ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ- ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Νέαρχος Γιατρομανωλάκης

Μείωση της φυματίωσης ανά έτος

Φυσική μείωση: 3,5-5,5%

Ιδανικό Αντιφυματικό Πρόγραμμα:10,5-14,5%

Ικανοποιητικό Πρόγραμμα: ~10%

Αρχές Εθνικού Προγράμματος Ελέγχου της Φυματίωσης

• Καλύπτει όλη τη χώρα • Ενσωματωμένο στο ΕΣΥ • Καλή Οργάνωση• Τοπικές συνθήκες• Μέτρα Ελέγχου της Φυματίωσης• Επιτήρηση Νόσου & Μέτρων Ελέγχου

Μέτρα Ελέγχου Φυματίωσης

• Ανίχνευση νέων περιπτώσεων και καλή θεραπεία πασχόντων

• Θεραπεία λανθάνουσας φυματίωσης

(χημειοπροφύλαξη)

• Εμβολιασμός με BCG

• Έλεγχος διασποράς μυκοβακτηριδίων

Ανίχνευση νέων περιπτώσεων Ενεργητική: Σε άτομα υψηλού κινδύνου

-Συμπτωματικά άτομα

- Επαφή με Φυματίωση

- Ομαδική διαβίωση

- Χαμηλού κοινωνικοοικονομικού

επιπέδου

- Ανοσοκαταστολή

- Μετανάστες

- Μειονοτικές ομάδες

- Άτομα με πιθανότητα διασποράς

Παθητική: Σε ολόκληρο τον πληθυσμό

Επαρκής θεραπεία• Αποτελεσματικό θεραπευτικό σχήμα

• Συμμόρφωση

• Επάρκεια-διαθεσιμότητα φαρμάκων

• Επαρκής χρόνος θεραπείας

• DOTS

Ποσοστό επιτυχίας: Αναπτυγμένες χώρες~98%

Αναπτυσσόμενες χώρες~70%

Θεραπεία λανθάνουσας φυματίωσης:

Προφύλαξη ~90%

Chapter 5: Health staff roles and responsibilities, recording and reporting and BCG vaccination.

Stop TB Partnership Childhood TB Subgroup World Health Organization

Int J Tuberc Lung Dis. 2007 Feb;11(2):134-137.

WHO POSITION PAPER,2004

•Μέση ετήσια επίπτωση της πνευμονικής φυματίωσης με θετικά πτύελα < 5/100.000 πληθυσμού, ή •Μέση ετήσια επίπτωση της φυματιώδους μηνιγγίτιδος στα παιδιά κάτω των 5 ετών < 1/10 εκατομμύρια πληθυσμού κατά την διάρκεια των προηγουμένων 5 ετών, ή•Ετήσιος Κίνδυνος Μόλυνσης από φυματίωση < 0.1 % IUATLD-WHO

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΧΑΜΗΛΗΣΕΝΔΗΜΙΚΟΤΗΤΑΣ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ

Εναλλακτικό πρόγραμμα διακοπής του BCG

Προϋπόθεση: Εθνικό Αντιφυματικό Πρόγραμμα καλής λειτουργίας

ΕΠΑΡΚΗΣ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΝΟΣΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΡΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ Καταγραφή- αξιολόγηση-παρακολούθηση-παρέμβαση -Έγκαιρη ανίχνευση και διάγνωση - Επαρκής θεραπεία - Προφυλακτική θεραπεία - BCG σε επιλεγμένες ομάδες υψηλού κινδύνου -Έλεγχος διασποράς μυκοβακτηριδίου - Μέτρα Δημόσιας Υγείας

IUATLD-WHO

1.Υπομονάδες μυκοβακτηριδιακών αντιγόνων προς ειδικούς κλώνους των Τ–λεμφοκυττάρων

2.Εξασθενισμένα ζώντα BCG μυκοβακτηρίδια με ενίσχυση των αντιγόνων προς ισχυρότερη διέγερση των T–λεμφοκυττάρων

Νέα αντιφυματικά εμβόλια

Έλεγχος διασποράς μυκοβακτηριδίου

• Μέτρα προστασίας προσωπικού και επισκεπτών

• Κατάλληλος κλιματισμός• Ενημέρωση ασθενούς και προσωπικού• Ειδική σήμανση βιολογικών δειγμάτων• Ασφαλής μεταφορά δειγμάτων Διαμονή-Εργασία-Νοσοκομείο-Εργαστήρια

Επιτήρηση της Φυματίωσης

• Καταγραφή

• Ανάλυση

• Αξιολόγηση

• Παρακολούθηση

• Παρέμβαση

Ενδείξεις:Μεγέθους του προβλήματος

Ροπών νόσου

Επιδημικών εξάρσεων

Συνεργασία με Διεθνείς Οργανισμούς

Επιτήρηση (συνέχεια)

Επιτήρηση Ειδικών Μορφών Φυματίωσης

• Ανθεκτικές

• Επιδημικές

• Ειδικές Πληθυσμιακές Ομάδες

Επιτήρηση Μέτρων Ελέγχου Φυματίωσης

Συστήματα καταγραφής

• Κλινικοί γιατροί-Δήλωση

• Μικροβιολογικά εργαστήρια-Δήλωση

• Παθολογοανατομικά εργαστήρια

• Φαρμακεία

• Συνταγογραφία αντιφυματικών φαρμάκων

• Γενετική ταυτοποίηση M.tuberculosis

• Περιοδικές έρευνες:

Ενεργητική καταγραφή

Ετήσιος Κίνδυνος Μόλυνσης (ARI)

Ετήσιος Κίνδυνος Μόλυνσης (ΕΚΜ)Annual Risk of Infection (ARI)

Ποσοστιαία αναλογία ατόμων πού προβλέπεται ότι θα μολυνθούν από το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης κατά τη διάρκεια ενός έτους

Το 1% του ΕΚΜ αντιστοιχεί σε ετήσια επίπτωση 50-60 νέων περιπτώσεων με θετικά πτύελα/ 100.000 πληθυσμού

Επιτήρηση μέτρων ελέγχου Φυματίωσης

• Ανίχνευση νέων περιπτώσεων

• Καλή θεραπεία-DOTS

• Θεραπεία λανθάνουσας φυματίωσης

(Χημειοπροφύλαξη)

• Εμβολιασμός με BCG

• Έλεγχος διασποράς μυκοβακτηριδίου

Οργάνωση Προγράμματος Ελέγχου της φυματίωσης

• Σχεδιασμός• Εφαρμογή • Επίβλεψη• Εκπαίδευση• Αξιολόγηση• Παρέμβαση • Ανατροφοδότηση πληροφοριών

Περιφερικό Επίπεδο-1ο επίπεδο

• Πνευμονολογικά Ιατρεία Νοσοκομείων -Νοσηλευτηρίων

• Αντιφυματικά Ιατρεία – Μονάδες

• Κέντρα Υγείας

• Ιατρεία Οργανισμών & Ταμείων

• Υγειονομικές Υπηρεσίες ΕΔ

Ενδιάμεσο Επίπεδο-2ο επίπεδοΔιευθύνσεις Δημόσιας Υγείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης

Νομίατρος Ιατρός-Πνευμονολόγος

Βιοπαθολόγος Στατιστικολόγος

Επισκέπτριες Δημόσιας Υγείας

Κεντρικό ή Εθνικό Επίπεδο- 3οεπίπεδο

Υπουργείο Υγείας Ιατρός-Πνευμονολόγος,συντονιστής

Βιοπαθολόγος

Στατιστικολόγος

Επισκέπτριες Δημόσιας Υγείας

Διοικητική-Γραμματειακή υποστήριξη Ινστιτούτο Έρευνας Νοσημάτων Θώρακος

ΚΑΤΑΡΤΗΣΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ

ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ• Εθνικά στοιχεία Συλλογή στοιχείων Εθνικά ερευνητικά προγράμματα Εθνική βιβλιογραφία Υπάρχουσα εμπειρία Εισηγήσεις Επιτροπών-Οργανώσεων

• Διεθνή στοιχεία Διεθνείς Οργανισμοί Διεθνής έρευνα Διεθνής βιβλιογραφία Εμπειρίες άλλων κρατών

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας:

« Κανείς δεν μπορεί να είναι ασφαλής, αν όλοι δεν είναι ασφαλείς»