίοςδιαμορφώθηκε στις 38,81μονάδες. Με άνοδο 1,79%,0,78% και 1,07% έκλεισανοι επιμέρους χρηματιστη-ριακοί δείκτες, της κύριαςαγοράς, της εναλλακτικήςαγοράς και των επενδυτι-κών, με τον δείκτη των ξε-

νοδοχείων να κλείνει χωρίςμεταβολή.

Ο ημερήσιος όγκος συ-ναλλαγών ανήλθε στα630.640,67 ευρώ, με τη με-τοχή της Τράπεζας Κύπρουνα προσελκύει όγκο494.134,17 ευρώ και να κλεί-νει με άνοδο της τάξεωςτου 2,11% στα 14,5 σεντς.Ακολούθησαν οι μετοχέςτης Ελληνικής Τράπεζας μεόγκο 56.925,49 ευρώ, τιμήκλεισίματος 1,280 ευρώ καιάνοδο 2,40%, της DemetraInvestment με 44.490,45ευρώ, αύξηση 1,35 και τιμή0,375 ευρώ, της Logicomμε 23.989,56 ευρώ και άνο-δο 0,47% στο 0,638 ευρώ,καθώς και της Louis, η ο-ποία συγκέντρωσε όγκο4.696,82 ευρώ, κλείνονταςχωρίς μεταβολή στο 0,030ευρώ. Από τις συναλλαγέςπου έτυχαν διαπραγμάτευ-σης, 8 κινήθηκαν ανοδικά,1 καθοδικά, 4 παρέμειναναμετάβλητες, 75 μετοχέςδεν έτυχαν διαπραγμάτευ-σης, ενώ ο συνολικός αριθ-μός των συναλλαγών ανήλ-θε στις 228.

Με άνοδο 1,49% έκλεισε το χρηματιστήριο την Τρίτη

<<<<<<<

Ο ημερήσιος όγκοςσυναλλαγών ανήλ-θε στα 630.640,67ευρώ, με τη μετοχήτης Τράπεζας Κύπρου να προσελ-κύει όγκο494.134,17 ευρώ.

Πρώτη απώλειαΠροτού καλά-καλά διοριστούν,προέκυψε η πρώτη απώλεια. Ο λόγος γιαένα εκ των τριών νέων προτεινόμενωνμελών για την Επιτροπεία τουΣυνεργατισμού ο οποίος απορρίφθηκεστα αρχικά στάδια του ελέγχουκαταλληλότητας που διεξάγει η ΚεντρικήΤράπεζα της Κύπρου. Για λόγουςσυμφερόντων λένε οι πρώτεςπληροφορίες.

Το 2015 σημαδεύτηκε από τουςέντονους κραδασμούς σε πολλέςαγορές, χαρακτηριστικό που είναιπολύ πιθανό να παρατηρηθεί καιτο 2016 δεδομένης της απόκλισηςστη νομισματική πολιτική ΗΠΑκαι Ευρωζώνης. Εχοντάς το κατάνου τα τραπεζικά στελέχη πουέχουν αναλάβει να επενδύσουντα χρήματα μεγάλων πελατών,συστήνουν σε αυτούς να τοπο-θετήσουν τα κεφάλαιά τους σεπεριουσιακά στοιχεία όπως τααμερικανικά ομόλογα, ενώ τα α-κίνητα παραμένουν μια δημοφι-λής επιλογή. Οχι όμως το πετρέ-λαιο και ο χρυσός παρά το γεγο-νός ότι η τιμή τους έχει υποχω-ρήσει σημαντικά, σύμφωνα μερεπορτάζ του CNBC.

Κατά τον Στιβ Γουίτινγ, επικε-φαλής αναλυτής παγκοσμίων ε-πενδύσεων της Citi Private Bank,η οποία έχει πελάτες με καθαρήπεριουσία άνω των 25 εκατ. δο-λαρίων και διαχειρίζεται συνολικάκεφάλαια ύψους 300 δισ. δολα-ρίων, έχει αρχίσει να αναθερμαί-νεται το ενδιαφέρον για τα αμε-ρικανικά κρατικά ομόλογα, καθώςπροβλέπεται ότι η αμερικανικήΟμοσπονδιακή Τράπεζα θα αυ-ξάνει σταδιακά τα επιτόκια δα-νεισμού.

Ο επικεφαλής επενδύσεων τηςUBS Wealth Management ΣάιμονΣμάιλς εκτιμά ότι ο τομέας τωνακινήτων εξακολουθεί να προ-σελκύει το ενδιαφέρον περισσό-τερο από κάθε άλλο περιουσιακόστοιχείο. Ενα νέο στοιχείο είναιότι όλο και περισσότεροι επεν-δυτές ενώνουν τις δυνάμεις τουςγια να αγοράσουν ένα ακίνητο.Την ίδια στιγμή Ασιάτες επενδυτέςεξακολουθούν να κυνηγούν «α-κίνητα-τρόπαια» στην Ευρώπη,όπως για παράδειγμα αλυσίδες

ξενοδοχείων. Κατά τον Σμάιλς,το φαινόμενο οφείλεται στο γε-γονός ότι πολλοί Κινέζοι επενδυτές

θέλουν να μεταφέρουν τη μάρκαπου έχουν αγοράσει πίσω στηνπατρίδα τους και να την εκμεταλ-λευτούν στην εσωτερική της α-γορά. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τηςεταιρείας Colliers Internationalπερίπου 400 δισ. δολάρια θα ε-πενδυθούν σε ακίνητα τα επόμενατρία με πέντε χρόνια, στην προ-σπάθεια των επενδυτών να δια-φοροποιήσουν τα περιουσιακάστοιχεία στα οποία έχουν επεν-δύσει αλλά και να σταθεροποιή-σουν τις αποδόσεις. Η UBS WealthManagement είχε πείσει τους πε-λάτες της πριν από δύο χρόνια

να αποσύρουν τελείως τα χρήματάτους από τα εμπορεύματα και πα-ρά την πτώση του πετρελαίου κα-τά 35% εφέτος και του χρυσούκατά 17% εξακολουθεί να επιμένειότι δεν πρέπει να τα πλησιάσουνακόμη. Την ίδια στιγμή η μεγάληαναταραχή που σημειώθηκε στιςαγορές το 2015 έκανε τους πλού-σιους πελάτες να είναι πολύ πιοπρόθυμοι να αποδεχτούν εξεζη-τημένες στρατηγικές αντιστάθ-μισης κινδύνου με τη χρήση πα-ραγώγων και του δείκτη ανατα-ραχής VIX να είναι από τα πιο συ-νηθισμένα εργαλεία.

Ανοδικά κινήθηκαν χθες οι ευρω-παϊκές αγορές ενισχυμένες από μιαελαφρά ανάκαμψη των τιμών τουπετρελαίου, που, σύμφωνα με τιςεκτιμήσεις αναλυτών, βρισκότανπίσω από την άνοδο με την οποίαάνοιξε η Wall Street. Οι τιμές του«μαύρου χρυσού» ανέκαμψαν σε ε-πίπεδα πάνω από τα 37 δολάρια τοβαρέλι εν μέσω επιδείνωσης τουκαιρού, αλλά παραμένουν στα χα-μηλότερα επίπεδα των τελευταίωνετών.

Τα μεγαλύτερα κέρδη κατέγρα-ψαν το Παρίσι και η Φρανκφούρτη,με τους δείκτες CAC 40 και XETRADAX να κλείνουν με άνοδο 1,81%

και 1,94%, αντιστοίχως, και να δια-γράφουν τις ζημίες της πρώτης συ-νεδρίασης μετά τα Χριστούγεννα.Κι ενώ εξίσου σημαντικά ήταν τακέρδη για τις αγορές του Μιλάνουκαι της Μαδρίτης με τους δείκτες

FTSE MIB και IBEX να κλείνουν μεάνοδο 1,37% και 1,23%, αντιστοί-χως, λιγότερο επωφελήθηκε απότο θετικό κλίμα το Λονδίνο. Η α-νάγκη για ανοικοδόμηση των πε-ριοχών στη βόρεια Αγγλία που ε-πλήγησαν από τις πλημμύρες καλ-λιέργησε προσδοκίες για αύξησητης ζήτησης στον κατασκευαστικόκλάδο, οπότε κατέγραψαν σημα-ντικά κέρδη οι μετοχές των κατα-σκευαστικών εταιρειών.

Ωστόσο, ο δείκτης FTSE 100 τουΛονδίνου έκλεισε με άνοδο μόλις0,96%, παρουσιάζοντας πολύ μι-κρότερα κέρδη από τις άλλες ευρω-παϊκές αγορές.

Επενδυτικές συμβουλές για πλούσιουςΑμερικανικά ομόλογα και ακίνητα αποτελούν τις δημοφιλέστερες και ασφαλέστερες προτάσεις

Κερδισμένοι καιχαμένοι του 2015

Η πτώση της τιμής των εμπο-ρευμάτων και η επιβράδυν-ση της κινεζικής οικονομίαςανησύχησε σοβαρά τους ε-πενδυτές ανά τον κόσμο καιείχε ως αποτέλεσμα τηνπρώτη υποχώρηση του δεί-κτη δισεκατομμυριούχωνBloomberg για πρώτη φοράαπό τη δημιουργία του το2012. Μεγάλος χαμένος του2015 ήταν ο Μεξικανός μεγι-στάνας των τηλεπικοινωνιώνΚάρλος Σλιμ, ο οποίος έχασεπερίπου 20 δισ. δολ. με τημετοχή της εταιρείας τουAmerica Movil να έχει υπο-χωρήσει κατά 25% στη διάρ-κεια του έτους. Μεγάλοςκερδισμένος της χρονιάςπου φεύγει ήταν αναμφίβο-λα ο Τζεφ Μπέζος τηςAmazon που είδε την περι-ουσία του να αυξάνεται κατά31 δισ. δολ. στα 59 δισ. και ναφτάνει στην τέταρτη θέσητης κατάταξης των πλουσιό-τερων. Στην τρίτη θέση πα-ραμένει ο Αμερικανός επεν-δυτής Γουόρεν Μπάφετ πα-ρά την απώλεια 11 δισ. δολ.Στη δεύτερη από την πέμπτηθέση βρίσκουμε τον Ισπανόιδιοκτήτη της Inditex (Zaraκ.τ.λ.) με περιουσία αυξημέ-νη κατά 10 δισ. δολ. στα 73δισ. Στην πρώτη θέση παρέ-μεινε για μια ακόμη χρονιά οΜπιλ Γκέιτς της Microsoft πα-ρά την απώλεια 3 δισ. δολα-ρίων, με συνολική περιουσίαύψους 83 δισ. δολαρίων.

<<<<<<

Οι πλημμύρες πουπλήτ τουν τη βόρεια Αγγλία ενίσχυσαν τις μετοχές εταιρειών του κατασκευαστικούκλάδου.

Α Ν Α ΛΥ Σ Η

Σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις, το 2016 θα είναι μιακαλή χρονιά για τη Wall Street. Οι περισσότεροι αναλυτέςπροβλέπουν ότι θα συνεχιστεί για έβδομη συνεχή χρονιάη άνοδος του χρηματιστηρίου, με τους οικονομολόγουςπου πήραν μέρος σε πρόσφατη δημοσκόπηση να προ-βλέπουν ότι ο δείκτης S&P 500 θα έχει ανέβει κατά 8%έως το τέλος του 2016. Ωστόσο, πολλά πράγματα θα μπο-ρούσαν να εξελιχθούν άσχημα. Μάλιστα, κατά τους ανα-λυτές ο κατάλογος των απειλών είναι αρκετά μεγάλος καιπεριλαμβάνει σχεδόν τα πάντα, από μια προεκλογική πε-ρίοδο στις ΗΠΑ που θα μπορούσε να οδηγήσει σε απο-σταθεροποίηση μέχρι μια μεγάλη κρίση σε κάποιο μέροςτου πλανήτη, η οποία θα μπορούσε να πλήξει σφόδρα τιςαμερικανικές μετοχές.Η μεγαλύτερη ανησυχία των οικονομολόγων που πήρανμέρος σε δημοσκόπηση του Reuters είναι ότι θα μπορού-σε να μειωθεί η κερδοφορία των αμερικανικών εταιρει-ών. Οι αμερικανικές μετοχές είναι ήδη ακριβές καθώς ητιμή τους είναι 19,3 φορές υψηλότερη από τα κέρδη τωνπερασμένων 12 μηνών, ενώ ο μέσος όρος είναι 15 φο-ρές. Οποιαδήποτε μείωση της κερδοφορίας θα καθι-στούσε τις μετοχές ακόμη πιο ακριβές. Οι αναλυτές προ-βλέπουν αύξηση των εσόδων κατά 3,9% το 2016, πράγ-μα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε αύξηση εξόδων όπωςοι μισθοί και τα επιτόκια δανεισμού θα μπορούσε να ο-δηγήσει σε μηδενική αύξηση των κερδών για δεύτερησυνεχή χρονιά. Το δολάριο ανατιμήθηκε κατά 8,4% ένα-ντι δέσμης σημαντικών ξένων νομισμάτων το 2015 και α-ναμένεται να εξακολουθήσει να ενισχύεται και το 2016καθώς η Fed θα αυξάνει τα επιτόκια δανεισμού. Εξέλιξηπου θα ασκήσει και νέα πίεση σε αμερικανικές εταιρείεςπου έχουν σημαντική έκθεση διεθνώς, διότι τα προϊόντατους θα γίνουν λιγότερο ανταγωνιστικά.

Ιστορικά οι αμερικανικέςμετοχές τα πηγαίνουν καλάσε χρονιές προεδρικών ε-κλογών, με τον S&P 500 νακαταγράφει κέρδη τις 13 α-πό τις 16 εκλογικές χρονιέςαπό το 1950 και μετά. Ω-στόσο, πολλοί αναλυτές α-ναρωτιούνται εάν το 2016θα αποδειχτεί μια τέτοια ε-ξαίρεση, δεδομένης της ύ-παρξης υποψηφίων όπωςο Ντόναλντ Τραμπ και οΜπέρνι Σάντερς. «Οσο πιοακραίος είναι ο υποψή-φιος, τόσο λιγότερο ευνοϊ-κά τον υποδέχεται το χρη-ματιστήριο», λέει η Κριστί-

να Χούπερ, αναλύτρια για τις ΗΠΑ στην Allianz GlobalInvestors. Κατά τη Χούπερ, ο προεκλογικός αγώνας θααυξήσει τη μεταβλητότητα στην αγορά. Μπορεί η αγοράνα ανέβηκε όταν η Fed ανακοίνωσε την πρώτη αύξησητων επιτοκίων δανεισμού από το 2006, ωστόσο εάν συνε-χιστεί η αύξηση των επιτοκίων και δεν υπάρξει παράλλη-λη αύξηση του πληθωρισμού και της εταιρικής κερδοφο-ρίας, τότε θα μπορούσε να προκληθεί πρόβλημα για τιςμετοχές, διότι θα καταστούν λιγότερο ελκυστικές σε σχέ-ση με τα ομόλογα. Μια άλλη ανησυχία είναι η συνεχιζό-μενη πτώση της τιμής του πετρελαίου, εξέλιξη που έχειπλήξει τις εταιρείες του ενεργειακού τομέα, αλλά και τιςτράπεζες και τους επενδυτές που τις έχουν δανείσει. ΟΤζον Μάνλεϊ, επικεφαλής αναλυτής μετοχών της WellsFargo Funds Management, προειδοποιεί πως θα μπο-ρούσε να ξεφύγει η κατάσταση στον τομέα των εμπορευ-μάτων με συνέπεια την εξάπλωση του αποπληθωρισμού,καθώς η πτώση της κερδοφορίας στον ενεργειακό τομέαθα πλήξει τράπεζες, προμηθευτές και άλλους. Μέχρι σή-μερα οι καταναλωτές δεν έχουν αυξήσει τις δαπάνεςτους, προτιμώντας να αποταμιεύσουν τα χρήματα που έ-χουν εξοικονομήσει από την πτώση των τιμών της ενέρ-γειας. Η αναλογία τιμής μετοχής προς πωλήσεις στις εται-ρείες του δείκτη S&P 500 έχει ήδη αυξηθεί πάνω απόπροηγούμενα ρεκόρ και αν υποχωρήσουν οι πωλήσεις,τότε θα αρχίσει να υποχωρεί και η τιμή των μετοχών. Ανσυνεχιστεί η αδυναμία της κινεζικής οικονομίας, η ανατα-ραχή θα μπορούσε να γίνει αισθητή ανά την υφήλιο, ναπλήξει τις αναδυόμενες αγορές, καθώς και τις ΗΠΑ. Γιατον Μάνλεϊ της Wells Fargo, ο πιο σκοτεινός φόβος είναιότι δεν επιδιορθώθηκε το παγκόσμιο σύστημα πριν απόέξι χρόνια, αλλά απλώς καταφέραμε να καθυστερήσουμετην κατάρρευσή του.

<<<<<<

Μείωση κερδοφο-ρίας αμερικανι-κών εταιρειών, ισχυρό δολάριο,κρίση στις ανα-δυόμενες, αλλάκαι πολιτική αστάθεια, ξεχωρί-ζουν σε έρευνατου Reuters.

Τα μεγαλύτερα κέρδη κατέγραψαν το Παρίσι και η Φρανκφούρτη (φωτ.), με τους δείκτες CAC 40 και XETRA DAX νακλείνουν με άνοδο 1,81% και 1,94%, αντιστοίχως.

REU

TERS

Τι απειλεί τη WallStreet το 2016

<<<<<<

Η UBS ξεχωρίζει τα ακίνητα, η CitiPrivate Bank συστήνειαμερικανικά ομόλογακαι όλοι προειδοποι-ούν: Μακριά από εμπορεύματα το 2016.

Της CAROLINE VALETKEVITCH / REUTERS

H ανοδική τροχιά στην οποία εισέρχονται τα επιτόκια στις Ηνωμένες Πολιτείες εκτιμάται ότι στη διάρκεια του2016 θα στηρίξει τις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων, γεγονός που αναζωπυρώνει το επενδυτικό ενδια-φέρον για τους τίτλους του αμερικανικού Δημοσίου.

AFP

Με κέρδη έκλεισαν οι αγορές στην Ευρώπη

24-OIK_AGORES_KATHI 29/12/15 22:58 Page 24