Μαρινέλλα Τζανέλα

Ενδοκρινολόγος - Διευθύντρια ΕΣΥ

Ενδοκρινολογικό Τμήμα -

Διαβητολογικό Κέντρο

ΓΝΑ ¨ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ¨

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ

ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ

1. Πρωτοπαθής ή Ιδιοπαθής

2. Δευτεροπαθής

2.1. Νεφροπαρεγχυματικής Αιτιολογίας Αρτηριακή

Υπέρταση (οξεία νεφρίτης)

2.2. Νεφροαγγειακής Αιτιολογίας Αρτηριακή

Υπέρταση (στένωση νεφρικών αρτηριών)

2.3. Ενδοκρινικής Αιτιολογίας (8-10%)

• 2.4. Διάφορα Άλλα Αίτια

• Νευρολογικές διαταραχές (Guillain Barre, Δηλ. από μόλυβδο Δυσαυτονομία)

• Φάρμακα και χημικές ουσίες (Αμφεταμίνες αντικαταθλιπτικά Ανορεξιογόνα Γλυκοκορτικοειδή Αντισυλληπτικά)

• Απνοια στον ύπνο Στένωση αορτής

J Clin Endocrinol Metab, 2009

ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚH ΥΠΕΡΤΑΣΗ

• Ινσουλινοαντοχή ( ΣΔ 2, Παχυσαρκία )

• Σύνδρομο Cushing

• Μεγαλακρία

• Δυσλειτουργία θυρεοειδούς (υπερ -

υποθυρεοειδισμός)

• Υπερπαραθυρεοειδισμός

• Επινεφριδιακά νοσήματα

υπεραλδοστερονισμός

φαιοχρωμοκύτωμα-παραγαγγλίωμα

ΣΥΕ

Βιοσύνθεση

στεροειδών

μυελόςκάψα δικτυωτήστηλιδωτήσπειροειδής

σπάνιο νεόπλασµα της µυελώδους µοίρας των επινεφριδίων.

µε µόνιµη ή παροξυσµική υπέρταση.

χαρακτηριστικές κρίσεις – υπέρταση

– κεφαλαλγία,

– αίσθηµα καύσου,

– εφίδρωση,

– ψυχρά άκρα

– ταχυκαρδία, και

– αίσθηµα πανικού.

Φαιοχρωμοκύττωμα

ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΤΕΧΟΛΑΜΙΝΩΝ

L-τυροσίνη

L-DOPA

Ντοπαμίνη

Νορεπινεφρίνη

Επινεφρίνη

Υδροξυλάση

τυροσίνης

PNMT

METΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΤΕΧΟΛΑΜΙΝΩΝ

ντοπαμίνη νορεπινεφρίνη επινεφρίνη

νορμετανεφρίνη μετανεφρίνη

HVA VMA

COMTCOMT

MAOMAO

COMT

+MAO

NE, E, DA

fNMN, fMN

VMA, HVA

sNMN, sMN

NE

επινεφρίδιο

ΣΝΣ

COMT

MAO

MAO

COMT

MAO

ST

ήπαρ

πλάσμα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΒΙΟΧΗΜΙΚΩΝ

ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ

ευαισθησία

%

ειδικότητα

%

ΜΝ/ΝΜΝ ούρων 96-97 45-82

VMA 46-77 86-99

Κατεχολαμίνες

ούρων

79-91 75-96

fMN/NMN

πλάσματος

97-99 82-96

JAMΑ ,2002, VOL.287(11)

ΠΑΡΕΜΒΟΛΕΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΕΧΟΛΑΜΙΝΩΝ

ΚΑΤΕΧΟΛΑΜΙΝΕΣ – Αύξηση :

καφεινη, επινεφρίνη, αιθανόλη, ισοπροτενερόλη, L-dopa, νικοτίνη, νιτρογλυκερίνη, ρεζερπίνη, θεοφυλλίνη

– Μείωση:κλονιδίνη, γουανεθιδίνη, πραζοσίνη, σκιαγραφικά υλικά, ρεζερπίνη (χρονιαχορήγηση), βρεττύλιο.

VMA– Αύξηση:

επινεφρίνη, γλυκαγόνη, ισταμίνη, ινσουλίνη (σε υψηλές δόσεις), L-dopa, λίθιο, νιτρογλυκερίνη,

– Μείωση:χλωροπροπαμίδη, κλονιδίνη, δισουλφιράμη, παράγωγα υδροξύνης, αναστολείς ΜΑΟ, μορφίνη, σκιαγραφικές ουσίες (ανταγωνίζονται στην απέκκριση μετά από iv χορήγηση).

ΜΕΤΑΝΕΦΡΙΝΕΣ – Αύξηση:

παράγωγα υδραλαζίνης, αναστολείς ΜΑΟ

– Μείωση:ντοπαμίνη .

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΓΙΑ

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ

Νέοι σε ηλικία ασθενείς

Παροξυσµική υπέρταση, αδρενεργικά συµπτώµατα

Ιστορικό συνδρόµου ΜΕΝ

Μυελοειδές καρκίνωµα θυρεοειδούς

Παρουσία κηλίδων cafe au lait ή νευροϊνωµάτων

Τυχαίωμα επινεφριδίου;;;;;;;

Επινεφριδιακά τυχαιώματα-ορισμός

Prevalence: 0.5-4%

Vassiliadi DA, Tsagarakis S., Nature Reviews Endocrinology, 2011

9-17%

αμφοτερόπλευρα

83-91%

ετερόπλευρα

Επινεφριδιακά τυχαιώματα

Απεικονιστικά χαρακτηριστικά των επινεφριδιακών

βλαβών

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ

ΚΟ ΑΔΕΝΩΜΑ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΟ

ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ

ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥ

ΤΩΜΑ

ΜΕΤΑΣΤΑΣΗ

ΜΕΓΕΘΟΣ Μικρό, συνήθως

≤ 3εκ σε

διάμετρπ

Μεγάλο, συνήθως >

4εκ σε διάμετρο

Μεγάλο, συνήθως

>3 εκ σε διάμετρο

Ποικίλλει,

συνήθως < 3εκ

ΣΧΗΜΑ Στρογγυλό ή

οβάλ, με ομαλά

όρια

Ανώμαλο, με ασαφή

όρια

Στρογγυλό ή οβάλ,

με σαφή όρια

Οβάλ ή ανώμαλο,

με ασαφή όρια

ΣΥΣΤΑΣΗ Ομοιογενής Ετερογενής, με

μικτές πυκνότητες

Ετερογενής, με

κυστικές περιοχές

Ετερογενής, με

μικτές

πυκνότητες

ΕΝΤΟΠΙΣΗ Συνήθως μονήρη,

ετερόπλευρα

Συνήθως μονήρη,

ετερόπλευρα

Συνήθως μονήρη,

ετερόπλευρα

Συνήθως

αμφοτερόπλευρα

Απεικονιστικά χαρακτηριστικά των επινεφριδιακών

βλαβών

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΟ

ΑΔΕΝΩΜΑ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΟ

ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ

ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥΤΩ

ΜΑ

ΜΕΤΑΣΤΑΣΗ

ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΣΕ

CT ΧΩΡΙΣ

ΣΚΙΑΓΡΑΦΙΚΗ

ΕΝΙΣΧΥΣΗ

≤10 μονάδες

Hounsfield

>10 μονάδες

Hounsfield (συνήθως

>25)

>10 μονάδες Hounsfield

(συνήθως >25)

>10 μονάδες

Hounsfield

(συνήθως >25)

ΑΓΓΕΙΟΒΡΙΘΕΙΑ

ΣΕ CT ΜΕΤΑ

ΣΚΙΑΓΡΑΦΙΚΗ

ΕΝΙΣΧΥΣΗ

Χωρίς ιδιαίτερη

αγγειοβρίθεια

Συνήθως αγγειοβριθές Συνήθως αγγειοβριθές Συνήθως

αγγειοβριθές

ΤΑΧΥΤΗΤΑ

ΕΚΠΛΥΣΗΣ ΤΟΥ

ΣΚΙΑΓΡΑΦΙΚΟΥ

>50% σε 10 λεπτά <50% σε 10 λεπτά <50% σε 10 λεπτά <50% σε 10

λεπτά

• 0 Hounsfield units (HU) η πυκνότητα του απεσταγμένου ύδατος (STP),

• 1000 HU h πυκνότητα του αέρα (STP)

Απεικονιστικά χαρακτηριστικά των επινεφριδιακών βλαβών

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΟ

ΑΔΕΝΩΜΑ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΟ

ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ

ΦΑΙΟΧΡΩΜΟΚΥΤΩ

ΜΑ

ΜΕΤΑΣΤΑΣΗ

MRI

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

Ισόηχο σε σχέση με

το ήπαρ στην Τ2

ακολουθία

Αυξημένης ηχογένειας

σε σχέση με το ήπαρ

στην Τ2 ακολουθία

Ιδιαίτερα αυξημένης

ηχογένειας σε σχέση με

το ήπαρ στην Τ2

ακολουθία

Αυξημένης

ηχογένειας σε

σχέση με το

ήπαρ στην Τ2

ακολουθία

ΝΕΚΡΩΣΕΙΣ,

ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΕΣ,

ΑΣΒΕΣΤΩΣΕΙΣ

Σπάνια Συχνά Αιμορραγίες και

κυστικές περιοχές συχνά

Περιστασιακά

αιμορραγίες και

κυστικές

περιοχές

ΡΥΘΜΟΣ

ΑΥΞΗΣΗΣ

Συνήθως σταθερό

μέγεθος ή πολύ

βραδύς ρυθμός (<1

εκ/χρόνο)

Συνήθως ταχύς (>2

εκ/έτος)

Συνήθως βραδύς (0,5-1

εκ/έτος)

Μεταβλητός

(βραδύς-ταχύς)

Απεικόνηση

123I –

MIBG

παραγαγγλίωμα

Ολόσωμο

σπινθηρογράφημα με123I – MIBG

PET/CT με F-18 FDG

Μεταστατικό φαιοχρωμοκύττωμα

Ενδείξεις γονιδιακού ελέγχου σε

διαγνωσθέν φαιοχρωμοκύττωμα

Οικογενειακό ιστορικό

Κλινικά στοιχεία οικογενούς νοσήματος

Υψηλοί δείκτες κακοήθειας (π.χ. Κi67)

Ηλικία <30 ετών

Παραγαγγλοιώματα κοιλίας

Gene VHL RET NF1 SDHB SDHD SDHC SDHA SDHAF

2

TMEM

127

MAX

Syndrome VHL MEN2 Nerof.1 PGL4 PGL1 PGL3 PGL5 PGL2 U U

Inheritance AD AD AD AD AD/PT AD AD AD/PT AD AD

Associated

Syndromic

lesions

+++

HM/RCC/P

L

100%

MTC/H

P

100%

MTC/HP

+

GIST

+

GIST

no no no no no

Mean of age

Pheo/PGL at

presentation

30 35 42 33 35 43 40 32 42 32

PHEO ++

10-20%

++

50%

+

5%

+ + - +/- +++

100%

+++

100%

Bilateral PHEO ++ +++ ++ +/- +/- - - - ++ ++

sPGL +/- - - + +++ ++ +/- ++ +/- -

HNPGL +/- - - + +++ ++ +/- ++ +/- -

Multiple/recurrent

PHEO/PGL

+++ +++ +++ ++ +++ - - ++ ++ ++

Biochemistry N A A N N N N - A N(A)

Malignancy +/-

5%

+/-

<5%

+

9%

+++

40%

+/-

5%

U U U +/- +

10%

U=Unknown, AD=Autosomal Dominant, PT=Paternal Transmission, HM:Hemangioblastoma, RCC=Renal Cell Carcinoma,

PL=Pancreativ Lesions, MTC=Medullary Thyroid Carcinoma, HP=Hyperparathyroidism, NF= Neurofibromas, CS=café-au-lat spots,

GIST=Gastrointestinal Stromal Tumor, sPGL=Secreting PGL, HNPGL=Head and Neck PGL,- absent, +/- very rare, ++ frequent,

+++very frequent, N=Noradrenergic, A=Adrenergic

MRI ΑΝΩ – ΚΑΤΩ ΚΟΙΛΙΑΣ

Προεγχειρητική προετοιμασία.

Χειρουργική εξαίρεση (1/11/2013)

Ομαλή περιεγχειρητική και άμεσα μετεγχειρητική πορεία

Νεοπλασματικός όγκος διαστάσεων 7χ6χ5,5 εκ.

Νεόπλασμα μυελώδους μοίρας

του επινεφριδίου με

ανοσομορφολογικούς χαρακτήρες

φαιοχρωμοκυττώματος (3x3x2)

Κi67:<2%,

Συνολικό αθροιστικό score Pass:

4

Ευμέγεθες κυστικό

νευροενδοκρινές νεόπλασμα (15

cm) με ανοσομορφολογικούς

χαρακτήρες παραγαγγλιώματος

Κi67:<2%,

Συνολικό αθροιστικό score Pass: 4

Προεγχειρητική προετοιμασία

ΣΤΟΧΟΙ

1. Αποκλεισμός α- υποδοχέων για αποφυγή υπερτασικής

κρίσης, αρρυθμίας, κατά τους εγχειρητικούς χειρισμούς

2. Άρση της περιφερικής αγγειοσύσπασης και

αποκατάσταση του ενδαγγειακού όγκου για αποφυγή

κυκλοφορικής κατάρριψης μετά την απολίνωση και

αφαίρεση του όγκου.

Στάδια προεγχειρητικής προετοιμασίας

Αγωγή αρχικά με α- αποκλειστή

(φαινοξυβενζαμίνη, dibenyline 10 mg)

τουλάχιστον 7ημέρες προεγχειρητικά– σταδιακή

αύξηση έως 80 mg/ ημ.

Προσθήκη β-αποκλειστή (προπρανολόλη 40mg)

Ενυδάτωση προς έκπτυξη του ενδαγγειακού

όγκου

Παρακολούθηση ζωτικών σημείων

Παρακολούθηση εργαστηριακών τιμών

(αιματοκρίτης, ουρία, κρεατινίνη, ηλεκτρολύτες)

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Σπάνιοι όγκοι αλλά….

Ποικιλία κλινικών , βιοχημικών, απεικονιστικών

εκδηλώσεων

Απαιτητικά περιστατικά

Ψυχαναγκασμός στην προεγχειρητική

προετοιμασία

Εμπειρη χειρουργική ομάδα

Σύνδρομο Cushing

Το φάσμα των διαταραχών που οφείλεται σε

χρόνια έκθεση των ιστών σε αυξημένα επίπεδα

γλυκοκορτικοειδών

– Ιατρογενές

– Ενδογενές

υπερέκκριση κορτιζόλης από τα

επινεφρίδια

BartolomeoEustachius (Venezia, 1563/64)

Σύνδρομο Cushing (1912)

Πληθώρα

Ερυθρότητα παρειών

Πλήρωση υπερκλειδίων

Κοντό ανάστημα

Βουβάλειος ήβος

Κεντρική παχυσαρκία

Λεπτό δέρμα

Ραβδώσεις

Εκχυμώσεις

Μυϊκή ατροφία

Μελάγχρωση

Υπερτρίχωση

Οστεοπόρωση

Υπέρταση

Αραιομηνόρροια

Επίπτωση συνδρόμου Cushing

3 περιπτώσεις/1000000/έτος

Τριπλάσια αύξηση στον αριθμό των ασθενών με

νεοδιάγνωση συνδρόμου Cushing μετά το 1987,

συγκριτικά με την περίοδο 1975-1987

Αυξημένη επίπτωση (3-9%) σε συγκεκριμένους

πληθυσμούς (αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη,

παχυσαρκία, οστεοπόρωση)

Κλινικό φάσμα συνδρόμου Cushing

ΚΛΙΝΙΚΟ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟ

ΒΑΡΥ ΗΠΙΟ

Υπέρταση σε ασθενείς με CS

• απαντάται σε ποσοστό περί το 80% των ενηλίκων με

CS και περί το 60% των παιδιατρικών περιστατικών

• σε ασθενείς με φαρμακευτικό CS , ο επιπολασμός

της υπέρτασης είναι δοσοεξαρτώμενος και χαμηλώτερος

( περίπου 20 %) από ό, τι σε εκείνους με ενδογενές CS

Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2006;20:467–82

• αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό καρδιαγγειακό

κίνδυνο και παράγοντα θνητότητας σε ασθενείς με CS

Neuroendocrinology. 2010;92:44–9

Θνητότητα συνδρόμου Cushing

Lindholm et al, JCEM 86:117,2001

Καρδιαγγειακά

συμβάματα

Λοιμώξεις

Ειδικές και μη ειδικές κλινικές εκδηλώσεις

συνδρόμου Cushing

Ψευδο Cushing

– Κατάθλιψη

– Αλκοολισμός

– Παχυσαρκία

– Σ. Διαβήτης

Ποιοί θα πρέπει να ελέγχονται: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline

(JCEM, 2008)

Ασθενείς με ασυνήθη νοσήματα για την ηλικία τους (π.χ.

οστεοπόρωση, υπέρταση, διαβήτης)

Ασθενείς με πολλαπλές και προοδευτικά επιδεινούμενες

κλινικές εκδηλώσεις, ειδικά αυτές που σχετίζονται

περισσότερο με το σύνδρομο

– πληθώρα, εύκολες εκχυμώσεις, εγγύς μυοπάθεια, ραβδώσεις-

ερυθροϊώδεις και ευρείες >1 εκ.

Παιδιά με μείωση της εκατοστιαίας θέσης στο ύψος

και αύξηση στο βάρος τους.

Ασθενείς με τυχαιώματα επινεφριδίων

Χορήγηση δεξαμεθαζόνης σε φυσιολογικά άτομα

ACTH

CRH

ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ

Dexamethasone

Σε φυσιολογικά άτομα τα επίπεδα κορτιζόλης

μετά χορήγηση δεξαμεθαζόνης είναι εξαιρετικά

χαμηλά έως μη μετρητά

Δοκιμασία χορήγησης 1mg

δεξαμεθαζόνης (overnight test)

JAMA, 1965

Δοκιμασία screening

Υψηλή ευαισθησία

Χαμηλή ειδικότητα

Guyton, 1993

Κυρκάδιος ρυθμός

ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ

ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ CUSHING

Κυκλικό Cushing

Νεφρική ανεπάρκεια

Νοσήματα ήπατος

Υπερθυρεοειδισμός

Φάρμακα που αυξάνουν την κάθαρση τηςδεξαμεθαζόνης- αντιεπιληπτικά, ριφαμπικίνη

Φάρμακα που μειώνουν την απορρόφηση -PPIs

Stress

Αντισυλληπτικά/εγκυμοσύνη

Υπέρταση σε ασθενείς με CS

μετά από επιτυχή θεραπεία του CS η υπέρταση

παραμένει στους ενήλικες σε ποσοστό γύρω στο

30% ενώ στα παιδιά και στους εφήβους στο 3 - 4 %

Ann Intern Med. 1993;119(11):1113–24

• η ρύθμιση της υπέρτασης στο CS προϋποθέτει

την εξάλειψη της πηγής υπερέκκρισης

γλυκοκορτικοειδών.

• θεραπεία εκλογής στο CS είναι η χειρουργική

αφαίρεση του αδενώματος

J Clin Endocrinol Metab. 2001;86(9):4104–8.

ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚH ΥΠΕΡΤΑΣΗ στην παιδική ηλικία

ΣΥΕ: 11beta-hydroxylase deficiency Αρρενοποίηση, υψηλό ανάστημα,

δασυτριχισμός, προχωρημένη οστική ηλικία,

αμμηνόρροια

ΣΥΕ: 17alpha-hydroxylase deficiency Αρρεν ψευδερμαφροδιτισμός

υπογοναδισμός στα θήλεα

υποκαλιαιμία

Apparent mineralocorticoid excess

(φαινομενική περίσσεια αλατοκορτικοειδών)

Χαμηλό ανάστημα, υποκαλιαιμία,

DI,

Liddle syndrome υποκαλιαιμία, και μεταβολική αλκάλωση

Ψευδοϋποαλδοστερονισμός τύπου ΙΙ (σ.

Gordon)

Χαμηλό ανάστημα υπερκαλιαιμική μεταβολική

οξέωση, αλδοστερόνη κφ

Μόνιμη διέγερση του MR

Glucocorticoid Resistance Αμφίβολα εξω γεν όργανα, πρώϊμη ήβη,

δασυτριχισμός , ολιγο/αμηνόροια

Βιοσύνθεση

στεροειδών

CAH– 11β υδροξυλάση

– 17α-υδροξυλάση

Όγκοι επινεφριδίων

xx

MR

F

11BHSD 11BHSD

cortisone

Ανεπάρκεια 11-β HSD 2

νεφρός

MR

F

11BHSD 11BHSD

cortisone

Σύνδρομο φαινομενικής περίσσειας αλατοκορτικοειδών

APPARENT MINERALOCORTICOID EXCESS (AME)

Αδρανοποιητική

μετάλλαξη του

γονιδίου της 11-β

HSD 2

Υπέρταση με χαμηλή ρενίνη

– σ. Liddle

– ψευδοϋποαλδοστερονισμός τύπου ΙΙ (σ. Gordon)

– μεταλλάξεις του MCR

Σύνδρομο Liddle

Ενεργοποιητική μετάλλαξη του

γονιδίου που κωδικοποιεί την β και

γ υποομάδα του διαύλου Να στο

άπω νεφρικό σωληνάριο

↑ αριθμός διαύλων Na

Αυξημένη αναρρόφηση Νa

Αύξηση όγκου

Μείωση ρενίνης

ψευδοϋποαλδοστερονισμός τύπου ΙΙ (σ.

Gordon)

WNK1 και 4 : ένζυμα με

δραστικότητα πρωτεϊνικής

κινάσης

Συμμετέχουν στον

μηχανισμό ενεργοποίησης

των διαύλων νατρίου

Ενεργοποιητική μετάλλαξη

του γονιδίου:– ↑ αριθμός διαύλων Na

– Αυξημένη αναρρόφηση Νa

– Αύξηση όγκου

– Μείωση ρενίνης

Μεταλλάξεις του MCR

Ενεργοποιητική μετάλλαξη του

γονιδίου του υποδοχέα της

αλδοστερόνης:– Ενεργοποίηση και από άλλες ορμόνες πχ

προγεστερόνη

Περίσσεια αλατοκορτικοειδούς με υψηλή PRA

(δευτεροπαθής αλδοστερονισμός)

Με συνοδό υπέρταση– Νεφραγγειακή υπέρταση (αρτηριοσκλήρυνση, ινομυώδης υπερπλασία)

– Στένωση αορτής

– Όγκοι που παράγουν ρενίνη

Με φυσιολογική ΑΠ ή υπόταση– Ελαττωμένος όγκος αίματος

Σύνδρομο Bartter

Σύνδρομο Gitelman (απώλεια άλατος λόγω ελαττωμένης επαναρρόφησης NaCl στην αγκύλη

Henle στο σύνδρομο Bartter ή στον άπω νεφρώνα στο σύνδρομο Gitelman)

Ψευδοϋποαλδοστερονοσμός τύπου Ι (αντίσταση στη δράση της αλδοστερόνης λόγω αυτοσωμικής

υπολειπόμενης μετάλλαξης του επιθηλίακού διαύλου Να ή λόγω επικρατητικής ή σποραδικής

μετάλλαξης στον υποδοχέα αλατοκορτικοειδών)

Χρήση διουρητικών

– Ελαττωμένος «δραστικός¨όγκος αίματος

Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

Κίρρωση με ασκίτη

Νεφρωσικό σύνδρομο

ΜΕΓΑΛΑΚΡΙΑ

Υπέρταση σε ασθενείς με Μεγαλακρία

• εκτός του βαθμού αύξησης των GH/IGF-1 και η

παρουσία υπέρτασης είναι ένας ισχυρός παράγοντας

για την αυξημένη θνητότητα στη Μεγαλακρία

• τα καρδιαγγειακά συμβάματα αποτελούν

την κυριότερη αιτία θανάτου στην ενεργό

Μεγαλακρία

Clin Endocrinol. 2008;69(4):613–20

Clin Endocrinol. 2005;63(4):470–6

Medicine (Baltimore). 1994;73(5):233–40.

Eur J Endocrinol. 2008;158(4):459–65

Clinical Endocrinology (2008) 69, 613–620

Clinical Endocrinology (2008) 69, 613–620

Clin Endocrinol. 2008;69(4):613–20

Clin Endocrinol. 2008;69(4):613–20

Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός

Ορίζεται ως η υπερασβεστιαιμία παρουσία

αυξημένης ή απρόσφορα φυσιολογικής PTH

Indian J Endocr. Metab 2011 15(supl S354)

επιπολασμός της υπέρτασης σε ασθενείς με

πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό

παράγοντες που συμβάλουν στην εμφάνιση

υπέρτασης στον πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό

υπερασβεστιαιμία• αύξηση περιφερικής αντίστασης

• αύξηση της σύσπασης των λείων μυϊκών ινών

• αύξηση αρτηριακής δυσκαμψίας (stiffness)

PTH • αύξηση δραστικότητας RAAS

• ΧΝΝ , νεφρολιθίαση

υπομαγνησιαιμία

Surgery. 2009 December ; 146(6): 1042–1047.

Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός

μετά από επιτυχή θεραπεία του πρωτοπαθούς

υπερπαραθυρεοειδισμού η υπέρταση

παραμένει σε ποσοστό γύρω στο 50%

Aντιυπερτασικά στον υπερπαραθυρεοειδισμό

• συνιστάται αποφυγή θειαζιδικών διουρητικών

( επιδεινώνουν την υπερασβεστιαιμία )

• αν χρειάζεται διουρητικό να χορηγηθεί φουροσεμίδη

Eur J Endocrinol. 2002;146:643-647

υπέρταση σε ασθενείς με υπερθυρεοειδισμό

συναντάται σε ποσοστό που κυμαίνεται

μεταξύ 20 – 30%

ο υπερθυρεοεδισμός είναι ένα από τα βασικά

αίτια της μεμονωμένης συστολικής υπέρτασης

( ΑΠ ≥ 140/<90 mmHg), καθώς και της αυξημένης

πίεσης παλμού

Clin Endocrinol (Oxf). 1989;31:701-746

υπέρταση σε ασθενείς με υποθυρεοειδισμό

μετά την νεφραγγειακή υπέρταση είναι η δεύτερη

πιο συχνή μορφή δευτεροπαθούς υπέρτασης

(συνήθως διαστολική) με επίπτωση που

μπορεί να φθάσει μέχρι 50%.

• σε άτομα με υποκλινικό υποθυρεοειδισμό η

επίπτωση της υπέρτασης είναι αυξημένη

συγκριτικά με ευθυρεοειδικά άτομα

Hypertension. 1988;11:78-83

Annales d'Endocrinologie, Volume 72, 2011, Pages 296-303

υπέρταση σε υπερ-υποθυρεοειδισμό

• δευτεροπαθής υπέρταση σε υπερ-υποθυρεοειδισμό

συνήθως αντιμετωπίζεται με την επίτευξη ευθυρεοειδισμού

μερικές φορές όμως η Α.Π δεν αντιμετωπίζεται

με την ομαλοποίηση των θυρεοειδικών ορμονών και

τότε απαιτείται χορήγηση αντιυπερτασικών

Annales d'Endocrinologie, Volume 72, 2011, Pages 296-303

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ