Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

Φυσική Ε΄ Τάξης – Ενότητα 6 –Κεφάλαιο 4:

΄΄ Ένα απλό κύκλωμα ΄΄

http://e-taksh.blogspot.gr

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Εγκύκλιος Παιδεία

ΕΝΑ ΑΠΛΟ ΚΥΚΛΩΜΑ

Η χρήση ενός λαμπτήρα γίνεται πιο εύκολα αλλά και ασφαλέστερα με τη χρήση

της λυχνιολαβής(η βάση που συνδέεται ο λαμπτήρας).

Μια λυχνιολαβή αποτελείται από:

Δύο μεταλλικές επαφές, που ακουμπά ο λαμπτήρας

Δύο σύρματα που λέγονται ακροδέκτες και συνδέονται με την μπαταρία και

Ένα περίβλημα πάνω στο οποίο στερεώνεται ο λαμπτήρας

Λυχνιολαβή μπορούμε να φτιάξουμε εύκολα αν καρφώσουμε ένα μανταλάκι πάνω σε ένα ξύλο και ενώσουμε κατάλληλα με καλώδια μια μπαταρία και ένα λαμπάκι

Ένα απλό κύκλωμα μπορεί να περιλαμβάνει:

Μια μπαταρία,

Μια ή περισσότερες λυχνιολαβές,

Ένα ή περισσότερα λαμπάκια και

Δύο καλώδια

Για να σχεδιάσουμε ένα κύκλωμα, χρησιμοποιούμε απλά σύμβολα που αντιστοιχούν στα βασικά μέρη ενός κυκλώματος. Τα σύμβολα αυτά είναι:

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.2

Με τη χρήση αυτών των συμβόλων η σχεδίαση κυκλωμάτων είναιευκολότερη και γρηγορότερη παρόλο που υστερούν σε λεπτομέρεια.

Πάτα εδώ και προσπάθησε να κάνεις σωστά όλες τις δραστηριότητες σε σχέση με το κύκλωμα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ α) Τι μπορεί να συμβαίνει όταν ένας φακός μπαταρίας δεν ανάβει; β) Για ποιο λόγο χρησιμοποιούνται οι λυχνιολαβές; γ) Προσπάθησε να σχεδιάσεις ένα κύκλωμα που να περιλαμβάνει τρία λαμπάκια, μία μπαταρία και καλώδια

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.3

ΕΝΑ ΑΠΛΟ ΚΥΚΛΩΜΑ

Γρηγόρης Ζερβός - Μετάφραση από:

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.4

ΤΑΞΗ: ΕΚΤΗ ∆ΗΜΟΤΙΚΟΥΤΑΞΗ: ΕΚΤΗ ∆ΗΜΟΤΙΚΟΥ

Θέμα εργασίας: ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΚΥΚΛΩΜΑ

∆ημιουργία απλού ηλεκτρικού κυκλώματος∆ημιουργία απλού ηλεκτρικού κυκλώματοςμε ένα λαμπάκι, μια μπαταρία και ένα διακόπτη

Συντάκτης: Μόκιας Γιάννης

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.5

Για να δημιουργήσουμε ένα απλό κύκλωμα χρειαζόμαστε:

ένα λαμπάκι..

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.6

Για να δημιουργήσουμε ένα απλό κύκλωμα χρειαζόμαστε:

μια μπαταρία..

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.7

Για να δημιουργήσουμε ένα απλό κύκλωμα χρειαζόμαστε:

έ δ όένα διακόπτη..

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.8

Για να δημιουργήσουμε ένα απλό κύκλωμα χρειαζόμαστε:

και καλώδια για να συνδέσουμε τις συσκευέςκαι καλώδια για να συνδέσουμε τις συσκευές.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.9

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.10

ανοιχτό κύκλωμα(το λαμπάκι είναι σβηστό, γιατί ο διακόπτης είναι ανοιχτός).

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.11

κλειστό κύκλωμα(το λαμπάκι ανάβει, γιατί ο διακόπτης είναι κλειστός).

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12

Να θυμάσαι: Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι η κίνηση των ελεύθερων ηλεκτρονίων μέσα στα διάφορα σώματα που ονομάζονται αγωγοί. Το καλώδιο είναι ένας αγωγός γιατί έχει στο εσωτερικό του λεπτά συρματάκιαλεπτά συρματάκια.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.13

Για να κινηθούν τα ελεύθερα ηλεκτρόνια πρέπει να συνδέονται τα άκρα του αγωγού. Γι’ αυτό, όταν οδιακόπτης είναι ανοιχτός, τα άκρα του αγωγού δεν συνδέονται (δεν ενώνονται) κι έτσι δεν μπορούννα κινηθούν τα ελεύθερα ηλεκτρόνια, επομένως δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα και το λαμπάκι δενάβανάβει.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.14

Μόλις κλείσουμε το διακόπτη συνδέονται τα δυο άκρα του, το κύκλωμα δεν διακόπτεται πουθενά καιτα ελεύθερα ηλεκτρόνια ξεκινούν απ’ τον αρνητικό (-) πόλο της μπαταρίας, διαρρέουν τα καλώδια,τον διακόπτη, το λαμπάκι και καταλήγουν στον θετικό (+) πόλο της μπαταρίας. Τότε το λαμπάκιάβανάβει.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.15

Πώς σχεδιάζουμε ένα κύκλωμα;

Για να σχεδιάσουμε ένα κύκλωμα, χρησιμοποιούμε διάφορα σύμβολα που παριστάνουν τα υλικά του κυκλώματος.

καλώδιο

λαμπάκι

διακόπτης

μπαταρίαμπαταρία

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.16

Πόσο χρήσιμος είναι ο ηλεκτρισμός στη ζωή μας;Πόσο χρήσιμος είναι ο ηλεκτρισμός στη ζωή μας;

Ο ηλεκτρισμός έχει σπουδαία σημασία για την καθημερινή μας ζωή. Όλες σχεδόν οι συσκευές στο σπίτι μας λειτουργούν με ηλεκτρικό ρεύμα.

Έχουμε λαμπτήρες

Έχουμε στερεοφωνικά συγκροτήματα χ μ ρ φ γ ρ ήμ

Έχουμε τηλεοράσεις

Έχουμε υπολογιστές

Έχουμε ηλεκτρικές κουζίνες και ψυγεία Έχουμε ηλεκτρικές κουζίνες και ψυγεία

Έχουμε τοστιέρες

Έχουμε φορητά τηλέφωνα, βιντεοκάμερες, φούρνους μικροκυμάτων, καφετιέρες κλπ..

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.17

Πόσο επικίνδυνος είναι ο ηλεκτρισμός;Πόσο επικίνδυνος είναι ο ηλεκτρισμός;

Ο ηλεκτρισμός είναι ο καλύτερος φίλος μας. Αν όμως δεν προσέχουμε,μπορεί να γίνει επικίνδυνος ακόμα και για την ίδια τη ζωή μας.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.18

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΤΙΣ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1η ερώτηση: Ποια υλικά θα χρειαστείς για να κατασκευάσεις ένα απλό κύκλωμα;ΑΠ:ΑΠ:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2η ερώτηση: Για ν’ ανάψει το λαμπάκι ο διακόπτης πρέπει να είναι κλειστός ή ανοιχτός;ΑΠ:………………………………………………………………………………………………………

3η ερώτηση: Μπορείς να περιγράψεις με απλά λόγια τι είναι το ηλεκτρικό ρεύμα;ΑΠ:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4η ερώτηση: Από ποιον πόλο της μπαταρίας ξεκινούν τα ελεύθερα ηλεκτρόνια;4η ερώτηση: Από ποιον πόλο της μπαταρίας ξεκινούν τα ελεύθερα ηλεκτρόνια;ΑΠ:………………………………………………………………………………………………………

5η ερώτηση: Τι χρειάζεται ο διακόπτης σε ένα κύκλωμα; (Σκέψου τους διακόπτες του σπιτιού σου).ΑΠ:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.19

Παρουσίαση των φύλλων δραστηριοτήτων

∆ημιουργία ηλεκτρικού κυκλώματος

Μπαταρίες και λάμπες

Πώς φωτοβολεί το λαμπάκι

Κλειστό και ανοιχτό κύκλωμα

Πώς φωτοβολεί το λαμπάκι

Συμβολισμός κυκλώματος

Ο ηλεκτρισμός είναι επικίνδυνος

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.20

ΤέλοςΤέλος

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.21

Ηλεκτρικό κύκλωμα tvagelis96

2.2 Σελ. 39-43

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.22

Τι ονομάζουμε ηλεκτρικό κύκλωμα;

Είναι μια κλειστή διαδρομή μέσω της οποίας μπορεί να διέλθει ηλεκτρικό ρεύμα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.23

Ποιο κύκλωμα λέγεται ανοικτό;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.24

Ποιο κύκλωμα λέγεται ανοικτό;

Αυτό που δεν διαρρέεται από ρεύμα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.25

Ποιο κύκλωμα λέγεται κλειστό;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.26

Ποιο κύκλωμα λέγεται κλειστό;

Αυτό που διαρρέεται από ρεύμα. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.27

Τι ονομάζουμε ενέργεια ηλεκτρικού ρεύματος;

Μπαταρία

+ + +

+ +

+ + +

Είναι η ενέργεια που μεταφέρεται από τη πηγή στα κινούμενα φορτία.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.28

Τι ονομάζουμε ηλεκτρική πηγή; Είναι κάθε συσκευή στην οποία μια μορφή ενέργειας μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.29

Ηλεκτρικές πηγές

Μπαταρίες:

Χημική ενέργεια μετατρέπεται σε ηλεκτρική,

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.30

Απλό ηλεκτρικό κφκλωμα - Λυχνιολαβή Τάξη Ε΄

1

ΔΚΦΔ ΥΑΝΙΩΝ

ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ

ΔΝΟΣΗΣΑ 7: ΗΛΔΚΣΡΙΜΟ

ΚΔΦΑΛΑΙΟ 6: ΑΠΛΟ ΗΛΔΚΣΡΙΚΟ ΚΤΚΛΩΜΑ - ΛΤΥΝΙΟΛΑΒΗ

ΓΙΑΡΚΔΙΑ: 1 διδακηική ώπα

ΓΙΓΑΚΣΙΚΟΙ ΣΟΥΟΙ:

1. Να διαπιζηώζοςν οι μαθηηέρ πειπαμαηικά ηο ζυζηό ηπόπο ζύνδεζηρ ενόρ

ηλεκηπικού κςκλώμαηορ, σπηζιμοποιώνηαρ και λςσνιολαβή.

2. Να ζςζσεηίζοςν ηα ζηοισεία ηος κςκλώμαηορ με ηα ανηίζηοισα ζύμβολα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.31

Απλό ηλεκτρικό κφκλωμα - Λυχνιολαβή Τάξη Ε΄

2

ΑΠΛΟ ΗΛΔΚΣΡΙΚΟ ΚΤΚΛΩΜΑ - ΛΤΥΝΙΟΛΑΒΗ

Πειπάμαηα πος πποηείνονηαι:

Συγγραφή: Στυλιανακάκησ Γιάννησ – Δάςκαλοσ Συνεργάτησ του ΕΚΦΕ Χανίων για την Α/ΘΜΙΑ ΕΚΠ/ΣΗ Φωτογράφιςη – Ηλεκτρονική επεξεργαςία: Γιαννενάκησ Κων/νοσ - Δάςκαλοσ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.32

Απλό ηλεκτρικό κφκλωμα - Λυχνιολαβή Τάξη Ε΄

3

Π 1 : Ηλεκηπικό κύκλυμα

Διζαγυγικό επέθιζμα – Γιαηύπυζη ςποθέζευν

Πώρ μποπούμε να ανάτοςμε ηο λαμπάκι σπηζιμοποιώνηαρ ηα παπακάηυ ςλικά

και επγαλεία;

Πείπαμα

Όπγανα – Τλικά

Μπαηαπία

Καλώδια

Λαμπάκι

Κποκοδειλάκια

Ρεςμαηολήπηερ (μπανάνερ)

Απογςμνυηήρ καλυδίυν (γδάπηηρ)

Κοθηάκι

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.33

Απλό ηλεκτρικό κφκλωμα - Λυχνιολαβή Τάξη Ε΄

4

Οδηγίερ εκηέλεζηρ

Κότε δύο κομμάηια καλώδιο, 30 εκ. ηο καθένα, αθαίπεζε ηο πλαζηικό από ηιρ

άκπερ ηοςρ και ζύνδεζε ζηη μία άκπη ηος καθενόρ, μία μπανάνα και ένα

κποκοδειλάκι (μαύπο – κόκκινο).

Σύλιξε ζ` ένα ζηςλό 2-3 θοπέρ ηο ζύπμα ηος ενόρ καλυδίος, ώζηε να ζσημαηιζηεί

ζπείπυμα και βίδυζε ηο λαμπάκι.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.34

Απλό ηλεκτρικό κφκλωμα - Λυχνιολαβή Τάξη Ε΄

5

Σο κποκοδειλάκι ηος ίδιος καλυδίος, ζύνδεζέ ηο με ηον ένα πόλο ηηρ μπαηαπίαρ.

ηον άλλο πόλο ηηρ μπαηαπίαρ ζύνδεζε ηο κποκοδειλάκι ηος άλλος καλυδίος.

Πληζίαζε ηην άκπη ηος απογςμνυμένος καλυδίος ζηο λαμπάκι και πποζπάθηζε

να ηο ανάτειρ. Σι παπαηηπείρ;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.35

Απλό ηλεκτρικό κφκλωμα - Λυχνιολαβή Τάξη Ε΄

6

Παπαηήπηζη

Σο λαμπάκι ανάβει όηαν ηο ένα καλώδιο είναι ζςνδεμένο με ηον ένα πόλο

ηηρ μπαηαπίαρ και ηη μία επαθή ηος λαμπακιού και ηο άλλο καλώδιο με

ηον άλλο πόλο ηηρ μπαηαπίαρ και ηην άλλη επαθή ηος.

Σο ζσήμα πος έσοςν ηα καλώδια, η μπαηαπία και ηο λαμπάκι είναι

πεπίπος κύκλορ.

ςμπέπαζμα

Όηαν ζςνδέζοςμε μια μπαηαπία με ένα λαμπάκι, με ηη σπηζιμοποίηζη

καλυδίυν, έηζι ώζηε αςηό να ανάβει, λέμε όηι καηαζκεςάζαμε ένα απλό

ηλεκηπικό κύκλυμα.

Συγγραφή: Στυλιανακάκησ Γιάννησ – Δάςκαλοσ Συνεργάτησ του ΕΚΦΕ Χανίων για την Α/ΘΜΙΑ ΕΚΠ/ΣΗ Φωτογράφιςη – Ηλεκτρονική επεξεργαςία: Γιαννενάκησ Κων/νοσ - Δάςκαλοσ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.36

Απλό ηλεκτρικό κφκλωμα - Λυχνιολαβή Τάξη Ε΄

7

Π 2 : Ηλεκηπικό κύκλυμα – λςσνιολαβή

Διζαγυγικό επέθιζμα – Γιαηύπυζη ςποθέζευν

ηο πποηγούμενο πείπαμα έππεπε να κπαηάρ ηο λαμπάκι και ηα καλώδια με ηο

σέπι ζος. ηα ζπίηια όμυρ, αλλά και πανηού, οι λάμπερ είναι ηοποθεηημένερ ζε

βάζειρ πος λέγονηαι λςσνιολαβέρ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.37

Απλό ηλεκτρικό κφκλωμα - Λυχνιολαβή Τάξη Ε΄

8

Πείπαμα

Όπγανα – Τλικά

Λςσνιολαβή εμποπίος

Λςσνιολαβή επγαζηηπίος

Συγγραφή: Στυλιανακάκησ Γιάννησ – Δάςκαλοσ Συνεργάτησ του ΕΚΦΕ Χανίων για την Α/ΘΜΙΑ ΕΚΠ/ΣΗ Φωτογράφιςη – Ηλεκτρονική επεξεργαςία: Γιαννενάκησ Κων/νοσ - Δάςκαλοσ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.38

Απλό ηλεκτρικό κφκλωμα - Λυχνιολαβή Τάξη Ε΄

9

Οδηγίερ εκηέλεζηρ

ηην πποηγούμενη καηαζκεςή, αποζύνδεζε ηο ένα κποκοδειλάκι από ηον ένα

πόλο ηηρ μπαηαπίαρ, αθαίπεζε ηο λαμπάκι και ζύνδεζε ηα ζςπμαηάκια ηυν

καλυδίυν με ηην λςσνιολαβή, αθού ηην παπαηηπήζειρ και βπειρ ηιρ δύο επαθέρ

ηηρ. Δπαναζύνδεζε ηο κποκοδειλάκι ζηο πόλο ηηρ μπαηαπίαρ. Σι παπαηηπείρ;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.39

Απλό ηλεκτρικό κφκλωμα - Λυχνιολαβή Τάξη Ε΄

10

Παπαηήπηζη

Σο λαμπάκι ανάβει όηαν ηο ένα καλώδιο είναι ζςνδεμένο με ηον ένα πόλο

ηηρ μπαηαπίαρ και ηη μία επαθή ηηρ λςσνιολαβήρ και ηο άλλο καλώδιο με

ηον άλλο πόλο ηηρ μπαηαπίαρ και ηην άλλη επαθή ηηρ λςσνιολαβήρ.

Κάνε ηο ίδιο με ηην λςσνιολαβή ηος επγαζηηπίος, αθού ζςνδέζειρ ηα ζςπμαηάκια

ηυν καλυδίυν με μπανάνερ.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.40

Απλό ηλεκτρικό κφκλωμα - Λυχνιολαβή Τάξη Ε΄

11

ςμπέπαζμα

ηιρ λςσνιολαβέρ ηοποθεηούνηαι ηα λαμπάκια με εύκολο ηπόπο και ηα

σέπια μαρ μένοςν ελεύθεπα.

ύμβολα ηλεκηπικού κςκλώμαηορ

ύμβολο για ηην μπαηαπία:

ύμβολο για ηο λαμπάκι:

ύμβολο για ηα καλώδια:

ύμβολο για ηο ηλεκηπικό κύκλυμα:

Συγγραφή: Στυλιανακάκησ Γιάννησ – Δάςκαλοσ Συνεργάτησ του ΕΚΦΕ Χανίων για την Α/ΘΜΙΑ ΕΚΠ/ΣΗ Φωτογράφιςη – Ηλεκτρονική επεξεργαςία: Γιαννενάκησ Κων/νοσ - Δάςκαλοσ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.41