ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΧΟΡΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ:ΤΑΣΟΣ ΚΕΛΕΠΙΡΗΣ

17Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

ΠΑΡΑΔΟΣΗ-ΙΣΤΟΡΙΑΓΕΩΓΡΑΦΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΤΕΧΝΗΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ

ΚΙΝΗΣΗ ΡΥΘΜΟΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣΘΕΑΤΡΟ-ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΕΘΙΜΩΝΣΧΟΛΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΠΙΚΩΝ ΧΟΡΩΝΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑΤΟΠΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

ΣΤΟΧΟΙ

ΝΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΑΠΟΛΑΥΣΟΥΜΕ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΡΥΘΜΟΥ –ΑΡΜΟΝΙΑΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΩΝ

ΤΟΠΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΧΟΡΟΙ –ΑΓΑΠΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ

ΝΑ ΓΙΝΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΟΜΑΔΑ ΑΠΟ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΑΝ ΠΡΟΕΡΧΟΜΑΣΤΕ

Ο ΧΟΡΟΣ ΜΑΣ ΕΝΩΝΕΙ

Οι ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί χωρίζονται ανάλογα με την περιοχή προέλευσής τους σε δύο βασικές ομάδες: τους στεριανούς και τους νησιώτικους.

Η ονομασία κάθε χορού προκύπτει: α) από την ονομασία της περιοχής που χορεύεται

β) από τα λόγια του τραγουδιού που συνοδεύουν το χορό γ) από την τοποθέτηση των χορευτών δ) από τη λαβή των χεριών ε) από κάποια αντικείμενα που χρησιμοποιούνται

ΧΟΡΟΣ Ο χορός είναι μορφή καλλιτεχνικής και αθλητικής

έκφρασης η οποία γενικά αναφέρεται στην κίνηση του σώματος, συνήθως ρυθμική και σύμφωνη. Οι άνθρωποι συνήθιζαν να χορεύουν από τα πανάρχαια χρόνια

Χοροί από τη Θράκη

Οι χοροί της Θράκης παρουσιάζονται πλούσιοι σε αριθμό και εντυπωσιακοί στο τρίπτυχο κίνηση, λόγος, μελωδία. Η ιδιάζουσα ακόμη συμμετρία κινήσεων του σώματος, σε συνδυασμό με συντονισμένα στην ίδια οξύτητα από τους χορευτές ζωηρά επιφωνήματα, είναι στοιχεία που προσδίδουν ξεχωριστά εντυπωσιακό χαρακτήρα στους θρακικούς χορούς.

Οι χοροί είναι κυκλικοί, αντικριστοί και μεικτοί και έχουν διάφορες ονομασίες, κυρίως από τον τρόπο ή από τις περιστάσεις που χορεύονται, από ιδιαίτερα τοπικά γεγονότα, από εναρκτήριους στίχους τραγουδιών που τους συνοδεύουν κλπ.

Ζωναράδικος

Μεικτός χορός, από άντρες και γυναίκες, εντυπωσιακός, με μεγάλη διάδοση σ' όλη τη Θράκη. Οφείλει την ονομασία του στο γεγονός ότι οι χορευτές πιάνονται ο ένας από τον άλλο από τα ζωνάρια. Χορεύεται κυκλικά. Μπροστά μπαίνουν οι άντρες και ακολουθούν οι γυναίκες. Σύμφωνα με τα ήθη παλαιότερα, ο τελευταίος άντρας για να πιαστεί με την πρώτη χορεύτρια του γυναικείου κύκλου και ν' αποτελέσουν από κοινού έναν κύκλο, έπρεπε απαραίτητα να είχαν συγγενική σχέση μεταξύ τους. Η συνήθεια αυτή ίσχυε για το σύνολο των κυκλικών χορών, ιδιαίτερα στην περιφέρεια του Διδυμότειχου

Ζωναράδικος

Μπαϊτούσκα

Είναι ζωηρός χορός που χορεύεται από άνδρες και

γυναίκες σ’ ολόκληρη τη Θράκη. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για την ερμηνεία γης ονομασίας του χορού. Αν η λέξη έχει σλαβική καταγωγή, τότε σημαίνει πάει ίσια, ενώ αν η ρίζα της λέξης είναι τούρκικη, τότε σημαίνει τον άνθρωπο που δεν περπατά ίσια, κουτσαίνει χωρίς να είναι κουτσός.

Ο χορός έχει δέκα βήματα, τα οποία τα χωρίζουμε σε τρία μέρη: Αντίθετα από τη φορά, επιτόπου και προς τη φορά.

Η λαβή είναι από τις παλάμες, με τα χέρια κάτω

Μπαϊτούσκα

Ποδαράκι

Ο χορός προέρχεται από την Ανατολική Ρωμυλία και χορεύεται από άνδρες και γυναίκες σε ολόκληρη τη Θράκη. Η λαβή είναι από τις παλάμες με τα χέρια τεντωμένα

Μιμητικοί χοροί.

Πώς το τρίβουν το πιπέρι Μιμητικός αντρικός χορός, πολύωρος. Στα λόγια που

τραγουδούν οι χορευτές προσπαθούν να μιμηθούν τις αντίστοιχες κινήσεις υποθετικού τριψήματος πιπεριού με τα μέλη του σώματος (αγκώνα, γόνατα, μύτη κλπ.).

Κουκιά

Αναπαράσταση της σποράς, του σκαλίσματος, της συγκομιδής και του φορτώματος των κουκιών.

Μακεδονικοί χοροί

Η Μακεδονία, μια από τις μεγαλύτερες Ελλαδικές περιοχές, συνορεύει με τη Θράκη, Ήπειρο, Θεσσαλία και Αιγαίο, μέρη με τα οποία παρουσιάζει μουσικές, ρυθμικές και χορευτικές ομοιότητες. Παράλληλα, παρουσιάζει ομοιότητες και με τους άλλους λαούς της Βαλκανικής Χερσονήσου που βρίσκονται εκτός των Ελληνικών συνόρων.

Οι πρόσφυγες της Μ. Ασίας και Α. Θράκης, που εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία, πύκνωσαν τους πληθυσμούς και λειτούργησαν ως ένα είδος συνδετικού δεσμού, συντελώντας στη διαμόρφωση μιας πλατύτερης πολιτιστικής ενότητας που θεωρείται πηγή μελωδικών, ρυθμικών χορευτικών και λατρευτικών εθίμων με αρχαία καταγωγή.

Τα «κουρμπάνια» οι λαϊκές θυσίες ζώων για το καλό της κοινότητας, οι μεταμφιέσεις του Δωδεκαημέρου, με τα Ρογκατσάρια, που συνοδεύονται από μιμικές παραστάσεις και σχετίζονται με παλιές εκδηλώσεις διονυσιακής λατρείας, τα «Αναστενάρια», εντυπωσιακή εκδήλωση λαϊκής λατρείας με πυροβασία, που έχει σκοπό την καλή σοδειά των σπαρτών, την προστασία των ζώων, το στέριωμα των νιόπαντρων ζευγαριών, την αποφυγή των κακών πνευμάτων, είναι μερικά από τα πάμπολλα έθιμα που επιβιώνουν μέχρι σήμερα.

Η Ανατολική Μακεδονία συναγωνίζεται στη μουσικο-χορευτική παράδοση τη Δυτική και Κεντρική. Τα ορεινά συγκροτήματα της Χαλκιδικής, του Παγγαίου και των Κεδρυλίων, αποτέλεσαν και αποτελούν πηγή ποικίλων μοτίβων τα οποία, παρ’ όλες τις σημειούμενες αναπόφευκτες μεταβολές, παρακολουθούν τη ζωή στην εξέλιξή της

Στα χωριά της Κεντρικής Μακεδονίας εκτός από τους ντόπιους κατοικούν και πρόσφυγες από τον Πόντο, την ανατολική Ρωμυλία, τη Μακεδονία, καθώς και Βλάχοι. Όλες αυτές οι ομάδες χρωματίζουν όπως είναι φυσικό με το δικό τους τρόπο την χορευτική παράδοση της περιοχής. Στις περιοχές αυτές ο πρωτοχορευτής έχει την ευθύνη της χορευτικής ομάδας, την οποία μπορεί να οδηγήσει κατά βούληση, διαγράφοντας διάφορα χορευτικά σχήματα, έξω από την αυστηρά καθορισμένη και σχηματοποιημένη κυκλική μορφή. Στο χέρι κρατά μαντήλι, που το κουνά ελεύθερα, σύμφωνα με το ρυθμό, η το κουνά μεταδίδοντας μηνύματα απόλυτης συμμετοχής και στους υπόλοιπους χορευτές. Σε ορισμένους χορούς, οδηγεί την ομάδα σε λαβυρινθικές σχηματοποιήσεις, (π.χ. γκάιντα, ντούσκο, μποέμ’τσα κ.ά.), όπου ανάλογα με το χορό παρατηρείται και διαφορετική λαβυρινθική απεικόνιση. Φαίνεται πως τα σχήματα αυτά, μεταφέρουν στοιχεία μύησης αρχαίων μυστηρίων, όπου ο μυούμενος μάθαινε για το ανώδυνο πέρασμα από τη ζωή στο θάνατο, για την προστασία των ζωντανών από τους νεκρούς, των νεκρών από τα αόρατα πνεύματα, για τη διαδικασία της γονιμικής ιερουργίας κ.ά.

Χοροί Μακεδονίας

Μακεδονία ξακουστήΟνομάζεται και «Μακεδονικός χορός»

Είναι μεικτός κυκλικός χορός.

Γκάιντα

Χορεύεται με μικρές παραλλαγές σ’ όλη την Μακεδονία και κυρίως στη Φλώρινα, στα χωριά του Ρουμουλκιού (κάμπος Γιαννιτσών) και στη Νάουσα.

Η ονομασία του χορού οφείλεται μάλλον στο μουσικό όργανο που συνοδεύει το χορό. Είναι αντρικός χορός και αποτελείται από δύο μέρη:το αργό και το γρήγορο. Στο γρήγορο μέρος ο πρωτοχορευτής εκτελεί φιγούρες και μπορεί να κατευθύνει τον κύκλο σε διάφορους σχηματισμούς.

Γκάιντα

Μακρινίτσα

Γυναικείος χορός που χορεύεται ιδιαίτερα στη Νάουσα,κατά τη διάρκεια της Αποκριάς. Είναι από τους λίγους πένθιμους χορούς, αφού είναι συνδεδεμένος με τον χαλασμό της Νάουσας το1822 και την τραγική θυσία των γυναικών που έπεσαν στα νερά της Αραπίτσας για να γλιτώσουν από την Τούρκικη αιχμαλωσία. Η λαβή των χεριών γίνεται από τις παλάμες με λυγισμένους τους αγκώνες και βρίσκονται κοντά η μία χορεύτρια με την άλλη.

Τσουράπια

Κι αυτός ο χορός συναντάται εκτός από την Ανατολική και στην Κεντρική Μακεδονία. και χορεύεται από άνδρες και γυναίκες. Την ονομασία του οφείλει σ’ ένα είδος υποδήματος που φοράνε σ’ ολόκληρη την ορεινή Μακεδονία, τα λεγόμενα τσουράπια. Η λαβή είναι από τις παλάμες, με λυγισμένους τους αγκώνες, ή και με τεντωμένους κάτω.

Συρτός Πυλαίας

Είναι ο χορός της περιοχής της Πυλαίας Θεσσαλονίκης, (Καπουτζίδα), Χορευτές και χορεύτριες σχηματίζουν κύκλο ανοιχτό με μέτωπο προς το κέντρο. Τα πόδια σε στάση προσοχής. Τα χέρια συνδέονται σε λαβή καλαματιανού. Αποτελείται από δύο στροφές, κάθε μια με διαφορετικό αριθμό βημάτων.

Ζάραμο(ς)

το «Χασάπικο» ή «Ζάραμο» ήταν ο προσδιορισμός για τους χορούς που χόρευαν οι κάτοικοι πιασμένοι από τους ώμους. Μέσα από την ορολογία της ταξινόμησης των ελληνικών χορών θα λέγαμε ότι ο χορός αυτός ανήκει στο κινητικό σχήμα «Στα τρία», με ρυθμό 2/4, ένα χορευτικό μοτίβο διαδεδομένο σ'όλα τα Βαλκάνια. Στον κάμπο της Φλώρινας χορευόταν συνήθως σε αργό ρυθμό. Πρέπει να σημειωθεί ότι ως «Ζάραμο» ζητιόταν και η μελωδία την οποία σήμερα αποκαλούμε Γκάιντα. Οι πληροφορίες λένε ότι ο χορός αυτός ήταν πολύ διαδεδομένος, ιδιαίτερα στη γρήγορη του και με πηδηχτά βήματα μορφή στην περιοχή Αμυνταίου

Ζάραμο(ς)

Καστοριανός

Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες στη Μακεδονία, και κυρίως στην περιοχή της Καστοριάς από όπου και το όνομά του, με λαβή των χεριών από τις παλάμες και με το τραγούδι «Πηνελόπη Καρανά ποια θα κάνεις πεθερά;». Αρχική θέση είναι η προσοχή και μουσικό μέτρο τα 2/4.

Ζαχαρούλα

Βλάχικος Μακεδονίας (Ζαχαρούλα) Ο χορός αυτός είναι ένας από τους πολλούς που

έφεραν οι Βλάχικες ομάδες πληθυσμού κατά τις μετακινήσεις τους προς την περιοχή της Νάουσας. Είναι μικτός χορός που χορεύεται από άνδρες και γυναίκες σε ξεχωριστούς κύκλους, (διπλοκάγγελο) ή και στον ίδιο κύκλο. Χορεύεται επίσης και χωρίς λαβή, ζευγαρωτά, σε κυκλικό σχηματισμό.

Ζαχαρούλα

Ήπειρος

Κοντούλα ΛεμονιάΕίναι ο χορός που πρωτομάθαιναν όλοι σε μικρή ηλικία γιατί έχει αργό τέμπο και απλά βήματα. Χορευόταν, όπως και σήμερα και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, τη Θεσσαλία, τη Δυτ. Μακεδονία τη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Μπορεί να χορευτεί και μόνο με τραγούδι, χωρίς την συνοδεία μουσικών οργάνων. Τα πιο συνηθισμένα τραγούδια που χρησιμοποιούσαν ήταν τα «Παιδιά της Σαμαρίνας», το «Γιάννη μου το μαντήλι σου» κλπ. Η λαβή των χεριών γίνεται από τις παλάμες και με λυγισμένους τους αγκώνες για τους δύο πρώτους χορευτές και κάτω χαμηλά για τους υπόλοιπους. Σήμερα ο χορός εξακολουθεί να χορεύεται, με πιο γρήγορο όμως ρυθμό και με περισσότερο απελευθερωμένες κινήσεις τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες, όπως άλλωστε συμβαίνει και με όσους άλλους παραδοσιακούς χορούς εξακολουθούν να επιβιώνουν.

Κοντούλα Λεμονιά

Φυσούνι ή μπαζαργκάνα

Κυκλικός χορός της Πρέβεζας που χορεύονταν κυρίως από γυναίκες, με λαβή από τις παλάμες και λυγισμένους τους αγκώνες. Το όνομά του το πήρε από κάποιον αέρα που φυσούσε στην περιοχή. Ο χορός αποτελείται από δύο κινητικά μοτίβα, οκτώ κινήσεων το καθένα, και με μερικά επιτόπια βήματα.

Η μουσική του είναι πολύ χαρακτηριστική και θεωρείται από τις πιο ωραίες μελωδίες των Ελληνικών Παραδοσιακών χορών. Είναι σημαντικό να σημειωθεί εδώ ότι η λαβή του χορού άλλαξε πρόσφατα σε λαβή από τους ώμους, και φαίνεται πως έπαιξε σ’ αυτό ρόλο η παρουσίασή του από διάφορα χορευτικά συγκροτήματα.

Φυσούνι ή μπαζαργκάνα

Κοφτός

Ο χορός χορευόταν σε ανοιχτό κύκλο από γυναίκες και άντρες, κυρίως στα Ζαγοροχώρια αλλά και στην υπόλοιπη Ήπειρο, με λαβή απ’ τις παλάμες και με λυγισμένους τους αγώνες. Πήρε το όνομά του από το απότομο σταμάτημα της μουσικής, σε κάθε φράση που επαναλαμβάνεται δύο φορές. Το χαρακτηριστικό κοινό στοιχείο αυτών των δύο φράσεων (μουσικών στροφών) είναι ότι και οι δύο καταλήγουν απότομα – κοφτά, απ’ όπου και το όνομα του χορού. Οι χορευτές ακολουθώντας αυτή την μουσική ιδιομορφία σταματάνε κι αυτοί, αφήνοντας πολλές φορές απότομο επιφώνημα και κάνουν μια παύση τετάρτου όμοια με την μουσική. Οι κινήσεις του είναι οι 6 κινήσεις του συρτού στα δύο που επαναλαμβάνονται συνολικά 3 φορές συν μια φορά οι τρεις πρώτες, ενώ στην τελευταία τέταρτη κίνηση, το αριστερό πόδι πατούσε με δύναμη και με όλο το πέλμα κοντά στο δεξί στην προσοχή.

Κοφτός

Παλαμάκια Κυκλικός χορός που χορευόταν στα Ζαγοροχώρια και τα

Τζουμέρκα από άνδρες και γυναίκες. Ο χορός είναι πολύ εύθυμος, και χορευόταν κυρίως στις περιστασιακές εκδηλώσεις (γάμοι, βαφτίσεις, φιλικά γλέντια). Αποτελείται από δύο μέρη εκ των οποίων το πρώτο βασίζονταν στον συρτό στα δύο ενώ το δεύτερο είχε πέντε κινήσεις : δύο των ποδιών και τρεις των χεριών (παλαμάκια). Απ’ αυτό βγήκε και το όνομα του χορού. Σήμερα ο χορός χορεύεται σπάνια στα πανηγύρια ή τα γλέντια, αλλά λόγω της χάρης την οποία αποπνέει είναι ο αγαπημένος χορός των διάφορων συλλόγων που δίνουν παραστάσεις προσπαθώντας να διατηρήσουν ζωντανή την παράδοση.

Παλαμάκια

Μενούσης

Eνα τραγούδι με ιστορία Εποχή Τουρκοκρατίας. Μια αντροπαρέα γλεντοκοπά στο κρασοπουλιό. Η κουβέντα έρχεται στις όμορφες γυναίκες. «Όμορφη γυναίκα έχεις» λέει ο Μεχμέτ αγάς στον ομοτράπεζο Μενούση. «Πού την είδες;» «Στο πηγάδι να βγάζει νερό, και μου μίλησε». Δύσπιστος ο άλλος ρωτάει: «Κι αν την είδες, πες τι φόραγε;» «Κόκκινο φουστάνι είχε, παρδαλή ποδιά», έρχεται η απάντηση, πειστήριο μιας απιστίας. Πάνω στο μεθύσι και στη ζήλια του, ο Μενούσης πηγαίνει στο σπίτι και σκοτώνει την όμορφη γυναίκα του. Ξεμέθυστος την άλλη μέρα την κλαίει και την καλεί: «Σήκω χήνα, σήκω λυγαριά, να σε ιδούν τα παλικάρια να μαραίνονται, να σε ιδώ κι εγώ ο καημένος να σε χαίρομαι».

Σε αυτή τη δραματική ιστορία οφείλει το τραγούδι τη ζωντάνια και τη μακροβιότητά του

Κυκλικός χορός που χορευόταν σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ηπείρου από άνδρες και γυναίκες με λαβή από τις παλάμες και λυγισμένους τους αγκώνες. Αποτελείται από 10 κινήσεις που επαναλαμβάνονταν σ’ όλη τη διάρκεια του χορού και διαφοροποιούνταν από περιοχή σε περιοχή. Χορεύεται μόνο με το συγκεκριμένο τραγούδι, από το οποίο και έχει πάρει την ονομασία του.

Μενούσης

Παραμυθιώτικος

Κυκλικός γυναικείος και αντρικός χορός της περιοχής της Παραμυθιάς απ’ όπου πήρε και το όνομά του. Χορεύεται με γρήγορη οργανική μουσική, σε δίσημο ρυθμό και σε μέτρο 2/4. Ο χορός αποτελούταν από δύο χορευτικά μοτίβα των 6 κινήσεων. Η λαβή των χεριών ήταν από τις παλάμες με τα χέρια τεντωμένα κάτω για το πρώτο μοτίβο και με λυγισμένους τους αγκώνες για το δεύτερο. Τα βήματα του δεύτερου χορευτικού μοτίβου είναι σχεδόν επιτόπια

Γιατρός

Είναι ένας πρόσφατος χορός που καθιερώθηκε μεταπολεμικά και χορεύεται από άνδρες και γυναίκες, με λαβή απ’ τις παλάμες και λυγισμένους τους αγκώνες. Πήρε τ’ όνομά του από τα λόγια του τραγουδιού «Δεν’ μπορώ μανούλα μ’ δεν μπορώ, αχ σύρε να φέρεις το γιατρό». Χορεύεται σε 11 κινήσεις εκ των οποίων οι 6 πρώτες είναι του συρτού στα δύο και οι επόμενες πέντε, οι πέντε πρώτες του ίδιου χορού.

Κωνσταντάκης

Κωνσταντάκης – ζαγορίσιος χορός από την ΉπειροΥπάρχει η παράδοση ότι το τραγούδι αυτό γράφτηκε για τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, ο οποίος έψαχνε να βρει όμορφη γυναίκα για να παντρευτεί, την οποία βρήκε μετά από 3 χρόνια. Κι ενώ ετοιμαζόταν να παντρευτεί, έγινε η Άλωση…

Χοροί Θεσσαλίας

Κοντούλα Βλάχα

Τραγούδι σε ρυθμό επτάσημο (συρτό -συγκαθιστό)

Κοντούλα βλάχα απ' τα βουνά, βάζεις το μόσχο στα μαλλιά,και τα φλουριά αραδαριά.Κοντούλα βλάχα απ' τα βουνά, κι από τα κρύα τα νερά,από της Πίνδου τα χωριά.Ένα μήλο κι άλλο μήλο, βράδυασε και πού θα μείνω,πες μου αγάπη τι θα γίνω;Τις γειτόνισσες ρωτώ που πάει η αγάπη π' αγαπώκαι δεν μπορώ για να τη βρω.

Κοντούλα Βλάχα

Καραγκούνα σβαρνιάρα

Ο χορός "Καραγκούνα", χορεύεται στα χωριά του κάμπου της Θεσσαλίας από γυναίκες Καραγκούνες, από όπου πήρε και την ονομασία του. Λέγεται ότι η εθνοτοπική ομάδα των Καρα γκούνηδων πήρε το όνομά της από τη μαύρη γούνα (καρά-γκούνα), που φορούσαν και η οποία ήταν κατασκευασμένη από δέρμα προβάτου. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή το προσωνύμιο Καραγκούνηδες προήλθε από τη συνήθειά τους να κινούν το κεφάλι τους (κάρα-κούνα). Οι Καραγκούνηδες ζώντας για αιώνες στη Θεσσαλία διαμόρφωσαν την ιδιαίτερη φυσιογνωμία τους, πέρα από τις επαφές με τις άλλες εθνοτοπικές ομάδες ή πληθυσμιακές κατηγορίες που συναποτελούν το θεσσαλικό χορευτικό μωσαϊκό.

Καραγκούνα σβαρνιάρα

Πηλιορείτικος

Χορός της περιοχής του Πηλίου που χορεύεται από άνδρες και γυναίκες με λαβή καλαματιανού. Κατά τη διάρκεια του χορού οι χορευτές σχηματίζουν λαβύρινθο. Αποτελείται από 12 βήματα εκ των οποίων τα οκτώ πρώτα εκτελούνται προς τη φορά ξεκινώντας με το δεξί. Εναλλάξ το πόδι που ακολουθεί τοποθετείται έτσι ώστε η καμάρα του να έρχεται σε επαφή με τη φτέρνα του προπορευόμενου ποδιού

Χοροί Στερεάς ΕλλάδαςΤσάμικος Ο τσάμικος είναι από τους πλέον διαδεδομένους

χορούς της ηπειρωτικής Ελλάδας. Το όνομα του χορού προέρχεται από τους τσάμηδες της Θεσπρωτίας στην Ήπειρο. Ο χορός συναντάται επίσης με την ονομασία «Κλέφτικος», καθώς ήταν πολύ δημοφιλής μεταξύ των κλεφτών της περιόδου της Τουρκοκρατίας. Υπάρχουν πολλές τοπικές παραλλαγές του τσάμικου, όπως της Ρούμελης, της Πελοποννήσου και της Θεσσαλίας.

Νάσαν τα νιάτα δυό φορές Ένας αϊτός καθότανε Ιτιά Βασίλη μ’ κάτσε φρόνιμα

Τσάμικος

ΠελοπόννησοςΚαλαματιανός Ιστορικά και πολιτισμικά στοιχεία. Είναι ο μοναδικός χορός που

συναντάται με διάφορες παραλλαγές, σχεδόν σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα και τις πολιτισμικές κοινότητες του ελληνισμού. O συρτός - καλαματιανός χορός χορεύεται κυκλικά σε ρυθμό 7/8 κι έχει 12 χορευτικά βήματα. Το ρυθμό του συρτού καλαματιανού χορού (7/8), τον συναντάμε στους αρχαίους ελληνικούς χρόνους με το όνομα «επίτρητος» και παραμένει μέχρι σήμερα προσαρμοσμένος πάντα στις μελωδικές και στιχουργικές ανάγκες της κάθε εποχής.Oνοματολογία. Την ονομασία «συρτός» τη συναντάμε ήδη στην αρχαιότητα. Το επίθετο δηλώνει τον τρόπο με τον οποίο χορεύεται ο καλαματιανός χορός (δηλαδή συρτά, με τα πόδια να σύρονται στο έδαφος). Επίσης, την ονομασία «συρτός» τη συναντάμε και σε άλλους χορούς διαφορετικών περιοχών (π.χ. συρτός συγκαθιστός, συρτός νησιώτικος, συρτός χανιώτικος κλπ.). Το δεύτερο επίθετο («καλαματιανός») προέρχεται είτε από το τραγούδι «Μαντήλι Καλαματιανό φορείς στον άσπρο σου λαιμό» είτε από τους ίδιους τους οργανοπαίχτες για να το ξεχωρίσουν από συρτούς χορούς των άλλων περιοχών.

Καλαματιανός

Τσακώνικος

Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες στην Τσακωνιά της επαρχίας Κυνουρίας, του Νομού Αρκαδίας από την οποία πήρε και το όνομά του, με λαβή των χεριών από τους αγκώνες (αγκαζέ). Ο χορός αναπαριστάνει την είσοδο και έξοδο του Θησέα από το λαβύρινθο. Γι΄αυτό, όταν χορεύεται, κουλουριάζει όπως το φίδι. Είναι ο χορός που χόρεψε ο Θησέας με τους συντρόφους του, όπως έμεινε να λέγεται παραδοσιακά. Όταν όμως θέλει να ξεκουλουριάσει, ο πρωτοχορευτής γυρίζει αμέσως δεξιά, και με την πλάτη προς τους υπόλοιπους. Όταν ξεκουλουριάσουν, οι δύο πρώτοι χορευτές, κάνουν καμάρα για να περάσουν οι άλλοι από κάτω. Το ότι ο χορός χορεύεται στην Τσακωνιά, δεν πρέπει να μας φαίνεται καθόλου παράξενο, από το γεγονός ότι πολλές φορές έγιναν μετακινήσεις από την Κρήτη στη Πελοπόννησο και από την Πελοπόννησο στην Κρήτη, ανάλογα βέβαια με τις συνθήκες που δημιουργούσαν οι πόλεμοι και οι καταστροφές.

Τσακώνικος

Χοροί από τα νησιά του Αιγαίου Ικαριώτικος Βλάχα Δεν πάω πιά στην Αμοργό Συμπεθέρα Καμάρες καβοντοριανός

ΧΟΡΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Πεντοζάλης Ιστορικά και πολιτισμικά στοιχεία. O πεντοζάλης (ή το πεντοζάλι) είναι

χορός της Κρήτης. Είναι ένας από τους εκφραστικότερους και πιο λεβέντικους χορούς. Έχει γρήγορο ρυθμό με ιδιαίτερη ζωντάνια. O πεντοζάλης συνήθως ξεκινά με αργές χορευτικές κινήσεις («κοντυλιές») και στη συνέχεια έχει γρήγορο ρυθμό και χορεύεται με γρήγορες και έντονες χορευτικές κινήσεις. Το αργό μέρος (σιγανός) χορεύεται με 6 ή 8 βήματα, ενώ το γρήγορο μέρος με 5 βήματα που μετρούνται σε 8 χρόνους.Στη μελωδία του σιγανού υπάρχουν πάρα πολλά τραγούδια, αξιοθαύμαστες κρητικές μαντινάδες, ενώ στο πεντοζάλι κυρίαρχο ρόλο παίζει η μελωδία της μουσικής και λιγότερο το τραγούδι. Oνοματολογία. O πεντοζάλης πήρε την ονομασία του από τον αριθμό των χορευτικών του βημάτων και από την λέξη «ζάλο» που στην κρητική διάλεκτο σημαίνει βήμα, δηλαδή πέντο-ζάλη = πέντε βήματα.

Σιγανό πενταζάλη Τίνος είναι η κούπα Κοράσια

Πεντοζάλης

Ζερβόδεξος

Ένας ένας εύθυμος και κωμικός χορός και ταιριάζει με το πνεύμα των Αποκριών.Ονομάζεται ζερβόδεξος γιατί οι χορευτές χορεύουν πότε με κατεύθυνση προς τα ζερβά (αριστερά) και πότε προς τα δεξιά. Η αλλαγή της πορείας γίνεται όταν ο λυράρης παίξει κάποιο συγκεκριμένο υψηλό φθόγγο. Οι συνεχείς αυτές στροφές συμβάλλουν στην εύθυμη ατμόσφαιρα του χορού, πολύ περισσότερο όταν, συχνά, ο λυράρης "κατευθύνει" τους χορευτές έξω απο το καφενείο ή την πλατεία, όπου γίνεται το γλέντι ή πάνω σε τοίχους, σε ρυάκια κ.λ.π.Στο χορό λέγονταν συνήθως σατιρικές μαντινάδες (πολλές με αποκριάτικο θέμα).

Ζερβόδεξος

Χοροί νησιών του Ιονίου Άη Γιώργης

Χορεύεται στην Κέρκυρα από γυναίκες που κρατούν μεγάλα μαντήλια, τα οποία μετακινούν δεξιά και αριστερά όταν σταυρώνουν αντίστοιχα τα πόδια. Οφείλει την ονομασία του στα λόγια του τραγουδιού τα οποία τον συνοδεύουν.

Θειακός

Μέρμηγκας

Ποντιακοί ΧοροίΟμάλ

Κότσαρι

Σερενίτσα

Τικ

Βλάχικοι χοροί

Χατζηστέργιος

Στη κεντημένη σου ποδιά

Ντα ντα μια

Χατζηστέργιος

Ελληνικοί λαϊκοί χοροίΖεϊμπέκικος

Ο ζεϊμπέκικος έχει τις ρίζες του πιθανότατα στην αρχαία Θράκη. Πήρε το όνομά του από τους ζεϊμπέκηδες της Μιράς Ασίας, χωροφύλακες ή στρατιώτες που δεν ανήκαν στον τακτικό στρατό, οι οποίοι κατάγονταν από τη Θράκη. Με τη Μικρασιατική καταστροφή οι απόγονοι των ζεϊμπέκηδων της Μικράς Ασίας, έφεραν μαζί τους στην Ελλάδα τον ζεϊμπέκικο.Βαρύς και αντρικός χορός ο ζεϊμπέκικος, περιλάμβανε παλαιότερα και επίδειξη οπλομαχητικής, η οποία ήταν συνηθισμένη σε αρκετούς τοπικούς χορούς τόσο της Μακεδονίας και της Θράκης, όσο και του Πόντου.

Συρτάκι

Παρά τη διαδεδομένη πεποίθηση ότι το συρτάκι είναι παραδοσιακός λαϊκός χορός, η αλήθεια είναι ότι είναι ο πιο γνωστός - και ίσως ο μοναδικός - χορός που δημιουργήθηκε με χορογραφία από τον χασάπικο και τον συρτό (απ' όπου και το όνομά του).Το συρτάκι πρωτοπαρουσιάστηκε το 1964 στην ταινία «Αλέξης Ζορμπάς» πάνω στη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη.

Χασάπικος

Ο χασάπικος έχει την καταγωγή του στους βυζαντινούς χρόνους. Αποτελεί εξέλιξη του μακελλάρικου χορού, ο οποίος συνηθιζόταν να χορεύεται στη συνοικία των σφαγέων και των κρεοπωλών της Κωνσταντινούπολης. Η ευρύτατη διάδοσή του οφείλεται στην Ελληνική λαϊκή μουσική.

Χασαποσέρβικος

Ο χασαποσέρβικος είναι η σερβική παραλλαγή του Χασάπικου χορού. Αντίθετα όμως με τον Χασάπικο που χορεύεται με συρτά βήματα, ο Χασαποσέρβικος χορεύεται με πηδηχτά βήματα, όπως και όλοι οι χοροί των Σέρβων.

Πηγές υλικού http://sxoliozal.blogspot.gr/2009/10/blog

-post_3881.html http://www.slideshare.net/tryfonid/ss-35

353800 http://zalhttp://www.orestiada.gr/portal/

page/portal/Orestiada/History/General_Statements/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%AF%20%CE%A7%CE%BF%CF%81%CE%BF%CE%AF%20%CF%84%CE%B7%CF%82%20%CE%98%CF%81%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82iosparadosi.blogspot.gr/2011/11/blog-post_08.html

http://paroutsas.jmc.gr/dances/thesalia/index.htm

http://users.sch.gr/adamantiaf/Ekpaideftiko_DVD/Paradosiakoi_Xoroi/Paradosiakoi_xoroi_08_09.pdf

http://www.festivalaki.gr/el/to-programma/cretan-dances

http://paradositk.blogspot.gr/2004/01/blog-post_255.html

http://www.hotsteps.gr/index.php/history/history-traditional.html?showall=&start=12

http://blogthea.gr/%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7/40600-%CE%BF%CE%B9-%CF%87%CE%BF%CF%81%CE%BF%CE%B9-%CF%83%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B7-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1.htm

http://www.pare-dose.net/85 https://www.youtube.com/results?search_query=%CF

%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%B1+%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%85%CE%B4%CE%B9%CE%B1